Türkiye EnerjiPiyasasının UzunVadeli Görünümü

Katherine Poseidon

13 Şubat 2019

1 13 February 2019

Araştırma Alanları

Temiz enerji Ulaşımın geleceği

Metalar Dijital endüstri

Güneş Rüzgar Depolama Enerji ve

sanayiye

etkileri

Öncü

teknolojiler

Elektrikli

ulaşım

Ulaşımda

otonomasyon

Paylaşımlı

ulaşım

Ulaşımın

etkileri

Petrol ve

elektrik

piyasasının

etkileri

LNG ve

doğalgaz

Petrol

ürünleri

Elektrik

Dağıtık enerji

Nesnelerin

interneti

Otomasyon ve

ileri analiz

Sanayi ve

enerji

sektörünün

etkileri

Emisyonlar Gelişkin

malzeme

2 13 February 2019

19 ülkede 500 Bloomberg araştırma uzmanı*

San

FransiskoVaşington

Sao Paulo

Cape Town Sidney

Singapur

Zürih

Münih

Yeni

Delhi

Hong

Kong

PekinNew York

KuzeyAmerika

210

GüneyAmerika

6

Avrupa160

Afrika30

Asya-Pasifik

95

Tokyo

Milano

Şangay

Londra

Mumbai

Dubai

* Bloomberg LP’nin 176 noktada 19.000 çalışanıyla birlikte

Seul

Houston

3 13 February 2019

Küresel ölçekteki öncü şirketleredestekEnerji ve doğal kaynak Ulaşım, Endüstri ve Teknoloji

Finansal kurumlar Kamu ve STK’lar

Verilen logolar tüm müşteri portföyünü yansıtmaz, geçmişte BlommbergNEF’in çalıştığı kurumlara örnek amacıyla verilmiştir.

4 13 February 2019

Yeni Enerji

Görünümü - 2018• Küresel kapsamın yanı sıra 22 ülkenin detaylı

modellemesi

• Toplam talep, gün içi piyasası ve mevsimsel yük

profilleri

• Aktif proje stoğu ve yakın zamanlı BloombergNEF

ülke ve sanayi ölçeğinde öngörüler

• Arzın, maliyet-etkin teknoloji seçenekleriyle

karşılandığı modelleme

• Yeni teşvikler ve politika hedefleri kapsam dışıdır.

5 13 February 2019

Kaynak: BloombergNEF

50’de 50: Küresel enerjidönüşümünün özeti

2018 Yeni Enerji Görünümü

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

1970 1980 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050

Küresel elektrik üretimi dağılımı

NEO2018 elektrik üretimi dağılımı

%29 fosil yakıtların

2050’deki payı

Kömür

Doğal gaz

Petrol

Hidro-elektrik

Nükleer Rüzgar

Güneş

Diğer

%48 güneş ve rüzgar

%64 yenilenebilir

6 13 February 2019

2018 Yeni Enerji

Görünümü – Türkiye

7 13 February 2019

Kaynak: BloombergNEF

Kurulu gücün dönüşümü: Oranı 2017’de %54 olan fosil yakıtlar 2050’de %22’ye geriliyor

2018 Yeni Enerji Görünümü – Türkiye

22%

27%

4%2%

32%

1%1%

8%3%

201785GW

Kömür

Doğal gaz

Peaker doğal gaz

Petrol

Nükleer

Hidro-elektrik

Jeotermal

Biyoyakıt

Rüzgar (onshore)

Rüzgar (offshore)

GW ölçekli PV

Küçük ölçekli PV

Küçük ölçekli depolama

GW ölçekli depolama

Talep taraflı katılım

5%4%

12%

1%5%

16%

24%

1%

14%

12%1%

3%2%

2050260GW

8 13 February 2019

Kaynak: BloombergNEF

Elektrik talebi %126 artıyor

Elektrik üretimi ve enerji

yoğunluğu

Toplam elektrik talebindeki

değişim

2018 Yeni Enerji Görünümü – Türkiye

GSYİH

Elektrik üretimi

Emisyonlar

0

100

200

300

400

2012 2030 2050

2017=100 endekslenmiş

-212783116

171257289

350364507

9501,1751,176

1,7473,444

3,605

Japonya

KanadaAvustralya

Meksika

Güney KoreAvrupa

BrezilyaABD

TürkiyeLatin Amerika (diğer)

