Thema-uiTgave innovaTies in digiTaal ToeTsen

Thema-uiTgave innovaTies in digiTaal ToeTsen

ToeTsen als inTegraal onderdeel van heT leerproces

inhoudsopgave

ToeTsen + leren is meer dan de som der delenVoorwoord door Annette Peet, SURFnet, en Sharon Klinkenberg, voorzitter special interest group Digitaal toetsen

op weg naar een ToeTsvrije ToekomsTInterview met prof. dr. Filip Dochy, hoogleraar aan de Katholieke Universiteit Leuven en aan de Universiteit van Maastricht

onderwijs gebaaT bij flexibele en nieT flexibele ToeTsenInterview met dr. Anton Béguin, wetenschappelijk directeur van Cito

in de prakTijk:• Maatwerkinkennisenvaardighedenvoormbo-student• Studentoefentgespreksvaardighedenmetdewebcam• Formatievefeedback,feedupenfeedforwardvoorstudenten• Persoonlijkeglossyetaleerttalentenvanstudenten

adapTieve ToeTs meeT bewijsbaar beTerInterview met prof. dr. ir. Theo Eggen, senior toetsdeskundige bij Cito en bijzonder hoogleraar aan de Universiteit Twente

in de prakTijk:• Studentenscorenspelenderwijsmetstatistiek• Eerstejaarsvoorbereidmetmaatwerkvoorwiskunde• Rijkeeneffectievefeedbackvoorleerwegenopmaat• KlinischredenerenstudentenverbeterenmetOnlineScriptConcordanceTest

regelmaTig Trainen op eigen niveauInterview met drs. Sharon Klinkenberg, docent-onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam

peer feedback leerT sTudenTen academische manier van werkenInterview met dr. Ineke van den Berg, senior onderwijskundig adviseur aan de Universiteit Utrecht

in de prakTijk:• Studentendelenlikesenmedaillesuitvoorpitches• Feedbackinteams:studentbetrokkenheidvergroten• Digitalebeeldtoetsingsluitaanbijdepraktijk• Laborant‘spelend’naaroplossingen

docenTen vrijmaken om Te experimenTeren meT digiTaal ToeTsenInterview met dr. Desirée Joosten-ten Brinke, lector aan Fontys Hogescholenen universitair hoofddocent aan de Open Universiteit

digiTaal ToeTsen: uiTzien naar 2015Column door ir. Silverster Draaijer, senior docent en onderzoeker aan de Vrije Universiteit

3

4

6

8

10

12

14

16

18

20

22

ToeTsen + leren is meer dan de som der delen

Thema-uiTgave innovaTies in digiTaal ToeTsen 3

Wiedeambitieheeftomeenthema-uitgavetemakenoverderolvandigitaaltoetseninhetleerprocesvanstudenten,treedteenzeerveelzijdigeendynamischewereldbinnen.Eenwereldwaarinhogeambitiesengespannenverwachtingenhandinhandgaanmettechnischeinnovaties,doorbraken,nieuweinzichten,pilotsenprojecten,eenforsedosisnuchterheidenveelsamenwerking,discussie,betrokken-heidennoestearbeid.Endatallemaaldoorbevlogenprofessionalsdieuiteindelijkhetzelfdedoelvoorogenhebben:optimaleleertrajectenwaarstudentendaadwerkelijkinstaatzijnomhetbesteuitzichzelfenuithunopleidingtehalen.

Destipopdehorizonlijkthelder,maardewegernaartoeisgeenvasttrajectofeengelo-penrace.Daarzijndeuitdagingenendevervolgstappentegrootenuiteenlopendvoor.Eenvandieuitdagingenishetverzamelenvandejuistedata,learninganalytics,diezoweldestudentalsdedocenthelpenominzichttekrijgeninhetleerprocesendieduidelijkma-kenwelkeinspanningennodigzijn.Juisttoetsresultatenlijkenhierbijeenbelangrijkesleuteltotsucces.

Ondertussenwordentoetsenintoenemendemateingezetalsoefenmomentenmeteenvanzelfsprekendeplekinhetleertraject.Oefenresultatenmoetendaarbijnietmeetellenindebeoordelingmaardeinspanningenvandestudentenmogenooknietvrijblijvendzijn.Peerfeedbackwordtsteedsmeereenintegraalonderdeelvanhetleertrajectendatgeldtookvoordesamenwerkingmetdeberoepspraktijk.Hetheleleertrajectwordtintoene-mendematemaatwerkenmeerflexibelendiversintijd,plaatsendevice.Erkomtmeertoetsdeskundigheidopinhoudentechniekdooreenintensieveresamenwerkingtussendocenten,ICT’ers,onderwijsdeskundigenentoetsprofessionals.Uiteindelijkmoetenallein-spanningenleidentotleertrajectenwaarintoetsenenlerensamensmeltentotonderwijsopmaat,waarinzelfontwikkelingenzelfmonitoringeengroterolspelen.Deintegratiewordtdaarmeemeerdandesomderdelen.

Indezeuitgavelatenprofessionalsuitverschillendedisciplinesvanuitdiverseinvalshoekenhunlichtschijnenopinnovatiesindigitaaltoetsen.TussendoorbiedenweeenkijkjeindepraktijkaandehandvanactueleSURF-projectenenpraktijkvoorbeelden.Ditallesmetalsdoeluteinformerenenvooralteinspirerenzodatu(opnieuw)frisengemotiveerdaandeslagkuntgaanmethetcreërenvanonderwijsopmaat.Samensterkisdaarbijonsdeviesénadvies.DeervaringenvanSURFeninstellingenvoorhogeronderwijsindeafgelopenjarenbewijzendatsamenwerkingéénvandebelangrijkstemotorenisomtekunneninnoverenendaadwerkelijkvooruittekomen.

AnnettePeet,projectmanagerDigitaaltoetsenbijSURFnetSharonKlinkenberg,voorzitterspecialinterestgroupDigitaaltoetsen

Dochyontdektedeafgelopenjarentijdensintensievescreeningsvanzo’n25opleidingeninNederlandenVlaanderendathetaantalforma-tieveassessmentsin10jaarforsisgestegen.‘Datishetgoedenieuws.Maarhetslechtenieuwsisdatdezeindemeestegevallenzijnvertaaldindevormvantoetsen.Daarmeegaanontzettendveelwaardevolleleermomentenvoorstudentenverlorenwanteentoetsisgeenleermomentmaarvooraleenstressmoment.’

Toets-naar-toets-hordenloopMomenteelisdeverhoudingtussenformatief1ensummatief2toetsenbinnenopleidingennogzo’n20-80procent.DatmoetvolgensDochyandersom.‘OnderzoekvanBlackenWilliamuitEngelandlaatziendatstudentresultatenver-beterenwanneerjeformatieftoetsensteedsverderopdrijft.Omdaartekomenmoetjeeenleertrajectontwerpenwaarinfeedbackvolledigisgeïntegreerdenfrequentwordtgebruikt’.Dochyvindtookdatjestudentenmoetbeoordelentij-densechteleerprocessendiedichtbijdepraktijkliggenmetbehulpvanopdrachten,portfolio’s,360gradenfeedbacketc.‘Zostimuleerjehuncreativiteitenhunvermogenomproblemenopte

lossenennieuwekennisteontwikkelen.Daarmeewinthetonderwijsaandiepgangenraakjesteedsverderwegvandetoets-naar-toets-hordenloopdieonderwijsnuvaakis.’

machtige alleskenner InhetideaalbeeldvanDochyverandertderolvandocentvanuitvoerderencontroleurnaardievaningenieur.Eengeweldigeopwaarderingvoorhetvakenookinhoudelijkeenenormestapvoor-waarts.Indeingenieursrolisdedocentvoortdu-rendbezigmethet(her)ontwerpenenverderontwikkelenvanzijnonderwijs.Jemoetdaarbijwelaccepterendatjenietmeerdemachtigealleskenneren-weterbent.Jegeefthetstuurveelmeerinhandenvanjestudenten.Enjemoettevensaccepterendatjijjestudentengaatbeoor-delenopinformatiediezijzelfhebbenverzameld.Datkunjealleensuccesvoldoenwanneerjege-looftinjeeigenprofessionaliteitenjealsdocentwerktvanuitjekracht.Maarhetallerbelangrijksteisdatjejestudentenjouwvertrouwengeeft.’

Talenten en controle VertrouweniseenbelangrijkelementbinnendefilosofievanDochy.‘Ikgeloofnietinheelveel

op weg naar een toetsvrije toekomst

helemaal stoppen met toetsen, is nog geen optie. maar dat er nu al veel minder en vooral heel anders moet worden getoetst, staat voor filip dochy als een paal boven water. de bevlogen pleitbezorger van High Impact Learning wil toetsing zoveel mogelijk integreren in het leerproces: ‘Assessment as learning noemen we dat ook wel. wanneer we die weg inslaan, kan het zo maar zijn dat we over 10 of 20 jaar helemaal geen toetsen meer afnemen.’

prof. dr. filip dochyishoogleraaraandeKatholiekeUniversiteitLeuvenenaandeUniversiteitvanMaastricht,[email protected]

