tkyd- sayi 4- 17 ocak · 2020. 6. 4. · SEKTÖRDEN HABERLER 4 kurumsal yat›r›mc›ocak-mart 2009 Kat›lma paylar› kayda al›nanlar: 1. ‹ﬂ Yat›r›m Menkul De¤erler

Gür ÇA⁄DAfiTKYD Baflkan›

Her geçen y›l yeni enstrümanlar ve

düzenlemelerle geliflmeiçinde olan sermaye

piyasam›zda da krizinolumsuz etkilerini

yaflamaktay›z ancakkrizlerin ayn› zamanda

f›rsatlar getirdi¤ini de biliyoruz. Bu y›l

yat›r›mc›lar bir yandankendilerine çekidüzen

verirken, bir yandan dayeni yat›r›m olanaklar›n›

kollayacaklar.

“

”

Ülkemizde kurumsal yat›r›mc› taban›n›n geliflmesi ve sermaye piyasam›z›n da-ha güçlü hale gelmesi ad›na çaba ve çal›flmalar›m›z› art›rarak sürdürdü¤ümüzbir y›l› daha geride b›rakt›k.

Geçti¤imiz y›l›n son aylar›nda ifl ortam› ve reel sektördeki etkilerinin de aç›¤aç›kmas›yla daha derinleflen küresel finansal kriz, yine yat›r›mc›n›n ana gündemmaddesiydi. Krizin tüm olumsuz yanlar›na karfl›l›k içerdi¤i yeni dersler ve dü-zenleyicilere de gözden geçirme f›rsatlar› vermesi, gelecekte piyasalar›n sa¤l›-¤› aç›s›ndan olumlu beklentiler de getiriyor.

Her geçen y›l yeni enstrümanlar ve düzenlemelerle geliflme içinde olan serma-ye piyasam›zda da krizin olumsuz etkilerini yaflamaktay›z ancak krizlerin ayn›zamanda f›rsatlar getirdi¤ini de biliyoruz. Bu y›l yat›r›mc›lar bir yandan kendile-rine çekidüzen verirken, bir yandan da yeni yat›r›m olanaklar›n› kollayacaklar.Sermaye Piyasas› Kurul’umuzun da, yat›r›mc› güvenini koruyarak, yat›r›m im-kanlar›n› çeflitlendirerek yeni enstrüman ve düzenlemelerle hedefine do¤ru iler-leme gayretinde olaca¤›na inan›yoruz.

Dergimizin dördüncü say›s›nda yine gündemi yakalayan ve piyasa aktörlerininnabz›n› tutan zengin bir içerikle karfl›n›zday›z. Sermaye Piyasas› KuruluKurumsal Yat›r›mc›lar Dairesi Baflkan› Say›n Ceyda ‹skender, kurumsal yat›r›m-c›lara yönelik yap›lmakta olan ve yap›lacak yeni düzenlemeleri Kurumsal Yat›-r›mc›’ya anlatt›. Türkiye’de de h›zla geliflen bir kurumsal yat›r›mc› kitlesi: GiriflimSermayesi ise kapak konumuzu oluflturdu.

Kurumsal Yat›r›mc›’n›n bu say›s›nda, ‹stanbul Alt›n Borsas› Baflkan› Say›n Os-man Saraç, borsan›n önemi, fonksiyonlar›, geliflimi, yat›r›m arac› olarak alt›n veborsan›n kurumsal yat›r›mc›lara sundu¤u imkânlar› tüm detaylar›yla anlat›yor.

Ülkemizde de uygulanmas› gündemde olan hisse senetlerine dayal› vadeli ifl-lem sözleflmelerini tan›tt›¤›m›z bu say›m›zda ayr›ca, portföy yönetim flirketleriderecelendirmesi, yat›r›m ortakl›klar›n›n 2008 sonu itibariyle performans de¤er-lendirmesi ve portföy yönetim flirketlerinde son dönemde yayg›n olarak kullan›-lan risk ölçüm yöntemini tan›tan ve irdeleyen bir çal›flma da yer al›yor.

EFAMA’dan bölümünde UCITS IV Direktifleri, Fon Yönetimi’nde Sentez Fon Se-peti Fonlar› ve Kamu Borçlanma Fonu türlerinin tan›t›m›n› bulacaks›n›z.

De¤erli ekonomist ve akademisyenlerin finansal krizi irdeleyen görüflleri, dün-yadan ve Türkiye’den krize yönelik yeni kitap tan›t›mlar›, krizin yat›r›m ortam›nason yans›malar›na dünyadan örnekler, sektörel veriler dergimizin sizlere günde-mi tafl›may› amaçlad›¤› di¤er bölümleri oluflturuyor.

Yeni y›lda piyasam›z› daha ileriye götürmek için çal›flmalar›m›z› sürdürece¤iz.

Sayg›lar›mla,

Gür ÇA⁄DAfi TKYD Yönetim Kurulu Baflkan›

BAfiKAN’DAN

1kurumsal yat›r›mc› ocak-mart 2009

De¤erli Okurlar›m›z,

KÜNYE OCAK-fiUBAT-MART 2009

kurumsal yat›r›mc›

Türkiye Kurumsal Yat›r›mc›Yöneticileri Derne¤iad›na ‹mtiyaz Sahibi

Gür Ça¤dafl

Sorumlu Yaz› ‹flleri MüdürüTülin Özayd›n

Yay›n KuruluDr.Alp Keler

Celal ReyhanCenk AksoyHalim Çun‹lhami Koç

Tayfun Oral

Dan›flma KuruluDr.Ahmet D.Erelçin

Belma ÖztürkkalCem Yalç›nkaya

Didem GordonDr.Gürman Tevfik

Hasan GüzelözHüseyin Ergin

Meltem ÖterMurat Ögel

Ömer Yenido¤anZafer Onat

Reklam MüdürüSelin Sözer

Yay›n TürüYayg›n, süreli

Kurumsal Yat›r›mc› TKYD’ninüç ayda bir yay›nlanan sektörel

yay›n organ›d›r.

Yönetim AdresiTürkiye Kurumsal Yat›r›mc›Yöneticileri Derne¤i - TKYD

‹fl Kuleleri Kule:2 Kat:84.Levent 34330 ‹STANBUL

Tel:0212-279 03 99Faks: 0212-279 07 44

[email protected]

Grafik Tasar›m ve Bask›ya haz›rl›k

‹talik AjansTel: 0212-321 21 71

Bask›Mart Matbaac›l›k

Tel: 0212-321 23 00

TKYD Kurumsal Yat›r›mc› dergisi, TKYD taraf›ndanyat›r›mc›lar› bilgilendirme amac›yla haz›rlanm›flt›r.

Bu dergide yer alan her türlü haber, bilgi ve yorumlar; güvenilir oldu¤una inan›lan Kaynaklar taraf›ndan

haz›rlanm›fl araflt›rma raporlar›, de¤erlendirmeler, at›flar,çeviriler ve istatistikî verilerden derlenmifltir.

Dergide yer alan tüm yaz›lar ve içeriklerinden yazarlar› sorumludur. Bilgilerin hata ve eksikli¤inden ve ticari amaçla

kullan›lmas›ndan do¤abilecek zararlardan TKYD KurumsalYat›r›mc› dergisi sorumlu de¤ildir. Raporda yer alan bilgiler

kaynak gösterilmek flart›yla izinsiz yay›nlanabilir.

içindekiler

KAPAKG‹R‹fi‹M SERMAYES‹

4 SEKTÖRDEN HABERLER 6 SPK’DAN

Kurumsal Yat›r›mc›lar Üzerine Genel Bir De¤erlendirmeCeyda ‹skender Sermaye Piyasas› Kurulu Kurumsal Yat›r›mc›lar Dairesi Baflkan›

12 ALTIN BORSASI‹STANBUL ALTIN BORSASI, KIYMETL‹ MADEN YATIRIMI VE SAKLAMA GÜVENCES‹ AÇISINDAN KURUMSAL YATIRIMCILAR ‹Ç‹N ALTERNAT‹F B‹R P‹YASA Osman Saraç Alt›n Borsas› Baflkan Vekili

12 EKONOM‹ST GÖRÜfiKronik Hastal›k: Cari Aç›k...Mehmet Besimo¤lu Oyak Menkul De¤erler A.fi. Ekonomist

1820 ‹fi G‹R‹fi‹M

MURAT ÖZGEN‹fl Giriflim Sermayesi Yat›r›m Ortakl›¤› A.fi. Genel Müdür

22 TURKVEN PRIVATE EQUITY25 HSBC PORTFÖY YÖNET‹M‹

DR.AHMET ERELÇ‹N HSBC Portföy Yönetimi A.fi. Yönetim Kurulu Baflkan Vekili

27EKONOM‹ST GÖRÜfi

Kriz ve Ç›k›fl Yollar›Dr.Mahfi E¤ilmez

34 R‹SK YÖNET‹M‹Portöy Yönetimi fiirketlerinde Risk Ölçme ve YönetimiAli Gürsoy - Burak Salto¤lu

‹Ç‹NDEK‹LER


42 KAPAKH‹SSE SENED‹NE DAYALI VADEL‹ ‹fiLEM SÖZLEfiMELER‹

46AKADEM‹KEkonomisi Yönetiminde Sinyallemenin Önemine Bir Yak›n Zaman Örne¤iCevdet Akçay Oyak Menkul De¤erler A.fi. Ekonomist

49 EFAMAUCITS IV DirektifleriDerleyen: CENK AKSOY‹fl Portföy Yönetimi A.fi. Genel Müdür Yard›mc›s›

54 DERECELEND‹RMEFitch Ratings Portföy Yönetim fiirketi DerecelendirmesiBotan Berker

60 YATIRIM ORTAKLIKLARI2008 Y›l Sonu ‹tibariyle Menkul K›ymet Yat›r›m Ortakl›klar›

FON DÜNYASIDerleyen: HAL‹M ÇUN

69 YATIRIMCI K‹TAPLI⁄I72 KYD ENDEKSLER‹73 SEKTÖR VER‹LER‹

64• Credit Suisse, Fon Yönetimi Bölümünü

Aberdeen’e sat›yor

• Rusya’n›n ilk “risk sermayesi fonu” kuruldu!

• Morningstar Y›l›n Fon Yöneticilerini aç›klad›

• John Neff ucuz hisselerin peflinde!

42 AHMET ÇAYIRO⁄LUOyak Menkul De¤erler A.fi. Vadeli ‹fllemler Birim Yöneticisi

44 EMRAH YÜCEL‹fl Yat›r›m Menkul De¤erler A.fi. Yurtiçi Piyasalar Bölüm Yönetmeni

56 TKYD’DENETK‹NL‹KLERDERNEK FAAL‹YETLER‹EFAMA VE IIFATKYD ÇALIfiMA KOM‹TELER‹2009 YILI PLANLARI

30 FON YÖNET‹M‹ 30 F‹NANS PORTFÖY SENTEZ FON SEPET‹ FONLARI

TÜL‹N TORA GÖ⁄Üfi Finans Portföy A.fi. Portföy Yönetimi Müdürü

32 AK PORTFÖY AV‹VASA EMEKL‹L‹K VE HAYAT KAMUBORÇLANMA ARAÇLARI EMEKL‹L‹K YATIRIM FONUS.ATAGÜN KILIÇ AK Portföy Yönetimi A.fi. Müdür Yard›mc›s›

SEKTÖRDENHABERLER

4 kurumsal yat›r›mc› ocak-mart 2009

Kat›lma paylar› kayda al›nanlar:

1. ‹fl Yat›r›m Menkul De¤erler A.fi. - Dinamik A Tipi ‹stanbul De¤iflken Yat›r›m Fonu

2. Finans Emeklilik ve Hayat A.fi. - Likit-Kamu Emeklilik Yat›r›m Fonu- Gelir Amaçl› Kamu Borçlanma Araçlar›

Emeklilik Yat›r›m Fonu- Büyüme Amaçl› Hisse Senedi Emeklilik Yat›r›m

Fonu - Büyüme Amaçl› Uluslararas› Karma Emeklilik

Yat›r›m Fonu- Esnek Emeklilik Yat›r›m Fonu

3. Oyak Yat›r›m Menkul De¤erler A.fi. - B Tipi Özel Portföy Yönetimi De¤iflken Fonu

4. Ergo‹sviçre Hayat ve Emeklilik A.fi. - Para Piyasas› Likit Kamu Emeklilik Yat›r›m Fonu - Büyüme Amaçl› Hisse Senedi Emeklilik Yat›r›m

Fonu- Gelir Amaçl› Kamu Borçlanma Araçlar› (USD)

Emeklilik Yat›r›m Fonu- Gelir Amaçl› Kamu Borçlanma Araçlar› (EURO)

Emeklilik Yat›r›m Fonu - Büyüme Amaçl› Esnek Emeklilik Yat›r›m Fonu- Gelir Amaçl› Kamu Borçlanma Araçlar›

Emeklilik Yat›r›m Fonu

5. Türkiye S›nai Kalk›nma Bankas› A.fi.

- B Tipi %10 Getiri Garantili Temiz Enerji Fonu

YEN‹ ‹HRAÇLAR:

SEKTÖRDEN HABERLER

2. EFG ‹stanbul Menkul De¤erler A.fi.’nin, her biri100.000.000 TL bafllang›ç tutarl› “EFG ‹stanbulMenkul De¤erler A.fi. A Tipi Hisse Senedi ModelPortföy Fonu” ile “EFG ‹stanbul Menkul De¤erlerA.fi. A Tipi De¤iflken Aktif Fonu”nun kurulufllar›naizin verildi.

3. Türk Ekonomi Bankas› A.fi.’nin Seri:V, No:59 sa-y›l› “Portföy Yöneticili¤i Faaliyetine ve Bu FaaliyetteBulunacak Kurumlara ‹liflkin Esaslar Tebli¤i”nin 18.maddesi çerçevesinde portföy yönetim flirketlerininbireysel portföy yönetimine konu müflteri varl›klar›-n›n saklanmas› konusunda portföy saklama kurulu-flu olarak faaliyet göstermesine izin verildi.

4. 50.000.000 TL bafllang›ç tutarl› “Ata Yat›r›m Tür-kiye ‹slami Market A Tipi Borsa Yat›r›m Fonu”nunkurulufluna izin verilmesi talebi olumlu karfl›land›.

