№ 44 (1086) 30.10.14 (Оѓози нашр: марти 1992)

с.3

с.7

с.8

Дар ин шумора:

Кўлоб

с.23

с.2

с.8

с.16

с.22

с.4

Канзи шифо

Полковник

Варзиш

Рашк

Таѓироти кадрӣ

говњои опелсавор ба куљо мераванд?

роњбарон ва сафирониваз шуданд

чї хурам,ки њисси шањвониро зиёд кунад?

ва адвокати нашъаљаллоб

шавњарро ќотилу занро матќул кард

«Кўктош ва Исфара» дар љои аввал

ЃИРОМБОЗИИ БОНКИ ЉАЊОНӢЉАНГ ДАР АВРУПО ПИЁЗРО ДАР ТОЉИКИСТОН ЌИМАТ КАРД СИМКОРТФУРӮШОН ДЕГИ ЉИНОЯТКОРОНРО МЕЉӮШОНАНД

Њанўз бехабарї?Пас, бохабар бош!

“АФВИ ТИЛОӢ” ИМЗО ШУД!

сањ.2

№ 44 (1086) 30 октябри соли 2014ТОЉИКИСТОН

Pressa.tj

2

ЊАФТАЕ, КИ ГУЗАШТ

Шарифи Њамдампур,раиси Шўрои мушовара

Абдумуддасир Ањмадзода,муњаррир

Акбари Турсун,узви вобастаи АУ Љумњурии Тољикистон

Иззатбек Идизода,мудири бахши њуќуќ, фарњанг ва адабиёт

Масъуди Миршоњї,раиси анљумани«Рўдакї», Фаронса

Мањмадсаид Пиров,муовини аввали вазири фарњанги Љумњурии Тољикистон

Мењмон Бахтї,раиси Иттињодияинависандагони Тољикистон

Нуриддин Саидов ,Вазири маориф ва илми Љумњурии Тољикистон

Нуриддин Ќаюмов, Академики АУ Љумњурии Тољикистон

Рашид Ѓанї Абдулло,тањлилгари умури сиёсї

Усмон Ниёзов,мудири бахши иќтисод ва иљтимоиёт

Шералї Яњёев, муовини муњаррир

Паллаев Мастибек,сањифабанд

Мањина Давлатова,мусањњењ

Муассис: Њайати кормандони њафтанома

Њафтанома дар Вазорати фарњанги Љумњурии Тољикистон тањти №0054/РЗ ба ќайд ги-рифта шуда, дар матбааи «Ме-га-print» ба чоп расидааст.Дар њафтанома матолибе низ ба нашр мерасанд, ки ба мавќеи идораи он мувофиќат намеку-нанд.Дар шумора аксњо аз шабакаи Интернет истифода шудаанд.Матолиби хусусияти таблиѓо-тидошта танњо бо пардохт нашр мешаванд. Масъулияти маводњои хусусияти таблиѓо-тидоштаро идора ба дўш надо-рад.Барои дар дигар нашрияњо чоп намудани матолиб ва иќти-босњо аз «Тољикистон» иљозати хаттии идора ва нишон додани сарчашма њатмист.Њуќуќи муаллифии њамаи мато-либи шумора ба идораи њафта-номаи «Тољикистон» тааллуќ дошта, тибќи ќонунгузории љории ЉТ ва байналмилалї њифз карда мешаванд.

РОБИТА:Шуъбаи реклама:601-35-95tayron@oila.tjШуъбаи эълон:238-78-78Телефони идора: 238-54-51tojikiston-1992@mail.rutojikiston@pressa.tjДафтари хабаргузорї дар Суѓд:Суроѓа: к. К.Хуљандї 114 х. 156-75-23,92- 730-06-50Шуъбаи фурўш:918-63-31-63, 221-41-11

ЊАЙАТИ МУШОВАРА:

Хю Филпот

Хю Филпот сафири нави Британияи Кабир дар Тољи-кистон таъин шудааст.

Дар ин бора аз сафорати Бри-танияи Кабир дар Тоҷикистон хабар додаанд. Ба ҳайси ҷойгузини Робин Орд-Смит, ки ба вазифаи дигари дипломатӣ таъин шуд, Филпот аз моҳи ян-вари соли оянда ба иҷрои вази-фаи сафири Британияи Кабир дар Тоҷикистон ба фаъолият шурӯъ мекунад.

Филпот фаъолияташро со-ли 1980 дар Вазорати корҳои хориҷии Британияи Кабир оғоз намуда, ба маҷмӯи васеи масо-ил, аз ҷумла масъалаҳои амния-ти байналмилалӣ, муносибатҳо бо кишварҳои хориҷӣ ва Шарқи Наздик сарукор доштааст.

Қаблан ӯ дар шаҳрҳои Осло, Бу-дапешт, Бағдод, Вашингтон ва Мускат фаъолияти корӣ анҷом додааст.

Дар Вазорати рушди бай-нулмилалии Британияи Кабир ӯ ба масъалаи кумаки техникӣ ба Русия машғул шуда, дар Ва-зорати соҳибкорӣ, инноватсия ва ҳунарҳо ба шабакаи илм ва инооватсия раҳбарӣ кардааст.

Дар робита ба таъиноти худ ба ин вазифа Филпот изҳор наму-дааст, ки бесаброна оғози фаъо-лияташ дар ин давраи барои рушди Тоҷикистон муҳимро интизор аст. «Ман хушнудам, ки ҷиҳати таҳкими муносибатҳо бо мардум ва ҳукумати Тоҷикистон бароям имкон фароҳам шуд», - иброз доштааст ӯ.

Сафири Британия дар Тољикистон иваз шуд

Президент Эмомалӣ Рањ-мон ба кишварњои Исломӣ лоињаеро барои рафъи камбизоатӣ пешнињод кард, ки маблаѓи он 100 млн. дол-лари ИМА-ро ташкил меку-над.

Тибқи ин пешниҳоди Пре-зидент, ин лоиҳа барои ра-фъи камбизоатӣ дар давлатҳои исломӣ равона шуда, аз тарафи Созмони исломӣ оид ба амни-яти озуқаворӣ, бо номи фонди “Ҳаёти шоиста” ташкил карда шавад.

Эмомалӣ Раҳмон зимни суханронӣ дар Форуми якуми сармоягузорӣ дар шаҳри Ду-шанбе ҳамчунин гуфт, дар ҳудуди кишварҳои аъзои созмон қариб 70 фоизи захираҳои ҷаҳонии на-фт ва 50 фоизи захираҳои ҷаҳонии газ ҷойгиранд. -Қисмати зиёди кишварҳои аъзои созмон хав-фи таъсири манфии таҳдидҳои

глобалӣ, аз ҷумла, оқибатҳои буҳрони молиявию иқтисодӣ, сатҳи баланди камбизоатӣ, дастрасии маҳдуд ба оби тоза, озуқаворӣ, нерӯи барқ ва дигар маҳсулоту хизматрасониҳои ниё-зи аввал, камбудиҳо дар соҳаҳои маориф, тандурустӣ, паҳншавии бемориҳои сирояткунанда, тағйирёбии иқлими сайёра ва тамоюлҳои зудтағйирёбандаи ҷаҳониву минтақавӣ таҳдид мекунад, - зикр кард Эмомалӣ Раҳмон

Эмомалӣ Раҳмон зим-ни қаноатмандӣ аз ҳамкории Тоҷикистон бо созмонҳои исломӣ ёд карда гуфт, дар до-ираи ҳамкориҳои Тоҷикистон бо созмонҳои исломӣ 53 лоиҳаи сармоягузорӣ, аз ҷумла, тавас-сути Бонки Исломии Рушд 41 лоиҳа ба маблағи умумии беш аз 348 миллион доллар дастгирӣ ёфта, ҳоло 42 лоиҳаи он амалӣ гардидааст.

Аз аввали соли љорӣ то имрӯз дар нињодњои давлатӣ 25 њолати хешутаборбозӣ ё худ хизмати якљоя, ки он ѓайриќонунӣ мебошад, ош-кор шудааст.

Тавре ки Агентии назорати давлатии молиявӣ ва мубориза бо коррупсияи кишвар бо такя ба моддаи 9-и қонуни Тољикис-тон “Дар бораи мубориза бо кор-рупсия” таъкид мекунад, хизма-ти якљоя ё таъини хешовандони наздик ба вазифањои давлатие, ки ба њамдигар тобеъ ё њисобот-

дињанда мебошанд, манъ аст. Агентии мазкур хабар ме-

дињад, ки 25 њолати нақзи ин талабот тайи соли равон маълум шуда, аз ин 6 њолат аз љониби раё-сати Агентӣ дар вилояти Суғд, 3 њолат дар Хатлон, 5 њолат аз љо-ниби раёсат дар шањри Душан-бе ва 11 њолат аз љониби Раёсати пешгирии коррупсияи Агенти назорати давлатии молиявӣ ва мубориза бо коррупсия ошкор шудааст. Ин дар њолест, ки со-ли гузашта 19 њолати фаъолия-ти якљояи хешутаборон дар як нињод хабар дода шуда буд.

Пешнињоди Президент барои “Њаёти шоиста”

Хешутаборбозии роњбарон аз 19 ба 25 расид Њуљљат Фаѓонӣ, собиқ

масъули ситоди Афѓони-стон дар Вазорати корњои хориљии Эрон, сафири нави Тењрон дар Душанбе таъйин гардидааст.

Оқои Асѓарӣ, масъули бах-ши фарњанг ва илми сафорати Эрон дар Тољикистон имрӯз дар суњбат гуфт, қарор аст, то ду њафтаи оянда Фаѓонӣ ба фаъо-лияти худ дар Душанбе оѓоз кунад. Ба гуфтаи масъули бах-ши фарњанг ва илми сафорати Эрон дар Тољикистон, Њуљљат Фаѓонӣ бо вуљуди масъули бах-ши марбут ба Афѓонистон буда-

наш, њамзамон бо Тољикистон ва манотиқи ӯ низ ошноии хубе дорад.Қаблан давоми чанд сол Алиасѓари Шеърдӯст сафири Эрон дар Тољикистон ифои вазифа мекард, ки бино бар сабаби тамом шудани вакола-ти дипломатияш дар ибтидои моњи октябри соли 2013 аз ин симат канор рафт.

Ёдрас мешавем, ки Эрон яке аз кишварњое ба шумор меравад, ки нахустин шуда истиқлолияти Тољикистонро дар солњои 90-уми асри гузашта эътироф кард ва беш аз 20 сол аст, бо Душанбе равобити хуби дипломатӣ ба роњ мондааст.

Фаѓонӣ Эронро дар Душанбе намояндагӣ мекунад

Дирӯз вакилони палатаи поёнии парлумони ҷумҳурӣ аз лоиҳаи қонуни аз ҷониби пре-зиденти Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон пешниҳодшуда «Дар бораи афв» ҷонибдорӣ наму-данд. Мувофиқи маълумотҳои пешакӣ Қонуни мазкур нисба-ти зиёда аз 10 ҳазор гумонбар-шудагон, айбдоршавандаҳо, с у д ш а в а н д а ҳ о в а маҳкумшудагон татбиқ карда мешавад.

Прокурори генералии ҶТ Шерхон Салимзода қайд кард, ки қонуни афв ба шахсоне, ки дар содир намудани ҷиноятҳои вазнин, аз қабили хиёнат ба ва-тан, ҷосусӣ, терроризм, кушто-ри бераҳмона даст доранд, дахл нахоҳад дошт. Ба гуфтаи ӯ, 112 нафар маҳкумшудагоне, ки ба бемориҳои саратон, сили узвҳои нафас ва шуш, бемории дил гирифторанд, ба озодӣ меба-роянд. Ҳамчунин шахсоне, ки то мавриди амал қарор гириф-тани Қонуни мазкур муҳлати адонагардидаи ҷазои маҳрумӣ аз озодиашон то 1,6 сол боқӣ

мондааст, низ озод мешаванд. Афроде, ки дар содир намуда-ни ҷиноятҳои қаллобӣ ва дигар қонуншиканиҳои молӣ даст до-ранду маблағи зиёни расидаро ҷуброн кардаанд, низ мавриди афв қарор мегиранд. Муҳлати адои ҷазои ҳукми шахсони гунаҳкор дар содир намуда-ни ҷиноятҳои вазнин аз се як ҳисса ва шахсони муттаҳам ба ҷиноятҳои махсусан вазнин аз чор як ҳисса кам карда мешавад. Прокурори генералӣ таъкид дошт, ки нисбати афроде, ки дар муассисаҳои ислоҳӣ даст ба ҷиноят задаанд ва ҳамчунин шахсоне, ки ду маротиба афв шудаанд, қонуни афв мавриди амал қарор намегиранд. Қобили зикр аст, ки амали Қонуни ҶТ «Дар бораи афв» доираи шахсо-неро фаро мегирад, ки то мав-риди амал қарор гирифтани Қонуни мазкур ҷиноят содир намуда, аз нигоҳи ҷинс, синну сол, вазъи саломатӣ ва бартараф гардидани хавфнокии ҷинояти содирнамудаашон ба авфи гуноҳ эҳтиёҷ доранд.

“Афви тилоӣ” имзо шуд!10 ҳазор гунаҳгорон баҳраманд мегарданд

№ 44 (1086) 30 октябри соли 2014 ТОЉИКИСТОНОШКОРО 3

Дар охири тобистони со-ли равон нињоят тољикисто-ниён оњи сабук кашиданд.

Бонки ҷаҳонӣ натиҷаи таш-хиси сохтмони НО-и Роғунро ба анҷом расонида, хулоса баровард, ки ин сохтмон ба ҷуз фоида дигар чизе дар пай надорад. Аз ин сохтмон ягон зараре на ба давлатҳои поёноб ва на ба муҳити зист намерасад. Гӯё ҳамаи нофаҳмиҳо паси сар шуданд. Танҳо ҳамсоякишвари мо Ӯзбекистон, ки аз оғоз (аниқтараш аз оғози пошхӯрии СССР) зидди ин сохтмон буд, натиҷаҳои ин ташхисро эъти-роф кардан нахост ва мутмаи-нем, ки то замони дигар шуда-ни сиёсати хориҷии ин кишвар эътироф нахоҳад кард. Акнун баъд аз ин натиҷагириҳо ме-боист сармоягузорони бузурге пайдо шуда, ба сохтмони Роғун оғоз менамуданд ва натанҳо мардуми тоҷик, балки тамо-ми минтақаро бо барқи арзону фаровон таъмин менамуданд. Аммо аз натиҷагирии ниҳоӣ чанд моҳ сипарӣ шуда бошад ҳам, то ҳол ягон маблағгузори ман мегуфтагӣ пайдо нашуд, ки камар баста ба ин кор сар кунад .Чаро? Чаро вақте ки чу-нин маблағгузор медонад, ки дар оянда аз ин сохтмон даро-мади ҳангуфте мегирад, ҷуръат намекунад, ки Роғунро созад? Маълум мешавад, ки ин бор садди роҳи ин сохтмони бисёр муҳим худи...Бонки ҷаҳонӣ бу-дааст. Бонки мазкур, ки маҳз бо маблағгузории он ташхиси Роғун ба анҷом расонида шуд, ҳоло мегӯяд, ки ба сохтмони он саросема шудан лозим нест. Таҳлилгарони Бонки ҷаҳонӣ мутмаинанд, ки маблағгузории сохтмони нерӯгоҳи Роғун бо-яд то анҷоми арзёбии фа-ниву иқтисодӣ, экологӣ ва иҷтимоии мувофиқи мақсад будани лоиҳа маҳдуд карда

шавад. Аҷабо! Боз кадом та-шхис? Магар чунин ташхисро бо хоҳишу маблағгузории худи ин Бонк анҷом надода буданд? Пас мақсад аз ин гузориш чист? Боз ҳам солҳои тӯлонӣ гириф-тори торикию хунукӣ карда-ни мардуми тоҷик ва монеи пешрафти иқтисодӣ гардида-ни иқтисодиёти Тоҷикистон нест? Бонки ҷаҳонӣ даъво до-рад, ки маблағгузории буҷетӣ ба идомаи сохтмони нерӯгоҳи Роғун аз 0,8 дарсади соли 2008 то ба 2,7 фоиз ба ҳисоби миёна дар давраи солҳои 2009-2012 афзуданд. Шояд ин хабар ба онҳо он қадар хуш набошад, вале барои онҳое, ки интизо-ри нури Роғунанд, ин хабари хуш мебошад. Зеро Ҳукумати Тоҷикистон дигар ба умеди амаку холаҳои хориҷӣ нашу-да, худаш кам аст ё беш ба ин сохтмон маблағгузорӣ карда истодааст. «Афзоиши хароҷоти асосӣ ба бахши энергетика ак-саран ба маблағгузории лоиҳаи сохтмони нерӯгоҳи Роғун во-баста аст, ки ба он аз се як ҳиссаи тамоми хароҷоти асо-сии аз ҳисоби сарчашмаҳои

дохилӣ маблағгузоришуда рост меояд», - қайд мекунанд муаллифони гузориш ва таъкид месозанд, ки «ба маблағгузорӣ ба сиёсати иҷтимоӣ, бахусус бахшҳои маориф, тандурустӣ ва барномаҳои кӯмаки иҷтимоӣ талабот хеле зиёд аст». Дуруст мегӯянд ин ҷанобон, вале агар Роғунро минбаъд ҳам насоза-нд, маблағгузорӣ дигар ба ин соҳаҳо танҳо кӯмаки муваққатӣ мерасонаду халос. Муалли-фони гузориш хотиррасон мекунанд, ки то ҳол ҳукумат тамоми хароҷот ба сохтмони нерӯгоҳи Роғунро аз ҳисоби буҷет ва дигар сарчашмаҳои дохилӣ маблағгузорӣ мекард. Чӣ кор кунад, вақте ки худи Бонки ҷаҳонӣ бо дархости ҳамсояҳо ташхис мегузаро-наду боз мегӯяд, ки бояд ин-тизори ташхиси экологию иҷтимоии он шуд ва аз ин рӯ маблағгузорони пулдор ба ин сохтмон наздикӣ намеку-нанд? Инро ба забони тоҷикӣ «ғиромбозӣ» мегӯянд. Аммо агар «дипломатио» аз Бонки ҷаҳонӣ бо овози баланд, аз ка-се наҳаросида эълон кунанд,

ки «Пас аз ташхиси чандсола маълумамон гашт, ки Роғун ко-милан безарар аст. Рафиқони поёноб, мо аз тоҷикон дида бештар ғами шуморо хӯрдем ва то риштаю сӯзани Роғунро тафтиш карда баромадем, дар он ҷо ягон камбудӣ нест», он гоҳ шояд пулдорон барои ги-рифтани ҳаққи сохтмони Роғун дар навбат меистоданд. Аммо…Тавре ки аз ин гузориш барме-ояд, Бонки ҷаҳонӣ вобаста ба сохтмони тақдирсози тоҷикон бозии пасипардагиеро пеш гирифтааст ва ё аз рӯи мақоли «дили ёрам наранҷад» амал карда истодааст, ки ҳеҷ гоҳ ба манфиати мо нест. Муаммо сари ин аст, ки чаро як «ёрро» ранҷондан намехоҳанду азоби «ёри» дигарро нодида мегиранд ва боз маслиҳат медиҳанд, ки сабр кунем? Аслан ин муам-мо ҳам нест. Бонки ҷаҳонӣ дар ҳамсоякишвари мо қариб 8 маротиба аз Тоҷикистон дида бештар лоиҳаҳоро роҳандозӣ кардааст ва ҳаргиз намехоҳад, ки онҳоро зери хатар гузорад. Шояд ин андеша аз дидгоҳи як нафари дур аз масоили иқтисодӣ бошад, вале дар зеҳни шаҳрвандони одӣ ин амали Бонки ҷаҳониро дигар хел тавзеҳ додан имкон на-дорад. Дар рӯзҳои охир, дар шаҳри Душанбе дар мавзӯи “Гузоришномаи иқтисоди Тоҷикистон”, ки аз тарафи Бонки Ҷаҳонӣ омода шуда-аст, аз мушкилоти иқтисодии Тоҷикистон изҳори нигаронӣ шуд. Патрисия Виверз – Кар-тер, намояндаи доимии Бонки ҷаҳонӣ дар Тоҷикистон, ки дар расми муаррифии ин гузориш ширкат доштааст гуфт, ки ба хотири ҷилавгирӣ аз хавфҳо ҳукумати Тоҷикистон бояд барномаи фарогири ислоҳоти сохторӣ ба хотири беҳтар на-мудани фазои сармоягузориро рӯи даст гирифта, мушкилот

дар бахшҳои давлатӣ ва моли-явиро ҳал кунад. Ба гуфти ин хонум, ин пойдевори муҳим ба-рои расидан ба ҳадафи рушд ва паст кардани камбизоатӣ аст. Аммо аз чӣ сабаб бошад, ки Ви-верз-Картер низ сармоягузорӣ ба соҳаҳои муҳими пешраф-ти минбаъдаи Тоҷикистонро маҳкум мекунад. Дар назари аввал чунин менамояд, ки намояндагони Бонки ҷаҳонӣ воқеан ҳам дар ғами мардуманд ва мехоҳанд, ки ҳарчи бештар маблағи Ҳукумат ба соҳаҳои иҷтимоӣ равона гардад. Ам-мо барои он ки Тоҷикистону тоҷикистониён комилан аз вартаи камбизоатӣ раҳо ёбанд ва маблағи буҷаашон ба ҳамаи соҳаҳо расад, даст болои даст намегузоранд. Ба ҳамагон маълум аст, ки (аз ҷумла, ин нуктаро борҳо иқтисоддонҳои хориҷӣ низ таъкид кардаанд) ояндаи ин кишвар ба сохтмо-ни НОБ-и Роғун сахт марбут мебошад. Роғун-ин корхонаҳои нави саноатӣ, Роғун-хонаи рав-шану гарм, Роғун-моле, ки до-им дар хориҷа харидор дорад, Роғун –бозгашти муҳоҷирон ба Ватан ва ниҳоят Роғун-обрӯю эътибори ин миллат дар байни кишварҳои дигар аст. Агар Бонки ҷаҳонӣ дарвоқеъ хайрхоҳи мардуми кишва-ри мо бошад, пас бояд ба ҷои даъват ба сабру таҳаммул ва бо бозиҳои дипломатӣ гирифтани пеши роҳи сохтмони ин НОБ, бояд барои он маблағгузор пайдо намояд ва агар аз уҳдаи ин набарояд, бояд ақаллан ба кӯшишҳои ҳукумат дар мав-риди ин сохтмон бо насиҳату васияти муғризонаи худ халал нарасонад. Умедворем, ки са-ри ин масъала сиёсатшиносон ва иқтисоддонҳо назари худро баён мекунанд.

А. АҲМАДЗОДА,“ТОҶИКИСТОН”

Ѓиромбозӣё “дипломатия”-и хатарноки Бонки Ҷаҳонӣ

Дар Кобул доктор Абдуллоҳ Абдуллоҳ, раиси иҷроии ҳукумати нави Афғонистон бо Шарофиддин Имомов, сафири Тоҷикистон мулоқот кардааст.

Ба иттилои дафтари матбу-отии доктор Абдуллоҳ, сафи-ри Тоҷикистон дар Кобул дар ин вохӯрӣ, ташкили ҳукумати ваҳдати миллиро табрик гуфта, номаи табрикотии Эмомалӣ Раҳмонро ба ӯ расонидааст.

Дар аксҳое, ки дафтари мат-буоти доктор Абдуллоҳ ба нашр расонд, Шарофиддин Имомов ба раиси иҷроии ҳукумати на-ви Афғонистон ҷомаи зардӯзӣ ва тоқии тоҷикӣ ҳадя карда-аст. Сафири Тоҷикистон ба

тақвияту густариши робитаҳои Душанбею Кобул таъкид кар-да гуфтааст, ки ҳукумати ки-швар омодааст, аз барномаҳои ҳукумати ваҳдати миллӣ дар Афғонистон ҳимоят кунад.

Абдуллоҳ Абдуллоҳ дар на-вбати худ аз паёми табрикии Эмомалӣ Раҳмон ва ташриффт ва тавсеаи муносиботи тиҷорӣ миёни ду кишвар бошем.”

Љомаи тољикӣ ба доктор Абдуллоњ

29 октябр, Pressa.tj-Дар асо-си як тағироти кадрӣ роҳбарони Т о ҷ и к а э р о н а в и г а т с и я , Донишгоҳи Хуҷанд ба номи Бобоҷон Ғуфуров ва чанд сохтори дигар иваз шуданд.

Тавре ки дафтари матбуоти Президенти Тоҷикистон хабар дод, имрӯз ҷаласаи Ҳукумати Тоҷикистон таҳти раёсати Пре-зидент Эмомалӣ Раҳмон доир гардидааст. Дар ин ҷаласа тарҳи буҷаи давлатӣ барои соли 2015 ва нишондиҳадаҳои будҷа барои солҳои 2016-2017 баррасӣ шуда, чанд тағйироти кадрӣ ҳам сурат гирифтааст.

Ҳаминтариқ, бо фармони Президенти мамлакат Иброҳим Ҷобиров директори генералии

КВД “Тоҷикаэронавигатсия”, Анвар Махсудов - ректори Донишгоҳи давлатии Хуҷанд ба номи Бобоҷон Ғафуров, Шуҷоат Сироҷов - директори иҷроияи маркази татбиқи лоиҳаи сохтмони роҳи мошингарди Шоҳон-Зиғар ва Сафар Каримов директори маркази татбиқи лоиҳаи Идо-ракунии захираҳои обии водии Фарғона таъин карда шуданд.Ан-вар Махсудов дар мақоми ректо-ри Донишгоҳи Хуҷанд Ғафурҷон Усмоновро, ки бо сабаби беморӣ аз вазифа рафтааст, иваз мекунад.

Ҳамчунин, дар ҷаласаи ҳукумат аъзои нави ҳайати мушовараи Ку-митаи ҳифзи муҳити зисти назди ҳукумати Тоҷикистон тасдиқ шу-даанд.

Таѓироти кадрӣ дар сохторњои њукумат

№ 43 Пурсишномаи њафтаномаи «Тољикистон» ва сомонаи «pressa.tj»

Ба назари шумо, чаро нархи пиёз дар бозорҳои Тоҷикистон якбора боло рафт?

a)б) в)

№ 4 4

Ҳоло пиёзи Тоҷикистон бештар ба кишварҳои Русияву Қазоқистон содирот шуда истодааст

Ҳосили ками маҳсулот ва беназоратии масъулин аз болои нарх

Бале, Русия барои ин-

тиќол додани андози

иљтимоии муњољирон

розї мешавад80%

Не, ин ба иќти-содиёти Русия зарар меорад 16%

Нам

едон

ам 4

%

Бал

е, к

ўр я

к бо

р ас

ояш

рогу

м ме

куна

д62

%

Не, намад бо шустан

сафед намешавад

28 %

Нам

едон

ам

10

%

ЭЗОЊ: Хонандагони азиз, назари худро оид ба пурсишномаи пешнињодшуда тавассути сомонаи www.pressa.tj баён намоед.

Намедонам

Оё баъд аз «авфи тиллоӣ», ҷинояткорони ба озодӣ баромада ислоҳ мешаванд?

ТОЉИКИСТОН4 № 44 (1086) 30 октябри соли 2014НОМАЊО

Њељ гумон надоштем, ки бо вуљуди ба кор дарома-дани агрегати дуюми НОБ-и «Сангтӯда-2» лимит аз 1 октябр оѓоз ёбад. Бар замми ин лимити имсола љонкоњ аст.

Зеро 2 соат сањару 3 соат бе-гоњ барқ медињанду халос. Ягон рељаи муайян мављуд нест, кай хоњанд хомӯш мекунанду кай њавсалаашон шавад, гирон ме-кунанд. Гӯё, ки қасдан мекарда бошанд.

Ба њамаи ин нобасомонињо мардум ақидањои гуногуни асос-ноку беасос доранд. Баъзењо њу-кумат, гуруње иқтисодиёти пас-ту барқчиёнро нањ мезананду мо бошем, дар ин маврид ақидаи худро дорем. Ба андешаи мо, дар ин торикии шабњои мо пеш аз њама онњое гунањгоранд, ки дар замонаш монеи сохтмони Роѓун шуда буданд. Агар “мо-дари миллат”- хонум Гулрух-сор ва њамақидањояшон дар он замон ба љои фарёд бардоштан дар сари масъалаи он, ки қабри гузаштагонашон зери об мемо-над, ин сохтмонро ва сохтмони заводи аккуммуляторбарориро дар Кӯлоб дастгирӣ мекарданд, фоидаашон барои мардум хеле зиёд мерасид. Аммо афсӯс...

То соли 1991 -ум сохтмони НОБ-и «Роѓун» мунтазам идома дошт. Агар бо њамон суръат ин сохтмон идома меёфт, шояд то

Истиқлолият аллакай қисмати асосии ин манбаи барқ хотима меёфт ва мо имрӯз ба ин ањвол гирифтор намешудем.

Соли 1991 -ум баъди гуруснагӣ эълон кардани Гул-рухсор, ки гӯё бо бунёди Роѓун қабри модараш зери об ме-мондааст, Президент Қањњор Мањкамов маљбур шуд, ин сохтмони азимро боздорад. Миллиардњо доллар моликия-ти «Роѓун» дар натиљаи ин не-сту нобуд шуд. Албатта зери об мондани қабристонњо бањонае беш набуд. Шояд дар ин љо да-сти душманони берунаю дохи-лии миллати тољик низ буд.

Вале тири аз камон љастаро баргардонидан номумкин аст. Биноан чунин пешнињод до-

рам: Бояд Гулрухсор ва њамаи онњое, ки монеи бунёди Роѓун буданд, имрӯз бебарқии мар-думро љуброн намоянд. Мардум бо ин маблаѓ аз генераторњои бензинӣ истифода бурда, чӣ хе-ле, ки мегӯянд «пеши роњашон-ро бинанд». Ақаллан њамарӯза 6-сомонӣ. Зеро њоло бензин як литраш 6-сомонӣ буда, бо як литр 4-5 соат барқ њосил меша-вад. Ин љуброн то замоне идома ёбад, ки Роѓун ба кор дарояд. Аз мардуми љумњурӣ даъват ме-намоям, ки пешнињоди моро дастгирӣ кунанд.

Њусейн НИЁЗОВ, Ансор ОРТИҚОВ,

Қиёмиддин Боёров, сокинони бебарқи н. Панљакент

Бебарќиро бояд љуброн кунанд

Дар шаҳри Кӯлоб маҳаллаест бо номи Борбад ва биноест таҳти рақами 6. Чор нафар бошандаго-ни ин бино Фарҳод, Зиёвиддин, Амирхон, Шодмон, ки 21-22 со-лаанду дар ҷое кор намекунанд, хостанд бо роҳи дуздӣ зинда-гии хушу гуворое гузаронанд. Бо ниятҳо онҳо бо маслиҳатҳои пешакӣ барои ба мақсадҳои но-поки хеш расидан оғоз карданд. Ҳадафи онҳо деҳаҳои чорводори ноҳияҳои Балҷувон, Кӯлоб, Во-сеъ гардид. Онҳо дар мошини сабукрави тамғаи «Опел-Вектра» нахуст ба деҳаи Дебдори ҷамоати Дектури ноҳияи Балҷувон рафта, аз чарогоҳи назди деҳа Буқачаи дусолаи ранги сиёҳдорро ба боғоҷи мошин тиқонда гашта

ба Кӯлоб омаданд. Харидорро ҳам ёфтанд. Сокини ҳамин шаҳр Изатулло Муродов, ки касбаш хариду фурӯши чорвою қассобӣ будааст, гови дуҳазорсомонаро ба ивази 596 сомонӣ харида мегирад. Соҳиби чорво Ҷамолбӣ Иғболова бошад сарсон шуда, гов мекофту намеёфт.

Аз ин дуздҳои молу хуни мар-дум маззахӯрак шуда, боз ба ҳамон деҳаи Дебдор рафта, ин дафъа гови шаҳрванд Худойдод Маҳмудовро дуздида меоранд. Танҳо ин да-фъа харидор ҳамшариашон Са-мандари Сафар гашт. Гове, ки ду ҳазор сомони қимат дошт ба 1300 сомонӣ ба савдо рафт. Да-фъаи сеюм ба деҳаи Сари ҷари ноҳияи Кӯлоб, чорум боз деҳаи Пушёни ноҳияи Восеъ, панҷум маротиба боз ба деҳаи Пушёни поёни ноҳияи Восеъ, шашуму

ҳафтум дафъа боз ба ҳамон деҳаи шиноси Дебдори Балҷувон раф-та, ҷамулҷамъ 5 сар гови дигарро дуздида меоранд. Арзиши ҳар кадоме аз ин ҳайвонҳои безабон аз 2000 то 3000 сомонӣ буданд. Аммо дуздо говҳоро бо арзиши 1000-1300 сомонӣ ба савдо зада, шикамчаронӣ карда мегаштанд. Ин кайфу сафо ва опелсаворку-нии чорвои ғайр ба чорёрони дузд дер давом накард. Оқибат ба дасти мақомотҳои танобкаш афтоданду ба тавбаю надомат даромаданд. Қонун қилро аз хамир ҷудо кард.

Говдуздҳо Фарҳод Сатторов ба муддати се сол, Зиёвиддин Давлатов 2 солу 6 моҳ, Амирхон Ахмедову Шодмон Назаров 2 солӣ аз озодӣ маҳрум гардиданд.

Оқибати дуздӣ талху нанговар ва шармандагӣ будааст.

Ин ҷо чизи дигаре ташвишовар аст, ки говхарҳо, ки он барояшон гӯё касб шудааст, боре андешае накарданд, ки чаро ин ҷавонҳо говҳоро ин қадар арзон ба онҳо мефурӯшанд. Ё падару модарони онҳо қиссаҳои пулдору мошинда-вонию бесаранҷомии онҳоро ди-да, ҳарфу таъкиде ба онҳо накар-даанд. Ё ҳақу ҳамсояҳо чаро худро бетараф гирифтанд? Акнун ҳамаи онҳо афсӯс мехӯранду надомат, ки ин ҷавонон ҳайф шуданд. Оре, ҳайф аст, ки дар ин синну сол ба дуздию ғоратгарӣ даст занию доғдору паси панҷараи маҳбас равӣ.

Иззатулло ТАБАРЗОДА, муовини раиси суди вилояти

Хатлон

Говњои опелсавор

Д а р ш а ҳ р и Д у ш а н б е натиҷаи лоиҳаи «Барно-маи мусоидати Русия ба таҳсилот ба манзури рушди он», аз ҷумла татбиқи ни-зоми имтиҳоноти ягонаи қабул ба донишкадаҳои олии Тоҷикистон дар заминаи принсипҳои дастрасии баро-бар, шаффофият ва беғаразӣ мавриди муҳокима қарор ги-рифтанд. Дар ин бора намоян-даи Бонки умумиҷаҳонӣ дар Тоҷикистон хабар медиҳад.

Дар кори семинар бахши-да ба масъалаи мазкур муо-вини сарвазири Тоҷикистон Марҳабо Ҷабборӣ, роҳбари н а м о я н д а г и и Б о н к и умумиҷаҳонӣ дар Тоҷикистон Патритсия Виверс – Картер ва сафири Федератсияи Русия дар Тоҷикистон Игор Лякин - Фролов ширкат доштанд.

