333
TRẮC ĐỊA (GEODESY) GV: Đào Hữu Sĩ Khoa Xây dựng [email protected]

Tong Hop Bai Giang

Embed Size (px)

DESCRIPTION

bai giang trac dia

Citation preview

  • TRC A

    (GEODESY)

    GV: o Hu S

    Khoa Xy dng

    [email protected]

  • TRC A

    (GEODESY)

    GV: o Hu S

    Khoa Xy dng

    [email protected]

    [email protected]

    Huy 0909559196

  • NI DUNG CC CHNG MC:

    Chng 1. Tri t v cch biu th mt t Chng 2. Sai s trong o c Chng 3. Dng c v cc phng php o trong trc a

    Chng 4. Li khng ch trc a Chng 5. o v s dng bn a hnh Chng 6. B tr cng trnh Chng 7. Quan trc cng trnh

    Kim tra, bi tp

    Thi cui k

  • TI LIU THAM KHO:

    Trc a i cng Tc gi: Nguyn Tn Lc- NXB: i hc Quc gia Tp.HCM

    Trc a xy dng thc hnh Tc gi: V Thng NXB: Xy dng.

    TCXDVN 309 2004 Cng tc trc a trong xy dng Yu cu chung

    K hiu bn a hnh ca Tng cc a chnh (Nay l B Ti nguyn v Mi Trng),

    Internet

  • Trc a (Geodesy) l mt ngnh khoa hc chuyn

    nghin cu v hnh dng, kch thc v b mt t nhin ca

    Tri t.

    Bn (Map) l hnh nh thu nh ca b mt tri t

    c biu din ln mt phng theo mt quy lut ton hc

    nht nh.

    1. KHI NIM

  • Trc a: - Thut ng trc a hm phn chia t ai

    - Ngnh khoa hc trc a c t lu i, n sinh ra do nhu

    cu ca i sng x hi loi ngi: nh vic i li, qun

    l t ai, giao thng bun bn, thm him, qun s... - Trong qu trnh pht trin, Trc a c phn ra

    lm nhiu phn ngnh chuyn mn hp nh: + Trc a cao cp + Trc a nh + Trc a cng trnh + Bn hc . . .

    2. LCH S PHT TRIN

  • Trc a, bn c vai tr quan trng trong cc ngnh

    kinh t quc dn nh:

    Nng - lm nghip,

    Giao thng vn ti, thy li,

    Quy hoch - Xy dng,

    Quc phng (bn l con mt ca qun i)

    Trc a cn thit trong tt c cc giai on: quy hoch,

    kho st, thit k, thi cng, nghim thu qun l v s dng

    cng trnh.

    3. VAI TR

  • Ngy nay nh cng ngh pht trin m trc a

    pht trin ln tm cao mi:

    - Cng ngh nh vin thm, cho php con ngi c

    th xc nh nhng v tr, thnh lp bn nhng khu

    vc nguy him hoc khu vc khng th tip cn

    - Cng ngh nh v ton cu GPS (NAVigation

    System with Time And Ranging Global Positioning

    System) vic xc nh v tr nhanh chng v cho kt qu

    vi chnh xc cao

  • LCH S GPS:

    n c hnh thnh vo u thp nin 60

    V tinh u tin c phng vo qu o nm 1973

    c B Quc phng M vn hnh v khai thc.

    Hin ti c tng cng 30 v tinh ang hot ng

  • CU TRC GPS:

  • S lng v tinh GPS quan st c

  • GV: o Hu S

    Khoa Xy dng

    Chng 1:

    TRI T V CCH BIU TH

    MT T

  • NI DUNG CHNG 1

    Hnh dng - kch thc tri t v cch biu th

    mt t

    Cc h ta - cao

    Khi nim v bn

    Phn mnh v nh s hiu bn

  • 1.1 HNH DNG V KCH THC

    TRI T 1.1.1 Hnh dng

    B mt tri t c din tch S 510,2 triu km2. Trong

    : i dng chim 71%

    Lc a chim 29%

    L mt g gh, li lm; ch cao nht +8882m (nh

    Hymalaya), ch thp nht -11032m (h Marian Thi

    Bnh Dng, gn Philippines)

    u th k 20 (Listinger c), a ra khi nim

    mt Geoid v dng mt ny biu th b mt tri t

    Mt Geoid : l mt nc bin trung bnh yn tnh, ko

    di xuyn sut qua cc lc a hi o to thnh mt mt

    cong khp kn (Mt Geoid cn c gi l mt thy

    chun lc a, hay mt nc gc tri t)

  • Hnh nh tri t chp t v tinh

  • Mt Geoid c dng lm mt quy chiu ca h thng

    cao

    Mt Geoid c c tnh:

    + Mt Geoid khng phi l mt ton hc

    + Ti mi im trn mt Geoid u vung gc vi

    phng ca ng dy di ti im .

  • 1.1.2 Kch thc.

    Do mt Geoid khng phi l mt ton hc, nn khi

    tnh ton - biu din kch thc Tri t chng ta phi

    dng b mt khc gn trng vi Geoid v phi l mt

    ton hc, l mt Ellipsoid tri t (Gi tt l

    Ellipsoid), cn tho mn:

    - Tm Ellipsoid trng vi tm Geoid

    - Mt phng xch o Ellipsoid trng vi mt phng

    xch o Geoid

    - Th tch Ellipsoid tri t = th tch Geoid

    - Tng bnh phng chnh cao t mt Ellipsoid ti

    mt Geoid l nh nht ([h2] =min)

  • c im ca Ellipsoid:

    - Ellipsoid l mt mt biu din c bng phng

    trnh ton hc v hu ht mi tnh ton Trc a thc

    hin trn mt ny (gi l Mt quy chiu)

    - Ti mi im, b mt Ellipsoid lun vung gc vi

    phng php tuyn.

  • c trng cho Ellipsoid

    + Bn trc ln (bn knh ln): a

    + Bn trc nh (bn knh nh): b

    + dt a

    ba

    2 2 2

    2 2 2

    Ph.trnh:

    1.X Y Z

    a a b

    Geoid

    Ellipsoid

    O

    b a

  • Tc gi

    (Ellipsoid)

    Quc

    gia

    Nm Bn trc ln a (m)

    Bn trc nh b (m)

    dt

    Delambre Php 1800 6.375.653 6.356.564 1:334,0

    Everest Anh 1830 6.377.276 6.356.075 1:300,8

    Bessel c 1841 6.377.397 6.356.079 1:299,2

    Clark Anh 1980 6.378.249 6.356.515 1:293,5

    Krasovski Nga 1940 6.378.388 6.356.863 1:298,3

    WGS84 M 1984 6.378.137 6.356.752,3 1:298,257

    Mt s Ellipsoid tri t

  • 1.2.1 Khi nim

    Trong trc a,

    tin cho vic thit k

    k thut, ngi ta

    tm cch biu din b

    mt tri t ln mt

    phng. Phng php

    ny cho php chng

    ta thu nh b mt tri

    t vi chnh xc

    cn thit.

    1.2 CCH BIU TH MT T

  • V b mt tri t l b mt t nhin v cng phc

    tp, v vy biu din ln mt phng ta phi chiu b

    mt tri t ln mt Ellipsoid hoc mt cu ri thu nh

    mt cu tri t theo t l mong mun. Bng php chiu

    xuyn tm ngi ta tip tc chiu hnh cu tri t ln

    mt tr, mt nn, theo cc phng php khc nhau.

    Sau ct mt tr, mt nn, theo mt ng sinh c

    chn trc v tri ra mt phng.

    Phng php chiu ny lm cho b mt qu t b

    bin dng. S bin dng ph thuc vo im chiu v cc

    im trn mt t cng nh phng php chiu.

  • 1.2.2 nh v cc im trn mt t

    V tr khng gian cc im trn mt t c xc nh

    bng 2 yu t:

    1. To a l (, ) hoc to vung gc phng (x, y) trn mt quy chiu Ellipsoid

    2. cao ca im so vi mt Geoid

    xc nh v tr cc im A,B,C trong khng gian ta

    chiu chng xung mt Geoid theo phng dy di ta

    c cc im a, b, c.

  • Trong trng hp biu din b mt tri t trong mt

    phm vi khng ln, vi yu cu chnh xc khng cao

    chng ta coi b mt tri t c chiu trc tip ln mt

    phng

    B

    A

    C

    c

    b

    a

    P

  • 1.3 H TO A L Trong ton hc cng nh trong trc a, xc nh to

    ca mt im, chng ta cn xc nh quan h gia im

    vi mt h trc c chn lm gc.

    P

    P1

    O M

    M

    Q Q1

  • xc nh to a l ca mt im trn b mt

    tri t, Gi s phng php tuyn trng vi phng dy

    di v mt Geoid trng vi mt Ellipsoid trn xoay ca

    tri t.

    Cc yu t c chn lm gc trong h to a l

    nh sau:

    - Tm O ca tri t c chn lm gc to

    - Hai mt phng gc l mt phng kinh tuyn gc v mt

    phng xch o

    T hnh v:

    - P, P1: l cc Bc v cc Nam ca tri t

    - PP1: trc xoay ca tri t

    - Q, Q1: l cc Ty v cc ng ca tri t

    - G (Greenwich): V tr i thin vn Greenwich ngoi

    Lun n

  • hiu r h to a l, chng ta c mt s khi

    nim sau:

    - Mt phng kinh tuyn l mt phng i qua trc xoay PP1

    ca tri t

    - Mt phng v tuyn l mt phng vung gc vi trc xoay

    PP1

    - ng kinh tuyn l giao tuyn ca mt phng kinh tuyn

    vi mt cu tri t

    - ng v tuyn l giao tuyn ca mt phng v tuyn vi

    mt cu tri t

    - Mt phng kinh tuyn gc l mt phng kinh tuyn i qua

    G (Mt phng kinh tuyn gc chia tri t ra lm hai na

    ng bn cu v Nam bn cu)

    - Mt phng xch o l mt phng v tuyn i qua tm O

    ca tri t

  • To a l ca im M(M ,M)

    M (v ): l gc hp bi mt phng xch o v ng

    dy di qua M

    M (kinh ): l gc hp bi mt phng kinh tuyn gc v

    mt phng kinh tuyn i qua im M

    Trn xch o =0, trn kinh tuyn gc =0

    Thng quy c:

    M t xch o ln gi l v Bc (00 900)

    M t xch o xung gi l gi l v Nam (00 900)

    M t kinh tuyn gc G sang ng gi l kinh ng (00

    1800)

    M t kinh tuyn gc G sang Ty gi l kinh Ty (00

    1800)

  • 1.4 H TO VUNG GC KHNG GIAN

    OXYZ (H T. A TM)

  • H ta vung gc khng gian: l h thng gm

    im gc to v 3 trc to X, Y, Z xc nh

    trong khng gian Euclide 3 chiu: h quy chiu ny

    c s dng trong o c v tinh v nhng bi ton

    trc a ton cu.

  • 1.5 H TO VUNG GC PHNG Trong trc a h to vung gc phng ngc vi h

    to vung gc cc; trc X theo phng ng, trc

    Y theo phng ngang

    Qua nhiu thi k khc nhau th c nhng h to cng

    khc nhau (ngay c Vit nam cng nh th gii)

    y

    x

    O

  • th hin mt khu vc trn b mt tri t ln mt

    phng ngi ta phi s dng cc php bn . Thng qua

    cc php chiu bn nh ngha cc h ta vung gc trc a

    Cc li chiu bn thng dng:

    - Hnh tr ngang,

    - Hnh tr ng,

    - Hnh nn,

    - Phng v,

  • 1.5.1 Php chiu Gauss, H to vung gc phng

    Gauss Kruger

    Php chiu ny s dng Ellipsoid Krasovski vi cc

    thng s

    a= 6.378.245 m , b= 6.356.863 m, = 1/298,3

    Php chiu Gauss l php chiu hnh tr ngang ng gc.

    Trong php chiu ny tri t c chia thnh 60 mi

    chiu 60 v c nh s tng ng t 1 60 bt u t

    kinh tuyn gc Greenwich (00) sang ng vng qua Ty

    ri tr v knh tuyn gc.

  • Mi mi chiu c gii hn bi kinh tuyn ty - bn

    tri v kinh tuyn ng - bn phi (2 kinh tuyn bin). V

    kinh tuyn gia ca mi chiu c gi l kinh tuyn

    trc, i xng vi 2 kinh tuyn bin.

    T=60(n-1), G=6

    0.n-30, P=60 .n

    Vi n l s th t ca mi chiu

  • GP'

    O

    P

    Sau khi chia ra tng mi chiu v xc nh kinh tuyn

    trc ca mi mi chng ta cho qu cu tri t tip xc

    vi mt trong ca mt hnh tr ngang theo ng kinh

    tuyn trc.

    Ly tm chiu O l tm tri t ln lt chiu cc mi ln

    mt tr tng mi mt, sau va xoay va tnh tin hnh

    cu n mi s 2 tng ng vi on chn cung trn xch

    o

  • v tip tc cho n ht

    Sau ct mt tr theo hai ng sinh KK ri tri ra mt

    phng ta c nh hnh sau

    kmR

    L 84,666180

    6..0

    0

    x

    y

    K

    K'

  • c im ca mi mi chiu:

    - Bo ton v gc

    - Xch o c chiu thnh ng thng v lm trc Y

    - Kinh tuyn trc (gia) c chiu thnh on thng v

    chn lm trc X; X Y

    - Kinh tuyn trc khng b bin dng sau khi chiu

    - Cc kinh tuyn v v tuyn khc b thay i sau khi chiu

    - Cng xa kinh tuyn trc bin dng cng ln

    to Y lun dng ngi ta di kinh tuyn trc v

    pha Ty 500km, X dng di X v Nam 10000km

    Vit Nam h to Gauss c thnh lp nm 1972

    gi l h to HN72, chn Ellipsoid quy chiu Kraxosky

    gc t ti i thin vn Punkv (Lin X c) truyn to

    ti Vit Nam thng qua h to quc gia Trung Quc.