5. Türkiye Garanti Bankas› A.fi.’nin portföy yönetimflirketlerinin bireysel portföy yönetimine konu müfl-teri varl›klar›n›n saklanmas› konusunda portföy sak-lama kuruluflu olarak faaliyet göstermesine iliflkintalebi olumlu karfl›land›.

ÖZEL DURUMLAR:

Akbank T.A.fi.’nin, kurucusu oldu¤u A Tipi Sabanc›Holding ‹fltirak Fonu, Özel Bankac›l›k Portföy YönetimiA Tipi Hisse Senedi Fonu ve A Tipi Mali Kurulufllar Sek-tör Fonu’nun A Tipi Hisse Senedi Fonu bünyesinde;Özel Bankac›l›k Portföy Yönetimi B Tipi Tahvil ve BonoFonu’nun B Tipi Uzun Vadeli Tahvil ve Bono Fonu bün-yesinde; Özel Bankac›l›k Portföy Yönetimi B Tipi De-¤iflken Fonu’nun, B Tipi De¤iflken Fon bünyesinde bir-lefltirilmesi talebi kabul edildi.


Kurulufluna izin verilen/kat›lma paylar›kayda al›nanlar:

1. Türk Ekonomi Bankas› A.fi. - B Tipi %100 Anapara Koruma Amaçl› Beflinci

Yat›r›m Fonu - B Tipi %100 Anapara Koruma Amaçl› Alt›nc›,

Yedinci ve Sekizinci Yat›r›m Fonu

2. Baflak Groupama Emeklilik A.fi.- B Tipi %100 Anapara Koruma Amaçl›

Dördüncü Yat›r›m Fonu- B Tipi %100 Anapara Koruma Amaçl› Beflinci

Yat›r›m Fonu- B Tipi %100 Anapara Koruma Amaçl› Alt›nc›

Yat›r›mFonu- B Tipi %100 Anapara Koruma Amaçl› Yedinci

Yat›r›m Fonu

3. T. ‹fl Bankas› A.fi. - B Tipi Dövizin Yükselece¤ini Öngören

Yat›r›mc›lara Yönelik %100 Koruma Amaçl› Mutlu Yat›r›m Fonu

YEN‹ FAAL‹YET ‹Z‹NLER‹:

1. fieker Yat›r›m Menkul De¤erler A.fi.’nin 50 milyonYTL bafllang›ç tutarl› ‘fieker Yat›r›m Menkul De¤er-ler A.fi. B Tipi Alt›n Fonu’nun kurulufluna izin verildi.

13/10 – 26/12/2008 döneminde yay›nlanan SPK haftal›k bültenlerinden derlenmifltir.

Türkiye gibi geliflmekte olan ül-kelerde istikrarl› büyümeninve iktisadi kalk›nman›n sa¤-lanmas›nda en önemli faktörler ge-rekli sermaye birikiminin temin edil-mesi ve do¤ru bir flekilde yat›r›mayönlendirilmesidir. Hane halk›n›ntasarruf e¤iliminin yükseltilmesi, ya-t›r›mlar› finanse edecek fonlar›n dü-flük maliyet ve yüksek tutarda sa¤-lanabilmesi ve etkin ve verimli birflekilde da¤›t›labilmesi için o ülkedegeliflmifl bir sermaye piyasas›n›nvar olmas› gerekmektedir. Sermayepiyasas›n›n etkinli¤ini ve geliflmifllikdüzeyini ise büyük ölçüde o piya-sadaki kurumsal yat›r›mc›lar›n geli-flimi ve kurumsal yat›r›m taban›n›ngeniflli¤i belirlemektedir.

Ülkemiz sermaye piyasas›n›n bu-gün geldi¤i noktaya ulaflmas›nda,kolektif yat›r›m araçlar› endüstrimi-zin gerek sermaye piyasam›z›n de-rinleflmesi gerekse de piyasadakibilgi birikimi ve profesyonellik dü-zeyinin artmas› yönünde etkisi bü-yük olmufltur. Ancak baz› sektör is-tatistiklerine bak›ld›¤›nda sektördehala gelifltirilmeye aç›k alanlar›n veönemli bir potansiyelin mevcut bu-lundu¤unu söylemek de yanl›fl ol-mayacakt›r.

Örne¤in kurumsal yat›r›mc›lar›n son5 y›ll›k dönemdeki ortalama portföyda¤›l›mlar›na bak›ld›¤›nda özelliklemenkul k›ymet yat›r›m fonu portföy-lerinde hisse senedi oranlar›n›n dü-flüklü¤ü ve giderek artan ters repooranlar› göze çarpmaktad›r. Emek-lilik yat›r›m fonlar›nda ise hisse se-nedi oranlar› menkul k›ymet yat›r›mfonlar›na göre nispeten daha yük-sek ve ters repoda de¤erlendirilenfon büyüklü¤ü oran› oldukça düflükseyretmektedir. Emeklilik yat›r›mfonlar›nda yat›r›ma yönlendirilen tu-tar›n önemli bir oran› ise D‹BS’lerdede¤erlendirilmektedir. Ortalamavadeler aç›s›ndan bak›ld›¤›nda,emeklilik yat›r›m fonlar›nda ortala-ma vadenin her dönemde dahauzun oldu¤unu ve en güncel verileritibariyle menkul k›ymet yat›r›m fon-lar›nda 50 gün civar›nda ikenemeklilik yat›r›m fonlar›nda 370 güncivar›nda oldu¤unu görmekteyiz.Bu durum, emeklilik yat›r›m fonlar›-n›n kurumsal yat›r›mc› olarak sektö-re girmesinden bu yana uzun vade-li yat›r›m al›flkanl›¤›n›n kazan›lma-s›nda önemli katk›lar› oldu¤unu, ay-n› zamanda menkul k›ymet yat›r›mfonlar›nda da vadelerin uzamas›için yap›lmas› gerekenler oldu¤unuortaya koymaktad›r.

SPK’DAN


Kurumsal yat›r›mc› sektörününsahip oldu¤u mevcut geliflimpotansiyelinin iyi bir flekildede¤erlendirilebilmesi halinde, sermaye piyasam›z›n bugün oldu¤unoktan›n çok daha ilerisinegötürülebilece¤i aç›kt›r. Bunun içingerek kamu otoritesine gerekse desektör kat›l›mc›lar›na sektörünküresel sermaye piyasalar›n›ngereklerine uygun bir flekildegelifliminin sürdürülmesi yönündeönemli görevler düflmektedir.

Ceyda ‹skenderSermaye Piyasas› Kurulu

Kurumsal Yat›r›mc›lar Dairesi Baflkan›

KURUMSAL YATIRIMCILARÜSTÜNE GENEL B‹RDE⁄ERLEND‹RME

“

”

Kurumsal Yat›r›mc›lar›n Dünü, Bugünü veGelece¤e ‹liflkin Beklentiler


Yine tüm menkul k›ymet yat›r›m fon-lar›n›n son 5 y›ll›k dönemdeki top-lam fon büyüklü¤ünün fon tür vetiplerine göre da¤›l›m›na bak›ld›¤›n-da, B tipi fonlarda de¤erlendirilenfon büyüklü¤ünün toplam fon bü-yüklü¤ünün % 95’inin üzerinde ol-du¤u, likit fonlar›n ise fon türleri içe-risinde en yüksek a¤›rl›¤a sahip ol-du¤u anlafl›lmaktad›r. Kurumsal yat›r›mc› sektörünün sa-hip oldu¤u mevcut geliflim potansi-yelinin iyi bir flekilde de¤erlendirile-bilmesi halinde, sermaye piyasam›-

z›n bugün oldu¤u noktan›n çok da-ha ilerisine götürülebilece¤i aç›kt›r.Bunun için gerek kamu otoritesinegerekse de sektör kat›l›mc›lar›nasektörün küresel sermaye piyasala-r›n›n gereklerine uygun bir flekildegelifliminin sürdürülmesi yönündeönemli görevler düflmektedir. Geli-flim hedefine yönelik çal›flmalar›nbaflar›s› konusunda önkoflul ise, el-bette sektör ve kamu otoritesi ara-s›ndaki iflbirli¤inin tesisidir. Serma-ye Piyasas› Kurulu’nun (SPK) ku-rumsal yat›r›mc›lar› temsilen kuru-

lan meslek dernekleri baflta olmaküzere sektörle diyalog ve iflbirli¤i-nin gelifltirilmesi yönündeki yaklafl›-m›na karfl›l›k, Türkiye Kurumsal Ya-t›r›mc› Yöneticileri Derne¤i’nin(TKYD) sektörü temsilen yapt›¤› ça-l›flmalar ve SPK ile koordinasyongörevini üstlenmesi sektörümüziçin çok önemli kazan›mlar olmufl-tur. TKYD’nin baflar›l› çal›flmalar›nayeni bir halka olarak “Kurumsal Ya-t›r›mc›”y› hayata geçirmesi ise bilgipaylafl›m›, ortak ak›l gelifltirme vesektörün tan›t›m› yolunda at›lm›fl

Menkul K›ymet Yat›r›m Fonlar› Portföy Da¤›l›mlar› Tablosu

Emeklilik Yat›r›m Fonlar› Portföy Da¤›l›mlar› Tablosu

Toplam Fon Büyüklü¤ünün Fon Tür ve Tiplerine Göre Da¤›l›m› Tablosu

Kaynak: SPK

TÜM MENKUL KIYMET YATIRIM FONLARI

Yıl HS D‹BS TR BPP YMK Di¤er% % % % % %

2004 2,22 67,17 27,77 2,83 0,02 0,002005 2,52 70,27 26,03 1,14 0,03 0,002006 2,70 38,27 57,53 1,39 0,09 0,022007 2,53 37,90 56,29 2,97 0,05 0,25

2008/10 1,44 30,73 63,27 3,96 0,03 0,56

Kaynak: SPK

TÜM EMEKL‹L‹K YATIRIM FONLARI

Yıl HS D‹BS TR BPP YMK Di¤er% % % % % %

2004 13,32 72,44 9,07 3,33 1,84 0,002005 11,12 80,41 5,35 0,91 0,76 1,452006 8,59 73,03 14,43 2,50 0,69 0,752007 11,60 68.87 13.66 0.42 0.51 4,93

2008/10 7,03 67,06 19,66 0,07 0,54 5,64

Kaynak: SPK

Likit B Tipi Fonların Fonların

Toplam MKYF A Tipi MKYF B Tipi MKYF Likit Fonlar Toplam Toplam FonlarYıl (Milyon TL) (Milyon TL) (Milyon TL) (Milyon TL) ‹çindeki Payı (%) ‹çindeki Payı (%)

2004 24.443 780 23.663 13.337 96,81 54,562005 29.374 1.033 28.340 19.996 96,48 68,072006 22.011 831 21.180 17.944 96,22 81,522007 26.381 919 25.461 20.442 96,51 77,49

2008/10 25.008 600 24.405 21.429 97,59 85,69

büyük bir ad›md›r. SPK taraf›ndanson dönemde TKYD ve di¤er sek-tör kat›l›mc›lar› ile iflbirli¤i içerisindeyap›lan düzenlemelere bak›ld›¤›n-da, sektörün geliflimi aç›s›ndan çokönemli ad›mlar at›ld›¤› ve bu dü-zenlemelerin filli sonuçlar›n›n daolumlu manada al›nmaya baflland›-¤› görülmektedir.

Kurumsal yat›r›mc›lar›n geliflimi de-nildi¤inde akla gelen en önemli ko-nulardan biri, piyasadaki kolektifyat›r›m arac› çeflitlili¤inin art›r›lma-s›d›r. Farkl› kolektif yat›r›m araçlar›farkl› risk ve getiri beklentisine sa-hip yat›r›mc›lar› kurumsal portföyle-re yönelterek kurumsal yat›r›mc› ta-ban›n›n genifllemesine yard›mc› ol-maktad›r. 2007-2008 dönemindeSPK taraf›ndan yap›lan düzenle-melerin ço¤u yeni ürünlerin hayatageçirilmesine yönelik olmufltur.D‹BS endekslerine dayal› borsayat›r›m fonlar›, fon sepeti fonlar›,serbest yat›r›m fonlar›, korumaamaçl› yat›r›m fonlar›, garantili fon-lar, konut finansman fonlar›, ipotekteminatl›/ipote¤e dayal› menkulk›ymetler gibi yeni araçlar sermayepiyasam›za kazand›r›lm›flt›r. Mev-cut durumda dokuz adet borsa ya-t›r›m fonu, üç adet fon sepeti fonu-nun mevcut bulunmas›n›n yan›nda,befl adet serbest yat›r›m fonu kuru-lufluna izin verilmifl ve bunlardanbir tanesinin kat›lma paylar› Kurulkayd›na al›nm›fl, 26 adet korumaamaçl› yat›r›m fonu ve üç adet ga-rantili yat›r›m fonunun kuruluflunaizin verilmifl ve kat›lma paylar› Ku-

rul kayd›na al›nm›flt›r. Tüm bu yeniaraçlar›n sektörde portföy yönetimialan›nda uzmanlaflm›fl kadrolar›ndaha etkin bir flekilde de¤erlendi-rilmesine imkan vermesi ve enönemlisi ülkemizdeki yat›r›m kültü-rünü de¤ifltirerek sektöre dahauzun vadeli bir yaklafl›m getirmesibeklenmektedir.

Öte yandan portföy yönetim flirket-lerinin, yönettikleri bireysel portföy-lere ait varl›klar›n saklanmas› konu-sunda portföy saklama kurulufluolarak faaliyet göstermesine izinverilen bankalardan hizmet almas›-na iliflkin düzenlemeler yap›lm›flt›r.Saklama bankalar›, portföy yönetimflirketlerinin bireysel müflterilerineait finansal varl›klar›n saklanmas›,kay›tlar›n›n tutulmas›, varl›k ve nakithareketlerinin idaresi ve kontrolüfaaliyetlerini yürüterek sistemde ila-ve bir güvenlik unsuru olarak yerinialm›flt›r. Son durum itibariyle alt›adet bankaya bireysel portföylerkonusunda portföy yönetim flirket-lerine saklama hizmeti vermesi ko-nusunda izin verilmifltir.