Thema-uiTgave innovaTies in digiTaal ToeTsen4

1.Eenformatievetoetsiseentoetsmeteendiagnostischefunctie.Dezehelptomvasttestellenwatdestudentnodigheeftomverderteleren.2.Eensummatievetoetsleidttoteenniveau-aanduidingofcijfervandestudent.3https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs11092-008-9068-5#/page-1

https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs11092-008-9068-5#/page-1

https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs11092-008-9068-5#/page-1

op weg naar een toetsvrije toekomst

controle,straffenofrepressie.Datwerktcon-traproductief.Wanneerjestudentenvoldoendevrijheidgeeftinhunkeuzesenbeslissingen,groeithunmotivatieenverantwoordelijkheidsgevoel.Zoboorjehunaldannietverborgentalentenaanendatisprachtigwantiedereenheefttalenten.’Endatvertrouwengeldtookvoordocenten.InFinlandontbreekteenonderwijsinspectie,ishetonderwijsklimaaten-niveauuitstekend,willenveelmenseninhetonderwijswerkenenstaandocenteninhoogaanzien.DatisgeentoevalvolgensDochy.‘Wanneerjeveelcontroleerteninspecteertzegjeinfeitetegeniemand:ikgeloofnietinjouwprofes-sionaliteit.Zo’nboodschapisnatuurlijkdodelijk.Mensenvoelenzichwelserieusgenomenophetmomentdatjedecontroleloslaatenjezeslechtsvraagtomtransparanttezijninhunresultaten.Zepakkenhunprofessionaliteitenverantwoordelijk-heiddanzelfopenzullendieookblijvenontwikke-len.Endaarkantochniemandoptegenzijn?’

kenniscreatie en het werkveldEenbelangrijkonderdeelinhetleerprocesdatDochyvoorstaat,isdecreatievannieuwe,nognietbestaandekennis;volgensDochyhetver-mogenomsamenvervooruittedenkenenmetoplossingentekomenvoortoekomstigeuitdagin-genenmogelijkeproblemendiezodichtmogelijktegendepraktijkaanzitten.’Studenten,docenten,professionalsuithetwerkveldenoverhedenmoe-tenveelmeermetelkaargaansamenwerkenomnieuwekennistecreërenoverbijvoorbeeldzoietsalseentoekomstbestendigziekenhuis.Dezevormvankenniscreatieisvoorallepartijeneenbijzonderrijkenwaardevolleer-enontwikkelings-proces.Binnenopleidingenwordthelaasnogteweiniggebruikgemaaktvanprofessionalsuithetwerkveldenishetonderdeelkenniscreatievaaknogmaarmondjesmaatvertegenwoordigd.’

in actie en online DezelfdekruisbestuivingdieDochyvoorstaatinhetidealeleerprocesquamensenenpartijen,ziethijookalshetgaatomonderwijs-entoetsvor-

men.Peerfeedback,groepswerk,blogs,practica,discussies,papers,360gradenfeedback,e-slides,persoonlijkecoaching,meetingsensimulaties.Allemaalzoveelmogelijk‘inactie’enmetelkaar,zowelofflinealsonline.Hetfeitdatstudentensteedsmeeronlinestuderenenwordengetoetst,isbovendieneenbelangrijkevoorwaardevooreentoetsvrijetoekomst.‘Wantdankunjeheelveelverschillendedataverzamelenoverhunstudie-gedrag,zogenaamdelearning analytics.Endoordezeteanalyseren,komjeerachterwelkeinfor-matiedebestevoorspellendewaardeheeft.’

Toetsen wordt overbodig HetonderwijsveldheeftophetgebiedvanlearninganalyticsvolgensDochynogeenflinkewegtegaan.‘SystemenalsBlackboardwordennuvooralgebruiktominformatiemetelkaartedelen.Devolgendestapwordtominformatieooktegaanverzamelenenopteslaan.Endanmoetjeernogeensysteemachterbouwendataldieinformatiesamenbrengtengereedmaaktomerconclusiesuittekunnentrekken.’Alsdevoorspel-lendewaardevan learninganalyticsindetoe-komstdaadwerkelijkgrootennauwkeurigis,wor-dentoetsenvolgensDochyinderdaadoverbodig.Danvolstaandeanalytics,incombinatiemethetinterpersoonlijkoordeelvanhetdocententeam.impact en urgentie DeeerstestappendiewevolgensDochymoe-tenzetten,zijnmindertoetsenenmeervrijheidenverantwoordelijkheidvoordestudent.‘Datvertrouwengaatzichabsoluutterugbetalenenwanneerdatgebeurt,moetenwediegood prac-ticesmeteendocumenterenenzoveelmogelijkmetelkaardelen.‘Dochybeseftdatdekoersookafhangtvandekeuzediedeoverheidmaaktalshetgaatommeerofmindercontrolemaardeallerbelangrijksterolligtvolgenshembijdedo-centen.‘Diemoetenveelmeeropkomenvoorhuneigenprofessionaliteit.Daarligthunkracht.’Endatmoetuiteindelijkleidentotbeteropgeleidestudentendieerallesuithebbengehaaldwaterinzitenhelemaalklaarzijnvoordepraktijk.’Deimpactvoorstudentencreëerjevooralmetleerprocessenenleertrajectendievolzittenmetuitdagingen,urgentieenherkenbarepraktijksitua-ties.Dieervaringenblijvenjealsstudentnamelijkaltijdbij.Endatgeldtnietvooraldietallozetoet-sentijdensjestudie.’

‘Toetsen worden overbodig als de voorspellende waarde van learning analytics groot en nauwkeurig is’

Thema-uiTgave innovaTies in digiTaal ToeTsen 5

‘DeVO-raadwilbijvoorbeeldmaatwerkdiploma’s,maarikzegdan:houwelrekeningmetdemaat-schappelijkewaardevanhetdiploma.Onsonderwijssysteemisinvergelijkingmetanderelandenalbehoorlijkingerichtopflexibiliteit.Wantmethavo-envwo-diploma’skunjeinstromeninhethogeronderwijsendeverschil-lendeprofielenvandeleerlingenzorgenvoornogmeermaatwerk.’OokhiergeldtvolgensBéguindatjevoorafgoedmoetbedenkenhoeverjewiltgaanmetmaatwerk.Wanthoeinge-wikkelderdeinformatiebron,bijvoorbeeldeendiploma,destelastigerdeontvangerhetzalbegrijpen.‘Heldereinformatieenduidingbijdi-ploma’sencertificeringvormenimmersookeenbelangrijkonderdeelvandoorstroomenselectieinhetonderwijs.Wanneerjedatnalaat,gooithetvervolgonderwijserweereenextraentree-toetstegenaan.’

ideaal onderwijsVoorBéguinstaatformatieftoetsengelijkaanflexibeltoetsen.‘Dekleinsteenmeestinformelevormiswanneereendocentindeklasaaneenstudentvraagtofhijdestofbegrijpt.Alsjever-volgensopschaaltnaareenklassikaleoverhoringwordthettoetsmomentalformeler.Daarmoetjezuinigmeezijn.’Dezeterughoudendheidhelpt

volgensBéguinookmogelijktegendewaarge-nomentoetsdruk.‘Hetidealeonderwijsbestaatvoormijvooreenbelangrijkdeeluitevaluatieofdeaangebodenstofenvaardighedenzijnopgepikt.Zowordttoetseneenintegraalonder-deelvanhetonderwijs;eensoortvoortdurendezelfevaluatie.Alsjeerzonaarkijkt,hoeftzelfseensummatieveafsluitendetoetsvolgensmijnietteleidentotverrassingenofveelstressenonzekerheid.’

oefenen in de rekentuin Béguinheeftvertrouwenindetoekomstalshetgaatomdeintegratievantoetsenenleren.‘Technologiemaakthetmogelijkommeerinformatiestructureelteverzamelenenteanalyserentijdenshetoefenenenhetleren.EenmooivoorbeeldisdeRekentuinvanOefenweb,waarbijleerlingeninhetbasisonderwijsineenspelomgevingoefenenmetrekenopgaven.Terwijlkinderenrekenvaardigheidautomatiserenwordthunvaardigheidgemonitordenwordendeopgavenaangepastaanhunniveauenont-wikkelbehoefte.Alsjeditideebredertoepast,krijgjeeensoortconstantestroomvanmeet-enevaluatiemomententijdensdeheleopleidingzonderdatleerlingendatsteedsalstoetsenervaren.’

onderwijs gebaat bij flexibele en niet flexibele toetsen

flexibel toetsen is de tegenhanger van iedereen dezelfde toets op dezelfde plek en dezelfde tijd. maar voordat je flexibel toetsen op waarde kunt schatten, moet je volgens cito’s wetenschappelijk directeur anton béguin eerst de vraag stellen: wat wil je met een toets? ‘je toetst immers niet om het toetsen.’

dr. anton béguinisweten-schappelijkdirecteurvanCito,[email protected]

6 Thema-uiTgave innovaTies in digiTaal ToeTsen

onderwijs gebaat bij flexibele en niet flexibele toetsen

verfijnd systeemVolgensBéguinzijnerweliswaardenodigeinitiatievenopditvlak,maarveelvandehuidigedigitaleleersystemenzijninprincipetechniek-gedreven.Afhankelijkvandeinhouddiejemethetsysteemwiltonderwijzen,maaktzedatmeerofmindergeschikt.Inhoudelijkzijndezesyste-menbovendiencomplex.Jewilterzowelachterkomenofdeleerlingendestofbeheersenmaarookwatdevoorkeurenvandeleerlingenzelfzijn.‘Ditvraagtomeenzeergeavanceerdenverfijndsysteemwaarinjezakenalskennis,vaardighedenengedragkuntvastleggenenzinvolkuntduiden.EenbekendvoorbeeldisKnewton1.Zijhebbenaleenbehoorlijkgeavanceerdsysteemwaarpartijenzelfcontentvoorkunnenaanleveren.Maarookvoorhengeldtdaternogveelonderzoekgedaanmoetworden.’

hard en persoonlijk Alshetombeoordelenentoetsengaat,opteertBéguinvooreengoedebalanstussen‘harde’geregistreerdemeetmomentenendepersoon-lijkeblikvandedocent.‘Jewiltooknietvanelkebeoordelingeenexamenmaken.Somsishetfijnwanneerjealsstudentnetzogoedbentalsjelaatsteopdracht.’Debalansdraagtookbijaanhetemancipatieprocesvanstudenten.‘Hetzijnjongemensendiezichvolopaanhetvormenenontwik-kelenzijn.Danmagjefoutenmakenmaarjemoetookdemogelijkheidkrijgenomjezelfweerteher-stellen.Tijdenszo’nprocesmoetjemensennietvoortdurenddemaatnemenendezevervolgensregistreren.’

eigen vlees keuren Wanneerdeidealeonderwijssituatievanvoortdu-rendezelfevaluatieereenmaalis,kanBéguinzichweleentoetsarmetoekomstvoorstellen.‘Hierspeeltvooralwieuiteindelijkbepaaltwateenleer-lingmoetlerenenweten.Wanneerdatalleendedocentendemakervaneenleersysteemzijn,benjealsslagertocheenbeetjejeeigenvleesaanhetkeuren.Wanthoeweljeheelveeltewetenkomtmetallemeet-enevaluatiemomenten‘enroute’,

kunjetochbesluitendatjedieuitkomstbeves-tigdwiltziendooreenonafhankelijketoets.Zekeralshetgaatomeenexamenmeteendiploma.’Hetmaaktderolverdelingenverantwoordelijk-hedenvandebetrokkenpartijenvolgensBéguinookmeteenduidelijk.‘Jestuurtcentraalenoplandelijkniveauwatjemeteenopleidingwiltmaaropleidingenbepalenzelfderoutenaardateindstation.Inzo’nmodeliseenafsluitendesum-matievetoetseenlogischeoptie.’

