2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Bhavesh Modi, MDChinh phu Gujarat MBA/MPH tai Đai hoc Johns Hopkins

Tiêu thu Thuôc la Tiêu thu Thuôc la

2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Thông tin Cơ ban

Thuôc la đươc tiêu thu dươi nhiêu dang khac nhau va băng nhiêu cach khac nhau trên toan thê giơi

Thuôc la la nguyên nhân gây tư vong hang đâu, ma nguyên nhân nay co thê phong tranh đươc. Theo WHO, thuôc la đa giêt chêt 100 triêu ngươi trong thê ky 20 va co thê giêt chêt 1 ty ngươi trong thê ky 21

Cac chuyên viên y tê (bac si, nha si, y ta va nhân viên y tê) co thê đong vai tro quan trong trong viêc phong ngưa bênh tât va tư vong sơm do sư dung thuôc la

2

2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Cac kiêu Sư dung Thuôc la

Thuôc la hut

Thuôc la không khoi

Cac san phâm mơi

3

2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Thuôc la Hut

Hut thuôc la hanh đông đôt chay la cây thuôc la đa phơi khô hoăc sây khô va hit khoi phat ra tư đo Thuôc la điêu Thuôc la quân Kretek (thuôc la co thêm hương liêu/thuôc la đinh

hương) Xi ga Ông tâu Ông điêu, điêu cay (hookah), shisha

4

Nguôn: Atlas vê Thuôc la (2012). www.tobaccoatlas.org

2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Thuôc la điêu

Thuôc la điêu la san phâm thuôc la thông dung nhât va gây nghiên dùng nhiêu nhât trên toan thê giơi

Thuôc la điêu trươc đây đươc lam tư cac manh vun thuôc la cua xi ga

Viêc phat minh ra may lam thuôc la điêu năm 1880, sau đo la hoat đông tiêp thi manh mẽ đa khiên cho lương san xuât va tiêu thu thuôc la điêu cung như sô ca tư vong co liên quan đên thuôc la trên toan câu tăng manh

5

Nguôn: Atlas vê Thuôc la (2012). www.tobaccoatlas.org

2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Thuôc la điêu

Khoi thuôc la chưa hang ngan hoa chât va hơp chât, trong đo co nhiêu chât gây bênh ung thư

Cac công ty thuôc la đa tung ra nhưng san phâm đươc tiêp thi la “diu”, “nhe”, “bac” hoăc “vang”, theo cach am chi răng chung “an toan hơn”, nhưng nghiên cưu cho thây răng không co dang thuôc la nao la an toan tuyêt đôi

6

Nguôn: Atlas vê Thuôc la (2012). www.tobaccoatlas.org

2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Thuôc la quân

Thuôc la quân la nhưng điêu thuôc nho, quân băng tay, không co đâu loc, chưa khoang 0.2 gram la thuôc phơi khô hoăc đa qua xư ly, đươc cuôn trong la cây tendu (Diospyros elanoxylon) hoăc la cây temburni va đươc buôc vao nhau băng chi bông

Ban đâu la môt san phâm cua Ân Đô, chu yêu đươc tiêu thu tai Đông Nam A, va đang đươc gia tăng xuât khâu tơi cac nươc co thu nhâp cao, như la môt lưa chon re hơn va it nguy hai hơn cho thuôc la điêu Tuy nhiên, thuôc la quân tao ra lương nicotine, carbon

monoxide va hăc it cao gâp ba đên năm lân so vơi thuôc la điêu

7

Nguôn Nôi dung: Gupta. (2008). Hut thuôc la quân va y tê công công. Bô Y tê va Phuc lơi Gia đinh, Chinh phu Ân Đô ; Rickert. (1999). Xac đinh san lương “hăc in”, nicotine va carbon monoxide tư thuôc la quân: bao cao cuôi cung. Labstat International, Inc; Nguôn hinh anh: iStockphoto.com

2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Kreteks (Thuôc la co thêm hương liêu)

