1

TIBB-INEBEVİVEKORUYUCUHEKİMLİKhttps://www.youtube.com/watch?v=SfwxW6zNikAhttps://www.youtube.com/watch?v=_xyVQPi25asSorular:1.Koruyucuhekimliknedir?Efendimizin(SAV)bukonudakihadislerinisoyleyiniz.2.Misvaknedemektir?3.Hacamatnedemektir?Prof.Dr.İrfanYILMAZ“O,kendiarzusunagörekonuşmaz,o(söylediğiveyatebliğettiği)kendisinevahyedilenAllahsözüdür”(Necm:53/4)mealindekiâyetindeişaretettiğigibi,Efendimiz’inkendisinevahyedilenKur’an-ıKerim’indışındadabütündavranışlarınınhikmetliveilâhîkaynaklıolacağınadikkatçekilmiştir.İslamdinisağlığaçokönemvermiştir.

1-SahihiBuhari’deİbniAbbas’danrivayetettiğinegöreResulallah(sas):“İkinimetvardır

ki,insanlarınçoğubunimetlerikullanmaktaaldanmıştır.Sağlıkveboşvakit”buyurmuştur2.Birkimsevücudusağolaraksabahlar,yolculuğundagüveniçindeolurve

beraberindeogünküyiyeceğibulunursaadetadünyaonunolmuştur.(Tirmizi,Abdullahİbn-iMihsaniEnsari)

3.Kıyametgünündekulunnimetlerdenilksorulacağışeyonaşöyledenilmesidir.Seninvücudunasağlıkvermedikmi?vesanakanıncayakadarsoğuksudaniçirmedikmi?(Tirmizi,EbuHüreyre)

4.EyAbbas,EyResulullah’ınamcasıAllah’tandünyaveahirettesağlıkiste.(İmamAhmed’inMüsnedi)

5.YüceAllah’ınkendisindenistenenlerarasındaençokhoşlandığışeysağlıktır.(Tirmizi)

6.Birbedevipeygamberimize(sas)gelerekona;beşvakitnamazdansonraAllah’tanneisteyeyimdiyesordu.PeygamberEfendimizde(sas)cevabında“Allahtansağlıkiste”dediler.Adamaynısoruyuüçdefatekraretti.Efendimizde(sas)aynıcevabıverdi.(İbn-iAbbas)

7.Sağlıklıolupdaşükretmen,hastaolupdasabretmendenelbettedahaiyidir(Abdurrahmanİbn-iLeyla,Ebu’dDerda’dan)

PeygamberEfendimiz(sas)sağlığıkorumadadaümmetineyolgöstermiş,geçmişve

geleceğinenbüyükkoruyucuhekimiolmuştur.1-Hastaolankişileretedaviyollarınıgöstermiştir.Fakatasılönemleüzerindedurduğu

konu“koruyucuhekimliktir.”Yanihastalığayakalanmadanöncetedbirlerialmaktır.DünyaSağlıkTeşkilatı(WHO)sağlığışöyletarifetmiştir:Yalnızcahastayahutsakat

olmamadurumudeğil,bedence,ruhçavesosyalyöndentamiyilikhalidir.

2

PeygamberEfendimiz(sas)kişisağlığını,kendininalacağıtedbirlerlekoruyacağınıburadaenbüyükmesuliyetinkendinedüştüğünühadislerdebelirtmiştir.Toplumsağlığınıelealırkenkişisağlığıileberaberçevresağlığınıdaelealmışveherikisinibirbütünolarakkabuletmiştir.Hz.Peygamber(sav)'intıbbadairhadislerininbirbölümününgeneltıpkonularına,fakatpekçoğununkoruyucuhekimliğe,birkısmınındatedaviedicihekimliğeaitilaçtariflerindenibaretolduğugörülür.Bunlartıbbîtavsiye,öğütvereçetelerdeolaraközetlenebilir.KORUYUCUHEKİMLİKİLEİLGİLİOLANLAR

1-"Kimbilgisiolmadığıhaldehekimlikyapmayakalkışırsa,sebebolacağızararıöder."(EbuDavud,Diyat23;Nesai,Kasame41;İbniMace,Tıb16).

1.Bugünmoderntıpetiğine,insanhaklarınavemevcutkanunlaratamamenuyumiçindeolanbirhükümdür.

2-SadİbnVakkashastalanmışHz.Peygamber(sav)ziyaretinegitmiş.Sad'ıevindehastayatargörünceHarisbinKelde'yiçağırın,Oiyibirhekimdir,sizitedavietsin"buyurmuştur.(EbuDavud,Tıb12).

2.İşiehlinevermek,biriştenkimanlıyorsaonagitmek,acemikişilereişvermemekşeklindeözetlenebilecekbudüstur,bilhassasağlıkmevzuundaçokmühimdir.Diğerişlerdeyapılanhatalarıntelafisimümkündür,amatıpmevzuundayapılanhatanınneticesiölümveyakalıcısakatlıkolursa,telafisiyokturvevebaliağırdır.

3-"Allahderdideçareyideverdiğigibiherdertiçinbirilaçyaratmıştır.Busebebletedaviyedevamediniz.(EbuDavud,Tıb11).

3.Bilhassabuhadis-işerif,ilimadamlarınıteşvikedip,onlarınçalışmalarınadestekverenveümitsizliğedüşmemelerinitavsiyeetmektedir.

4-"İkinimetvardırki,insanlarınçoğubundaaldanmıştır:Sıhhatveboşvakit."(Buhari,Rikak1;Tirmizi,Zühd1;İbnMace,Zühd15)

4.Sıhhatinkıymetininkaybedilmedenbilinmediğinedikkatiçekerek,buçokönemlinimetikaybetmemekiçinkoruyucuhekimliğehazırlıyor.

5-"Sizeneoluyorki,dişlerinizsararmışolduğuhaldeyanımageliyorsunuz.Misvakkullanınız."(A.b.Hanbel,Müsned1/214).

6-"Misvakhakkındatavsiyelerimisizeçoktekrarladım."(Buhari,cuma8;Nesai,Taharet5;A.b.Hanbel,Müsned3/143;Darimi,Vudu18)

3

7-Cebrail(a.s.),misvakkullanmayıbanaokadarçoktavsiyeettiki,misvakhakkındaâyetinecekvemisvakkullanmakfarzkılınacakzannettim.”Banamisvakkullanmakodereceemredildiki,bukonudabanabirvahiygönderileceğinisandım.(İbniMâce)

7.Moderntıbbındişsağlığıileilgiligörüşleri.Çürükdişlerbirçokhastalığavesileoluyor.Romatizmadan,böbrekvekalbhastalıklarınakadar.

8-"Allahtemizdir,temizisever.Etrafınızıtemizleyiniz."(Tirmizi,Edeb41).

9-"Temizlikimanınyarısıdır."(Müslim,Taharet,1;Tirmizi,Daavat86;A.b.HanbelMüsned4/260,5/342,343,344,363,370,372;Darimi,vudu2).

10-"HermüslümanınyedigündebiryıkanmasıAllah'ınonunüzerindehakkıdır."(Müslim,Cuma9).

10.Hastalıklarınbüyükekseriyetinintemizliğinihmalindençıktığınadikkatçekilmiş,hijyenkaidelerinazaraverilmiştir.Hembeden,hemyaşanılanyerhemdeyenip-içilengıdalarıntemizliğihakkındaçoksayıdahadis-işerifmevcuttur.Henüzmikropkavramınınbilinmediğibirdönemde,birçokhastalığınmikroplarınınpisliktendolayıüreyiphastalığasebepolduğunuanlatmakiçin,temizliğebüyükönemverilmiştir.

ÇEVRETEMİZLİĞİVESAĞLIKMÜNASEBETİ

11-“Rasûlullah(a.s)“İkilânetlidensakının!”buyurdu.Ashab“İkilânetlidenedir?”diyesorunca,şöyleaçıkladı:“İnsanlarınyollarındavegölgeliklerindetuvaletihtiyacıgiderenlerdir!”(Müslim,Taharet68;EbuDavud,Taharet15;AhmetbinHanbel,Müsned2/372).12-"Sizdenbirinizdurgunsuyabevletmesin."(Buhari,Vudu68;Müslim,Taharet94;96;EbuDavud,Taharet36).13-Banaümmetimin,hayırveşer,bütünamelleriarzedildi.İyiamelleriarasında,rahatsızlıkverenbirşeyinyoldanatılmasıdavardı.Kötüamelleriarasındaiseyeregömülmeksizinmescittebırakılmışolantükürükdevardı.”(Müslim)14-“Mescittetükürmekbirhatadır.Kefaretiiseotükürüğütoprağagömmektir.”(Buhârî)

14.Güneşalmayan,serinvenemliyerler,sayısızbakterinin,parazityumurtavelarvalarınıngelişipyetişmesiiçinenuygunortamlardandır.Çünkübutüryerler,bakterisporlarıveparazityumurtalarınınöldürenmorötesiışınlarıntesirindenuzaktırlar.Ayrıcaidrarvedışkıda,virüs,bakteriveparazitlerinençokbulunduklarıkaynaklardanbiridir.Hattabirgramkadardışkıdabile100milyardanfazlabakteribulunmaktadır.İştebusebepledirkiHz.Peygamber(a.s)butüryerlerintuvaletihtiyacıiçinkullanılmasınıyasaklamıştır.

BULAŞICIHASTALIKLARVEKARANTİNAANLAYIŞI

15-"Hastayıüçgüngeçmedenyoklamayınız."Hastalıklıkişi,sağlıklıolanınyanınagirmesin!”buyurmuştur.(Ramuz'el-Ehadis2/489).

4

16-"Biryerdevebaolduğunuişitirsenizorayagirmeyiniz.Bulunduğunuzyerdevebavukuagelirseoradanayrılmayınız."(Buhari,Tıb30;Müslim,Selam92,93,94,98,100)17-Cüzzamlıdanaslandankaçargibikaçınız."(Buhari,Merda19;A.BinHanbel,Müsned,2/443).18-"Cüzzamlıylaaranızdabirmızrakboyumesafeolduğuhaldekonuşunuz."(Ramuzel-Ehadis2/471).19-“Hayvanlardanhastaolanlar,sahipleritarafındansakınsağlıklıolanlarınyanınayaklaştırılmasın”20-"Köpekbirkabıyalarsaonuyedidefayıkayın.Oyedininbirindetopraklatemizleyin."(Buhari,Vudu33;Davud,Taharet37;Tirmizi,Taharet68)21-“Melekler,içindeköpekbulunanbirevegirmezler.”(İmamMüslim,EbuDâvûd,veBeyhakî)22-“Sürüveyaavveyaziraatköpeğidışındabirköpekbesleyenkimseninsevabındanhergünbirmiktareksilir.”(BuhârîveMüslim)

22.Köpeklerinkuduzhastalığıbaşta,çokçeşitlivesayıdabakteri,virüsveçokhücreliparazitleriçinyayılmanoktasıolduğuvurgulanmıştır.Köpeğinkirlettiğiherhangibiryemekveyasuaracılığıylainsanageçenbuyumurtalar,insandakistlerinmeydanagelmesinesebepolur.“Echinococcusgranulosus”adlışeritkurtçuğununsebepolduğuKisthidatikhastalığıbunlarınenönemlisidir.Bütünbuvebenzerisebeplerigözönündetuttuğumuzda,Hz.Peygamber'in(a.s),birzaruretinbulunmasıdışında,köpekbeslemeyiyasaklamasındakisırrıidrakedebiliyoruzYİYECEK,HAVAveSULARITEMİZTUTMAANLAYIŞI23.Bulaşıcıhastalıklaravesalgınlarasebepolanmikroplar,temeldeyemek,suvehavavasıtasıylayayılırlar.BuyüzdenHz.Peygamber(a.s.),bunlarıkirliliktenkorumayıhedefleyenbirtakımprensiplerbelirlemiştir:

23-Hz.Âişe(r.a.)şöylediyor:“Rasûlullah'ın(a.s)sağelitemizişlerveyemekyemekiçindi.Soleliisetuvaletihtiyacıvekirlişeyleritutmakiçindi.”(EbuDâvûd)24-“Eygenç!Allah'ınadınıanarakbaşla;sağelinleyeveönündenye!”(BuhârîveMüslim)

24.Kirlenmişolanşeyleriyemek,tifo,dizanteri,çocukfelci,vekaraciğeriltihabıgibihastalıklarıninsanabulaşmasınınenbaştagelensebeplerindendir.Hastalığıtaşıyanmikroplar,ohastalığayakalanmışolanveyaomikrobubünyesindetaşıyaninsanındışkısıaracılığıylabirbaşkainsanabulaşmakta,budageneldemikroplarınbulaştığıelyadakaparacılığıylaolmaktadır.Müslümanlararasındasağlıkşuurunuyaymış;onlara,bireliyemekyemeyevetokalaşmayahasretmelerini,diğereliisekirlenmişolanşeyleritutmayavetuvalettemizliğinehasretmeleriniemretmiştir.(YiyeceklerinTemizliğiiçin)

25-İbnAbbas(r.a.)şöylerivayetediyor:“Rasûlullah(a.s)kabıniçinesolukalıpverilmesiniveyaüflenmesiniyasakladı.”(EbuDâvûd)26-“Rasûlullah(a.s)kişininiçeceğisuyaüflemesiniyasaklayıncabiradam“Peki,yasuyunüstündetozvarsa(onuuzaklaştırmakiçindemiüflemeyelim?)”diyesordu.