Манбаъ қайд менамояд, ки дар ҳошияи лоиҳаи «Бар-номаи мусоидати Русия ба таҳсилот ба манзури рушди он», ки онро Федератсияи Ру-сия бо маблағ таъмин ва Бон-

ки умумиҷаҳонӣ идора меку-над, барои таҳкими Маркази миллии тестӣ ва мусоидат ба тарҳрезӣ ва ҷорӣ намудани имтиҳоноти ягонаи қабул 4 миллиону 100 ҳазор доллари ИМА ҷудо карда шуда буд.

«Бонки умумиҷаҳонӣ ва Тоҷикистон шарикони доимӣ дар бахши таҳсилот ба шумор мераванд, зеро беҳдошти таҳсилот боиси коҳиш ёфтани камбизоатӣ ва такмили рақобатпазирии иқтисодӣ мегардад», - қайд намуд дар ҷараёни семинар роҳбари намояндагии Бонки умумиҷаҳонӣ дар Тоҷикистон Патритсия Виверс – Картер.

Мувофиқи суханони мав-суф, мақсади Маркази мил-лии тестӣ ва имтиҳоноти ягонаи қабул иборат аз стан-дартизатсияи амалия ва рас-мияти тестӣ, коҳиш додани сатҳи ришвахӯрӣ ва барои донишҷӯён фароҳам овардани шароити дастрасии баробар ба таҳсилоти олӣ мебошад.

Ёдовар мешавем, ки

Маркази миллии тестиро Ҳукумати Тоҷикистон соли 2008 чун иқдоми аввал барои ташкили низоми арзёбии ма-орифи миллӣ таъсис дода буд, ки мақсад аз он мусоидат ба беҳдошти дастрасӣ ва баланд бардоштани сифати таҳсилот дар кишвар аст.

Маркази миллии тестӣ ба чӣ мусоидат мекунад?

№ 44 (1086) 30 октябри соли 2014 ТОЉИКИСТОНМАВЗЎИ РЎЗ 5

Агар ба таърихи равобити Русия ва Эрон назар афка-нем, њамеша зери як форму-ла «не рыба не мясо» сурат мегирифт. Русия Эронро њељ гоњ чун як њарифи ё рафиќи стратегии муњим дар баро-бари худ намедид.

Албатта, дар замони Шӯравӣ як иќдоми муносибат бо Эрон пайдо шуда буд ва Шӯравӣ ме-хост ба Эрон каме наздикӣ љӯяд, (хосса дар замоне, ки эронињо шоњи љонибдори Амрикоро ронданду Љумњурии исломӣ эъ-лон карданд), аммо бо сабабњои гуногун боз њамон муътадилӣ дар равобит боќӣ монд. Њатто ваќте ки Эрон бо доштани яроќи њастаӣ расонаӣ шуд ва то дараљаи раќиби пурќуввати Амрико рас-иду дар нишастњои сатњи љањонӣ њамеша зидди манфиатњои Ам-рико сухан мекард ва аз Амри-ко интиќод менамуд, Русия бо Эрон њамќадам набуд. Шояд он ваќт мољарои Украина дар миён набуд ва Русия дар сатњи љањонӣ мехост худро њамчун арљгузори ќавонини байналмилалӣ ни-шон дињад. Аммо таи зиёда аз шаш моњи охир дунё дигар шуд ва Русия бо сиёсати худхоњонаи худ дар арсаи љањонӣ ќариб, ки танњо монд. Инак, барои худ дар байни норозиён аз Амрикою шариконаш њамроњ мељӯяд ва Эронро дар байни тарафдорони худ мебинад. Аљибаш ин, ки дар давоми як моњи гузашта Путин бо Њасан Рӯњонӣ ду маротиба во хӯрд. Яке дар доираи сафар ба СММ ва дигаре дар Созмо-ни сарони њамкорињои Шан-хай. Умуман, соли равон онњо чор маротиба мулоќот доштанд. Дар вохӯрии дуюмин моњаи худ, Путин ваќти зиёдеро бо Рӯњонӣ гузаронид. Аз ин вохӯрињои «но-бањангом» Жидков ном сокини

Курск дар сомонаи «Аргументы и факты» њайрати худро пинњон накарда, ба тањлилгарон суол мекунад, ки «чӣ магар мо (русњо – О.Н.) бо Эрон зиддӣ Амрико наќша мекашем?» аљиб аст, дар тӯли 10 моњи як сол 4 вохӯрӣ…

Украина Русияю Эронро ба њам

наздиктар кард…Шуруъ аз охири асри ХХ Эрон

ба ќатори ќудратњои бузурги љањонӣ ворид шуд. Инќилоби исломӣ дар Эрон ва сари кор омадани давлати исломӣ аќи-дањое зидди манофеи љањони Ғарб Эронро матбуотӣ кард ва сиёсати хориљии он сабаби мад-ди назари тањлилгарон шуда-наш низ гардид. Суханронињои имом Њумайнӣ тариќи расонањо ва тањдидњои Ањмаднажод ни-сбати Амрико Эронро њамчун як давлати раќиби ғарбиён муаррифӣ кард. Овозаи силоњи њастаии Эрон бошад, њељ шакку шубњаеро намонд, ки даъвоњои ин кишвар љиддист. Њатто чанд маротиба тариќи расонањо хаба-ри оғози љанг байни Амрикою Эрон, ки бояд сар мешуд, пањн гардид. Тањлилгарони хориљӣ Эронро раќиби асосии Амрико

хонданд. Аммо тањлилгарони рус њељ бовар надоштанд ё на-мехостанд, ки ќудрати Эронро эътироф кунанд ё умуман Кремл нисбати Эрон мароќ зоњир на-мекард. Аммо ваќте ки Иттињо-ди Аврупо аз Русия рӯй тофт ва кашмакашињои Украина сабаби ба бозӣ њамроњ шудани Амри-ко шуд, зидди Русия аллакай ду абарќудрат: ИМА ва Иттињо-ди Аврупо меистод ва Русия маљбур аст, ки аз ягон «ричаг» истифода барад ва ягона номзад ин боз Эрон боќӣ мемонад. Ин сабаб шуду Путин бо Рӯњонӣ роњњои њамкорӣ мељӯянд. Тањ-лилгари Рус Владимир Сажин ба хабарнигори «АиФ» гуфтааст, ки «Эрон – њамсоя ва шарики Русия, давлати калидии «каби-ри» Шарќи наздик аст, ки дар пасманзараи њаводиси Ироќ ва Сурия маќомаш афзунтар гашта-аст. Гарчанде Амрико душмани Эрон аст, аммо дар минтаќа Амрико бе Эрон наметавонад, барои њамин, аз ягон ањдофи муштарак бо Русия њатто сухан гуфтан мумкин нест». Дарвоќеъ, њукумати имрӯзаи Эрон махсу-сан Њасан Рӯњонӣ муносибата-шро оњиста –оњиста бо Ғарб мах-сусан бо Амрико бењтар мекунад. Баъди солњои зиёди муносибати

сарду љангљӯёна Эрон ниёз ба лоиња ва техналогияи пешбари Ғарб дорад. Барои њамин њам Эрон наметавонад то охир санг ба сина баста аз Ғарб дурӣ љӯяд. Дар як мусоњиба бо рӯзномаи амрикоии «Вашингтон пост» хабарнигор аз имом Њумайнӣ суол карда буд: Шумо ки њаме-ша зидди андешањои Ғарб бу-дед, аз Ғарб интиќод мекунед, аммо аз дастмояи Ғарб њар сония истифода мекунед. Телефон, те-левизор, компютер њама моли Ғарбанд…

Њумайнӣ чунин посух дод: “Ман намегӯям, ки њама анде-шаи Ғарб бад аст, Ғарб хубӣ њам дорад, техналогияњое, ки мо истифода мекунем, љињати хуби ғарбанд…”

Русия Эронро миёнарав

карданист?«Русия империяи бузургест,

ки аз дохил футур рафтааст».«Русия спектаклест дар рӯйи

сањна, ки дар пушти парда чи-зе нест, аммо дар сањна хуб њунарнамоӣ мекунад».

«РУСИЯ, танњо ин ном љањонро ба ларза меорад, танњо ин ном њарифро дар сањна бељуръат мекунад ва шикаст медињад, аммо дар асл ӯ тавон-гар нест. Агар њарифи камќувват њам бо Русия ба љанг барояд ва надонад, ки бар зидди кӣ мељан-гад, дар муддати кӯтоњ онро аз пой меафтонад». Ин се љумла аз сомонањои гуногуни интер-нет ва шарњњои шахсони гуно-гун аст. Дар воќеъ, чаро Русия дар замони Имом Њумайнӣ бо Эрон иттифоќ карда бар зидди Амрико нахест, чаро дар замони Ањмаднажод ин корро накард? Чаро мањз дар замони Руњонӣ, ки ӯро расонањо «дастпарвари

СРУ» «одами Амрико» тахмин задаанд ва Руњонӣ баъди сари ќу-драт омаданаш аввал бо Обама вохӯрду равобиташро бо Амри-ко муътадил карданист, Русия аз домани љомаи Рӯњонӣ медорад?

Владимир Сажин менави-сад, ки «Русия бо Эрон таљри-баи њамкорӣ доранд. Њоло њам Русия метавонад бо Эрон дар соњаи энергетика (атомӣ ва буғӣ) азнавсозии роњњои оњани муосир, техникаи њарбӣ њамкорӣ кунад». Аслан, ин њамкорињо як ниќоб буда метавонад ва шояд Путин ба воситаи Рӯњонӣ ме-хоњад робитаашро бо Амрико муътадил кунад. Яъне Рӯњониро чун миёнрав истифода кунад. Тазод? Аммо аз сиёсат њама чиз-ро интизор шудан мумкин...

Русия дид, ки кашмакашњо-яш бо Амрико паёмади нохуб до-рад ва аллакай натиљааш маълум шуда истодааст. Паст шудани ќурби рубл нисбати доллар ба иќтисодиёти Русия зарари зиёд расонида истодааст. Бо иттињоди Аврупо пайваст шудани Украи-на сабаби аз Русия рӯй тофтани ќисмати зиёди Аврупо шуд. Ња-водиси Украина ба зарари Ру-сия (гарчанде Ќримро гирифт) анљом ёфт, воридоту содирот бо Аврупо барои Русия муш-кил гардид. Муносибати бад бо муњољирон аз Осиёи Марказӣ сабаби ранљиши давлатњои ин минтаќа аз Русия шуд ва баъзе аз ин кишварњо ошкору нињон рӯ ба Ғарбу Амрико оварда истодаанд. Бешубња, новобаста ба ташвиќи ТВ-њои Русия ин кишвар дар Аврупо танњо мондааст ва дар Осиё низ шарики содиќе надо-рад. Шояд барои њамин мехоњад Рӯњониро дӯст интихоб кунад. Дӯсте, ки ба ӯ боварӣ надорад…

Одили НОЗИР«Тољикистон»

Душмани душман... Русия ба Эрон бовар надорад, вале...

Ба дурустӣ, љавонон дар њама давру замон як нерӯи бузург ва ё як бахши тавонои љомеа барои миллату давлат мањсуб меёбанд.

Вобаста ба равишњои љомеашиносӣ ва љањонишавӣ агар ба ин бахши бузурги љомеа бингарем, дар хоњем ёфт, ки агар миллату давлат як дарахти пур-шоху барг бо танаи устувор ре-ша дар қаъри њазорсолањо дошта бошад, пас љавонон њамвора та-на ё худ бадани њамин дарахтро ташкил медињанд. Зеро аз раф-тору гуфтор ва пайкори љавоно-ни љомеаи кишварњои минтақа ва љањон маълум аст, ки мањз густариши илму фарњанг, њу-нар, таъмини амнияту субот ва рушду пешрафти љомеа ба иро-даи матини онњо сахт вобаста аст. Яъне, њамон тавре ки Сар-вари давлат муњтарам Эмомалӣ Рањмон дар суханронињояшон зикр менамоянд, њаёту мамоти

ояндаи љомеа ва миллату давлат дар дасти худи љавонњост. Пас, дар зимн мехоњем, мавзӯи «Худ-шиносии миллӣ ва ањамияти он барои љавонон»-ро дар љомеаи Тољикистон ба баррасӣ гирем ва аслан ба ду савол посух дињем: Якум, худшиносии миллӣ чист? Дуюм, дар замони муосир, чӣ зарурате ба вуљуд омадааст, ки бояд љавонони тољик худшинос бошанд?

Нахуст, моро зарур аст, ки барои ба хонанда равшантар шудани ин масъала аз нигоњи забоншиносӣ ба шарњу тавзењи ибораи «худшиносии миллӣ» бипардозем. Ибораи «худши-носии миллӣ» аз ду вожа иборат аст. Калимаи якум «худшинос» ё «худшиносӣ» форсӣ-тољикӣ

буда, аз нигоњи решашиносӣ он дар навбати худ аз ду реша «худ» ва «шинос» ташкил ёф-тааст, ки он дар луғатномањо ба маънои қадру қимати худро донистан, худогоњӣ ва худши-носии миллӣ, яъне донистани таъриху тамаддуни гузаштаи худ ва эњтиром гузоштан ба онњо дарљ ёфтааст. Шоёни зикр аст, ки вожаи «худшинос» ё «худшиносӣ» ба худшиносии фардии инсон низ далолат ме-кунад. Яъне, њар як инсон пеш аз оне, ки мехоњад дигаронро шиносад, бояд бештар худро шиносад ва кашф намояд, ки худ чӣ гуна шахсест, дорои чӣ њунарест, чӣ коре барои љомеа карда метавонад ва чӣ шахсияте дар љомеа шуда метавонад? Ба

бовари мо шинохти Худованд њам аз худшинос будани шахс, яъне, худии худро шинохтани њар фард сарчашма мегирад. Калимаи «миллӣ» арабӣ буда, мансуб ба миллат ва ё мардум будани чизеро маънидод меку-над. Масалан, давлати миллӣ, вањдати миллӣ, китобхонаи миллӣ, њукумати миллӣ, либо-си миллӣ, донишгоњи миллӣ ва ғайра. Бояд гуфт, дар бархе маврид аз вожаи «мардумӣ»низ истифода мешавад, ки он њам ба њамин маънист ва љойи хоси истифодабарии худро дорад. Масалан, њунарманди мардумӣ, Президенти мардумӣ, вакили мардумӣ ва ғайра. Акнун, бояд њар як љавони тољик бидонад, ки «худшиносии миллӣ» гуф-

та, ин маълумоти амиқу рав-шан доштан дар бораи таъриху тамаддун, фарњангу маданият, забону њунар ва дину мазњаби њазору чандсолаи миллати ху-дро ифода мекунад. Яъне, огоњӣ ва маълумоти бештар доштан оид ба пайдоиши тамаддуни Ориёӣ ва унсурњои он, давра ба давра омӯхтани таърихи мил-лати тољик, ба монанди давлат-дории Пешдодиён, Каёниён, Ашкониён, Кушониён, Њахо-манишиён, Сосониён, Саф-фориён, Тоњириён, Сомониён ва ғайра дар пайванд бо забону адабиёти он, аз љумла Авасто, адабиёти пањлавӣ, «Шоњнома»-и Фирдавсӣ, китобњои таърихӣ, адабиёти классикӣ ва замони Шӯравӣ, шинохти шахсиятњои миллӣ ва илмию фарњангӣ ва корномањои онњо, ба монан-ди Шоњ Љамшед, Кайхусрав, Зардушт, Куруш, Борбади Марвазӣ, Спитамон, Шерак,

(Давомаш дар сањ.9)

Худшиносии миллї ва ањамияти он барои љавонон

№ 44 (1086) 30 октябри соли 2014ТОЉИКИСТОН6 НИГОЊИ ДИГАР

Масъули сањифа Барнои Нозирдухт. Мо интизори мавод ва пешнињодоти шумоем! E-mail: barno@pressa.tj • Шуъбаи реклама: saodat@pressa.tj • Тел: (44) 601-35-95

26 октябр дар Радаи бо-лоии Украина интихоботи навбатӣ баргузор гар-дид. Бар асоси натиљањои аввалин, ба парлумо-ни кишвар 6 њизб ворид гардид: «Љабњаи миллӣ», «Иттињоди Петр Поро-шенко», «Худкӯмак», «Ит-тињоди мухолиф», Њизби радикалии Алег Ляшко ва «Бадкившина». Матбуоти љањон вобаста ба интихо-боти парлумонии Украина чунин менависанд:

Le Monde (Париж, Франция)

Рӯзнома менависад, ки пас аз интихоботи парлумонии Радаи болоӣ ба таври умда барои ду њизби сиёсии аслӣ дар қудрати Украина, ки дар њолати љанг қарор до-рад, нишон дод, ки чӣ гуна ба вањдату субот ниёз дорад. Тааљљуби аслӣ аз интихобот, натиљаи ғайримунтазири раъйи «Љабњаи миллӣ»-и Ар-сений Ясенюк гардид. Њар-чанд назарсанљињои қаблӣ 10 дарсад камтар пешгӯӣ ме-карданд, аммо њизби сарва-зир овози бештар гирифт. Рӯзнома менависад, ки ав-валин маротиба дар тамоми таърихи кишвар парлумони интихобгардида ба таври комил ба њадафи ислоњот нигаронида шуд. Қисмати зиёди вакилон бори аввал ба Радаи болоӣ интихоб шу-данд. Миёни онњо беш аз 20 нафар фаъолони Майдон низ шомил мебошанд. Љанг дар Донбасс, ки мавзӯи асосии интихобкунандагон буд, то хол мардумро ранљ медињад. Њамчунин, ягон нафар он-ро фаромӯш карда намета-вонад, ки њатто замоне, ки парлумон аввалин маротиба бо њайати нав моњи ноябр љамъ мегардад, 27 љой дар парлумон холӣ боқӣ мемо-нанд. Овоздињӣ дар 12 њавзаи интихоботии Қрим, ки аз љо-ниби Русия забт гардидааст ва 15 њавзаи интихоботии Шарқи Украина, ки ба Киев итоат намекунад, сурат на-гирифтааст.

The Washington Post (Вашингтон,

США)Рӯзнома менависад, ки дар

шароите, ки Шарқи Украина дар њолати љанг қарор дорад, рӯзи якшанбе дар ин кишвар интихоби парлумонӣ баргу-зор гардид.

Парлумони аврупогаро дар тамоми таърихи 23 со-лаи давлатдорӣ бори аввал

интихоб намуданд. Ба љони-би Аврупо рӯ овардан сабаб-гори љанг бо русгароњо дар Шарқи Украина шуд, ки њо-ло қисман зери назорати ин гурӯњњои људоихоњ мебошад ва Киев онро зери назорати худ дароварда натавонист. Интихобот дар нимљазираи Қрим низ баргузор нашуд.

Forbes (Нью-Йорк, США)

Рӯзнома менависад, ки интихоботи пешазмуњлати парлумонӣ барои он лозим буд, ки ба намояндагони қуввањои демократии Укра-ина имкон дода шавад, то гароиши нави љониби авру-поиро бозтоб намоянд, ки инро Љорљ Сорос низ таъкид намуд. Ишғоли минтақањо, њузури нерӯњои Русия дар ма-рзи кишвар, бањсњо дар мав-риди воридоти газ ва ғайра намояндагони тозаинтихо-бро интизор аст. Новобаста аз парокандашавии вакило-ни Њизби минтақањо пас аз рӯ ба гурез нињодани Виктор Янукович аз Украина, ба президент Петр Порошен-ко то њол як қатор вакилон зиддият нишон медоданд, ки зидди ислоњот ва љавобия ба амалњои Русия баромад ме-карданд. Акнун Порошенко он чизеро ба даст овард, ки барояш лозим буд. Рӯзнома қайд мекунад, ки ба даст овардани ду њизби радикалӣ дар парлумон ба манфиа-ти Порошенко нест. Вале њарду њизби радикалӣ низ муаррифӣ мегарданд ва њу-куматро, вақте ки дар муно-сибат бо Русия заифӣ нишон медињад, љазо хоњанд дод.

The Daily Mail (Лондон,

Британияи Кабир)

Рӯзнома менависад, ки украинињо бо қатъият оян-даи аврупоиро дастгирӣ на-муданд. Раъйпурсии таърихӣ барои Петр Порошенко

чароғи сабз дар талоши ӯ барои ворид шудан ба ИА ва НАТО хоњад буд ва ӯ фањмо-нид, ки музокираро аллакай аз њоло оғоз карданӣ аст. Вале натиљаи интихобот ки-шварро боз њам аз њам људо мекунад, зеро раъйпурсӣ дар Донитску Луганск ва Қрим гузаронида нашудааст.

Le Figaro (Париж, Франция)

Р ӯ з н о м а м е н а в и с а д , ки интихобкунандагон дар раъйпурсии Киев ху-дро фиребхӯрда намењисо-банд. Дар мавриди рушди иқтисодӣ сокинон њамеша он далелро пеш меоранд, ки кишвари онњо бештар ба кӯмаки иқтисодии ИА ниёз дорад. Дар мавриди амният бошад, онњо мисли њамеша Русияро гунањгор менамо-янд. Рӯзнома менависад, ки дар паси иттињоди По-рошенко ду қувваи бузурги сиёсӣ қарор дорад, ки дар муносибат бо Русия сиёса-ти дурушт баён мекунанд. Кремл мавқеашро, ки як замон дар парлумони Укра-ина дошт, аз даст медињад. Њизби коммунистӣ, монанди њизби «Украинаи қавӣ», бо роњбарии сарвазири прези-денти собиқи кишвар Виктор Янукович дар Рада ягон љой-ро соњиб намегарданд. Танњо «Иттињоди мухолиф», ки аз љониби онњое, ки њасрати Њизби минтақањоро доранд, таъсис ёфтааст. Ба андешаи бисёре аз сокинони Украи-на, Владимир Путин акнун ду роњ дорад: якум – низомӣ, дуюм – сиёсӣ, ки сокинон аз њарду изњори хавотирӣ ме-кунанд.

Рӯзномаи Tagesanzeiger

Ин рӯзнома менависад, аввал хабари хуш: «Њизби радикалӣ»-и Олег Ляшко танњо он овозњоеро соњиб шуд, ки то интихобот ба Рада пешгӯӣ мешуд. Инти-хобкунандагони Украина аз

њизби президент Порошен-ко ва сарвазир Арсений Яце-нюк, ки аз замони инқилоби Майдан роњбарӣ мекунанд, љонибдорӣ намуданд. Бо ин халқ амалан ислоњоти оғози солро қонунӣ кард ва ак-нун Русия, ки њукумати он ошкоро њукумати Украина-ро дастаи њарбии иртиљоии террористӣ меномад, дале-ли мазкурро инкор карда наметавонад. Ба њар сурат, Порошенко раъйи камтари интихобкунандагонро аз оне ки интизор мерафт, – беш аз 25 дарсад, соњиб шуд ва ин нишонаи аз даст додани боварӣ мебошад. Вале на-тиљаи асосиро њизби Яценюк соњиб шуд, ки ӯро дар як вақт шарики судманд ва нобоб дар иттињод бо Порошенко меку-над. Њизби Яценюк монанди дигар њизбњо зидди муноси-бат бо Маскав баромад на-муд. Аз ин пас Порошенко наметавонад хоњишњои онњо-ро ба инобат нагирад.

Рӯзномаи The New York Times Рӯзномаи мазкур менави-

сад, ки бо назардошти он, ки кишвар то њол бо људо-ихоњони Русия дар Шарқи Украина мубориза мебарад, Порошенко интихоботи рӯзи якшанберо њамчун кӯшиши њукуматаш барои озод шу-дан аз таъсири Кремл ва қадами қатъӣ ба сӯи Аврупо номид. Устувор намудани таъсири њизбњои ғарбгаро албатта аз љониби ИМА ва иттифоқчиёни Аврупои-аш мусбат арзёбӣ мегардад, зикр мекунад рӯзнома ва менависад, ки ИМА ва ИА мехоњанд хунрезиро дар ин минтақа, ки аз замони љанг дар Балкан дар солњои 1990 ва њаллу фасли яке аз хатар-ноктарин низоъ миёни Ғарб ва Русия аз замони љанги сард, хотима дињад. Вале ин чи қадаре, ки аз Путин вобаста аст, њамон қадар аз Порошенко низ вобаста аст. Њамчунин, қисмати ғарбгаро метавонад барои Порошенко дар кӯшишњои ӯ барои бовар кунонидани мардуми шарқ дар мавриди он, ки хоњишњои онњо низ барои Киев арзиш дорад, халал ворид созад. Як њизб, ки одатан русгаро номида мешавад, шумораи кофии овозњоро барои шо-мил шудан ба парламент ба даст овардааст. Ба ин њизб, «Њизби мухолиф» баъзе аз љонибдорони Янукович, ки бо шарқ муносибати қавӣ доранд, аъзо њастанд ва онњо метавонанд дар охир нақши њалкунандаро дар музокирот

бо Путин ва хотимаи љанг гузоранд. Њизби мухолифро Юрий Бойко, собиқ ноиби сарвазир ва вазири энерге-тика дар замони Янукович роњбарӣ мекунад. Бойко њамчунин дар солњои 2002 то 2005 раиси «Нафтогаз» буд, ки муносибати хубро бо Русия таъмин менамуд. Ба Њизби мухолиф њамчунин Сергей Левочкин низ кӯмак намуд, ки яке аз тољирони сарватмандтарини Украина ва собиқ раиси маъмурияти Порошенко ба шумор мера-вад.

Рӯзномаи Time Ба қавли ин рӯзнома,

интихоботи парлумонии Украина наметавонад ши-касти миллии Украинаро боз дорад. Пас аз 8 моњ, дар натиљаи инқилоб як қатор сиёсатмадороне, ки аз Мас-кав љонибдори мекарданд аз њукумат ба истеъфо рафтанд, мубоњиса сиёсӣ дар кишвар ба њунари хунрезӣ табдил ёфта, дахолати нерӯњои Ру-сия дар Украина танњо вазъ-ияти радикалиро дар сањнаи сиёсии Украина пурзӯр на-муд. Љонибдорони Януко-вич дар Украина пайваста мавриди њабс ва мавриди љиноят қарор мегирифтанд. Рӯзнома менависад, ки ха-ритаи интихоботии кишвар тайи солњо аз сабаби хусумат миёни Шарқ ва Ғарб тақсим гашта буд. Дар давоми 20 сол њарду қисмати љамъияти Украина дар парлумон васеъ муаррифӣ шуданд. Ин муво-зинат баъд аз ишғоли Қрим аз љониби Русия вайрон шуд. Тибқи назарсанљињо, ки моњи май доир гашта буд, пас аз ду њафтаи ишғоли Қрим, 76 дарсади пурсидашудагон ин амали Русияро манфӣ арзёбӣ намуданд. Танњо До-нитск ва Лугански људои-хоњ дар ин маврид истисно буданд. Ин қисмати шарқи Украина, ки дар он беш аз 10 дарсад аз 45 млн ањолии кишвар зиндагӣ мекунанд, аз ин раванд хориљ гашта буданд. Минтақањое, ки аз љониби мухолифин назорат мешаванд, моњи оянда ин-тихоботи худро мегузаро-нанд. Иштирок надоштани шарқи Украина дар инти-хобот барои њукумати Киев фољеа нест, зеро набудани миллионњо русгароњои ин-тихобкнанда гарави он аст, ки роњбарони нави Украина ва њизбњои миллӣ вазифаи калидиро ишғол мекунанд. Дар натиља шикасти комили миллат имконпазир мегар-дад.

Интихобот дар њалќаи оташ Радаи Украина аврупоӣ шуд

№ 44 (1086) 30 октябри соли 2014 ТОЉИКИСТОН 7ИЌТИСОД

Масъули сањифа Усмон Ниёзов. Мо интизори мавод ва пешнињодоти шумоем! E-mail: rahimzoda@pressa.tj • Шуъбаи реклама: saodat@pressa.tj • Тел: (44) 601-35-95

-Ба ман 2 кг пиёз бар кашед. -Марҳамат. -Чанд шуд?-5 сомониву 40 дирам. -О, чӣ хел? Ман як ҳафта пеш

килои пиёзро 1 сомониву 50 дирам харидорӣ кардам -ку! Шумо ноду-руст ҳисоб кардед ...

-Амак, ҳо болотар равед, 1 кг пиёз 3 сомонӣ. Ана, инсоф дар ҳамон ҷо нест.

Ин гуфтугӯйи байни фурӯшандаи пиёз ва харидорро, ки марди миёнсоле буд, дар бозо-ри «Деҳқон»-и шаҳри Душанбе мушоҳида кардем.

Давоми чанд рӯзи охир нархи пиёз баробари дигар маҳсулоти ниёзи мардум, ки майли болоравӣ доранд, аз ҳама беш-тар ба назар мерасад. Чаро ҳоло “нархи пиёзро напурсида...” ба бозор рафта намешавад? Масъу-лини соҳаи кишоварзӣ пайваста ҳисобот медиҳанд, ки сол аз сол кишти маҳсулоти мавриди ниёзи мардум зиёд карда мешавад. Ам-мо нархи маҳсулот дар бозорҳои кишвар чун анъана, дар фасли тирамоҳ, ки мавсими ғунучин аст, гарон мешавад. Ба назари соҳибназарон, дар кишваре, ки аксариятро камбизоатҳо таш-кил медиҳанд, чунин болоравии нарх боз ҳам сатҳи зиндагиро пасттар мекунад. Бояд гуфт, ки давоми як ҳафтаи охир дар баро-бари набудани барқи доимӣ, дар рустоҳо мавзӯи гуфтугӯйи мар-дум ин қимат шудани пиёз буд. Ҳар сари қадам ибораи «беинсо-фии пиёзфурӯшон» миёни ха-ридорон садо медиҳад, ки онҳо аз пеши худ ба ибораи «худам шоҳу табъам вазир» гӯён нархро боло мебаранд. Магар гунаҳгор пиёзфурӯшонанд?

Онҳо мегӯянд, ки ба гарон шудани пиёз онҳо айбдор не-станд, балки ҷанги Русияю Украина гунаҳгор аст. Ба гуф-ти онҳо, ки ҳоло ҳама сиёсат-шинос шудаанд, вазъи сиёсии Украина, ки пештар ба Русия пиёз мефиристод ва таҳримоти сиёсии кишварҳои Ғарб нис-бати Русия боиси қимат шу-дани пиёзи тоҷик шудааст. Пиёзфурӯшон, ки як қисмати умдаашон қаблан муаллим ё муҳандис будаанд, мегӯянд, ки вақтҳои охир миёнаравҳое, ки ба мубодилаи молу маҳсулот ба кишварҳои хориҷ, аз ҷумла, Ру-сия машғуланд, ҳоло ҳарисона пиёзи Тоҷикистонро харида ба он ҷо мебаранд. Ин боиси камчин шудани ин маҳсулот дар дохил ва болоравии нар-хи он шудааст. Ҳоло бештари маҳсулоти кишоварзии мо, аз

ҷумла пиёз, ва-гон-вагон ба Ру-сия ва Қазоқистон интиқол меёф-тааст. Мо на-медонем, ки ин

гуфтаҳои “сиёсатшиносони бозор” то кадом андоза асос дорад, вале ёдрас бояд шуд, ки як- ду моҳ пеш, килои пиёз дар бозорҳои пойтахт аз якуним сомонӣ то ба 2 сомонӣ буду ха-лос. Ҳарчанд барои мардум ин нарх ҳам гаронӣ мекард, аммо то ин андоза дандоншикан на-буд. Мардум гумон доштанд, ки баъди ғунучини ҳосил дар бозор фаровонӣ шуда, нарх паст меравад. Аммо ин гумонро ҳам “ҷанги байни русу украин” ботил кард. Пиёз маҳсулотест, ки онро метавон то як муддати мадид захира намуд Аз ҳамин сабаб нархи пиёз вобаста ба чу-нин овозаҳо ба таври сунъӣ рӯ ба болоравӣ дорад ва одамон саро-семавор ҳарчӣ бештар харидорӣ карда, барои зимистон захира карданӣ ҳастанд.

Барои дењќон миёнарав бењтар

аст...Қумсангир яке аз ноҳияҳои

асосии пиёзпарварии вилояти Хатлон ба ҳисоб меравад. Им-сол деҳқонони ноҳия аз замин ҳосили хуби пиёз ба даст оварда-анд. Одилҷон Розиқов, ки яке аз чунин пиёзпарварон аст, мегӯяд, ки имсол аз ҳар гектар 40 тон-на пиёз гирифтааст. Ба гуфтаи ӯ: “Пиёзи мо бисёртар тарафи Русия меравад ва харидороне, ки аз берун меоянд, барои мо беҳтар аст. Барои он ки ҳосили як гектарро мегирад ва бо сифа-ти хубу нархи беҳтар мехарад”. Ӯ мегӯяд, ки маҳсулоти онҳоро аксаран ширкатҳои миёнарав аз Суғд мехаранд ва сипас ба Русия содир мекунанд. Пиёзи Қумсангир ба Қазоқистон ҳам содир мешудааст. Бинобар зиёд шудани талабот, мақомоти ноҳия азм карданд, ки истеҳсоли пиёзро то 16 ҳазор тонна рас-онанд. Албатта дар соли оянда...

Дар асоси маълумоти Агентии омори Тоҷикистон, қимати пиёз дар бозорҳои Душанбе танҳо дар ду ҳафтаи охир тақрибан 22 фо-из боло рафтааст. Дар ҷадвали муқоисавии нархҳои агентӣ омадааст, ки ду ҳафта пеш нархи миёнаи як кило пиёз 2 сомониву 30 дирам буд, аммо рӯзи 20-уми октябр аз 2 сомониву 80 дирам гузаштааст. Дар бозорчаҳои маҳаллаҳои Душанбе ин рақам аллакай сарҳади 3 сомони-ро убур намуд. Зуҳуриддин Кенҷаев, сардори сарраёсати сиёсати савдо ва бозори истеъ-молии Вазорати рушди иқтисод ва савдо дар суҳбат бо расонаҳои дохилӣ гуфтааст, ки дар тарки-би содироти маҳсулоти кишо-варзии Тоҷикистон тақрибан 50 дар сади онро пиёз ташкил медиҳад. Вале ба гуфтаи ӯ, тайи 9 моҳи гузашта, содироти маҳсулоти кишоварзӣ кам шу-дааст: “Аз моҳи январ то сен-тябр меваву сабзавот 142 ҳазор тонна содир шудааст, ки назар ба ҳамин давраи соли гузашта камтар аст.”

Кишт зиёд, вале талабот боз њам

зиёдтар...Вилояти Суғд яке аз

минтақаҳои дигари аслии пиёзпарварӣ дар Тоҷикистон аст ва танҳо то моҳи августи им-сол ба хориҷ тақрибан 60 ҳазор тонна пиёз фурӯхтааст, ки фои-да аз он бештар аз 33 миллион долларро ташкил медиҳад. Як сабаби дигари боло рафтани на-рхи пиёзро дар кишти ками он иртибот медиҳанд ва мегӯянд, ки соли гузашта зиёд кишт карданд, вале харидор наёфтанд, имсол баръакс шуд. Тоҷикистон 80 дар сади маҳсулоти кишоварзиашро ба Русия мефурӯшад ва танҳо дар 6 моҳи охир ба он кишвар беш-тар аз 100 ҳазор тонна маҳсулоти

кишоварзӣ фурӯхта шудааст. Аҳмадҷон Қодиров, намояндаи Вазорати кишоварзӣ дар ин бора гуфт: “Мо ба Русия пиёз, меваи тару хушк, маҳсулоти полезӣ ба мисли тарбузаву харбуза, содир мекунем, аз меваи хушк бештар зардолуи хушк ва амсоли он со-дир мешавад.”

