การศึ�กษาค้�นค้ว้�าอิ�สระ

เรื่��อง

การศึ�กษาค้ว้ามส�มพั�นธ์�ระหว้�างการบร�หารส�นทร�พัย์�และหน��ส�นก�บค้ว้ามสามารถ

ในการท าก าไรขอิงธ์นาค้ารพัาณิ�ชย์�ไทย์

The Study of the Relationship between Assets-Liabili-ties Management and Profitability of Thai Com-

mercial Banks

โดย

นางสาวอรื่จิ�รื่า รื่�ตนวโรื่ภาส

เสนอ

บั�ณฑิ�ตว�ทยาลั�ย มหาว�ทยาลั�ยเกษตรื่ศาสตรื่�พ.ศ. 2554

1

บทท�& 1

บทน า

ค้ว้ามส าค้�ญขอิงปั)ญหา

1. ท�&มาและค้ว้ามส าค้�ญ

การื่บัรื่�หารื่การื่เง�นท��วไปม"เป#าหมายหลั�กอย$% 2 ปรื่ะการื่ คื�อ 1.

เพ��อก(าไรื่ (Profitability) 2. เพ��อสภาพคืลั%อง (Liquidity)

สถาบั�นการื่เง�นธนาคืารื่พาณ�ชย�เป,นต�วอย%างท"�เห-นได.ช�ดเจินในการื่บัรื่�หารื่การื่เง�นเพ��อให.บัรื่รื่ลั0ถ1งเป#าหมายด�งกลั%าว ซึ่1�งผลัก(าไรื่ของธนาคืารื่พาณ�ชย�มาจิากรื่ายรื่�บัของดอกเบั"5ยในการื่ให.ก$.ย�มเง�นห�กด.วยดอกเบั"5ยจิ%าย การื่เปลั"�ยนแปลังภาวะดอกเบั"5ยในตลัาดย%อมม"ผลักรื่ะทบัต%อผลัก(าไรื่ของธนาคืารื่โดยตรื่ง ในส%วนของสภาพคืลั%องของธนาคืารื่มาจิากการื่บัรื่�หารื่ส�นทรื่�พย�ให.สอดคืลั.องก�บัคืวามต.องการื่การื่ใช.เง�นของธนาคืารื่ กลั%าวคื�อ ม"เง�นใช.หน"5เม��อถ1งก(าหนดแลัะม"เง�นไปลังท0นเม��อต.องการื่ ก�จิกรื่รื่มหลั�กของธนาคืารื่เป,นการื่รื่�บัฝากเง�น (หน"5ส�น) แลัะให.ส�นเช��อ (ส�นทรื่�พย�) ส�นทรื่�พย�ส%วนใหญ่%ของธนาคืารื่ คื�อ เง�นให.ส�นเช��อ (Loans Portfolio) แก%ธ0รื่ก�จิภาคืรื่�ฐแลัะเอกชนต%างๆ หรื่�อเง�นลังท0นต%างๆ ไม%ใช%ท"�ด�น อาคืารื่ แลัะอ0ปกรื่ณ�เหม�อนบัรื่�ษ�ทท��วไป ซึ่1�งเป,นทรื่�พย�ส�นท"�ม"ต%อรื่ายได.ในรื่$ปของดอกเบั"5ยรื่�บั ส%วนหน"5ส�นส%วนใหญ่%ของธนาคืารื่จิะอย$%ในรื่$ปของเง�นฝากของผ$.ฝาก แลัะเง�นก$.ย�มจิากแหลั%งเง�นต%างๆ เป,นส%วนท"�ก%อให.เก�ดรื่ายจิ%ายส%วนใหญ่%

2

ของธนาคืารื่ คื�อ ดอกเบั"5ยจิ%าย จิ1งเห-นได.ว%าการื่บัรื่�หารื่การื่เง�นของธนาคืารื่ม"คืวามเก"�ยวพ�นก�นอย%างมากท�5งก(าไรื่แลัะสภาพคืลั%องภายใต.สภาวะแวดลั.อมท"�เปลั"�ยนแปรื่ไป โดยเฉพาะต�วแปรื่ท"�ส(าคื�ญ่ท"�ส0ดคื�อ อ�ตรื่าดอกเบั"5ยในตลัาด

ในป<จิจิ0บั�นการื่เปลั"�ยนแปลังจิากอ�ตรื่าดอกเบั"5ยสามารื่ถท(าให. (Net interest margin :NIM) เปลั"�ยนแปลังไปได. ด�งน�5นการื่บัรื่�หารื่ท�5งส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นไปพรื่.อมๆก�น โดยม"กลัย0ทธ�ในการื่บัรื่�หารื่ท"�สอดคืลั.องก�บัภาวะอ�ตรื่าดอกเบั"5ยท"�จิะเปลั"�ยนแปลังได.ในอนาคืต สามารื่ถจิะท(าให.ก(าไรื่ของธนาคืารื่พาณ�ชย�เพ��มข15น หรื่�อเป,นไปตามเป#าหมายท"�ก(าหนดไว.ได. เน��องจิากการื่บัรื่�หารื่ธนาคืารื่ให.ม��นคืงเป,นหน.าท"�แลัะคืวามรื่�บัผ�ดชอบัของคืณะกรื่รื่มการื่บัรื่�หารื่แลัะผ$.บัรื่�หารื่รื่ะด�บัส$ง นอกจิากน"5 ธนาคืารื่แห%งปรื่ะเทศไทยได.ม"ข.อก(าหนดให.ธนาคืารื่ม"กรื่ะบัวนการื่บัรื่�หารื่ส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�น ด�งน�5น ว�ตถ0ปรื่ะสงคื�หลั�กของการื่บัรื่�หารื่ส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�น คื�อ เพ��อบัรื่�หารื่งบัด0ลัอย%างม"ปรื่ะส�ทธ�ภาพ แลัะเป,นไปตามข.อก(าหนดของธนาคืารื่แห%งปรื่ะเทศไทย

การื่บัรื่�หารื่ส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นของธนาคืารื่เป,นการื่บัรื่�หารื่แลัะวางแผนโคืรื่งสรื่.างของงบัด0ลัด.านส�นทรื่�พย� ปรื่ะกอบัด.วย เง�นลังท0น เง�นให.ส�นเช��อ แลัะด.านหน"5ส�น ปรื่ะกอบัด.วย เง�นฝากแลัะหน"5ส�นท0กรื่ายการื่ รื่วมถ1งส%วนของท0น เพ��อให.เก�ดคืวามสมด0ลัรื่ะหว%างคืวามสามารื่ถในการื่ท(าก(าไรื่ (Profitability) แลัะ คืวามม��นคืง (Solvency) โดยพ�จิารื่ณาในเรื่��องคืวามเส"�ยงด.านสภาพคืลั%อง (Liquidity Risk) แลัะ คืวามเส"�ยงด.านอ�ตรื่าดอกเบั"5ย (Interest

Rate Risk) โดยจิ(าก�ดคืวามเส"ยหายไว.ท"�รื่ะด�บัหน1�ง (Hedging)

ซึ่1�งการื่บัรื่�หารื่ธนาคืารื่ให.ม"คืวามม��นคืงเป,นหน.าท"�แลัะคืวามรื่�บัผ�ดชอบัของคืณะกรื่รื่มการื่บัรื่�หารื่ แลัะ ผ$.บัรื่�หารื่รื่ะด�บัส$งของธนาคืารื่ ซึ่1�งการื่บัรื่�หารื่ส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นท"�ม"ปรื่ะส�ทธ�ภาพจิะท(าให.ธนาคืารื่ม"ผลัก(าไรื่

3

เพ��มข15นสามารื่ถคืวบัคื0มคืวามเส"�ยงได. ผ$.บัรื่�หารื่ของธนาคืารื่ม"เคืรื่��องม�อท"�ม"เคืรื่��องท"�ม"ปรื่ะส�ทธ�ภาพ แลัะเอ�5ออ(านวยให.เก�ดการื่เปลั"�ยนแปลังภายในธนาคืารื่

ด�งท"�ทรื่าบัว%าก(าไรื่ของธนาคืารื่ (Net Interest Incomes :

NII) มาจิากดอกเบั"5ยรื่�บัจิากเง�นให.ส�นเช��อห�กด.วยดอกเบั"5ยจิ%ายให.ก�บัเง�นฝาก แต%เน��องจิากเง�นให.ส�นเช��อ (จิ�ดเป,นส�นทรื่�พย�ของธนาคืารื่)

แลัะเง�นรื่�บัฝาก (จิ�ดเป,นหน"5ส�นของธนาคืารื่) รื่วมท�5งเง�นก$.ย�มจิากธนาคืารื่อ��นหรื่�อแหลั%งเง�นท0นอ��น ม"รื่ะยะเวลัาการื่คืรื่บัก(าหนด (Reprice) ไม%พรื่.อมก�นท(าให.เก�ด GAP1 หรื่�อม"การื่ Mismatch

ของส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นเก�ดข15น เม��ออ�ตรื่าดอกเบั"5ยเปลั"�ยนแปลังจิะให.ผลัก(าไรื่ของธนาคืารื่เปลั"�ยนแปลังไปด.วย ด�งน�5นเพ��อเป,นการื่ป#องก�นผลัก(าไรื่ท"�จิะเปลั"�ยนแปลังจิากอ�ตรื่าดอกเบั"5ยท"�เปลั"�ยนแปลัง การื่ศ1กษาผลักรื่ะทบัของการื่บัรื่�หารื่ส�นทรื่�พย�แลัะการื่บัรื่�หารื่หน"5ส�น (Asset

and Liability management :ALM) ในการื่จิ�ดการื่ส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นในเวลัาเด"ยวก�นให.สอดคืลั.องก�บัอ�ตรื่าดอกเบั"5ยท"�เปลั"�ยนไป เพ��อก%อให.เก�ดผลัก(าไรื่ท"�เพ��มข15น หรื่�อป#องก�นไม%ให.ผลัก(าไรื่เปลั"�ยนแปลังจิากท"�ต.องการื่ (ป#องก�นคืวามเส"�ยงจิากการื่เปลั"�ยนแปลังของอ�ตรื่าดอกเบั"5ย)

การื่บัรื่�หารื่ Portfolio ของธนาคืารื่พาณ�ชย�ให.เก�ดก(าไรื่ส$งส0ดภายใต.รื่ะด�บัคืวามเส"�ยงท"�ยอมรื่�บัได. จิ(าเป,นต.องใช.คืวามรื่$ .ในเรื่��องการื่บัรื่�หารื่ส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�น (Asset and Liability

Management) เข.ามาใช.ในการื่ด(าเน�นงาน เช%น การื่คื(านวณหาเง�นฝากในจิ(านวนท"�เหมาะสมเพ��อปลั%อยก$.เพ��มข15นจินกรื่ะท��งท(าให.ส%วนต%างรื่ะหว%างส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นท"�อ%อนไหวต%อการื่เปลั"�ยนแปลังในอ�ตรื่า

1 GAP คื�อ ช%องว%างหรื่�อผลัต%างรื่ะหว%างส�นทรื่�พย�ท"�อ%อนไหวต%ออ�ตรื่าดอกเบั"5ยก�บัหน"5ส�นท"�

อ%อนไหวต%ออ�ตรื่าดอกเบั"5ย

4

ดอกเบั"5ย (GAP) ม"คื%าเป,นบัวก โดยอาจิต.องเก"�ยวข.องก�บัการื่พ�จิารื่ณาอ�ตรื่าดอกเบั"5ยท"�เหมาะสมเพ��อท(าให.ธนาคืารื่ม"รื่ายได.ดอกเบั"5ยส0ทธ�เพ��มข15น แต%ถ.าปลั%อยก$.มากเก�นไปก-อาจิก%อให.เก�ดคืวามเส"�ยงได.เช%นก�น การื่ม"แบับัจิ(าลัองป<จิจิ�ยท"�ม"ผลัต%อการื่บัรื่�หารื่ส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นของธนาคืารื่ จิะท(าให.ทรื่าบัถ1งคืวามส�มพ�นธ�ของป<จิจิ�ยเหลั%าน�5นว%าเป,นไปในท�ศทางใด ม"ขนาดเท%าใด ท(าให.ธนาคืารื่สามารื่ถว�ดผลักรื่ะทบัจิากการื่บัรื่�หารื่ส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นท"�ม"ต%อรื่ายได.ดอกเบั"5ยส0ทธ�ได.ด"ย��งข15น อ"กท�5งย�งสามารื่ถใช.ในการื่ปรื่ะมาณการื่รื่ายได.ดอกเบั"5ยส0ทธ�ในอนาคืตได.ว%าจิะเพ��ม หรื่�อลัดอย%างไรื่

ว้�ตถ+ปัระสงค้�ขอิงการว้�จั�ย์

เพ��อศ1กษาคืวามส�มพ�นธ�ของส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นกลั0%มต%างๆ บันงบัด0ลัของธนาคืารื่จิากการื่บัรื่�หารื่ส�นทรื่�พย�แลัะการื่บัรื่�หารื่หน"5ส�นท"�ม"ผลัต%อคืวามสามารื่ถในการื่ท(าก(าไรื่ของธนาคืารื่พาณ�ชย�ไทย

ปัระโย์ชน�ท�&ค้าดว้�าจัะได�ร�บ

ท(าให.ทรื่าบัถ1งท�ศทางของคืวามส�มพ�นธ�ของส�ดส%วนทางการื่เง�นในงบัด0ลัโดยใช.ว�ธ"การื่บัรื่�หารื่ส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นท"�ม"ปรื่ะส�ทธ�ภาพน�5นส%งผลัต%อคืวามสามารื่ถในการื่ท(าก(าไรื่ของธนาคืารื่พาณ�ชย� เพ��อให.สอดคืลั.องก�บัสถานการื่ณ�ป<จิจิ0บั�น แลัะเพ��อใช.เป,นข.อม$ลัในการื่ต�ดส�นใจิในการื่บัรื่�หารื่แลัะการื่ก(าหนดกลัย0ทธ�ให.บัรื่รื่ลั0ว�ตถ0ปรื่ะสงคื�ของธนาคืารื่แลัะเก�ดม$ลัคื%าส$งส0ด ท(าให.เก�ดคืวามสามารื่ถในการื่แข%งข�นของการื่ด(าเน�นธ0รื่ก�จิธนาคืารื่พาณ�ชย�

ขอิบเขตขอิงการศึ�กษา

5

กลั0%มต�วอย%างท"�ใช.ในการื่ศ1กษา คื�อ งานว�จิ�ยน"5ศ1กษาจิากกลั0%มธนาคืารื่พาณ�ชย�ไทย2 ท"�จิดทะเบั"ยนในตลัาดหลั�กทรื่�พย�แห%งปรื่ะเทศไทย จิ(านวน 8 แห%ง โดยไม%รื่วมธนาคืารื่พาณ�ชย�ต%างปรื่ะเทศแลัะสถาบั�นการื่เง�นพ�เศษของรื่�ฐ เน��องจิากธนาคืารื่พาณ�ชย�ท�5ง 8

ธนาคืารื่ม"การื่ก%อต�5งมาเป,นรื่ะยะเวลัานาน ม"ข.อม$ลัท"�ใช.ในการื่ศ1กษาคืรื่บัตลัอดในช%วง 10 ป=ท"�ท(าการื่ศ1กษา แต%ม"บัางธนาคืารื่ท"�ม"ข.อม$ลัท"�ใช.ในการื่ศ1กษาไม%คืรื่บัตลัอด 10 ป= เน��องจิากเพ��งได.รื่�บัใบัอน0ญ่าตให.เป>ดเป,นธนาคืารื่พาณ�ชย� ด�งน�5นจิ1งเป,นข.อม$ลัท"�ไม%สามารื่ถน(ามาอ.างอ�งในการื่ศ1กษาว�จิ�ยคืรื่�5งน"5ได. ซึ่1�งธนาคืารื่ด�งกลั%าวม"ด�งต%อไปน"5

1. ธนาคืารื่ส�นเอเช"ย ได.รื่�บัใบัอน0ญ่าตปรื่ะกอบัธนาคืารื่พาณ�ชย�จิากกรื่ะทรื่วงการื่คืลั�งแลัะธนาคืารื่แห%งปรื่ะเทศไทย ให.เรื่��มเป>ดให.บัรื่�การื่ปรื่ะชาชน เม��อว�นท"� 23 ธ�นวาคืม พ.ศ. 2548

2. ธนาคืารื่ท�สโก. ได.รื่�บัใบัอน0ญ่าตปรื่ะกอบัธ0รื่ก�จิธนาคืารื่พาณ�ชย�เต-มรื่$ปแบับัจิากกรื่ะทรื่วงการื่คืลั�ง เม��อว�นท"� 1 กรื่กฎาคืม 2548

3. ธนาคืารื่เก"ยรื่ต�นาคื�น เป>ดให.บัรื่�การื่เป,นธนาคืารื่พาณ�ชย� เม��อว�นท"� 3 ต0ลัาคืม 2548

4. ธนาคืารื่ธนชาต ได.รื่�บัใบัอน0ญ่าตปรื่ะกอบัการื่ธนาคืารื่พาณ�ชย�เต-มรื่$ปแบับัจิากกรื่ะทรื่วงการื่คืลั�ง เม��อว�นท"� 1 ม"นาคืม 2547

แลัะในงานว�จิ�ยน"5ได.จิ�ดแบั%งกลั0%มธนาคืารื่ออกเป,น 3 กลั0%มตามขนาดของส�นทรื่�พย� โดยใช.เกณฑิ�ของธนาคืารื่แห%งปรื่ะเทศไทย3 เป,นเกณฑิ�ในการื่แบั%ง ซึ่1�งสามารื่ถแบั%งได.ด�งน"5 (ตารื่างท"� 1)

2 ธนาคืารื่พาณ�ชย�ไทย : ไม%รื่วมธนาคืารื่พาณ�ชย�เพ��อรื่ายย%อยแลัะธนาคืารื่พาณ�ชย�ท"�เป,น

บัรื่�ษ�ทลั$กของธนาคืารื่ต%างปรื่ะเทศ3 ท�&มา: ธนาคืารื่แห%งปรื่ะเทศไทย ได.ม"การื่ปรื่�บัการื่จิ�ดกลั0%ม Peer ธนาคืารื่ไทยใหม% ต�5งแต%

งวดธ�นวาคืม 2550 เป,นต.นไป

6

- ธนาคืารื่กรื่0งเทพ จิ(าก�ด (มหาชน)

- ธนาคืารื่กรื่0งไทย จิ(าก�ด (มหาชน)

- ธนาคืารื่ไทยพาณ�ชย� จิ(าก�ด (มหาชน)

