Upload
others
View
7
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
PEMBUA T AN ~Oy DAN BIODISTRIBUSINY A KE MENCr
Tri Murni, Cahyana, Triyanto, Djoharly, Abidin, Dede.K dan KaryadiPusat Pengembangan Radioisotop da Radiofarmaka-BATAN
ABSTRAKPEMBUATAN gOy DAN BIODISTRIBUSINYA KE MENCIT, Ytrium -90 adalab ratlioisotop pt:rnancar f3
rnurni dengan tenaga f3 maksirnum 2,27 Mev dan tenaga f3 rata rata 0,93 Mev, Radioisotop 90y dibuat di reaktor GA
Siwabesi rnengikuti proses p[enangkapan netron termal, Di bidang kt:dokteran nuklir untuk terapi paliatif dan terapi
kuratif kanker tulang metastase, Parameter dalam penelitian ini adalab herat baban sasaran Y 2O" alam, lama iradiasi (u
reaktor, kernurnian racliokllnia dan aktivitas jenis, Hasil akbir proses ini berupa larulan YCI, dalmn larutan salint:,
Procluk radioisotop 90y dilakukan lUi sll:rilisasi clan biodistribusi kc ml:ncil, 11asil Ilt:rcuhaan Jistrihusi 90y kc org.m
mcncil menunjukkan b.u1wa IJeI...,enta..,e masuk kt: dalaJll hali jauh k:bih tinggi cI.IJ'i p.,J., j.mlung. gil1ial, paru dan usus,
Kt:s irnpu Ian dalaJll pt:nl:litian ini babwa. r.jdioisutup 90y dalaJll bl:n(uk 1.IJ'ulan YCI.., uap.!! uim.mtilalk.1J1 sl:b.lgai
larulan "bulk" un!uk pruuuk rauiofarm'lk.1 uan sl:lanjutnya unluk kl:pl:rluan kl:uoktt:rclJ1nuklir,
ABSTRt\CT
90y PRODUCTION AND ITS BIODISTRIBUTION IN MICE. Yttriwn-90 is rit(lioisotopt: t:lniuing purt: 13
with maximwn ent:rgy of 2,27 Me V while its avt:ritge 13 energy is 0.93 Mt: V, 90y radioisotopt: WitS product:u utilizing
G,A, Siwabessy reactor employing thermal nt:utron capture process, II1 nuclear mt:tlicint: this ratlioisotope is utilizt:u for
bone mettastase palliativt: al1d curative tht:rapit:s, Parameters in this rt:st:arch wt:rt: the weight of natural Y 20~, targt:t.
irradiation time in the reactor, radiocht:mical purity and specific activity, Tht: t:nd product of tht: process is YCI3, in
saline solution, Then sterility of tht: 90y radioisotopt: so produced is tt:stt:d an(l its bioclistribution al1itlysis results in lniCt:
organs show that tht: pt:rct:ntagt: of this radioisotopt: in tht: liv('r is much hight:r thal1 th(; OI1t:s in ht:aI't. kidnt:ys, lung itl1U
intestint:, Tht:refore it is concluded that 90y radioisotope in the form of YCl3 can b(; utilized as a radiopharmact:utical in
nuclear medicine,
I. PENDAHULUAN
Yituil.U1l a(talah logam tanah jarang,
kelimpahan g9y dialaJIl 100%. Radioisotop 90y
dibuat dati isotop g9y du-eaktor nuklir dengan reaksi
penaJlgkapaJ1 neu'on. I{adioisotop 90y
memaJ1<.:aJ'kaJ1 radiasi ~1 dengaJl taJ1aga SU1ar j3
maksimwn 2,27 Mev daJ1 tenaga ~1 rata rata 0,93
Mev. Umm. para 90y 64 jain, melm"lu1 menjadi
is()top 90Zr yang stabil. l{adioisotop 90y tumbuh
apabila acta isotop induk 90Sr yang umw' paJ"llh 28
tahlill. Radioisotop 90Sr berasal daJ'i basil belal1
uraJumn YaJ1g berinteraksi dengaJ1 netron direaktor
nuklu'. PencemaJ"an 90Sr kelingkw1gan sepel"ti air clan
tanaJIlan menyebabkan bahaya radiasi intema.
