Upload
others
View
10
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Türkiye ve Dünyada Enerji Verimliliği veEnerji Yönetim Sistemi (50001)
14 Kasım 2017
A. Naci IŞIKLI
EYODER(Yönetim Kurulu Murahhas Üye)
Enerji Verimliliği ve Yenilenebilir Enerji UzmanıEnerji Yönetim Sistemi (ISO 50001) Danışmanı
ENERJİ YÖNETİMİ DERNEĞİ(EYODER)
Kuruluşu: Mayıs 2010
Amaçlar:
▪ Sinerji yaratmak amacıyla Enerji VerimliliğiDanışma (EVD) şirketlerini bir Sivil Toplum örgütüçatısı altında bir araya getirmek,
▪ Türkiye’deki Enerji Verimliliği (EV) sektörününgelişimine katkı sağlamak,
EYODER(PROJELER)
EYODER(PROJELER)
EYODER(PROJELER)
EYODER(PROJELER)
TÜRKİYE’NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ
TÜRKİYE’NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ
TÜRKİYE’NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ
TÜRKİYE’NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ
▪ Türkiye’nin ana enerji kaynakları: doğalgaz ve petrol (dışa bağımlılık sırası ile %98 ve %92)
▪ Enerji ithalatı için 2014 harcaması: yaklaşık 55 Milyar USD (toplam ithalat 242 Milyar USD)
▪ 2017 yılı ilk yarısında Enerji ithalatı : 17 milyar USD (toplam ithalat 108 milyar)* 2016’ya göre artış %32
▪ Artan talep nedeniyle 2023 yılında beklenen: 106 Milyar USD
* Enerji Gündemi: 6 Ağustos 2017
TÜRKİYE’NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ
Kaynak : YEGM
ENERJİ ve ÇEVRE(Sera Gazları)
İKLİM GERÇEKLERİİklim Değişikliğini Neler Tetikliyor?
- Yeryüzünde 7,4 milyar insan yaşıyor
- Her gün 41 milyon ağaç kesiliyor
- Gökyüzüne her gün 100.000 uçak
gönderiyoruz
- Her gün 1.2 milyar araç yollarda
- Şehirlerimizde her gün 10,5 milyon
ton kömür, 9,5 milyon metreküp
doğal gaz ve 95 milyon varil petrolü
yakıyoruz.
- Tüm bunlar 95 milyon metreküp
CO2 salımına sebep oluyor
- İnsanların iklim değişikliğindeki rolü
doğal olayların 170 katı
Kaynak: Australian National University (ANU)
ENERJİ ve ÇEVRE(Sera Gazları)
ENERJİ ve ÇEVRE(Sera Gazları)
ENERJİ ve ÇEVRE(İklim Değişikliği)
ENERJİ ve ÇEVRE(İklim Değişikliği)
ENERJİ ve ÇEVRE(İklim Değişikliği)
ENERJİ TALEBİNİN KARŞILANMASI
Türkiye’nin artan enerji talebi nasıl karşılanabilir?1- ARZ tarafı yaklaşımı (MEGAWATT)* Arzı arttırmak = Daha çok üretim, çevresel etkiler* İthal kaynak = Cari açık (petrol, doğal gaz, türbin, PV panel vb.), arz güvenliği riski* Yapılabilecekler = Daha düşük fiyattan satın almaya çalışmak, kaynak çeşitliliğine gitmek2- TALEP tarafı yaklaşımı (NEGAWATT)* Talebi azaltmak = Enerji Verimliliği* Yerli kaynak = Üretim, istihdam, ekonomik faaliyet, ar-ge* Yapılabilecekler = Devlet desteği (kısa sürede kaldıraç etkisi)
ÇÖZÜM
ÇÖZÜM
Between 1980 and 2014, ACEEE estimates that energy efficiency
efforts (blue) have steadily increased the amount of energy we save,
such that by 2014, energy efficiency savings totaled the equivalent of
nearly half of our actual energy use.
ÇÖZÜM
ÇÖZÜM
ÇÖZÜM
• Önümüzdeki 40 yıl içinde enerji tüketimi
%50 artacak .
• Küresel ısınmayı önlemek için emisyonların
%50 azaltılması gerekiyor.
Tek çare, enerji verimliliğinin 3 kat
arttırılması ....