- ธนาคืารื่กส�กรื่ไทย จิ(าก�ด (มหาชน)

- ธนาคืารื่กรื่0งศรื่"อย0ธยา จิ(าก�ด (มหาชน)

- ธนาคืารื่ทหารื่ไทย จิ(าก�ด (มหาชน)

- ธนาคืารื่ซึ่"ไอเอ-มบั" ไทย จิ(าก�ด (มหาชน)

- ธนาคืารื่สแตนดารื่�ดชารื่�เตอรื่�ด (ไทย) จิ(าก�ด (มหาชน)

ตารางท�& 1 การื่แบั%งกลั0%มของธนาคืารื่พาณ�ชย�ไทยท"�จิดทะเบั"ยนในตลัาดหลั�กทรื่�พย�แห%งปรื่ะเทศไทยตามขนาดส�นทรื่�พย�รื่วมของธนาคืารื่พาณ�ชย�ไทยท�5งรื่ะบับั ณ ว�นท"� 30 พฤศจิ�กายน 2554

กล+�มธ์นาค้าร

ช0&อิเต1มธ์นาค้าร/หล�กทร�พัย์�ส�นทร�พัย์�

รว้ม(ล�านบาท)

ส�ดส�ว้นร�อิย์ละ

ขนาดใหญ่%

1.ธนาคืารื่กรื่0งเทพ จิ(าก�ด (มหาชน)

2,021,808 18.11

2.ธนาคืารื่กรื่0งไทย จิ(าก�ด (มหาชน)

1,881,196 16.85

3.ธนาคืารื่ไทยพาณ�ชย� จิ(าก�ด (มหาชน)

1,767,024 15.83

4.ธนาคืารื่กส�กรื่ไทย จิ(าก�ด (มหาชน)

1,718,320 15.39

7

ขนาดกลัาง

1.ธนาคืารื่กรื่0งศรื่"อย0ธยา จิ(าก�ด (มหาชน) 821,371 8.17 2.ธนาคืารื่ธนชาต จิ(าก�ด (มหาชน) 812,981 8.06 3.ธนาคืารื่ทหารื่ไทย จิ(าก�ด (มหาชน) 631,049 6.11

ขนาดเลั-ก

1.ธนาคืารื่สแตนดารื่�ดชารื่�เตอรื่� (ไทย) 280,106 2.51 2.ธนาคืารื่ย$โอบั" จิ(าก�ด (มหาชน) 265,164 2.38 3.ธนาคืารื่ท�สโก. จิ(าก�ด (มหาชน) 213,554 1.91 4.ธนาคืารื่เก"ยรื่ต�นาคื�น จิ(าก�ด (มหาชน) 187,917 1.68 5.ธนาคืารื่ซึ่"ไอเอ-มบั" ไทย จิ(าก�ด (มหาชน) 168,382 1.51 6.ธนาคืารื่ไอซึ่"บั"ซึ่" (ไทย) จิ(าก�ด (มหาชน) 87,895 0.79 7.ธนาคืารื่แลันด� แอนด� เฮ้.าส� จิ(าก�ด (มหาชน) 77,659 0.70 รว้มธ์นาค้ารพัาณิ�ชย์�ไทย์ 11,163,

648

ท�&มา: รื่ายการื่ย%อแสดงส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�น (จิากการื่คื(านวณ)

8

ว้�ธ์�การว้�จั�ย์

ว้�ธ์�การเก1บรว้บรว้มข�อิม2ล

งานว�จิ�ยน"5ใช.ข.อม$ลัจิากรื่ายงานปรื่ะจิ(าป=ของธนาคืารื่พาณ�ชย�ไทยงวดส�5นป= โดยใช.งบัการื่เง�นรื่วม 2 ปรื่ะเภท คื�อ งบัด0ลัแลัะงบัก(าไรื่ขาดท0นของธนาคืารื่พาณ�ชย�ไทย แลัะรื่ายงานทางการื่เง�นท"�ธนาคืารื่พาณ�ชย� จิ�ดน(าส%งตลัาดหลั�กทรื่�พย�แห%งปรื่ะเทศไทย ต�5งแต%ป= พ.ศ. 2545 –

2554 เป,นรื่ะยะเวลัา 10 ป= รื่วมท�5งข.อม$ลัจิากรื่ายงานสถ�ต�จิากธนาคืารื่แห%งปรื่ะเทศไทย

การื่ศ1กษาข.อม$ลัด�งกลั%าวเป,นผลัการื่ด(าเน�นการื่ท"�เก�ดข15น โดยศ1กษาข.อม$ลัในลั�กษณะ Panel Data โดยพ�จิารื่ณาจิากงบัการื่เง�นย.อนหลั�ง ต�5งแต%ป= พ.ศ. 2545-2554 ซึ่1�งเป,นช%วงรื่ะยะเวลัาท"�นานพอท"�จิะสามารื่ถศ1กษานโยบัายการื่บัรื่�หารื่ส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�น โดยคืรื่อบัคืลั0มว�ฎจิ�กรื่เศรื่ษฐก�จิในท0กช%วงเวลัาแลัะได.ม"จิ�ดรื่ะเบั"ยบั ท(าการื่ปฎ�รื่$ปภาคืการื่เง�นในส%วนของธนาคืารื่พาณ�ชย�มาอย%างต%อเน��อง4 กลั%าวคื�อ ม"การื่เปลั"�ยนแปลังของสภาพแวดลั.อมทางการื่เง�นท"�ส(าคื�ญ่ ได.แก% การื่น(าใช.แผนพ�ฒนารื่ะบับัสถาบั�นการื่เง�นไทยท"�ได.ด(าเน�นการื่ไปแลั.วบัางส%วน การื่จิ�ดต�5งสถาบั�นปรื่ะก�นเง�นฝากท"�เรื่��มในป= 2549 แลัะการื่บั�งคื�บัใช.หลั�กเกณฑิ�การื่ก(าก�บัด$แลัเง�นกองท0นของสถาบั�นการื่

4 ภาค้ผนว้ก ก.

9

เง�นตาม Basel II ในป= 2551 แลัะการื่น(ามาตรื่ฐานการื่บั�ญ่ช"รื่ะหว%างปรื่ะเทศ ฉบั�บัท"� 39 (IAS 39) รื่วมท�5งท"�ส(าคื�ญ่ คื�อ ธนาคืารื่แต%ลัะแห%งพยายามใช.เทคืโนโลัย"การื่ส��อสารื่ทางการื่เง�น เพ��อให.เก�ดคืวามได.เปรื่"ยบัในการื่แข%งข�น แลัะม0%งส$%การื่เป,น Universal Bank

ซึ่1�งส%งผลักรื่ะทบัท"�ส(าคื�ญ่ต%อธ0รื่ก�จิธนาคืารื่พาณ�ชย�

ว้�ธ์�การว้�เค้ราะห�ข�อิม2ล

งานว�จิ�ยฉบั�บัน"5ท(าการื่ศ1กษาป<จิจิ�ยการื่บัรื่�หารื่ส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นท"�ม"ผลักรื่ะทบัต%อคืวามสามารื่ถในการื่ท(าก(าไรื่ของธนาคืารื่พาณ�ชย�มาหาคืวามส�มพ�นธ� โดยแบั%งการื่ศ1กษาออกเป,น 3 กลั0%ม คื�อ กลั0%มธนาคืารื่พาณ�ชย�ขนาดใหญ่% กลั0%มธนาคืารื่พาณ�ชย�ขนาดกลัาง แลัะกลั0%มธนาคืารื่พาณ�ชย�ขนาดเลั-ก โดยใช.แบับัจิ(าลัอง The Statistical

Cost Accounting Method แลัะใช.ว�ธ"ปรื่ะมาณคื%าด.วยว�ธ"ก(าลั�งสองน.อยท"�ส0ด (Ordinary Least Square : OLS) โดยปรื่ะมาณคื%าแบับัผลักรื่ะทบัคืงท"� (Fixed effect) ภายใต.การื่ว�เคืรื่าะห�ข.อม$ลัแบับั Panel Data

ค้ าน�ย์ามศึ�พัท�เฉพัาะ

การบร�หารส�นทร�พัย์�และหน��ส�น (Asset and Liability

management) หมายถ1ง การื่จิ�ดการื่,การื่บัรื่�หารื่ ท�5งด.านของส�นทรื่�พย� (Assets) แลัะหน"5ส�น (Liabilities) ในเวลัาเด"ยวก�นเพ��อให.เก�ดคืวามไม%สอดคืลั.อง (Mismatch) ก�นในรื่ะยะเวลัาการื่คืรื่บั

10

ก(าหนด (Reprice) ของส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�น ก%อให.เก�ดช%องว%างของรื่ะยะเวลัาคืรื่บัก(าหนดของส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�น (Gap) เม��ออ�ตรื่าดอกเบั"5ยในตลัาดเปลั"�ยนแปลังไปตามท"�คืาดไว. ก�จิการื่จิะสามารื่ถเพ��มก(าไรื่ หรื่�อ ป#องก�นคืวามเส"�ยงอ�นเน��องจิากอ�ตรื่าดอกเบั"5ยท"�เปลั"�ยนแปลังน�5นได.

ส�ว้นต�างส�นทร�พัย์�และหน��ส�นท�&อิ�อินไหว้ต�อิอิ�ตราดอิกเบ��ย์ (Gap)

หมายถ1ง การื่น(าส�นทรื่�พย�ท"�อ%อนไหวต%ออ�ตรื่าดอกเบั"5ยมาลับัด.วยหน"5ส�นท"�อ%อนไหวต%ออ�ตรื่าดอกเบั"5ยในช%วงเวลัาเด"ยวก�นสถาบั�นการื่เง�นม" Gap ขนาดใหญ่%กว%า จิะแสดงถ1งคืวามอ%อนไหวต%ออ�ตรื่าดอกเบั"5ยท"�มากกว%า

ราย์ได�ดอิกเบ��ย์ร�บส+ทธ์� (Net Interest Income) หมายถ1ง รื่ายได.จิากดอกเบั"5ยรื่�บัห�กด.วย ดอกเบั"5ยจิ%าย

ส�ว้นต�างอิ�ตราดอิกเบ��ย์ส+ทธ์� (Net Interest Margin) หมายถ1ง อ�ตรื่าส%วนของรื่ายได.ดอกเบั"5ยรื่�บัส0ทธ�ต%อส�นทรื่�พย�ท"�ม"รื่ายได.เป,นดอกเบั"5ยเฉลั"�ย

ธ์นาค้ารพัาณิ�ชย์�ไทย์ หมายถ1ง ธนาคืารื่พาณ�ชย�ท"�ไม%ใช%ธนาคืารื่พาณ�ชย�เพ��อรื่ายย%อยแลัะธนาคืารื่พาณ�ชย�ท"�เป,นบัรื่�ษ�ทลั$กของธนาคืารื่ต%างปรื่ะเทศ

ธ์นาค้ารขนาดใหญ� หมายถ1ง ธนาคืารื่ท"�ม"ส%วนแบั%งตลัาดของส�นทรื่�พย�รื่วมต�5งแต%รื่.อยลัะ 10 ข15นไป ของส�นทรื่�พย�รื่วมธนาคืารื่พาณ�ชย�ไทยท�5งรื่ะบับั จิ(านวน 4 แห%ง ได.แก% ธนาคืารื่กรื่0งเทพ ธนาคืารื่กส�กรื่ไทย ธนาคืารื่ไทยพาณ�ชย� แลัะธนาคืารื่กรื่0งไทย

11

ธ์นาค้ารขนาดกลาง หมายถ1ง ธนาคืารื่ท"�ม"ส%วนแบั%งตลัาดของส�นทรื่�พย�รื่วมต�5งแต%รื่.อยลัะ 3 แต%ไม%ถ1งรื่.อยลัะ 10 ของส�นทรื่�พย�รื่วมธนาคืารื่พาณ�ชย�ไทยท�5งรื่ะบับั จิ(านวน 3 แห%ง ได.แก% ธนาคืารื่กรื่0งศรื่"อย0ธยาแลัะธนาคืารื่ทหารื่ไทย แลัะธนาคืารื่ธนชาต

ธ์นาค้ารขนาดเล1ก หมายถ1ง ธนาคืารื่ท"�ม"ส%วนแบั%งตลัาดของส�นทรื่�พย�รื่วมต(�ากว%ารื่.อยลัะ 3 ของส�นทรื่�พย�รื่วมธนาคืารื่พาณ�ชย�ไทยท�5งรื่ะบับั จิ(านวน 7 แห%ง ได.แก% ธนาคืารื่ซึ่"ไอเอ-มบั" ไทย ธนาคืารื่สแตนดารื่�ดชารื่�เตอรื่� (ไทย) ธนาคืารื่ท�สโก. ธนาคืารื่เก"ยรื่ต�นาคื�น ธนาคืารื่ไอซึ่"บั"ซึ่" (ไทย) ธนาคืารื่ย$โอบั" แลัะธนาคืารื่แลันด� แอนด� เฮ้.าส�

บทท�& 2

แนว้ค้�ดทางทฤษฎี�และว้รรณิกรรมท�&เก�&ย์ว้ข�อิง

ก�จิการื่ธนาคืารื่พาณ�ชย�เป,นธ0รื่ก�จิรื่$ปแบับัหน1�ง ท"�ม"เป#าหมายของการื่ด(าเน�นธ0รื่ก�จิในการื่ม0%งแสวงหาก(าไรื่ส$งส0ดเหม�อนธ0รื่ก�จิอ��นๆ ด�งน�5น ธนาคืารื่จิ1งต.องแสวงหาแนวทางในการื่ถ�อคืรื่องส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นเพ��อให.ได.มาซึ่1�งในส�ดส%วนท"�เหมาะสมท"�ส0ด (Banks seek an

optimal mix of assets and liabilities) ท�5งน"5เพ��อผสมผสานคืวามข�ดแย.งของเป#าหมายรื่ะหว%างคืวามเส"�ยงก�บัผลัตอบัแทน

ทฤษฎี�แห�งการแสว้งหาก าไรส2งส+ด (profit

maximization theory) 5 ม"คืวามเห-นว%า การื่ศ1กษารื่ะด�บัจิ0ลัภาคืของการื่ธนาคืารื่พาณ�ชย� ซึ่1�งเป,นหน%วยเศรื่ษฐก�จิท"�ม"จิ0ดม0%ง

5 Leonall C. Anderson and Albert E. Burger , 1969 P. 207-222

อ.างถ1งใน วเรื่ศ อ0ปปาต�ก , 2544 หน.า 134-135

12

หมายเพ��อแสวงหาก(าไรื่ส$งส0ดการื่จิ�ดการื่ในการื่ถ�อคืรื่องส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นท"�เหมาะสมน�5นก-เพ��อท"�จิะได.มาซึ่1�งก(าไรื่ส$งส0ด ภายใต.เง��อนไข เช%น ส�นทรื่�พย�ท"�ธนาคืารื่ถ�อคืรื่องอย$% แบั%งออกได.เป,น 2 ปรื่ะเภทด.วยก�น ได.แก%ส�นทรื่�พย�ปรื่ะเภทท"�ก%อให.เก�ดรื่ายได. แลัะส�นทรื่�พย�ปรื่ะเภทท"�ไม%ก%อให.เก�ดรื่ายได. ท�5งน"5จิะปรื่ากฏอย$%ในบั�ญ่ช"งบัด0ลัของธนาคืารื่ ส�นทรื่�พย�ท"�ก%อให.เก�ดรื่ายได. ได.แก% เง�นให.ส�นเช��อ (Loans) แลัะเง�นลังท0นในหลั�กทรื่�พย� (Securities Investment) ส%วนส�นทรื่�พย�ปรื่ะเภทท"�ไม%ก%อให.เก�ดรื่ายได. ได.แก% เง�นส(ารื่องท�5งหมด (total

reserves) ของธนาคืารื่ปรื่ะกอบัด.วยเง�นสดซึ่1�งต.องส(ารื่อง (required reserves) แลัะเง�นสดส(ารื่องส%วนเก�น (excess reserves)

การื่ศ1กษาพฤต�กรื่รื่มในการื่จิ�ดการื่ส�นทรื่�พย�ของธนาคืารื่น�5น ม"สมมต�ฐานท"�ว%ารื่ะบับัธนาคืารื่พาณ�ชย�จิะต.องม"การื่ปรื่�บัต�วในการื่ถ�อคืรื่องส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นให.เหมาะสมอย$%ตลัอดเวลัา เพ��อให.สอดคืลั.องก�บัสภาวการื่ณ�ของต�วแปรื่ทางการื่เง�นท"�เปลั"�ยนแปลังไป เช%น อ�ตรื่าดอกเบั"5ย อ0ปสงคื�ของเง�นก$. แลัะนโยบัายการื่เง�นท"�ใช.โดยธนาคืารื่กลัาง เป,นต.น

อย%างไรื่ก-ตาม แม.ว%าธ0รื่ก�จิของธนาคืารื่พาณ�ชย�ม"จิ0ดม0%งหมายท"�จิะแสวงหาก(าไรื่ส$งส0ดก-ตาม แต%จิ(าเป,นต.องคื(าน1งถ1งสภาพคืลั%อง (Liquidity) แลัะ คืวามม��นคืง (Solvency) ด�งน�5นการื่บัรื่�หารื่ธ0รื่ก�จิของธนาคืารื่พาณ�ชย�จิะเก�ดป<ญ่หาท"�ส(าคื�ญ่ปรื่ะการื่หน1�งคื�อ เป#าหมายของธนาคืารื่ท"�กลั%าวมาแลั.ว จิะม"คืวามข�ดแย.งก�นรื่ะหว%างสภาพคืลั%องแลัะคืวามม��นคืงต%อการื่แสวงหารื่ายได.ส$งส0ด ส�นทรื่�พย�ท"�ม"สภาพคืลั%องมากท"�ส0ดก-คื�อเง�นสดในม�อ (cash in vault) ซึ่1�งสามารื่ถตอบัสนองต%อการื่ถอนเง�นของลั$กคื.าได.ท�นท" แต%เง�นสดในม�อเป,นส�นทรื่�พย�ปรื่ะเภทไม%ก%อให.เก�ดรื่ายได. ด�งน�5น ถ.าธนาคืารื่ถ�อเง�นสดในม�อเป,นส�นทรื่�พย�ท�5งหมด ธนาคืารื่ก-ไม%สามารื่ถอย$%ได. แต%ถ.าธนาคืารื่

