Điền tên các bộ phận của hệ thần kinh dạng ống vào các ô hình chữ nhật trên sơ đồ.

Bán cầu đại não

Tuỷ sống

Hạch thần kinh

Lưới thần kinh

3) Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng ống:

a_Cấu trúc của hệ thần kinh dạng ống Các loài đại diện : lưỡng cư, bò sát, chim

và thú. Cấu tạo : gồm 2 phần

Thần kinh trung ương Thần kinh ngoại biên

a_Cấu trúc của hệ thần kinh dạng ống: Bộ phận trung ương gồm não và tuỷ sống Bộ phận ngoại biên gồm các dây thần kinh (dây

cảm giác và dây vận động) và hạch thần kinh.

a_Cấu trúc của hệ thần kinh dạng ống:

o Tuỷ sống: gồm chất xám ở giữa bao quanh bởi chất trắng.

Cấu tạo tủy sống

a_Cấu trúc của hệ thần kinh dạng ống: • Tuỷ sống: gồm chất xám ở giữa bao quanh bởi chất trắng.

Não giữa

Cấu tạo não bộ

o Não : gồm 5 phần với chức năng khác nhau

+Bán cầu đại não

+Tiểu não

+Não giữa

+Não trung gian

+Hành não

• Số lượng tế bào thần kinh lớn, sự liên kết và phối hoạt động của các tế bào thần kinh ngày càng phức tạp, hoàn thiện.

→ hoạt động của động vật ngày càng đa dạng, chính xác, hiệu quả.

3b_ Hoạt đông của hệ thần kinh dạng ống

• Hoạt động theo nguyên tắc phản xạ.• Chia làm hai loại phản xạ:

+ Phản xạ không điều kiện

+ Phản xạ có điều kiện

3b. Hoạt đông của hệ thần kinh dạng ống

Loại phản xạ Ví dụ Đặc điểm

PXKĐK

PXCĐK

Phân biệt giữa phản xạ (px) có điều kiện và px không điều kiện

Phản xạ không điều kện là những px sinh ra đã có, không cần phải học tập.Phản xạ có điều kiện là những px được hình thành trong đời sống cá thể, là kết quả của quá trình học tập rèn luyện.

stt Hành động PXCĐK PXKĐK

01 Ngáp khi buồn ngủ

02 Qua ngã tư thấy đèn đỏ dừng lại

03 Trời rét, môi tím tái, răng va vào nhau lập cập

04 Chẳng dại gì mà đùa với lửa

05 Thái hành cay chảy nước mắt

√

√

√

√

√

Mối quan hệ: PXKĐK là cơ sở để thành lập PXCĐK

Lưu ý: PXCĐK dễ thay đổi, tạo điều kiện thích nghi với điều kiện sống mới. Nên nếu không được thường xuyên củng cố pxcđk sẽ mất đi

Sơ đồ cung phản xạ tự vệ ở người

Phản xạ đơn giản ở động vật có hệ thần kinh dạng ống

Câu hỏi

-Cung phản xạ trên gồm những bộ phận nào?

Cung phản xạ trên gồm 5 bộ phận:

+Thụ quan đau ở da

+Sợi cảm giác của dây thần kinh tuỷ

+Tuỷ sống

+Sợi vận động của dây thần kinh tuỷ

+Các cơ ở ngón tay

_Vì sao khi bị kim nhọn đâm vào ngón tay thì ngón tay co lại?Khi bị kim đâm vào thì ngón tay co

lại vì đây phản xạ tự nhiên của người lẫn động vật.

Khi bị kim châm vào tay, thụ quan đau ở da sẽ đưa tin về tuỷ sống và từ đây lệnh được truyền đến cơ ngón tay làm co ngón tay lại.

• Phản xạ co ngón tay khi bị kích thích là pxcđk hay pxkđk? Tại sao?

Đây là phản xạ không điều kiện vì đó là phản xạ di truyền, sinh ra đã có, đặc trưng cho loài và rất bền vững.