Yine gayrimenkul yat›r›m ortakl›klar›(GYO) tebli¤inde 2008 y›l›nda yap›-lan de¤ifliklikler ile, hem sistemingüvenilirli¤ini daha da artt›racakhem de sektöre kat›l›m imkân›n› ge-niflletecek yeni düzenlemeler geti-rilmifltir. En önemli de¤ifliklik,GYO’larda faaliyet konusuna girenalanlarda gerekli tecrübe ve yeterlimali güce sahip olacak en az birorta¤›n kurulufl ve dönüflümde lider

sermayedar olmas› zorunlulu¤unungetirilmesi olmufltur. Bu düzenle-menin öncelikli amac›, GYO’nunayn› zamanda hakim orta¤› olmas›öngörülen lider sermayedar›nGYO’larda güven unsuru olaraksistemdeki yerini almas›d›r. Di¤ertaraftan mevcut yap›da, GYO kuru-lufl ve dönüflüm baflvurular›nda hâ-lihaz›rda bütün kurucu ortaklardaaranan baflvuru flartlar› yenidendüzenlenerek, lider sermayedarharicindeki di¤er ortaklarda arananflartlar›n hafifletilmesi sa¤lanm›flt›r.Bu model ile küçük ortaklara hemdaha güvenli bir sisteme yat›r›myapma imkan› getirilmifl hem de buortaklar›n bu sisteme daha kolayflartlarla girmesi temin edilmifltir.

SPK taraf›ndan iki y›ll›k bir çal›flma-n›n sonucu olarak bu dönemde, ABmevzuat›na uyumlu yeni SermayePiyasas› Kanunu tasla¤›n›n haz›rl›kçal›flmalar› tamamlanm›fl ve taslak-ta kurumsal yat›r›mc›lar sektörününyeniden yap›lanmas›n› sa¤layacakreform niteli¤inde yenilikler öngö-rülmüfltür. Kanun de¤iflikli¤iningerçekleflmesi halinde yat›r›m fonukurucular›na iliflkin kurum bazl› s›-n›rlamalar›n kald›r›lmas› ve fon yö-netim flirketlerinin hayata geçirilme-si, yat›r›m fonlar›n›n aç›k uçlu halegetirilmesi, de¤iflken sermayeli ya-t›r›m ortakl›klar›n›n ve portföy sakla-ma kurulufllar›n›n kurulmas› ve ka-mu kurumu niteli¤inde bir meslekkuruluflu olarak Türkiye KurumsalYat›r›mc›lar Birli¤i’nin teflkilatlanma-s› mümkün hale gelecektir.

SPK’DAN


Kaynak: SPK

MKYF EYF MKYF EYF

03/10/2008 3.398.388 1.558.056 25,249 5,81215/10/2008 3.493.159 1.463.865 25,612 5,79403/11/2008 3.285.567 1.694.438 24.905 5.83814/11/2008 3.310.706 1.655.960 25.019 5.90501/12/2008 3.311.556 1.678.502 24.772 6.04315/12/2008 3.482.575 1.486.425 24.359 6.19526/12/2008 3.248.739 1.719.625 24.036 6.333

TarihYat›r›mc› Say›s› Toplam De¤er (Milyon TL)

Yat›r›m Fonlar› ve Emeklilik Yat›r›m Fonlar› Toplam De¤erleri ve Yat›r›mc› Say›lar›

Düzenleme altyap›s›nda bahsedi-len iyilefltirmeler yap›lm›fl olmaklabirlikte, 2008 y›l›n›n son çeyre¤indeözellikle Ekim ve Kas›m aylar›ndaetkisini en fazla hissetmifl oldu¤u-muz küresel kriz kurumsal yat›r›m-c›lar aç›s›ndan da oyunun kurallar›-n› de¤ifltirmifltir. Bu dönemde enfazla düflüfl hisse senedi fonlar›ndayaflanm›flt›r. Portföylerde bulunanvarl›klarda görülen krize ba¤l› de-¤er düflüflleri toplam de¤erlerin dedüflmesine neden olmufl, ayr›cayat›r›mc›lar›n döviz, nakit ve k›ymet-li maden gibi farkl› yat›r›m araçlar›-na yönelmeleri nedeniyle yat›r›m fo-nu kat›lma paylar›na yat›r›m yapanyat›r›mc› say›s›nda da azalmalargörülmüfltür. Emeklilik yat›r›m fonla-r›nda ise kat›l›mc› say›s› ve fon bü-yüklü¤ündeki art›fl devam etmeklebirlikte önceki döneme göre art›flh›z› azalm›flt›r.

Kriz döneminde sermaye piyasala-r›n› teflvik etme amaçl› olarak,14.11.2008 tarihinden itibaren tammükellef gerçek kifli ve kurumlar ta-raf›ndan hisse senetlerine iliflkinolarak elde edilen kazançlar içinstopaj oran›n›n % 0’a düflürülmesisonucunda, bireysel hisse senediyat›r›mlar› yat›r›m fonlar› arac›l›¤›ylayap›lan hisse senedi yat›r›mlar› kar-fl›s›nda vergisel aç›dan daha avan-tajl› bir hale gelmifltir. Bu kapsam-da kurumsal portföylerdeki hissesenedi oran›n›n art›r›labilmesini te-minen, portföyünde hisse senedibulunduran yat›r›m fonlar› aç›s›n-dan yeni teflviklerin neler olabilece-¤inin araflt›r›lmas› gerekmektedir.

Kriz, Aral›k ay› bafl›na kadar olandönemde yat›r›m ortakl›klar›nda dayat›r›m fonlar›na benzer flekildeportföyde yer alan varl›klar›n de-

¤erlerinde düflüfl yaflanmas›na ne-den olmufltur. Yat›r›m ortakl›klar›endeksi, ‹MKB Ulusal 100 endeksiparalelinde bir düflüfl göstermeklebirlikte söz konusu hisse senetleri-nin likiditesinin düflük olmas› ve ya-banc› yat›r›mc› oran›n›n nispeten azolmas› sebebiyle endeksten dahaaz düflüfl kaydetmifltir. Gayrimen-kul yat›r›m ortakl›klar› endeksindegözlemlenen düflüfl oran›n›n ise‹MKB Ulusal 100 Endeksine göredaha fazla oldu¤u görülmektedir.Bunun ana nedeni krizin ç›k›fl se-beplerinden olan konut piyasalar›n-da yaflanan fiyat düflüfllerinden ül-kemizdeki gayrimenkul yat›r›m or-takl›klar›n›n da etkilenmifl olmas›d›r.

Di¤er taraftan kriz döneminin tümdünyada en çok tart›fl›lan konusu,düzenlenmeyen bir alan olmas› veyat›r›mlar›n›n fleffaf olmamas› gibi


‹MKB U-100, GYO, MKYO Endeks De¤erleri Tablosu

Kaynak: SPK

Tarih29.09.2008 36.051 17.783 10.89403.10.2008 34.553 17.133 10.70215.10.2008 29.444 13.739 9.08503.11.2008 27.988 12.137 8.56514.11.2008 25.425 11.583 8.01401.12.2008 24.331 10.872 7.81415.12.2008 25.598 11.103 8.19726.12.2008 26.498 11.176 8.504

Endeksler‹MKB U-100 G. Y. O. M. K. Y.O.

SPK taraf›ndan ilki Ocak ay›nda ikincisi de fiubat ay›nda olmak üzere giriflim sermayesi vealt yap› yat›r›m ortakl›klar›na iliflkin düzenlemeler kapsam›nda iki çal›fltay düzenlenecektir.

SPK’DAN


yönleriyle hedge fonlar olmufltur.Ülkemizde ise hedge fonlar›n ser-best yat›r›m fonlar› ad› alt›nda kurul-malar›na ve faaliyet göstermelerineyak›n dönemde izin verilmifl bulun-maktad›r. Serbest yat›r›m fonlar›n›ndi¤er ülke örneklerinin aksine Kuru-lumuz kayd›nda yer almalar› ve Ku-rulumuz düzenlemelerine tabi ol-malar› nedeniyle, kriz dönemlerin-de karfl› karfl›ya kal›nabilecek risk-lerin di¤er ülke örneklerine göredaha s›n›rl› oldu¤u düflünülmekte-dir. Örne¤in, fon paylar›n›n Kurulkayd›na al›nabilmesi için fonlar›nyönetimine iliflkin risk yönetim sis-temlerini de içeren bir iç kontrol sis-temini oluflturmalar› zorunlulu¤unuyerine getirmeleri gerekmektedir.Ayr›ca Kurulumuzca s›n›rland›r›lma-mas›na ra¤men, kurulufluna izin ve-rilen mevcut serbest yat›r›m fonlar›-n›n iç tüzüklerinde kald›raç oran›n›nen fazla 5 kat olarak belirlendi¤i gö-rülmektedir.

SPK’n›n önümüzdeki döneme ilifl-kin ajandas›nda, kurumsal yat›r›m-c›lar alan›nda k›sa vadeli projelerolarak giriflim sermayesi yat›r›m or-takl›klar› ve menkul k›ymet yat›r›mfonlar› aç›s›ndan çok önemli aç›l›m-lar getirecek düzenleme de¤ifliklik-leri ile alt yap› yat›r›m ortakl›klar›n›nyasal alt yap›s›n›n oluflturulmas› yeralmaktad›r. Orta vadede ise giriflimsermayesi yat›r›m fonlar›n›n hayatageçirilebilmesi için gerekli düzenle-melerin tamamlanmas›, menkul k›y-met yat›r›m ortakl›klar› ve portföyyöneticili¤i faaliyetine iliflkin düzen-lemelerin sektörün geliflen ihtiyaç-lar› do¤rultusunda revizyonu ile ye-ni Sermaye Piyasas› Kanunu tasla-¤› çerçevesinde gerekli alt düzen-leme taslaklar›n›n oluflturulmas›planlanmaktad›r.

K›sa vadeli projelerden, menkul k›y-met yat›r›m fonlar› tebli¤inde yap›l-mas› planlanan de¤ifliklik ile fon en-düstrimiz için koruma amaçl› ve ga-rantili yat›r›m fonlar›n›n flemsiye fonfleklinde kurulmas›n›n zorunlu tutul-mas› ve serbest yat›r›m fonlar› ileborsa yat›r›m fonlar› d›fl›ndaki yat›-

r›m fonlar›n›n kurulufl ve kayda almabaflvurular›n›n birlikte sonuçland›r›l-mas› yoluyla baflvuru süreçlerinink›salt›lmas› ve garantili ve korumaamaçl› yat›r›m fonlar›n›n portföyleri-ne al›nabilecek araçlar›n çeflitlendi-rilmesi ile fon portföylerinin daha et-kin bir flekilde yönetilebilmesinin te-min edilmesi amaçlanmaktad›r.

Yine Giriflim Sermayesi Yat›r›m Or-takl›klar› (GSYO) Tebli¤inde yak›ndönemde sonuçland›r›lmas› planla-nan de¤ifliklik ile GSYO’lar›n; yurti-çinde kurulan giriflim sermayesi ya-t›r›m fonlar›na yat›r›m yapabilmeleri,sadece Türkiye’de kurulu giriflimflirketlerine yat›r›m yapmak üzereyurtd›fl›nda kolektif yat›r›m amac›ylakurulan özel amaçl› kurulufllara yat›-r›m yapabilmeleri, Türkiye’deki giri-flim sermayesi faaliyetlerine yönelikolarak dan›flmanl›k hizmeti vermeküzere yurtiçinde ve yurtd›fl›nda ku-rulu dan›flmanl›k flirketlerine ortakolabilmeleri ve Türkiye’de kuruluportföy yönetim flirketleri ile yurtd›-fl›nda kurulmakla birlikte faaliyetkapsam› sadece Türkiye’de kurulu

giriflim flirketleri olan portföy yöne-tim flirketlerine ortak olabilmelerineimkan verilmesi amaçlanm›flt›r.

Sermaye Piyasas› Kurulu’nun bir y›-l› aflk›nd›r üzerinde çal›flt›¤›, kamusektörünün alt yap› yat›r›mlar›n›nsermaye piyasalar› yoluyla finans-man›nda yat›r›m ortakl›¤› fleklindefaaliyet gösterecek yeni bir flirketmodeli öngörüldü¤ü düzenlemeninde en k›sa sürede yürürlü¤e girme-si planlanmaktad›r. Sermaye piya-sas› kurumu olarak faaliyette bulu-nacak olan alt yap› yat›r›m ortakl›k-lar›n›n (AYO), kurucular›na ve kuru-lufl usullerine, portföy iflletmecili¤ifaaliyet izinlerine, organizasyon ya-p›lar›na, ihraç edecekleri sermayepiyasas› araçlar›n›n Kurul kayd›naal›nmas›na, yat›r›m faaliyetlerine,kamuyu ayd›nlatma ve yat›r›mc›la-r›n bilgilendirilmesi yükümlülükleri-ne iliflkin esaslar getirilerek güvenlibir sistem yarat›larak bütçe üzerin-de yarat›lan yükün azalmas›, ser-maye piyasalar›m›za uzun vadelikaynak aktar›m› sa¤lanmas› ve ay-r›ca tar›m, sulama, enerji, kentseldönüflüm vb. alt yap› yat›r›mlar›nadayal› bir portföyü iflletmek üzerekurulacak AYO’lar›n sermaye piya-salar›m›zdaki ürün çeflitlili¤ini art›r-mas› beklenmektedir.

SPK taraf›ndan ilki Ocak ay›ndaikincisi de fiubat ay›nda olmak üze-re giriflim sermayesi ve alt yap› ya-t›r›m ortakl›klar›na iliflkin düzenle-meler kapsam›nda iki çal›fltay dü-zenlenecektir. Çal›fltaylarda ülke-mizdeki giriflim sermayesi ve alt ya-p› yat›r›m olanaklar›n›n de¤erlendi-rilmesi, bu tür yat›r›mlar›n finansma-n›na iliflkin yurtd›fl› uygulamalar ileülkemizdeki duruma iliflkin bilgi vedeneyimlerin paylafl›lmas› ve ilgilidüzenlemeler hakk›nda görüfl al›fl-veriflinde bulunulmas› planlanmak-tad›r. Kamu otoritesi ve sektör kat›-l›mc›lar› aras›ndaki iflbirli¤inin birgöstergesi olan bu organizasyon-lar, yap›lacak düzenlemelerin ama-c›na ulaflmas› aç›s›ndan da verimlibir paylafl›m platformu olacakt›r.

