34
PENGENALAN Sekarang, mari kita baca sambungan dari Topik 9. Dalam topik yang akhir ini, anda akan belajar mengenai konsep pengeditan dalam model pepejal 3D. Anda juga akan didedahkan dengan Operasi Boolean dan juga sedikit pengenalan kepada rendering dan material. PENGEDITAN DALAM LUKISAN 3D Kebanyakan perisian permodelan 3D membenarkan anda menggunakan perintah pengeditan dengan mudah. Dalam AutoCAD Release 2011 anda boleh menggunakan perintah pengeditan ini untuk menghasilkan suatu objek/lukisan 3D mengikut pilihan anda. Rajah 10.1 menunjukkan Solid Editing. 10.1 Pada akhir topik ini, anda seharusnya dapat: 1. Menjelaskan konsep pengeditan dalam model pepejal 3D; 2. Mengenal pasti penggunaan Operasi Boolean; 3. Menggunakan perintah modify; 4. Menghasilkan lukisan pepejal 3D; dan 5. Menjelaskan tentang rendering dan material. HASIL PEMBELAJARAN T T o o p p i i k k 1 1 0 0 Lukisan Terbantu Komputer (CAD) 3D II

Topik 10 Lukisan Terbantu Komputer (CAD) 3D II

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Lukisan

Citation preview

  • PENGENALAN

    Sekarang, mari kita baca sambungan dari Topik 9. Dalam topik yang akhir ini, anda akan belajar mengenai konsep pengeditan dalam model pepejal 3D. Anda juga akan didedahkan dengan Operasi Boolean dan juga sedikit pengenalan kepada rendering dan material.

    PENGEDITAN DALAM LUKISAN 3D

    Kebanyakan perisian permodelan 3D membenarkan anda menggunakan perintah pengeditan dengan mudah. Dalam AutoCAD Release 2011 anda boleh menggunakan perintah pengeditan ini untuk menghasilkan suatu objek/lukisan 3D mengikut pilihan anda. Rajah 10.1 menunjukkan Solid Editing.

    10.1

    Pada akhir topik ini, anda seharusnya dapat:

    1. Menjelaskan konsep pengeditan dalam model pepejal 3D;

    2. Mengenal pasti penggunaan Operasi Boolean;

    3. Menggunakan perintah modify;

    4. Menghasilkan lukisan pepejal 3D; dan

    5. Menjelaskan tentang rendering dan material.

    HASIL PEMBELAJARAN

    TTooppiikk

    1100 Lukisan

    Terbantu Komputer (CAD) 3D II

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II" " "238

    Rajah 10.1: Solid editing

    10.1.1 Boolean Operation

    Dalam AutoCAD, anda boleh menggunakan Operasi Boolean sebagai satu cara untuk menggabung atau memotong sebahagian objek itu. Tanpa Operasi Boolean, anda tidak dapat mencipta objek 3D. Dalam operasi ini, terdapat tiga perintah, iaitu: (a) Union Perintah ini membolehkan anda menggabungkan dua atau lebih objek

    menjadi satu objek seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 10.2. Rajah 10.2(a) menunjukkan objek sebelum Union dan Rajah 10.2(b) menunjukkan objek selepas Union.

    Rajah 10.2: Union

    (b) Subtract Subtract adalah salah satu perintah dalam Operasi Boolean. Tugas perintah

    ini adalah untuk memotong sebahagian daripada suatu objek untuk memberi bentuk baharu bagi objek berkenaan. Dengan kata lain, ia adalah satu operasi yang mengekalkan (kept) dan memotong (cut). Langkah-langkah untuk perintah subtract adalah seperti berikut (rujuk Rajah 10.3):

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II

    239

    Command: subtract Select object: pilih object yang akan dikekal Select object: pilih object yang akan dipotong

    Rajah 10.3: Subtract

    (c) Intersect

    Perintah ini membenarkan anda membuat satu komposit baharu pepejal 3D daripada beberapa objek 3D yang bertindan. Intersect akan mengeluarkan bahagian objek yang bertindan untuk menghasilkan satu objek yang baharu seperti ditunjukkan dalam Rajah 10.4.

    Rajah 10.4: Intersect

    Sebagai latihan, anda boleh mengikuti langkah-langkah pembinaan seperti Jadual 10.1.