ENERJİTASARRUF - VERİMLİLİK
TASARRUF: Hizmet veya üretimde,
konfor ve kalite şartlarını düşünmeden
daha az tüketmektir.
VERİMLİLİK: Aynı hizmeti veya üretimi,
konfor ve kalite düşmeden daha az
enerji kullanarak yapmaktır.
ENERJİ VERİMLİLİĞİ
Enerjiyi verimli kullanmak demek;
• Sahip olduğumuz konfor
• Yaptığımız üretim
• Harcadığımız iş gücü
• Miktarında herhangi bir azalma olmadan, enerjiyi daha
verimli kullanabilmektir.
Başka bir şekilde ifade etmek gerekirse enerji verimliliği,
• “aynı işi daha az enerji kullanarak gerçekleştirebilmek”
demektir.
ÇÖZÜM
ÇÖZÜM
Öncelik ENERJİ TALEBİNİ DÜŞÜRMEK olmalıdır
(Enerji Verimliliği)
Yenilenebilir Enerji,
Enerji Verimliliğinin alternatifi değildir.
ENERJİ VERİMLİLİĞİ
ENERJİ VERİMLİLİĞİ
ENERJİ VERİMLİLİĞİ
ENERJİ VERİMLİLİĞİ
AB HEDEFLER
• AB - SERA GAZI EMİSYON DEĞERLERINI
• 2030 YILINA KADAR %40 ORANINDA AZALTMA
- % 20
Sera Gazı Emisyonları
% 20
Yenilenebilir Enerji
% 20
Enerji Verimliliği
≤ - % 40
(1990 değerlerine göre)
Sera Gazı Emisyonları
≥ % 27
Yenilenebilir Enerji
≥ % 27*
(1990 değerlerine göre)
Enerji Verimliliği
2020(2011 Yeni Enerji
verimliliği planı)
2030(24 Ekim 2014 tarihli
2030 climate and
energy framework sets)
*- 24 Ekim 2014 tarihli belgeye göre: 2020 yılında, % 30 seviyesi göz önünde bulundurularak gözden geçirilecek
- Avrupa komisyonu 30 Kasım 2016 tarihinde, 2030 hedefinin %30 olarak revize edilmesini önerdi
TÜRKİYE ENERJİ TÜKETİMİSEKTÖREL DAĞILIMI
ENERJİ VERİMLİLİĞİ POTANSİYELİ
▪Dünya Bankası tarafından 2010 yılında hazırlanan raporda; %27 oranında enerji verimliliği tasarrufu potansiyeline işaret edilmiştir.
http://siteresources.worldbank.org/TURKEYEXTN/Resources/361711-1294661147811/TurkeyEE-en.pdf
SANAYİ VE BİNA SEKTÖRLERİNDEKİ
ENERJİ VERİMLİLİĞİ POTANSİYELİ
Tasarruf Potansiyeli %Tasarruf
Potansiyeli ‘000 TEP/yıl
Elektrik Yakıt
Sanayi 25% 8.015
Demir-Çelik 21 19 1.402
Çimento 25 29 1.124
Cam 10 34 261
Kağıt 22 21 206
Tekstil 57 30 1.097
Gıda 18 32 891
Kimyasal 18 64 2.283
Diğer - - 729
Bina 30% 7.160
Konut 29 46 5.655
Kamu ve Ticari 29 20 1.505
Toplam 27% 15.152
ENERJİ VERİMLİLİĞİ POTANSİYELİ
* T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 2017 Bütçe Sunumu
2016-2040 Yılları Arasında Yeni Politikalar Senaryosu
Dikkate Alındığında Kaynaklara Göre Enerji Arzı
Altyapısı için yapılacak Yatırımların Dağılımı*
ENERJİ VERİMLİLİĞİ KANUNU
Enerjinin etkin
kullanılması
İsrafın önlenmesi
Çevrenin korunması
Enerji maliyetlerinin ekonomi üzerindeki
yükünün hafifletilmesi
için
Enerji kaynaklarının ve enerjinin kullanımında verimliliğin artırılması
AMAÇ
ENERJİ VERİMLİLİĞİ KANUNU
Enerjinin tamamını faydaya
dönüştüren
kişi başına enerji
kullanımı yüksek
birim yurtiçi hasıla başına
az enerji tüketen
Türkiye.
