7
Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản Số 3/2015 42 TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG THOÂNG BAÙO KHOA HOÏC KHẢO SÁT VÀ PHÂN TÍCH THIẾT KẾ CÁC MẪU TÀU DU LỊCH ĐANG HOẠT ĐNG TRÊN VÙNG BIỂN NHA TRANG SURVEY AND ANALYSIS DESIGN OF CRUISING BOATS IN NHA TRANG SEA Trần Gia Thái 1 Ngày nhận bài: 14/4/2015; Ngày phản biện thông qua: 12/5/2015; Ngày duyệt đăng: 15/9/2015 TÓM TẮT Bài báo trình bày kết quả khảo sát, phân tích đặc điểm hình học, hình dạng, tính năng của mt số mẫu tàu du lịch điển hình đang hoạt đng trên vùng biển Nha Trang. Đây sẽ là những cơ s dữ liệu cần thiết phục vụ việc lựa chọn và thiết kế mt số mẫu tàu du lịch vừa đảm bảo được các yêu cầu kinh tế, kỹ thuật, vừa mang nét văn hóa đặc trưng, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững ngành du lịch tỉnh Khánh Hòa. Kết quả khảo sát cũng đã xây dựng được các bản vẽ, cùng với những tính toán kỹ thuật cần thiết của mt số mẫu tàu du lịch ch khách vỏ gỗ và vỏ Composite đang hoạt đng vùng biển Nha Trang Từ khóa: tàu du lịch, du lịch Khánh Hòa, nét văn hóa đặc trưng của Khánh Hòa ABSTRACT This paper presents the results of survey and analysis geometry, lines, nautical features of some typical cruising boats that are operating in Nha Trang sea. This necessary database will be used to selection and design of a cruising boats with both ensuring economic technical requirements and local culture characteristics. This will contribute to promote the sustainable development of the tourism industry in Khanh Hoa Province. The research results also have been built into drawings and necessary technical calculations for some composite and woodden cruise boats in Nha Trang sea. Keywords: cruising boat, Khanh Hoa tourism, Khanh Hoa cultural characteristics 1 PGS.TS. Trần Gia Thái: Khoa Kỹ thuật giao thông – Trường Đại học Nha Trang I. ĐẶT VẤN ĐỀ Khánh Hòa là tỉnh có bờ biển dài, đẹp với nhiều điểm tham quan biển đảo hấp dẫn nên du lịch nói chung và du lịch biển đảo nói riêng được xác định là mt trong những ngành kinh tế mũi nhọn của Khánh Hòa. Theo số liu thống kê của Trung tâm xúc tiến Du lịch của tỉnh Khánh Hòa [1] thì tính từ năm 2005 đến nay, riêng thành phố Nha Trang bình quân mỗi năm đã đón trên 1.5 triu khách, với hơn 70% là du lịch biển, đảo. Vì thế, đi tàu chở khách du lịch trên biển có vai trò và nghĩa rất quan trọng và là mt trong những yếu tố góp phần hình thành b mặt văn hóa của ngành du lịch địa phương. Tuy nhiên, đa số tàu chở khách du lịch ở Khánh Hòa là tàu vỏ gỗ cải hoán từ tàu đánh cá, hầu như chưa đáp ứng được các tiêu chuẩn quy định đối với tàu chở khách về mặt tính năng, an toàn, trang thiết bị cấp cứu, rung và ồn, thiết bị xử l chất thải v..v… Mặt khác, đa số tàu dạng này đều là tàu cũ, kiểu dáng đa dạng, không thống nhất về mẫu mã, hình thức nên không tạo ra được dấu ấn đặc trưng cho du lịch biển đảo Khánh Hòa (hình 1). Hình 1. Một mẫu tàu du lịch ở Khánh Hòa [1] Thực trạng này không chỉ gây khó khăn cho công tác quản l và Đăng kiểm đi tàu du lịch của tỉnh mà còn ảnh hưởng đến mức đ an toàn,