7

‘het ideale onderwijs bestaat voor een belangrijk deel uit voortdurende zelfevaluatie’

1.www.knewton.com


http://www.knewton.com

8

in de praktijkop deze pagina’s treft u vier voorbeelden aan, waarbij digitale vormen van toetsen, beoordelen en feedback op een innovatieve manier worden ingezet om de leerprestaties van studenten te verbeteren. ongeveer de helft van de voorbeelden heeft al een plek verworven in de dagelijkse praktijk, andere voorbeelden betreffen projecten die worden uitgevoerd in de innovatieregeling digitaal toetsen voor onderwijs op maat1.

maaTwerk in kennis en vaardigheden voor mbo-sTudenT praktijk: het individueel leerplan HetleerprocesTalentvolOntwikkelen(TO)vanmboLandstedeinZwolleisvormgegevenalseendoorlopendeberoepslijndieperma-nentdoordestudentendeleraarkanwordengemonitord.HiervoorishetstudentvolgsysteemenleerplatformEducatoropmaatomge-vormdtoteengeïntegreerdbegeleidingssysteem.EenbelangrijkdeeldaarvanishetIndividueelLeerPlan(ILP);hetsamenmetdecoachgekozengepersonaliseerdecurriculumvaneenstudent.Gedurendedeopleidingreflecterenstudentencoachregelmatigovergeleverdeleer-prestatiesenervaringenindepraktijk,digitaalondersteunddoore-TO.Landstedecreëertinhaarpraktijkgerichteonderwijscontextvoordestudentdoormiddelvanleerwerkprestaties;geïntegreerdeopdrach-tenmeteenheletaakbenadering.Destudentpastdekennisdiehijopgedaanheefttoeindezeleerwerkprestatiesofgaatopzoeknaardehemontbrekendeexpertise.LandstedenoemtdatTWIXX:instruc-tiedieisgerichtopkennisofoefeningdieisgerichtopvaardigheden.Landstedehelptdestudentbijzijnontwikkelingnaareigenverant-woordelijkheid,zelfbewustzijnen-reflectieenhanteerteensoortge-lijkeaanpaktevensbij(nieuwe)docenten,zodatookzijzichtalentvolkunnenontwikkeleninhunnieuwerolalscoachenbegeleider.Contact: Dennis van Oeveren, [email protected] informatie: https://data.landstede.info

pra

ktijk

pro

ject sTudenT oefenT gespreksvaardigheden meT de webcam

project: ispoTDefaculteitPsychologieenOnderwijsWetenschappenvandeOpenUniversiteitontwikkeltdeiSPOT,deinter-activeSelfandPeerObservationTool.Hiermeekrijgenstudentenopmaat(peer)feedbackophungespreks-vaardighedenmetbehulpvanmetdewebcamopgenomengespreksfragmenten.MetiSPOTkandestudentzijnantwoordenoefenen,bekijkenenverbeteren,vergelijkenmetfragmentenvanexpertantwoordenenzeuitwis-selenmetmedestudentenvoorpeerfeedback.Destudentbepaalthierbijzelfdetijd,deplaatsendematevanintensiteit.DedocentkanmetiSPOTfeedbackgevenopdeantwoordenvandestudenten.iSPOTwordtuitge-testengefinetunedbijdegesprekspracticavandeOUenkanindetoekomstnietalleenwordeningezetvoorhetoefenenmaarookvoorhettoetsenenbeoordelenvandegesprekvaardigheden.Contact: Mark Hommes, [email protected] informatie: https://blog.surf.nl/praat-es-vaker-laptop-relaxt-thuis-oefenen-communicatieve-vaardigheden

1.www.surf.nl/innovatieregelingdigitaaltoetsen


http://www.surf.nl/innovatieregelingdigitaaltoetsen


9

pro

ject formaTieve feedback, feed up en

feed forward voor sTudenTen project: standaard maatwerk bij formatieve feedback Inhetproject‘Standaardmaatwerkbijformatievefeedback’onderzoektdeHogeschoolWindesheimdekwaliteitvanfeedbackwanneerdezeformatiefwordtingezet.Defeedbackwordtkwantitatiefenkwalitatiefonderzochtinrelatiemethetstudiesuccesvandestudentenenhunbeoordelingvandefeedback.WindesheimwilditdoenmetdetoolGrademarkvanTurnitin.Metdezetoolkanookeenfeedback-databankwordenontwikkeld.Docentenkunnenfeedbackhiermeeeenvoudigselecterenenopmaatpersonaliserenvoordeindividuelestudent.Doormeerdereformatievebeoordelings-momentenintebouwenenooktegaanbeoordelenviafeedupenfeedforwarddraagthetprojectbijaanmeeronderwijsopmaat.Windesheimvoerthetprojectuitbij3onderwijsmo-dulesbinnendetweedegraadslerarenopleidingen.Intotaalnemenongeveer300studentendeelaandezemodules.DedeelnemendedocentenkrijgenalsvoorbereidingophunnieuwetaakeentrainingDigitaleformatievefeedback.Contact: Esther Arrindell, [email protected] informatie: https://blog.surf.nl/meer-feedback-minder-tijd-biedt-digitale-feedbacktool-uitkomst

pra

ktjk persoonlijke glossy eTaleerT TalenTen van sTudenTen

praktijk: een nieuwe manier om competenties te beoordelen bij zuyd hogeschoolDriedocentenaandeHogeschoolZuydhebbenmetbehulpvanBlackboardeenpilotuitgevoerdbijdeopleidingSocialWork.Tweedejaarsstudentenmaaktendaaralseindopdrachteenglossywaarinzecompetentiesmoestenaantonenzoalsverbinden,integraal(net)werken,argumenteren,creativiteit,innovatiefvermogen,maatschappe-lijkbewustzijnenondernemerschap.DedocentenhebbenBlackboardintensiefgebruikttijdenshetheletraject.Zebodenstudenteneeneenvoudigeenduidelijkestructuurenzorgdenvooreengedetailleerdeenoverzichte-lijketijdlijn.Daarnaastgavenzestudentensturingenfeedbackmetbehulpvanlearninganalytics,formatieveensummatievetoetsing.Ookzorgdenzijvoorcontentindevormvanweblecturesenanderedigitalebronnenenstimuleerdencommunicatieeninteractieviaverschillendeforums.Dedriedocentenhaddentijdenshetheletra-jectvasteenduidelijkerollen.Eendocentwasverantwoordelijkvoorinhoud,toetsingenrubrics,nummertweevooraansturing,communicatieenfeedbackendederdedocentvoorvorm,inrichtingenmoderatie.Dezerolver-delingwerktequaafbakeningenherkenbaarheidgoedvoorzoweldedocentenalsdestudenten.Destudentenwarenergenthousiastoverdepilotengavendeverschillendeonderdelenhogebeoordelingen.Ookdedocen-tentoondenzichtevreden,ondanksdeveleextratijddiezeinhetprojecthebbengestoken.IndetoekomstwildeZuydHogeschoolstructureelmeertijdvrijmakenvoordergelijkepilots.EeninhoudelijkestapverdervraagtvolgensdedocentenomeenvisieopICTvandeopleidingenverderedocentprofessionalisering.Zowelopmid-delengebiedalsophetterreinvanrollen,verantwoordelijkhedenencompetenties.Contact: Frans Roovers, [email protected] Meer informatie: http://fransipani.blogspot.nl/2015/10/bijeenkomst-sig-digitaal-toetsen-over.html


AdaptieftoetsenofvoluitComputergestuurdAdaptiefToetsen(CAT)isvolgensEggeneigenlijkeensoortmoderne,digitaleenuitgebreidevariantvanmondelingeexamens.‘Aandehandvanhetantwoorddatjebijeenmondelingexamengeeft,steltdedocentjeniveauvastenbepaaltopbasisdaarvandevolgendevraag.ZowerkCATook.Deinhoudvaneentoetswordttijdenshetafnemen,aangepastaandeprestatiesvandegebruiker.Opbasisvanwatjelaatzien,krijgjeopgavesaan-geboden.Dehoofdgedachtehierbijisdatjeopdezewijzedevaardigheidvaniemandzoefficiëntmogelijkvaststelt.’

altijd en overal hetzelfde BijhetmakenvaneenCATwordtallereerstpre-ciesbepaaldwatjewiltgaanmetenoftoetsen.Opbasisvandatdoel,wordendejuistetoet-sitemsuiteenitembankgekozen.DeCATwordtvervolgensgestartmeteenvraagvangemiddeldemoeilijkheidenafhankelijkvanhetantwoordwordtervervolgdmetmakkelijkereofmoeilijkerevragen.‘Ditprocesgaatnetzolangdoortotjeweetwaarjeopdemeetschaalzit,diewordtgevormddooralleopgavenindeitembank.DitzorgtervoordatCATnietalleenmaatwerkbiedt

voorelkegebruikermaarvanwegedieinschalingookonafhankelijkisvandespecifiekeopgavendiewordengemaakt.Vergelijkhetmaarmetdetemperatuurschaalvaneenthermometer,dieisookaltijdenoveralhetzelfde.’