Kreteks—con goi la thuôc la đinh hương Thương chưa hôn hơp đinh hương,

thuôc la va cac chât gây nghiên khac La dang thuôc la nôi trôi ơ Indonesia—

ngay nay săn co ơ hâu hêt cac quôc gia Mùi thơm cua đinh hương lam nên

chât lương cua khoi thuôc va cho phep hit môt lương lơn khoi thuôc

Truyên dân lương nicotine, carbon monoxide va hăc in nhiêu hơn so vơi thuôc la điêu

Không co băng chưng khoa hoc cho thây thuôc la kretek it nguy hai hơn so vơi thuôc la điêu

8

Nguôn Nôi dung: Tô chưc Y tê Thê giơi. (2006). Thuôc la: nguy hiêm chêt ngươi dươi moi hinh thưc hoăc bê ngoai; Nguôn hinh anh: iStockphoto.com

2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Xi ga

Xi-ga la nhưng cuôn thuôc la đươc quân trong la thuôc hoan nguyên, nhin chung chưa lương thuôc la nhiêu hơn thuôc la điêu

Qua trinh u va lên men dai tao ra nông đông cao cac hơp chât gây ung thư, ma nhưng chât nay đươc phat ra khi đôt chay

Ngoai tât ca nhưng nguy hai cua viêc hut thuôc đôi vơi sưc khoe, ngươi hut xi-ga con co nguy cơ tiêp xuc vơi chât đôc hai cao hơn do tinh chât kiêm cua thuôc la hâp thu ơ miêng

9

Nguôn: Tô chưc Y tê Thê giơi. (2006). Thuôc la: nguy hiêm chêt ngươi dươi moi hinh thưc hoăc bê ngoai; Atlas vê Thuôc la. (2012). www.tobaccoatlas.org

2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Ông tâu

Ông tâu co môt cai hôc (đê đăt thuôc la vao va châm lưa), thân tâu va miêng ông

Do do lương lơn thuôc la đăt trong hôc tâu, ngươi hut tâu tiêp xuc vơi lương khoi thuôc tương đương vơi nhiêu điêu thuôc trong môt lân hut

10

Nguôn: Tô chưc Y tê Thê giơi. (2006). Thuôc la: nguy hiêm chêt ngươi dươi moi hinh thưc hoăc bê ngoai; Atlas vê Thuôc la. (2012). www.tobaccoatlas.org

2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Ông điêu, Điêu cay, Shisha

Ông điêu, điêu cay (hookah) va shisha hoat đông băng cach loc qua nươc va nhiêt gian tiêp

Xuât phat tư Nam va Đông Nam A

Thuôc la tâm hương liêu đươc đôt trong môt cai bat đươc phu băng giây thiêc va than

Khoi thuôc đươc lam mat nhơ loc qua môt binh nươc va đươc hit vao qua môt cai ông mêm, môt hoăc nhiêu ngươi dùng cùng sư dung đâu ông

11

Nguôn Nôi dung: Tô chưc Y tê Thê giơi. (2006). Thuôc la: nguy hiêm chêt ngươi dươi moi hinh thưc hoăc bê ngoai; Atlas vê Thuôc la. (2012). www.tobaccoatlas.org; Nguôn hinh anh: iStockphoto.com

2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Ông điêu, Điêu cay (Hookah), Shisha

Vi sư dung môt lương lơn thuôc la va cac lân hut ông điêu thương keo dai (30-60 phut), ngươi dùng hit vao hơn 10 lit khoi thuôc trong môi lân hut thuôc

Viêc dùng chung ông điêu con co thê lam tăng nguy cơ lây lan cac bênh truyên nhiêm (lao, cum) va cac bênh lây nhiêm khac

12

Nguôn Nôi dung: Tô chưc Y tê Thê giơi. (2006). Thuôc la: nguy hiêm chêt ngươi dươi moi hinh thưc hoăc bê ngoai; Atlas vê Thuôc la. (2012). www.tobaccoatlas.org; Nguôn hinh anh: iStockphoto.com

2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Thanh phân Khoi Thuôc la

13

2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Bao cao cua Tông trương Y tê

(2004) (2010)

14

Nguôn hinh anh: Bao cao cua Tông trương Y tê Hoa Ky. (2004, 2010). www.surgeongeneral.gov/library/reports/index.html

2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Hâu qua cua Hut thuôc Chu đông Đôi vơi Sưc khoe

15

2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Khoi thuôc Thu đông (SHS) La gi?

