TS 4789 ISO 7465

8/7/2019 TS 4789 ISO 7465

1/16

8/7/2019 TS 4789 ISO 7465

2/16

Bugnk teknik ve uygulamaya dayanlarak hazrlanm olan bu standardn, zamanla ortaya kacakgelime ve deiikliklere uydurulmas mmkn olduundan ilgililerin yaynlar izlemelerini ve standardn

uygulanmasnda karlatklar aksaklklar Enstitmze iletmelerini rica ederiz.

Bu standard oluturan Hazrlk Grubu yesi deerli uzmanlarn emeklerini; tasarlar zerinde grlerinibildirmek suretiyle yardmc olan bilim, kamu ve zel sektr kurulular ile kiilerin deerli katklarnkranla anarz.

Kalite Sistem Belgesi

malt ve hizmet sektrlerinde faaliyet gsteren kurulularn sistemlerini TS EN ISO 9000 KaliteStandardlarna uygun olarak kurmalar durumunda TSE tarafndan verilen belgedir.

Trk Standardlarna Uygunluk Markas (TSE Markas)TSE Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin ilgili Trk Standardna uygunolduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnngarantisi altnda olduunu ifade eder.

TSEKKalite Uygunluk Markas (TSEK Markas)TSEK Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin henz Trk Standardolmadndan ilgili milletleraras veya dier lkelerin standardlarna veya Enstit tarafndan kabul edilenteknik zelliklere uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda TrkStandardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.

DKKAT!TS iareti ve yannda yer alan say tek bana iken (TS 4600 gibi), mamuln Trk Standardna uygunretildiine dair reticinin beyann ifade eder. Trk Standardlar Enstits tarafndan herhangi birgaranti sz konusu deildir.

Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geni bilgi Enstitmzden salanabilir.

TRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

8/7/2019 TS 4789 ISO 7465

3/16

ICS 91.140.90 TRK STANDARDI TS 4789ISO 7465/Aralk 2002

n sz

Bu standard, ISO tarafndan kabul edilen ISO 7465 (2001) standard esas alnarak, TSE Makina HazrlkGrubunca TS 4789 (1986)un revizyonu olarak hazrlanm ve TSE Teknik Kurulunun 18 Aralk 2002tarihli toplantsnda Trk Standard olarak kabul edilerek yaymna karar verilmitir.

- Bu standardn daha nce yaymlanm bulunan basklar geersizdir.

8/7/2019 TS 4789 ISO 7465

4/16


indekiler

1 Kapsam...................................................................................................................................................... 12 Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar ............................................................................................ 13

Terimler ve tarifler .................................................................................................................................... 1

3.1 Klavuz raylar...................................................................................................................................... 13.2 Balant pabucu .................................................................................................................................. 1

4 Semboller ve birimler............................................................................................................................... 15 malt ve malzemeler ............................................................................................................................... 26 Klavuz raylar ........................................................................................................................................... 2

6.1 Ksa gsterili ...................................................................................................................................... 26.2 Boyut zellikleri ve toleranslar............................................................................................................. 3

6.2.1 Uzunluk ........................................................................................................................................ 36.2.2 Boyutlar ........................................................................................................................................ 36.2.2.1 Souk ekme, dz bal klavuz ray......................................................................................... 36.2.2.2 Souk ekme, pala bal klavuz ray........................................................................................ 46.2.2.3 Makina ile ilenmi klavuz ray................................................................................................. 56.2.3 Balant pabucunun yerletirilmesi iin ilenmi yzey (Makinada ilenmi klavuz raylar iin) . 76.2.4 Palann biimi............................................................................................................................... 76.2.5 Yzey son ilemi .......................................................................................................................... 76.2.5.1 Klavuz ray palasnn przll ............................................................................................ 76.2.5.2 Makina ile ilenmi raylarn ayak arka yzeyi .......................................................................... 86.2.6 Makina ile ilenmi kenarlar......................................................................................................... 86.2.7 Klavuz raylardaki delikler ............................................................................................................ 86.2.8 Geometrik toleranslar................................................................................................................... 8

6.3 BE snf klavuz rayn iaretlenmesi ................................................................................................... 87 Balant pabucu...................................................................................................................................... 10

7.1 Balant pabucu malzemesi.............................................................................................................. 107.2 Balant pabucu boyutlar ................................................................................................................. 107.3 Balant pabucu yzey toleranslar ................................................................................................... 117.4 Balant pabucu delikleri................................................................................................................... 11