Sermaye Piyasas› Kurulu’nun bir y›l› aflk›nd›rüzerinde çal›flt›¤›, kamu

sektörünün alt yap› yat›r›mlar›n›n sermaye

piyasalar› yoluyla finansman›nda yat›r›m

ortakl›¤› fleklinde faaliyetgösterecek yeni bir flirket

modeli öngörüldü¤ü düzenlemenin de en k›sasürede yürürlü¤e girmesi

planlanmaktad›r.

“

”

ALTIN BORSASI


Uluslararas› piyasalardagenellikle tezgâh üstü de-nilen organize olmayan pi-yasalarda ifllem gören alt›n içindünya çap›nda bilinen üç borsabulunmaktad›r. Bu üç borsadanbiri olan ‹stanbul Alt›n Borsas›’ndakülçe alt›n, gümüfl ve platin gibik›ymetli madenler spot ve ödünçolmak üzere iki piyasada ifllemgörmektedir. 1980’li y›llarda gerçeklefltirilenTürk ekonomisindeki yap›sal re-form hareketi çerçevesinde alt›n ti-caretinin serbestlefltirilmesi ve alt›-na ba¤l› sermaye hareketlerininteflvik edilmesiyle bafllayan süreç,alt›n›n finansal piyasalara enteg-rasyonu amac›yla gelifltirilen yasalve yap›sal düzenlemelerle devametmifltir. Alt›n piyasalar›n›n tam et-kinli¤e kavuflmas› ve Türkiye’ninuluslararas› alanda ismini duyur-mas› 1995 y›l›nda ‹stanbul Alt›nBorsas›’n›n faaliyete geçmesi ilebafllam›flt›r.

‹stanbul Alt›n Borsas›’n›n kurulmas›ile birlikte dünya alt›n ticaretindeüst s›ralarda yer alan Türk alt›nsektörü; teflkilatl› bir yap›ya kavufl-mufl, rekabetçi fiyat oluflumu sa¤-lanm›fl, gayriresmi alt›n ithalat› en-gellenmifl, yurt içi alt›n fiyatlar›ylauluslararas› alt›n fiyatlar› aras›nda-ki farkl›l›k yok edilerek alt›n sektö-ründeki maliyetler afla¤›ya çekil-mifltir. Bunun sonucunda da,• Türk kuyumculuk sektörünün yurtd›fl› rekabet gücü artm›fl, • Alt›n ithalat›n›n uluslararas› stan-dartlarda ve safl›ktaki külçelerleyap›lmas› sa¤lanarak kuyumculuksektörünün ürünlerindeki kaliteyükselmifl, • Sektörün kay›t alt›na al›nmas›ndaönemli bir aflama kaydedilmifltir.‹stanbul Alt›n Borsas›’n›n bafll›caifllevi, teflkilatl› bir kurum kimli¤in-de likidite sa¤lamak, k›ymetli ma-den ifllemlerinde referans fiyat› be-lirlemek, baflta alt›n olmak üzerek›ymetli madenlere dayal› yat›r›m

‹STANBUL ALTIN BORSASI, KIYMETL‹ MADEN YATIRIMI VE SAKLAMA GÜVENCES‹ AÇISINDANKURUMSAL YATIRIMCILAR ‹Ç‹NALTERNAT‹F B‹R P‹YASA

Osman SaraçAlt›n Borsas› Baflkan›

‹stanbul Alt›n Borsas›’n›nkurulmas› ile birlikte dünya

alt›n ticaretinde üst s›ralarda yer alan Türkalt›n sektörü; teflkilatl› bir yap›ya kavuflmufl,

rekabetçi fiyat oluflumusa¤lanm›fl, gayriresmi

alt›n ithalat› engellenmifl,yurt içi alt›n fiyatlar›yla

uluslararas› alt›n fiyatlar› aras›ndaki farkl›l›k

yok edilerek alt›n sektöründeki maliyetler afla¤›ya çekilmifltir.

“

”


araçlar› vas›tas›yla finansal ürünyelpazesini geniflleterek ulusal veuluslararas› piyasalara entegrasyo-nu sa¤lamakt›r. ‹stanbul Alt›n Bor-sas› da bu çerçevede de¤erlendiril-di¤inde finans piyasalar›m›zda yat›-r›m yapan bireysel ve kurumsal ya-t›r›mc›lar için yeni bir alternatif piya-salar toplulu¤u olmufltur. ‹stanbul Alt›n Borsas›, 1999 y›l›ndaK›ymetli Madenler Borsas› konumu-na gelmek üzere gümüfl ve platininde Borsa bünyesinde ifllem görme-sini sa¤lam›fl, ayn› y›l standart d›fl›alt›n ifllemlerine de imkân verilerekyast›k alt›nda bulunan alt›n›n ekono-miye geri dönüflü teflvik edilmifltir. 2000 y›l›nda K›ymetli MadenlerÖdünç Piyasas›n›n kurulmas›yla bupiyasa ile sektörün k›sa ve uzun va-deli finansman ihtiyac›n›n en uygunmaliyetle karfl›lanabilmesi amaç-lanm›flt›r. 2001 y›l› içinde yap›lan çal›flmalarsayesinde ‹AB üyesi olmayan kiflive kurulufllara saklama sözleflmesiimzalanmas› kayd›yla Borsa kasa-s›nda alt›n saklama imkan› verilmifl,yurt içinde üretilen k›ymetli maden-lerin Borsa’da ifllem görmesi sa¤-lanm›fl, k›ymetli madenlere dayal›bonolara iliflkin tebli¤in yay›mlan-mas› ve ‹AB üyesi bankalar taraf›n-dan ç›kar›labilecek bu bonolar›nikincil piyasa ifllemlerinin Borsa’dagerçeklefltirilmesine iliflkin hukukialt yap› sa¤lanm›flt›r. 2002 y›l›nda yap›lan bir çal›flma ilek›ymetli madenlere dayal› yat›r›mfonlar› tebli¤inde de¤ifliklik yap›la-rak Borsa’n›n, fona konu k›ymetlimadenler için saklamac› kuruluflolarak belirlenmesi ve fona konumadenlerin % 25’inin Borsa bünye-sindeki Ödünç Piyasa’da ifllem gö-rebilmesine imkân verilmifltir.

2005 y›l›nda uygulamaya geçirilenGram Alt›n ‹fllemleri ile asgari ifllemlimiti 1 kg’dan 100 grama indirilerekküçük yat›r›mc›lar›n da Borsada ifl-lem yapmas› hedeflenmifltir. Ayr›ca, 2006 y›l›nda ülkemizde alt›-na yat›r›m yapmak isteyen kurum-sal ve bireysel yat›r›mc›lar için ko-lay ve h›zl› al›m sat›m ifllemlerinitemsil eden “Alt›na Dayal› BorsaYat›r›m Fonu” kurulmufl olup alt›nadayal› fon sayesinde yat›r›mc›lar ta-raf›ndan alt›n, hisse senedi formun-da ‹MKB’nin aç›k oldu¤u gün ve sa-atlerde al›n›p sat›labilmektedir. Bu-nun yan› s›ra 2006 y›l› içinde baz›banka ve arac› kurumlar taraf›ndanalt›n yat›r›m fonu kurulmufl olup ye-ni fon kurma çal›flmalar› devameden kurulufllar da bulunmaktad›r.Gerek borsa yat›r›m fonu gereksedi¤er yat›r›m fonlar›n›n alt›nlar›, ‹s-tanbul Alt›n Borsas›’nda saklan-makta ve fona iliflkin al›m sat›m ifl-lemleri Borsa seans salonunda ya-p›lmaktad›r. Di¤er yandan Borsam›z›n uluslara-ras› bir nitelik kazanmas›nda veyurtd›fl› yat›r›mc›lar ve piyasalarlaentegrasyonunun sa¤lanmas›ndaönemli bir ad›m say›lan OtomasyonProjesi bafllat›lm›flt›r. Üç aflamal›olarak planlanan otomasyon proje-sinin ilk aflamas› Ekim 2006’da ta-mamlanm›fl ve seans salonundatüm emirlerin elektronik ortamdailetilmesi ve eflleflmesi sa¤lanm›fl-t›r. Otomasyon Projesi’nin ikinciaflamas› olan uzaktan eriflim ifllemsistemi, May›s 2007’den itibarendevreye al›nm›flt›r. Otomasyon pro-jesinin son aflamas› olan seans sa-atleri d›fl›nda internet üzerinden ke-sintisiz ifllem yapmaya imkân verensistem, Aral›k 2007 itibar›yla baflla-t›lm›flt›r. Amac›m›z üyelerimizin 24

saat aç›k olan küresel piyasalarda-ki fiyat hareketlerinden yararlanma-s›na imkân tan›mak ve Borsa’yaemir iletiminin en h›zl› ve pratik birflekilde mekân problemi yaflan-maks›z›n yap›lmas›n› sa¤lamakt›r.

Portföy Risk Yönetiminde Alt›n›n RolüAlt›n, uluslararas› ödeme ve likiditearac› olarak rolü azalmas›na karfl›n,ülkelerin resmi rezervlerinde halaönemli bir paya sahiptir. Bugünenflasyon bask›s› ve ekonomik kar-gafla dönemlerinde baflvurulacakbir kaynak olmas› ve istikrarl› bir ya-t›r›m arac› olmas› dolay›s›yla alt›ngüvenilir bir araçt›r.

Resmi kurulufllar›n rezervlerinde al-t›n bulundurmalar›n›n bafll›ca üçsebebi bulunmaktad›r: • Güvence • Likidite • Çeflitlendirme

Merkez Bankas› kasalar›nda düz-gün bir flekilde sakland›¤› sürecealt›n rezervlerde güvence sa¤lar.Di¤er yandan politik karmafla veyüksek küresel enflasyon durumla-r›nda alt›n›n likiditesi mükemmeldir.‹fller yanl›fl gitti¤inde di¤er varl›kla-r›n tersine alt›n fiyatlar› yukar› gider.Son olarak da uzun vadede alt›n›nfiyat› ABD dolar› ile hisse senetlerive Amerikan Hazine Bonolar›ylanegatif korelasyon göstermektedir,bu sebeple alt›n çeflitlendirilmifl birportföy oluflturmakta büyük faydasa¤lar, risk getiri profilinin iyilefltiril-mesine imkan verir. Alt›n büyük ül-kelerin sigorta poliçesi olarak dakabul edilebilir. Risk yönetimi aç›s›ndan bak›ld›¤›n-da bir portföy bilefleni olarak alt›n›n

önemi ve etkileri afla¤›da s›ralan-maktad›r:Alt›n, hisse senetleri ve hazinemenkul k›ymetleri ile ters orant›l› fi-yat hareketleri e¤iliminde olan tekvarl›kt›r. Çünkü alt›n, hisse senetlerive söz konusu menkul k›ymetlerle,portföyün volatilitesini kayda de¤eroranda azaltan negatif korelasyonasahiptir. Volatilitedeki bu düflüflportföyün performans›n› etkilemek-tedir. Alt›n, oldukça likittir ve hatta nakitpara olarak dikkate al›nabilmekte-dir. Hisse senetlerinin aksine dünyaçap›ndaki piyasalarda 24 saat ifl-lem görebilmektedir. Alt›n›n fayda-s›, bir likidite kayna¤› olmas›ndandolay›, özellikle kriz dönemlerindekan›tlanmaktad›r. Hisse senetlerikeskin bir düflüfl yaflarken alt›n de-¤erini korumaktad›r.Alt›n›n likidite riski oldukça düflük-

tür. Ancak hisse senedi gibi di¤ersermaye piyasas› araçlar›n›n baz›dönemlerde likit bir konuma gelme-si zaman almaktad›r. Alt›n›n dünyapiyasalar›ndaki ifllem hacmi, önem-li para birimlerinin ifllem gördü¤üdöviz piyasalar› kadar kayda de-¤erdir. Araflt›rmalar, alt›n›n eklendi¤i birportföyün, alt›n di¤er enstrümanlar-la negatif bir korelasyona sahip ol-du¤undan, getirisinin olumlu yöndeetkilendi¤ini ve portföy volatilitesi-nin de azald›¤›n› göstermektedir.Hisse senetlerinin düfltü¤ü ve piya-sada karmafla yafland›¤› dönemler-de portföyün bir k›sm›n›n en az›n-dan de¤erini koruyabilen bir varl›-¤a, alt›na, yat›r›lmas› gereklidir.

Kurumsal Yat›r›mc›lar aç›s›ndan‹stanbul Alt›n Borsas›’ndaki imkânlar:

1. Fonlara iliflkin hizmetler

Borsa Yat›r›m Fonlar›Genel olarak aç›k uçlu yat›r›m fon-lar› kat›lma paylar›, organize ve flef-faf piyasalar olarak tan›mlanan bor-salarda ifllem görmekte ve ulusla-raras› piyasalarda h›zla büyümeyeve yat›r›mc›lar›n ilgisini çekmeyedevam etmektedir. Bir borsa yat›-r›m fonu, belirli bir endeksin içinde-ki tüm menkul k›ymetlere yat›r›m ya-pabilece¤i gibi, bu endeksi yans›-tan bir menkul k›ymet örnek grubu-na ya da alt›n gibi emtialara yat›r›myapabilir. K›ymetli metallere dayal›Borsa Yat›r›m Fonlar› genellikle fonad›na bir saklama kuruluflunda tu-tulan alt›n ve gümüfl külçelere da-yal›d›r.

Alt›n›n konu oldu¤u Borsa Yat›r›mFonlar›n›n avantajlar›• Oldukça likittir.