Баъд аз он ки кишварҳои Аврупо алайҳи Русия таҳримот ҷорӣ карданд, Русия ҳам аз ха-ридории маҳсулоти кишова-рзии кишварҳои узви Иттиҳоди Аврупо даст кашид. Мақомоти Тоҷикистон бошанд, изҳори омодагӣ карданд, ки ҳаҷми со-дироти маҳсулоти кишоварзиро ба Русияро зиёд намоянд. Сер-гей Лисовский, муовини раи-си Кумитаи аграриии Шӯрои Федератсияи Русия чанде пеш иброз дошта буд, ки Тоҷикистон омода аст, содироти маҳсулоти кишоварзиро ба Русия аз 200 ҳазор тонна дар сол то ба як миллион тонна расонад. Ин хабари хуш аст, аммо агар дар ин миён мисли Онишенко во-баста ба вазъи сиёсӣ боз ягон “чиновник”-и дигари рус ин маҳсулотро “депорт” кунад чӣ? Ин ҷо аз ҷониби фармоишгар, яъне Русия ягон хел кафолат до-да намешавад.

Ба назари коршиносони ма-соили иқтисодӣ, содироти бе-штари маҳсулоти кишоварзӣ аз Тоҷикистон ба Русия дар ҳолест, ки кишоварзони тоҷик барои қонеъ кардани талабо-ти дохилӣ аз пиёзу картошка, себу нок, ангуру дигар анвои маҳсулоти полезӣ имкон на-доранд. Ин аст, ки бозорҳои Тоҷикистон пур аз себу ноки чиниву покистонӣ шудааст. Аммо маҳсулоти хушсифати тоҷикӣ ба хориҷ меравад, ки ин як падидаи хуб ҳам ҳаст. Нархи арзанда ба маҳсулот деҳқонро бештар ҳавасманд мегардонад. Аммо давлат бояд дар ин ҳолат ғами истеъмолкунандаи худиро ҳам хӯрад. Масалан Чин. 90 дар сади маҳсулоти истеъмолиро дар дохили кишвараш нигоҳ медо-рад. Вақте аз меъёри талабот зиёдтар маҳсулот боқӣ монд, сипас ба дигар кишвар содирот мекунад. Яъне чиниҳо маънои ибораи маъмулии «аввал хеш, баъд дарвеш»-ро хуб дарк карда-анд. Аз ҷониби дигар, сохторҳои дахлдор, аз қабили Вазорати кишоварзӣ, Вазорати рушди иқтисоду савдо ва сохторҳои ди-гар дар асоси омӯзиши бозори дохилии кишвар нақшаи муайя-ни нигоҳдории маҳсулотро бояд тарҳрезӣ кунанд. Мутаассифо-на, ин кор камтар дида мешавад ва бори дигар собит месозад, ки соҳаи кишоварзии Тоҷикистон ниёз ба бозсозӣ дорад...

Усмон РАҲИМЗОДА,«Тоҷикистон»

Аввал хеш, баъд дарвешҶанг дар Аврупо пиёзро дар Тоҷикистон қимат кард?

Росселхознадзор вори-доти гӯшт ва фаровардањои гӯштиро аз ду ширкати Ќа-зоќистон манъ кардааст.

Дар ин бора расонаҳои русӣ хабар додаанд. Тав-р е к и г у ф т а м е ш а в а д , ширкатҳои «Акжайыкплем» ва «Қазинтерсавда” гӯё ба воридоти ғайриқонунии фаровардаҳои худ машғул бу-даанд.

Тибқи иттилои расида, масъулини Росселхознадзор дар асоси як рейди махсус воридоти қочоқии гӯштро аз қаламрави Қазоқистон ба Русия ошкор кардаанд ва Вазорати кишоварзӣ аз 21 то 24 октябр шабакаи воридо-ти қочоқӣ мавриди тафтиш қарор гирифтааст.

Баъд аз ошкор шудани воридоти қочоқӣ Росселхоз-надзор воридоти гӯшти ин ду ширкатро ба қаламрави Русия мамнуъ эълон кардааст.

Гӯшти ќазоќӣ дигар

ба Русия намеравад

Дар 9 моњи соли равон 166 њазору 185 нафар сайёњи хориљӣ аз Тољикистон бо-здид ба амал овардаанд.

Ба гуфтаи Руслан Шоди-ков, муовини раиси Кумитаи ҷавонон, варзиш ва сайёҳии Тоҷикистон ҳар як сайёҳ ҳангоми будубошашон дар Тоҷикистон ба ҳисоби миёна 500 доллари ИМА харҷ мекунад, ки дар натиҷа ба иқтисодиёти Тоҷикистон беш аз 83 миллион доллари ИМА фоида овардаанд.

Сайёҳон бештар ба тамо-шои Душанбеву Бадахшон мароқ зоҳир намудаанд. Вуруди сайёҳон ба водии Зарафшон, дараҳои Ромиту Варзоб ва мав-зеи сайёҳии Балҷувон баъд аз Душанбеву Бадахшон дар ради-фи дуюм қарор доранд.

Дар Тоҷикистон зиёда аз 90 ширкати сайёҳӣ фаъолият на-муда, 50 ададашон бо туризми содиротию воридотӣ ва 40 то-яшон бо туризми воридотӣ бо пешниҳоди зиёда аз 60 хатсайри сайёҳӣ дар кишвар дар хизмати сайёҳон қарор доданд.

Сайёњон ба Тољикистон 83 миллион

фоида оварданд

№ 44 (1086) 30 октябри соли 2014ТОЉИКИСТОН ЊУЌУЌ8

Зишттарин хислат барои инсон ин рашк аст. Рашк бе-штари њолат шахсро гумроњ сохта, ба амали зишт ќодир месозад.

Исматулло Каримов аз зум-раи чунин инсонњо буда, дар са-ри ҷањл чашмонаш хун гириф-ту хашму ғазабашро фурӯ бурда натавонист. Ин хислати зишт ӯро оқибат ба доми ҷиноят бур-да расонд. Ҷањлашро на бо ма-слињати фарзандону дӯстонаш фурӯ нишонд, балки онро бо хун шуст. Хуни ноњақӣ њамсараш.

Исматулло Каримов бо Раъ-но Ёрова 34 сол пеш соли 1980 ақди никоњ баста, соњиби панҷ фарзанд шуданд. Баъд аз чанд соли зиндагӣ, баъди пушти сар шудани даврони ҷавонӣ њамса-раш соли 2012 дар хоҷагии ба но-ми «Фирдавсӣ»ноњияи Вањдат ба кор даромад. Пас аз чанд моњ дар байни мардум овозањои гӯё Раъно њангоми дар хоҷагии маз-кур кор карданаш ба бригади-ри хоҷагии мазкур муносибати мањрамона доштааст, ба гӯши њамсараш расида, ин боиси дилсардӣ дар њаёти оилавии онњо мегардад. Ӯ асли гуфтањои мардумро насанҷида њамсара-шро се талоқ дода, ба Русия ба назди писараш меравад. Баъд аз 40 рӯзи дури ҷустан аз њамсараш ба хона бармегардад. Аз сари нав ба њамсараш мисли он, ки аз карда пушаймон аст, таклифи аз

нав никоњи мусулмонӣ бастанро кард. Бо зорию илтиҷо гуфт, ки минбаъд якдигарро мебахшанду њаёти оилавиашонро рангину гу-воро давом медињанд. Зан ба хо-тири вайрон нашудани муњити ороми хонадону фарзандонаш ва барои он ки шаъну шарафи фарзандон дар байни њамсояњо паст нагардад, аз нав ба баста-ни ақди никоњ розигӣ медињад. Яъне, аз њолати парванда пай бурдан мумкин аст, ки онњо ба якдигар дили гарм надоранд. Китоби зиндагияшон на аз рӯйи муњаббати пок, балки бо њисси нобоварӣ аз якдигар навишта мешуд. Оқибати ин сардӣ бай-ни зану шавњар ба анҷом додани ҷинояти махсусан вазнин аз та-рафи Каримов хотима ёфт.

Раъно баъди он ки таклифи шавњарашро барои бастани ақди никоњи мусулмонӣ пазируфт,

чанд муддат дар хонаи духта-раш дар шањри Қӯрғонтеппа њамчун зану шавњар зиндагӣ карданд. Духтараш низ аз онњо хоњиш намуд, ки барои обрӯи худ ва фарзандонро нигоњ до-штан дар хонаи ӯ минбаъд низ зиндагӣ кунанд. Модар таклифи духтарашро рад карда, ба хонаи худаш ба шањри Вањдат барга-шт. Баргаштани зану шавњар ба хонаи худ боиси хархашаи нави оилавии онњо ва куштори Раъно Ёрова гардид.

Аз як тараф Ёрова таънаву ма-ломати њамсояњоро дар хусуси талоқ додани шавњараш шуни-да, њисси бадбиниаш нисбати шавњараш зиёд мегардид. Аз та-рафи дигар, Каримов њар гоње овозањоеро, ки нисбати њамса-раш мешунид, њисси рашк, хаш-му ғазабаш бештар мегашт.

ва ин марди ҷоњил роњи њалли

масъаларо дар куштори њамса-раш ёфт.

Тахминан соати яки шаб Исматулло ба њуҷрае, ки њамса-раш ба ду набераи ноболиғаш хоб буданд, даромада, аз њамса-раш хоњиш менамояд, ки мин-баъд мисли пештара мењрубоно-на бо њам зиндагӣ кунанд. Аммо зан ба таклифи ӯ розӣ нашуда, хоњиш кард, ки оромияшро ха-лалдор насохта, аз наздаш ба-ромада равад. Шавњар аз хона мебарояд. Баъд аз чанд дақиқа барои аз њаёт мањрум сохтани њамсараш дар дасташ санг ги-рифта, онро бо матои сафед пе-чонида, ба тарафи Раъно, ки дар пањлӯяш ду набераи хурдсолаш мехобиданд, њамла карда, коса-хонаи сари ӯро зада мешиканад. Баъд аз зарбањои зиёд сару рӯйи зан оғуштаи хун гашта, қатрањои хун ба дасту пои наберањояш чакида, онњо аз хоб бедор ме-шаванд. Вақте ки бибияшонро пур аз хун мебинанд, барои ӯро аз чанги ин вањшӣ рањонидан гирякунон илтимос мекунанд, ки бибияшонро назанад. Аммо ӯ кӯдаконро ба хонаи дигар бур-да, таъкид менамояд, ки аз асли воқеа ба касе забон накушоянд. Ӯ аз заифии кӯдакон ва њамса-раш истифода бурда, баъд аз шикастани косахонаи сари зани муштипар, бо як ғазаби вањшиё-на қабурғањояшро мешиканад. Мебинад, ки набзи њамсараш метапад, ӯро рӯи замин кашо-

лакунон ба ҷониби дарёи Ко-фарнињон мебарад. Дар шохо-би дарёи Кофарнињон ҷисми оғӯштаи хуни зани беҷонро ме-партояд...

Пас аз кофтукоби кормандо-ни мақомот ҷасади зан бо ни-шонњои марги маҷбурӣ аз поён-тари шохоби дарёи Кофарнињон пайдо када шуд.

Ҷиноятеро, ки қотил Кари-мов нисбати њамсараш Раъно Ёрова раво дид, вањшитарин њайвон нисбати њамҷинси худ намекунад. Агар ин мард дар ди-лаш камтар рањм, имону инсоф медошт, нарезонидани обрӯи фарзандони ба балоғатрасидаву наберањояшро мекард, њаргиз ба ин роњ намерафт.

Ба Каримовро имрӯз қонун муносиб ба гуноњи содир на-мудааш ҷазо таъин намуд. Ӯ бо моддаи 104-қисми 2-и банди «в», «е»-и Кодекси ҷиноятии Ҷумњурии Тоҷикистон гунањкор дониста, ҷазои мањрум сохтан аз озодӣ ба муњлати 17 солро раво донист.

Самандар ХОЛОВ, прокурори Раёсати назорати қонунӣ будани санадњои судӣ оид ба парвандањои ҷиноятии

Прокуратураи генералии Ҷумњурии Тоҷикистон

мушовири адлияи дараҷаи 1,Иззатбеки ИДИЗОД,

«Тоҷикистон»

Њосили рашк шавҳарро қотилу занро мақтул кард

Нисфирӯзии 22-уми ок-тябр, баъд аз анљоми дар-сњо аз бинои факултетамон берун баромада, ба сањни донишгоњ (ДМТ) равона бу-дам, ки дар назди дари да-ромадгоњ писаре таќрибан 15-16 сола, дар дастонаш бандчаи симкортњои шир-кати Тиселл (Tceel) истода донишљӯёнро ба харидани симкортњо даъват мена-муд.

Ба ӯ наздик шуда, пурсон шудам, ки арзиши ин симкор-тњо чанд сомонӣ аст?

- 6 сомонӣ...,-гуфт ӯ ва бо овози баланд харидор даъват кардан гирифт. –Оё ту инњо-ро бе шиноснома њам медињӣ? Чунки ман шиносномааро бо худ наовардаам.

- Албатта, чӣ ќадар хоњед ака...Ба ман шиносномаи шумо даркор нест. Ман дар тааљљуб афтодам ва пурсидам:

-Пас ин раќамњо ба ному насаби кӣ фаъол карда меша-ванд?

-Ба номи компания...Ба њайрат афтодам, ки ин

тарзи љалб намудани муш-тариёнро кадом “калладор” фикр карда бароварда бошад? Охир ба ивази шаш сомонӣ соњиби симкортаи беном шуда метавон коре кард, ки ягон террористи забардаст аз дасташ намеояд. Бигзор њатто барои шӯхӣ њам яке аз чунин кортњоро гирифта, бо дӯстат ва ё ягон нафаре, ки нисба-таш ғараз дорӣ тањќиру њаќо-рат ё ягон “хабари нохуш”-ро расонию баъдан симкортро партоӣ. Аз куљо медонанд, ки ин амалро кӣ кардааст? На-ход сохторњои њифзи амнияти мардум то њамин андоза бе-парво шуда бошанд? Бешубња, ин симкортњои беунвон мета-вонанд боиси ба амал омадани њодисањои ғайричашмдошт, аз ќабили фиребгарӣ, дуздӣ, одамрабоӣ, тањдид, куштор ва ғайра гарданд.

Оё Вазорати корњои дохилӣ аз ин њодиса хабар дошта бо-шад ва агар бо истифода аз ин симкортњо чунин њодисаи ғайричашмдошт рух дињад, гунањгорро бо кадом далел пайдо мекунанд? Раќамро

пайгирӣ мекунанд, аммо раќам ба номи компания фаъол шудааст, пас номи љи-нояткорро чӣ тавр ва аз куљо меёбанд?!

То њол дар шањри Душан-бе ва дар ноњияњои тобеи марказ ба фурӯш рафтани симкортњои ғайриќонунӣ аз дигар ширкатњо низ љой до-рад. Фурӯши симкортњои ғайриќонунии 5 сомона ме-тавонанд барои тољирони ма-води мухаддир 5 њазор доллар фоида биёранд. Масалан, як

раќамро харидорӣ мекунанд, бо он љойи вохӯриашонро бо рамзњои махсуси худ ба якдигар аён месозанд ва пас аз гуфтугӯ раќамро шикаста мепартоянд. Сохторњои масъ-ул чӣ тавр метавонанд аниќ кунанд, ки кӣ бо кӣ тамос гирифт ва дар куљо хоњанд вохӯрд. Оё симкорт донаи офтобпараст аст, ки онро са-ри роњ ба њама фурӯшанд?! Оё дар шартномаи ширкатњо на-вишта нашудааст, ки фурӯши симкортњо бе шиноснома

ќатъиян манъ аст?! Дар Ав-рупо воќеае рух дода буд, ки дар бинои баландошёна бом-бае бо телефони њамроњ насб карда шуд ва террорист аз љои дигар истода ба ин телефон занг зад ва бо њамин бомбаро фаъол сохт. Дар натиља, чанд нафар мардуми бегуноњ љони худро аз даст доданд. Њарчанд террорист ба даст афтод, аммо барои боз намудани гирењи ин љиноят ба кормандони њифзи амнияти мардум ваќт ва ќув-ваи зиёде сарф гардид. Албат-та, шукри Худо дар Ватани мо аз чунин љиноятњо ќаблан пешгирӣ мекунанд, вале тав-ре мегӯянд, “то бад нагӯӣ, нек наояд”. Пас, бояд њомиёни њифзи њуќуќ сари ин масъа-ла андеша кунанд ва маълум намоянд, ки ин љо “айб дар ош аст, ё мош” ва кӣ ба дасти савдогарони наврас ин сим-кортњоро медињад, ва чаро ширкатњои мобилӣ бо роњи хатарнок мехоњанд миљозони худро зиёд намоянд?

Азиз МУЊАММАДӢ,донишљӯи ДМТ

Симкортфурӯшон деги љинояткоронро мељӯшонанд…

№ 44 (1086) 30 октябри соли 2014 ТОЉИКИСТОНЌОНУН ВА ЉОМЕА 9

Дар Конститутсия (Сарќо-нун), ки мо имсол 20 солагии онро ќайд мекунем, оид ба ошкоро баргузор гардида-ни мурофиаи судӣ махсус таъкид гардидааст.

Боби ҳаштуми Конститут-сияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон ба танзими ҳокимияти судӣ бахшида шу-дааст, зеро ҳокимияти судӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон танҳо ба судҳои босалоҳият ва дар асоси қонун ташкилёфта, дар симои судяҳо ва машваратчиёни халқӣ, ки дар ҳолатҳои муқарраркардаи қонун барои ба амал баровар-дани адолати судӣ ҷалб карда мешаванд, тааллуқ дошта, ягон мақоми дигар ё шахсони ҳуқуқӣ ба зиммаи худ гирифтани таъ-мини татбиқи адолати судиро надоранд.

Аз таҷрибаи беш аз даҳсолаи худ, ки дар мақомоти судӣ ба ҳайси судя фаъолият дорам, хуб дарк кардам ,ки ошкоро гузаронидани мурофиаи судӣ ҳамеша ба манфиати кор буда, он нуфузи мо судяҳоро дар бай-ни мардум афзун мекунад. Му-саллам аст, ки ҳокимияти судӣ ҳуқуқ, озодии инсону шаҳрванд манфиати давлат, ташкилоту муассисаҳо, қонунияту адо-латро ҳифз менамояд. Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон аз номи давлат адолати судиро мақомоти махсуси давлатӣ-судҳо таъмин мекунанд. Дар баамалбарории вазифаҳои мазкур татбиқи ду-русти санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ аҳамияти муҳим доранд. Дар низоми санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон қарорҳои пленуми Суди Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон мавқеи хосаи худро касб кардаанд.

Аз ҷумла, 26 сентябри соли 2014 дар ҷаласаи Пленуми Су-

ди Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор «Дар бораи ошкоро буда-ни муҳокимаи судӣ ва ҳуқуқи дастрасӣ ба иттилоот оид ба фаъолияти судҳо» қабул гардид.

Вобаста ба зарурияти қабули қарори Пленуми мазкур қайд карда шуд, ки қаблан Қарори Пленуми Суди Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи риоя намудани Принсипи ошко-ро будани муҳокимаи судии парвандаҳои ҷиноятӣ» аз 31 ав-густи соли 2007 таҳти №5 амал мекард, ки он татбиқи дурусти Принсипи мазкурро танҳо доир ба мурофиаи ҷиноятӣ дар давраи таҳқиқ, тафтиши пешакӣ ва судӣ тавзеҳ медод. Вале қарори пленуме, ки масъалаи мазкур-ро дар мурофиаҳои гражданӣ, оилавӣ ва ҳуқуқвайронкунии маъмурӣ тавзеҳ диҳад, мавҷуд набуд. Бинобар ин, зарурияти омода намудан ва қабули қарори зикргардида ба миён омадааст.

Баррасии ошкорои парванда ҳамчун муҳимтарин Принсипи баамалбарории адолати судӣ бу-да, яке аз асосҳои демократии адолатӣ судӣ ба ҳисоб рафта, он қоидаеро пешбинӣ менамояд, ки аз Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон (м. 88) сарчашма гирифта, ҳузури ҳар як шахсро дар баррасии парванда таъмин менамояд. Принсипи маз-кур натанҳо ба суди марҳилаи якум, балки ба марҳилаҳои кассатсионӣ, назоратӣ ва аз нав баррасӣ намудани парванда аз рӯи ҳолатҳои нав ошкоргарди-

да алоқамандӣ дошта, аз тарафи судҳо ҳатман риоя карда меша-ванд.

Бояд ба инобат гирифт, ки Принсипи мазкур аз талабо-ти санадҳои байналмилалӣ оид ба адолати судӣ бармеояд. Чунончӣ: Дар банди 1, моддаи 14 Паймони байналмилалӣ доир ба ҳуқуқи гражданӣ ва сиёсӣ, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон онро са-наи 13 ноябри соли 1998 тасдиқ (ратификатсия) кардааст, дарҷ гардидааст, ки «ҳар кас ҳангоми баррасии ҳар навъ айбдории ҷиноятие, ки ба ӯ эълон кар-да мешавад ё ҳангоми муайян кардани ҳуқуқ ва уҳдадориҳои ӯ дар ягон мурофиаи гражданӣ ба мурофиаи одилона ва ош-корои парванда аз тарафи суди босалоҳият, мустақил ва беғараз, ки дар асоси қонун таъсис дода шудааст, ҳақ дорад».

Таҳти мафҳуми ошкоро буда-ни мурофиаи судӣ на танҳо гу-заронидани мурофиаи кушоди судӣ, балки таъмини иштиро-ки тарафҳо дар он, имконияти ширкат намудани дигар шахсо-не, ки ҳамчун тараф дар парван-да иштирок надоранд, фаҳмида мешавад.

Ошкоро будани мурофиаи судӣ ин имконияти озодонаи шинос шудани иштирокчиёни мурофиаро бо ҳамаи маводи парванда, аз он ҷумла, бо ма-воде, ки ҳангоми чорабиниҳои фаврию ҷустуҷӯӣ дастрас шу-даанд, бо амрҳои (дастурҳои) прокурор, ки дар рафти тафти-шоти пешакӣ дода шудаанд (ба истиснои ҳолатҳое, ки бо қонун пешбинӣ шудаанд), дар назар дорад. Ба ғайр аз ин, ба принси-пи мазкур ба таври оммавӣ эъ-лон кардани санадҳо (қарор)-и суд, хабар додан ва шикоят кардани тарафҳо бо шикоятҳои воридгардидаи дигар иштирок-

чиёни мурофиа, воқиф будан оид ба вақту ҷойи баррасии парванда дар марҳилаҳои гуно-гуни судӣ, таъсис додани манбаи ягонаи ҳукмҳою қарорҳои судии эътибори қонуни пайдонамуда ва иҷозати озодона доштан ба онҳо, озод будани маълумотҳо оид ба иҷрои санадҳои судӣ низ дохил мешаванд.

Кушода будани муҳокимаи суд тарзи асосии таъми-ни ошкорои мурофиаи судӣ буда, парванда дар ҳузури омма баррасӣ мегардад ва хоҳишмандон имконият доранд озодона ба маҷлисгоҳи суд во-рид шуда, дар рафти мурофиа иштирок намоянд. Ин ҳолат ба намояндагони ахбори омма низ паҳн мегардад. Яъне, ҳангоми ба тариқи ошкоро сурат гирифтани муҳокимаи судӣ на танҳо ҳар як шахс, балки намояндагони ва-соити ахбори омма низ метаво-нанд, бо риояи талаботи қонун иштирок дошта бошанд.

Ҳангоми баррасии парванда нигоштани маълумот оид ба он дар матбуот, ташкил намудани барномаҳо тариқи телевизион ва радио низ аз амали наму-дани принсипи ошкоро буда-ни муҳокимаи судӣ шаҳодат медиҳад. Вале набояд фаромӯш кард, ки васоити ахбори ом-ма ҳуқуқ надоранд то дар ма-вод ва маълумоти худ натиҷаи муҳокимаи суди парвандаи му-шаххасро пешакӣ ҳал намоянд ва ё бо тарзи дигар то эътибори қонунӣ пайдо намудани санади судӣ ба суд таъсир расонанд.

Ҳамчун истисно аз принси-пи ошкоро будани муҳокимаи суд қонунгузор гузаронидани мурофиаи пӯшидаи судӣ дар ҳолатҳои ба қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинигардида-ро иҷозат додаст, ки дар онҳо номгӯи ҳолатҳои гузаронидани

мурофиаҳои пӯшидаи судӣ му-айян гардидаанд.

Дар қарори Пленуми мазкур талаботи меъёрҳои Конститу-тсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон, Қонуни конститу-тсионии Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи судҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон», Кодекси муро-фиавии гражданӣ, Кодекси мурофиавии ҷиноятӣ, Кодекси мурофиавии ҳуқуқвайронкунии маъмурӣ, Қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи матбу-оти даврӣ ва дигар воситаҳои ах-бори омма», «Дар бораи ҳуқуқи дастрасӣ ба иттилоот», «Дар бораи сирри давлатӣ», «Дар бо-раи сирри тиҷоратӣ», Эъломи-яи умумии ҳуқуқи башар (соли 1948), Паймони байналхалқӣ доир ба ҳуқуқи шаҳрвандӣ ва сиёсӣ (соли 1966), Конвенсия дар бораи ҳуқуқи кӯдак (со-ли 1989), Конвенсияи Аврупо дар бораи ҳифзи ҳуқуқи ин-сон ва озодиҳои асосӣ ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқие, ки ин масъаларо танзим менамо-янд, ба эътибор гирифта шуда-аст.

Дар қарори мазкур Принси-пи «Ошкоро будани муҳокимаи судӣ ва ҳуқуқи дастрасӣ ба итти-лоот оид ба фаъолияти судҳо» ба таври возеҳ ва фаҳмо тавзеҳоти дастури дода шуда баҳри якхе-ла иҷрои он дар амалияи судӣ тавсияҳои муфид пешниҳод гардидааст. Дар ноҳияи Рашт баҳри ошкоро гузаронидани мурофиаи судӣ бо ҳузури ҳамаи хоҳишмандон заминаҳои воқеӣ мавҷуданд. Мо мурофиаҳои су-диро ошкоро доир намуда, дар ин самт касе барои тантанаи адолати судӣ монеа эҷод наме-кунад.

Хуршед РОЗИҚЗОДААНДАЛИБ ,

судяи Суди ноҳияи Рашт

Суди ошкоро обрӯи моро меафзояд

(Аввалаш дар сањ.5)Муқанаъ, Яқуб ибни Лайс,

Абумансури Хуросонӣ, Исмо-или Сомонӣ, Љалолуддини Балхӣ, Абдурањмони Љомӣ, Ва-сеъ, Садриддин Айнӣ, Мирзо Турсунзода, Бобољон Ғафуров, Эмомалӣ Рањмон, Шириншоњ Шоњтемур, Нусратулло Махсум ва садњо нафари дигар, ки зикри ном ва корномањои њамаи онњо як китоби бисёрљилда хоњад шуд.

Бояд махсус таъкид намуд, ки баъди њазор соли бедавлатӣ миллати тољик тӯли бисту се сол мешавад, ки соњиби давлати соњибстиқлол ва миллист. Аз ин рӯ, мо љавонон дар оғози дав-латдории навини миллати худ қарор дорем ва давлату њукумат ва роњбарияти он барои сохта-ни як давлати воқеан њам озоду соњибистиқлол ва демократию њуқуқбунёд талош меварзанд. Аз сӯи дигар, аз нигоњи сиёсӣ ва иљтимоӣ вобаста ба падидањое, ки дар љањони муосир миёни

миллату халқиятњои мухтали-фи кишварњои љањон ба вуљуд омадаанд, агар андеша намоем, дар хоњем ёфт, ки дар марњилаи сохтани давлати миллӣ баланд бардоштани худогоњӣ ва худши-носии миллии љавонон дар ши-нохти меъёрњои миллатсозӣ, аз қабили фарњангу маданият, ди-ну мазњаб ва чандин масъалањои кулли вуљузъии дигари худию бегонаро донистани љавонон имконият медињад, ки миёни онњо фарқ гузоранд.

Яъне, ин ба он маъност, ки худшиносии миллӣ доштани љавонон дар замони муосир имкон медињад, ки давлату њукумат дар сиёсатњои дохи-лию хориљии худ, дар раванди миллатсозӣ, тамаддунофаринӣ, баланд бурдани сатњи иљтимо-ию иқтисодии мамлакат, густа-риш додани муносибатњои хуб бо кишварњои минтақа ва љањон, бењ шудани сатњи одобу

ахлоқ ва дигар њадафњое, ки аз қабл барномарезӣ намудааст, муваффақ гардад. Аз сӯи дигар, мо дар замони љањонишавӣ умр ба сар мебарем, ки фарњан-гу маданият ва одобу ахлоқи миллатњои аз љињати иқтисодӣ қудратманд фарњангу маданият, одобу ахлоқи бумӣ, дину мазњаб ва умуман гузаштаи давлату миллатњои хурд ва заифро мањв месозанд. Дар чунин шароити бисёр њам хатарнок, мо бояд андешаи дуруст намуда, барои донистан ва њифз намудани арзишњои милливу фарњангӣ, илмию таърихии гузаштаи мил-лати тољик, худогоњии миллӣ ва худшиносии табориро густариш дињем, то наслњои оянда аз онњо истифода баранд ва ифтихор на-моянд. Дар њамин росто, яке аз масъалањои бисёр ташвишовари дигар дар љомеа ин гаравидани љавонон ба гурӯњњои ифротӣ, террористӣ ва экстримистии

«Њизб-ут-тањрир», «Њаракати Исломии Узбакистон», «Ихвон-ал-муслимин», «Толибон», «ал-Қоида», «ДОИШ», «Гурӯњи 24» ва ғайра мебошад, ки бо идома ёфтани ин раванд, коршино-сон мегӯянд, амнияту суботи на танњо Тољикистон, балки амнияту суботи кишварњои Осиёи Марказӣ дар хатар аст. Аз суњбат бо чунин љавонон маълум мегардад, ки яке аз ил-латњои асосии гаравидани онњо ба чунин гурӯњњо, дар сатњи паст қарор доштани худшино-сии миллии онњост. Онњо дар бораи таъриху тамаддун, ма-данияту фарњанг, одобу ахлоқ, дину мазњаби миллати худ чи-зе намедонанд. Онњоро чунон мағзшӯӣ кардаанд, ки ба љуз аз таркондани худ ва куштани одамони дигар, чизеро дарк кар-дан намехоњанд. Барои њамин бояд, бахши маънавиёти њуку-матњои мањаллӣ дар самти кор

бо љавонон оид ба худогоњӣ ва худшиносии миллӣ корро бояд ба таври љиддӣ ба роњ монанд. Китобхонаву маркази синамо, шуъбањои маорифу фарњанг ва илму њунар бояд боз њам фаъо-лияти худро пурзӯр намоянд, то мардум ба хусус љавононро зери идеяи худшиносии миллӣ мут-тањид созанд…

Хулоса, густариши худшино-сии миллӣ дар замони муосир миёни љавонон метавонад, ба-рои риоя гардидани меъёрњои демократӣ, ки дар маркази он озодии инсон қарор до-рад, мусоидат намояд. Маса-лан, риоя намудани меъёрњои њуқуқӣ, иљро намудани қонун ва баланд бардоштани дони-ши њуқуқии одамон дар љомеа яке аз масъалањои худшино-сии миллӣ дар замони муосир аст, ки ба андешаи ин љониб, он барои устувор гардидани истиқлолияти миллӣ ва рушди љомеаи демократӣ дар Тољики-стон мусоидат менамояд.

Рустам НАБОТӢ

Худшиносии миллї

№ 44 (1086) 30 октябри соли 2014ТОЉИКИСТОН ТАЌРИЗ10

Дар мо одат шудааст, ки бисёр асарњоро нахонда ё хуб мегӯем ё нањ мезанем. Аз танќид мисли зањри мор метарсем.

Чандест, ки атрофи мақолаҳои танқидии Ҳадиса Қурбонова «миҷ-миҷ» аст. Дар доираҳои танг ё суҳбатҳои хоса ба сари шо-ира санги маломат мепартоянд.

Ман солҳои зиёде дар Ко-митети Телевизион ва радио, Комитети матбуот бо Ҳадиса Қурбонова ҳамкор будам. Дастнависҳояшро мехондам ва ҳоло ҳам мехонам. Аз чӣ бошад, ки дастнависи достони «Хаймаи Хайём»-ро ба ман наёварда, як-бора китобро овард, ки хеле зебо ороиш ёфта, тавассути нашриёти «Адиб», соли 2012 ба табъ раси-да буд. Достонро бо завқ хондам ва дар ҳайрат мондам. Шоира мавзуъро хеле хуб омӯхтааст, қариб ҳамаи сарчашмаҳо ва асарҳои тадқиқотию бадеии ба Хайём бахшидаи олимону адибонро аз назар гузарондааст. Бештар аз 70 номгӯй. Вале асосан ба рубоиёти ӯ такя мекунад.

Достони «Хаймаи Хайём», агар онро роман гӯем ҳам хато намешавад, 18 ҷузъи чопӣ аст. Аз нигоҳи ҳаҷм дар адабиёти тоҷик пас аз достони «Лайлӣ ва Маҷнун»-и Шамсиддини Шоҳин меистад. Дар адабиёти имрӯзаи мо одат шудааст, ҳар чӣ дар бораи мо бегонагон на-висанд, олӣ аст, агар худи мо нависем ба шубҳа ба он мени-гаранд. Ба «Хаймаи Хайём»-и Ҳадиса ҳам ҳамин ҳолат рух дод. Аз ҳамин сабаб мехоҳам баъзе қайдҳоямро, ки ҳангоми муто-лиаи китоб дар ҳошияҳояш ишо-ра карда будам, ба хонандагон пешкаш кунам. Достон бо «Су-руди насим» оғоз мешавад, ки маҷозест. Шоира образи насим, яъне бодро истифода мебарад, ки аз гузаштаю имрӯза паём ме-орад:

Лаҳни ту дорад сафои дилбарӣ,

Ин паём аз кӣ биориву барӣ?Ҷони ман баста ба зулфони

ту бод,Бандаи ҷаъди парешони ту

бод.Ин қадар ба ноз мемонӣ

қадам,Рӯи мижгонам бигир ин лаҳза

дамШоира аз насим илтиҷо

мекунад, ки ӯро ба кӯи Хайём барад. Пас аз «Суруди на-

сим» шоира савол мегузорад: «Кистӣ, Хайём?» Ва бузургии

Хайёмро васф мекунад.Сардафтари ишқи синасӯзе,

Аз ишқ ба дил чароғи рӯзе.Эй бар ту ҷаҳон хумору

шайдо,Нури хираде зи ту ҳувайдо.

(с.13)«Хаймаи Хайём» достонест

дорои хати сюжетӣ, аз ибтидои зиндагӣ, таваллуди Умари Хайём то интиҳои умри бобаракати ӯро дар бар мегирад. Шоира он чи ки дар таърихҳо дар бораи зин-

дагии Умари Хайём сабт шуда-аст, дастрас намуда, ба риштаи назм даровардааст. Ҳадиса аз ривоятҳо, ҳикоятҳо истифода мекунад. Дар баъзе қисматҳо рубоиёти Умари Хайёмро мео-рад. Ин услуб ҷанбаи маънавии асарро бақувват кардаанд.