  • 1.5.2 Php chiu v h to vung gc phng UTM

    (Universal Transverse Mercator)

    500 km

    x

    xch ao

    cat tuyen

    kinh tuyen truc

    y

  • Php chiu UTM s dng Ellipsoid WGS 84

    Thng s Ellipsoid WGS 84

    Bn trc ln a = 6.378.137 m

    Bn trc nh b = 6.356.752,3 m

    dt cc = 1 / 298,257

    Php chiu UTM cng l php chiu hnh tr ngang

    ng gc nhng mt tr khng tip xc vi mt Ellipsoid

    ti kinh tuyn trc m ct mt Ellipsoid ti 2 ct tuyn

    cch kinh tuyn trc 180km

  • c im ca mi mi chiu.

    - Bo ton v gc (ng dng)

    - Xch o thnh ng thng ngang kinh tuyn trc

    - Hai ct tuyn h s bin dng m = 1 (khng bin dng)

    - Kinh tuyn trc m = 0,9996

    Vng trong ct tuyn m < 1 (bin dng m)

    Vng ngoi ct tuyn m > 1 (bin dng dng)

    K t ngy 12/08/2000 Vit Nam s dng thng nht

    trn phm vi ton quc h to vung gc UTM gi l

    VN2000, chn Ellipsoid quy chiu WGS 84, im gc to

    l im gc ca li GPS cp 0 ti H Ni.

  • 1.5.3 H ta c lp (t do)

    Y

    X

    O

  • 1.6 H CAO Mt Geoid c chn lm mt quy chiu cho cao.

    cao ca mt im l khong cch tnh theo phng

    dy di t im ti mt Geoid

    A

    B

    H

    H

    g g

    A

    B

    Mat thuy chuan gia nh

    Geoid (mat thuy chuan goc)

    Ellipsoid trai at

  • - Nu mt chun gc (l mt Geoid), ta c cao tuyt i

    - Nu mt thy chun l mt gi nh ta c cao gi nh

    - Khong cch t mt im ti mt Ellipsoid theo phng php

    tuyn gi l cao trc a

    - Hiu s cao gia 2 im (chnh cao) l khong cch theo

    phng dy di gia 2 mt thy chun i qua 2 im .

    Trong trc a khng o c cao trc tip m ch o

    c chnh cao gia cc im.

    Trc 1975, Bc Vit Nam mt thy chun gc c chn i

    qua trm Nghim triu Hn du Sn Hi Phng.

    Nam Vit Nam chn mt thy chun gc Mi Nai H Tin

    Sau 1975, Vit Nam mt thy chun gc c chn i qua

    trm Nghim triu Hn du Sn Hi Phng

    HH.Dau = HM.Nai + 0,167 m

    T 2001, thng nht trn lnh th VN ch s dng cao HD

  • CC H TA C TI VIT NAM

    Thi Php thuc: Ellipsoid Clark (Anh), im gc ti H

    ni, php chiu Bonne v h thng im to ph trm

    ng dng; lm c s cho lp bn 1/100.000 v

    1/200.000 khu vc ng Dng.

    Min Nam VN t 1954-1975: h Indian 54 vi Ellipsoid

    Everest (Anh), im gc ti n , php chiu UTM v

    h thng im to ph trm Nam Vit Nam, h cao

    Mi Nai, H Tin;

    Min Bc t 1959 bt u xy dng h thng li Trc a

    v h quy chiu v kt thc nm 1972 => h HN-72 vi

    Ellipsoid Krasovski , im gc ti Punkovo chuyn v VN

    ti i thin vn Lng HN (thng qua im Ng Lnh

    Trung Quc), php chiu Gauss- Kruger, h cao Hn

    du, Hi phng

  • Quan h gia cao Hn du v cao Mi nai

    HH = HM + 0,167 m

    T 1992-1994: nh v li Ellipsoid Krasovski ph hp

    Vit Nam.

    T 1996-2000: Xy dng h VN-2000 vI Ellipsoid

    WGS-84 c nh v ph hp vi lnh th Vit nam,

    im gc to N00 t ti Vin nghin cu a

    chnh, ng Hong Quc Vit, H ni; php chiu

    UTM, h cao Hn du - Hi phng.

    H Quy chiu WGS 84

  • 1.7 KHI NIM BN .

    1.7.1 nh ngha bn Bn l hnh v thu nh trn giy cc hnh chiu bng

    ca nhng phn b mt tri t, c k n s bin dng

    do nh hng ca cong tri t, theo mt quy lut ton

    hc no .

    Bn l biu hin thu nh ca b mt tri t ln mt phng theo mt quy lut ton hc xc nh, th hin bng

    cc k hiu quy c c bit; trn trng thi, s phn

    b v mi quan h gia cc hin tng t nhin, kinh t,

    vn ha, x hi c chn lc v khi qut ha ph hp

    vi mc ch s dng c th ca bn

  • 1.7.2 Phn loi bn :

    a. Phn loi theo mc ch: Ph thng, chuyn ngnh

    b. Phn loi theo ni dung

    * Bn a l chung: Bn a hnh, Bn a hnh

    khi qut, Bn Khi qut.

    * Bn a l chuyn (gi tt l bn chuyn ):

    Cng nghip, Nng nghip, Du lch, a cht, Thy vn,

    Kh hu, Th nhng, Thc vt, ng vt

    c. Phn loi theo t l

    Bn t l ln, trung bnh, nh

    d. Phn loi theo phm vi din tch

    Ton cu, i dng, lc a, chu lc, quc gia, tnh,

    huyn, x

  • 1.7.3 T l bn a) nh ngha:

    T l bn l t s gia chiu di ca mt on thng

    trn bn vi chiu di nm ngang tng ng ca n

    ngoi thc a (thc t).

    T l bn k hiu 1:M hoc

    T l bn l mt phn s c t s l n v, cn mu

    s thng l nhng s trn trm, trn nghn,..

    b) Phn loi bn a hnh theo t l

    - T l ln:

    - T l trung bnh:

    - T l nh:

    ;5000

    1;

    2000

    1;

    1000

    1;

    500

    1

    ;000.50

    1;

    000.25

    1;

    000.10

    1

    1.000.000

    1;

    500.000

    1;

    250.000

    1;

    100.000

    1

    tt

    bd

    SM

    1 S

  • c. chnh xc (sai s) ca t l bn

    t = 0,1xM (mm)

    M: Mu s t l bn

    t: sai s c bn quy ra thc t

    1.7.4 Thc t l c gi tr chiu di on thng ngoi thc a tng

    ng biu din trn bn mt t l no c nhanh

    chng v d dng, ngi ta dng thc t l:

    C hai loi thc t l:

    + Thc t l thng

    + Thc t l xin (cho chnh xc cao hn)

  • 1.7.5 Biu din a vt trn bn . - K hiu theo t l

    - K hiu phi t l

    - K hiu na t l

    - K hiu ch gii

    1.7.6 Biu din a hnh trn bn . - Phi cnh, t bng (t s dng)

    - Ghi cao v ng bnh (phng php ph bin)

    1.7.7 Bn s. D liu c lu tr di dng file v hin th trn cc

    thit b in t.

    u im:

    chnh xc, lu tr, cp nht x l thng tin, tt hn

    hn so vi bn giy

  • 1.8 CHIA MNH V NH S HIU BN .

    Bn a hnh ni ring cng nh cc loi bn khc

    c biu din nhiu loi t l khc nhau.

    Mc ch ca chia mnh v nh s hiu tin cho qun

    l v s dng bn .

    S hiu bn cn gi l danh php bn (hay

    phin hiu bn ).

    Trn th gii v Vit nam tng tn ti nhiu kiu t

    danh php bn khc nhau.

    Lu : mi loi bn c cc quy nh v t l v cch

    chia mnh nh s hiu khc nhau

  • Di y trnh by cch chia mnh v phin hiu

    (danh php) bn a hnh theo kiu hin nay ang

    c s dng Vit Nam

    T bn a hnh c bn c t l 1:1.000.000, trn

    c s t bn ny tin hnh chia mnh v nh s hiu

    cho cc t bn t l ln hn (theo s chia mnh

    trang tip sau)

    T bn t l 1:1.000.000 c hnh thnh theo

    php chiu hnh nn, c dng hnh thang (l giao ca

    hng v ct) nh sau:

    - Theo v tuyn t xch o v hai cc Bc, Nam ta

    chia ra cc di 40 v t tn bng cc ch ci Latin:

    A,B,C, . . . (b ch ci I v O)

    - Theo kinh tuyn chia tri t ra cc mi 60 (nh

    vy c 60 mi) v nh s t 1 60.

  • nh s th t t Ty sang ng (bt u t kinh tuyn

    1800)

    Mi s 1 nm gia kinh tuyn 1800 v 1740T

    Mi s 2 nm gia kinh tuyn 1740T v 1680T

    Nu kinh tuyn nh s lin tc t 0 3600, th mi 1? mi 2?

    Ch : Mi bn khc mi chiu. S th t mi chiu

    c nh s bt u t kinh tuyn gc Greenwich (00)

    v ng sang Ty. Cn mi bn c nh s t

    kinh tuyn 1800 v Ty sang ng. Nh vy s hiu

    mi chiu v s th t ct ca t bn 1:1.000.000 lch

    nhau 30 n v.

    V d: = 1050 ng, tc mi chiu th 18 ct ca t bn 1:1.000.000 l 18 + 30 = 48.

  • 1.8.1. Phin hiu bn a hnh t l 1:1.000.000

    giao nhau gia hng v ct ni trn s c biu din

    thnh 1 t bn t l 1:1.000.000

    Tn ca t bn ny ghp t k hiu Hng s hiu

    Ct

    S chia mnh sau th hin cch chia mnh v nh s

    hiu cc t bn t l khc nhau.

  • 3 x 3 = 9

    c, d

    1, 2

    3, 4

    a, b

    A, B

    C, D

    3, 4

    1, 2

    C, D

    A, B

    25.000

    10.000

    1

    III, IV

    I, II

    2 x 2 = 4

    2 x 2 = 4

    1

    1.000

    5.000

    2.000

    1

    1

    2 x 2 = 4

    2 x 2 = 4

    50.000

    250.000

    500.000

    1.000.000

    1

    1

    1

    2 x 2 = 4

    1

    2 x 2 = 4

    1

    8 x 12 = 96

    100.000

    1

    241, 242,. . .256

    1, 2 , . . . 16

    13, 14, 15, 16

    1, 2 , 3, 4

    .

    .

    .

    4 x 4 = 16

    500

    1

    g, h, k

    .

    .

    .

    a, b, c

    .

    .

    .

    85, 86, . . . 96

    1, 2 , . . . 12

    .

    .

    .

    16 x 16 = 256

  • 1.8.2 Phin hiu bn a hnh t l 1:500.000

    T mnh bn 1:1.000.000 c chia ra thnh 2x2 = 4

    mnh bn t l 1:500.000, v ghi k hiu A, B, C, D

    theo nguyn tc t tri qua phi t trn xung di.

    Tn: ghp t tn t c s chia ra n k hiu

    BA

    C D

    F-48

    (1:1.000.000)

    F-48-D

    (1:500.000)

  • 1.8.3 Phin hiu bn a hnh t l 1:250.000

    T mnh bn 1:500.000 chia ra thnh 2x2 = 4 mnh

    bn t l 1:250.000 v nh s 1, 2, 3, 4 theo nguyn

    tc t tri qua phi t trn xung di.

    F-48-D

    (1:500.000)

    3

    1

    F-48-D-4

    (1:250.000)

    4

    2

  • 1.8.4 Phin hiu mnh bn t l 1:100.000

    T mnh bn t l 1:1.000.000 chia ra thnh 8x12 =

    96 mnh bn t l 1:100.000, v nh s t 1, 2, ,

    95, 96 theo nguyn tc t tri qua phi t trn xung di

    F-48-96

    (1:100.000)

    F-48

    (1:1.000.000)

    1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

    13 24

    969785

  • 1.8.5 Phin hiu mnh bn t l 1:50.000

    T mnh bn 1:100.000 chia ra thnh 2x2 = 4 mnh

    bn t l 1:50.000 v nh s 1, 2, 3, 4

    F-48-96-D

    (1:50.000)D

    B

    F-48-96

    (1:100.000)

    C

    A

  • 1.8.6 Phin hiu mnh bn t l 1:25.000

    T mnh bn t l 1:50.000 chia ra thnh 2x2 = 4

    mnh bn t l 1:25.000 v nh k hiu a, b, c, d

    F-48-96-D

    (1:50.000)

    c

    a

    d

    b

    F-48-96-D-d

    (1:25.000)

  • 1.8.7 Phin hiu mnh bn t l 1:10.000

    T mnh bn 1:25.000 c chia ra thnh 2x2 = 4

    mnh bn t l 1:10.000 v nh s 1, 2, 3, 4

    F-48-96-D-d-4 (1:10.000)

    F-48-96-D-d (1:25.000)

    3

    1

    4

    2

  • 1.8.8 Phin hiu mnh bn t l 1:5.000

    T mnh bn t l 1:100.000 c chia ra thnh

    16x16 = 256 mnh bn t l 1:5.000 v nh s t 1,

    2, , 255, 256

    32

    122

    17

    1 43

    F-48-96

    (1:100.000)

    65 87 109 11

    F-48-96(256)

    (1:5.000)

    13 14 15 16

    256255241

    240

  • 1.8.9 Phin hiu mnh bn t l 1:2.000

    T mnh bn t l 1:5.000 c chia ra thnh 3x3 = 9

    mnh bn t l 1:2.000 v nh k hiu a, b, c, d, e, f,

    g, h, k

    F-48-96(256-k)

    (1:2.000)

    F-48-96(256)

    (1:5.000)

    g

    a

    d

    h

    e

    b

    k

    c

    f

  • 1.8.10 Phin hiu mnh bn t l 1:1.000

    T mnh bn t l 1:2.000 c chia ra thnh 2x2 = 4

    mnh bn t l 1:1.000 v nh s I, II, III, IV

    F-48-96(256-k-IV)

    (1:1.000)

    F-48-96(256-k)

    (1:2.000)

    III

    I

    IV

    II

  • 1.8.11 Phin hiu mnh bn a hnh t l 1:500

    T mnh bn t l 1:2.000 c chia ra thnh 4x4 =

    16 mnh bn t l 1:500 v nh s 1, 2, , 15, 16

    F-48-96(256-k)

    (1:2.000)

    9

    1

    12

    4

    F-48-96(256-k-16)

    (1:500)

    2 3

    8765

    10 11

    13 14 15 16

  • Cch chia mnh v nh s hiu theo quc t

    (SV tm c trong cc ti liu)

  • GV: o Hu S

    Khoa Xy dng

    Chng 2:

    SAI S TRONG O C

  • NI DUNG CHNG 2

    Khi nim v php o

    Phn loi sai s trong kt qu o

    Cc tiu chun nh gi sai s

    Sai s trung phng hm tr o v sai s trung phng trung bnh

    nh gi chnh xc theo Bessen

    Cc n v hay dng trong trc a v nguyn tc lm trn s

  • 2.1 KHI NIM PHP O

    2.1.1 nh ngha php o

    Php o l em so snh i lng cn o vi i lng

    cng loi c chn lm n v.