VİZYON
ENERJİ VERİMLİLİĞİ KANUNU
ÜRETİM İLETİM DAĞITIM TÜKETİM
İLETİM VE DAĞITIM
ŞEBEKELERİNDE
ELEKTRİK ÜRETİM TESİSLERİNDE
ULAŞIMDABİNALARDASANAYİDE
VERİMLİLİK
HEDEF
ENERJİ VERİMLİLİĞİ STRATEJİ BELGESİ(2012- 2023)
Amaçlar:
▪ sonuç odaklı ve somut hedeflerle desteklenmiş bir politika seti belirlenmesi
▪ hedeflere ulaşmak için yapılması zorunlu eylemlerin, bu eylemlerin yerine getirilmesinden sorumlu kuruluşlarla birlikte tanımlanması
▪ kamu kesimi, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının katılımcı bir yaklaşımla ve işbirliği çerçevesinde hareket etmesinin sağlanması
2023 Hedefi:
▪ Türkiye’nin GSYİH başına tüketilen enerji miktarının (enerji yoğunluğunun) 2011 yılı değerine göre en az %20 azaltılması
ENERJİ VERİMLİLİĞİ STRATEJİ BELGESİ(2012-2023)
ENERJİ VERİMLİLİĞİ STRATEJİ BELGESİ(2012- 2023)
Stratejik Amaçlar:
1. Sanayi ve hizmetler sektöründe enerji yoğunluğunu ve enerji kayıplarını azaltmak
2. Binaların enerji taleplerini ve karbon emisyonlarını azaltmak; yenilenebilir enerji kaynakları kullanan sürdürülebilir çevre dostu binaları yaygınlaştırmak
3. Enerji verimli ürünlerin piyasa dönüşümünü sağlamak
4. Elektrik üretim, iletim ve dağıtımında verimliliği artırmak, enerji kayıplarını ve zararlı çevre emisyonlarını azaltmak
ENERJİ VERİMLİLİĞİ STRATEJİ BELGESİ(2012-2023)
Stratejik amaçlar (devamı)
5. Motorlu taşıtların birim fosil yakıt tüketimini azaltmak, kara, deniz ve demir yollarında toplu taşıma payını artırmak ve şehiriçi ulaşımda gereksiz yakıt sarfiyatını önlemek
6. Kamu kesiminde enerjiyi etkin ve verimli kullanmak
7. Kurumsal yapıları, kapasiteleri ve işbirliklerini güçlendirmek, ileri teknoloji kullanımını ve bilinçlendirme etkinliklerini artırmak, kamu dışında finansman ortamları oluşturmak
ENERJİ VERİMLİLİĞİ STRATEJİ BELGESİ(2012-2023)
ULUSA L ENERJİVERİMLİLİĞİ EYLEM PLANI
ULUSA L ENERJİVERİMLİLİĞİ EYLEM PLANI
▪ 10. Beş Yıllık Kalkınma Planı▪ Nitelikli İnsan Güçlü Toplum▪ Yenilikçi Üretim, İstikrarlı Yüksek Büyüme▪ Yaşanabilir Mekanlar, Sürdürülebilir Çevre▪ Kalkınma İçin Uluslararası İşbirliği
▪ 2018 hedefleri
▪ Yıllık % 5.5 büyüme hızı▪ 277 Milyar ABD Doları ihracat▪ 16,000 ABD Doları kişi başına gelir▪ İşsizliğin % 7.2’ye indirilmesi▪ Enflasyonun % 4.5’a düşürülmesi
▪ Enerji Verimliliği hedefi, 2012 yılında yayımlanan Enerji VerimliliğiStrateji Belgesinde yer alan 2023 yılına kadar enerji yoğunluğununen az % 20’ye indirilmesi taahhüdünü doğrulamaktadır.
10. Beş Yıllık Kalkınma Planı(2014-2018)
10. Plan: Enerji Alanındaki Genel Amaç ve Hedefler
Enerjinin • nihai tüketiciye sürekli, kaliteli, güvenli,
• asgari maliyetlerle arzını ve,
• enerji temininde kaynak çeşitlendirmesini
esas alarak; ▪ yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarını mümkün olan en üst düzeyde
değerlendiren,
▪ nükleer teknolojiyi elektrik üretiminde kullanmayı öngören,
▪ ekonominin enerji yoğunluğunu azaltmayı destekleyen,
▪ israfı ve enerjinin çevresel etkilerini asgariye indiren,
▪ ülkenin uluslararası enerji ticaretinde stratejik konumunu güçlendiren
▪ rekabetçi bir enerji sistemine ,
ulaşılması temel amaçtır.