uitvoerig gelabeld en gedocumenteerd Opbasisvanheteerdervastgesteldeniveauvandegebruiker,wordtelkeCATautomatischsamen-gesteldmetitemsuitdeitembank.‘CATkiestdanbijvoorbeelduit500itemsdie50diehetbestekunnenvertellenopwelkniveauiemandzit.Daar-bijgaathetnietomuiterstenwantdatisnietzointeressant.Vergelijkhetmaarmethoogspringen.Wanneerjegemiddeld1.50meterspringt,oefenjenietop1of2metermaarwelop1.49,1.52enmisschienookop1.55meter.’Hetmakenvaneentoetsitembankiseenserieusenintensiefproces.Dekwaliteitvandeitemsmoethoogzijnenbovendienopdejuistewaardequaniveauwordeningeschateningeschaald.Indeitembankiselkeitemdaaromuitvoeriggelabeldengedocumenteerdopondermeerantwoord,brondocument,leerstof,moeilijkheids-graadengemiddeldeantwoordtijd.’Zobouwjeeenbuitengewoonwaardevolleenduurzame

adaptieve toets meet bewijsbaar beter

‘met adaptieve toetsen zijn we in staat om betere, eerlijkere en meer efficiënte beslissingen te nemen over studenten en kunnen we ze bovendien ondersteunen in hun leerproces.’ Theo eggen is al ruim 25 jaar enthousiast en onvermoeibaar bezig met het onderwerp adaptief toetsen. ‘ik vind het fantastisch dat je met wiskundige modellen en een goede theorie iets ontzettend praktisch doet waarmee je bewijsbaar beter kunt meten.’

prof. dr. ir. Theo eggen isseniortoetsdeskundigebijCitoenbijzonderhoogleraaraandeUniversiteitTwente,[email protected]


adaptieve toets meet bewijsbaar beter

itembankop.Wanneerhogeronderwijsinstellingenhunkrachtenbundelenendebenodigdeexper-tiseeneennieuwekijkoptoetsenontwikkelen,kunnenzeditookrealiseren.’

geld, tijd en energie OmdatdeitemsbijCATnietopenbaarwor-dengemaakt,gaanzeveellangermee.BijCATvolstaateenjaarlijksonderhoudenbeperkteaanpassingen,ondermeeropbasisvandeopitemsgegevenantwoorden,nieuweinzichtenendeactualiteit.‘Nuzijnwewettelijkverplichtomallemiddelbareschoolexamensmeteennaafloopopenbaartemaken.Datbetekentdatweelkjaarontzettendveelgeld,tijdenenergiemoetenstoppeninhetbedenkenenmakenvannieuwetoetsitems.’CATisooitgemaaktomsummatieftetoetsenmaarEggenvindtCATookbijuitstekgeschiktomdeontwikkelingvanleerlingenenstudentenovereenlangereperiodeuitgebreidenintensieftebe-geleiden,temonitorenenbijtesturen.‘MetCATdoejedaadwerkelijkrechtaanhetniveauvanelkestudent.CATisoverigensnietvoorelkonderwerpevengeschikt.Hetmoetgaanomonderwerpenofvaardighedenwaarbijersprakeisvangroeienontwikkelingzoalstaal-enrekenvaardigheden.Bijtopografieofeenverkeersexamenishetminderzinnig.’

dezelfde nauwkeurigheid met minder inspanning Integenstellingtothetprimairenvoortgezeton-derwijswordtCATnognauwelijksgebuiktinhethogeronderwijs.‘UitzonderingisdeentreetoetsvoortaalenrekenenvoordePABOdieal10jaarsuccesvolwordtgebruikt.DaarnaastontwikkelenwenueenCATvoordeopleidingFysiotherapieenhebbenweneteenprototypeCATklaarvoordevoortgangstoetsvanstudentenGeneeskunde.’DezelaatsteheeftEggenineenSURF-projectontwikkeldinsamenwerkingmetdeUniversiteitvanMaastricht.Detestuitkomstenmetbachelorstudentenzijnpositief.‘MetdezeCATkunjemetminderdandehelftvandeoorspronkelijke200

vragenmetdezelfdenauwkeurigheiddeuitslaggeven.Datbetekentdatjehetniveauvandestu-dentbeterkuntinschattenmetminderinspanningvandestudentendedocent.‘

vertrouwen op meneer a en mevrouw b Dekennisvandocentenovermodernevormenvantoetsen,speeltvolgensEggeneenbelang-rijkerolindetoekomstvanCATbinnenhethogeronderwijs.‘Jemoetalsdocentgeloveninhetsys-teemdatisgebaseerdopeensterkestatistischetheorie.Omdatdezezichnietzomakkelijklaatuitleggen,gaanweinzagevariantenvoorCATsontwikkelen.’Eggenhooptdathiermeehetver-trouwengroeitenverbaastzichoverdehuidigegangvanzaken.‘NumoetenwemaarvertrouwenopverschillendetoetsenvanmeneerAuitGronin-genenmevrouwBuitEindhoven.CATsluiteenmogelijkesubjectieveinvullinguitenbiedteenonafhankelijkestandaard.DaaromishetzinnigommetjepartneropleidingensamenlandelijkeCATsteontwikkelen.Datscheeltookquageld,tijd,energieenmenskracht.’

intensieve samenwerking vakdocenten en toetsdeskundigenEengevoeligpuntbijdeacceptatieeningebruik-namevanCATligtvolgensEggenookbijdeverschillenderollenenvermeendeverantwoor-delijkheden.Toetsenwordennugemaaktdoorvakdocenten.DezeinhoudelijkepraktijkmensenzijnhardnodigmaarCATvraagtookomspecifie-kekennisvantesttheorieënentoetsvaardigheden.Endieontbreektvooralsnogbijveeldocenten.‘Opdezegebiedenmoetenweverdergaanpro-fessionaliseren.DekomstvandeBasiskwalificatieExaminering(BKE)ishierineengoedeontwikke-lingendaarnaastverwachtikveelvandeMasterToetsvaardighedendieiksamenmetDesiréeJoostenvanFontysontwikkel.’Eggenhooptdatdesamenwerkingtussenvakdocentenentoets-deskundigenintensieverenfrequenterwordt.‘Beidepartijenhebbenééngemeenschappelijkbelangendatishetoptimaliserenvandekansenenmogelijkhedenvoorstudenten.’Eggenbesefttegelijkertijddatveeldocentennogniethebbengeaccepteerddatjetoetsenookkuntmakenopbasisvanmodellen.‘Omdieomslagterealiseren,moetenwedekomendejarenzoveelmogelijkgoodpracticesoverCATindeetalagezetten.’

‘Met partneropleidingen landelijke caTs ontwikkelen scheelt tijd, geld, energie en menskracht’

11Thema-uiTgave innovaTies in digiTaal ToeTsen

12

pra

ktijk sTudenTen scoren spelenderwijs meT sTaTisTiek

praktijk: de statistiekfabriek DeStatistiekfabriekiseenwebbasedonlinespelomgevingwaarstudentenkunnenoefenenmetruim2.000statistiekopgaven.Omdathetsysteemadaptiefis,oefentelkestudentopzijneigenniveauenkrijgtnaarmatehijmeerkennisvergaartmoeilijkereopgaven.Bijhetoefenenmeethetsysteemzoweldesnelheidalsdematevannauwkeurigheid.Hetsysteemiszoingestelddatiederestudent75procentkansheefteenopgavegoedtemaken.Ditgroteuitzichtopsuccesverhoogtdemotivatiebijdestudenten.DeStatistiekfabriekgeeftstudenteninzichtinhuneigenontwikkeling,hunrelatievescorebinnendegroep,hunsterkeenzwakkepuntenengeeftookfeedbackoverdefoutendiezemaken.DocentenkrijgenviadeStatistiekfabriekeengoedbeeldvandeontwikkelingenvanhunstudentenopindividueelengroepsniveau.Hierdoorkunnendocentenopgaveseninstructiesvoordestudentennogverderverfijnenenpersonaliseren.DeStatistiekfabriekwerktinelkeomgevingenopiederdeviceenkanwordenbeschouwdalseensoortdoorontwikkelingvanOefenwebvoorhethogeronderwijs.Contact: Marlijn Bouwman, [email protected] Meer informatie: www.statistiekfabriek.com

pro

ject eersTejaars voorbereid meT

maaTwerk voor wiskunde project: het inzetten van mooc’s DeVUzetMOOC’sincombinatiemetwebinarsendigitaletoet-seninomzo’n700eerstejaarsstudenteneconomie,bedrijfskundeeninternationalbusinessadministrationopmaatenvoorafgaandaanhunstudievoortebereidenophetbasisvakwiskunde.Bijaanvangkrijgendestudenteneendiagnostischetoetsalsreferentiekader,tijdenshettrajectwekelijkseenwebinareneentussentoetsalsfeedbackenvoortgangsmetingenterafsluitingeendigitaletoetsomtekijkenofhetgewensteeindniveauvandeMOOCisgehaald.Studentenmoetenzichbijeenwebinarinlog-genzodatdedeelname-eninlogtijdkunnenwordengeregistreerd.Erzijngeenslagingscriteriaaanhetprojectverbondenmaardeelnameiswelverplichtvoorallestudenten.MethetprojectbrengtdeVUstudentenophetgewenstebasisniveau,doetzijrechtaanhetgroteverschilquakennisenmotivatievandestu-dentenenzetzijinophethergebruikvanonderwijsmaterialen.Contact: Dr. Ines Lindner, [email protected] informatie: https://blog.surf.nl/garantie-hoger-studiesucces-online-summerschool

in de praktijkop deze pagina’s treft u vier voorbeelden aan, waarbij digitale vormen van toetsen, beoordelen en feedback op een innovatieve manier worden ingezet om de leerprestaties van studenten te verbeteren. ongeveer de helft van de voorbeelden heeft al een plek verworven in de dagelijkse praktijk, andere voorbeelden betreffen projecten die worden uitgevoerd in de innovatieregeling digitaal toetsen voor onderwijs op maat1.





