TÜM YÖNLERİYLE “KDV TEVKİFATI” · C. BEYANI KDV tevkifatı, genel bütçeli idareler hariç,3 işlemin yapıldığı dönemde sorumlulara ait 2 numaralı KDV Beyannamesi ile

ANKARA BAROSU

Hazırlayan

Av. Dr. Serkan AĞAR

Ankara Barosu Vergi ve İdare Hukuku Kurulu Başkanı

TÜM YÖNLERİYLE

“KDV TEVKİFATI”

I. GİRİŞ 1

II. “KDV TEVKİFATI” MÜESSESESİNE GENEL BAKIŞ......................................1

A. HUKUKİ NİTELİĞİ...............................................................................................1

B. TAM TEVKİFAT-KISMİ TEVKİFAT AYRIMI.. ................................................1

C. BEYANI ................................................................................................................2

D. TEVKİF EDİLEN KDV'NİN İNDİRİMİ..........................................................3

III. TAM TEVKİFAT...................................................................................................4

A. GENEL BAKIŞ ......................................................................................................4

B. TÜRKİYE'DE MUKİM OLMAYANLARCA YAPILAN İŞLEMLER.............4

C. TAM TEVKİFAT UYGULANACAK HİZMETLER..........................................5

1. Serbest Meslek Hizmetleri..............................................................................5

2. Kiralama İşlemleri...............................................................................................6

3. Reklam Verme İşlemleri...................................................................................6

IV. KISMİ TEVKİFAT.................................................................................................7

A. GENEL BAKIŞ.......................................................................................................7

B. KISMİ TEVKİFAT UYGULAYACAK ALICILAR..............................................7

C. KISMİ TEVKİFAT KAPSAMINDAKİ HİZMETLER........................................9

1. Yapım İşleri ile Bu İşlerle Birlikte İfa Edilen Mühendislik-Mimarlık ve

Etüt-Proje Hizmetleri..............................................................................................9

2. Etüt, Plan-Proje, Danışmanlık, Denetim ve Benzeri Hizmetler...........11

3. Makine, Teçhizat, Demirbaş ve Taşıtlara Ait Tadil, Bakım ve Onarım

Hizmetleri..................................................................................................14

4. Yemek Servis ve Organizasyon Hizmetleri...............................................14

5. İşgücü Temin Hizmetleri.................................................................................15

6. Yapı Denetim Hizmetleri................................................................................16

7. Fason Olarak Yaptırılan Tekstil ve Konfeksiyon İşleri, Çanta ve

Ayakkabı Dikim İşleri ve Bu İşlere Aracılık Hizmetleri................................16

8. Turistik Mağazalara Verilen Müşteri Bulma/Götürme Hizmetleri....17

9. Spor Kulüplerinin Yayın, Reklâm ve İsim Hakkı Gelirlerine Konu

İşlemleri....................................................................................................................17

10. Temizlik, Çevre ve Bahçe Bakım Hizmetleri........................................17

11. Servis Taşımacılığı Hizmeti........................................................................18

12. Her Türlü Baskı ve Basım Hizmetleri......................................................18

13. Yukarıda Belirtilenler Dışındaki Hizmet Alımları................................18

.........................................................................................................................

İÇİNDEKİLER

D. KISMİ TEVKİFAT UYGULANACAK TESLİMLER......................................19

1. Külçe Metal Teslimleri ...................................................................................19

2. Bakır, Çinko ve Alüminyum Ürünlerinin Teslimi...................................19

3. Hurda ve Atık Teslimleri................................................................................19

4. Metal, Plastik, Lastik, Kauçuk, Kağıt ve Cam Hurda ve Atıklarından

Elde Edilen HammaddeTeslimi........................................................................19

5. Pamuk, Tiftik, Yün ve Yapağı ile Ham Post ve Deri Teslimleri..............20

6. Ağaç ve Orman Ürünleri Teslimi..................................................................20

E. KISMİ TEVKİFAT UYGULAMASINDA MÜŞTEREK HUSUSLAR..........21

1. Tevkifat Uygulamasında Sınır......................................................................21

2. Belge Düzeni.....................................................................................................21

3. Beyannamenin Düzenlenmesi....................................................................21

4. Satıcıların Beyanı..............................................................................................23

V. DÜZELTME İŞLEMLERİ ...................................................................................23

A. MAL İADELERİ...................................................................................................23

B. MATRAHTA DEĞİŞİKLİK................................................................................24

C. FAZLA VE YERSİZ TEVKİF EDİLEN VERGİLERİN İADESİ......................24

VI. BİLDİRİM ZORUNLULUĞU VE MÜTESELSİL SORUMLULUK...........25

A. BİLDİRİM ZORUNLULUĞU...........................................................................25

B. MÜTESELSİL SORUMLULUK........................................................................26

I. GİRİŞ

“KDV tevkifatı” müessesesi; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi

(KDV) Kanunu'nun 9 ve 29. maddeleri ile 213 sayılı Vergi Usul

Kanunu'nun (VUK) 120. maddesinde düzenlenmiş olup,

uygulamaya ilişkin ayrıntılara ise 117 seri numaralı KDV Genel 1 2Tebliği ile 118 seri numaralı KDV Genel Tebliği'nde yer verilmiştir.

II. “KDV TEVKİFATI” MÜESSESESİNE GENEL BAKIŞ

A. HUKUKİ NİTELİĞİ

“KDV tevkifatı” ile mükellefin Türkiye içinde ikametgâhının,

işyerinin, kanuni merkezi ve iş merkezinin bulunmaması veya

Maliye Bakanlığı'nın gerekli göreceği diğer hallerde vergi

alacağının güvence altına alınması amaçlanmıştır. Böylece KDV'ye

tâbi olan bir işlemin (mal teslimi ve hizmet ifası) tarafı olanlar

KDV'den “sorumlu” tutulmak suretiyle KDV teminat altına alınır.

Bu nedenle KDV tevkifatı, ihtiyari değil, zorunludur. Eş anlatımla,

Maliye Bakanlığı tarafından tevkifat kapsamına dâhil edilmeyen

işlemlerde, alıcılar tarafından tevkifat yapılamaz.

B. TAM TEVKİFAT-KISMİ TEVKİFAT AYRIMI

KDV tevkifatında, mal teslimi veya hizmet ifası şeklinde

gerçekleşen işlemin bedeli üzerinden hesaplanan vergi, işlemi

yapanlar tarafından değil, bu işleme muhatap olanlar tarafından

kısmen veya tamamen sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenir. “Tam

tevkifat” durumunda, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV'nin

tamamı, işleme muhatap olan alıcılar tarafından beyan edilip

ödenir. “Kısmi tevkifat” durumunda ise, işlem bedeli üzerinden

hesaplanan KDV'nin Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen belli

bir oranı, işlemin muhatabı alıcılar tarafından, kalan kısmı ise

işlemi yapan tarafından beyan edilip ödenir.