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II" " "240

    Jadual 10.1: Langkah-langkah Penggunaan Boolean Operation

    Langkah-langkah Rajah Rujukan

    Command: __box Specify corner of box or [CEnter] : Specify corner or [Cube/Length]: LL Specify length: 660 Specify width: 1100 Specify height: 440 Command: __cylinder Specify center point for base of cylinder or [Elliptical] : _mid of :: klik pada tengah pada X Specify radius for base of cylinder or [Diameter]: 15 Specify height of cylinder or [Center of other end]: -40 Command: __cylinder Specify center point for base of cylinder or [Elliptical] : _mid of : klik pada tengah pada Y Specify radius for base of cylinder or [Diameter]: 20 Specify height of cylinder or [Center of other end]: -40 Rujuk Rajah 10.5.

    Rajah 10.5: Hasil lukisan

    Command: uunion Select objects: klik 0bject 3 dan klik object 1 -

    Command: ssubtract Select objects: klik object 1 - Select objects: klik object 2 - Rujuk Rajah 10.6.

    Rajah 10.6: Hasil lukisan

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II

    241

    Rujuk Rajah 10.7. Command: __box Specify first corner or [Center]: Specify other corner or [Cube/Length]: LL Specify length: 660 Specify width: 1100 Specify height or [2Point] : 440 Command:: _cylinder Specify center point of base or [3P/2P/Ttr/Elliptical]: Specify base radius or [Diameter] : rr Specify base radius or [Diameter] : 115 Specify height or [2Point/Axis endpoint] : 440

    Rajah 10.7: Hasil lukisan

    Command: __intersect Select objects: 1 found Select objects: 1 found, 2 total Select objects: Rujuk Rajah 10.8.

    Rajah 10.8: Hasil lukisan

    10.1.2 Slice, Extrude, Revolve dan Section

    Jadual 10.2 menunjukkan langkah-langkah dan fungsi mengedit 3D bagi Slice, Extrude, Revolve dan Section.

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II" " "242

    Jadual 10.2: Langkah-langkah dan Fungsi 3D Editing bagi Slice, Extrude, Revolve dan Section

    Langkah-langkah Rajah Rujukan

    Command: bbox Specify corner or [Cube/Length]: L Specify length: 40 Specify width: 70 Specify height: 50 Command: _shademode Current mode: 2D wireframe Rujuk Rajah 10.9.

    Rajah 10.9: Hasil lukisan

    Command: sslice

    Select objects: 1 found Specify first point on slicing plane by [Object/Zaxis/View/XY/YZ/ZX/3points] : 33 Specify first point on plane: kklik pada 1 Specify second point plane:kklik pada 2 Specify third point on plane: kklik pada 33 Specify a point on desired side of the plane or [keep Both sides]: kklik pada 4 Rujuk Rajah 10.10.

    Rajah 10.10: Hasil lukisan

    Bina bentuk seperti dalam Rajah 10.11 dengan menggunakan polyline . Untuk mudah, aktifkan Polar Tracking dan Osnap.

    Extrude

    Command: _eextrude Current wire frame density: ISOLINES=4 Select objects: 1 found Specify height of extrusion or [Path]: 60 - Specify angle of taper for extrusion : Rujuk Rajah 10.12.

    Rajah 10.11: Hasil lukisan

    Rajah 10.12: Hasil lukisan

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II

    243

    (jika memilih sudut tertentu) Command: _extrude Current wire frame density: ISOLINES=4 Select objects: 1 found Specify height of extrusion or [Path]: 50 Specify angle of taper for extrusion : 8 Rujuk Rajah 10.13. Bina bentuk seperti dalam Rajah 10.14 dengan menggunakan polyline . Untuk mudah, aktifkan Polar Tracking dan Osnap. Bina bulatan terlebih dahulu dan kemudian tukar UCS kepada front UCS. Command: _ffillet Current settings: Mode = TRIM, Radius = Select first object[Undo/Polyline/ Radius /Trim/Multiple]: RR Specify fillet radius : 220 Select first object or [Undo/Polyline/Radius/Trim/Multiple]: P Select 2D polyline: 3 lines were filleted Command: _eextrude Current wire frame density: ISOLINES=4 Select objects: 1 found ((klik bulatan) Specify height of extrusion or [Path]: PP Select extrusion path or [Taper angle]: Klik pada garisan. Rujuk Rajah 10.15.