    Trong o di chn n v l: mt.

    Trong o gc n v l: ( ; pht; giy), grat ( grat,

    pht grat, giy grat)

    2.1.2 Phn loi php o

    Trong o c c o trc tip v o gin tip

    - o trc tip: l nhng i lng nhn c sau php so

    snh trc tip

    - o gin tip: l nhng i lng c tnh ra t cc i

    lng o trc tip thng qua mi quan h ton hc.

  • Theo chnh xc c:

    - o cng chnh xc (o cng iu kin o)

    - o khng cng chnh xc (o khng cng iu kin)

    iu kin o: Dng c, con ngi, ngoi cnh

    Kt qu o cn thit (o ) v o tha (o d):

    - Kt qu o cn thit k l s lng kt qu o ti thiu

    xc nh i lng cn xc nh.

    - Kt qu o tha l n-k kt qu o cn li. (n>k)

    o tha l cn thit trong trc a. V n gip ta kim tra

    c cc kt qu o vi nhau v tng chnh xc.

  • 2.2 PHN LOI SAI S O C

    Mt i lng c o nhiu ln, d cn thn kt qu

    vn khc nhau. iu chng t trong kt qu o lun c

    sai s:

    Cng thc:

    Trong : i : l sai s thc ca ln o th i

    li : kt qu o ln th i

    X : tr s thc ca i lng cn xc nh

    Cn c vo tnh cht ca sai s i (nguyn nhn xut hin

    sai s) ngi ta phn lm 3 loi sai s sau:

    2.2.1 Sai s do sai lm

    L sai s gy nn do s thiu cn thn, nhm ln trong

    khi o, khi ghi s, khi tnh (c sai, ghi sai,..). Thng sai

    s do sai lm c tr s ln d pht hin.

    Khc phc: o nhiu ln (o lp)

    (2.1) Xlii

  • 2.2.2 Sai s h thng

    L sai s nh hng n kt qu o c tnh cht h thng

    trong cng iu kin o nht nh.

    - Sai s h thng c th do tt ca ngi o, dng c o,

    ngoi cnh thay i

    - Sai s h thng c tnh cht: c tr s v du thng

    khng i, mang tnh tch lu

    - Sai s h thng c th loi b hoc hn ch bng cch

    kim nghim, iu chnh dng c o, s dng phng

    php o thch hp. Tnh s hiu chnh vo kt qu o.

  • 2.2.3 Sai s ngu nhin

    L sai s nh hng ln kt qu o theo tnh cht ngu

    nhin, kt qu ca ln o sau khng ph thuc vo ln o

    trc .

    Sai s ngu nhin c c im:

    - Sai s ngu nhin c du v tr tuyt i thay i.

    - Sai s ngu nhin khng mang tnh tch lu m mang

    tnh b tr.

    - Sai s ngu nhin khng kh c m ch hn ch.

    Sai s ngu nhin c 4 tnh cht sau:

    - Tnh gii hn: Trong cc iu kin c th tr s tuyt i

    ca sai s ngu nhin khng vt qu mt gii hn nht

    nh.

  • - Tnh tp trung: sai s c tr tuyt i cng nh s ln

    xut hin cng ln.

    - Tnh i xng: sai s ngu nhin dng v m vi tr

    tuyt i nh c s ln xut hin gn bng nhau.

    - Tnh b tr: Khi s ln o tin ti v cng th tr trung

    bnh cng ca cc sai s ngu nhin tin ti khng 0.

    (n l s ln o; i l sai s thc)

    0lim

    nn

  • 2.3 CC TIU CHUN NH GI CHNH

    XC KT QU O CNG CHNH XC.

    2.3.1 Sai s trung bnh:

    Trong :

    i = li - X l sai s thc ca ln o th i

    li : kt qu o ln th i

    X: tr thc ca i lng cn xc nh

    n : s ln o

    (2.2) 1 || ||

    nn

    n

    ii

  • 2.3.2 Sai s trung phng mt ln o

    Cng thc Gauss: Tnh sai s trung phng theo sai s

    thc

    Sai s trung phng c nh ngha

    Trong : i _l sai s thc ca ln o th i

    i = li-X

    n _s ln o

    (2.3) 2

    n

    m

  • 2.3.3 Sai s gii hn: l hn sai ca sai s

    Theo tnh cht ca sai s ngu nhin trong iu kin o

    nht nh tr tuyt i ca sai s ngu nhin khng vt

    qu mt gii hn nht nh.

    Thc nghim cho thy: gh = 2 3m

    Trong trc a ly gh = 2m

    m: l sai s trung phng.

    Sai s gii hn c quy nh trong cc tiu chun, quy

    phm; lm c s so snh xc nh s liu o t yu

    cu hay cha?

  • 2.3.4 Sai s trung phng tng i:

    L t s gia sai s trung phng vi gi tr ln

    ca i lng o:

    Trong : mX _l sai s trung phng ca i lng o

    X _l tr ln ca i lng o

    Lu : kt qu tnh SSTPT lun th hin dng phn s m

    c t l 1

    (2.4)1

    X

    X

    m

    T X

  • 2.4 SAI S TRUNG PHNG HM TR O V SAI

    S TRUNG PHNG CA TR TRUNG BNH

    2.4.1 Sai s trung phng hm

    C hm F = f(x,y,,t)

    x, y,..., t l cc bin s o c lp c o trc tip tng ng

    c sai s trung phng mx, my , , mt

    (2.5) ..... 22

    2

    2

    txF mt

    Fm

    x

    Fm

    Trong : l cc o hm

    ring phn ca hm F theo bin x, y,,t

    (2.5) l cng thc tng qut tnh sai s trung phng

    hm tr o (i lng o gin tip) thng qua cc i

    lng o trc tip

    t

    F

    y

    F

    x

    F

    ; ... ; ;

  • 2.4.2 Sai s trung phng trung bnh

    o i lng X trong n ln o c l1, , ln 1 = l1 X

    + :

    n = ln X

    []= [l] nX

    Vi phn 2 v (2.6) chuyn qua sai s trung phng ta c

    n

    l

    nn

    lX

    nn

    lX

    nn

    ][lim)

    ][][(lim

    ][][

    (2.6) 1

    ...1][

    1 nln

    lnn

    lX

    (2.7) 1

    ...1 2

    2

    2

    1

    2

    2

    nXm

    nm

    nm

  • Nu coi cc tr o cng chnh xc: m1 = m2 = = mn Tac c:

    Trong : mX : Sai s trung phng tr trung bnh

    m : Sai s trung phng tr o (1 ln o)

    n : S ln o

    22

    2 mn

    nm

    X(2.8)

    n

    mm

    X

  • 2.5 CNG THC BESSEN

    Tnh sai s trung phng theo sai s xc sut nht

    (s hiu chnh).

    Nhn xt: tnh c sai s trung phng theo cng thc

    Gauss th ta phi tnh c sai s thc i = li X ngha

    l ta phi bit c tr thc X ca i lng cn o.

    V vy cng thc Gauss (2.3) ch mang tnh thc nghim.

    V nh trc a Bessen a ra cng thc tnh sai s

    trung phng theo sai s xc sut nht nh sau:

    (2.9) 2

    1-n

    v

    m

  • T (2.8) v (2.9) ta c cng thc tnh sai s trung phng

    trung bnh cng:

    Trong : : l sai s xc sut nht (s hiu chnh)

    li : kt qu o c ln th i

    : s trung bnh ca kt qu o (tr xc

    sut nht)

    n : s ln o

    (2.10)

    )1(

    nn

    vv

    n

    mm

    X

    Xlv ii

    n

    lX

  • 2.6 N V DNG TRONG TRC A V NGUYN

    TC LM TRN S

    2.6.1 n v thng dng

    a) o di: mm, cm, dm, m, km

    1m = 1.650.763,73 Kr86 Kr86 : Bc sng truyn trong chn khng ca nguyn t

    Kripton 86 trong vng quang ph nht nh

    b) Din tch: mm2, cm2, dm2, m2, km2, ha

    cng, mu, 1 mu = 10 cng, 1cng = 1000 m2

    c) o gc:

    * , pht, giy

    10=60=3600

    * grat, pht grat, giy grat

    2 =4000G, 10G=100G, 1G=100G

  • d) n v chuyn i

    =1800 0=180/ = 5703 = 0x60 = 3438

    = x60 = 206265

    2.6.2 Nguyn tc lm trn s trong trc a

    Cc s t 0 4 b V d: 3.34 = 3.3

    Cc s t 6 9 lm trn ln 1 V d: 3.36 = 3.4

    Vi s 5;

    - nu trc n l s chn b V d: 5.25 = 5.2

    - nu trc n l s l th lm trn ln 1. V d: 5.35 = 5.4

    Vi hm lng gic khi tnh ton, hn ch sai s lm

    trn phi ly n 6 s l thp phn

  • BI TP 1: Cho bit s liu o c nhiu ln mt on thng nh sau:

    Tnh: 1. Tr trung bnh ca on thng

    2. Sai s trung phng m (Gi s coi tr thc bng tr tb)

    3. Sai s trung phng ca s trung bnh cng

    4. Sai s trung phng tng i (1/T) ca on thng

    trung bnh

    STT Tr o

    li (m)

    TBinh

    L (m)

    Vi =li-L(m) Vi2 (m2)

    1 120.55 0.00 0

    2 120.57 0.02 0.0004

    3 120.53 120.55 -0.02 0.0004

    4 120.56 0.01 0.0001

    5 120.54 -0.01 0.0001

    0.00 0.0010

  • BI TP 2: Dng thc thp o din tch hnh ch nht c chiu di a=50m, b = 40m vi sai s trung phng tng ng ma= mb = 5mm.

    Hy tnh:

    1. Sai s trung phng xc nh din tch

    2. Sai s trung phng tng i xc nh cnh a, b, v din tch

    Gii:

    2 2

    2 2 2

    S a b

    2 2 2 2 2 2 2 2 2 2

    S a b a a a

    2 2 2 2 2

    S a

    2

    S

    a

    a

    b

    b

    S S1. Dien tch S a.b m m m

    a b

    m b m a m (b a )m (v m m )

    m m (b a ) 0,005 40 50 (m )

    m 0,320(m )

    2. Saiso trung phng tng oi

    m1 0,005 1

    T a 50 10.000

    m1 0,

    T b

    S

    S

    005 1

    40 8.000

    m1 0,320 1

    T S 2000 6250

  • BI TP 3: o bn knh ca mt vng trn c R =

    45,3cm 0,4cm. Tnh chu vi/din tch vng trn, sai s

    trung phng v sai s tng i ca chu vi/din tch

    Gii

    C

    C

    : C 2 .R 2 .45,3 284,6 cm

    m 2 . 2 .0,4( )

    m 2.5( )

    1 2,5 1

    284,6 114

    R

    C

    C

    m cm

    cm

    m

    T C

    Chu vi vong tron

    Sai so trung phng xac nh chu vi

    Sai so trung phng tng oi cua chu vi

  • BI TP 5: o 1 gc 4 ln c cc tr s o

    9002130 , 9002115 , 9002108, 9002140

    1. Tnh tr trung bnh cng

    2. Sai s trung phng mt ln o

    3. Sai s trung phng ca s trung bnh cng (coi cc ln o c cng chnh

    xc)

    BI TP 6: Tnh mh khi h = S.tgV + i - l

    S = 100m 0,05 m

    V = 10020 0, 5

    i = 130cm 7 cm 1,3 m 0,07

    l = 125 cm 2 cm 1,25 m 0,02

    BI TP 4: Hnh bnh hnh ABCD o cnh a=

    AB=40,00 m, cnh b=AD=50,00 m. V sai s

    trung phng tng i cnh a l 1/Ta=1/4000 ,

    cnh b l 1/Tb = 1/5000, Gc A = 6000000 vi

    sai s mA=0,5

    1. Xc nh din tch hnh bnh hnh ABCD

    2. Tnh sai s trung phng tng i xc nh

    din tch hnh bnh hnh

    B

    a

    A b D

    C

  • GV: o Hu S

    Khoa Xy dng

    Chng 3:

    DNG C V PHNG PHP

    O TRONG TRC A

  • NI DUNG CHNG 3

    Dng c v phng php o gc

    - Cc loi gc c th o

    - Thit b v phng php dng o gc

    Dng c v phng php o di

    - Cc loi chiu di

    - Thit b v phng php dng o di

    Dng c v phng php o cao

    - Cc loi cao

    - Thit b v phng php dng o cao

  • 3.1 DNG C O GC 3.1.1 KHI NIM V CC LOI GC

    3.1.1.1 Gc bng

    Gc bng hp bi hai hng OA v OB l gc hp bi 2 mt phng thng ng cha hai hng y (Hay gc gia hai hng

    OA v OB l gc to bi hnh chiu vung gc ca chng trn mt

    phng nm ngang).