Apabila air clan tanaInan yang mengandung 90Sr
dikonsumsi macWuk hidup didalam tubul1 akhimya
mengendap di tulang, meluruh menjadi radioisotop
aI1ak 90y. Didalam tllbuh 90Sr mel"llsak jaJ"ingan
sehat, sebab masuknya tidak dinginkan. Selungga
analisis radioisotop 90Sr selalu dilakukan tel"lltaIna
disekitaJ" instalasi nuklir"(J,2.3) Akan tetapi didunia
kedokteran nilklir anak Im"lU1 isotop 90Sr
dimalU-aatkan wIttik keperluan medis, sebagai terapi
penyakit kanker-
Kall1~er merupakan salah satu penyakit
penyebab kemati:,U1 YaIlg cukup tinggi. DisaInping
itu terdapat kl:naikaI.l _ilunlah pl:llderita dclri tallWI ke
tahWl SeCaI-cl bennakncl- Kellaik,ul terutalna teljadi
di negara berkemballg. Metoda pendekatan
kedokteran Yilllg saat ini diilllut WIttik mengatasi
pcnyakit kclnker adalclh: pcll1ocdahilll, radiasi
(radioterclpi) dilll kemoterapi atclu terclpi seccu'a
kilniawi. Setiap metode pellgobatall mempwlyai
kelebillau dall kekw'aIlgan, sehingga dihaI-apkaIl
kombinasi ketigclllya akilll memberikan hasil Yilllg
optiInal_(3.4,S)
Sedatlgkatl 90y Yallg mematlcarkatl ~ dapat
digunakan di beberapa Rllln,1b sakit pusat
kedokteran nuklir pada pengobatall alltrosis, yaitu
suatll keadaan proses ilulcunasi pada sendi Yatlg
ban yak di,jumpai pada orallg tua, cli daerclh sendi
lutut, Terapi ini bersifat paliatif oleh karena hanya
m~nghilangkan ny~ri tanpa menghilangkan
penyt:bab penyakitnya,(3)
Seminal- Nasional Keselalnatall, Kesehatall clan Lingkungan:; :::
23 24 Oktober 2001
I~at,u' belak,ulg p\;lleliti,ul illi didasari oleh
kebutuh,Ul 'i°y ullulk t\:I'Clpi killlker y,ulg jumlah
pellderita k,u1k~r s\:makill mt:lIillgkat. Olt:h kart:llit
itu p~ngemb(U1gall produksi dall uji ktutlitas 90y di
Pusat Pengembilllgall ]~,tdioisotop d,tll Radiof,umaka
(P21~) dilaksilllakan dt:ngall t1lju,tll Ulltuk
melingank(U1 beb,m pelldelita kaJIker tul(U1g dan hati.
11.1.3. TATA KI£I{.JA PI£MIJUATAN 90y
S~rOllk Y 20) al.un ditimoang 100 nlg. 10 mg,
10 mg 0.U1 .14 mg ot:ngan nt:ra~a culiuitik
dimasukk.m kt:daicuu alupui kuarsa. Alupul kuarsa
ditutup dt:J!g.m pt:ngclas.ln. Ampul betisi 100 mg
serbuk Y 203 alam diIuasukk.U1 ke daIaiU ov~n
dengan pem,masan 2500 C untuk meng~tahui
perubahal1 tisika dill1 kimiill1Y,\ selaJUa I j~uu.