    Rajah 10.13: Hasil lukisan

    Rajah 10.14: Hasil lukisan

    Rajah 10.15: Hasil lukisan

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II" " "244

    Bina bentuk seperti dalam Rajah 10.16 dengan menggunakan polyline . Untuk mudah, aktifkan Polar Tracking dan Osnap.

    Revolve

    Command: _revolve Current wire frame density: ISOLINES=4 Select objects: 1 found Specify start point for axis of revolution ordefine axis by [Object/X (axis)/Y (axis)]: yy (jika guna Y axis) Specify angle of revolution : 990 Rujuk Rajah 10.17. Command: _revolve Current wire frame density: ISOLINES=4 Select objects: 1 found Specify start point for axis of revolution ordefine axis by [Object/X (axis)/Y (axis)]: xx (jika guna X axis) Specify angle of revolution : --90 Rujuk Rajah 10.18.

    Rajah 10.16: Hasil lukisan

    Rajah 10.17: Hasil lukisan

    Rajah 10.18: Hasil lukisan

    10.1.2 Perintah Modify 3D

    Selain daripada penggunaan Operasi Boolean sebagai alat utama pengeditan, anda juga boleh menggunakan beberapa perintah modify yang asas dalam AutoCAD seperti Fillet, Chamfer, 3D Array dan 3D Mirror (rujuk Rajah 10.19).

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II

    245

    Rajah 10.19: Alat bar Modify

    Mari kita lihat Fillet, Chamfer, 3D Array dengan lebih lanjut. (a) Fillet Langkah menggunakan perintah ini adalah sama seperti dalam lukisan 2D.

    Dengan menggunakan perintah ini, anda boleh melukis kambi atau fillet dengan cara yang mudah.

    (b) Chamfer Penggunaan perintah ini adalah sama dengan lukisan 2D dalam AutoCAD.

    Perintah akan mencipta permukaan yang condong/serong di permukaan pinggir objek 3D. Anda boleh memilih opsyen distance atau angle. Jadual 10.3 menunjukkan langkah-langkah menggunakan arahan Chamfer.

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II" " "246

    Jadual 10.3: Langkah-langkah Menggunakan Arahan Chamfer

    Langkah-langkah Rajah Rujukan

    Command: _bbox Specify corner of box or [CEnter] : Specify corner or [Cube/Length]: L Specify length: 30 Specify width: 150 Specify height: 200 Command: _ffillet Current settings: Mode = TRIM, Radius = 5.0000 Select first object or [Undo/Polyline/Radius/Trim/Multiple]: RR Specify fillet radius : 110 Select first object or [Undo/ Polyline/Radius/Trim/Multiple]: kklik pada 1 Enter fillet radius or [Expression] : Select an edge or [Chain/Radius]: Rujuk Rajah 10.20(a).

    Command: _cchamfer (TRIM mode) Current chamfer Dist1 = 0.0000, Dist2 = 0.0000 Select first line or [Undo/ Polyline/Distance/Angle/Trim/mEthod/Multiple]: D Specify first chamfer distance : 50 Specify second chamfer distance : Select first line or [Undo/Polyline /Distance/Angle/Trim/Multiple]: kklik pada 2 Base surface selection... Enter surface selection option [Next/OK (current)] : Specify base surface chamfer distance : Specify other surface chamfer distance : Select an edge or [Loop]: Select an edge or [Loop]: Rujuk Rajah 10.20(b).

    Rajah 10.20: Hasil lukisan

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II

    247

    (c) 3D Array Perintah ini membenarkan anda menyalin objek seperti dalam lukisan 2D.

    Dalam lukisan 2D, perintah ini hanya menggunakan dua paksi iaitu paksi X dan Y. Untuk lukisan 3D, paksi Z juga digunakan. Anda boleh menggunakan kedua opsyen polar dan rectangular untuk menyalinkan objek anda.

    Anda boleh menggunakan perintah ini untuk melukis sebuah sprocket seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 10.21.

