Tireolaiocht don Teastas S6isearach

LiamAshe

Kieran McCarthy

Leagan Gaeilge le, ,Una Ni Eidhin agus Seamus 0 Coileain

THE EDUCATIONAL COMPANY OF IRELAND

Clar na n-abhar

Cuid 1 Tireolaiocht fhisiciuilCaibidil 1 An Dornhan1.1 An Grianch6ras1.2 Struchtur an Domhain1.3 Teicteonaic phlatai1.4 Gniomhaiocht bholcanachCas-staidear An ioslainn: Oilean bolcanachCas-staidear Mount St Helen's1.5 Creathanna TalunCas-staidear Crith talun Sichuan (2008)1.6 Fillsleibhte

Caibidil 2 Carraigeacha2.1 Ceard is Carraig ann?2.2 Bruthcharraigeacha2.3 Carraigeacha driodair2.4Carraigeacha Meiteamorfacha2.5 Acmhainni nadurtha 6n talamhCas-staidear Tairgeadh gais nadurtha in Eirinn

Caibidil 3 Screarnh an Dornhain cl rnunlu3.1 Lomairt: Reamhra3.2 Sionchaitheamh meicniuil3.3 Sionchaitheamh ceimiceachCas-staidear Pairc Naisiunta Bhoirinn an Chlair3.4 OllghluaiseachtCas-staidear Laibshreabhadh: Bolcan Nevado dei Ruiz3.5 Aibhneacha: Munl6iri na talun3.6 Aibhneacha agus daoineCas-staidear Tuilte an Mississippi sa bhliain 2001Cas-staidear Dambai a dt6gail in Eirinn3.7 An fharraige: ag scrios agus ag cruthu3.8 Daoine agus an fharraigeCas-staidear Ros Lair3.9 Oighriu: Pr6isis a bhionn ar siul ag oighear3.10 Oighriu agus gniomhaiocht dhaonna

11346710111315

18182021222324

25252627303234364444464857596067

Cuid 2 Learscaileanna agus aerfotagraifCaibidil 7 Learscaileanna agus aerfotagraif 1347.1 Suirbheireacht Ordanais 1347.2 Brf a bhaint as an tfrdhreach fisiciüil 1507.3 Brf a bhaint as an tfrdhreach daonna 152Cäs-staidear Sufomh na hUaimhe 157Cäs-staidear Feidhmeanna uirbeacha Dhroichead Atha 1597.4 Aerf6tagraif 1687.5 Lonnafocht tuaithe agus üsaid na talün 1737.6 Lonnafocht uirbeach 1757.7 Learscaileanna agus aerf6tagraif a chur i gcomparaid lena cheile 184

196198200

727273 .76798082869298

102102106108114118

123123128130132

LearscaileannaEireAn EoraipAn Domhan

Caibidil 4 An tAtmaisfear luaineach4.1 An tAtmaisfear4.2 An Meaisfn teasa4.3 Gaoth: An t-atmaisfear a bhfonn ag gluaiseacht4.4 Sruthanna aigeinCäs-staidear Sruthanna an Atlantaigh Thuaidh4.5 Aermhaiseanna agus C6rais aimsire4.6 Uisce san Atmaisfear4.7 An Aimsir4.8 Eifeacht an tf gloine agus teamh domhanda

Caibidil 5 Aeraidi agus reigiuin nadurtha5.1 Reamheolas ar aeraid5.2 Reigiüin nadürtha agus aeraidf an Domhain5.3 Aeraidf teo an Domhain5.4 Aeraidf measartha an Domhain5.5 Aeraidf fuara an Domhain

Caibidil 6 Ithreacha6.1 Ceard is ithir ann?6.2 Ithreacha na hEireann6.3 Ithir thr6paiceach dhearg6.4 Fasra nadürtha agus ithir

SandyfordIndustrial Estate

Cuid 3 Tireolaiocht sh6isialtaCaibidil 8 Daonra: Daileadh, eagsulacht agus athru 2048.1 Fas daonra 2048.2 Na euinsf a mbfonn tionehar aeu ar an rata ag a n-athrafonn an

daonra 2078.3 Na rataf d'fhas daonra a bheidh ann amaeh anseo 2128.4 Pirimidf daonra 2138.5 Athruithe i ndaileadh agus i ndlus daonra 2168.6 Dluis fsle daonra 2268.7 Dluis arda daonra 2308.8 Patruin dhomhanda: Deighilt idir an Domhan Thuaidh agus an

