Tehnoloko Metalurki Fakultet

TEHNOLOKO - METALURKI FAKULTETUNIVERZITET U BEOGRADU

UNIVERZITET U BEOGRADU

TEHNOLOKO - METALURKI FAKULTET

Karnegijeva 4, Beograd 11120, Srbija

www.tmf.bg.ac.rs

www.bg.ac.rs

2346 8

11 14 17 20 25

2630

31 32

3334

Uprava fakultetaO fakultetuHemijsko inenjerstvoBiohemijsko inenjerstvo i biotehnologija Inenjerstvo zatite ivotne sredine Inenjerstvo materijala Metalurko inenjerstvo Tekstilna tehnologija Nauno-istraivaki rad Centar za nanotehnologije i funkcionalne materijaleSaradnja sa privredomInovacioni centar Tehnoloko-metalurkog fakulteta u Beogradu d.o.o.Centar za cistiju proizvodnju Razvojno-istraivaki centar Grafikog inenjerstva Centar za tehnologiju vodeCentar celulozne, papirne, ambalane i grafike industrije

Sadraj

2Uprava fakulteta

Dekan

Prof. dr ore Janakovi

Prodekani

Prof. dr Aleksandra Peri Gruji

Prof. dr Petar Uskokovi

Prof. dr Boris Lonar

Prof. dr Aleksandar Orlovi

Direktor Inovacionog centra

Prof. dr eljko Kamberovi

Kontakt

Karnegijeva 4, 11120 Beograd, Srbija

Tel: +381 11 33 70 503

Faks: +381 11 33 70 387

E-mail: tmf@tmf.bg.ac.rs

www.tmf.bg.ac.rs

3Tehnoloko-metalurki fakultet Univerziteta u Beogradu predstavlja vodeu i najstariju akreditovanu visokoobrazovnu i nauno-istraivaku instituciju u zemlji i regionu iz oblasti hemijskih tehnologija.

Duga i bogata tradicija od skoro 90 godina, vie od 10.500 diplomiranih inenjera, 1.100 magistara i mastera i vie od 650 doktora nauka koji su se kolovali na naem fakultetu, svetski priznati nauni rezultati i ugled, kadrovski i materijalni potencijali fakulteta garantuju kvalitet kako u nastavno-obrazovnim aktivnostima na studijama, tako i u naunim i primenjenim istraivanjima, projektovanju, izradi elaborata i studija.

Fakultet obrazuje strunjake na osnovnim aka-demskim, master i doktorskim studijama u okviru 19 studijskih programa:

Hemijsko inenjerstvo

Hemijsko procesno inenjerstvo

Farmaceutsko inenjerstvo

Organska hemijska tehnologija

Neorganska hemijska tehnologija

Polimerno inenjerstvo

Elektrohemijsko inenjerstvo

Kontrola kvaliteta

BioHemijsko inenjerstvo i BioteHnologija

inenjerstvo zatite ivotne sredine

inenjerstvo materijala

Inenjerstvo materijala

Grafiko inenjerstvo

metalurko inenjerstvo

tekstilna teHnologija

Inovacioni centar TMF-a d.o.o.

Centar za istiju proizvodnju

Centar za tehnologiju vode

Centar za nanotehnologije i funkcionalne materijale

Centar za grafiko inenjerstvo RIC

Centar celulozne, papirne, ambalane i grafike industrije

Posveenost kvalitetu nastavnog, naunog rada i delovanja, saradnji sa privrednim subjektima potvruje i injenica da je TMF sertifikovan za integrisani sistem upravljanja kvalitetom od strane sertifikacionog tela YUQS-Beograd za sisteme:

SRPS ISO 9001:2008 upravljanje sistemom kvalitetaSRPS ISO 14001:2005 upravljanje zatitom ivotne sredineSRPS OHSAS 18001:2008 upravljanje bezbednosti i zdravljem na radu

Zahvaljujui visokom nivou teorijskih, eksperimentalnih i praktinih znanja i vetina koje se stiu tokom studija, diplomirani i master inenjeri TMF-a su osposobljeni za rad u irokom spektru kreativnih poslova iz razliitih oblasti kao to su:

Razvoj tehnologija, materijala i proizvoda Projektovanje procesa i pogona Voenje procesa proizvodnje Inovacije i istraivanja Transfer tehnologija Konsalting Prosvetna delatnost Standardi kvaliteta Marketing Menadment Trgovina

Tehnoloko-metalurki fakultet posebnu panju posveuje saradnji sa privredom, nauno-istraivakom radu i transferu tehnologija i znanja. U cilju efikasnijeg delovanja u tim oblastima, u okviru fakulteta rade:

4Hemijsko inenjerstvoStudijski program Hemijsko inenjerstvo predstavlja jedan od najstarijih i najveih studijskih programa Tehnoloko-metalurkog fakulteta Univerziteta u Beogradu.

ta je hemijsko inenjerstvo

Hemijsko inenjerstvo predstavlja inenjersku primenu osnovnih nauka kao to su hemija, matematika i fizika u procesima prerade sirovina radi dobijanja eljenih proizvoda. Hemijsko inenjerstvo primenjuje integrisani pristup projektovanju i voenju procesa od molekulskog nivoa, preko dizajniranja novih materijala, projektovanja ureaja i procesa do industrijskog po-strojenja. Cilj rada hemijskih inenjera je izgradnja postrojenja u kojima se odvija visoko produktivan, odriv i ist proces sa ciljem da se proizvede kvalitetan proizvod strogo kontrolisanih svojstava.

Hemijsko inenjerstvo na TMF

Tehnoloko-metalurki fakultet ima veoma dugu tradiciju u izvoenja nastave iz oblasti hemijskog inenjerstva. Nastava iz ove oblasti na Tehnoloko-metalurkom fakultetu organizovana je od 1967. godine. Po programu koji se primenjuje od 2008. godine izvodi se studijski program Hemijsko inenjerstvo sa sledeim profilima:

Hemijsko procesno inenjerstvo Farmaceutsko inenjerstvo Organska hemijska tehnologija Polimerno inenjerstvo Neorganska hemijska tehnologija Kontrola kvaliteta Elektrohemijsko inenjerstvo

Osnovne akademske studije na Hemijskom ine-njerstvu traju etiri godine, nakon kojih studenti imaju mogunost upisivanja master studija u trajanju od jedne godine. Doktorske studije iz ove oblasti traju tri godine. Diploma steena na Tehnoloko-metalurkom fakultetu priznata je svuda u svetu.

Struktura studija hemijskog inenjerstva

Studije hemijskog procesnog inenjerstva bazirane su na izuavanju fizike, hemije i matematike, kao i optih tehnikih nauka na prvim godinama studija, a zatim se izuavaju sledei struni predmeti zajedniki za sve profile:

5 Termodinamika Uvod u hemijsko inenjerstvo Mehanika fluida Mehanike operacije Toplotne operacije Operacije prenosa mase Modelovanje i simulacija procesa Osnovi automatskog upravljanja Osnovi projektovanja

Osim ovih predmeta, na svakom profilu se izuavaju specifini predmeti vezani za uu oblast usavravanja.

Gde se zapoljavaju hemijski inenjeri

Oblasti zapoljavanja hemijskih inenjera su veoma iroke. Hemijski inenjeri se najee zapoljavaju u industriji na voenju i kontroli procesa proizvodnje, projektantskim kuama u kojima se vri projektovanje opreme i postrojenja hemijske industrije, nauno-istraivakim centrima i institutima, konsultantskim kuama, kao i u oblasti unutranje i spoljne trgovine. Neke od industrijskih grana u kojima rade hemijski inenjeri su bazna hemijska industrija, naftna i petrohemijska industrija, industrija boja i lakova, farmaceutska i druge industrije.

Dalje usavravanje hemijskih inenjera

Na Tehnoloko-metalurkom fakultetu, nakon za-vretka osnovnih studija, hemijski inenjeri imaju mogunost usavravanja na master i doktorskim studijama. Neke od oblasti usavravanja koje se nude na Fakultetu su: prouavanje viefaznih sistema i projektovanje ureaja, dinamika, modelovanje i simulacija procesa, termodinamika, biohemijsko inenjerstvo i biomedicina, kao i druge oblasti u zavisnosti od profila. Nauna istraivanja u toku izrade doktorskih disertacija se obavljaju u okviru razliitih nacionalnih i meunarodnih projekata na kojima Fakultet veoma intenzivno sarauje sa renomiranim univerzitetima i naunim institutima u svetu.

U inostranstvu, hemijski inenjeri koji su zavrili Tehnoloko-metalurki fakultet se usavravaju na sledeim renomiranim univerzitetima:

University of Twente, HolandijaTechnical University Delft, HolandijaETH, Cirih, vajcarskaImperial Colledge, Velika BritanijaEcole Centrale Paris, FrancuskaCambridge University, Velika BritanijaWashington University, SADUniversidade Nova de Lisboa, Portugal Edinburgh University, Velika BritanijaMax-Planck Institute, Nemaka

Program proistekao iz oblasti hemijskih tehnologija i hemijskog inenjerstva predstavlja jedan od stubova obrazovnog i naunog delokruga rada fakulteta.

6Biohemijsko inenjerstvo i biotehnologijaTehnoloko-metalurki fakultet Univerziteta u Beogradu danas predstavlja najstariju jedinicu za oblast biotehnologije i bioinenjerstva u Srbiji.

ta je biohemijsko inenjerstvo i ta su biotehnologije

Biotehnologije su tehnologije koje koriste bioloke sisteme, ive organizme ili njihove delove za una-preenje postojeih ili dobijanje potpuno novih proizvoda. Biotehnologije su prirodne, odrive i nude reenja za mnoge aktuelne probleme poput nestaice energenata, hrane i problema zagaenja. Biotehnologije se najee zasnivaju na primeni mikroorganizama i enzima u prehrambenoj i farmaceutskoj industriji, u tretmanima otpada, ali i za dobijanje organskih kiselina, rastvaraa, aminokiselina, polisaharida, povrinski aktivnih materija, bioinsekticida, biopesticida, bio-goriva...

Kako je za industrijsko gajenje ivih organizama potrebno obezbediti sterilne i druge specifine uslove, razvijena je oblast Biohemijsko inenjerstvo koja se bavi optimizacijom i modelovanjem biotehnolokih procesa. Inenjeri ove struke poznaju biotehnoloke procese od laboratorijskog do industrijskog nivoa i mogu da vode, kontroliu, modeluju i projektuju pro-cese.