5

Rasûlullah(a.s)“Ozamanosuyudök!”dedi.Adam“Bensuyunefesalıpvermeden,birteksoluktaiçemiyorum,(neyapayım?)”diyesoruncadaoşöylebuyurdu:“Kabıağzındanayır,öylenefesalıpver(sonraiçmeyedevamet)!”(Tirmizî)27-EbuHureyre(r.a.)şöyledemiştir:“Rasûlullah(a.s)hapşırdığızamaneliyleveyaelbisesiyleyüzünükapatırvesesinikısmayaçalışırdı.”(Tirmizî)28-EbuSaidel-Hudrî(r.a.)iseHz.Peygamber'in(a.s)şöyledediğinibildirmiştir:“Herhangibirinizesnediğivakitağzınıeliyleörtsün!”(Buhârî)

28.PeygamberEfendimizinyiyecekveyaiçecekkabınaüflemeyiashabınayasaklaması,hapşırmaveyaesnemesırasındaağzınkapatılmasınıemretmesininhikmetiçokönemlidir.Solukalıpverme,birçokbulaşıcıhastalığınintikalinesebepolabilir.Grip,çocukfelci,kabakulak,kızamık,nezle,boğaziltihabı,çiçekhastalığı,veremvebilhassavirütikhastalıklarbuyollabulaşır.(HavanınTemizliği)

29-“Kaplarınağızlarınıörtün,tulumlarınağzınıbağlayın.Zîrayıldabirgecevardırkiondavebayağar.Şayetağzıaçıkkabaveyabağlanmamışbirtulumarastlarsabuvebadanonamutlakainer.”(Müslim)30-“Uykudanuyanınca,hiçbirinizüçdefayıkamadıkçaellerinibirkabasokmasın.Çünküo,elleriningeceyi(vücudununneresinde)geçirdiğinibilemez.”(BuhârîveMüslim)31-İbnAbbas’ınrivayetinegöreise:“Rasûlullah(a.s)tulumunağzındansuiçilmesiniyasakladı.”(Buhari)

31.İnsanın,birmililitreliksalyasıbilemilyonlarcabakteriiçerebilmektedir.Büyükbirkaptansuiçenbirinsanınsalyasındansuyabulaşanmilyonlarcabakteri,uzunsüresudakalıpçoğalmaimkânıbulmaktavesuyukirlettiğiiçindeoradansuiçenherkesiçintehlikekaynağıolmaktadır.Buyüzdensukaplarınınüzerininörtülmesinivesukırbalarınınağızlarınınbağlanmasınıtenbihetmiş,uykudanuyanankişinineliniiyiceyıkayıpdatemizlemedenönceherhangibirkapasokmasınıyasaklamıştır.Çünkükişi,uykudaykenavretyerinedokunmuşveyabedenindekiiltihaplıbiryarayıkaşımışolabilir.Aynımaksatlasutulumunuağızadayayaraksuiçmeyideyasaklamıştır.(SuyunTemizliği)

UYKUDÜZENİ

32-Hz.Âişe(ra)’denrivayetedilenbirhadîsteResûl–iEkremEfendimiz(sas)geceleyinonikirekâtnamazkılardı.Sabaholuncakısacaikirekâtnamazkılar,sonramüezzingelipezanokuyuncayakadarsağyanıüzerinebirparçauzanırdı.(Buhari,Müslim)

33-Efendimiz(SAV)gündüzorucuiçinsahuryemeğindenvegeceibadetinekalkmakiçnikaylûledenyararlanınbuyurmuştur(İbniMâce).Sehl’dennakledilmiştir.BizlerPeygamber(s.a.s)’lebirliktecumanamazıkılardık,kaylûleondansonraolurdu(Buhari).YineEfendimiz(s.a.s)“Öğleyinkaylûleyapınızmuhakkakşeytanlaröğlevaktindekaylûleyapmazlar.”buyurdu.(Müslim)

6

33.Öğleuykusuuyuyanlarındahaazkalbkrizigeçirdikleritesbitedilmiştir.

İmsaklegüneşarasındaki1,5saatlikzamaniçerisindegüneşdoğanakadaruyumazdı,öğlearasında30dakikaderindalgauykusuve5dakikaREMuykusuolarakasgaridetoplam35dakikalıkbiruykuylaiktifaetmesi,yemekyerkenenazıtercihettiğigibiuykudadaenazıtercihettiğinigöstermekteyiz.Efendimiz(sas)’inöğleuykusunundabukadarkısasürdüğünühadîslerdenöğreniyoruz.

İkitürlüuykufazıvardır.

Yavaşdalgauykusufazı:Uzunsüreuyanıkkaldıktansonrauykuyadalındığında,ilk30–60dakikaiçindekiuykudurvesonderecedinlendiricidir.Bufazdauykuderinolurvetatminnoktasıyakalanırsakişi,uykuihtiyacınıkarşılamışolarakdinçuyanır.

Buuykudarüyalargörülür,fakathatırlanmaz.Rüyalarıhafızayayerleştirmeişlemiyoktur.Sinirmerkezleriarasındadengeyisağlamakvesinirsisteminindinlenmesiiçinasgarideyetecekuykumiktarıdır.1

REM(RapidEyeMovementhızlıgözhareketleri)uykusufazı:Yavaşdalgauykusundansonra,yaniuykuyadaldıktanyaklaşık80–100dakikasonrabaşlar.REMfazı5dakikaile30dakikaarasısürer.Buzamanzarfındagözkapaklarıkıpırdar,rüyalargörülürvehafızayakaydedilir.REMuykusuperiyotlarıkısadırvebeyninaktifolduğuuykudur.Kişiyebağlıolarakher5ile30dakikadabirREMperiyodunutekrarederekkişiuykusunadevameder.REMuykusunagirmedenuyandırılankişilerdekorkaklıkvesinirlikgörülür.YavaşdalgauykusundansonraoluşacakilkREMfazıasgarideyetecekuykumiktarıdır.Asgarideuykusüresi;REMfazına80dakikadagirenleriçin85–110dakika,geçgirenleriçin105–130dakikadır.Ortalamabirbuçukileikibuçuksaatarasındakiuyku,normalbirinsandasinirsistemimerkezleriarasındayenidendengeninkurulmasıiçinyeterliuykudur.Kişininkilosu,çokyemesi,uykualışkanlığı,hastalıkhâli,gibidurumlaruykusüresiniuzatabilir.Halsizliğe,çabukyorulmayayolaçanhastalığıolankişilerdahaçokuyurlar.Budeğerlerfizyolojikyapısısıhhatlıolanlariçingeçerlidir.

PeygamberEfendimiz(sas)’inhadislerindendersalanİslamâlimleri“Azyiyiniz,azuyuyunuz,azkonuşunuz”diyebuyururkenazuyumadakikasıtazyemekleberabergelenyavaşdalgauykusu+REMuykufazıdırki,buda1,5ila2,5saatarasındakiuykuyatekabüleder.

Bazenşahsîhayatımızdadaöğlevaktindeşöyleyarımsaatlikbiruykusonucunasıldinçolarakkalktığımızaçoğumuzşahitolmuşuzdur.

Buhadîstenanlıyoruzki,Efendimiz(sas)’inuykuları1derindalgauykusu+1REMfazıuykusuilesağayatışpozisyonundacereyanetmektedir.Sağayatışpozisyonusüresiuykuda8–10defadöneninsaniçin40–60dakikadırki,budaEfendimiz(sas)’inuykusürelerinedenkgelmektedir.Açyataninsaniçindeyarımsaat,enzimlerinsalınımıiçinyeterlisüredirki,sağpozisyondayatışdasalınımayardımcıolur.

Yavaşdalgauykusuçokderinolduğuiçinyattığımızpozisyonudeğiştirmedenuyuruz.Deridekisiniralıcılarıuyarılmadığından,40–60dkpozisyondeğiştirmedenyavaşdalgauykufazındakalırız.Onuniçin,yatarkenuygunpozisyonuseçmeliyiz.Bupozisyondainsananatomisinevefizyolojisineenuygunolansağtarafadönükveayaklarçekilmişolarakyatışpozisyonudur.

7

Uyku,yorulansinirsisteminidinlendirmektir.Dinlenmeuykusundatatminnoktasınıyakaladığımızzamankısasüreliuykuyeterliolmaktadır.Azyemeyevekısasüreliuykuyaalışmakiçinyapılacakuykuantrenmanıyla,yavaşdalgauykufazındasinirsisteminindinlenmesisağlanır.Bundandolayıdırki,azyiyenvekendisinikısasüreliuykuyaalıştıraninsanlar,vücutlarıalıştıktansonrahepkısasüreliuykuuyumaktadırlar.Öğlevaktinde35-40dakikalıkbiruykubirgece8saatuyumuşgibizindelikverir.Şartlarvemesaiayarlanmasıileöğlevaktindeuyumaktercihedilmelidir.

Dinlenmeyisağlayanyavaşdalgauykusufazıileciltreflekslerininuyarılmasüresiasgarideaynızamanatekabületmektedir.Budaortalama35–40dk’dır.Butakdirdekişiyegörebusüre2,5saatekadaruzayabilirki,insanayetecekuykuortalama35dk.ile130dk.arasındadır,diyebiliriz.

PETdenilengörüntülemetekniğiileuykuhalindekibeynin,hangibölgesininnederecedefaaliyetteolduğutespitedilebilir.

33-Efendimiz(s.a.v.)istirahatederkensağyanlarıüzerinedöner,sağeliniyanağınınaltınakoyarvedizlerinikırarakbacaklarınıkarnınadoğruçekerdi.

33.Buyatışşeklinininsanembriyosununannekarnındageliştiğiesnadakiduruşpozisyonuolduğugösterilmiştir.Kemikvekaslarbuduruşpozisyonundayaratıldığından,hayatınileridönemlerindeuyurkendebuşekildeyatılırsakaslarınengevşekverahatolduğubiçimolduğundaninsanuykudaçokkolaydinlenebilir.

Kalbindahaazkanatabilmesiiçintoplardamarlarda,karaciğerde,portalvenada(sindirilmişbesinlerikaraciğeregetirentoplardamarlar)fazlakandepolanır.''Depolamaolayınayardımcıolmakiçinsağayatmakgereklidir.Çünküyerçekimietkisiyledepolanmadahakolayolacaktır.

Geceuykudaparasempatiksisteminhakimolmasındandolayıkalbatımsayışıvedebisidüşer.Uykuda,dokularınkanihtiyacıazolduğundandolayıparasempatikaktivite,toplardamarsistemindekanındepolanmasıgerekliliğinidoğurur.

Kanındepolanmasıiçintoplardamarlarınaçıkkalmasışarttır.Akciğerlerinnegatifbasıncıbugörevigörür.Negatifbasınçolmasakalbinemmekuvvetiilekalbedönenanavenlerkapanırdı.Sağayatışnegatifbasıncayardımeder.Yerçekimikuvvetiylevenlerdegöllenenkananaatardamarlarınaçıkkalmasınısağlar.

Basınçartımıtoplardamarlardakikapasiteninsınırınakadarzorlanarakkalbinsağkulakçığınadönenkanmiktarıazaltılmışolurki,uykudadokularınistediğidebudur.

Portalvendediğimizsindirilmişbesinlerikaraciğeretaşıyanveninanatomisinebaktığımızzaman,yönüortahattansağadoğrubiryoltakipeder.Midevedalaktoplardamarlarınıdaalaraksağdabulunankaraciğeregirer.Sağayatanbirinsan,portalveninakımyönündekikanakışınıdesteklerdurumdayatmışolur.Altanatoplardamarınkaraciğerdençıkışyönüdebuistikametteolduğundan,kalbedoğrugidentoplardamaryolundakandepolanmışolur.Midevedalaktoplardamarlarıdabuyöneakışgösterdiğindensağadoğruyatıldığındaakışkolaylaşır.

Özellikledalaktoplardamarı,karaciğeregelenportalvenegenelliklekanıgöndermez.DolaşımsistemiyleilgiliorganolduğuiçindalaktasinüsoiddediğimizgenişçedamarlardaküçükkapaklarvardırBuküçükkapaklarınkapanıpaçılmasıylaportalvenin

8

kanihtiyacıayarlanır.Portalvenbasıncıdüştüğüzamanakımınkaraciğereolmasıiçinyineuygunyatışsağayatıştır.

Akciğerler:Sağvesolakciğerarasındaanatomikfarklılıklarvardır.Sağakciğerbronşu,solanazarandahakısa,dahagenişvedüzçizgiyedahayakındır.Solbronşise,dahauzunvedahadardır.Sağbronşundahagenişolmasısağakciğerindahabüyükolmasındanilerigelmektedir.Solbronşakciğeregirişyerineuzanırken,anaatardamarınaltındangeçervesağbronşanazarandahauzunbiryolgeçmekzorundakalır.

Solukborusunayabancıbircisimkaçtığızaman,büyükçoğunluklasağakciğeregider.Budagösteriyorkianatomikyapıolaraksolakciğeregöresağakciğerinhavayıalabilmekabiliyetidahaüstündür.Sağbronşungenişolması,sağhavalanmanınsolagöredahakapasiteliolduğunugöstermektedir.

Dinlenmeuykusuolanyavaşdalgauykusundaparasempatikhakimiyetolduğuiçinakciğerbronşlarıdaralır.Vücudunbazalmetabolizmasıdüştüğüiçindokularınoksijenihtiyacıazalır.Sağayattığımızzaman,sağakciğerinnefesalmasırasındaaçılmasıkısmenkısıtlanacağındanfazlahavagirmez.Hembronşlarındaralmasıhemdesağkaburgakemiğininfazlaesnememesisonucuvücudayetecekkadarazoksijenialır.Sağakciğerehavanıngirişkolaylığınınolması,bronşdaralmasıileazoksijenihtiyacınıkarşılaması,hemdeparasempatikaktiviteyidesteklemesiaçısındanakciğerleriçinuygunpozisyonsağayatıştır.

Kalb:Sağvesolakciğerlerarasındakiperikarddenilenzartorbaiçindebulunankalb,kendieksenietrafındaönevesoladönmüşdurumdadır.Bundandolayısağkarıncıkdahafazlaönde,solkarıncıkisedahafazlaarkadayeralmıştır.

Sağkulakçıktankarıncığagelenkirlikanıngirişveçıkışyollarındakiaçı60°'dir.Solkarıncığıngirişveçıkışyollarındakiaçıisetakriben10–15°'dir.5

Sağyanayattığımızzamankalbingevşemedöneminde(diastol)dahaazkangelecekkanüstvealtanatoplardamarlardagöllenecektir.Dahaazkangelincetamdolmasıiçindiastol(kalbingevşemesi)uzayacaktır.Birmiktarkanıakciğerlerepompalayıpbirkısmınısağkarıncıktabırakacaktır.Dahaöncekidolaşımprensibinegörekalpsağkulakçığagelenkanagörekanpompalar.Sağkulakçığaazkangelmesisonucuuykudakalbindüşükatımdaçalışmasınaveorganlaraazkangönderilmesinevekalpüzerindeetkiliolanparasempatikaktiviteyeuygundur.Buyüzdensağayatmakalbinanatomisinevefizyolojisineuygunyatıştır.

Parasempatikaktivitekalpdamarlarındagenişlemeyaparvebuaktivitenindevamıilekalpdamarlarıgenişleyerekdahaiyibeslenir.Parasempatikaktivitenindevamıiçinenuygunyatışdasağayatıştır.Üstsolunumyolupatolojilerindeoluşanobstruktifuykuapneli(uyurkentıkanaraknefesdurması)hastalardanoradrenalinvesempatikaktiviteartmakta,neticedeuykudakalpkrizlerigörülebilmektedir.Uykudaikenparasempatikaktiviteden,sempatikaktiviteyegeçmekrisktaşımaktadır.