1 RG, 14/04/2012, 28264.2 RG, 16/05/2012, 28292.

1

TÜM YÖNLERİYLE “KDV TEVKİFATI”

C. BEYANI3KDV tevkifatı, genel bütçeli idareler hariç, işlemin yapıldığı

dönemde sorumlulara ait 2 numaralı KDV Beyannamesi ile beyan

edilir. İşlemin gerçekleştiği dönem, 3065 sayılı KDV Kanunu'nun 410. maddesine göre belirlenir. İşleme ait fatura veya benzeri

belge, işlemin gerçekleştiği tarihi izleyen ay içinde düzenlense

bile, sorumlu sıfatıyla beyan, işlemin vuku bulduğu dönemin

beyan süresi içinde yapılır. “Kısmi tevkifat” uygulamasında,

satıcının mükellef sıfatıyla 1 numaralı KDV Beyannamesi ile beyan

edeceği kısım da aynı dönemde beyan edilir. Hizmet ifası

işlemlerinde, hizmetin ayın sonunda tamamlanması halinde de

fatura izleyen ayda düzenlense bile, yukarıda izah edildiği şekilde

3 Genel bütçeli idareler, beyanname vermeden, tevkif edilen KDV'yi “doğrudan” gelir kaydeder.

4 Vergiyi doğuran olayın meydana gelmesi: Madde 10 – Vergiyi Doğuran Olay: a) Mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde, malın teslimi veya hizmetin yapılması, b) Malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi, c) Kısım kısım mal teslimi veya hizmet yapılması mutad olan veya bu hususlarda mutabık kalınan hallerde, her bir kısmın teslimi veya bir kısım hizmetin yapılması, d) Komisyoncular vasıtasıyla veya konsinyasyon suretiyle yapılan satışlarda, malların alıcıya teslimi, e) Malın alıcıya veya onun adına hareket edenlere gönderilmesi halinde, malın nakliyesine başlanması veya nakliyeci veya sürücüye tevdii, f) (Mülga: 22/07/1998-4369/ m. 82) g) Su, elektrik, gaz, ısıtma, soğutma ve benzeri enerji dağıtım veya kullanımlarında bunların bedellerinin tahakkuk ettirilmesi, h) (Mülga: 05/11/1986-3316/m. 2) ı) İthalatta, Gümrük Kanununa göre gümrük vergisi ödeme mükellefiyetinin başlaması, gümrük vergisine tabi olmayan işlemlerde ise gümrük beyannamesinin tescili j) İkametgahı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayanlar tarafından yabancı ülkeler ile Türkiye arasında yapılan taşımacılık ile transit taşımacılıkta (Değişik ibare: 27/01/2000-4503/m. 3) gümrük bölgesine girilmesi veya gümrük bölgesinden çıkılması k) (Ek: 16/06/2009-5904/m. 10) 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanununa göre düzenlenen ürün senetlerinin temsil ettiği ürünlerin depodan çekilmesi. anında meydana gelir.

2

ANKARA BAROSU

işlem yapılır.

İşlem bedelinin hiç ödenmemesi, işleme ait faturanın süresinde

düzenlenmemesi, alıcıya geç gelmesi veya hiç gelmemesi, KDV

tevkifatının vergiyi doğuran olayın meydana geldiği süre içinde

sorumlu tarafından beyan edilmesine engel değildir.

Sorumlulara ait 2 numaralı KDV Beyannamesi, sadece tevkifata

tâbi işlemlerin olduğu dönemlerde verilir. 1 numaralı KDV

Beyannamesi'nin verilmemesi, 2 numaralı KDV Beyannamesi'nin

verilmesine engel değildir. Gerçek usulde KDV mükellefleri (KDV1

vergi türünden mükellef sicilinde kayıtlı olanlar), tevkifata tâbi

KDV'nin beyanında 1015B beyanname kodlu KDV2

beyannamesini; gerçek usulde KDV mükellefiyeti bulunmayanlar

ise, 9015 beyanname kodlu KDV2 beyannamesini kullanmak

zorundadır.

10/12/2003 tarih ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol

Kanunu'na ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşların

KDV tevkifatı uygulaması kapsamındaki alımlarına ait bedellerin

genel bütçe ödenekleri dışındaki bir kaynaktan karşılanması

halinde, tevkif edilen KDV, anılan idare, kurum ve kuruluşlar

tarafından 2 numaralı KDV Beyannamesi ile beyan edilip ödenir.

KDV mükellefiyeti bulunmayan banka ve sigorta muameleleri

vergisi mükelleflerinin, 2 numaralı KDV Beyannamesi'ni kurumlar

vergisi yönünden bağlı bulundukları vergi dairesine vermeleri

gerekir. Bankalar tarafından tevkif edilen KDV, ödemeyi yapan

şube itibariyle bu şubenin bağlı bulunduğu vergi dairesine beyan

edilip ödenebilir. Ancak bunun için bankanın, durumu bir

dilekçeyle genel müdürlüğün bağlı olduğu vergi dairesine

önceden bildirmesi gerekir.

D. TEVKİF EDİLEN KDV'NİN İNDİRİMİ

2 numaralı KDV Beyannamesi'nde hiçbir surette indirim

yapılamaz. Tevkif edilen KDV'nin tamamı beyan edilip ödenir.

3


Alıcının KDV mükellefi olması ve tevkifat uygulanan teslim veya

hizmeti indirim hakkı tanınan işlemlerde kullanacak olması

halinde, 2 numaralı KDV Beyannamesi ile beyan edilen vergi, 1

numaralı KDV Beyannamesi'nde indirim konusu yapılır. Bu

durumda indirimin dayanağı, 2 numaralı KDV Beyannamesi'dir. Eş

anlatımla bu durumda indirimin, fatura veya benzeri bir belgeye

dayanması gerekmez.

Kısmi tevkifata tâbi işlemlerde, işlem bedeli üzerinden

hesaplanan KDV'nin, satıcı tarafından “mükellef” sıfatıyla beyan

edilecek kısmı, takvim yılı aşılmamak şartıyla işleme ait fatura veya

benzeri belgenin defterlere kaydedildiği döneme ilişkin olarak

verilmesi gereken; “sorumlu” sıfatıyla beyan edilen kısmı ise, 2

numaralı KDV Beyannamesi'nin verildiği ay içinde verilmesi

gereken 1 numaralı KDV Beyannamesi'nde indirim konusu yapılır.

III. TAM TEVKİFAT

A. GENEL BAKIŞ

Tam tevkifatta, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV'nin

tamamı, alıcı tarafından tevkifata tâbi tutulur. Tam tevkifat

uygulanacak işlemler, Maliye Bakanlığı tarafından belirlenir.

B. TÜRKİYE'DE MUKİM OLMAYANLARCA YAPILAN

İŞLEMLER

3065 sayılı KDV Kanunu'nun 1 ve 6/b maddeleri çerçevesinde,

Türkiye'de mukim olmayanlar tarafından Türkiye'de yapılan veya

yararlanılan hizmetler Türkiye'de ifa edilmiş sayılır. Eş anlatımla,

ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye'de

bulunmayanların, Türkiye'de yaptığı hizmetler ile bunların yurt

dışında yaptığı, ancak Türkiye'de yararlandıkları hizmetler KDV'ye

tâbidir.

Türkiye'de ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi

bulunmadığından, KDV'nin tamamı, yurt içinde hizmetten

yararlanan muhatap tarafından “sorumlu” sıfatıyla beyan edilip

4

ANKARA BAROSU

ödenir. Hizmetin vergiden müstesna olması veya hizmetin yurt

dışında yapılıp hizmetten yurt dışında yararlanılması halinde,

mükellef veya sorumlu sıfatıyla KDV beyan edilmez.

Hizmetten Türkiye'de yararlanan muhatabın, KDV tevkifatı

yaparak “sorumlu” sıfatıyla ödemesi için, KDV mükellefi olması

gerekmez. KDV mükellefi olmayanlar da KDV'ye tâbi hizmetler

nedeniyle KDV tevkifatı yapmak ve bunu 2 numaralı KDV

Beyannamesi ile beyan edip ödemek zorundadır.

aYurt dışından temin edilen ve tevkifata tâbi tutulması

gereken hizmetler kapsamında şu örnekler verilebilir:

aTürkiye'de inşa edilecek bir alışveriş merkezi için yurt dışında

hazırlanarak Türkiye'ye gönderilen mimari proje hizmeti,

aTürkiye'de faaliyette bulunan enerji santralinin işletilmesine

ilişkin olarak yurt dışından verilen danışmanlık hizmeti,

aKDV mükellefi olmayan genel bütçeli bir idareye yurt

dışından verilen bilgisayar yazılım hizmeti,

aKDV mükellefi olmayan bir sivil toplum kuruluşuna konusuyla

ilgili olarak dünyadaki hukuki gelişmeler hakkında yurt dışından

bilgi gönderilmesi hizmeti.

Sayılan hizmetler aynı zamanda “kısmi tevkifat” kapsamında da

olsa, sadece “tam tevkifat”a göre işlem yapılır.