Gde se zapoljavaju inenjeri biohemijskog inenjerstva i biotehnologije

Obrazovanje na Katedri za biohemijsko inenjerstvo i biotehnologije prua mogunost rada u svim oblastima biotehnologije i prehrambene industrije

ukljuujui fabrike piva, vina, sireta, alkohola, kvasca, mlenu i pekarsku industriju, fabrike farmaceutskih i dijagnostikih preparata, fabrike za preradu otpada, proizvodnju hemikalija i energenata. Inenjeri ovog studijskog programa osposobljeni su za rad i u kolama i projektnim, istraivakim i razvojnim institutima. Nai inenjeri, takoe, mogu nastaviti svoje kolovanje na doktorskim studijama u zemlji ili inostranstvu u oblasti mikrobiologije, molekularne biologije, biohemijskog inenjerstva, enzimskog inenjerstva, farmacije, funkcionalne hrane, biogoriva...

Biohemijsko inenjerstvo i biotehnologije na TMF-u

Osnovne akademske studije traju etiri godine, a master akademske studije jednu godinu. Na TMF-u istraivaka i obrazovna delatnost se sprovode u skladu sa internacionalnim standardima (ISO 9001, ISO 14001 i ISO 18001) i akreditacijama fakulteta.

Biohemijsko inenjerstvo i biotehnologije i odrivi razvoj

Biotehnoloki procesi esto za sirovinu koriste otpadne materije, imaju visoku specifinost i prinos, izvode se uz utede energije i sirovine a biotehnoloki proizvodi su prirodni i ukljuuju se u prirodne tokove materije. Biotehnoloki procesi su odrivi i tamo gde ih je mogue primeniti predstavljaju ekoloku i ekonominu alternativu tradicionalnim hemijskim tehnologijama.

7Osnovne studije:

Funkcionisanje biolokih sistema

Mikrobiologija

Enzimologija

Biohemija

Genetika

Biomaterijali

Osnovi bioprocesnog inenjerstva

Sirovine u biotehnologiji

Biotehnoloki procesi

Metaboliko i genetiko inenjerstvo

Hemija prirodnih organskih jedinjenja

Enzimsko inenjerstvo

Farmaceutska biotehnologija

Projektovanje u biotehnologiji

Prehrambena biotehnologija

Ekoloka biotehnologija

Hemijska biotehnologija

Izdvajanje i preiavanje biotehnolokih

proizvoda

Kvalitet i bezbednost u biotehnologiji

Master studije:

Mikrobiologija hrane

Mikrobioloka analitika

Analitika prehrambenih proizvoda

Tehnologija mikrobne biomase

Tehnologija ugljenih hidrata

Tehnologija fermentacije mlenih proizvoda

Tehnologija piva

Tehnologija ulja i masti

Farmaceutska biotehnologija

Izdvajanje i preiavanje biotehnolokih

proizvoda

Metabolitsko i genetiko inenjerstvo

Enzimsko inenjerstvo

Projektovanje u biotehnologiji

Energetska integracija procesa

struni predmeti

Kao posebna obrazovna i nauno-istraivaka jedinica fakulteta, 1958. godine formira-na je Katedra za tehnologiju ivotnih namirnica. Od tog perioda do danas, razvijajui se i prolazei kroz brojne transformacije, katedra je prerasla u Katedru za biohemijsko in-enjerstvo i biotehnologije koja je nosilac studijskog programa Biohemijsko inenjerstvo i biotehnologije.

8Inenjerstvo zatite ivotne sredineTehnoloko-metalurki fakultet Univerziteta u Beogradu predstavlja prvu nastavnu i naunu instituciju u oblasti inenjerstva zatite ivotne sredine i jedan je od nosilaca odrivog razvoja Srbije.

40 godina od uvoenja nastave u ovoj oblasti, iskustvo, kadrovski i materijalni potencijali fakulteta garantuju kvalitet u nastavnim aktivnostima, naunim i primenjenim istraivanjima, projektovanju, izradi elaborata, studija, akcionih planova, studija uticaja u oblasti zatite ivotne sredine i odrivog razvoja.

U okviru inenjerstva zatite ivotne sredine povezuju se klasina inenjerska znanja tehnolokih operacija i procesa sa dostignuima u oblasti biologije, mikrobiologije i medicine, kako bi se primenila najsavremenija reenja u zatiti ivotne sredine.

Inenjerstvo zatite ivotne sredine konkretno reava problem nekontrolisanog zagaivanja ivotne sredine.

ta rade inenjeri zatite ivotne sredine

Inenjeri zatite ivotne sredine rade na procesima prerade vode za pie, pripreme vode za industrijske potrebe, preiavanju otpadnih voda nastalih u proizvodnim procesima i gradskim sredinama,

recikliranju ili pripremanju vrstih otpada za konano odlaganje bez negativnih uticaja na ivotnu sredinu. Takoe uestvuju u procesima ienja/remedijacije lokacija kontaminiranih opasnim materijama, preiavanju vazduha i kroz razvoj preventivnih mera, postupaka i kontrole, spreavaju zagaenje ivotne sredine. Oni svojim znanjem doprinose efikasnijem radu postojeih ureaja i sistema za zatitu ivotne sredine i projektuju nove tehnoloke postupke i sisteme.

Na osnovu poznavanja problema zagaenja ali i naina njihovog reavanja oni uestvuju u izradi, dugoronih planova, pravilnika i standarda na republikom ili lokalnom nivou i kvalifikovano kontroliu njihovo sprovoenje.

Gde se zapoljavaju inenjeri zatite ivotne sredine

Inenjeri zatite ivotne sredine se mogu zaposliti u: svakoj privrednoj organizaciji koja se bavi bilo kojom vrstom proizvodnje, u projektantskim i proizvodnim

99struni predmeti

U okviru studijskog programa Inenjerstvo zatite ivotne sredine na dodiplomskim studi-jama organizovana je nastava iz velikog broja strunih predmeta:

Funkcionisanje biolokih sistema

Organske zagaujue materije

ivotna sredina i zagaenje

Mikrobiologija

Primenjena informatika u IZS

Zraenje i zatita ivotne sredine

Opasne i tetne materije

Metode analize zagaujuih materija

Industrijsko zagaenje

Monitoring ivotne sredine

Upravljanje vrstim otpadom

Osnovi tehnologije pripreme vode

Odrivi razvoj

Preiavanje otpadnih gasova

Preiavanje otpadnih voda

Procesna oprema u IZS

Reciklaa

Katastar zagaivaa

Projektovanje opreme i procesa u IZS

Analiza tragova zagaujuih materija

Procena uticaja tehnolokih postrojenja na

ivotnu sredinu

Zagaenje i remedijacija zemljita

Na master studijama predvieni su sledei struni predmeti:

Inenjerstvo zatite ivotne sredine

Hemija ivotne sredine

Ekotoksikologija

Industrijske vode

Monitoring zagaujuih materija u atmosferi

Upravljanje vrstim i opasnim otpadom

Ekonomija i zatita ivotne sredine

Energetska integracija procesa

Masena spektrometrija

Zagaujue materije u namirnicama

Modelovanje atmosferske disperzije

Upravljanje radioaktivni otpadom

10

kuama za razvoj i projektovanje opreme i postrojenja za preiavanje, dravnim institucijama ukljuenim u zatitu ivotne sredine, institucijama koje se bave kontrolom zagaenja vode, vazduha i zemljita, raznim inspekcijskim slubama, konsultantskim firmama koje su na razliite naine ukljuene u ovu oblast, optinskim organima i inspekcijama, javnim komunalnim preduzeima, vodovodima, reciklanim centrima, itd. Samo u ovom trenutku, u preko stotinu optina u Srbiji je potreban bar jedan inenjer zatite ivotne sredine koji bi se brinuo o kvalitetnom snabdevanju vodom za pie i preradi otpadnih voda. U Srbiji nema nezaposlenih inenjera zatite ivotne sredine. Uz to, u Evropi i svetu je trenutno u toku veliki broj projekata u oblasti zatite ivotne sredine, i ova oblast se smatra najvanijim podrujem budueg high tech talasa.

Inenjerstvo zatite ivotne sredine na TMF-u

Tehnoloko-metalurki fakultet ima dugu tradiciju u izvoenju nastave u okviru inenjerstva zatite ivotne sredine. Od 1972. godine organizovana je nastava iz ove oblasti na poslediplomskim studijama, a od 1977. godine na redovnim studijama u okviru Samostalne grupe za zatitu ivotne sredine.

Danas osnovne akademske studije na Inenjerstvu zatite ivotne sredine traju etiri godine, nakon kojih

je predviena jo jedna godina za master akademske studije. Doktorske studije traju tri godine. Diplome steene na TMF-u priznate su u celom svetu.

Inenjerstvo zatite ivotne sredine na TMF-u i odrivi razvoj

Obrazovanje i usavravanje su kljune komponente u okviru koncepta odrivog razvoja, koji je usmeren ka ostvarivanju maksimalnog progresa drutva, uz minimalnu tetu po ivotnu sredinu i prirodne resurse. Jedna od aktivnosti u okviru inenjerstva zatite ivotne sredine na TMF-u je promovisanje istraivanja i razvoja vezanih za oblast zatite ivotne sredine, sa posebnim naglaskom na odrivi razvoj nae zemlje. Takoe je uspostavljena saradnja sa drugim fakultetima, u zemlji i inostranstvu, istraivakim institucijama i organizacijama iz ove oblasti. U okviru nastave i vebi na Inenjerstvu zatite ivotne sredine velika panja se posveuje predmetima vezanim za odrivi razvoj: spreavanje zagaenja, kvalitet voda, tretman otpadnih voda, upravljanje vrstim i opasnim otpadom, uticaj na kvalitet ivotne sredine, zagaenje vazduha, modelovanje i standardi u ivotnoj sredini. Na ovaj nain studenti stiu potrebna znanja i iskustva i upoznaju se sa idejom odrivog razvoja tokom studiranja.

11

Inenjerstvo materijalaStudijski program inenjerstvo materijala materijala (sastoji se iz dva modula- Inenjerstvo materijala i Grafiko inenjerstvo, dizajn i ambalaa) kao osnovni cilj ima kolovanje inenjera koji su osposobljeni da sagledaju celokupan proces izbora, proizvodnje, prerade, modifikacije i primene materijala i koji su u stanju da odgovore na izazove savremenih visoko-tehnolokih dostignua i trendova.