13

pro

ject rijke en effecTieve feedback voor

leerwegen op maaTproject: leerfeedback genereren uit digitale toetsing van wiskunde Decombinatievanlearninganalyticsenformatievetoetsingzorgtvoorrijkeeneffectievefeedbackwaarmeeleerwegenopmaatkunnenwordengemaaktengevolgd.DatblijktuiteenprojectvoorstudentendiedeelnamenaanhetvakInleidendewiskundeenstatistiekbijdeSchoolofBusinessandEconomicsaandeUniversiteitMaastricht.Eenzeerdiversestudentgroepquanationaliteitenvoorkennis.Inhetvakwerdalslearninganalytics-experimenttrackdatauitBlackBoardendedigitaleoefenomgevingenverzameld,surveydataoverstudentken-merkenendatauitinstaptoetsen.Doelhiervanwasomteonderzoekenwelkedatahetmeestvoorspellendzijnvoordeuiteindelijkepresta-tiesendaarmeegeschiktvoorhetafleidenvangoedeleerfeedback.Onbetwistewinnaarquavoorspellendvermogenblekendeprestatiesindeformatievetoetsenvandedigitaleoefenomgevingen,zolangdezeniettevrijblijvendzijn.Wantformatievetoetsendienietmeetellen,zijnweinigaantrekkelijkvoordedoelgroepdiezejuistzonodigheeft.Maastrichtlosteditopdooreenbescheidenbonustoetekennenvoorbehaaldescoresindeformatievetoetsen.Ditbleekeengoudengreep,zowelomstudententeondersteuneninhuninhaalslagalsomgoedzichttekrijgenopdesterkverschillendebehoeftenaanondersteuningvanstudenten.Contact: Dirk Tempelaar, [email protected] informatie: https://blog.surf.nl/kracht-formatieve-toetsing

pro

ject klinisch redeneren sTudenTen verbeTeren meT online scripT

concordance TesTproject: online script concordance Test (o-scT) fysiotherapie DeopleidingfysiotherapievandeHANheeftsamenmetSaxionbinneneenpilotprojecteenOnlineScriptConcordanceTest(O-SCT)ontwikkeld.DeO-SCTisontworpenomhetniveauvanstudenteninklinischredeneren(gezondheidspro-blemenoplossen)tetoetsenenwordtditjaarookvoorheteerstinhetwerkveldtoegepast.DeO-SCTmaaktgebruikvanklinischecasesdieveelvoorkomenindepraktijk.Eenpanelvanwerkveldexpertsbepaalthetantwoordmodel.Daar-doorwordenverschilleninopvattingentussenexpertsendusookverschillendeantwoordmogelijkhedentoegelaten.Datsluitgoedaanbijdeberoepspraktijkwaarinbesluitvormingvaakplaatsvindtopbasisvanhypothesendiewordengevormdaandehandvanbeperkteinformatie.Doordeonlinefeedbackfunctievandetoetskunnenzowelstudentenalsfysiotherapeutenmeteenzienhoehunscorezichverhoudttotdievanexperts.Verschillentussenstudentenenhetwerkveldwordeninkaartgebrachtenopbasisdaarvanwordenleertakenontwikkelddiezijngerichtophetzoekennaareenverklaringvoordieverschillen.ZodraagtdeO-SCTbijaanhetlerenenverderprofessionaliserenvanstuden-ten,docentenenhetwerkveld.NaafloopvanhetprojectkomtdeO-SCTbeschikbaarvoordeberoepspraktijkenalleanderefysiotherapieopleidingenbinnenhethogeronderwijs.Contact: Marjo Maas, [email protected] Meer informatie: https://blog.surf.nl/wil-je-klinisch-redeneren-toetsen-stop-dan-met-zoeken-naar-het-juiste-antwoord


‘Ikgeloofindepotentievanelkestudentalleenkomtheterbijiedereennietmeteenuit.Jekuntdatverbeterendoorkennismeertetrainenenteoefenen,netzoalsjemetjelichaamdoetbijsport.Danhaaljeerechtuitwaterinzit.InmijnbegintijdaandeUvAwaservoormijnvakwetenschappelijkenstatistischredenereneenschriftelijkwerkboekvolmetopdrachtenenin-structies.Datmoetandersenbeterkunnen,dachtikmeteen.Daaromhebbenweerdeafgelopenjareneendigitalevariantvangemaakt.Alleswatweaaninstructieshebben,issamengevoegdinééntoetsapplicatie.Datisdeplekwaarstudentenalleuitleg,oefeningenenvragenkunnenvindenentegelijkertijddeplekwaarzeallesmoetenbeantwoorden.Indezeapplicatiewordendusookallestudentenresultatenvastgelegd.’

hergebruikTweewezenlijkezakenbijdedigitaliseringvandeinstructiezijnhetfeitdatjealsdocentnietlangerdeenigebronvaninformatieenkennisbentplushetbesefdatjejeeigenkenniswaarmogelijkmoetomzettenindigitaleproductenencontent

diekanwordenhergebruikt.‘Telkensalsikmerkdatikmezelfherhaaltijdenseencollegegaaterbijmijeenlampjebranden.Datishetsignaalomdiespecifiekekennistestandaardiseren,bijvoor-beelddoorzelfeenkennisclipoptenemenofdooropzoektegaanopinternetnaarbestaandmateriaaloverdatonderwerp.Grotekansdatjebruikbaarmateriaalvindt.’Eenbelangrijkvoordeelvandezemaniervanwerken,isdatjealsdocentmeertijdoverhoudtvoorverdieping,diagnoseenremediëren.

niet vrijblijvend Omeensuccesvolleintegratievanoefeningentoetsingterealiseren,geldenvolgensKlinkenbergeenaantalbelangrijkevoorwaarden.‘Deoefenin-gendiestudentenkrijgen,moeteneendidacti-scheopbouwhebben;eenduidelijkeleeropdrachtmeteenkopeneenstaart.Daarnaastmoeternietdirecteencijferaanhangenwantstudentenmoe-tenfoutenmogenmaken.‘Tegelijkertijdisdeel-nameaandeoefeningennietvrijblijvend.Wan-neerjealsstudentnietofonvoldoendeoefent,heeftdatconsequentiesvoorjeeindcijfer.‘Welke

regelmatig trainen op eigen niveau

als het om de integratie van toetsen en leren gaat, laat het ideaalbeeld van docent-onderzoeker sharon klinkenberg (uva) zich kort door de bocht karakteriseren in vier opeenvolgende stappen. stap een is de digitalisering van de instructie, stap twee de integratie van oefening en toetsing, stap drie betreft de diagnose van de resultaten en stap vier gaat over effectief remediëren (beter worden en herstellen). hoe werkt dit gewenste traject in de praktijk en kunnen alle stappen al succesvol worden gezet?

drs. sharon klinkenberg isdocent-onderzoekeraandeUniversiteitvanAmsterdam,[email protected]


regelmatig trainen op eigen niveau

datzijn,besprekenwevoorafmetdestudenten.Datmaaktzemedeverantwoordelijkenzorgtvoorcommitment.‘

persoonlijk inhakenOmdatdeoefeningenvolledigzijngedigitali-seerd,zijndeuitkomstenmeteenbeschikbaar.Daarbijwordtnietgerapporteerdopvraagniveaumaarophetdiepereniveauvangroepenvragenmeteenzelfdeonderwerp.‘Dankunjemeteenzienwaarbijdestudentendespecifiekehiateninkenniszitten.Daarkunjealsdocentenstudentvervolgensweermeteenopinhaken.Endatkanbovendienheelsnel.Wanneerdetoetsresultatenopeenvrijdagbeschikbaarzijn,kunjeerdemaandageropalmeeaandeslagindewerkgroep.’Derapportageszijnzowelbeschikbaarvoordedocenten,destudentenalsdewerkgroep-begeleiders.Klinkenbergbenadruktoverigensdatderapportagealtijdsamengaatmetpersoonlijkefeedbacknaardestudent.‘Diecombinatieisvooronsbijzonderwezenlijk.’

de diepte inKlinkenbergwerktnuvolgensditprincipebijtweedejaarsstudentenPsychologiemaardenktdatdemethodeuniverseelkanwordentoege-pastalshetgaatomkennisoverdrachtenhetontwikkelenvanvaardigheden.‘Voorwaardebijdedigitalevariantvandediagnoseisweldatdeomvangvandegroepvoldoendegrootis.Ikheb400studentenendatwerktprimamaarbij10tot20studentenishetnietrendabel.’Klinkenbergre-aliseertzichdatditsoortanalysesvroegerveeltetijdrovendwaren.Numaaktdetechniekhetmo-gelijkeniserbovendienookdeexpertiseomerietsmeetedoen.‘Wehebbeninzichthoedeindi-viduelestudentscoortmaarwekunnenstudentenookcategoriserenenopeenrelatievepositieindegroepplaatsen.Daarmeekanikverschillendejaargangenbinnenonzeopleidingvergelijken.Enomdatweéénonderwerpsteedsvakerbevragen

doormiddelvanmeerderevragenkunnenwein-houdelijkverderdedieptein.Momenteelalophetgebiedvanrapportageendiagnostiekenstraksookvoorhetbetermakenenherstellen.’