    (i) MMelukis Silinder Command: cylinder Specify center point for base of cylinder or [Elliptical]: Specify radius for base of cylinder or [Diameter]: 40 Specify height of cylinder or [Center of other end]: 20 Command : cylinder Specify center point for base of cylinder or [Elliptical]: 40, 0 Specify radius for base of cylinder or [Diameter]: 8 Specify height of cylinder or [Center of other end]: 20 Lukisan anda adalah seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 10.21(a).

    Rajah 10.21: 3D Array

    (ii) MMenggunakan Perintah 3D Array

    Command: 3DARRAY Select objects: pilih silinder jejari 8mm Select objects: Enter the type of array [Rectangular/Polar] : p Enter the number of item in the array: 12 Specify the angle to fill (+=ccw, -=cw) : Rotate array objects? [Yes/No] : Specify center point of array: 0, 0, 0 Specify second point on axis of rotation: 0, 0, 20

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II" " "248

    Anda telah menyalinkan objek seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 10.21(b). Sekarang anda boleh menggunakan perintah subtract untuk menjadi objek itu sebagai sebuah sprocket seperti yang dapat dilihat dalam Rajah 10.21(c).

    MENGHASILKAN LUKISAN PEPEJAL 3D

    Terdapat pelbagai cara untuk menghasilkan lukisan pepejal 3D. Salah satu kaedah ialah dengan menggunakan primitif 3D yang tersedia dalam AutoCAD. Anda boleh mengikuti langkah berikut untuk menghasilkan satu lukisan 3D pepejal dengan merujuk kepada Rajah 10.22.

    Rajah 10.22: Lukisan 3D pepejal

    (a) LLangkah 1

    Dari menu tarik turun view 3D view SE Isometric Anda akan memperoleh kedudukan WCS dalam 3D seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 10.23.

    10.2

    Apa yang anda faham tentang konsep pengeditan dalam model pepejal 3D? Terangkan.

    SEMAK KENDIRI 10.1

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II

    249

    Rajah 10.23: WCS dalam kedudukan 3D

    (b) LLangkah 2

    Command: box Specify corner of box or [CEnter] : Specify corner or [Corner/Length]: Length Specify length: 80 Specify width: 60 Specify height: 20 Command: cylinder Specify center point for base of cylinder or [Elliptical]: (pilih titik tengah 1) _mid of Specify radius for base of cylinder or [Diameter]: 30 Specify height of cylinder or [Center of other end]: 20 Command: box Specify corner of box or [CEnter] (snap from endpoint 2) _end of Specify corner or [Cube/Length]: Length Specify length: 20 Specify width: 60 Specify height: 30 Command: wedge Specify first corner of wedge or [Center] : (pilih titik hujung 3) _end of Specify corner or [Corner/Length]: Length Specify length: 20 Specify width: 10 Specify height: 30 Command: copy Select object: select the wedge you have created Specify base point or displacement, or [Multiple]: (pilih titik hujung 4) _end of

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II" " "250

    Specify second point of displacement or : (pilih titik hujung 5) _end of Command: union Select object: all

    10.2.1 Tutorial 1

    Anda boleh mengikuti langkah-langkah dalam Jadual 10.4 untuk melukis sebuah bekas alat tulis.

    Jadual 10.4: Langkah-langkah Melukis Sebuah Bekas Alat Tulis

    Langkah-langkah Rajah Rujukan

    Rujuk Rajah 10.24. Command: _box Specify corner of box or [CEnter] : Specify corner or [Cube/Length]: L Specify length: 200 Specify width: 45 Specify height: 10 Command: _box Specify corner of box or [CEnter] : Specify corner or [Cube/Length]: L Specify length: 10 Specify width: 45 Specify height: 55 Command: _box Specify corner of box or [CEnter] : Specify corner or [Cube/Length]: L Specify length: 50 Specify width: 2 Specify height: 50 Command: _box Specify corner of box or [CEnter] : Specify corner or [Cube/Length]: L Specify length: 70 Specify width: 2 Specify height: 70