13

ม"การื่ปลั%อยก$.มาก ธนาคืารื่ก-จิะขาดสภาพคืลั%องแลัะคืวามปลัอดภ�ย ตามปกต�ส�นทรื่�พย�ปรื่ะเภทท"�ม"สภาพคืลั%องแลัะคืวามปลัอดภ�ยส$งหรื่�อคืวามเส"�ยงต(�าจิะม"อ�ตรื่าผลัตอบัแทนท"�ต(�า (low risk low return)

เช%น การื่ลังท0นในหลั�กทรื่�พย�รื่�ฐบัาลั เป,นต.น ส%วนส�นทรื่�พย�ท"�ม"คืวามเส"�ยงส$งน�5นก-จิะม"อ�ตรื่าผลัตอบัแทนส$งเพ��อชดเชยก�บัคืวามเส"�ยง ด�งน�5น การื่จิ�ดการื่ส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นของธนาคืารื่จิ1งต.องม"ปรื่ะสบัการื่ณ�อย%างมากเพ��อปรื่ะกอบัการื่ต�ดส�นใจิ ซึ่1�งแต%ลัะธนาคืารื่ต%างม"รื่$ปแบับัของตนเองตามคืวามเหมาะสมในสถานภาพของตน

ในอด"ตท"�ผ%านมาธ0รื่ก�จิธนาคืารื่พาณ�ชย�ม�กจิะท(าการื่บัรื่�หารื่ส�นทรื่�พย� แยกจิากการื่บัรื่�หารื่หน"5ส�น ต%อมาในป= พ.ศ. 2513 ได.ม"แนวคื�ดเก"�ยวก�บัการื่บัรื่�หารื่ของธนาคืารื่ในแนวใหม%เก�ดข15น ซึ่1�งคื�อ

ทฤษฎี�แห�งการจั�ดการท+นท�&สร�างข��นภาย์ใต�อิ านาจัการค้ว้บค้+มระย์ะส��นขอิงธ์นาค้าร (The discretionary funds

management) 6 กลั%าวคื�อการื่บัรื่�หารื่การื่เง�นของธนาคืารื่โดยให.คืวามส(าคื�ญ่ท�5งทางด.านส�นทรื่�พย� (Assets) แลัะด.านหน"5ส�น (Liabilities) เป,นส�ดส%วนคืวบัคื$%ก�นไปโดยไม%เน.นหน�กในด.านใดด.านหน1�งโดยเฉพาะ เหม�อนในการื่บัรื่�หารื่การื่เง�นของธนาคืารื่ในอด"ตท"�ผ%านมา ในทฤษฎ"น"5 รื่ายการื่ท�5งส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นแบั%งออกเป,น 2

ปรื่ะเภท ได.แก% 1. discretionary items ในด.านส�นทรื่�พย�อ�นได.แก% เง�น

ท0นส(ารื่องช�5นท"�สอง เช%น ต�Dวเง�นคืลั�งแลัะหลั�กทรื่�พย�รื่ะยะส�5นอ��นๆ ในด.านหน"5ส�นอ�นได.แก% เง�นก$.ย�มนะยะส�5นต%างๆ เช%น Federal Funds,

Euro Dollars, CDs แลัะเง�นก$.จิากธนาคืารื่เง�นท0นส(ารื่อง เป,นต.น2. nondiscretionary items ในด.านส�นทรื่�พย�อ�นได.แก%

เง�นสดในรื่ะหว%างเรื่"ยกเก-บัเง�นสดส(ารื่องตามกฎหมาย เง�นให.ก$.

6 Leonall C. Anderson and Albert E. Burger , 1969 P. 207-222

อ.างถ1งใน วเรื่ศ อ0ปปาต�ก , 2544 หน.า 124-125

14

(Loans) จิ(านวนเง�นให.ก$.ในขณะใดขณะหน1�งอาจิจิะเก�ดการื่ต�ดส�นใจิในอด"ตมาเป,นเด�อนหรื่�อเป,นป=มาแลั.วแลัะธนาคืารื่จิ(าเป,นต.องปฏ�บั�ต�ตามส�ญ่ญ่าน�5นๆ

ในด.านหน"5ส�นน�5น อ�นได.แก%เง�นฝากกรื่ะแสรื่ายว�นท"�ต.องจิ%ายคื�นเม��อทวงถาม เง�นฝากออมทรื่�พย� เง�นฝากปรื่ะจิ(า แลัะเง�นกองท0น

การื่ท"�ธนาคืารื่พาณ�ชย�ได.น(า “discretionary funds

management” 7 มาใช.ซึ่1�งเป,นกลัย0ทธ�ในเช�งรื่0ก (aggressive)

ด.วยขยายการื่ให.ก$.ตรื่าบัใดท"�ผลัตอบัแทนส%วนเพ��ม (marginal

returns) มากกว%าต.นท0นส%วนเพ��ม (marginal costs) ท�5งน"5ภายใต.เง��อนไข ภาวะแห%งคืวามเส"�ยง ต.องไม%ส$งจินเก�นไป

ธ0รื่ก�จิหลั�กของธนาคืารื่พาณ�ชย� คื�อ การื่รื่�บัฝากเง�น แลั.วน(าเง�นน�5นไปใช.ปรื่ะโยชน� ด�งน�5นแหลั%งท"�มาของเง�น (source of funds) ท"�ส(าคื�ญ่ของธนาคืารื่พาณ�ชย�คื�อ เง�นรื่�บัฝากจิากปรื่ะชาชน แต%แหลั%งเง�นท0นแรื่กเรื่��มก-คื�อ เง�นลังท0นจิากผ$.ถ�อห0.น แลัะนอกจิากน"5หากท0นไม%เพ"ยงพอ ก-สามารื่ถหาได.จิากแหลั%งเง�นก$.ย�ม ซึ่1�งอาจิจิะเป,นท�5งจิากแหลั%งในปรื่ะเทศแลัะต%างปรื่ะเทศ ส%วนในด.านการื่ใช.เง�นท0น (use of

funds) เพ��อให.เก�ดปรื่ะโยชน�น�5นก-ได.แก% เง�นให.ส�นเช��อแก%ลั$กคื.า เง�นลังท0นในหลั�กทรื่�พย� เง�นลังท0นในส�นทรื่�พย�ปรื่ะจิ(า แลัะอ��นๆ ซึ่1�งรื่ายการื่ใช.เง�นของธนาคืารื่พาณ�ชย�ท"�ส(าคื�ญ่ท"�ส0ด คื�อเง�นให.ส�นเช��อแก%ลั$กคื.า แลัะเน��องจิากธนาคืารื่เป,นผ$.ให.บัรื่�การื่ทางการื่เง�น การื่บัรื่�หารื่การื่เง�น (Financial Management) จิ1งเป,นห�วใจิส(าคื�ญ่ของธนาคืารื่ นอกจิากน"5 ธนาคืารื่ย�งต.องด(าเน�นก�จิการื่ภายใต.พรื่ะรื่าชบั�ญ่ญ่�ต�การื่ธนาคืารื่พาณ�ชย� แลัะข.อก(าหนดของธนาคืารื่แห%งปรื่ะเทศไทย ซึ่1�งส%วนใหญ่%จิะเป,นกฎหมายหรื่�อข.อก(าหนดท"�เก"�ยวก�บั

7 “A discretionary asset or liability is one that is subject to

short-term control by bank management when such control is limited, the balance sheet items are classified as nondiscretionary”

15

รื่ายงานต%างๆ ในงบัการื่เง�น ด�งน�5น ผ$.บัรื่�หารื่ของธนาคืารื่จิ1งคืวรื่ม"คืวามรื่$ .คืวามเข.าใจิในโคืรื่งสรื่.างทางการื่เง�นของธนาคืารื่เป,นอย%างด" การื่ด$โคืรื่งสรื่.างทางการื่เง�นของธนาคืารื่พาณ�ชย� หากจิะด$จิากงบัแสดงฐานะการื่เง�นซึ่1�งจิะแสดงให.เห-นว%าธนาคืารื่พาณ�ชย�ได.ใช.เง�นไปในแหลั%งใดบั.าง (ด.านส�นทรื่�พย�) แลัะได.เง�นมาจิากแหลั%งใดบั.าง (ด.านหน"5ส�นแลัะส%วนของผ$.ถ�อห0.น) จิะท(าให.เห-นโคืรื่งสรื่.างทางการื่เง�นได.ง%ายแลัะช�ดเจินข15น ซึ่1�งธนาคืารื่แห%งปรื่ะเทศไทยได.ก(าหนดแบับังบัด0ลัมาตรื่ฐานส(าหรื่�บัธนาคืารื่พาณ�ชย�ไทยไว. ท(าให.ท0กธนาคืารื่ต.องเป>ดเผยข.อม$ลัเท%าๆ ก�นตามงบัด0ลั ภาพท"� 2.1 รื่ายการื่ย%อแสดงส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นของสถาบั�นการื่เง�น

ท"�มา : ธ.พ. 1.1 ของธนาคืารื่กรื่0งเทพ จิ(าก�ด (มหาชน) ณ ว�นท"� 30

พฤศจิ�กายน 2554

16

โคืรื่งสรื่.างทางการื่เง�นท"�ส(าคื�ญ่ของธนาคืารื่พาณ�ชย�ไทย หากพ�จิารื่ณาจิากงบัด0ลัจิะสามารื่ถแยกให.เห-นรื่ายการื่ต%างๆ ทางด.านแหลั%งท"�มาของเง�นท0น แลัะการื่ใช.ไปของเง�นท0น โดยจิะขอแสดงเรื่"ยงลั(าด�บัตามคืวามส(าคื�ญ่ของแต%ลัะรื่ายการื่ด�งน"5

แหล�งท�&มาขอิงเง�นท+น (source of funds) ม"รื่ายการื่ท"�ส(าคื�ญ่ๆ เรื่"ยงตามลั(าด�บั ด�งน"51. เง�นฝาก หมายถ1ง เง�นรื่�บัฝากจิากปรื่ะชาชน แบั%งได.เป,น 3

ปรื่ะเภท1.1 เง�นฝากท"�ต.องจิ%ายคื�นเม��อทวงถาม (Demand

Deposits) เป,นเง�นฝากท"�ไม%ม"ก(าหนดรื่ะยะเวลัาในการื่ถอนเง�น ได.แก% เง�นฝากกรื่ะแสรื่ายว�นจิากลั$กคื.าท��วไป ซึ่1�งโดยปกต�ธนาคืารื่จิะไม%จิ%ายดอกเบั"5ยให. แลัะเง�นฝากเผ��อเรื่"ยก ซึ่1�งส%วนใหญ่%จิะเป,นเง�นฝากจิากสถาบั�นการื่เง�นอ��น ผ$.ฝากจิะถอนคื�นเม��อใดก-ได. โดยต.องแจิ.งให.ธนาคืารื่ทรื่าบัลั%วงหน.าตามก(าหนดเวลัาท"�ได.ตกลังก�นไว.

1.2 เง�นฝากออมทรื่�พย� (Saving Deposits) คื�อ เง�นฝากปรื่ะเภทท"�ใช.สม0ดคื$%ฝากในการื่ฝากแลัะถอน การื่ฝากหรื่�อถอนจิะกรื่ะท(าเม��อใดก-ได.

1.3 เง�นฝากท"�ต.องจิ%ายคื�นเม��อส�5นรื่ะยะเวลัา หรื่�อ เง�นฝากปรื่ะจิ(า (Time Deposits or Fixed Deposits) เป,นเง�นฝากท"�ก(าหนดรื่ะยะเวลัาถอนเง�นท"�แน%นอนตามเง��อนไขท"�ได.ตกลังก�นไว.ในว�นท"�น(าฝาก

เง�นฝาก 3 ปรื่ะเภทด�งกลั%าวข.างต.น เง�นฝากปรื่ะจิ(าเป,นเง�นฝากท"�ธนาคืารื่สามารื่ถบัรื่�หารื่ได. เน��องจิากม"ก(าหนดรื่ะยะเวลัาการื่ถอนเง�นคื�นท"�แน%นอน ท(าให.ทรื่าบัว%าช%วงใดจิะม"เง�นฝากคืรื่บัก(าหนดแลัะอาจิจิะม"การื่ถอนเง�นคื�น ส(าหรื่�บัเง�นฝากท"�ต.องจิ%ายคื�นเม��อทวงถาม แลัะเง�นฝากออมทรื่�พย�น�5น ธนาคืารื่ไม%สามารื่ถทรื่าบัได.ว%าจิะม"การื่ถอนเง�นในว�นใดเท%าไรื่

17

2. เง�นก$.ย�ม แหลั%งเง�นก$.ย�มของธนาคืารื่พาณ�ชย�ไทย แยกตามปรื่ะเภทผ$.ให.ก$. ได. 3 ปรื่ะเภท คื�อ

2.1 ธนาคืารื่แห%งปรื่ะเทศไทย แบั%งเป,น2.1.1 ก$.โดยตรื่งจิากธนาคืารื่แห%งปรื่ะเทศไทย เป,นการื่ก$.

โดยท"�ธนาคืารื่ต.องน(าหลั�กทรื่�พย�คื�อ พ�นธบั�ตรื่รื่�ฐบัาลัไทยไปจิ(าน(าเพ��อการื่ก$.ย�ม โดยธนาคืารื่พาณ�ชย�ต.องออกต�Dวส�ญ่ญ่าใช.เง�นให.ก�บัธนาคืารื่แห%งปรื่ะเทศไทย ส(าหรื่�บัอ�ตรื่าดอกเบั"5ยน�5น ธนาคืารื่แห%งปรื่ะเทศไทยจิะก(าหนดให. ข15นอย$%ก�บัภาวะเศรื่ษฐก�จิในช%วงน�5นๆ

2.1.2 ก$.โดยการื่น(าต�Dวเง�นท"�ธนาคืารื่ให.ส�นเช��อตามต�Dวเง�นน�5นแลั.วไป Refinance ก�บัธนาคืารื่แห%งปรื่ะเทศไทย ต�Dวเง�นด�งกลั%าวน"5ต.องเป,นต�Dวเง�นท"�เก�ดจิากการื่ท"�ธนาคืารื่แห%งปรื่ะเทศไทยให.การื่สน�บัสน0น เช%นการื่ส%งส�นคื.าออก, การื่ปรื่ะกอบัก�จิการื่อ0ตสาหกรื่รื่ม เป,นต.น

2.2 ธนาคืารื่พาณ�ชย�แลัะสถาบั�นการื่เง�นอ��นในปรื่ะเทศไทย การื่ก$.ย�มอาจิกรื่ะท(าในรื่$ปเง�นฝากหรื่�อเง�นก$.ย�มแลั.วแต%ข.อตกลัง ม�กจิะไม%ม"หลั�กปรื่ะก�น โดยใช.คืวามเช��อแลัะคืวามส�มพ�นธ�รื่ะหว%างผ$.ก$.แลัะผ$.ให.ก$.เป,นส(าคื�ญ่ การื่ก$.ปรื่ะเภทน"5อาจิจิะเป,นการื่ก$.ท�5งแบับั Term Loan

หรื่�อ At Call ก-ได. อ�ตรื่าดอกเบั"5ยจิะข15นอย$%ก�บัสภาพคืลั%องในตลัาด นอกจิากน"5ย�งม"การื่ก$.ย�มลั�กษณะ Overnight Loan เป,นการื่ก$.ย�มเพ"ยงว�นเด"ยว โดยปกต�จิะก$.มาเพ��อใช.ในเรื่��องเง�นสดส(ารื่อง หรื่�อว�นท"�เส"ย Clearing มาก

2.3 การื่ก$.ย�มจิากธนาคืารื่ต%างปรื่ะเทศ แบั%งเป,นปรื่ะเภทใหญ่%ๆ ได. 3 ปรื่ะเภท คื�อ

2.3.1 เง�นก$.หรื่�อเง�นเบั�กเก�นบั�ญ่ช"2.3.2 การื่ขอ Refinance ต�Dวเง�นคื%าส�นคื.าเข.าตาม

Letter of credit

18

2.3.3 การื่ใช. Mall credit facilities ต�Dวเง�นคื%าส�นคื.าออก

การื่ก$.ย�มจิากธนาคืารื่พาณ�ชย�อ��นในปรื่ะเทศ จิะรื่วมอย$%ในรื่ายการื่บั�ญ่ช"รื่ะหว%างธนาคืารื่ท"�ม"ดอกเบั"5ยด.านหน"5ส�น

3. ท0นช(ารื่ะแลั.ว หมายถ1ง จิ(านวนท0นท"�ธนาคืารื่ได.รื่�บัช(ารื่ะจิากผ$.ถ�อห0.นแลั.ว เป,นแหลั%งเง�นท0นท"�ไม%ม"ต.นท0นดอกเบั"5ยเข.ามาเก"�ยวข.อง

4. อ��นๆ เป,นรื่ายการื่ noninterest sensitivity

liabilities ปรื่ะกอบัด.วย4.1 หน"5ส�นจิ%ายคื�นเม��อทวงถาม หมายถ1ง เช-คืท"�ธนาคืารื่

เป,นผ$.ส� �งจิ%าย เช-คืของลั$กคื.าท"�ธนาคืารื่รื่�บัรื่องให., ดรื่าฟท�แลัะเง�นโอนต%างๆ ท"�ย�งไม%ได.จิ%ายเง�นให.แก%ลั$กคื.า

4.2 เง�นท0นเลั"5ยงช"พแลัะบั(าเหน-จิ4.3 ภารื่ะของธนาคืารื่จิากการื่รื่�บัรื่อง หมายถ1งภารื่ะ

ผ$กพ�นของธนาคืารื่ในการื่รื่�บัรื่องต�Dวเง�นเพ��อลั$กคื.า4.4 หน"5ส�นอ��น หมายถ1ง รื่ายการื่หน"5ส�นอ��นนอกจิาก

ปรื่ะเภทท"�กลั%าวมาแลั.วข.างต.นเช%น เง�นม�ดจิ(าต%างๆ ท"�ธนาคืารื่เรื่"ยกจิากลั$กคื.า, คื%าใช.จิ%ายคื.างจิ%าย เป,นต.น

การใช�ไปัขอิงเง�นท+น (Use of funds) ม"รื่ายการื่ใช.เง�นท0นหม0นเรื่"ยงตามลั(าด�บัคืวามส(าคื�ญ่ ด�งน"5

1. เง�นให.ส�นเช��อ สามารื่ถแบั%งออกเป,นปรื่ะเภทต%างๆ ตามลั�กษณะตรื่าสารื่หรื่�อส�ญ่ญ่า ได.ด�งน"5