U okviru ovog studijskog programa stiu se znanja kako iz fundamentalnih (fiziko-hemijskih) tako i iz inenjerskih nauka, koja omoguavaju da se sagleda veza izmeu strukture materijala (specifinosti materijala od njihovog osnovnog nivoa atoma, molekula i nadmolekulskih struktura), naina dobijanja (procesiranja), makroskopskih svojstava materijala i primene materijala u realnim industrijskim uslovima. Kao primer moe posluiti skup predmeta koji izuavaju dizajniranje, proizvodnju i tampanje industrijske i ambalae za specijalne namene.

ta rade inenjeri za materijale

Nakon zavretka studija, diplomirani inenjeri su sposobni da odaberu materijal za odreene uslove primene i da definiu parametre njegovog dobijanja i prerade. Na osnovu poznavanja uslova eksploatacije materijala, inenjeri su osposobljeni da identifikuju kritino svojstvo materijala, strukturu

koja ga obezbeuje, kao i nain dobijanja tog svojstva u procesnim uslovima. Na taj nain diplomirani inenjeri su osposobljeni da se uspeno suoavaju sa problemima dizajniranja, proizvodnje, karakterizacije i primene materijala kao i da sagledaju uticaje razliitih prametara procesiranja na svojstva materijala i njegovo ponaanje tokom perioda primene. Diplomirani inenjeri u industriji ambalae i grafikoj industriji, osim izbora ili proizvodnje odgovarajueg materijala, uestvuju i u dizajniranju, oblikovanju i proizvodnji raznih ambalanih i grafikih proizvoda, projektovanju proizvodnog procesa ili samog proizvoda, izboru, voenju i kontrolisanju tehnolokog postupka.

Gde se zapoljavaju inenjeri za materijale

Obrazovni i nauno-istraivaki rad u oblasti Inenjerstva materijala na TMF-u odvija se u potpunom skladu sa osnovama i direktivama Nacionalne Strategije Odrivog razvoja Republike Srbije, u kojoj

12

se kae da ulaganje u obrazovanje, odnosno ljudski kapital ima karakter investicionog ulaganja zbog ega je politika obrazovanja nezaobilazni deo ukupne razvojne politike drutva.

Zbog toga inenjeri za materijale nakon zavrenih studija imaju velike mogunosti zapoljavanja u svim oblastima delovanja u obrazovanju (srednje strune kole i fakulteti), istaknutim nauno-istraivakim institutima, javnom sektoru do privatnog preduzetnitva (mala i srednja preduzea) gde rade na voenju procesa proizvodnje, kontrole procesa, kontrole kvaliteta, razvoju novih materijala, proizvoda i tehnologija. Mesta za inenjere za materijale ima u svim procesima prirodnog ciklusa materijala (sintezi/preradi, dizajniranju i izradi proizvoda, izboru materijala, reciklai i ponovnom korienja materijala) u mnogim granama industrije, npr. industriji boja i lakova, mainskoj, automobilskoj, vojnoj, graevinskoj, elektronskoj industriji i energetici. Inenjeri koji zavre modul Grafiko inenjerstvo, dizajn i ambalau mogu dobiti zaposlenje u svim aktivnim industrijskim subjektima koje imaju dopunu sa pakovanjem proizvoda (npr. prehrambena, duvanska, industrija obue, kune hemije, kozmetike i sl.).

Treba istai da studijski program Inenjerstvo materijala ima ponuen i nastavak kolovanja na master i doktorskom nivou kao i da laboratorije i osoblje uestvuju u savremenim temama kao to su nanotehnologije i nanomaterijali, primena materijala u biotehnolokim disciplinama, preiavanju voda, pretvaranju energije, nanoelektronika i slino. Savremena oprema laboratorija, atraktivne teme kao i ostvarene saradnje sa stranim univerzitetima kroz Centar izuzetnih vrednosti osnovan sredstvima Evropske Komisije omoguavaju mobilnosti studenata i stvaraju pretpostavke za meunarnodnu konkurentnost strunjaka koje koluje studijski program Inenjerstvo materijala.

Nastava iz oblasti inenjerstva materijala

U okviru ovog studijskog programa, studenti do VI semestra sluaju zajednike predmete za IM a zatim se od VII semestra kroz set izbornih predmeta opredeljuju za odreeni profil: Polimerni mateijali, Kompozitni materijali, Keramiki materijali, Metalni materijali i Grafiko inenjerstvo. U okviru ovog studijskog programa, pored zajednikih predmeta, studenti su ve od V semestra u mogunosti da kreiraju svoje usavravanje odabirom profila Inenjerstvo materijala ili Grafiko inenjerstvo, dizajn i ambalaa. U okviru profila Inenjerstvo materijala u V semestru sluaju zajednike predmete za IM a zatim se od VI semestra kroz set izbornih blokova opredeljuju za Polimerne, Keramike, Metalne ili Kompozitne materijale. U okviru profila Grafiko inenjerstvo, dizajn i ambalaa izuavaju se struni predmeti koji omoguavaju potpuno upoznavanje sa najsavremenijim postupcima tampanja, oblikovanja i izrade grafikih i ambalanih proizvoda.

Na master i doktorskim studijama se produbljuju znanja iz fundamentalnih i struno-aplikativnih oblasti i kandidati osposobljavaju za naunoistraivaki rad. Nakon obaveznih predmeta studenti biraju izborne predmete koji ih dalje profiliu. Tako u okviru master studija postoje moduli Ambalani materijali, Biomaterijali, Konstrukcioni materijali i Funkcionalni materijali. Na doktorskim studijama se nastavlja trend velike izbornosti mogunosti koje se pruaju kandidatima u irokom dijapazonu naunih oblasti. Da je ovaj koncept uspean pokazuje izuzetno veliki broj studenata na master i doktorskim studijama, a koji su takoe ukljueni i na projekte Ministarstva prosvete, nauke i tehnolokog razvoja.

13

Osnovi inenjerstva materijala

Metalni materijali

Keramiki materijali

Polimerni materijali

Metode karakterizacije materijala

Mehaniko ponaanje metalnih materijala

Procesiranje i primena keramikih materijala

Svojstva polimernih materijala

Kompozitni materijali

Ispitivanje fiziko-mehanikih svojstava

materijala

Korozija i zatita materijala

Principi izbora materijala

Ambalani materijali

Reciklaa materijala

Obrada materijala tampanjem

Polimerni premazi

Prirodni polimerni materijali

Adhezivi

Termoplastini polimeri

Nanokompozitni materiajli

Procesiranje kompozitnih materijala sa

polimernom matricom

Nemetalne prevlake

Funkcionalni kompozitni materijali

Metalurgija praha

elik i obojeni metali

Livenje metalnih materijala

Termika obrada metalnih materijala

Staklo i staklasti materijali

Graevinski materijali

Osnovi termodinamike vrstog stanja

Savremeni oksidni i neoksidni keramiki materijali

Inenjerstvo povrina

Uvod u metodu konanih elemenata

Grafiki programski paketi

Nanomaterijali i nanotehnologije

Odrivi razvoj

Industrijski dizajn

Struni predmeti na profulu Grafiko

inenjerstvo, dizajn i ambalaa:

Osnovi grafikog inenjerstva

Dizajn grafikih proizvoda

Priprema za tampanje

Tehnike tampanja

tamparske forme

Grafika dorada i ambalaa

Grafike boje i lepkovi

Grafiki programski paketi

Standardizacija i kvalitet u grafikoj industriji

Web dizajn i elektronsko izdavatvo

Tehnologija, papira, kartona i lepenke

tampanje ambalanih proizvoda

U okviru studijskog programa Inenjerstvo materijala na dodiplomskim studijama organizovana je nastava iz velikog broja strunih predmeta:

13

struni predmeti

14

Metalurko inenjerstvoMetalurki odsek fakulteta je osnovan 1948. godine i predstavlja jedan od nosilaca razvoja strunog i naunog kadra, novih tehnologija i materijala u oblasti meta-lurgije na prostoru itavog regiona.

ta predstavlja studijski program metalurko inenjer-stvo

Metalurko inenjerstvo obuhvata dobijanje, preradu i upotrebu metala u cilju ispunjenja zahteva modernog drutva za komercijalnim proizvodima. Stalne inovacije, istraivanja i unapreenja obezbeuju poboljanje postojeih i razvoj novih postupaka i materijala koji ispunjavaju sve zahteve, kako sa upotrebnog, tako i sa stanovita profitabilnosti, zatite ivotne sredine, energetske efikasnosti, reciklae i bezbednosti.

Metalurgija je oblast od znaaja za razvoj industrije transportnih sredstava, brodogradnje, avio industrije, mainske industrije, elektroprivrede, hemijske i petrohemijske industrije, graevinarstva, industrije ambalae, informacionih tehnologija, kao i za razvoj novih materijala koji imaju primenu u medicini i stomatologiji, itd. Zbog toga, danas postoji potreba za diplomiranim inenjerima metalurgije, odnosno za ekspertima sa akademskim zvanjem i znanjem u ovoj oblasti. Znanja steena na ovom studijskom programu, koja se odnose na razliite tehnologije proizvodnje i prerade metala i legura, kao i razumevanje meuzavisnosti izmeu postupka proizvodnje/prerade, strukture i svojstava metalnih proizvoda, omoguavaju diplomiranim inenjerima metalurgije da projektuju nove i/ili postojee materijale poboljanih svojstava, kao i da optimizacijom procesa proizvodnje/prerade omogue proizvodnju finalnih proizvoda koji imaju zahtevane osobine za odreenu namenu.

Gde se zapoljavaju diplomirani inenjeri metalurgije

Diplomirani inenjeri metalurgije mogu se zaposliti u svakoj privrednoj organizaciji koja se bavi proizvodnjom i preradom metala i legura, ili proizvodnjom gotovih proizvoda za razliite namene. Mogu se zaposliti u nauno-istraivakim institutima, razvojnim centrima, konsultantskim i projektantskim kuama, reciklanim centrima, optinskim organima i inspekcijama, u obrazovnim ustanovama, kao i u organizacijama za standardizaciju i kontrolu kvaliteta.

Metalurko inenjerstvo na TMF-u

Danas, osnovne akademske studije na odseku za Metalurko inenjerstvo traju etiri godine, ijim zavretkom se stie 240 ESPB bodova i zvanje diplomiranog inenjera metalurgije. Master studije traju jednu godinu, ime se stie 60 ESPB bodova i zvanje master inenjer metalurgije. Doktorske akademske studije traju tri godine, ime se stie 180 ESPB bodova i zvanje doktora nauka za oblast metalurgija. Diplome steene na TMF-u na odseku za Metalurko inenjerstvo priznaju se u celom svetu, bez nostrifikacije.

Metalurko inenjerstvo na TMF-u i odrivi razvoj

Obrazovanje i stalno usavravanje kadrova predstavljaju kljune komponente u okviru sprovoenja nacionalnog plana odrivog razvoja nae zemlje. Ekoloki odgovorno inenjersko ponaanje je postalo primarna potreba sa ciljem poboljanja kvaliteta ivo-ta i ouvanja prirodnih resursa za budue generacije. Zbog toga se na odseku za Metalurko inenjerstvo velika panja posveuje istraivanjima na polju novih tehnologija proizvodnje i prerade postojeih i/ili novih metalnih materijala u cilju snienja trokova, poveanja energetske efikasnosti i smanjenja zagaenja ivotne sredine. Reciklaa metala danas predstavlja dominan-tan nain proizvodnje metala, jer se na taj nain te-di energija potrebna za proizvodnju i smanjuje uticaj na zagaenost vazduha i vode, odnosno ivotne sre-dine. Upotreba filtera u procesima proizvodnje i pre-rade metala, kao i preiavanje otpadnih industrijskih voda, doprinose poveanju energetske efikasnosti i smanjenju zagaenja ivotne sredine.