    Rajah 10.24: Hasil lukisan

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II

    251

    Tukar UCS ke left UCS. Bina kayu bulat 2 X 70 X 70 dan balik ke UCS world. Rujuk Rajah 10.25. Command: _cylinder Current wire frame density: ISOLINES=4 Specify center point for base of cylinder or [Elliptical] : Specify radius for base of cylinder or [Diameter]: 5 Specify height of cylinder or [Center of other end]: 70 Command: _copy (salin silinder) Select objects: 1 found Command: _box Specify corner of box or [CEnter] : Specify corner or [Cube/Length]: l Specify length: 200 Specify width: 3 Specify height: 120

    Rajah 10.25: Hasil lukisan

    Command: _fillet Select first object or [Undo/Polyline /Radius/Trim/Multiple]: RR Specify fillet radius : 330 Select first object or [Undo/Polyline/ Radius/Trim/Multiple]: kklik pada garis A Enter fillet radius : Select an edge or [Chain/Radius]: Rujuk Rajah 10.26.

    Rajah 10.26: Hasil lukisan

    Susun bahan seperti Rajah 10.27.

    Rajah 10.27: Hasil lukisan

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II" " "252

    Gunakan aplikasi chamfer untuk kedua-dua sudut. Command:: CHAMFER (TRIM mode) Current chamfer Dist1 = 30.0000, Dist2 = 30.0000 Select first line or [Undo/Polyline/Distance/Angle/Trim/ mEthod/Multiple]: Base surface selection... Enter surface selection option [Next/OK (current)] : Specify base surface chamfer distance : Specify other surface chamfer distance : Select an edge or [Loop]: Select an edge or [Loop]: Rujuk Rajah 10.28.

    Rajah 10.28: Hasil lukisan

    10.2.2 Tutorial 2

    Mari kita cuba Tutorial 2 ini dengan mengikut arahan yang diberikan. Bina 4 layer dan namakan sebagai binaan, body, muka dan tapak seperti dalam Rajah 10.29. Tetapkan warna yang sesuai. Mulakan lukisan dengan layer binaan.

    Rajah 10.29: Bina empat layer

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II

    253

    Dalam paparan 2D. Bina lukisan seperti dalam Rajah 10.30. Ciri-cirinya ialah: (a) 100 X 100 mm;

    (b) Ofsetkan kepada 20 mm; dan

    (c) Garisan tengah.

    Rajah 10.30: Lukisan

    Bina bulatan jejari 25 pada tengah dan bina 4 bulatan kecil jejari 8 seperti dalam Rajah 10.31.

    Rajah 10.31: Bina bulatan jejari 25

    Erase line dan fillet bucu kepada 20 mm seperti dalam Rajah 10.32.

    Rajah 10.32: Erase line dan fillet bucu

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II" " "254

    Command: pedit Select polyline or [Multiple]: m Select objects: Specify opposite corner: 13 found Convert Lines and Arcs to polylines [Yes/No]? Enter an option [Close/Open/Join/Width/Fit/Spline/Decurve/Ltype gen/ Undo]: j Join Type = Extend Enter fuzz distance or [Jointype] : 7 segments added to polyline Region kesemua objek dan ssubtract setiap bulatan dari tapak. Kemudian, shade (rujuk Rajah 10.33).

    Rajah 10.33: Region, substract dan shade

    Tukar ke 3D view. Gantikan ke layer tapak. Extrude setinggi 10mm. Shade. Hasilnya akan dapat dilihat dalam Rajah 10.34.

    Rajah 10.34: Hasil lukisan

    Bina garisan 0-1 dari tengah (Rajah 10.35). Kemudian, copy ke garisan hujung (snap) 2 sejauh 100mm. Bina garisan 2-3 juga 100mm dan tukar UCS kepada front dan bina bulatan 100 mm. Trim lengkung 0-3 sahaja.

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II

    255

    Rajah 10.35: Hasil lukisan

    Tukar ke SE view dan UCS right. Bina bulatan J25 dan J20 pada hujung lengkung. 'Region'kan dan subtract. Extrude mengikut sukuan lengkung tersebut seperti dalam Rajah 10.36.

    Rajah 10.36: Hasil lukisan

    Bina bulatan J25 dan J30 pada hujung lengkung, region dan 'subtract'kan. Panjangkan garisan dari hujung lengkung sepanjang 15mm. 'Extrude' kan. Rujuk Rajah 10.37.

    Rajah 10.37: Hasil lukisan

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II" " "256

    Tukar UCS ke world dan view ke top view. Bina garisan tapak yang sesuai. Lukisan yang terhasil akan kelihatan seperti dalam Rajah 10.38.