1.1 เง�นเบั�กเก�นบั�ญ่ช" (Overdraft) เป,นการื่ก$.ย�มโดยธนาคืารื่ย�นยอมให.ผ$.ฝากเง�นปรื่ะเภทกรื่ะแสรื่ายว�น ถอนเง�นจิากบั�ญ่ช"เก�นกว%าเง�นฝากท"�ม"อย$%โดยลั$กหน"5จิะต.องท(าส�ญ่ญ่าก�บัธนาคืารื่ ซึ่1�งม"ข.อก(าหนดเก"�ยวก�บัวงเง�นส$งส0ดท"�เบั�กเก�นบั�ญ่ช"ได. การื่ให.ส�นเช��อปรื่ะเภทน"5ธนาคืารื่ไม%สามารื่ถทรื่าบัได.ว%า จิะม"ลั$กคื.ามาใช.วงเง�นเท%าใด

19

เพ"ยงแต%ทรื่าบัว%าม"วงเง�นคืงเหลั�ออย$%เท%าใดท"�ลั$กคื.าจิะสามารื่ถมาเบั�กอ"กได.เท%าน�5น

1.2 เง�นให.ก$. (Loan) เป,นการื่ให.ก$.ย�มเป,นเง�นก.อนตามจิ(านวนท"�ตกลังก�นโดยผ$.ก$.จิะขอรื่�บัไปเต-มจิ(านวนท"�ตกลังก�นคืรื่�5งเด"ยว หรื่�อแบั%งรื่�บัเป,นส%วนๆ ตามเวลัาท"�ตกลังก�นก-ได. การื่ช(ารื่ะคื�นเง�นก$.อาจิเป,นการื่ช(ารื่ะคื�นท�5งจิ(านวน เม��อคืรื่บัก(าหนดเวลัาก-ได. หรื่�อผ%อนช(ารื่ะเป,นรื่ายเด�อนก-ได. ด�งน�5นการื่ให.ส�นเช��อปรื่ะเภทน"5 ธนาคืารื่สามารื่ถจิะทรื่าบัถ1งจิ(านวนเง�น ลั$กคื.าจิะน(ามาช(ารื่ะในแต%ลัะช%วงเวลัาได.คื%อนข.างแน%นอน

1.3 การื่ซึ่�5อลัดต�Dวเง�น (Bills discounted) เป,นการื่ให.ก$.ย�มรื่ะยะส�5นโดยม"ต�Dวเง�น ได.แก% เช-คื ต�Dวส�ญ่ญ่าใช.เง�น หรื่�อต�Dวแลักเง�น เป,นหลั�กฐานการื่เป,นหน"5 โดยธนาคืารื่จิะห�กส%วนลัดตามอ�ตรื่าท"�ตกลังก�น แลั.วจิ%ายเง�นให.ผ$.ขายลัดตามยอดคืงเหลั�อ เม��อต�Dวคืรื่บัก(าหนดช(ารื่ะ ธนาคืารื่จิะเรื่"ยกเก-บัเง�นตามจิ(านวนเง�นในต�Dวจิากผ$.จิ%ายเง�นต%อไป ด�งน�5นธนาคืารื่สามารื่ถจิะทรื่าบัจิ(านวนเง�นท"�จิะรื่�บัช(ารื่ะในแต%ลัะช%วงเวลัาได.คื%อนข.างแน%นอนเช%นเด"ยวก�บัเง�นให.ก$.

เง�นให.ก$.แก%ธนาคืารื่พาณ�ชย�อ��นในปรื่ะเทศจิะรื่วมอย$%ในบั�ญ่ช"รื่ะหว%างธนาคืารื่ท"�ม"ดอกเบั"5ย ด.านส�นทรื่�พย�

2. เง�นลังท0นในหลั�กทรื่�พย� หมายถ1ง การื่น(าเง�นไปลังท0นซึ่�5อหลั�กทรื่�พย�ท"�สามารื่ถจิ(าหน%ายเป,นเง�นสดได.ง%ายแลัะเป,นส�นทรื่�พย�ท"�ก%อให.เก�ดรื่ายได.ด.วย ว�ตถ0ปรื่ะสงคื�เพ��อใช.เป,นส%วนหน1�งของส�นทรื่�พย�สภาพคืลั%อง แลัะโดยเฉพาะพ�นธบั�ตรื่รื่�ฐบัาลัไทยท"�ธนาคืารื่ลังท0นซึ่�5อไว.สามารื่ถน(ามาใช.เป,นส%วนหน1�งของเง�นสดส(ารื่องท"�ต.องด(ารื่งตามกฎหมายได.ด.วย

หลั�กทรื่�พย�ท"�ธนาคืารื่พาณ�ชย�ในปรื่ะเทศไทย ลังท0นซึ่�5อไว.ม"ด�งต%อไปน"5 คื�อ

20

1.ต�Dวเง�นคืลั�ง2.พ�นธบั�ตรื่รื่�ฐบัาลัไทย3.พ�นธบั�ตรื่ท"�ออกโดยม"รื่�ฐบัาลัคื(5าปรื่ะก�น4.ห0.นบัรื่�ษ�ทแลัะห0.นก$.5.หลั�กทรื่�พย�ต%างปรื่ะเทศนอกจิากน"5เพ��อเป,นการื่ส%งเสรื่�มให.ม"การื่ใช.เง�นท0นรื่ะยะส�5นของ

สถาบั�นการื่เง�นธนาคืารื่แงปรื่ะเทศไทยได.ด(าเน�นการื่ให.ม"แหลั%งซึ่�5อขายพ�นธบั�ตรื่รื่�ฐบัาลั เรื่"ยกว%า “ตลัาดซึ่�5อขายคื�นพ�นธบั�ตรื่รื่�ฐบัาลั"

(Repurchase market) โดยเป>ดโอกาสให.สถาบั�นการื่เง�นท"�ม"เง�นท0นรื่ะยะส�5นเหลั�อน(าเง�นไปลังท0นซึ่�5อพ�นธบั�ตรื่จิากตลัาดน"5 โดยเป>ดโอกาสให.สถาบั�นการื่เง�นท"�ขาดแคืลันเง�นท0นหม0นเว"ยน แต%ม"พ�นธบั�ตรื่รื่�ฐบัาลัท"�ปรื่าศจิากภารื่ะผ$กพ�น สามารื่ถน(าพ�นธบั�ตรื่น"5ไปขายในตลัาด Repurchase โดยม"ข.อส�ญ่ญ่าว%าจิะซึ่�5อคื�นได. ท�5งน"5ผลัตอบัแทนจิะก(าหนดเป,นอ�ตรื่าดอกเบั"5ย ซึ่1�งม"อ�ตรื่าเป,นไปตามภารื่ะการื่เง�นในขณะน�5น3. เง�นฝากธนาคืารื่ อาจิจิะเป,นการื่ฝากท�5งธนาคืารื่ในปรื่ะเทศ แลัะต%างปรื่ะเทศก-ได. ส%วนท"�ถ�อว%าเป,น Interest sensitive assets

หมายถ1งเง�นฝากท"�ม"ดอกเบั"5ย ซึ่1�งธนาคืารื่น(าไปฝากเน��องจิากม"เง�นท0นเหลั�อ4. อ��นๆ เป,นรื่ายการื่ Non-interest sensitive assets

ปรื่ะกอบัด.วย4.1 เง�นสดแลัะเง�นฝากธนาคืารื่ หมายถ1ง เง�นสดในม�อ แลัะ

เง�นฝากธนาคืารื่ส%วนท"�ไม%ม"ดอกเบั"5ย ซึ่1�งจิ(าเป,นต.องม"เพ��อใช.ในการื่ห�กกลับัหน"5รื่ะหว%างก�นในทางธ0รื่ก�จิ ส(าหรื่�บัเง�นฝากท"�ธนาคืารื่แห%งปรื่ะเทศไทยก-จิ(าเป,นต.องม"ไว.เพ��อเป,นไปตามบัทบั�ญ่ญ่�ต�ของกฎหมายท"�เก"�ยวข.อง

21

4.2 ทรื่�พย�ส�นรื่อการื่ขาย หมายถ1งทรื่�พย�ส�นท"�ตกเป,นของธนาคืารื่ เน��องจิากการื่ช(ารื่ะหน"5

4.3 ภารื่ะของลั$กคื.าจิากการื่รื่�บัรื่อง หมายถ1งภารื่ะผ$กพ�นของลั$กคื.าจิากการื่ท"�ธนาคืารื่รื่�บัรื่องต�Dวเง�นเพ��อลั$กคื.า

4.4 ท"�ด�น อาคืารื่แลัะอ0ปกรื่ณ�4.5 ส�นทรื่�พย�อ��น หมายถ1งส�นทรื่�พย�อ��น นอกจิากปรื่ะเภทท"�

กลั%าวมาแลั.วข.างต.น เช%น คื%าใช.จิ%ายลั%วงหน.า รื่ายได.คื.างรื่�บั เป,นต.น

2.1.1 ผลการด าเน�นงานทางการเง�นโดย์รว้มขอิงธ์นาค้าร : กรอิบแนว้ค้�ดผลตอิบแทนและค้ว้ามเส�&ย์ง (Risk & Return Framework8)

ผลัการื่ด(าเน�นงานของธนาคืารื่ หรื่�อก�จิการื่อ��นใด สามารื่ถว�ดได.จิากผลัตอบัแทนต%อส%วนเง�นท0น ROE (Return On

Equity) รื่วมท�5งคืวามเส"�ยงของก�จิการื่น�5น (Risk) ด�งภาพท"� 2.1 Risk and Return Framework ภาพัท�& 2.1 ผลัการื่ด(าเน�นงานทางการื่เง�นโดยรื่วมของธนาคืารื่: กรื่อบัแนวคื�ดผลัตอบัแทนแลัะคืวามเส"�ยง

8 Joseph F. Sinkey, Jr, Commercial Bank Financial Management

(New York: Macmillan Publishing Company, 1989),p.292-323

22

แสดงกรื่อบัแนวคื�ดผลัตอบัแทนแลัะคืวามเส"�ยงส(าหรื่�บัการื่ด(าเน�นงานทางการื่เง�นโดยรื่วมของธนาคืารื่ ผลัตอบัแทนต%อท0นในส%วนของผ$.ถ�อห0.นสาม�ญ่ (Return on Equity-ROE) แลัะคืวามแปรื่ปรื่วนเป,นองคื�ปรื่ะกอบัส(าคื�ญ่ของว�ธ"การื่น"5 การื่แยกออกของสององคื�ปรื่ะกอบัน"5ท(าให.เรื่าเข.าใจิลั1กลังไปถ1งผลัตอบัแทนแลัะคืวามเส"�ยงของธนาคืารื่ ทางด.านผลัตอบัแทน ROE แยกออกเป,นผลัตอบัแทนต%อส�นทรื่�พย� (Return on Assets-ROA) แลัะต�วคื$ณท0น (Equity Multiplier-EM) ป<จิจิ�ยท"�ธนาคืารื่สามารื่ถคืวบัคื0มได. จิะเป,นต�วก(าหนด ROA ต�วอย%าง เช%น เง��อนไขของอ0ปสงคื�แลัะอ0ปทานท"�ธนาคืารื่เผช�ญ่ในตลัาดของส�นเช��อแลัะเง�นรื่�บัฝาก จิะเป,นส%วนของป<จิจิ�ยท"�ธนาคืารื่ไม%สามารื่ถคืวบัคื0มได. ป<จิจิ�ยท"�ธนาคืารื่สามารื่ถคืวบัคื0มได.ในบัางรื่ะด�บั ได.แก% การื่จิ�ดสรื่รื่ธ0รื่ก�จิ (Business

Mix) การื่สรื่.างรื่ายได. คื0ณภาพส�นเช��อ การื่คืวบัคื0มคื%าใช.จิ%าย แลัะการื่บัรื่�หารื่ภาษ" เป,นต.น

23

ค้ว้ามเส�&ย์ง (Risk) หมายถ1ง คืวามแปรื่ปรื่วนของผลัตอบัแทน หรื่�อโอกาสท"�จิะได.รื่�บัผลัตอบัแทนตามท"�คืาดไว.ม"คื%ามากน.อยเพ"ยงใด

ผลตอิบแทน (Return On Equity : ROE) หมายถ1ง ก(าไรื่ส0ทธ�จิากการื่ปรื่ะกอบัการื่ (Net Income) หารื่ด.วย ส%วนท0นของก�จิการื่ หรื่�อ กลั%าวได.ว%าส%วนท0น 100 บัาท จิะได.ก(าไรื่ส0ทธ�ก"�บัาท (ROE = Net Income/Equity) ในส%วนของ ROE ย�งแบั%งออกได.เป,น 2 ส%วน คื$ณก�นอย$% ด�งน"5

ROE =

หมายถ1ง อ�ตรื่าส%วนท"�แสดง Leverage ของก�จิการื่ว%าส�นทรื่�พย�ท"�ม"อย$%เป,นก"�เท%าของเง�นท0น หากอ�ตรื่าส%วนน"5ส$งกว%า ก�จิการื่ม"หน"5ส�นอย$%มาก คืวามเส"�ยงของก�จิการื่จิากการื่ม"หน"5ส�นมากก-จิะส$งไปด.วย ส�ดส%วนน"5เรื่"ยกอ"กช��อหน1�งว%า Gearing Ratio

หมายถ1ง ผลัตอบัแทนส0ทธ�ต%อส�นทรื่�พย�รื่วม (Return

on assets) โดย Net Income ของก�จิการื่จิะมาจิาก 2 ส�ดส%วน ด�งน"5

Net Interest Income = Interest Incomes – Interest Expenses

(เป,นรื่ายได.รื่ายจิ%ายท"�มาจิากอ�ตรื่าดอกเบั"5ย)Net Non-Interest Margins = Non-Interest

Incomes – Non-Interest Expenses(เป,นรื่ายได.จิากคื%าธรื่รื่มเน"ยมในการื่บัรื่�การื่ทางการื่เง�นต%างๆ)

ป<จิจิ�ยท"�ม"ผลักรื่ะทบัต%อ Net Income อาจิแบั%งได.เป,น 2 ป<จิจิ�ย ด�งน"5

24

Assets ×

Equiti

Net incomeAssets

Assets

Equiti

Net income

1. ป<จิจิ�ยท"�คืวบัคื0มไม%ได. (Non controllable, Environmental

Factors) ได.แก%1.1 Technology ท"�เปลั"�ยนแปลังไปอย$%ตลัอดเวลัาโดยเฉพาะ

ทางด.าน Electronic หรื่�อ Computer

1.2 Reregulation นโยบัายท"�ก(าหนดข15นให.สอดคืลั.องก�บัภาวะเศรื่ษฐก�จิในแต%ลัะช%วง

1.3 Interest อ�ตรื่าดอกเบั"5ย1.4 Customers คืวามต.องการื่ของลั$กคื.าท"�เปลั"�ยนไป

2. ป<จิจิ�ยท"�คืวบัคื0มได. (Controllable Factors) ได.แก%2.1 Business Mixed หมายถ1ง โคืรื่งสรื่.างทางด.าน

ส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นของก�จิการื่ว%าคืวรื่ม"ส�ดส%วนเท%าใด ต�วอย%างเช%น- ด.านส�นทรื่�พย�ท"�เป,นเง�นให.ส�นเช��อของธนาคืารื่ ในจิ(านวน

100% จิะแบั%งเป,นปรื่ะเภทเง�นเบั�กเก�นบั�ญ่ช" 40% เง�นให.ก$.รื่ะยะยาว 30% วงเง�นก$.รื่ะยะส�5นตามต�Dวส�ญ่ญ่าใช.เง�น 30% รื่วมเป,น 100%

เป,นต.น ถ.าส�ดส%วนน"5เปลั"�ยนแปลังไป ย%อมท(าให. Net Income

เปลั"�ยนไปด.วย เน��องจิากอ�ตรื่าดอกเบั"5ยท"�คื�ดก�บัส�นเช��อแต%ลัะปรื่ะเภทจิะไม%เท%าก�น

-ด.านหน"5ส�น เง�นฝากอาจิจิะแยกเป,น เง�นฝากกรื่ะแสรื่ายว�น เง�นฝากออมทรื่�พย� เง�นฝากปรื่ะจิ(า หรื่�อ เง�นก$.ย�ม เช%น ก$.จิากตลัาดซึ่�5อขายคื�นพ�นธบั�ตรื่ ก$.จิากธนาคืารื่ต%างปรื่ะเทศ เป,นต.น

ส�ดส%วนท�5ง 2 ข.างต.นด�งกลั%าว เป,นส��งท"�ธนาคืารื่สามารื่ถจิะคืวบัคื0มได.

2.2 Income Production เป,นบัรื่�การื่ต%างๆ ของธนาคืารื่ท"�จิะก%อให.เก�ดรื่ายได. เช%น บัรื่�การื่โอนเง�น บัรื่�การื่เป>ด Letter of

credits บัรื่�การื่เรื่"ยกเก-บัเง�นรื่ะหว%างปรื่ะเทศ บัรื่�การื่ออกหน�งส�อคื(5าปรื่ะก�น บัรื่�การื่ทางด.านส�นเช��อ ฯลัฯ

25

2.3 Loan Quality คื0ณภาพของส�นทรื่�พย� (เง�นให.ส�นเช��อ)

เป,นเรื่��องของการื่คืวบัคื0ม การื่กลั��นกรื่อง แลัะการื่ป#องก�นในการื่อ(านวยส�นเช��อ

2.4 Expense Control การื่คืวบัคื0มรื่ายจิ%ายของธนาคืารื่ โดยปกต�จิะเป,นการื่คืวบัคื0มโดยใช.งบัปรื่ะมาณท"�จิ�ดต�5งข15นในแต%ลัะป= ให.สอดคืลั.องก�บัแผนงานในป=น�5นๆ

2.5 Tax Management or Tax Planning เป,นการื่วางแผนในทางภาษ"อากรื่ โดยเส"ยภาษ"ให.ถ$กต.องแลัะปรื่ะหย�ด

การน าทฤษฎี� ALM ไปัปัระย์+กต�ใช�

ว้�ตถ+ปัระสงค้�หล�กขอิง ALM ALM ม0%งการื่จิ�ดการื่เก"�ยวก�บัป<จิจิ�ยท"�ก�จิการื่สามารื่ถคืวบัคื0มได.