KaraciğerveSafraAkımı:Karaciğerinbüyükbirkısmısağdabulunur.Sağtarafınaltkısmındaisesafrakesesivardır.Karaciğersağakciğerilediaphragmavasıtasıylakomşudur.6Karaciğeriyerindetutanmezenterdediğimizbağlarayardımcıolan,akciğerlerinyapmışolduğunegatifbasınçtır.Uykudabronşlarındaralmasınegatifbasıncıazaltır.Sağayattığımızzamanyerçekimiilekaraciğerianatomikyerineyerleştirereknegatifkuvvetinçekicigücüneyardımetmişoluruz.Uykudaparasempatikaktivitesafrakesesininvesafrayollarınınkasılmasınıartırır.Kesedeolansafra,safrayolunageçer.Safrayolusağadoğruyumuşakbireğimyaparak12parmakbağırsağınaaçılır.Sağayatanbir

9

kişideyerçekimitesiriparasempatikaktiviteyevesafrakanalınınsfinkterinin(büzücükasın)açılmasıyladasafranındahakolayboşalımınayardımeder.

Kesesafrakanalınınveanasafrakanalının12parmakbağırsağınasağameyilliboşalmasısağayatmayıfaydalıkılar.Hernekadarsafrayollarınınperistaltik(ardardagelendalgalıkasılması)hareketlerisafrayıvaracakyerevardırsadasağayatımbuvarışadestekleyicibirkuvvetolacaktır.Yemektenhemensonradeğildemideboşikenyatmaksünnettir,iştebuyatışsaatisafranınenfazlaboşaldığızamanarastgelirki,budönemdesağayatışsafraakımyönünükolaylaştırıcıpozisyonolduğundanmevcutsafranınboşalmasınayardımcıolur.

Pankreas:Uyurkenparasempatikaktivitesalgıyıartırır.Bikarbonatlısalgınınfazlalığıve12parmakbağırsağınaboşalımı,ülseriönleyicibirtesirgösterir.Pankreasanatomisinebaktığımızzamansalgıkanalısoldansağadoğruakışyönütakipeder.Sağayattığımızzamanyerçekimietkisiyleakışyönünedestekleyicibirpozisyonvermişoluruz.

Mide:Dolumideilesırtüstüyattığımızzaman,mideyukarıçıkar.Fundusdediğimiztepekısmıgenişlervesolakayar.Yüzükoyunyatışdasırtüstüyatışabenzer.Mideiçindekilermidenintepesinekayar.Mideninbüyükdışkenarınakadargelirvemideninsolabakanbüyükdışkenarıortayagelir.Sağayatıştadolumideortaçizgininsağınakayar,birbağırsakhalinialırvemideiçindekimuhtevamideçıkışıüzerindedir.Mideninaltçizgisimideçıkışınıgeçmez.Mideninfırlatıcıfonksiyonlarınıyaptığıyerdetoplanır.

Boşmideortaçizgininsolundabulunur,yalnızmideçıkışısağdadır.Şekilbakımındanbağırsağıandırır.Boşikenönvearkaduvarlarbirbiriiletemashalindedir.Genişolanyukarıkısımgenişliğinidevamettirir.Negatifbasınç,duvarlarınbirbirineyapışmasınamaniolur.Boşmidedevücudunaldığıdurumagörepekdeğişmeolmaz.Enidealmide,bağırsakşeklindekimidedir.Budurumaçvesağayatışlasağlanır.

İnceBağırsaklar:İncebağırsakanatomisinedikkatettiğimizzamaniçindemuhtevayıkalınbağırsağaboşaltmışolduğuyerolanilio–çekalsfinkterortaçizgininsağındayeralır.Yemektenortalamadörtsaatsonrayenilenyemeğinartıkkısmıburayagelir.Akşamsaat18–19gibiyemekyiyenbirkimseninbesinleri12parmakbağırsağındaparçalanıpincebağırsaktanemildiktensonraartanposasısaat22–23arasındakalınbağırsağageçişyerinegelir.İlio–çekalkapaknormaldekapalıdır.Bağırsakiçindekileriniileriyeitenperistaltikdalgalarınoluşturduğurefleksleherseferindekısabirsüreaçılırveincebağırsaktangelenmuhtevanınkalınbağırsağageçişisağlanır.4.5

Sağayatmışolanbirkişidebağırsakmuhtevasıincebağırsaktankalınbağırsağayerçekimietkisiyledahakolayboşalır.Ayrıcasağayatıştamuhtevanınağırlığıartarakrefleksuyarıilekapağınaçılmasınasebepolur.

Refleksler:İnsandabirçokrefleksvardır.Yatışpozisyonunuilgilendirenreflekslerdenbiridetoniklabirentrefleksidediğimizmerkeziomurilikteolanbirreflekstir.Kafayanadöndüğüzamanboyunderinduyureseptörleriuyarılır,döndüğütaraftakibacaklargerilir,karşıtarafbugerilmeyiönlemekiçinkolvebacakeklemlerinibükerekcevapverir.

Yüzüstüyatıştaboynumuzumecburenyanadöndürürüz.Buyatıştatoniklabirentreflexuyarılır;fakatreflexkaslarıncevabıolaneklemleribükmepozisyonumeydanagelmediğiiçin,reflexdaimakaslarauyarıgönderir,kasesnemekiçinkasılır.Oysakiuykudakaslargevşemektedir.Yüzükoyunboynunuyanadöndürerekyatanlardakaskasılmalarıdevamedeceğindenkasdinlenmesiolmaz.

Efendimizsankiburefleksiuyarmamakiçinsağyanınayatmış,ayrıcaomuzu,dirseğiesnetmekiçineliniyüzünekoyarakyatmıştır.Kalçavedizibükülüvaziyetteyatarakenidealiniyapmıştır.Ayrıcaelimiziyüzümüzünaltınakoymadığımızzamanomuzlabaşaynı

10

hizadaolmadığındanbaşomuzadoğrueğilecek,anatomikpozisyonbozulacak,boyunkemiklerindeskolyoz(eğrilik)olacak,otaraftakikaskasılacak,boyuntutulmalarıolacaktır.Efendimiz(sas)omurganıneğilmemesiiçinsağavucunuyüzünekoyarakyatmıştır.Organlarınfonksiyonlarıveanatomikyapılarınabakıldığızaman,uykuyabaşlangıcınsağayatışlaolmasıgerektiği,insanuyurkenbasınçreseptörlerininuyarılmasıilebirpozisyondadevamlıuyunamayacağındanpozisyondeğiştirirkengeçilecekenuygunikincipozisyonunsırtüstüyatmaolduğugörülmektedir.

SAĞLIKLIBESLENMEANLAYIŞI

34-“Ademoğlukarnındandahakötübirkapdoldurmamıştır.Ademoğlunabelinidoğrultacakbirkaçlokmayeter.Bundanfazlasınıyemesiicapederse,midesiniüçebölsün:Üçtebiriniyemekiçin,Üçtebirinisuiçin,Üçtebirinidenefesiiçinayırsın.”(Tirmizi)

34.Midemizinhacmi1000-1500cc.

Moderntıbbınbeslenmekonusundakitavsiyesi:biröğünde500cc.kadaryemek.

35-“Mü’mintekbağırsağınıdoyurmakiçiniçer.Kafiriseyedibağırsağınıdoldurmakiçiniçer.”(Buhari,Müslim)

“Acıkmadansofrayaoturmayınız.Sofradantamdoymadankalkınız.”

Duedonum’unhacmi500-700cc

Ileum,Jejunum,ÇıkanColon,EnineColon,İnenColon,Rectum=toplam4200-5600cc.

36-“Allah’ızikrederekvenamazkılarakyediklerinizieritiniz.Yemeğiyediktensonrauyumayınız.Zirakalbinizkararır.Yemektensonraiseçokhareketetmeyiniz,bununzararınıgörürsünüz.”

36.Kanmideyegöllendiğiiçenkalbevebeyineazkangider,adaleleregönderilenkanazaltılır.Yenilenlerinyağadönüşerekbirikmesiartar.

TEDAVİHUSUSUNDATAVSİYELER

11

37-"İsmid(sürmetaşı)çekin.Ogözüaçarvekirpikleribesler."Resulullah(sav)buyurdularki:"İsmid'ikullanmayadevamedin.Zirao,sürmelerinizinenhayırlısıdır.Görmeyiparlatır,saçıbitirir."Resulullah(sav)sürmeçekinceönceüçkeresağgözüneçekerdi,onunlabaşlar,onunlabitirirdi.Solgözünedeikikereçekerdi.Tirmizi,Libas23,(1757),Tıbb9,(2049);Nesai,Zinet28,(8,150);AhmetbinHanbel,Müsned3/476).İbnuMace,Tıbb25,(3497);

Göziçinsürmeolaraksürülenismidtaşınıniçindebulunanmaddeler;antimuan,sülfür(kükürt)veçinkodur.Kükürdünağırmetallerlebirleşerekyaptığıtesirgenellikledahaönemlidir.Özelliklegözdekimüzminhastalıklardakullanıldığızamandahafaydalıolmaktadır.Gözdeseboredediğimizyağihtivaedensalgınınveyamusindediğimizproto-polisakkaritsalgınınyapmışolduğuallerjikkonjuktivit,seboreikegzema,fronkülit,follikülitvb.kirpikköklerindevegözünbeyaztabakasındaoluşacakakutvekronik(müzmin)hastalıklarıönlemedekullanılaneniyibileşiklerdenbirisimetal+kükürtbileşimidir.İçindeçinkobulunanismidtaşındakiçinkoDNAveRNAsentezindeyeraldığındanbütünhücrelerdebulunur.Vücuttaenyoğunolarakbulunduğuorganisegözdür.Özelliklegörmekeskinliğinisağlayanmelanositpigmentitaşıyanhücrelerdedahayoğunolarakbulunur.Çinkoeksikliğindegözünfonksiyonlarındavekeskinliğindebozukluklarolduğugörülmüştür.Ayrıcagözünkoroiddenilenkısmındadapigmentbulunmaktadır.İştegözküresininiçyüzünükaranlıkodahalinegetirenbusiyahmelanositpigmenti,gelenışığınyansımasınıönleyerekgörmekeskinliğiniartırır.Yanitıpkıfotografmakinelerininiçindekisiyahboyagibigörevyaparvegelenışığınyansımasınıönler.Görüldüğügibi,görmekeskinliğindemelanositpigmentiçokönemlidir.PigmenttabakasıçinkoilebirlikteAvitaminidepoeder.Avitaminiışıkduyarlılığınınayarlanmasındaçokönemlidir.GörmekeskinliğindekimelanositpigmentininyapımıiçinAvitaminigereklidir.Çinko,AvitamininicanlandıracakfotosensitifpigmentinoluşmasınıSağlar.Avitamini=RetinolAydınlıktagörmemiziçinrodopsin=opsin+retinol’eKaranlıktagörmemiziçinopsin+retinol=rodopsin’edönüşür.AvitamininsenteziiçingerekliolanalkoldehidrogenazenzimininyapısındaZn(çinko)bulunmaktadır.Bugünçinkonun70inüzerindeenziminişgörenönemlibölümünüoluşturduğubilinmektedir.Katalaz,aldolaz,peptidase,fosfataz,isomeraz,fosfalipaz,karbonikanhidraz,laktikdehidrogenazvb.enzimlerinetkileriniuygunbirşekildegösterebilmesiiçinçinkogereklidir.Çinko,gözünretinavekoroidtabakasınakanyoluylagitmektedir.Sürmeisedıştanuygulanır.Acababuuygulamaileçinko,retinavekoroidtabakasınakadargidebilmektemidir?Sürmedebulunançinkonungözesürüldüktensonrahücredengeçerekgereklitesiriyaptığıgörüşülaboratuarşartlarında,deneyselçalışmalarladoğrulanmaktadır.ÇinkonunKirpiklereTesiriVücudundaçinkoyetersizliğiolanhastalardasaçdökülmesi,saçlarınzayıfkalması(sağlıksız

12

incetüygibisaçlarınolması)dikkatiçekmektedir.Akdenizanemisiolanlarda,sporlaaşırıterleyenlerde,PİKA(toprakyeme)da,çinkosuzdiyetlebeslenenlerdeRNAveDNAsentezibozulmakta,kıllarincevesağlıksızolmaktadır.İştelokaluygulamalardaemilenvekılkökühücrelerindebirikençinko,RNAveDNAsenteziniartırır,saçlarınparlak,sağlıklıvegürolmasınısağlar.

38-Çörekotuölümdenbaşkaherderdedevadır.Busiyahtanecikölümhâriçbütünhastalıklarınşifâsıdır.

Resulullah(sav)buyurdularki:"ölümdışındahiçbirhastalıkyokturkiçörekotundaonuniçinbirdevabulunmasın."

Buhari,Tıbb7;Müslim,Selam89,(2215);Tirmizi,Tıbb5,(2042),22,(2071)

38.Çörekotutohumları,uçucuyağ(%0,38-0,49),sabityağ(%30-40),protein(%20-30),saponin,melantin,nigellinvetanenihtivaeder.Çörekotutohumununkimyevîmuhteviyatı,bitkininhasatmevsimine,çeşidineveyetiştirildiğiiklimegörefarklılıkarzeder.Kahireyakınlarındayetiştirilençörekotutohumlarındaneldeedilenuçucuyağın,67bileşikihtivaettiğivebubileşenlerinmiktarcaenönemlilerininp-simen,timokinon,a-pinenveß-pinenolduğubelirlenmiştir.Biraraştırmada,çörekotutohumlarında%6,4su,%4kül,%32yağ,%20,2hamprotein,%6,6hamlifve%37,4karbonhidratbulunduğu;sabityağın%1,2miristik,%8,4palmatik,%2,9stearik,%17,9oleik,%60,8linoleik,azmiktardaaraşidikve%1,7eikosadienoikasitlerdenoluştuğubildirilmiştir.ÇörekotutohumundaayrıcaazmiktardaB1,B2veB6vitamini;proteinlerinyapıtaşıolanaminoasitler;izelementlerolarakbilinenveorganizmadapekçokönemlimetabolikfaaliyetterolalan,besinvesuiledışarıdanalınmasıgerekendemir,kalsiyum,magnezyum,çinkoveselenyumgibiminerallerdevardır.Çörekotutohumlarındakimüessirmadde(kristalhâlinde)nigellon,ancak1959'daizoleedilebilmiştir.