Güney-doğu Asya

Sahra Altı AfrikaOrta Doğu ve K. Afrika

Dünyanın geri kalanı

HindistanÇin

TWh

2017-30 2030-40 2040-50

9 13 February 2019

Kaynak: BloombergNEF Not: Kömür fiyatları ithal kömürü referans almaktadır.

Yakıt fiyatları hala küreseldinamiklerle belirleniyor

İthal kömür fiyatıDoğal gaz fiyatı

2018 Yeni Enerji Görünümü – Türkiye

0

20

40

60

80

100

2012 2020202520302035204020452050

$/yıl (2017 gerçekleşmiş)

0

2

4

6

8

2012 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050

$/MMBtu (2017 gerçekleşmiş)

10 13 February 2019

Kaynak: TUREBKaynak: Sinoimex

Küresel ölçekte rüzgar ve güneşinmaliyetleri düşüyor

Çin’den Türkiye’ye

PV ithalatı

Faaliyetteki rüzgar

türbini üreticileri

2018 Yeni Enerji Görünümü – Türkiye

259

327

96

13

2015 2016 2017 1Q2018

Milyon $

Nordex25%

Vestas23%

Enercon21%

GE Renewables

17%

Siemens Gamesa

10% Diğer4%

11 13 February 2019

1. Eşik: Güneş ve rüzgar ile kömür ve doğalgazınseviyelendirilmiş enerji maliyetleri karşılaştırması

Kaynak: BloombergNEF. Not: PV kapasite faktörü 2018 yılı için %15-19, rüzgar için %30-34 olarak varsayılmıştır CCGT kombine doğal gaz çevrim santralidir.

2018 Yeni Enerji Görünümü – Türkiye

0

20

40

60

80

100

120

140

160

0

20

40

60

80

100

120

140

160

2018 2025 2030 2035 2040 2045 2050

$/MWh (2017 gerçekleşmiş)

Doğal gaz

GW ölçeğinde güneş Kömür

Rüzgar (onshore)

12 13 February 2019

2. Eşik: Güneş ve rüzgar ile mevcut kömür vedoğal gaz santrallerinin marjinal maliyetlerininkarşılaştırması

Kaynak: BloombergNEF. Not: PV kapasite faktörü 2018 yılı için %15-19, rüzgar için %30-34 olarak varsayılmıştır CCGT kombine doğal gaz çevrim santralidir.

2018 Yeni Enerji Görünümü – Türkiye

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

2018 2025 2030 2035 2040 2045 2050

$/MWh (2017 gerçekleşmiş)

Doğal gaz

GW ölçeğinde güneş

Rüzgar (onshore)

Kömür

13 13 February 2019

Günümüze oranla 2050’de kurulu güç üç katınaçıkıyor, %68’i yenilenebilir kaynaklardan karşılanıyor

Kaynak: BloombergNEF

Toplam kurulu güçKapasite artışı ve

kullanım dışı kalan

santraller

2018 Yeni Enerji Görünümü – Türkiye

0

50

100

150

200

250

300

2012 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050

GW Talep taraflı katılım

GW ölçekli depolama

Küçük ölçekli depolama

Küçük ölçekli PV

GW ölçekli PV

Rüzgar (offshore)

Rüzgar (onshore)

Biyoyakıt

Jeotermal

Hidro-elektrik

Nükleer

Petrol

Peaker doğal gaz

Doğal gaz

Kömür-6

-4

-2

0

2

4

6

8

10

12

2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050

GW

14 13 February 2019

Kaynak: BloombergNEF

Yenilenebilir enerjinin entegrasyonu içinesnekliği olan 46 GW yeni kapasite gerekli