ในส%วนของ Business Mixed เพ��อให.ผลัก(าไรื่ (Net Interest

Incomes) เป,นไปตามเป#าหมายท"�วางไว.ภายใต.สภาวะการื่เปลั"�ยนแปลังของอ�ตรื่าดอกเบั"5ย

ผลัก(าไรื่ของธนาคืารื่ ว�ดได.ด�งน"5Net Interest Margin (NIM) =

Earning Assets หมายถ1งส�นทรื่�พย�ท"�ก%อให.เก�ดรื่ายได.ซึ่1�งก-คื�อเง�นให.ส�นเช��อของธนาคืารื่น��นเอง สาเหต0ท"�น(าเอารื่ายได.รื่�บัจิากดอกเบั"5ยห�กรื่ายจิ%ายท"�เป,นดอกเบั"5ยเท"ยบัก�บัส�นทรื่�พย�ท"�ก%อให.เก�ดรื่ายได. เพรื่าะต.องการื่จิะเปรื่"ยบัเท"ยบัคืวามสามารื่ถในการื่ท(าก(าไรื่รื่ะหว%างธนาคืารื่ท"�ม"ขนาดใหญ่%ก�บัธนาคืารื่ท"�ม"ขนาดเลั-ก หากไม%ได.เปรื่"ยบัเท"ยบัก�นรื่ะหว%างธนาคืารื่แลั.ว อาจิจิะใช. Net Interest Income ก-น%าจิะเพ"ยงพอโดย

Net Interest Income = Interest Incomes – Interest Expenses

26

Interest income – Interest expenses

Earning Assets

ท�5งน"5จิะต.องเป,นท"�เข.าใจิว%า ป<จิจิ�ยท"�สามารื่ถจิะคืวบัคื0มได.น�5น ในคืวามหมายของ ALM คื(าว%า คืวบัคื0ม (Control) หมายถ1งการื่ท"�ส�นทรื่�พย�/หน"5ส�น น�5นสามารื่ถท"�จิะปรื่�บัอ�ตรื่าดอกเบั"5ยได. (Ability to reprice)

เค้ร0&อิงม0อิในการจั�ดการ ALM (The Instruments of ALM)

Net Interest Margin หรื่�อ Net Interest Income

เป,นผลัลั�พธ�มาจิาก ALM ซึ่1�งเบั�5องหลั�งหรื่�อการื่จิ�ดการื่ก%อนท"�จิะได.ผลัลั�พธ�น"5 มาจิากการื่บัรื่�หารื่ส�นทรื่�พย�หน"5ส�น โดยการื่คืวบัคื0มส%วนต%างหรื่�อ Gap ท"�เก�ดข15นรื่ะหว%าง ส�นทรื่�พย�ท"�ตอบัสนองต%ออ�ตรื่าดอกเบั"5ยท"�เปลั"�ยนแปลัง (Rate Sensitive Assets) แลัะหน"5ส�นท"�ตอบัสนอง ต%ออ�ตรื่าดอกเบั"5ยท"�เปลั"�ยนแปลัง (Rate Sensitive

Liabilities) การื่ตอบัสนองต%ออ�ตรื่าดอกเบั"5ย (Rate Sensitive)

น"5ก-คื�อเคืรื่��องม�อในการื่จิ�ดการื่ ALM น��นเอง

การตอิบสนอิงต�อิอิ�ตราดอิกเบ��ย์ (Interest Rate Sensitivity)

หมายถ1งการื่ท"�ส�นทรื่�พย� (Assets) แลัะหน"5ส�น (Liabilities) ในช%วงรื่ะยะเวลัาท"�ก(าหนดโดยปกต�คื�อ 1

ป= ม"การื่ปรื่�บัอ�ตรื่าดอกเบั"5ย (Reprice) ตามอ�ตรื่าดอกเบั"5ยในท.องตลัาด (Market Interest Rate) ท"�เปลั"�ยนไป จิะเรื่"ยกส�นทรื่�พย�น�5นว%าเป,น RSA (Rate

Sensitive Assets) แลัะเรื่"ยกหน"5ส�นน�5นว%าเป,น RSL

(Rate Sensitive Liabilities) หรื่�อกลั%าวได.ว%าส�นทรื่�พย�/หน"5ส�น ด�งกลั%าวตอบัสนองต%ออ�ตรื่าดอกเบั"5ยท"�เปลั"�ยนไป (Interest Rate Sensitivity)

หากส�นทรื่�พย�/หน"5ส�น ด�งกลั%าวไม%เปลั"�ยนไปตามการื่เปลั"�ยนแปลังอ�ตรื่าดอกเบั"5ยในตลัาด หรื่�อม"รื่ะยะ

27

เวลัาคืรื่บัก(าหนดเก�นกว%า 1 ป= จิะเรื่"ยก ส�นทรื่�พย�/หน"5ส�น น�5นว%าเป,น Non Interest Rate Sensitivity

การจั าแนกส�นทร�พัย์�และหน��ส�น โดย์ใช�ค้ว้ามอิ�อินไหว้ต�อิอิ�ตราดอิกเบ��ย์ (Classification of assets & liabilities by interest sensitivity)

ราย์การด�านส�นทร�พัย์� (Assets)

เง�นสด (Vault Cash) NRSA

หลั�กทรื่�พย�ลังท0นรื่ะยะส�5น ( hort-term Securities)

RSAหลั�กทรื่�พย�ลังท0นรื่ะยะยาว (Long-term Securities)

NRSA

เง�นให.ส�นเช��อท"�ปรื่�บัอ�ตรื่าดอกเบั"5ยได. (Variable rate loan)

RSA

เง�นให.ส�นเช��อ (เง�นให.ก$.) รื่ะยะส�5น (Short-term loan)

RSA

เง�นให.ส�นเช��อ (เง�นให.ก$.) รื่ะยะยาว (Long-term loan)

NRSA

ส�นทรื่�พย�อ��นๆ (Others Assets) NRSA

ราย์การด�านหน��ส�น + ส�ว้นขอิงท+น (Liabilities & Capital)เง�นฝากจิ%ายคื�นเม��อทวงถาม (Demand Deposit)

NRSL

เง�นฝากท"�รื่ �บัจิากตลัาดเง�น (Money Market Deposit)

RSL

เง�นฝากเผ��อเรื่"ยก (Short-term Saving)

RSL

28

เง�นฝากรื่ะยะยาว (Long-term Saving) NRSL

เง�นก$.จิากธนาคืารื่แห%งปรื่ะเทศไทย (Borrowing from Bank of Thailand)

RSL

ส%วนของท0น (Equity) NRSL

2.1.2 แนว้ค้�ดพั0�นฐานในบร�หารส�นทร�พัย์�และหน��ส�นในเช�งพัลว้�ตร9(Dynamics)

แนวคื�ดท"�ส(าคื�ญ่ คื�อ การื่บัรื่�หารื่ส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นให.อย$%ในรื่ะด�บัเด"ยวก�นโดยคืวบัคื0มส%วนต%าง (Gap) รื่ะหว%างส�นทรื่�พย�ท"�อ%อนไหวต%อการื่เปลั"�ยนแปลังอ�ตรื่าดอกเบั"5ย (Rate-Sensitive Asset)

แลัะหน"5ส�นท"�อ%อนไหวต%อการื่เปลั"�ยนแปลังอ�ตรื่าดอกเบั"5ย (Rate-

Sensitive Liabilities) หรื่�อ หมายถ1งเง�นท0น (Funds) ท�5งสองข.างของงบัด0ลัท"�ม"อาย0มากกว%า 3 ป= อย%างไรื่ก-ตาม สามารื่ถน(าส�นทรื่�พย� หรื่�อ หน"5ส�นท"�ม"อาย0มากกว%า 3 ป=มารื่วมอย$%ในการื่ว�เคืรื่าะห�ได. จิากภาพท"� 2.2 แสดงคืวามส�มพ�นธ�รื่ะหว%าง เง�นฝาก แลัะส�นทรื่�พย�ท"�ถ$กจิ�ดปรื่ะเภทตามลั�กษณะการื่คื�ดอ�ตรื่าดอกเบั"5ยแลัะ ตามส�ดส%วนของงบัด0ลั (ไม%พ�จิารื่ณาท0น (Capital) แลัะส�นทรื่�พย�คืงท"� (Fixed Asset))

ธนาคืารื่พาณ�ชย�ขนาดใหญ่%แต%ลัะธนาคืารื่จิะม"การื่จิ�ดปรื่ะเภทตามลั�กษณะการื่คื�ดอ�ตรื่าดอกเบั"5ยของต�วเอง แลัะจิากภาพท"� 2.5 สามารื่ถอธ�บัายหลั�กการื่ได. น��นคื�อ

Fixed rate แสดงถ1ง ส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นท"�ม"อ�ตรื่าดอกเบั"5ยคืงท"� หรื่�อเป,นต.นท0นในการื่ด(าเน�นงาน

9 บัรื่�ษ�ทศ$นย�ว�จิ�ย ไทยพาณ�ชย� จิ(าก�ด.2543. การื่บัรื่�หารื่ส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�น ตาม

แนวทาง GAP กรื่0งเทพมหานคืรื่ : เศรื่ษฐก�จิปรื่�ท�ศน�

29

Variable Rate แสดงถ1ง ส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นท"�เก"�ยวข.องก�บัตลัาดท0นแลัะต.องผ�นผวนตามภาวะตลัาดตลัอดเวลัาMatched Assets and Liabilities แสดงถ1ง ส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นในคื%าของเง�นปอนด�ซึ่1�งช%วงอาย0ส�ญ่ญ่าท"�ตรื่งก�นแลัะม"การื่ก(าหนดส%วนต%างของอ�ตรื่าดอกเบั"5ย

ภาพัท�& 2.2 คืวามส�มพ�นธ�รื่ะหว%าง เง�นฝาก แลัะส�นทรื่�พย�ท"�ถ$กจิ�ดปรื่ะเภทตามลั�กษณะการื่คื�ดอ�ตรื่าดอกเบั"5ยแลัะตามส�ดส%วนของงบัด0ลั (ไม%พ�จิารื่ณาท0นแลัะส�นทรื่�พย�คืงท"�)

ท�&มา: Shaw (1992: 3)

2.2 งานว้�จั�ย์ท�&เก�&ย์ว้ข�อิง

ค้ว้ามสามารถในการท าก าไรขอิงธ์นาค้ารพัาณิ�ชย์� (Profitability Ratios)

การื่ศ1กษาผลัการื่ด(าเน�นงานธ0รื่ก�จิต%างๆ รื่วมท�5งธ0รื่ก�จิธนาคืารื่พาณ�ชย� ปรื่ะเด-นท"�ต.องศ1กษา คื�อ คืวามสามารื่ถในการื่ท(าก(าไรื่ในข�5นแรื่ก เน��องจิากเป,นเคืรื่��องช"5ให.เห-นถ1งคืวามสามารื่ถในการื่ท(าก(าไรื่อาจิ

30

พ�จิารื่ณาได.หลัายด.าน เม��อท(าการื่เปรื่"ยบัเท"ยบัก�บัธนาคืารื่ท"�ม"ขนาดใกลั.เคื"ยง หรื่�อเปรื่"ยบัเท"ยบัก�บัธนาคืารื่ท�5งรื่ะบับั ส(าหรื่�บัเคืรื่��องช"5ถ1งคืวามสามารื่ถในการื่บัรื่�หารื่ส�นทรื่�พย�ให.เป,นปรื่ะโยชน�ท"�น�ยมใช.ก�น (เพชรื่" ข0มทรื่�พย�, 2548) คื�อ ผลัตอบัแทนต%อส�นทรื่�พย� (Return on

Assets : ROA) เน��องจิากคืรื่อบัคืลั0มท�5งส�นทรื่�พย�ในส%วนท"�เป,นเง�นก$.ย�มแลัะในส%วนท"�เป,นของผ$.ถ�อห0.น โดยสามารื่ถคื(านวณได.ด�งน"5

ผลตอิบแทนส+ทธ์�ต�อิส�นทร�พัย์� (ROA) =

แต%เน��องจิากก�จิการื่ธ0รื่ก�จิต%างๆ ไม%ได.ใช.ต.นท0นท"�เป,นส%วนของผ$.ถ�อห0.นหรื่�อเจิ.าของอย%างเด"ยว การื่ท"�จิะปรื่ะเม�นผลัการื่ด(าเน�นงานหรื่�อการื่ใช.ส�นทรื่�พย�ท"�ม"อย$%ให.เป,นปรื่ะโยชน�แลัะก%อให.เก�ดรื่ายได.แก%ผ$.ถ�อห0.นมากน.อยเพ"ยงใด จิ1งไม%สามารื่ถพ�จิารื่ณาจิากคื%า ROA แต%ต.องพ�จิารื่ณาจิากผลัตอบัแทนต%อส�นผ$.ถ�อห0.น (Return on Equity : ROE)

การื่ว�เคืรื่าะห�คืวามสามารื่ถในการื่ท(าก(าไรื่ของธนาคืารื่พาณ�ชย�คืวรื่เจิาะลั1กต%อไปว%า ROA ท"�ส$งหรื่�อต(�าน�5นเป,นเพรื่าะอะไรื่ ก(าไรื่ต%อส�นทรื่�พย�ท"�ส$งหรื่�อต(�าน�5น อาจิมาจิากรื่ายได.ดอกเบั"5ยส0ทธ� (net in-

terest income หรื่�อ spread) ซึ่1�งเป,นคืวามแตกต%างจิากรื่ายได.ดอกเบั"5ยการื่ปลั%อยส�นเช��อแลัะต.นท0นดอกเบั"5ยจิากด.านเง�นฝาก ย��ง spread ม"คื%าเป,นบัวกมากก-ย��งแสดงคืวามสามารื่ถในการื่ท(าก(าไรื่จิากธ0รื่ก�จิหลั�กของธนาคืารื่ นอกจิากน"5 ย�งต.องพ�จิารื่ณาด.วยว%า ROA ท"�ส$งหรื่�อต(�าอาจิมาจิากการื่คืวบัคื0มคื%าใช.จิ%ายในการื่ด(าเน�นงานของธนาคืารื่พาณ�ชย�ว%าท(าได.ด"เพ"ยงใด น�กว�เคืรื่าะห�จิะต.องรื่วบัรื่วมคื%าใช.จิ%ายในการื่ด(าเน�นงานของธนาคืารื่จิากคื%าใช.จิ%ายเรื่��องหน"5สงส�ยจิะส$ญ่แลัะคื%าใช.จิ%ายด(าเน�นงานอ��นๆ แลัะน(ารื่ายได.อ��นๆ ซึ่1�งรื่วมรื่ายได.ท"�ไม%ใช%ดอกเบั"5ยเอาไว. ซึ่1�งจิะท(าให.ได.คื%าใช.จิ%ายด(าเน�นงานส0ทธ� (net op-

erating cost) เม��อน(าไปหารื่ด.วยส�นทรื่�พย�เฉลั"�ย (average to-

31

ราย์ได�ส+ทธ์�ส�นทร�พัย์�โดย์

tal assets) อ�ตรื่าส%วนท"�ได.จิะว�ดว%า ส�นทรื่�พย�รื่วม 1 หน%วย ก%อให.เก�ดคื%าใช.จิ%ายด(าเน�นงานก"�หน%วย ย��งอ�ตรื่าส%วนน"5ม"คื%าต(�าก-แสดงถ1งปรื่ะส�ทธ�ภาพในการื่ท(าก(าไรื่ของธนาคืารื่จิะม"มากข15นแลัะจิะช%วยให. ROA ของธนาคืารื่ม"คื%าส$งข15นด.วย

ด�งน�5นจิะเห-นได.ว%า ROA ก-เป,นต�วช"5ว�ดท"�ส(าคื�ญ่ในการื่ว�ดคืวามสามารื่ถในการื่ท(าก(าไรื่ด.วย เน��องจิากคืรื่อบัคืลั0มท�5งส�นทรื่�พย�ในส%วนท"�เป,นเง�นก$.ย�มแลัะในส%วนท"�เป,นของผ$.ถ�อห0.น (Golin, 2001) ROA

เป,นการื่ปรื่ะเม�นผลัการื่ด(าเน�นงานของธนาคืารื่ ซึ่1�งแสดงเป,นก(าไรื่ส0ทธ�ในรื่$ปของรื่.อยลัะส�นทรื่�พย�รื่วมเฉลั"�ย แสดงถ1งปรื่ะส�ทธ�ภาพของธนาคืารื่ในการื่บัรื่�หารื่ส�นทรื่�พย�ในการื่สรื่.างรื่ายได. เป,นอ�ตรื่าส%วนท"�แสดงให.เห-นว%า ธนาคืารื่แต%ลัะธนาคืารื่สามารื่ถสรื่.างรื่ายได.ส0ทธ�จิากส�นทรื่�พย�รื่วมเฉลั"�ยได.มากน.อยเพ"ยงใด โดยไม%สนใจิถ1งแหลั%งท"�มาของเง�นท0นในการื่จิ�ดหาส�นทรื่�พย� ด�งน�5นถ.าอ�ตรื่าส%วนน"5ส$งแสดงว%า ธนาคืารื่ม"คืวามสามารื่ถในการื่ท(าก(าไรื่ส$ง

ปั)จัจั�ย์ท�&ส�งผลต�อิค้ว้ามสามารถในการท าก าไรขอิงธ์นาค้ารพัาณิ�ชย์�

การื่ศ1กษาป<จิจิ�ยท"�ม"ผลัต%อคืวามสามารื่ถในการื่ท(าก(าไรื่ของธนาคืารื่พาณ�ชย�ไม%ใช%เรื่��องใหม% ม"งานว�จิ�ยเช�งปรื่ะจิ�กษ� (Empirical

Study) ในปรื่ะเทศไทย (ยกต�วอย%างเช%น ว0ฒ�กรื่ บั(าเพ-ญ่นรื่ก�จิ,

2538; ท�พากรื่ บั0ญ่ส0วรื่รื่ณ, 2542; ด�ษพงษ� ช�ยว�ชญ่ชาต�, 2546; ส0ภาพรื่ ปรื่ะเสรื่�ฐส�รื่�เจิรื่�ญ่, 2551) ในต%างปรื่ะเทศ เช%น สหรื่�ฐอเมรื่�กา (Berger, 1995) กรื่"ซึ่ (Kosmidou, 2008)

ออสเตรื่เลั"ย (Williams, 2003) ต$น�เซึ่"ย (Ben Naceur,

2003) มาเกGา (Vong and Chan, 2006) แลัะฮ้%องกง (Jiang

et al., 2003) ในกลั0%มปรื่ะเทศ เช%น ปรื่ะเทศท"�อย$%ในกลั0%มสหภาพย0โรื่ป (Abreu and Mendes, 2001; Pasiouras and

Kosmidou, 2007) กลั0%มธนาคืารื่อ�สลัาม (Bashir, 2003) สห

32

รื่าชอาณาจิ�กรื่ (Kosmidou, Tanna and Pasiouras, 2005)