C. TAM TEVKİFAT UYGULANACAK HİZMETLER

1. Serbest Meslek Hizmetleri

Serbest meslek faaliyetini mutat ve sürekli olarak yapanlar KDV

mükellefidir. Ancak 3065 sayılı KDV Kanunu'nun 1. maddesine öre,

ârızi olarak serbest meslek faaliyetinde bulunanlar için KDV

mükellefiyeti tesis edilmez. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun

(GVK) 18 ve 94. maddelerine göre, telif kazançları istisnası

kapsamındaki serbest meslek faaliyetlerinden doğan KDV,

sorumlular tarafından beyan edilebilir. Telif kazançları istisnası

5


kapsamında olan işlemlerin gelir vergisi tevkifatı yapmakla

sorumlu tutulmayanlara yapılması halinde, ihtiyari KDV tevkifatı

uygulaması yapılamaz.

2. Kiralama İşlemleri

3065 sayılı KDV Kanunu'nun 1/3-f ve 193 sayılı GVK'nun 70.

maddesine göre, mal ve hakların kiralanması işlemleri KDV

kapsamındadır. Kiralama işlemleri ile ilgili KDV; kiraya verenin

başka faaliyetleri nedeniyle KDV mükellefiyetinin bulunmaması

(sadece sorumlu sıfatıyla KDV ödeyenler bu kapsama dâhildir) ve

kiracının KDV mükellefi olması (sadece sorumlu sıfatıyla KDV

ödeyenler bu kapsama dâhil değildir) şartlarının birlikte

gerçekleşmesi halinde, kiracı tarafından sorumlu sıfatıyla beyan

edilir.

Kiracının; basit usulde vergilendirilenler (istisnadan vazgeçerek

KDV mükellefi olmasalar bile), banka ve sigorta şirketleri gibi

faaliyetleri KDV'den istisna olan işletmeler, sadece KDV'ye tâbi

işlemlerinin bulunduğu dönemlerde KDV mükellefiyeti tesis

ettirerek beyanname vermeleri uygun görülenler ve 5018 sayılı

kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar olması

hallerinde de kiralama hizmetine ait KDV tevkifata tâbi tutulur.

Kiraya verenin KDV mükellefi olması halinde, sorumluluk

uygulamasından söz edilemez. Kiralama işleminin KDV'den

müstesna olması halinde (193 sayılı GVK m. 70, 3065 sayılı KDV

Kanunu 17/4-d, iktisadi işletmeye dâhil olmayan gayrimenkul),

mükellef veya sorumlu sıfatıyla KDV beyan edilmez.

5018 sayılı kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve

kuruluşlar, kiralama işlemlerinde, kiracının KDV mükellefi olup

olmadığına bakmaksızın, tevkifat yapmaz.

3. Reklam Verme İşlemleri

KDV mükellefi gerçek veya tüzel kişiler, KDV mükellefiyeti

olmayan; amatör spor kulüplerine, oyuncularının formalarında

6

ANKARA BAROSU

gösterilmek, şahıslara veya kuruluşlara ait bina, arsa, arazi gibi

yerlerde duvarlara yazılmak, pano olarak yerleştirilmek, gerçek

veya tüzel kişiler tarafından yayımlanan dergi, kitap gibi yazılı

eserlerde yayınlanmak ve benzeri şekillerde reklâm verir. Bu

şekilde reklâm verme işlemleriyle ilgili KDV, reklâm hizmeti

verenlerin KDV mükellefi olmaması halinde, reklâm hizmeti

alanlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilir.

Reklam hizmetini alanların; basit usulde vergilendirilenler

(istisnadan vazgeçerek KDV mükellefi olmasalar bile), banka ve

sigorta şirketleri gibi faaliyetleri KDV'den istisna olan işletmeler,

sadece KDV'ye tâbi işlemlerinin bulunduğu dönemlerde KDV

mükellefiyeti tesis ettirerek beyanname vermeleri uygun

görülenler, 5018 sayılı kanuna ekli cetvellerde yer alan idare,

kurum ve kuruluşlar olması hallerinde de, reklam hizmetine ait

KDV, hizmeti alanlar tarafından tevkifata tâbi tutulur.

5018 sayılı kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve

kuruluşların reklâm hizmeti vermesi halinde, reklâm hizmeti alanın

KDV mükellefi olup olmadığına bakılmaksızın, tevkifat uygulanmaz.

IV. KISMİ TEVKİFAT

A. GENEL BAKIŞ

“Kısmi tevkifat”ta, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV'nin

tamamı değil, belli bir oranı alıcılar tarafından sorumlu sıfatıyla

beyan edilip ödenir. Tevkifata tâbi tutulmayan kısım ise, satıcılar

tarafından mükellef sıfatıyla beyan edilip, (beyannamede

Ödenmesi Gereken KDV çıkması halinde) ödenir.

Kısmi tevkifat uygulanacak işlemler, 117 seri numaralı KDV

Genel Tebliği'nde belirlenenlerle sınırlı olup, bunlar dışındaki

işlemlerde, işleme muhatap olanlar tarafından kısmi tevkifat

yapılmaz.

B. KISMİ TEVKİFAT UYGULAYACAK ALICILAR

Sadece “sorumlu” sıfatıyla KDV ödeyenler hariç, KDV mükellefleri,

7


kısmi tevkifat uygulayacak alıcılar kapsamındadır. Bunun yanında,

KDV mükellefi olsun olmasın, aşağıdaki belirlenmiş alıcılar da kısmi

tevkifat yapmak zorundadır:

a5018 sayılı kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve

kuruluşlar (I sayılı cetvel Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu

İdareleri, II sayılı cetvel Özel Bütçeli İdareler - Yükseköğretim

Kurulu, Üniversiteler ve Yüksek Teknoloji Enstitüleri ve Özel Bütçeli

Diğer İdareler-, III sayılı cetvel Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar

ve IV sayılı cetvel Sosyal Güvenlik Kurumları), il özel idareleri ve

bunların teşkil ettikleri birlikler, belediyeler hariç belediyelerin

teşkil ettikleri birlikler ile köylere hizmet götürme birlikleri,

aYukarıda sayılanlar dışındaki kanunla kurulan kamu kurum ve

kuruluşları,

aDöner sermayeli kuruluşlar,

aKamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları,

aKanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım

sandıkları,

aBankalar (mevduat bankaları, katılım bankaları, kalkınma ve

yatırım bankaları; 5411 sayılı Bankacılık Kanunu m. 3),

aKamu iktisadi teşebbüsleri (Kamu İktisadi Kuruluşları, İktisadi

Devlet Teşekkülleri; 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname m. 2),

aÖzelleştirme kapsamındaki kuruluşlar (4046 sayılı

Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun),

aOrganize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli

işlemler borsaları dâhil bütün borsalar,

aYarıdan fazla hissesi doğrudan yukarıda sayılan idare, kurum

ve kuruluşlara ait olan (tek başına veya birlikte) kurum, kuruluş ve

işletmeler,

aPayları İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda (İMKB) işlem

gören şirketler,

8

ANKARA BAROSU

aKalkınma ve yatırım ajansları (5449 sayılı Kalkınma Ajanslarının

Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında Kanun).

Okul aile birlikleri ve Sağlık Bakanlığı'na bağlı aile hekimliği

kurumları bu kapsamda değildir. Belirlenmiş alıcıların birbirleriyle

yaptıkları teslim ve hizmetlerde (şirketleşenler dâhil, ancak

profesyonel spor kulüpleri tarafından yapılanlar hariç) KDV

tevkifatı uygulanmaz. 5018 sayılı kanuna ekli cetvellerde yer alan

idare, kurum ve kuruluşların KDV tevkifatı kapsamındaki

alımlarına ait bedellerin, genel bütçe ödenekleri dışındaki bir

kaynaktan ödenmesi tevkifat uygulamasına engel değildir. Tevkif

edilen vergiler, vergi sorumlularına ait 2 numaralı KDV

beyannamesi ile yetki alanı içerisinde bulunulan vergi dairesine

beyan edilip kanuni süresinde ödenir. KDV mükellefiyeti

bulunmayanların, belirlenmiş alıcı olmamak kaydıyla, kısmi

tevkifat uygulaması kapsamındaki alımlarında tevkifat yapılmaz.