ÇörekotununkullanıldığıyerlerBiraraştırmada,çörekotununçeşitlikanserhücreleriniöldürücüvetümöreözelantikorlarınüretiminiuyarıcıhususiyetleresahipkılındığıtespitedilmiştir.Ayrıca,çörekotununnormalhücrelerezehirtesiriyapmadığınadâiraraştırmalardavardır.Çörekotutohumundabulunanß-sitosterol;salgıaktivitesiniartırma,kandakikolesterolseviyesinidüşürmegibihususiyetlerledonatılmışbirmolekülolup,prostatbüyümesindetedaviediciilâçolarakkullanılır.Çörekotutohumları;idrarsöktürücü,tansiyondüşürücü,12sütartırıcı,iştahaçıcı,adetsöktürücügibiçokyönlütesirlerevesileolabilecekşekildeyaratılmıştır.Yağıisekepeğevesaçdökülmesinekarşıbaşasürülerekkullanılır.Çörekotununuçucuyağasitlerinin;bakterilere,mantarlara,tenyayavehalkarasındaşeritolarakbilinensestodlara(birtürbağırsakkurdu)karşıtesirliolduğutespitedilmiştir.Çörekotutohumununhastalığayolaçanmikroorganizmalarakarşıtesirininaraştırılmasınayönelikçalışmalarda,bubitkininfarklıyoğunluklardaki(100,200,400ug/disk)ekstraktları(usare);Klebsiellapneumoniae,Salmonellatyphimurium,Staphylococcusaureus,Bacilluscereus,E.ColiveCandidaalbicansgibihastalıkamilimikroorganizmalarüzerindedenenmişveçörekotununStaphylococcusaureus'ungelişiminidurdurduğu,ancakdiğermikroorganizmalarüzerindetesirliolmadığıtespitedilmiştir.BunlarınyanındaÇörekotu

13

(Nigellasativa)ekstraktının(usare)kanserhücreleriniöldürdüğübildirilmiştir.Kemikiliğinin,Nigellasativaekstraktıilemuamelesindensonrabağışıklıksistemiileilgilihücrelerinsayılarındaartışarastlanmıştır.Ayrıca,myelopoezisi(kanveilikoluşumu)uyardığıgösterilmiştir.Kanserlihastalarınkanları,bubitkiyemâruzbırakıldığındatümöreözgüantikorların(kazanılmışbağışıklıkelemanları)üretimindeartışolduğukadarmakrofaj(dokuyayerleşmişvedokulardakienfeksiyonlarakarşısavaşandevlenfosithücreleri)hücrelerininsayısıveaktivasyonundadaartışgözlenmiştir.Hastalıklarayakalanmasebeplerininbaşındabağışıklıksistemininzayıfolmasıgelmektedir.vücudunbağışıklıksisteminikoruyanvekuvvetlendirenmaddelerihtivaedecekdonanımdayaratılmışveinsanlığınfaydasınasunulmuştur.

39-Zeytinyağınıyiyinizveonunlayağlanınız.Zirao,mubarek,kıymetlivedeğerlibirağaçtanyetişmektedir.

39.Vücudubesler,toktutar,kolesterolüdüşürür,kalbvedamarlarıkorur,safrakesesiveraşitizmhastalığıiçinfaydalıdır.Karaciğerintemizlenmesineyardımcıolur.Kabızlıkiçinfaydalıdır.Böbrekleritemizlervetaşlarındüşmesineyardımcıolur.Zeytinkonusundaayetikerimevardır

“Allah(C.C.)onunlasiziniçinekin,zeytin,hurmaağaçları,üzümlervemeyvelerinhepsindenyetiştirir.Şüpheyokki,bundadüşünecekolankavimiçinelbettebirdelil,birişaretvardır.”MüminunSuresiAyet:20

“SiziniçinTur-iSina’dayetişenbirağaçmeydanagetirdikki,buağaçhemyağ(zeytinyağı)vehemdeyiyenlerinekmeğinekatıkedeceklerizeytiniverir.”YasinSuresiAyet:73

Yeşilzeytininyenebilen100gramı,144kalorienerjisağlar.Ayrıca13,5gramyağ,2,8gramkarbonhidrat,1,5gramprotein,90miligramkalsiyum,2miligramdemirve300üniteAvitaminiihtivaeder.Siyahzeytininyenebilen100gramıise,207kalorienerjisağlar.Ayrıcabutipzeytinde21gramyağ,1,1gramkarbonhidrat,1,8gramprotein,77miligramkalsiyum,1,6miligramdemirve60üniteAvitaminidepolanmıştır.Herikizeytintüründedahadüşükmiktarlardadiğervitaminlerveminerallerdebulunmaktadır.Zeytin,önemlibiryağkaynağıolmaklabirlikteA-vitamini,demirvekalsiyummuhtevasıbakımındandaönemtaşımaktadır.Zeytininyapısındabulunanvepolifenollerdenenbirgrupmaddeiçerisindebulunansekoiridoidlerin,mikroorganizmalarüzerineolantesirleriniincelemişlerdir.Çalışmalarısonucundabumaddelerininsanlarınsolunumvesindirimsistemindehastalıkyapanbazımikroorganizmalarüzerindebüyümeyiengelleyiciveyayavaşlatıcıtesiriolduğunutespitetmişlerdir.Bugözlemleredayanarak,zeytinvezeytinyağındakibuhazırantibiyotikpotansiyeldenistifadeedilerek,bazımaddelerin,yeniantibiyotiklergeliştirilmesiaçısındanönemlibirkaynakolabileceğiilerisürülmüştür.Zeytinyağının%99,8'itrigliseriddenenyağlardanoluşmaktadır.Bunların%14'üdoymuşyağasitlerinden,%72'siteklidoymamışyağasitlerinden,%12'siçokludoymamışyağasitlerindenoluşmaktadır.Birkilogramzeytinyağındaayrıca300miligramfenollerve150miligramtokoferollerbulunur.Diğeryemeklikyağlarlakarşılaştırıldığındazeytinyağında,

14

teklidoymamışyağasitlerindenoleikasidinçokyükseknispetlerdebulunduğugörülmüştür.ZeytinyağınınyüksekmiktarlardatüketildiğiAkdenizülkelerinde,kalb-damarhastalıklarıvekanservakalarınındahadüşükoranlardaolmasıdikkatçekicidir.Kalbvedamarhastalıklarınınoluşumundakolesterolünrolüiyibilinmektedir.Kolesterol,kandaLDLveHDLdenenikigruplipoproteintarafındantaşınmaktadır.HDLiletaşınankolesterolkaraciğerdedahaçokyıkımauğrayarakkalbvedamarhastalığıgelişmeriskiniazaltmaktadır.LDLiletaşınankolesterolise,kalbvedamarhastalıklarınınbirnumaralısebebidir.BuyüzdeninsanlardaLDL'nindüşük,HDL'ninyüksekolması,kalbvedamarhastalıklarınakarşıkoruyucutesirgösterecektir.ZeytinyağınadayalıbeslenmedeLDL'nindüşükolmasıveHDLseviyelerininyüksekkalması,kalbvedamarhastalıklarınıngelişmeriskiniazaltanenönemlisebeptir.Zeytinyağınınkanseroluşmariskiniazaltmasıise,bünyesinekonanfenolleringüçlüantioksidantesirinebağlanmaktadır.Bumaddelerinantioksidantesirlerisebebiyle,DNAhasarınayolaçabilecekolanmaddelerinötralizeettikleriveDNAüzerindekihasarıntamirineyardımcıolduklarıdüşünülmektedir.AlmanKanserAraştırmaMerkezi'ndenOwenvearkadaşları,zeytinyağıkullanımınınsağlıküzerinetesirlerinideğerlendirdikleribirderlemeçalışmasında;buyağınbünyesindebulunanfenollerinantioksidanhususiyetlerisebebiylebazıkanserlerin(kalınbağırsak,memevederi)vekoronerkalbhastalıklarınıngelişmesiniengellediğinibildirmişlerdir.İspanya'nınSevillaÜniversitesi'ndenAlarkondelaLastravearkadaşları,zeytinyağınınfaydalarınıdeğerlendirdikleribirmakaleyayımlamışlardır.Bumakalede,zeytinyağının;kandakiLDLkolesterolüazaltırkenHDLkolesterolüartırdığıvekalbhastalığıriskiniazalttığını;özellikletrigliseridmetabolizmasınaolantesiriylekalınbağırsakvememekanseririskiniazalttığını;inflamatuvarsitokinlerüzerindekidüzenleyicitesiriileromatoidartritgibiotoimmünhastalıkoluşumunuazalttığını;safrakesesinindüzenliboşalmasınısağlamasısebebiylekesedetaşoluşmariskiniazalttığınıveayrıcamideüzerineolantesirlerisebebiyle,buradaülseroluşmariskiniazaltırken,mevcutülserindeiyileşmesinikolaylaştırdığınıbildirmişlerdir.Japonya'nınKanazawaÜniversitesi'ndenBudiyantovearkadaşları,kanseryapıcıultraviyoleışınlarınamaruzbırakılanfarelerdederiyeuygulananzeytinyağınıntesirleriniincelemişlerdir.Fareleriüçgrubaayırarak,birincigrubazeytinyağısürülmezken,ikincigrubaışınlamaöncesi,üçüncügrubaışınlamasonrasızeytinyağısürmüşlerdir.Kanseryapıcıışınlaramaruzbırakıldıktansonra,zeytinyağısürülengrupta,çokdahadüşükoranlardakansergeliştiğinigözlemişlerdir.Zatenhalkarasındadayıllardanberibirçoksaçvederihastalığındazeytinyağıkullanılmaktadır.AntioksidançeşitleriveinsansağlığınatesiriYağlardamiktarıdeğişmekleberaberikiçeşitantioksidanbulunur.Bunlardanbirgrubutokoferollerolarakbilinensekizayrıbileşiktir.Tohumyağlarındakimiktarıortalama500-1000mg/kgarasındadır.Zeytinyağındakitokoferollerise50-350mg/kgarasındadeğişir.Nebatîyağlaryapısıitibariyledıştesirlerden(ısı,ışık,oksijenvs.)çabukbozulabilengıdamaddeleridir.Hayvanîyağlarise,yapısısebebiyledahadayanıklıdır.Koruyucumoleküllerdentokoferollerhayvanîyağlardabulunmaz.Ancakhayvanlardiyetleriile

15

bitkilerdenbumaddelerialdıklarındançokazoranlardayağlarındabulunur.TokoferollereEvitaminineaitvazifelerlebirliktedahabirçokfaydalıişlergördürülür.Normalolarakbeslenenkişileringünde8-10mgcivarındabuvitaminialmasıyeterlidir.Nebatîyağlardakiikincigrupantioksidanlarıfenolikbileşiklermeydanagetirir.Tohumyağlarınagöre(ayçiçekyağı,soyayağı,pamukçekirdeğiyağıvs.)zeytinyağındadahaçokbulunur.Ancakrafineedilmişzeytinyağlarındayokdenecekkadarazdır.Tohumyağlarırafineedilerekyenilebildiğinden,fenoliközelliktekiantioksidanlarıbulundurmazlar.Naturelzeytinyağlarında50-500mg/kgarasındadeğişennispetlerdebulunur.Bubileşiklerdeçoksayıda(30civarında)farklımoleküldenyapılmıştır.Halenzeytinyağındayapısıaydınlatılmamışkoruyucuvazifegördürülenfenolikbileşiklerbulunmaktadır.Bunlarıntoplammiktarıilekoruyucutesiriarasındadoğruorantımevcuttur.Fenolikbileşiklerinantioksidantesirindenbaşkainsanlarüzerindeolumlutesirleridebulunmaktadır.Meselâbirfenolikbileşikolanvesadecezeytindebulunan'oleoropin'maddesinintansiyondüşürücürolününyanındabirçokfaktörebağlıolarak(multifaktöriyel)meydanagelenartheriosklerozisiönlemedefaydalıolduğubelirtilmiştir.Bilimadamları,antioksidanmaddelerifazlasıylaihtivaedengıdalarlabeslenentoplumlardakalb-damarhastalıklarınınazolmasınıbukoruyucumolekülleresahipgıdalarınboltüketilmesiyleaçıklamaktadır.Yinebumaddelerinbazıkansertürlerinekarşıkoruyucutesiryaptığına,prostat,göğüsvekolonkanserriskiniazalttığınadairönbilgilereldeedilmiştir.Zeytinyağıileberaberantioksidanözellikgösterenflavanoitbileşikleriniihtivaedenmeyvevesebzelerinfazlatüketilmesi,yukarıdasayılankanserlereyakalanmariskiniazaltıcıfaktörolarakdagösterilmektedir.Lâboratuarçalışmalarızeytinvezeytinyağındakikoruyucumoleküllerdenolanoleoropinvetyrosol'ündenemelerdekullanılanhücrehatlarınakarşıbüyümeyiengelleyici(cytostatik)tesirgösterdiğiniortayakoymuştur.Yinezeytinvezeytinyağındakiantioksidanmaddelerden'verbascozide'bileşiğininderitümörlerinekarşıanti-tümöretkiyebenzerbirtesiritespitedilmiştir.Ancakbutürtesirlerbütünbirorganizmaolarak,insanlardahenüzdenenmemiştir.

40-“İneğinsütüşifa,sütündenmeydanagelenyağıdeva,etiisederttir.”Hadis-iŞerif.41-İneksütüyletedaviolunuz.ÇünkübenyüceAllah’ınbundaşifayarattığıkanaatindeyim.Zirainekherçeşitottanotlamaktadır.’Hadis-iŞerif.

40.’Gerçektensizesağmalhayvanlardadabiribretvardır.Biz,sizeonlarınkanlarındakifışkıilekanarasından,lezzetliveiçenlerinboğazlarındankolaycakayıpgidenhalisbirsütiçiriyoruz.’NahlSuresi66.Hayvanlardadasiziniçingerçektenbiribretvardır.Onlarınkarınlarındakilerdensizeiçiriyoruzvesiziniçinonlardahembirçokyararlarvardır,hemdeetlerindenyersiniz.’Mü’minunSuresi21.

16

Süthakkındaçoksayıdaçalışmatemelbirbesinmaddesiolduğundahemfikirdir.Ayrıcatereyağınınzararlıolmadığı,aksineçokfaydalıolduğuvesanıldığıgibidamarsertliğideyapmadığıanlaşılmıştır.Asıltehlikeninisekırmızıetyemekdeolduğuyinebugünküaraştırmalarlaifadeedilmektedir.