Pemal1aSal1 di daIillU oven diul~Ulg kembali dengan
temp~rahll. 4000 C. Ampul k~mudicu1 didingil1k,u1
dilll diIuasukkail k~ dalam wadah altuuilUWU w1tuk
diir,ldiasi s~lall1a I j.ml <Ii raooit sist~m. Ampul
k~dua o~risi J () Illg s~rouk Y 2l)\ ,u.un dimasukk.ul
dal'lm wadah aluminiluu diimdiasi st:lcuua 3 .jillU di
11lbbiL sistcm. Ampul kctiga o~risi .10 mg scrouk
Y"!03 alcuu dimasukkCU1 k~ dahlIn 11ll1er kapsul d,m
schu1jutl1ya ditt~mpaLk.m di oulcr kapsul yallg
kemudiilll diiradiasi (li dalalu leras reaklor pacta
posisi CIP ( CentI.e luadiation Position) selanla Il2
hari.
II. }>ELj\.K..~ANAAN PENELITlAN11.1. Bi\HAN KIMlA YANG DIGUNAKANUNTUK }>EMBUA T AN \Illy adalah:
Serbuk Y 2°, cllcUl1 <fcu-i (Aldrich).
KL:lllllI'IlicUI ~9.~~(Yr, Ullsur pcngolor y,llIg
terkandung dahLIn 109 serb uk Y 2°, menurut
serlifikal adcLlcul :Si = 30 ppill, Tb '= 27 ppm, Dy = 6 ppill, Er daIl Yb
= J ppm, Fe = 2 prIll,
Mg = 1 pPill, Sc = 0,3 ppill , Asam klorida 0.01 M
(Merck), Aquabides local,Nau-ium klorida tisiologis
Setel,Ul iradiasi dilakukml pendillginan
Selmlla I m,tl,ull, kcmudiall t,u"gct basil iradiasi
dimasukk,ll1 kedalam Ir..:tf1jer cLlsk ll11tuk dibawa kesel pan,.lS dall dilakuk,ul pemotOllgan outer & innt'r"
Kemudiml dilakukml peugukUl"an aktivitas 9Uy
dimllpul k,larsa dcIlgml kalolimctl.:r"
Serbuk yitllilUll ra(lioaktif (lilmlltkml
ke(l,umll 5N HCI smllbil dipmlaskan smllpai laI1lt
,setelah laI1lt diukUl' pH laIlltan dengan kertas pH"
PengukUl"an konsentrasi aktivitas dilakukml (lengml
mengmllbil sampel :t 25 ocl untuk (litentukml
aktivitasnya dengan f:\ counter, KemUllliml
ra(lionukli,tla diukUl" dengaIl Spekll"Omell'i y (HPGe,
Canbeua ) yang telall dikalibrasi ll11tuk analisis
aktivitas pcngotomya, Kemumian ra(liokilnia
dengan elekll"Ophorcsis cluaen 0,9 % NaCI (lan tilS,Ldimll kcl1as Whatman No. I.
II.2. PERALATA;~ UNTUK PElVlBUATAN !/°y
Peralatan yang digunakal1 lU1tuk pcnclitial1
m. HASI.L DAN PEMBAHASAN
m.l. Pl'rsiapan iradiasiSifat tisika 1lI1sur Y l:ukup runan hila
diiradiasi di rt:aktor kru.t:na titik leleh Y ada!ah
2410oC. Wcuaupun demikiclll perl:Obaru1!Jemanclscul
di oven pcldcl temper,ltur 400°C perlu dicoba st:!,u11a
I .j,u11 11Iltuk m~lihclt kemllllgkill.uI t~l:iadi p~l1Ib,U1,UI
fisis. Hclsil pem,ulasall mellul~jukkall tidak clda
p~rub,u1,UI lisis. PereOOaal1 irrauiclsi sel.u11a I ja111
melalui rabit sistem, meJ1ulljukkcu1 tiuak acta
perbeua,uI uall eukup ,unall. Hal yallg scU11a
Peralatatl gelas,
:ll:1l11t:lel:), Kcltas
d,m MCA dcngall
ini aclalall :
Nc:raca analitik Mc:ttlc:r,
Kalorimc:tc:r JAEI{I, B COUtu\:
kromatograli clan \:l\:ktrot()resil
d\:l~klor Hl:>G\: lip\: N (1'\:IJIJ\:I\:l
Perhitungan aktivitas tcoritis 8ebelum di
irradiasi di reactor
Tahel 2 f/J = flux nelrunlhermal (nCm "der)
0"; '/amplmg tinlung reaksi (('m")
A ; kunslanla peturuhan ljum )
Tahel 2 menu~jukkan perhitungaJl
teolitis aktivitas radioisotop yang akan diperoleh
Y di iradiasi di reaktor sesuai dengall berat targt:t
Yclllg akan diiradiasi dalalll hentuk senYclwcl Y 20,
.Hasil perhitungan di Tabel 2 ini menggunakall
pers.una.lIl (1) lersenul dialas.
