Upload
others
View
5
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Tsu fran k fur tis wig nis fes ti val zemra val fe ro va ni prog ra miT war s d ga
nomerSinomerSi
aka de mi ur sab Wos axa li wev re bi Se e ma tagv. 3
qar T ve lo lo gi u ri ke re bi Tur qeT Sigv. 13
axa li sa xel m Z R va ne lo stu den te bis T visgv. 4
glo ba li za ci is ga mow ve ve bi eko no mi ka sa da biz nes Si
gv. 5
va ti ka nis sa ga reo saq me Ta mi nis t ri Tsu-Sigv. 2
me dea: qa lu ro ba,de do ba, siy va ru li da mris xa ne ba
gv. 6on ko lo gi u riuro lo gi issa er Ta So ri sokon g re si
gv. 6sa er Ta So ri sokon fe ren cia -`ga mo ye ne bi Tima Te ma ti kisTa na med ro veprob le me bi~
gv. 11
`wre lis ze - oku pa ci u ri Te ra pi ismxar da sa We rad~
gv. 15
iu ris te bis yve la Ta o ba `ka kos epo qas~ix se nebs
gv. 15
sa er Ta So ri so qar T ve lo lo gi u ri kon g re si Tsu-sa da aka de mi a Si
gv. 12
ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti frankfurtis wignis bazrobaze, romelic 10-14 oqtombers gaimarTa, masStabu-ri programiT warsdga.
programa moicavda rogorc samecniero da saganmanaTleblo literaturis gamofenebs, aseve qarTveli da ucxoeli mecnierebis sajaro leq-ciebs. programis mizani iyo srulad warmoeCina saukuneebis ganmavlobaSi saqarTveloSi Seqmnili samecniero da saganmanaTleblo miRwevebi.
bazrobis farglebSi gamoifina Tbilisis saxelmwifo universitetis gamomcemlobis mier sxvadasxva dros gamocemuli wignebi da specialurad frankfurtis wignis bazrobisTvis dabeWdili samecniero literatura. maT Soris iyo pirveli demokratiuli respublikisa da universitetis 100 wlis iubilesTan dakavSirebiT gamocemuli wignebi.
Tbilisis saxelmwifo universitetma frankfurtis wignis festivalze 50-ze meti samecniero wigni, Targmani da sxvadasxva mimarTulebis samec-niero perioduli Jurnali gamofina. programaSi gansakuTrebuli yuradReba daeTmo rusTvelologias, rogorc qarTvelologiis dargis umniSvnelovanes mimarTulebas. aqcenti gakeTda mravalwliani germanul-qarTuli samecniero TanamSromlobis miRwevebze. gv. 7-10
ra miz ne bi aqvs ax lad Seq m nil qar T vel-ru mi nel is to ri kos Ta ko mi si as
gv. 4
1 noemberi, 2018 xuTSabaTi, #9 (2224)
ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis gazeTi gamodis 1927 wlidan
ge o lo ge bis eq s pe di cia mdi na re du rujis xeobis Sesaswavlad
gv. 12
Tbilisis universiteti
tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge
2
oficialuri gverdi
1. war mo mad gen lo bi Ti sab Wos (sena tis) wev r Ta uf le ba mo si le bis va dis amo wur vas Tan da kav Si re biT, da i niSnos war mo mad gen lo bi Ti sab Wos (se natis) wev r Ta ar Cev ne bi 2018 wlis 16 no em bers.
2. ssip _ iva ne ja va xiS vi lis saxe lo bis Tbi li sis sa xel m wi fo univer si te tis war mo mad gen lo bi Ti sabWos 2018 wlis 16 no em b ris ar Cev ne bis dad ge nil va deb Si, moq med ka non m deblo ba sa da Se sa ba mi si in di vi du a lur ad mi nis t ra ci ulsa mar T leb riv aq tebTan Se sa ba mi so ba Si Ca ta re ba da e va los
sa ar Cev no ko mi si as, ro me lic ga ni sazR v re ba uni ver si te tis req to ris brZane biT.
3. sa ar Cev no ko mi si am war mo mad genlo bi Ti sab Wos (se na tis) wev r Ta arCev ne bis Ca ta re bi sas ixel m Z R va ne los moq me di nor ma ti u li da uni ver si tetis in di vi du a lu ri ad mi nis t ra ciulsa mar T leb ri vi aq te bi Ta da aka demi u ri sab Wos 2013 wlis 18 no em b ris #127/2013 dad ge ni le biT mi Re bu li da war mo mad gen lo bi Ti sab Wos 2013 wlis 18 no em b ris #7 sxdo mis ga daw y ve tile biT dam t ki ce bu li `ssip _ iva ne
ja va xiS vi lis sa xe lo bis Tbi li sis saxel m wi fo uni ver si te tis war mo mad genlo bi Ti sab Wos (se na tis) wev r Ta ar Cevis we siT~.
4. war mo mad gen lo bi Ti sab Wos wevro bis kan di dat Ta re gis t ra cia da iwyos 2018 wlis 3 no em bers da das ruldes 2018 wlis 9 no em bers.
5. kan di dat Ta re gis t ra cia iwarmo ebs 10:00 sa a Ti dan 18:00 sa a Tam de iva ne ja va xiS vi lis sa xe lo bis Tbili sis sa xel m wi fo uni ver si te tis saar Cev no ko mi si a Si Sem deg mi sa mar T ze: q. Tbi li si, i. Wav Wa va Zis gam zi ri #1, uni ver si te tis pir ve li kor pu si, oTaxi #114.
6. dad ge ni le bis yve la saT vis xelmi saw v dom ad gil ze gan Tav se ba da e valos uni ver si te tis kan ce la ri as.
7. in for ma ci is uni ver si te tis gazeT `Tbi li sis uni ver si tet Si~ ga moqvey ne bis uz run vel yo fa da e va los gazeT `Tbi li sis uni ver si te tis~ re daqtors ni no ka ku li as.
8. dad ge ni le bis uni ver si te tis ofi ci a lur vebgver d ze gan Tav se ba
da e va los uni ver si te tis sa in for ma
cio teq no lo gi e bis de par ta ments.
9. dad ge ni le bis Se sas ru leb lad
ga da ce ma mas Si moy va nil da in te re se
bul pir TaT vis da e va los uni ver si te
tis kan ce la ri as.
10. dad ge ni le ba Za la Si Se dis ka
non m deb lo biT dad ge ni li we siT _
ga moq vey ne bis Ta na ve.
11. kon t ro li dad ge ni le bis Ses
ru le ba ze da e va los ad mi nis t ra ci is
xel m Z R va nels, nu nu ov si a ni ko vas.
12. wi nam de ba re dad ge ni le ba da in
te re se bu li pi ris mi er Se iZ le ba ga
sa Civ r des ka non m deb lo biT dad ge ni li
we siT Za la Si Ses v lis dRi dan 1 Tvis
va da Si q. Tbi li sis sa qa la qo sa sa mar
T los ad mi nis t ra ci ul saq me Ta ko le
gi a Si (mi sa mar Ti: q. Tbi li si, da viT
aR ma Se neb lis xe i va ni, me12 ki lo met ri,
#6).
gi or gi Sar va Si Ze,req to ri,
aka de mi u ri sab Wos Tav m j do ma re
ssip - iva ne ja va xiS vi lis sa xe lo bis Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis war mo mad gen lo bi Ti sab Wos (se na tis)wev r Ta ar Cev ne bis da niS v nis Se sa xeb
dad ge ni le ba #210/2018 17.10.2018
sa qar T ve los zo ga di ad mi nis t ra ci u li ko deq sis 52e mux lis pir ve li da me2 na wi le bis, 53e mux lis pir ve li da me3 na wi le bis, 54e mux lis pir ve li na wi lis, 55e mux lis me2 na wi lis, 56e mux lis pir ve li na wi lis, sa qar T ve los ga naT le bi sa da mec ni e re bis mi nis t ris 2013 wlis 11 seq tem b ris #135/n brZane biT dam t ki ce bu li `sa ja ro sa mar T lis iu ri di u li pi ris _ iva ne ja va xiSvi lis sa xe lo bis Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis wes de bis~ me10 mux lis, 24e mux lis me2 pun q tis, uni ver si te tis aka de mi u ri sab Wos 2014 wlis 14 iv lisis #73/2014 dad ge ni le biT dam t ki ce bu li aka de mi u ri sab Wos reg la men tis me5 mux lis pir ve li pun q tis `d~ qve pun q ti sa da uni ver si te tis aka de mi u ri sab Wos 2018 wlis 17 oq tom b ris #23 sxdo mis oq mis sa fuZ vel ze,
a k a d e m i u r i s a b W o a d g e n s:
kav ka si is re gi on Si va ti ka nis dip lo ma ti i sa da mSvi do bis sa kiT xeb ze va ti ka nis sa ga reo
saq me Ta mi nis t r ma ar qi e pis ko pos ma pol ri Card ga la her ma TsuSi konfe ren cia ga mar Ta. ar qi e pis ko posma yu rad Re ba ga a max vi la 2008 wlis sam xed ro moq me de beb ze da aR niS na, rom ru seTs ar Se us ru le bia ga eros arc er Ti re zo lu cia da rom te ri to ri u li prob le me bi sa er TaSo ri so sa mar T lis nor me biT un da ga daw y des. kon fe ren ci a ze `wmin da say d ris dip lo ma ti u ri Car Tu loba kav ka si a Si mSvi do bi sa da ada mia nis Rir se bis xel Sew yo bis miz niT~, wmin da say d ris sa ga reo saq me Ta minis t r ma isa ub ra va ti ka nis sa er TaSo ri so ur Ti er To beb ze da aR niS na, rom `wmin da say da ri mxars uWers iseT dip lo ma ti as, ro me lic ada mi anebs So ris so li da ro bas am ya rebs~. va ti ka nis sa ga reo saq me Ta mi nis t r ma Tsuis stu den te bis kiT x vebs upasu xa, ro me lic ada mi a nis uf le bebs, sa e mig ra cio po li ti kas, tre fi kings, Zal da ta ne biT qor wi ne ba sa da eTno kon f liq te bis mog va re bis saq me Si re li gi is rols exe bo da.