42-Şifaüçşeydedir:Balşerbetiiçmek,hacamatvurmak,dağlamak.(Dağlamadahasonramenedilmiştir)(Buhari,Tıb3;AhmedbinHanbel,Müsned1/246).

41-"PeygamberEfendimiz(sas)başağrısındanşikâyetedenbirkimseyekanaldırmasınıtavsiyeetti."(Müslim,Selam71).

42-Resulullah(sav)başındanveikiomuzuarasındanhacamatolurve:"Kimbukandanakıtırsa,herhangibirhastalıkiçin,birbaşkailaçlatedaviolmasadazarargörmez!"buyururdu.EbuDavud,Tıbb4,(3869);İbnuMace,Tıbb21,(3484)

42.Başağrılarınınbüyükbirkısmınınsebebiyüksektansiyonolduğundan,tansiyonudüşürmekiçinkanaldırmayıtavsiyeetmesiçokenteresandır.

ArabistangibisıcakbirülkedesıkgörülebilecekgüneşçarpmalarınakarşıPeygamberimiz(sas)aşağıdakisözleriyleçevresindekileretavsiyelerdebulunmuştur:

42-“Sıcaklararttığızamanvücuttankanaldırmaklasıcağınvereceğizararıgidermeyeçalışın!Ziraaşırısıcaktandolayısizdenbirininkanıhücumageçerekonuöldürmesin.”(Hakîm,Râmiz,L.Ukul)şeklindekibuyurmasıiletıptarihindeEfendimizilkdefaHipertansiyonuveonunöldürücütesirinitarifetmiştir.

43-PeygamberEfendimiz(sas),dolaşımfizyolojisininbilinmediğibirdönemdebukonudaşöylebuyurmuştur:"Gerçektenhummanınateşicehennemateşigibihararetlidir.Onusoğuksuilesöndürünüz"(Buhari,Müslim,Müsned,E.Nuaym,Nesimi)",

43.Bugüntedavihekimliğindegüneşçarpmasınakarşısoğuksuuygulamasıhususundaikifarklıgörüşvardır:

1–Tuzlusoğuksuyubanyoküvetinekoyarakhastayıbusuiçerisineyatıralım,diyengörüş.

2–Suyuvücudasüngerlesürerekveyaderiyesoğuksupüskürterekateşidüşürelimdiyengörüş.

Herikimetottadaateş,suileyapılandıştanmüdahaleiledüşürülmektedir.Efendimiz(sas)’inbugünküsoğuksutedavisineilaveolaraksöylemişolduğuikincihadîste,tedavivekoruyucuhekimliğeaitaşağıdatemasedilecekikiönemliözellikgözeçarpmaktadır:

44-PeygamberEfendimiz(sas)güneşçarpmadanöncegüneştekalmamayıtavsiyeetmiştir.İbniEbîHâzim’e“Gölgeyegel!Çünkügölgedahaiyidir.(E.Davud,Müsned,Hâkim)tavsiyeleriilegüneşçarpmadanöncegüneşinyapacağızararlardankorunmasınıbuyurmuştur.

17

45-PeygamberEfendimiz(sas)sizdenbirinizgölgedeolduğunda,gölgegidiporayagüneşgelirse,hemenkalksın!Ziraorasızararlıdır.(Abdürrezzak,Nihâye)buyururarakgüneştekalmasonucugelebilecekzararlardankoruyucutedbirleritavsiyeetmiştir.

45.Güneş'tekalanülkeinsanlarındamerceğinultraviyoledalgalarınıemmesi

sonucundauzunsürelitesiremaruzkalınca,merceğinşeffafproteinlerindekikimyevîdeğişikler,gözüışıkgeçirmezhâlegetirenkataraktdenilenhastalığımeydanagetirmektedir.Bazıaraştırıcılargözmerceğiproteiniiçindebulunantriptofanisimliaminoasidinultroviyoleışınındankaynaklanandeğişikliklerinsorumlusuolduğundanşüpheetmektedirler.ÇocukluktauzunsüreGüneş'tekalanlarveGüneş'ekorumasızçıkanlardagözmercekleriergenlikçağınakadarultroviyoleyisüzmedetamolarakgörevyapamadığındanenfazlagözkanseririskinitaşımaktadır.

Güneş'inderiyetesirleriCiltkanserleri:Güneşışınlarıcilttezararlıkimyevîhadiseleresebepolabilir.Deri

tabakalarınanüfuzederekburadakiepidermalhücrelerdekiDNA’yazararverir.Zarar,Güneş'inengüçlüolduğuvakitolanöğlevaktindeenüstseviyesineulaşır.DerihücrelerininDNA’sındazararınilerlemesiylederihücrelerindebirkaççeşitkansermeydanagelir.

BağışıklıksistemihücreleriniazaltırLenfosithücreleriyaşlılıktaazalır.Morötesiışınlaradüşükseviyedemaruzkalan

yaşlılardabusayıgittikçeazalırveonlarınzararlımaddeleriimhaedilmeküzeresevketmefonksiyonunudurdurur.DolayısıylayaşlıkişilerinGüneş'tekalmasıciltkanserleriyönüyledahafazlarisktir.

Ultroviyoleradyasyonuayrıcakandakibaşkabağışıklıkhücrelerininsayılarınıveoranlarınıdeğiştirir.Virüslerivekanserlihücreleriyokedenöldürücühücrelerinfaaliyetiniazaltır.YazınöğlegüneşindekısabirGüneşbanyosununbileAvitaminindekiformlarolankarotenleribitiricietkisivardır.Ultroviyoleışınıalankadınlar,erkekleregöredahafazlaAvitaminikaybetmektedir.

ErkenciltyaşlanmasıGüneşışınlarıderiylebir-ikisaattemasettiğizamanciddisıkıntılarolmamasıiçin,

deriyekendisinivealtındakidokuyudahafazlazarardankorumakiçintedbiralmakabiliyetiverilmiştir.Bununiçinmelanosithücreleridahafazlamelaninpigmentiüretmeyegayretederkenkabarırveşişer,melaninpigmentleri,altındakidokularıkorumakiçinâdetabirtabakaoluştururveciltbronzlaşır.Melanininbukadarbirikipbronzlaşmasıderiveiçorganlariçinbirgüvenlikkalkanıdeğildir.Birkaçbronzlaşmadansonrabukalkantesirikaybolurvederininkatmanlarındadeğişikliklerolur;cildinyüzeyindekuruma,çatlaklar,çürükleroluşur.Ultroviyoleradyasyonudermisveepidermistabakalarındakihücretiplerininömürlerinikısaltmaksuretiylecildinyaşlanmasürecinihızlandırır,hücrelerinölmehızıarttıkçaderizayıflar,yaşlanırvekırışıklıklarmeydanagelir.Derideterveyağüretmefonksiyonlarınıdurdurur.

46-BiradamResulullah(sav)'agelerek:"Kardeşimishaloldu(neyapayım?)"diyesordu.Aleyhissalatuvesselam:"Onabal(şerbeti)içir!"fermanbuyurdu.Adamiçirdi.Bilahareaynışahıstekrargelip:"Benbal(şerbeti)içirdim.Ancak,buonunishaliniartırmadanbaşkabirşeyeyaramadı"dedi.(Adamınbugidipgelmeleri)üçkeretekraretti,Sonunda

18

Aleyhissalatuvesselam:"Allahdoğrusöyledi.Kardeşininkarnıyalansöyledi(hataetti)"buyurdu.Sonrabirkeredahaiçirdi.Buseferkardeşiiyileşti.(Buhari,Tıbb4,24;Müslim,Selam91,(2217);Tirmizi,Tıbb31,(2083)

46.KolaycaSindirilir:İçindekişekerlerinbirbaşkacinsşekere(fruktozunglikoza)dönüşebilmeözelliğisayesindebal,yüksekmiktardaasitiçermesinerağmen,enhassasmidelertarafındanbilekolaylıklasindirilir.Aynızamandabağırsaklarınveböbreklerindahaiyiçalışmasınayardımcıolur.

SüratleKanaKarışır,Hızlıbirenerjikaynağıdır:Balılıksuylakarıştırıldığındayedidakikaiçindekanakarışır.İçerdiğiserbestşekerlerdendolayıbeyninçalışmasıkolaylaşır.Bal,fruktozveglikozgibibasitşekerlerintabiibirkarışımıdır.Yapılansonaraştırmalaragöre,şekerlerinbukendinehaskarışımıyorgunluğungiderilmesindeentesirliusuldürvebedenperformansınıartırmaktadır.

KanYapımınaDestekOlur:Bal,kanyapımıiçinvücudunihtiyacıolanenerjininönemlibirbölümünükarşılar.Ayrıcakanıntemizlenmesinedeyardımcıolur.Kandolaşımınıdüzenleyicivekolaylaştırıcıyöndetesiriivardır.Damarsertliğinekarşıönemlibirkoruyucudur.

İçindeMikropÜremez:Antimikrobikfaktörlerbelirlibakterilerin,mayanınveküfünbüyümesineengelolur.Balın,bakterininbarınmasınaimkantanımayanözelliği"inhibisyontesiri"olarakadlandırılır.Balınantimikrobikolmasınısağlayanpekçoksebepvardır.Bunlarınarasında,mikroorganizmaların,büyümekiçinihtiyaçduyduklarısumiktarınısınırlayanyüksekşekermuhtevası,yüksekasitnisbeti(düşükpH),bakterileribüyümeleriiçinihtiyaçduyduklarıazottanmahrumbırakanmuhtevasısayılabilir.Baldahidrojenperoksitbulunmasıvebalıniçindekiantioksidanlardabakterininçoğalmasınaengelolur.

Antioksidandır:Sağlıklıyaşamakisteyenherkesinbilhassaantioksidantüketmesigerekir.Antioksidanlar,hücrelerdenormalmetabolizmanınzararlıyanürünlerinitemizleyenbileşiklerdir.Bunlargıdalarınbozulmasınayolaçanvebirçokkronikhastalığasebepolanyıkıcıkimyevîreaksiyonlarıyavaşlatabilenmaddelerdir.Uzmanlarantioksidanbakımındanzenginbesinlerinkalbvekansergibihastalıklarıönleyebileceğineinanmaktadırlar.Balınterkibindedegüçlüantioksidanlarmevcuttur:Pinocembrin,pinobaxin,chrisinvegalagin.Bunlardanpinocembrin,yalnızcabaldabulunanbirantioksidandır.

VitaminveMineralDeposu:Bal,fruktozveglikozgibişekerlerinyanısıramagnezyum,potasyum,kalsiyum,sodyum,kükürt,demirvefosforgibiminerallerideihtivaeder.Nektarvepolenkaynaklarınınniteliklerinegöredeğişmeklebirlikte,baldaB1,B2,C,B6,B5veB3vitaminleribulunmaktadır.Ayrıcabakır,iyot,krom,selenyum,manganezveçinkodaazmiktarlardabulunur.

YaraveYanıkTedavisindeKullanılır:Havadannemçekebilmeözelliği,iyileşmeyihızlandırarakyaraizikalmasınıönler.Yaranınüzerinikaplayanyenideriyioluşturanepitelhücrelerinbüyümesinihızlandırdığından,büyükyaralardabilebalkullanıldığındadokunakliyapılmasıihtiyacıortadankalkar.

Bal,iyileşmesürecinedahilolandokularıyenidenbüyümeleriiçinuyarır.Yenikılcaldamarlarınoluşumunuhızlandırarak,derinindahaderindekibağdokusununyerinialan

19

fibroblastlarınbüyümesiniteşvikederveiyileşmeningücünüartırankolajenliflerininüretiminihızlandırır.

Balın,yaranınetrafındakişişkinliğiazaltanantienflamatuarbiretkisivardır.Bu,kandolaşımınıartırır;böyleceiyileşmesürecihızlanmışolurvehissedilenacıazalır.

Bal,yaranınaltındakidokularayapışmaz;bunedenlepansumansırasındayenioluşandokularınyırtılmasıveacısözkonusuolmaz.

Antimikrobiktesirisebebiyle,enfeksiyonoluşmasınıönleyenbirengelteşkileder.Mevcutenfeksiyonudayaralardanhızlatemizler.Antibiyotikleredirençlibakterilerekarşıbiletesirlidir.Sentetikantiseptiklerinveantibiyotiklerintersine,yaradakidokularınüzerindekötüyantesirleriolmaz.

Kuran-ıKerim’dekiarıileilgiliayetlerisearınınsadecebalınındeğilbütünürünlerinin(arısütü,propolis,zehir,balmumu,polen)şifaoluşuileilgili,mucizevîbilgilerdir.

HURMAHAKKINDA

Kur’an-ıKerim’debirçokayettehurmaağacıvemeyvesindenbahsedilmektedir.(Bakarasuresiayet266,En’amsuresiayet99,En’amsuresiayet141,Ra’dsuresiayet4,Nahlsuresiayet11,Nahlsuresiayet67,İsrasuresiayet91,Kehfsuresiayet32,Meryemsuresiayet23-25,Tahasuresiayet71,Muminunsuresiayet19,Şuarasuresiayet148,Yasinsuresiayet34,Kaafsuresiayet10,Kamersuresi20,Rahmansuresiayet11,Rahmansuresiayet68,Haakkasuresiayet7,Abesesuresiayet29).HurmadanbukadarçokyerdebahsedilmesininyanındaHadislerdedekainatınefendisideğişikmisallerdehurmayızikretmiştir.

47-Saadibniebivakkasrivayetediyor.RasulullahAleyhisslâtuVesselâmşöylebuyurdular.“Kimsabahaçkarınayeditaneacvehurmasıyerseogünonanesihirnezehirtesireder.”Başkabirrivayette“ogünonasihirvezehirzararvermez.”Yinebaşkabirrivayette“açkarınahurmayiyinizziraaçkarınayenenhurmaiçinizdekiasalaklarıöldürür.