  • 3.1.1.2 Gc ng V Gc ng V ca hng ngm OM l gc to bi hng ngm

    vi mt phng ngang

    VOM = 00 900

    VOM = -VMO

    3.1.1.3 Gc thin nh Z L gc hp bi hng thin nh vi hng ngm.

    Z = 0 1800 Quan h gia V v Z:

    Z + V= 900

    P

    O

    M

    M'V

    Z

    Z V

    M

  • 3.1.2 CU TO MY KINH V (THEODOLITE)_

    THIT B O GC

    My kinh v u tin c ch to Anh vo nm 1730 My kinh v l dng c o gc bng v gc ng. Ngoi ra n cn c

    th dng o di, o cao vi chnh xc thp.

    3.1.2.1 Nguyn l cu to My kinh v no cng c cu to vi 3 b phn chnh:

    - B phn ngm (ng knh)

    - B phn nh tm cn bng my: di tm (dy+qu di, ng di tm);

    ng thng bng trn, thng bng di; 3 c cn

    - B phn c s (bn ngang, bn ng)

  • 3.1.2.2 Phn loi my kinh v a) Theo chnh xc

    - My kinh v chnh xc cao, c sai s trung phng o gc: m=

    0.51.5 - My kinh v chnh xc trung bnh: m = 210 - My kinh v chnh xc thp: m = 1530 b) Theo cu to

    - My kinh v c hc (kim loi): C bn ngang, ng c cu

    to bng kim loi, c s trc tip bng mt thng hoc knh lp

    - My kinh v quang hc (*): C b phn s, c s: lm bng hp

    cht trong sut. c s bng b phn knh khuych i (knh hin

    vi).

    - My kinh v in t:

    Cc bn ngang +ng, lm bng hp cht trong sut

    Bn c khc bng m vch

    c s trc tip trn mn hnh

    C th c b nh lu s liu

  • 3.1.2.3 Cu to my kinh v k thut (quang hc)

    y ta xt cho my kinh v k thut (my c chnh xc thp)

    Cu to ca my c 3 b phn chnh:

    - B phn ngm: ng knh

    - B phn c s: bn ngang + ng

    - B phn nh tm cn bng my: ng nh tm (ng di tm),

    ng thy,

    c cn.

  • a) Cu to ng knh: Gm 4 thnh phn

    - Knh vt

    - Knh mt

    - c iu quang

    - H li ch

    * Trc ngm: l trc i qua quang tm knh vt v giao im h li

    ch ngm.

    * Trc quang hc: ng ni quang tm knh vt v knh mt

    * Trc hnh hc: l trc i xng ca ng kim loi.

    phng i ng knh: : VX = / = fV/fM Trong : , _ l gc nhn qua ng knh, gc nhn bng mt thng

    ca cng mt vt.

    Lu : Mt ngi bnh thng, khong cch ti thiu nhn r mt

    vt l 25cm, gc nhn 60.

    Oc ieu quangKnh mat

    He thau knh

    phan ky

    Knh vat Li ch

  • b) Cu to b phn c s.

    Bn ngang: - ng yn khi my xoay quanh

    trc ng

    - Khc vch t 00 3600 theo chiu kim ng h

    Bn ng: - Chuyn ng cng ng knh quang

    trc ngang

    - Khc vch i xng qua tm (00 900) hoc lin tc (t 00 3600)

    Thng b phn c s c thang chnh (chia n ) thang ph (chia

    n pht)

    chnh xc c s: ph thuc vo sai s c lng

  • B phn c s ca my kinh v 3T5K khi nhn qua

    knh hin vi

  • V tr thun knh (bn ng bn tri ng knh)

    S c bn ng: -20 13,2

    S c bn ngang: 320 05,3

  • V tr o knh (bn ng bn phi ng knh)

    S c bn ng: 60 35,2

    S c bn ngang: 1230 19,3

  • c) Cu to b phn nh tm cn bng my

    * B phn nh tm: c th l

    Dy + qu di Mc ch a trc quay ca

    ng di tm quang hc my trng vi tm mc

    Tia laser

  • * B phn cn bng

    - ng thy trn: Dng cn bng s b

    Mc ch a trc quay ca my vo phng thng ng

    - ng thy di: Dng cn bng chnh xc

    Mc ch a bn ngang trng vi mt phng ngang

  • 3.1.3 CC IU KIN HNH HC CA MY

    m bo gc c o chnh xc th cc iu kin hnh hc

    c bn ca my phi hon chnh. Tuy nhin thc t khng c

    nh vy Cn kim tra v hiu chnh.

  • 3.1.3.1 Trc ng thy di VV1 trn bn ngang phi vung gc

    vi trc quay thng ng ca my LL1.

    - t ng thy di song song vi 2 c cn, xoay 2 c cn ngc

    chiu a bt nc vo gia. Quay my 900 xoay c cn th 3 a

    bt nc vo gia. Quay my 1800 kim tra

    nu khng lch khi v tr cn bng th my

    n nh, nn lch ln hn vch khong

    chia th phi hiu chnh

    - Hiu chnh: hng kim tra (1800)

    Dng vt iu chnh ng thy di a

    bt nc vo khong lch, dng c cn

    cn li a bt nc vo gia.

    Tip tc kim tra v hiu chnh n khi t.

  • 3.1.3.2 Trc ngm ca ng knh CC1 phi vung gc vi trc

    quay nm ngang HH1 ca ng knh (sai s 2C)

    ng knh nm ngang, Nhn mt vt A (cao ngang my) r nt

    c 2 v tr bn Tri v Phi ta c:

    M=T- C

    M= P+ C

    (3.1)

    Nu C gii hn: my n nh

    C > gii hn: my khng

    n nh, phi hiu chnh

    2

    180)( 0

    PTC

  • 3.1.3.3 Trc quay nm ngang HH1 ca ng knh phi vung gc

    vi trc thng ng LL1 ca my (sai s 2i).

    a ng knh ln 40500 ngm im M cch my 10m, xong a ng knh v nm ngang nh du c hnh chiu MT(m1) ca

    M. o knh ngm M xong a ng knh nm ngang nh du

    c MP(m2) ca M: Nu MT = MP my tt

    Nu MT MP nhiu a my vo xng sa cha.

  • 3.1.3.4 Sai s MO (Sai s ch tiu ca bn ng)

    xng oi khaco banvi

    2

    Tr -PhMO MO PhV

    2

    PhTrV MO TrV

  • 3.1.3.5 Trc ng di tm quang hc K1K2 phi trng vi trc

    xoay LL1 ca my

    Xoay my di tm 3 v tr cch u mt gc 600 kim tra

    3.1.3.6 Kim tra ch ng ca h li ch

    So trng bng cch ngm si dy di

    3.1.3.7 Kim tra sai s khc vch bn ngang

    o cng mt gc cc vng bn khc nhau

  • 3.1.4 O GC BNG

    Nguyn l:

    Gi s cn o gc AOB

    H: mt phng nm ngang;

    Mt phng trn N (bn ngang)//H

    S (tm bn ngang) l giao ca

    OO vi N

    Hnh chiu ca OA, OB trn H l

    OA , OB v trn N l Sa1, Sb1 gc bng AOB = AOB=a1Sb1

    xc nh gc bng AOB, i xc

    nh a1 v b1 trn N khi my ngm A

    v B

    Khi AOB = b1 a1 + (0 hoc 3600)

  • Thao tc ti mi trm o gm: * nh tm cn bng my

    - nh tm (=dy di, di quang hc, laser): a trc ng ca

    my i qua nh ca gc cn o

    - Cn bng my: a trc ng ca my vung gc vi mt

    phng ngang

  • * Ngm mc tiu

    - Bt mc tiu s b: Nhn qua b phn ngm s b

    - Bt mc tiu chnh xc: Dng c vi ng ngang v vi ng

    ng thch hp a tm mng dy ch thp vo ng mc

    tiu

    * t tr s hng ban u (nu gc o nhiu ln)

    Tr s hng ban u thng t 00 00 00 hoc 1800/n. Vi n

    l s vng o

    C hai phng php o gc bng:

  • 3.1.4.1 Phng php o n (o gc n): trm ch o hai hng

    t my ti O (nh tm, cn bng)

    * Na ln o thun knh (bn ng bn tri)

    Ngm A c c tr s hng trn bn ngang l a1 Quay my theo chiu kim ng h ngm B c c tr s hng

    trn bn ngang l b1 Ta c: Gc na ln o thun knh T = b1 - a1 T = b1 - a1+360

    0 (nu b1 < a1)

    * Na ln o o knh (bn ng bn phi)

    Sau khi o na ln o thun xong, o knh ngm B c c b2 Quay my cng chiu kim ng h ngm A c c a2 Ta c: Gc na ln o o knh P = b2 - a2 P = b2 a2+360

    0 (nu b2 < a2)

    Nu |P T| gii hn th tnh = (P+ T)/2

  • V d: Mu s o + ghi chp+ tnh ton gc o n bng my 3T5K

    Trm

    o

    V tr bn

    ng

    im

    ngm

    S c trn

    bn ngang

    Tr s gc

    na ln o

    Tr s gc

    mt ln o

    B

    Tri

    (Thun knh)

    A 920 10,5 1730 1012

    1730 0954 C 2650 20,7

    Phi

    (o knh)

    C 850 20,5 1730 0936

    A 2720 10,9

    C

    Tri

    (Thun knh)

    B 3580 00,4 500 2224

    500 2203 D 480 22,8

    Phi

    (o knh)

    D 2280 23,2 500 2148

    B 1780 01,4

  • 3.1.4.2 Phng php o ton vng

    (ti trm o 3 hng ngm)

    Thng chn hng no xa nht lm hng khi

    * o thun knh (na vng o thun knh)

    Ngm A c c a1 Quay my theo chiu kim ng h ngm B c c b1 C c1 A a1 * o o knh (na vng o o knh)

    Sau khi o xong na vng o thun knh, o knh

    Ngm A c c a2 Quay my ngc chiu kim ng h ngm C c c c2

    B b2 A a2

    A

    B

    O

    C

  • 3.1.4.3 chnh xc o gc bng

    Trong kt qu o gc bng lun c cha sai s. Cc nguyn nhn sai

    s nh sau:

    a) Sai s do mi trng

    Do hin tng khc x ngang

    Do s chuyn ng i lu ca lp khng kh

    Do sng m, bi,

    Hn ch : Chn thi im o thch hp

    2

    22

    2

    2

    22

    2

    '

    221

    '

    11

    3

    22112

    '

    222

    '

    111

    1

    caa

    caa

    AOC

    bcbcCOB

    aab

    aab

    BOA

  • b) Sai s do my mc thit b

    Sai s do trc ngm khng vung gc vi trc quay nm ngang ca

    ng knh

    Sai s do trc quay nm ngang ca ng knh khng vung gc vi

    trc ng ca my.

    Sai s do trc ng ca my khng tht thng ng

    Sai s do lch tm gia bn ngang v vng chun ngang

    Sai s do khc vch trn vnh ngang khng u

    Khc phc (hn ch): o thun v o knh, gia n vng o t tr s

    hng khi l 1800/n

    c) Sai s do con ngi

    Sai s do nh tm my cha chnh xc

    Sai s do nh tm tiu ngm sai

    Sai s do ngm

    Sai s do c s

    Hn ch: Cn thn trong qu trnh o

  • 3.1.5 O GC NG

    o gc ng ca hng ngm n im M

    * Thun knh: Ngm M, c trn bn ng c s c VT * o knh: Ngm M, c trn bn ng c s c VP

    Gc ng V = (VT + VP)/2

    Gc thin nh Z = 900- V (3.2)

    Sai s Mo = (VT - VP)/2

    Z V

    M

  • 3.2 DNG C V PHNG PHP O DI 3.2.1 KHI NIM o di l xc nh khong cch ca mt on thng no

    xc nh v tr khng gian ca n trn mt t t nhin

    C hai loi khong cch: Ngang: gi s k hiu S

    Nghing: gi s k hiu D

    chuyn t khong cch nghing D v khong cch ngang S,

    ta phi o c gc nghing ca on thng hoc chnh cao

    V d: on thng DAB nghing so vi mt phng nm ngang mt

    gc AB

    C 3 phng php o khong cch ph bin:

    - o trc tip bng thc dy (thc vi hoc thc thp)

    - o bng my c dy th c (kinh v quang hc, thy bnh quang hc)

    - o bng thit b in t (my o xa in t, my ton c in t,..)

    A

    ABB'

    DAB

    AB

    h AB

    22

    .

    ABABAB

    AB

    hDS

    cos D SABAB

  • 3.2.1.1 Phn loi o di theo chnh xc

    a) chnh xc cao:

    b) chnh xc va:

    c) chnh xc thp

    3.2.1.2 Phn loi theo dng c o

    a) My kinh v quang hc c chnh xc:

    b) Thc vi, thc thp c chnh xc thp:

    c) Thc thp chnh xc cao:

    d) My in quang hoc ton c in t.

    000.5

    1

    200

    11

    000.10

    1

    000.5

    11

    000.000.1

    1

    000.10

    11

    T

    T

    T

    000.100

    1

    000.10

    1

    000.5

    1

    2500

    1

    000.1

    1

    800

    1

    500

    1

    300

    1

  • 3.2.2 O DI BNG THC THP 3.2.2.1 Dng c

    Thc thp c lm bng thp mng ~ 0,4mm, rng 1525 mm, chiu di thc 20m, 30m, 50m. Trn thc c chia n dm, cm,

    mm.

    3.2.2.2 nh hng ng thng.

    Thc t c nhng on thng cn o vi chiu di ln hn

    chiu di ca thc. V vy c th o c khong cch on

    chnh xc ta phi dng hng.

    - C th dng hng bng mt thng: chnh xc thp.

    - C th dng hng bng my: chnh xc cao.