Шоира дар қисми «Аҳди шабоб» замони ҷавонии Ума-ри Хайёмро тасвир мекунад, ки давраи ҷустуҷӯ, илмомӯзӣ, тааҷҷуб ва ҳайрати ӯст. Сухан аз ҳастии олам, бақои он, гардиши сайёраҳо ва тадқиқотҳои олимо-ни Ҳинд, Юнони қадим, Аҷам меравад. Ҳамаи инро ба риштаи назм кашидан кори саҳл нест. Вале Ҳадиса равону сода, фаҳмо воқеаҳоро ба мо мекушояд. Дар шинохтӣ олам баҳси Умари Хайём ва падараш Иброҳимро меорад. Тавассути андешаҳои тозаи худ он чи гузаштагон гуф-таанд, тақвият медиҳад.

Пас аз сипарӣ шудани давраи ҷавонӣ мо дар зиндагии Умари Хайём табадуллоте мебинем. Ак-нун ӯ ба олам бо тааҷҷуб мени-гарад. Ҳатто бо офаридгор баҳс мекунад:

Ё Раб, Ту гилам сириштаӣ, ман чӣ кунам?

Пашму қасабам Ту риштаӣ, ман чӣ кунам?

Ҳар неку баде, ки ояд аз ман ба вуҷуд,

Ту бар сари ман навиштаӣ, ман чӣ кунам?

…Ҳадиса ҳамин услубро моҳирона истифода карда, тағйироти руҳӣ ва ақлии Умари Хайёмро тасвир мекунад. Умари Хайём аз гардиши фалак, ҷабру навозишҳои он дар тааҷҷуб нест, балки баҳс дорад ва сабаби офа-риниш, ҳастию нестиро ҷустуҷӯ мекунад:

Хоҳам ки туро зи нав бисозам,Ҳам сӯз бибахшаму гудозам.

Бесуд ҳаме чӣ давр гардӣ,Не ҳамдили розу на ба дардӣ.

Кардӣ ту ато ба шаҳри гулгул,

Кӯрони замонаро ту афзун.Пас ман биравам зи дард аз

шаҳр,Чун боди равон ба паҳнаи

даҳр… (саҳ.52)Достони «Хаймаи Хайём»

аз номи шахси якум – Умари Хайём ҳикоят карда мешавад. Ҳар он чизе ки мо мехонем, Умари Хайём аз дидаву шуни-дааш мегӯяд. Дар достон меояд, ки Умари Хайём ба хонаводааш дар Нишопур хайру хуш карда, барои илмомӯзӣ ба Самарқанд меравад, ки ин сафари Ума-ри Хайём асоси таърихӣ дорад ва дар сарчашмаҳо омадааст. Ҳадиса аз нигоҳи Умари Хайём шаҳри Самарқандро ба тасвир мегирад. Самарқанд, шаҳри донишмандон, хирадмандон ва ҳунармандон аст. Ба ин ҷо корвонҳо аз Руму Русу Чин ме-оянд. Дар бозорҳояш ҳама чиз фаровон аст:

…Чун мавҷи дамон шинос бозор,

Чун чархи замон шинос бозор.Чун сӯзани хаймадӯз пуркор,

Вақт аст давон чу аспи бебор... (с.63)

Дар ин шаҳр устохонаҳои оҳангарӣ, дуконҳои бофандагӣ, нонвойхонаю ошхонаҳо, даҳҳо ранг асбоби рӯзгор, матоъҳои қиматбаҳо мавҷуданд, ғизоҳои болаззат тайёр мекунанд. Ба Умари Хайём бозори китоби Самарқанд хеле писанд меояд, ки он рамзи донишу ақлу хира-ди мардум аст. Дар Самарқанд Умари Хайём ба забони аҳолӣ, гуфтугӯи сокинони он диққат медиҳад, ки ба тоҷикӣ сухан ме-гуфтанд ва лафзашон ҳам фаҳмо ва ҳам шево буд.

Аз омадани Умари Хайём ба Самарқанд малики шаҳр боха-бар мешавад ва ӯро ба ҳузураш мехонад, аҳвол мепурсад, Ума-ри Хайём мегӯяд ба хотири илмомӯзӣ омадаам:

…Хоҳам ки ба гӯшае ниши-нам,

Гул аз чамани ҳунар бичинам. Ошиқ ба ҷурми осмонам,

Саргаштаи кӯчаи ҷаҳонам.Донам, ки ба Каҳкашон чӣ

коҳест,Бар ҷониби вай чи гуна

роҳест… (с.65)Умари Хайём дар Самарқанд

илм меомӯзад, ба шахсо-ни муътабари он, мадрасаҳо, имомҳо, донишмандон шинос мешавад. Пас ба Бухоро сафар мекунад. Дар Бухоро ҳам ӯро гарм истиқбол мегиранд. Ҳадиса аз нигоҳи Хайём Бухороро чунин васф мекунад:

Чун дид раҳу дари Бухораш,Боғу чаману чи лолазораш,

Ҳар кӯчаву растаи биҳишташ,

Корезу замину дашту кишташ.

Ҳам қасру сарою ҳам мадорис, Ҳам хурду калонш гарми

тадрис.Аз рахту матои бемисолаш,

Гӯянд фасонаи камолаш.Аз қолии бофтаи бухорӣ,Бурданд ҳама ба ёдгорӣ...

(с.76)Аз рӯи тасвири Ҳадиса Хайём

ҳашт сол дар Бухоро мемо-над. Ҳамаи илмҳои замонро меомӯзад. Сипас, ба амири Бухо-ро аз номи Хоҷа Низомулмулк – вазири аъзами Салчуқиён нома мерасад, ки Хайёмро ба Исфаҳон фиристад. Хайём ба Исфаҳон сафар мекунад. Шоира аз номи амири Бухоро Низомулмулкро чунин васф мекунад:

Ӯ пушту паноҳи олимон аст,Бо ақлу хирад сари замон аст.

Ӯяст вазири некфоле,Эзид бидод варо камоле.(с.78)

Шоира сафари Умари Хайёмро ба Исфаҳон, хусусан ҳаракати корвон, тасвири роҳ, бод, сорбон, регу талҳоро равшан ба риштаи назм мекашад.

Регҳои раҳ бигӯӣ мавҷи об,Чун шавӣ наздик, бинӣ, ки

сароб.(с.82)

***Ҳокими саҳрост боди даргу-

зар,Гоҳ мебӯсад туро аз рӯю сар.

Шодмон аз корвону раҳравон,Рақсҳое мекунад андар миён...

(с.82)Ҳадиса пас аз тасвири

манзараҳои роҳу ҳаракати кор-вон ва ҷидду ҷаҳди сорбон, меояд сари он ки дар ин роҳи тӯлонӣ Умари Хайём дар чӣ андеша аст, аз фикраш чӣ мегузараду чӣ муаммоҳоро мехоҳад ҳал кунад? Умари Хайём бештар падарашро ба хотир меорад, ки ба ӯ мегуфт, сӯи ҷар нигаҳ кун, роҳ чи гуна морпеч аст, аз он бояд ту бигзарӣ. Пар каш чун уқоб, то расӣ бар ошёни офтоб. Зиндагӣ мушкил аст, касони оқил метавонанд бизиянд. Дар ин сафари тӯлонӣ Умари Хайём Носири Хусравро ба ёд меорад, ки дар «Сафарно-ма» шаҳри Исфаҳонро тасвир карда, рӯдҳояшро зарфишон, боғҳояшро роҳати ҷон, ҳавояшро пурсафо, қасрҳояшро овозадор, хокашро ҳосилхез, бозорашро пур аз аҷносу мавод ва ғайра мегӯяд.

Оқибат корвон ба Исфаҳон мерасад. Умари Хайём шаҳрро бо чашми худ мебинад, бо ва-зири аъзам Хоҷа Низомулмулк вомехӯрад. Ҳадиса мулоқот ва суҳбати онҳоро моҳирона ба риштаи назм мекашад.

Лек давлат не ба лашкар, не ба мол,

Мешавад шуҳратфизову некфол.

Баҳри давлат ҳаст лозим фозилон,

З-он дурахшад тоҷи давлат дар ҷаҳон.(с.94)

Дар достон муносибати хуби Низомулмулк, Маликшоҳ ни-сбати Умари Хайём, сохтмони расадхона, ҳамкории Умари Хайём бо Ҳазинӣ, Лукарӣ, Май-мун тасвир ёфтааст. Олимон ба омӯхтани ҷирмҳои осмонӣ, ҳаракати онҳо шуруъ мекунанд, тақвими нав, «Тақвими Ҷалолӣ»-ро месозанд, ки то имрӯз яке аз саҳеҳтарин тақвимҳо ба ҳисоб меравад. Фаъолияти Умари Хайём бо ин анҷом намеёбад, ӯ дар сафарҳои султон ҳамроҳӣ мекунад, обу ҳаво, барору нобарориҳоро пешгӯӣ менамо-яд ва дар бемориҳояш моҳро бо алафҳо табобат менамояд. Хайём ҳамеша суҳбатҳои худро шогир-ди Абӯалӣ Сино мешуморад.

Бояд гуфт, ки давраи салтана-ти Маликшоҳ давраи авҷ ва ка-молоти кишвари Салчуқиён буд. Онҳо сарҳадҳоро ором карда, ди-ни исломро дар бисёр кишварҳо тақвият дода буданд. Ҳамин руҳ, ҳамин вазъият дар достон эҳсос мешавад.

Ҳадиса ишқи Умари Хайём ва Ёсумаро, ки дар бисёр асарҳои ба зиндагии Умари Хайём бах-шида, омадааст, дар достонаш ба тасвир мегирад:

Зулфаконаш дар шикан андар шикан,

Атри мӯи ӯ будӣ мушки хутан.

Хандаҳояш гулфишонам буд ба сар,

Тири мижгонаш халидам бар ҷигар. (с.103)

Замоне, ки Умари Хайём ба Самарқанд меравад, Ёсума дар Нишопур мемонад. Сафа-ри Умари Хайём тӯл мекашад, Ёсумаро ба тоҷире ба шавҳар медиҳанд. Вале ишқи ӯ аз дили Умари Хайём сутуда намешавад. Ӯро ҷустуҷӯ мекунад, мегӯянд, ки тоҷире Ёсумаро ба сӯи мулки Ҳалаб бурдааст.

То наёбам ман туро, дил шод нест,

Бе ту дунёи дилам обод нест... (с.105)

Гузашта аз ин манзараҳои ишқӣ Ҳадиса ба тасвири базмҳои султон Маликшоҳ ва фитнаю иғвоҳои дохили дарбор мегуза-рад.

Ҳадиса дар достон аз воқеаҳои таърихӣ дур намеравад, хидмати Умари Хайёмро дар илми нуҷум, алҷабр, кимиё, шеъру шоирӣ возеҳ ба тасвир мегирад. Вазъи сиёсӣ, иҷтимоии замонро ни-шон медиҳад. Фалсафаю мантиқ ва илмҳои Юнони қадим, хид-мати олимони гузаштаю замони Умари Хайёмро ёдовар мешавад. Бояд гуфт, ки воқеаҳои достон васеъ ва доманадоранд. Ҳадиса заҳмати зиёде кашида, тавассути образҳои мусбату манфӣ, типию ҷузъӣ вазъи замонаро ба хонанда равшан мекунад. Умари Хайём меҳваре аст, ки воқеаҳо дар атро-фи сарнавишти ӯ давр мехӯранд.

Ҳадиса дар боби «Хонаи ситораҳо» образи Умари Хайём ва ҳамкоронаш бо Лукарӣ, Васетӣ, Хазиниву Музаффаро равшан мекушояд. Ин боб ба таҳқиқи ҷирмҳои осмонӣ бах-шида шудааст. Эътироф бояд кард, ки масъалаҳои фалсафӣ, ахтаршиносӣ, ҳандаса, риёзиёт ва дигар илмҳои дақиқро ба риштаи назм кашидан, кори саҳл нест, вале шоира бо камо-ли тавоноӣ ин матлабҳоро ба ҷо овардааст. Симои Умари Хайём ҳамчун олими энсклопедист пе-ши назари хонанда ҷилвагар ме-шавад. Дар тасвири Ҳадиса Ума-ри Хайём олими ҳамаҷониба, инсони пок, дорои қалби ҳассос ва андешаҳои равшан аст. Дар пеши ӯ садҳо муаммоҳои ҳал на-шудаи олам меистад: ҳам ишқ, - ҳам пайдоиши олам, ҳам давр хурдани сайёраҳо, омадану раф-тан ва ғайраҳо. Хайём аз муҳите, ки зиндагӣ мекунад, берун нест. Моҷароҳои дохилӣ қалби ӯро ба ранҷ меоранд. Вале ӯ руҳафтода нест. Роҳи наҷотро дар дониш, илм ва ҷустуҷӯ мебинад.

Дар достон образи Низомул-мулк, пас аз Умари Хайём, яке аз симоҳои барҷаста ба назар мерасад. Бояд гуфт, ки дар та-свири нақши ин риҷоли таърихӣ Ҳадиса, пеш аз ҳама, аз «Сиё-сатнома», «Таърихи Байҳақӣ», таърихи Ибни Асир «Ал комил фи таърих» истифода бурдааст. Образи Низомулмулк обра-зи мусбат буда, нақши бузур-ги ӯ дар системаи давлатдории Салчуқиён возеҳ қаламдод шуда-аст. Маҳз Низомулмулк, ҳамчун вазир, машваратчии

(Давомаш дар сањ.13)

НОТАВОНӢ Ё НОБИНОӢ

№ 44 (1086) 30 октябри соли 2014 ТОЉИКИСТОН 11МАВЛУДНОМА

Масъули гўша Ёрмуњаммади Сучонї. • E-mail: rahimzoda@pressa.tj

Таќвими

30 октябр БАХТДАВЛАТ МУРОДБЕКОВ (1919-1998), 95- солагии зодрӯзи

қутоспарвар, Қаҳрамони Меҳнати Сотсиалистӣ.ТОЛМАС САЙФИДДИНОВ (1954), 60- солагии зодрӯзи олими

соҳаи техника. НУСРАТИ РАҲМОНӢ (1929-2000), 85- солагии зодрӯзи шоири

эронӣ.

31 октябр ЭРГАШ БОБОЕВ (1934-1994), 80-солагии зодрӯзи забоншинос

(англисӣ). АЛЕКЕСЕЙ ЗЕГЕЛМАН (1924), 90- солагии зодрӯзи доктори

илми химия.ҶАМОЛИДДИН ШАМСИЕВ (1954), 60- солагии зодрӯзи до-

ктори илми тиб, профессор. ЗАЙНИДДИН ШАРИФОВ (1934), 80 - солагии зодрӯзи олими

соҳаи тиб.

1 ноябрОИМ АБДУЛЛОЕВА (1939), 75- солагии зодрӯзи олимаи соҳаи

иқтисод.БИСАБОҲАТ ИСМОИЛОВА (1939), 75- солагии зодрӯзи доктори

илми таърих.БАҲРОМ ФИРӮЗ (1939-1994), 75- солагии зодрӯзи шоир ва на-

висанда, Корманди шоистаи маданияти Тоҷикистон.САРВИНОЗ ҲОҶИЕВА (1964), 50- солагии зодрӯзи рассом, жур-

налист.

2 ноябр БОЗОРАЛӢ АСЛАМОВ (1964), 50- солагии зодрӯзи журналист.МӮСО ҒУЛОМ (1909-1971), 105- солагии зодрӯзи шоир.АҲАДБОЙ ТЕШАЕВ (1944), 70 солагии зодрӯзи доктор илми

иқтисод, профессор.САЙДАЛӢ ТОҲИРОВ (1939), 75- солагии зодрӯзи олими соҳаи

техника (роҳсозӣ).

3 ноябрИБРОҲИМ ҚОСИМОВ (1934-2004), 80- солагии зодрӯзи му-

аррих.МАСЪУД МУЛЛОҶОНОВ (1929), 85- солагии зодрӯзи адабиёт-

шинос, мунаққид, Корманди шоистаи маданияти Тоҷикистон.ҶАЛИЛ ПИРИЕВ (1964), 50- солагии зодрӯзи доктори илми

иқтисод, профессор.ФАРЗОНА (ИНОЯТ ХОҶАЕВА) (1964), 50- солагии зодрӯзи

Шоираи халқии Тоҷикистон, дорандаи Ҷоизаи давлатии ба номи Рӯдакӣ.

4 ноябрАБДУРАҲИМ АБДУЛЛОЕВ (1944), 70- солагии зодрӯзи олими

соҳаи педагогика.МИРА БУБНОВА (1929), 85- солагии зодрӯзи муаррих. САРДОР РАҲДОР (1954), 60- солагии зодрӯзи шоир.АБДУҶАЛИЛ САМАДОВ (1949-2002), 65- солагии зодрӯзи ар-

боби давлатӣ.БЕКНАЗАРИ ТӮЙНАЗАР (1949), 65- солагии зодрӯзи шоир

(Самарқандӣ). ОЛИМҶОН УМАРОВ (1939-1998), 75- солагии зодрӯзи наттоқи

радио, журналист.

5 ноябрЗАФАР АСЛОНОВ (1964), 50- солагии зодрӯзи олими соҳаи

иқтисод.АҲРОР МУХТОРОВ (1924-2008), 90- солагии зодрӯзи доктори

илми таърих, профессор, академики АИ Тоҷикистон, Ходими шои-стаи илми ҷумҳурӣ, дорандаи Ҷоизаи давлатии ба номи Ибни Сино.

ҶАМОЛ ҚОСИМОВ (1919), 95- солагии зодрӯзи олими соҳаи кишоварзӣ, профессор.

ЭШОНҚУЛ НӮЪМОНОВ (1919-1991), 95- солагии зодрӯзи до-ктори илми химия, профессор, академики АИ Тоҷикистон, Ходими шоистаи илми ҷумҳурӣ.

Мӯйсафедони 80-90-со-л а и м а в з е и К у л о л и и дењшӯрои Рӯдакии ноњияи Панљакент наќл мекунанд, ки бобои Абдумалик се хи-слати аљиб доштанд.

Якум, дењқони асил ва њалол-кор буданд. То 1-1.5га тамокуро танњо худашон дар мавзеи Тангӣ бо ањли байташон парвариш мекарданд. Пас аз шудгор ва ба тартиб овардани замин сан-ги 0.5-1 кг-ро аз соњили рӯди Рӯз ҷудо карда, ба сари замин њаво медоданд. Агар санг ба хок фурӯ равад меболиданд ва агар не хашмгин мешуданд, ки механизатор киштро сарсарӣ анҷом додааст. Бояд ба замин пас аз кӯчати растанӣ коркарди иловагӣ кард. Яъне бо зоғнӯл ва тешаи бобоӣ нарм мебояд кард.

Хислати дуюмашон он буд, ки истеъмоли чойи кабудро дӯст медоштанд. Завҷаи мӯйсафед – кампири Сурайё аз ин хислати шавњарашро медонист. Шояд аз њамин сабаб “Мардак чой ло-зим аст?” - гӯён гирди ӯ парво-на мешуд, ки мабодо оби хунук истеъмол накунад, ки лоғар шу-да саломатиаш нохуб шуданаш мумкин аст...

Савумаш он аст, ки мењмондӯст ва суњбаторо бу-данд. Қариб тамоми мардуми Вору аз Кулолӣ гузашта, озими Советобод (њоло Рукнобод. – Ф.Њ.) ва Панҷакенту Самарқанд мешуданд. Њам дар вақти сафар ва њам баъд аз сафар мењмони

бобои Абдумалик ва ањли бай-таш мешуданд. Аз њар тараф суњбатњо мешуд. Мӯйсафед аз номи Ҷомӣ таъкид мекард:

Њар амал дорад ба илме эњтиёҷ,

Кӯшиш аз дониш њамегирад ривоҷ.

Он чи худ донӣ, равиш мекун дар он,

В-он чи не, мепурс аз дони-шварон.

Хуш бувад хоки дари фозил шудан,

Бандаи фармони соњибдил шудан...

Њамин хислатњои падар ба пи-сарони шодравонаш Абдуҷалол ва Зиёбой низ њамчун мерос гу-заштааст. Абдуҷалол роњи па-дарро интихоб карду як умр бо замин сару кор дошт. Дар мав-зеи Марғедар аз 1га то 400-500 сентнер картошка мегирифт.

Зиёбой касби омӯзгори ва-рзишро думбол гирифт. Пас аз хатми ДТҶТ ба донишҷӯён но-зукињои ин соњаро омӯхт. Барои мардуми куњистон дар Душанбе хонаи умед ва мушкилкушо гар-дид. Хонаи сењуҷрагиаш њамеша пур аз мењмон буд.

Қариб дасти тамоми дармон-дагонро гирифтааст. Ба ҷавонон роњи дурусти зиндагиро њидо-ят мекунад. Аз соњибмактабии олимон ва рӯзноманигорони шинохта М. Осимӣ, Ю.Б. Исоқӣ, Т. Бобоев, А. Афсањ-зод, А. Сатторзода, М. Шера-лизода, Ш. Мухтор, Д. Дӯст, А. Ғаффоров бо шавқ нақл ме-карданд, ки эшон ғаввоси илм шуда, ба халқу мењан манфиати зиёде овардаанд.

Дар бораи такмили ихтисос ва касби дӯстдошта бо ҷиддият њарф мезад. Бозии шоњмотро беандоза дӯст медошт. Њарифе набуд, ки бо ӯ баробар шавад. Дар вақти рондани донаи асп ба сӯйи дигар байти Фирдавси-ро оњиста-оњиста бо лањни аҷиб замзама мекард:

Пиёда бидонанду пилу сипоњ,Руху аспу рафтори фарзину

шоњ.Зиёбой ба њар як донаронии

мо эътибор медоданд. Таъкид мекарданд, ки дар вақти зарурӣ аспи давандро ба кор баред ва гуфтаи шоирро фаромӯш наку-нед:

Инон каш, давои аспи анде-шаро,

Ки дар рањ хатарњост ин бешаро.

Дар мавриди хатари зиёд аз ҷониби њариф фили ҷангиро бо дастони қавиашон ба бозӣ ме-дароварданду такя ба суханони Низомии Ганҷавӣ мекарданд:

Чу дар ҷанги филон кӯшои каманд,

Дињӣ шоњи Каннуҷро фил-банд.

Илова бар ин, Зиёбой одати аҷибе доштанд. Њар якшанбе нигорандаи ин сатрњоро чун Њайдаралӣ, Њабибулло, Мубо-риз, Аловиддин, Мањмаднабӣ ва ғайра бо нони гарми дегдонӣ ва оши палови алобӣ зиёфат медо-данд. Азбаски мо донишҷӯёни курсњои гуногун будем, аз са-ловати устод безобита мешудем. Аз меъёр кам хӯрок мехӯрдем.

Муаллим шӯрида мегуфтанд: “Як донишҷӯи њамшафати дења-атон баробари њамаи шумо нону ош мехӯрад”. Бо ин хӯрдан чӣ мешавад?! Омин, аз пайи дарс шавед...

Сад дареғ, ки имрӯзњо мањал-лаи 46 ва гулбоғњои Душанберо фориғ аз кор сайр мекунаму ёди он рӯзњо пеши назарам меояд, ки муаллими бузург дар бари мо нестанд. Зиёбой аз хонаи чашм ба хонаи дил рафтаанд.

Анъанаи он касро њамсара-шон апаи Њабиба, фарзандона-шон Манучењр, Сипењр, Бузург-мењр ва Сурайёву Муњайё идома дода истодаанд. Руњи устод бо мост ва њама ихлосманди эшон аз забони шоир мегӯянд:

Як рањ ба дуо маро кунӣ ёд,Сад рањ ба ту рањмати Худо

бод!

Фарњод ЊУСЕЙНЗОДА, мудири кафедраи

фанњои гуманитарии ДТИОМТОК-и ДМТ,

номзади илмњои филологӣ

Инонкаши аспи андеша

№ 44 (1086) 30 октябри соли 2014ТОЉИКИСТОН12 ТАБЛИЃ

• Таъҷилан! 3-ҳуҷрагӣ, ошё-наи 1, дар шароити хуб, назди-кии ибодатхонаи немесҳо. Тел. 900-85-60-99

• Toyota Corolla, соли баро-риш 2013, рангаш хокистаранг, то имрӯз 16.000 км гаштааст, 13.000 у.е., имкони боз савдо кардан дорад. Тел. 44-600-03-46, 915-80-78-65, 93-548-57-57

• Аробачаи нави маъюбӣ. Тел. 938-52-92-95

• Насби антенаи НТВ плюс, Континент ва дигар антенаҳо- Андрей. Тел: 918-76-74-08

• Панҷара, панҷараи оҳанин, дарвоза, дарвозаҳои оҳанин, пештоқ, қатораи панҷараҳо. Тел: 918-44-02-33, 935-44-02-33, 907-44-02-33

• Адвокат, ёрии ҳуқуқӣ дар корҳои оилавӣ, ҷиноятӣ, иқтисодӣ, гражданӣ, рӯёнидани қарз, ҳимояи қарздор, бастани шартномаҳо. Тел. 93-445-97-97, 917-96-75-57

• Маркази тибби халқии “Ки-миёи саодат”: ҳамаи намуди паразитҳо, кирмҳо ва гиҷаҳо “шлакҳо”, дисбактериоз, сангҳои рӯда, (лямбля, острит-са, аскарида ва ғ.) табобат меку-над, суроға: н. Рӯдакӣ, ҷамоати Зайнабобод, деҳаи Сароб (Ком-мунизми пештара), тел: 901-500-760, 919-01-71-73, 917-33-33-55, 918-12-52-12

• Шартномаи хариду фурӯши гумшудаи кафеи яхмосфурӯшӣ, бо суроғаи кӯчаи Дӯстии халқҳо 31, зери таҳти № 3Д-128 аз 29.11.11 сол ба номи Шарипов Шералӣ Мирзоалиевич бе эъ-тибор дониста шавад.

• Шиносномаи гумшудаи се-рияи L 3632402 шаҳрванди Ҳиндустон ба номи Барала Ви-кас, бе эътибор дониста шавад.

• Шиносномаи гумшуда се-рияи ОА 1577175 шаҳрванди Афғонистон, ба номи Халил Аҳмад Мир Аҳмад, бе эътибор дониста шавад.

• Шаҳодатномаи ба қайдгирии № 9298 аз 07.05.1979 с., бо суроғаи кӯч. Пахтакор 54, ки ба номи Мусобеков Фазлид-дин Абдурашидович тааллуқ дорад, бо сабаби гум шуданаш бе эътибор дониста шавад.

• Шартномаи қарзи гумшуда бо ДШ № 0479157 ва дастхат дар бораи гирифтани қарз аз 14.04.2014 с., бе эътибор дони-ста шавад.

• Дипломи гумшудаи ТСИ 006289 аз 28.06.2000 г., ки онро Донишкадаи давлатии тиббии Тоҷикистон ба номи Абуали ибни Сино ба Султонова Анзу-рат Авғоновна додааст, бе эъти-бор дониста шавад.

• Дипломи гумшуда ТВ-I № 048320 аз 22 июн 1990 с., рақами қайдаш № 13, ки онро Универ-ситети давлатии Тоҷикистон ба номи Ленин, ба Дрозденко Людмила Андреевна додааст, бе эътибор дониста шавад.

• Дипломи гумшуда ТСИ № 008960 аз 09.07.1999 с., рақами қайдаш № 484, ки онро Дониш-кадаи тиҷоратии Тоҷикистон ба номи Сатторов Мирзоали Ҳасаналиевич додааст, бе эъти-бор дониста шавад.

• Шаҳодатномаи гумшуда, РЯМ 0130035538 аз 23.12.2010 с., ба номи Абдуалимов Абдуразоқ Наимович, бе эъти-бор дониста шавад.

• Дипломи гумшуда ДТО № 0068019, рақами қайдаш № 2120 аз 06 июл соли 1996, ки онро Донишкадаи давлатии забонҳои Тоҷикистон ба Нуро-ва Шаҳло Нуралиевна додааст, бе эътибор дониста шавад.

• Аттестати гумшуда ГТС№0027339 оиди маълумоти миёна, ки онро соли 2003 мак-таби миёнаи № 42 ш. Душанбе н. Фирдавсӣ ба Нуриддинов Фирӯзҷон Насриддинович до-дааст, бе эътибор дониста ша-вад.

• Билети донишҷӯии гумшуда № 269/11, ки онро соли 2011 Донишкадаи соҳибкорӣ ва хиз-мат ба Ализода Шуҳратҷони Муродалӣ додааст, бе эътибор дониста шавад.

• Билети донишҷӯии гумшуда № 78/10, ки онро соли 2010 До-нишкадаи соҳибкорӣ ва хизмат ба Бобоев Комрон Қосимович додааст, бе эътибор дониста шавад.

• Варақаи гурезагии гумшуда № 044087 ба номи Саид Муҳаммад Ризо Саид Абдул Ба-сир бе эътибор дониста шавад.

• Шаҳодатномаи гумшудаи курси мактаби ронандагии № 411484, ки онро ҶДММ «Гар-диш» 29-11-13 ба Холиқов Некрӯз Файзуллоевич додааст, аз эътибор соқит дониста ша-вад.

• Соҳибкори инфиродӣ Руб-цов Владимир Михайлович, РЯМ 0930074925, РМА 095224616, фаъолияташро қатъ менамояд.

• Соҳибкори инфиродӣ Муҳаммад Ориф Додхон, РЯМ 0330139224, РМА 037288790, фаъолияташро қатъ менамояд.

• Соҳибкори инфиродӣ Хо-лов Маҳмадулло Махатович, РЯМ 0430109222, РМА 025036583, фаъолияташро қатъ менамояд.

• ООО «СИТОРАИ ДУРАХ-ШОН», ки бо шаҳодатномаи зери таҳти № 0264408, РЯМ зери таҳти № 0210017849, аз 02.04.2013 сол, ИНН зери таҳти № 020040740, 1.11. 2014 сол фаъолияташро қатъ менамояд. Ҳамаи арзу шикоятҳо муддати 10 рӯз қабул карда мешаванд.

• Соҳибкори инфиродӣ Ша-кирова Дилором Адиловна, ки бо шаҳодатномаи№ 0080943, РЯМ 0430036714, ИНН 045294906, фаъолияташро қатъ менамояд.

• Соҳибкори инфиродӣ Тоҷиддинов Меъроҷиддин Қиёмиддинович, ки бо шаҳодатномаи № 0117292, РЯМ 1230117589 аз 19.06.2014 с., фаъолияташро қатъ менамо-яд.

• Соҳибкори инфиродӣ Бобо-ев Ҷафаршо Додарович, ки бо

шаҳодатномаи № 0121017, РЯМ 0430169557 аз 05.05.2014 с., ИНН 045389829, фаъолията-шро қатъ менамояд.

• Соҳибкори инфиродӣ Мах-камов Рустам Азамович, ки бо шаҳодатномаи № 0102498, РЯМ 0430163745 аз 03.03.2014 с., ИНН 045156908 аз 04.02.2014 с., фаъолияташро қатъ менамо-яд.

• Соҳибкори инфиродӣ Юну-сов Баҳром Баҳруллоевич, ки бо шаҳодатномаи № 0123131, РЯМ 0130108926 аз 08.10.2014 с., ИНН 015149173 аз 30.11.2007 с., фаъолияташро қатъ менамо-яд.

• Соҳибкори инфиродӣ Кванчиани Руслан Гивиевич, ки бо шаҳодатномаи № 0152344, РЯМ 0330115904 аз 18.02.2011 с., ИНН 045659048 аз 18.03.2009 с., фаъолияташро қатъ менамо-яд.

• Соҳибкори инфиродӣ Со-биров Дониёр, ки бо шаҳодатномаи № 0161387, РЯМ 0430074884 аз 18.02.2011 с., ИНН 045009208 аз 15.07.1999 с., фаъолияташро қатъ менамо-яд.

• Соҳибкори инфиродӣ Абду-алимов Абдуразоқ Наимович, РЯМ 0130035538 аз 23.12.2010 с., ИНН 015201835, фаъолията-шро қатъ менамояд.

• ҶДММ «Рамзинар» РЯМ

0410011782, РМА 040031435 фаъолияташро қатъ менамояд . Ҳамаи арзу шикоятҳо муддати 1 моҳ қабул карда мешаванд.

• Соҳибкори инфиродӣ Ҷамолова Зумрат Иброҳимовна, ки бо шаҳодатномаи №0231786, РЯМ 0330177962, РМА 035026355 соҳибкорӣ дошт, фаъолияташро қатъ менамояд.

• Соҳибкори инфиродӣ Хор-кашов Ғайратшо Саломатшое-вич, ки бо шаҳодатномаи №0220859, РЯМ 1930024690, РМА 036021448 соҳибкорӣ дошт, фаъолияташро қатъ ме-намояд.

• Соҳибкори инфиродӣ Давроншоҳи Саломатшоҳ Тош-матзода, ки бо шаҳодатномаи №0012039, РЯМ 1930029567, РМА 195266011 соҳибкорӣ дошт, фаъолияташро қатъ ме-намояд.

• Соҳибкори инфиродӣ Исае-ва Рано Кашкариевна, ки бо шаҳодатномаи №0231667, РЯМ 0430114979, РМА 046022085 соҳибкорӣ дошт, фаъолията-шро қатъ менамояд.

• ҶДММ «Спутник», воқеъ дар н. Фирдавсӣ, № 0016630, РЯМ 0310002074, РМА 030010961 барҳам мехӯрад. Ҳамаи арзу шикоятҳо дар даво-ми як моҳ қабул карда меша-ванд.

Шумо метавонед эълонњои

худро тавассути смс бо раќами 7777 ба мо фиристед.

Телефон барои маълумот 238-78-78

Мефурўшам Њавлї

Барњам мехўрад

Саломатї

Хизматрасонї

Эътибор надорад

 

JOB VACANCIES 

UNDP is the United Nations' global development network, an organization advocating for change and  connecting  countries  to  knowledge,  experience  and  resources  to  help people  build  a better life. We are on the ground in 177 countries, working with them on their own solutions to global and  national  development  challenges.    UNDP  has  been  on  the  ground  in  Tajikistan  since  1994. UNDP’s  programme  in  the  country  consequently  represents  a  broad  spectrum  of  activities, including  Poverty  reduction;  Good  governance;  Crisis  prevention;  Energy  and  environment  and Reducing burden of HIV/AIDS, Malaria and Tuberculosis 

UNDP Tajikistan is seeking to recruit: 

• Monitoring and Evaluation Officer (UNDP GFATM;  Contract Type: SC;  Duty Station: Dushanbe,  Deadline:  5 November 2014); 

 For  detailed  Job  Descriptions  and  instructions  for  submission  of  applications  please  visit  our  website:    http://www.undp.tj. Applications without  the  completed application  form will be  treated as  incomplete and will not be considered for further assessment.  Only shortlisted candidates will be contacted. Qualified female candidates are strongly encouraged to apply. To stay updated  on  our  Vacancy  Announcements  please  join  us  on  Facebook: http://www.facebook.com/pages/RecruitmentUNDP‐Tajikistan/141125059321554 

Гуногун

Ҷамила Ҷамолова, журналист ва тарҷумони шинохта дар син-ни 48-солагӣ аз олам даргузашт.