    Rajah 10.38: Hasil lukisan

    Tukar ke SE view dan edit untuk 'polyline' kan garisan. Extrude tapak dengan -10 mm. Lukisan yang terhasil akan kelihatan seperti dalam Rajah 10.39.

    Rajah 10.39: Hasil lukisan

    Pada Ribbon View, gunakan Orbit/free orbit (Rajah 10.40) untuk mendapatkan sudut pandangan yang dikehendaki.

    Rajah 10.40: Orbit/free orbit

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II

    257

    Lukisan yang terhasil akan kelihatan seperti dalam Rajah 10.41.

    Rajah 10.41: Hasil lukisan

    MENGHASILKAN LUKISAN ORTOGRAFIK DARI PEPEJAL 3D

    Membina lukisan ortografik hasil daripada lukisan pepejal 3D merupakan salah satu kemudahan yang disediakan dalam AutoCAD selain daripada beberapa aplikasi lain seperti keratan dan pandangan tambahan. Jadual 10.5 menunjukkan langkah-langkah menghasilkan lukisan ortografik dari pepejal 3D.

    Jadual 10.5: Langkah-langkah Pembinaan Lukisan Ortografik dari Pepejal 3D

    Langkah-langkah Rajah Rujukan

    Command: _box Specify corner of box or [CEnter] : Specify corner or [Cube/Length]: L Specify length: 30 Specify width: 50 Specify height: 80 Rujuk Rajah 10.42.

    Rajah 10.42: Hasil lukisan

    Command: _box Specify corner of box or [CEnter] : Specify corner or [Cube/Length]: L Specify length: 20 Specify width: 30 Specify height: 60 Command: _move Select objects: 1 found Select objects: (klik tengah x bawa ke tengah y seperti dalam Rajah 10.43)

    Rajah 10.43: Hasil lukisan

    10.3

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II" " "258

    Command: _subtract Select objects: (select object 1) enter Select objects: : (select object 2) enter Rujuk Rajah 10.44.

    Rajah 10.44: Hasil lukisan

    Command: solview Enter an option [Ucs/Ortho/Auxiliary/Section]: ucs Enter an option [Named/World/?/Current] : enter Enter view scale : enter (terima scale 1) Specify view center: pilih sudut ppandangan yang sesuai (Rujuk Rajah 10.45) Enter view name: plan Enter an option [Ucs/Ortho/Auxiliary/Section]: O Specify side of viewport to project: (klik pada tengah border dan turunkan ke bawah) Specify view center: pilih sudut pandangan yang sesuai Enter view name: FRONT Rujuk Rajah 10.46. Enter an option [Ucs/Ortho/Auxiliary/Section]: O Specify side of viewport to project: (klik pada tengah border dan ke kiri) Specify view center: pilih sudut pandangan yang sesuai Enter view name: front Command: soldraw Select viewports to draw.. Select objects: all - enter Command: ps (paper space) Command: _erase Select objects: pilih border utama dan enter Command: ms (model space) Rujuk Rajah 10.47.

    Rajah 10.45: Kursor digerakkan untuk

    mendapat sudut pandangan yang sesuai

    Rajah 10.46: Klik pada tengah border

    dan turunkan ke bawah mengikut kesesuaian

    Rajah 10.47: Hasil lukisan

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II

    259

    Command: layer Dialog box layer akan keluar. Mulakan loading hidden line pada yang berkenaan. Tutupkan layer VPORTS bagi menghilangkan border setiap pandangan. Rujuk Rajah 10.48. Anda seharusnya mendapat lukisan seperti dalam Rajah 10.49. Lukisan dalam paparan paper space.

    Rajah 10.48: Hasil lukisan

    Rajah 10.49: Hasil lukisan

    PENGENALAN KEPADA RENDERING

    Fungsi Rendering akan menghasilkan imej 2D berasaskan kepada lukisan pepejal 3D yang anda lukis. Hasil imej rendering banyak bergantung pada kemahiran anda dalam penggunaan material, lighting set up, sun & location, camera dan juga persekitaraan yang diwujudkan dalam lukisan. Rajah 10.50 menunjukkan persekitaran bilik yang menggunakan aplikasi material, kamera dan penetapan kedudukan matahari dengan baik.