10. Beş Yıllık Kalkınma Planı(2014-2018)
10. Beş Yıllık Kalkınma Planı(2014-2018)
Gelişmeler ve Hedefler 2006 2012 2013 * 2018
Birincil Enerji Talebi (BTEP) 99.642 119.302 123.600 154.000
Elektrik Enerjisi Talebi (GWh) 174.637 241.949 255.000 341.000
Kişi Başı Birincil Enerji Tüketimi (TEP/kişi) 1,44 1,59 1,62 1,92
Kişi Başı Elektrik Enerjisi Tüketimi (kWh/kişi) 2.517 3.231 3.351 4.241
Doğal Gazın Elektrik Üretimindeki Payı (%) 45,8 43,2 43 41
Yenilenebilir Kaynakların Elektrik Üretimindeki Payı (%) 25,3 27 27,7 29
Elektrik Kurulu Gücü (MW) 40.565 57.058 58.500 78.000
Enerji Yoğunluğu (TEP/1000 Dolar) 0,288 0,276 0,272 0,243
* Estimated
ENERJİ YÖNETİMİ
Enerji Yöneticisi Enerji Yönetim BirimiEndüstri > 1.000 TEP > 50.000 TEP
Organize Sanayi Bölgeleri > 50 İşletme
Kamu Binaları > 10.000 m2 veya > 250 TEP
Ticari ve Hizmet Binaları > 20.000 m2 veya > 500 TEP
Termik Santrallar > 100 MW
ENERJİ YÖNETİMİ
ENERJİ YÖNETİM SİSTEMİ(ISO 50001)
ENERJİ YÖNETİM SİSTEMİ(ISO 50001)
Etkin bir EnYS kurulması sonucunda, sadece oluşacak farkındalık ile (önemli
ölçüde bir yatırım yapmadan) %10-15 oranında enerji verimliliği sağlanabilir.
Enerji tüketimi konusunda bilinç düzeyi yüksek olan Kanada’da ISO 50001
uygulanan tesislerde ilk 18 ayda %10 civarında, 4 yılın sonunda ise %20
tasarruf sağlandığı görülmüştür.
http://oee.nrcan.gc.ca/publications/statistics/parliament/2015-
2016/pdf/parliament15-16.pdf sf 12 ve 24
İşletme genelinde sistematik bir yol haritası ile tüm enerji tüketim noktalarının
etüt edilmesi ve “teknik ve ekonomik açıdan uygulanabilir” projelerin
gerçekleştirilmesi ile potansiyel olarak %30’lara ulaşan enerji tasarrufuna
ulaşılabilir.
ENERJİ YÖNETİM SİSTEMİ(ISO 50001)
Finansal faydalar:
Enerji tüketiminin azaltılması sayesinde maliyetlerde düşüş görülür,
Maliyetlerin düşmesi sonucunda firmanın pazarda rekabet gücü ve karı artar;
Cihaz/ekipmanlar sürekli izlenir, bu sayede ortaya çıkabilecek arızalar ve duruşlar
önlenir,
Firma değişen enerji fiyatlarından daha az etkilenir,
Yasal yükümlülüklere uyum:
Enerji kullanımına ve enerji ilgili tüm yasal düzenlemelere uyum gerçekleşir,
Sera gazı emisyonları azalması gerçekleşerek mevcut ve gelecekte oluşturulabilecek
düzenlemelerde uyum kolaylaşır, (karbon vergisi vb)
ENVER Yönetmeliği 8. madde (2) fıkrasına göre; yükümlü endüstriyel işletmelerdeki,
organize sanayi bölgelerindeki ve binalardaki enerji yönetimi sistemleri, ISO 50001
Standardına uygun şekilde oluşturulmalıdır,
ENVER Yönetmeliği 15. madde (3) fıkrasının b) bendine göre; Verimlilik Arttırıcı Proje
(VAP) desteklerinden yararlanmak için (proje bedelinin %30’u hibe olarak
verilmektedir) ISO 50001 belgesine sahip olunması gerekmektedir,
ENERJİ YÖNETİM SİSTEMİ(ISO 50001)
Harici Kazanımlar:
Kurumun yeşil iş ve sosyal sorumluluk imajı artar,
Sera gazı emisyonları ve karbon ayak izi azalır,
Kuruluşun marka değeri artar,
Dahili kazanımlar:
Rekabet gücünün artması sonucu, firmanın sürekliliği ve çalışanların iş güvencesi artar,
Sürekli iyileştirme çalışmaları sonucu birimler arası koordinasyon gelişir,
Enerji risklerine dair alınan önlemler ile daha güvenli bir çalışma ortamı sağlanır,
Farkındalık eğitimleri sonucunda iş performansı gelişir, kurumsal kimlik güçlenir,
çalışanların aidiyet duygusu artar, Enerji performansı iyileştirmeleri adına yeniliklerin takip edilmesi sağlanır.