voldoende commitmentDatbetermakenisdevolgendestapdieKlinken-bergwilgaanzetten.Dezoektochtnaareffec-tieveensuccesvollemethodesopditgebiedisinvollegang.‘Wehebbenondermeergeëxperimen-teerdmetdevoorspellendewaardevandeeerstedeeltoetsvaneerstejaarsstudenten.Zijdiedaarslechtophaddengescoord,hebbenweeenstu-dievaardigheidstrainingaangeboden.Enookhierwarenvoldoendecommitmentengeenvrijblij-vendheidbelangrijkvoorwaardenvoordeelname.Dezeaanpakhadveeleffect,detweededeeltoetswerdsignificantbetergemaakt.Devolgendestapdiewewillenzetteniskijkenofdievoorspellendewaardenietalleengeldtoptoets-maarookopcontentniveau.’

blijvend en regelmatig trainen Alleinspanningenmoetenuiteindelijkleidentotsteedsmeeronderwijsopmaatmetalsgevolgeenhogerniveau.‘Wijalsdocentenmoetenervoorzorgendatdepotentievanallestudententotvollebloeikomtzodatzijzoweluitzichzelfalsuitdeopleidingkunnenhalenwaterinzit.’OmdaartekomengebruiktKlinkenbergondermeerdeinzichtenenervaringentijdenszijnsportop-leidingbijhetCIOS.‘Alsjeoplichamelijkgebiedsterkerwiltworden,moetjeblijvendenregelma-tigtrainenopjeeigenniveau.Anderszakjeweerweg.Metkenniswerkthetprecieszo.Diekenniswordtpasduurzaamalsjestelselmatigblijftoefenen.’

diversiteitIndenabijetoekomstwilKlinkenbergaanallegeïnteresseerdecollega’sbinnenhethogeronder-wijseenalgemeentoepasbaarmodelpresenterenvandeeerstedrieonderdelenvanzijnmethode.Zokomthetgewensteonderwijsopmaatweereenstukjedichterbij.‘Differentiatieinhetonder-wijsgaatnunogheelergoverhetaanbod,honours-trajectenendergelijke.Zeerrelevant,maarhetnegeertweldediversiteitopstudent-niveauendatiszekerzobelangrijk.’

‘Wanneer de toetsresultaten op vrijdag beschikbaar zijn, kun je er maandag al mee aan de slag in de werkgroep’


‘Hoeeerderjestudentenlaatzienwatdeeisenzijndieaanhunwerkwordengesteld,destebeterzedaarnaartoekunnenwerken.Peerfeedbackishierbijeenhelegoedeoefeningenheefthetmeesteeffectwanneerdocentenhunstudentenereenduidelijkenpositiefverhaaloververtellenmetdaarbijeensethelderebeoordelingscriteria.’PeerfeedbackisvolgensVandenBergvooralgeschiktvoorcursussenwaarvandeuitkomstennietheeleenduidigzijnendestudentengelijkwaardigquainzichtenniveau.‘Peerfeedbackwordtdaaromvooraltoegepastbijpapers,masterthesesenandereschrijfopdrachtenenvindtveelalplaatsvoordatereeneindversiemoetwordeningeleverd.Jemaaktalsstudentzoeensoortpasopplaatswaardoorjeevenafstandkuntnemenvanjewerk.’

vakinhoudelijk en persoonlijk Destudentenwerkenbijhunbeoordelingveelalaandehandvandezelfdesetcriteriadiededocenthanteertendatgebeurtsteedsvakerindevormvanrubrics.‘Rubricswerkengoedalsgroeimodel,jezietalsstudentmeteenwaarjevoldoendeop

scoortenaanwelkezakenjenogmoetwerken.’Studentenkrijgenviapeerfeedbacknietalleeneeninkijkjeinelkaarswerkmaarookinelkaarsworstelingenenonzekerheden.Deverrijkingisduszowelvakinhoudelijkalspersoonlijk.Datzorgtvoormeerdiepgangendiscussiesindewerkgroepenenvoorminderafstandtussenstudentendocent.‘Zeer-enherkennenelkaarsrollenenverantwoor-delijkhedenmeerenschenkenelkaardaarmeeookhunvertrouwen.Zogroeienstudentenendocen-tenallebeimeerinhunrol.’

elkaar in de ogen kijken ToenVandenBergbeginjarennegentigaandeUniversiteitUtrechtkwam,waszevrijweleeneenlingophetgebiedvanpeerfeedback.Inmid-delsishetstevigverankerdbinnenhetUtrechtseonderwijsmodel.SuccesvollepeerfeedbackvaltofstaatvolgensVandenBergmeteengoedeorga-nisatie.‘Goedepeerfeedbackisookpersoonlijkendichtbij;jemoetelkaarindeogenkunnenkijken.’Daarnaastiseengroepsgroottevan3tot4studen-tenideaalenmoetenstudentenelkaargeencijfer

peer feedback leert studenten academische manier van werken

Tijdens haar eigen studententijd was de drempel om op een hoogleraar af te stappen voor feedback nog vrij hoog. dat bracht ineke van den berg en een aantal medestudenten op het idee een clubje te vormen om elkaars ‘probeersels’ te lezen en te beoordelen. passend voorzien van lekker eten en de nodige drank. een soort peer feedback avant la lettre en het begin van een levenslange fascinatie met het onderwerp. ‘peer feedback aan een universiteit draagt bij aan een academische manier van werken en is bovendien een uitstekende voorbereiding op de latere beroepspraktijk.’

dr. ineke van den bergissenioronderwijs-kundigadviseuraandeUniversiteitUtrecht,[email protected]


peer feedback leert studenten academische manier van werken

geven.Danspeelthetsociaalwenselijkaspecteentegroterolenerisbovendienteweinigleereffect.‘Ookbelangrijkisdatstudentendaadwerkelijkdetijdkrijgenomfeedbackteverwerken.Alsdocenthoudtjejezoveelmogelijkafzijdig.Studentenmoetenzoveelmogelijkbinnenhuneigengroepdoen,voordatzenaardedocentstappen.’interactie en sturing Dedigitaliseringvanfeedbackbiedtveelmoge-lijkhedenvoorstudentenendocenten.‘Docentenkunnenvoorfeedbackitemsencommentaaruiteengrotedatabaseputtenendezeitemsvervol-gensheeleenvoudigintekstenvanstudentenplaatsen.Dieitemskunnenzetevensaanbeoor-delingscriteriakoppelendieookindedatabasezitten.’VoordedigitalevormvanpeerfeedbackzijnerspecialeapplicatieszoalshetAnnotatie-systeem.OokBlackBoardenTurnitinhebbenhiereenspecialetoolvoor.DatwerktvolgensVandenBergopzichgoedmaarerisweleenrisicodathetpeerfeedbackprocesalsnelietswordtdatbuitendewerkgroepomgebeurt.Zekeralsdedocenternietopterugkomt.‘Studentenvertalendatalsnelin:dedocentdoeternietsmee,dushetisnietbelangrijk.Juistdieinteractiecomponenttussenstudenten,waarinzeelkaarswerkbesprekenaandehandvandebeoordelingscriteriaenelkaaropideeënbrengenenvragenstellen,iswezenlijk.Datprocesmoetjealsdocenttochopdeeenofanderemanieraansturen,anderskomterweinigvanterecht.’

optimale combinatie DevolgendestapinUtrechtligtwatVandenBergbetreftvooralophetafstemmen,bundelenenfinetunenvandewensenvanstudentenendocenten.‘Bijvoorbeelddooréénapplicatietebouwenwaarinstudentenkunnensamenwerkenendocentenrechtvaninzageeningrijpenheb-beninhetprocesenderesultaten.‘Misschien

komtdieapplicatievoortuithetonderwerpwaardeUniversiteitUtrechtnusterkopinzet:blendedlearning.‘Ikvindheteenmooieuitdagingomeenzooptimaalmogelijkecombinatietevindenvandigitaalenface-to-faceonderwijs.’OmdittebereikenwerkenonderwijskundigenvanhetcentrumvoorOnderwijsenLerenintensiefsamenmetIT’ers,ondermeerviahetuniversiteits-bredeprogrammaEducate-it.Eencrucialesucces-factorvoorblendendlearningisvolgensVandenBergdeondersteuningvanenvoordocenten.‘Zemoetenniethetgevoelhebbendatzeoptech-nischenonderwijskundiggebiedzelfhetwieluitmoetenvinden.’Educate-ithelptenondersteuntdocentenhunonderwijsverderteverbeterenenklaartemakenvoordetoekomst.‘DocentendoenviaEducate-itookzelfprojectverzoekenvooronderwijsvernieuwingenontwikkeling.Dooralleinzichtenenervaringenmetelkaartedelen,makenweookechtstappenophetgebiedvannieuwekennisenmiddelen.’

kennisuitwisseling en de beroepspraktijk VandenBergbeschouwtEducate-itdeelsookalseenvervolgopeerdereSURF-projectenophetgebiedvandigitalepeerfeedbackdiezedeedinsamenwerkingmetdeUvA,deVUendeHoge-schoolvanAmsterdam.Eenrodedraadinaldezeprojectenishetgrotebelangvankennisuitwis-selingenhetdelenvangood practices.‘Datzijnechtvoorwaardenomverdertekomen.’Netalshetinvoldoendematebeschikbaarstellenvangeldentijd.‘GelukkigvoldoetUniversiteitUtrechtaanbeidevoorwaardenenwordtblendedlear-ningserieusgenomen.’UiteindelijkmoetenalleinspanningenleidentotbeterestudentenenVandenBerggelooftdaarookin.‘Alshetompeerfeedbackgaat,zijnstudentenbetervoorbereidopdeberoepspraktijkwaarzeelkaarookfeedbackmoetengevenenelkaarswerkbeoordelen.Boven-dienleidtpeerfeedbacktotveelmeerinhoudelijkegesprekkenendatvindikeengrootwinstpunt.Hetpastookbijeenacademischemaniervancommu-niceren.Datmoetnietalleenmaargaanoverhetvergelijkenvancijfers.’