Trần Gia Thái

  • Upload
    dinhthu

  • View
    228

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Trần Gia Thái

Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản Số 3/2015

42 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG

THOÂNG BAÙO KHOA HOÏC

KHẢO SÁT VÀ PHÂN TÍCH THIẾT KẾ CÁC MẪU TÀU DU LỊCH ĐANG HOẠT ĐÔNG TRÊN VÙNG BIỂN NHA TRANG

SURVEY AND ANALYSIS DESIGN OF CRUISING BOATS IN NHA TRANG SEA

Trần Gia Thái1

Ngày nhận bài: 14/4/2015; Ngày phản biện thông qua: 12/5/2015; Ngày duyệt đăng: 15/9/2015

TÓM TẮTBài báo trình bày kết quả khảo sát, phân tích đặc điểm hình học, hình dạng, tính năng của môt số mẫu tàu du lịch

điển hình đang hoạt đông trên vùng biển Nha Trang. Đây sẽ là những cơ sơ dữ liệu cần thiết phục vụ việc lựa chọn và thiết kế môt số mẫu tàu du lịch vừa đảm bảo được các yêu cầu kinh tế, kỹ thuật, vừa mang nét văn hóa đặc trưng, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững ngành du lịch tỉnh Khánh Hòa. Kết quả khảo sát cũng đã xây dựng được các bản vẽ, cùng với những tính toán kỹ thuật cần thiết của môt số mẫu tàu du lịch chơ khách vỏ gỗ và vỏ Composite đang hoạt đông ơ vùng biển Nha Trang

Từ khóa: tàu du lịch, du lịch Khánh Hòa, nét văn hóa đặc trưng của Khánh Hòa

ABSTRACTThis paper presents the results of survey and analysis geometry, lines, nautical features of some typical cruising

boats that are operating in Nha Trang sea. This necessary database will be used to selection and design of a cruising boats with both ensuring economic technical requirements and local culture characteristics. This will contribute to promote the sustainable development of the tourism industry in Khanh Hoa Province. The research results also have been built into drawings and necessary technical calculations for some composite and woodden cruise boats in Nha Trang sea.

Keywords: cruising boat, Khanh Hoa tourism, Khanh Hoa cultural characteristics

1 PGS.TS. Trần Gia Thái: Khoa Kỹ thuật giao thông – Trường Đại học Nha Trang

I. ĐẶT VẤN ĐỀ Khánh Hòa là tỉnh có bờ biển dài, đẹp với nhiều

điểm tham quan biển đảo hấp dẫn nên du lịch nói chung và du lịch biển đảo nói riêng được xác định là môt trong những ngành kinh tế mũi nhọn của Khánh Hòa. Theo số liêu thống kê của Trung tâm xúc tiến Du lịch của tỉnh Khánh Hòa [1] thì tính từ năm 2005 đến nay, riêng thành phố Nha Trang bình quân mỗi năm đã đón trên 1.5 triêu khách, với hơn 70% là du lịch biển, đảo. Vì thế, đôi tàu chở khách du lịch trên biển có vai trò và y nghĩa rất quan trọng và là môt trong những yếu tố góp phần hình thành bô mặt văn hóa của ngành du lịch địa phương. Tuy nhiên, đa số tàu chở khách du lịch ở Khánh Hòa là tàu vỏ gỗ cải hoán từ tàu đánh cá, hầu như chưa đáp ứng được các tiêu chuẩn quy định đối với tàu chở khách về mặt tính năng, an toàn, trang thiết bị cấp cứu, rung và ồn, thiết bị xử ly chất thải v..v… Mặt khác,

đa số tàu dạng này đều là tàu cũ, kiểu dáng đa dạng, không thống nhất về mẫu mã, hình thức nên không tạo ra được dấu ấn đặc trưng cho du lịch biển đảo Khánh Hòa (hình 1).