แลัะกลั0%มปรื่ะเทศท"�ต� 5งอย$%ทางตอนใต.ของทะเลัทรื่ายซึ่าฮ้ารื่าในทว"ปแอฟรื่�กา (Sub-Saharan African) (Flamini, McDonald and Schumacher, 2009)

จิากผลัการื่ศ1กษาด�งกลั%าว พบัว%าป<จิจิ�ยท"�ม"ผลักรื่ะทบัต%อผลัก(าไรื่ม"ท�5งป<จิจิ�ยภายนอกแลัะป<จิจิ�ยภายใน ส(าหรื่�บัธ0รื่ก�จิธนาคืารื่พาณ�ชย� ลั�กษณะของธนาคืารื่พาณ�ชย�เป,นป<จิจิ�ยภายใน ซึ่1�งเป,นป<จิจิ�ยส(าคื�ญ่ท"�ม"ส%วนในการื่ก(าหนดคืวามม��นคืงแลัะคืวามแข-งแกรื่%งของธนาคืารื่พาณ�ชย� แลัะป<จิจิ�ยทางเศรื่ษฐก�จิแลัะโคืรื่งสรื่.างทางการื่เง�นเป,นป<จิจิ�ยภายนอกซึ่1�งเป,นส��งท"�ไม%สามารื่ถคืวบัคื0มได. Pasiouras

แลัะ Kosmidou (2007) พบัว%าป<จิจิ�ยท"�ม"ผลัต%อคืวามสามารื่ถในการื่ท(าก(าไรื่ของธนาคืารื่พาณ�ชย�ไม%เพ"ยงแต%เป,นลั�กษณะของธนาคืารื่พาณ�ชย� แต%ป<จิจิ�ยทางเศรื่ษฐก�จิแลัะโคืรื่งสรื่.างทางการื่เง�นก-เป,นป<จิจิ�ยท"�ส%งผลัต%อคืวามสามารื่ถในการื่ท(าก(าไรื่เช%นก�น ตามภาพท"� 2.4

ท"�มา: Kosmidou (2007)

ลั�กษณะของธนาคืารื่พาณ�ชย� (ป<จิจิ�ยภายใน)

ป<จิจิ�ยภายในเป,นป<จิจิ�ยท"�ม"อ�ทธ�พลัต%อการื่ต�ดส�นใจิในการื่บัรื่�หารื่จิ�ดการื่เพ��อให.เป,นไปตามว�ตถ0ปรื่ะสงคื�ของธนาคืารื่พาณ�ชย� การื่ว�เคืรื่าะห�หาอ�ตรื่าส%วนทางการื่เง�นจิ1งเป,นป<จิจิ�ยส(าคื�ญ่ท"�ม"ส%วนในการื่ก(าหนดคืวามม��นคืงแลัะคืวามแข-งแกรื่%งของธนาคืารื่พาณ�ชย� ด�งน"5

33

อ�ตรื่าส%วนเง�นก$.ย�มต%อเง�นให.ส�นเช��อ เป,นอ�ตรื่าส%วนท"�สะท.อนถ1งต.นท0นของเง�นท0น (Cost of fund) กลั%าวคื�อถ.าธนาคืารื่ใดปลั%อยส�นเช��อในส�ดส%วนท"�ส$งกว%าเง�นฝาก ธนาคืารื่น�5นจิ(าเป,นต.องพ1�งพาเง�นก$.ย�มจิากแหลั%งอ��นเข.ามาเสรื่�มสภาพคืลั%องของธนาคืารื่ โดยเง�นท"�ก$.ย�มมาน"5จิะม"ต.นท0น (Cost of fund) ส$งกว%าเง�นฝาก ด�งน�5นอ�ตรื่าส%วนส%วนน"5น%าจิะม"คืวามส�มพ�นธ�ในท�ศทางตรื่งข.ามก�บัคืวามสามารื่ถในการื่ท(าก(าไรื่ในกรื่ณ"ท��วๆ ไป แต%อาย%างไรื่ก-ตามม"คืวามเป,นไปได.ท"�อ�ตรื่าส%วนน"5อาจิม"คืวามส�มพ�นธ�ในท�ศทางเด"ยวก�นก�บัก(าไรื่ กลั%าวคื�อหากธนาคืารื่ม"แหลั%งเง�นก$.ย�มท"�ต.นท0นในการื่ก$.ย�มต(�าเม��อเท"ยบัก�บัเง�นฝาก ท(าให.ต.นท0นของธนาคืารื่ลัดลังแลัะผลัตอบัแทนของธนาคืารื่อาจิจิะเพ��มส$งข15น

ป<จิจิ�ยทางเศรื่ษฐก�จิแลัะโคืรื่งสรื่.างทางการื่เง�น (ป<จิจิ�ยภายนอก)

ป<จิจิ�ยภายนอกเป,นส��งท"�ไม%สามารื่ถคืวบัคื0มได. ซึ่1�งหากป<จิจิ�ยภายนอกเอ�5ออ(านวย อ�ตรื่าผลัตอบัแทนจิากการื่ด(าเน�นงานก-จิะด"ข15น แต%ตรื่งก�นข.าม ถ.าหากป<จิจิ�ยภายนอกไม%เอ�5ออ(านวยก-จิะส%งผลัลับัต%ออ�ตรื่าผลัตอบัแทนจิากการื่ด(าเน�นงาน ป<จิจิ�ยภายนอกท"�น(ามาศ1กษาน"5 แสดงถ1งการื่ว�เคืรื่าะห�สภาวะเศรื่ษฐก�จิมหภาคืแลัะลั�กษณะโคืรื่งสรื่.างทางการื่เง�น โดยการื่ว�เคืรื่าะห�สภาวะเศรื่ษฐก�จิจิะใช.อ�ตรื่าเง�นเฟ#อ (Inflation : INF) แลัะลั�กษณะโคืรื่งสรื่.างทางการื่เง�น

ในปรื่ะเทศไทยเง�นเฟ#อว�ดจิากอ�ตรื่าการื่เปลั"�ยนแปลังของด�ชน"รื่าคืาผ$.บัรื่�โภคื (Consumer Price Index : CPI) ซึ่1�งเป,นด�ชน"ท"�จิ�ดท(าโดยกรื่มการื่คื.าภายใน กรื่ะทรื่วงพาณ�ชย� โดยคื(านวณจิากคื%าเฉลั"�ยถ%วงน(5าหน�กของรื่าคืาส�นคื.าแลัะบัรื่�การื่ต%างๆ ท"�ผ$.บัรื่�โภคืซึ่�5อหาเป,นปรื่ะจิ(าจิากผ$.ขายปลั"กของป=ใดป=หน1�ง เม��อเปรื่"ยบัเท"ยบัก�บัรื่าคืาของป=ฐาน โดยให.รื่ะด�บัรื่าคืาของป=ฐานเท"ยบัเท%าก�บั 100 ซึ่1�งน(5าหน�กของส�นคื.าแลัะบัรื่�การื่แต%ลัะรื่ายการื่ก(าหนดจิากรื่$ปแบับัการื่ใช.จิ%าย

34

ของคืรื่�วเรื่�อนซึ่1�งได.จิากการื่ส(ารื่วจิ (ท"�มา : สถาบั�นพ�ฒนาบั0คืลัากรื่ธ0รื่ก�จิหลั�กทรื่�พย� (TSI) ตลัาดหลั�กทรื่�พย�แห%งปรื่ะเทศไทย)

เน��องจิากข.อม$ลัด�ชน"รื่าคืาผ$.บัรื่�โภคื (CPI) ซึ่1�งทางส(าน�กด�ชน"เศรื่ษฐก�จิการื่คื.า กรื่มการื่คื.าภายในกรื่ะทรื่วงพาณ�ชย� เป>ดเผยข.อม$ลัเป,นรื่ายป= ด�งน�5นผ$.ว�จิ�ยจิ1งใช.อ�ตรื่าการื่เต�บัโตข15นของ CPI เป,นต�วแทนของอ�ตรื่าเง�นเฟ#อรื่ายป= โดยสามารื่ถคื(านวณได.ด�งน"5

อิ�ตราเง�นเฟ้:อิปั;ท�& t = - 1(%)

อ�ตรื่าเง�นเฟ#อเป,นต�วแปรื่ส(าคื�ญ่ท"�ใช.ว�ดสภาวะเศรื่ษฐก�จิมหภาคื ซึ่1�งอาจิม"ผลัต%อคื%าใช.จิ%ายแลัะรื่ายได.ของธนาคืารื่พาณ�ชย� ท(าให.รื่ายได.เพ��มข15นในขณะเด"ยวก�นก-จิะท(าให.ม"คื%าใช.จิ%ายเพ��มข15น อ�ตรื่าเง�นเฟ#อส$งน(าไปส$%การื่ท(าก(าไรื่ของธนาคืารื่ท"�ส$งข15น เน��องจิากอ�ตรื่าเง�นเฟ#อท"�ส$งข15นท(าให.ธนาคืารื่ปรื่�บัอ�ตรื่าดอกเบั"5ยเง�นก$. ส%งผลัให.อ�ตรื่าส%วนรื่ายได.ดอกเบั"5ยรื่�บัส0ทธ�ต%อส�นทรื่�พย�เฉลั"�ย (Net Interest Margin :

NIM) ของกลั0%มธนาคืารื่พาณ�ชย�ม"รื่ายได.เพ��มข15นส$งกว%าคื%าใช.จิ%ายท"�เพ��มข15น ท(าให.ธนาคืารื่ม"ก(าไรื่ส$งข15น (Jiang et al., 2003; Kosmidou, Tanna and Pasiouras, 2005; Delis and Staikouras, 2006; Vong and Chan, 2006) อย%างไรื่ก-ตาม Demirguc-Kunt แลัะ Huizinga (1999) ช"5ให.เห-นว%า ธนาคืารื่พาณ�ชย�ในปรื่ะเทศก(าลั�งพ�ฒนาม"แนวโน.มท"�จิะท(าก(าไรื่ได.น.อยในสภาวะท"�เศรื่ษฐก�จิขยายต�ว (อ�ตรื่าเง�นเฟ#อส$ง) โดยเฉพาะอย%างย��งก�บัธนาคืารื่ท"�ม"อ�ตรื่าส%วนคื%าใช.จิ%ายต%อรื่ายได.ส$ง โดยธนาคืารื่จิะม"คื%าใช.จิ%ายเพ��มข15นส$งกว%ารื่ายได.ท"�เพ��มข15น

ส(าหรื่�บัผลัการื่ศ1กษาเก"�ยวก�บัป<จิจิ�ยลั�กษณะโคืรื่งสรื่.างทางการื่เง�น พบัว%า ในอด"ตม"งานศ1กษามากมายเก"�ยวก�บัองคื�กรื่อ0ตสาหกรื่รื่มซึ่1�งส%วนใหญ่%จิะท(าการื่ศ1กษาเก"�ยวก�บัคืวามส�มพ�นธ�ของคืวามสามารื่ถในการื่ท(าก(าไรื่ แลัะโคืรื่งสรื่.างตลัาด ได.ม"การื่น(าด�ชน" Herfindahl-

35

CPI ปั;ท�& t

Hirschman Index (HHI) มาว�เคืรื่าะห�ในส%วนของธ0รื่ก�จิธนาคืารื่ น(5าเพชรื่ ส�นทว" (2522) ได.ศ1กษาเรื่��องโคืรื่งสรื่.างตลัาด พฤต�กรื่รื่มของรื่ะบับัธนาคืารื่พาณ�ชย�ไทย แลัะผลักรื่ะทบัท"�ส(าคื�ญ่ต%อรื่ะบับัเศรื่ษฐก�จิในช%วงป= พ.ศ. 2515-2520 โดยแบั%งการื่ศ1กษาออกเป,นช%วงๆ ช%วงลัะคืรื่1�งป= รื่วม 12 ช%วง การื่หาโคืรื่งสรื่.างตลัาดโดยการื่คื(านวณหาอ�ตรื่าส%วนการื่กรื่ะจิ0กต�วแบับัสมบั$รื่ณ� (Absolute

Concentration Ratio) แลัะ Herfindahl-Hirschman

Index ซึ่1�งว�ดจิากจิ(านวนเง�นฝากรื่วมของธนาคืารื่พาณ�ชย�ในแต%ลัะแห%ง ผลัการื่ศ1กษา ปรื่ากฏว%าม"การื่กรื่ะจิ0กต�วในธ0รื่ก�จิธนาคืารื่ โดยม"อ�ตรื่าส%วนการื่กรื่ะจิ0กต�วในธนาคืารื่พาณ�ชย�ขนาดใหญ่% 3 แห%ง คื�อ ธนาคืารื่กรื่0งเทพ จิ(าก�ด มหาชน ธนาคืารื่กรื่0งไทย จิ(าก�ด มหาชน แลัะ ธนาคืารื่กส�กรื่ไทย จิ(าก�ด มหาชน ปรื่ะมาณรื่.อยลัะ 50-60 แลัะเม��อว�ดการื่กรื่ะจิ0กต�วด.วย Herfindahl-Hirschman Index ปรื่ากฏว%า ธนาคืารื่พาณ�ชย�ไทยท�5ง 3 แห%งม" HHI ปรื่ะมาณ 0.14-0.15

ส%วนธนาคืารื่อ��นๆ น�5นม"การื่กรื่ะจิ0กต�วต�5งแต%รื่.อยลัะ 0.03-3.5 แลัะม"การื่กรื่ะจิายขนาดท"�ไม%แตกต%างก�นน�ก จิ1งสรื่0ปผลัการื่ศ1กษาได.ว%า โคืรื่งสรื่.างตลัาดของรื่ะบับัธนาคืารื่พาณ�ชย�ไทยไม%ม"การื่แข%งข�นสมบั$รื่ณ�จิรื่�ง โดยม"โคืรื่งสรื่.างเป,นตลัาดแบับัก1�งผ$กขาด ท�5งน"5 ด�ชน"จิะม"คื%าเข.าใกลั. 0 เม��อหน%วยธ0รื่ก�จิม"ขนาดเท%าก�นจิ(านวนมาก กลั%าวคื�อ ไม%ม"การื่กรื่ะจิ0กต�วของอ0ตสาหกรื่รื่มซึ่1�งเป,หนตลัาดแข%งข�นสมบั$รื่ณ� แลัะเม��อด�ชน"ม"คื%าเข.าใกลั. 1 หน%วย ธ0รื่ก�จิน�5นๆ จิะม"ลั�กษณะใกลั.เคื"ยงตลัาดผ$กขาดคื�อม"การื่กรื่ะจิ0กต�วส$ง

ต%อมา ในงานว�จิ�ยในต%างปรื่ะเทศของ Berger (1995) ได.เพ��มการื่ศ1กษาเรื่��องปรื่ะส�ทธ�ภาพ ท(าให.ได.ม"การื่ทดสอบัสมมต�ฐานท�5งสมมต�ฐานอ(านาจิตลัาด (MP) โดยแบั%งเป,น 2 สมมต�ฐาน คื�อ

สมมต�ฐานโคืรื่งสรื่.างพฤต�กรื่รื่มแลัะผลัการื่ด(าเน�นงาน (Structure-Conduct-Performance Hypothesis, SCP)

36

กลั%าวว%า การื่รื่วมต�วก�นของหน%วยธ0รื่ก�จิ (Merger) ม"แรื่งจิ$งใจิมาจิากผลัปรื่ะโยชน�ท"�คืาดหว�งว%าจิะได.รื่�บัเน��องจิากการื่ม"อ(านาจิตลัาดเพ��มข15นโดยจิะเพ��มการื่กรื่ะจิ0กต�วของหน%วยธ0รื่ก�จิท"�รื่วมต�วก�นแลัะส%งผลัให.ม"การื่ก(าหนดรื่าคืาท"�เอาเปรื่"ยบัผ$.บัรื่�โภคื คื�อ อ�ตรื่าดอกเบั"5ยเง�นฝากต(�า แลัะอ�ตรื่าดอกเบั"5ยเง�นก$.ส$ง ในตลัาดท"�ม"การื่กรื่ะจิ0กต�วเป,นผลัของการื่แข%งข�นอย%างไม%สมบั$รื่ณ� ซึ่1�งส%งผลัให.ได.รื่�บัก(าไรื่ท"�มากข15น

สมมต�ฐานอ(านาจิตลัาดโดยเปรื่"ยบัเท"ยบั (Relative-Market-Power Hypothesis,RMP)กลั%าวว%า หน%วยธ0รื่ก�จิท"�ม"ส%วนแบั%งตลัาดขนาดใหญ่% แลัะม"คืวามแตกต%างก�นของส�นคื.า (Differentiated Product) จิะม"อ(านาจิตลัาด (Market power) ในการื่ก(าหนดรื่าคืาส�นคื.า แลัะจิะได.รื่�บัก(าไรื่มากกว%าปกต�

ด�ชน"ว�ดการื่กรื่ะจิ0กต�วเฮ้อรื่�ฟ>นดาลั-เฮ้�รื่�ชแมน (Herfindahl-

Hirschman Index : HHI) เป,นด�ชน"ท"�ใช.ว�ดการื่กรื่ะจิ0กต�วของอ0ตสาหกรื่รื่มโดยคื(าน1งถ1งท0กหน%วยผลั�ตในอ0ตสาหกรื่รื่ม ซึ่1�งเป,นการื่แก.ไขข.อบักพรื่%องของการื่ว�ดด.วยว�ธ"อ�ตรื่าการื่กรื่ะจิ0กต�วของ 4

บัรื่�ษ�ทใหญ่%ท"�ส0ด โดยคื(านวณได.จิากผลัรื่วมของก(าลั�งสองของส%วนแบั%งทางการื่ตลัาดของท0กบัรื่�ษ�ทท"�ม"อย$%ในตลัาด แลัะคื$ณด.วย 10,000(เพ��อให.สามารื่ถม"จิ(านวนต�วเลัขหลั�งจิ0ดทศน�ยมน.อยต�วได.) ซึ่1�งม"สมการื่การื่คื(านวณ ด�งน"5

HHIn i=1 = (Mi)2

โดยท"� HHI = ด�ชน"ว�ดการื่กรื่ะจิ0กต�วเฮ้อรื่�ฟ>นดาลั-เฮ้�รื่�ชแมนMi = ส%วนแบั%งทางการื่ตลัาดของบัรื่�ษ�ทอ�นด�บัท"� ii = 1, 2, 3 …….. nn = จิ(านวนบัรื่�ษ�ทท�5งหมดในอ0ตสาหกรื่รื่ม