‘ik vind het een mooie uitdaging om een zo optimaal mogelijke combinatie te vinden van digitaal en face-to-face onderwijs’


18p

rakt

ijk sTudenTen delen likes en medailles uiT voor piTches praktijk: peer feedback met pitch2peerPitch2Peeriseeneigentijdsetoolvoorpeerfeedbackdievanwegezijngame-elementenengrotematevaninteracti-viteitgoedaansluitbijhetsocialmediagebruikvanjonge-ren.Pitch2Peerstimuleertnaareigenzeggen‘motivatieencreativiteitmetpeerreviewdoorgrotegroepenstudentenonderlingvideo’s,blogs,animaties,slideshowsendergelijketelatenpitchenenelkaarzotebeoordelenentemotiveren’.‘Diebeoordelinggebeurtaandehandvangeschreventekstendoorhetuitdelenvanlikesenmedaillesendoorscoresopverschillendebeoordelingscategorieënzoalsargumenta-tie,originaliteitenpresentatievorm.Studentenlerenondermeervanelkaardoordatzesnelkunnenzienwelkepitchesgoedwordenbeoordeeldengewaardeerd.DocentenmakeninPitch2Peeropdrachtenaan,stelleninwelketypenpitchesstudentenkunnenindienenenhoehetbeoordelingsprocesverloopt.Pitch2PeerisSoftwareAsAServicetool;erhoeftnietstewordengedownload,geïnstalleerdofonderhoudendoordedocentofICT-afdeling.Pitch2PeerwerktvolgensdeLTIstandaardeniseenvoudigtoegankelijkvanuitelektroni-scheleeromgevingenalsBlackboard,MoodleofCanvas.DevoorlopervanPitch2peeriseenpaarjaargeledenopgezetinhetkadervanhetpsychologieonderwijsaandeUniver-siteitLeiden.Momenteelwordtdetooluniversiteitsbreedingezetbijeenbreedscalaaanopleidingen.Dereactieszijnzeerpositief,alledocentendieerinheteerstesemestermeehebbengewerkt,willenergraagmeedoor.Contact: Pascal Haazebroek, [email protected] Meer informatie: www.pitch2peer.com/nl/

pro

ject feedback in Teams: sTudenTbeTrokkenheid vergroTen

project: groepsfeedback for creative TechnologyDeEngelstaligebacheloropleidingCreativeTechnologyvandeUniversiteitTwentewerktaaneenprojectrondomgroepsfeedbackmetnogtekiezendigitaletools.HiervoorwordenondermeerdemogelijkhedenonderzochtvanICT-toolsalsWebPA,PeerWise,SparkPlusenPeerScholar.Feedbackisnudikwijlszogeorganiseerddatdeenein-dividuelestudentfeedbackgeeftaanéénofmeerdereindividuelestudenten.Omdatditniethetgewensteresultaatoplevert,wordthetgevenvanfeedbackinhetprojectGroepspeerfeedbackovereenandereboeggegooid.Resul-tatenvanindividuelestudentenwordenbekekenenvanfeedbackvoorziendooréénofmeerstudententeams.DeUTwilmethetprojecthaarstudentennogactieverbetrekkenenmeerverantwoordelijkheidgevenvoorhuneigenleerprocesendenkthiermeedemotivatieendestudieresultatenvandestudentenverderteverhogen.Deelnemendedocentenkunnenmethetprojectervaringopdoenmetonderwijsscenario’swaargroepsfeedbackenpeerreviewsdeelvanuitmaken.DeinzichtenuithetprojectwordenookbuitendeUTuitgebreidgedeeld.Contact: drs. Karen Slotman, [email protected] informatie: https://blog.surf.nl/groepspeerfeedback-the-wisdom-the-crowd-inzetten-geven-feedback

in de praktijkop deze pagina’s treft u vier voorbeelden aan, waarbij digitale vormen van toetsen, beoordelen en feedback op een innovatieve manier worden ingezet om de leerprestaties van studenten te verbeteren. ongeveer de helft van de voorbeel-den heeft al een plek verworven in de dagelijkse praktijk, andere voorbeelden betreffen projecten die worden uitgevoerd in de innovatieregelingdigitaal toetsen voor onderwijs op maat1.





19

pra

ktijk digiTale beeldToeTsing sluiT aan bij

de prakTijk praktijk: 3d-toetsing radiologieDigitaaltoetsenmet3D-beeldenverbetertdetoetskwaliteitenkanveiligenbetrouwbaaropgroteschaalwordenuitgevoerd.Datblijktuithetproject‘Digitaaltoetsenmetbeelden,eenextradimensie’.DaarinwerdvoordeopleidingradiologievanhetUMCUtrechteenvoortgangstoetsbeeldinterpretatievaardighedenontwikkeldinhetdigitaletoetsprogrammaVQuestmetbehulpvanechte2D-en3D-beeldvragen.Dezedigitaletoetsscoorthogerdandeschriftelijkevariant,dedeelnemersvindendetoetsbeteraansluitenbijdepraktijk.Ookdeexamencommissieervaartdedigitaliseringalseenkwaliteits-verbetering.Voorafgaandaandetoetswarenerrandvoorwaardengeschapenvoorhetontwerp,deorganisatieendeICT-infrastructuurenzijndocentengetraindinhetmakenvandigitalebeeldvragen.Daarnaastiseenstructuuropgezetvooreenitembank,zijnernieuwefeedbackmodulesontwikkeldenwerdeneradviezengeschrevenvoordeimplementatie.Detoetsisinmiddelsopgenomenalsvastonder-deelvanhetregulieretoetsprogrammavandelandelijkemedisch-specialistischevervolgopleidingradiologie.Contact: Anouk van der Gijp, [email protected] informatie: Conclusies en resultaten project Toetsing in beeld www.surf.nl/kennisbank/2014/conclusies-en-resultaten-project-toetsing-in-beeld.html

pro

ject laboranT ‘spelend’ naar oplossingen

project: Toetsing: makkelijker kunnen we het niet maken, wel leuker! HetVUmcgaatinhetproject‘Toetsing:makkelijkerkunnenwehetnietmaken,welleuker!’eenformatievecasustoetsmetgame-elementenontwikkelenvoordeopleidingRadiodiag-nostischLaborant.Indittoetsformatstaatprobleemoplossendberedenerenmetcasuïs-tiekcentraal.CasuïstiekisbijhetVUmcfundamenteelinhetleerprocesenconfronteertdestudentmetechteproblemenuitdeberoepspraktijk.Decasuïstiekindetoetsversterktdematevanechtheidendegame-elementenstellendestudentinstaatomdecasuïstiekopeenvisuele,aantrekkelijke,flexibeleeninteractievewijzetedoorlopen.MethetprojectstreefthetVUmcnaareenlaagdrempeligtoetsformatwaarmeedocentenhunonlineonder-wijsverderkunnenverbeteren,studentenmeerwordengemotiveerdenanderedocentenenopleidingenerookmeeaandeslagkunnen.Contact: Anika Willemsen, [email protected] informatie: https://blog.surf.nl/zelf-digitale-casustoets-gamification-maken-iedereen


DedocentendieaandeslaggaanmetdigitaaltoetsenzietJoosten-tenBrinkevaakindeklasex-perimenterenmetformatievetoetsen,bijvoorbeeldviaeenappalsSocrativeofKahoot.‘Eenhelelaag-drempelige,simpeleenhaastspeelsewijzevanfor-matieftoetsenopdigitalewijze.Hetlaatstudentenziendateentoetstransparantmoetzijnenhetiseenbelangrijkeproef-enspeeltuinvoorhetechte,summatievewerk.’Sommigedocentenervarendezeformatievetoetsvormechteralsextrawerk.‘Terwijlhetjuistanderewerkvormenzoalsklassi-kaalvragenstellenofeenouderwetseoverhoringoppapierzoukunnenvervangen.’

hogere ordeDeuitdagingvoordocentendieformatiefwillentoetsen,isvooralommeerintezettenopdedoelendiezewillenbereiken.‘Zowordttoetsenveelmeereenonderdeelvanjedidactiek.’Eeninhoudelijkeuitdagingvoordocentenbijsumma-tievetoetsenisvolgensJoosten-tenBrinkeomdetoetsvragenzoteformuleren,datjeanalyse-en

evaluatievragensteltenzocognitievevaardighe-denopeenhogerniveaumeet.‘Hetvereistvandedocentdatjealvanuitjeontwerpmoetbedenkenwatenopwelkniveaujewiltmeten.’

feedback verbeteren en stroomlijnen Eengrootvoordeelvandigitaalformatieftoetsenisdatjealsdocentenstudentbeterinzichthebtinjeeigenhandelenenresultaten.Jekomterach-terofhetgoedgaateneffectiefiswatjedoet.‘WijontdekteninTilburgbijvoorbeelddatonzefeedbacknaarstudententeveeloptaakuitvoe-ringenteweinigophetprocesgerichtwas.Doordataantepassen,kondenwemetbehulpvanTurnitindekwaliteitvandefeedbackverhogenendefeedbacktussendocentenbeterstroomlij-nen.’Inditverbetertrajectisookaanstudentengevraagdwelksoortfeedbackzewildenheb-ben.EenprimazaakvindtJoosten-tenBrinke,ookinheelpraktischezin.‘Hoewerkenzemeteenbeeldscherm,watiseenprettiglettertypeenwaarlopenzetegenaan?’

docenten vrijmaken om te experimenteren met digitaal toetsen

desirée joosten-ten brinke ziet mooie voorbeelden van digitaal toetsen bij docenten die voorop lopen en hun collega’s aansteken met hun enthousiasme. ‘jammer is dat ervaringen maar beperkt worden gedeeld. docenten schrikken vaak terug op het moment dat ze worden gevraagd hun ervaringen en bevindingen op te schrijven, te evalueren en te delen. dat brengt extra werk met zich mee.’ het gevolg hiervan is dat veel mooie ideeën bij een kleine groep docenten blijft steken. ‘en die good practices hebben we juist zo hard nodig om verder te komen. docenten moeten daarom echt tijd en ruimte krijgen voor meer pilots en praktijkonderzoek, inclusief verslaglegging en effectmeting.’