Domhan Theas 2348.9 Daoine ag bogadh 6 ait go hait 239Cas-staidear Seeal muinteora 241

Caibidil 9 Lonnaiocht 2489.1 Lonnaitheoirf luatha in Eirinn 2489.2 Lonnafoehtaf enuasta 2519.3 Aehmhainnf, tfr-raon agus an daileadh a bhaineann le

lonnafoehtaf 2569.4 Lonnafoeht i bPoldair nua na hfsiltfre 2599.5 Na feidhmeanna a bhfonn le lonnafoeht ehnuasta 261Cas-staidear Cathair Luimnigh: lonad uirbeaeh ilfheidhmeaeh 264Cas-staidear Köln (Cologne) 2679.6 An t-athru ata tagtha ar na feidhmeanna ata le lonnafoehtaf 2689.7 M6rfhorbairt thionsclafoeh 2719.8 Naseanna eumarsaide 272Cas-staidear Greasan na mb6ithre in Eirinn 273Cas-staidear Aerfoirt an AE 274Cas-staidear 10mpar ar an Rein 277

Caibidil 10 Uirbiu 27910.1 Patruin ag athru sna haiteanna ina bhfuil e6naf orainn:

Cathraeha 27910.2 Cathraeha: Aiteanna feidhmiula 282Cas-staidear Paras 28410.3 Luaeh na dtailte i geathraeha 28610.4 L6istfn i geathraeha in Eirinn 28810.5 Ag taisteal ehuig an obair i geathraeha 29010.6 Fadhbanna uirbeaeha 29310.7 Forbairtf uirbeaeha 297Cas-staidear Athnuaehan uirbeaeh in Fatima Mansions sa Charnan

i mBaiie Atha Cliath 298Cas-staidear Baile Adaim: An ehead bhaile de ehuid an fiehiu haois

in Eirinn 30110.8 Uirbiu sa domhan ata i mbeal forbartha 303

308308311311313 '314316318320323326326329329330334336339341343348

350353354355357357359362365367370370374377379386386389392396400405413417

Cuid 4 Tireolaiocht eacnamaiochCaibidil11 Gniomhaiochtai priomhula eacnamaiocha11.1An Domhan mar acmhainn11.2 Uisce mar acmhainnCas-staidear An solathar uisce do reigiun Bhaile Atha CliathCas-staidear Uisciu i nGleann na Nfle san Eigipt11.3 Ola: Acmhainn chrfochtaCas-staidear An Araib Shadach: Ur a thairgeann olaCas-staidear Ola a cuardach in uiscl na hEireann11.4 Saothru Phortaigh na hEireann11.5 lascach11.6An fheirmeoireachtCas-staidear Feirm mheasctha

Caibidil 12 Gniomhaiochtai tanaisteacha eacnamaiocha12.1Acmhainnf a usaid le tairge a dheanamh12.2 Sufomh na monarchanCas-staidear Tionscal eadrom: Intellreland UdCas-staidear Tionscal tram: RUSAL Aughinish12.3 Tionscal gan chuing12.4 Sufomh tionsclafoch: athru le himeacht ama12.5 R61na mBan i dtionscail12.6 Deantusafocht ar fud an Domhain12.7An tionchar a bhfonn ag gnfomhafocht thionsclafoch ar an

timpeallacht12.8 Tuairimf 6 dhreamanna eagsula ag teacht salach ar acheileCas-staidear Ag d6 (Ioscadh)Cas-staidear Uaireanta oibre a ngiorru

Caibidil 13 Gniomhaiochtai treasacha eacnamaiocha13.1 Seirbhfsf13.2 Turas6ireachf13.3 Turas6ireacht san Eoraip13.4 Turas6ireacht agus naisc iompair13.5 Tionchar na turas6ireachta

Caibidil 14 Eagothroime eacnamaiochta14.1Acmhainnf an Domhain: Ce a bhaineann leas astu?14.2 Na Tfortha Saibhre ag dushaothru na dTfortha bochtaCas-staidear Sceal an chaife14.3 Cunamh don Domhan Theas14.4 Cuinsf a chuireann Bac leis an bhForbairt EacnamafochCas-staidear An tSudain14.5 Eagothroimf eacnamafochta laistigh den AECas-staidear Eagothraimf eacnamafochta san lodail14.6 Deireadh a chur le hEagothroime Eacnamafochta

Mfniu ar choincheapaGluaisInneacs

• Aitheantas do na pictiuir