`sa qar T ve lo Si xe li suf le bisa da ad gi lob ri vi ka To li ku ri sa zo ga do e bis mow ve viT Ca mo ve di. ro gorc kon fe ren ci a ze ga mos v lisas aR v niS ne, Cven uf ro me tad un da
ga vaR r ma voT ur Ti er To be bi, gav cva loT in for ma ci e bi da mo saz rebe bi. msof li o Si ar se bobs uam ra vi kon f liq ti, prob le ma ada mi a neb sa, gar k ve ul jgu feb sa da kul tu rebs So ris. Cven xels vuw yobT kon fliq te bis mo sag va reb lad di a lo gebis ga mar T vas, vu biZ gebT ada mi a nebs, rom ga be du lad ga mo i Ci non ini ci ati ve bi. sa qar T ve lo Si mZi me vi Ta reba iyo, qve ya nas ki win s v la sur da, na Te li mo mav lis Seq m na Ta vi si xalxi sa da mo ma va li Ta o bis T vis. Cve ni mxar da We ra ki dev uf ro gag r Zel deba~, _ ga nac xa da ar qi e pis ko pos ma.
va ti ka nis sa ga reo saq me Ta mi nis tr ma sa qar T ve lo sa da wmi da say d ri
sis ur Ti er To be bi is to ri ul konteq s t Sic mi mo i xi la. pol ri Card ga la her ma xa zi ga us va, rom `Tbi lisis uni ver si te tis erTer Ti damfuZ ne be li, cno bi li qi mi ko si, qar Tve li ka To li ke pet re me li qiS vi li, ro me lic am uni ver si te tis pir vel req to rad air Ci es, das tu ria imi sa, Tu ra ro li iTa ma Ses qar T vel ma kaTo li ke eb ma sa qar T ve los is to ri aSi~. mi si ve TqmiT, va ti ka ni erTer Ti pir ve li sa xel m wi fo iyo, ro mel mac sa qar T ve los da mo u ki deb lo ba aRia ra da aq dip lo ma ti u ri sam sa xu ri ga mog zav na.
Tsuis req to ris mo ad gi lem aleq san d re cis ka ri Zem va ti ka nis saga reo saq me Ta mi nis t ris pol riCard ga la he ris vi zi ti erTerT umniS v ne lo va nes mov le nad Se a fa sa.
`mso f li os kul tu rul, hu ma nita rul, ase ve po li ti kur cxov reba Sic va ti ka ni mniS v ne lo van rols Ta ma Sobs. mi si sa qar T ve lo Si Ca mosv la wmin da say d ris mi er sa qar Tve los mxar da We ras niS navs. Sex vedra sa in te re so wa ri mar Ta. leq cia, ro me lic ar qi e pis ko pos ma wa i kiT xa, Se e xe bo da hu ma ni ta rul da ada mi anis uf le be bis dac vas Tan da kav Si rebul sa kiT xebs. mka fi od ga mo ik ve Ta, rom aR niS nu li sa kiT xe bi va ti kanis T vis pri o ri te tu lia. vfiq rob, mi si vi zi ti sa u ni ver si te to cxovre ba Si mniS v ne lo va ni mov le na gaxl daT. Tsuis 100 wlis iu bi les Tan da kav Si re bu li Sex ved re bis cik li
grZel de ba~, _ ga nac xa da aleq san dre cis ka ri Zem.
kon fe ren ci as wmin da say d ris nun cia sa qar T ve lo Si Jo ze ave li no be tan ku ri, sa qar T ve lo Si ak re di tebu li dip lo ma ti u ri kor pu sis, aRmas ru le be li da sa ka non m deb lo xeli suf le bis, sxva das x va kon fe si e bis, re li gi a Ta sab Wos, sa pat ri ar qos, aka de mi u ri wre e bis war mo mad gen lebi da stu den te bi es w re bod nen.
pol ri Card ga la he ri, ho del mis ti tu la ru li ar qi e pis ko po si, wminda say d ris sa ga reo saq me Ta mi nist ri 1954 wlis 23 ian vars da i ba da. igi mRvdlad 1977 wlis 31 iv liss akur T xes. man as pi ran tu ra sa er Ta Sori so dip lo ma ti is gan x riT ro mis pon ti fi kur aka de mi a Si da am Tav ra, xo lo mog vi a ne biT gre go ri a nu li pon ti fi ku ri uni ver si te ti dan kano ni kur sa mar Tal Si doq to ris xaris xi mi e ni Wa. 1984 wels man wmin da say d ris dip lo ma ti ur sam sa xur Si da iw yo mu Sa o ba da apos to lur nunci ad msa xu rob da tan za ni a Si, urugva i sa da fi li pi neb Si, ase ve msa xurob da va ti ka nis sam div nos sa xel mwi fo eb Tan ur Ti er To be bis seq ci a Si da ev ro pis sab Wo Si (stras bur gi) mud miv dam k vir veb lad. igi da i niSna apos to lur nun ci ad bu run di Si (2004 w.), Sem deg gva te ma la Si (2009 w.) da av s t ra li a Si (2012 w.). 2014 wels ro mis pap ma, fran cis kem pol ri Card ga la he ri wmin da say d ris sa ga reo saq me Ta mi nis t rad da niS na.
va ti ka nis sa ga reo saq me Ta mi nis t ri Tsu-Sinato obolaZe
Tbilisisuniversiteti
tsunewspaper @ tsu.gewww.tsu.ge
3
24 oq tom bers Tbi li sis saxel m wi fo uni ver si te tis aka de mi u ri sab Wos ar
Cev ne bi ga i mar Ta. fa kul te te bi sa da da mo u ki de be li sa mec ni e rokvle vi Ti er Te u le bis war mo madge nel Ta va kan si e bis Sev se bis mizniT hu ma ni ta rul mec ni e re ba Ta fa kul te ti dan Se ir Ca 2 wev ri _ da viT go ci ri Ze da ra maz qur da Ze, so ci a lur da po li tikur mec ni e re ba Ta fa kul te ti dan 1 wev ri _ ma ri we re Te li, fsiqo lo gi i sa da ga naT le bis mec nie re ba Ta fa kul te ti dan 1 wev ri _ ru su dan sa na Ze, eko no mi ki sa da biz ne sis fa kul te ti dan 1 wev ri _ Te mur Sen ge lia, medi ci nis fa kul te ti dan 2 wev ri _ pa a ta im na Ze da ni no ok ribe laS vi li, iu ri di u li fa kulte ti dan 1 wev ri _ ir ma xar Sila Ze, zust da sa bu ne bis met y velo mec ni e re ba Ta fa kul te ti dan 1 wev ri _ gi or gi Rve daS vi li, Aar nold Ci qo ba vas sa xe lo bis enaT mec ni e re bis in s ti tu ti dan 1 wev ri _ Ta mar va Sa ki Ze.
da viT go ci ri Ze
da viT go ci ri Ze 2009 wli dan dRem de gax lavT Tsuis hu ma nita rul mec ni e re ba Ta fa kul te tis pro fe so ri. 20062009 wleb Si iyo ba Tu mis So Ta rus Ta ve lis sa xe lobis sa xel m wi fo uni ver si te tis sruli pro fe so ri, zo ga di enaT mec nie re bis mi mar Tu le bis xel m Z R va ne li da sa di ser ta cio sab Wos Tav m j doma re. 19872006 wleb Si _ Tsuis ru su li enis ka Ted ris gam ge da sa di ser ta cio sab Wos wev ri. 1987 wels gax da fi lo lo gi is mec ni e reba Ta doq to ri. di ser ta cia da ic va Te ma ze: `fra zu li teq s tis ti po logi u ri in ter p re ta ci is prin ci pe bi~. mi si sa leq cio kur se bis Ca mo naT valia _ ga mo ye ne bi Ti ru sis ti ka (saswav lo kur sis me To do lo gi u ri uzrun vel yo fis prin ci pe bi), teq s tis lin g vis ti ka, eni sa da kul tu ris se mi o ti ka, lin g vo kul tu ro lo gia, Tar g ma nis Te o ria, Tar g ma nis is toria, teq s ti da Tar g ma ni, Ta named ro ve man qa nu ri Tar g ma ni, Tana med ro ve lin g vis tu ri kvle vis me To do lo gia, lin g vis tu ri ko di kom pi u te rul ko mu ni ka ci a Si, kogni tu ri lin g vis ti ka da ru su li enis fun q ci o na lu ri gra ma ti ka. miwve u li pro fe so ris sta tu siT sxvadas x va dros leq ci ebs kiT xu lob da flo ren ci is, sa ar b ri u ke nis, me rilen dis, ie nis, got lan dis, am s terda mis, sanqtpe ter bur gis da ba qos uni ver si te teb Si. da viT go ci ri Ze 200mde sa mec ni e ro naS ro mis av toria da mo na wi le o ba aqvs mi Re bu li 150ze met sa er Ta So ri so da re gi ona lur kon fe ren ci a Si.
ra maz qur da Ze
ra maz qur da Ze 2009 wli dan dRemde Tsuis hu ma ni ta rul mec ni e re baTa fa kul te tis pro fe so ria. 2012 da 2016 wels leq ci ebs kiT xu lob da ho lan di is le i de nis uni ver si tet Si, sa dac gax l daT miw ve u li pro fe soris sta tu siT. ro gorc mkvle va ri, 2011, 2012 da 2013 wleb Si miw ve uli iyo `Ria sa zo ga do e bis in sti tu tis~ fa kul te tis gan vi Ta re bis mxar da We ris prog ra miT ame ri kis Seer Te bu li Sta te bis dar t mu Tis kolej Si. 20072008 wleb Si leq toris sta tu siT miw ve u li iyo fulb ra i tis prog ra miT, kiT xu lob da leq ci ebs niuior kis sa xel m wi fo uni ver si tet Si sto ni bruk Si. 2006 wli dan dRem de Tsuis hu ma ni tarul mec ni e re ba Ta fa kul te tis sabWos wev ria. 20062010 wleb Si iyo Tsuis se na tis wev ri, xo lo 20102016 wleb Si _ Tsuis aka de mi u ri sab Wos wev ri. ra maz qur da Ze 2014
wli dan dRem de ga naT le bis xa risxis gan vi Ta re bis erov nu li cen t ris umaR le si sa gan ma naT leb lo prog ramis ak re di ta ci is eq s per tia. 20032004 wleb Si iyo `Ria sa zo ga do e ba sa qar T ve los~ gen de ru li ko mi si is eq s per ti.
ma ri we re Te li
ma ri we re Te li fi lo lo gi is mecni e re ba Ta doq to ri, Tsuis Jur nalis ti ki sa da ma sob ri vi ko mu ni kaci is mi mar Tu le bis aso ci re bu li pro fe so ria. mi si kvle vi Ti in te rese bia XIXXX sa u ku ne e bis qar Tu li Jur na lis ti ka, me di a teq s tis in ter pre ta cia, Jur na lis ti kis kom pa ra tivis tu li kvle va, ev ro pe iz mi da qarTu li Jur na lis ti ka.
ga moq vey ne bu li aqvs 45ze meti sa mec ni e ro naS ro mi qar Tul Tu sa er Ta So ri so sa mec ni e ro Jurna leb Si. ma ri we re Te li mo na wile ob da ara erT mniS v ne lo van sagran to pro eq t Si, ma ga li Tad, ,,19181921 wle bis plu ra lis tu ri me diis Zi ri Ta di stra te gi e bi~. am Ja mad mkvle var Ta jguf Tan er Tad pro eqt ,,ilia Wav Wa va Zis per so na lu ri encik lo pe di is~ far g leb Si ga mo sace mad am za debs wigns _ `ma sa le bi ilia Wav Wa va Zis en cik lo pe di i saTvis~. ase ve, TiT q mis das ru le bu lia Ta na av to ro biT da we ri li on la in sa xel m Z R va ne lo ,,Jur na lis ti ki sa da ma sob ri vi ko mu ni ka ci is Se sa va li~.