dr. desirée joosten-ten brinkeislectoraanFontysHogescholeninTilburgenuniversitairhoofddocentaandeOpenUniversiteit,[email protected]


docenten vrijmaken om te experimenteren met digitaal toetsen

samen experimenterenHetrealiserenvangrootschaligdigitaaltoetsen,isbetermogelijkalsditinsamenwerkinggebeurt.Datkanbinneneenopleidingmaarookinstel-lingsoverstijgend.‘Dooralsinstellingensamentewerken,creëerjemassawaarbijjegezamenlijkkuntproberenominaanmerkingtekomenvoorsubsidies.Datisvooralnoodzakelijkomsamenprojectenofpilotstestartenenteexperimenterenmetnieuwetechnischeideeënenmogelijkheden.’ZoexperimenteertdeTUEindhovenmomenteelmetBringYourOwnDevice.Uitgangspuntdaarbijisdatelkestudenttoetsenmaaktopzijneigenlaptop.Datsteltwelspecifiekeeisenaandesoft-wareendebeveiliging.Jewiltbijvoorbeelddatwanneereenstudentdetoetsapplicatiestart,alleandereapplicatiesautomatischwordengeblok-keerd.Datkannualbijveeltoetsapplicaties.

van willen naar kunnenDigitaletoetsingalsonlosmakelijkonderdeelvanalleonderwijs-enexamenprogramma’sisvolgensJoosten-tenBrinkenognietinzicht.Dekomende5tot10jaarstaanvooralindeovergangvanwil-lennaarkunnen.‘Opgrootschaliggebiedgaathetvrijsnel;deeindtoetsbasisonderwijsbijvoor-beeld,zalover5jaarvolledigdigitaalwordenafgenomen.Daarnaastmoetenweopgrotereschaalmeerpraktijkonderzoekdoenendebesteuitkomstendaarvandelenentoepassen.DatkanprimainSURF-verbandomdatdaaralveelkenniseninformatievoorhandenis.Daarmoetenwegebruikvanblijvenmakenplusonzekennisenervaringenblijvendelen.’

visie en toetsbeleid Joosten-tenBrinkeverwachtdatdeontwikkelin-genronddigitaaltoetsenopklas-ofvakniveaulangzaamgaanomdatdezemedeafhankelijkzijnvanschoolbredeinnovaties,bijvoorbeeldtenaan-zienvanhetaanschaffenvanlicentiesofdeICT-infrastructuur.‘Opditmomentligtdefocusvoordocentenvooralophetverhogenvandekwaliteitvantoetseninhunhuidigevorm.Dedigitalestap

volgtpaslater.’Eenduidelijkevisieop(digitaal)toetseneneenheldertoetsbeleidbijinstellingenkunnenditprocesvolgensJoosten-tenBrinkeversnellen.Evenalshetfeitdatvoorloperstijdenruimtemoetenblijvenkrijgenomteexperimen-terenenteenthousiasmeren.‘Datheiligevuurisontzettendbelangrijkomsteedsmeerdocentenmeetekrijgen.’

gebruiksvriendelijke applicaties Eveneensnodigisprofessionaliseringophetge-biedvandigitaaltoetsen.Eenpositieveontwikke-lingisdekomstvandeBasiskwalificatieExami-nering(BKE)enSeniorkwalificatieExaminering(SKE).DeexpertgroepBKE/SKE,waarJoosten-tenBrinkelidvanwas,schreefeenprogrammavaneisen.‘DocentenmeteenBKEhebbenaangetoonddatzehetcompletetoetsprocesvooreentoetsvormkunnendoorlopen.Digitaaltoetsenvormthiernunoggeenonderdeelvanmaarisuiteraardweleenwensvoortoekomst.’EvenalsdewensvooreenmeerinnigesamenwerkingtussendocentenenICT’ers.‘ICTmaaktheelveelmogelijkoptoetsgebied.Datverzilverjeechteralleenwanneerdocentenkunnenwerkenmethelegebruikersvriendelijkeapplicaties.EendigitaletoetsmakenmoetnetzoeenvoudigwordenalseentekstschrijveninWord.Zowelaandeontwik-kelkant;hoemaakikgoedetoetsvragen?,alsaandeachterkant;welkeinformatiehebiknodigomdejuistebeslissingentenemen?’

natuurgetrouwe praktijk Eenandertoekomstperspectiefishetgebruikvansimulatiesengamingintoetsing.Eenintensiefeningewikkeldprocesmaarwelaantrekkelijkomdathetdemogelijkheidbiedtvaardighedenopho-gereordetemeten.‘Wijwillenstudentenafleve-rendiealsechteprofessionalskunnenopererenindepraktijk.Game-achtigecomputersimulatiesbootsendiepraktijksteedsbeterna.Uitstekenddusomteoefenen,zekerbijrisicovollehandelin-genzoalseenoperatieveingreepbijeenpatiënt.Samenmetdeberoepsgroep,ICT’ersen(game-)ontwerpersmoetendocentenzorgendatdeprak-tijkzonatuurgetrouwmogelijkwordtverbeeld,zodatstudentenoptimaalkunnenoefenenenbetrouwbaarenvalidewordenbeoordeeld.’

‘het realiseren van grootschalig digitaal toetsen is beter mogelijk als dit in samenwerking gebeurt’


22

‘Ikhoopvanhartedatallestandaardtoetsenover10jaardigitaalzijnenstudentendezegewoonthuiskunnenmaken.Dittoekomstscenarioachtikzekernietkansloosmaarwehebbennogweleenlangewegtegaan.Dezeomslagsteltnamelijkhogeeisenaanzakenalsveiligheid,logistiek,interfaceenkosten.Wanneerhetheleprocesvandigitaaltoetsenenbeoordelennietfout-engeruisloosverloopt,verliezenmensenhunvertrouwenendanzijnweweerterugbijaf.

Eveneenseengroteuitdagingisomdelearninganalyticsopeenveelhogerniveautebrengen.Dedatadiewenuverzamelen,zijnnogergbeperktalshetgaatominformatie-dichtheidoverleerprocessen.Lereniseenpsychologischproces.Daarnaastzijndatadieonsinzichtgevenhoestudentenmetelkaarsamenwerkenheelmoeilijkte‘vangen’.Datsa-menwerkenspeeltzichimmersvooreenbelangrijkdeelaftussenmensenenindehoofdenvanmensen,buitendedigitaleomgeving.Deuitdagingwordtdushoejedevooruitgangenresultatenhiervanvastlegt.Momenteelzijnerveellosseapplicatiesendatabronneningebruik,ondermeerophetgebiedvanfeedback.Ikhoopdatweover10jaareengeïnte-greerdesetvanapplicatiesenuitwisselingsstandaardenhebbeninéénprogrammazodatwegegevensgestructureerdkunnenverzamelenenkoppelen.Docenten,instructieontwer-perseninformatietechnologenmoetendestandaardenhiervoorsamenmetonderwijs-entoetsdeskundigenontwikkelen.Vervolgensmoetenwededataanalyserenzodatwehetlerenvanstudentenkunnenmonitorenenhunleergedrageffectiefkunnensturen.Datiseenhelekluswanthetvraagtomveelafstemmingenerisbovendiennogweinigpraktijk-ervaringopditgebied.Jewiltzo’nprogrammavooralinzettenalsinstrumentwaarmeestu-dentenzichzelfsteedsverderkunnenontwikkelenennietalleenals‘koel’registratiesysteemvanhuncijfersenmisstappen.Dejuistebalansinhetprogrammatussendesummatievebeoordelingskantendeformatieveontwikkelingskantiszeerbepalendvoordeacceptatieenhetsucces.

Uiteindelijkmoetenalonzeinspanningenertoeleidendatstudenteneindigenopdeplekwaarzehetbestetothunrechtkomenofnaartoewillen.Wemoetendaarbijwelmeeron-derogengaanziendatiedermensopeeneigenendusanderniveauzitenspecifiekecapa-citeitenheeftwaarbijtoekomstigwerkofstudiezogoedmogelijkmoetenaansluiten.Datvraagtoverigenszekernietperseomadaptieveofpersoonlijketoetsenenleertrajecten.Juistdezogenaamdegestandaardiseerdetoetsenmetenheelgoedwelkevaardighedenofcompetentiesiederindividuheeftenleverendaarmeeeenpersoonlijkadviesopvoorver-dereontwikkeling.Ditinzichtrondomstandaardisatieismisschiennietzopopulairmaarikdenkdatdigitaaltoetsenenbeoordelenenormhelptomonszelfinzichtquaniveauverderteontwikkelenendeacceptatieervantevergroten.Zekeralswefrequentennauwkeurigtoetsen,debalanstussenbeoordelenenjezelfverderontwikkelengoedborgenentoetsenintegraalonderdeeluitmaaktvanhetheleleerproces.Ikkijknualuitnaar2025.’

ir. silvester draaijer isseniordocentenonderzoekeraandeVrijeUniversiteit,[email protected].

column

digitaal toetsen: uitzien naar 2025


redactieJohanVlasblom,BigEasyCommunicatie

vormgevingBenPeters,DeHondsdagen

fotografie:AnnemiekvanderKuil,PhotoA.nl(pagina8,18)

colofon

April2016

[email protected]/surfnet2016

DezenotitieverschijntonderdeCreativeCommonslicentieNaamsvermelding3.0Nederland:https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/nl/

disclaimerDeinformatieindezepublicatieismetdegrootstmogelijkezorgsamengesteld,desondankskunnenaandezepublicatiegeenrechtenwordenontleend.

digitaal toetsen: uitzien naar 2025

SURFnetKantorenHoogOverborch(HoogCatharijne)Moreelsepark48

Postbus190353501DAUtrecht

+31(0)30887873000

[email protected]/surfnet

Documents

Thema-uiTgave innovaTies in digiTaal ToeTsen