1".2. I{EAKSI NUKLIR
Ullluk mell1l)t:rl\J\.~h radioisolop"tI)'
del1g,ul saS,U,Ul K'>y aJ,lIJi dellg;ul kelilllpan;U
isolop 100%, dilakukilll reaksi aklivasi sebaga
berikul.dilakukall pula ullluk waklu iraJiasi sl:huna 3 j,un
dengan berat talgct ditUl,ulkall menjadi
sl:pl:rscpulululya yaitu 10 mg. Hasil im(liasi Yallg
kcdua I:ukup arnall, narnun aktivitas jenis yang
(lipl:roleh terlalu kl:l:il schingg,1 ti(lak hisa diukur
89y + In -7 90y39 0 39
90y -7 90Zr + °p39 40-1
Tabell : Kelimpahan daD tampang lintang reaksi Yittrium alam
Tampang
lintang reaksiNo Kelilnpahilllisotop
bam ~9Qy 0.13 balll -t901l1Y89y &100%
aktivitasnya dengan kalorimetc;;r. Percobaan ketiga
dellgall berat 1() mg diiradiasi selama 1() haI.i
diperoleh aktivitas jerus 90y cukup tillggi 26,7
mCi/mg. Percobaan ke empat dengan berat target 14
g diperoleb ,lktivitas .jellis 18,94 mCi/mg dellgaIlwaktu iradiasi lebih pendek ((,ill ulrget lebih berat 4
g, sehingga aktivitas jellis YaIlg diperoleh lebih
relldah daIi pacta percobaan ketiga. Aktivitas jerus
90y bebas pengemball dengan aktivitas jerus semakin
tinggi, radioisotop semakin bebas daI.i pengemban.
A11inya radioisotop 90y bebas dari isotop yang tidak
aktif. Tabel 1 memperlihatkan kelimpahan dan
penampang lilltang reaksi isotop yittrium dengan
Iletron thermal.
Perhitungan aktivitas (A) Srdioisotop pengotomya dilakukanengglUlakaJl persaJnaan (1) scbagai belikut
dandengan
A := N tj>a(l -e-).Jj ) -::;. (1.)
l~adiasi sinal- 11 yallg
dipancarkilll oleh isotop 90y
dapat digtlllakan untuk dUct
m~tod~ tcrapi radiasi yakni
---ekstema dall radiasi illtcma
atau brachytllerapy. Radiasi
ekstcma adalah apabilcl sumber ra(liasi berada dilucu-
tubuli pcndcriul. BrclchytlJcrclpy adalall m~todc
radiasi dcngilll menggunakan sUlubcr tertutllp (closc
source )yang dibelikcul kedalam tubuh pendcrita.
Contohnycl sumher (,oCo, 1921r dan 137CS yang
dipasilllg padcl dacrah tumor. ({adiasi intema Sillua
dengilll metode branchytl1~rapy tetapi disilll
digWlakilll sumbcr terbuka sepclti 1311, 89Sr clan 90y.