• Sigorta, saklama maliyetleri gibihususlar nedeniyle bireyler için ma-liyetli olan fiziki alt›n piyasas›na da-ha düflük maliyetle ve kolayl›kla eri-flim sa¤lar.• % 100 alt›na dayal›d›r. Fiziki alt›nalmadan alt›n›n performans›nado¤rudan ve düflük bir maliyetlekat›l›m sa¤lar. • Fon kat›l›m paylar›, hisse senetle-ri piyasas›nda ifllem görerek port-föylere kolayl›kla sigorta özelli¤ininkazand›r›lmas›n› sa¤lar.• Fiyat› alt›n üzerinden hesapland›-¤› için yat›r›mc›lara gün içinde fiyat-lar› sürekli izleme ve al›m sat›m im-kan› verir.Dünya Alt›n Konseyi’nin giriflimiyle28 Mart 2003 tarihinde SydneyStock Exchange’de ifllem görmeyebafllayan alt›na dayal› ilk borsa ya-t›r›m fonu olan Gold Bullion Securi-ties, ayn› y›l›n sonunda LondonStock Exchange’e de kote olmufl-tur. Bu fonu, s›ras›yla Johannes-burg Stock Exchange’e kote olanNew Gold Bullion Debentures,American Stock Exchange’e koteolan Equity Gold Trust ve StreetTracks Gold yat›r›m fonlar› izledi.Bu fonlardan özellikle ABD’de kuru-lu olanlar son bir y›l içinde önemlibir büyüme oran›n› yakalad›lar.Alt›na kolayl›kla yat›r›m yapma im-kân› veren bu fonlar›n tan›t›m›n›n vepazarlamas›n›n, özellikle fiziki alt›naolan talepleri önemli miktarlardaolan Türkiye gibi ülkelerde etkili birflekilde yap›lmas› önemlidir. Bu fon-lar sayesinde al›nacak bir kat›l›mpay›n›n fiyat› 1 ons veya 1 gram al-t›na eflit olmakta ve fiziki alt›n alma-dan alt›n›n getirisine dayal› fon kat›-l›m pay› al›narak alt›na yat›r›m yap›l-m›fl olunmaktad›r. Çünkü fiziki alt›-na yat›r›m yapmak, sigorta, sakla-ma ve yüksek ifllem maliyeti gibi

ALTIN BORSASI


Araflt›rmalar, alt›n›neklendi¤i bir portföyün, alt›ndi¤er enstrümanlarla negatifbir korelasyona sahipoldu¤undan, getirisininolumlu yönde etkilendi¤inive portföy volatilitesinin deazald›¤›n› göstermektedir.Hisse senetlerinin düfltü¤üve piyasada karmaflayafland›¤› dönemlerde portföyün bir k›sm›n›n enaz›ndan de¤erini koruya-bilen bir varl›¤a, alt›na, yat›r›lmas› gereklidir.

“

”

engeller nedeniyle yat›r›mc›lar aç›-s›ndan cayd›r›c› olmaktad›r. Alt›na dayal› borsa yat›r›m fonu vealt›na dayal› yat›r›m fonlar› sayesin-de iflçilik maliyeti, sigorta, saklamagibi hususlar devreden ç›kmaktave alt›na düflük maliyetle, do¤ru-dan ve kolayl›kla yat›r›m yapma im-kân› sa¤lanmaktad›r. Bu sayedekurumsal yat›r›mc›lar aç›s›ndanportföy risk da¤›l›m imkanlar› genifl-lemifl ve ürün çeflitlili¤i artm›flt›r. Türk insan› alt›n› a¤›rl›kl› olarakCumhuriyet alt›n› ve tak› formundatasarruf etmeyi tercih etmekte olupincelendi¤inde, Türkiye gibi alt›n›geleneksel bir yat›r›m arac› olarakgören ve dünya alt›n talebindeönemli bir yere sahip ülkelerin halk-lar›n›n da e¤ilimi bu yöndedir (Hin-distan, Orta Do¤u ülkeleri gibi). An-cak, son y›llarda, geliflmifl piyasa-larda fiziki alt›na yat›r›m yerine alt›-n›n getirisini bire bir yans›tan veborsalardan hisse senedi olarakkolayl›kla al›n›p sat›lmas›na imkânsa¤layan alt›na dayal› borsa yat›r›mfonlar› popüler olmaya bafllam›flt›r.2006 y›l›nda ülkemizde alt›na yat›-r›m yapmak isteyen kurumsal ve bi-reysel yat›r›mc›lar için kolay ve h›zl›al›m sat›m ifllemlerini temsil eden

“Alt›na Dayal› Borsa Yat›r›m Fonu”kurulmufl olup alt›na dayal› fon sa-yesinde yat›r›mc›lar taraf›ndan alt›n,hisse senedi formunda ‹MKB’ninaç›k oldu¤u gün ve saatlerde al›n›psat›labilmektedir. Fona konu olanalt›nlar›n al›m sat›m ifllemleri ‹stan-bul Alt›n Borsas›’nda yap›lmakta vealt›nlar, Borsa kasas›nda saklan-maktad›r.

Yat›r›m Fonlar›Türk ekonomisine önemli bir katmade¤er ve istihdam kayna¤› yaratanTürk kuyumculuk sektörüne olankatk›lar›n›n yan› s›ra, k›sa süredeyakalad›¤› ifllem hacmiyle Türk fi-nans sisteminde ve uluslararas› al-t›n piyasalar›nda yerini alan ‹stan-bul Alt›n Borsas›, h›zla geliflerek1996 y›l›nda alt›na dayal› yat›r›maraçlar› kapsam›na alt›n yat›r›m fon-lar›n›n dahil edilmesine katk›da bu-lunmufl olup yine Borsam›z taraf›n-dan gerçeklefltirilen bir çal›flmaylak›ymetli madenlere ve alt›na dayal›yat›r›m fonlar›n›n “Alt›n Fonu” ve“K›ymetli Madenler Fonu” olarakdüzenlenmesi öngörülmüfl ve ha-z›rlanan Tebli¤, 31 Ocak 2002 ta-rihli Resmi Gazete’de yay›nlanarakyürürlü¤e girmifltir. K›ymetli maden yat›r›m fonlar› ile il-gili düzenlemelerin amac› hane hal-k›n›n yat›r›m fonlar› kat›lma belgele-ri yoluyla, alt›na yat›r›m yapabilme-leri için bir alternatif yaratmakt›r. Al-t›na ve k›ymetli madenlere dayal›yat›r›m fonlar› vas›tas›yla, fonlar›nportföylerinde bulunan uluslararas›standartta külçe alt›n ve alt›na da-yal› di¤er yat›r›m araçlar› yoluyla al-t›n›n getirisinden faydalanmakmümkün olurken, alt›n›n saklanma-s› gibi risklerin de bertaraf edilmesisa¤lanmaktad›r. Sermaye Piyasas› Kurulu’nun “Yat›-

r›m Fonlar›na ‹liflkin Esaslar Tebli-¤i’nde “Fon portföyünün en az %51'ini devaml› olarak ulusal ve ulus-lararas› borsalarda ifllem gören al-t›n ve di¤er k›ymetli madenler ile bumadenlere dayal› sermaye piyasas›araçlar›na yat›rm›fl fonlar "K›ymetliMadenler Fonu", ulusal ve uluslara-ras› borsalarda ifllem gören alt›n ilealt›na dayal› sermaye piyasas›araçlar›na yat›rm›fl fonlar "Alt›n Fo-nu" olarak tan›mlanm›flt›r. Yat›r›m Fonlar›na ‹liflkin EsaslarTebli¤i’ne göre saklay›c› kurulufllariçerisine ‹stanbul Alt›n Borsas› dadahil edilmifl olup fon portföyündebulunan k›ymetli madenlerin ‹stan-bul Alt›n Borsas›’nda saklanmas›zorunlu tutulmufltur. Ayr›ca, yat›r›mfonlar›n›n ‹stanbul Alt›n Borsas› K›y-metli Madenler Ödünç Piyasa-s›’nda, fon portföyünün % 25’i tuta-r›ndaki k›ymetli madenleri ödünçverebilmelerine veya ayn› tutar› afl-mamak üzere ödünç alabilmelerineimkan tan›nm›fl; buna ek olaraködünç alacaklar›n› temsil etmeküzere ç›kar›lan sertifikalar› ayn›oranda portföylerine alabilmeleri veportföylerinde bulunan sertifikalar›piyasada satarak portföyden ç›kar-tabilmeleri de sa¤lanm›flt›r. Bu sonTebli¤ ile fon portföyünün riske kar-fl› korunmas› için döviz, k›ymetli ma-denler ve sermaye piyasas› araçla-r›na dayal› futures, opsiyon ve for-ward sözleflmelerinin portföye dahiledilmesine olanak verilmifltir.


Fon Say›s›Borsa Yat›r›m Fonu 1

Yat›r›m Fonu 13

Yat›r›m Ortaklı¤› 1

Saklamada tutulan altın miktarı (kg) 1.815

K›ymetli maden yat›r›m fonlar› ile ilgili düzenlemelerin amac› hane halk›n›n yat›r›m fonlar› kat›lma belgeleriyoluyla, alt›na yat›r›m yapabilmeleri için bir alternatif yaratmakt›r.

“

”

‹AB’de ifllem gören fonlar

Yat›r›m fonlar› portföylerinde alt›nve di¤er k›ymetli madenler portföyübulundurabilirler. Özel olarak “Al-t›n” veya Di¤er K›ymetli MadenlerFonu” kurulmas› mümkündür. Borsa yat›r›m fonunu takiben ‹stan-bul Alt›n Borsas› üyesi olan banka-lar taraf›ndan alt›na dayal› yat›r›mfonlar› kurulmufl olup, kat›lma bel-gelerinin al›m ve sat›m› Banka flu-belerinde yap›lmaktad›r. Ayr›ca ba-z› ‹MKB arac› kurulufllar› taraf›ndanda alt›na dayal› yat›r›m fonlar› kurul-mufltur.Sermaye Piyasas› Kurulu’nun borsayat›r›m fonlar›, yat›r›m fonlar› ve ya-t›r›m ortakl›klar›na iliflkin ilgili tebli¤-leri uyar›nca fon ifllemlerine ve yat›-r›m ortakl›klar›na iliflkin k›ymetli ma-denlerin saklamas› ‹stanbul Alt›nBorsas› taraf›ndan yap›lmaktad›r.

2. Borsa Arac› Kurulufllar› ileal›m sat›m yapma imkân›Yat›r›mc›lar›n al›m ya da sat›m emir-lerini Borsa’n›n üyeleri olan kurum-lara iletmeleri, üyelerin de yat›r›mc›-lardan ald›klar› emirleri Borsayailetmeleri gerekir. ‹stanbul Alt›nBorsas›’n›n toplam üye say›s› 63olup bunlar›n 20’si banka, 23’ü yet-kili müessese, 15’i k›ymetli madenarac› kurumu, 5 tanesi de k›ymetlimaden üretim ve pazarlamas› faali-yetinde bulunan kurulufltur. Dolay›-s›yla ifllenmemifl külçe alt›n, gümüflve platin almak ya da elindeki butür varl›klar› satmak isteyen yat›r›m-c›lar›n Borsam›zda ifllem yapmayayetkili k›l›nm›fl arac› kurulufllara mü-racaat etmeleri gerekmektedir.Üyelerimizin iletiflim bilgileri, Borsa-m›z›n www.iab.gov.tr adresindekiweb sitesinde yer almaktad›r.

ALTIN BORSASI


Y›llar ‹thalat Hacmi (kg) ‹fllem Hacmi (kg)

1995 65.250 79.281

1996 135.960 173.960

1997 185.882 291.488

1998 156.890 439.280

1999 107.340 491.474

2000 205.300 429.170

2001 103.485 144.742

2002 128.905 143.062

2003 213.642 237.375

2004 250.930 280.815

2005 269.489 328.752

2006 192.720 247.485

2007 230.796 330.214

2008* 165.710 318.091

Toplam 2.302.551 3.753.399

*: 01/12/2008 tarihi itibar›yla

Not: Yurt içi gümüfl üretimi, son y›llarda önemli oranda art›fl kaydederek ithalatihtiyac›n› azaltm›flt›r.

Alt›n

Y›llar ‹thalat Hacmi (kg) ‹fllem Hacmi (kg)

1999 40.500 69.226

2000 113.420 187.110

2001 59.400 160.250

2002 139.109 216.739

2003 155.500 272.230

2004 209.500 318.000

2005 207.900 362.820

2006 107.401 277.416

2007 93.370 320.887

2008* 70.208 348.939

Toplam 1.153.812 2.316.934

*: 01/12/2008 tarihi itibar›yla

Gümüfl

3. Saklama HizmetiBorsa saklama kasas›nda, Borsa üyelerinin yan› s›ra Borsa ile sakla-ma sözleflmesi imzalayan üçüncü flah›s ve kurumlara da belirli birkomisyon karfl›l›¤› (üç ayda bir tahsil edilmek üzere % 0.04’tür -onbinde dört) k›ymetli maden saklama hizmeti verilmektedir.

4. ‹fllem Hacmi

G‹R‹fi‹M SERMAYES‹ABD, ‹ngiltere ve K›ta Avrupa-s›’nda ortaya ç›kt›¤› 1980’li y›l-lardan bu yana giriflim serma-yesi (private equity), global finans pi-yasalar›nda kendine gittikçe büyüyenbir yer edindi. Özellikle 2000’li y›llar›nbafllar›ndan itibaren yönetilen varl›k-lardaki h›zl› büyüme ulusal ve ulusla-raras› politika yap›c›lar›n ve düzenle-yicilerin de dikkatini çekti. Giriflim ser-mayesi endüstrisi a¤›rl›kl› olarak ABDve ‹ngiltere’de faaliyet gösteriyor.

Avrupa Komisyonu’nun bir raporunagöre, 1983-2005 döneminde oluflan990 milyar Euro’luk fonun yaklafl›kyüzde 75’ini bu alanda en fazla gelifl-mifl piyasa olan ABD piyasas› olufltur-du. Ayn› dönemde Avrupal› fonlar (‹n-giltere dahil) 350 milyar Euro’luk bü-yüklü¤e ulaflt›.