15

Primena lakih metala i legura u industriji transportnih sredstava omoguava smanjenje potronje goriva i smanjenje emisije tetnih gasova u atmosferu.

16

struni predmeti

U okviru studijskog programa Metalurko inenjerstvo na osnovnim akademskim studijama organizuje se nastava iz sledeih strunih predmeta:

Struktura metalnih materijala

Fenomeni prenosa u metalurkim procesima

Fizika vrstoe i plastinosti

Osnovi ovravanja metala

Sagorevanje i metalurke pei

Teorijski osnovi piro- i hidro-metalurkih procesa

Mehanika i deformaciono ponaanje metala

Fazne transformacije

Ispitivanje metala

Metalurgija obojenih metala

Metalurgija gvoa i elika

Deformaciono procesiranje metala

Termika obrada metala i legura

Livenje metala i modelovanje alata

Osnovi projektovanja

Zavarivanje

Metalurgija praha

izBorni predmeti

Merenje i upravljanje procesima u metalurgiji

Principi zatite ivotne sredine u metalurgiji

Metalurgija retkih i plemenitih metala

Korozija i zatita materijala

Aluminijumske legure svojstva i primena

elici svojstva i primena

Vii kurs livenja metala

Mehanika i metalurgija oblikovanja metala

Vatrostalni materijali

Uvod u fiziku i mehaniku loma

Materijali otporni na habanje

Reciklaa metala

Izbor materijala i sigurnost konstrukcija

Osnovi elektrometalurgije

Kontrolisane atmosfere u peima

Specijalni postupci termike obrade metala i legura

Specijalni elici i legure

Savremene metode karakterizacije mikrostrukture

Na master studijama predvieni su sledei struni predmeti:

Fenomeni prenosa u metalurkim procesima -

odabrana poglavlja

Odabrana poglavlja fizike metalurgije

Principi ekstraktivne metalurgije - odabrana po-

glavlja

Struktura metalnih materijala - odabrana poglavlja

Teorija sagorevanja

Mehanika i metalurgija oblikovanja metala

Ovravanje metala

Metalurgija gvoa i elika - odabrana poglavlja

Livenje metala i modelovanje alata - odabrana

poglavlja

Termika obrada metala i legura - odabrana po-

glavlja

Metalurgija praha - odabrana poglavlja

Ispitivanje metala - odabrana poglavlja

Zavarivanje - odabrana poglavlja

Odabrana poglavlja fizike i mehanike loma

Pei i oprema u metalurgiji

Ispitivanje vatrostalnih materijala

Stereoloka analiza strukture

Upravljanje projektima

Procesi rafinacije metala

Primena metode konanih elemenata u metalurgiji

17

Tekstilna tehnologija

Od 1959. godine, kada je osnovana posebna Katedra i profil nastave na tekstilnom inenjerstvu, planovi i programi nastave su modifikovani u skladu sa razvojem tekstilne tehnologije u svetu i prema potrebama domae tekstilne industrije.

Pratei savremene tokove visokog obrazovanja u Srbiji, od 2005. godine nastava na Katedri za tekstilno inenjerstvo realizuje se po naelima Bolonjske konvencije, a od septembra 2008. godine nastava se odvija u okviru studijskog programa Tekstilna tehnologija po modelu studiranja (3+2).

Prema ovom modelu osnovne akademske studije traju 3 godine i obezbeuju zvanje inenjer tehnologije (tekstilna tehnologija), dok 2 godine master studija obezbeuju zvanje master inenjer tehnologije (tekstilna tehnologija). Posle zavrenih master studija studentima je omoguen nastavak obrazovanja u okviru doktorskih studija.

ta predstavlja studijski program Tekstilna tehnologija

Katedra za Tekstilno inenjerstvo obrazuje studente u vie pravaca usaglaenih sa platformom obrazovanja studenata tekstilnog inenjerstva, koja je usvojena od strane Asocijacije tekstilnih univerziteta Evrope (AUTEX), iji je punopravni lan od 1998. godine.

U skladu sa takvim konceptom, dodiplomske studije su organizovane na etiri studijska podruja ili modula: Tehnologija odee, Hemijska tehnologija tekstila, Tekstilni materijali specijalne namene i Dizajn tekstilnih proizvoda. Na taj nain, obrazovanje na dodiplomskim studijama studijskog programa Tekstilna tehnologija obuhvata prouavanje svojstava, nain dobijanja, proizvodnju i primenu tekstilnih vlakana i prea kao polaznih sirovina za proizvodnju ostalih vrsta tekstilnih materijala (tkanina, pletenina, netkanih materijala).

Osim toga, studenti se osposobljavaju da ovladaju tehnologijom proizvodnje konvencionalnog tekstila

Tekstilna tehnologija na TMF-u je najstariji odsek iz ove oblasti u jugoistonoj Evropi i koncipiran je u skladu sa pristupom najuglednijih tekstilnih visokih kola u Evropi i Americi.

18

sa raznovrsnom primenom u odevanju, kao i proizvodnjom tekstilnih materijala visokih performansi (tehnikog tekstila, medicinskog tekstila, materijala za sportsku odeu, tekstila za potrebe vojske itd.).

Znaajan deo nastavnih aktivnosti posveuje se i zavrnoj obradi tekstilnih materijala (bojenje, tampanje, oplemenjivanje), kao i kontroli njihovog kvaliteta.

Gde se zapoljavaju diplomirani inenjeri tekstilne tehnologije

Ogromno iskustvo u oblasti tekstilne tehnologije, kadrovski i materijalni potencijali fakulteta obezbeuju kvalitet kako u nastavnim aktivnostima na osnovnim i master studijama tako i primenjenim i naunim istraivanjima, projektima, elaboratima, studijama...

Iz tog razloga, diplomirani inenjeri tekstilne tehnologije nalaze svoje mesto u razliitim preduzeima koja se bave proizvodnjom tekstilnih vlakana, tkanina i odee, njihovom modifikacijom, tampanjem ili dizajniranju i kontroli kvaliteta. Takoe svoje mesto nalaze u razliitim privrednim predstavnitvima, kolama, institutima ili fakultetima koji se bave ovom problematikom.

Najznaajnije reference TMF-a u oblasti tekstilne tehnologije

Nauno-istraivaki rad lanova Katedre za tekstilno inenjerstvo se odvija uglavnom kroz osnovna i primenjena istraivanja finansirana od strane resornih Ministarstava. Osim rada na domaim projektima, nauno-istraivaki rad Katedre se odvija i u okviru meunarodnih nauno-istraivakih projekata, kroz razliite istraivake programe kao to su FP6, COST, EUREKA itd.

Katedra za tekstilno inenjerstvo ima viegodinju saradnju sa: Sankt-Peterburkim institutom za tehnologiju i Sankt-Peterburkim dravnim univerzitetom za tehnologiju i dizajn (Rusija), Univerzitetom Tvente u Enede-u (Holandija), Nemakim institutom za istraivanje vune u Ahenu (Nemaka), Institutom za napredna hemijska istraivanja (Barselona, panija), Institutom za istraivanje vode i procene ivotne sredine (Barselona, panija), Politehnikim univerzitetom (Terasa, panija), Univerzitetom za nauku i tehnologiju iz Lila, Visokom nacionalnom kolom za umetnost i tekstilnu industriju u Rubeksu (Francuska), Fakultetom prirodnih nauka i inenjerstva (Ljubljana, Slovenija), Katedrom za tekstilno inenjerstvo Univerziteta u Minhu (Portugalija).

Posebna panja se poklanja ulozi savremenog dizajna tekstila sa akcentom na funkcio-nalnim i estetskim svojstvima tekstilnih materijala sa ciljem usklaivanja sa trendovima i zahtevima mode i trita.

19

Modul: Tekstilni materijali specijalne namene

Tekstilni materijali za zatitu zdravlja i higijenu

Bioaktivna vlakna i polimeri Medicinski tekstilni materijali Tehnika vlakna

Modul: Tehnologija odee

Automatizacija u tekstilnoj industriji Tehnologija odee Estetsko oblikovanje odee Maine i ureaji u industriji odee Konstrukcija odee

Modul: Hemijska tehnologija tekstila

tampanje tekstilnog materijala Specijalni postupci u oplemenjivanju

tekstilnih materijala Oplemenjivanje tehnikog tekstila Oplemenjivanje odevnih predmeta

Modul: Dizajn tekstilnih proizvoda

Struktura i dizajn prea Struktura i dizajn tkanina Struktura i dizajn pletenina Struktura i dizajn netkanih tekstilnih

materijala

struni predmeti

20

Nauno-istraivaki rad

Tehnoloko-metalurki fakultet Univerziteta u Beo-gradu danas predstavlja vodeu nauno-istraivaku organizaciju koja se bavi istraivanjima u oblasti hemijskog inenjerstva, inenjerstva materijala, me-talurgije, biotehnologija i hrane, zatite ivotne sredine i tekstilnog inenjerstva, a u skladu sa Strategijom naunoistraivakog rada Republike Srbije. Naunoistraivaki rad na Tehnoloko-metalurkom fakultetu Univerziteta u Beogradu odvija se u okviru velikog broja projekata koje finansira Ministarstvo prosvete, nauke i tehnolokog razvoja Republike Srbije. Tehnoloko-metalurki fakultet vodi ili uestvuje na preko 50 projekta u oblasti Osnovnih istraivanja, Tehnolokog razvoja, Interdisciplinarnih i Inovacionih projekata.

Na Tehnoloko-metalurkom fakultetu se istovremeno odvijaju istraivanja i u okviru meunarodnih projekata. U prethodnom periodu Fakultet je uestvovao ili

realizuje vie meunarodnih projekata u okviru FP6, FP7, EUREKA i TEMPUS programa. Kroz ove projekte se odvijaju i razmene mladih istraivaa i posete, usavravanje i studijski boravak naih nastavnika i istraivaa u stranim naunoistraivakim ustanovama to je od velikog znaaja za edukaciju mladih istraivaa. Poslednjih godina, zahvaljujui podrci Ministarstva prosvete, nauke i tehnolokog razvoja i Evropske Komisije, Tehnoloko-metalurki fakultet je nabavio znaajnu kapitalnu opremu i time podigao nivo i kvalitet svojih istraivanja.

Treba istai da su u periodu od 2008. do 2013. godine, nastavnici i saradnici Tehnoloko-metalurkog fakul-teta i Inovacionog centra TMF-a publikovali preko 800 radova sa SCI liste, kao i da je oko 50 % naih nastavnika, saradnika i istraivaa kategorizovano u A1 i T1 kategorije resornog Ministarstva.