C. KISMİ TEVKİFAT KAPSAMINDAKİ HİZMETLER

1. Yapım İşleri ile Bu İşlerle Birlikte İfa Edilen Mühendislik-

Mimarlık ve Etüt-Proje Hizmetleri

Bu tür işlerde KDV tevkifatını belirlenmiş alıcılar yapar. Tevkifat

oranı, 2/10'dur. Yapım işleri ile birlikte ifa edilen; mimarlık,

mühendislik, etüt, plan, proje, harita (kadastral harita dâhil),

kadastro, imar uygulama, her ölçekte imar planı hazırlama ve

benzeri hizmetler tevifat uygulanacak hizmetler kapsamındadır.

Sayılan hizmetler yapım işlerinden ayrı ve bağımsız olarak verildiği

takdirde tevkifat oranı 9/10'dur. Yüklenicileri tarafından tamamen

veya kısmen alt yüklenicilere veya daha alt yüklenicilere

devredilen yapım işlerinde, işi devreden her yüklenici tarafından,

kendisine ifa edilen hizmete ait KDV üzerinden tevkifat yapılır.

Tevkifat kapsamındaki işin bir kısmının alt yüklenicilere

devredilmesi halinde, devir işlemlerinin yazılı bir sözleşmeye

dayanıp dayanmaması tevkifat uygulaması bakımından önemli

9


değildir.

Alıcının, belirlenmiş alıcı olmaması halinde, ilk yüklenicinin ve alt

yüklenicilerin tevkifat yapma sorumluluğu yoktur. İlk yüklenicinin

belirlenmiş alıcı olmaması halinde, ilk aşamada tevkifat kapsamına

girmeyen bu işin kısmen veya tamamen devredildiği alt

yüklenicilerden tevkifat yapılır.

Örnek: (A) Ltd. Şti., yaptıracağı hizmet binası inşaatını (B) A.Ş.'ye

ihale etmiştir. (B), hisse senetleri İMKB' de işlem gören bir şirkettir.

(B), bu inşaatın su basmanı işini (C) firmasına yaptırmaktadır. Bu

durumda, (B)'nin (A)'ya düzenlediği faturada tevkifat

uygulanmayacak, (C)'nin (B)'ye düzenlediği faturada ise tevkifat

uygulanacaktır.

Alıcı ve ilk yüklenici belirlenmiş alıcı ise, ilk aşamada tevkifat

uygulanmaz. Ancak ilk yüklenicinin bu yapım işini belirlenmiş alıcı

olmayan alt yüklenicilere devretmesi halinde kendisi tarafından

tevkifat yapılır.

Tevkifata tâbi işler KDV'den müstesna ise, KDV hesaplanmayacağı

için tevkifat da yapılmaz. KDV'den istisna olan işlerin alt yüklenicilere

devredilmesi ve alt yüklenicilerin yaptığı işlemin KDV'den müstesna

olmaması halinde, alt yüklenicilerin gerçekleştirdikleri işlemler

üzerinden hesaplanan KDV tevkifata tâbi tutulur.

30/04/2006 (bu tarih dâhil) tarihinden önce ihalesi tamamlanmış

işlere ilişkin faturalarda gösterilen KDV tutarı tevkifata tâbi

tutulmayacaktır. Bu kapsamda tevkifata tâbi tutulmayacak yapım

işlerinin yüklenicileri, 30/04/2006 (bu tarih dâhil) tarihinden önce

alt yüklenicilere devrettikleri kısımlara ait KDV üzerinden tevkifat

yapmayacaktır. Ancak 30/04/2006 (bu tarih dâhil) tarihinden önce

sözleşmesi imzalanan yapım işi yüklenicilerinin bu tarihten sonra

alt yüklenicilere devrettikleri veya devredecekleri kısımlara ait KDV

üzerinden ise tevkifat yapmaları gerekir.

10

ANKARA BAROSU

2. Etüt, Plan-Proje, Danışmanlık, Denetim ve Benzeri

Hizmetler

Etüt, plan-proje, danışmanlık, denetim ve benzeri hizmetlerde,

tevkifatı belirlenmiş alıcılar yapar. Tevkifat oranı 9/10'dur. Teknik,

ekonomik, hukuki ve mali konularda sunulan danışmanlık,

müşavirlik, denetim ve benzeri hizmetler bu kapsamdadır.

Herhangi bir teslim ya da hizmet kapsamında veya bu teslim ya da

hizmetin devamı niteliğinde verilmek ve bedeli ayrıca belirlenmek

kaydıyla eğitim hizmetleri danışmanlık hizmeti kapsamında

değerlendirilir.

u AVUKATLARIN KDV TEVKİFATI KAPSAMINDAKİ

HİZMETLERİ

117 seri numaralı KDV Genel Tebliği ile aşağıda belirtilen

kurumlara, yine aşağıda belirtilen şartlarda avukatlara KDV

tevkifatı yapılması zorunluluğu getirilmiştir. Bu çerçevede, aşağıda

belirtilen işlemlere taraf olanlar verginin tam olarak kesilip

ödenmesinden ve bununla ilgili diğer ödevleri yerine getirmekten

mükellef gibi sorumludurlar.

KDV mükellefi olsun olmasın:

- 5018 sayılı kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve

kuruluşlar, il özel idareleri ve bunların teşkil ettikleri birlikler,

belediyelerin teşkil ettikleri birlikler ile köylere hizmet götürme

birliklerine,

- Yukarıda sayılanlar dışındaki, kanunla kurulan kamu kurum

ve kuruluşlarına,

- Döner sermayeli kuruluşlara,

- Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına,

- Kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım

sandıklarına,

- Bankalara,

11


- Kamu iktisadi teşebbüslerine (Kamu İktisadi Kuruluşları,

İktisadi Devlet Teşekkülleri),

- Özelleştirme kapsamındaki kuruluşlara,

- Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli işlemler

borsaları dâhil bütün borsalara,

- Yarıdan fazla hissesi doğrudan yukarıda sayılan idare, kurum

ve kuruluşlara ait olan (tek başına ya da birlikte) kurum, kuruluş ve

işletmelere,

- Payları İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda (İMKB) işlem

gören şirketlere, verilen teknik, ekonomik, mali ve HUKUKİ

danışmanlık, müşavirlik, denetim ve benzeri hizmetlere 1 MAYIS

2012 TARİHİNDEN İTİBAREN 9/10 ORANINDA KDV TEVKİFATI

uygulanacaktır.

Hukuki uyuşmazlıklarla ilgili olarak yargı mercileri nezdinde

veya yargı kararlarının sonuçlarıyla ilgili olarak vekâlet akdi

çerçevesinde (icra vb.) verilen hizmetler, kural olarak, tevkifat

kapsamına girmez. Verilen danışmanlık hizmetleri ise tevkifata

tâbidir.

Avukatlarla yapılan sözleşmede avukatlık ve danışmanlık

hizmetleri birlikte yer alıyorsa, bu iki unsur ayrı ayrı ücretlendiril-

mediği takdirde, toplam sözleşme bedeli üzerinden tevkifat

uygulanır.

Kısmi tevkifat uygulaması kapsamına giren her bir işlemin KDV

dâhil bedeli 1.000,00 lirayı aşmadığı takdirde, hesaplanan KDV

tevkifata tâbi tutulmaz. Sınırın aşılması halinde ise, tutarın tamamı

üzerinden tevkifat yapılır. Tespit edilen tutarı aşan işlemlerde KDV

tevkifatı zorunluluğundan kaçınmak amacıyla bedel parçalara

ayrılamaz. Aynı işleme ait bedellerin toplamı dikkate alınarak bu

sınırın aşılması halinde tevkifat yapılır. Tevkifat zorunluluğundan

kaçınmak amacıyla birden fazla fatura düzenlenmek suretiyle

bedelin parçalara bölündüğünün tespiti halinde vergi dairesi

12

ANKARA BAROSU

tarafından bütünlük arz ettiği anlaşılan alımların toplamının

yukarıda belirtilen sınırı aşıp aşmadığına bakılarak gerekli işlemler

yapılır.