    A B D

    C

    C'

  • a) nh hng thng khi A thy B

    Ti A v B t 2 so tiu.

    Ngi th nht ng cch tiu ti A mt khong iu chnh ngi

    th 2 cm so tiu di chuyn n khi no tiu A C B trng

    nhau th cm tiu xung, v c th tip tc cm tiu tip theo.

  • b) nh hng thng khi A khng nhn thy B

    nh hng theo phng php nhch dn

  • 3.2.2.3 Phng php o

    Vic o cn t nht c 2 ngi ( 1 trc, 1 sau)

    Ngi sau cm u vch "0" ca thc, ngi trc cm u

    thc c vch chn chc mt ko cng thc nm ngang ri cm

    tiu. Ngi sau nh tiu ti A ri c 2 cng tin v pha B, tip tc

    o cho n on cui cng. on cui thng khng chn mt nn

    ngi trc cn phi c s l cn thn.

    Sau khi o i t A B xong phi o v (bt buc) t B v A.

  • 3.2.2.4 Tnh ton.

    Ty c/x yu cu ta phi o gc nghing (AB) hoc chnh

    cao gia hai im A v B (hAB) tnh chuyn v khong cch

    ngang:

    Sau khi o i v o v, tnh c S= SAB - SBA

    Nu th ly kt qu trung bnh S = (SAB + SBA)/2

    Ngc li nu phi o li

    A

    ABB'

    DAB

    AB

    hAB22

    cos.

    ABABAB

    ABABAB

    hDS

    DS

    ghTS

    S

    1

    ghTS

    S

    1

  • 3.2.2.5 chnh xc o di bng thc thp

    - Sai s do kim nghim thc.

    - Sai s do thc gin n v nhit

    - Sai s do t thc lch hng ng thng.

    - Sai s do thc b cong trn mt phng nm ngang

    - Sai s do lc cng khng u.

    - Sai s do khng tnh hiu chnh dc,

  • 3.2.3 O DI BNG MY C DY TH C (CH

    LNG C) Hin nay cc loi my kinh v (Theodolite), my thu bnh

    (Nivo) u c dy th c o khong cch. Trong h ch ch thp

    c 2 ch trn v di nm i xng v song song vi vch ngang

    (ch gia) ca mng dy ch thp.

    Mia thng c lm bng g thng, di 3m, khc vch n

    cm.

  • 3.2.3.1 Trng hp tia ngm nm ngang

    S

    f

    A

    p

    T'

    D'

    n

    DE

    B

    T

    t

    d

    F

    A: My

    B: Mia

    S: di t my n mia

    f: tiu c knh vt

    E: di ngang t tiu im knh vt ti mia

    : di ngang t knh vt ti trc chnh ca my

    p: l khong cch ca 2 ch lng c

    n: khong chn trn mia gia 2 ch lng c

  • 3.2.3.1 Trng hp tia ngm nm ngang

    S

    f

    A

    p

    T'

    D'

    n

    DE

    B

    T

    t

    d

    F

    A: My

    B: Mia

    S: di t my n mia

    f: tiu c knh vt

    E: di ngang t tiu im knh vt ti mia

    : di ngang t knh vt ti trc chnh ca my

    p: l khong cch ca 2 ch lng c

    n: khong chn trn mia gia 2 ch lng c

  • T hnh v ta c : S = E + f+

    Xt tam gic ng dng ta c:

    k = f/p: l h s o di (thng k=100)

    C = f+: hng s o di

    S = k.n + C

    Thng C nh c th b qua S = k.n (3.3)

    n l hiu ca ch trn tr () ch di

    np

    fE

    n

    E

    p

    f

  • 3.2.3.2 Trng hp tia ngm nm

    nghing.

    D=k.n = k.n.cosV

    S = D.cosV = k.n.cos2V (3.4)

    May

    V

    V

    Mia

    S

    D

    V

    A B

    C

    n/2

    n/2

    n'/2

    n.cosv'

    n cosv

    2

    n

    2

    'n

  • 3.2.4. O DI BNG THIT B IN T Cc thit b dng o: My + Gng phn x.

    My c th l:

    - My ring l

    - B phn gn vo my kinh v quang hc

    - My ton c in t

    Cc thit b ny s dng sng v tuyn bc sng ngn hoc sng

    nh sng.

    Khong cch:

    S=V.T/2

    V: Vn tc nh sng

    T: thi gian lan truyn sng t my ti gng v ngc li

  • Gng phn x +..

  • 3.3 DNG C V CC PHNG PHP O CAO 3.3.1 KHI NIM CHUNG

    o cao l mt trong nhng yu t xc nh v tr khng gian ca

    mt im trn mt t.

    cao H ca mt im l khong cch theo phng dy di t

    im ti mt thy chun (Mt Geoid). Thc t khng o c

    trc tip cao m ch o c chnh cao gia cc im ri cn c

    vo im bit tnh ra cao ca im kia.

    V d: HB = HA + hAB

    hAB _ l chnh cao gia im A v B

    HA, HB _ l cao ca im A, B so vi mt Geoid

    Ty theo dng c v phng php o ta chia thnh cc loi sau:

    A

    A

    H B

    AB

    mat Geoid

  • - o cao hnh hc

    - o cao lng gic

    - o cao kh p: chnh xc thp, sai s: 2 3m - o cao thy tnh: sai s 0.2mm/16m di - o cao bng my bay: sai s 5 10 m - o cao bng nh lp th.

  • 3.3.2 CU TO MY NIVO (hay my thu bnh, thu chun)

    Gm cc b phn chnh

    - ng knh

    - ng thy trn, thy di

    - Cc c khng ch chuyn ng: c ni (lin kt) my v chn, 3 c

    cn my, c kho ngang, c vi ng ngang.

    3.3.2.1 ng knh

    C 2 loi: ng knh cho nh thun

    ng knh cho nh ngc

    3.3.2.2 ng thy

    - Thy trn: c cu to l dng chm cu, dng cn bng my s

    b

    - Thy di: c cu to l mt phn cung trn, dng cn bng chnh

    xc.

    3.3.2.3 Cc c khng ch chuyn ng

    - c ni: gn cht my vi chn my

    - 3 c cn: dng cn bng my (a trc ng thy trn v thng

    ng hoc a trc ng thy di v nm ngang.

  • - c kho ngang: dng hm hay m cho ng knh quay ngang.

    - c vi ng ngang: dng y cho ng knh quay ngang mt cht

    (phi hm c kho ngang mi dng c c vi ng)

    - c kch nng: dng chnh ng knh (trc ngm) ngc ln cao

    hay chc xung thp mt cht

    3.3.3 CU TO MIA O CAO

    - Mia thng: thng c lm bng g, di 3m c khong chia

    nh nht n cm, c hai mt en . C loi di 3m 7m gp

    hoc rt (mia nhm), c khong chia nh nht n cm hoc cm.

    Gia mt en v mt thng chnh nhau mt hng s 4475

    hoc 4575 v hng s ca mt cp mia thng l 100.

    - Mia c chnh xc cao: Mia Inva, l loi mia chnh xc nht,

    c di inva gia; hai thang chnh ph hai bn.

    - Ngoi ra cn c mia m vch dng cho cc my thy chun

    in t.

  • .

    00

    01

    02

    03

    04

    05

    25

    26

    27

    28

    29

    45

    46

    47

    48

    49

    71

    72

    73

    74

    mia mia

    50

    69

    70

  • 3.3.4 KIM NGHIM V IU CHNH MY NIVO

    3.3.4.1 Kim nghim v iu chnh ng thy di

    Trc ca ng thy di phi vung gc vi trc quay thng ng

    ca my.

    Kim nghim: t ng thy di song song vi 2 c cn, vn 2 c

    ngc chiu nhau a bt nc vo gia. Quay my 900 dng

    c cn th 3 iu chnh a bt nc vo gia. Quay my 1800 nu

    bt nc lch khi v tr gia (v tr cn bng) th phi iu chnh.

    iu chnh: Dng c hiu chnh bt nc iu chnh bt nc

    chy ngc li cung lch, na cung lch cn li th dng c cn

    my th 3 hiu chnh a bt nc vo gia. Sau quay my

    i 1800 kim tra nu vn cn lch tip tc hiu chnh n khi t

    yu cu.

  • 3.3.4.2 Kim nghim v iu chnh mng dy ch thp

    * Kim nghim: Chn ni khut gi, dng si ch buc qu di 1 u,

    u kia buc ln trn ngay pha trc bc tng. t my cch

    tng 25 30m, cn bng my chnh xc. 1 u vch ng ca dy ch thp trng vi dy di, nhn xem u kia c trng khng.

    Nu lch qu 0,5mm phi iu chnh mng dy ch thp.

    * iu chnh: Vn lng cc c iu chnh ca ring mng dy ch

    thp, xoay nh b phn ny cho vch ng du ch thp trng kht

    vi dy di ri vn cht cc c c nh mng du ch thp li

  • 3.3.4.3 Kim nghim v iu chnh gc i

    t 2 mia trn 2 cc st A v B. A v B cch nhau 50m

    t my ti I (IA = IB) cn bng my c c ti mia A, B l a1, b1

    t my ti II (IIA = AB/10) cn bng my c c ti mia A, B l

    a2, b2

    a2

    5m

    II

    a1

    A

    25m

    i"

    25m

    i"

    I

    i"

    b1

    B

    b2

  • t 2 mia trn 2 cc st A v B. A v B cch nhau 50m

    t my ti I (IA = IB) cn bng my c c ti mia A, B l a1, b1

    t my ti II (IIA = AB) cn bng my c c ti mia A, B l a2,

    b2

    Gc i c tnh:

    Trong : h = (b1 a1) + (a2 b2)

    D: l khong cch gia A v B

    = 206265

    Ty theo yu cu cp hng o m ta c igh.

    Nu i < igh th my t yu cu

    Nu i > igh th hiu chnh nh sau:

    nguyn my ti II, chnh mng dy ch thp cho s c trn mia B

    l b2 = b2 + 1,1 h.

    Sau kim tra li gc i nu vn cha t th tip tc hiu chnh.

    Lu : kh sai s gc i, ti mi trm o lun t my v tr gia.

    hD

    i "

  • 3.3.5 PHNG PHP O CAO HNH HC

    Nguyn l ca phng php o cao hnh hc l da vo tia

    ngm nm ngang (ngha l song song vi mt thy chun v vung

    gc vi phng dy di) xc nh chnh cao gia 2 im. Dng

    c o l my v mia thy chun

    3.3.5.1 o cao t gia

    00

    01

    02

    03

    04

    05

    mia

    B

    A

    a b

    h AB

    00

    01

    02

    03

    04

    mia

  • B C

    NA

    a b

    hAB

    Trng hp on AN phi chia thnh nhiu on o, ta tin hnh o

    chnh cao tng on

    hAN = hAB + hBC + hCN

    B, C l cc im trung gian

  • 3.3.5.2 o cao pha trc

    Trng hp my thy chun t ti im M bit cao,

    xc nh cao ca cc im ln cn, chng hn N.

    t my ti im M cn bng, o chiu cao my i, c s ch

    gia trn mia dng N l b, ta c

    hMN = i - b

    HN = HM + hMN = HM + i b

  • 3.3.5.3 Cc ngun sai s trong o cao hnh hc

    Trong o cao hnh hc c cc ngun sai s sau:

    a) Sai s do trc ngm b nghing (trc ngm khng song song vi

    trc ng thy di)

    Hn ch: + Hn ch khong cch t my n mia

    + t my cch u 2 mia

    b) Sai s do my v mia b ln theo thi gian

    Hn ch: + Thao tc ti mi trm o phi nhanh v o theo quy

    trnh: Sau Trc Trc Sau.

    + o i v o v ly tr trung bnh

    c) Sai s do cong ca tri t v khc x nh sng.

    Tia ngm b khc x do i qua cc lp khng kh c chit xut

    khc nhau.

    Hn ch: t my chnh gia 2 mia

  • d) Sai s do nh hng ca hin tng chit quang ng.

    Hn ch: + Tia ngm cch mt t > 0.5m

    + o i v v hai bui khc nhau, ly kt qu trung

    bnh

    e) Sai s do mia:

    - Do mia khng thng ng: Hn ch bng cch gn bt thy

    - Do mia b mn: Hn ch bng cch b tr s trm o chn trn

    mt on o.

    - Do di mia thay i: Kim nghim ri hiu chnh vo kt qu

    o.

    f) Sai s khc

    Sai s do c c

    Sai s do lm trn s

    Sai s do nhit , nh sng,

  • 3.3.6 O CAO LNG GIC o cao hnh hc cho ta kt qu chnh xc cao nhng tn nhiu

    cng sc v thi gian. Khi phi o nhiu, nhanh v chnh xc

    i hi khng cao lm th ta p dng phng php o cao lng

    gic.

    Nguyn l ca o cao lng gic l da vo mi tng quan

    hm lng gic trong tam gic to bi tia ngm nghing, khong

    cch gia hai im v v phng dy di i qua im cn xc nh

    cao. Dng c o l my c bn ng (my kinh v, my ton

    c) v mia

    o cao lng gic l o gc ng v cnh nm ngang gia 2

    im. Phng php ny c p dng o chi tit bn a

    hnh

  • xc nh chnh cao hAB

    t my ti A, mia ti B

    T hnh bn ta c: hAB +l = iA +h

    hAB = iA +h l

    trong h= S. tgV

    m S = kn.cos2V

    h = kn.cos2V.tgV = kn.cosV.sinV = kn.sin2V

    hAB = kn.sin2V + iA l (3.5)

    khi V = 0, ta c: hAB = iA l

    iA

    V

    AB

    lh'

    hB

    D

    S

  • Bi tp: Bit rng chng ta c my kinh v v mia. Hi c xc nh

    c chiu cao ca cy nh hnh di khng? Nu c, cch xc

    nh nh th no?

    h?