Hình 1. Một mẫu tàu du lịch ở Khánh Hòa [1] Thực trạng này không chỉ gây khó khăn

cho công tác quản ly và Đăng kiểm đôi tàu du lịch của tỉnh mà còn ảnh hưởng đến mức đô an toàn,

Page 2: Trần Gia Thái

Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản Số 3/2015

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 43

sức khỏe và để lại những ấn tượng không tốt trong lòng khách du lịch. Vì vậy cần thiết phải đặt vấn đề khảo sát và đánh giá thực trạng đối với các mẫu tàu du lịch đang hoạt đông ở tỉnh Khánh Hòa nói chung và trên vùng vịnh biển Nha Trang nói riêng - cơ sở dữ liêu cần thiết để phục vụ viêc lựa chọn mẫu tàu phục vụ viêc thiết kế chuẩn hóa những mẫu tàu du lịch mang nét văn hóa Khánh Hòa, không chỉ đảm bảo được yêu cầu đặt ra về mặt kinh tế - kỹ thuật, mà còn thể hiên được những nét văn hóa đặc trưng của tỉnh nhà, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành du lịch địa phương.

II. PHƯƠNG PHÁP, NỘI DUNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU

Về mặt phương pháp và phạm vi nghiên cứu, chúng tôi tập trung khảo sát các mẫu tàu du lịch điển hình vỏ Composite và vỏ gỗ đang hoạt đông ở vùng biển Nha Trang, trong đó có cả các mẫu do chúng tôi thiết kế và dựa trên cơ sở đó xây dựng mô hình tàu khảo sát 3D trong phần mềm Autoship - phần mềm thiết kế tàu khá thông dụng hiên nay [3] nhằm phân tích, đánh giá các tính năng kinh tế, kỹ thuật của những mẫu tàu này. Các mô hình tàu khảo sát 3D trong phần mềm AutoShip, cùng với các số liêu phân tích, đánh giá sẽ là cơ sở để lựa chọn các mẫu tàu có tính năng tốt, phù hợp hoạt đông chở khách du lịch ở vùng biển Nha Trang [2]. Trong nôi dung bài báo này sẽ giới thiêu kết quả khảo sát và phân tích đặc điểm hình học, hình dạng của những mẫu tàu du lịch chở khách vỏ Composite và vỏ gỗ đang hoạt đông chủ yếu trên vùng Vịnh Nha Trang.

III. PHÂN TÍCH THIẾT KẾ CÁC MẪU TÀU DU LỊCH

1. Đội tàu du lịch vỏ Composite hoạt động trên vùng biển Nha Trang

Thực tế hiên có khoảng gần 50 tàu du lịch vỏ Composite đang hoạt đông trên vùng vịnh biển Nha Trang. Các mẫu này thường được mua từ nước ngoài hoặc đóng tại các cơ sở đóng tàu Composite trong

nước như Viên Nghiên cứu chế tạo tàu thủy Trường Đại học Nha Trang, Công ty TNHH Đóng tàu Sông Lô Nha Trang, Công ty TNHH Thương mại Tân Viễn Đông tại Thành phố Hồ Chí Minh và môt số công ty đóng tàu khác… Kết quả khảo sát cho thấy có thể chia các tàu du lịch chở khách Composite đang hoạt đông trên vùng biển Nha Trang thành 3 nhóm chính như sau.

- Nhóm canô du lịch cao tốc Nhóm này gồm các canô cao tốc cỡ nhỏ, không

có mái che hoặc mái che đơn giản làm bằng vải bạt, các sườn dạng chữ V với đáy vát cao, chiều dài (5 ÷ 10) m, chở (5 ÷ 10) khách, tốc đô (30 ÷ 35) hl/h, lắp máy ngoài (outboard) của các hãng máy thủy nổi tiếng như Yanmar (Nhật), Mecruiser (Mỹ)…, công suất khoảng (50 ÷ 200) HP.

- Nhóm tàu du lịch cao tốcNhóm này gồm các tàu du lịch cao tốc có đường

hình như canô nhưng có khoang chở khách riêng, dạng thủy khí đông học, chiều dài (12 ÷ 16) m, chở khoảng (25 ÷ 40) khách, tốc đô (25 ÷ 30) hl/h, lắp máy trong (inboard) với công suất khoảng (250 ÷ 300) HP.