Dava vekâlet ücretleri, makbuz kime kesilirse kesilsin KDV

tevkifatına tâbi değildir. CMK vekilliği ve adli yardım avukatlığı da

“vekâlet görevi” kapsamında olduğundan, bu durumlarda KDV

tevkifatı yapılmaz.

Hali hazırda avukatların kestiği serbest meslek makbuzunda

KDV Tevkifatı satırı bulunmamaktadır. Bilindiği üzere serbest

meslek makbuzları Maliye Bakanlığı ile anlaşması bulunan

matbaalarda basılır veya boş makbuz noter tarafından tasdik

edilmek suretiyle kullanılır. 01 Mayıs 2012 itibariyle belli şartların

tahakkuku halinde avukatların verdiği “danışmanlık (müşavirlik)

hizmetleri” KDV tevkifatına tâbi olduğundan meslektaşlarımızın

ya eski makbuzlarına KDV tevkifatı satırını elle çizmek suretiyle

ekleyerek kullanmaları ya da anlaşmalı matbaalarda KDV tevkifatı

satırını da içeren yeni makbuz bastırmaları önerilmektedir.

Danışmanlık hizmeti verilen müvekkiller, KDV mükellefi olsun

olmasın 117 seri numaralı tebliğin 3.1.2.b maddesinde sayılan

(yukarıdaki) belirlenmiş alıcılardan ise, avukata ödemede

bulunulurken bahse konu kişi veya kuruluşların 9/10 oranında

KDV tevkifatı yapmaları gerekmektedir. Örneğin; herhangi bir

anonim şirketin hukuk müşaviri olan meslektaşımız, bu limited

şirket 117 seri numaralı tebliğin 3.1.2.b maddesinde sayılan

kuruluşlar içinde yer almamakta ise (eş anlatımla banka, kamu

iktisadi teşebbüsü, özelleştirme kapsamındaki kuruluş, yarıdan

fazla hissesi doğrudan tek başına ya da birlikte yukarıda sayılan

idare, kurum ve kuruluşlara ait olan kurum, kuruluş ve işletme,

payları İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda işlem gören şirket

DEĞİLSE) KDV tevkifatı yapılmayacak ve dolayısıyla serbest

meslek makbuzunda KDV tevkifatı satırı boş bırakılacaktır.

13


Örnek: KDV hariç 3.000,00 lira tutarında %18 oranında KDV'ye

tâbi hukuki danışmanlık hizmeti veren meslektaşımızın bu hizmeti

9/10 oranında KDV tevkifatına tâbidir. Serbest meslek makbuzu

aşağıdaki şekilde düzenlenir:

İşlem Bedeli 3.000,00

Hesaplanan KDV 540,00

Tevkifat Oranı 9/10

Alıcı Tarafından Tevkif Edilecek KDV 486,00

Tevkifat Dâhil Toplam Tutar 3.540,00

Tevkifat Hariç Toplam Tutar 3.054,00

Yalnız Üçbinellidört Türk Lirası'dır

Tevkifata tâbi işlem ile tevkifata tâbi olmayan işlem için tek

makbuz düzenlenmesi mümkündür.

3. Makine, Teçhizat, Demirbaş ve Taşıtlara Ait Tadil, Bakım

ve Onarım Hizmetleri

Bu hizmetlerde tevkifatı belirlenmiş alıcılar yapar. Tevkifat oranı

5/10'dur. Isıtma-soğutma sistemleri, havalandırma sistemi, ses

sistemi, görüntü sistemi, ışık sistemi, asansör ve benzerlerine

yönelik bakım ve onarım hizmetleri bu bölüm kapsamında

tevkifata tâbi tutulur.

İlk yapımı veya tamamen yenilenmesi “yapım” işidir. Bakımı

yapılan eşyanın belirli aksam ve parçalarının değiştirilmesi de

hizmetin ayrılmaz bir parçasıdır.

Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait bakım ve onarım

hizmetlerinin yalnızca işçilik hizmetinden ibaret olmayıp, bu

hizmetlerin gereği olarak yapılan malzeme, yedek parça ve sarf

malzemesi teslimleri de bakım ve onarım hizmeti kapsamındadır.

4. Yemek Servis ve Organizasyon Hizmetleri

Bu türden hizmetlerde tevkifatı belirlenmiş alıcılar yapar.

Tevkifat oranı 5/10'dur. Yemek servis hizmetleri personel, öğrenci,

14

ANKARA BAROSU

hasta, müşteri, misafir, yolcu sıfatı taşıyan kişilerin yemek

ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yapacakları hizmet alımlarını

kapsar. Ancak bazı şirketlerin üreterek pazarladıkları ve

oluşturulan sisteme dâhil işyerlerinde yeme-içme hizmeti

teminine imkân veren yemek çeklerinin (karnelerinin /

biletlerinin) bedeli üzerinden hesaplanan KDV, tevkifata tâbi

tutulmaz.

Yemek servis hizmetinin hizmeti alan idare, kurum veya

kuruluşun bünyesinde ve doğrudan yemek çekini satan firma

tarafından verilmesi halinde de tevkifat uygulanır. Ayrıca otel,

motel, tatil köyü ve benzeri konaklama tesislerinde, konaklama

hizmetinden ayrı olarak verilen veya birlikte verilmekle beraber

ayrı bir faturayla belgelendirilen ya da aynı faturada ayrı olarak

gösterilen durumlarda yemek servis hizmetiyle ilgili olarak

tevkifat kapsamında işlem yapılır.

Tevkifat yapmak zorunda olan idare, kurum ve kuruluşların

kendi personeli marifetiyle hazırlanacak yemekler için piyasadan

yiyecek maddeleri ve hazırlanacak yemekle ilgili çeşitli

malzemeleri satın alması tevkifata tâbi değildir. Diğer yandan

idare, kurum ve kuruluşların konser, fuar, kutlama, parti, kokteyl,

davet, kongre, seminer, panel, tanıtım ve benzeri hizmet alımları

tevkifata tâbidir. Hizmetleri veren mükelleflerin, organizasyonun

yapılacağı yeri (salon, otel ve benzeri) işletenlerden alacakları

hizmetler tevkifat kapsamında değildir. Bu durum, organizasyonu

yapan firmaların, hizmet verdikleri idare, kurum ve kuruluşlar

adına düzenledikleri faturalarda yer alan toplam tutar üzerinden

tevkifat yapılmasına engel değildir.

5. İşgücü Temin Hizmetleri

Bu türden hizmetlerde tevkifatı KDV mükellefleri ve belirlenmiş

alıcılar yapar. Tevkifat oranı 9/10'dur. Ücretli statüsünde olmayan

işgücü bu kapsamdadır. Temin edilen elemanlar, hizmeti alan

işletmenin bilfiil sevk, idare ve kontrolü altında çalıştırılabilmesinin

15


mümkün olduğu durumlarda tevkifat kapsamında değerlendirilir.

Elemanların işletmenin mal ve hizmet üretimi aşamalarından

herhangi birinde çalıştırılması halinde sevk, idare ve kontrolün

hizmeti alan işletmede olduğu kabul edilir.

İşgücü temin hizmeti veren mükellefin, bu hizmeti bir başka

mükelleften temin ettiği elemanları kullanarak sunması halinde

sadece kendisine verilen işgücü temin hizmetinde tevkifat

uygulanır. Özel güvenlik ve koruma hizmetleri de işgücü temin

hizmeti kapsamındadır. Sadece özel güvenlik sistemlerinin

kurulması bu kapsamda değildir. Güvenlik sistemi kurulumu

yapım işi özelliği taşıyorsa, yapım işi olarak tevkifat yapılır.