    BA

  • GV: o Hu S

    Khoa Xy dng

    Chng 4:

    LI KHNG CH TRC A

  • NI DUNG CHNG 4

    Khi nim v gc phng v

    Cc bi ton c bn v gc phng v ta

    Li khng mt bng Phng php thnh lp v

    tnh ton

    Li khng cao Phng php thnh lp v

    tnh ton

  • 4.1 GC NH HNG V GC PHNG V

    4.1.1 nh hng ng thng nh hng mt ng thng no l xc nh gc hp bi ng

    vi mt ng khc c chn lm gc.

    Trong trc a, hng gc c chn c th l: Kinh tuyn thc, kinh

    tuyn t, kinh tuyn trc ca mi. Tng ng c cc khi nim gc phng

    v thc, phng v t, gc nh hng.

    4.1.2 Gc phng v a) Gc phng v thc

    Gc phng v thc Ath ca mt ng ti

    mt im l gc phng tnh t hng Bc

    ca kinh tuyn thc (cn gi l kinh tuyn

    a l) theo chiu kim ng h n hng

    ng thng. (Ath: 00 3600)

    Hng Bc ca kinh thc ti mt im c

    xc nh bng o thin vn

    A

    B

    Ath

  • b) Gc phng v t

    Gc phng v t At l gc phng tnh t hng Bc ca kinh tuyn t

    theo chiu kim ng h n hng ng thng. (At = 00 3600)

    Hng bc kinh tuyn t c xc nh bng la bn, chnh xc thp

    B

    A

    At

    AA

    B

    tA

    th

  • Ti mi im thng kinh tuyn t khng trng vi kinh tuyn thc

    m lch mt gc (gi l lch t)

    lch t c th mang du m (+) nu lch v pha ng (bn

    phi) kinh tuyn thc, du (-) nu lch v pha ty (bn tri) kinh tuyn

    thc.

    mi ni khc nhau lch t cng khc nhau, v lch t bin

    i theo thi gian nn ti mi im lch t cng khc nhau nhng

    thi im khc nhau.

    Cng thc tnh gn ng th hin mi quan h gia gc phng v thc

    (Ath) v gc phng v t At.

    Ath = At +

  • c. Gc nh hng (phng v ta )

    Gc nh hng ca mt ng thng l gc phng tnh t hng Bc ng song song vi kinh tuyn trc trn mt chiu theo chiu kim ng

    h n ng thng . ( = 00 3600)

    A

    AB B

  • Ti mi im trn cng ng thng

    gc nh hng khng thay i.

    Ti mi im thng kinh tuyn trc khng trng vi kinh tuyn thc m

    lch mt gc (gc hi t kinh tuyn)

    =Ath +

    m Ath = At + = At + +

    Gc hi t kinh tuyn ca mt on thng AB c xc nh theo cng

    thc

    AB = ABsin

    Trong : AB = B - A v trung bnh cnh AB.

  • 4.2 CC BI TON C BN V GC NH HNG

    4.2.1 Tnh gc bng khi bit gc nh hng

    (Tnh gc bng hp bi 2 ng thng bit gc nh hng)

    Bit gc nh hng ca hai cnh OA, OB l OA, OB nh hnh v. Xc

    nh =AOB?

    = OB - OA

    Tng qut:

    AOB= OB - OA + (0 hoc 3600)

    BOA= OA - OB + (0 hoc 3600)

    O

    B

    AO

    A

    O

    B

  • 4.2.2 Tnh chuyn gc nh hng

    Gi s bit AB , gc = ABC. Tnh BC

    BC = AB + T 1800 (ABC = T , gc bng bn tri ng tnh)

    BC = AB - P + 1800 (CBA = P , gc bng bn phi ng tnh)

    A

    ABB

    BC

    P

    C

  • 4.2.3 Bi ton thun: Chuyn t to cc sang to vung gc

    Gi s bit: A(xA, yA), SAB, AB. Tnh B(xB, yB) ?

    xB = xA + SAB*cos AB yB = yA + SAB*sin AB

    A

    XAB

    0

    x

    YAB

    ABSAB

    B

    y

    B'

  • 4.2.4 Bi ton ngc: Chuyn to vung gc sang to cc

    Bit A(xA, yA), B(xB, yB). Tnh SAB, AB?

    * Tnh SAB

    * Tnh AB Xt tam gic ABB, c

    Gi tr gc nh hng AB ph thuc vo du ca x, y c th nh

    bng sau:

    22 ABAB yyxx SAB

    tgAB B A

    AB

    AB B A

    y y y

    x x x

    0 at ABAB

    AB

    yarctg

    x

    Du x Du y Gi tr AB = V tr

    + + Gc phn t th 1

    - + 1800 - Gc phn t th 2

    - - 1800 + Gc phn t th 3

    + - 3600 - Gc phn t th 4

    0

    AB0

    AB0

    AB

    0

    AB

  • 4.2.5 Bi ton to cc

    Bi ton ny c ng dng xc nh im chi tit khi o v bn ,

    kim tra ta ,

    Bit A(xA, yA), AB; o c gc cc j, cnh cc Sj . Xc nh ta ca

    j (xj, yj)?

    tnh ta ca im no : tm cch chuyn v dng bi ton thun.

    X.nh ta ca j, tm cch a v dng bi ton thun gia 2 im A v j

    xj = xA + Sj .cos(AB+ j)

    yj = yA + Sj .sin(AB+ j)

    A

    j

    Sj

    j

    B

  • 4.3 LI KHNG CH MT BNG

    4.3.1 Khi nim Li khng ch trc a l mt h thng (tp hp) nhng im

    ngoi thc a c to (x, y, H) c xc nh vi chnh xc cn thit

    lm c s cho o v bn , b tr cng trnh,

    Theo bn cht, li khng ch trc a c chia ra lm: li khng

    ch mt bng (nu cc im ch c to x,y) v li khng ch cao

    (nu cc im ch c cao H)

    C hai phng php chnh xy dng li khng ch mt bng l li

    tam gic v li ng chuyn.

    Ngoi ra, c th ng dng GPS xy dng li khng ch .

  • Vi li tam gic: hoc o tt c cc gc, hoc o tt c cc cnh, hoc

    o cnh ln gc

    Vi li ng chuyn phi o tt c cc gc v cnh trong li

    - A, B, C, D, M, N, S, T: l cc im gc bit ta

    - K1, K2,.. T1, : l cc im cn xc nh ta

    Lu : Khng o cnh gc

    D

    N

    B

    A

    M

    S

    T

    C

    K1

    K7 K4

    K5 K2

    K3 K6

    T1

    T2

    T3

  • 4.3.2 Phn loi Theo quy m v chnh xc gim dn, li khng ch mt bng c

    chia ra:

    - Li khng ch ta GPS cp O

    - Li khng ch nh nc (hng I, II, III, IV)

    - Li khng ch khu vc (li khng ch a phng): cp 1 & 2

    - Li khng ch o v.

    V nguyn tc pht trin li: T chnh xc cao xung chnh xc thp.

    S lng im khng ch ta trn lnh th VN:

    - Cp O: 71im

    - Hng I: 328 im

    - 1.177 im hng II, 160 im ng chuyn hng II

    - Hng III: 12.658 im

  • 4.3.3 NG CHUYN KINH V

    4.3.3.1 Thit k: - ng chuyn kinh v l loi li khng ch o v mt bng, c pht

    trin t li cp trn c chnh xc cao hn. Trong trng hp c bit

    c th c xy dng li ng chuyn kinh v c lp.

    - Phi o tt c cc cnh, gc ni v gc ngot ca li

    - C 3 loi ng chuyn:

    + Ph hp (h)

    + Khp kn

    + Treo (nhnh)

  • Cc ch tiu k thut c trng ca ng chuyn kinh v

    - Chiu di cnh ca li Si 20m Si 400m

    - T s chiu di 2 cnh lin k khng vt qu 1,5 ln

    - Sai s khp gc f:

    - chnh xc o cnh

    S= Si Sv

    S= (Si + Sv )/2

    - Sai s khp tng i ng chuyn:

    [S]: tng chiu di cc cch o trong li

    Trong : n l s gc o ca li ng chuyn kinh v

    nui vung

    bang ong vung

    n

    n

    "60

    "40

    S

    fS

    nui vung

    1000

    1

    bang ong vung

    2000

    1

    nui vung1

    bang ong vung

    1000

    2000

    1

    S

    S

  • 4.3.3.2 Cc bc thnh lp ng chuyn kinh v

    a) Kho st chn im

    - Tm hiu mc ch, nhim v, yu cu,

    - Tnh hnh c im khu o: ng bng, vng ni, , tnh hnh giao thng?

    - Thu thp t liu trc a c ca khu o.

    - Chn im nhng v tr c nh c tm nhn bao qut nhiu nht, nhn

    thy im trc im sau n v di cnh trong quy nh.

    - D kin trc phng n o, dng c o.

    - Cc im chn m bo khng ch ton b khu o.

    - im khng ch c nh du bng cc b tng, cc g,n nh v tn

    ti trong thi gian yu cu.

  • b) o gc, cnh ng chuyn.

    * o gc:

    Cc gc c o bng my kinh v k thut c chnh xc m =

    30. V ch o 1 ln o (o thun + o knh)

    - o gc ni (li ph thuc); o gc nh hng (li c lp), c

    th dng la bn xc nh gc phng v t v coi l gc nh hng.

    - o cc gc ngot trong li

    * o cnh: o bng thc thp hoc my o di in quang, ton c in

    t.

    - o bng thc thp: o 2 ln ly trung bnh, vi yu cu sai s o

    cnh:

    - o bng my o di in quang: o 2 ln ring bit, sai s 2a

    a: hng s ca my ly t cng thc: mS = a + b/1km

    khan) kho hnha hoacli) thuan hnha (1000

    1(

    2000

    1

    S

    S

  • C) TNH TON BNH SAI NG CHUYN KINH V (BNH SAI

    GN NG)

    * S li

    * Tnh sai s khp gc

    N: l tng s gc trong li ng chuyn ph hp

    Nu f > f g.hn kim tra s liu, tnh ton Nu f f g.hn Tnh:

    A

    B

    1

    2

    3

    C

    D

    n 1

    0

    o lt i cuoi au

    1

    f - N.180

    -

    i

    i

    f

    So hieu chnh goc : -

    Goc sau hieu chnh :

    VN

    V

    'i i

  • * Tnh chuyn gc nh hng theo gc hiu chnh

    * Tnh s gia ta Xi, i+1 = Si, i+1.cosi, i+1 Yi, i+1 = Si, i+1.sini, i+1

    * Tnh sai s khp ta

    0

    i, i 1 i 1, i i ' 180

    j

    n

    x o lt j cuoi auj 1

    n

    y o lt cuoi auj 1

    2 2

    S x y

    2 2

    x y

    gii han

    f X - X X - X

    f Y - Y Y -Y

    f f f Sai so khep tuyet oi

    f f

    Sai so khep tng o

    S

    S S

    X

    Y

    f f

    S S

    i

  • * Nu

    Tnh:

    S S

    gioihan

    f f

    S S

    Xi,i 1 i, i 1

    Y i, i 1 i, i 1

    '

    i, i 1 i, i 1 Xi, i 1

    '

    i, i 1 i, i 1 Yi, i 1

    - SS

    - SS

    V

    V

    x

    y

    fV

    fV

    X X

    Y Y

    So hieu chnh so gia toa o

    So gia toa o sau hieu chnh

    *

    '

    1 i 1, i

    '

    1 i 1, i

    i i

    i i

    X X X

    Y Y Y

    Toa o sau bnh sai

  • A (100m,100m)

    B (150m,150m)

    C (100m,300m)

    D (150m,350m)

    B1 =61.145 m

    12 = 74.894m

    2C = 79.320 m

    1. Hay bnh sai li kinh v tren.

    BAI TAP1: Bnh sai ng chuyen phu hp

    Cho li kinh v nh hnh ve vi A, B, C, D la cac iem goc; 1, 2 la iem can xac nh.

    Toa o :

    Canh o:

    2. Biet SSTP o canh B1 la 5mm, SSTP o goc B la 10"va coi cac iem goc khong co sai

    so. Tnh sai so trung phng xac nh iem 1

    B

    A

    1

    2

    C

  • d) VI NG CHUYN KHP KN

    Tnh ton tng t nh ng

    chuyn ph hp trong ch khc:

    f = [] 1800 (n-2)

    fx = [X] fy = [Y]

    1

    2

    3

    4

    A

  • BI TP 2: Li ng chuyn kinh v khp kn nh hnh v ( khu

    vc ng bng), o tt c cc cnh, cc gc ca li v AB = 15402100.

    Bit A(X=1000,000m; Y=1000,000m). S liu o trong bng sau:

    S hiu im Tr gc o Tr cnh o

    (m)

    A

    73.180

    B

    450 23 05

    75.960

    C 29501450

    640 45 10 57.600

    A 690 51 00

    Hy bnh sai li ng chuyn kinh v khp kn trn.

    A

    C

    B

    AB

  • 4.4 LI KHNG CH CAO

    4.4.1 Khi nim:

    Li khng ch cao l tp hp nhng im c nh ngoi thc a c

    cao H c xc nh chnh xc, n l c s nghin cu khoa hc, o

    v bn , b tr cng trnh,

    He thong co iem nut

    M

    N

    P

    Q

    III

    K

    1

    1

    1

    2

    3

    2

    3

    4

    2

    3

    4

    5

    67

    8

    ng khep kn

    ng n

  • 4.4.2 Phn loi

    Theo quy m v chnh xc gim dn, li khng ch c cao c chia

    ra:

    - Li cao nh nc hng I, II, III, IV

    - Li cao k thut (li cao khu vc)

    - Li cao o v

    V hnh dng ( hnh) li khng ch cao c cc dng ng n,

    khp kn, h thng mt hay nhiu im nt.