TsuSi leq ci ebs kiT xu lobs 1996 wli dan, am Ja mad uZ R ve ba sa leq cio da praq ti kul kur sebs: `Jur na listi ki sa da ma sob ri vi ko mu ni ka ci is Se sa va li~, ̀ ana li zi sa da mo saz re bis we ra~, ,,stra te gi u li we ra Jur nalis ti ka Si~, `Ta na med ro ve qar Tu li me di is kri ti ku li ana li zi~. aris sa ba ka lav ro prog ra ma ,,Jur na listi ki sa da ma sob ri vi ko mu ni ka ci is~ da sa ma gis t ro prog ra ma ,,ma sob rivi ko mu ni ka cia da me di is kvle vebis~ erTer Ti xel m Z R va ne li.
2008 wli dan so ci a lur da poli ti kur mec ni e re ba Ta fa kul te tis sab Wos wev ria, xo lo 2010 wli dan dRem de iyo Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis war mo mad gen lo bi Ti sab Wos (se na ti) wev ri.
ru su dan sa na Ze
ru su dan sa na Ze 2012 wli dan dRem de Tsuis fsi qo lo gi i sa da ganaT le bis mec ni e re ba Ta fa kul te tis aso ci re bu li pro fe so ria. 20032006 wleb Si iyo Tsuis fsi qo logi is fa kul te tis (hu ma ni ta rul mecni e re ba Ta fa kul te ti) pe da go gi kis ka Ted ris as pi ran ti/doq to ran ti. 20072008 wleb Si mo i po va kris tianal b rex tis ki lis uni ver si te tis sti pen dia axal gaz r da mkvlev re bi sa da doq to ran te bi saT vis. sak v le vi Te ma ti ka gax l daT ̀ eval va cia da akre di ta ci is sa kiT xe bi umaR les skola Si~. 20072012 wleb Si iyo Tsuis pe da go gi kis sas wav losa mec ni e ro in s ti tu tis mow ve u li mas wav le be li. mi si sa mec ni e ro kvle vis Zi ri Ta di mi mar Tu le be bia: umaR le si sko lis pe da go gi ka, pe da go gi u ri kvle va, zrdas rul Ta ga naT le ba.
Te mur Sen ge lia
Te mur Sen ge lia Tbi li sis sa xelm wi fo uni ver si te tis pro fe so ri, `biz ne sis ad mi nis t ri re bis~ sa doqto ro prog ra mis xel m Z R va ne li da `sa er Ta So ri so biz ne sis~ mo du lis xel m Z R va ne lia. sa doq to ro di serta cia 1999 wels da ic va. 2013 wlidan dRem de gax lavT sa qar T ve los fi nan s Ta mi nis t ris mrCe vel Ta sabWos wev ri. 20062009 wleb Si iyo Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si tetis `biz ne sis or ga ni za ci i sa da mar T vis~ ka Ted ris gam ge, `biz ne sis ad mi nis t ri re bis~ mi mar Tu le bis xel m Z R va ne li. 20052012 wleb Si gaxl daT sa qar T ve los par la men tis mi
er ar Ce u li sa qar T ve los erov nu li ban kis sab Wos wev ri. 19932006 wlebSi iyo Tsuis so xu mis fi li a lis eko no mi ki sa da biz ne sis fa kul te tis de ka ni, `biz ne sis or ga ni za ci i sa da mar T vis~ ka Ted ris gam ge.
2009 wels Te mur Sen ge lias ini ci a ti viT, Tsuis eko no mi ki sa da biz ne sis fa kul tet ze Se iq m na `saer Ta So ri so biz ne sis~ ka Ted ra. am pe ri o di dan mo yo le bu li ka Ted ra ze ga ix s na `biz ne sis ad mi nis t ri re bis~ mi mar Tu le bis sa ba ka lav ro, sa magis t ro da sa doq to ro prog rame bis mo du le bi.
Te mur Sen ge lia aris 9 sa xel m Z Rva ne lo sa da 100mde sa mec ni e ro stati i sa da mo nog ra fi is av to ri.
pa a ta im na Ze
pa a ta im na Ze Tsuis me di ci nis fa kul te tis sa zo ga do eb ri vi jandac vis de par ta men tis pro fe so ria. igi 1992 wli dan aris da a va de ba Ta kon t ro lis erov nu li cen t ris direq to ri; 1997 wels iyo Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis sa zo gado eb ri vi jan dac vis ka Ted ris docen ti; 19971998 ww. _ me ri len dis uni ver si te tis mec ni erTa nam S ro meli; 2005 wli dan aris Tbi li sis saxel m wi fo uni ver si te tis jan dac vis ka Ted ris sru li pro fe so ri; aris 105 sa mec ni e ro naS ro mi sa da mik robi o lo gi is ori sa xel m Z R va ne los av to ri. sa kan di da to di ser ta cia da ic va 1983 wels Te ma ze _ `axalSo bil Ta da Cvil bav S v Ta naw la vis mik rof lo ra da imu nu ri sta tu si~. 19891992 wleb Si iyo di req to ris mo ad gi le epi de mi o lo gi is da hi gie nis sa mec ni e ro cen t r Si.
ni no ok ri be laS vi li
ni no ok ri be laS vi li Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis me di cinis fa kul te tis fsi qi at ri i sa da sa me di ci no fsi qo lo gi is de par tamen tis pro fe so ria. 2015 wli dan mu Sa obs `fsi qi ku ri jan m r Te lo bis da nar ko ma ni is pre ven ci is cen t r Si~ ge ne ra lu ri di req to ris mo ad giled kli ni kur dar g Si. igi av to ria 36 sa mec ni e ro naS ro mis, rom le bic exe ba bi o lo gi u ri, so ci a lu ri fsiqi at ri i sa da mo saz R v re mdgo mare o ba Ta prob le mebs; sa kan di da to di ser ta cia da ic va 1990 wels Tema ze _ `Si zof re ni iT da a va de bulTa plaz mis bi o lo gi u ri Tvi se be bi da sis x lis for mi a ni ele men te bis struq tu ru li Ta vi se bu re ba ni mkurna lo bam de da fsi qot ro pu li pre para te biT mkur na lo bis Sem deg~.
ir ma xar Si la Ze
ir ma xar Si la Ze Tsuis iu ri diu li fa kul te tis pro fe so ria. diser ta cia da ic va 1994 wels Te ma ze: `sa qar T ve los res pub li kis mi nis t rTa ka bi ne tis sa mar T leb ri vi sta tusi~. 1995 wels gax l daT iu ri di u li fa kul te tis sa mar T lis sa fuZ v le bis ka Ted ris mas wav le be li; 1998 wli
dan _ da us w re be li gan yo fi le bis me To dis ti da me Tod sab Wos Tav m jdo ma ris mo ad gi le; 2003 wli dan _ ama ve fa kul te tis ad mi nis t ra ci u li sa mar T lis ka Ted ris do cen ti; 2015 wli dan dRem de gax lavT iu ri di uli fa kul te tis ad mi nis t ra ci u li sa mar T lis mi mar Tu le bis pro feso ri.
ir ma xar Si la Ze 30mde sa mec ni ero naS ro mis av to ria. mas ekuT v nis sa mec ni e ro pub li ka ci e bi: `qar Tu li sa mar T lis sa fuZ v le bi~, `qar Tu li kon s ti tu ci o na liz mi da sa mar T lebri vi prob le me bi~, `sa mar Tal m codne o ba~, `sa qar T ve los ad mi nis t ra ciu li sap ro ce so ko deq sis ko men tari~. sxva das x va Ta na av to reb Tan erTad ga mo ce mu li aqvs 10 sa mec ni e ro pub li ka cia. mo na wi le ob da 20ze met sa mec ni e ro kon fe ren ci a sa da se minar Si.
gi or gi Rve daS vi li
gi or gi Rve daS vi li Tsuis zust da sa bu ne bis met y ve lo mec ni e re ba Ta fa kul te tis pro fe so ri da sa mecni e ro kvle ve bi sa da gan vi Ta re bis de par ta men tis uf ro sia. 20092012 wleb Si gax l daT Tsuis zust da sa bu ne bis met y ve lo mec ni e re ba Ta fakul te ti aso ci re bu li pro fe so ri.
2003 wli dan igi Tbi li sis saxel m wi fo uni ver si tet Si uZ R veba Sem deg sa leq cio da praq ti kul kur sebs: eleq t ro ba da mag ne tiz mi, op ti ka, fi zi ku ri pro ce se bis kom piu te ru li mo de li re ba, mec ni e re bis me nej men ti, eleq t ro ni kis Se sa vali, an te ne bi da eleq t ro mag ni tu ri tal Re bis gav r ce le ba, eleq t ro magni tu ri Tav se ba do bis sa fuZ v le bi. gi or gi Rve daS vi li gax lavT 67 samec ni e ro pub li ka ci is av to ri da Ta na av to ri.
Ta mar va Sa ki Ze
fi lo lo gi is mec ni e re ba Ta doqto ri, pro fe so ri Ta mar va Sa ki Ze gax lavT arn. Ci qo ba vas sa xe lo bis enaT mec ni e re bis in s ti tu tis qarTu li met y ve le bis kul tu ris ganyo fi le bis xel m Z R va ne li da ama ve in s ti tu tis sa mec ni e ro sab Wos wevri (1998 wli dan dRem de). igi aris sa xel m wi fo enis de par ta men tis eq sper t Ta sab Wos qar Tu li enis nor mali za ciastan dar ti za ci is qve ko misi is Tav m j do ma re.
sa kan di da to di ser ta cia da icva Te ma ze: `wi na vi Ta re bis sa xel Ta war mo e ba qar T ve lur eneb Si~, xolo sa doq to ro di ser ta cia Te ma ze _ `zmnis aR we ri Ti war mo e ba Zvel qar Tul Si~. sul xansa ba or be li a nis Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si tetSi (10 wlis gan mav lo ba Si) kiT xulob da leq ci e bis kurss _ Zve li qar Tu li ena, sa li te ra tu ro enis is to ria, mor fo lo gia, sin taq si, ri to ri ka.
aris 140am de naS ro mis av to ri, ag reT ve ara er Ti sa kan di da to da sa doq to ro di ser ta ci is xel m Z Rva ne li Tu opo nen ti da sag ran to pro eq te bis xel m Z R va ne li.
aka de mi ur sab Wos axa li wev re bi Se e ma tanato obolaZe
Tbilisis universiteti
tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge
4ra miz ne bi aqvs ax lad Seq m nil qar T vel-ru mi nel
is to ri kos Ta ko mi si as
axa li sa xel m Z R va ne lo stu den te bis T vis
`mTi a ni te ri to ri e bis mdgra di gan vi Ta re ba da re sur se bis mar T va~ _
ase hqvia sa xel m Z R va ne los, rom lis pre zen ta ci ac (19 oq tom bers) Tbili sis sa xel m wi fo uni ver si te tis da ar se bis 100 wlis Tav sa da Tsuis sa qar T ve los ge og ra fi is ka Ted ris da ar se bis 20 wlis Tavs mi eZ R v na.