6. Yapı Denetim Hizmetleri

Tevkifatı KDV mükellefleri ve belirlenmiş alıcılar yapar. Tevkifat

oranı 9/10'dur. Yapı denetim firmaları tarafından verilen yapı

denetim hizmetleri bu kapsamdadır. Su yapıları denetim hizmeti

ve benzeri hizmetler de bu kapsama girer. Arsa karşılığı inşaat

işlerinde, hizmet bedeli müteahhit tarafından ödenmekle birlikte

yapı denetim hizmetine ait fatura ilgili mevzuatı gereğince inşaat

ruhsat sahibi (arsa sahibi) adına düzenlendiğinden, inşaat ruhsat

sahibinin mükellefiyet durumuna göre hareket edilir.

7. Fason Olarak Yaptırılan Tekstil ve Konfeksiyon İşleri,

Çanta ve Ayakkabı Dikim İşleri ve Bu İşlere Aracılık Hizmetleri


alıcılar yapar. Tevkifat oranı 5/10'dur. Terziler tarafından verilen

dikim, tadil, onarım şeklindeki hizmetler de tevkifat kapsamındadır.

Fason imalatın şartı, imal edilecek malla ilgili ana hammadde başta

olmak üzere hammaddelerin fason iş yaptıranlar tarafından temin

edilmesidir.

Fason işlere aracılık hizmetleri de tevkifata tâbidir. Fason

yapılmak üzere alınan işin tamamen başka firmalara fason olarak

yaptırılması halinde her iki aşamada tevkifat uygulanır.

16

ANKARA BAROSU

8. Turistik Mağazalara Verilen Müşteri Bulma/Götürme

Hizmetleri

Bu türden hizmetlerde tevkifatı KDV mükellefleri yapar. Tevkifat

oranı 9/10'dur. Turizm acentesi, rehber ve benzerlerinin turist

kafilelerini alışveriş etmeleri için belirli dükkânlara/ mağazalara

götürmeleri karşılığında bu işletmelerden aldıkları komisyonlar

genel oranda KDV'ye tâbidir. Bu kapsamdaki komisyon ve benzeri

ödemeleri yapan işletmeler tarafından komisyon tutarına ait KDV

üzerinden tevkifat uygulanır.

9. Spor Kulüplerinin Yayın, Reklâm ve İsim Hakkı Gelirlerine

Konu İşlemleri


alıcılar yapar. Tevkifat oranı 9/10'dur. Profesyonel spor kulüpleri

(şirketleşenler dâhil); sponsorluk yoluyla veya reklâm almak

(reklâm alanları ve panolarının kiralanması dâhil) suretiyle reklâm,

spor müsabakalarının veya kulüple ilgili faaliyetlerin yayınlanması

suretiyle yayın ve toplumsal şans oyunları ve diğer faaliyetlerde

kulüp isminin kullanılmasına izin verilmesinden dolayı isim hakkı

gelirleri %18 oranında KDV'ye tâbi olup tevkifat uygulanır.

10. Temizlik, Çevre ve Bahçe Bakım Hizmetleri


alıcılar yapar. Tevkifat oranı 7/10'dur. Temizlik hizmetleri

sektörünün yaygın olarak sunduğu hizmetler bu kapsamdadır.

Bina temizliğine, iç ve dış temizliğin tamamı girer. Havlu, çarşaf,

elbise, çamaşır gibi eşyaların temizlettirilmesi veya yıkattırılması da

temizlik hizmetleri kapsamındadır. Park, bahçe ve mezarlık alanları

ile bulvar, refüj, göbek, rekreasyon alanları ve havuzların bakımı,

bitkilendirilmesi, sulanması, haşere mücadelesi, sokak hayvanlarının

toplanması-ıslahı ve benzerlerine ilişkin hizmet alımları da bu

kapsama girer.

17


11. Servis Taşımacılığı Hizmeti


alıcılar yapar. Tevkifat oranı 5/10'dur. Personel, öğrenci, müşteri ve

benzerlerinin belirli bir güzergah dâhilinde taşınması amacıyla

ihdas ettikleri servis hizmetlerine ilişkin olarak yaptıkları

taşımacılık hizmeti alımları bu kapsama girer. Hizmetin, tahsis

edilmiş özel plakalı araçlarla yapılıp yapılmaması tevkifat

uygulamasını etkilemez. Servis hizmetinin, personel veya

öğrencilerin (veya velilerin) kendi aralarında anlaşmak suretiyle

doğrudan taşımacıyla sözleşme yapılması/anlaşılması suretiyle

sağlanması halinde, esas olarak, hizmete ait faturaların servis

hizmetinden yararlanan personel, öğrenci (veya velisi) adına

düzenlenmesi gerektiğinden tevkifat uygulanmaz. Ancak,

faturanın tevkifat yapmakla sorumlu tutulanlar adına

düzenlenmesi halinde tevkifat uygulanır.

12. Her Türlü Baskı ve Basım Hizmetleri

Bu türden hizmetlerde tevkifatı belirlenmiş alıcılar yapar.

Tevkifat oranı 5/10'dur. Kitap, dergi ve benzeri baskı ve basımı

hizmeti ile bunların veya sorumlu tayin edilenler tarafından

kullanılan her çeşit evrakın ciltlenmesine ilişkin hizmetler bu

kapsama girer. Üretimde kullanılacak kâğıt, boya ve benzeri ham

ve yardımcı maddelerin siparişi veren alıcı tarafından temin

edilmesi veya edilmemesi tevkifat uygulamasını etkilemez.

Basılmış ürünlerin doğrudan alınması halinde tevkifat

uygulanmaz.

13. Yukarıda Belirtilenler Dışındaki Hizmet Alımları

Yukarıda belirtilen hizmetler dışındakı hizmet alımlarında

tevkifatı 5018 sayılı kanuna ekli cetveller kapsamındaki idare,

kurum ve kuruluşlar yapar. Tevkifat oranı 5/10'dur. Yukarıda

belirtilmeyen diğer bütün hizmet ifaları (3065 sayılı KDV Kanunu

m. 1, 4, 5 ve 6) bu kapsamdadır.

18

ANKARA BAROSU

D. KISMİ TEVKİFAT UYGULANACAK TESLİMLER

1. Külçe Metal Teslimleri

Bu türden teslimlerde tevkifatı KDV mükellefleri ve belirlenmiş

alıcılar yapar. Tevkifat oranı 7/10'dur. Her türlü hurda metallerden

elde edilen külçeler ile hurda metallerden elde edilenler dışındaki

bakır, çinko ve alüminyum külçelerinin teslimi bu kapsamdadır.

Hurda metallerden elde edilenler dışındaki bakır, çinko ve

alüminyum külçelerinin ithalatçılar ve ilk üreticiler (cevherden üretim

yapanlar) tarafından yapılan teslimlerinde tevkifat uygulanmaz.

Ancak bu aşamalardan sonraki el değiştirmelerde tevkifat uygulanır.

Hurda metalden elde edilen külçelerin ithalatçıları ve üreticileri

tarafından tesliminde de tevkifat uygulanır.

2. Bakır, Çinko ve Alüminyum Ürünlerinin Teslimi


alıcılar yapar. Tevkifat oranı 7/10'dur. İlk üreticileri (cevherden

üretim yapanlar) ile ithalatçıları tarafından tesliminde tevkifat

uygulanmaz. Sonraki aşamaların teslimleri ise tevkifata tâbidir.

Profilin boyanmış veya kaplanmış olması, bunların tesliminde

tevkifat uygulanmasına engel değildir.

3. Hurda ve Atık Teslimleri


alıcılar yapar. Tevkifat oranı 9/10'dur. 3065 sayılı KDV Kanunu'nun

17/4-g maddesine göre metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam

hurda ve atıklarının teslimi vergiden müstesnadır. Ancak aynı

kanunun 18/1 maddesine göre, istisnadan vazgeçilmesi

mümkündür. İstisnadan vazgeçenlerin metal, plastik, lastik,

kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıklarının tesliminde KDV tevkifatı

uygulanır.