Son y›llarda Türkiye de yo¤un bir fle-kilde giriflim sermayesi fonlar›n›n ilgi

oda¤› haline geldi. The Carlyle Gro-up, Texas Pacific Group, CVC, Bed-minster (Soros), Global Finance Hou-se ve Abraaj Capital gibi uluslararas›bir çok giriflim sermayesi fonu Türki-ye’de yat›r›m f›rsatlar›n› takip ediyor.Turkven ve ‹fl Giriflim Sermayesi fiir-ketleri de özellikle 2003 y›l›ndan itiba-ren oldukça aktif bulunuyorlar. Dene-tim ve dan›flmanl›k firmas› DeloitteTürkiye’nin haz›rlad›¤› bir rapora gö-re, Türkiye için 1995-2007 y›llar› ara-s›nda yap›lan tahmini yat›r›m 2.824milyon dolar düzeyinde bulunuyor. Türkiye’de geçti¤imiz y›l içinde debirçok özel sermaye yat›r›m› gerçek-leflti. Bu yat›r›mlara; BC Partners veTurkven’in Migros’u sat›n almas›, Ab-raaj Capital’in Ac›badem’e ortak ol-mas›, Turkven’in Mavi Jeans ve TekinAcar Kozmetik’e ortak olmas›, Acte-ra’n›n New Outdoor’u sat›n almas›,Carlyle’›n TVK Gemi’ye ortak olmas›örnek olarak verilebilir.



“ Giriflim sermayesiyat›r›m›, firmalara bellibir süre sonra ç›kma

beklentisiyle ortak olaraközsermaye yat›r›m›yap›lmas›, yat›r›myap›lan firmalara

finansman d›fl›nda yönetim ve iliflki deste¤i

de sa¤lanmas› olarak tan›mlanabilir. ”

Veriler, geliflmekte olan piyasalarayönelik giriflim sermayesi hareketleri-nin 2008 y›l›n›n ilk yar›s›nda h›zl› geli-flimini sürdürdü¤ünü gösteriyor.Emerging Markets Private Equity As-sociation (EMPEA) istatistiklerine gö-re, bu piyasalara yönelik 104 fon ilkyar›da 35 milyar dolardan fazla ser-maye sa¤lad›. Bu 2007 y›l›n›n ayn›dönemine göre yüzde 68 art›fl› ifadeetti. Bu fonlar›n yüzde 75’i Asya’dakipiyasalara gitti. Geliflmekte olan pi-yasalarda 2006 y›l›nda toplam 33milyar dolar, 2007’de ise toplam 59milyar dolar fon toplanm›flt›.

Giriflim sermayesi nedir?Giriflim sermayesi yat›r›m›, firmalarabelli bir süre sonra ç›kma beklenti-siyle ortak olarak özsermaye yat›r›-m› yap›lmas›, yat›r›m yap›lan firma-lara finansman d›fl›nda yönetim veiliflki deste¤i de sa¤lanmas› olaraktan›mlanabilir. Dünyada giriflim sermayesi termi-nolojisi Avrupa ve ABD’de farkl›lafl-maktad›r. Avrupa’da giriflim serma-yesi (private equity) üç farkl› alt ka-tegoriye sahiptir: Venture Capital(risk sermayesi), Expansion Capital(büyüme sermayesi) ve Buy-out(sat›nalma). Risk sermayesi, bir flir-kete erken aflamada yap›lan yat›r›m›anlat›r. Genç, giriflimci flirketler he-deflenir. Büyüme sermayesi dahaileri aflamalarda, karl› bir flirkete ya-p›lan yat›r›md›r. ABD’de ise risk ser-mayesi ve büyüme sermayesi içinVenture Capital, sat›nalma için Pri-vate Equity terimi kullan›lmaktad›r.

European Private Equity&VentureCapital Association (EVCA) verileri-ne göre, 2007 y›l›nda Avrupa’dasa¤lanan 79 milyar euroluk fonunyüzde 76’s› sat›nalmalar, yüzde13.1’i ise risk ve büyüme sermaye-si yoluyla sa¤land›.

Giriflim sermayesi yat›r›mlar›ndafonlar›n kayna¤› genellikle, al›m gü-cü yüksek yat›r›mc›lar, emeklilikfonlar›, sigorta flirketleri ve banka-lard›r. Bunlar, yat›r›m yap›lan fonla-

r› yönetmezler. Ancak onlar›n ad›nayap›lan yat›r›mlar›n kalitesini dü-zenli olarak de¤erlendirirler. Bu kiflive kurulufllar, fonlar›n› yüksek geti-rili yat›r›mlar yapmalar› için dene-yimli yat›r›m yönetimi flirketlerineverirler. Giriflim sermayesi yat›r›m-c›s›, yüksek büyüme potansiyelinesahip flirketlere yat›r›m yapmay› vebu flirketlerde;• Bir büyüme stratejisinin mümkün

k›l›nmas›n›,• fiirketin profesyonellefltirilmesini,• Stratejik ve politika konular›nda

yönetime sürekli bir destek sunulmas›n›,

• Kurumsal geliflmeye iliflkin dahagenifl bir perspektif ortaya konulmas›n›,

• Yönetim uzmanl›¤›n›,• F›rsatlar/ba¤lant›lar a¤›

oluflturmay›,hedefler.

Bu yüzden de giriflim sermayesiyat›r›mc›s› yat›r›m yapaca¤› flirket-lerde afla¤›dakileri arar:• Sektör ve geçmiflte giriflim

deneyimi ve flirketi büyütecek yetene¤i olan iyi bir yönetim tak›m›,

• Yat›r›m›n pazar büyüklü¤ü ve büyüme potansiyelinin do¤ru birflekilde hesap edilebilmesi,

• fiirketin iç iflleyiflinin stratejik ve mali planlama, kurumsal yönetim ve raporlamaya iliflkin iyi ve güçlü potansiyel gösterebilmesi.

Giriflim sermayesi; özel sermayeyiyat›r›mc›lardan baflka yerlere kana-lize etme fonksiyonu, bireysel yat›-r›m riskini portföy odakl› fon yap›la-r›na dönüfltürme ve fonlar› potansi-yel olarak en üretken kullan›m alan-lar›na da¤›tarak, sermaye piyasa-s›nda önemli bir rol oynamaktad›r.Giriflim sermayesinin kurumsalspektrumun hem erken hem de ol-gun aflamas›nda de¤iflimi destek-lemedeki baflar›s›, bir ülkenin eko-nomik baflar›s› için önemli katk›sa¤lamaktad›r.

Türkiye’de giriflim sermayesi düzenlemesi Sermaye Piyasas› Kurulu’nun 2003y›l›nda yay›mlad›¤› Seri:IV, No:15“Giriflim Sermayesi Yat›r›m Ortakl›k-lar›na ‹liflkin Esaslar Tebli¤i” ile Gi-riflim Sermayesi Yat›r›m Ortakl›¤›(GSYO), kay›tl› sermayeli olarak ku-rulan ve ç›kar›lm›fl sermayeleriniesas olarak giriflim sermayesi yat›-r›mlar›na yönelten ve Kanunda ‘risksermayesi yat›r›m ortakl›¤›’ olarakifade edilen ortakl›k olarak tan›m-lanm›flt›r. Giriflim flirketi, Türkiye’dekurulmufl veya kurulacak olan, ge-liflme potansiyeli tafl›yan ve kaynakihtiyac› olan flirketleri ifade etmek-tedir.

Tebli¤e göre, giriflim flirketlerinin,s›nai, zirai uygulama ve ticari pazarpotansiyeli olan araç, gereç, mal-zeme, hizmet veya yeni ürün, yön-tem, sistem ve üretim tekniklerininmeydana getirilmesini veya geliflti-rilmesini amaçlamalar› ya da yöne-tim, teknik veya sermaye deste¤i ilebu amaçlar› gerçeklefltirebilecekdurumda olmalar› gereklidir.

GSYOlar, giriflim flirketlerine ortakolabilir ve giriflim flirketlerinin ihraçetti¤i borçlanma senetlerini sat›nalabilirler. Ortakl›klar, di¤er GSYO-lar›n ihraç etti¤i sermaye piyasas›araçlar›na da tebli¤de yer alanmadde kapsam›nda yat›r›m yapa-bilirler.


Giriflim sermayesinin kurumsal spektrumun hem

erken hem de olgun aflamas›nda de¤iflimi

desteklemedeki baflar›s›, bir ülkenin ekonomik baflar›s›

için önemli katk› sa¤lamaktad›r.

“

”

Murat Özgen‹fl Giriflim Sermayesi Yat›r›m Ortakl›¤› A.fi.

Genel Müdür

1.Giriflim sermayesini k›saca tan›mlar m›s›n›z?Giriflim sermayesi, flirketlerin büyü-me ve rekabet yeteneklerini geliflti-rebilmelerini mümkün k›lan alterna-tif finansman yöntemlerinden biriolup yüksek büyüme potansiyelinesahip sektörlerde, rekabet avantaj›-na sahip flirketlerin sermaye ihti-yaçlar›n› karfl›layarak, geliflimlerisüresince desteklemeyi amaçlar.Giriflim sermayesi flirketlerinin yat›-r›m yapt›klar› flirketlerle ortakl›klar›belirli bir süre devam eder ve giri-flim sermayesi flirketleri yat›r›m yap-t›klar› flirketlerin de¤erlerini maksi-mize etme amaçlar›na paralel ola-rak, ortakl›k sürecinin sonunda yap-t›klar› yat›r›mlardaki paylar›n› çeflitliyöntemlerle satarak ç›karlar. Buyöntemler aras›nda halka arz, ticarisat›fl (finansal veya stratejik al›c›yasat›fl) veya mevcut pay sahiplerinegeri sat›fl yer almaktad›r.

2.Giriflim sermayesi yat›r›mlar› na-s›l planlan›yor? Yat›r›m yap›lacakflirkette hangi kriterler aran›yor? ‹fl Giriflim Sermayesi olarak yat›r›myapaca¤›m›z flirketlerde arad›¤›m›zkriterler aras›nda öncelikli olarak,

yüksek fakat gerçekçi büyüme bek-lentisi; operasyonel karl›l›k; sürdü-rülebilir rekabet gücü ve farkl›laflmayaratabilecek ifl modeli ile yat›r›m-dan farkl› ç›k›fl olanaklar›n›n varl›¤›yer almaktad›r. Fakat bizim için enönemli kriter, yat›r›m yapaca¤›m›zflirketlerin güçlü, deneyimli, yarat›-c›, h›zl› karar alabilen ve dürüst yö-netim ekiplerine sahip olmas›d›r.

3. Giriflim Sermayesi flirketleri or-tak oldu¤u flirketlere finansal yap›-n›n güçlendirilmesi d›fl›nda ne türdestekler sa¤lar?‹fl Giriflim Sermayesi, yat›r›m yapt›¤›flirketlere finansal destek haricindeönemli katma de¤er sa¤lamakta veflirket için de¤er yaratacak strateji-leri, flirket yönetimi ile beraber belir-lemektedir. Bu stratejiler çok çeflitliflekiller alabilmektedir. ‹fl GiriflimSermayesi'nin hedefi, ortak oldu¤uTürk flirketlerinin sadece Türkiye'dede¤il, co¤rafi odaktan kaynaklananrisklerin bertaraf edilmesi amac›ylauluslararas› pazarlarda da rekabetetmelerini sa¤lamakt›r. Ortak oldu-¤u flirketlere rekabet avantaj› yarat-mak amac›yla organik olarak veyaTürkiye’de sektörlerdeki parçal› ya-



Giriflim sermayesi, flirketlerin büyüme ve rekabet yeteneklerini

gelifltirebilmelerini mümkünk›lan alternatif finansmanyöntemlerinden biri olup

yüksek büyüme potansiyeline sahip

sektörlerde, rekabetavantaj›na sahip flirketlerin

sermaye ihtiyaçlar›n›karfl›layarak, geliflimlerisüresince desteklemeyi

amaçlar.

“

”

p›n›n sundu¤u konsolidasyon f›r-satlar›ndan yararlanarak yeni flir-ketler sat›n alarak büyümelerine,operasyonel verimliliklerini art›rma-lar›n› sa¤lamalar›na, flirketin strate-jik olarak yeniden yönlendirilmesi-ne (karl› ürün gruplar›na odaklan-ma veya yeni pazarlara aç›labilmegibi stratejilerin uygulanmas›), enuygun sermaye yap›lar›n› olufltur-malar›na ve kurumsallaflmalar›nadestek vermek, ‹fl Giriflim Sermaye-si'nin ifltirakleri için uygulad›¤› de-¤er yaratma stratejilerinin önde ge-lenleri aras›nda yer almaktad›r.

4. Türkiye’de 1995 y›l›ndan bu ya-na yerli ve yabanc› giriflim serma-yesi flirketlerinin yat›r›mlar› var.fiirket olarak flu ana kadar hangiflirketlere, ne kadar yat›r›m yapt›-n›z?‹fl Giriflim Sermayesi 2000 y›l›ndakurulmufl ve 2004 y›l›nda halka aç›l-m›flt›r. ‹fl Giriflim Sermayesi ‹fl Ban-kas›’n›n dolayl› bir ifltiraki olup, Tür-kiye’nin en büyük yerli giriflim ser-mayesi flirketi olarak kurulmufltur.Bugüne kadar 11 yat›r›m ve 4 bafla-r›l› ç›k›fl gerçeklefltirmifl, yat›r›myapt›¤› 11 flirkete 60,9 milyon ABD$tutar›nda kaynak aktarm›flt›r. ‹fl Giri-flim Sermayesi, yap›lm›fl olan yat›-r›m ve ç›k›fl say›s› baz›nda Türkiyegiriflim sermayesi sektörünün liderikonumundad›r.

Yat›r›m yapt›¤›m›z flirketler ve yat›-r›m tutarlar› flu flekildedir: 1. Probil(Biliflim sektörü - 3,18 milyonABD$), 2. ITD (Biliflim sektörü - 1,85milyon ABD$), 3. Cinemars (Sinemazinciri - 11,5 milyon ABD$), 4. Ne-votek (Biliflim sektörü - 3 milyonABD$), 5. Step (Hal› ve aksesuarperakendecili¤i – 3,5 milyon ABD$),6. Tüyap (Fuarc›l›k – 7 milyonABD$), 7. Beyaz (Filo Kiralama – 4milyon ABD$), 8. Ode (Yap› malze-meleri üreticisi – 5 milyon ABD$), 9.