sa xel m Z R va ne lo Si, ro me lic pir ve lad ga mo i ca, gan xi lu lia: mdgra di gan vi Ta re bis Te o ri u li sa fuZ v le bi, prin ci pe bi da me Todo lo gia; mTi a ni re gi o ne bis buneb ri vi da so ci a lureko no mi ku ri Ta vi se bu re ba ni; msof li os mTi a ni te ri to ri e bis spe ci fi ka da sa kanon m deb lo re gu la ci e bi; glo balu ri prob le me bis re gi o nu li saxes x va o ba ni; msof li os cal ke u li re gi o ne bis, kav ka si is da sa qar T velos mdgra di gan vi Ta re bis aq tu alu ri sa kiT xe bi; mdgra di gan vi Ta
re bis sa ve le kvle vis me To do logia da Se de ge bi.
sa xel m Z R va ne lo gan kuT v ni lia umaR le si sas wav leb le bis stu dente bis T vis da aR niS nu li Te ma ti kiT da in te re se bu li far To sa zo ga doe bis T vis.
wig nis av to re bi ari an: Tsu saqar T ve los ge og ra fi i sa da land Saf tu ri da geg ma re bis ka Ted ris gam ge, sa er Ta So ri so ge og ra fi u li kav Si ris lan d Saf tu ri ana li zis da lan d Saf tu ri da geg ma re bis ko mi si is xel m Z R va ne li, ge og ra fi is mec ni e reba Ta doq to ri, pro fe so ri no dar eliz ba raS vi li, Tsuis sa qar T velos ge og ra fi i sa da lan d Saf tu ri da geg ma re bis ka Ted ris aso ci re bu li pro fe so ri, ge og ra fi is doq to ri gi or gi me la Ze, som xe Tis sa xel m wi fo pe da go gi u ri uni ver si te tis pro feso ri aSot xo e ci a ni da ber nis (Svei ca ria) uni ver si te tis pro fe so rebi: he i no me e se ni da to mas ko le ri.
sa xel m Z R va ne lo mom zad da sa erTa So ri so pro eq tis _ `mTi a ni te
ri to ri e bis mdgra di gan vi Ta re ba da re sur se bis mar T va~ far g leb Si, ro me lic 20152018 wleb Si iva ne ja va xiS vi lis sa xe lo bis Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si tet Si gan xorci el da.
`pro eq ti mo i cav da axal in terdis cip li nur mi mar Tu le bas, romel sac `mTi a ni te ri to ri e bis mdgra di gan vi Ta re ba da re sur sebis mar T va~ hqvia. is or Zi ri Tad saq mi a no bas iT va lis wi neb da: pir veli iyo sas wav lo sa xel m Z R va ne los mom za de ba, ga mo ce ma da mi si saswav lo pro ces Si Car T va da me o re _ sa ve le sas wav lo kur sis mom za de ba da sas wav lo pro ces Si in teg rire ba. ori ve mi za ni ori wlis win war ma te biT gan xor ci el da ro gorc Tbi li sis, ise erev nis sa xel m wi fo uni ver si te teb Si. Se sa ba mi si si labu sis praq ti ku li kur sis sa xiT saxel m Z R va ne lo uk ve is wav le ba sa magis t ro prog ra mis pir vel kur s ze~, _ aR niS na wig nis er Ter T ma av torma da pre zen ta tor ma, pro fe sor ma no dar eliz ba raS vil ma.
`pro eq ti, ro me lic Tbi li sis, erev ni sa da ber nis uni ver si te tebis er Tob li vi Za liT gan xor ciel da, nam d vi lad win ga dad g mu li na bi jia sas wav lo pro ce sis srulyo fis miz niT. mniS v ne lo va nia, rom pro eq tis gan xor ci e le ba Si mo na wile o bas iReb d nen stu den te bic. samec ni e ro tan dem ma war ma te biT ga arT va Ta vi da sa xul mi zans da dRes xel Si gvaqvs sa xel m Z R va ne lo, ro melic stu den tebs mTi a ni re gi o ne bis mdgra di gan vi Ta re bis Te o ri ul safuZ v lebs, prin ci peb sa da me To do
lo gi as Se as wav lis~, _ ga nac xa da ber nis uni ver si te tis pro fe sor ma, doq tor ma he i no me e sen ma.
pre zen ta ci a ze ga we u li saq mi a nobis Se sa xeb isa ub ra ag reT ve somxe Tis pe da go gi u ri uni ver si te tis pro fe sor ma aSot xo e ci an ma.
wig nis pre zen ta ci as sa qar T velos ga naT le bis, mec ni e re bis, kultu ri sa da spor tis sa mi nis t ros, ga re mos dac vi sa da sof lis meur ne o bis sa mi nis t ros, re gi o nu li gan vi Ta re bi sa da in f ras t ruq turis sa mi nis t ros, eko no mi ki sa da mdgra di gan vi Ta re bis sa mi nis t ros, WWFisa da `sa qar T ve los mwva ne Ta moZ ra o ba _ de da mi wis me gob re bis~ war mo mad gen le bi, ase ve uni ver si tetis pro fe so re bi da stu den te bi es w re bod nen.
Ta mar da di a ni
ru mi neT Si sa qar T ve los el Cis ni ko loz ni ko lo ziS vi lis ini ci a ti viT qar T velru mi
nel is to ri kos Ta ko mi sia Se iq m na, rom lis par t ni o ric Tbi li sis saxel m wi fo uni ver si te ti iq ne ba. komi sia 300 wlo van qar Tulru mi nul ur Ti er To ba Ta is to ri i dan gar k veul sa kiT xebs Se is wav lis _ daw yebu li an Ti moz ive ri e lis, vax tang VIisa da kon s tan ti ne brin ko vi a nus ru mi neT Tan ur Ti er To be bi dan, damTav re bu li ga su li sa u ku nis 90ia ni wle bis da saw yi sam de, ro de sac ru mineT ma pir vel ma aRi a ra sa qar T ve los da mo u ki deb lo ba.
is to ri kos Ta qar Tulru mi nu li ko mi sia na Tels moh fens bev ris T vis dRem de uc nob de ta lebs qar Tulru mi nu li ur Ti er To be bi dan. is tori ko se bi er Tob li vad imu Sa ve ben da fun da men ta lur na mu Sev rebs mo am zade ben.
sa qar T ve lo sa da ru mi ne Tis urTi er To ba XVIII sa u ku ni dan iw ye ba. qar T velru mi nel is to ri kos Ta komisiis mi sia swo red am dro i dan moyo le bu li uc no bi faq te bis mo Zi e ba da Ses wav la iq ne ba. Sem d gom es Segro ve bu li ma sa la da i beW de ba wig nad da amiT pa ti vi mi e ge ba ori qvey nis sa u ku no van ur Ti er To bebs.
ro gorc Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis bib li o Te kis xel m ZR va ne li zu rab ga i pa raS vi li Cven
Tan sa u bar Si am bobs, ko mi si is pirve li Sex ved ra 2427 seq tem bers ga i mar Ta ru mi neT Si, sa dac sa qarT ve lo dan ram de ni me in s ti tu cia mona wi le ob da, maT So ris, Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te ti dan ko misi a Si iy v nen Ta vad zu rab ga i pa raSvi li, is to ri ko si, pro fe so ri mi xeil bax ta Ze da sa qar T ve los erov nuli mu ze u mi sa da erov nu li ar qi vis war mo mad gen le bi; ase ve is qar T ve li mkvlev re bic, rom le bic, am Ja mad, sadoq to ro prog ra miT im yo fe bi an uc xo eT Si.
`Cve ni in for ma ci iT, sa qar T ve los mxri dan mTa va ri par t ni o ri swo red Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si tetia. ma nam de Sex ved ra gvqon da Tsuis req tor Tan gi or gi Sar va Si ZesTan, ro me lic Za li an da in te res da ide iT da mxar da We ra aR g viT q va.
ru mi neT Si qar Tul mxa res maspin Z lob da sam x reTaR mo sav leT evro pis swav le ba Ta da eT no lo gi is in s ti tu te bi. Sex ved re bi gvqon da ag reT ve ru mi nel dip lo ma teb Tan. Sem d go mi na bi ji sa qar T ve lo Si rumi ne li ko le ge bis vi zi ti iq ne ba. Cve ni mxri dan uk ve ga mo ik ve Ta is sakiT xe bi, ro mel ze dac ori ve mxa re imu Sa vebs.
aR sa niS na via, rom ru mi ne Tis erov nul ar qiv Si an Ti moz ive ri elTan da kav Si re biT 250 axa li do ku menti aR moC n da, Tsuis bib li o Te ka Si ki ina xe ba is to ri ko sis, pro fe sor va le ri an ma Wa ra Zis ar qi vi, sa dac igi am bobs, rom XVIII sa u ku ne Si rumi ne li xe li su fal ni kar gad iy v nen in for mir e bul ni sa qar T ve lo Si mimdi na re pro ce se bis Se sa xeb. sa ar qivo do ku men te bis mi xed viT Cans, rom kon s tan ti ne pol Si myo fi de pu ta tebi xe li suf le bis war mo mad gen lebs sa qar T ve lo Si mim di na re pro ce sebTan da kav Si re biT aw v did nen am bebs.
sa in te re so in for ma ci e bi Se iZ le ba aR moC n des, ase ve, ro gorc qar Tu li, ise ru mi nu li pre sis fur c leb zec. mniS v ne lo va ni sak v le vi Te maa ag reTve 19181921 wle bis de mok ra ti u li res pub li kis pe ri o dis mov le ne bi, me o re msof lio omis pe ri o di, sabWo Ta sa qar T ve lo sa da sab Wo Ta rumi ne Tis ur Ti er To be bi da ase Semdeg. ime di maqvs, rom sa in te re so kvle ve bi gan xor ci el de ba da uaRre sad mniS v ne lo va ni naS ro me bi gamoq vey n de ba. aq ve ga vix se neb erT sain te re so faq t sac: sa ga reo saq me Ta mi nis t ris mo ad gi lem ofi ci a lur Sex ved ra ze gviT x ra _ ro de sac ruse Tis elCs Sev x v diT, man Ta vis gamos v la Si xa zi ga us va Cvens qvey nebs So ris me gob ro bis 140 wlo van isto ri as, ra zec me vu pa su xe: `ar sebobs ase Ti qve ya na _ sa qar T ve lo, ro mel Ta nac 300 wlo va ni me gob ro ba gva kav Si reb s~.
ru mi ne lebs Za li an uy varT sa qarT ve lo. Cvens me gob ro bas sa fuZ ve li an Ti moz ive ri e lis dros Ca e ya ra, ime di maqvs, Cve ni ko mi si is mu Sa o bis sa bo loo Se de gi am ur Ti er To bebs ki dev uf ro ga am ya rebs da ga aZ li erebs~, _ ga nac xa da zu rab ga i pa raSvil ma.