4. Metal, Plastik, Lastik, Kauçuk, Kağıt ve Cam Hurda ve

Atıklarından Elde Edilen Hammadde Teslimi


19


alıcılar yapar. Tevkifat oranı 9/10'dur. Anılan ürünlerin teslimleri

vergiden müstesna olmayıp, 3065 sayılı KDV Kanunu'nun 17/4-g

ve 28. maddeleri çerçevesinde genel oranda vergiye tâbidir.

İthalatçıları tarafından tesliminde tevkifat uygulanmaz. Sonraki

aşamaların teslimleri ise tevkifata tâbidir. Metal, plastik, lastik,

kauçuk, kâğıt ve cam hurda ve atıklarının çeşitli işlemlerden

geçirilip işlenmesi sonucunda elde edilen ve genellikle hurda ve

atık niteliğini kaybederek metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve

cam esaslı malzeme imalatında hammadde olarak kullanılan

mamûl niteliğindeki kırık, çapak, toz, granül ve benzeri ürünlerin

teslimi tevkifat uygulaması kapsamındadır.

5. Pamuk, Tiftik, Yün ve Yapağı ile Ham Post ve Deri Teslimleri


alıcılar yapar. Tevkifat oranı 9/10'dur. Mal ve hizmetlere

uygulanacak KDV oranlarını belirleyen 2007/13033 sayılı Bakanlar

Kurulu Kararı eki (II) sayılı listenin (B) bölümünün 1 ve 2. sıraları

kapsamına giren ürünlerin teslimi tevkifat uygulaması

kapsamındadır.

6. Ağaç ve Orman Ürünleri Teslimi


alıcılar yapar. Tevkifat oranı 9/10'dur. Bunların ithalatçıları

tarafından tesliminde tevkifat uygulanmaz. Ağaç işleme

endüstrisinde kullanılan ve ilk madde-malzeme niteliğinde olan

her türlü ağaç, tomruk, odun ile bunların önceden belirlenmiş

ölçülerde biçilmesiyle elde edilen inşaatlık, doğramalık,

marangozluk, mobilyalık ve benzeri kereste, mobilya ve kereste

imalatı sonucu ortaya çıkan kırpıntı, çıta ve benzeri imalat artıkları

ile odun artığı talaş teslimleri tevkifat uygulaması kapsamındadır.

Tomruk, odun, kereste, kırpıntı, atık ve benzeri mahiyetinde

olmayan; mobilya, kapı-pencere doğraması, döşeme malzemesi,

sunta, levha, mdf, rabıta, lambri, süpürgelik ve benzeri ürünlerin

20

ANKARA BAROSU

tesliminde tevkifat uygulanmaz.

E. KISMİ TEVKİFAT UYGULAMASINDA MÜŞTEREK

HUSUSLAR

1. Tevkifat Uygulamasında Sınır

Belirlenmiş alıcıların kısmi tevkifat uygulaması kapsamındaki

teslim ve hizmetlerinde hesaplanan KDV, alıcıların durumuna

bakılmaksızın, tevkifata tâbi tutulmaz. Profesyonel spor kulüpleri

tarafından (şirketleşenler dâhil) belirlenmiş alıcı olsa bile tevkifat

uygulanır. 3065 sayılı KDV Kanunu'nun 11/c ve Geçici 17. maddesi

çerçevesinde, ihraç kayıtlı teslimler ile dâhilde işleme ve geçici

kabul rejimi kapsamındaki teslimlerde tevkifat söz konusu

değildir.

Vergiden müstesna teslim ve hizmetlerde tevkifat uygulanmaz.

Zira burada hesaplanan KDV yoktur. Her bir işlemin KDV dâhil

bedeli 1.000,00 lirayı aşmadığı takdirde tevkifata tâbi tutulmaz.

Tevkifattan kaçınmak için bedel parçalara ayrılamaz. Aynı işleme

ait bedellerin toplamı dikkate alınarak işlem yapılır.

2. Belge Düzeni

Düzenlenecek belgelerde; “İşlem Bedeli, Hesaplanan KDV,

Tevkifat Oranı, Alıcı Tarafından Tevkif Edilecek KDV Tutarı, Tevkifat

Dâhil Toplam Tutar ve Tevkifattan Sonra Tahsil Edilmesi Gereken

Toplam Bedel (Tevkifat Hariç Toplam Tutar)” ayrıca gösterilir.

Fatura veya makbuz, satıcı açısından işlem bedeli üzerinden

hesaplanan KDV'ye tevkifat uygulandığını tevsik eden belge

mahiyetini taşır. Faturaya borçlanılan miktar olarak rakam ve yazı

ile tevkifattan sonra kalan tutar yazılır.

3. Beyannamenin Düzenlenmesi

Tevkifata tâbi tutulan KDV, 2 numaralı KDV Beyannamesi ile

beyan edilip ödenir. “Genel Bilgiler” kulakçığında “Vergi

Sorumlusuna Ait Sicil Bilgileri”ni kapsayan satırlara sicil bilgileri

21


girilir. “Kesinti Yapılan Satıcılar” kulakçığında ise, her bir kesinti

yapılan mükellef itibariyle tevkifat uygulaması kapsamındaki

işlemleri yapan (satıcı) mükellefle ilgili kimlik bilgileri, tevkifata

tâbi işleme ait matrah ve tevkifat tutarına ilişkin kayıt yapılır. “Vergi

Bildirimi” kulakçığının “Tam Tevkifat Uygulanan İşlemlere Ait

Bildirim” tablosunda işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV'nin

tamamının alıcı tarafından tevkif edildiği işlemler beyan edilir.

Tablonun “İşlem Türü” alanı, bu alana ilişkin işlem türü listesinden

seçim yapılmak suretiyle doldurulur. “Matrah” alanına, işlemin

KDV hariç bedeli, “Oran” alanına işlemin tâbi olduğu KDV oranı,

“Tevkifat Oranı” alanına beyanı yapılan işlem için öngörülmüş

alıcıların yapacağı tevkifat oranı yazılır. Alıcı tarafından tevkif

edilen KDV tutarını gösteren “Vergi” alanı, e-beyanname

programı tarafından hesaplanır. “Kısmi Tevkifat Uygulanan

İşlemlere Ait Bildirim” tablosunda ise Maliye Bakanlığı tarafından

kısmi tevkifat uygulaması kapsamına alınması uygun görülen ve

işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV tutarının tamamı değil,

alıcı tarafından tevkif edilen kısmı beyan edilir.

Sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenmesi gereken vergilerin

beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi halinde cezai işlem

uygulanır. Sorumlu sıfatıyla beyan edilmeyen tutarın 1 numaralı

KDV beyannamesinde indirim konusu yapılmamış olması, bu

şekilde işlem tesis edilmesine engel değildir. Sorumlu sıfatıyla

beyan edilmeyen veya eksik beyan edilen KDV tutarının satıcı

tarafından beyan edilmiş olması halinde sorumlu adına yapılacak

tarhiyatta vergi aslı aranmaz. Sorumlu tarafından beyan edilip

ödenmesi gerekirken satıcı tarafından beyan edilen KDV'nin

ödenmiş olması halinde, bu verginin normal vade tarihinden

ödendiği tarihe kadar; söz konusu verginin ödenmemiş olması

halinde ise normal vade tarihinden yapılacak tarhiyatın tahakkuk

tarihine kadar gecikme faizi uygulanır.

22

ANKARA BAROSU

4. Satıcıların Beyanı

1 numaralı KDV Beyannamesi'nin iki ayrı bölümüne kayıt yapılır.

Birinci kayıt, “Matrah” kulakçığında “Kısmi Tevkifat Uygulanan

İşlemler” tablosuna; ikinci kayıt “İstisnalar-Diğer İade Hakkı

Doğuran İşlemler” kulakçığında “Diğer İade Hakkı Doğuran

İşlemler” tablosuna yapılır. “Kısmi Tevkifat Uygulanan İşlemler”

tablosunun “İşlem Türü” alanı, bu alana ilişkin işlem türü

listesinden seçim yapılmak suretiyle doldurulur. “Matrah” alanına

kısmi tevkifat uygulanan işleme ait bedel (KDV hariç) tam olarak

yazılır. “Oran” alanına işlemin tâbi olduğu KDV oranı, “Tevkifat

Oranı” alanına ise işlem için öngörülen tevkifat oranı yazılır.