Ӯ фарзанди шоири маъруфи ӯзбекзабони Тоҷикистон Ул-мас Ҷамол мебошад. Марҳум соли 1966 дар шаҳри Душанбе таваллуд шуда, соли 1988 До-нишкадаи забон ва адабиёти рус (имрӯза Донишкадаи давлатии забонҳои Тоҷикистон)-ро хатм кардааст. Ҷамила Ҷамолова фаъолияти меҳнатиашро ҳамчун омӯзгори фанҳои забон ва ада-биёти рус дармактаби миёнаи таҳсилоти умумии №54-и шаҳри Душанбе оғоз намуда, мин-баъд ҳамчун муаллима то со-ли 2004 дар мактабҳои миёнаи таҳсилоти умумии №94 ва №78 фаъолият кардааст. Соли 2004 фаъолияти журналистиро дар газетаи «Замондош» оғоз кар-да, аз соли 2007 то соли 2013 дар ҳафтаномаи «Халқ овози» дар вазифаҳои гуногун кор мекард.

Аҳли эҷоди ҳафтаномаи «Тоҷикистон» ва «Pressa.tj» ба пайвандону наздикони марҳум сабру таҳаммул хоҳонанд.

Ќаламкаше ин дунёро тарк кард

№ 44 (1086) 30 октябри соли 2014 ТОЉИКИСТОН 13ТАЌРИЗ

(Аввалаш дар сањ.10)Султон, гоҳо сарлашкар, дав-

лати Салчуқиёни бодиянишин-ро дар асоси девондории аҳди Сосониёну Сомониён такмил дод. Шуҳрати кишвар, забони тоҷикӣ-форсӣ, илму ҳунарро боло бурд. Бе Низомулмулк Умари Хайём наметавонист, ки тамоми ҳастияшро ба илми нуҷум, алҷабр, риёзиёт, кимиё ва фалсафа бахшад.

Дар достон дасисаҳо ва сӯйиқасдҳо ба Низомулмулк тибқи ривоятҳои таърихӣ ҷой дода шудаанд.

Дар достони «Хаймаи Хайём» бо номи «Оташ» бобест, ки ба назари банда хеле ҷолиб намуд. Агар мо дигар қисматҳои достон-ро истисно кунем, ҳамин боб достони алоҳидаро мемонад, ки мислаш дар адабиёти муосири мо кам аст. Чуноне қаблан ишо-ра кардем ва гуфтем, ки «Хаймаи Хайём» бо илҳом, завқ ва дони-ши васеъ иншо шудааст. Вале дар ин боб қудрати сухангӯйии Ҳадиса бештар зоҳир мешавад. Боби «Оташ» 33 саҳифаи кито-бро дар бар мегирад. Боб бо чу-нин мисраъҳо оғоз мешавад:

Худоё, шукр бо ин бениёзӣ,Зи ин даргоҳи ҳиммат гашта

розӣ.Бихоҳам чун насими

шӯхшанге,Қабо аз боғи гулҳо ранг-ранге,

Равам бар роҳи хуршед ихтиёрӣ,

Шукуфам ҳамчу гулҳои баҳорӣ…(с.146)

Чуноне қаблан гуфтем, ро-вии достон Умари Хайём аст. Ин услуб ба шоира имконият додааст, ки воқеаю ҳодисаҳо ва андешаҳои гуногунро бова-рибахш, мутаассир тасвир ку-над. Хайём дар хусуси фалак, Каҳкашон, моҳу ситораҳо, офтоб ва асрори онҳо фикр мекунад. Ӯ ягона олим, файласуф аст, ки пас аз Ибни Сино бо ҷуръат ба кашфи ҳастию нестӣ машғул аст. Умари Хайём аз сафари Низо-мулмулк ба Боғдод огаҳӣ дорад ва дар хавф аст ва медонад, ки душманон қасди ҷони вазир до-ранд. Ва хавфаш беҳуда набуд, чунки дида буд. Дар ин сафар навкарони фиристодаи Саббоҳ ба ҷигаргоҳаш наштар мезананд.

Моҷароҳои дарбор дили ӯро танг мекунанд, дарбор-ро «ғурбатсаро»-е медонад. Мехоҳад, ки аз ӯ берун равад: Зи ғафлат кинаҳо бар якдигар бин,

Ғурури сад ҷаҳонеро ба сар бин,

Чӣ сон ба ин разилон дил бибастан,

Зи ин ғурбатсаро боист рас-тан… (с.148)

Умари Хайём аз ҳамаи ин моҷароҳо дилтанг аст. Озодан-деширо дар соғари май мебинад:

Эй чарх, дилам ҳамеша ғамнок кунӣ,

Пероҳани хушдилии ман чок кунӣ.

Боде, ки ба ман вазад, чу оташ созӣ,

Обе, ки хурам, дар даҳанам

хок кунӣ.Дар ин қисмат тасвири хо-

наю боғу некиҳои Низомул-мулк нисбати Хайём суруда мешавад. Образи Низомулмулк дар достон, пас аз Умари Хайём, мавқеи барҷаста дорад. Ӯ шахси донишдӯст, одил, накӯкор, сиё-сатдон аст. Дар бисёр мавридҳо Умари Хайёмро насиҳат меку-над. Муколамаи Низомулмулк ва Умари Хайём, ки Ҳадиса дар саҳифаи 151 меорад, гувоҳи дӯстӣ ва ҳамдилии онҳост. Ума-ри Хайём ба вазир мегӯяд, ки шоир Фирдавсӣ аст:

Маро бо шоирӣ чӣ кор, охир?!«Чу Фирдавсӣ барои мост

шоир, Вазир мегӯяд:

-- «Ба шеъри ноб ҳам ҳастӣ ту пайванд».

Хайём:-«Вуҷудам бо расадхона бувад банд»

-- «Агар ки ихтиёр он гаҳ ба ман буд,

Раҳи ман оқибат суннатши-кан буд.»

Низомулмулк:--«Бигӯ, он чӣ раҳе, хоҳам

бидонам,Ба ҷон ёрӣ диҳам, гар мета-

вонам.»Хайём:

-- «Ба он илми дақиқ дилба-стаам ман».

Ба роҳаш ҷону дил вобастаам ман…»

Пас аз васфи дӯстии Низо-мулмулку Умари Хайём шоира ба тасвири ишқи Элпӣ – ка-низи Умари Хайём ба Хоҷааш мегузарад. Элпӣ ниҳоят Умари Хайёмро дӯст медорад. Вале қалби Хоҷа банди Ёсума аст. Ин ишқи Элпӣ ва Умари Хайёмро Ҳадиса ба ишқи Зулайхову Юсуф ташбеҳ медиҳад:

Худоё, меравам ман аз қафояш,

Чу девона кашам банди қабояш.

Зулайховор меорам ба чангаш,Наметарсам зи шарму ору

нангаш... (саҳ.155)Ҳадиса дар достон ба тадриҷ

симои Умари Хайёмро меку-шояд. Ӯро дар базмҳои дӯстона, дар муносибат ба ҳамкоронаш Исфизорию Ҳазинӣ, Воситӣ, Лукарӣ тасвир мекунад. Сипас, муаммои ишқу кайҳонро ба миён мегузорад:

Замину осмон овоза аз ишқ,Ҷаҳонро кӯ ба кӯ шероза аз

ишқ.Нигаҳ ду самте дорад дар ин

хок:Яке ишқу дигар шеъри тараб-

нок.Набошад ишқ, меҳри

Каҳкашон чист?Замин чархон ба гирди ин

ҷаҳон чист?Ҷаҳон бо меҳвари ишқаш

чароғон,Ҳамин ишқ аст, хандад меҳри

тобон... (с.156)Қисмати «Оташ»-и достон

ҷанбаи фалсафӣ дорад. Рав-шан мешавад, ки Ҳадиса на танҳо зиндагии Умари Хайём

ва эҷодиёти ӯро хуб омӯхтааст, балки назари васеъ ба фалсафаи гузаштаю имрӯза дорад. Ҳамаи ҳодисаҳою андешаю ақидаҳоро ба риштаи назм кашидан кори саҳл нест, вале шоира бо тавоноӣ ин корро анҷом додааст. Баҳсҳои Исфизорию Умари Хайём, муф-тию Умари Хайём ҷолибанд. Муфтӣ далел меорад, ки ҳама чиз дар «Қуръон» навишта шудааст, ҷустуҷӯи шумо кори беҳудаест. Вале Хайём дар кори хеш устувор аст. Барои барҷаста баромадани образи Хайём шоира аз ҳар гу-на усулҳои тасвир: андеша, хоб, руҷуъ истифода мекунад. Маса-лан, Хайём Низомулмулкро дар хоб мебинад ва хобашро ба об мегӯяд. Ба ҳамин усул ба кори ситорашиносӣ рағбат доштани ӯро ба хонанда мекушояд.

Ҳадиса ба тасвири симои яке аз шахсиятҳои машҳури ин за-мон Ҳасани Саббоҳ ҳам диққат додааст, ки аз қалъаи Аламут бо чор тараф фидоӣ мефири-стод ва дар қалбҳо ларза оварда буд. Дар достон тасвири аъмо-ли Ҳасани Саббоҳ, душмании ӯ ба Низомулмулк, Маликшоҳ, умуман давлати Салчуқиён та-свир ёфтааст…Вале воқеаҳо хеле мухтасар оварда мешаванд, ки барои хонандаи аз таърих ноогоҳ душворӣ меорад.

Дигар аз симоҳои до-стон Имом Ғаззолӣ аст, ки аз кашфиётҳои Умари Хайём норозӣ буд ва дар асарҳояш даҳриёнро сахт танқид мекард.

Ҳадиса кӯшидааст, ки он ка-соне, ки бо Умари Хайём дар зиндагии ӯ муносибат доштанд ё ин ки воқеанависон ёд кардаанд, аз ҷумла, Саноӣ, Муиззӣ ва ам-соли онҳоро дар достон нишон диҳад. Ин симоҳои фаръӣ, дар тасвири образи Умари Хайём ёрӣ расонда бошанд ҳам, то андозае мазмуну мундариҷаи достонро печида кардаанд. Доманаи та-свир дар наср васеъ аст, ҳама воқеаҳоро ғунҷондан мумкин, вале дар назм ин имкониятҳо нестанд.

Аз таърих мо медонем, ки за-ни Маликшоҳ Турконхотун (ин ном дар достон ба тарзҳои гуно-гун меоянд), дар идораи давлат мақоме дошт ва барои вориси-яти фарзандонаш ба зидди Ни-зомулмулк ва ҷонибдорони он мубориза мебурд. Ҳадиса образи Турконхотунро равшан ба тасвир мегирад ва фитнагариҳои онро ошкоро ба хонанда мекушояд. Турконхотун бо Ҳасани Саббоҳ мепайвандад. Пас аз қатли Низомулмулк Маликшоҳро заҳр дода мекушанд, ӯ писари панҷсолаашро ба тахт мешино-над, вале ҷонибдорони фарзанди дигараш Барқиярух қудратро ба даст мегиранд. Бо ҳамин нооромиҳо дар кишвар сар меза-над, ки шоира хеле устодона дар образи оташ ин ҳодисаҳоро ба хонанда мекушояд. Шаҳр оташ мегирад, расадхонаро оташ меза-нанд, Элпиро Хасан, яке аз нав-карони Саббоҳ бо шамшер пора менамояд, растаҳо месӯзанд,

китобҳоро ба оташ мепартоянд:Бубин ту қасри илмамро ба

оташ,Яке гирён, дигар бошад басе

хваш.Магар бар шаҳри ҷоҳилҳо

фитодам,Ба гӯши кӣ расад ин лаҳза

додам…Забони оташам хондӣ кито-

бам,Дилам месӯзаду ҷигар кабо-

бам.Даруни дил бисӯзад моҳу

ахтар,Бисӯзад дар дарунаш чархи

ахзар.Дарунаш умри ман чун хок бод

аст,Зи умри барабас дигар чи дод

аст. (с.178)Қисмати охирини достон

«Бонги ҷарас» ном дорад, ки ба давраи пурошӯби ҳаёти Хайём, пас аз вафоти Низо-мулмулку Маликшоҳ, бах-шида шудааст. Аз таърих мо медонем, ки бесаранҷомиҳо, кашмакаши бародарони тахту тоҷпараст, иғвогарии Туркон-хотун, Тоҷалмулук, фишори Ҳасани Саббоҳ, қудрат ёфтани мазҳаби аҳли ташайиуъ бисёр бузургони илму хирад, аз ҷумла, Ғаззолӣ ва Хайёмро водор кард, ки бо баҳонаи Ҳаҷ ба сафар бароянд. Дар достони Ҳадиса мо ба тасвирҳои руҳафтодагӣ, парешонҳолии Умари Хайём ош-но мешавем. Шоира моҳирона ва маҷозан шаби ситорадоре қаҳрамонашро аз шаҳр берун меорад ва ӯ ба коргаҳи кӯзагаре меафтад:

Зи дурӣ мерасад савти рубобе,Ки шаб аз ин наво дар печу-

тобе.Забони пардаҳояш нола дорад,

Ҳамегӯӣ ғами садсола дорад.(с.180)

Тасвири пири кӯзагар, духта-ри барнои ӯ, чангу рубоб, қадаҳу шароб ҷолиб аст. Пас аз ин лаҳзаҳо мо Умари Хайёмро дар қозихона мебинем, ки муллоён ба ӯ ҳуҷум мекунанд ва пайрави юнониёнаш мехонанд, амр ме-кунанд, ки китобҳояш сӯзонда шавад ва Умари Хайёмро девона эълон менамоянд…

Пас аз он ки аҳли иртиҷоъ ба Умари Хайём фишор меорад, ӯ аз ҷонаш тарсида ва барои ором кардани руҳи хеш ба Мак-ка сафар мекунад. Дар достон тасвирҳо ва лаҳзаҳои ҷолиби ин сафар бисёранд, яке аз онҳо та-бобат кардани зоирини бемор аз ҷонииб Умари Хайём аст. Ҳадиса ҳикояти аз сари морҳои афъӣ ва гиёҳҳо дору тайёр кардани Хайёмро меорад, ки ин усул дар таълимоти Ибни Сино гуфта шу-дааст. Бо ҳамин қудрати илмро аз нигоҳи Умари Хайём тақвият медиҳад.

Умари Хайём пас аз сафари Ҳаҷ ба Нишопур меояд. Ӯро гарм истиқбол мегиранд, вале аз чархи фалак норозӣ аст. Дар сараш сад саволу муаммоҳо давр мезананд:

Зи чӣ ин душманӣ, баргӯ,

Худоё,Зи чӣ ин бевафоиву ҷафоҳо.

Ҷаҳонро инчунин ту офаридӣ,Магар макру ҳиялро ту

надидӣ...(с.202)Ё ин ки:

Дилам бигрифт аз ту, чархи гардун,

Ту афсунӣ, ту афсунӣ, ту афсун...(с.203)

Дар поёни достон мо пирии Умари Хайёмро мебинем. Ин айёмро ҳам Ҳадиса бо ҳасрат аз нигоҳи қаҳрамонаш тасвир ме-кунад:

З-ин даҳр, ки буд муддате манзили мо,

Н-омад ба ҷуз балову ғам ҳосили мо.

Афсӯс, ки ҳал нагашт як мушкили мо,

Рафтему ҳазор ҳасрат андар дили мо.

Ҳадиса достонро хеле самимӣ анҷом медиҳад. Тасвири мазо-ри Ҳира, он чӣ Низоми Арӯзии Самарқандӣ гуфтааст, хеле му-ассир аст. Шоира аз ибтидои до-стон то интиҳои он образи бодро маҷозан истифода мебарад ва та-вассути ин образ хонандаро ба андешаи амиқ меорад.

Давон сӯи ба сӯ боди сабуктоз,

Вале чун одамӣ дорад басе роз.

Ҳамеҷӯяд касеро меситезад,Бихоҳад хоки дунёро бибезад.

Гаҳе дар панҷаҳояш барги гул ҳаст,

Гаҳе атре, ки дар домон-ш биншаст.

Гаҳе чархад мисоли чархи гардун,

Гаҳе шодон бихандад, гаҳ ҷигархун…(с.219)

Хулоса, достони «Хаймаи Хайём» асари комил, дорои маз-муну мундариҷаи пухта, шаклу услуби ба Ҳадиса хос аст. Му-толиаи он хонандаро ба вазъи иҷтимоӣ, сиёсӣ, фарҳанги асри Х1 ибтидои асри Х11 ошно ме-кунад. Ҳадиса образу санъатҳои бадеиро моҳирона истифода бур-дааст. Аз ин рӯ, достон аз нигоҳи балоғати сухан ҳам орӣ нест.

Яке ханҷар баровард ӯ ҷиловез,Ба сони панҷаҳои марг хунрез.

***Чу ашки ман, ки аз саҳрои

дида,Ҳамеояд зиёду кам чакида.

***На дилбанде, на пайванде ба

паҳлӯ,Ба афғон меравам чун обаки

ҷӯ. ***

Куҷо Ёсумаам, он нури дида,Ки ашкамро ба бӯса ӯ бичида.

***Сапеда зулфи худро боз кардӣ,Сафо рӯи ҷаҳон парвоз кардӣ. ва ғайра. Ба достони «Хаймаи

Хайём» бо чашми хирад бояд нигарист, на бо назари танг. Боварӣ дорам, ки ин достон дар адабиёти тоҷик мақом ва ҷои ху-дро меёбад.

Равшани ЁРМУҲАММАД

НОТАВОНӢ Ё НОБИНОӢ

№ 44 (1086) 30 октябри соли 2014ТОЉИКИСТОН14 ХУДРО БИСАНЉ

№ 44 (1086) 30 октябри соли 2014 ТОЉИКИСТОН 15МУШКИЛОТ

Мувофиќи њисоботи бахши Созмони Милали Муттањид доир ба масоили иљтимоӣ, шумораи муњољирон дар рӯи љањон њоло 232 миллион на-фар ё 3,2 фоизи сокинони сайёраи заминро ташкил медињанд.

Агар бо чунин тарз раванди муњољират идома ёбад, то соли 2050 шумораи муњољирон дар сайёра 450 миллион нафарро дар бар хоњад гирифт.

Мувофиќи омори расмӣ, агар дар љумњурии мо шумораи нафа-рони ба муњољират рӯй оварда, беш аз 700 њазор нафарро дар бар гирад, пас мувофиќи маълумо-ти ғайрирасмӣ шумораи умумии онњо беш аз якуним миллион на-фар аст.

Агар гӯем, ки имрӯз дар љумњурӣ ќариб њамаи ќувваи корӣ (таќрибан 80 фоиз) ба муњољират рӯ овардаанд, хато намекунем. Натанњо калонсо-лон, њатто мактабиён низ пас аз хатми мактаби миёна ба муњољи-рат мераванд. Ќисме аз онњо ба-рои таъмини ањли оилаи камби-зоатиашон бошад, ќисми дигар аз хизмати аскарӣ дар сафњои Ќуввањои Мусаллањи Љумњурӣ гурехта ба Русия мераванд ва њат-то фикр намекунанд, ки дар Ру-сия љои кор меёбанд ё не. Чунки дар хориљи љумњурӣ бештар ба мутахассисони ботаљрибаи до-рои маълумоти касбӣ ниёз до-ранд. Аммо онњо мегӯянд: “Аро-бакашии Русия бењтар аз раисӣ дар Тољикистон аст”.

Аз рӯйи иттилои интихобии Хадамоти муњољирати Вазора-ти мењнат, муњољират ва шуғли ањолии љумњурӣ танњо 6,1 фои-зи муњољирони мењнатӣ дорои маълумоти олӣ, 9,1 фоиз дорои маълумоти миёнаи касбӣ, 57 фоиз дорои маълумоти миёна ва 27 фоиз дорои маълумоти миёнаи нопурра бурда, сатњи маълумотнокӣ аз рӯи ихтисосњои гуногун назар ба соли 2009 2,7 фоиз коњиш ёфтааст. Теъдоди муњољирони мењнатии бекасб бошад, 84 фоизро ташкил ме-дињад.Як мушкилоти љиддии ди-гари муњољирони мо дар Русия ин надонистани забони хориљӣ, аз љумла, забони русӣ аст.Тавре ки муњољирбачаи тољик Љовид Рањимов, аз ноњияи Файзобод мегӯяд, баъзан аз дидани азоби њамватанонаш дар Русия њам рањмаш меомадаасту њам шар-маш. “Ба наздикӣ шоњиди он шудем, ки як њамватани маро, ки хеле љавон буд, полис дар роњ дошта, мепурсид, ки ному наса-бат чист,-ӯ ба забони русӣ љавоб дода наметавонист”. Љовид, ки худ дорои маълумоти олисту чанд сол боз барои таъмини оила ба муњољират ба Русия меравад, наќл мекунад, ки чунин шахсо-ни “безабон” дар муњољират кор мекунанду аз њуќуќњои худ њимо-ят карда наметавонанд.

Чӣ тавре ки муовини сардори Хадамоти муњољирати Вазорати мењнат, муњољират ва шуғли ањо-лии љумњурӣ С. Абдулло таъкид мекунад, аз охирњои соли 2012 ва соли 2013 ба як ќатор ќонунњои федеролии кишвари Русия тағйирот ворид шудаанд, ки њо-лати љавобгарии шањрвандони хориљиро дар сурати вайрон на-мудани он пурзӯр мекунад. До-штани сертификати забондонӣ барои баъзе намудњои фаъолият, ќоидањои будубоши шањрвандо-ни хориљӣ ќайди њатмии пайи ангуштон ва суратгири њангоми гирифтани иљозатномаи корӣ аз љумлаи талаботест, ки њоло дар ин кишвар роњандозӣ мегардад.Тибќи омори расмии Хадамоти федеролии муњољирати Русия, соли гузашта дар маљмуъ 2,5 миллион нафар шањрвандони хориљӣ ба љавобгарии маъмурӣ кашида шуда, 35134 нафар ба ва-танашон баргардонда шудаанд. Дуруст аст, ки бисёрии њамва-танони мо ба њамаи душвори-ву мушкилоти кишвари бегона нигоњ накарда, ба муњољират ме-раванду бо мушкилотњои зиёд соњиби кору соњиби пул меша-ванд. Барои он ки соњиби маблағ шаванд, аз ягон кори паст њам рӯй намегардонанд. Ба ғайр аз он ки дар сохтмонњои азиму фа-брикаву заводњо ва бозорњо кор меёбанд, аксаран бо роњрӯбию барфрӯбӣ ва тоза кардани гир-ду атрофи ахлотќутињо машғул мешаванд. Љои хобашон бо-шад, тањхонаву ќубурњои гарм вале бӯйнок аст. Баъзе занони беандеша, ки азобњои шавњару фарзандони худро дар мулки бегона намедонанд, маблағњои бо хуни дил кор кардаи онњо-ро ба хариди либосњои ќима-тбањои синтетикӣ ва ќарзњои бењуда сарф мекунанд ва боре њам фикр намекунанд, ки назди-кони онњо дар мулки бегона чӣ азобњое доранд. Худам њангоми муњољират шоњиди он будам, ки дар шањрњои Москваю Санкт-Петербург чӣ тавр љавонони тољикро «амонистњо» ќатор ба замин хобонда, ба рӯяшон пой мемонданд. Маблағи кисаашон-

ро кашида мегирифтанд. Баъзе аз ин љавонони дар заминхуф-таро мешинохтам, ки нав аз беморхона баромада буданд. Албатта, њангоми бо мӯзањои калону ғафс ва бо он вазнњои зиёда аз садкиллогии худ шушу рӯдањои љавононро хоњу нохоњ маъюб мекарданд. Махсусан манзараи онро, ки бо дубинка махсус ба гурдањояшон мезаданд медидам, ќариб аз њуш мераф-там. Аз дидани чунин њолат њам-чун зан, њамчун модар дилам реш -реш мешуду мегуфтам, ки агар њамин њолатро модарони ин љавонон бинанд, њељ гоњ фарза-ндони худро ба Русия намефи-ристанд.Ба замми ин, љавонони моро боз хатарњои дигаре низ думболгир аст. Ин гирифторӣ ба беморињои њархела аз љумла, СПИД ва беморињои дигари венерикӣ, инчунин, беморӣ аз номусоидии обу њаво ва мењнати тоќатфарсост. Муњољират њам-чунин, барои наздикони дар ватанмонда низ хатар дорад. Њастанд љавонмардони тољик, ки падару модари пиру зану фа-рзандони худро аз ёд мебароран-ду дар онљо аз домани хонуми зебои рус медоранд ва хонадор мешаванд. Шароити хубу оғӯши гарми занони русро дида, онњо дигар ёди падару модари пиру њамсар ва кӯдакони худро на-мекунанд ва солњои сол аз худ дарак намедињанд. Аммо оќиба-ти кори аксари онњо “вой” аст. Толиб Авезови душанбегӣ, ки пас аз бист соли муњољират њан-гоми дарахтбурӣ нохост арраи барќӣ аз рӯи пояш гузашт, аз ду пои равон монд ва ба зани рус худ дигар нодаркор шуд. Ночор ва бо њоли зор ба назди њамсару кӯдакони бепадар калон шудаву аллакай соњиби хонаю даршудаи худ меояд. Бо вуљуди њамаи ин, зани тољику фарзандонаш ӯро ќабул карданд. Њарчанд дилмон-даву дилсарданд.Аммо Ањмад аз ноњияи Рӯдакӣ, ки зиёда аз бист сол боз дар мулки бегона гашта-аст, то њол ёди падари љигархун ва фарзандони падар намекунад. Модар аз ғами писараш мурду рӯи ӯро надид, чунин фарзандо-

ни бешафќат њам кам нестанд. Чанд соли охир сафи муњољи-рони тољик аз њисоби занону бонувон хеле зиёд шудааст.

-Чанд сол шуд, ки њамроњи шавњару фарзандам дар Русия кор мекунам,-наќл мекунад, омӯзгор Мењриниссо Ќодирова аз шањри Душанбе,- Шукр, њар-ду њамроњи шавњарам маоши хуб мегирем. Писари калониам он љо дар донишгоњ мехонаду дух-тарам дар мактаби миёна. Ду фа-рзанди дигарам, ки хонандагони мактабанд, њамроњи модарам дар Душанбе зиндагӣ мекунанд. Ба хабаргирии модару фарзандонам омадам. Дидам, ки дар Тољики-стон чӣ ќадар пул дошта бошӣ, дар як муддати кӯтоњ сарфу харљ мешавад. Бозорњои хӯрока чунон ќимат, ки бозорњои Маскав дар пеши ин њељ аст. Охир онљо ќи-мат њам бошад, одамон маоши хуб мегиранду ќиматиро кам њис мекунӣ. Ин љо маош хело каму нархњо ба осмон дакка мехӯранд. Мењриниссо кӯшиш дошт, ки тезтар ба Русия равад, то ки «аз як бурда нонаш» намонад.

Инро шунида, њодисаи чанд сол пеш ба ёдам омад. Замоне, ки худам њам барои дарёфти маблағ ба Русия, ба шањри Мас-кав рафта будам, зани љавоне бо номи Раъно, ки соњиби як фа-рзанд буд, њамроњи мо дар бозо-ри «Киев» савдо мекард. Меди-дам, ки зан ба савдову савдогарӣ чандон майлу рағбат надорад. Касби асосиаш дӯзандагӣ буда-аст. Боре савол додам, ки чӣ за-рурат шуд, ки ту ба Русия омадӣ? Зан табассум карда гуфт: «Чанд сол пеш маро шавњарам бо тиф-ли навзодам партофта, ба Русия омаду дигар суроғамон накард. Њоло писарчаам панљсола аст. Ӯро њамроњи модарам монда ба инљо омадам. Мардеро дӯст ме-дорам, ки ӯ њам зану фарзанд до-рад. Вале ман бе ӯ наметавонам зиндагӣ кунам. Хаёл мекунам, ки куљое, ки ӯ бошад, ман њам он љо бошам. Фаќат ӯ бо ман бошад шуд. Дигар ба ман чизе лозим нест. Ба ман пеш аз њама шавњар даркор. Ишќу муњаббати ӯ барои ман аз њама чиз боло аст. Охир худат фикр кун, дар Тољикис-тон мардону љавонон хеле кам мондаанд. Њамаашон дар Русия. Пас чаро мо ба ин љо наоем? Ин ду суњбат маро ба хулосае овард, ки занону духтарони мо ба Русия танњо барои маблағ не, балки аз паси бахти худ низ мераванд.

Вале њодисањои баръакс низ њастанд. Мунира Ќосимова, ки худ табиби занона аст, бо ташвиќу тарғиби шавњараш ба шањри Санкт-Петербурги Русия рафта буд, мегӯяд, ки муњољират маро якумра бадбахт кард. Зеро њангоми таваллуди фарзанд дар ин шањр аз беањамиятии духту-рони таваллудхона якаву ягона писарашро, ки бо сад умеду ор-зу дар дил мепарварид, аз даст додааст.

Аз рӯи гуфти Мунира, ваќ-те ки ӯро дарди кӯдак мегираду шавњараш ӯро ба таваллудхона мебарад, духтурони таваллуд-хона ба Мунираи аз зурии дард печутобхӯрда истода « а это чур-ка» гуфта, ањамият намедињанд. То он даме, ки бачадони Му-нирахон накафиду ӯ бењуш ба рӯи фарш афтид, ягон табиб ба ӯ наздик нашуд. Дар натиљаи љарроњӣ њарчанд кӯдак фавтид, аммо худи ӯ зинда монд ва дигар аз вай фарзанд намешавад. Аз ин љост, ки Мунирахон бо сад сӯзу гудоз мегӯяд, ки агар муњољират намебуд, шояд ӯ чунин бадбахт намешуд.

Дар ин давраи “муњољирати калон” занону модарони зиёде аз сар то сари љумњурӣ аз дидани тобутони оњанини фарзандону шавњарони љавонашон дилху-нанд...

Вазорати мењнат, муњољират ва шуғли ањолии Тољикистон иттилоъ медињад, ки тайи ним-солаи аввали соли равон 371 њазору 587 муњољири мењнати тољик ба хориљи кишвар раф-таанд, ки нисбат ба њамин соли гузашта 109 њазор нафар кам аст.Дар нимсолаи аввали соли љорӣ 366 њазору 112 муњољири мењна-тии тољик ба Русия, 3580 тан ба Ќазоќистон 1895 тани дигар ба дигар кишварњои дуру наздик ба муњољирати мењнатӣ сафар намудаанд.

Тайи ин муддат ба Тољикис-тон аз хориљ 174 215 нафар барга-штаанд, ки дар муќоиса ба њамин давраи соли гузашта 56 њазору 25 нафар кам шудааст.

Тибќи иттилои Хадамоти муњољирати Тољикистон аз 314 њазору 743 муњољир, ки аз 1-уми январ то аввали моњи љорӣ аз кишвар берун рафтаанд, њар дањуминаш зан будааст. Порсол аз нуњ нафар муњољир як нафара-шон зан будааст. Манбаъ теъдо-ди умуми занони тољикро, ки дар моњњои январ-апрели соли љорӣ ба муњољират рафтаанд, 31 ња-зору 30 нафар арзёбӣ мекунанд. Тибќи иттилои Созмони љањо-нии муњољират аз тољикони дар Русия ќарор дошта 15,4 фоиза-шонро занон ташкил медињанд.

Њар сол ба њисоби миёна бо сабабњои гуногун зиёда аз 1000 нафар муњољирони мењнатии тољик мефавтад.

Рафту бозгашти муњољирони мењнатии тољик идома дорад.

Њангоми села-села баргаштан оё онњо андешаи онро доранд, ки ин бозгашт доимист ё мисли паррандањои муњољир ба ватан танњо барои зимистонгузаронӣ омадаанд? “Депоршудагон” чӣ? Онњо “ќанотшикастаанд” ва то муолиља ин љо мемонанду боз мераванд? Ба ин савол танњо худи онњо љавоб гуфта метаво-нанд...

Тољинисо АЗИЗОВА, «Тољикистон»

Муњољират даҳ шукру сад куфри он

№ 44 (1086) 30 октябри соли 2014ТОЉИКИСТОН16 ЉИНОЯТ ВА ЉАЗО

Аввалњои соли 1970 буд. Ман нав аз танаффу-си нисфирӯзи баргашта ба њуљраи кориам даромада будам, ки сардори шуъ-баи тафтишоти шуъбаи корњои дохилии ноњияи Марказӣ майори милиса Ренат Зиёевич Абдурањ-монов дари кабинетро ба шаст кушода, маро диду

-Ња, њаминљаед, як ба на-здам дароед, -гуфта дарро пӯшид. Ман зуд дари њуљраро қулф карда, ба назди он кас даромадам. Кабинети сардор дар шафати кабинети ман буд.

Вай бе њељ мулоњиза ба ман рӯй оварда гуфт:

-Чӣ кор кардӣ, ки проку-рори шањр бо як қањру ғазаб: «Њамон Тиллоеватонро ёфта назди ман фиристед” гуфта, гӯшаки трубкаи телефонро њаво дод. Ман аз ин гуфтањои Абдурањмонов карахт шуда, чӣ љавоб доданамро надониста, шах шуда мондам. Баъди чанде дидам, ки Абдурањмонов мун-тазири љавоб аст, ба худ омада, гуфтам:

-Ягон коре накардаам, рафиқ сардор чизе њам ба май-наам намеояд, ки лоиқи ғазаби Рустамбеков гашта бошад

Абдурањмонов китф ба њам кашида гуфт:

-Хайр тезтар рав, дар он љо гуноњатро мефањмӣ, баъд ома-да нақл мекунӣ. Њоло бошад вақтро нагузаронда мошини навбатдорро гиру савор шуда рав, ки прокурор интизор аст.

Он вақтњо шањри Душанбе се ноњия дошту ноњияи Марка-зии он аз њама калонтарин ба њисоб мерафт, ноњияњо проку-ратураи алоњида надоштанд ва назоратро аз болои мақомоти њифзи њуқуқи њамаи ноњияњои шањр, прокуратураи шањр ме-бурд.Ман ба автомашинаи на-вбатдори милиса савор шуда, дар як он ба назди прокурату-ра омадам. ШКД дар рӯ ба рӯи Вазорати њозираи тандурусти воқеъ буду прокуратураи шањр дар љои њозирааш. Ман аз зи-нањо баромада бо сад фикру хаёл ба ошёнаи дуюми бинои прокуратура баромада, па-си дари қабулгоњ нафас рост кардам, каме ба худ омада да-ри қабулгоњро кушодам, ки котибаи прокурор Олга, ки маро хуб мешинохт (охир њар рӯз қариб ман ба прокуратура омада бо ӯ вомехӯрдам), маро дида:

-Ња-а, Тиллоев омад, вай (ба дари прокурор ишора карда)

туро интизор аст, бисёр дар қањр менамояд. Пагоњи дар суд иштирок карда, зуд баргашту туро мељӯяд. Чӣ гуноњ кардӣ?

-Намедонам, - гуфтаму дари Рустамбековро кӯфта, онро ку-шода ба дари дутабақаи дигар гузашта, сипас вориди њуљраи кории нињоят васею барњавои прокурор гаштам. Рустамбеков дар паси мизи кории пур кару фараш, ки курсии калони чар-хзананда дошт, нишаста ал-вонљ мехӯрд.Ба ӯ салом додам. Вай алейк њам нагирифта маро дидан замон бо қањру ғазаб аз љояш љаста хесту ба сӯям бо муштони гирењ њаракат кард.