    10.2

    Cuba hasilkan satu lukisan ortografik dari pepejal 3D.

    SEMAK KENDIRI 10.2

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II" " "260

    Rajah 10.50: Rendering, material, lighting

    Sumber: AutoCAD 2011 Help/Overview of Rendering Pada menu view Render, terdapat lima ribbon panel iaitu panel lights, sun & location, material dan render. Rajah 10.51 menunjukkan Ribbon Panel bagi Render.

    Rajah 10.51: Ribbon Panel bagi Render

    Anda juga boleh mengubah suai dan menetapkan fungsi render mengikut keperluan lukisan dengan mengeluarkan Advance Render Settings Dialog Box seperti Rajah 10.52.

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II

    261

    Rajah 10.52: Advance render settings

    10.4.1 Material

    Material digunakan dalam lukisan 3D pepejal bagi menukar sifat objek lukisan kepada bahan-bahan tertentu yang dipilih. AutoCAD menyediakan Autodesk Material Library bagi pengguna memilih bahan asas yang dikehendaki. Anda juga boleh memasukkan material dari luar ke material pallette untuk kegunaan sendiri. Untuk mengeluarkan Material Browser: Klik panel render toolbar Material Browser Rajah 10.53 menunjukkan Material Browser yang disediakan dalam AutoCAD.

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II" " "262

    Rajah 10.53: Material browser

    10.4.2 Aplikasi Material dan Rendering

    Anda boleh mengikuti langkah-langkah pembinaan berikut untuk memahami konsep Material dan Rendering. Langkah-langkah kerja yang dibentang ini adalah pada peringkat asas sahaja sebagai pengenalan kepada penggunaan material dan paparan rendering. Anda boleh mencubanya sendiri bagi mendapatkan hasil yang lebih baik dan berkualiti. Sebelum memulakan kerja, tukarkan paparan tetingkap anda kepada SW Isometric seperti dalam Rajah 10.54.

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II

    263

    Rajah 10.54: SW Isometric

    Jadual 10.6 menunjukkan langkah-langkah penggunaan material dan paparan rendering.

    Jadual 10.6: Langkah-langkah Penggunaan Material dan Paparan Rendering

    Langkah-langkah Rajah Rujukan

    Command: _bbox Specify first corner or [Center]: Specify other corner or [Cube/Length]: l Specify length : 200 Specify width : 300 Specify height or [2Point] : 10 Rujuk Rajah 10.55.

    Rajah 10.55: Hasil lukisan

    Command: _ssphere Specify center point or [3P/2P/Ttr]: Specify radius or [Diameter] : 50 Rujuk Rajah 10.56.

    Rajah 10.56: Hasil lukisan

    Command: _ssphere Specify center point or [3P/2P/Ttr]: klik pada tengah sfera Specify radius [Diameter] : 440 Anda akan mendapat hasil seperti Rajah 10.57 dan 10.58.

    Rajah 10.57: Hasil lukisan

    Rajah 10.58: Hasil lukisan

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II" " "264

    Command: __subtract Command: _subtract Select solids, surfaces, and regions to subtract from .. klik pada 1 Select objects: 1 found Select objects: Select solids, surfaces, and regions to subtract .. klik pada 2 Select objects: 1 found Rujuk Rajah 10.59.

    Rajah 10.59: Hasil lukisan

    Command: _ccylinder Specify center point of base or [3P/2P/Ttr/Elliptical]: klik pada tengah sfera Specify base radius or [Diameter] : 20 Specify height or [2Point/Axis endpoint] : 60 Rujuk Rajah 10.60 dan 10.61.

    Rajah 10.60: Hasil lukisan

    Rajah 10.61: Hasil lukisan

    Command: _ssubtract klik pada sfera Select objects: 1 found Select objects: Select solids, surfaces, and regions to subtract .. klik pada silinder Select objects: 1 found Select objects: Rujuk Rajah 10.62.

    Rajah 10.62: Hasil lukisan

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II

    265

    Command: _ccylinder Specify center point of base or [3P/2P/Ttr/Elliptical]: Specify base radius or [Diameter] : 30 Specify height or [2Point/Axis endpoint] : 50 Rujuk Rajah 10.63.