Kaynaklar........................................................................................................................................................ 12

8/7/2019 TS 4789 ISO 7465

5/16

8/7/2019 TS 4789 ISO 7465

6/16


2

Sembol Boyutlar Birimg Ayan enine ynde u ksmndaki ykseklii mmh Klavuz rayn, balant pabucu iin ilenmi yzeyinden itibaren ray ykseklii mmh1 Ray ykseklii (souk ekilmi veya makinada ilenmemi klavuz raylar iin) mmixx xx eksenine gre dn yarap cm

iyy yy eksenine gre dn yar

ap

cmIxx xx eksenine gre atalet momenti cm4

Iyy yy eksenine gre atalet momenti cm4

k Pala genilii mml Balama pabucunun oturduu ilenmi yzey uzunluu mmlm Balant pabucu iin klavuz rayn ilenmi yzeyi ile ayan ilenmemi arka yzeyi

arasndaki ekleme alannn en byk uzunluumm

lg Klavuz rayn uzunluu mml1 Balant pabucu uzunluu mml2g Ray ucu ile bu utaki en uzak delik merkezi aras ndaki rayn uzunlamasna mesafesi mml2f Balant pabucunun enlemesine orta ekseni ile bu eksenden en uzaktaki delik ekseni

arasndaki uzunlamasna mesafemm

l3g Ray ucu ile bu utaki en yakn delik merkez arasndaki rayn uzunlamasna mesafesi mm

l3f Balant pabucunun enlemesine orta ekseni ile bu eksenden en yakndaki delik ekseniarasndaki uzunlamasna mesafe

mm

m1 Klavuz ray birletirme kanal genilii mmm2 Klavuz ray birletirme kama genilii mmn Pala ykseklii mmp Ayak kalnl (dz ayak olduunda) mmq1 Bitmi haldeki rayn birim arl kg/mrs Ayak yar ap mmRa Yzey przll (ISO 468) mS Klavuz rayn en kesit alan cm2tn Geometrik boyutlara ait t1den tne kadar toleranslar mmu1 Klavuz ray birletirme kanal derinlii mm

u2 Klavuz ray birletirme kama boyu mmVen az Balama pabucu en az kalnl (ilenmi halde) mmWxx xx eksenine gre mukavemet momenti cm

3Wyy yy eksenine gre mukavemet momenti cm

3

5 malt ve malzemelerKlavuz raylar souk ekme veya makina ile ilenerek yaplabilir. Bu standarddaki raylar imalt usulne gresouk ekilmi raylar A ile, makina ile ilenmi raylar B ile ve makinada ilenmi yksek kaliteli raylar iseBE harfleri ile gsterilirler.

Ray imaltnda kullanlacak eliin ekme mukavemeti 370 N/mm2den az, 520 N/mm2den fazlaolmamaldr. Bunun iin; ISO 630a uygun olarak souk ekme raylarda E 235 B, makina ile ilenerek imaledilen raylarda E 275 B snf eliklerin kullanlmas tavsiye edilir.

6 Klavuz raylar

6.1 Ksa gsteriliBu standard kapsamndaki klavuz raylarnn ksa gsterilii aadaki gibi olmaldr: 1. eleman: Bu standardn numaras - TS 4789 ISO 7465, 2. eleman: Ray biimi - T, 3. eleman: Ayak geniliinin yuvarlatlm deeri ile gerektiinde ayn ayak geniliine sahip profillerin

deiik eitleri - 45; 50; 70; 75; 75-3; 78; 82; 89; 90; 114; 125; 127-1; 127; 140-1; 140; 140-2; 140-3, 4. eleman: malat usul: Souk ekilmi - A,

Makina ile ilenmi - B, 5. eleman: Makinada ilenmi yksek kaliteli - E.

8/7/2019 TS 4789 ISO 7465

7/16


3

rnekler:Asansr klavuz ray TS 4789 ISO 7465 - T140-1 / BAsansr klavuz ray TS 4789 ISO 7465 - T82 / AAsansr klavuz ray TS 4789 ISO 7465 - T125 / BE

6.2 Boyut zellikleri ve toleranslar6.2.1 UzunlukKlavuz rayn uzunluu 2 mmlik bir tolerans ile milimetre olarak gsterilmelidir.