Ta mar da di a ni
Tbilisisuniversiteti
tsunewspaper @ tsu.gewww.tsu.ge
5
Tbi li sis sa xel m wi fo univer si te tis eko no mi ki sa da biz ne sis fa kul te tis or ga
ni ze biT 2627 oq tom bers ga i mar Ta III sa er Ta So ri sosa mec ni e ro kon feren cia Te ma ze: `glo ba li za ci is gamow ve ve bi eko no mi ka sa da biz nes Si~. kon fe ren ci is mi za ni iyo eko no mi kisa da biz ne sis sfe ro Si Ca ta re bu li mec ni e ru li kvle ve bis Se de ge bi sa da ga moc di le bis ur Ti er T ga zi a re ba. kon fe ren ci a Si mo na wi le o ba mi i Ro 9 qvey nis 110mde qar T vel ma da uc xoel ma mec ni ereko no mis t ma, rom lebmac 120mde naS ro mi da sa mec ni e ro sta tia war mo ad gi nes.
kon fe ren ci is gan mav lo ba Si muSa ob da 14 seq cia: mak ro e ko no mi ka, eko no met ri ka (seq ci is xel m Z R va ne li: pro fe so ri iu ri ana ni aS vi li); ekono mi ku ri po li ti ka (seq ci is xel m ZR va ne li: pro fe so ri re vaz gve le sia ni); Te o ri u li eko no mi ka, (seq ci is xel m Z R va ne li: pro fe so ri el gu ja meq va biS vi li); mak ro e ko no mi ka (seq ciis xel m Z R va ne li: pro fe so ri no dar xa du ri); mik ro e ko no mi ka (seq ci is xel m Z R va ne li: pro fe so ri eTer xara iS vi li); sa er Ta So ri so eko no mi ka (seq ci is xel m Z R va ne li: aka de mi ko si, pro fe so ri av Tan dil si la ga Ze); regi o nu li eko no mi ka (seq ci is xel m Z Rva ne li: pro fe so ri eTer xa ra iS vili); sta tis ti ka, (seq ci is xel m Z R vane li: pro fe so ri si mon ge laS vi li); aR ric x va, au di ti, ana li zi (seq ci is xel m Z R va ne li: pro fe so ri le van saba u ri), mar ke tin gi (seq ci is xel m Z Rva ne li: pro fe so ri nug zar To dua); me nej men ti (seq ci is xel m Z R va ne li: pro fe so ri da viT nar ma nia); tu riz mi (seq ci is xel m Z R va ne li: pro fe so ri io seb xe laS vi li); fi nan se bi, sa ban ko saq me (seq ci is xel m Z R va ne li: pro feso ri irak li kov za na Ze) da in for maci u li teq no lo gi e bi (seq ci is xel m ZR va ne li: pro fe so ri de mur si Wi na va).
ple na ru li sxdo ma gax s na eko nomi ki sa da biz ne sis fa kul te tis dekan ma, pro fe sor ma gi or gi Ra Ra niZem, ro mel mac aR niS na, rom wle vande li kon fe ren cia eZ R v ne ba Tsuis 100 wlis iu bi les.
`sa er Ta So ri so sa mec ni e ro konfe ren ci a ze war mod ge nil naS romeb Si aq tu a lu ri da prob le mu ri sa kiT xe bia gan xi lu li. glo ba li zacia aris pro ce si, ro me lic Se uqce vad xa si aTs ata rebs. sam wu xa rod, qar Tul sa zo ga do e ba Si aris iseTi mo saz re be bi, rom jo bia ra Rac mo a ru li, sxva qvey ni dan mo su li ide e biT vi saz r do oT, ma Sin, ro desac qar T vel eko no mis tebs aqvT is praq ti ku li cod na, rac au ci le belia swo ri ga daw y ve ti le be bis mi saRe bad. Za li an rTu lia kon k re tu li re cep tis Seq m na. Cven un da avi RoT glo ba li za ci is gan maq si ma lu rad is upi ra te so ba, ra sac is iZ le va da Se vam ci roT is saf r T xe e bi, ra sac glo ba li za cia qmnis. ama Si ki fasda u de be li wvli lis Se ta na Se uZ lia qar T vel eko no mis tebs~, _ ga nac xa da Tsuis eko no mi ki sa da biz ne sis fakul te tis de kan ma gi or gi Ra Ra ni Zem.
`es sa kiT xe bi aq tu a lu ria ara mar to sa qar T ve los T vis, ara med mTe li msof li os T vis. glo ba li zaci is da ev ro in teg ra ci is gza ze saqar T ve los mniS v ne lo va ni na bi je bi aqvs ga da sad g me li da, Se sa ba mi sad, Cve ni mec ni e re bis re ko men da ci ebs da mec ni e rul mid go mebs di di mniS v nelo ba aqvs, ra Ta sa qar T ve lom Rirse u li ad gi li da i ka vos am mi marTu le biT. kon fe ren ci is mu Sa o ba Si mo na wi le o bas iRe ben uc xo e li mom xse ne blebic, rac niS navs, rom mim di
na re pro ce se bi maT T vi sac sa in te resoa. ase ve mniS v ne lo va nia qar T ve li ko le ge bis mo saz re be bic~, _ ga nacxa da Tsuis kan c ler ma nu nu ov si ani ko vam.
kon fe ren ci a ze mi sa sal me be li sit y viT ga mo vi da sa qar T ve los parla men tis dar gob ri vi eko no mi ki sa da eko no mi ku ri po li ti kis ko mi tetis Tav m j do ma re ro man ka ku lia. misi TqmiT, ̀ msof li o Si uk ve aRa ra vin ma lavs, rom glo ba li za cia ar iyo mxo lod po zi ti u ri Se de ge bis momta ni, ro mel mac ga mo iw via ka pi ta lis kon cen t ra cia im su bi eq te bis xel Si, vinc ise dac flob da did ka pi tals da ase ve, gar k ve ul wi lad, ga Ra ribe bis ten den ci eb sac Se uw yo xe li. ami tom ise Ti mas S ta bis mqo ne qveyne bi saT vis, ro go ric Cven varT, es ga mow ve ve bi or ma gad mZaf rad dgas. Za li an mZi med mo sa Zeb nia oq ros Sua le di. sa qar T ve lo ar aris pir veli qve ya na, vinc am ga mow ve vis wi na Se dgas. sa er Ta So ri so ga moc di le ba am Te mas Tan mi mar Te biT mniS v ne lo vania, ra Ta Cven Cvens kon k re tul xedveb Si Ca mov ya lib deT.
glo ba li za cia mniS v ne lo va nia Cve ni qvey nis T vis, ro me lic Ria ekono mi kis prin ci pe biT cdi lobs ga navi Ta ros qvey nis eko no mi ka. sa er To msof lio glo ba lu ri pro ce se bis gaT va lis wi ne bis ga re Se ar ar se bobs erov nu li eko no mi kis prog re si. amitom, glo ba lur ka non zo mi e re ba Ta Sec no ba, ma Ti gaT va lis wi ne ba qveynis eko no mi ku ri gan vi Ta re bis proces Si gan sa kuT re biT mniS v ne lo va nia ise Ti sa xel m wi fo e bis T vis, ro goric Cve ni qve ya naa.
ase ve uda voa, rom glo ba li zaci is pro ce si mo i cavs ro gorc pozi ti ur, ase ve ne ga ti ur mxa re ebs. glo ba li za ci is ne ga ti ur mxa re ze sa ub ri sas ga mo i ye ne ben am g var msjelo bas: glo ba li za cia xels uw yobs erov nu li iden to bis Se sus te bas da ga er T sa xov ne bas. cxa dia, prob le ma axa li ar aris da msof lio di di xa nia mix v da imas, rom gan sa kuT re buli dam ca vi me qa niz me bis ga re Se iseTi mas S ta bis ereb ma, ro go ric Cven varT, Se iZ le ba se ri o zu li zi a ni mi i Ron. am de nad, Cve ni val de bu le
baa, is dac vi Ti me qa niz me bi ava moq medoT, rom le bic ev ro pul qvey neb Sia Se mu Sa ve bu li, ro me lic xels Se uwyobs glo ba li za ci is pro ce sis ganvi Ta re ba sa da swo rad war mar T vas~, _ aR niS na ro man ka ku li am.
Tsuis pro fe so ris el gu ja meqva biS vi lis gan c xa de biT, mi sa sal mebe lia, rom sa er Ta So ri so kon fe rencia Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver sitet Si tra di ci ad iq ca: `sa kiT xe bi, ro me lic am kon fe ren ci a ze ga mo dis, ara mar to sa qar T ve lo Si, msof lio Sic aq tu a lu ria. ga su li sa u kunis 90ia ni wle bi dan mo yo le bu li, glo ba li za cia msof li os gan vi Tare bis mi mar Tu le bis mTa var gan msaz R v rel faq to rad iq ca, ro me lic aq ti ur ze gav le nas ax dens so ci u mis yve la mxa re ze. glo ba li za cia rTuli da kom p leq su ri fe no me nia da mi si Ses wav la sxva das x va mec ni e rebis Za lis x me vis ga er Ti a ne bas mo iTxovs. am pro ces Si gan sa kuT re bu li ad gi li uka via eko no mi kur da biznes mec ni e re bebs, vi na i dan, zo ga dad, glo ba li za ci is sa fuZ ve li da qvakuT xe di eko no mi kis glo ba li za ci aa.
amas Ta na ve, dRes glo ba li za cia or le sul max vils wa a gavs, rac imaSi ga mo i xa te ba, rom mis moq me de bas mo aqvs ro gorc po zi ti u ri, ise nega ti u ri Se de ge bi. Ta na med ro ve piro beb Si glo ba li za ci is wi na aR m degob riv xa si aT ze yu rad Re bas amaxvi le ben msof li os wam y va ni mec ni ere bi. ama ze isa ub ra ga e ros se si a ze glo ba li za ci is med ro Se qvey nis _ aSSis pre zi den t ma do nald tram p ma.
glo ba li za ci as gan sa kuT re bu li mniS v ne lo ba aqvs Cve ni qvey nis T vis. si tu a ci is sir Tu le da ara or di nalo ba ima Si ga mo i xa te ba, rom dro Si er T ma neTs da em T x va ori ur Tu le si pro ce si _ qvey nis pos t ko mu nis tu ri tran s for ma cia da glo ba li za ci is pro ces Si qvey nis eko no mi kis Car T va. aseT pi ro beb Si pri o ri te tul amoca nas war mo ad gens ise Ti eko no mi kuri po li ti kis war mar T va, ro me lic Se saZ le bels gax dis glo ba li za ci is uar yo fi Ti mxa re e bis maq si ma lur ne it ra li ze bas da da de bi Ti Se de gebis ga mo ye ne bas qvey nis eko no mi kur da so ci a lur gan vi Ta re ba Si. vfiq
rob, swo red am sa kiT xeb ze iq ne ba ga max vi le bu li yu rad Re ba kon fe renci is mo na wi le Ta ga mos v leb Si~.