- Nhóm tàu du lịch Nhóm tàu này gồm các tàu thấp tốc, đường

hình giản đơn, sườn dạng chữ U để mở rông boong, chiều dài (16 ÷ 20) m, chở khoảng (50 ÷ 60) khách, tốc đô (8 ÷ 12) hl/h.

Ngoài nhóm tàu môt thân nêu trên, còn có thêm tàu du lịch hai thân (Catamaran) do chúng tôi thiết kế cho Công ty Du lịch Trọng Điểm (Focus) và Công ty Biển Viêt chuẩn bị đưa vào hoạt đông ở Vịnh Nha Trang. Bên cạnh nhóm tàu chở khách nêu trên còn có nhóm tàu chuyên phục vụ các hoạt đông du lịch trên biển như tàu đáy kính dùng quan sát đáy biển, tàu lặn, canô kéo dù…, không nằm trong phạm vi nghiên cứu này. 1.1. Đặc điểm các thông số kỹ thuật của đội tàu du lịch vỏ Composite

Bảng 1 giới thiêu thông số kỹ thuật của môt số mẫu tàu điển hình thuôc đôi tàu du lịch vỏ Composite đang hoạt đông trên vùng biển Nha Trang trong những năm gần đây.

Bảng 1. Thông số kỹ thuật của một số mâu tàu du lịch vỏ Composite ở Nha Trang

Loại tàuCác kích thước chính Hệ số hình dáng Số

khách(người)

Trọng tải W(Tấn)

Công suất N(HP)

Vận tốc V(hl/h)

Lmax(m)

Ltk(m)

Bmax(m)

Btk(m)

D(m)

d(m) Cw CB CM

Canô du lịch cao tốc

6.80 5.40 2.40 2.20 1.10 0.50 0.77 0.41 0.55 12 2.50 60 30

7.00 5.98 2.20 2.08 1.10 0.46 0.75 0.43 0.56 18 2.52 200 329.00 8.25 2.40 2.12 0.85 0.41 0.72 0.42 0.55 20 3.09 220 30

Tàu du lịch cao tốc

12.00 11.00 3.40 2.66 1.20 0.44 0.70 0.42 0.55 30 5.54 300 3212.65 11.50 3.20 2.45 1.60 0.42 0.75 0.45 0.60 30 5.46 250 3016.00 14.36 4.30 3.69 1.50 0.41 0.75 0.46 0.58 40 10.24 300 25

Tàu du lịch16.80 14.60 4.80 3.70 1.70 0.82 0.80 0.48 0.56 50 21.79 56 7.516.00 14.00 4.80 4.08 1.70 0.80 0.81 0.51 0.55 50 23.89 90 7.5

Tàu 2 thân* 25.00 22.30 12.50 11.5 2.70 1.93 0.82 0.55 0.65 68 279.03 2x300 12

Page 3: Trần Gia Thái

Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản Số 3/2015

44 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG

Ky hiêu các thông số trong bảng trên theo đúng quy định như trong các tài liêu về ly thuyết tàu

Lmax, Bmax, Ltk, Btk - chiều dài và chiều rông lớn nhất, chiều dài và chiều rông thiết kế của tàu

D, d - chiều cao mạn và chiều chìm của tàuCw, CB, CM - hê số diên tích mặt đường nước,

hê số thể tích chiếm nước, hê số diên tích mặt cắt ngang của tàu

(*) Mẫu tàu này là do chúng tôi thiết kế mặc dù chưa hoạt đông nhưng đang được đóng hàng loạt để đưa vào khai thác và cũng được dùng thiết kế mẫu tàu mang nét văn hóa nên cũng được đưa vào bảng khảo sát.1.2. Đặc điểm đường hình dáng của nhóm canô và tàu du lịch cao tốc vỏ Composite

Hầu hết các loại canô và tàu du lịch cao tốc vỏ Composite đang hoạt đông ở vùng biển Nha Trang đều có hình dạng tương tự như các mẫu tàu cao tốc đã được thử nghiêm, với các đặc điểm chung cơ bản như sau [2]:

- Đuôi có dạng tấm gập hình chữ V, mặt cắt ngang chữ V, môt số ít các tàu du lịch có dạng đuôi vuông, với các mặt cắt ngang dạng chữ U, có tác dụng tăng tính năng hàng hải, đảm bảo tàu chạy tốc đô cao, tính quay trở tốt.