Ortopro (Ortopedik cerrahi malze-meleri üreticisi – 6 milyon ABD$),10. Türkmed (Diyaliz hizmetleri - 2,5milyon ABD$), 11. Dr. Frik (Jenerikilaç - 13,36 milyon ABD$). Ayn› za-manda Cinemars, Tüyap, Beyaz veStep’ten baflar›l› ç›k›fllar gerçeklefl-tirdik. ‹fl Giriflim Sermayesi ç›k›flgerçeklefltirdi¤i 4 flirkete toplam 26milyon ABD$ kaynak aktarm›fl, ç›-k›fllardan ise toplam 45,7 milyonABD$ ile ABD$ baz›nda %76 ora-n›nda getiri elde etmifltir.

5. Giriflim sermayesinin son y›llar-da Türkiye’de de yo¤unlaflt›¤› göz-leniyor. Bu yat›r›mlar›n Türkiyeiçin öneminden bahseder misiniz?Geliflme hangi koflullara ba¤l›d›r?Türkiye dünyan›n en bakir giriflimsermayesi piyasalar›ndan biri ko-numundad›r. 2007 y›l›nda global gi-riflim sermayesi yat›r›mlar› toplam›796 milyar ABD Dolar›’na ulaflm›fl-ken Türkiye’de bu rakam sadece2,25 milyar ABD Dolar› seviyesin-dedir. 2007 y›l› verilerine göre, ger-çekleflen toplam giriflim sermayesiyat›r›mlar›n›n Milli Gelir’e oran›ABD’de %3,5, Hindistan’da %1,8,Brezilya ve Çin’de %0,4 seviyesin-de iken Türkiye’de %0,3 seviyesin-de gerçekleflmifltir. 2008 y›l›nda iseTürkiye’de gerçekleflen giriflim ser-mayesi yat›r›mlar›n›n toplam›2007’ye göre yaklafl›k %70 oran›n-da büyüyerek yaklafl›k 4 milyarABD$’na ulaflm›flt›r. Di¤er bir de-yiflle, 2008 y›l›nda giriflim sermaye-si flirketleri taraf›ndan yap›lan yak-lafl›k 4 milyar ABD$ seviyesindekiyat›r›mla Türkiye’de kurulu flirketlerdesteklenmifl ve dolay›s›yla Türkiyeekonomisine katk›da bulunulmufl-tur.

Türkiye ekonomisinin büyüklü¤ü,geçmiflteki büyüme h›z› ve gelecek-teki büyüme potansiyeli giriflim ser-mayesi aç›s›ndan cazip faktörlerdir.Di¤er taraftan, sermaye ve uzun va-

deli borç olanaklar›n›n k›s›tl›l›¤›, bir-çok sektörün parçal› yap›ya sahipolmas› ve bunun getirdi¤i konsoli-dasyon olanaklar›, flirketlerin ana fa-aliyetlerine odaklanma ve ana ifl ko-lu olmayan faaliyetlerini elden ç›kar-ma e¤ilimleri gibi Türkiye’ye özel di-namikler giriflim sermayesine duyu-lan ihtiyac› tetiklemektedir. Ekono-minin istikrarl› büyümeyi sürdürme-si, flirketlerdeki kurumsal yönetim ilefleffafl›¤›n gelifltirilmesi ve farkl› ç›k›flolanaklar›n›n varl›¤›, giriflim serma-yesi sektörünün geliflmesindeönemli faktörler olacakt›r.

6. Peki, bir flirket giriflim sermaye-sinden yararlanmak için ne yap-mal›d›r?Öncelikle bir ifl plan›n›n haz›rlanma-s› gerekmekte olup bu çerçevede,giriflimcinin pazarda tespit etti¤ineinand›¤› f›rsat do¤rultusunda belirle-di¤i hedefleri, yap›lacak pazar arafl-t›rmas›n›n ard›ndan haz›rlanacakolan ifl plan› ile rakamlara dökmesi,ne kadar sürede projenin hangi bü-yüklük ve karl›l›k seviyelerine ulafla-ca¤›n›, bu noktaya ulaflabilmek içingerekli finansman ihtiyac›n› önce-den belirlemesi, mevcut rekabetido¤ru analiz etmesi, di¤er riskleriöngörmesi ve risklerin gerçekleflme-si durumunda al›nacak aksiyonlar›planlamas› ve bu çerçevede proje-nin fizibilitesini gerçekçi bir flekildede¤erlendirmesi gerekmektedir.

7. Global kriz ve ekonomik yavafl-lama sürecinde giriflim sermayesiflirketleri ne ölçüde etkileniyorlarveya nas›l etkilenmelerini bekliyor-sunuz?Global kriz sonucunda özellikleBorçlu Sat›nalma (“LBO”) ifllemleriiçin kritik olan kredi bulma imkanla-r›n›n daralmas› neticesinde, giriflimsermayesi ifllemlerinin toplam bü-yüklü¤ünde ve ortalama ifllem bü-yüklü¤ünde özellikle 2009 y›l›ndadaralma bekliyoruz.


1. Giriflim sermayesini k›saca ta-n›mlar m›s›n›z?Giriflim sermayesi kurumsal yat›-r›mc›lar›n uzun vadeli yat›r›m yap-t›klar›, flirketlerin büyümesine vede¤er yarat›lmas›na odakl› bir ser-maye ortakl›¤›d›r. Turkven, Türki-ye’de tamamen Türk profesyonel-lerden oluflan bir ekiple ba¤›ms›zbir Giriflim Sermayesi fonu kurmuflve baflar›yla yönetmifl olan ilk fir-mad›r. Hali haz›rda firman›n flirketve gayrimenkul yat›r›mlar› yapan28 yat›r›m profesyoneli vard›r ve500 milyon Euro mertebesindekaynak yönetmektedir.

2. Giriflim sermayesi yat›r›mlar›nas›l planlan›yor? Yat›r›m yap›la-cak flirkette hangi kriterler aran›-yor?Yat›r›m stratejisi - Turkven, büyümeodakl› bir yat›r›mc›d›r. Yat›r›m stra-tejisi, flirket hissedarlar›na müm-kün olan en yüksek de¤eri verip,daha sonra yüksek büyüme sa¤la-mak üzerine kurulmufltur. Turk-ven’in ortakl›¤› bulunan flirketler2003 – 2008 y›llar› aras›nda %40civar›nda büyümüfltür. Turkven,büyüme için gerekli sermaye veuzun vadeli borç sa¤lama konu-

sunda kan›tlanm›fl bir tecrübeyesahiptir. Yat›r›m tutar› - Turkven’in hedefi,h›zl› büyümeye müsait, sektörlerin-de lider konumda bulunan ve iyiyönetilen Türk flirketlerine hisse al›-m› veya sermaye art›fl› fleklinde or-tak olmakt›r. Turkven 10 ila 100 mil-yon Euro mertebesinde sermayegerektiren yat›r›mlara odaklanmak-la birlikte, Migros gibi bir kaç milyarEuro’luk yat›r›mlarla da ilgilenmek-tedir.Sektörler - Sektör k›s›tlamas› olma-makla birlikte h›zl› büyümeye mü-sait her sektör ve flirket ilgi alan›-m›zda. Turkven’in özellikle ilgilendi-¤i sektörler aras›nda G›da, HizmetSektörü, Perakende, ‹laç, Yap› Mal-zemeleri, Ambalaj, Otomotiv YanSanayi gibi sektörler say›labilir.

3. Giriflim Sermayesi finansal ya-p›n›n güçlendirilmesi d›fl›nda netür destekler sa¤lar ?Turkven olarak ortak oldu¤umuzflirketin kurumsallaflmas›na yat›r›myapmak bizim için oldukça önemli.Turkven, ortak oldu¤u flirketlerdebilgi ifllem alt yap›s›na yat›r›m ya-parak, somut verilere dayal› bir yö-netime zemin haz›rlar. Ortak oldu-¤umuz flirketlerin büyük ço¤unlu-



Yurt d›fl› kaynakl› giriflim sermayesi fonlar›n›nülkemize gelifli, AB uyum sürecinin bafllat›lmas›ard›ndan iyice ivme kazand›.

“ Son aylardayaflamakta oldu¤umuzglobal likidite krizi,

özellikle yurt d›fl› kaynakl› yat›r›m›n

ülkemize odaklanmas›n›yavafllatm›fl veya

duraklatm›fl olabilir.Fakat ileriye

bakt›¤›m›zda, Türkiyepolitik ve ekonomik

stabilitesini korudu¤utakdirde, hem yurt içihem yurt d›fl› kaynakl›

fonlar ülkemize gelmeye devam edecektir.”


¤unda Yönetim Kurulu’na sektördeduayen mertebesinde görülen yerliveya yabanc› ba¤›ms›z üyeler ge-tirmeyi de baflard›k. Bu sayede Yö-netim Kurulu flirkete destek olmak-ta ve uzun vadeli strateji belirle-mekte çok büyük katk› sa¤lamakta-d›r. Bunlara ek olarak ortak oldu¤u-muz flirketleri yeni sat›n al›mlar yo-luyla yurt içi veya yurt d›fl›nda bü-yütmeyi de flirket yönetimi ile birlik-te de¤erlendiririz.

4. Türkiye’de 1995 y›l›ndan bu ya-na yerli ve yabanc› giriflim serma-yesi flirketlerinin yat›r›mlar› var.fiirket olarak flu ana kadar hangiflirketlere, ne kadar yat›r›m yapt›-n›z?Turkven’in hali haz›rda, sat›lm›flolan UNO Ekmek ve Intercity d›fl›n-da, 9 flirkette ortakl›¤› bulunmakta-d›r.

MAV‹ JEANS (Markal› Haz›r Giyim)Turkven, A¤ustos 2008’de, Türki-ye’nin en de¤erli markalar›ndan bi-ri olan Mavi ile ortakl›k yapm›flt›r.Ortakl›¤›n hedefi, Türkiye’nin gururvesilesi olmufl bu markay› daha ge-nifl bir koleksiyon ve sat›fl a¤› ilemilyar dolarl›k bir ifl hacmine tafl›-makt›r. Mavi, 27 ülkede sat›lmakta-d›r ve düzenli olarak yerli ve yaban-c› bas›n taraf›ndan en be¤enilenmarkalar aras›nda gösterilmektedir.Turkven ortakl›¤› ile birlikte tekstilperakende devi H&M’in ‹sveçli eskiCEO’su Fabian Mansson flirketinYönetim Kurulu’na dan›flmanl›kyapmaya bafllam›flt›r.M‹GROS (G›da Perakende) - Turk-ven, May›s 2008’de ortaklar› Say›nBülend Özayd›nl›, BC Partners veDeA Capital ile birlikte Migros’unço¤unluk hissesini Koç Holding’tensat›n alm›flt›r. Turkven, Migros Yö-netim Kurulu’nda da temsil edil-mektedir. Migros’un yeni ortaklar›-n›n hedefi, flirketi yurt içi ve yurt d›-fl›nda büyütmektir. Migros, 1.200ma¤azas› ile bir dünya devidir.

TEK‹N ACAR (Selektif Kozmetik Zinciri) Turkven, Nisan 2008’de Türkiye se-lektif kozmetik sektörünün lider flir-keti Tekin Acar’a ortak olmufltur.Tekin Acar, 50 ma¤azas› ve 400çal›flan›yla h›zl› büyümesine devametmektedir. Hedefimiz 4 sene için-de 100 ma¤azaya ulaflmakt›r.

PROVUS (Ödeme Sistemleri Yönetimi) Turkven, Kas›m 2007’de Provus’aortak olmufltur. Provus, Türkiye’debankalara hizmet götüren en büyükve tek ba¤›ms›z outsourcing flirketi-dir. Provus, aralar›nda ‹fl Bankas›,Akbank, Fortis, HSBC ve Avea gibilider kurumlar›n da bulundu¤u seç-kin bir müflteri kitlesine, Türkiye veRomanya’da hizmet vermektedir.Provus’un hizmet yelpazesi içindekredi kart› yönetimi, ATM ve POSsistemleri yönetimi, ekstre yönetimigibi katma de¤erli hizmetler yer al-maktad›r. Provus’un tesisleri ve sü-reçleri VISA ve MasterCard taraf›n-dan tescil edilmifltir ve düzenli ola-rak denetlenmektedir. Turkven ortakl›¤› sonras›nda sektö-rünün en büyük firmas› olan FDI’ninNorveçli eski Avrupa ‹fl GelifltirmeBaflkan› Johan Reinsli flirket Yöne-tim Kurulu’na dan›flmanl›k yapma-ya bafllam›flt›r.

NGM (Tüketim Merkezi Reklamc›l›¤›)Turkven, A¤ustos 2008’de NGMflirketine ortak olmufltur. fiirket ara-lar›nda Akmerkez, ‹stinye Park, ‹s-tanbul Metrosu, Kanyon, Atatürk veAntalya Havalimanlar› gibi önemlitrafi¤e sahip merkezlerin de bulun-du¤u pek çok noktada reklam hiz-meti vermektedir. NGM, LED (Ni-flantafl› City’s) ve plazma ekranlar,raketler, d›fl cephe panolar› ve‘showcase’ler (‹stinye Park) ile sözkonusu tüketici merkezlerinde çoketkin bir reklam mecras› olufltur-mufltur.

ROMA PLAST‹K (Mobilya Yan Sanayi) Turkven, Ekim 2006 sonunda RomaPlastik flirketine ortak olmufltur. Ro-ma Plastik, 50 milyon Euro ciro ve%50 ihracat yapan, mobilya sektö-rüne yönelik aksam üreten ve böl-gesel anlamda önemli bir pazar pa-y›na sahip, baflar›l› bir firmad›r. fiir-ket, sektöründe dünyada ilk beflflirket aras›nda yer almaktad›r. Ro-ma Plastik, Turkven liderli¤inde sa-t›n almalar ve içten büyüme ile ciro-sunu her y›l %25 mertebesinde ar-t›rmay› planlamaktad›r. Roma Plas-tik ayn› zamanda Türkiye’nin en ba-flar›l› SAP sistem uygulamalar›ndanbirine sahiptir ve bu gücünü esnek-lik ve karl›l›¤a dönüfltürmüfltür.Turkven ortakl›¤› ile birlikte sektö-rün en büyük firmas› olan AlmanSurteco’nun eski CEO’su NorbertKrupp da flirketin Yönetim Kuru-lu’na kat›lm›flt›r.