Berbcda dCllgilll 1311 YCUlg digunakcul dalillu
kedoktcran sebagai terapi kclclljar gondok pada
keadaall hipertiroid atau kanker kelenjal- gondokterutcuua jenis YCUlg meng "up take ,. yodium.
Tarel 3 mcllUlljukkan pcngotor radioisotop
dilli unsur lain didalam target yang diperkirakan
domulilll ulltuk muncul, waiaupUll umwl1ya sclllgalpendek. Umur paruh dari pengotor tidak lcbill dcu-i 1
hari, schulgga sctclah pendillgillan selcuua 1 hill-i
diperkirakan tidak berpcllgcullll tcrhadap pcngukllfcul
dengan alat kalollluctcr.
Scrhuk Y:!°3 di iracliasi di reaktor, IJCngotor
radionuklida yang mlillcul 190. dengall umur
pal"lUmya 29.1 uclik.
I\. = Aktivitas total ( Bq)IV
= lumlah atom sasaran (a!om )
fi :;:; Wl.ikIU irrl.idiusi (jl.iml)
Seminar Nasional KeselanlataJ1, KesehataJl dan Lingkungan 24 Oktobt;-
~OOl
f,lllt'! J : l{adioi.'i(IUIP pl~ngOt.Or Y Jan rl'aksi nllklirnya
T~~
d
Kl.:lcrallgall
rllillp,Ulg
J.intallg reaksi
Ulllm. plli11b
J.~adioisotop
(1/2
RI
da\cun ScllUcUl V , dipl:ro\l:h d,ui kurvcl kcLlibrclsi W (
in pUl) vt:rsus W (panas ).
Akli vilas ~9Sr dill:nlukcul dt:ngclll
Illt:llggllllakclll 1111l11lS :
x(
l{eaksi dellg,lIl \1elro\1 cepal 1ll11l1gkiJi
teljadi dengarl be\1tuk reaksi \1w\.!ir (\1,p) clan (n,a) .
Yittlimn -89 alarn de\1garl kelimpallarl 100%,
de\1garl \1etrO\1 cepal reaksi lJuklir yarlg leljadi
adalah 89Y(n,p)89Sr (Slhar.i) da\1 89y (\1, (X,)85Rb
stabil. Reaksi i\1i h,ulya teIjadi bila iradiasi dilakukan
direaktor jenis .fa.l't breder , kemu\1gkinaqn
teIjadinya reaksi de\1garl neu.on cepat direaktor riset
sarlgat kecil sekali sebab di reaktor riset energi
netrolJ sekil,ll 1 eV ..juga.
A=
(2
A Aktivitas (mCi)l'aktor lsotop 1I'9.s'r atau !It! Y (IM'/mCi)
k()nVPf:\'i ( W/V)
Out Pi,IJ (V)
m.3. Uji KualitasHasil uji kualitas pengukm"aIl radiokilnia,
radiomIklida, pH,aktivitas jenis , konsentrasiaktiyitas adalah "schagai bt:likut. Aktiyitas total
ditt:nttIkan dt:ngaIl ffit:nggmlakaIl alai kalmimeter.
Untuk pt:ngukuralJ strontitun Ycmg diperlukcm adalah
bt:sar Gnt:rgi total yang dip,mccu"kcm, yaitu
ffit:rupakan penjumlahaIJ Ep = 583 key d,m Er =
0,086 key, intensitas breaJnstraluung 0,90 key,
maka faktor 89Sr y,Ulg diperolch adalalJ adalah 3,46
~Lw/mCi" PGngukurc'll saInpGl mcmoGrikalJ kGlu,u",lll
.'i,2.'i,il\'
Uilluk p.:r'littmg
kaloriml;:ll;:r sl;:bagai ber;k!
key Jail By = 0,00031 kev,
2 kl;:\'. SI;:1ungga f,Lklor
Tl;:rukur = 4,125 ~lW ker
kurva kat ibrasi ,mliu"a piUli
pallas yallg dihasilkall 361-l
iUl aklivilas 89y dellgall
Il, Ellergi lOtH.) EIJ = 934
intellsilas breillnsu';IlllwlgA9Oy = = 5,5 ~Lw/mCi.
nudiall diplotkHll dellgiw
IS dellgiul OlllpUl diperolellw.