- Sống mũi thẳng đứng, nghiêng về phía trước góc bằng khoảng (20 - 30)o so với phương thẳng đứng và lượn đều theo đường cong trơn để tàu cắt sóng tốt và dễ chuyển qua chế đô lướt khi tàu đạt

tốc đô cao. - Đáy vát chữ V cao, còn gọi dạng deep Vee,

tương ứng với góc nghiêng hông β = (20 – 30)o

giúp nâng cao đặc tính thủy đông và lực nâng khi chạy và ngăn cản nước bắn theo phương ngang, tạo lợi thế so với tàu cùng nhóm là lực va đập vào mũi, lắc dọc không lớn khi chạy trên sóng, nâng cao tính ổn định. Góc nghiêng mạn của đuôi tran-som có thể lấy bằng góc nghiêng hông ở mặt cắt ngang giữa.

Đánh giá chung, đường hình dạng deep V như thế cho phép cản được dòng nước bắn theo phương ngang và giảm lực va đập vào phần mũi và đáy, nhờ vậy giảm lắc dọc khi tàu chạy trên sóng ở tốc đô cao (hình 2). Khó khăn trong thiết kế những mẫu tàu dạng này là lựa chọn hê số đầy thể tích thích hợp với phần mũi tàu, vì nếu như chọn hê số đầy thể tích phần mũi tàu nhỏ quá, dễ đưa mũi tàu “vùi” vào khối nước do sóng đánh, ngược lại, nếu thiết kế mũi tàu quá béo sẽ làm tính nổi tàu khá cao, khó cho phép mũi tàu vùi vào đầu sóng. Trên những mẫu tàu cao tốc hiên đại đóng gần đây, góc nghiêng ki tại sống mũi có thể đạt đến (35 ÷ 45)o. Để cải thiên tính năng thủy đông, trên các tàu này thường bố trí thêm (2 ÷ 3) gẫy dọc (thanh hướng dòng) chạy từ mũi đến lái nhằm mục đích định hướng dòng chảy ở đáy tàu theo hướng các mũi tên như trên hình 3 để làm tăng thêm lực nâng, nhờ vậy các tàu sẽ chuyển sang chế đô lướt và tăng tốc nhanh hơn.

Hình 2. Dạng sườn deep V Hình 3. Sử dụng thanh hướng dòng

Đại diên điển hình cho dạng đường hình deep V có thanh hướng dòng là mẫu tàu chở khách du lịch của Công ty du lịch Hòn Tre do chúng tôi thiết kế và đã đóng tại Công ty TNHH đóng tàu Sông Lô Nha Trang. Tàu có chiều dài lớn nhất 12.00 m, chiều rông lớn nhất 3.20 m, chiều cao mạn 1.20 m, chiều chìm 0.45 m, lắp máy ngoài (Outboard)

công suất 300 HP của hãng Mecruiser, khi thử chạy biển đã đạt đến tốc đô 32 hl/h. Để đạt đến tốc đô này, ngoài giải pháp đường hình thì trọng lượng toàn bô vỏ tàu chỉ đạt khoảng 2.5 tấn và bố trí hợp ly khoang nước, khoang nhiên liêu ở đáy để tàu có khả năng chuyển sang chế đô lướt sớm (hình 4):