16

2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Nghiên cưu cua Hirayama

17

2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Bao cao cua Tông trương Y tê, 2006

Nguôn hinh anh: phong theo CTL tư Bao cao cua Tông trương Y tê Hoa ky. (2006).

18

2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Thuôc la Không khoi

Thuôc la không khoi đươc tiêu thu ma không cân đôt chay, dùng qua miêng hoăc mui Thuôc la nhai, gutkha Thuôc la bôt, thuôc la ngâm Cac san phâm hoa tan

19

Nguôn: Atlas vê Thuôc la (2012). www.tobaccoatlas.org

2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Thuôc la Nhai

Môt san phâm thuôc la không khoi dùng ơ miêng, đươc đăt vao miêng, ma, trong môi đê mut hoăc nhai

Đươc biêt đên vơi tên goi la thuôc la “nhô”

Đươc dùng trên toan thê giơi va co dươi cac dang khac nhau Thuôc la banh Thuôc la vun Thuôc la Chimo Thuôc la Toombak Thuôc la Gutkha Pan masala hoăc betel quid co thuôc

la

20

Nguôn hinh anh: iStockphoto.com

2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Thuôc la Gutkha

Hôn hơp ươp hương liêu bao gôm hat cau, vôi bôt cùng vơi thuôc la va cac nguyên liêu khac

La dang thuôc la nhai chinh đươc san suât ơ tiêu luc đia Ân Đô, đươc sư dung rông rai ơ khu vưc Châu A Thai binh dương va đa lan sang Châu Âu va Hoa Ky qua dân di cư

Vi co ơ khăp nơi va co thê dê dang sư dung ma ngươi khac không nhân ra, thuôc la nhai Gutka đa thu hut nhưng ngươi hut thuôc muôn bo thuôc, tre em va phu nư

21

Nguôn Nôi dung: www.who.int/fctc/reporting/Annex6_Report_on_Tobacco_Control_in_India_2004.pdf; Nguôn hinh anh: http://cdn4.wn.com/ph/img/47/56/da36aacab5ab3807e214af72b46c-grande.jpg; http://news.bbc.co.uk/2/hi/health/398630.stm

2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Thuôc la bôt, Thuôc la ngâm

La cây thuôc la đươc sây băng lưa va đươc xư ly thanh cac hat nho, đươc ban dươi dang bôt hoăc dang bôt âm sêt

Thuôc la bôt đươc ngâm trong miêng, giưa ma hoăc môi va lơi—thuôc la bôt khô cung co thê đươc hit vao qua mui

22

Nguôn hinh anh: www.snuffstore.co.uk/news/wp-content/uploads/2007/11/snuff_order.jpg; http://chainikhaini.com/images/2.gif

2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Thuôc la bôt, Thuôc la ngâm

Con đươc goi la Thuôc la ngâm Khaini Shammaah Naswa

Thương đươc dùng ơ Scandinavia, Hoa Ky va Nam A, tuy nhiên no săn co trên toan thê giơi

23

Nguôn hinh anh: www.snuffstore.co.uk/news/wp-content/uploads/2007/11/snuff_order.jpg; http://chainikhaini.com/images/2.gif

2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Thuôc la Không khoi Hoa tan (DST)

DST chưa thuôc la va cac thanh phân khac tan trong miêng đê truyên dân nicotine thông qua hâp thu ơ niêm mac miêng

Hâu hêt cac san phâm DST đêu đươc san xuât bơi nhưng nhan hiêu thuôc la nôi tiêng va đươc tiêp thi dươi dang san phâm thay thê cho thuôc la hut, đê dùng ơ nhưng nơi câm hut thuôc tai nhưng quôc gia co thu nhâp cao

Không co băng chưng khoa hoc vê đô an toan cua cac san phâm DST mơi—trên thưc tê, chung co kha năng lam tăng sô ngươi sư dung thuôc la, kê ca tre em

24

Nguôn hinh anh: www.tobaccocampaign.com/wp-content/uploads/2011/04/ariva-dissolvable-tobacco.jpg; http://www.smokersonly.org/images/products/ariva_1.jpg