PUKO Çevrimi
ENERJİ YÖNETİM SİSTEMİ(ISO 50001)
ENERJİ YÖNETİM SİSTEMİ(ISO 50001)
1- Kapsam
2- Referanslar
3- Terimler ve Tanımlar
4- Enerji Yönetim Sistemi Şartları
4.1- Genel Şartlar
4.2- Yönetim Sorumluluğu
4.3- Enerji Politikası
4.4- Enerji Planlama
4.5- Uygulama ve Operasyon
4.6- Kontrol
4.7- Yönetimin Gözden Geçirmesi
ENERJİ YÖNETİM SİSTEMİ(ISO 50001)
Enerji Yönetimi Aşamaları
ENERJİ YÖNETİM SİSTEMİ(ISO 50001)
ENERJİ YÖNETİM SİSTEMİ(ISO 50001)
EVD HİZMETLERİ
EVD ŞİRKETLERİ
- Enerji Yönetimi Hizmetleri,
- Enerji etütleri,
- Verimlilik arttırıcı projeler (VAP)
- VAP uygulamaları,
- Gönüllü anlaşmalar için projeler,
- EV uygulamaları,
- Enerji Yöneticisi eğitimleri,
- Enerji Kimlik Belgesi (Mevcut binalar için),
- Danışmanlık,
EVD HİZMETLERİ
**Mevcut binalar için EKB alma tarihi 2020**
- Kademeli geçiş sağlanmalı,
- Alım-satımda DASK gibi zorunlu belge haline
gelmeli,
- Devlet kurumlarının kiralama ve satın
almalarında minimum C sınıfı binaların
seçilmesi zorunlu tutulmalı,
- EKB sınıfını C ve üzerinde olan binalara
doğalgaz, elektrik ve emlak vergisinde indirim
sağlanmalı,
- EV uygulaması (mantolama, pencere
değişimi, kazan yenilenmesi, aydınlatma
tadilatı vb. yapılması) ve sonunda C sınıfı ve
üzerinde sertifika alınması durumunda KDV’de
indirim sağlanması vb…
EVD HİZMETLERİENERJİ KİMLİK BELGESİ (EKB)
EVD ŞİRKETLERİ
Yetkili EVD Şirketleri*Toplam : 43Sanayi: 15Binalar : 37
Sanayi ve binalar : 9Eğitim : 3
* 06 Kasım 2017 itibarı ile
EVD ŞİRKETLERİ(PROJE-UYGULAMA)
EVD ŞİRKETLERİ(PROJE-UYGULAMA)
EVD ŞİRKETLERİ(PROJE-UYGULAMA)
EVD ŞİRKETLERİ(PROJE-UYGULAMA)
EVD ŞİRKETLERİ(PROJE-UYGULAMA)
EVD ŞİRKETLERİ(PROJE-UYGULAMA)
KENTSEL DÖNÜŞÜM
Kentsel Dönüşüm Enerji Verimliliği uygulamaları için
bir fırsat olarak görülmeli çevre dostu, yeşil, pasif
evler projelendirilmeli.
SÜRDÜRÜLEBİLİR YERLEŞMELER
ISI ADASI
BETTER HOME RENOVATION
ENERJİ YÖNETİMİ DERNEĞİ(EYODER)
Teşekkürler
ENERJİ YÖNETİMİ DERNEĞİ