Izdvojeni nauni radovi:

Radmilovic, V., Ophus, C., Marquis, E.A., Rossell, M.D., Tolley, A., Gautam, A., Asta, M., Dahmen, U. Highly monodisperse core-shell particles created by solid-state reactions, (2011) Nature Materials, 10 (9), pp. 710-715.

Thiry, M., Boldt, K., Nikolic, M.S., Schulz, F., Ijeh, M., Panicker, A., Vossmeyer, T., Weller, H. Fluorescence properties of hydrophilic semiconductor nanoparticles with tridentate polyethylene oxide ligands, (2011) ACS Nano, 5 (6), pp. 4965-4973.

Kalijadis, A., Jovanovi, Z., Lauevi, M., Lauevi, Z. The effect of boron incorporation on the structure and properties of glassy carbon (2011) Carbon, 49 (8), pp. 2671-2678.

Veljovi, Dj., Zalite, I., Palcevskis, E., Smiciklas, I., Petrovi, R., Janakovi, Dj. Microwave sintering of fine grained HAP and HAP/TCP bioceramics, (2010) Ceramics International, 36 (2), pp. 595-603.

Erakovi, S., Jankovi, A., Veljovi, D., Palcevskis, E., Mitri, M., Stevanovi, T., Janakovi, D., Miskovic-Stankovic, V. Corrosion stability and bioactivity in simulated body fluid of silver/hydroxyapatite and silver/hydroxyapatite/lignin coatings on titanium obtained by electrophoretic deposition, (2013) Journal of Physical Chemistry B, 117 (6), pp. 1633-1643.

Vukovi, G.D., Marinkovi, A.D., oli, M., Risti, M.D., Aleksi, R., Peri-Gruji, A.A., Uskokovi, P.S. Removal of cadmium from aqueous solutions by oxidized and ethylenediamine-functionalized multi-walled carbon nanotubes, (2010) Chemical Engineering Journal, 157 (1), pp. 238-248.

Stojanovi, D.B., Brajovi, L., Orlovi, A., Dramli, D., Radmilovi, V., Uskokovi, P.S., Aleksi, R. Transparent PMMA/silica nanocomposites containing silica nanoparticles coating under supercritical conditions, (2013) Progress in Organic Coatings, 76 (4), pp. 626-631.

21

Elezovic, N.R., Babic, B.M., Ercius, P., Radmilovic, V.R., Vracar, L., Krstajic, N.V. Synthesis and characterization Pt nanocatalysts on tungsten based supports for oxygen reduction reaction, (2012) Applied Catalysis B: Environmental, 125, pp. 390-397.

Popov, K.I., ivkovi, P.M., Nikoli, N.D. Formation of disperse silver deposits by the electrodeposition processes at high overpotentials, (2012) International Journal of Electrochemical Science, 7 (1), pp. 686-696.

Grgur, B.N., eradjanin, A., Gvozdenovi, M.M., Maksimovi, M.D., Triovi, T.L., Jugovi, B.Z. Electrochemical characteristics of rechargeable polyaniline/lead dioxide cell, (2012) Journal of Power Sources, 217, pp. 193-198

Ivanis, G.R., Vuksanovic, J.M., Calado, M.S., Kijevcanin, M.L., Serbanovic, S.P., Visak, Z.P. Liquid-liquid and solid-liquid equilibria in the solutions of poly(ethylene glycol) with several organic solvents, (2012) Fluid Phase Equilibria, 316, pp. 74-84.

Stijepovic, V.Z., Linke, P., Stijepovic, M.Z., Kijevanin, M.L.J., erbanovi, S. Targeting and design of industrial zone waste heat reuse for combined heat and power generation, (2012) Energy, 47 (1), pp. 302-313.

Hatami, T., Glisic, S.B., Orlovic, A.M. Modelling and optimization of supercritical CO 2 extraction of St. Johns Wort (Hypericum perforatum L.) using genetic algorithm, (2012) Journal of Supercritical Fluids, 62, pp. 102-108.

Crossed D Signukanovi, Z., Glii, S.B., obanin, V.J., Niiforovi, M., Georgiou, C.A., Orlovi, A.M. Hydrotreating of straight-run gas oil blended with FCC naphtha and light cycle oil, (2013) Fuel Processing Technology, 106, pp. 160-165.

Grbavi, S., Bezbradica, D., Izrael-ivkovi, L., Avramovi, N., Milosavi, N., Karadi, I., Knezevic-Jugovic, Z. Production of lipase and protease from an indigenous Pseudomonas aeruginosa strain and their evaluation as detergent additives: Compatibility study with detergent ingredients and washing performance, (2011) Bioresource Technology, 102 (24), pp. 11226-11233.

Djuki-Vukovi, A.P., Mojovi, L.V. Vukainovi-Sekuli, M.S., Rakin, M.B., Nikoli, S.B., Pejin, J.D., Bulatovi, M.L., Effect of different fermentation parameters on l-lactic acid production from liquid distillery stillage, (2012) Food Chemistry, 134 (2), pp. 1038-1043.

Issa, N.B., Rajakovi-Ognjanovi, V.N., Marinkovi, A.D., Rajakovi, L.V. Separation and determination of arsenic species in water by selective exchange and hybrid resins, (2011) Analytica Chimica Acta, 706 (1), pp. 191-198.

Jovanovic, M., Rajic, N., Obradovic, B. Novel kinetic model of the removal of divalent heavy metal ions from aqueous solutions by natural clinoptilolite, (2012) Journal of Hazardous Materials, 233-234, pp. 57-64.

Cvijovi-Alagi, I., Cvijovi, Z., Mitrovi, S., Pani, V., Rakin, M. Wear and corrosion behaviour of Ti-13Nb-13Zr and Ti-6Al-4V alloys in simulated physiological solution, (2011) Corrosion Science, 53 (2), pp. 796-808.

Mihailovi, D., aponji, Z., Radoii, M., Radeti, T., Jovani, P., Nedeljkovi, J., Radeti, M. Functionalization of polyester fabrics with alginates and TiO2 nanoparticles, (2010) Carbohydrate Polymers, 79 (3), pp. 526-532.

Dervievi, I., Mini, D., Kamberovi, Z., osovi, V., Risti, M. Characterization of PCBs from computers and mobile phones, and the proposal of newly developed materials for substitution of gold, lead and arsenic, (2013) Environmental Science and Pollution Research, pp. 1-15. Article in Press.

Seratli, S., Bugarski, B., Nedovi, V., Radulovi, Z., Wads, L., Dejmek, P., Galindo, F.G. Behavior of the surviving population of Lactobacillus plantarum 564 upon the application of pulsed electric fields, (2013) Innovative Food Science and Emerging Technologies, 17, pp. 93-98.

Stoiljkovi, Z.Z., Avramov Ivi, M.L., Petrovi, S.D., Mijin, D.Z., Stevanovi, S.I., Lanjevac, U.C., Marinkovi, A.D. Voltammetric and square-wave anodic stripping determination of amlodipine besylate on gold electrode, (2012) International Journal of Electrochemical Science, 7 (3), pp. 2288-2303.

Nesic, A.R., Velickovic, S.J., Antonovic, D.G. Characterization of chitosan/montmorillonite membranes as adsorbents for Bezactiv Orange V-3R dye, (2012) Journal of Hazardous Materials, 209-210, pp. 256-263.

Perisic-Janjic, N., Kaliszan, R., Milosevic, N., Uscumlic, G., Banjac, N. Chromatographic retention parameters in correlation analysis with in silico biological descriptors of a novel series of N-phenyl-3-methyl succinimide derivatives, (2013) Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis, 72, pp. 65-73.

Meunarodni projekti

PREWARC-517574/05 - Strategic plan for prevention of regional water resources contamination from mining and metallurgical industries in Western Balkan countries

INTERAT-509167/03 - Integrated treatment of industrial wastes towards prevention of regional water resources contamination

EMCO-509188/04 - Reduction of environmental risks, posed by emerging contaminants, through advanced treatment of municipal and industrial wastes

FA8655 - Rigorous mathematical modeling of an adsorption system with electrothermal regeneration of the used adsorbent

COWAMA no.04SER02/05/007 - Coastal Water Menagament

200508003-4/MK/472.2 - Norwegian Cooperation Program on Research and Higher Education with the coun-tries on the Western Balkans Marine science and coastal management in the Adriatic region, Western Balkans

NANOTECH FTM - Reinforcing of Nanotechnology and Functional Materials Centre, FP7-REGPOT-2009-1

ENEXAL - Novel technologies for enhanced energy and exergy efficiencies in primary aluminium production industry, FP7 - ENERGY - 2009 2

GENIS LAB - The Gender in Science and Technology LAB, FP7 - SiS-2010-2.1.1-1

MATESA Advanced Materials and Electric Swing Adsorption Process for CO2 Capture, FP7-ENERGY-2013-1

E!3033 - BIONANOCOMPOSIT Hydroxyapatite Nanocomposite Ceramics - New Implant Material For Bone Substitutes

E!3118 - EUROPEARN EUROPEAN WELDER Education Of European Welders

E!3490 - HEALTHFOOD Functional Food Ingredients From Plant Products

E!3524 - POLY-COMP Polymer Matrix And Mineral Filler Compatibility For The Production Of Industrial Articles With Improved Properties

E!3595 - ECONTEC EWCT European Welding Consultant Tool

E!3654 - EUROENVIRON BIOPOLS Biodegradation Of Polymeric Substrates

E!3927 - MOSTIS Mobile StructureS Integrity System - Mostis

E!4040 - MEC-REC Assessment Of Mechanical Recycling Technologies For Plastics

E!4043 - NANOVISION Nanosilver For Multipurpose Textiles

E!4141 - ECOSAFETY Measures For Providing Quality And Safety In The Food Chain

Od 2005. do 2008. godine

Od 2009. godine

EUREKA meunarodni projekti

2323

Broj projekta Naziv projekta

172004 Fenomeni i procesi sinteze novih staklastih i nanostrukturnih staklo-keramikih materijala

172005 Uticaj nano i mikrostrukturnih konstituenata na sintezu i karakteristike savremenih kompozitnih materijala sa metalnom osnovom

172007 Razvoj i primena metoda i materijala za monitoring novih zagaujuih i toksinih organskih materijala i tekih metala

172013 Prouavanje sinteze, strukture i aktivnosti organskih jedinjenja prirodnog i sintetskog porekla

172022 Razvoj efikasnijih hemijsko-inenjerskih procesa zasnovan na istraivanjima fenomena prenosa i principima intenzifikacije procesa

172029 Funkcionalizacija, karakterizacija i primena celuloze i derivata celuloze

172046 Elektrohemijska sinteza i karakterizacija nanostruktuiranih funkcionalnih materijala za primenu u novom tehnologijama

172054 Razvoj, karakterizacija i primena nanostruktuiranih kompozitnih katalizatora i interaktivnih nosaa u gorivnim spregovima i elektrolizi vode

172062 Sinteza i karakterizacija novih funkcionalnih polimera i polimernih nanokomponenata

172063 Novi industrijski i ekoloki aspekti primene hemijske termodinamike na unapreenje hemijskih procesa sa viefaznim i viekomponentnim sistemima

174004 Mikromehaniki kriterijumi oteenja i loma

179038 Modeliranje razvoja i integracije Srbije u svetske tokove u svetlu ekonomskih, drutvenih i politikih gibanja

E!4208 - PUREWATER Natural Zeolites In Water Quality System

E!4569 - ALSHIP High Al-Mg Alloys for Ship Building

E!4486 - HEMIRON Research and development of blood derived haemoglobin for animal usage

E!4573 - PRO-FACTORY GPMS Global Project Management System for Distributed Industrial Companies

!5348 - OLMOST Kontinualni nadzor konstrukcija izloenih dejstvu dinamikog optereenja

!5851 - Fe Val Sustainable Materials and Products from Poultry Feather Wastes

!6240 - PLANTCOSMEHEL Development of new products from plant material for health Improvement and Cosmetics

E!6735 - ESPAL Energy Savings by application of Electromagnetic Field in production of Al-alloy billets by DC casting method

E!6749 - Biomimetika Biomimetic bioreactor systems for biomedical applications

E!6750 - ENZEGG Development of enzyme processes for production of egg white protein hydrolysates

Izdvojeni projekti kojima rukovode nastavnici i istraivai TMF u periodu od 2011. do 2014.