Tsuis pro fe sor ma, aka de mi kos ma vla di mer pa pa vam mad lo ba ga da u xada kon fe ren ci is or ga ni za to rebs, yve la mo na wi les da ime di ga moT q va, rom es tra di cia sa mo mav lo dac gagr Zel de ba. man wa i kiT xa sa in te re so mox se ne ba Te ma ze: `sa qar T ve los ekono mi ku ri mo de li: sa mom x ma reb lo pa ra doq si da `tu ris tu li xa fan gi~, sa dac man xaz gas miT aR niS na, rom `sa qar T ve los eko no mi ku ri mo deli efuZ ne ba ara im de nad war mo e bis, aramed mox ma re bis sti mu li re bas. 2017 wels im por ti 3,8jer aRe ma tebo da eq s ports, xo lo im por tu li pro duq te bis wi li ro gorc sa momx ma reb lo, ise sa sur sa To ka la Ta Si 80% iyo. sa qar T ve los mTav ro bisT vis pri o ri te tu li cod na ze dafuZ ne bu li eko no mi ka un da gax des. amas Tan er Tad au ci le be lia samTav ro bo xed va fo ku si re bul iq nes eko no mi kis re a lu ri seq to ris ganvi Ta re ba ze mi si in dus t ri a li za ciis gziT~ _ ga nac xa da aka de mi kos ma vla di mer pa pa vam, ro mel mac sa qar Tve lo Si tu riz mis gan vi Ta re bis sain te re so xed va war mo ad gi na. `mTava ria, rom eko no mi kis mxo lod es dar gi ar iyos qvey nis eko no mi kuri po li ti kis T vis pri o ri te tu li, rad gan au ci le be lia gan vi Tar des eko no mi kis re a lu ri seq to ri da, ma Sin, tu riz mi sa qar T ve lo Si marT lac gax de ba war mo e bis ga far Toe bis ma moZ ra ve be li Za la. am ar gumen tis ga sam ya reb lad sak ma ri sia ga vix se noT ise Ti cno bi li tu ristu li qvey ne bi, ro go ri caa, ma ga liTad, Sve i ca ria, saf ran ge Ti, di di bri ta ne Ti Tu aSS, rom le bic ara mar to tu ris tu li qvey ne bia, ara med eko no mi ku ri seq to ris gan vi Ta re bis mra val fe rov ne bi Tac ga mo ir Ce vi an, ris ga moc isi ni ga ne kuT v ne bi an ganvi Ta re bu li eko no mi kis mqo ne qvey nebis ricxvs~, _ aR niS na aka de mi kos ma vla di mer pa pa vam.
kon fe ren ci is ple na rul sxdo maze mox se ne biT ga mo vi da li lis (safran ge Ti) ka To li ku ri uni ver si tetis pro fe so ri ve ro ni ka flam bardi (Te ma: `eko no mi ku ri mdgo ma re o ba saf ran geT sa da ev ro kav Sir Si~). naSrom Si gan xi lu li iyo mov le ne bi, rom le bic war moS va glo ba li za ci is pro ces ma, ase ve is sa kiT xe bic, romle bic ga mow ve vad rCe ba qvey ne bis in teg ra ci is pro ces Si.
ad gi lob riv TviT mar T ve lo beb Si Ta na med ro ve sa ja ro mar T vis Zi riTa di ga mow ve ve bis Se sa xeb isa ub ra rJeS Co vis (po lo ne Ti) teq no lo gi uri uni ver si te tis pro fe sor ma ia cek stro i nim.
ple na rul sxdo ma ze mox se ne biT ga mo vi da va dim het ma nis sa xe lo bis ki e vis erov nu li eko no mi ku ri univer si te tis aso ci re bu li pro fe sori ta ti a na so bo le va (Te ma: in te leqtu a lu ri sa kuT re bis mar T va glo balu ri teq no lo gi u ri cvli le be bis kon teq s t Si~) da Tsuis pro fe so ri io seb xe laS vi li (Te ma: sa qar T ve loSi tu riz mis mdgra di gan vi Ta re bis so ci a lu ri da eko no mi ku ri ga mowve ve bi).
mom x se neb leb ma ga ni xi les mim dina re eko no mi ku ri sa kiT xe bi, glo balu ri eko no mi kis ga mow ve ve bi, ekono mi kis gan vi Ta re bis Zi ri Ta di tende ci e bi. kon fe ren cia, praq ti ku lad, yve la im sa kiTxs mo i cav da, rac ki aq tu a lu ria eko no mi ka Si bo lo peri od Si.
ple na ru li sxdo mis Sem deg konfe ren ci is mo na wi le eb ma mu Sa o ba seq ci eb Si ga nag r Zes, sa dac sa in te reso mox se ne be bi war mo ad gi nes.
konferencia
glo ba li za ci is ga mow ve ve bi eko no mi ka sa da biz nes SiTa mar da di a ni
Tbilisis universiteti
tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge
6
Ta na med ro ve me di ci nis erTer Ti aq tu a lu ri prob lema _ uro lo gi u ri ki bo _
ga ni xi les TsuSi ga mar Tul on kolo gi u ri uro lo gi is aso ci a ci is II sa er Ta So ri so kon g res ze. sa er Ta Sori so sa mec ni e ro fo rums ev ro pis, ame ri kis, kav ka si is re gi o nis, ru seTis, uk ra i nis wam y va ni, sa er Ta So risod aRi a re bu li eq s per te bi, mec nie re bi da eqi me bi es w re bod nen. praqti kos ma spe ci a lis teb ma da mec ni ereb ma uro lo gi ur ki bos Tan brZolis sxva das x va me To de bi ga ni xi les. kon g re sis Zi ri Ta di mi za ni ino va ciu ri si ax le e bis ur Ti er T ga zi a re ba da qar T ve li eqi me bis Ta na med ro ve msof lio me di ci nis gan vi Ta re bis pro ces Si Car T va gax l daT.
`kon fe ren ci a ze vu zi a rebT er Tma neTs Cvens cod nas, ga moc di le bas,
kvle vebs, gvaqvs ko la bo ra cia da vqmniT qse lebs. mo gex se ne baT, rom onko lo gi u ri sfe ro swra fad gan vi Tare ba di sfe roa me di ci nis, ro gorc Te o ri u li mid go me bis, ise praq tiku li Tval saz ri siT. maT So ri saa imu no Te ra pia. bo lo wle bia sxva dasx va si ax le e bi iner ge ba. eqi meb ma unda icod nen am axa li me To de bis Se saxeb. ase Ti in for ma ci is gac v lis T vis dRe van de li kon g re si Za li an mniS vne lo va nia~, _ aR niS na aSSis urolo gi u ri on ko lo gi is aso ci a ci is pre zi den t ma, ka li for ni is uni ver site tis uro lo gi u ri de par ta men tis Tav m j do ma rem qris to fer evan s ma.
kon g re si mul ti dis cip li nu ri gax l daT _ mas Si mo na wi le o ba mi iRes uro lo geb ma, on ko lo geb ma, radi o lo geb ma, pa Ta na to meb ma. ga ni xiles uro lo gi u ri ki bos mkur na lobis me To deb Si ar se bu li si ax le e bi _ igu lis x me ba qi rur gia, sxi vu ri Te ra pia, qi mi o Te ra pia, hor mo noTe ra pia, imu no Te ra pia da Re ro vani uj re de bis mniS v ne lo ba. sa qarT ve los on ko lo gi u ri uro lo gi is aso ci a ci is pre zi den tis, pro fe sor gu ram qa ra za naS vi lis TqmiT: `urolo gi u ri ki bos, ker Zod pros ta tis, Sar dis buS tis da Tir k m lis ki bos mkur na lo bis taq ti ka daC qa re bu lad ic v le ba uka nas k ne li de ka dis ganmav lo ba Si. ker Zod, far Tod inerge ba mul ti mo da lu ri mkur na lobis stra te gia da taq ti ka. aTo biT aTa si sa mec ni e ro sta tia eZ R v ne ba am sa kiTxs yo vel w li u rad. Se sa ba misad, dge ba au ci leb lo ba, rom eq sper te bis mi er Ca tar des am si ax le ebis swo ri ana li zi, raTa kli ni kur praq ti ka Si da i ner gos is me To de bi, ro me lic yve la ze efeq tu rad da sa ime dod uz run vel yofs ze mo aR niS nul da a va de beb Tan brZo las. am miz nis miR we va Se saZ le be lia mul ti dis cip
li nu ri sa mec ni e ro fo ru me bis orga ni ze biT, sa dac sxva das x va dar gis sa er Ta So ri sod aRi a re bu li eq s perte bi Se a ja me ben ar se bul sa mec ni e ro ino va ci ebs, sa dac gan xor ci el de ba az r Ta gac v la, dis ku si e bi. es uzrun vel yofs sa mec ni e ropraq ti kul prog ress, spe ci a lis t Ta cod nis, ga moc di le bis zrdas, prog re su li ide e bis po pu la ri za ci as da mra val sxva si ke Tes, rac sa bo loo jam Si mi mar Tu li iq ne ba Cve ni qvey nis da msof li os mo sax le o bis jan m r Te lobis ga um jo be se bis ken~.
on ko lo gi u ri uro lo gi is asoci a ci is msgav si ran gis sa er Ta Sori so kon g re si sa qar T ve lo Si pirve lad ga i mar Ta. sa mec ni e ro Ronis Zi e ba ro gorc mec ni e re bs, ase ve praq ti kos eqi mebs, stu den teb sa da re zi den tebs aZ levs Se saZ leb lo bas, rom maT uro lo gi u ri ki bos mkurna lo bis mi mar Tu le biT ar se bu li kvle ve bi, mkur na lo bis axa li strate gi e bi ga i zi a ron da sa qar T ve loSic da ner gon.
`ase Ti ti pis kon g re si me di ci na Si sa er Ta So ri so mov le naa. Tsu wels 100 wlis iu bi les ze i mobs, ami tom bev ri ase Ti sa er Ta So ri so Ro nisZi e ba aq imar Te ba, maT So ris medi ci nis mi mar Tu le bi Tac. kon g ress es w re bod nen dar gis wam y va ni spe cia lis te bi sxva das x va qvey ni dan, gadmos ces on ko lo gi ur uro lo gi a Si ar se bu li axa li miR we ve bi, ga i marTa sa in te re so dis ku si e bi. kon g re si um niS v ne lo va ne sia mo ma va li eqi mebis T vi sac, cod nis ga da ce ma stu dente bis T vis da re zi den te bis T vis am sa mec ni e ro fo ru mis erTer Ti umTav re si da niS nu le baa~, _ aR niS na Tsuis req to ris mo ad gi lem, profe sor ma aleq san d re ci ka ri Zem.