    Rajah 10.63: Hasil lukisan

    Command: _ccylinder Specify center point of base or [3P/2P/Ttr/Elliptical]]: letakkan pada tengah tapak bawah silinder Specify base radius or [Diameter] : 20 Specify height or [2Point/Axis endpoint] : 50 Rujuk Rajah 10.64.

    Rajah 10.64: Hasil lukisan

    Command: _ssubtract Select solids, surfaces, and regions to subtract from .. Select objects: 1 found Select objects: Select solids, surfaces, and regions to subtract .. Select objects: 1 found Select objects: Rujuk Rajah 10.65.

    Rajah 10.65: Hasil lukisan

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II" " "266

    Dengan menggunakan toolbar view (Rajah 10.66) (front, left, right) susun objek supaya kedudukannya tepat dan tidak bertindih seperti dalam Rajah 10.67.

    Rajah 10.66: Toolbar view

    Rajah 10.67: Hasil lukisan

    Anda boleh melihat gambaran kasar bentuk dan kedudukan objek dengan menggunakan aplikasi visual style (Rajah 10.68). Conceptual Hasilnya boleh dilihat dalam Rajah 10.69.

    Rajah 10.68: Visual style

    Rajah 10.69: Hasil lukisan

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II

    267

    Keluarkan material browser dan pilih tiga bahan berikut seperti dalam Rajah 10.70: (a) Copper;

    (b) Stainless steel; dan

    (c) White Oak.

    Rajah 10.70: Pilih tiga bahan

    Padankan lukisan anda dengan material yang dipilih seperti dalam Rajah 10.71.

    Rajah 10.71: Aplikasi material

    Sebelum melakukan proses rendering, anda boleh melihat hasil yang menunjukkan bahan yang anda gunakan dengan menggunakan visual style (Rajah 10.72).

    visual style Realistic

    Rajah 10.72: Hasil paparan visual style

    realistic

    Rendering merupakan proses terakhir dalam kerja ini. Anda cuma perlu klik pada toolbar render dan secara automatik sistem AutoCAD akan menjalankan proses rendering (Rajah 10.73).

    Klik pada Render

    Rajah 10.73: Render

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II" " "268

    Apabila anda telah berjaya sampai ke tahap ini, maka anda boleh meneruskan kemahiran ke peringkat yang lebih tinggi seperti aplikasi camera, lighting dan sun & location. Semua fungsi tersebut banyak bergantung pada kemahiran anda dalam mengubah suai kedudukan dan bagaimana hasil terakhir yang ingin anda perolehi. Rajah 10.74 dan 10.75 menunjukkan salah satu hasil lukisan yang menggunakan fungsi camera dan lighting.

    Rajah 10.74: Menentukan kedudukan kamera dan lampu

    Rajah 10.75: Sudut pandangan kamera

    Jelaskan aplikasi Material dan Rendering.

    SEMAK KENDIRI 10.3

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II

    269

    Operasi Boolean ialah satu keadah untuk mengubahsuaikan atau pengeditan objek 3D.

    Perintah solview dan soldraw boleh digunakan untuk menghasikan lukisan ortografik dan isometri dalam lukisan 3D.

    Penggunaan fungsi material dan rendering boleh menghasilkan paparan lukisan sebenar yang dapat menunjukkan setiap bahan yang kita guna.

    3D surface model

    3D Wireframe model

    Boolean operation

    Camera

    Cone

    Cylinder

    Intersect

    Lighting

    Material

    Paksi X, Y dan Z

    Rendering

    Solid draw (Soldraw)

    Solid view (Solview)

    Subtract

    Sun & Location

    Union

    Wedge

  • TOPIK 10 LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (CAD) 3D II" " "270

    Friend, M. (2005). Special education: Contemporary perspectives for school

    professionals. Boston: Pearson Education, Inc.

    Gargiulo, R. (2003). Special education in contemporary society: An introduction to exceptionality. Belmont, CA: Wadsworth/Thomson Learning.

    Hallahan, D., & Kauffman (2003). Exceptional children: Introduction to special education. Boston: Allyn and Bacon.

    Heward, W. (2003). Exceptional children: An introduction to special education. Upper Saddle River, NJ: Merrill Prentice Hall.