Projekti osnovnih istraivanja (OI)

24

Broj projekta Naziv projekta

172004 Fenomeni i procesi sinteze novih staklastih i nanostrukturnih staklo-keramikih materijala

172005 Uticaj nano i mikrostrukturnih konstituenata na sintezu i karakteristike savremenih kompozitnih materijala sa metalnom osnovom

172007 Razvoj i primena metoda i materijala za monitoring novih zagaujuih i toksinih organskih materijala i tekih metala

172013 Prouavanje sinteze, strukture i aktivnosti organskih jedinjenja prirodnog i sintetskog porekla

172022 Razvoj efikasnijih hemijsko-inenjerskih procesa zasnovan na istraivanjima fenomena Razvoj efikasnijih hemijsko-inenjerskih procesa zasnovan na istraivanjima fenomena prenosa i principima intenzifikacije procesa

172029 Funkcionalizacija, karakterizacija i primena celuloze i derivata celuloze

172046 Elektrohemijska sinteza i karakterizacija nanostruktuiranih funkcionalnih materijala za primenu u novom tehnologijama

172054 Razvoj, karakterizacija i primena nanostruktuiranih kompozitnih katalizatora i interaktivnih Razvoj, karakterizacija i primena nanostruktuiranih kompozitnih katalizatora i interaktivnih nosaa u gorivnim spregovima i elektrolizi vode

172062 Sinteza i karakterizacija novih funkcionalnih polimera i polimernih nanokomponenata

172063 Novi industrijski i ekoloki aspekti primene hemijske termodinamike na unapreenje hemijskih procesa sa viefaznim i viekomponentnim sistemima

174004 Mikromehaniki kriterijumi oteenja i loma

Projekti tehnolokog razvoja

Fenomeni i procesi sinteze novih staklastih i nanostrukturnih staklo-keramikih materijala

45017 Funkcionalni fizioloki aktivni biljni materijali sa dodatom vrednou za primenu u farmaceutskoj i prehrambenoj industriji

45019 Sinteza, razvoj tehnologija dobijanja i primena nanostrukturnih meultifunkcionalnih materijala definisanih svojstava

46010 Razvoj novih inkapsulacionih i enzimskih tehnologija za proizvodnju biokatalizatora i bioloki Razvoj novih inkapsulacionih i enzimskih tehnologija za proizvodnju biokatalizatora i bioloki aktivnih komponenata hrane u cilju poveanja njene konkurentnosti, kvaliteta i bezbednostiaktivnih komponenata hrane u cilju poveanja njene konkurentnosti, kvaliteta i bezbednosti

Projekti integralnih i interdisciplinarnih istraivanja

25

Centar za nanotehnologije i funkcionalne materijale NANOTECH FTM

Centar za nanotehnologije i funkcionalne materijale je osnovan sa ciljem da povea kvalitet, kapacitet i potencijal istraivanja i integraciju TMF-a u evropski istraivaki prostor.

Kroz povezivanje sa inostranim nauno istraivakim organizacijama, stvoreni su uslovi za intenzivan raz-voj meunarodne i regionalne saradnje i ukljuivanje Fakulteta u Evropski istraivaki prostor ERA. Kao takav, Centar je prepoznat od strane Evropske Komisije i finansiran tri godine sa 1,3 miliona evra kroz projekat NANOTECH FTM Reinforcing of Nanotechnology and Functional Materials Centre. Centar danas spro-vodi savremena i kompetitivna istraivanja u oblasti nanotehnologije i funkcionalnih materijala.

U peridu od 2010. do 2012. godine u okviru pro-jekta nabavljena je oprema u vrednosti od preko 550000 evra, organizovana su dva Workshop-a i jedna meunarodna konferencija. Vie od 30 mladih istraivaa i studenata doktorskih studija je boravilo u jednomesenim ili viemesenim studijskim pose-tama inostranim partnerskim instutucijama, preko 20 profesora i istraivaa je boravilo u jednonedeljnim posetama istim institucijama, dok je fakultet posetilo preko 30 ino-stranih profesora i istraivaa.

Centar se sastoji od grupa za keramike, polimerne i kompozitne materijale i u njemu danas radi preko 15

istraivaa i profesora, 20 studenata doktorskih studi-ja u savremenim oblastima kao to su materijali za biomedicinu, farmaciju i biotehnologije, materijali sa primenom u zatiti ivotne redine, obnovljivim izvori-ma energije (fotonasposke elije) i fotokatalizi, nano-kompoziti, fiber-optiki sistemi i dr.

Treba istai sardanju Centra sa inostranim partner-skim institucijama i to:

European Centre for Nanostructured Polymers ECNP, Terni, ItalijaUniversity of Perugia, Italija CNRS Institut De Physique Et De Chimie De Stras-bourg, Strazbur, FrancuskaUniversity of Agriculture, Atina, GrkaNational Institute for Lasers, Plasma and Radiation Physics, Bukuret, RumunijaRiga Technical University/Institute of Inorganic Chem-istry, Riga, LetonijaUniversity of Franche Comte, Bezanson, Francuska Veolia Water Solutions and technologies, FrancuskaMaHyTec Ltd., Dole, Francuska

www.nanotechftm.tmf.bg.ac.rs

26

Saradnja sa privredom

Tehnoloko-metalurki fakultet Univerziteta u Beogradu od svog osnivanja pa do danas posebnu panju posveuje saradnji sa domaim i inostranim privrednim subjektima u oblastima hemijskih i biohemijskih tehnologija, inenjerstva zatite ivotne sredine, inenjerstva materijala, metalurgije i tekstilnog inenjerstva.

Fakultet pored razliitih vrsta konsaltinga u oblasti primenjenih istraivanja, tokom vise decenija je uestvovao u izradama velikog broja projekata, elaborata, studija, akcionih planova i sl.

U cilju efikasnijeg rada, TMF je formirao centre koji doprinose efikasnijem radu u ovoj oblasti:

Inovacioni centar Tehnoloko-metalurkog fakulteta d.o.o. je formiran sa ciljem stvaranja inovacija, razvoja prototipova, novih proizvoda i usluga, kao i transferom znanja i tehnologija u proizvodnju.

Centar za istiju proizvodnju uz podrku UNIDO je formiran sa misijom da promovie i realizuje koncept istije proizvodnje u kompanijama u Srbiji i da podie svest o vanosti odrivog razvoja.

Centar za tehnologiju vode TMF-a - organizovan je sa ciljem da promovie i realizuje nauno-istraivaki i struni rad u oblasti kvaliteta voda i savremenih tehnolokih procesa za obradu i unapreenje kvaliteta vode.

Razvojno-istraivaki centar Grafikog inenjerstva TMF-a (RIC) je formiran da se bavi uslunim delatnostima vezanim za proces tampe, odnosno prua usluge pripreme, tampanja i dorade grafikih proizvoda.

Centar za papirnu, ambalanu i grafiku industriju (CPA&G) je formiran da objedini saradnju sa subjektima iz oblasti proizvodnje papira, ambalae i grafike industrije.

27

Izdvojene reference TMF-a u oblasti saradnje sa privredom

Razvoj ekolokog sorbenta na bazi tekstilnih sekundarnih sirovina i njegova primena u obradi industrijskih i komunalnih otpadnih voda

Proizvodnja etil-alkohola fermentacijom razliitih poljoprivrednih i obnovljenih sirovina i njegova primena kao energenta

Zatita od zraenja-fundamentalni, teorijski i eksperimentalni fiziki aspekti

Razvoj metoda za separaciju, predkoncentrisanje, odreivanje i uklanjanje zagaivaa okoline

Nove metode i tehnike za separaciju i specijaciju hemijskih elemenata u tragovima, organskih supstanci i radionuklida i identifikaciju njihovih izvora

Istraivanje savremenih betonskih kompozita na bazi domaih sirovina, sa posebnim osvrtom na mogunosti primene betona sa recikliranim agregatom u betonskim konstrukcijama

Poveanje efikasnosti proizvodnja bioetanola na obnovljenim sirovinama potpunim iskoriavanjem sporednih proizvoda

Biodegradacija specifinog agroindustrijskog i komunalnog otpada i kvalitet ivotne sredine

Razvoj i primena savremenih hemijsko tehnolokih procesa i metoda za smanjenje zagaenja ivotne sredine u junoj industrijskoj zoni u Panevu

Projektovanje tehnologije i opreme za izradu hibridnih izolacionih kompozitnih proizvoda na bazi sekundarnih (recikliranih) staklanih vlakana

Fotohemijska, fotokatalitika i mikrobioloka razgradnja organskih zagaivaa prisutnih u vodi i zemljitu

Izrada prototipa ureaja za regeneraciju iskorienih mineralnih elektroizolacionih ulja metodom sorpcije na mineralnom sorbentu, 2007.

Idejni tehnoloki projekat, Fabrika za preradu starih olovnih akumulatora i izradu legura na bazi olova, Monbat PLC doo, Inija, 2007.

Idejni tehnoloki projekat, Rekonstrukcija, ugradnja opreme i instalacija i promena namene dela postojee proizvodne hale u livnicu aluminijuma u kompleksu ATB Sever, ATB Severe, Subotica, 2007.

Izrada strategije uvoenja istije proizvodnje u Republici Srbiji, MNZS, 2007.