PRONET (Elektronik Güvenlik Hizmetleri) Turkven’in 2006 y›l›nda tamamlad›-¤› bir di¤er yat›r›m ise, elektronikgüvenlik sektörünün lider firmas›Pronet’e ortak olunmas› olmufltur.10.000 aboneden 40.000’i aflanabone say›s›na ulaflan Pronetalarm sektörünün lideri konumun-dad›r. Pronet alarm sektörüne ekolarak say›s›z büyük güvenlik pro-jelerine de imza atm›flt›r. Topkap›Saray›, cezaevleri ve havaalanlar›gibi pek çok öncelikli tesis Pronetgüvenlik sistemleri taraf›ndan ko-runmaktad›r. Turkven ortakl›¤› ilebirlikte sektöründe dünya lideri ola-rak gösterilen ADT firmas›n›n ‹skoças›ll› eski Avrupa CEO’su AlexMcNutt flirketin Yönetim Kurulu’nakat›lm›flt›r.

YATIRIM IV Turkven’in dördüncü yat›r›m› büyükbir aile flirketinde az›nl›k pay› al›n-mas› fleklinde gerçeklefltirilmifltir.Kurucular›n iste¤i do¤rultusundaisim aç›klanmamaktad›r.

TRENDTECH (Katma De¤erli Telekom Hizmetleri) 2005 y›l›nda üçüncü yat›r›m›n› ta-mamlayan Turkven, Trendtech’eortak olmufltur. Tüm mobil opera-törleri ile çal›flan ve mobil ürünlerdeen büyük çözüm ortaklar›ndan biriolan Trendtech, y›ll›k 200 milyonuaflk›n SMS mesaj hacmi ile sektörü-nün lideridir.

INTERCITY (Filo Kiralama)Turkven’in Türkiye’deki ikinci ortak-l›¤› ise filo kiralama sektörünün liderkuruluflu Intercity ile gerçeklefltiril-mifltir. Turkven, 2004 y›l›nda yat›-r›mc›lar› IFC, DEG ve FMO’nun In-tercity’e sermaye yat›r›m› yapmas›d›fl›nda kredi tahsis etmesine deönayak olmufltur. 1991 y›l›nda kuru-lan Intercity, filo kiralama pazar›nda25,000 arac› aflk›n filosu ve %20’likpay› ile lider konumda bulunmakta-d›r. Turkven, Intercity hisselerini,Kas›m 2008’de Mitsubishi flirketinesatarak ortakl›ktan ayr›lm›flt›r.UNO (Paketli G›da) - Turkven’in ilkyat›r›m› UNO markas› ile ambalajl›ekmek ve unlu mamüller sektörününlideri olan Unmafl’›n Do¤ufl Hol-ding’den flirketin eski ortaklar› ile be-raber sat›n al›nmas› olmufltur. Un-mafl sat›n al›m› bu yönüyle Türki-ye’nin bat›l› anlamdaki ilk ‘buy-out’yat›r›m› olmufltur. Turkish PrivateEquity Fund I’in ortaklar›, A¤ustos2006’da UNO’daki hisselerini sat-mak suretiyle yat›r›m sürecini bafla-r›yla tamamlam›fllard›r. UNO’nun ci-rosu yat›r›m sürecinde üçe katlan-m›fl (ABD$15 -> 45 milyon), fonunortaklar› olan kurumsal yat›r›mc›larda ayn› oranda getiri sa¤lam›fllard›r.

5. Giriflim sermayesinin son y›llar-da Türkiye’de de yo¤unlaflt›¤› göz-leniyor. Bu yat›r›mlar›n Türkiyeiçin öneminden bahseder misiniz? Geliflme hangi koflullara ba¤l›d›r?Bu trende sadece Türkiye’de de¤il,birçok ‘geliflmekte olan’ ülke piya-sas›nda da rastlamak mümkün.Türkiye kapsam›nda ise, özellikle

yurt d›fl› kaynakl› giriflim sermayesifonlar›n›n ülkemize gelifli, AB uyumsürecinin bafllat›lmas› ard›ndan iyi-ce ivme kazand›. Bu tip politik stabi-lite sinyallerinin yan› s›ra, h›zla büyü-mekte olan ekonomi ve Türk kredipiyasas›n›n borçlu sat›n alma yönte-mine elveriflli olmas› Türkiye’ye ciddibir giriflim sermayesi ak›fl›na sebepoldu. Son aylarda yaflamakta oldu-¤umuz global likidite krizi, özellikleyurt d›fl› kaynakl› yat›r›m›n ülkemizeodaklanmas›n› yavafllatm›fl veya du-raklatm›fl olabilir. Fakat ileriye bakt›-¤›m›zda, Türkiye politik ve ekonomikstabilitesini korudu¤u takdirde, hemyurt içi hem yurt d›fl› kaynakl› fonlarülkemize gelmeye devam edecektir.Bunun Türkiye için önemi büyüktür,çünkü flirkete sermaye yat›r›m› yap›l-mas› flirketin büyümesi için de yat›-r›m yap›lmas›n› do¤uraca¤› gibiTürk flirketlerinin operasyonel an-lamda da verimliliklerinin artmas›n›sa¤layacakt›r. Giriflim sermayesi flir-ketlere getirdi¤i finansman d›fl›nda,kurumsal yönetim ve operasyonelverimlilik aç›s›ndan da yap›land›ra-rak ekonominin geliflmesine katk›dabulunur.

Turkven, son 12 ayda befl yat›r›mgerçeklefltirmifl ve Türkiye’ye 2 mil-yar Euro mertebesinde uzun vadeliyat›r›m kazand›rm›flt›r. Her y›l 3-4yat›r›m yapmak suretiyle Türk eko-nomisine yabanc› sermaye kazan-d›rmaya devam etmeyi planl›yoruz.

6. Bir flirket giriflim sermayesindenyararlanmak için ne yapmal›d›r?fiirketlerin, “nas›l olur da bir giriflimsermayesi flirketinin ilgisini çekeriz”diye düflünüp, bu flekilde hareketetmesi do¤al bir operasyon modelide¤il. Turkven olarak bizim yat›r›myapmak istedi¤imiz flirketler, büyü-me potansiyeli gördü¤ümüz ve yö-netimiyle birebir iliflki kurup ortakl›kedebilece¤imiz flirketlerdir. ‹lk etap-ta yönetimin güvenilir ve iflinin ehliolmas›, geçmifl performans›yla yet-kinliklerini kan›tlam›fl olmas› cokönemlidir.

Bununla beraber, söz konusu flirke-tin yasal ve vergisel yükümlülükleri-ni yerine getiriyor olmas›, piyasada-ki itibar›, altyap› yeterlili¤i, bulundu-¤u sektörün regülasyon yap›s›, ra-kiplerine k›yasla konumu ve pazarpay› gibi birçok konu da önemlidir.Turkven’in orta¤› oldu¤u flirketler,sektörlerinde liderli¤i tart›fl›lmayanve sektörlerini yapt›klar› yeniliklerve yönetim kaliteleriyle de¤ifltirenflirketler olmaya devam edecektir.

7. Global kriz ve ekonomik yavaflla-ma sürecinde giriflim sermayesi flir-ketleri ne ölçüde etkileniyorlar veyanas›l etkilenmelerini bekliyorsunuz?Mevcut global likidite krizinin Turk-ven’in mevcut ve gelecek yat›r›mla-r› üzerinde etkisi yoktur. Turkven’inyönetti¤i fonlar aralar›nda IFC(Dünya Bankas›), DEG (Alman Kal-k›nma Bankas›), FMO (HollandaKalk›nma Bankas›), EIB (AvrupaYat›r›m Bankas›) gibi toplam varl›k-lar› 1.000 milyar Euro’yu aflan, sa-dece yabanc› kurumsal yat›r›mc›lar-dan temin edilmifltir. Söz konusukaynaklar 10 y›ll›k (2017 y›l›na ka-dar) ömre sahip olan sermaye yat›-r›mlar› oldu¤undan 1-2 y›ll›k likiditekrizine karfl› korunakl›d›r. Bunun ya-n›nda Turkven’in yönetti¤i fonlarhayli da¤›n›k (çeflitlendirilmifl) biryat›r›mc› profiline sahiptir ve fona ifl-tirak eden en büyük yat›r›mc›n›n bi-le pay› %10’un alt›ndad›r. Bu dadalgalanmalar›n önemli bir etki ya-ratmas›n› engellemektedir.



Giriflim sermayesiflirketlere getirdi¤i finansman d›fl›nda,

kurumsal yönetim veoperasyonel verimlilik

aç›s›ndan dayap›land›rarak

ekonominin geliflmesinekatk›da bulunur.

“

”

1. Giriflim sermayesini k›saca ta-n›mlar m›s›n›z?Giriflim sermayesini tan›mlamadanönce genellikle birbiriyle kar›flt›r›laniki terime aç›kl›k getirmek istiyo-rum.

Bunlardan ilki yeni fikirleri olan giri-flimcilere veya yeni kurulmufl veyakurulmakta olan teknoloji a¤›rl›kl›flirketlere yat›r›m yapan “risk ser-mayesi” (venture capital), ikincisiise daha ileri aflamadaki flirketlerebüyüme sermayesi (growth capi-tal), veya sat›n alma (buy-out) flek-linde yat›r›m yapan “giriflim serma-yesi” (private equity) flirketleridir.

“Özel Sermaye Fonu” ismiyle debahsedebilece¤imiz “Giriflim Ser-mayesi" firmalar›, büyüme potansi-yeli olan veya kapasitesinin alt›ndaperformans gösteren flirketlere ya-t›r›m yapan, yat›r›m yapt›klar› flir-ketlere yönetim, finansman ve iliflkideste¤i vererek flirket de¤erini ar-t›rmay› ve daha sonra flirketteki his-selerini karl› bir flekilde satarak ka-zanç elde etmeyi hedefleyen finan-sal kurulufllard›r.

2. Giriflim sermayesi yat›r›mlar›nas›l planlan›yor? Yat›r›m yap›la-cak flirkette hangi kriterler aran›-yor?Giriflim sermayesi fonlar›n›n önce-likli kriterleri aras›nda yat›r›m yap›-lacak flirketin belli büyüklü¤e ulafl-m›fl olmas›, organik olarak ve/veyasat›n almalarla güçlü bir büyümepotansiyeline sahip olmas›, yüksekve sürdürülebilir faaliyet karl›l›klar›ile çal›flmas›, deneyimi olan, güve-nilir ve kabiliyetli bir yönetim ile bir-likte fleffaf muhasebe ve raporlamasistemine sahip olmas›n› sayabili-riz.

Tüm bunlar›n yan›nda, finansmans›k›nt›s›ndan dolay› yukar›daki kri-terlere ulafl›lmas›n› sa¤layacakprojelerini gerçeklefltiremeyen flir-ketler de Giriflim Sermayesi flirket-lerinin hedefleri aras›nda yer al-maktad›rlar. Bu tarz flirketlerde de,Giriflim Sermayesi’nin sa¤layaca¤›finansman deste¤i ile önemli bo-yutta de¤er yarat›labilir.

Yat›r›m yap›lacak flirketin faaliyetgösterdi¤i sektörün de konsolidas-



Dr. Ahmet ErelçinHSBC Portföy Yönetimi A.fi.

Yönetim Kurulu Baflkan Vekili

Giriflim sermayesi yat›r›mlar›n›n Türkiye’yeen önemli katk›s› bankaborcu, halka arz veya benzeri sermaye piyasalar› araçlar› ile gerekli finansman kayna¤›n›n sa¤lanamad›¤› veya bu kaynaklar›n uygunflartlarla temin edilemedi¤i gelecek vaateden flirketlere sermayeaktarmas›d›r.

“

”

yon f›rsatlar› sunmas› ve yüksek gi-rifl engellerine sahip olmas› gibi kri-terler de giriflim sermayesi flirketleritaraf›ndan dikkat edilen hususlard›r.

3. Türkiye’de 1995 y›l›ndan bu ya-na yerli ve yabanc› giriflim serma-yesi flirketlerinin yat›r›mlar› var.Siz flu ana kadar hangi flirketlere,ne kadar yat›r›m yapt›n›z?HSBC Portföy olarak Türkiye’de ya-t›r›m yapmak isteyen HSBC GlobalPrincipal Investments iflkoluna uy-gun yat›r›m f›rsatlar›n›n belirlenmesiiçin yat›r›m dan›flmanl›¤› hizmeti ve-riyoruz. A¤ustos 2008’de olufltur-du¤umuz uzman ekibimizle flirketve sektör araflt›rmalar›m›za devamediyoruz. Ancak flu ana kadar ke-sinleflmifl bir yat›r›m olmad›.

4. Giriflim sermayesinin son y›llar-da Türkiye’de de yo¤unlaflt›¤› göz-leniyor. Bu yat›r›mlar›n Türkiyeiçin öneminden bahseder misiniz?Geliflme hangi koflullara ba¤l›d›r?Sizin de belirtti¤iniz gibi çok yo¤unolmamakla birlikte Türkiye’de giriflimsermayesi yat›r›mlar› 90’lar›n ikinciyar›s›ndan itibaren bafllam›flt›r.

Son y›llarda ise Türkiye yo¤un birflekilde giriflim sermayesi fonlar›n›nilgisini çekmektedir. The CarlyleGroup, Texas Pacific Group, Ad-vent International, KKR, BC Part-ners, CVCI, Abraaj Capital gibiuluslararas› bir çok Özel SermayeFonu’nun Türkiye’de yat›r›m› bulun-maktad›r. Ayr›ca, Actera, Turkvenve ‹fl Giriflim gibi Türk özel sermayefonlar› da bugüne dek çok say›dayat›r›m gerçeklefltirmifltir.

Giriflim sermayesi yat›r›mlar›n›n Tür-kiye’ye en

Documents

tkyd- sayi 4- 17 ocak · 2020. 6. 4. · SEKTÖRDEN HABERLER 4 kurumsal yat›r›mc›ocak-mart 2009 Kat›lma paylar› kayda al›nanlar: 1. ‹ﬂ Yat›r›m Menkul De¤erler