48-Hz.Aişer.a.diyorki:“Annembenievlendirmedenöncenormalkilomaulaşmamıistiyordu.Fakathiçbirşeyfaydavermedi.DahasonraEfendimiz,banahurmaileacuryedirmelerinisöyledi.AnnemdebanahurmavetazehurmaileAcuryedirmeyebaşladıvebenozamannormalkilomaulaştım.49-Enesb.Malikr.a.rivayetediyor.EfendimizAleyhisslâtuVesselâmbuyurdular:“Enhayırlıhurmanızberni’dir.Ondaşifavardırhastalık(ayolaçacakbirşey)yoktur.”50-Lohusayatazehurma,hastaya,balgibişifalıbirşeyyoktur.[EbuNuaym]

50."Derkendoğumsancısıonubirhurmadalınasürükledi.Dediki:"Keşkebundanönceölseydimde,hafızalardansilinipunutuluverseydim."Altından(birses)onaseslendi:"Hüznekapılma,Rabbinseninalt(yan)ındabirarkkılmıştır."Hurmadalınıkendinedoğrusalla,üzerinehenüzoluşmuş-tazehurmadökülüversin."Artık,ye,iç,gözünaydınolsun."(MeryemSuresi23-26)

20

Hurmaağaçlarınınmeyvelerindenveüzümlerdenhemiçecek,hemdegüzelbirrızıkedinirsiniz.Elbettebundaaklınıkullananbirtoplumiçinbiribretvardır.NahlSuresi67.

Allah'ın,Hz.Meryem'e"hurmayemesini"bildirmesininpekçokhikmetivardır.Allah'ınHz.Meryem'indoğumunukolaylaştırmakiçinsunduğunimetlerdenbiriolanhurmanın,özelliklehamilevedoğumyapankadınlariçinönemivefaydaları,bugünilmîolarakdabilinmektedir.Hurmaihtivaettiği%60-65nisbetindekişekerileenzenginmeyvelerdenbiridir.Doktorlar,hamilekadınlaradoğumyaptıklarıgünmeyveşekeriiçerenyiyeceklerverilmesigerektiğinibelirtmektedirler.Bunungayesi,anneninzayıfdüşenvücudunaenerjivecanlılıkkazandırmak,aynızamandadayenidoğanbebeğegerekliolansütünoluşabilmesiiçin,süthormonlarınıhareketegeçirmekveannesütünüçoğaltmaktır.

Ayrıcadoğumsırasındameydanagelenkankaybı,vücutşekerinindüşmesinesebepolur.Hurmavücudatekrarşekergirişininsağlanmasıaçısındanönemlidirvetansiyondüşmesinideengeller.Kalorideğerininçokyüksekolmasısebebiylehastalıktangüçsüzdüşmüşyadayorgunolankimseleriçinözellikleçokfaydalıdır.Bubilgiler,Allah'ınHz.Meryem'e,hemkendisineenerjivecanlılıkverecekhemdebebeğintekgıdasıolansütünmeydanagelmesinisağlayacak"hurma"danyemesinibildirmesindekihikmetleriortayakoymaktadır.Mesela;hurmainsanvücudununsağlıklıvezindekalabilmesiiçinhayatiönemtaşıyan10'danfazlaelementihtivaetmektedir.Ayrıcavücuduntemelyapıtaşıolanproteinlerinsenteziiçingereklibütünaminoasitlerhurmadatamolarakmevcuttur.Başkaböylehiçbirmeyveyoktur.Diğermeyvelerdebazıaminoasitlereksikolabilir.Buyüzdengünümüzdebilimadamları,insanınsadecehurmavesuylayıllarcayaşayabileceğinibelirtmektedirler.BukonudatanınmışuzmanlardanbiriolanV.H.W.Dowsonise,birhurmavebirbardaksütünbirinsanıngünlükbesinihtiyacınıkarşılamayayeteceğinisöylemektedir.

Hurmadabulunanoksitosinmaddeside,moderntıptadoğumukolaylaştırıcıbirilaçolarakkullanılmaktadır.Oksitosin,doğumukolaylaştırıcıtesiriylepekçokkaynakta"hızlıdoğum"ifadesiyletanımlanmaktadır.Doğumsonrasındaiseannesütünüartırıcıetkisiylebilinmektedir.Oksitosinesasenbeyindesalgılanandoğumsancılarınıbaşlatanbirhormondur.Doğumöncesivücudunbütünhazırlıklarıbuhormonsayesindebaşlar.Hormonuntesirianarahminioluşturankaslardaveannesütününsalgılanmasınısağlayankasyapısındakihücrelerdegörülür.Doğumesnasındaanarahmininetkiliolarakkasılmasıdoğumungerçekleşebilmesiiçinsondereceönemlidir.Oksitosinde,rahmioluşturankaslarınçokgüçlübirşekildekasılmasınısağlar.Ayrıcaoksitosinyenidoğmuşolanbebeğinbeslenmesiiçinannesütününsalgılanmasınıbaşlatır.Hurmanıntekbaşınabuözelliği-oksitosiniçermesi-bileKuran'ınAllah'ınvahyiolduğununönemlidelillerindenbiridir.Hurmanıntıbbiolarakfaydalarınıntespitedilmesiancakyakıntarihlerdemümkünolmuştur.HalbukiKuran'da1400seneevvelAllah'ınHz.Meryem'ehamilelikdönemindehurmailebeslenmesinivahyettiğibildirilmektedir.Ayrıcahurmadainsanvücudunabolmiktardahareketveısıenerjisikazandıran,vücuttaparçalanıpkullanılmasıkolayolanbirşekertürübulunmaktadır.Üstelikbuşekerkanşekerinihızlayükseltenglikozdeğil,meyveşekerifruktozdur.Özellikleşekerhastalarındakanşekerininhızlayükselmesi,pekçokorganıolumsuzolaraketkiler,ancakençokhasargörenorganvesistemlergöz,böbrekler,kalp-damarsistemivesinirsistemidir.Gözdegörmekaybınakadarvaranrahatsızlıklar,kalbkrizi,böbrekyetmezliğigibipekçokciddihastalığınenönemlisebeplerindenbirikanşekeriyüksekliğidir.

21

Hurmamuhtevaolarakçokçeşitlivitaminvemineralesahiptir.Lif,yağveproteinleraçısındandaçokzengindir.Hurmadasodyum,potasyum,kalsiyum,magnezyum,demir,kükürt,fosforveklordabulunmaktadır.HurmaayrıcaAvitamini,betakaroten,B1,B2,B3veB6vitaminlerinideiçerir.Hurmadabulunanvitaminveminerallerin,normalinsanvücudundavehamilelikzamanlarındakifaydalarındanbazılarınıiseşöylesıralayabiliriz:

Hurmanınbesleyicioranınıngücü,içerdiğiuygunmineraldengesindenkaynaklanmaktadır.Hurmada,hamileliktekadınlarınalmasıgerekenbirBvitaminiolanfolikasitdebulunmaktadır.Folikasit(B9),vücuttayenikanhücresiyapımında,vücudunyapıtaşıolanaminoasitlerinyapımındavehücrelerinyenilenmesindeönemligörevlerüstlenenbirvitamindir.Buyüzdenhamileliktefolikasitihtiyacıbelirginşekildeartarvegünlükihtiyaçikikatınaçıkar.Folikasitseviyesiyetersizolduğundayapısalolaraknormaldenbüyük,ancakişlevleridüşükalyuvarhücrelerimeydanagelirvekansızlıkbelirtileriortayaçıkar.Özelliklehücrebölünmesindevehücreningenetikyapısınınoluşmasındaönemliroloynayanfolikasit,hamileliksırasındaihtiyacıikikatınaçıkantekmaddedir.Hurmada,folikasitaçısındançokzenginbirbesintürüdür.

Öteyandanhamileliktemeydanagelenuzunsürelibulantıvefizikselreaksiyonlarsebebiylepotasyumeksikliğiaçığaçıkarvebudurumdadapotasyumtakviyesiyapılmasıgerekir.Hurmadabolmiktardabulunanpotasyumbuaçıdanbüyükönemtaşıdığıgibi,vücuttakisudengesininkorunmasındadasonderecetesirlidir.Ayrıcapotasyumbeyneoksijengitmesinedeyardımcıolarakberrakdüşünebilmeyisağlar.Bununlaberabervücutsıvılarıiçinuygunalkaliközelliğisağlar.Zehirlivücutatıklarınıdışarıatmasıiçinböbrekleriuyarır.Yüksekkanbasıncınıdüşürmeyeyardımedervesağlıklıderioluşumunusağlar.

Hurmadabulunankalsiyumvefosfatise,iskeletoluşumuvevücudunkemikyapısınındengelenmesiiçinçokönemlielementlerdir.Hurma,içerdiğibolfosforvekalsiyumilekemikzayıflığınakarşıbünyeyikorurvebuhastalıklarınazaltılmasınayardımeder.

Bilimadamlarıhurmanınstresvegerginliğigidericitesirinededikkatçekmektedirler.BerkeleyÜniversitesiuzmanlarınınyaptığıaraştırmalar,sinirlerigüçlendirenB6vitaminininvekaslarınçalışmasındaönemliroloynayanmagnezyummineralininhurmadayüksekmiktardabulunduğunuortayakoymuştur.Hurmaayrıcaiçerdiğimagnezyumile,böbrekleriçindesondereceönemlidir.Birinsangünde2-3tanehurmayiyerekvücudununmagnezyumihtiyacınıkarşılayabilir.

İçerdiğiB1vitaminiilesinirsistemininsağlıklıolmasınıkolaylaştırır.Vücuttakikarbonhidratlarınenerjiyeçevrilmesine,proteinveyağlarınvücudundiğerihtiyaçlarıiçinkullanılmasınayardımcıolur.B2vitaminiylede,vücudunenerjisağlamasıvehücrelerinyenilenmesiiçinprotein,karbonhidratveyağlarınyakılmasınayardımcıolur.

HamilelikteAvitaminineolanihtiyaçdaartar.Hurma,içindekiAvitaminisayesinde,görmegücünüvevücutdirenciniartırır,kemikvedişleringüçlenmesinisağlar.Hurma,betakarotenaçısındandasonderecezengindir.Betakaroteninhücreleresaldıranmoleküllerikontrolaltınaalarak,kanseriönleyiciözelliğivardır.

Hurmaproteindeihtivaetmektedir.Buözelliğisayesindevücudunhastalıklaraveenfeksiyonlarakarşıkorunmasınısağlar,hücreleriyenilervevücutsıvısınıdengeler..

Hurmadakidemir,kırmızıkanhücrelerindebulunanhemoglobinsentezinikontroleder

22

51-“Hurmanınhararetinikarpuzunsoğukluğuyla,karpuzunsoğukluğunudahurmanınhararetiylekırıpgideriyoruz”Hadis-iŞerif.

Kavun,karpuzdaonözellikvar:yemek,içmek,koku,meyve,çöğen,mesaneyiyıkar,karnıyıkar,içhastalıklarınaiyigelirvecilditemizler.(Deylemi,İ.Rafii)Yemektenöncekavunkarpuzyemekşifadır.(İ.Asakir)

51.Karpuzhakkındahenüzçokgenişincelemeyok.

52-PeygamberEfendimiz'in(sas)elindeayvavarkenTalha(ra)yanınagelirEfendimizHz.Talha'ya"EyTalha!Şunualye!Çünkübu,kalberahatlıkverir"buyurmuştur.(F.Kadir,K.Ummal)Yinebaşkabirhadisinde:“Sizdenbirinizkalbiüzerindebirağırlıkhissettiğizamanayvayesin.(Herevi,Nihaye).İnsanınbazıkötüolaylarınneticeleribelliolmadanönceveyabaşkakorkularlaiçsıkıntısıçökebilir.Efendimiz(SAV)Ayvagöğüstekisıkıntıyı,ağırlığıgiderer,gönlüferahlatıpkuvvetlendirir.Buyurmuştur.(M.Zevaid,C.Sağır,f.Kadir,K.Ummal,E.Nuaym,İ.Kayim)

52.Yapılananalizler,ayvadaglisin,alanin,aspartikasit,asparaginveprolingibiaminoasitlerindiğermeyveleregöreüçkatdahafazlamiktardabulunduğunugöstermiştir.Glisinaminoasiti,merkezisinirsistemifonksiyonlarıiçingerekliyapıtaşımolekülüolup,GABAgibiinhibitör(iletimidurdurucu)sinirsalgılarının(transmitter)sentezindekullanılır.Glisinayrıcabipolardepresyon(manik-depresif)tedavisindedekullanılmaktadır.

MerkezisinirsisteminindengesininmuhafazasıiçingerekliolanAsparagineksikliği,aşırısinirlenmeveasabiyetilebağlantılıdır.Teskinedicisempatiksisteminiletiminidurdurarak,kalpdamarlarındagenişlemeye,kalbhızındaazalmayayolaçar.Ayrıcamutluluk,içferahlığıverahatlığıgibisübjektifhissiyatınaçığaçıkmasındarolalır.

Alaninglikozmetabolizmasındakullanılanenzimlerinyapısındakibiraminoasitolup,karbonhidratlarınparçalanmasında,,dolayısıylavücudunkullanabileceğienerjimoleküllerininüretilmesindeyardımcıdır.Sinirsistemindeiletimiengelleyicivazifesivardır.

Sinirsisteminiuyarıcıbiraminoasitolanaspartikasit,merkezisinirsistemindehipokampustabolmiktardabulunurveglikozdansentezlenir.Ayvadakiaspartikasit,canlılık,güçvekuvvetinkazanılmasındavesürdürülebilirliğindevazifelimoleküllerdenolduğuiçin,ayvayenilmesiyorgunluğaiyigelir.Çünkükendindeenerjivegüçhissedememeolanyorgunluk,hücrelerdeyeterinceenerjiüretilememesiylebağlantılıdır.Hücrelerdeyeterinceenerjiüretilememesininbirsebebi,aspartikasitseviyesindekiazalmadır.Buyüzdenkronikyorgunlukta,aspartikasitseviyesinindüşüklüğüderoloynayabilir.Ayvayenildiğinde,aspartikasitseviyeleriyükselir.Buaminoasitaşırıamonyağınvücuttanatılmasıişlemindederolaldığından,karaciğersağlığınınkorunmasınayardımeder.Kandakitoksinleriabsorbeedenproteinlerinyapısınakatıldığından,aspartikasitkanıntemizlenmesinedekatkıyapar.

Kollageninyapıtaşımoleküllerindenolanpirolin,cilttekikırışıklıklarındüzeltilmesinderoloynar.Kıkırdakların,eklemlerin,tendonlarınvekalpkasınıntamirve

23

direnciniartırır.Ayva,alternatiftıptaçarpıntıyıönleyici,sıkıntıyıgiderici,zihniberraklaştırıcı,dimağıvekalbikuvvetlendiricibesinlerlistesindeyeralmaktadır.