    S lng im khng ch cao trn lnh th VN:

    Hng I: 1.176 im,

    Hng II: 1.114 im,

    Hng III: 2.334 im

    (S liu thng k ngy 30/04/2007 ca B TNMT)

  • 4.4.3 LI CAO K THUT

    4.4.3.1 Thit k

    Li cao k thut l li khng ch cao khu vc, lm c s v cao cho li o v. N c xy dng pht trin t cc im cao nh nc (hng I, II, III, IV). Trong trng hp c bit n c xy dng c lp.

    Li cao k thut c b tr di dng ng n hoc h thng c mt hay nhiu im nt, gi u t nht ln hai im hng cao.

    Trong trng hp c bit c th b tr di dng ng khp kn. Chiu di ng chuyn khp kn khng vt qu 50% chiu di ng n.

    Ph thuc vo khong cao u ng ng mc m chiu di cho php cc ng cao k thut c quy nh trong bng sau:

  • 4.4.3.2 o li

    Li cao k thut c o bng my NIVO c h s phng i ng

    knh Vx > 20x; nhy ng thy < 45; mia mt mt hoc mia hai mt.

    My v mia phi c kim nghim trc khi o.

    Li cao k thut ch phi o mt chiu.

    Dng ng li khng ch

    cao k thut

    Khong cao u o v bn (m)

    0.25 0.5 1 2 5

    1. ng n 2 km 8 km 16 km

    2. Gia im gc v im nt 1.5 km 6 km 12 km

    3. Gia hai im nt 1 km 4 km 8 km

  • Trnh t thao tc o ti mt trm my:

    * Khi s dng mia hai mt en

    - Mia sau: c mt en

    - Mia trc: c mt en

    * Khi s dng mia mt mt

    - c mia sau, mia trc

    - Thay i chiu cao my 10cm, c mia trc, mia sau.

    Khong cch t my ti mia: trung bnh 120m, max = 200m

    Chnh khong cch trc sau: (S1-S2) 5m

    S2S1

  • Chnh lch cao ti mi trm theo hai mt mia hay theo hai cao my

    khng c vt qu 5mm

    h1 - h2 5mm

    Sai s khp cho php:

    Trong : L (n v km) _ l chiu di ng o

    ni c dc ln c s trm o 25 trm/1km th

    Trong : N_ l s trm o trn ng o.

    4.4.3.3 Quy trnh bnh sai li cao k thut.

    Li cao k thut c bnh sai theo phng php gn ng.

    a) S li

    (*) (mm) L 50 hf

    (**) (mm) N 01 hf

    2

    1

    3

    h1 h2h3

    h4

    l1 l2 l3

    l4A

    B

  • b) Tnh sai s khp chnh cao

    fh = [h]o- [h]lt = [h]cng chiu (Hcui Hu) vi ng n

    fh = [h] o vi ng khp kn

    Lu : Khi tnh [h], cc chnh cao phi cng chiu

    L(km) =[ l ]; li l chiu di on o th i

    N=[n] ; ni l s trm o trn on o th i

    Nu fh > fhgh kim tra li s liu, tnh ton

    Nu fh fhgh -> tnh qua bc c

    c) Tnh s hiu chnh chnh cao

    ( )

    ( )

    50 ( ) *

    10 ( ) **

    gh

    gh

    h

    h

    f L mm

    f N mm

    ( )

    i,i 11

    ( )

    i,i 11

    h

    h

    *

    **

    h

    i,i

    h

    i,i

    fV l

    L

    fV n

    N

  • d) Tnh chnh cao, cao cc mc sau bnh sai

    Chnh cao sau binh sai hi, i+1, = hi, i+1 + vh i, i+1

    cao bnh sai Hi = Hi-1 + hi-1, i

    V d

    o thu chun hnh hc, li cao k thut. S liu o c th hin trn s

    tuyn o (nh hnh v). Trong : A, B l hai im gc, li l chiu di

    on o, hi l chnh cao on o.

    Hy xc nh gi tr cao xc sut nht ca im 1 v 2 ?

    h 2 = -0.766m

    l 2 = 420m

    H A = 5.450m

    A

    l 1 = 459m

    h 1 = -1.234m

    1

    3

    l 3 = 660m 2

    B

    H B = 5.500m

  • S

    hiu

    im

    di

    li (m)

    Chnh

    cao o

    hi (m)

    S h.chnh

    chnh cao

    Vhi (mm)

    C.cao

    h.chnh

    h'i (m)

    cao

    Hi (m)

    A 5,450

    459 -1,234 -11 -1,245

    1 4,205

    420 0,766 -10 0,756

    2 4,961

    660 0,555 -16 0,539

    B 5,500

    1539 0,087 -37

    L

    lifVh

    mmLf

    mmHHhfh

    hi

    gh

    AB

    62539,15050

    37)54505500(87)(

  • 4.4.4 LI CAO O V

    Li cao o v l cp pht trin cui cng.

    N c xy dng pht trin t im cao k thut tr ln hoc c

    xy dng c lp

    Li cao o v c o bng phng php o cao hnh hc (my Nivo

    hoc my kinh v c gn ng thy di trn ng knh) hoc bng phng

    php o cao lng gic.

    4.4.4.1 Tiu chun li cao o v khi c lp bng o cao hnh hc

    - Khong cch t my ti mia 200m

    - Chiu di ng chuyn khng qu 2km hoc 4km (khi o v bn

    vi khong cao u 0,5 ; 1,0m)

    - Sai s khp gii hn: Trong L(km) l chiu di tuyn o

    )(100 mmLfgh

  • 4.4.4.2 Tiu chun li cao o v khi c lp bng o cao lng gic:

    p dng khi o v bn a hnh vng ni vi khong cao u 2m.

    C s pht trin li cao lng gic l cc im cao k thut tr

    ln.

    - ng o cao lng gic c th b tr trng vi li ng chuyn cp

    1&2, ng chuyn kinh v, ng chuyn ton c.

    - Gc ng trong li ng chuyn cp 1, cp 2, kinh v, v ton c

    c o cng lc vi o gc bng.

    Sai s khp gii hn:

    Trong : n _ s lng cnh trong li

    S = [S]/n chiu di cnh trung bnh, n v l m

    Phan c hng: CT09A. Cm thi

    )( 4,0 mmnSfgh

  • GV: o Hu S

    Khoa Xy dng

    Chng 5:

    O V V S DNG BN

    A HNH

  • NI DUNG CHNG 5

    Cc PP thnh lp bn a hnh

    Cc PP xc nh im chi tit khi o v bn

    o v mt ct a hnh

    Xc nh khong cch, ta , din tch

    ng bnh v ng dng

    - dc v gc dc a hnh

    - Mt ct,

  • 5.1 KHI NIM V NI DUNG

    O V BN A HNH

    5.1.1 Khi nim

    o v bn a hnh gm cc cng on: Thit k lp li khng

    ch to , cao; o v chi tit a hnh; tnh ton v v bn .

    Bn a hnh th hin a vt v dng t cao thp khc nhau

    C 3 phng php o v chnh:

    - Phng php o v ton c

    - Phng php o v trn nh

    - Phng php tng hp (tng hp c hai phng php trn)

    Hin nay, c th dng cng ngh GPS thnh lp bn a hnh.

    C s khng ch to v cao o v bn a hnh t l ln

    khu cng nghip, thnh ph v khu kinh t trng im quy nh trong

    bng sau:

  • Dien tch khu

    vc o ve (km2)

    Cc loi li khng ch phi c

    Mat bang

    o cao Nha nc

    (hang)

    Khu vc

    (cp)

    o v

    200 v ln hn II, III, IV 1, 2 ng

    chuyn

    kinh v

    (1,2)

    Li

    tam gic

    nh

    II, III, IV, k thut, o

    v

    T 50 n 200 III, IV 1, 2 II, III, IV, k thut, o

    v

    T 10 n 50 IV 1, 2 III, IV, k thut, o v

    T 5 n 10 IV 1, 2 IV, k thut, o v

    T 2.5 n 5 1, 2 IV, k thut, o v

    T 1 n 2.5 1, 2 IV, k thut, o v

    Nh hn 1 2 k thut, o v

  • Mt im khng ch mt bng ca li trc a nh nc v li tam gic gii tch cp 1, cp 2 hoc ng chuyn cp 1, cp 2 phi m bo t nht 4im/km2 vng thnh ph, khu cng nghip, khu xy dng

    v 1im/km2 vng khng xy dng. 5.1.2 Ni dung o v bn a hnh (t l ln 1:5000 1:500):

    - Cc im khng ch trc a, cc kin trc c lp, nh , cng trnh cng cng, cng trnh cng nghip v nng nghip, cng trnh dn dng

    - ng thng tin lin lc, n bin bo, ct in, ct cy s

    - ng st v cc cng trnh lin quan: ng ngm, sn ga,

    - Cu ng: ng nha, ng t, cu cc loi

    - H thng thy vn: sng sui, ao h, knh rch,

    - H thc ph, cy c lp

    - Phi o ht cc ng c trng ca dng t: nh ni, y lng cho, im un thay i dc, ng phn thy, ng t thy, ng mp cho, yn nga cao mc nc trong ao h, sng sui,

  • - Dng t c trng c biu th bng cc ng ng mc kt hp

    vi k hiu, ghi ch cao.

    - Phi ghi a danh chnh thc, nu c tn a danh c th tn c y

    trong ngoc n.

  • Ai

    Si

    i

    B

    5.2 CC PHNG PHP O V CHI TIT.

    o v chi tit l o a vt v dng t. o chi tit l xc nh v tr

    tng i ca im chi tit vi im khng ch.

    Trong bn a hnh, cc im chi tit c xc nh c v tr mt

    bng (x, y) v cao H

    5.2.1 Cc PP xc nh v tr mt bng ca cc im chi tit

    a) Phng php to c cc

    A, B: im gc; i cn xc nh

    o gc cc v bn knh cc (, S)

    b) Phng php h ng vung gc

    T im chi tit M,

    h ng vung gc vi cnh

    khng ch AB ti M o

    c c S v S

    M'

    B

    A

    S

    S'

  • c) Phng php giao hi gc

    A,B: im gc; N: im cn xc nh

    Dng xc nh im xa hoc im m ta khng th n c.

    Xc nh A, B

    t my ti A nh hng v B, ngm N o c gc A=3600- A

    t my ti B nh hng v A, ngm N o c gc B

    A

    N

    BBA

    cotg cotg ( )

    Cong thc IUANG

    cotg cotg

    cotg cotg ( )

    cotg cotg

    A B B A B A

    N

    A B

    A B B A B A

    N

    A B

    X X Y YX

    Y Y X XY

  • AC

    BBA

    SA SB

    d)Phng php giao hi cnh

    A, B: im gc, C: cn xc nh

    o cnh AC v BC ta xc nh c C.

    5.2.2 Xc nh cao H ca im chi tit

    a) o cao lng gic (xem phng php o cao lng gic)

    Trong o v bn a hnh, cao cc im chi tit thng c

    xc nh bng phng php o cao lng gic. Trong phng php to

    cc, ta o ng thi 3 yu t (S, , V): cnh cc, gc cc, gc ng;

    b) o cao hnh hc

    Khi yu cu cao c xc nh chnh xc cao th ta s dng

    phng php o cao hnh hc.

    Phng php ny t dng trong o chi tit v tn km thi gian v

    cng sc.

  • 5.3 O V BN A HNH (PHNG PHP TON C)

    Trong phng php ny ta s dng my kinh v ton c o chi tit. V my ton c o c ng thi c 3 yu t: gc, chiu di, chnh cao

    My ton c c 2 loi: Ton c quang hc v ton c in t.

    5.3.1 Lp li khng ch mt bng v cao.

    Vic o v chi tit bn a hnh c da vo tt c cc im khng ch trc a c trong khu vc

    Khi mt im li khng ch o v cha th b tr tng dy bng ng chuyn ton c.

    ng chuyn ton c c pht trin t cc im kinh v tr ln. V m bo cc yu cu trong bng sau:

  • V ng chuyn ton c tho iu kin:

    - Sai s khp

    - Sai s o cnh

    TIU CHUN NG CHUYN TON C

    Ty le ban

    o

    Chiu di ln nht

    ca c ng

    chuyn (m)

    Chiu di ln

    nht ca mt

    cnh (m)

    S cnh nhiu

    nht trong ng

    chuyn

    1:5000 1200 300 10

    1:2000 600 200 8

    1:1000 300 150 6

    1:500 200 100 4

    )1.5("60 nf

    phang bangVung

    doc nui, oi Vung

    400

    1

    300

    1

    S

    S

  • - Sai s khp ca ng

    - Khp chnh cao

    Trong : n_ s cnh ng chuyn cao S = [S]/n chiu di cnh trung bnh, tnh theo n v m

    Khi o v bn t l 1/500, cnh ng chuyn ton c phi o

    bng thc thp v tho mn cc yu cu:

    phang bangVung

    doc nui, oi Vung

    400

    1

    300

    1

    S

    fS

    )2.5()(4,0 mmnSfgh

    h

    1000

    1

    S

    S

    1000

    1

    ][

    S

    fS

  • 5.3.2 o v chi tit (phng php to cc)

    o ng thi xc nh S, , V

    My kinh v phi c kim tra sai s MO trc khi o.

    Thao tc ti mt trm o nh sau:

    - t my vo trm o A (nh tm, cn bng my)

    - o chiu cao my iA (tnh t mt mc n trc quay nm ngang ca ng knh tm bn ng)

    - Ngm chun B (t bn ngang = 00 00 00)

    - o im chi tit (S, , V)

    + c ch trn ch di: ( + gc ng V xc nh S) + c ch gia xc nh chiu cao mia

    + c bn ngang xc nh

    + c bn ng xc nh V

    - Khp chun ngm li B. Kim tra iu kin 130

    Ngi i mia phi dng vo tt c cc im chi tit c trng ca a vt v dng t.