`mox se ne be bi, Zi ri Ta dad, ori mimar Tu le biT mo vis mi neT _ faq teb ze
da fuZ ne bu li uro lo gia, anu dRevan de li miR we ve bi da ino va ci e bi sa da hi po Te ze bis pir ve li ga moc da, teq s ti re ba, ap ro ba cia. mniS v ne lo vania, rom di di in te re si iyo studen te bis, re zi den te bis, axal gaz rda mec ni e re bis mxri dan~, _ aR niS na Tsuis me di ci nis fa kul te tis de kanma, pro fe sor ma di mit ri kor Za i am.
iva ne ja va xiS vi lis sa xe lo bis Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si tetSi II sa er Ta So ri so on ko lo gi uri kon g re si 26 oq tom bers ga ix s na. kon g re sis mim di na re o ba pir da pi ri tran s la ci iT ga da i ce mo da 2 vebgver d ze: mmt.ge da ga ou.ge. kon g resis spon so re bi gax l daT MMT hos pita li, iva ne ja va xiS vi lis sa xe lo bis Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te ti da So Ta rus Ta ve lis sa qar T ve los erov nu li sa mec ni e ro fon di.
on ko lo gi u ri uro lo gi is sa er Ta So ri so kon g re sinato obolaZe
19 oq tom bers iva ne ja va xiS vilis sa xe lo bis Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si tet Si
sa er Ta So ri so kon fe ren cia _ `medea, qa lu ro ba, de do ba, siy va ru li da mris xa ne ba~ ga ix s na.
kon fe ren ci is mi za ni iyo war moe Ci na Ta na med ro ve qa lis fsi qi kis yve la ze siR r mi se u li fe ne bi ojaxTan, Svi leb Tan, siy va rul Tan, samSob los Tan da mo va le o beb Tan mi si da mo ki de bu le bis Ses wav lis Ta o baze. kon fe ren ci a ze es sa kiT xi uZ vele si sam ya ros kul tu ru li fe no menis, oq ros saw mi sis mi Tis per so naJis, me de as sa xis arac no bi e ri ganzo mi le be bis kvle ve bis sa fuZ vel ze ga ni xi le bo da.
kon fe ren ci a ze mox se ne biT war s dga 15 ga mo Ce ni li fsi qo a na li ti ko si, ase ve mo ew yo Sex ved re bi da ga keTda kli ni ku ri Sem T x ve ve bis ana li zi. mo na wi le e bis T vis ga i mar Ta re Ji sor za za xal va Sis fil mis `na me~s Cve neba da gan xil va, ase ve per for man si _ `coc xa li xe lov ne ba~.
kon fe ren ci is par t ni o re bi iyv nen: IPA sa er Ta So ri so fsi qo a nali ti ku ri aso ci a ci is ko mi te ti _ qa le bi da fsi qo a na li zi; sa qar T velos fsi qo a na li ti ku ri fsi qo Te rapi is sa zo ga do e ba; iva ne ja va xiS vilis sa xe lo bis Tbi li sis sa xel m wifo uni ver si te ti.
kon fe ren ci is gax s nas Tsuis reqto ri gi or gi Sar va Si Ze, fsi qo logi i sa da ga naT le bis mec ni e re ba Ta fa kul te tis de ka ni Ta mar ga go Si Ze, sa er Ta So ri so fsi qo a na li ti ku ri aso ci a ci is wev ri xa Tu na iva niS vili, qar T ve li da uc xo e li fsi qo ana li ti ko se bi es w re bod nen.
Tsuis fsi qo lo gi i sa da ga naTle bis mec ni e re ba Ta fa kul te tis deka nis Ta mar ga go Si Zis TqmiT, msgavsi fsi qo a na li ti ku ri kvle ve bi er Ti pe ri o di mi Zi ne bu li iyo da kar gia, rom dRes isev tar de ba. `kon fe rencia sa er Ta So ri so fsi qo a na li ti kuri aso ci a ci is, sa qar T ve los fsi qoa na li ti ku ri aso ci a ci is da Tbi lisis sa xel m wi fo uni ver si te tis erTob li vi Za lis x me viT ga i mar Ta da is, pir vel rig Si, Cvens arac no bi ers exe ba, imas, ra sac Cven ver vac no bi erebT. as peq te bi: de do ba, me uR le o ba, par t ni o ro ba, mig ra cia, trav ma tuli ga moc di le ba _ ase Ti mov le nebis Ses wav las da im ada mi a neb isTvis dax ma re bas, vi sac Se iZ le ba hqon des se ri o zu li prob le me bi, miz nad isaxavs swo red es kon fe ren cia~, _ aRniS na de kan ma.
sa er Ta So ri so fsi qo a na li ti kuri aso ci a ci is wev ris xa Tu na ivaniS vi lis gan c xa de biT, kon fe ren cia sa qar T ve lo Si fsi qo a na li zi sa da fsi qo Te ra pi is gan vi Ta re bis T vis Za
li an mniS v ne lo va nia. `dRe van de li kon fe ren ci is mniS v ne lo ba imiT gani saz R v re ba, rom Za li an di di xa nia am de ni fsi qo a na li ti ko si sa qar T velo Si ar Sek re bi la. es aris di di fo ru mi, ro me lic Za li an ga am didrebs qar Tul fsi qo lo gi as, fsi qoTe ra pi as da ime di maqvs, rom uc xo eli ko le ge bi bevrs wa i Re ben aqe dan~, _ ga nac xa da xa Tu na iva niS vil ma.
sa er Ta So ri so fsi qo a na li ti ku ri or ga ni za ci is _ `qa le bi da fsi qoa na li zi~ _ pre zi den tis, ger t ru da Sle zin ge ris in for ma ci iT, kon feren ci is mi za nia qal sa da ma ma kacs, qal sa da bavSvs So ris ur Ti er Tobe bis gaZ li e re ba. `vfiq rob, mniS v nelo va nia fsi qo a na li ti kis gav r ce leba, ra Ta am mi mar Tu le biT swav la Si, tre nin geb ze si a rul Si axal gaz r da qa lebs mxa ri da vu Wi roT. un da moxdes qal Ta mdgo ma re o bis fo ku si re ba sa qar T ve lo sa da mis msgavs qvey neb Si. Cven un da ga va ke ToT Ria fsi qo a na liti ku ri sa ub re bi qal Ta sa kiT xeb ze. cxa dia, mxo lod qa li ar aris mniSv ne lo va ni, mag ram es mxo lod da sawyi sia. es aris pir ve li kon fe ren cia, Cven gveq ne ba ki dev me ti kon fe ren ci ebi aR mo sav leT ev ro pa Si~, _ ga nac xada or ga ni za ci is pre zi den t ma.
ger ma nel ma fsi qo a na li ti kos ma ma ri a na le i zin ger boh le ber ma imedi ga moT q va, rom kon fe ren cia produq ti u li iq ne ba. `mniS v ne lo va nia, rom sa qar T ve lo Si tar de ba es konfe ren cia, rad gan Cven yve lam vi ciT me dea, ro me lic aR mo sav leT kultu ris erTer Ti yve la ze cno bi li fi gu raa. nam d vi lad mSve ni e ria, rom Cven Ca mo ve diT aq sa qar T ve lo Si, sai da nac me dea mo dis da Cven vxvde
biT aqa ur ko le gebs. uni ver si tetSi vxvde biT axal Ta o bas da gvaqvs msje lo bis Se saZ leb lo ba~, _ aR niSna fsi qo a na li ti kos ma.
kon fe ren ci a Si mo na wi le o bas iReb d nen fsi qo Te ra pev te bi da studen te bi sa qar T ve lo dan, ger ma ni i dan, av s t ri i dan, ita li i dan, saf ran ge Tidan, di di bri ta ne Ti dan, Ce xe Ti dan, uk ra i ni dan, aSSdan, ru se Ti dan, irani dan, Tur qe Ti dan, lat vi i dan, xorva ti i dan, ni der lan de bi dan, fi ne Tidan, is ra e li dan.
msgav si mas S ta bis pro eq ti, ro melic arac no bi e ris Ses wav las eZ R v neba, sa qar T ve lo Si 1979 wlis Sem deg ar Ca ta re bu la.
Tsuis sa zo ga do e bas Tan
ur Ti er To bis de par ta men ti
me dea: qa lu ro ba, de do ba, siy va ru li da mris xa ne ba
konferencia
Tbilisisuniversiteti
tsunewspaper @ tsu.gewww.tsu.ge
7
axa lisa u ni ver si te toga mo ce me bifran k fur t Si
Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si teti fran k fur tis wig nis fes ti va lis me o re dRes axa li ga mo ce me biT war s dga. So Ta rus Ta ve lis ̀ vef xis t ya os nis~, sul xansa ba or be li a nis `sib r Z nesicru i sas~ da `gil ga me Si a nis~ mi xa ko wereT li se u li ger ma nu li Tar g ma ne bi, qar Tulxe Tu ri leq si ko ni da `zaf xulis mok le Ra me~ (Su me ru li, aqa du ri da xe Tu ri loc ve bis da him ne bis qarTu li Tar g ma ni) Tsuis pro fe so reb ma ni no sam so ni am da iri ne ta tiS vil ma wa rad gi nes.
ni no sam so ni am mec ni e re ba sa da lite ra tu ra Si mi xa ko we reT lis mniS vne lo van rol ze isa ub ra da aR niS na, rom `mi xe il we re Te li Se dis gil game Sis epo sis mTar g m nelgam Sif v rel Ta msof lio sa me ul Si. mxo lod msof lio eli ta rul uni ver si te tebs aqvT pirve lad ga Sif ru li gil ga me Sis epo si. Cve ni dar gis da ma ar se bels _ mi xa ko we re Tels ekuT v nis, ase ve, `sib r Z nesic ru i sas~ da `vef xis t ya os nis~ Zali an ma Ra li do nis Tar g ma ne bi, ra sac aRi a rebs yve la ger ma ne li da qar T veli mec ni e ri~.
iri ne ta tiS vi lis gan c xa de biT, qar Tulxe Tu ri leq si ko ni spe ci a lurad am ga mo fe nis T vis po lo neT Si gamo i ca. `am Tar g man ze 2006 wli dan vmuSa ob. es Cem T vis Za li an mniS v ne lo va nia, si coc x lis di di na wi li mi vuZ R ve ni am wigns. wig ni sad mi uc xo e li ko le ge bis in te re si di dia, rad gan isi ni xe Tu ris meS ve o biT ec no bi an qar Tul Se sat y visebs~, _ aR niS na Tsuis pro fe sor ma.
fes ti va lis me o re dRes fran k furtis stum re bi ga ec nen ho mi le ti ku ri Zeg le bis Tar g ma nebs. Tsuis mec ni erma so fio sar j ve la Zem Zve li qar Tu li sa su li e ro mwer lo bis uZ ve les dar gze _ ho mi le ti ka ze isa ub ra, ro me lic qris ti a no bis Se mos v lis Ta na ve gaC n da sa qar T ve lo Si da gan sa kuT re biT X-XI sa u ku ne eb Si gan vi Tar da; am pe ri od Si eq v Ti me aTo nel ma da ef rem mci rem bizan ti u ri umaR le si sa ek le sio ie rarqi is war mo mad gen le bis _ wmin da ioa ne oq ro pi ri sa da di di ka ba do ki e li ma me bis ho mi li e bis Tar g m na da iw yes. mec ni e ris sa ja ro leq cia eq v Ti me aTonels da mis mTar g m ne lo biT me Tods exe bo da.