Page 4: Trần Gia Thái

Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản Số 3/2015

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 45

1.3. Đặc điểm đường hình dáng của nhóm tàu du lịch thấp tốc vỏ Composite

Khác nhóm tàu cao tốc, nhóm tàu du lịch thấp tốc ở vịnh Nha Trang có dạng đáy phẳng với góc nghiêng hông khá nhỏ, dưới 10o và các sườn tàu có dạng cong trơn đều hình chữ V nhọn, đặc biêt là có môt đường gẫy dọc tàu, tạo ra môt góc gẫy đôt ngôt ngay tại mạn tàu nhằm mục đích mở rông diên tích của phần boong. Về phía đuôi tàu, các mặt cắt ngang chuyển dần sang dạng chữ U hoặc dạng vuông để mở rông buồng máy và đơn giản trong chế tạo, nhưng đuôi tàu dạng này thường quá béo nên tốc đô tàu thấp, tính quay trở kém. Điểm đặc

biêt của mẫu tàu dạng này là hình dáng mũi và đuôi dạng tàu này rất giống với các loại tàu vỏ gỗ. Sống mũi có dạng thẳng và hợp với phương thẳng đứng môt góc khoảng (45 - 55)o tạo cho tàu cắt sóng tốt, đồng thời làm giảm được lực va đập vào phần mũi tàu, phía đuôi thường có làm thêm ky giả có dạng hôp. Đại diên cho nhóm này có thể giới thiêu đường hình tàu du lịch do chúng tôi thiết kế và đã được chế tạo tại Chi nhánh Trung tâm Nghiên cứu vật liêu Polymer Đại học Bách Khoa thành phố Hồ Chí Minh Cam Ranh. Tàu có chiều dài lớn nhất 16.0 m, rông 4.8 m, chiều cao mạn 1.7 m, lắp máy 56 HP, chạy 8 hl/h (hình 5).

Hình 4. Bản vẽ đường hình tàu du lịch cao tốc 12.00 m

Hình 5. Đường hình tàu du lịch 16.0 m

Page 5: Trần Gia Thái

Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản Số 3/2015

46 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG

Cùng thuôc nhóm tàu này, trong thời gian sắp tới ở vịnh Nha Trang sẽ xuất hiên thêm các tàu chở khách hai thân của Công ty du lịch Trọng Điểm (Focus) và Biển Viêt do chúng tôi nghiên cứu thiết kế thời gian qua. Do tàu hai thân có ưu thế về ổn định nên sử dụng đường hình đơn giản để thuận tiên trong chế tạo (hình 6).

Hình 6. Đường hình tàu du lịch 2 thân chiều dài 25 m

2. Đội tàu du lịch vỏ gỗSố tàu du lịch vỏ gỗ ở vịnh Nha Trang có

khoảng gần 200 tàu, trong đó có khoảng 37 tàu có chiều dài dưới 11.0 m, sức chở (10 ÷ 20) khách và khoảng 160 tàu có chiều dài dưới 18.0 m, sức chở (20 ÷ 50) khách, trong đó hầu hết hoán cải từ tàu cá (hình 7), hoặc đóng mới tại các cơ sở đóng tàu gỗ tư nhân như hợp tác xã đóng tàu Song Thủy ở Nha Trang hoặc ở các địa phương lân cận. Vì thế, đặc điểm của đường hình, kết cấu và bố trí của các tàu du lịch vỏ gỗ khá giống nhau, với đường hình dạng

chạy chậm, hê thống kết cấu ngang, boong hở, cabin nằm sau, bố trí hai hàng ghế dọc mạn, cách mũi và cabin (1.0 ÷ 2.0) m, lối đi giữa (hình 8). Mái che được thiết kế nằm cách mặt sàn boong khoảng (2.0 ÷ 2.2) m, cách mũi và đuôi khoảng (1.0 ÷ 2.0) m Hầu hết các tàu chở khách du lịch vỏ gỗ đang hoạt đông trong vùng biển Khánh Hòa thuôc dạng tàu tiếng, tức chỉ chuyên chở các đoàn khách du lịch từ địa điểm này tới địa điểm khác trong khoảng vài tiếng đồng hồ. Khi khảo sát thực tế ngoài cảng thì các tàu đang hoạt đông đều chở từ (35 ÷ 49) khách.

Hình 7. Tàu cá hoán cải thành tàu du lịch Hình 8. Tàu chở khách vỏ gỗ ở Vịnh Nha Trang

Đặc điểm hình dạng của các mẫu tàu chở khách vỏ gỗ ở vùng vịnh Nha Trang khá giống tàu cá vỏ gỗ, với những đặc điểm chung cơ bản như sau:

- Đặc điểm phần mũi tàu: hình dáng phần mũi liên quan nhiều đến các tính năng hàng hải chính của tàu.