37

ส(าหรื่�บัการื่แปลัผลัน�5น ด�ชน"ว�ดการื่กรื่ะจิ0ก ต�วเฮ้อรื่�ฟ>นดาลั-

เฮ้�รื่�ชแมนจิะม"คื%าอย$%รื่ะหว%าง 0-10,000 โดยหากด�ชน"ม"คื%าเข.าใกลั. 0

แสดงว%า อ0ตสาหกรื่รื่มน�5นม"รื่ะด�บัการื่กรื่ะจิ0กต�วต(�า ม"ผ$.ผลั�ตหรื่�อผ$.ขายจิ(านวนมากรื่าย แลัะแต%ลัะรื่ายม"ขนาดเลั-ก ท(าให.ม"การื่แข%งข�นก�นส$ง แต%หากด�ชน" ม"คื%าเข.าใกลั.10,000 แสดงว%า อ0ตสาหกรื่รื่มน�5นม"รื่ะด�บัการื่กรื่ะจิ0กต�วส$ง อ0ตสาหกรื่รื่มน�5นม"ผ$.ผลั�ตหรื่�อผ$.ขายน.อยรื่ายแลัะแต%ลัะรื่ายม"ขนาดใหญ่% ท(าให.ม"การื่แข%งข�นก�นต(�า

อย%างไรื่ก-ด" ตามมาตรื่ฐานของสหรื่�ฐอเมรื่�กา โดย U.S. Department of Justice and theFederal Trade Commission4 ได.ก(าหนดการื่แปรื่ผลัด�ชน"ว�ดการื่กรื่ะจิ0กต�วเฮ้อรื่�ฟ>นดาลั-เฮ้�รื่�ชแมน ไว.ด�งน"5

- คื%า HHI ต(�ากว%า 1,000 (หรื่�อ 0.1) แสดงว%า อ0ตสาหกรื่รื่มไม%กรื่ะจิ0กต�ว

- คื%า HHI อย$%รื่ะหว%าง 1,000-1,800 (หรื่�อ 0.1-0.18) แสดงว%า อ0ตสาหกรื่รื่มม"การื่กรื่ะจิ0กต�วปานกลัาง

- คื%า HHI ส$งกว%า 1,800 (หรื่�อ 0.18) แสดงว%า อ0ตสาหกรื่รื่มม"การื่กรื่ะจิ0กต�วมาก

ต�วแปรื่หรื่�อข.อม$ลัท"�สามารื่ถน(าใช.ว�ดการื่กรื่ะจิ0กต�วของอ0ตสาหกรื่รื่มในเช�งสถ�ต� ได.แก%จิ(านวนคืนงานในอ0ตสาหกรื่รื่ม ม$ลัคื%าการื่ขายแลัะปรื่�มาณการื่ขาย ม$ลัคื%าเพ��มของส�นคื.า ม$ลัคื%าของส�นทรื่�พย� ก(าไรื่ส0ทธ� แลัะก(าลั�งการื่ผลั�ต เป,นต.น (พรื่ลัภ�ส อ(าน�กมณ", 2546)

ในการื่ศ1กษาน"5ได.น(ามาใช.ในธ0รื่ก�จิธนาคืารื่พาณ�ชย�ใช. “เง�นฝาก”ซึ่1�งจิะน(าส%วนแบั%งทางการื่ตลัาดของธ0รื่ก�จิธนาคืารื่พาณ�ชย�ไทยน"5มาคื(านวณหารื่ะด�บัการื่กรื่ะจิ0กต�วของอ0ตสาหกรื่รื่มด.วยด�ชน" HHI

เพ��อน(ามาว�เคืรื่าะห�สภาพการื่แข%งข�นในธ0รื่ก�จิธนาคืารื่พาณ�ชย�

38

ค้ว้ามส�มพั�นธ์�ในการบร�หารส�นทร�พัย์�และหน��ส�นก�บการท าก าไรขอิงธ์นาค้ารพัาณิ�ชย์�

ในอด"ตธ0รื่ก�จิม�กจิะท(าการื่ศ1กษาการื่บัรื่�หารื่ส�นทรื่�พย�แยกจิากการื่บัรื่�หารื่หน"5ส�น

ด0ส�ตา บั0ตรื่กว" (2538) ได.ศ1กษาคืวามส�มพ�นธ�ในการื่บัรื่�หารื่ส�นทรื่�พย� ก�บัการื่ท(าก(าไรื่ของธนาคืารื่พาณ�ชย�ไทย โดยศ1กษาจิากปรื่�มาณแลัะคื0ณภาพของส�นเช��อท"�ธนาคืารื่ให.ก�บัลั$กคื.าเป,นส(าคื�ญ่ การื่ศ1กษาน"5ใช.อ�ตรื่าผลัตอบัแทนของการื่ลังท0นต%อส�นทรื่�พย�ท"�ก%อให.เก�ดรื่ายได. (Return on earning assets) เป,นต�วแปรื่ตาม (Dependent variable) โดยน(ามาใช.ว�ดคืวามสามารื่ถในการื่ท(าก(าไรื่ของธนาคืารื่ ขณะท"�ปรื่�มาณการื่ให.ส�นเช��อแลัะคื0ณภาพส�นเช��อเป,นต�วแปรื่อ�สรื่ะ (Independent variables) นอกจิากน"5ก-ได.น(าส�ดส%วนทางการื่เง�นอ��นๆ ในงบัด0ลัมาศ1กษาถ1งคืวามส�มพ�นธ�ท"�ม"ต%อคืวามสามารื่ถในการื่ท(าก(าไรื่ของธนาคืารื่ด.วย

ว�ธ"การื่ศ1กษาใช.เทคืน�คืการื่ปรื่ะมาณคื%าก(าลั�งสองน.อยท"�ส0ดในการื่ปรื่ะมาณคื%าส�มปรื่ะส�ทธ�Hในแบับัจิ(าลัองเส.นตรื่ง โดยใช.ข.อม$ลัจิากงบัด0ลัคืรื่1�งป= แลัะงวดส�5นป=ของธนาคืารื่พาณ�ชย�ไทยท�5ง 15 ธนาคืารื่รื่ะหว%างป= พ.ศ. 2526-2533 โดยแบั%งกลั0%มธนาคืารื่ออกเป,น 3

กลั0%มตามขนาดของส�นทรื่�พย�ผลัการื่ศ1กษาปรื่ากฏว%า ส�ดส%วนการื่ปลั%อยส�นเช��อท"�ส$งข15นจิะ

ท(าให.คืวามสามารื่ถในการื่ท(าก(าไรื่ส$งข15นในกลั0%มธนาคืารื่พาณ�ชย�ขนาดเลั-กเท%าน�5น ท�5งน"5คืาดว%า อาจิเป,นผลัมาจิากส�นเช��อท"�ม"ป<ญ่หาท"�ท(าให.บัางธนาคืารื่ในกลั0%มธนาคืารื่ไม%ได.รื่�บัการื่ผ%อนช(ารื่ะจิากลั$กหน"5เป,นจิ(านวนมาก (non-performing loan) แต%ธนาคืารื่ย�งไม%ต�ดเป,นหน"5ส$ญ่ จิ1งท(าให.ส�ดส%วนของส�นเช��อต%อส�นทรื่�พย�ท"�ก%อให.เก�ดรื่ายได.ท"�

39

อย$%ในรื่ะด�บัส$ง แต%ไม%ได.ท(าให.อ�ตรื่าผลัตอบัแทนของการื่ท(าก(าไรื่ของธนาคืารื่ส$งข15นไปด.วย

จิากผลัการื่ศ1กษาให.ข.อสรื่0ปท"�ส(าคื�ญ่คื�อ การื่บัรื่�หารื่ส�นทรื่�พย�ท"�แตกต%างก�นม"ผลัให.รื่ะด�บัก(าไรื่ของธนาคืารื่พาณ�ชย�แตกต%างก�นด.วย แลัะไม%สามารื่ถใช.มาตรื่ฐานการื่ว�ดอย%างเด"ยวก�นมาเป,นเคืรื่��องม�อในการื่ว�ดคืวามสามารื่ถในการื่ท(าก(าไรื่ของธนาคืารื่ได.

แบบจั าลอิง (Model)

การื่ศ1กษาน"5จิะใช.แบับัจิ(าลัอง The Statistical Cost

Accounting (SCA) method ซึ่1�งม"งานว�จิ�ยเช�งปรื่ะจิ�กษ� (Empirical Study) ในต%างปรื่ะเทศ เช%น สหรื่�ฐอเมรื่�กา (Hester

& Zoellner,1966; Kwast & Rose, 1982) กรื่"ซึ่ (Vasiliou, 1996) บั�งคืลัาเทศ (Kosmidou et al, 2004) แลัะปรื่ะเทศคื$เวต (Asiri, 2007) ท"�ได.ท(าการื่ศ1กษาต�วแปรื่อ�ตรื่าส%วนทางการื่เง�นของธนาคืารื่พาณ�ชย�ท"�ม"คืวามส�มพ�นธ�ก�บัการื่บัรื่�หารื่ส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นก�บัการื่ท(าก(าไรื่ของธนาคืารื่พาณ�ชย�น�5น

แบับัจิ(าลัองการื่ว�จิ�ย เด�ม (The traditional model) ในงานว�จิ�ยในอด"ตท"�เก"�ยวข.อง (Hester & Zoellner,1966;

Kwast & Rose, 1982)เช%นเด"ยวก�บัต�วแบับัคืวามส�มพ�นธ�ข.อม$ลัทางการื่บั�ญ่ช"ท"�ปรื่ากฏด�งน"5

การื่ด(าเน�นงานของธนาคืารื่พาณ�ชย� ธนาคืารื่จิะม"รื่ายได.จิากการื่ให.ส�นเช��อแลัะการื่ให.บัรื่�การื่ต%างๆ หรื่�อได.รื่�บัผลัตอบัแทนจิากการื่ลังท0นของธนาคืารื่ แลัะในขณะเด"ยวก�นธนาคืารื่ก-ม"คื%าใช.จิ%ายหรื่�อต.นท0นในการื่ด(าเน�นงานเก�ดข15นด.วย รื่ายได.ท"�ส(าคื�ญ่ของธนาคืารื่ ได.แก% ดอกเบั"5ยแลัะส%วนลัดจิากการื่ให.ส�นเช��อ คื%าใช.จิ%ายของธนาคืารื่พาณ�ชย�โดยท��วไปแลั.วม"โคืรื่งสรื่.างการื่ด(าเน�นธ0รื่ก�จิท"�ม"รื่ายได.หลั�กมาจิากรื่ายได.ดอกเบั"5ย รื่วมท�5งจิากรื่ายได.ท"�ม�ใช%ดอกเบั"5ย ด.วยเช%นก�น เช%น

40

คื%าธรื่รื่มเน"ยมโอนเง�นเรื่"ยกเก-บัเง�น คื%าธรื่รื่มเน"ยม ATM แลัะธนาคืารื่อ�เลั-กทรื่อน�กส� แลัะคื%าธรื่รื่มเน"ยมแลัะบัรื่�การื่อ��นๆ เป,นต.น

Ybt = 1 + 2iAibt + 3jLjbt+ ebt

โดยท"� Ybt คื�อ ก(าไรื่จิากการื่ด(าเน�นการื่ส0ทธ�ก%อนห�กภาษ" (Net

Operating Income) ของธนาคืารื่ b ณ ป=ท"� t Ai คื�อ รื่ายการื่ส�นทรื่�พย�i Lj คื�อ รื่ายการื่หน"5ส�น j

1 คื�อ คื%าคืงท"� 2i คื�อ ผลัตอบัแทนส%วนเพ��ม (Marginal rates of return on assets) 3j คื�อ ต.นท0นส%วนเพ��ม (Marginal costs of liabilities) ebt คื�อ คื%าคืวามคืลัาดเคืลั��อน (stochastic terms)

เน��องจิากธนาคืารื่พาณ�ชย�ม"การื่ปรื่ะกอบัการื่หลัายธ0รื่ก�จิแลัะม"เป#าหมายในการื่ใช.ส�นทรื่�พย�เพ��อหารื่ายได.อย%างม"ปรื่ะส�ทธ�ภาพเพ��อให.เก�ดผลัก(าไรื่ (Kosmidou et al, 2004) ด�งน�5นแบับัจิ(าลัองจิ1งอย$%ในรื่$ปใหม% ซึ่1�งเป,นการื่ว�ดผลัการื่ด(าเน�นงานของธนาคืารื่ว%าธนาคืารื่ม"การื่ใช.ส�นทรื่�พย�ท�5งหมดในบั�ญ่ช"งบัด0ลัอย%างไรื่ท"�จิะท(าให.เก�ดผลัก(าไรื่ โดยหารื่ด.วยส�นทรื่�พย�โดยฉลั"�ย หรื่�อส�นทรื่�พย�รื่วม ซึ่1�งจิะเป,นการื่ว�ดก(าไรื่ต%อหน1�งบัาทของส�นทรื่�พย� ด�งน"5 Ybt / Abt = 1/ TAbt + 2iAibt/ TAbt + 3jLjbt/ TAbt + ebt

โดยท"� ต�วแปรื่คืลัาดเคืลั��อน (stochastic terms) Ubt = ebt/

TAbt

ต%อมา (Kwast & Rose, 1982) ได.เพ��มป<จิจิ�ยภายนอกซึ่1�งเป,นป<จิจิ�ยทางเศรื่ษฐก�จิแลัะป<จิจิ�ยโคืรื่งสรื่.างทางการื่เง�นของธนาคืารื่พาณ�ชย� โดยท(าการื่ศ1กษากลั0%มธนาคืารื่พาณ�ชย�ในปรื่ะเทศบั�งคืลัาเทศ ซึ่1�งป<จิจิ�ยภายนอกท"�น(ามาศ1กษาน"5จิะแสดงถ1งการื่ว�เคืรื่าะห�สภาวะเศรื่ษฐก�จิมหภาคืแลัะลั�กษณะโคืรื่งสรื่.างทางการื่เง�น โดยการื่

41

ว�เคืรื่าะห�สภาวะเศรื่ษฐก�จิมหภาคืจิะใช.อ�ตรื่าเง�นเฟ#อ (Inflation :

INF) แลัะลั�กษณะโคืรื่งสรื่.างทางการื่เง�น ได.ใช.ด�ชน"ว�ดการื่กรื่ะจิ0กต�วเฮ้อรื่�ฟ>นดาลั-เฮ้�รื่�ชแมน (Herfindahl-Hirschman Index : HHI)

ในการื่ศ1กษาคืรื่�5งน"5ซึ่1�งผ$.ศ1กษาได.น(าแบับัจิ(าลัองน"5มาใช.ในการื่ทดสอบัคืวามส�มพ�นธ�รื่ะหว%างการื่บัรื่�หารื่ส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นก�บัการื่ท(าก(าไรื่ของธนาคืารื่พาณ�ชย�ไทย ด�งน"5 Ybt / Abt = 1/ TAbt + 2iAibt/ TAbt + 3jLjbt/ TAbt +4jHHIt +5fINFft+ Ubt

โดยท"� Ybt คื�อ ก(าไรื่จิากการื่ด(าเน�นการื่ส0ทธ�ก%อนห�กภาษ" (Net

Operating Income) ของธนาคืารื่ b ณ ป=ท"� t Abt คื�อ ส�นทรื่�พย�รื่วมเฉลั"�ย (Total average assets) ของ

ธนาคืารื่ b ณ ป=ท"� t Ai คื�อ รื่ายการื่ส�นทรื่�พย�i Lj คื�อ รื่ายการื่หน"5ส�น j

1 คื�อ คื%าคืงท"� 2i คื�อ ผลัตอบัแทนส%วนเพ��ม (Marginal rates of return on assets) 3j คื�อ ต.นท0นส%วนเพ��ม (Marginal costs of liabilities)

HHI คื�อ ด�ชน"ว�ดการื่กรื่ะจิ0กต�วเฮ้อรื่�ฟ>นดาลั-เฮ้�รื่�ชแมน (Herfindahl-Hirschman Index) INF คื�อ อ�ตรื่าเง�นเฟ#อ Ubt คื�อ คื%าคืวามคืลัาดเคืลั��อน (stochastic terms)

โดยใช.รื่ายการื่ด.านส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นหลั�กๆ ในงบัด0ลัของธนาคืารื่พาณ�ชย�ในบั�งคืลัาเทศเป,นต�วแปรื่อ�สรื่ะ ซึ่1�งได.แก% เง�นให.ส�นเช��อ (loans), เง�นฝากในธนาคืารื่อ��นๆ (deposit with other

banks), เง�นลังท0นในหลั�กทรื่�พย�รื่�ฐบัาลั (Government

Security), รื่ายการื่รื่�บัช%วงซึ่�5อต�Dวเง�นซึ่�5อลัด (Bills discounted

and purchased), เง�นฝากปรื่ะจิ(า (Fixed/Time deposits),

42

เง�นฝากออมทรื่�พย� (Saving deposits), เง�นขอก$. (Borrowing) แลัะรื่ายการื่หน"5ส�นอ��นๆ (Current and other non-interest bearing liabilities)

ในงานว�จิ�ยน"5ได.ใช.แบับัจิ(าลัอง The Statistical Cost

Accounting Methods มาใช.ในการื่ทดสอบัคืวามส�มพ�นธ�รื่ะหว%างรื่ายการื่ส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นในงบัด0ลัของธนาคืารื่พาณ�ชย�ไทยก�บัการื่ท(าก(าไรื่ของธนาคืารื่โดยใช.ต�วแปรื่อ�สรื่ะเป,นรื่ายการื่ส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นท"�ส(าคื�ญ่ของธนาคืารื่พาณ�ชย� ท"�ม"ก�บักลั0%มเศรื่ษฐก�จิต%างๆ โดยด$จิากงบัการื่เง�นแลัะข.อม$ลัปรื่ะกอบัท"�เก"�ยวข.องของธนาคืารื่พาณ�ชย�ไทย

43

บทท�& 3

ว้�ธ์�การว้�จั�ย์

การื่ศ1กษาข.อม$ลัด�งกลั%าวเป,นผลัการื่ด(าเน�นการื่ท"�เก�ดข15นจิรื่�ง โดยศ1กษาข.อม$ลัในลั�กษณะ Panel Data โดยพ�จิารื่ณาจิากงบัการื่เง�นย.อนหลั�ง ต�5งแต%ป= พ.ศ. 2545-2554 ซึ่1�งเป,นช%วงรื่ะยะเวลัาท"�นานพอท"�จิะสามารื่ถศ1กษานโยบัายการื่บัรื่�หารื่ส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�น โดยใช.ข.อม$ลัจิากรื่ายงานปรื่ะจิ(าป=ของธนาคืารื่พาณ�ชย�ไทยงวดส�5นป= จิากงบัการื่เง�น 2 ปรื่ะเภท คื�อ งบัด0ลัแลัะงบัก(าไรื่ขาดท0นของธนาคืารื่พาณ�ชย�ไทย แลัะรื่ายงานปรื่ะจิ(าป=ท"�ของธนาคืารื่พาณ�ชย�แต%ลัะแห%งจิ�ดน(าส%งตลัาดหลั�กทรื่�พย�แห%งปรื่ะเทศไทย ต�5งแต%ป= พ.ศ. 2545 –