Phản xạ phức tạp ở động vật có hệ thần kinh dạng ống

a. Bạn sẽ hành động (phản ứng) như thế nào?

b. Hãy cho biết bộ phận tiếp nhận kích thích, bộ phận xử lý thông tin và quyết định hành động, bộ phận thực hiện phản xạ tự vệ khi gặp chó dại.

c. Hãy ghi lại những suy nghĩ diễn ra trong đầu bạn khi gặp chó dại.

d. Đây là loại phản xạ nào? Tại sao?

Câu hỏi tình huống Giả sử bạn đang đi chơi bất ngờ bạn gặp một con chó dại ngay trước mặt:

Trả lờia. Đối với trường hợp bất ngờ gặp chó dại, mỗi người sẽ

có những phản ứng trả lời khác nhau. Có một số cách trả lời khác nhau như bỏ chạy, đứng im, tìm gậy đánh đuổi, nhặt đá ném, khóc…

b. Bộ phận tiếp nhận kích thích là mắt, bộ phận xử lý thông tin và quyết định hành động là não, bộ phận thực hiện là các cơ chân, tay.

c. Các suy nghĩ diễn ra trong não có thể khác nhau như: phải làm sao đây, nếu để bị chó dại cắn sẽ rất nguy hiểm, nếu bỏ chạy chó dại sẽ đuổi theo…

d. Đây là px có điều kiện vì phải qua học tập, rút kinh nghiệm mới biết được chó có dấu hiệu như thế nào là chó dại. Dựa vào kinh nghiệm đã có mà có cách xử lý thông tin khác nhau, dẫn đến hành động của mỗi người cũng khác nhau.

Tính chất của phản xạkhông điều kiện

So sánh các tính chất của PXCĐK và PXKĐKTính chất của phản xạ

có điều kiện

1. Trả lời các kích thích tương ứng hay kích thích không điều kiện

1’. Trả lời các kích thích bất kì hay kích thích có điều kiện

2. Bẩm sinh 2.?

3.? 3’. Dễ mất khi không cũng cố

4. Có tính chất di truyền, mang tính chất chủng loại

4’. ?

5.? 5’. Số lượng không hạn định

6. Cung phản xạ đơn giản 6’. Hình thành đường liên hệ tạm thời

2’. Được thành lập ngay trong đời sống

3. Bền vững

4’. Có tính chất cá thể

5. Số lượng có hạn

7. Trung ương nằm ở trụ não, tuỷ sống 7’. ?7’. Trung ương nằm ở vỏ não

3b_ Hoạt đông của hệ thần kinh dạng ống

• Chia làm hai loại phản xạ: Phản xạ không điều kiện + Do một số tế bào thần kinh nhất định tham gia.+ Số lượng hạn chế.+ Mang tính bẩm sinh, di truyền.+ Ví dụ: Tiết mồ hôi khi trời nắng,Trời lạnh chim xù lông … Phản xạ có điều kiện + Do một số lượng lớn tế bào thần kinh tham gia, đặc biệt là tế

bào thần kinh vỏ não.+ Số lượng không hạn chế.+ Được hình thành trong đời sống qua quá trình học tập và rút

kinh nghiệm.+Ví dụ: Trời lạnh mặc áo ấm, Vẹt nói tiếng người, Tạo dáng khi

chụp ảnh

Cùng với sự tiến hoá của hệ thần kinh dạng ống, số lượng các phản xạ ngày càng nhiều, đặc biệt là các pxcđk

→ động vật thích nghi tốt hơn với môi trường sống.

Do não phát triển → phản ứng mau lẹ, chính xác và ít tiêu tốn năng lượng hơn.

1) Hãy cho ít nhất 2 ví dụ cho mỗi loại pxcđk và px kđk

4 ) Nêu ưu điểm của hệ thần kinh dạng ống so với các hệ còn lại.

2) Là hình thức cảm ứng do một số lượng lớn tế bào TKtham gia, đặc biệt là tb TK vỏ não

3) Động vật nào có hệ TK dạng ống: A-chân khớp, thân mềm B-bò sát, cáC-lưỡng cư, chim và thú D-cả B và C đúng

HAPPY FOR EVERY BODY!