Hầu hết tàu du lịch vỏ gỗ ở Nha Trang có phần mũi khá giống nhau, với sống mũi thẳng, nghiêng về trước và tạo với phương ngang góc (60 ÷ 70)0,

thường có dạng khí đông học để giảm bớt ảnh hưởng sức cản tác dụng vào mũi, đồng thời

Page 6: Trần Gia Thái

Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản Số 3/2015

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 47

tạo dáng khỏe, cắt sóng tốt, quay trở thuận tiên, tránh sự va đập với sóng biển, cầu cảng. Các mặt cắt ngang phần mũi có dạng chữ V, càng lên cao càng mở rông ra để tăng diên tích của mặt boong. Thực tế đã chứng minh, đặc điểm hình dạng của sống mũi như vậy sẽ làm giảm lực cản khá tốt nhưng sẽ gây rất nhiều khó khăn trong thi công khi phải uốn cong các tấm ván vỏ khá dày vào sống mũi khi đóng tàu.

- Đặc điểm phần đuôi tàu: đuôi có dạng vuông với mặt cắt ngang chữ U, có đô nghiêng nhất định về sau, đô ngập nước thấp để làm giảm bớt sức cản và tránh sóng vỗ khi lùi. Dạng vòm đuôi như thế có thể làm tăng diên tích bố trí và sinh hoạt trên boong tàu, đảm bảo có đủ lực nổi dự trữ cho phần đuôi và làm tăng được mớn nước đuôi nhưng nhược điểm của dạng đuôi này là do quá béo nên gây tổn thất

tốc đô lớn, tính quay trở của tàu không tốt, phần đuôi tàu thường hay bị vỗ mạnh vào sóng khi tàu chạy lùi gây rung đông mạnh.

- Đặc điểm phần giữa tàu: đáy có dạng đáy bằng, các sườn ở phần mũi có dạng chữ V và có hình dạng thủy đông học trên chiều dài khoảng 1/3 thân tàu nhằm giảm sức cản của tàu. Các sườn ở phần giữa dạng chữ U bóp dần về đuôi dạng sà lan để giảm tác dụng dòng theo, vòm đuôi tàu được nâng dần về phía sau lái nhằm mục đích đảm bảo đủ nước cho chân vịt tàu hoạt đông và tăng được hiêu suất đẩy của máy chính.

Do đường hình các tàu khá giống nhau nên sau khi khảo sát, chúng tôi lựa chọn 3 tàu vỏ gỗ điển hình đang hoạt đông chở khách du lịch ở vùng biển Nha Trang với những thông số kỹ thuật cơ bản cho ở bảng 2.

Bảng 2. Các thông số kỹ thuật của các mâu tàu du lịch vỏ gỗ

Loại tàuCác kích thước chính Hệ số hình dáng Số

khách(người)

Trọng tải W(Tấn)

Công suất N(HP)

Vận tốc V

(Hl/h)Lmax(m)

Ltk(m)

Bmax(m)

Btk(m)

D(m)

d(m) Cw CB CM

Hải Lam 011 11.85 10.27 3.63 3.39 1.27 0.74 0.75 0.50 0.82 25 18.14 90 7.5

Octopur 16.05 13.58 4.75 4.43 1.39 0.79 0.76 0.52 0.85 30 33.87 105 7.5

RainBow 16.05 13.84 4.85 4.52 1.39 0.79 0.78 0.55 0.84 30 34.97 155 7.5

Hình 9 giới thiêu bản vẽ đường hình của tàu Hải Lam 011, công suất 90 CV, chở khoảng (20 ÷ 25) khách trích từ hồ sơ hoàn công của Trung tâm chế

tạo tàu cá và thiết bị của Trường Đại học Thủy sản trước đây, nay là Viên Nghiên cứu chế tạo tàu thủy của Trường Đại học Nha Trang.