Ayvanınetlikısmındagüçlüantioksidanözellikleresahipfenolikbileşiklerilesitrikveaskorbikasitgibiorganikasitlermevcuttur.Ayrıcamalik,kuirinik,şikimik,fumarik,okzalikgibiorganikasitlerdebulunur.Buorganikasitlerçeşitliyemekvegıdalardalezzetartırıcıolarakkullanıldıklarıgibi,sitrikasitçevrimindeenerjikaynağıolanATP'ninsentezindearakademeasitleriolarakkullanılmaktadır.İçindebulunanorganikasitlerdendolayıayva,midesuyununtesiriniartırmada,hazmıkolaylaştırmada,ishalikesmede,kabızlığıvebulantıyıgidermedekullanılmıştır.

Sonyıllardaayvadasitozolikkarotenoidisimlienzimveikiadetglikozidtespitedilmiştir.Glikozidlerinseviyesideayvanıntatlıoluşunubelirler.

Efendimizin(sav)hadislerindeayvatüketimininkalbirahatlatacağınadairyukarıdakibeyanlarıbirhakikattir.Ayvaiçindekiaminoasitlerinmerkeziveperiferiksinirsistemdetransmitteryapımındaveyabizzattransmitteretkiyaparakkullanıldığınıdikkatealdığımızda,ayvanınkalbirahatlatmatesirininaminoasitlervasıtasıylagerçekleşebileceğinisöyleyebiliriz.

MUCİZEVİBİLGİLER

53-Peygamberimizaleyhisselamşöylebuyurmuştur:“Herinsan360mafsalüzerineyaratılmıştır.ŞuhaldebirkimseAllah’ıtekbireder,Allah’ahamdederLaİlaheillallah,SubhnalIahder,Allah’tanmağfıretdiler,insanlarınyollarıüzerindentaşveyadikenyahutkemikgibişeyleribirkenaraatar,yahutiyiliğiemirveyakötülüktenvazgeçirirsevebütünyaptığıbuhayırlarıntoplamhepsi360’ıbulursa,ogününakşamınacehennemateşindenuzaklaşmışolarakçıkar”.

53.İnsandakibütüneklemlerinsayısı360’dır.

İnsankafasında90taneoynamazeklemvardır,bueklemlerinsayımınıkadavraikenyapmakmümkündeğildir,ancakiskeletikenyapılabilir.İskeletikenyapabilmekiçindetıbbibilgivetecrübesiolmasılazımdır.Çünkütıbbibilgisiolmayanbirinsankafadakibirbirinegirmişvekaynamışolaneklemleri,eklemolarakbilekabuletmez.Kuyruksokumukemiğieklemleride,kaynamışeklemlerdir.Bueklemlerinekadavrada,nedeiskelethalindebuişinihtisasınıyapmamış,bilgiveformasyonuolmayaninsanlarınbilmesimümkündeğildir.Halkarasındaimantahtasıdediğimizgöğüskemiği(sternum)3ayrıkemiktenoluşur.Bunlarınbireklemikıkırdak,bireklemiisekemikleşmişeklemşeklindedir.Kemikleşmişeklemisaymakiçinyineihtisaslaşmakgerekir.Herikieklemdekadavraveiskelethalindesayılamaz.KafatasınınmerkezindeyeralanSfenoiddenilenkemik10adetayrıkafakemiğiileeklemyapar.Eklemlerçokgirift,süngerimsi,zikzaklıvedüzensizdir.Sfenoidinonkemikleekleminisaymakkadavraikenmümkünolamayacağıgibi,iskelethalindesaymakiseayrıbiruzmanlıkişidir.Bazıeklemlervardırki,eklemboşluklarındadiscusdediğimizkıkırdakyastıklarbulundurur.

24

Yüzeylerinormalkemikgibidir.Öleninsanınvücudundakiyumuşakdokulartoprakoluncaiskelethalinegeldiğizamanbunlareklemdeğilmişgibigörünür.Bueklemleriiskelethalindesaymakyinebilgiveihtisasişidir(Göğüskemiği-köprücükkemiğieklemi;boyunomurununarkayüzeklemi(Atlasınarkadentisi)gibi).Kafadaadacıklarhalindebulunanossuturarurnadıverilenkemiklerikadavraanındasaymakzordurancakiskelethalindesayılabilir.Ayakbileğindekitalusdenilenkemikiletopukkemiğinin(calcaneus)yaptığıeklem,üçayrıyüzeydeoluşurvebireklemgibigörünür.Kadavradurumundabueklemiayırmakmümkündeğildirancakiskeletdurumundaayrılır.

54-PeygamberEfendimiz(sas),uzunbirsüreyürüyüpyorulansahabilere,“Hafifçekoşarakyürüyün;dinlenirsinizveuzunmesafeleralırsınız”diyebuyurmuştur.(Suni,S.Kubra,NihayeFaik,Hattabi,Hilye)

54.Kasyorgunluğununasılsebebioksijenyetmezliğivemetabolitlerinbirikmesidir.Kasınyorulmasüresiise;kasıngücüne,çapınına,depoettiğioksijenmiktarına,yasa,vücudundiğerorganlarındakihastalığa,sporunözelliğine,hangikaslarınkullanıldığınabağlıdır.100-200-800metrelikhızlıkoşulardabacakkaslarınıntümüçalışır.Hafifkoşartarzdakiısınmakoşularındaise,Tricepssurea,Gluteusmaksimusdenilenkalçakasıvekalçayıbükenflexörkaslarkasılmagöreviyapar.Tricepssurea,ayağın,önparçasınıarkayaçekmeksuretiylevücudunalttarafınınağırlığınıtaşıyabilecekdüzbirsütunhalinegetirir.Kalçavebaldırbükülmüşdurumdaiken,bukaslargövdeağırlığınakarşıkoyarlar.Tricepssurea,yaratılışitibarıylayapısındayavaşkasılankaslarılifleri,ihtivaeder.Uzunsüreliaktiviteleredahaçokdayanıklıdır.Eğerburadauylukkasıolsaydı,çokkısamesafelerdeyorulacaktıkvebacaklarımıztutmayacaktı.

Hafifkoşmadauyluğukalçaya,baldırıuylukarkasınabüküp,başistikametindeyukarıdoğruyaylanarakkoşarız.Budurumdavücutağırlığını,uzunegzersizlerdayanıklıTricepssureakasınaverir.Diğervücutkaslarındakasılmavegüçsarfetmeazolduğundan,kaslarınoksijenkullanımmiktarıazalır.Dolayısıyla,hafifkoşarakyürürsek,hızlıkasılarakçabukyorulankaslarımızıdinlendirmişveyukarıyaylanmayladayerçekimidoğrultusunatersitmegücündenfaydalanarakvücudumuzunyükünühafifletmişoluruz.

Eğersporiçindedinlenmemizgerekiyorsa,ozamanhafifçekoşarşekildeyürünmelidir.Çünküdiğersporlardaveyürüyüşteçalışanbütünkaslar,taşıyacağıyükünçoğunuTricepssureagibiuzunegzersizedayanıklıkasabindirirvediğerkaslarizometrikkasıldığındanfazlaenerjiharcamazlar,neticededinlenmehasılolur.Hafifkoşartarzdakihızlıyürümelerde,topuktarakkemiklerininbaşıveparmaklargibibirbirinitakipedenbiyolojikviteslervücudumuzuyukarıyaylandırırvehafifletir.Hafifkoşarakyürümequadriceps(baldırkası)gibihızlıliflerdenmeydanagelenveçabukyorulan,dizikilitleyenkaslarıdinlendirir.Çünkü,ençokyorulankaslardanbirisiquadricepskasıdır.Yapısındahızlıkasılanliflerolduğundankısasüreliaktivitelerdedayanıklıdır.Uzunsüreliaktivitelerdeiseyorulur.

“Peygamberlerinmucizeleriilminyaklaşabileceğisonnoktadır.”Teknolojininveilmîbirikimingittikçeilerlemesisonucundainsanoğlubirzamanlaraciz

kaldığıbirçokhastalıkkonusundaoldukçauzunmesafeleralmıştır.Elliseneöncerüyagibi

25

görülengelişmelerçokgenişçığırlaraçmıştır.Araştırmacılarınkısaveuzunvadedeçizdiklerihedef,tıbbınyetersizkaldığıhastalıklarüzerindedir.Buhastalıklarışöylesıralayabiliriz:

Kopanelvekolundikilmesi:Yakınzamanlarakadarherhangibirsebeplekopankol,elveparmaklardikilmiyordu.Gelişenmikrocerrahiteknikleriylebugündikilmektedir.Dikilenkısımdayenidendolaşımınsağlanması,sinirlerinkaynaması,enfeksiyongibiproblemlerhâlâönemtaşımaktadır.Sinirlerinkaynayıptekrargörevyapmasıelbileğinde%80-85ihtimaldeiken,omuzhizasında%l-3'dür.Omuzhizasındadikilenbirkol,dolaşımsağlansabilesinirlerinkaynamanisbetiçokdüşükolduğuiçin(sinirfonksiyongörmezse),diriliğiniyitirmişhareketsizbirdalgibigörünür.Yinekolsuzbirinsanabaşkasınınkolunakledildiğizamanuyumproblemioluyor,ömürboyuvücudunimmün(savunma)sisteminibaskılayıcıilaçlarkullanıyor,çünküvücutbukoluhemruhenhemdebedenenreddediyor.Böylehastalarahempsikiyatrikhemdesavunmasisteminibaskılayıcıtedavileruygulanıyor.Kolnaklindensonratekrarkolunukestirenhastalarmevcuttur.Muavvizİbn-iAfranınbirelikopmuşEfendimiz(sas)eliniyerineyapıştırdıtükrüğünüonasürdüşifabuldutekrarharbegirdi.İbn-iYasafınomuzbaşınabirkılıçvurulmuşbirşakayrılmışkolunuomzuylaeliyleyapıştırmışnefesetmiştekrarharbedevametmişbudemektirkiileridekopankolveeltamkullanacakşekildedikilecektir.

Göztravmaları,doğuştanvesonradanolankörlükler:Bugündelicicisimyaralanmaları

olanhastaların,gözünönkısmındakipatolojilerikısmentamirediliyor.Fakatgözküresininarkakısmındakiyaralanmalarvegözündışarıakmasıgibiağırtravmalartedavideyüzgüldürücüsonuçlarvermemektedir.Doğuştanveyasonradan,görmesiniriveyollarındakiherhangibirsebepleoluşangörmekaybınıntedavisiyokgibidir.Bugünözelbirgözlüklekafanınarkasına(enseüstüne)yerleştirilenbirçipeaktarılangörüntüleralgılanmaktadır.İleridegörmekayıplarımucizeyeyakıntedaviedilecektir.EfendimizKatedeİbn-iNumanınokisabetedipakangözünüelleriyleyerinekoyduhiçbirşeyolmamışgibiiyiolmuş.Biramageldi.BenimgözleriminaçılmasıiçinduaetdediEfendimiz(sas)“Fermanetti.Gittiöyleyaptıgözleriaçıldı.Yakınbirgelecektegözanabilimleribumucizeyeyaklaşacaktı.

Dirençlibakterivevirüslerindekitedavi:Derinvekronikiltihaplıyaralardaçeşitli

bakterilervevirüslerürer.Bugünvirüsleriyokedenkemoterapikilaçlaryoktur.Çoğuvirüsler,vücuttakiimmünsisteminindirenciniyokeder.AİDS,hepatitgibivirüslerisevücutdirenciniaştıklarızamaninsansağlığınıtehditetmektedirler.Bazıvirüslerisegripsalgınışeklindeöldürücüolabiliyorlar.İlaçlatedavileriyoktur.Aşıtedavilerihastalığayakalanmadanöncefaydalıolmaktadır.Bugüniçinbakterilerdedirençproblemiencidditehlikedir.Çeşitliantibiyotiklerbulunmasınarağmenbakterileringeliştirdikleridirençaraştırmacılarıdüşündürmektedir.Veremmikrobundaoluşandirenç,veremhastalığınınyenidenyayılmasınavesayısındaartmasınasebepolmuştur.Bakterivevirüslerebağlıhastalıklarıntedavisi,tamistenilenseviyededeğildir.Hâlâdünyadabinlercekişi,tedaviolmasınarağmenseptikşoktanmenenjitten,tüberkülozdan,AİDSvehepatittenölmektedir.EbuKatadeninyüzünebirokisabetetmiş,cerahatlenmişveacıyormuşEfendimiz(s.a.v)mübarekeliylemeshetmişbirdahaoyaranınacısınıvecerahatinigörmemişcerahetiyapanbütünmikroplarındirençkazanmadantedavisiolacaktır.

Yanıklarıntedavisi:Yanıklar,1.,2.ve3.dereceyanıklardiyesınıflaraayrılmaktadır.

Bilhassa3.dereceyanıklarıçirkinizlerbırakırlar.Yanıkalanınaderinakliyapılsabileorijinalhalinikazandırmaz.Bugünküçalışmalarkök(stemcell)hücresindenderihücresiüretmeaşamasındadır.Bunoktadaüçüncüdereceyanıklarıntedavisiplastikcerrahîsininyaptığıder

26

naklindendahaileridedeğildir.Efendimize(sas)birçocukgetirildiçocuğunkolunakaynayantenceredensudökülmüşbütünkoluyanmışmeshediptükrüğünüsürmüşdakikasınaşifabulmuşçokyakıngelecekteyanıklarizbırakmadaniyileşecektir.Çünkümucizehedeftir.

Kırıklarınerkenkaynatılması:KırıklarınerkenkaynatılmasıiçinbugünOsseterapi

(manyetikalanoluşturma),kemikparçalarıkoyma,Kalsiyumvefosforgibiminerallerivermegibimetodlarla3-3,5aydakaynatılacakkemikler2-2,5aydakaynatılabiliniyor.Kırıklarınhemenyadabirkaçgüniçindekaynatılmasıbugüniçinmümkündeğildir.Yinekökhücresinden,kemiklerikaynatanosteoblastdenilenkemikhücrelerinieldeetmearaştırmasafhasındadır.Efendimiz(SAV)’inmucizesiAliyyİbn’il-HakeminHendekGazvesindeküffarındarbesiyleayağıkırıldı.Efendimizmeshetti,dakikasındaöyleşifabuldukiatındaninmediEfendimizinbumucizesiilminyaklaşacağısonnoktaolduğuiçinileridekırıklarçokkısabirsüredekaynatılacaktır.