5000 mmlik boy uzunluklarnda piyasaya arz edilmesi tavsiye edilir.

6.2.2 Boyutlarizelge 2 il izelge 8e baknz.

Boyutlarn iki serisi aada verilmitir: Tercih edilen boyutlar: Parantezsiz ksa gsterililer. rnek olarak, T82/A, Tercih edilmeyen boyutlar: Parantez iinde ksa gsterililer. rnek olarak, (T89/A) - (T82/A).

Dier boyutlardaki klavuz raylar, imalt ve mteri arasnda yaplacak zel anlama ile belirlenebilir.

6.2.2.1 Souk ekme, dz bal klavuz rayekil 1, izelge 2 ve izelge 3e baknz.

ekil 1 - Souk ekme dz bal klavuz ray

izelge 2 - Klavuz raylarn teknik zellikleri (ekil 1)

S q1 e Ixx Wxx ixx Iyy Wyy iyyKsagsterili cm2 kg/m cm cm4 cm3 cm cm4 cm3 cm(T45/A) 4,25 3,34 1,31 8,08 2,53 1,38 3,84 1,71 0,95

T50/A 4,75 3,73 1,43 11,24 3,15 1,54 5,25 2,1 1,05

8/7/2019 TS 4789 ISO 7465

8/16


4

izelge 3 - Klavuz raylarn boyut ve toleranslar (ekil 1)ller mmdir.

b1 h1 k p rs I2g I3g d b3ToleranslarKsa gsterili

0,5 0,2 0,15 0,5 0,2 0,2 0,2

(T45/A) 45 45 5 5 1 65 15 9 25

T50/A 50 50 5 5 1 75 25 9 30

Not - I2g, I3g, d, b3 boyutlar ve toleranslar balant pabucu boyut ve toleranslar ile ayndr.

6.2.2.2 Souk ekme, pala bal klavuz rayekil 2, izelge 4 ve izelge 5e baknz.

ekil 2 - Souk ekme pala bal klavuz ray

izelge 4 - Klavuz raylarn teknik zellikleri (ekil 2)

S q1 e Ixx Wxx ixx Iyy Wyy iyyKsagsterili cm2 kg/m cm cm4 cm3 cm cm4 cm3 cm

T70/A 9,51 7,47 2,04 41,3 9,24 2,09 18,65 5,35 1,4(T75/A) 10,99 8,63 1,86 40,35 9,29 1,92 26,49 7,06 1,55

T82/A 10,90 8,55 1,98 49,60 10,30 2,13 30,7 7,4 1,67(T89/A) 15,7 12,30 2,02 59,52 14,25 1,95 52,4 11,8 1,83(T90/A) 17,3 13,55 2,61 102 20,87 2,43 53 11,8 1,75


b1 h1 k n c f g m1 m2 u1 u2 d d1 b3 l2g l3g rsToleranslarKsa

gsterili 1,5 0,1 1,00

+

30

+ 0,75 0,75

06,00

+ 00,06-

0,10 0,10 0,2 0,2 0,2

T70/A 70 65 9 34 6 8 6 3 2,97 3,5 3 13 26 42 105 25 1,5(T75/A) 75 62 10 30 8 9 7 3 2,97 3,5 3 13 26 42 105 25 1,5T82/A 82 68 9 34 7,5 8,25 6 3 2,97 3,5 3 13 26 50,8 81 27 3

(T89/A) 89 62 16 34 10 11,1 7,9 6,4 6,37 7,14 6,35 13 26 57,2 114,3 38,1 3(T90/A) 90 75 16 42 10 10 8 6,4 6,37 7,14 6,35 13 26 57,2 114,3 38,1 4Not - l2g, l3g, d, b3 boyutlar ve toleranslar balant pabucu boyut ve toleranslar ile ayndr.