( Lihat GiIlnbal 2 )
St:mill..u' Nasioillli Kt:St:!(lJll..ll(lJl, Kl:sl:hal..uI d..Ul1,il1gku~
23
24 Oktober 2()() I
Illoll:kul y.lllg ol:nnualall lislrik.
Deng.m adanya medall lisuik ion ion
)',llig ot:llnWIUUI lislrik ot:rgt:rak. 1m!
y.mg bennWllall lebih bIo:SaI. akall
ot:rgl'.(,Ik It:oih I,unoal. Bt:s,mlya
pt:rgt:rakall dipt:llg,uulli I1liISS.l d.m
muaUill. Meloda eleku.otoresis
Aktivitas jClllS untuk ~UyTabel 4~-QOy
Hasil Pcnclitian pcmhllatan 'IllyTahel 5
Nt) y,(), a/alll14 m'
226Jwn~1\' 18,94mCi/m .
100%
9964,
10m'
240 .,un
26, 7 ~w1000/"
99,78
I /Jahan hak~===Berat bahall b.lku
Luna in1l<.lisi...
Aktivi~as 'elus
Kemumi,ul 11Idiollllkli<.hl
KemllluiaJl raJiokilnia5
ml.:llggwl.,k.ul pl.:\.u"UI NaCI O,lJ %. G,unh,u.:~
meml1t:rlihatkan pengal"llh ion y3... keal.ah all0da
lerdislribusi deng,ul haik. dan h,ulya lerdapal s,llu
punl.:ak, ~Iengan kemul"luan radiokunia ral,l rata
lJlJ.71<Yn.
Aktivitas total y,Ulg
diperoleh dari pellguklll.an den gall
kalorimeter st:bagai d,lsar llnrllk
mt:ncntllk,UI ,lktivitas .it:nis proullk.
Pt:rl:Ob,l,UI lJClt,una O,OX57C1
mCi/mg. S,unpl~1 y,llig kcuua tiuak
tt:rut:teksi ui,~ebabk(ul jllmhlJl ulrget
Yallg uiiraui,lsi It:rlalu kt:l:il yaitu
10 mg dellgan wakt u ilTadiasi .._~
schuna 1 .j,lm. Pt:rl:Oba,lll kt:tig'l
diperolt:h aktititas jellls bt:sar yaitu 26,7 mCi/mg.
PerCObaail keempat deng<Ul ,lktiviras jenis 18,94
mCi/ing.
'l'ahl:l 5 11ll:l1lpl:rlihalk'lIl spt:sifikilSi 'JOy
yang dipl:roleh d,lI"i basil perl:Ohilan melalui reaksi
aktivasi nell"on st:pl:rli pada Tahel 5 dibawah ini.
Radioisotop 90y berat target diasumsikan
109 IIIltuk Siltu kitli produksi dalilln satu tiUllII1,
dengan kapasitas produksi :t 50 Ci per tahun.
Perhilllllgilll teorilis jumlah target Yilllg diirildisi dilll
lamil irildiasi yang dipt:rlukilll sepl:11i di Tarel 6.
KemUll1ialJ radiokimia ditl:ntuk,uJ dcngcuJ
l:1l:ktrororcsis dl:llg,UJ rasa di,UIl kl:l1as Wllatm,uJ
no. 1 dCU1 rasa gcrak 0,9 %NaCI.