Хаёлам парешон шуд. ”На-ход гуноње кардаам, ки проку-рорро чунон ошуфта кардааст ва ӯ њоло маро дошта заданист, гӯён худро дар паси мизи дароз гирифта, як курсиро ба пешам гузоштам, то ки агар њаракати задан кунад, мушташ ба ман нарасад.Вай бо як њаракати бо муштзанњо хос ба ман наздик

шуду дид, ки ман курсиро ба-рои муњофизат нигоњ медорам, як қадам аз ман дуртар истода бо қањру ғазаб гуфт:

-Њой њаромхӯр, ту чӣ маро шарманда кардӣ, обурӯйи ор-ганњоро резондӣ, бе пул 40 порс шашликро хӯрдию як марди бегуноњро ба њабс гирифтӣ?! Кани гап зан, њаромхӯр!

Ман аз ин муомилаи проку-рор гаранг шуда, каме тарсида бошам њам, вале аз гуфтањоя-шон, ки 40 порс шашликро бе пул хӯрдаам, хандаам омаду хандидам. Ин прокурорро боз бадқањртар кард.

-Ман ту сакалтуро љиддӣ пурсида истодаам, ки чаро бо кори авбоши дар кули Комсо-мол дар ошхона рух додагӣ, 40 порс шашликро бепул хӯрда авбошии нашударо ба сари як шахси бегуноњ бор кардию боз маро масхара карда механдӣ? Ман ба ту очаи зоратро ишон медињам, фањмидӣ?- гӯён про-курор дасташро ба рӯи ман наздик овард. Ман боз ханди-дам. Чашмони Рустамбекови аз қањру ғазаб суп сурх шуда, аз косахонааш баромаданӣ бу-данд. Ман аз ин тарсидам, ки вай боз бо ман коре накунад. Худро қафотар гирифта, бо тарсу ларз гуфтам:

-Ақтамбек Олимбекович ором шавед! Ин гап дурӯғи мањз аст. Касе маро туњмат кардаасту шумо бовар карда, маро бењуда љанљол мекунед.

-Чӣ-и, дурӯғ гуфтааст, туњ-мат мекунад? Пешхизмати ба ту шашлик оварда гуфт. Ту

паққос 40 порсро хӯрдию туњ-мат мекунад? Инро њамон пе-шхизмат имрӯз дар мурофиаи судӣ гуфту маро шарманда кард, мефањмӣ?! Ман дар суд худам айбдоркунанда будам, вай занак гӯё, ки ба дањони ман мушт фаровард. Дар бай-ни одамони дар толори суд пур нишаста. Ту бошӣ мегӯйи, ки вай дурӯғ мегӯяд. Чӣ хел шоњи-ди асосӣ чунин мегӯяду ту ин-ро боз инкор мекунӣ? Канӣ гӯй, муттањам!

-Ањтамбек Олимбекович, як бор маро гӯш кунед, охир каме ором шавед. Ман дар як моњ агар њар рӯз шашлик хӯрам њам 40 порс шашлик хӯрда наме-тавонам, охир як бор ба ман нигаред, ман бо ин љисмам дар куљоям бо ин шиками дар пуш-там часпидагӣ 40 порс шашли-кро љой медињам? Шумо ягон бор шашлик хӯрдаед? Шашлик 6 сих гӯшт дорад. 40 порс шаш-лик 240 сих мешавад, о мани харобаи мурданӣ (он вақт чун хода дарозу қоқ будам) аз як порс сер мешавам. Наход шу-мо ба гуфтаи он пешхизмати дурӯғгӯй бовар карда, ӯро ба љояш нашинондед?

Рустамбеков баъди ин суха-нони ман як уффаси дуру дароз кашида, ба мизи дар наздаш истода нишаста, ба пешонааш бо мушташ ду-сето фаровар-ду нохост хандида фиристод. Баъди чанде ӯ аз зӯри ханда, ашкони аз чашмаш шорида, ба рухсораш фаромадаро, пок карда гуфт:

-Њой бача, ту рост

Туњмат Хотираҳои муфаттиш

Суди шањри Химкии канори Маскав ду баро-дарзода аз Тољикистонро бо љурми ќочоќи маводи мухаддир мањкум ба њабс кард. Яке аз онњо мањ-кумшудагон полковники хизматнишондода дар муњорибањо ва дуюмӣ гӯё адвокати забардаст буда-аст.

Ин њукм 17 октябри соли равон ирсол шуд. Онњоро бо гуноњи даст доштан дар ќо-чоќи маводи мухаддир раво-наи мањбас карданд. Кистанд ин полковнику адвокат, ки ба чунин роњи лағжонак ќадам нињодаанд? Инњо Диловар Ғуломов, ки 6 солу 5 моњ ва Убайдулло Ғуломов буданд, ки ба муњлати 6 солу 4 моњ њабс шуд. Оё воќеан њам онњо “полковник” ва “адвокат” бу-данд?

Мувофиќи маълумоти ба мо расида, дар рафти таф-тишот маълум шудааст, ки

Убайдулло Ғуломов, соли таваллудаш 1969 собиќадо-ри љанги Афғонистон буда, рутбаи полковникӣ дошта-аст. Бародарзодаи ӯ Диловар Ғуломов њам, ба гуфтаи маќо-моти Хадамоти федеролии назорати маводи мухаддири Русия дар шањри Маскав, дар ватанаш – Тољикистон – ва-кили мудофеъ (адвокат) бу-дааст.

Агар ин гуфтањо даќиќ бо-шанд, пас ин шояд бори аввал аст, ки чунин низомии балан-друтба ва як адвокат аз кишва-ри мо дар Русия бо гуноњи ќо-чоќи маводи мухаддир мањкум ба зиндон мешаванд.

Маъмурони бахши мас-кавии Хадамоти федеролии назорати маводи мухаддир

(ФСКН)-и Русия ин ду на-фарро њанӯз дар моњи феврали соли равон дар пойтахти Ру-сия бо гумони даст доштан дар ќочоќ дастгир карда будаанд.

Тавре аз видеои боздошти онњо, ки маъмурони ФСКН ба навор гирифта, сомонаи kp.ru нашр кардааст, бар-меояд, њангоми боздошт аз каллапӯши курткаи Убайдул-ло Ғуломов, ки бо нишон до-дани корти иштирокчии љанги Афғонистон худро “полков-ник Ғуломов” муаррифӣ кар-дааст, беш аз 100 грамм героин ошкор ва мусодира кардаанд. Ӯ њанӯз ќабл аз кофтукоби ба-данаш эътироф мекунад, ки бо худ маводи мухаддир дорад. Ба суоли кормандони ФСКН, ки героинро аз куљо гирифтааст, ӯ мегӯяд: “Намедонам. Занг заданд, мо рафтем, гирифтем. Боз занг, ки заданд, бурда ме-дињем”.

100 грамм героини дигар-ро аз либоси бародарзодаи ӯ Диловар Ғуломов пайдо кар-

даанд. Пас аз ин, полковник

Убайдулло Ғуломов дар ман-зиле, ки онњо дар шањраки Химки дар канори Маскав иљора менишастанд, махфи-гоњи маводи мухаддирашонро нишон медињад ва кормандо-ни ФСКН аз он љо боз 12 ба-стаи иборат аз 1,7 кило њерои-ни дигарро кашф ва мусодира мекунанд.

Аз асноди ин ду нафар, ки маъмурони ФСКН њангоми боздошти онњо намоиш ме-дињанд, аз љумла бармеояд, ки “Диловар Ќамарович Ғуломов узви мушовира (коллегия)-и адвокатњои Љумњурии Тољи-кистон мебошад.” Санади узви Коллегияи адвокатњои љумњурӣ ба Ғуломови хурдӣ тањти раќами 519 рӯзи 3 янва-ри соли 2013, як солу як моњ пештар аз боздошташ дода шуда, зери он Н.Амирбеков, раиси раёсати мушовираи ад-вокатњои Тољикистон имзо гузоштааст. Бо гузашти 9 моњ

аз боздошти Диловар Ғуломов дар Русия ва он њам бо гуноњи ќочоќи маводи мухаддир Кол-легияи адвокатњои Љумњурии Тољикистон то њол дар ин бора изњори назар накардааст, ки оё Диловар дар воќеъ узви ин созмони адвокатњост в ё аз са-нади ќалбакии узвияти ин со-змон сӯйистифода кардааст?

Дар њуљљати дигар, ки аз тарафи “Иттињоди собиќадо-рони амалиётњои љангӣ дар Афғонистон” дода шуда, зери он Раиси созмон Аловидди-нов имзо кардааст, акси пол-ковник Убайдулло Ғуломовро мебинем, ки кителаш ғарќи ордену медалњост. Иттињоди собиќадорони амалиётњои љангӣ дар Афғонистон бояд вобаста ба ин њодиса назари худро баён мекарданд, зеро муайян нест, ки оё Убайдулло Ғуломов дар воќеъ собиќадо-ри љанги Афғонистон ва пол-ковник аст ?

Иззатбеки ИДИЗОД

Полковник ва адвокати нашъаљаллобИн унвонҳо ҳақиқист ё сохта?

№ 44 (1086) 30 октябри соли 2014 ТОЉИКИСТОН 17АНДЕША

Муносибати ҷиддӣ дар рафти кор дар корхона во-ситаи асосии мустаҳкам намудани муносибати шу-мо бо ҳамкоронатон мебошад. Аз фикратон корҳои гузаштаро дур созед ва алоқаҳои кандашударо аз нав барқарор намоед.

Рӯзи душанбе бисёр корҳоятон бобарор анҷом меё-бад. Атрофиён барои дастгирии шумо миннатдорӣ баён мекунанд. Чоршанбе бо ҳамкоронатон муноқиша накунед.

Рӯзи сешанбе ва чоршанбе мавҷҳои дилгиркунандае шуморо нороҳат мекунад. Кӯшиш кунед, ки атрофиё-натон шуморо ба манфиати хеш истифода набаранд. Шуморо зарур аст, ки дар аввали ҳафта мақсади асо-сиатонро вобаста ба оила ва якдилӣ муайян кунед.

Дар фаъолияти ақлонӣ қувваи зиёдеро сарф меку-нед. Ҳар қадар иҷро кардани кореро, ки дар нақша до-ред, ҳамон қадар бовариатон пешорӯйӣ шумо меистад.

Аввали ҳафта натиҷаҳои кореро, ки пештар анҷом дода будед, ба даст мегиред. Дастовардҳоятон вазъи мо-лиявии оилаатонро боло мебардорад. Муноқишаҳое, ки рӯзҳои сешанбе ва чоршанбе дар назар аст, санҷиши шумост ва худатонро ба даст гиред.

Сарфакориро барои худ қарор диҳед. Кӯшиш меку-нед, то барои пешбурди оилаатон ҳатто вазнинтарин корҳоро ба анҷом расонед, вале ин ба саломатии шумо бетаъсир намемонад.

Ҳафтаи гуфтушунидҳои бомаврид мизонҳоро дар назар аст. Ба атрофиён боэҳтиёт муомила карданро дар мадди аввал гузоред, зеро дар ояндаи наздик ба корҳои шумо вобаста шуданашон дар назар аст.

Ҳафтаи бобарор дар тиҷоратро ситораҳо пешгӯйӣ мекунанд. Дар мобайни ҳафта тағйироти зиёд ба вуҷуд омаданаш мумкин аст. Барои оила ва муносибат ба фарзандон бояд ҳамеша омода бошед, зеро онҳо ба ин ниёз доранд.

Кӯшиш намоед, ки аз ҳавои сард худатонро эҳтиёт намоед. Беҳтараш дар аввали ҳафта ба корҳои майдаи хона, аз қабили таъмири техникаҳои маишӣ, пешдолон ва ҷевон даст занед.

Саломатиатонро дар мадди аввал гузоред. Барои ин шуморо лозим аст, ки аз муоинаи духтур гузаред. Рӯзҳои сешанбе ва чоршанбе барои интихоб кардани кореро ки намехоҳед, пеш меояд. Доду фиғонро ба худ дарди вазнине қабул мекунед.

Далвҳоро ин ҳафта каме нофаҳмиҳо дар назар аст. Дар коргоҳ барои баъзе нофаҳмиҳо асаби шуданатон тамоми ҳафта азият медиҳад. Дар миёни ҳафта шуморо навгонии ногаҳонӣ ва муносибати шахси наздикатон-ро ситораҳо пешгӯйӣ кардаанд. Муносибатҳои куҳнаро барқарор намудан Айни муддаост.

Ҳафтаи навинро бо вохӯриҳое, ки дер боз инти-зораш будед, оғоз намоед. Ҳамеша кор гуфта руҳу ҷисматонро хаста мегардонад. Ба кӯдакон машғул шуданро низ фаромӯш накунед. Ба аёдати волидон рафтанро низ фаромӯш насозед.

•ЊАМАЛ (21 МАРТ- 20 АПРЕЛ)

•САВР (21 АПРЕЛ - 20 МАЙ)

•ЉАВЗО (21 МАЙ- 21 ИЮН)

•САРАТОН (22 ИЮН- 22 ИЮЛ)

•СУНБУЛА (24 АВГУСТ- 23 СЕНТЯБР)

• • АСАД (23 ИЮЛ- 23 АВГУСТ)

•МИЗОН (24 СЕНТЯБР- 23 ОКТЯБР)

• АЌРАБ (24 ОКТЯБР - 22 НОЯБР

•ЌАВС (23 НОЯБР- 21 ДЕКАБР)

•ЉАДДЇ (22 ДЕКАБР- 20 ЯНВАР)

•ДАВЛ (20 ЯНВАР- 21 ФЕВРАЛ)

•ЊУТ (21 ФЕВРАЛ - 20 МАРТ)

мегӯйӣ, о ман ин та-рафи масъаларо фикр накар-да, ба гапи вай лаънатӣ бовар кардем-а? Охир худи ман њам аз ду порс зиёд шашлик хӯрда наметавонам. Пагоњ ман ин қанчиқро ба рӯи об бароварда шарманда мекунам, агар барои гапи дурӯғаш парвандаи љинои оғоз накунам, ман Рустамбе-ков набошам.

Ӯ ба сӯи ман дасташро дароз карда:

-Писарам мебахшед, аз мо њам хато сар мезанад, лекин вай зан дар пеши дигарон «му-фаттишатон 40 порс шашлика бепул хӯрду чизе, ки хост на-вишту ман нахонда имзо кар-дам», гуфт. Ин маро аз чорчӯба баровард ва судро то пагоњ бо-здошта, туро ёфтам. Хайрият, ба мани пираки ақл ёд додӣ. Чӣ хел њамин чизи одӣ ба сари ман назадааст-а?! Лекин бигӯ, ки ту он љо шашлик хӯрда будӣ?

Ман каме фикр карда ба ёд овардам, ки њаққонӣ вақти пурсиши шоњидон корман-дони ошхона ба ман ду порс шашлик нимта нон ва як чой-нак чой дода 1,5 порс шашли-кро хӯрда будам ва се сихаш зиёдати карду ман, ба пешхиз-мат ба љои 2,5 сӯм, 3 сӯм дода, њисобӣ карда будам. Инро ба Рустамбеков гуфтам ва илова кардам:

-Инро шашликпазу дигарон бояд тасдиқ кунанд, охир ман онњоро дар як кунљи зали ош-хона ошкоро дар пеши назари њама пурсидам, хӯрокро њам дар њамон љо хӯрда будам.

-Майлаш, рав, пагоњ ман очаи зорашонро нишон ме-дињам, гӯён Рустамбеков ма-ро то паси дари баромад гусел кард. Ман дар оғоз аз Рустам-беков нињоят хафа шуда бошам њам, вале то вақти ба ШКД расида омаданам њамаи воқеаи шудагиро ва дар вазъияти но-гувор мондани ӯро ба ёд овар-да, њама кудурат аз дилам рафт ва худ ба худ гуфтам: ”Шояд ба љои ӯ ман аз вай њам мегузаро-нидам. Дар назди издињом “му-фаттиш 40 порс шашлик хурду чизе хост навишт ва ман имзо гузоштам”- гуфтани шоњид ба-рои сардори прокурорњо магар осон аст? Боз ба кӣ, ба проку-рори шањр, ба худи Рустамбе-ков! Рустамбеков њамон вақтњо ва баъди он њам яке аз шахси-ятњои номдору баобурӯйи прокуратураи љумњурӣ ба њи-соб мерафт. Вай марди нињо-ят босавод хушрафтор, оқил ва аслан нисбати њамкорон њалиму мењрубон буд. Вале ни-сбати њатулкорон, њаромхӯрон, бекорхӯљагон, беамон буд. Дар кор қарорњои босаводона ва қатъиро қабул мекард ва барои исботи қарораш то охир мубо-риза мебурд. Коргаронашро аз туњмату буњтон њимоя мекард ва барои тозагии сафи кадрњо-яш ањамияти љиддӣ медод. Ана њамин хислатњояш ӯро соњиби обурӯю мањбуби кормандон гардонида буд.

…Ба ШКД баргашта ба на-зди сардори шуъбаи тафтишот

Абдурањмонов даромадам. Ӯ маро дида ба пешвозам хеста:

-Ња чӣ гап будаст, корњоят чӣ тавр тинљи- мӣ? -гӯён як-бора чанд савол дод.

Воқеаро ба ӯ нақл кардам. Вай аввал ба њоли ман ханди-ду сипас симои љиддӣ гирифта гуфт:

-Чанд бор ба ту гуфтам, ки худат танњо нагард, њамроњат ягон шогирдатро гир, ба га-пам гӯш надодӣ, ана дидӣ оқибаташ, чӣ шуд?! Агар ка-се њамроњат мешуд, вай зан ба шумо туњмат зада намета-вонист. Хайр ин ба ту як им-тињони зиндагӣ, як ибрат шуд, боварӣ дорам, ин хатоятро ис-лоњ мекунӣ, гӯён Абдурањмо-нов маро љавоб дод.

Рӯзи дигар котибаи шуъба Лариса Қаршиеваро Абдурањ-монов барои иштирок кардан ба суд роњӣ кард.

Лариса баргашта чунин нақл кард:

Бо саршавии мурофиа про-курор Рустамбеков хоњиш кард, ки мурофигар аз пурси-ши шоњидон сар кунанд ва бо хоњиши ӯ аввал шашликпаз-ро даъват карданд. Вай асли воқеаро нақл карда, чӣ хел авбош хӯрокњоро њаво дода, дашномњои қабењ дода, пеш-хизматро бо лаълии холишу-да чандто ба сараш заданро нақл кард. Прокурор баъди нақлашро тамом кардан пур-сид:

-Шумо дар як рӯз чанд порс шашлик тайёр карда мефурӯшед?

-Ин вобаста ба љамъшавии миљозон, рӯзе мешавад 40 порс, рӯзе 50 порс, рӯзе ме-шавад 25-30 порс тайёр карда мефурӯшам.

-Як миљоз то чанд порс шашлик мехӯрад?

-Якто , дуто бисёр гӯшнааш 3-то хӯрда метавонад.

-Як мизољ 40 порс шашлик хӯрданаш мумкин аст?

-Агар ӯ дев бошад шояд та-вонад, вале одами одӣ аз 2-3 порс зиёд хӯрда наметавонад.

-Як порс шашлик чанд сих дорад?

-Шашто-40 порсаш чанд (сих) дона

шашлик мешавад?240 дона, яъне сих.Баъди ин прокурор пурсид:-Њамон рӯзе, ки муфаттиш

барои пурсишатон омад, вай шумоёнро дар куљо пурсид?

-Дар толори таъомхӯрии умумӣ.

-Яъне, ки дар љои кушоде, ки ӯро њама медиданд?

-Бале.-Њамон рӯз муфаттиш хӯрок

хӯрда буд?-Бале, ман бо фармони пе-

шхизмат барои ӯ ду порс шаш-ликро хуб пухта гуселонида будам.

-Ғайр аз ин муфаттиш боз дигар шашлик фармоиш карда буд?

-Не, вай аз њамон ду порс боз 3-4 донаашро нахӯрда, пешхизмат ба ман пас гардо-нида бурд. Баъди ин саволњо

прокурор хандиду аз суд хоњиш кард, ки шоњидро љавоб надо-да, љабрдидаро, ки пешхизма-ти ошхона будааст, барои рӯ ба рӯ кардан бо шоњид, даъват кунанд. Вайро даъват карданд. Вай дар толор нишаста гуф-тањои шоњидро мешунидааст, ки баъди даъват шуданаш ги-рёну нолон њанӯз ба пурсиш сар накарда навњакунон иброз дошт:

-Муњтарам суд, прокуро-ри муњтарам, маро бубахшед. Ман дирӯз аз тарсе, ки ба ман дӯстони ин марди дар паси панљара нишаста, дода бу-данд, гапи дурӯғ гуфтам ва ак-нун мехоњам рости гапро гӯям. Њамаи гуфтањои дар протоколи пурсиш буда дурустанд, ягон гапи зиёдати онљо нест ва му-фаттиш онро аз забони ман дуруст навишта буд. Ин марди паси панљара њамон рӯз маст ба ошхона омад. Аввал ба ман арақу газак фармуд. Ман 100 грамм арақу газак оварда ба наздаш гузошта, аз паси ко-рам шудам. Баъд ӯ маро даъват карда шашлик фармуд. Вале шашлик тамом шуда буду дер тайёр шуд. Вақте ки шашликро бо хӯришаш ба як лаъли бар-дошта омадам, ин марди паси панљара маро дашном дода, тақсимчаи хӯришу шашликро њаво доду бо лаълии дар дас-таш монда се чор бор дар сари ман зад. Лаълӣ алюмини бо-шад њам, вазнин буд ва ман аз зарби сахти он афтидам. Вай бошад, маро боз ба лагад якто фуровард, ки шашликпазу шефповар доду войкунон ба ёрии ман омаданд ва ана он ду бачаяки дар толор нишаста бошанд, авбошро дошта дас-ташро ба қафо тофта ба тасмаи худаш бастанд. Милиса ома-ду ӯро бурд. Баъди пурсиши муфаттиш ва њабси авбош ду рафиқи авбош (занак ба то-лор нигариста касеро љуст, вале наёфт) дирӯз онњо он љо менишастанд, имрӯз нестанд, ба љои кор омада гуфтанд, ки агар аз гапњоям нагардам, ма-ро дар њамин кӯл буғи карда ба об мепартоянд. Онњо ба ман ёд доданд, ки ба муфаттиш туњмат занам ва гӯям ки 40 порс шаш-лик хӯрда, худаш чизе навишту ба ман имзо кунонд. Ман ваъда додам. Вале имрӯз аз саволњои прокурору љавобњои шаш-ликпаз дидам, ки худро шар-манда кардаам. Барои дурӯғи дирӯзаам маро бубахшед. То охири суд ӯ мегирист.

Дар охир прокурор талаб кард, ки ба гунањкор 5 сол до-да шавад.

-Ман дар аввали мурофиа мехостам нисбати љабрдида, барои дар суд баёноти бардурӯғ доданаш ва ба муфаттиш туњ-мат заданаш аз суд хоњиш на-моям, ки парвандаи љиноӣ оғоз кунад, вале чӣ тавре ки мебинед, ӯ аз карда пушаймон шудааст. Суд гунањкорро, ки пеш суд шуда будааст, 5 сол аз озодӣ мањрум кард.

Нарзулло ТИЛОЗОДА

№ 44 (1086) 30 октябри соли 2014ТОЉИКИСТОН ВОКУНИШ-62218

«Тољикистон» №14, 3 апрели соли

2014 Муайян гардид, ки бо

ҳукми коллегияи судӣ оид ба парвандаҳои ҷиноятии суди вилояти Хатлон аз 3 сентя-бри соли 2013 Алимуҳаммади Абдулқосим, Фирӯзи Шералӣ ва Хуҷаев Муҳаммадрӯзӣ бо моддаҳои 104 қисми 2 бандҳои «е,з,л,» ва 138 қисми 2 банди «б» КҶ Ҷумҳурии Тоҷикистон гунаҳгор дониста, аз рӯи маҷмӯи ҷиноятҳо бо роҳи қисман зам кардани ҷазоҳои таъингардида, ба Алимуҳаммади Абдулқосим ҷазои ниҳоӣ ба муҳлати 30 сол маҳрум сохтан аз озодӣ, бо адои 5 соли аввали ҷазо дар маҳбас, боқимондаи ҷазо дар колонияҳои ислоҳии дорои ни-зоми сахт, ба Фирӯзи Шералӣ ва Хуҷаев Муҳаммадрӯзӣ ҷазои ниҳоӣ ба муҳлати 25 со-ли маҳрум сохтан аз озодӣ бо адои 3 соли аввали ҷазо дар маҳбас боқимондаи ҷазо дар колонияҳои ислоҳии дорои низоми сахт таъин шудааст.

Бо ҳукми дар боло зи-кргардида Алимуҳаммади Абдулқосим, Фирӯзи Шералӣ ва Хуҷаев Муҳаммадрӯзӣ ба-рои он маҳкум гардидаанд, ки онҳо рӯзи 2 феврали соли 2013 тахминан соатҳои 18:30 дақиқа дар назди мағозаи деҳаи Беш-каппаи ноҳияи Кӯлоб вохӯрда, бо мақсади пул гузаронидан ба телефони Фирӯзи Шералӣ, ба деҳаи Калоти Ҷамоати деҳоти Даҳанаи ноҳияи Кӯлоб ба мағозаи «Лоиқҷон» рафта, ба телефони Фирӯзи Шералӣ 2-сомонӣ гузаронида, ба маблағи 6-сомонӣ ҳасиб ха-рида, сипас, ба мағозаи «Ди-ловар», ки аз мағозаи маз-кур 200-метр дуртар ҷойгир аст рафта, Алимуҳаммади Абдулқосим аз мағозаи ном-бурда дар як зарфи пластмасии ғунҷоишаш 1,5 литра нӯшокии ташнашикани рангаш зард ва нӯшокии спиртии навъи арақ харидорӣ намудааст. Сипас, ҳар сеяшон дар роҳ нӯшокии спиртии мазкурро бо нӯшокии ташнашикан омехта карда нӯшида, боз маводи нашъа-овари навъи «бангдона»-ро истеъмол намуда, тахминан соатҳои 22:00 ҳарсеяшон ба назди хонаи Алимуҳаммади Абдулқосим омадаанд. Онҳо аз рӯи маслиҳати пешакӣ вориди хонаи истиқоматии охирин гашта, бо истифодаи зӯроварӣ ҳарсеяшон модари Алимуҳаммади Абдулқосим-Раҳматова М.С.-ро ба номусаш таҷовуз кардаанд. Аз ин раф-тори нангини онҳо модари Алимуҳаммад ба ғазаб омада, бо қайчӣ ба пушти ангушти майдаи писараш Алимуҳаммад зада, ҷароҳат расонидааст. Онҳо бо мақсади пинҳон кар-дани ҷинояти содирнамудаа-шон, бо маслиҳати якҷоя бо

Алимуҳаммади Абдулқосим бо воситаи корди хоҷагии дар хонаашон буда, ба сару рӯи модараш ҷароҳатҳои ҷисмонӣ расонидаанд, ки охирин аз ин зарбаҳо аз ҳуш рафтааст. Онҳо барои фош нашудани ҷинояти содиркардаашон ҷабрдида Раҳматова М.С.-ро дар ҳолати беҳушӣ ба сӯйи наздикии деҳаашон бурда партофтаанд. Дар ин вақт Раҳматова М.С. Ба ҳуш омада, ба соҳили ди-гари сой гузашта хостааст, ки гурезад. Аммо Алимуҳаммади Абдулқосим, Фирӯзи Шералӣ ва Хуҷаев Муҳаммадрӯзӣ боз ӯро дошта, Алимуҳаммади Абдулқосим сари модарашро дар об ғӯтонида, тахминан 10 дақиқа нигоҳ доштааст, ки дар натиҷа охирон ба ҳалокат рас-идааст. Сипас, Алимуҳаммади Абдулқосим бо корди хоҷагии дар дасташ буда, рагҳои хун-гарди дастони модарашро бу-рида, бо ҳамроҳии шариконаш ҷасади Раҳматова М.С.-ро 100 метр дуртар аз ҷои ҳодиса бур-да, дар дохили сой партофта-анд.

Мувофиқи хулосаи экспер-тизаи суди-тиббӣ аз 13 мар-ти соли 2013 таҳти №5 марги Раҳматова М.С. Аз нафаспечи шадид дар натиҷаи баста шу-дани сӯрохиҳои роҳҳои нафас ҳангоми ғарқшавӣ дар об фаро расидааст. Ваҷҳи мақола дар ху-суси он ки гӯё маҳкумшудагон Алимуҳаммад Абдулқосим ва Хуҷаев Муҳаммадрӯзӣ дар со-дир намудани ҷинояти куштор ва таҷовуз ба номус гунаҳгор намебошанд, беасос аст.

Ҳамин тариқ, бо дарна-зардошти навиштаҳои боло, ваҷҳи мақола дар хусуси он ки «Як далели хом ду ҷавони бегуноҳро ба муҳлати тӯлонӣ равонаи маҳбас намуд» асос надорад.

Бахши нашр ва маркази ит-тилоотии Суди Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон

Аз идора: Ҳадафи мо аз чопи ин мақола дар он буд, ки ху-лосаи ташхиси судӣ-биологӣ, ки аз ҷониби мутахассиси соҳаи биологияи Маркази та-шхиси тиббию судии Вазорати тандурустӣ дода шуда, ба эъ-тибор гирифта нашудааст. Дар он омадааст, ки дар маҳбали ҷабрдида нутфа ёфт нашудааст. Дурустии хулосаи мазкур бо нишондоди шоҳидон Анорбӣ Одинаева, Сафарбӣ Мирзоева, Райҳонбӣ Одинаева ва ҷамъ 8 нафар, ки ҳангоми мурдашӯйӣ ширкат доштанд, пурра мегар-дад. Онҳо дар мурофиаи судӣ иброз доштаанд, ки аз тан поё-ни мақтул осебе надошт. Ҳама он лашу луше, ки занҳо дар маҳбали худ истифода меку-нанд, дар ҷояш буданд. Аз ин бармеояд, ки таҷовуз вуҷуд на-дорад, вале ҳамаи ин дар рафти тафтишоти пешакӣ ва то охир

бо чи сабаб бошад, ки ба эъти-бор гирифта нашудааст.

Ҳамчунин, маҳкумшудагон бо далел собит кардаанд, ки баёнотҳои онҳоро бо шиканҷа додан гирифтаанд, ин ҳам аз мадди назари судя дур мон-дааст. Фарзанди марҳум Абулқосим дар мурофиаи судӣ гуфтааст, ки Фирӯзи Шералӣ ва Маҳмадрӯзӣ Хӯҷаев дар ин кор иштирок надоштанд. Ин паҳлӯи масъала низ беэъти-бор мондааст. Пас сирри ин муаммоҳоро ки мекушода бо-шад?

«Соњибкори экстремист» Прокуратураи ноҳияи Файзо-

бод маълумоту ваҷҳои мақолаи «Соҳибкори экстремист танҳо ободӣ мехоҳад»-ро, ки дар рӯзномаи «Тоҷикистон» таҳти № 26 аз 26 июни соли 2014 ба нашр расидааст, маврид баррасӣ қарор дод.

Мақолаи мазкур дар мавзӯи сохтмони масҷиди нав дар деҳаи Нодирии ноҳияи Файзо-бод таҳия шудааст.Санҷиш ни-шон дод, ки бо қарори раиси ноҳия аз 16 ноябри соли 2009 таҳти №570 барои сохтмони масҷиди ҷомеъ ба сокинони ҷамоатҳои деҳоти Меҳробод, Бӯстон ва Вашгирд аз ҳисоби заминҳои ғайрикишоварзии хоҷагии деҳқонии ба номи И. Сомонӣ 0,36 га қитъаи замин ҷудо карда шудааст.

Баъдан раиси ҷамоати деҳоти Меҳробод бо пешниҳод аз 6 майи соли 2011 таҳти №570 ба раиси ноҳия муроҷиат кар-да, қайд кардааст, ки аҳолии се ҷамоати деҳоти болозикр-шуда 21891 нафарро ташкил дода, дар ҳудуди он ду адад масҷиди ҷомеъ-масҷиди ба но-ми «Домуло Шоҳӣ» ва масҷиди ба номи «Шамси Табрезӣ» фаъолият карда истодааст.Мувофиқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи озодии виҷдон ва иттиҳодияҳои динӣ» масҷидҳои ҷомеъ дар маҳалҳое таъсис дода мешаванд, ки аз 10 ҳазор то 20 ҳазор аҳолӣ доранд. Чӣ тавре, ки қайд кардем, дар ҷамоатҳои деҳоти зикршуда 21891 нафар шаҳрванд зиндагӣ карда, ду адад масҷиди ҷомеъ фаъолият карда истодааст, ки талаботи сокинони онро ба пуррагӣ қонеъ карда истода-аст.Бо назардошти ин асосҳо ва бинобар хилофи талаботи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи озодии виҷдон ва иттиҳодияҳои динӣ» қабул шудани қарори болозикршу-да, он ба қарори раиси ноҳияи Файзобод аз 27 майи соли 2011 таҳти №332 бекор карда шуд.

Дар рафти санҷиш ваҷҳ пешниҳод шуд, ки бинои масҷиди «Домулло Шоҳӣ»-и деҳаи Меҳробод фарсуда шу-да, дар ҳолати садамавӣ қарор

дорад. Бинобар санҷиши ваҷҳи зикршуда, бо супориши про-куратураи ноҳия аз ҷониби бахши ҳолатҳои фавқулода ва мудофиаи граждании ноҳияи Файзобод ҳолати ба талаботи бехатарӣ ҷавобгӯ будан ё набу-дани бинои масҷиди «Домуло Шоҳӣ» санҷида шуда, муайян гашт, ки бинои мазкур ба та-лаботи муҳандисию техникӣ ҷавобгӯ буда, дар ҳолати садамавӣ қарор надорад.

Санҷиши ҳамаи ҳолатҳои болозикршуда ва омӯзиши маводҳои қарори раиси ноҳияи Файзобод, аз 27 майи соли 2011 таҳти №332 муайян намуд, ки барои бекор кардани он асоси мавҷуд нест.

Ҳолатҳои мазкур аз ҷониби масъулини соҳа бояд пеш аз қабули қарори раиси ноҳия таҳлил карда шуда, мухоли-фати он ба Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи озодии виҷдон ва иттиҳодияҳои динӣ» муайян карда мешуд. Бинобар бемасъулиятии масъулини МИМҲД-и ноҳияи Файзо-бод ба камбудӣ роҳ дода шу-да, қарори раиси ноҳия аз 16 ноябри соли 2009 таҳти №570 ғайриқонунӣ қабул карда шуд. Баҳри бартараф намудани камбудиҳои болозиршуда ва сабабу шароитҳои ба он мусо-идаткунанда аз ҷониби проку-рори ноҳия ба унвонии раиси ноҳияи Файзобод пешниҳод аз 21 июли соли 2011 ирсол кар-да шуд.Инчунин, дар мақола дарҷ шудааст, ки «Ашӯралӣ соҳибкор буда, ба корҳои хайр дасташ дароз аст ва ба зодгоҳаш бо сарфи маблағи 200 ҳазор сомонӣ оби нӯшокӣ оварда-аст».

Қайд кардан зарур аст, ки корҳои барқарорсозии чоҳи амудиро дар ҷамоати деҳоти Меҳрободи ноҳияи Файзобод бо маблағи умумии 188300 сомонӣ, ки пурра аз ҷониби Вазорати мелиорат-сия ва захираҳои оби Ҷумҳурии Тоҷикистон маблағгузорӣ шу-дааст. ҶДММ «Комрони Азиз» ба анҷом расонидааст.