2554 เป,นรื่ะยะเวลัา 10 ป= รื่วมท�5งข.อม$ลัจิากรื่ายงานสถ�ต�จิากธนาคืารื่แห%งปรื่ะเทศไทย

3.1. ปัระชากรและกล+�มต�ว้อิย์�างในการื่ศ1กษาคืวามส�มพ�นธ�ของการื่บัรื่�หารื่ส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�น

ก�บัการื่ท(าก(าไรื่ของธนาคืารื่พาณ�ชย� แบั%งธนาคืารื่ออกเป,น 3 กลั0%ม ตามขนาดของส�นทรื่�พย� จิ(านวน 8 ธนาคืารื่ ด�งน"5กล+�มธ์นาค้ารขนาดใหญ� ปรื่ะกอบัด.วย

- ธนาคืารื่กรื่0งเทพ จิ(าก�ด (มหาชน)

- ธนาคืารื่กรื่0งไทย จิ(าก�ด (มหาชน)

- ธนาคืารื่ไทยพาณ�ชย� จิ(าก�ด (มหาชน)

44

- ธนาคืารื่กส�กรื่ไทย จิ(าก�ด (มหาชน)

กล+�มธ์นาค้ารขนาดกลาง ปรื่ะกอบัด.วย - ธนาคืารื่กรื่0งศรื่"อย0ธยา จิ(าก�ด (มหาชน)

- ธนาคืารื่ทหารื่ไทย จิ(าก�ด (มหาชน)

กล+�มธ์นาค้ารขนาดเล1ก ปรื่ะกอบัด.วย- ธนาคืารื่ซึ่"ไอเอ-มบั" ไทย จิ(าก�ด (มหาชน)

3.2. แบบจั าลอิงท�&ใช�ในการศึ�กษาการื่ศ1กษาน"5ใช.แบับัจิ(าลัองเพ��อแสดงคืวามส�มพ�นธ�รื่ะหว%างการื่

บัรื่�หารื่ส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นก�บัการื่ท(าก(าไรื่ของธนาคืารื่พาณ�ชย�ไทย ก�บัป<จิจิ�ยท"�เป,นต�วแปรื่รื่ายการื่ด.านส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นในงบัด0ลัของธนาคืารื่แลัะป<จิจิ�ยภายนอกท"�คืาดว%าจิะม"ผลักรื่ะทบั ซึ่1�งได.เลั�อกมา 10

ป<จิจิ�ย เพ��อเป,นต�วแปรื่อ�สรื่ะ จิากน�5นจิ1งท(าการื่ปรื่ะมาณการื่สมการื่คืวามส�มพ�นธ�โดยอาศ�ยข.อม$ลัจิาก 8 ธนาคืารื่ รื่ะหว%างช%วงป= 2545

ถ1ง 2554

แสดงในรื่$ปแบับัสมการื่ได.ด�งน"5 Ybt / Abt = 1/ TAbt + 2iAibt/ TAbt + 3jLjbt/ TAbt +4jHHIt +5fINFft+ Ubt

45

โดยท"� Ybt คื�อ ก(าไรื่จิากการื่ด(าเน�นการื่ส0ทธ�ก%อนห�กภาษ" (Net

Operating Income : OPINC) ของธนาคืารื่พาณ�ชย� b ณ ป=ท"� t Abt คื�อ ส�นทรื่�พย�รื่วมเฉลั"�ย (Total average assets)

ของธนาคืารื่ b ณ ป=ท"� t Ai คื�อ รื่ายการื่ส�นทรื่�พย� i ของธนาคืารื่พาณ�ชย� b ณ ป=ท"� t Lj คื�อ รื่ายการื่หน"5ส�น j ของธนาคืารื่พาณ�ชย� b ณ ป=ท"� t

HHI คื�อ ด�ชน"ว�ดการื่กรื่ะจิ0กต�วเฮ้อรื่�ฟ>นดาลั-เฮ้�รื่�ชแมน (Herfindahl-Hirschman Index) INF คื�อ อ�ตรื่าเง�นเฟ#อ ณ ป=ท"� t Ubt คื�อ ต�วแปรื่คืลัาดเคืลั��อน (stochastic terms)

1 คื�อ คื%าคืงท"� 2i คื�อ ผลัตอบัแทนส%วนเพ��ม (Marginal rates of return on assets) 3j คื�อ ต.นท0นส%วนเพ��ม (Marginal costs of liabilities)

3.3. ต�ว้แปัรท�&ศึ�กษาการื่ศ1กษาผลักรื่ะทบัของการื่บัรื่�หารื่ส�นทรื่�พย�แลัะการื่บัรื่�หารื่หน"5

ส�นท"�ส%งผลัต%ออ�ตรื่าผลัตอบัแทนจิากส�นทรื่�พย�รื่วมของธนาคืารื่พาณ�ชย�ขนาดใหญ่% โดยก(าหนดต�วแปรื่ท"�ใช.ในการื่ศ1กษา ด�งน"5

ต�ว้แปัรตาม (Dependent variable)

ราย์ได�ส+ทธ์�จัากการด าเน�นงาน (Net operating income

: OPINC) คื(านวณจิากการื่ห�กคื%าใช.จิ%ายในการื่ด(าเน�นงานออกจิากรื่ายได.รื่วม รื่ายการื่น"5ก-เพ��อท"�จิะใช.ว�เคืรื่าะห�เปรื่"ยบัเท"ยบัธนาคืารื่ท"�ม"โคืรื่งสรื่.างของต.นท0นคืงท"�ท"�ต%างก�น แลัะในขณะเด"ยวก�นก-จิะใช.เปรื่"ยบัเท"ยบัรื่ายได.จิากการื่ด(าเน�นงานของธ0รื่ก�จิธนาคืารื่พาณ�ชย�ในป=ท"�ผ%าน ๆ มาได.

ต�ว้แปัรอิ�สระ (Independent variable)

46

ส(าหรื่�บัการื่ว�จิ�ยในคืรื่�5งน"5ผ$.ว�จิ�ยต.องการื่ศ1กษาถ1งคืวามส�มพ�นธ�รื่ะหว%างการื่บัรื่�หารื่ส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นของธนาคืารื่พาณ�ชย�ก�บัการื่ท(าก(าไรื่ โดยใช.รื่ายการื่ในงบัด0ลัของธนาคืารื่พาณ�ชย�ไทยด.านส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นหลั�กๆ รื่วมท�5งป<จิจิ�ยทางเศรื่ษฐก�จิแลัะโคืรื่งสรื่.างทางการื่เง�นเข.ามาว�เคืรื่าะห�ด.วย ซึ่1�งสามารื่ถสรื่0ปได. ด�งน"5ตารื่างท"� 3.1 สรื่0ปต�วแปรื่อ�สรื่ะท"�ใช.ศ1กษาในงบัด0ลัของธนาคืารื่พาณ�ชย�ไทย ด�งน"5

ต�ว้แปัร (Variables)

ค้ าอิธ์�บาย์

ราย์การด�านส�นทร�พัย์� (Ai)A1 เง�นให.ก$.ย�ม (Loan)A2 หลั�กทรื่�พย�ท"�ซึ่�5อโดยม"ส�ญ่ญ่าว%าจิะขายคื�นA3 เง�นฝากสถาบั�นการื่เง�น (Deposit with other

banks)A4 เง�นลังท0นในหลั�กทรื่�พย�รื่�ฐบัาลัแลัะรื่�ฐว�สาหก�จิ

(Government security)ราย์การด�านหน��ส�น

(Lj)L1 เง�นฝากปรื่ะจิ(า (Fixed/Time Deposits)L2 เง�นฝากออมทรื่�พย� (Saving Deposits)L3 พ�นธบั�ตรื่รื่�ฐบัาลัท"�ขายโดยม"ส�ญ่ญ่าซึ่�5อคื�นL4 เง�นก$.จิากธนาคืารื่แห%งปรื่ะเทศไทยแลัะจิากธนาคืารื่

อ��นๆในการื่ศ1กษาคืรื่�5งน"5ได.เลั�อกรื่ายการื่ส�นทรื่�พย� (Assets) แลัะ

หน"5ส�น (Liabilities) ท"�ม"การื่ตอบัสนองต%ออ�ตรื่าดอกเบั"5ยในตลัาดท"�เปลั"�ยนไป (Interest-rate sensitivity) หรื่�อม"รื่ะยะเวลัาการื่คืรื่บัก(าหนดไม%เก�น 1 ป= ม"การื่ปรื่�บัอ�ตรื่าดอกเบั"5ย (Reprice) ตามอ�ตรื่าดอกเบั"5ยในท.องตลัาด

47

ตารื่างท"� 3.2 สรื่0ปต�วแปรื่อ�สรื่ะท"�ใช.ศ1กษาด.านป<จิจิ�ยทางเศรื่ษฐก�จิแลัะป<จิจิ�ยโคืรื่งสรื่.างทางการื่เง�น

ต�ว้แปัร (Variables)

ค้ าอิธ์�บาย์

HHI ด�ชน"ว�ดการื่กรื่ะจิ0กต�วเฮ้อรื่�ฟ>นดาลั-เฮ้�รื่�ชแมน (Herfindahl-Hirschman Index)

INF อ�ตรื่าเง�นเฟ#อ

สมมต�ฐานการศึ�กษา ได�แก�1. การื่เปลั"�ยนแปลังของส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นในงบัด0ลั ม"คืวาม

ส�มพ�นธ�ในเช�งบัวกก�บัรื่ายได.ส0ทธ�จิากการื่ด(าเน�นงาน (operating profit)

2. การื่บัรื่�หารื่ส�นทรื่�พย�แลัะหน"5ส�นท"�แตกต%าง ม"ผลัให.คืวามสามารื่ถในการื่ท(าก(าไรื่ของธนาคืารื่พาณ�ชย�แตกต%างก�น

3. อ�ตรื่าเง�นเฟ#อ (Inflation : INF) อ�ตรื่าเง�นเฟ#อส$งน(าไปส$%การื่ท(าก(าไรื่ของธนาคืารื่ท"�ส$งข15น เน��องจิากอ�ตรื่าเง�นเฟ#อท"�ส$งข15น ท(าให.ธนาคืารื่ปรื่�บัอ�ตรื่าดอกเบั"5ยเง�นก$. ส%งผลัให.ธนาคืารื่พาณ�ชย�ม"รื่ายได.เพ��มข15นส$งกว%าคื%าใช.จิ%ายท"�เพ��มข15น ท(าให.ธนาคืารื่ม"ก(าไรื่ส$งข15น สมมต�ฐาน ม"คืวามส�มพ�นธ�ในเช�งบัวก

4. ด�ชน"ว�ดการื่กรื่ะจิ0กต�วเฮ้อรื่�ฟ>นดาลั-เฮ้�รื่�ชแมน (Herfindahl-Hirschman Index : HHI) ถ.า HHI ม"คื%าส$งแสดงว%าม"รื่ะด�บัการื่กรื่ะจิ0กต�วมาก หรื่�อรื่ะด�บัการื่แข%งข�นต(�า หากเป,นธนาคืารื่พาณ�ชย�ในกลั0%มผ$.น(าตลัาด แสดงว%าม"การื่กรื่ะจิ0กต�วของธ0รื่ก�จิผ$.น(าตลัาดมาก ด�งน�5นธนาคืารื่ในกลั0%มผ$.น(าตลัาดจิะม"ก(าไรื่จิากการื่ผ$กขาดมาก สมมต�ฐาน ม"คืวามส�มพ�นธ�ในเช�งบัวก

3.4. การว้�เค้ราะห�ข�อิม2ลและสถ�ต�ท�&ใช�

48

การื่ปรื่ะมาณการื่แบับัจิ(าลัองในส%วนท"�อาศ�ย panel data จิะท(าการื่ปรื่ะมาณการื่แบับัจิ(าลัองในรื่$ปแบับัของ pooling

regression, fixed effect model แลัะ random effect

model จิากน�5นจิ1งท(าการื่เลั�อกผลัแบับัจิ(าลัองท"�เหมาะสมโดยอาศ�ย Redundant fixed effects tests ในการื่เลั�อกรื่ะหว%างแบับัจิ(าลัอง pooled regression แลัะ fixed effect model แลัะ Hausman random effect test ในการื่เลั�อกรื่ะหว%างแบับัจิ(าลัอง pooled regression แลัะ random effect model รื่วมถ1งการื่ทดสอบั panel cointegration แบับั residual based panel cointegration test

3.4.1 แบบจั าลอิงแบบค้งท�& (Fixed effect)

ผลัการื่ด(าเน�นงานจิะถ$กว�ดออกมาในรื่$ปของ รื่ายได. แลัะคื%าใช.จิ%าย ซึ่1�งเม��อน(ามาเปรื่"ยบัเท"ยบัก�น ผลัต%างท"�เก�ดข15นจิะถ$กเรื่"ยกว%า ก(าไรื่หรื่�อขาดท0น การื่เก�ดข15นของรื่ายได.แลัะคื%าใช.จิ%ายในก�จิการื่มาจิากการื่ด(าเน�นก�จิกรื่รื่มของธ0รื่ก�จิต%างๆ ส(าหรื่�บัธนาคืารื่พาณ�ชย�ก-เช%นก�น การื่รื่�บัฝากเง�นจิากลั$กคื.าเง�นฝาก เป,นก�จิกรื่รื่มท"�ม"คื%าใช.จิ%ายเป,นดอกเบั"5ยจิ%ายส(าหรื่�บัเง�นฝาก แลัะการื่ปลั%อยส�นเช��อเป,นก�จิกรื่รื่มท"�ก%อให.เก�ดรื่ายได.ดอกเบั"5ยรื่�บัข15น เป,นต.น นอกจิากน"5ย�งม"ก�จิกรื่รื่มอ��นๆ อ"กท"�ก%อให.เก�ดรื่ายได.แลัะคื%าใช.จิ%ายท"�เป,นลั�กษณะเฉพาะของการื่ด(าเน�นงานของธนาคืารื่พาณ�ชย�

49

บทท�& 4

ผลการว้�จั�ย์

ผลัการื่ว�เคืรื่าะห�ท"�จิะน(าเสนอสมการื่ท"�เหมาะสมท"�ส0ด โดยการื่พ�ฒนาแบับัจิ(าลัองแลัะทดสอบัป<ญ่หา Multicollinearity ซึ่1�งพ�จิารื่ณาจิากคื%าส�มปรื่ะส�ทธ�Hสหส�มพ�นธ�ของเพ"ยรื่�ส�น (Pearson

Correlation) หลั�งจิากน�5นจิ1งท(าการื่ Run Regression เพ��อหาคื%าคืวามส�มพ�นธ� แลัะคืวามน%าเช��อถ�อทางสถ�ต�แลัะสมการื่เช�งซึ่.อน โดยพ�จิารื่ณาคื%าต%างๆ เช%น คื%า R Square (R2), Adjusted

Coefficient of Determination (Adj.R2) แลัะคื%า Significant (Sig.) โดยใช.โปรื่แกรื่มทางสถ�ต�ส(าเรื่-จิรื่$ป Eviews

แลัะตรื่วจิสอบัสมมต�ฐานท�ศทางคืวามส�มพ�นธ�ของต�วแปรื่อ�สรื่ะแลัะต�วแปรื่ตาม ก%อนท"�จิะท(าการื่ว�เคืรื่าะห�ป<จิจิ�ยท"�ม"ผลัต%อคืวามสามารื่ถในการื่ท(าก(าไรื่ของธนาคืารื่พาณ�ชย�ไทย คื%าสถ�ต�พ�5นฐานของต�วแปรื่ท�5งหมดแสดงด�งตารื่าง

Dependent Variable: YMethod: Panel Least Squares

50

Date: 02/19/12 Time: 13:09Sample: 2002 2011Periods included: 10Cross-sections included: 7Total panel (balanced) observations: 70

Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob.  

C -1.98E+09 9.28E+08 -2.133128 0.0371A1 284.8508 550.0975 0.517819 0.6065A2 174.9777 680.2326 0.257232 0.7979A3 739.7335 1216.815 0.607926 0.5456A4 621.3607 523.8573 1.186126 0.2403L1 28.54774 876.3759 0.032575 0.9741L2 -586.2051 490.3654 -1.195445 0.2367L3 6402.472 2839.602 2.254708 0.0279L4 -4772.327 1524.590 -3.130236 0.0027

HHI 1.40E+10 6.99E+09 2.006294 0.0494INF 1.23E+08 53723036 2.296395 0.0252

R-squared 0.291945    Mean dependent var 47655649Adjusted R-squared 0.171936    S.D. dependent var 3.99E+08S.E. of regression 3.63E+08    Akaike info criterion 42.39964Sum squared resid 7.76E+18    Schwarz criterion 42.75297Log likelihood -1472.987    Hannan-Quinn criter. 42.53998F-statistic 2.432689    Durbin-Watson stat 1.402304Prob(F-statistic) 0.016775

Dependent Variable: YMethod: Panel Least SquaresDate: 02/19/12 Time: 13:15Sample: 2002 2011Periods included: 10Cross-sections included: 7Total panel (balanced) observations: 70

Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob.  

C -1.48E+09 1.02E+09 -1.448513 0.1534A1 216.3994 1550.460 0.139571 0.8895A2 -374.7824 1078.173 -0.347609 0.7295A3 -196.9742 1726.249 -0.114105 0.9096A4 605.5130 1284.021 0.471576 0.6392L1 -744.1606 1353.169 -0.549939 0.5847L2 -532.6869 1235.171 -0.431266 0.6680L3 10169.04 3993.283 2.546536 0.0138L4 -5041.452 2392.142 -2.107505 0.0398

HHI 1.26E+10 7.26E+09 1.735501 0.0885INF 1.47E+08 57298928 2.570792 0.0130

Effects Specification

Cross-section fixed (dummy variables)

R-squared 0.344650    Mean dependent var 47655649Adjusted R-squared 0.146809    S.D. dependent var 3.99E+08S.E. of regression 3.68E+08    Akaike info criterion 42.49371

51

Sum squared resid 7.19E+18    Schwarz criterion 43.03978Log likelihood -1470.280    Hannan-Quinn criter. 42.71062F-statistic 1.742052    Durbin-Watson stat 1.476183Prob(F-statistic) 0.066766

52