Upravljanje otpadnim uljima na teritoriji grada Beograda, projekat za Grad Beograd-Sekretarijat za zatitu ivotne sredine, 2007-2008.

Razvoj novih tehnologija za remedijaciju komunalnih otpadnih voda za mala postrojenja (kuna i industrijska upotreba), 2008.

Upravljanje otpadnim uljima na teritoriji grada Beograda-faza 2, projekat za Grad Beograd-Sekretarijat za zatitu ivotne sredine, 2009-2010.

LEAP studija Optine Ruma, 2008.

Idejni tehnoloki projekat, Topionice aluminijumaaneks 1 u okviru kompleksa Le Belijer Kikinda, Le Belijer, Kikinda, 2008.

Individualni tretman otpadnih voda na ruralnom podruju, Program razvoja optina u jugozapadnoj Srbiji - PRO, UNDP TMF, 2009.

Idejno reenje za izdvajanje sekundarnih sirovina iz komunalnog otpada na teritoriji optine Vraar, 2009.

Idejni tehnoloki projekat Postrojenja za kontrolu mirisa i tretman industrijske otpadne vode u Fabrici za obradu vode HIP Petrohemija Panevo, Projekat raen za Veolia Water Solutions & Technologies in Serbia Beograd, TMF, 2009.

28

Generalni projekat Postrojenja za kontrolu mirisa i tretman industrijske otpadne vode u Fabrici za obradu vode HIP Petrohemija Panevo sa Prethodnom studijom opravdanosti, Projekat raen za Veolia Water Solutions & Technologies in Serbia Beograd , TMF, 2009.

Idejni tehnoloki projekat, Kompleks industrijskog pogona topionice Sirmium Steel-Topionica i livnica elinih gradica, Sirmium Steel doo, Sremska Mitrovica, 2009.

Studija opravdanosti, Modernizacija topionice u Boru, RTB Bor, 2009.

Studija uticaja na ivotnu sredinu, Fabrika za preradu starih olovnih akumulatora i izradu legura na bazi olova, Monbat PLC doo, Inija, 2009.

Studija opravdanosti, Kompleks industrijskog pogona topionice Sirmium Steel-Topionica i livnica elinih gradica, Sirmium Steel doo, Sremska Mitrovica, 2009.

Glavni tehnoloki projekat proizvodnje tenih i prakastih proizvoda u preduzeu Galenika-Fitofarmacija - projekat izvedenog objekta, TMF, 2010.

Glavni projekat remedijacije kontaminiranog zemljita na lokaciji Fiat Automobili Srbija procesom termike desorpcije; Veolia-FIAT, 2010.

Lokalni registar izvora zagaivanja ivotne sredine na teritoriji Beograda (I, II, III i IV faza), Sekretarijat za zatitu ivotne sredine Grada Beograda, , 2010-2013.

Studija o proceni uticaja na ivotnu sredinu, Projekat modernizacija topionice u Boru, RTB Bor, 2011

Sudija o proceni uticaja na ivotnu sredinu, Postrojenje za reciklau elektrinog i elektronskog otpada RJ Krnjaa, S.E.Trade, Beograd, 2011.

Izrada tehnike dokumentacije za potrebe izdavanja Integrisane dozvole, Monbat PLC d.o.o., Inija, 2011.

Izrada tehnike dokumentacije za potrebe izdavanja Integrisane dozvole, Sirmium Steel doo., Sremska Mitrovica, 2011.

Tehnoloki projekat izvedenog objekta, Livnica aluminijuma, LeBelier, Kikinda, 2011.

Tehnoloki projekat izvedenog objekta, Livnica elika, AD Livnica Kikinda, Kikinda, 2011.

Glavni tehnoloki projekat centra za sakupljanje i sortiranje reciklabilnih materijala, za JKP Higijena, Panevo, 2011.

Glavni tehnoloki projekat centra za sakupljanje i sortiranje otpada za JKP Mediana, Ni, 2011.

Tehnoloki projekat izgradnje reciklanih dvorita i detaljni plan upravljanja reciklabilnim otpadom, 2011-2012.

Glavni tehnoloki projekat reciklanog centra Grada Valjeva, 2011.

Glavni tehnoloki projekat reciklanog centra Optine Ada, 2011.

Glavni tehnoloki projekat reciklanog centra Grada Zrenjanina, 2011.

Glavni tehnoloki projekat reciklanog centra Optine Parain, 2011.

Glavni tehnoloki projekat reciklanog centra Optine Negotin, 2011.

Glavni tehnoloki projekat reciklanog centra Optine Trstenik, 2011.

Glavni tehnoloki projekat za izgradnju i opremanje reciklanog centra, za Optinu Sokobanja, 2011.

29

Glavni tehnoloki projekat Centra za sortiranje reciklabilnih materijala i za sakupljanje posebnih tokova otpada grada Kraljeva, 2011.

Glavni tehnoloki projekat za izgradnju i opremanje reciklanog centra, centra za razvrstavanje i privremeno skladitenje reciklabilnih materijala i posebnih tokova otpada, za JKP Gradska istoa Beograd, 2011.

Glavni tehnoloki projekat reciklanog centra Optine Svilajnac, 2011.

Glavni tehnoloki projekat reciklanog centra Optine Majdanpek, 2011.

Glavni tehnoloki projekat Postrojenja za preradu radioaktivnog otpada - objekat Latransa u Institutu za nuklearne nauke Vina- projekat izvedenog objekta, TMF-Mainoprojekt, 2011.

Idejni tehnoloki projekat, Postrojenje za reciklau elektrinog i elektronskog otpada RJ Krnjaa, S.E.Trade, Beograd, 2011.

Idejni tehnoloki projekat rekonstrukcije i dogradnje livnice-Proizvodna linija disamatik, AD Radijator, Zrenjanin, 2011.

Idejni tehnoloki projekat, Izgradnje fabrike sumporne kiseline i dela topionice bakra u RTB Boru, RTB Bor Grupa d.o.o., Bor, 2012.

Glavni tehnoloki projekat remdijacije kontaminiranog zemljita na lokaciji Fiat Automobili Srbija procesom termike desorpcije; Veolia-FIAT, 2011.

Idejni tehnoloki projekat, Rekonstrukcija topionice bakra u RTB Boru-OUTOTEC, RTB Bor Grupa d.o.o., Bor, 2012.

Glavni tehnoloki projekat Postrojenja za tretman industrijske otpadne vode HIP Petrohemija Panevo, Projekat raen za Veolia Water Solutions & Technologies in Serbia Beograd, TMF, 2012.

Glavni tehnoloki projekat Postrojenja za kontrolu mirisa u Fabrici za obradu vode HIP Petrohemija Panevo, Projekat raen za Veolia Water Solutions & Technologies in Serbia Beograd , TMF, 2012.

Glavni tehnoloki projekat reciklanog centra Optine Inija, 2012.

Glavni tehnoloki projekat reciklanog dvorita u Vranju, 2012.

Glavni tehnoloki projekat reciklanog centra Optine Bor, 2012.

Glavni tehnoloki projekat Izgradnje fabrike sumporne kiseline i dela topionice bakra u RTB Boru, RTB Bor Grupa d.o.o., Bor, 2012.

Studija zateenog stanja zauljenog zemljita i naftnih muljeva na objektima i lokacijama kompanije NIS a.d.; NIS, 2012.

Studija izvodljivosti trajnog zbrinjavanja naftnih muljeva i zauljenog zemljita u NIS a.d. Novi Sad, NIS, 2012.

Idejni tehnoloki projekat mobilnog postrojenja za dekontaminaciju PCB kontaminiranih ulja, EPS-Institut Nikola Tesla, 2012.

Idejni tehnoloki projekat Postrojenja za proizvodnju tenog kalcijum hlorida, Projekat raen za Aquastatin d.o.o.-Beograd, 2013.

Idejni tehnoloki projekat Postrojenje za suemke CaSO4*5H2O kapaciteta 500 kg/h. Projekat raen za Projmetal a.d.-Beograd, TMF, 2013.

Idejni tehnoloki projekat Postrojenje za preiavanje emisionih gasova komora za sterilizaciju etilen oksidom, Projekat raen za Zavod za biocide i mdicinsku ekologiju-Beograd, TMF, 2013.

30

Inovacioni centar Tehnoloko-metalurkog fakulteta u Beogradu d.o.o.

Inovacioni Centar Tehnoloko-metalurkog fakulteta u Beogradu d.o.o. je osnovan 2009. godine sa ciljem transfera znanja i tehnologija iz nauno-istraivakih institucija u privredu. U svom sastavu ima preko 80 visoko obrazovanih zaposle-nih, ukljuujui 10 doktora nauka i preko 70 doktoranata.

Misija IC TMF-a

Inovacioni Centar Tehnoloko-metalurkog fakulte-ta u Beogradu d.o.o. na originalan i sistematski nain stvara i koristi Fakultetske, sopstvene i eksterne naune i strune rezultate imajui prvenstveno kao cilj stvaranje inovacija, razvoj prototipova, novih proizvoda i usluga paralelno sa transferom znanja i tehnologija u proizvodnju koja ishoduje u racionalnom i odrivom razvoju privrede u zemlji i okruenju.

Vizija IC TMF-a

Inovacioni Centar Tehnoloko-metalurkog fakulteta u Beogradu d.o.o. postie izuzetne rezultate na nacio-nalnom i meunarodnom nivou i njihovom primenom doprinosi podizanju ukupnog nivoa znanja drutva i unapreenju tehnolokog razvoja privrede kroz pri-menjena tehnika reenja, patente, inovacije, teh-noloka unapreenja i rezultate koji imaju neposrednu primenu. Osnovni pravci razvoja su: sinteza novih funkcionalnih materijala i materijala novih i superiornih karakteristika, inovativna primena razvijanih materi-jala, korienje nanonauka i nanotehnologija i razvoj istih tehnologija i energetska efikasnost.

Delatnost IC TMF-a

Inovacioni Centar Tehnoloko-metalurkog fakulteta u Beogradu d.o.o. obavlja poslove iz oblasti istraivanja, eksperimentalnih i razvojnih projekata u tehniko tehnolokim naukama doprinosei stvaranju novih proizvoda, tehnologija, procesa i usluga.

Projekti IC TMF-a

3 aktuelna i 6 realizovanih projekata iz oblasti tehnolokog razvoja

7 aktuelnih i 10 realizovanih projekata iz oblasti osnovnih nauka

3 aktuelna projekata iz oblasti integralnih i interdisciplinarnih istraivanja

9 inovacionih projekata Preko 30 uspeno realizovanih domaih i

meunarodnih projekata saradnje sa privredom

www.inocentar.tmf.bg.ac.rs

31

Centar za istiju proizvodnju

istija proizvodnja je sveobuhvatna preventivna strategija zatite ivotne sredine koja se primenjuje na procese, proizvode i usluge sa ciljem da smanji negativan uticaj na ljude i ivotnu sredinu.