Merkezi ve dağıtık

kapasite karşılaştırması

Toplam esnek

kurulu güç

2018 Yeni Enerji Görünümü – Türkiye

Merkezi kapasite

Dağıtık kapasite

0

50

100

150

200

250

300

2012 20172020 2025 2030 2035 2040 2045 2050

GW

0

10

20

30

40

50

2012 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050

GW Diğer esnekkapasite

Talep taraflıkatılım

GW ölçeklidepolama

Küçük ölçeklidepolama

Peaker doğalgaz

15 13 February 2019

2050’de elektriğin %88’i karbon emisyonuolmayan kaynaklardan üretiliyor

Kaynak: BloombergNEF

Elektrik üretimin kaynak

dağılımı ve yenilenebilirin payı

(pembe çizgi)

2018 Yeni Enerji Görünümü – Türkiye

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

0

100

200

300

400

500

600

700

2012 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050

TWh Küçük ölçekli PV

GW ölçekli PV

Rüzgar (offshore)

Rüzgar (onshore)

Biyoyakıt

Jeotermal

Hidro-elektrik

Nükleer

Petrol

Peaker doğal gaz

16 13 February 2019

Kaynak: BloombergNEF

Doğal gazın kapasite faktörü düşerkenkömür yakın dönemde artış gösteriyor

2018 Yeni Enerji Görünümü – Türkiye

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2012 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050

%

Kömür

Doğal gaz

Peakerdoğal gaz

Nükleer

Rüzgar(onshore)

GW ölçekligüneş

17 13 February 2019

Kaynak: BloombergNEF

Saatlik üretim profili çarpıcı değişikliklergösteriyor

2017’nin 2. çeyreğinde

tipik bir günün saatlik

yük dağılımı

2040’ın 2. çeyreğinde

tipik bir günün saatlik

yük dağılımı

2018 Yeni Enerji Görünümü – Türkiye

0

5

10

15

20

25

30

35

40

00:00 04:00 08:00 12:00 16:00 20:00

GWhTalep taraflı katılım

GW ölçeğinde depolama

Küçük ölçekli depolama

Küçük ölçekli PV

GW ölçekli PV

Rüzgar (offshore)

Rüzgar (onshore)

Biyoyakıt

Jeotermal

Hidro-elektrik

Nükleer

Petrol

Peaker doğal gaz

Doğal gaz

Kömür 0

10

20

30

40

50

60

70

00:00 04:00 08:00 12:00 16:00 20:00

GWhTalep taraflı katılım

GW ölçeğinde depolama

Küçük ölçekli depolama

Küçük ölçekli PV

GW ölçekli PV

Rüzgar (offshore)

Rüzgar (onshore)

Biyoyakıt

Jeotermal

Hidro-elektrik

Nükleer

Petrol

Peaker doğal gaz

Doğal gaz

Kömür

18 13 February 2019

Kaynak: BloombergNEF

275 milyar dolar yeni yatırım gerekiyor

Yeni kurulu güç

yatırımıBatarya depolama

yatırımı

2018 Yeni Enerji Görünümü – Türkiye

0

500

1,000

1,500

2,000

2,500

2018-20

2021-25

2026-30

2031-35

2036-40

2041-45

2046-50

Milyon $ (2017 gerçekleşmiş)

Küçük ölçekli depolama

GW ölçeğinde depolama

0

10

20

30

40

50

60

70

2018-20

2021-25

2026-30

2031-35

2036-40

2041-45

2046-50

Milyar $ (2017 gerçekleşmiş)

Küçük ölçekli PV

GW ölçekli PV

Rüzgar (offshore)

Rüzgar (onshore)

Hidro-elektrik

Nükleer

Petrol

Peaker doğal gaz

Doğal gaz

Kömür

19 13 February 2019

Kaynak: BloombergNEF

Emisyonlar 2017-50 arasında yarıyadüşecek

Elektrik sektörünün CO2

emisyonları

2018 Yeni Enerji Görünümü – Türkiye

0

50

100

150

200

250

2012 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050

MtCO2eq

Petrol

Doğalgaz

Kömür