-- SAPE,RE AUDE-
Kstt;c't t"rllt\ttitltt" '- 'ollARow^NA Pnol txoronjr on. r
t.rtl. ll,t
g I't \oN I SzARr\lAcHowl
7' oKAT'.tt 65 RoczNlcr tRol)llN
Tou 2001
ZstcNtE ,w Nunczur(Toruit)
TRAKTAT GORGIASZA O NIEBYCIEW PARAFRAZIE SEKSTUSA EMPIRYKA
rilktat Gorgiasza o niebycie stanowi rrie tylko wielk Zagadk
dla
historykw filozofii, ale rwnie doskonay przyk'ad Zmiall in-
pretacyjnych, jakim podlega moze niejednozn aczny i
paradoksal-
w swej fi|ozofi'cznej treci tekst'. Traktat by bowiem na
przestrzeni
tatniego stulecia postrzegany na wiele sposobw: jako manifest
sta-
ytrtego sceptycyzmu i nihilizmu, jako retoryczna bahostka, a
tak-
jako rozprawa zfi|ozoficzn tradycj i punkt rvyjcia dla
novum,
ie wprowadza do filozofii sofistYka'Do trudnoci w interpretacjt
traktatu, ktore wynikaj
lnoci goszonych treci oraz ubostwa i rznorodnoci
crorvanych tekstw Gorgiasza, doda na\ezy problemy
' Przeuld gwrrych tekstow powiconych traktatowi w: Z. Nerczuk,
Traktat
"ieby,i,,,,crgio,,, , Leontinoi,Przeg|d. Filozoficzny. Nowa
Seria, Rocznik VI,
3 (23) |997, zs_s.Irrne prace w j. polskinr:^K'
Tusz-ynska-Maciejewska, Fi/tl-(1'w retoryce corgiasza z
Leontinoi,Poznai 1n|l'^l }','..::':k"' 9:".,' .o,:!:nie jest, 't.tu
uni,r"..itatis Nicolai Copernici ' Filozofia' Xrr z' ff8' Toruri
1991'55-68, M. W".." ,,Argument wlasny', corgiasza,
Studia Metodo\ogiczne, t. 27
n?z), .. 267 _z;;. i.' ajia, Przedpltoriskie.koncepc)e^praw,dy.
.corgiasz o,,,*:!',:i',:
z paradok-rodzajowejwyrrikaj-
.l l. c"ia"' ;. o;;;;;'lc, ub.-ui ska-Siury' Prwda, jz1,
szczcie. Studia
ofi staroytnej (II)' Wroclaw 1992'
186 Zr lcNnrrv NrRczux
Ce z przekazu dziea, Nie zaci-lowa si bowic.nl orygina tekstu'
|ecz jegodwie trudrre do uzgodnienia i porle parafrazy: pierwsza,
jak nrozna st1-dzi, pseudoarystotelejska., zawarta rv dzieku o
Melissosie, Ksenofane-sie, Gorgiaszu ([-kft Me],tooou, rept
Sevogo,voug, nepi fopytoo)r orazdrr-rga znajdujca si w Przeciwko
ttlaternatykon (|Ipoq trra0r1pcxnrcouq)Sekstusa Empiryka'r.
Ponadto, traktat o nieLsycie porLlszan problematyk oraz
cl.rarak-terern oribiega od tego ol'rrazu Gorgiasza, ktory dominuje
w zachor,r'a-nych przekazach' Z tego wzgldu W. Nestle, vtyrozniajc
fazy tlt'or-czoci Gorgiasza, unieszza go w okresie pierrvszym,
fizykalI.ryllr'dodajc przy tylt l , ze Gorgiasz poniej zrywa Z tego
t1,pu zaintere-sorr.aniami i koncentruje si na retoryces.
Platonskie przedstawielr ieGorgiasza w dialogu Gorgiasz rrie
podejmuje zadnego z lvatkon'obec-nych lv traktacie, natomiast
obfituje lv aluzje do lncir,r, proprisorvycl-rGorgiasza or.az
retoryczl lego aspektu jego dziaalnoci. ' . I lrne przekazyrwlriez
nie zarvierajznaczqCych i bezporednich nawizari do treci
r Autorstrvo traktatu O Melissosie, Kseno;fanesie, Gorgiaszu
(MXG) jest przedmio-tenr dvskusji. od H. Dielsa (Doxographi
Grtleci, Berlin l879) rr,1.lvoc1zi si przekorra-ll ie, wcc1le
ktrego traktat ten nie jest clzieerrr Arystotelesa, ale jakicgo
arystote.l ika yjcego najprawdopodobniej w I rr' ieku p.n.e'
I)lznie,jsza l ite.ratul.a ograrriczasi pral