Centar za istiju proizvodnju Srbije je osnovan 2007. godine na Tehnoloko-metalurkom fakultetu Univer-ziteta u Beogradu, uz podrku UNIDO (Organizacija UN za industrijski razvoj) i njegova osnovna delatnost je promocija i uvoenje istije proizvodnje u Srbiji.

Da bi se postigli odgovarajui rezultati neophod-na je saradnja svih zainteresovanih strana: lokalne samouprave, industrije i stanovnitva.

Do sada, ukljuujui i pilot projekat iz 2006. godine, u programu istija proizvodnja je uestvovalo 58 kom-panija i obueno je 54 nacionalnih eksperata. Kom-panije koje su uestvovale u projektima uvoenja is-tije proizvodnje su razliitih veliina i delatnosti, a neke od njih su: tark (Beograd), Sojaprotein (Beej), Meta-lac (G. Milanovac), Hipol (Odaci), Rumaplast (Ruma), Bambi-Banat (Poarevac), Maxima (Luani), Knjaz Milo (Aranelovac), Carnex (Vrbas), Imlek (Beograd), Agrosava (Beograd) Delta Agrar (Beograd) Elektro-privreda Srbije (EPS), Victoria Oil, (id) druge.

Rezultati:

Do sada (2006.-2012. godina) je ukupno uestvovalo 58 kompanija sa oko 40.000 zaposlenih:

Prosene utede po kompaniji: 100.000 EUR/god Proseno smanjenje potronje vode: 50.000 m3/god Proseno smanjenje potronje el. Energije: 500 MWh/god

Proseno smanjenje emisije CO2: 500 t/god

U periodu 2011-2013 Centar je uveo istiju proizvodn-ju u 10 IPPC pogona Elektroprivrede Srbije (EPS) i to:Termoelektrana Nikola Tesla-Termoelektrana Nikola

Tesla A Obrenovac, Nikola Tesla B Obrenovac, Termoelektrana Kolubara, Termoelektrana Morava, Termoelektrane i kopovi Kostolac, Termoelektrane i kopovi Kostolac B, TE-TO Novi Sad, TE-TO Sremska Mitrovica, TE-TO Zrenjanin, PD RB Kolubara Prera-da Pogon Oplemenjivanje uglja.

Od 2010., pored individualnog rada sa kompanijama, Centar je poeo sa realizacijom tzv. ECO-PROFIT pro-jekata koji podrazumevaju uvoenje istije proizvodnje u jednoj optini na raznim nivoima i uz podrku i ak-tivno uee lokalne samouprave u projektu. U 2010. i 2012. godini je realizovan Projekat u Gradu Panevu sa 15 kompanija i u aku sa 7 kompanija.

Eco-profit je saradnja izmeu lokalne (regionalne) samouprave i lokalnih kompanija sa ciljem smanjivan-ja trokova otpada, sirovina, vode i energije. Smanjenje ovih trokova takoe smanjuje trokove biznisa veza-nih za ivotnu sredinu.

Centar ima veliko iskustvo u konsaltingu za efikas-no korienje resursa i tako je angaovan od Meu-narodne finansijske korporacije (IFC) na poslovima u Srbiji, Ukrajini, Rusiji. Rezultat naeg rada su utede u kompanijama na nivou od 100.000 /godinje.

Na globalnom nivou, na Centar je postao deo no-voosnovane mree centara za efikasno korienje re-sursa (RECP Net) koju zajedniki podravaju UNIDO i UNEP, pa oekujemo da to da novi kvalitet naem za-jednikom radu.

www.cpc-serbia.org

32

Razvojno-istraivaki centar Grafikog inenjerstva Tehnoloko-metalurkog fakultetaRazvojno-istraivaki centar (RIC) Grafikog inenjerstva je formiran 2006. godine proirenjem osnovne delatnosti postojeeg Zavoda za grafiku tehniku Katedre za Grafiko inenjerstvo.

RIC grafikog inenjerstva je organizaciona celina TMF-a koji predstavlja bazu u kojoj se obavlaju prak-tine vebe studenata smera Grafikog inenjerstva. RIC se takoe bavi uslunim delatnostima vezanim za proces tampe, odnosno prua usluge pripreme, tampanja i dorade grafikih proizvoda. Pruanje grafikih usluga RIC-a je prvenstveno za potrebe Fakulteta, kako za udbenikim materijalom i ostalim materijalima potrebnim za odvijanje nastave, tako i za svim grafikim proizvodima neophodnim za rad i promociju fakulteta. Slobodni kapaciteti su u funk-ciji pruanja usluga tampanja i drugim izdavaima odnosno treim licima. Centar je jedina organizacija za pruanje grafikih usluga u okviru Beogradskog uni-verziteta i poseduje uveden integrisani sistem kvaliteta za pruanje tamparskih usluga (ISO).

Planiranim konceptom osavremenjavanja rada, pored postojeih ofset maina, nabavljena je nova oprema ime je omoguena primena razliitih tehnologija

tampanja (klasina ofset tampa, digitalna tampa (kolor i crno-bela), plotovanje, tampa na diskovima) u realizaciji grafikih proizvoda.

Ove tehnologije omoguavaju tampanje izdanja malih tiraa ili knjiga manjeg obima, a veeg tiraa u kratkom vremenskom intervalu, izradu postera i bane-ra, kao i tampanje korica za sve vrste poveza, izradu probnih otisaka, tampanje reklamnih izdanja (lifleti, katalozi, flajeri, prospekti, vizit karte), pozivnice i razne vrste personalizovanih materijala: zahvalnice, serti-fikati, povelje, diplome, itd.

U proceduri uvoenja ISO standarda, izvreno je anke-tiranje zadovoljstva korisnika uslugama RIC-a,u kojoj je RIC ocenjen najviim ocenama.

33

Centar za tehnologiju vode

Centar je otvoren za saradnju sa domaim i inostranim privrednim organizacija-ma, institutima i fakultetima proirujui mogunosti objedinjenog reavanja mno-gobrojnih aktuelnih problema iz oblasti voda.

Centar za tehnologiju vode - TMF-a je organizovan kao interna celina koja kao predmet nauno-istraivakog i strunog rada ima VODU, kvalitet vode i savremene tehnoloke procese za obradu i unapreenje kvaliteta vode. Centar je otvoren za saradnju sa domaim i inostranim privrednim organizacijama, institutima i fakultetima proirujui mogunosti objedinjenog reavanja mnogobrojnih aktuelnih problema iz oblasti voda. Centar se bavi poslovima inenjeringa, konsaltinga, analize, kontrole i upravljanja procesima vezanim za kvalitet vode. Centar objedinjuje vie Katedara TMF-a i zaposlenih na TMF-u kojima je interesna sfera voda.

Aktivnosti centra 1. Inenjering

Projektovanje i izrada tehnike dokumentacije, analiza, studija i sl. u oblasti preiavanja i pripreme vode (vode za pie, industrijske vode, otpadne vode...);

Razvoj, projektovanje i implementacija novih sistema za pripremu i preiavanje vode

Automatizacija procesa obrade vode; Projektovanje i izrada ureaja za fiziko-hemijsku

obradu vode (pilot postrojenja); Projektovanje i izrada ureaja za dezinfekciju vode; Ugradnja, kontrola i etaloniranje ureaja za kontinualnu

kontrolu vode.

2. Konsalting

Podrka u izradi tenderske dokumentacije, Verifikacija probnih tehnolokih reenja, Uspostavanje dijagnoze procesa, Desk istraivanja, Kontrolisanje i tehnoloka revizija procesa, Optimizacija procesa, Poboljanje efikasnosti sistema za preiavanje vode

za pie, Poboljanje efikasnosti sistema za pripremu vode za

potrebe industrijskih postrojenja, Poboljanje efikasnosti sistema za preiavanje

komunalnih i industrijskih otpadnih voda.

3. Kontrola i upravljanje kvalitetom voda

Fiziko-hemijska i biohemijska analiza i kontrola kvaliteta vode (podzemnih i povrinskih voda, vode za pie, mineralne vode, vode u bazenima, ultraiste vode, industrijske vode (kotlovske vode), otpadne vode...);

Kontrola, regulacija i upravljanje kvalitetom tehnolokih postupaka za obradu vode.

34

Centar celulozne, papirne, ambalane i grafike industrije

Centar celulozne, papirne, ambalane i grafike industrije (Centar CPA&G) je os-novan kao nauno-struna celina u okviru Tehnoloko-metalurkog fakulteta Univerziteta u Beogradu, koja okuplja zainteresovane kompanije i strunjake iz pomenutih industrijskih grana.

lanice Centra CPA&G su sve fabrike papira i kartona iz Srbije, Makedonije, Crne Gore i Bosne i Hercegov-ine, kao i pojedine firme iz Slovenije, Hrvatske, Austrije, Nemake, Finske, Slovake, eke, SAD, koje proizvode prateu opremu, sirovine, ili rade u oblasti tehnologije izrade papira i kartona, oblasti energetike, automatsk-og upravljanja, tednji energije i zatiti ivotne sredine.

Centar CPA&G u saradnji sa privredom i Privrednim ko-morama Srbije i Beograda i nadlenim ministarstvima Vlade Republike Srbije, radi projekte, elaborate, studi-je izvodljivosti u ovoj oblasti i oblasti tednje energije

i trudi se da bude spona izmedju privrede i dravnih institucija, kao i da koordinie napore privrede za stva-ranje povoljnijeg privrednog okruenja.

Centar CPAG organizuje strune skupove i seminare radi podizanja nivoa znanja zaposlenih u ovim indus-trijama. Osim ovih povremenih skupova, svake godine se, ve tradicionalno na Zlatiboru, odrava Meun-arodni simpozijum iz oblasti celuloze, papira, am-balae i grafike, u organizaciji Centra CPA&G i Kate-dre za grafiko inenjerstvo Tehnoloko-metalurskog fakulteta u Beogradu.

35

Impresum

Izdava:Tehnoloko-metalurki fakultet Univerzitet u Beogradu

Za izdavaa:Prof. dr ore Janakovi

Dizajn i priprema za tampu:Irena Bulut-GjengstoPavle Iveti

Fotografije:Marina BubniIrena Bulut-Gjengsto

tampa:Razvojno-istraivaki centar Grafikog inenjerstva Tehnoloko-metalurkog fakulteta

Godina:2013.

Tehnoloko Metalurki Fakultet

TEHNOLOKO - METALURKI FAKULTETUNIVERZITET U BEOGRADU

UNIVERZITET U BEOGRADU

TEHNOLOKO - METALURKI FAKULTET

Karnegijeva 4, Beograd 11120, Srbija

www.tmf.bg.ac.rs

www.bg.ac.rs