“Vergi” alanı, e-beyanname programı tarafından hesaplanır.

“İstisnalar-Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığında

“Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” tablosunda “İşlem Türü”

listesinden, yapılan işleme ait “Kod” seçilir. “Teslim ve Hizmet

Tutarı” alanına, işleme ait bedelin (KDV hariç) tamamı yazılır. Bu

alana yazılacak tutar, “Kısmi Tevkifat Uygulanan İşlemler”

tablosunun “Matrah” alanına yazılan tutarla aynı olacaktır. “İadeye

Konu Olan KDV” alanına, alıcı tarafından tevkifata tâbi tutularak

sorumlu sıfatıyla beyan edilen tutar yazılır. İade almak istemeyen

mükellefler bu tabloya kayıt yapmazlar.

V. DÜZELTME İŞLEMLERİ

A. MAL İADELERİ

Mal iadelerinde düzeltme, işlem bedeli üzerinden hesaplanan

verginin tevkifata tâbi tutulmayan kısmı üzerinden gerçekleştirilir.

Defter kayıtlarında KDV'nin sadece tevkifata tâbi tutulmayan

kısmı için düzeltme işlemi yapılır. Tevkifata tâbi tutularak sorumlu

sıfatıyla beyan edilmiş ve indirim konusu yapılmış olan tutar için

düzeltme işlemi yapılmaz. Hizmetlerde düzeltme, ifa edilen

hizmetin iadesi söz konusu olmayacağından, faturanın veya

makbuzun hizmetin ifasından önce düzenlendiği durumlarda

23


hizmetten tamamen vazgeçilmesi ya da hizmetin sözleşme

şartlarına uygun olarak gerçekleştirilmemesi nedeniyle işlemin

matrahında bir değişiklik meydana gelmesi halinde yapılabilir.

B. MATRAHTA DEĞİŞİKLİK

Fiyat farkı, kur farkı ve benzeri nedenlerle tevkifata tâbi işlemin

bedelinde sonradan bir artış ortaya çıkması halinde, bu artışla ilgili

olarak fatura düzenlenerek KDV hesaplanır ve hesaplanan KDV

üzerinden (tevkifat alt sınırı dikkate alınmaksızın) tevkifat

uygulanır. Bu şekilde işlem yapılabilmesi için fiyat farkı, kur farkı ve

benzerinin ait olduğu asıl işleme ait KDV dâhil bedelin tevkifat alt

sınırını geçmiş ve tevkifata tâbi tutulmuş olması gerekir. Alıcı

lehine, ödemenin yapıldığı tarihte kur farkı oluşması halinde ise,

kur farkı tutarı üzerinden alıcı tarafından satıcıya bir fatura

düzenlenerek, teslim ve hizmetin yapıldığı tarihteki oran

üzerinden KDV hesaplanması gerekir. Böylece, matrahta oluşan

azalma tutarı, tevkifata tâbi tutulmayan KDV tutarıyla birlikte,

satıcı tarafından alıcıya iade edilir. Ayrıca söz konusu KDV tutarı

alıcı tarafından 1 numaralı KDV Beyannamesi ile beyan edilir.

Malların kısmen iade edilmesi, hizmetin bir kısmının

tamamlanmaması, malların ve hizmetin sözleşmede belirtilen

evsafa uymaması ve benzeri nedenlerle tevkifata tâbi işlem

bedelinde sonradan bir azalma meydana gelmişse, azalma

miktarıyla ilgili olarak mal iadelerine ilişkin açıklamalara göre işlem

yapılır.

C. FAZLA VE YERSİZ TEVKİF EDİLEN VERGİLERİN İADESİ

Alıcı veya satıcının beyanlarının düzeltilmesi suretiyle işlemin

tevkifat uygulanmadan önceki hale getirilmesi gerekir. Fazla veya

yersiz tevkif edilen vergi, öncelikle tevkifatı yapan alıcı tarafından

satıcıya iade edilir. Alıcının, fazla veya yersiz tevkif ettiği KDV

tutarını satıcıya ödediğini gösterir belge ve satıcının düzeltmeyi

yaptığını gösterir vergi dairesi yazısıyla birlikte başvurması

24

ANKARA BAROSU

halinde fazla veya yersiz tevkif edilen vergi, bu vergiyi vergi

dairesine beyan ederek ödeyen alıcıya iade edilir. Tevkifata tâbi

olmadığı halde tevkifat uygulanan ve satıcı tarafından verginin

tamamının beyan edildiği durumlarda, satıcının düzeltmeyi

yaptığını gösterir vergi dairesi yazısının ibrazı aranmaz. Tevkifata

tâbi olan ve tevkifata tâbi tutulan, ancak satıcı tarafından verginin

tamamının beyan edildiği durumlarda, satıcının düzeltmeyi

yapmasından sonra, varsa önceki beyanı üzerine ödenen KDV'nin,

söz konusu işlemle sınırlı kısmı satıcıya iade edilir. Dolayısıyla bu

durumda alıcıya iade söz konusu değildir. Yapılacak iadelerde

teminat, YMM KDV İadesi Tasdik Raporu ve Vergi İnceleme

Raporu aranmaz.

Tevkifata tâbi tutulan KDV'nin alıcı tarafından beyan edilmiş,

ancak ödenmemiş olması halinde, sorumlu sıfatıyla beyan edilen

bu vergi tahakkuktan terkin edilir. Genel bütçe kapsamındaki

kamu idarelerinin muhasebe birimleri tarafından yapılan fazla

veya yersiz tevkifatlar, satıcının beyanlarını düzelttiğini gösterir

vergi dairesi yazısını ibraz etmesi üzerine ödemeyi yapan

muhasebe birimleri tarafından düzeltilir ve gereken durumlarda

iade edilir.

VI. BİLDİRİM ZORUNLULUĞU VE MÜTESELSİL

SORUMLULUK

A. BİLDİRİM ZORUNLULUĞU

Kısmi tevkifat uygulaması kapsamındaki işlemlerde satıcılar,

tevkifat uygulanan satışları ile satış yaptıkları alıcılara ait bir listeyi,

satışın yapıldığı döneme ait 1 numaralı KDV Beyannamesi ekinde

elektronik ortamda vermek zorundadır. Buna göre, tevkifat

uygulanan her satış faturası/serbest meslek makbuzu ve benzeri

itibariyle;

u Belgenin tarih ve numarası,

u Tevkifat uygulanan işlemin cinsi, tutarı,

25


u İşlemin tâbi olduğu KDV oranı, toplam hesaplanan KDV tutarı,

alıcı tarafından tevkif edilen KDV tutarı,

u Alıcının adı/soyadı-unvanı ve vergi kimlik numarası veya T.C.

kimlik numarası,

u Ve benzeri bilgilerini içeren liste (Ek-1), satıcı mükellefler

tarafından ilgili döneme ait beyanname ekinde verilir. Bu bildirim

zorunluluğuna uymayan veya eksik ya da yanıltıcı bildirimde

bulunanlar hakkında 213 sayılı VUK çerçevesinde işlem yapılır.

B. MÜTESELSİL SORUMLULUK

Tevkifata tâbi alımları dolayısıyla KDV tevkifatı uygulayanlar,

tevkifat tutarını beyan edip ödemiş olmaları şartıyla, tevkif edilen

vergiyle sınırlı olmak üzere bu işlemlerle ilgili olarak önceki

aşamalarda ortaya çıkan verginin hazineye intikal etmemiş olması

nedeniyle müteselsil sorumluluk kapsamında muhatap

tutulmazlar.

ANKARA BAROSU

26

Documents

TÜM YÖNLERİYLE “KDV TEVKİFATI” · C. BEYANI KDV tevkifatı, genel bütçeli idareler hariç,3 işlemin yapıldığı dönemde sorumlulara ait 2 numaralı KDV Beyannamesi ile