Mctoda ini hcrdasm.kan p,lCla pcrhcd'lan
kcrnarnpucu1 scnyawa bclmigrasi mclalui tasa diml1
ymlg dibawa oleh pcl,mJt. Perbl:daan lnigrasi ini
tcljadi km.l:lla lx:rhcda.ul adsolpsi, kI:1al1lt,Ul, ukuran
molekul atau muatml.
Dl:ngan menggunak,uJ ;.;xumalografi kl:ltasjOllY +++ terbawa.olch rasa gerak NaCl sarnpai pada
titik terakhir elusi. Hal ini disebabkan karena sifat
kepolm.an ion Y+++ hampir sarna dengan NaCl,
sehingga ion Y+++ tidak teradsorbsi oleh rasa diarn.
Jenis rnuatan illl dibuktikan dengan metoda
eleku.otoresis yang pacta dasamya adalal1 lnigrasi
23
Tabel 6: Berat target versus lama irradiasi unttlk produksi \Illy
c.O.524.!j-:!L
Q,7857R
1.049285 'WJ446
~J157,857231
~5,71446~
D F0.989256
G~
1,OO30~21,9X7513 2,006Q5X4,451653 4,513632
9,X92563- 10,030292~,-785126
24,~5262 2_~I
50,013
L! I E~- [O.mi!£
_1.L64424
i~989,838105-
25.275731 I 25.415422
50. 7Q2~U- 51 ,39649Q
~§1.3867}8~
~LB'-1
,c~: 2.354332
c'
5.~31§2!"10.475795~:-J1~94744~1
26.5~46
64.245613-
E A/(fivifas(Ci) l./engl.m lama /:rral./iasi 256 jam
F Akfivita.\'(Ci) dengan lama irrac/ia.\'i 264 jam
G Akfivifas(Ci) dengan lama irral./ia.\'i 288jam
H Akti~Jita.l'(Ci) dengan lama i,-radiasi 320jam
--~
Keler,ulgall laot:1 :
A NomorB Bera! target dalam gram
C Aktivit~'(Ci/i dengan lama irradiasi 64 jam
D Aktivitas(Ci) dengan lama irradiasi 128jam
Sel<Uljutnya clilakukcul uji stelilitas setelahl<Ulltan clis<uing .clengan peny<u'ing milipore Ulltuk
m~nyaring hakleri. DigllllclkcUI 2 mcl\:am m~dicl pacta
uji sU"erilitas ilU yclitu U"yptone soya brolll ( TSB)
dan thioglycollc!t~ m~uium ( I3rew~r ) 1lIlluk k~du,l
meclia llli tidak clU,l pL:rllllnhuhan hakleri maupUll
jamur padcl pengcunalan di hari pL:rl,una scunpai h(lJ"ik~lujuh. H'lsiluji di lah~J 7 h~rikul I
III ymlg terbesm' berada di organ bati. lIIi
membuktikall ballwa raclioisotop 'JOy clalmn belltuk
YCI3 l1lasuk kl:cI,tI,un org,Ul bati. Diclal,un orgall bati
ulltuk 'JOy llilll orgilll tulilllg ul1luk 89Sr teljacli pl"()S\:S
racliasi p\:llgioll ulltuk tu.iuall 11ll:ll1bullUb Sl:1 k,ulk~r.
Proses racliasi p~llgioll lallgsullg lIIuuk terapi sep\:11i
90y tl:l:;acli pacla pl:llcll:rita y,Ulg diterapi Sl:l:,u'a
illtemal cll.:llg,UI p,u1ikl.:l pl.:llgiuIl lilllgSUllg yallg
Tabel 7 : Uji sterilitas YUy dengan media Tryptone Soya IJroth (TSB) daD Thioglycollate
Medium (IJrewer ).
berellergi linggi. l"{adioisolOP !JOy digunakall unttlk
paliativ dall terapi kallker hati. Sebelum dilerapkan
untuk pengobat.an ke pasien dil,Llldai terlebill dulu
dl;:llgcUI sl;:llyawa yaug sl;:suai d~ug,LII org,LII luhull
y,LIIg dilu.iu d,UI p~lahl;:l,LII 011;:11 hitl,ulg radiol"aml,lka.