Boyuzatılmasıvegörünüştekifizikîgüzellik:Boyuzatılması,çokzahmetliseanslarla12

ayda4-8cmuzatılabiliniyor;12-13cm'ekadaruzattığınıiddiaedenlerdevardır.Denildiğigibiçokzahmetlidir.Kemikameliyatlakesilir,aletlegündelmmileuzatılarakilkseansta4cmuzatırsabununkaynaması8ile18ayarasındaolur.Gerekirseikinci4cm'likuzamabaşkaseanslarlagerçekleşir.İkinciuzatmalar,bacaklarınkangrenolmasıyönündentehlikelidir.Çünkükolvebacakuzarkendamarvesinirlerdeuzamaktadır.Belliesnemepayıolandamarvesinirlerçokgerilirsedolaşımlarıbozulur,kangrenveyafelçolur.Budakaşyaparkengözçıkartmakgibidirki,bugünküteknikleuzatmadariskmevcuttur.Dahaçokgenüzerindekiçalışmalarburiskiazaltıyorgibigörünsede,başkakomplikasyonlarçıkarıpçıkarmayacağıbilinmemektedir.Yinekametçegüzellik;boyuzamasıveeşkalingözehoşgelecekşekildeolmasıyla,kolvebacaklardakianormalgenişlikveuzunluklarınorantıkazanmasıylaolurki,genetikçalışmalarbunuhedeflemektedir.Abdurrahmanİbn-iZeydİbn-ilHattabhemküçükhemçirkinidi.Efendimiz(sas)elinibaşınameshedipduaetmiş”Kametçeenbâlâsuretçeengüzelsuretolmuştıbbıngelişmesiileboykısalığıgiderilecekinsanlargörünüşçedahagüzelolabilecektir.

DişTedavisi:Bugündişlerinçürümesiniönleyicimekaniktemizlikdışındabirtedavi

yoktur.Dişçürümedegenetikyapınınönemiçokbüyüktür.Özellikledişierkençürüyenailelerinçocuklarınındişlerindebakımolsabileçürüklergörülmektedir.Dişçürümeleriniönleyengargaraveaşı,henüzdenemeaşamasındadır;birkaçyıliçindetedaviiçinsağlıkalanınasunulacaktır.Birdiğerkonuise,köktençıkandişlerin,çocuklardakigibitekrarçakmasıprojesi,bugüniçinhayalîtasarımlardabileyeralmamaktadır.Genetikçalışmalardansonraaraştırmaalanınagireceğidüşünülmektedir.Efendimiz(s.a.s)ŞairNabiga’yaduaetmiş“seninağzınbozulmasın”Nabiga120yaşındabilebirdişinoksandeğildibirdişidüştüğüzamantekrardişiçıkıyordu.İlerikiyıllardadişçürükleriveprotezleryerinikişininyaşıneolursaolsunkendidişinikullanacaktır.

Saçlarınsiyamkalması:Hemenherinsanınvücudundakikıllarerveyageç

aklanmaktadır.Aklıkyaşlanmayısimgelemektedir.Genetikçalışmalardasaçlarınbeyazlanmasınıprogramlayanbirgeninolduğuilerisürülmüştür.Erkenaklanmanınirsîetkisiolduğuispatlanmıştır.Ailedeerkensaçıağaranvarsaçocuklardadaaynıbelirtiaynızamandagörülmektedir.Bugünküaraştırmacılargenlereyapılacakmüdahaleilesaçlarındevamlısiyah

27

kalacağınıilerisürmüşlerdir.Ömerİbn-iSa’dınbaşınaelinisürmüşduaetmiş80yaşındaoadamduanınbereketiyleöldüğüvakitbaşındabeyazyoktur.Yakınbirgelecektebeyazsaçlarınyerinisıyahağarmamışsaçlaralabilecektir.

Yaşlanmayarağmengençgörünme:Yaşlanmasınarağmencildiningençgörünmesini

istemek,gençkalmahissiolançoğuinsandamevcuttur.Gençgörünmekiçingüzelliksalonlarınaveestetikameliyatlaraharcananparalarbüyükrakamlaraulaşmıştır.Cildingüzel,parlak,canlılıkkazanmasıiçinkozmetikalanabüyükharcamayapılmaktadır.Ciltaynızamandaçoğuhastalıklarınaynasıdır.Kanserlihastanınyüzükirlisolukrenkteiken,sağlıklıbirhastanıncildisarı,kansızhastanıncildisoluktur.Gençgörünmevecildinparlakvegergingörünmesi,cildinkendihastalıklarıyanındacildietkileyen,çaresizbaşkahastalıklarındatedavilerininbulunmasıileolur.EbuKatâde’ningençkalmasınaduaetmişEbuKatade70yaşındavefatettiğivakitonbeşyaşındabirgençgibiolduğunaklisahihileşöhretbulmuş.Efendimizuveykızızeynep’eküçükkenabdestsuyualıptahretetmişZeynep’inhüsnüvecemaliacipbirsuretteaçılmışbediülcemalolmuş.Gelecekteyaşlılarbilegüzelvegençgörülecektir.

Sıcakvesoğuğuhissetmeme:Üşüdüğümüzzamansıcak,sıcaktanbunaldığımızzaman

soğukveserinbirortamisteriz.Bugündışortamımızıdeğiştirerekbugayemizigerçekleştirebiliyoruz.Acababumaksadımızıdışortamneolursaolsun,vücudumuzungenelişleyişnizamınıbozmadangerçekleştirebilirmiyiz?Hipertiroidi,menopozdakikadınlarşekerhastalığıolanlarveyabazalmetabolizmasıyüksekkişilersoğuktanetkilenmezler,amasıcaktanbunalırlar.Hipertiroidi,nöropatilivebazalmetabolizmasıdüşük,kronikenfeksiyonuolanlarsıcağıseverler,ancakenufakrüzgardanetkilenirler.Sıcaktanvesoğuktanetkilenmeyenbirvücutkendiiçindehastalıkoluşturmadannasılsağlanır?Bukonudakiçalışmalarhenüzçokuzakgörülmektedir.PeygamberEfendimiz(s.a.s)Hz.Ali’yeduaetmiş“YâRab!Soğukvesıcağınzahmetinionagösterme”demiş.Hz.Alibuduanınbereketiylekıştayazelbisesini,yazdakışelbisesinigiyerdi.Hz.Aliderdikioduanınbereketiylesoğukvesıcağınzahmetiniçekmiyorumderdiilminbumucizeyeyaklaşacağızamanıbekliyoruz.

Açlığıhissetmeme:Açlıkhissetmeme,kiloluinsanlarınençokarzuladığıbirdurumdur.

kilonungetirdiğibütünhastalıklarınçaresizayıflamadır.Açlığıhissetmeme,kişininkontrolündeolmalıdır.Devamlıaçkalaninsanaşırızayıfdüştüğüiçinhastalıklaradavetiyeçıkarır.Beyindekiaçlıkvetoklukmerkezlerinintahripolmasıileşişmanlıkveyaaşırızayıflıkortayaçıkmaktadır.Bunundönüşüyoktur.Açlığıhissetmeme,kemoterapikilâçlarlasindirimsalgılarınınartırılıpazaltılmasıylagerçekleştirilirvebuvücudundengesibozulmadanyapılabilirse,aşırıkilovegetirdiğihastalıklardankurtulunabilir.Efendimiz(s.a.s)Hz.Fatmaiçinduaetmiş“Açlıkeleminionaverme”demiş.Hz.Fatmademişkioduadansonraaçlıkeleminigörmedim.İştahıçokolanlarçareolaraksunulacakbubuluşubeklemektedir.

Tümörtedavisi:İyihuylutümörlerzararsızdırvetedavisidekolaydır.Kötühuylu

tümörlerbüyüyüpbaşkaorganlarabulaşarak,hastanınhayatınasonverilmesinevesileolurlar.Kanserüzerinegenbaştaolmaküzerebirçoktedavimetotları,tedavivearaştırmaaşamasındadır.Tıpalanınıuzunsüredirmeşguledenkanseraraştırmaları,kalıcıbirtedaviyiinsanlaramüjdeleyeceğitemennisinitaşıyoruz.Şurahbil-elCu’fri’ninavucundaettenbirurvardı.“Efendimiz(S.A.V)eliyleavucundakiurumeshettivemübarekeliyleovduurdanhiçbireserkalmadı.İnşallahbumucizeinsanlığınsağlığınıtehditedenkanserintedavisinemüjdeolur.

28

Dilsizlikvezekâproblemi:Zekâproblemiolanvekonuşmayançocuklarıntedavisibugün

içinyokgibidir.Elbecerilerigeliştirmevebazıgörevlereşartlandırmadışındahiçbirşeyyapılamamaktadır.Zekâyıartırıcıvekonuşmayısağlayıcıbirtedaviyoktur.Çalışmalarhastalığıngenetikolupolmadığınıntespitisafhasındadır.BirkadınkonuşmayanaptalbirçocuğuEfendimiz(S.A.V)getirdisuilemazmazaeti,eliniyıkadıosuyukadınaverdi.“Çocuğaiçirsinfermanetti.”Çocukakılvekemalsahibioldukiukalayınâsınfevkineçıktı.YinelisanıolmayançocukgetirilmişBenkimimdemişEnteResulullahdemişçocuktekellümebaşlamış.

Kişilikyarılmasınıntedavisi:Üstleri,başlarıkirli,saçvesakallarıdağınıkkendikendine

konuşaninsanlar...Bazılarıbaşkabirdünyadayaşıyormuşgibikızar,bağırır,yumruksallar,tekmeatar.Bazılarıkışınsoğuğundayalınayakgezerler.Beyninönveyanbölümleriarasındairtibatınkesildiğisöylenenkişilikyarılmasıolanbuhastaların,gelecektebulunabilecektedavilerlekişiliklerinikazanacaklarınıümitediyoruz.Efendimiz(S.A.V)’emecnunbirçocukgetirildi.“Mübarekeliniçocuğungöğsünekoyduçocukistifraetti,küçükhıyarkadarküçükbirşeyçıktı.Çocukşifabuldu.Bumucizemecnungibigezenbiçarelereçareolacaktır.

Allah’ınyarattığımuhteşembirvarlıkolaninsanbuhastalıklarlabirliktemi

yaratılmıştır?Yoksahastalıklarzamaniçindemiçıkmıştır?Bukonudakesinbirşeysöylemekzordur.AmaPeygamberEfendimiz“herhastalığınçaresininbulunacağı”müjdesiveİsaaleyhisselamıntıbbîmucizeleri,hedeflerinyakalanacağıgünlerimuştuluyor

SONSÖZ

PeygamberEfendimiz’inmübarekbeyanlarındavehayatınınheranınaaitdavranışlarındaçokbüyükhikmetlerveinsanlıkiçinbüyükfaydalarolduğuanlaşılmaktadır.EfendimizinsözvedavranışlarıKur’anâyetigibivahiydeğildir.Ancakbirmânâdasankivahiymişgibiitimatederektatbiketmemizgerekir.ÇünküyineKur’an-ıKerim’inbeyanıylaO’nunağzındançıkansözlerveyaptığıbütündavranışlar,hevavehevesgibibizimmalulolduğumuzeksikliklerdenmünezzehtir,yaniO,kendisindenkonuşmamakta,Allah’ınkendisinikorumasıveterbiyesialtındavazifeyaptığınınşuurundaolarakherkelimesivecümlesibinlerhikmetyüklüolarakkonuşturulmaktadır.

Akıl,kalb,vicdanbütünlüğüiçindeAllah’laolançokyakınirtibatıneticesindeRabbimizO’nunherdavranışınıvebeyanınıtıpkıvahyebenzerbirilhamlaölçülerhalindekalbineindirmektedir.O’nunbeyanbuyurduğusağlıkvetedaviileilgilimaddisebeplereriayetedip,O’naitimadederekyaşarsakveşifayıdaAllah’tanbilerekşirkegirmedenşuurluşekildeduaetmeyideihmaletmezsek,şifaiçinkulluksınırlarıiçindeyapılacaklarıyapmışoluruz.

AncakbütünbudüsturlaryineAllah’ıninsanaverdiğiakılveilimgibiikinimetinyardımıilegelişenyeniteknolojivetıbbitekniklerihesabadahilederektatbikedilmelidir.Yani,ifratederekEfendimizibirtıpdoktorugibigörüpherhastalığailaçbeklemekhemO’nunmakamınahemtıpilminesaygısızlıkolur.ÇünküEfendimizyaşadığıdevrinininsanlarınınanlayacağıdildenkonuşmuş,bütüninsanlıkiçingeçerliolantemelprensiplerivaz’etmiştirvetavsiyebuyurduklarınınhiçbirisideyalanlanamamıştır.Koruyucuhekimlikleilgiliölçüler

29

bugünbütüntıpotoriteleritarafındankabuledilmiştir.Tavsiyebuyurulanveyasenaedilengıdamaddelerininiçindekifaydalıvemüessirbileşiklertekertekertanıtılıpformülüaçıklanarakdoğrulanmaktadır.

Bununlaberaberherşeyinazıkarar,ortasıyarar,çoğuzararşeklindeatasözühalinegelmişbirölçüyegöreifrattanvetefrittenuzakdurarak,sırat-ımüstakimolanortayolüzerindehareketetmekgerekir.Yanifaydalıymışdiyeaşırışekildebalyemek,zeytinyağıiçmekveyahurmayemekdeölçüyükaçırmakveşişmanlığadavetiyeçıkarmakolur.Ayrıcamoderntıbbınkullandığıbirçokilaçlarınhammaddesininbitkilerdeneldeedildiğinideunutmamalıyız.

Belkidikkatedilmesigerekenbirhususşudur:HastaolmamakiçinEfendimizintemizlikgibi“koruyucuhekimlik”ileilgilihususlarıylabirlikte,beslenmekonusundakitavsiyeleribüyükçoğunluklakâfidir.Bunarağmeninsanimtihangibiçeşitlihikmetlerebinaeniçinhastaolduysa,hekimleredanışarak“Tıbb-ıNebevî’dendeistifadeedebilir.Çünkübunlarınçoğununyantesiriyoktur.Normalilaçlarlatıbbitedavisürdürülürken,birtaraftandua,birtaraftandaEfendimizintavsiyebuyurduğudüsturlarbirliktesürdürülebilir.Birisidiğerineengeldeğildir.Aksinebirbirinedestekolansüreçlerdir.

BugünMüslümanilimadamlarınadüşenvazife,sahiholduğukesinolanhadis-işeriflerinhikmetlerinianlamahususundaçalışmalarvelaboratuardeneyleriyaparakmoderntıbbındaönünüaçacakhamleleregirişmektir.