    Khong cch gia im mia im mia v khong cch gia my mia c quy nh trong bng sau:

  • T l

    bn

    Khong

    cao u

    (m)

    Khong cch ln nht

    gia cc im mia

    (m)

    Khong cch ln nht t my

    n mia khi o v (m)

    Dng t a vt

    1:500 0,5 15 100 60

    1,0 15 150 60

    1:1000 0,5 20 150 80

    1 - 2 30 200 80

    1:2000

    0,5 40 200 100

    1.0 40 250 100

    2 - 5 50 250 100

    1:5000

    0,5 60 250 150

    1,0 80 300 150

    2,0 100 350 150

    5,0 120 350 150

  • Nhng vn cn lu khi o chi tit:

    - C s phi hp nhp nhng gia ngi o, ngi i mia v ghi s.

    c s trn mia trc, khi ngi i mia di chuyn ti im khc ngi

    ng my c , V

    - Ch o mt v tr ng knh (thun knh), c n pht

    - khu vc bng phng nn t V=0 tin cho vic tnh ton

    - Phn chia ranh gii cho tng trm o, cn o ph mt vi im

    cc trm k cn kim tra.

    - Phi v s ho v ghi ch.

    - Cc s liu phi ghi ngay vo s o.

  • 5.3.3 Tnh ton

    * Tnh ton bnh sai li khng ch

    * Tnh ton cc s liu o chi tit

    - Gc ng: Vj = VTj Mo

    - Khong cch ngang:

    Sj = K.nj.cos2Vj (5.3)

    - cao im chi tit:

    Ta c: iA+ h=hAj +l

    iA+ S.tgV = Hj-HA+l

    Hj = Hmy + imy + Sj.tgVj l (5.4)

    Trong : VTj _Gc ng c v tr thun knh.

    Mo _Sai s Mo = (VT+VP)/2

    nj = ch trn - ch di)

    Hmy _ cao im t my

    imy _ Chiu cao my

    l _ S c ch gia

    iA

    A

    V

    h

    h'l

    j

    Aj

    S

  • 5.3.4 V bn

    * Giy v: t co gin

    * K li to vung (kch thc vung 10x10cm)

    * Trin im khng ch trc a ln bn v theo phng php to

    vung gc, v k hiu im khng ch; ghi s hiu im (t s) v

    cao ca n (mu s).

    V d:

    * V im chi tit ln bn v theo phng php tng ng khi xc o

    thc a bng thc chuyn dng, compa, v ghi cao ca n (

    cao im chi tit ch ly n cm khi ghi ln bn c o v vi

    hong cao u >1m).

    Cc a vt c th v theo t l, v theo k hiu, kt hp vi ghi ch.

    075,8

    5KV

  • * V ng ng mc.

    - Phng php gii tch

    - Phng pho k tia

    - Phng php ng song song

    - Phng php c lng

  • 5.4 O V MT CT A HNH

    phc v cho cng tc thit k v thi cng cc cng trnh c dng

    tuyn nh: ng st, ng t, knh o, ng hm ng ng,

    phi tin hnh o v mt ct a hnh

    Mt ct a hnh biu din hnh dng cao thp ca mt t t nhin

    chy dc theo mt tuyn no .

    Mt ct a hnh gm: mt ct dc v mt ct ngang

    o v mt ct a hnh gm cc cng on chnh sau:

    - Cm tuyn ra ngoi thc a (i vi cng trnh y/c chnh xc v

    tr im cao)

    - o mt ct dc

    - o mt ct ngang

    - o cao dc tuyn

    - Tnh ton

    - V mt ct a hnh

  • 5.4.1 o mt ct

    Tuyn mt ct dc v mt ct ngang vung gc vi nhau.

    v c mt ct chng ta cn phi o c xc nh c v tr

    cng nh cao ca cc im cn th hin trn th mt ct.

    5.4.2 V mt ct

    C cao v khong cch gia cc cc ta v c mt ct dc, mt

    ct ngang.

    Thng t l theo trc ng (th hin cao H) ln gp 10 ln t l

    theo trc ngang (th hin khong cch S) i vi mt ct dc, v t l

    trc ng: trc ngang l 1:1 i vi mt ct ngang.

    Mt ct ngang (T l S:H =1:1)

    Mt ct dc (T l S:H =10:1)

  • S(m)

    300

    17.42

    14.94

    13.52

    9.90

    8.08

    H(m)

    23148

    Mat cat ngang

    0 50

    8.00

    H(m)

    S(m)

    6.52

    5.02

    5.81

    110 150 200

    Mat cat doc

    7.24

    Minh ha cch dng im mt ct a hnh

    xc nh im mt ct da vo khong cch S v cao H:

    - T khong cch S, k ng // trc H

    - T cao H, k ng // trc S

    Giao hai ng k l im cn xc nh

    ng ni cc im (ng gp khc) th hin mt ct a hnh

  • Ten coc

    Khoang cach ngang (m)

    o cao mat at (m)

    25,7

    8

    24,2

    5

    24,0

    0

    23,2

    8

    24,4

    0

    24,3

    0

    28,0 42,5 42,0 15,0 27,6

    Mat cat doc

    Ty le ng 1:100

    Ty le ngang 1:1000

    AB

    C1 C2 C3 C3

    o thiet ke (m)

    Chenh cao M-TK (m)

    B?nh o tuyen

  • S DNG BN A HNH

  • 5.5 NH HNG BN ( THC A)

    5.5.1 nh hng bng a bn

    t bn nm ngang trn mt t,

    t a bn sao cho ng ni Bc Nam

    trng vi trc X ca li to .

    Xoay t bn cho n khi u Bc

    kim nam chm ch hng trng vi

    hng Bc Nam ca t bn .

  • 5.5.2 nh hng da vo a vt

    Ta da vo a vt hnh tuyn nh ng st, ng t, nh

    hng bn . t bn nm ngang v xoay cho n khi phng ca

    a vt hnh tuyn trn bn trng vi phng ca a vt hnh tuyn

    ngoi thc a.

  • 5.6 XC NH KHONG CCH GIA HAI IM

    TRN BN

    5.6.1 Xc nh on thng

    a) Dng thc khc vch n mm

    Mun xc nh khong cch gia hai im trn bn ta ch vic t

    thc o khong cch gia hai im trn bn (c s n mm hoc

    0,1 ca mm) ri nhn vi mu s t l bn M ta c khong cch

    thc

    Sthc t = Sb * M (5.5)

    (M: Mu s t l bn )

    b) Dng thc t l v compa

    t hai u compa trng vi 2 im cn xc nh trn bn , gi

    nguyn khu t compa ln thc t l, sao cho mt u trng vi

    vch 0 ca thc, ri c s u kia ta c khong cch thc.

  • c) Da vo to phng (x,y)

    Da vo li to ta xc nh c to im A(xA, yA),

    B(xB, yB)

    5.6.2 Xc nh chiu di ng cong

    a) Chia ng cong thnh nhiu on nh

    Dng compa m khu nh ( c xc nh chiu di theo

    thc t l hoc thc mm) o m s on

    Chiu di ng cong = s on x ln khu + phn l

    b) Dng dng c o ng cong

    2 2

    (5.6) AB B A B A

    S x x y y

  • 5.6.3 Xc nh to vung gc.

    xc nh ta vung gc ca im bt k trn bn ta da

    vo li ta vung gc phng (li km)

    Hoc:

    1 1 1

    1 1 1(5.7)

    A i i i i i i

    A i i i i i i

    a bX X X X X X X

    a b a b

    c dY Y Y Y Y Y Y

    c d c d

    1

    1

    . .

    . .

    A i i

    A i i

    X X aM X bM

    Y Y cM Y d M

  • 5.7 O DIN TCH TRN BN

    C th s dng mt trong cc phng php sau y:

    5.7.1 Tnh din tch bng cch chia hnh tam gic (o

    din tch a gic) tnh din tch mt hnh a gic, ta chia n thnh cc tam gic

    ri sau o ng cnh y v chiu cao ca n ta tnh c din

    tch ca tng tam gic

    Pi = ai.hi Sai s gii hn:

    Trong :

    M _ mu s t l bn

    P _ din tch hnh cn o, n v m2

    2

    1

    3

    45

    n

    i

    iPP1

    giac da

    0,04.(5.8)

    100

    M

    P P

  • 5.7.2 o din tch bng li vung o mt khu t nh c ng bin l mt ng cong khp

    kn dng phim k li vung 1x1 mm, 2x2 mm hoc 5x5 mm t ln

    hnh cn o.

    - u tin m s nguyn

    - m s khuyt, c lng

    Ty theo t l bn m ta tnh ra c 1 vung tng ng

    vi bao nhiu m2 ngoi thc a.

    Din tch ca khu t bng tng s nhn vi din tch ca 1

    ngoi thc a.

    tng chnh xc, ta xoay li vung theo hng khc v

    ta tip tc m, tnh din tch ln th 2. Nu sai s nm trong gii hn

    theo cng thc (6.4) th ly kt qu trung bnh.

  • 5.7.3 Tnh din tch theo to vung gc. Khi a gic c cc nh bit to

    Trong : i = 1, 2, 3,..., n l k hiu

    s hiu nh ca a gic c nh s

    tng theo chiu kim ng h.

    1 1 1 1

    1 1

    1 1 (5.9)

    2 2

    n n

    i i i i i iP x y y y x x

    y

    x

    1

    2

    3

    4

  • 5.8 NG DNG CA NG NG MC TRN

    BN

    5.8.1 Khi nim ng ng mc

    Trong gii hn hp c th coi ng ng mc l ng bnh

    - ng bnh : l ng th hin cc im cng cao.

    ng c s l ng 0 mt

    - Khong cao u (E): l chnh cao gia 2 ng bnh lin

    tip

    - ng bnh m (ci): nt m

    Thng 5 khong cao u c 1 bnh m; nn s l cc

    ng 0m, 5E, 10E, 15E, 20E,

    - ng bnh con: nt mnh

  • ng phn thy v t thy

  • Tm mi lin h thch hp Ghi ch cao, cha v bnh

  • 5.8.2 Da vo ng ng mc xc nh cao

    V d cn xc nh cao HN ca im N nh hnh v

    V ng ngn nht qua N ct 2 ng bnh 2 bn, ri o a, b

    Ta c:

    Trong E l khong cao u (trong v d ny E = 30 - 28 = 2m)

    1( ) 28 .2N i i ia a

    H H H Ha b a b

  • 5.8.3 Xc nh dc v gc dc

    xc nh dc, gc dc gia hai im A v B ta phi xc nh

    c HA, HB v SAB . Lm sao xc nh c HA, HB, SAB ?

    Ta c hAB = HB - HA dc i

    i tnh bng % hoc

    Gc dc V

    AB ABi tgV (5.10) AB

    AB

    h

    S

    AB

    AB

    AB

    hV arctg (5.11)

    S

  • 5.8.4 V mt ct trn bn

    Da vo ng ng mc trn bn ta c th v c mt ct dc

    theo mt tuyn bt k

    1

    2

    3

    4

    5 6

    7

    8

    9

    25

    3035

    40

    40

    35

    30

    25

    S

    H(m)

  • Chng 6:

    CNG TC B TR CNG TRNH

    GV: o Hu S

    Khoa Xy dng

  • NI DUNG CHNG 6:

    Khi nim v b tr cng trnh

    B tr gc bng, chiu di, cao

    Cc phng php b tr im

    o kim tra cng trnh

  • 6.1 KHI NIM B TR CNG TRNH

    6.1.1 nh ngha

    Tt c cc cng trnh xy dng u c thit k trn bn v. Khi thi

    cng ta cn phi chuyn bn thit k ra thc a.

    B tr cng trnh l tt c nhng cng tc trc a nhm xc nh v

    tr mt bng v cao ca cc hng mc cng trnh ngoi thc a

    theo ng thit k.

    Nh vy, ngc li vi cng tc o v bn , trong b tr cng trnh

    phi cn c vo bn thit k xc nh cc trc, cc im, v tnh

    ton nhng s liu cn thit ri o c b tr cng trnh ngoi thc a

    vi chnh xc theo yu cu ca thit k. Yu cu chnh xc trong

    b tr cng trnh cao hn trong o v bn .

    C s hnh hc chuyn bn v thit k ra thc a l cc trc dc,

    trc ngang v cao ca mt quy c ca cng trnh. Tt c cc kch

    thc thit k u c xc nh tng i so vi cc trc v cao y.

  • Cc trc ca cng trnh

    - Trc chnh: Nu cng trnh c dng tuyn th trc chnh l trc dc

    ca cng trnh. Trc chnh ca to nh l trc i xng (trc XX, YY)

    hoc c th l trc tng bao.

    - Trc c bn: l trc xc nh kch thc hnh dng c bn ca cng

    trnh (trc 11, 22), n l trc ca cc b phn quan trng ca cng trnh

    v thng c quan h cht ch vi nhau.

    - Trc ph tr: l trc b tr cc phn chi tit ca cng trnh

    2

    21

    1

    Y

    X

    Y

  • 6.1.2 Trnh t b tr cng trnh

    Bn thit k

    3. B tr: chi tit, cng ngh

    1. Thit lp (th hin)

    li khng ch trn TK

    2. Trc (chnh, ph, chi

    tit); mt cao quy

    c

    Xc nh

    1. Xy dng li khng

    ch

    2. B tr c bn (trc chnh,

    ph, mt cao quy c)

    Thc a Bn v hon cng

    cng trnh

    o v cc

    hng mc

    Tin hnh

  • a) B tr li khng ch trc a (li khng ch cng trnh) lm c

    s cho vic b tr cng trnh

    Li khng ch cng trnh c cc dng: li tam gic, li a gic,

    li ng chuyn, li vung,...

    b) B tr c bn (b tr cc trc chnh, trc c bn ca cng trnh)

    T li khng ch cng trnh b tr cc trc chnh b tr cc

    trc c bn ca cng trnh

    Hai trc ny c b tr vi chnh xc yu cu: 3 5 cm

    c) B tr chi tit cng trnh

    Da vo cc im ca trc chnh, trc c bn b tr cc trc dc,

    trc ngang ca cc b phn ca cng trnh ng thi b tr cc im chi

    tit c trng v mt phng theo cao thit k

    Giai on ny nhm xc