Ғайр аз ин Мирзоев Ашуралӣ сокини ноҳияи Файзобод буда, дар нозироти андози ноҳия ҳамчун соҳибкор ба қайд гирифта нашуда-аст. Ӯ на танҳо ба фаъолияти соҳибкорӣ машғул нест, бал-ки расман дар ягон ҷо кор на-мекунад.Дар мақола инчунин дарҷ гаштааст, ки «Ашуралӣ барои обод кардани оромгоҳи деҳаи Нодирии ҷамоати деҳоти Меҳробод 7 ҳазор доллар сарф кардааст». Маълумоти мазкур низ ба воқеият мувофиқат на-мекунад. Зеро оромгоҳи бо-лозикршуда, бо қувваи соки-нони деҳаи Нодирӣ ва маблағи ҷамъовардаи онҳо обод карда шуда, ҳудуди он бо симтур маҳкам ва дарунаш тоза карда шудааст.

Қайд кардан ба маврид аст,

ки Мирзоев Ашуралӣ бо ҳукми суди ноҳияи Фирдавсии шаҳри Душанбе аз 19 марти соли 2013 барои ҷинояти қаллобӣ, бо м. 247 қ.4 б. «бе эътибор до-ниста шавад» КҶ Ҷумҳурии Тоҷикистон гунаҳгор эътироф карда шуда, нисбаташ ҷазои ҷиноятӣ таъин карда шуда-аст ва айни ҳол зери назорат мақомоти дахлдор қарор дорад.

Аз ин рӯ, тибқи моддаи 18 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи матбуоти даврӣ ва дигар воситаҳои ахбори ом-ма» аз Шумо хоҳиш мекунам, ки дар шумораи навбатии ҳафтаномаи «Тоҷикистон» маълумотҳои мазкурро дар ҷавоб ба мақолаи болозикр-шуда нашр намоед.

Бо эҳтиром прокурори ноҳияи Файзобод мушовири адлияи дараҷаи 1: Сафарзода А.А.

Посухи шумо норӯшаниҳо дорад ва бисёр паҳлуҳои саволҳои мақола ҷавоб мехоҳанд. Аз ҷумла дар мақола омадааст: Мо 24 де-кабри соли 2009 таҳти рақами 889 оиди ҷудо кардани 0,36 га замин, бемуҳлат барои сохт-мони масҷиди ҷомеъ дар деҳаи Нодирӣ, Сертификати ҳуқуқи истифодаи замин дараҷаи А №0230430 гирифтем.

Бар хилофи талаботҳои модаҳои 40 ва 40.1 КЗ ҶТ, Раиси ноҳияи Файзобод, ба таври пинҳонӣ аз мо ва бе ха-бардор намудани мо -замини-стифодабарандагон бо қарори беасосу ғайриқонунии худ аз 27.05.2011, қарори аз 16.11.2009 №570 «Дар бораи ҷудо намуда-ни қитъаи замин барои сохтмо-ни бинои масҷиди ҷомеъ дар деҳаи Нодирии ҷ.д.Меҳробод» бекор намуда, дар ин хусус мо-ро низ хабардор накардааст. Оиди бекор намудани қарор ва гирифтани замин мо охи-ри моҳи декабри соли 2013 ха-бардор шудем ва аз мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии ноҳия қарорро ги-рифтем. Дар ин муҳлат мо маблағи зиёде сарф кардем.

Тибқи талаботи Моддаи 41 қ.2 КЗ ҶТ, ҳангоми гириф-тани қитъаҳои замин барои эҳтиёҷоти давлатӣ ё ҷамъиятӣ тамоми зарар бо нархҳои бозорӣ баҳо дода шуда, бо на-зардошти ҷойгиршавии қитъаи замин ҳисоб карда мешавад ва аз ҷониби шахсоне, ки ба ман-фиати онҳо замин гирифта ме-шавад, пардохт мегарданд.

Ҳангоми ба расмият даро-вардани ҳуҷҷатҳои вобаста ба замини ҷудо кардашуда, яъ-не гирифтани Сертификати ҳуқуқи истифодаи замин ва тайёр намудани Лоиҳаи сох-тмони бинои масҷиди ҷомеъ аз ҷониби мо ба маблағи 43420 сомонӣ хароҷот карда шудааст, ки дар ин хусус хароҷотномаҳо ва квитансияҳо пешниҳод кар-да мешавад. Ба ин саволҳо пас Шумо посух нагӯед, кӣ мегӯяд?

« Як далели бегуноњӣ…»

№ 44 (1086) 30 октябри соли 2014 ТОЉИКИСТОН 19ТВ№43 (767) 29.10.2014 20

ОР

Т1

0.0

0, 1

4.0

0, 1

6.0

0, 2

2.0

0 Н

ово

сти.

10

.10

М/ф

"Хо

рто

н".1

2.0

0 Х

/ф "П

ри

ход

ите

завтр

а...".

14

.10

"Ле

рм

онто

в". Пр

ем

ьер

а.

16

.15

Х/ф

"Де

ло

бы

ло

в Пе

нькове

".1

8.1

0 Х

/ф "П

ол

оса

тый

ре

йс".

19

.50

, 22

.15

"Гол

ос. Д

ети

". Лучш

ее

.2

2.4

5 Х

/ф "К

ра

сотка

".1

.00

Вр

ем

я.1

.30

Т/с "У

лы

бка

пер

есм

еш

ника

".3

.20

"Ал

екса

ндр

Гра

дски

й. О

бе

рни

тесь!".

4.2

5 Х

/ф "Л

иц

о со

шр

ам

ом

".7

.30

"В на

ше

вре

мя".

8.4

0 "Р

осси

я от кр

ая д

о кр

ая".

ТВ3

8.0

0 М

ультф

ил

ьмы

СМ

Ф.

9.0

0 Ф

ил

ьм "Н

еул

ови

мы

е м

стите

ли

".1

0.3

0

Фи

льм

"К

ор

она

р

осси

йско

й

им

пе-

ри

и".

13

.30

Фи

льм

"Сум

ер

ки".

16

.00

Фи

льм

"Сум

ер

ки. С

ага

. Но

вол

уние

".1

8.3

0 Ф

ил

ьм "С

уме

рки

. Са

га. З

атм

ени

е".

21

.00

Ф

ил

ьм

"Сум

ер

ки.

Са

га.

Ра

ссвет:

Ча

сть 1".

23

.30

Ф

ил

ьм

"Сум

ер

ки.

Са

га.

Ра

ссвет:

Ча

сть 2".

2.0

0 Ф

ил

ьм "Ч

ел

ове

к, кото

ры

й и

зме

нил

все

".

НТВ

8.0

0 С

-л "Д

ор

ож

ный

патр

уль".

9.5

0,

10

.15

С

-л

"Мо

рски

е

дьяво

лы

. С

ме

рч".

10

.00

, 12

.00

, 15

.00

, 18

.00

, 21

.00

"Се

год

ня".

12

.20

, 15

.25

, 18

.20

С-л

"СО

БР

".2

1.4

0 С

-л "Л

ите

йны

й".

2.2

0 Х

/ф "Т

ане

ц ж

иво

та".

4.1

0 "Гл

авна

я до

ро

га".

4.4

5 "Д

ики

й м

ир

".4

.55

С-л

"Пе

ре

де

л. К

ро

вь с мо

ло

ком

".6

.50

С-л

"Супр

уги".ТН

Т2

.00

M

/c "Н

ике

ло

де

он

на

ТН

Т"

"Тур

бо

-А

гент Д

ад

ли

".2

.30

M/c "Р

ыц

ар

и Т

енка

й" - "С

упер

уме

ние

Т

ри

бью

тона

".2

.55

M/c "Н

ике

ло

де

он на

ТН

Т" "П

ингви

ны

из

"Ма

да

гаска

ра

" -

"Ша

ри

ки

за

ро

ли

ки.

До

бр

ый

вече

р! Д

об

ры

й Ч

ак!".

3.2

0

M/c

"Озо

рны

е

ани

ма

шки

" -

"Шни

т -ц

ел

ьба

нк. Хе

лпи

нки ф

ор

мул

а. Б

ато

нс и

возд

ушны

й ш

ар

ик. К

унг цы

пфу".

4.0

0 "Д

ом

-2. L

ite".

5.0

0 К

ом

ед

ия "Р

еа

льны

е па

ца

ны" - "В

лю

-б

ле

нная по

купате

льни

ца

".5

.30

Ко

ме

ди

я "Ре

ал

ьные

пац

аны

" - "Ка

-р

ао

ке".

6.0

0 К

ом

ед

ия "Р

еа

льны

е па

ца

ны" - "О

д-

нокл

ассни

ки".

6.3

0 К

ом

ед

ия "Р

еа

льны

е па

ца

ны" - "К

уль-

турны

й о

тды

х".7

.00

Ко

ме

ди

я "Ре

ал

ьные

пац

аны

".7

.30

Ко

ме

ди

я "Ре

ал

ьные

пац

аны

" - "Пр

о-

ща

льны

й се

кс".8

.00

Ко

ме

ди

я "Ре

ал

ьные

пац

аны

" - "Кр

а-

сота

по-пе

рм

ски".

8.3

0 К

ом

ед

ия "Р

еа

льны

е па

ца

ны" - "М

ага

".9

.00

К

ом

ед

ия

"Ре

ал

ьные

па

ца

ны"

- "П

ар

и".

9.3

0 К

ом

ед

ия "Р

еа

льны

е па

ца

ны" - "Б

еги

, К

ол

я, бе

ги!".

10

.00

К

ом

ед

ия

"Ре

ал

ьные

па

ца

ны"

- "М

ужско

е во

спита

ние

".1

0.3

0 К

ом

ед

ия "Р

еа

льны

е па

ца

ны" - "Н

о-

утбук".

11

.00

К

ом

ед

ия

"Ре

ал

ьные

па

ца

ны"

- "Д

ень р

ож

де

ния Э

ди

ка".

11

.30

Ко

ме

ди

я "Ре

ал

ьные

пац

аны

" - "Хэл

-л

оуи

н".1

2.0

0 К

ом

ед

ия "Р

еа

льны

е па

ца

ны" - "Н

е

заб

ыва

й сво

и ко

рни

".1

2.3

0 К

ом

ед

ия "Р

еа

льны

е па

ца

ны" - "П

о-

чтал

ьон все

гда

звони

т два

жд

ы".

ОР

Т1

0.0

0, 1

4.0

0, 1

6.0

0, 2

2.0

0 Н

ово

сти.

10

.10

"Ро

ссия о

т кра

я до

кра

я".1

1.0

0 Х

/ф "К

уба

нские

каза

ки".

13

.00

"Фл

аг. С

им

вол

пре

ем

ственно

сти".

14

.10

, 1.3

0 Т

/с "Ул

ыб

ка пе

ре

сме

шни

ка".

16

.10

Х/ф

"Ко

ро

ле

ва б

ензо

кол

онки

".1

7.4

0 Х

/ф "Т

ри

плю

с два

".1

9.2

0 К

ино

в цве

те. "В

есна

на З

ар

ечно

й

ули

це

".2

1.1

0,

22

.15

М

узыка

льны

й

фе

стива

ль

"Гол

осящ

ий

Ки

Ви

н".1

.00

Вр

ем

я.3

.20

"Ве

чер

ний

Ур

гант".

3.5

5 "П

ри

ма

из кл

ана

сопр

ано

".5

.00

Х/ф

"Вл

юб

ле

нный

Ше

кспир

".7

.15

"В на

ше

вре

мя".

8.0

5 "К

онтр

ол

ьная за

купка".

ТВ3

8.0

0 М

ультф

ил

ьмы

СМ

Ф.

9.3

0 Ф

ил

ьм "М

осква

-Ка

ссио

пея".

11

.15

Фи

льм

"Отр

оки

во все

ле

нной

".1

3.0

0 Ф

ил

ьм "Ч

ер

ез те

рни

и к зве

зда

м".

16

.00

Ф

ил

ьм

"Сум

ер

ки.

Са

га.

Ра

ссвет:

Ча

сть 1".

18

.30

Ф

ил

ьм

"Сум

ер

ки.

Са

га.

Ра

ссвет:

Ча

сть 2".

21

.00

Фи

льм

"Тур

ист".

23

.00

Фи

льм

"Кр

асны

й д

ра

кон".

1.3

0 Ф

ил

ьм "Га

нниб

ал

".4

.15

Фи

льм

"Со

сед

ка по

ком

нате

".6

.00

Фи

льм

"Ша

лун".

НТВ

7.5

0 С

-л "Д

ор

ож

ный

патр

уль".

9.5

0,

10

.15

С

-л

"Мо

рски

е

дьяво

лы

. С

ме

рч".

10

.00

, 12

.00

, 15

.00

, 18

.00

, 21

.00

"Се

год

ня".

12

.20

, 15

.25

, 18

.20

С-л

"СО

БР

".2

1.4

5 Ф

утбо

л. Л

ига

чем

пио

нов У

ЕФ

А. "З

е-

нит" /Р

осси

я/ - "Ба

йе

р" /Ге

рм

ани

я/.0

.00

С-л

"Ли

тей

ный

".2

.55

Ко

ме

ди

я "Шпи

льки

".5

.05

"Ква

рти

рны

й во

про

с".6

.05

"Ди

кий

ми

р".

7.0

0 С

-л "С

упруги

".ТНТ

2.0

0

M/c

"Ни

кел

од

ео

н на

Т

НТ

" "Т

урб

о-

Аге

нт Да

дл

и".

2.3

0 M

/c "Ры

ца

ри

Те

нкай

" - "Уд

ача

Чуки

".2

.55

M/c "Н

ике

ло

де

он на

ТН

Т" "К

унг-фу

Па

нда

: Уд

иви

тел

ьные

ле

генд

ы".

3.2

0 M

/c "Озо

рны

е а

ним

аш

ки" - "В

се д

ля

фр

онта

, все д

ля по

бе

ды

! Жи

знь на д

ер

е-

ве. И

зоб

ре

тени

е В

акку".

4.0

0 "Д

ом

-2. L

ite".

5.0

0,

5.3

0,

6.0

0,

6.3

0,

7.0

0,

7.3

0,

16

.00

, 1

6.3

0, 1

7.0

0, 1

7.3

0 "У

ниве

р. Н

ова

я об

ща

-га

" Ко

ме

ди

йны

й те

ле

с-л.

8.0

0 "У

ниве

р. Н

ова

я об

ща

га" - "М

ар

ина

" К

ом

ед

ий

ный

тел

ес-л

.8

.30

"Уни

вер

. Но

вая о

бщ

ага

" - "Не

до

стат-

ки-2

" Ко

ме

ди

йны

й те

ле

с-л.

9.0

0 "У

ниве

р. Н

ова

я об

ща

га" - "В

ед

ущи

й"

Ко

ме

ди

йны

й те

ле

с-л.

9.3

0

"Уни

вер

. Н

ова

я о

бщ

ага

" -

"Ша

нс" К

ом

ед

ий

ный

тел

ес-л

.1

0.0

0 "У

ниве

р. Н

ова

я об

ща

га" - "Б

ол

езнь"

Ко

ме

ди

йны

й те

ле

с-л.

10

.30

"Уни

вер

. Но

вая о

бщ

ага

" - "Анто

н+

Юл

я" Ко

ме

ди

йны

й те

ле

с-л.

11

.00

"Уни

вер

. Но

вая о

бщ

ага

" - "Со

весть"

Ко

ме

ди

йны

й те

ле

с-л.

11

.30

"Уни

вер

. Но

вая о

бщ

ага

" - "Пе

рвы

й

секс В

ал

и" К

ом

ед

ий

ный

тел

ес-л

.1

2.0

0 "У

ниве

р. Н

ова

я об

ща

га" - "О

гра

бл

е-

ние

" Ко

ме

ди

йны

й те

ле

с-л.

12

.30

"У

ниве

р.

Но

вая

об

ща

га"

- "П

ро

-щ

ал

ьный

секс" К

ом

ед

ий

ный

тел

ес-л

.1

3.0

0 "У

ниве

р. Н

ова

я об

ща

га" - "Т

анц

ы"

Ко

ме

ди

йны

й те

ле

с-л.

13

.30

"Уни

вер

. Но

вая о

бщ

ага

" - "Во

звра

-щ

ени

е К

ри

стины

" Ко

ме

ди

йны

й те

ле

с-л.

ОР

Т9

.00

"До

бр

ое

утро

".1

3.0

0, 1

6.0

0, 1

9.0

0, 2

2.0

0, 4

.00

, 7.0

0 Н

о-

вости

.1

3.1

5 "К

онтр

ол

ьная за

купка".

13

.45

"Жи

ть здо

ро

во!".

14

.55

"Мо

дны

й пр

иго

вор

".1

6.2

0, 1

.35

Т/с "У

лы

бка

пер

есм

еш

ника

".1

8.2

0, 1

9.1

5 "В

ре

мя по

каж

ет".

20

.00

, 7.0

5 "М

ужско

е / Ж

енско

е".

21

.00

, 6.1

0 "Н

ае

ди

не со

всем

и".

22

.45

"Да

вай

пож

ени

мся!".

23

.50

"Пусть го

вор

ят".1

.00

Вр

ем

я.3

.30

"Ве

чер

ний

Ур

гант".

4.1

5 "П

ол

ити

ка".

5.2

0 Т

/с "Мо

тел

ь бе

йтс".

8.0

0 "В

наш

е вр

ем

я".

ТВ3

8.0

0 М

ультф

ил

ьмы

СМ

Ф.

11

.30

, 12

.30

С-л

"Те

мны

е л

аб

ир

инты

про

-ш

ло

го".

13

.30

, 14

.30

С-л

"Се

кре

тные

ма

тер

иа

лы

".1

5.3

0, 2

0.0

0, 2

.30

"х-Ве

рси

и. Д

руги

е но

-во

сти".

16

.00

, 16

.30

Д/ф

"Охо

тники

за пр

иви

де

-ни

ями

".1

7.0

0 "М

исти

чески

е и

стор

ии

".1

8.0

0, 1

8.3

0, 1

9.0

0 Д

/ф "Га

да

лка

".1

9.3

0 С

-л "С

ле

пая".

20

.30

С-л

"Пята

я стра

жа

".2

1.3

0 Д

/ф "Д

ем

оны

Да

Ви

нчи".

1.3

0 Д

/ф "В

ел

ики

е м

ечта

тел

и. Л

ео

нар

до

д

а В

инчи

. Уче

ник Б

ога

".3

.00

Фи

льм

"Кр

асны

й д

ра

кон".

5.3

0 Ф

ил

ьм "П

отусто

ро

ннее

".

НТВ

8.0

0 "Н

ТВ

утро

м".

10

.10

"До

суда

".1

1.1

5, 1

2.2

0 С

-л "В

озвр

ащ

ени

е М

ухтар

а".

12

.00

, 15

.00

, 18

.00

, 21

.00

"Се

год

ня".

13

.30

, 1

6.3

0,

19

.30

"Ч

ре

звыча

йно

е

про

-и

сше

ствие

".1

3.5

5 "С

уд пр

исяж

ных".

15

.20

"С

уд

при

сяжны

х. О

конча

тел

ьный

ве

рд

икт".

17

.00

, 18

.30

С-л

"Ле

сник".

20

.00

"Гово

ри

м и

пока

зыва

ем

".2

1.4

0 С

-л "Л

ите

йны

й".

0.3

0

Футб

ол

. Л

ига

че

мпи

оно

в У

ЕФ

А.

"Ма

нчесте

р С

ити

" /А

нгли

я/ -

ЦС

КА

/Р

ос -

сия/.

2.4

5 "Л

ига

чем

пио

нов У

ЕФ

А. О

бзо

р".

3.1

5 К

ом

ед

ия "Ш

пил

ьки-2

".5

.20

С-л

"Гончи

е".

7.0

5 С

-л "С

упруги

".ТНТ

2.00 M

/c "Н

икелод

еон на

ТН

Т"

"Турб

о-А

гент Дад

ли".

2.30 M/c "Р

ыц

ари Тенкай" - "Д

олина С

е-кретов".2.55 M

/c "Никел

одеон на Т

НТ

" "Кунг-ф

у П

анда: У

дивител

ьные л

егенды

".3.25

M/c

"Озорны

е аним

ашки"

- "П

озна-ком

ьтесь с Дж

оном Б

рейном. О

бню

хаемся

позже".

4.00 "Дом

-2. Lite".5.30 "Б

итва экстрасенсов".6.30 "Д

икий, дикий В

ест" Ком

едийны

й ве-стерн, С

ША

, 1999 г.8.30 "У

нивер" - "Безум

ное свидание" С

ит-ком

.9.00 "У

нивер" - "Битва титанов" С

итком.

9.30 Ком

едия "Р

еальны

е пацаны

" - "День

свадеб

, часть 1".10.00 К

омед

ия "Реал

ьные пац

аны" - "Д

ень свад

еб, часть 2".

10.30 Ком

едия "Р

еальны

е пацаны

" - "Ме-

гаместь".

11.00 Ком

едия "Р

еальны

е пацаны

" - "Бо-

яра".11.30 К

омед

ия "Реал

ьные пац

аны" - "Ко-

лян и М

олчал

ивый Б

об".

ОР

Т9

.00

"До

бр

ое

утро

".1

3.0

0, 1

6.0

0, 1

9.0

0, 2

2.0

0, 4

.00

, 7.0

0 Н

о-

вости

.1

3.1

5 "К

онтр

ол

ьная за

купка".

13

.45

"Жи

ть здо

ро

во!".

14

.55

"Мо

дны

й пр

иго

вор

".1

6.2

0, 1

.35

Т/с "У

лы

бка

пер

есм

еш

ника

".1

8.2

0, 1

9.1

5 "В

ре

мя по

каж

ет".

20

.00

, 7.0

5 "М

ужско

е / Ж

енско

е".

21

.00

, 6.1

0 "Н

ае

ди

не со

всем

и".

22

.45

"Да

вай

пож

ени

мся!".

23

.50

"Пусть го

вор

ят".1

.00

Вр

ем

я.3

.30

"Ве

чер

ний

Ур

гант".

4.1

5 "Н

а но

чь гляд

я".5

.15

Т/с "М

оте

ль б

ей

тс".8

.00

"В на

ше

вре

мя".

ТВ3

8.0

0, 7

.45

Мул

ьтфи

льм

ы С

МФ

.1

1.3

0, 1

2.3

0 С

-л "Т

ем

ные

ла

би

ри

нты пр

о-

шл

ого

".1

3.3

0, 1

4.3

0 С

-л "С

екр

етны

е м

ате

ри

ал

ы".

15

.30

, 20

.00

, 3.3

0 "х-В

ер

сии

. Др

угие

но-

вости

".1

6.0

0, 1

6.3

0 Д

/ф "О

хотни

ки за

при

вид

е-

ниям

и".

17

.00

"Ми

стиче

ские

исто

ри

и".

18

.00

, 18

.30

, 19

.00

Д/ф

"Гад

ал

ка".

19

.30

С-л

"Сл

епа

я".2

0.3

0 С

-л "П

ятая стр

аж

а".

21

.30

Д/ф

"Де

мо

ны Д

а В

инчи

".1

.30

Д/ф

"Ве

ли

кие

ме

чтате

ли

. Сво

бо

дна

я эне

рги

я Те

слы

".2

.30

"Че

мпи

она

т Австр

ал

ии

по по

кер

у".4

.00

Фи

льм

"Ганни

ба

л".

6.4

5 Д

/ф "З

ате

рянны

е м

ир

ы. К

ам

асутр

а -

дви

гате

ль пр

огр

есса

".

НТВ

8.0

0 "Н

ТВ

утро

м".

10

.10

"До

суда

".1

1.1

0, 1

2.2

0 С

-л "В

озвр

ащ

ени

е М

ухтар

а".

12

.00

, 15

.00

, 18

.00

, 21

.00

"Се

год

ня".

13

.30

, 1

6.3

0,

19

.30

"Ч

ре

звыча

йно

е

про

-и

сше

ствие

".1

3.5

5 "С

уд пр

исяж

ных".

15

.20

"С

уд

при

сяжны

х. О

конча

тел

ьный

ве

рд

икт".

17

.00

, 18

.30

С-л

"Ле

сник".

20

.00

"Гово

ри

м и

пока

зыва

ем

".2

1.5

5 С

-л "Л

ите

йны

й".

0.5

0 Ф

утбо

л. Л

ига

Евр

опы

УЕ

ФА

. "Во

ль -

фсб

ург"

/Гер

ма

ния/

- "К

ра

снод

ар

" /Р

ос-

сия/.

3.0

0 "Л

ига

Евр

опы

УЕ

ФА

. Об

зор

".3

.35

Ко

ме

ди

я "Шпи

льки

-3".

5.3

0 "Д

ачны

й о

твет".

6.3

5 "Д

ики

й м

ир

".ТНТ

2.0

0

M/c

"Ни

кел

од

ео

н на

Т

НТ

" "Т

урб

о-

Аге

нт Да

дл

и".

2.3

0 M

/c "Ры

ца

ри

Те

нкай

" - "То

кса, ве

р-

сия д

ва-но

ль".

2.5

5 M

/c "Ни

кел

од

ео

н на Т

НТ

" "Кунг-ф

у П

анд

а: У

ди

вите

льны

е л

еге

нды

".3

.25

M/c "О

зор

ные

ани

ма

шки

".4

.00

"До

м-2

. Lite

".5

.30

"Би

тва экстр

асе

нсов".

6.3

0 К

ом

ед

ия "В

сегд

а го

вор

и "Д

а".

8.3

0 "У

ниве

р" - "Б

итва

тита

нов" С

итко

м.

9.0

0 "У

ниве

р" - "Д

иве

рса

нт" Си

тком

.9

.30

Ко

ме

ди

я "Са

ша

таня" - "С

упер

-няня".1

0.0

0 К

ом

ед

ия "С

аш

ата

ня" - "Гена

- по-

мо

щни

к".1

0.3

0 К

ом

ед

ия "С

аш

ата

ня" - "Са

ша

- под

-р

аб

отка

".1

1.0

0 К

ом

ед

ия "С

аш

ата

ня" - "Тр

ево

жна

я кно

пка".

11

.30

Ко

ме

ди

я "Са

ша

таня" - "К

ури

ть дл

я се

мьи

".1

2.0

0 К

ом

ед

ия "С

аш

ата

ня" - "Др

узья-со-

сед

и".

12.3

0 Ко

ме

ди

я "Са

ша

таня" - "П

апа

- хо-

зяйка

".

ОР

Т9

.00

"До

бр

ое

утро

".1

3.0

0, 1

6.0

0, 1

9.0

0, 2

2.0

0 Н

ово

сти.

13

.15

, 9.0

5 "К

онтр

ол

ьная за

купка".

13

.45

"Жи

ть здо

ро

во!".

14

.55

"Мо

дны

й пр

иго

вор

".1

6.2

0 Т

/с "Ул

ыб

ка пе

ре

сме

шни

ка".

18

.20

, 19

.15

"Вр

ем

я пока

же

т".2

0.0

0 "М

ужско

е / Ж

енско

е".

21

.00

"Жд

и м

еня".

22

.45

"Че

ло

век и

зако

н".2

3.5

0 "П

ол

е чуд

ес".

1.0

0 В

ре

мя.

1.3

5 "Го

ло

с".3

.40

"Ве

чер

ний

Ур

гант".

4.3

5 Т

/с "В по

иска

х саха

рно

го че

ло

века

".6

.10

Х/ф

"Ел

иза

вета

: зол

ото

й ве

к".8

.15

"На

ед

ине

со все

ми

".

ТВ3

8.0

0, 7

.45

Мул

ьтфи

льм

ы С

МФ

.1

1.3

0 Д

/ф "Гне

здо

Ко

чета

".1

3.3

0, 1

4.3

0 С

-л "С

екр

етны

е м

ате

ри

ал

ы".

15

.30

"х-Ве

рси

и. Д

руги

е но

вости

".1

6.0

0, 1

6.3

0 Д

/ф "О

хотни

ки за

при

вид

е-

ниям

и".

17

.00

"Ми

стиче

ские

исто

ри

и".

18

.00

, 18

.30

, 19

.00

Д/ф

"Гад

ал

ка".

19

.30

С-л

"Сл

епа

я".2

0.0

0 "х-В

ер

сии

. Гро

мки

е д

ел

а".

21

.00

"Че

ло

век-не

вид

им

ка".

22

.00

Фи

льм

"Де

вятые

вра

та".

0.4

5 Ф

ил

ьм "Т

ури

ст".2

.45

"Евр

опе

йски

й по

кер

ный

тур".

3.4

5 С

-л "Т

ем

ные

ла

би

ри

нты пр

ош

ло

го".

НТВ

8.0

0 "Н

ТВ

утро

м".

10

.10

"До

суда

".1

1.1

5, 1

2.2

0 С

-л "В

озвр

ащ

ени

е М

ухтар

а".

12

.00

, 15

.00

, 18

.00

, 21

.00

"Се

год

ня".

13

.30

, 1

6.3

0,

19

.30

"Ч

ре

звыча

йно

е

про

-и

сше

ствие

".1

3.5

5 "С

уд пр

исяж

ных".

15

.20

"С

уд

при

сяжны

х. О

конча

тел

ьный

ве

рд

икт".

17

.00

, 18

.30

С-л

"Ле

сник".

20

.00

"Гово

ри

м и

пока

зыва

ем

".2

1.4

5 С

-л "Л

ите

йны

й".

1.3

0 "С

писо

к Но

рки

на".

2.2

5 "О

ктябр

ь 19

17

. По

чем

у бо

льш

еви

ки

взяли

вла

сть".3

.50

"Де

ло

тем

ное

".4

.45

С-л

"Гончи

е".

6.3

5 С

-л "С

упруги

".ТНТ

2.0

0

M/c

"Ни

кел

од

ео

н

на

Т

НТ

" "Т

урб

о-

Аге

нт Д

ад

ли

".2

.30

M/c "Р

ыц

ар

и Т

ен

кай

" - "У ка

жд

ой

м

он

еты

- две

стор

он

ы".

2.5

5 M

/c "Ни

кел

од

ео

н н

а Т

НТ

" "Кун

г-фу

Па

нд

а: У

ди

вите

льн

ые

ле

ген

ды

".3

.25

M/c "О

зор

ны

е а

ни

ма

шки

".4

.00

"До

м-2

. Lite

".5

.30

"Би

тва экстр

асе

нсо

в".6

.30

"Та

нц

ы" Ш

оу.

8.3

0 "У

ни

вер

" - "Ди

вер

сан

т" Си

тком

.9

.00

"Ун

иве

р" - "И

ми

тато

р" С

итко

м.

9.3

0,

10

.00

, 1

0.3

0,

11

.00

, 1

1.3

0,

12

.00

, 1

2.3

0, 1

3.0

0, 1

3.3

0, 1

4.0

0 "Ф

изр

ук" Си

т -ко

м.

14

.30

"Ин

тер

ны

" Си

тком

.1

5.0

0 "C

om

ed

y Wo

ma

n".

16

.00

"Ко

ме

ди

Кл

аб

" Стэн

д-а

п ком

ед

и.

17

.00

"Co

me

dy Б

аттл

. Супе

рсе

зон

".1

8.0

0, 2

2.5

5 "Д

ом

2. Го

ро

д л

юб

ви".

19

.00

"До

м-2

. По

сле

зака

та".

20

.00

"Не

спать!".

21

.00

"Бэй

таун

вне

зако

на

" Бо

еви

к.2

3.5

5 "Д

жо

уи 2

".0

.25

"Та

йн

ые

аге

нты

" Бо

еви

к.1

.15

Ко

ме

ди

я "Са

ло

н В

ер

он

ики

".1

.59

Око

нча

ни

е эф

ир

а.

ОР

Т9

.35

, 10

.10

, 17

.10

"В на

ше

вре

мя".

10

.00

, 14

.00

, 16

.00

, 19

.00

, 22

.00

Но

вости

.1

0.3

5 Х

/ф "З

а д

вумя за

йц

ам

и".

12

.00

"Игр

ай

, гар

мо

нь лю

би

ма

я!".1

2.4

5 "С

ме

ша

ри

ки".

13

.00

Ум

ниц

ы и

умни

ки.

13

.45

"Сл

ово

пасты

ря".

14

.15

"Все

м м

ир

ом

". Но

восе

лье

".1

5.1

5 "С

ма

к".1

6.1

5 И

де

ал

ьный

ре

мо

нт.1

8.3

0, 1

9.1

5 "Го

ло

с".2

0.5

5 "К

то хо

чет ста

ть ми

лл

ио

нер

ом

?".

22

.15

"Ле

дни

ковы

й пе

ри

од

".1

.00

Вр

ем

я.1

.30

"Се

год

ня ве

чер

ом

".3

.10

Х/ф

"Пр

инц

есса

Мо

нако

".5

.00

Х

/ф

"Ша

льны

е

де

ньги:

ро

скош

ная

жи

знь".7

.20

Х/ф

"Лю

бо

вь вне пр

ави

л".

9.2

5 "К

онтр

ол

ьная за

купка".

ТВ3

8.0

0 М

ультф

ил

ьмы

СМ

Ф.

11

.30

"Шко

ла

до

ктор

а К

ом

ар

овско

го".

12

.00

Фи

льм

"Тр

и то

лстяка

".1

3.4

5 Ф

ил

ьм "С

кал

ол

азка

и по

сле

дни

й и

з се

дьм

ой

кол

ыб

ел

и".

15

.45

Д

/ф

"Ве

ли

кие

м

ечта

тел

и.

Жю

ль

Ве

рн. П

утеш

естви

е д

ли

ною

в жи

знь".1

6.4

5, 5

.30

Фи

льм

"Путе

ше

ствие

к це

нтру

Зе

мл

и".

18

.30

Фи

льм

"Пято

е и

зме

ре

ние

".2

1.0

0

Фи

льм

"Т

ай

ны

Бе

рм

удско

го

тре

у -го

льни

ка".

2.1

5 Ф

ил

ьм "А

д в по

дне

бе

сье".

7.1

5 Д

/ф "З

ате

рянны

е м

ир

ы. Го

ро

д Гр

е-

ха".

НТВ

7.3

5 С

-л "Д

ор

ож

ный

патр

уль".

9.2

5 "С

мо

тр".

10

.00

, 12

.00

, 15

.00

, 18

.00

"Се

год

ня".

10

.15

Ло

тер

ея "З

ол

ото

й кл

юч".

10

.45

"Ме

ди

ци

нские

тай

ны".

11

.25

"Гото

вим

с Ал

ексе

ем

Зи

ми

ным

".1

2.2

0 "Гл

авна

я до

ро

га".

12

.55

Кул

ина

рны

й по

ед

ино

к.1

4.0

0 "К

вар

тир

ный

вопр

ос".

15

.25

"Я худ

ею

".1

6.3

0 "П

ое

де

м, по

ед

им

!".1

7.0

5 "С

воя и

гра

".1

8.1

5 "П

ро

фе

ссия - р

епо

рте

р".

19

.00

"Ко

нтро

льны

й зво

нок".

20

.00

"Сл

ед

ствие

вел

и...".

21

.00

"Це

нтра

льно

е те

ле

вид

ени

е".

22

.00

"Но

вые

русски

е се

нсац

ии

".2

3.0

0 "Т

ы не

пове

ри

шь!".

0.0

0 "Х

очу к М

ел

ад

зе".