8/7/2019 TS 4789 ISO 7465

9/16


5

6.2.2.3 Makina ile ilenmi klavuz rayekil 3, izelge 6, izelge 7 ve izelge 8e baknz.

ekil 3 - Makina ile ilenmi klavuz ray

8/7/2019 TS 4789 ISO 7465

10/16


6

izelge 6 - Makina ile ilenmi klavuz raylarn teknik zellikleri (ekil 3)

S q1 e Ixx Wxx ixx Iyy Wyy iyyKsa gsterilicm2 kg/m cm cm4 cm3 cm cm4 cm3 cm

(T75-3/B) 10,99 8,63 1,86 40,35 9,29 1,92 26,49 7,06 1,55

(T78/B) 9,84 7,72 1,65 29,9 7,56 1,47 26,1 6,71 1,63T89/B 15,7 12,3 2,02 59,52 14,25 1,95 52,4 11,8 1,83(T90/B) 17,3 13,55 2,61 102 20,87 2,43 53 11,8 1,75(T114/B) 20,8 16,31 2,87 179 29,7 2,93 108 19,1 2,28

T125/B veya BE 22,83 17,9 2,43 151,0 26,2 2,57 159 25,4 2,64(T127-1/B veya BE) 22,64 17,77 2,75 186,2 30,4 2,87 148 23,4 2,56

T127/B veya BE 28,63 22,48 2,47 198,4 30,9 2,63 230 36,2 2,83T140-1/B veya BE 35,5 27,9 3,23 404 53,4 3,37 310 44,3 2,95T140-2/B veya BE 43,44 34,1 3,47 457 68 3,24 358 51,2 2,87T140-3/B veya BE 58,57 46 4,38 953 114,6 4,03 486 69,4 2,88


Ksa gsterili b1 h1 k n c f g rs(T75-3/B) 75 62 10 30 8 9 7 3(T78/B) 78 56 10 26 7 8,5 6 2,5T89/B 89 62 16 34 10 11,1 7,9 3

(T90/B) 90 75 16 42 10 10 8 4(T114/B) 114 89 16 38 9,5 11 8 4

T125/B veya BE 125 82 16 42 10 12 9 4(T127-1/B veya BE) 127 89 16 45 10 11 8 4

T127/B veya BE 127 89 16 51 10 15,9 12,7 5T140-1/B veya BE 140 108 19 51 12,7 15,9 12,7 5T140-2/B veya BE 140 102 28,6 51 17,5 17,5 14,5 5T140-3/B veya BE 140 127 31,75 57 19 25,4 17,5 5

ToleranslarB Snf 1,5 0,75 1,00

+ 30+ - 0,75 0,75 -

BE Snf 1,5 0,75 05,00

+ 30+ - 0,75 0,75 -


Ksa gsterili m1 m2 u1 u2 d d1 b3 l2g l3g l h(T75-3/B) 3 2,95 3,5 3 13 26 43 90 30 123 61(T78/B) 3 2,95 3,5 3 13 26 43 90 30 123 55T89/B 6,4 6,37 7,14 6,35 13 26 57,2 114,3 38,1 156 61

(T90/B) 6,4 6,37 7,14 6,35 13 26 57,2 114,3 38,1 156 74(T114/B) 6,4 6,37 7,14 6,35 17 33 70 114,3 38,1 156 88

T125/B veya BE 6,4 6,37 7,14 6,35 17 33 79,4 114,3 38,1 156 81(T127-1/B veya BE) 6,4 6,37 7,14 6,35 17 33 79,4 114,3 38,1 156 88

T127/B veya BE 6,4 6,37 7,14 6,35 17 33 79,4 114,3 38,1 156 88T140-1/B veya BE 6,4 6,37 7,14 6,35 21 40 92,1 152,4 31,8 193 107T140-2/B veya BE 6,4 6,37 7,14 6,35 21 40 92,1 152,4 31,8 193 101T140-3/B veya BE 6,4 6,37 7,14 6,35 21 40 92,1 152,4 31,8 193 126

ToleranslarB Snf 06,0

0+ 0 06,0- 0,10 0,10 - - 0,2 0,2 0,2

30

+ 0,1

BE Snf 03,00

+ 0 03,0- 0,10 0,10 - - 0,2 0,2 0,230

+ 0,05

8/7/2019 TS 4789 ISO 7465

11/16


7

6.2.3 Balant pabucunun yerletirilmesi iin ilenmi yzey (Makinada ilenmi klavuzraylar iin)ekil 4e baknz.

a: Balant pabucunun yerletirilmesi iin makinada ilenmi yzeyi ile ayan ilenmemi arka yzeyininbirleimi bu ksmda olur.

b: lm = 40 mm

ekil 4 - Balant pabucunun yerletirilmesi iin ilenmi yzey

6.2.4 Palann biimiPala, aada verilen deerler dikkate alnarak pahlanmal veya yuvarlatlmaldr. Pah uzunluu: 1 mm (en fazla) veya Yuvarlatma yarap: 1 mm (en fazla).