2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Anh hương cua Thuôc la Không khoi đôi vơi Sưc khoe

Cac san phâm thuôc la không khoi không phai la sư thay thê an toan cho thuôc la dang hut

Cac san phâm thuôc la không khoi chưa nhiêu chât gây ung thư, kim loai năng va cac đôc tô khac đươc tim thây trong thuôc la điêu, ma nhưng chât nay sinh ra nhiêu bênh tât giông như viêc hut thuôc

Ngoai ra, cac san phâm thuôc la không khoi con lam tăng sô ca ung thư đâu va cô va cac bênh vê răng miêng

25

2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Anh hương cua Thuôc la Không khoi đôi vơi Sưc khoe

Ung thư miêng, lươi, hong, thưc quan, bao tư, tuyên tuy

Tăng nguy cơ bênh tim, nhôi mau cơ tim, đôt quy do tai biên mach mau nao

Sưc khoe sinh san—chưng tiên san giât, đe non, tre sơ sinh co trong lương thâp

Cac bênh vê răng miêng—bênh bach san (tôn thương tiên ung thư), tut nươu răng, mât xương quanh chân răng, mon răng, mât răng, răng nga mau, hơi thơ năng mùi

Nghiên nicotine—lê thuôc vao nicotine, sư dung ca thuôc la hut va thuôc la không khoi

26

2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Cac san phâm Thuôc la Mơi

Nhiêu công ty đang cho ra đơi nhưng san phâm cach tân khac nhau, như keo nicotine, sap bôi môi, nươc chưa nicotine, thuôc la điên tư: Đê ne tranh cac quy đinh vê kiêm soat thuôc la va Đê lôi keo nhưng ngươi hut thuôc hiên tai va cac khach

hang tiêm năng mơi, bao gôm ca tre em

Nhưng san phâm nay đươc tiêp thi vơi danh nghia la san phâm thay thê “an toan” va “công cu đê bo thuôc”, tuy nhiên hâu hêt chung đêu co kha năng nguy hai như cac san phâm thuôc la khac va co thê la bươc đâu tiên dân đên chưng nghiên nicotine ơ tre em

27

2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Thuôc la Điên tư (E-Cigarette)

Thuôc la điên tư la môt hê thông truyên dân nicotine băng điên tư (ENDS), sư dung pin đê chuyên chât long chưa nicotine thanh hơi đê hit vao

Thuôc la điên tư co môt khoang chưa, thiêt bi phun va phân thân

28

Nguôn: phong theo CTL tư http://www.smokefree.in/smokefree-e-cig-anatomy

2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Thuôc la Điên tư

Đươc tiêp thi môt cach co hê thông như la lưa chon thay thê cho thuôc la điêu, đê hut ơ nhưng đia điêm công công, hoăc như la phương tiên hô trơ đê cai nghiên thuôc la, hoăc ca hai

Ngoai viêc truyên dân nicotine, thuôc la điên tư con truyên dân nhưng chât co đôc tô cao (diethylene glycol), chât gây ung thư (nitrosamines) va cac hoa chât đôc hai khac*

29

*Nguôn: www.health.harvard.edu/blog/electronic-cigarettes-help-or-hazard-201109223395

2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Thuôc la Điên tư

Tac hai dai han cua thuôc la điên tư con chưa đươc biêt đên, tuy nhiên viêc sư dung ngăn han gây ra nhưng anh hương tưc thơi vê sinh ly tương tư như hut thuôc la

Môt nghiên cưu gân đây đa xac nhân sư hiên diên cua đôc tô, cac hơp chât hưu cơ dê bay hơi gây ra ung thư (VOC) va cac hat siêu min trong môi trương trong nha do sư dung thuôc la điên tư, co thê gây hai cho nhưng ngươi xung quanh thông qua viêc “hit hơi thuôc thu đông” cung tương tư như “hit khoi thuôc thu đông”

30

Nguôn: Vardavas va công sư (2011). Chest, 141(6):1400-1406; Schripp va công sư (2013). Không khi Trong nha, 23(1): 25-33. doi: 10.1111/j.1600-0668.2012.00792.x.

2012 Trương Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg

Cam ơn Quy vi!

31