Setelah semua pengujian selesai di
injeksikmlkml ke binatang percobaan untuk
mengetahui biodistribuslllya. Hasil yang diperolehseoagai I)t:rikut.
label X mt:llUI!jukkiU! hahwa dosis
"uptl:ak" pada org,lI! Oil!atallg radiI meul.:it l,lJ dml
407
24 Oktober 200 l
MeJl~tl60,1 %
KESIMPULANI. ({adioisotop 90y dap," diou,11 111~llggUll,Ik,UI
reaktor G A Siwabessi melalui reaksipenC:Ulgkapan netron terhadap bahan sasarC:Ul
y 2°3 alc:un dengi.U1 kclimpi.tJ1,ul 89y 100%. Hasil
Tabel 8 : biodistribusi !Joy ke organ mencit
an binatC:U1l!I .
Mencit II Mt:ncit ill-89.720/(1
, Usus
I Gil~i~l~-
JaJltlrng
~%
0.5 %3,99 %-4
15O'~i%;0.3 %
1,6rfi
10,93% 4,48 %
penelitian menunjukkan aktivitas jellls dankemumian radiokilrua memenluli persyaratan
spesitlkasi produk.2. Disu"ibusi radioisotop 'I°y kc mellcit
menunjukkan bahwa, aklUllulasi ke organ hati
persentasenya lebih tinggi dib,ijldingkan dengarl
organ lain sepel1i jarltwlg, ginjal, p,ml dall usus.3.
Radioisotop 90y direnc<Ulakan unulk penelitian
darl pengembarlgan radioisotop 90y raJa
monoclonal' antibody darl peruuldaan
radiofalmaka.
l:>rosidillg J'cu'ing'clll Kel:i'clscuna Kimia,
Yogyak.u1a, April IYl)l),2. R. SUSWORO " Rekomendasi ICRU mengenai
vo]lllne dalcun Pcrencan'cl'cul r'cldioterapi" Rakcr
Upd'cltl;: inl(ldiott:rapy, Jak'cu1'cl, ApriI2001C.M.3. ALAN MAI{TIN & SAMUEL AHAI{BISON, " l{'cldiation Prott:Ction"
Ch'clpmatl & Hall, London, NI;:W
Ym'k 1986.4. I~EDEREI{, JM HOLLANDE1{,
ISADOI;:.E PE1{LMAN," Tabll;: oflsolopt:s " Sixth b:dilion, Johll Willl;:y
i~J & Sons, ltIC, Lolldon 1967.
5. JOHN EMSLEY" The
Elements", Clat.endon Press, Oxford 19896. H.A.C. MC KAY" Principle of
l{adiochemeslIY", Butterwol1hs, London 197 I7. J.S. WlKE, C,E.GUYER,DW l{AMEY AND
B.I:>. PHILIPS" Chemestiy for Commercial Scale
Production of 90y for Medical reseat'ch." Appl.
Radiat,Isol.41, 9. 1990.8. P .A.Gl{OZEV,E 1 V AI:> I l<EV AND
L,I.BOTSOY A" Energy distribution of r1p'cu1iclcs lrallsmilted trough ,UI absorlJer ., Appl
J{adi'cll. Isoto I Y92 :43 ,3.
9. PAI.I. 'rHEODOI{SSON," I.ow level counting
flast- Present atId flIture." Appl .Rad Isot.
1996: 47 ,9-10,
DAFTAR PUSTAKA :
1. TRI MURNI," AIla1isa 90Sr dalcun cuplikan
makanall dililll},kullgaJI insl,uClsi Iluklir,"
16!~~~%1