1.5

5 "М

ужско

е д

осто

инство

".2

.30

С-л

"До

знава

тел

ь".4

.20

"Ди

кий

ми

р".

5.1

5 С

-л "Го

нчие

".7

.05

С-л

"Супр

уги".ТН

Т2

.00

"Co

me

dy C

lub

. Exclu

sive".

2.4

0, 3

.05

M/c "Н

ике

ло

де

он на

ТН

Т" "К

унг-ф

у Па

нда

: Уд

иви

тел

ьные

ле

генд

ы".

3.3

0 M

/c "LB

X - Б

итвы

ма

ле

ньких ги

ган-

тов" - "Р

азящ

ий

Ви

хрь".

4.0

0 "Д

ом

-2. L

ite".

5.0

0 "Д

ва с по

ло

вино

й по

вар

а. О

ткры

тая

кухня" Кул

ина

рно

е ш

оу.

5.3

0 "Ф

эшн те

ра

пия".

6.0

0 "Ш

кол

а р

ем

онта

" Пр

огр

ам

ма

.7

.00

, 14

.30

"Ко

ме

ди

кла

б. Л

учше

е".

7.3

0, 2

0.0

0 "Т

ако

е К

ино

!".8

.00

, 15

.00

"Би

тва экстр

асе

нсов".

9.3

0 "C

om

ed

y Wo

ma

n".

10

.30

"Ко

ме

ди

Кл

аб

" Стэнд

-ап ко

ме

ди

.1

1.3

0 Д

ра

ма

"Ве

ли

кий

Гэтсби

".1

6.3

0 "Т

анц

ы" Ш

оу.

18

.30

, 22

.15

"До

м 2

. Гор

од

лю

бви

".1

9.3

0 "Д

ом

-2. П

осл

е за

ката

".

ОР

Т1

0.0

0, 1

4.0

0, 1

6.0

0, 2

2.0

0 Н

ово

сти.

10

.10

Х/ф

"Лы

сый

нянька: спе

цза

да

ние

".1

2.1

0 "С

луж

у Отчи

зне!".

12

.45

"См

еш

ар

ики

".1

2.5

5 "З

до

ро

вье".

14

.15

"Не

путевы

е за

ме

тки".

14

.35

По

ка все

до

ма

.1

5.2

5 "Ф

азе

нда

".1

6.1

5

"Ал

екса

ндр

а

Па

хмуто

ва.

"Све

тит

незна

ком

ая зве

зда

".1

7.1

5 К

юб

ил

ею

Ал

екса

ндр

ы П

ахм

утово

й.

"До

стояни

е Р

еспуб

ли

ки".

19

.25

"Че

рно

-бе

ло

е".

20

.30

"Бо

льш

ие

гонки

".2

2.2

0 "С

вои

ми

гла

зам

и".

22

.50

"Те

атр

Эстр

ад

ы".

1.0

0 В

ре

мя.

2.3

0 "Т

ол

стой

. Во

скре

сенье

".3

.30

Бо

кс. Се

рге

й К

ова

ле

в-Бе

рна

рд

Хо

п -ки

нс.4

.30

Х/ф

"Ро

жд

енны

й че

твер

того

ию

ля".

7.0

5 "В

наш

е вр

ем

я".8

.15

"Ко

нтро

льна

я закупка

".

ТВ3

8.0

0, 9

.15

Мул

ьтфи

льм

ы С

МФ

.8

.45

"Шко

ла

до

ктор

а К

ом

ар

овско

го".

9.3

0 Ф

ил

ьм "Т

ри

тол

стяка".

11

.15

Фи

льм

"Ска

ло

ла

зка и

посл

ед

ни

й и

з се

дьм

ой

кол

ыб

ел

и".

13

.15

Фи

льм

"Пято

е и

змер

ени

е".

15

.45

Ф

ил

ьм

"Та

йны

Б

ер

муд

ского

тр

еу -

гол

ьника

".2

1.0

0 Ф

ил

ьм "1

40

8".

23

.00

Фи

льм

"Об

ряд

".1

.15

Фи

льм

"Де

вятые

вра

та".

4.0

0 Ф

ил

ьм "А

д в по

дне

бе

сье".

7.1

5 Д

/ф "З

ате

рянны

е м

ир

ы. Го

род

"Ар

-м

аге

дд

он".

НТВ

8.0

5 С

-л "Д

оро

жны

й па

трул

ь".1

0.0

0, 1

2.0

0, 1

5.0

0, 1

8.0

0, 2

1.0

0 "С

его

дня".

10

.15

Ло

тер

ея "Р

усское

ло

то пл

юс".

10

.50

"Хо

ро

шо

там

, где

мы

есть!". Т

ури

-сти

ческа

я про

гра

мм

а.

11

.25

"Ед

им

до

ма

!".1

2.2

0 "П

ер

вая пе

ре

да

ча".

13

.00

"Чуд

о те

хники

".1

3.5

0 "Д

ачны

й о

твет".

15

.20

Со

газ - Ч

ем

пио

нат Р

осси

и по

фут -

бо

лу 2

01

4 г. / 2

01

5 г. "Д

ина

мо" - Ц

СК

А.

17

.30

, 1

8.1

5

С-л

"М

ор

ские

д

ьявол

ы.

См

ер

ч".2

0.0

0 Ч

ре

звыча

йно

е пр

ои

сшестви

е.

22

.10

Фи

льм

"Од

ни

м м

еньш

е".

0.3

0 Х

/ф "С

луж

у Оте

честву!".

2.3

0 С

-л "Д

озна

вате

ль".

4.1

5 "Д

ел

о те

мно

е".

5.0

5 С

-л "Го

нчие

".7

.00

С-л

"Супр

уги".ТН

Т2

.00

"ТН

Т. M

IX".

2.4

0, 3

.05

M/c "Н

ике

ло

де

он на

ТН

Т" "К

унг-ф

у Па

нда

: Уд

иви

тел

ьные

ле

генд

ы".

3.3

0 M

/c "LB

X - Б

итвы

мал

еньки

х гига

н-

тов" - "Н

ил

ьс Ри

хтер

".4

.00

"До

м-2

. Lite

".5

.00

"Шко

ла

ре

монта

" Про

грам

ма

.6

.00

"Пе

ре

загр

узка" П

ро

гра

мм

а.

7.0

0 Д

ра

ма

"Ве

ли

кий

Гэтсби

".9

.50

"Co

me

dy Б

аттл

. Супе

рсе

зон".

10

.50

, 17

.00

"Sta

nd

UP

".1

1.5

0, 1

2.5

0, 1

5.0

0 "К

ом

ед

и К

ла

б" С

тэнд-

ап ко

ме

ди

.1

3.5

0, 1

4.3

0 "К

ом

ед

и кл

аб

. Лучш

ее

".1

6.0

0 "О

дна

жд

ы в Р

осси

и".

18

.00

, 21

.55

"Дом

2. Го

ро

д л

юб

ви".

19

.00

"До

м-2

. Посл

е за

ката

".2

0.0

0 К

ом

ед

ия "М

ой

при

дур

очны

й б

ра

т".2

2.5

0 "Д

жо

уи 2

".2

3.2

0 "Т

ай

ные

аге

нты" Б

оеви

к.0

.10

Ко

ме

ди

я "Са

ло

н Ве

рони

ки".

ПО

Не

де

ль

Ни

к3 ноября

ВТО

РН

ик

4 ноябряС

Ре

да

5 ноябряЧ

еТВ

еР

г6 ноября

Пя

ТНи

ца

7 ноябряС

уб

бО

Та8 ноября

ВО

Ск

Ре

Се

Нь

е9 ноября

№ 44 (1086) 30 октябри соли 2014ТОЉИКИСТОН20 ХУДРО БИСАНЉ

№ 44 (1086) 30 октябри соли 2014 ТОЉИКИСТОН 21АДАБИЁТ

Собир Султон аз ќабили он ќаламкашонест,ки суханаш бо гузашти солњо дилчаспу гўшнавоз гаштааст.Ў солиё-ни дароз дар идораи мусиќии радиои Тољикистон ба њайси муњаррир фаъолият карда ,дар баробари ин шеър эљод мекарду бо бисёр овозхонњои шинохтаи мамлакат њамкорї дошт.Аз ин љост ,ки бисёр ча-кидањои хомаи устод санъ-аткорон оњанг бастаанд.Ман гули рўи туро бў мекашам ,Хо-

ки поятро ба абрў мекашам,- гуфтааст Собир Султон,ки бо чунин самимият гуфтани шеър на ба њар эљодкор муяссар ме-гардад.Ин марди нексиришт ,шоири мањбуб имсол ба син-ни мубораки 80 бањодурона ќадам гузошт .Мо ба шоир тани сињат ва илњоми саршор таманно намуда ,чанд пораи эљодиёташро манзури Шумо хонандагони гиромиќадр ме-гардонем.

Душанбешањр

Душанбешаҳри зебоманзари ман,

Дар оғӯши ту ҷавлон мена моям.

Тамошо карда ҳар гулгашти зебо,

Бар авсофат чу булбул меса роям.

Қадам монам чун аз ҳар кӯчабоғат

Биёяд мурғи илҳомам ба парвоз.

Гулистонест ҳар як боғу роғат,

Шуда сайронгаҳи халқи сарафроз.

Ба шаъни сарвари кишвар тасанно!

Ки кард аз рӯзи аввали ҷонниссорӣ.

Ба бахту тоҷу тахти милла ти мо,

Бикард ӯ хидмати шоиста оре.

Туфайли раҳбарии сарвари шаҳр,

Душанбешаҳри мо шуд сайқалоро.

Чӣ хуш, гардид шуҳратафкани даҳр

Ба монанди Самарқанду Бухоро.

Биноҳои қашанги осмонбӯс,

Шукуҳи шаҳри моро мефизо янд.

Сано бар ҳар бинокори баномӯс!

Ки дар нақшу нигораш бебаҳоянд.

Газида одамон ангушти ҳайрат

Ба ҳусни бемисоли шаҳри зебо.Сарони шаҳри мо бинмуда

ғайрат,Паи ободии мулки дилоро.

Фузуда офтоби сулҳу ваҳдатШукуҳу шавкати ин шаҳри

моро.Кунем аз ҷону дил пайваста

ҳиммат.Шавад то зиндагӣ хубу гуворо

Тафохур карда кулли шаҳрвандон

Ба шаъну шуҳрату шони Душанбе.

Ба ин сон пойтахти Тоҷикистон

Ба ҳусну файзу эҳсони Ду шанбе.

Навадсола, муборак, ҷашни тавлид!

Ба аҳли тоҷикони рӯи дунё!Шарафмандӣ физояд аз чунин

идБа шаъни Тоҷикистони

дилоро!Тафохур-фахр кардан.

Бар авсофи шањри сулњу вањдат

Шаҳри зебо-кӯчабоғи дилкушоҚадам монам чун аз ҳар кӯчабоғат

Биёяд мурғи илҳомам ба парвоз.Гулистонест ҳар як боғу роғат,

Шуда сайронгаҳи халқи сарфароз.

Гузар созам зи назди Қасри Миллат,Тамошо карда сӯи коргоҳам.

Тасанно!-гуфта бар Сардори давлат,Ба симои бузургаш менигоҳам...

Ниҳолон оварид аз мулки ҲоландБа ин боғи дилоро худ шинонид.

Фузуд хурсандиаш якбора даҳчандЗибас сабзиданаш бо чашми худ дид.

Ягон шоҳе накарда инчунин кор,Барои халқу мулку миллати хеш.

Ҳама дашту даман гашта чаманзорЗи дасти ин ҷавонмарди хушандеш.

Сано ҳам бар раиси шаҳри зебо!Душанберо баҳористон намуд ӯ.

Намуди шаҳри моро дода ороБа ҳар як соҳааш равнақ фузуд ӯ.

Илоҳо чашми душман кӯр гардад,Насибаш бод умре қаъри зиндон!

Нагуфта бесабаб ин ҳикмати халқ:«Бихӯр нону макун туф бар намакдон!»

Паи ободии ин шаҳри зебо Ҳама аз як гиребон сар барорем! Ба назди нокасони серғавҳо Набояд ҳеҷ гоҳе сар фарорем!

Душанбешаҳри ободони тоҷик, Муборак бод ҷашни дилфурӯзат! Туӣ шоистаи таҳсину табрик Бад-ин сон парчами манзилфурӯзат!

№ 44 (1086) 30 октябри соли 2014ТОЉИКИСТОН22 КАНЗИ ШИФО

Масъули сањифа Иззатбек Идиев. Мо интизори мавод ва пешнињодоти шумоем! E-mail: izzatbek@pressa.tj • Шўъбаи реклама: saodat@pressa.tj • Тел: (44) 601-35-95Масъули сањифа Мањина Давлатова. Мо интизори мавод ва пешнињодоти шумоем! E-mail: mahina@pressa.tj • Шуъбаи реклама: bonu8500@mail.ru • Тел: (44) 601-35-95

Ман мушкилии бефарзандӣ дорам. Ҳамсарам ҳамеша варақҳои духтур тавсиядодаа-шро пинҳон медорад. Чанд рӯз пеш як варақаашро пайдо кар-дам, ки афродизиак навишта шуда буд. Мехостам дар бораи пайдошавии он ва усулҳое, ки қувваи мардонро зиёд мекунад, маслиҳат медодед.

Луъбат Халилова, хонашин

Дар ҳамаи давру замон мушкилоти безурётии мардо-ну занон ҷой дорад, ки беш-тар барои беҳтар гардонида-ни ҳиссиёти мардонагӣ чора меҷӯстанд. Аввалин бор ин ибораро юнониҳо чунин ном гузоштанд, ки он бо номи ху-дои зебоии юнониҳо Афродита буд. Онҳо кӯшиш мекарданд, ки хӯрокҳоеро омода намоянд, ки дорои ғизонокии баланд бошад. Афродиакҳо вазифаҳои гуногунро иҷро мекунанд. Аз қадим гуфта мешуд, ки барои муоширати фаъоли мардон ва барангезонидани ҳисси онҳо ғизоҳои муфид, ки дар тар-кибашон маводҳои ангезона-надаи ҳиссиётро доранд, бояд истеъмол шаванд. Дар Аврупо ва Америкаи Шимолӣ бошад, тухми хом ва чормағзро барои афзудани қувваи мардӣ хеле муфид мешуморанд ва дар мо низ чунин аст. Аммо дар Шарқ бошад, ғизоҳои экзотикӣ ба мисли хуни мор ва тухмдони ҳайвонотро бедоркунандаву афзояндаи ҳисси мардонагӣ эътироф кардаанд. Афродизи-ак суст шудани қувваи мардӣ

буда, ҳангоми алоқаи ҷинсӣ ғайрифаъол мегардад ва дар ин ҳолат норизогии тарафайн ҳам мард ва ҳам зан ба миён меояд.

Норасоии витаминњои Е, А, В

чӣ зарар дорад?Чуноне дар боло қайд на-

мудем, ки гум ё паст шудани қувваи мардонагӣ имрӯзҳо мушкилоти рақами якум ба ҳисоб рафта, бисёри мар-донро ба ташвиш овардааст ва руҳан азоб медиҳад. Зеро камқуввати барои мардон, яке аз камбудиҳои муоширати ҷинсӣ ба ҳисоб рафта, сабаби забонкӯтоҳии мард ва вайрон гардидани оилаҳо мегардад. Олимони замони имрӯз муай-ян намудаанд, ки барои муъта-дил гардонидани фаъолияти ҷинсӣ дар хӯроки инсонҳо аз ҳама бештар витаминҳои « Е», А » ва «В», ки гузариши наб-зро ба асаб афзун таъмин ме-намояд, бояд бошанд. Ғизоҳои дорои ин витаминҳо барои беҳтар намудани муносибати маҳрамона мусоидат меку-над. Лозим ба ёдоварист, ки пурхӯрӣ ҳеҷ гоҳ ҳиссу шавқро бедор намесозад. Баръакс, он фарбеҳиро ба вуҷуд оварда, равған узвҳои лозимиро зер карда, фаъолнокиашонро за-иф ва гум мекунанд. Дар як рисолати фалсафии ҳиндии қадим чунин сатрҳо сабт гашта буданд: «Ними меъда бояд бо ғизо, аз чор як ҳисса бо об ва аз чор як ҳисса барои назорати нафас пур буданаш лозим аст».

Кадом ѓизоњо њисси шањвониро

зиёд мекунад? Пеш аз ҳама ин истеъ-

моли хӯроки набототӣ, ки ба он чормағзҳои гуногун ва пи-

ста, аз меваҳо бошад, афле-сун, лимон, анҷир, анор ва аз сабазовотҳо тамоми наму-ди пиёз дохил мешавад, ки истеъмолашон аз фоида холӣ нест. Ҳанӯз дар Рими Қадим Плинии Калони навишта буд, ки «Пиёз шавҳарони к а м қ у в в а т р о б а о ғ ӯ ш и Зуҳраҳо тела медиҳад», яъ-не фаъолнокии мардонро дар муддати хеле кӯтоҳ зиёд мекунад. Тадқиқотҳо ни-шон доданд, ки пиёзро бо тухм омехта карда, истифо-да баранд, қувваи мардонагӣ ба таври фавқулода чандин маротиба зиёд мешавад. Олимон исбот кардаанд, ки пиёз мувозинат ё худ тано-суби гармонро дар организм нигоҳ дошта, дар таркиби худ модаи ангезандаи ҳиссиёти муоширатро дорад. Гиёҳҳои чойкаҳак, пудина, анис ,зи-ра, тархун низ чунин хусуси-ятро доранд. Тухми шалғам низ барои ангезонидани ҳисси мардӣ бештар мусо-идат менамояд. Чунин ху-сусиятро шалғами бо гӯшт ҷӯшонидашуда низ дорад. Олим Фрейд гуфта буд, ки замбӯруғ, донаи каду, газна, нони анҷирӣ низ барои мар-дон беҳтарин ғизо аст. Инчу-нин, дар ин мавридҳо набояд қоқуро фаромӯш кард. Зеро қоқу низ хусусияти афзуда-ни қуввати ҷинсии мардон-ро дорад. Якчанд барги коку ҳангоми гулкуниаш метаво-над муфид бошад. Ғизоҳои ширӣ, творог, кефир , па-нир, йогурт ҳам ба тоифаи ғизоҳои муфиди мардона дохил мешаванд. Творог ва панирро беҳтараш дар дохи-ли газакҳо мисли винегрет омехта карда хӯрдан, муфид-тар аст.

Афродизиак чист?

Дарди сар инъикоску-нандаи тамоми беморињо мебошад. Дар натиљаи нотобшавии организм ин њолат ба вуљуд меояд.

Дарди сар дар баъзе на-фарон доимӣ сурат мегирад, ки он њангоми осебёбии сах-ти косахонаи сар, илтињоби мағзи сар ва дигар иллатњо-ест, ки инсон дар аввал ба он ањамият намедињад ва бо гузашти сол дарди доимӣ ба вуҷуд меояд. Инчунин, чанд сабабњои дигаре њастанд, дарди сарро доимӣ мекунанд.

1. Истеъмоли бардаво-ми доруњои бедардкунанда. Тақрибан 25 дар сади њо-дисањое, ки дарди сарро ба вуҷуд меорад, аз истеъмоли нодурусти доруњо мебошад. Барои њамин, њар вақте ки саратон дард мекунад, ба самти дорухонаи шахсиатон наравед. Бисёр роњњои дигари рафъи дарди сар мавҷуд аст. Истифода тибби халқӣ дар ин мавридњо бењтар аст.

2. Шароб нӯшокии са-буки спиртдор буда, бисёр нӯшидани он дарди сарро ба вуҷуд меорад.

3. Нӯшидани шароби сурх (красное вино) ба таври доимӣ сабабгори дарди сар мешавад.

4. Панири резакардашу-да, ки муддати зиёд нигоњ до-шта шудааст, низ метавонад чунин дардро ба вуҷуд орад.

5. Моњии дар дуд пухта-шуда.

6. Њасибњое, ки модаи нитрат доранд.

7. Маводњои ширии тамъи туршидошта низ ме-тавонад, боиси сар задании дард гардад. Инро бештар дар шахсоне, ки мизоҷи гарм до-ранд, дидан мумкин аст.

8. Маводњое, ки дар сирко тар карда шудаанд.

9. Ғизоњои консервашу-да.

10. Шоколад.11. Истеъмоли зиёди

чормағзњои гуногун.12. Маводњои ширӣ.13. Ба ҷои қанд истифо-

да намудани дигар намуди қанд (аспартам)

14. Пас аз хӯрдани ғизо

кӯшиш кунед, ки байни њар хӯрокхӯриатон 5 соат вақт бо-шад.

15. Равшании зиёд.16. Овози аз њад зиёд ба-

ланд.17. Маводњое, ки бӯйи

тез доранд, аз ҷумла, бӯйи атр.

18. Бӯйњои нофором, ба монанди ранг ва ё њалкунан-даи рангњо.

19. Тамокукашии пай дар пай.

20. Тағйирёбии њормонњо дар занњои њомила ва давраи њайзбинӣ ва пеш аз њайзбинӣ.

21. Дар вақти муолиҷаи њормонотерапӣ.

22. Вайроншавии реҷаи хоб.

23. Камхобӣ . 24. Зиёд хоб рафтан низ

ба инсон зиён дорад.25. Хоб рафтан дар њавои

сард.26. Дар ҷойи ноњамвор

хоб рафтан.27. Нодуруст нишастан

њангоми кори дуру дароз, махсусан кор бо компютер.

28. Аз њад зиёд кори ҷисмонӣ кардан низ дарди сарро ба вуҷуд меорад.

29. Муносибати мањра-мона. Дар ду маврид, яке муд-дати дароз ин амалро иҷро намудан ва дуюм баръакс.

30. Тағйирёбии иқлим ва боду њаво.

31. Ба баланди барома-дан ё парвоз кардан.

32. Њарорати баланди њаво.

33. Њангоми гирифтории бемории зуком.

34. Фишурдани сахти ҷоғ ё ғиҷиррос задании дандонњо.

35. Бад будани қувваи бо-сира.

36. Латхӯрдани мағзи сар.

37. Стресс.38. Рӯњафтодагӣ.39. Зиёд гиря кардану

ашк рехтан.40. Аз хандаи дурудароз

њам инсон дарди сар мешавад.Бояд њар як инсон сало-

матии худро тањти назорат қарор дињад ва аз истифодаи доруњои зиёдатӣ даст кашед.

Дарди сар ва чил сабаби он

Саросари ҷаҳонро бо суръат паҳншавии бемории вирусии эбола таҳдид мекунад. Чун ра-вобит миёни кишварҳои ҷаҳон зич аст, хатари таҳдид карда-ни эбола ба кишвари мо вуҷуд дорад?

Маҳбубаи Ҷамил, сокини ш. Душанбе

Сармутахассиси бемориҳои ниҳоят хавфноки хадамоти назорати давлатии санитарӣ–эпидемиологии назди Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимои аҳоли Тоҷикистон Сабоҳат Аҳмадбекова

– Аз он ки равобит миёни кишварҳои ҷаҳон зиёд аст, шояд сабаби сироятёбии бе-мории эбола шуда тавонад. Ва-

зорати тандурустӣ дар якҷоягӣ бо хадамоти мо са-ри ин масъала ч о р а б и н и ҳ о р о

дар сатҳи зарурӣ ташкил на-муда, пеш мебарем. Мутахас-сисони хадамот мунтазам дар муассисаҳои профилактикӣ ва табобатӣ санҷишҳо мегу-заронанд, ки онҳо барои пе-шгирии бемориҳои хатарнок омода бошанд. Инчунин, кор-мандони тибро бо либосҳои махсуси тиббӣ таъмин наму-да, сари вақт пайдо кардани нишонаҳои беморӣ дар миёни аҳолиро низ меомӯзонем. Аз

он ки рафту омади тоҷикон ба кишвари Африқо на он қадар зиёд аст, хавф низ камтар аст.

Эбола ба Тољикистон меояд?

Вобаста ба паҳлуҳои

гуногуни соҳаи тиб са-

вол ё пешниҳоде доред?

Ба телефони 238-54-51,

550-95-64-61 занг занед

ва ё ба почтаи электро-

нии масъули саҳифа фи-

кратонро ирсол намоед.

Ба саволҳои шумо мута-

хассисони пуртаҷрибаи

соҳаи тиб ҷавоб мегӯянд.

№ 44 (1086) 30 октябри соли 2014 ТОЉИКИСТОН 23ВАРЗИШ

2 5 - у м и о к т я б р д а р варзишгоњи марказии љумњуриявӣ собиќадоро-ни дастањои футболи «По-мир» (Душанбе) ва «Спар-так» (Маскав) бо њам бозӣ карданд.

Ин бозӣ, ки хеле шавќан-гез сурат гирифт аз ду ќисми 35-даќиќагӣ иборат буд ва бо њисоби баробари 4:4 ба охир расид. Ќисми аввали бозӣ бо њисоби 2:2 ба анҷом расид. Хисобро дар даќиќаи 4-уми вохӯрӣ спартакчӣ Валерий Кечинов боз кард. Баъди 6 даќиќа ба футболбозони да-стаи мењмон муяссар шуд, ки голи дуюмро вориди дар-возаи Андрей Манаников намоянд. Голро Георгий Яртсев ба самар расонид. Дар даќиќаи 18-уми бозӣ ба

сармураббии дастаи мунта-хаби Тоҷикистон Муњсин Муњаммадиев муяссар шуд, ки як голро ба дарвозаи Рус-лан Нигматуллин занад. Дар даќиќаи 24-уми бозӣ бошад, спартакчиён дар ҷаримагоњи

дастаи худ ќоидаи бозиро вайрон карданд ва Азамат Абдурањимов тӯби дуюми соњибони майдонро ба самар расонида њисобро мусовӣ кард. Дар ќисми дуюм Муњ-син Муњаммадиев аз ҷониби «Спартак» ба майдон омад ва ду гол ба дарвозаи «Помир» зад. Дар ҷавоб Азамат Абду-рањимов њам ду гол зад ва хет-трик кард. Бо њамин натиҷаи 4:4 бозӣ ба охир расид. Ин вохӯриро 15 њазор мухлис та-мошо карданд.

«Помир» - «Спартак» - 4:4

Дар чемпионати диви-зиони 2-юми Лигаи Ља-нубу Ѓарбӣ-2014\15 ЛФЛ Москва дар њайати дастаи «Содружество-ЮЗ» 16 нафар футболбози тољик бозӣ мекунанд.

Айни ҳол дар ин мусобиқа се давр пушти сар шудааст ва дастаи «Содружество-ЮЗ» дар ҳамаи бозиҳо ғолиб омадааст. Дар ҳайати дастаи «Содружество-ЮЗ» фут-болбозони шинохтаи тоҷик бозӣ мекунанд. Инҳо собиқ футболбози КМВА «Помир» Суҳроб Ашӯров, иштирок-чии чемпионати ҷаҳон-2007 б а й н и н а в р а с о н Р о м и з Баҳриддинов, собиқ бозига-ри «Гвардия» Озар Ғафуров, собиқ форварди дастаи мун-тахаби Тоҷикистон Низом Раҳимов, собиқ бозигари да-стаи мунтахаби ҷавонони ки-швар Музаффар Фузайлов, ҳамчунин Шуҳрат Беҳбудов, Зулфиқор Раҳмонов, Зоир Содиқов, Илҳом Сафаров, Сафаралӣ Юнусов, Юнус Юнусов, Шокир Юнусов, Толиб Мирзоев, Ҳусейн Бо-боев (дар мактаби футболи «Локомотив» таълим гириф-

тааст) ва Бахтовар Шарифов мебошанд.

«Содружество-ЮЗ» дар се давр ба дарвозаи ҳарифон 12 гол задааст. Дар вохӯрии якум ба дарвозаи «Пегас» 5 гол, дар дуюм ба дарво-заи «Ривер Плейт» 4 гол, дар даври сеюм ба дарвозаи «ТТ» 3 гол задаанд ва ягон гол сар надодаанд. Даста ва-зифа гузоштааст, ки дар ин мусобиқа ғолиб ояд. «Содру-жество-ЮЗ» аз тарафи Са-фар Юнусов ташкил карда шудааст ва айни ҳол ӯ даста-ро сарпарастӣ мекунад.

16 футболбози тољик дар дастаи маскавӣ

Дар Лигаи якуми футбо-ли Тоҷикистон мусобиқаҳои минтақавӣ дар арафаи анҷомёбианд.Баъди ду бохти пайдарҳами «Саройкамар»-и Панҷ, дастаи «Кӯктош»-и ноҳияи Рӯдакӣ дар ҷадвали мусобиқа байни дастаҳои ли-гаи якуми Тоҷикистон, дар минтақаи Душанбе ба зинаи аввал баромад. «Саройкамар»-и Панҷ аз сабаби ширкат дар бозиҳои нимфинали Ҷоми Тоҷикистон як бозӣ кам гузаро-нидааст. Ин бозиро шогирдони Идибек Ғаффоров дар сафар бо «Чашма»-и Шаҳритуз мегузаро-нанд ва ғалаба бар онҳо имкон медиҳад, ки дубора ба садри ҷадвал бароянд. Дар минтақаи Суғди ин мусобиқа бошад, «Исфара»-и Исфара бо 59 хол зинаи аввал ва Эсхатаи «Хуҷанд» бо 54 имтиёз зинаи дуюмро ишғол кардаанд. Ҳаминро бояд гуфт, ки дар ин минтақа 12 да-ста иштирок мекунад. То имрӯз танҳо як бозӣ байни «Зарфшон»-и Панҷакент ва «Қайроққум»-и Қайроққум доир нагардидааст. Натиҷаи ин бозӣ бошад, дар ҷадвали мусобиқа тағйироти ҷиддиро ворид нахоҳад кард.

«Кӯктош» ва «Исфара» дар љойи

якум

№ 44 (1086) 30 октябри соли 2014ТОЉИКИСТОН24 МЕГЎЯНД,КИ...

Хандеду забон биомўзед!Як латифа бо ду забон

Бињишти рӯйи заминӣАз Афандӣ пурсиданд:— Ба фикри шумо ҳамаи депутатҳо ҳалолкору поквиҷдонанд

ё дар байнашон ҳаромкор ҳам ҳаст?Афандӣ гуфт:— Будагист. «Панҷ ангушт баробар нест» мегӯянд-ку?!

DifferentOnce, Afandi was asked, «Do you think all deputies are honest

or are there time-servers among them?»Afandi answered, «Different deputies! They say that there are

five fingers on the hand and they are all different».

Гуноњи гаронСардор аз коргари шикампарваре пурсид:— Сабаб чист, ки айбатро ба гардан намегирӣ?— Наметавонам! – гуфт ӯ.— Чаро?Афандӣ, ки ҳозир буд, гуфт:— Гуноҳи гарон ба гардани ғафсу шиками дам вазнинӣ

мекунад.

GuiltA chief is asking an employee with a pot-belly, «Why don’t you

want to admit your guilt?»«I can’t».But why can’t you?»Afandi, who was standing nearby, noted, «He is afraid that all

his sins will be a heavy load for his thick neck and pot-belly».

ГирдињамоӣАз нафақахӯре, ки бисёр нафақаи ночиз мегирифт, пур-

сиданд:— Шумо ҳам ба гирдиҳамоӣ рафтед?— Не, - гуфт ӯ базӯр нафас гирифта.— Чаро?Афандӣ, ки он ҷо буд, гуфт:— Ба ин кас мансаб лозим нест. Корчаллон ҳам нестанд.

Ҳазор дод гӯянд, ки нафақаашон аз ин зиёд намешавад.

MeetingsOnce people asked a pensioner, whose pension was too small,«Do you attend meetings?»«No, I don’t», he answered taking breath.«And why?»Afandi, standing nearby, answered, «This man doesn’t need a

post. He hasn’t made a businessman. And a thousand complaints about his hard life will not increase his pension».

С.ЊАЛИМЇ

Тољикон дар «Дидор» љоиза

гирифтанд?

Дар Шумораи гузаштаи ҳафтаномаи «Тоҷикистон» дар мавриди синамобазми «Дидор» як мақола чоп шуда буд, аммо дар мақола гуфта нашудааст, ки киҳо соли равон соҳиби ҷоиза шудаанд. Мегӯянд ки филмҳои тоҷикӣ ҷоиза нагирифтаанд?...

Марҳабо Ғаффорова в. Суғд

Шоҳҷоизаи синамобаз-ми «Дидор» насиби филми пурраметражи «Имтиҳон» («Испытание»)-и коргардо-ни рус Александр Котт гар-дид. Ҷойи дуввум ба филми кӯтоҳметражи коргардони гурҷӣ Марям Хатчавали бо но-ми «Динола» дода шуд. «Қиссаи бачаи шӯхи беқарор»-и коргардонҳо аз Ҷумҳурии исло-мии Афғонистон Ходим Ҳусейн ва Вайс Санҷар мақоми саввум-ро барои ҷавонтарин коргардо-ни филм касб кард. Филмҳои пурраметраж ва кӯтоҳметражи тоҷикии «Комил» -и Сафарбе-ки Солеҳ, «Буд –набуд »-и Б. Қаҳҳоров, «Муаллим»-и Но-сир Саидов, «Муҳаммадулло – инсон аз ватани Офтоб»-и А. Абдуллоев, «Як рӯз дар Душан-бе», «Иноят»-и О.Шарифов, «Тасфия»-и Ш. Арабова, «Ху-

ни халқ»-и З. Мусо, «Поезд»-и Н. Абдуҷалил, «Нишона»-и А. Зокиров, «Сайёра барои ду кас»-и М. Сатторӣ ва ғайраи когардонҳои тоҷик, ки дар синамобазм ба намоиш гу-зошта шуданд, соҳиби ягон унвон нагардиданд. Танҳо дар синамобазм «Барои инъ-икоси ормонҳои башардӯстӣ» ном ҷоизаи махсуси СММ ба арт- директори синамобазми «Дидор» профессор Саъдул-ло Раҳимов дода шуд. Ҷоизаи «Россатрудничество» ба С Ефримов ва ҷоизаи махсу-си ширкати «Рухом» барои беҳтарин филми мустанад ба А. Абдуллоев тақдим гардид. Гарчанде филмҳои тоҷикон сазовори ҷоиза нашуданд, си-намобазми «Дидор» қадами на-хустин ба навҷӯйиҳо дар кино хоҳад буд.

Тилои тољик дар Остона

Дар мусобиқаи Гран-при оид ба дзюдо паҳлавонони тоҷик ширкат карда буданд, оё онҳо сазовори ягон ҷоиза шуданд ё не?

Парвиз Мансуров ш.Душанбе

Аз байни паҳлавонони тоҷик, ки барои мусобиқа ба шаҳри Остона- пойтахти Қазоқистон барои дарёфти ҷоми Гран-при оид ба дзю-

до рафта буданд, паҳлавони тоҷик Комроншоҳи Устопи-

риён сазовори медали тило гардид. Дар мусобиқаи маз-кур аз 36 кишвар намоянда ва 277 варзишгар қувваозмоӣ мекарданд. Комроншоҳи Устопириён дар вазни то 90 кг бар Милан Риндл аз Сло-вакия, Самир Гучапшов аз Русия, Александр Иддир аз Фаронса ва дар вохӯрии ниҳоӣ бар Асен Аҳмадҷонов аз Қазоқистон пирӯзӣ ба даст оварда, сазовори медали тило ва ҷоизаи пули 3000 доллари ИМА гардид.