Toplumcu BelediyecilikKış Okulu Bergama,

3-4 Şubat 2012

KAPANIŞ BİLDİRİSİ

Sonay BAYRAMOĞLU

ÖZUĞURLU(YAYED Genel

Başkanı)

Bergama Belediyesi ve

YAYED

1

Türkiye’de Toplumcu Belediyecilik1. Miras

• Aliağa, İzmit, Ankara ve Fatsa örnekleri

• Dünya mirasları: Bolonya, Porto Allegre, Kerela-Hindistan vb.

2

2. Yapı

İKTİDAR YAPISI

Ulusal düzeyde; piyasacı ve kapitalist devlet örgütlenmesi; dine dayalı ve kapitalist bir siyasal söylem ve himayeci bir bölüşüm mekanizması.

İktidar partisi AKP’nin hakim parti olarak varlığını sürdürdüğü bir siyasal düzen. Devlet ile parti arasındaki farkın kaybolduğu bir yönetim tarzı.

TOPLUMSAL YAPI

İnsanların kendilerine ve başkalarına güvenlerinin kalmadığı; mevcut temel haklarına yönelik tehditlerin baskısı altında insanlar.

İstihdam düzeyinin düşük olduğu; çalışabilir yaş grubu içerisinde çalışan ve üreten nüfus oranının yüzde 45 dolayında seyrettiği bir toplum. Özellikle genç işsizliğinin çok yüksek olduğu bir toplum.

3

Yapı (devam)

Ulusal düzeyde, etnik kimliklere, dinsel kimliklere (alevi, sunni, gayri müslim), siyasal tercihlere göre ayrışmış (laik- sunni) toplum. Kimlikler arasındaki sert gerilimlerin varlığı.

-Yerel düzeyde, kent kimliği ve yurttaşlık yerine, alt kimliklerin (alevi, sünni, Kürt, Türk, Diyarbakırlı, Karslı, Trabzonlu, Cundalı) belirleyici olduğu kent topluluğu.

4

Yapı (devam)

Toplumsal Muhalefet: Parlamento içi muhalefet partilerinin etkili bir muhalefet yolu ve yöntemi geliştirememesi; güçsüzleşmiş sendikalar; güçsüz sol siyasal akımlar; buna karşın hala etkinliklerini sürdüren meslek odaları (özellikle çevreci mücadelede vs).

Yerel düzeyde; Toplumcu belediyeciliği, ilkesel düzeyde benimseyen belediyelerin “yalnızlığı”. Parti merkezi ve diğer belediyelerin desteğini alamayan belediye başkanları.

5

Toplumcu Belediyeciliğin olanağı

Mevcut Anayasal çerçeve, Belediye Kanunu ve Uluslararası Antlaşmalar, toplumcu belediyeciliğin çerçevesi, toplumcu belediyecilik deneyimleri için zorlayıcıdır. Ancak bu deneyimi imkansız kılmaz.

Belediye birlikleri, kooperatifler halen toplumcu, kamucu bir belediyeciliğin araçları olabilirler; temsil imkanı bulamayan sessiz ve örgütsüz insanların katılım imkanları yaratılabilir.

Belediyelerin, bedava su, ulaşım, resmi eğitim sonrası etüd hizmeti, okullara süt dağıtılması gibi uygulamalar önemlidir.

6

Toplumcu Belediyeciliğin sınırları

- Siyasal iktidarın baskıcı, muhaliflere yönelik yok edici politikaları

- Muhalefet partilerinin alternatif bir belediyecilik anlayışının bulunmaması: piyasacı olmayan, alternatif bir belediyeciliğe dair genel bir ilke ve destekleyici politikaların bulunmaması (örneğin belediyelerin ortak hafızasının olmaması, her belediyenin sürekli keşif yapmakla vakit harcaması.)

- Kanunların giderek piyasacı hizmet anlayışını zorlaması

- Uluslararası tekeller ve tröstler (Su ve altın şirketler gibi).

7

Çelişkiler

Siyasal çelişkiler

-Sosyal devlet olmadan toplumsal belediyecilik mümkün müdür?

- Piyasacı hizmet anlayışı hızla yükselirken bunun karşısında toplumun önemli bir kesiminin ayni ve nakdi desteğe ihtiyacının giderek artması, fiili ve hukuki durum arasında ciddi bir gerilime yol açmaktadır.