6.2.5 Yzey son ilemiKlavuz raylarn yzey przll, ISO 468de belirtildii gibi aada verilen deerlere sahip ve ISO

1302de belirtilen yzey przll s

n

f

na uygun olmal

d

r.

6.2.5.1 Klavuz ray palasnn przllizelge 9a baznz.

izelge 9 - Klavuz ray palasnn przll

Pala przllYnKlavuz rayn snf

Uzunlamasna EnineA 1,6 m Ra 6,3 m

N7 - N91,6 m Ra 6,3 m

N7 - N9B Ra 1,6 m

N7

0,8 m Ra 3,2 m

N6 - N8BE Ra 1,6 m

N70,8 m Ra 3,2 m

N6 - N8

8/7/2019 TS 4789 ISO 7465

12/16

8/7/2019 TS 4789 ISO 7465

13/16


9

ekil 5 - lg = 5000 mm uzunluundaki klavuz rayn geometrik toleranslar

8/7/2019 TS 4789 ISO 7465

14/16


10

7 Balant pabucu

7.1 Balant pabucu malzemesiBalant pabucunun elik kalitesi, klavuz rayn elik kalitesi ile ayn olmaldr (Madde 5). Balant pabucununimal edildii eliin ekme mukavemeti, klavuz rayn imal edildii eliin ekme mukavemetine en azndan

eit olmaldr.

7.2 Balant pabucu boyutlarizelge 11 ve ekil 6ya baknz.

izelge 11 - Balant pabucunun lleri ve toleranslarller mmdir.

d1 l1 l2f l3f b2 b3 Ven azToleranslarKlavuz rayn ksa

gsterilii 9 30

+ 0,2 0,2 0,2

(T45/A) 9 160 65 15 50 25 8T50/A 13 200 75 25 50 30 8

T70/A 13 250 105 25 70 42 10(T75/A) 13 250 105 25 70 42 10T75-3/B) 13 240 90 30 75 43 10(T78/B) 13 240 90 30 75 43 10T82/A 13 216 81 27 80 50,8 10(T89/A) T89/B 13 305 114,3 38,1 90 57,2 13(T90/A) (T90/B) 17 305 114,3 38,1 90 57,2 13(T114/B) 17 305 114,3 38,1 120 70 18T125/B 17 305 114,3 38,1 130 79,4 18T125/BE 17 305 114,3 38,1 130 79,4 28(T127-1/B) 17 305 114,3 38,1 130 79,4 18(T127-1/BE) 17 305 114,3 38,1 130 79,4 18

T127/B 17 305 114,3 38,1 130 79,4 18T127/BE 21 305 114,3 38,1 130 79,4 28T140-1/B 21 380 152,4 31,8 140 92,1 28T140-1/BE 21 380 152,4 31,8 140 92,1 38T140-2/B 21 380 152,4 31,8 140 92,1 28T140-2/BE 21 380 152,4 31,8 140 92,1 38T140-3/B 21 380 152,4 31,8 140 92,1 38

8/7/2019 TS 4789 ISO 7465

15/16


11

ekil 6 - Balant pabucu boyutlar

7.3 Balant pabucu yzey toleranslarekil 6ya baknz.

Balant pabucunun bir yzeyinin dzlemsellik tolerans 0,2 mm olmaldr.

7.4 Balant pabucu delikleriDelikler balant pabucunda kalc deformasyona ve atlaa sebep olmayacak ekilde makinada ilenmiolmaldr.

8/7/2019 TS 4789 ISO 7465

16/16


12

Kaynaklar

[1] ISO 286-1, ISO system of limits and fits - Part 1: Bases of tolerances, deviations and fits

[2] ISO 1101, Geometrical Product Specifications (GPS) - Geometrical tolerancing - Tolerances of form,

orientation, location and run-out

[3] ISO 5458, Geometrical Product Specifications (GPS) - Geometrical tolerancing - Positional tolerancing

[4] ISO 5459, Technical drawings - Geometrical tolerancing - Datums and datum-systems for geometricaltolerances

[5] ISO 8015, Technical drawings - Fundamental tolerancing principle

Documents

TS 4789 ISO 7465