Hình 9. Bản vẽ đường hình tàu Hải Lam 011, công suất 90 CV

Page 7: Trần Gia Thái

Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản Số 3/2015

48 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG

IV. KẾT LUẬNTừ kết quả khảo sát, phân tích và đánh giá

các mẫu tàu du lịch chở khách hoạt đông trên vịnh Nha Trang hiên nay có thể rút ra được môt số kết luận sau:

Đôi tàu du lịch chở khách, bao gồm các tàu vỏ Composite và tàu vỏ gỗ, trong đó số lượng tàu du lịch vỏ gỗ chiếm khoảng 80%, cơ bản đáp ứng được nhu cầu chở khách ở vùng vịnh Nha Trang hiên nay Đa số tàu du lịch dạng này đều là tàu cũ, không có sự thống nhất về mẫu mã và hình thức bên ngoài, do đó không tạo được dấu ấn đặc trưng riêng cho ngành du lịch biển Khánh Hòa.

Đường hình các tàu du lịch cao tốc vỏ Composite thường thuôc dạng sườn chữ V, có (1 ÷ 2) gẫy dọc để cải thiên tính năng hàng hải, nhất là tốc đô và chống lắc dọc, còn đường hình tàu du lịch vỏ gỗ khá giống tàu cá, với sườn chữ U và mở rông ở trên để tăng diên tích phần boong chở khách.

Ngoại trừ đôi canô và tàu du lịch vỏ Composite chạy nhanh và tương đối hiên đại thì hầu hết những tàu du lịch vỏ gỗ được cải hoán từ tàu đánh cá nên chạy khá chậm, tốc đô chỉ khoảng (8 ÷ 9) hl/h, tàu thường lắc mạnh gây ra cảm giác khó chịu cho khách đi tàu, đồng thời cũng chưa đáp ứng được

các tiêu chuẩn quy định đối với tàu khách về mặt tính năng, mức đô an toàn, trang thiết bị trên tàu ... Đặc biêt, đa số các tàu trước đây thường không có phòng vê sinh và chất thải đưa thẳng xuống biển, do đó các cơ quan chức năng hiên đang bắt buôc các tàu trang bị hầm chứa chất thải ngay trên tàu.

Ở vịnh Nha Trang hiên nay hầu như chưa phát triển hình thức tàu lưu trú trên biển, môt trong những loại hình du lịch đêm mang lại nhiều cảm giác hấp dẫn cho du khách. Đặc biêt số tàu du lịch hai thân cũng còn ít, chủ yếu cũng chỉ để chở hành khách, do đó trong thời gian tới nên chú trọng phát triển các mẫu tàu du lịch hai thân để làm tàu lưu trú qua đêm.

Nhu cầu đóng mới tàu du lịch của các cá nhân, đơn vị kinh doanh du lịch hiên có khuynh hướng đóng tàu cỡ lớn với trang bị phục vụ và tốc đô ngày càng cao. Tuy nhiên, từ kết quả khảo sát thực tế chúng tôi nhận thấy, cỡ tàu du lịch chở khách hiêu quả là tàu du lịch cao tốc chở (28 ÷ 30) khách và tàu du lịch chở (45 ÷ 49) khách. Nguyên nhân số khách du lịch như thế là tương ứng với số khách của môt xe ca 50 khách (nếu du lịch theo đoàn) hoặc xe trung 30 khách (nếu du lịch theo gia đình). Cỡ tàu khách lưu trú qua đêm khoảng (3 ÷ 5) phòng là phù hợp với nhu cầu hiên nay.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Trung tâm thông tin xúc tiến du lịch Khánh Hòa. http://www.vietnamtourism.com/khanhhoa, http://www.nhatrang-travel.com. 2. Trần Gia Thái. Nghiên cứu thiết kế một số mẫu tàu du lịch mang nét văn hóa của tỉnh Khánh Hòa, Đề tài khoa học cấp tỉnh, 2013.3. Trần Gia Thái. Tư động hóa thiết kế tàu thủy – Phần hướng dẫn sử dung phần mềm Autoship, NXB Khoa học và kỹ thuật, 2010