8

Demokrasi ve Katılım

• Demokrasi halkın yönetimidir ve katılım olmadan demokrasi olmaz. Bunun en önemli ölçeği kenttir.

• Halkın kent yönetimine katılmasını sağlayan mekanizmaların yaratılması gerekir. Mahalle, semt, muhit vs.

• Kente ait bir aidiyet kültürünün yaratılması gerekir

• Kentte yaşayan yurttaşı daha fazla bilgilendirmenin yöntem ve araçları bulunmalıdır.

9

Sonuç

Bergama Kış Okulu’nda toplumcu belediyeciliğin iki önemli unsuru ortaya çıkmıştır. Dayanışmacı ve katılımcı bir belediye anlayışının somut mekanizmaları ile geliştirilmesi gerekmektedir.

Toplumcu Belediyecilik programının oluşturulması için Kış Okulu’nda öne çıkan öneriler şunlar olmuştur:

10

Toplumcu Belediyecilik Beyannamesine Katkı

1. DAYANIŞMA:

Ulusal ve bölgesel boyutta.

AMAÇ: Yerel Yönetimlerin sorunlarına ortak bakmak, çözüm üretmek

Belediye başkanları arasında bir yatay ilişki kurulmalı (birlik modeli üzerine düşünmek gerekir).

SOMUT İHTİYAÇLAR:

Geçmiş ve sürmekte olan toplumcu belediyecilik örneklerinin paylaşılması

Yeni uygulamaları paylaşmak ve geliştirmek (ortak bir toplumcu belediyecilik uygulamaları havuzu yaratılmalı, web sitesi olabilir başka bir şey olabilir).

2. KATILIM

*Halkın katılımını sağlayacak yeni yöntemlere ihtiyaç var (dünyadaki örnekler: mahalle komiteleri, yurttaş girişimleri gibi örnekleri)

*Demokratik kitle örgütlerinin görüş ve önerilerine başvurmak; sosyal hizmetlere ağırlık veren (onur kırıcı olmayan), örgütlü olan kesimlerle ve örgütsüz olan kesimlerle katılımcı bir model geliştirmek.

*Yeni bir toplumcu fiziki planlama anlayışını geliştirmek gerekir.

11

3. Toplumcu Dil:

Toplumcu Belediyeciliğin Dilini Bulmak. Kaybedilen dili yeniden kazanmak ve daha önemli olan yeni bir dil oluşturmak.

Toplumcu belediyecilik uygulamalarını, Dikili su örneği, Ayvalı etüd örneği, Bergama süt dağıtımı örneği gibi örnekleri tanıtmak ve alternatif bir modelin imkanlarını bulmak.

4. Alternatif var

Mevcut siyasal iktidar ve düzen içerisinde “yapacak bir şey, elimiz kolumuz bağlı” tavrından vazgeçmek.

12

Değiniler

Bunun dışında değinilen ancak henüz olgunlaşmayan konular şöyle sıralanabilir:

1. Sağlıklı gıdaya ve çevreye ulaşmayı sağlayacak yeni üretim modelleri ve dağıtım modelleri geliştirmek (belediyelerin üretici olmasını sağlayacak mekanizmalar vb.)

2. Emekçilerin haklarını koruyan belediyecilik anlayışı (güvencesiz çalışma biçimlerinin terk edilmesi gibi),

3. İnsan hakkı olan hizmetlerin hanelere mümkünse bedelsiz sağlanması (su gibi)

4. Çocuk, yaşlı, özürlü/engellilere yönelik hizmetlerin özel olarak tasarlanması

5. Kadınların toplumsal ve siyasal hayata katılmasını sağlayacak destekleyici hizmetlerin geliştirilmesi, katılım mekanizmalarının yaratılması.

6. Belediyelerin, çeperinde kalan yerleşim yerlerine (köy niteliğindeki mahalleler vs) yönelik hizmetlerin çeşitlenmesi (özellikle ulaşılması zor sağlık hizmetlerini ilişkin saptamalar yapmak, düzenli diş kontrolü, göz kontrolü gibi).

7. Kentli kültürünün geliştirilmesi için yöntem geliştirmek

13

TEŞEKKÜRLER…

Bergama Kış Okulu’nun hazırlanmasında ve yürütülmesinde katkılarını esirgemeyen Kemal Düzel, Nurhan Türk, Nail Çetin, Sertan Ergit’e YAYED adına çok teşekkür ederim.

14