so fio sar j ve la Zem ase ve wa rad gi na Zve li qar Tu li enis do ku men ti re bu li leq si ko ni, ro me lic V-XII sa u ku ne e bis qar Tul enas mo i cavs. `es wig ni Zve li qar Tu li enis do ku men ti re bu li leqsi ko nia da zu rab sar j ve la Ze cxov
re bis bo lom de mu Sa ob da mas ze. mi si ga mo ce mis sa Su a le ba ax la mog ve ca. am wig n Si 35000mde sit y va aris gan marte bu li da Ti To e ul leq se mas er T vis ma ga li Te bi Zve li qar Tu li enis wyaro e bi dan. es leq si ko ni aris yve la ze vrce li da faq tob ri vad mo i cavs Zveli qar Tu li enis leq si kur fons~, _ ga nac xa da so fio sar j ve la Zem.
qar Tul-ger ma nu li ur Ti er To be bi daio a ne pet ri wisTar g ma ne bifran k fur tisfes ti val ze
qar Tulger ma nu li sa mec ni e ro urTi er To be bi iyo DAADis vi cepre ziden tis, gi se nis uni ver si te tis prezi den tis, Tsuis sa pa tio doq to ris job ra to mu qer jis sa ja ro leq ciis mTa va ri Te ma fran k fur tis wig nis fes ti val ze. `Tsuis dam fuZ neb lebs mWid ro kav Si ri hqon daT ger ma nul sa mec ni e rosa gan ma naT leb lo siv r cesTan da es tra di cia dRem de grZelde ba. amis kar gi ma ga li Tia ger ma nulqar Tu li sa mec ni e ro xi di, ro me lic iu li xis cen t ri sa da Tsuis or gani ze biT yo vel w li u rad imar Te ba~, _ ga nac xa da mu qer jim. man xa zi ga us va ger ma nulqar Tul sa zaf xu lo sko las, ro me lic axal gaz r de bis T vis sa u ke Teso sa Su a le bas war mo ad gens sa er TaSo ri so kon taq te bis dam ya re bis T vis. mu qer jis TqmiT, sa qar T ve lo ger ma niis T vis mniS v ne lo va ni par t ni o ria da ger ma nulqar Tu li Ta nam S rom lo bis kar gi ni mu Sia `sa qar T ve los erov nuli at la si~, ro me lic ger ma ni is mxarem fran k fur tis fes ti va lis T vis gamos ca.
ama ve dRes fes ti val ze Zve li qarTu li fi lo so fi u ri kul tu ris Sesa xeb isa ub ra Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis pro fe sor ma le van gigi ne iS vil ma. man far To sa zo ga do e bas wig ni `io a ne pet ri wis pla to nu ri Teo lo gia~ wa rud gi na. `mniS v ne lo va ni iyo Zve li qar Tu li fi lo so fi u ri kul tu ris war mo Ce na. Cven XII sa u kune Si gvqon da ase Ti ma Ral xa ris xo va ni Tar g ma ni prok le si, ro me lic la Tineb ma mar to sa u ku ne na xev ris me re ga ake Tes, da ara mar to Tar g ma ni, ara med io a ne pet ri wis mi er mTe li ur Tu lesi me ta fi zi ku ri na az re vis kre a ti u li ga da mu Sa ve ba qris ti a nul kon teq s t Si~, _ aR niS na le van gi gi ne iS vil ma.
fran k fur t Si di di in te re si ga moiw via da viT maR ra Zis po e mis `ja ko mo pon tis~ ger ma nul ma Tar g man ma, ro melic 2018 wels ger ma nul ma ga mom cemlo bam Sha ker Ver lagma ga mos ca. Tar gman Si po e mis Se sa xeb Se sa va li we ri li ger ma nel po et sa da li te ra tors gert ro bert gri u nerts ekuT v nis, ro melmac fes ti val ze po e mi dan naw y ve te bi li te ra tor ni no po pi aS vil Tan erTad, Ta va dac wa i kiT xa.
sa qar T ve losat la sifran k fur tisfes ti val ze
iva ne ja va xiS vi lis sa xe lo bis Tbili sis sa xel m wi fo uni ver si tet ma, sxva Rir s Se sa niS nav da sa i u bi leo ga moce meb Tan er Tad, fran k fur tis wig nis baz ro ba ze sa qar T ve los erov nu li atla sis pir vel in g li su re no va ni ga moce ma wa rad gi na. ga mo ce ma Tsuis 100
wlis Tavs eZ R v ne ba da mi si pre zen tacia fran k fur tis wig nis baz ro ba ze gi se nis uni ver si te tis pre zi den tis job ra to mu qer jis mox se ne bis far gleb Si ga i mar Ta.
sa qar T ve los erov nu li at la si moi cavs 100ze met ru kas, gra fi keb sa da fo to ebs. igi war mo ad gens 2012 wels ga mo ce mu li qar Tu le no va ni at la sis ga da mu Sa ve bul da ga nax le bul ver sias. mas Si sa zo ga do eb ri vi ge og ra fi is Te ma tu ri ru ke bi mTli a na daa ga nax lebu li, ro mel Ta Sed ge na Sic axa li aRwe ris ma sa le bia ga mo ye ne bu li.
Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver site tis req to ris, gi or gi Sar va Si Zis gan mar te biT, ger ma ni a Si ga mo ce mu li at la si, sa dac sa qar T ve lo sa er Ta Sori sod aRi a re bul saz R v reb Sia warmod ge ni li, mniS v ne lo va ni sa mec ni e ro da sa gan ma naT leb lo re sur sia Cve ni qvey niT da in te re se bu li yve la studen ti sa da mec ni e ris T vis.
ga mo ce ma Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis va xuS ti bag ra ti o nis sa xe lo bis ge og ra fi is in s ti tu ti sa da ger ma ni is ius tus li bi xis sa xe lobis gi se nis uni ver si te tis ge og ra fi is de par ta men tis mi er mom zad da da germa nu li mxa ris Ta na da fi nan se biT ga moi ca.
pre mi er-mi nis t ri Tsu-is sten d Tan
sa qar T ve los pre mi ermi nis t r ma mamu ka bax ta Zem fran k fur tis wig nis bazro ba ze sa qar T ve los ga naT le bis, mecni e re bis, kul tu ri sa da spor tis sami nis t ros sten di mo i na xu la da, sxvadas x va ga mo ce meb Tan er Tad, Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis mra val fero van sa mec ni e ro li te ra tu ra sac gaec no. stum reb ma Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis sa xe liT war mod ge ni li 50ze me ti uni ka lu ri ga mo ce ma da aTva li e res. maT So ris, k. ka uc kis wig nis `sa qar T ve lo: glex Ta so ci alde mokra ti u li res pub li ka~ sa me no va ni Targ ma ni, v. vo i tin s kis `qar Tu li de mokra tia~, al bo mi _ `sa qar T ve los demok ra ti u li res pub li kis kul tu ris qro ni ke bi~ da sxva.
pre mi ermi nis t r Tan er Tad, sten di mo i na xu les pre mi ermi nis t ris mrCevel ma ga naT le bi sa da mec ni e re bis dar g Si mi xe il Cxen kel ma, sa qar T ve los ga naT le bis, mec ni e re bis, kul tu ri sa da spor tis mi nis t r ma mi xe il ba tiaS vil ma da mi nis t r Ta ka bi ne tis sxva wev reb ma.
me mo ran dur mifran k fur tisuni ver si tet Tan
sa mec ni e ro Ta nam S rom lo bis gaR rma ve ba da gac v li Ti prog ra me bis amoqme de ba iyo me mo ran du mis mTa va ri sakiT xe bi, ro mel sac Tbi li sis sa xel mwi fo uni ver si te tis req tor ma gi or gi Sar va Si Zem da fran k fur tis uni ver site tis pre zi den t ma bir gi ta vol f ma mo a we res xe li. xel mo we ris Ro nis Zie bas ger ma ni a Si sa qar T ve los ge ne ralu ri kon su li io seb Cxik viS vi li esw re bo da.
Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver site ti da fran k fur tis uni ver si te ti wle bia na yo fi e rad Ta nam S rom lo ben. axa li Se Tan x me bis sa fuZ vel ze or univer si tets So ris Ta nam S rom lo ba eTno lo giaeT nog ra fi i sa da cif ru li hu ma ni ta ri is mi mar Tu le bi Tac gaZ lier de ba.
Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si tetis req to ris gi or gi Sar va Si Zis ganc xa de biT, fran k fur tis uni ver si te ti Tsuis di di xnis par t ni o ria, Ta namS rom lo bis for ma li ze ba ki kar gi wina pi ro ba iq ne ba er Tob li vi kvle ve bis wa xa li se bis T vis. `me mo ran dums xe li mo e we ra fran k fur tis wig nis baz robis pa ra le lu rad. bev ri mec ni e ri, ro me lic Ta nam S rom lobs fran k furtis uni ver si tet Tan, baz ro ba ze warmo ad gens ger ma nel ko le geb Tan er Tobliv kvle vebs. es aris kar gi sa Su a le ba, ev ro pas Se vax se noT, rom Cvenc ev ro pele bi varT da sa qar T ve lo Si mec ni ere ba kar gad aris gan vi Ta re bu li~, _ aR niS na req tor ma.
me mo ran du mis gar da, xe li mo e wera ram de ni me xel Sek ru le bas, ro me lic stu den te bis, maT So ris, doq to ran tebis gac v liT prog ra meb Si mo na wi le obas da kvle veb Si aq ti ur Car T vas iTva lis wi nebs. `es Se Tan x me ba aris CarCo xel Sek ru le ba, ro me lic gvaZ levs Ta nam S rom lo bis gaR r ma ve bis sa Su ale bas, amas Tan, stu den tebs da pro feso rebs er Tob liv sa mec ni e ro saq mi ano ba Si mo na wi le o bis Se saZ leb lo ba mi e ce maT~, _ ga nac xa da fran k fur tis uni ver si te tis pre zi den t ma bir gi ta vol f ma.
uni ver si te tis mi er war mod ge nili prog ra mis Se fa se bi sas, req tor ma gi or gi Sar va Si Zem gan mar ta, rom aRniS nu li prog ra ma sa er Ta So ri so masS ta biT gaz r dis qar Tul sa mec ni e ro li te ra tu ra ze xel mi saw v do mo bas da xels Se uw yobs sa mec ni e ro sa zo ga do e
frankfurtis wignis festivalzeTbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te ti fran k fur tis
wig nis fes ti val ze mra val fe ro va ni prog ra miT war s d ga
gv. 8
Tbilisis universiteti
tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge
8
ba sa Tu stu den teb Si qar Tu li sa mecni e ro miR we ve bis po pu la ri za ci as.
`vef xis t ya os nis~ kiT x vis ma ra To ni fran k fur tisfes ti val ze
iva ne ja va xiS vi lis sa xe lo bis Tbili sis sa xel m wi fo uni ver si te tis prog ra ma fran k fur tis 2018 wlis wig nis baz ro ba ze `vef xis t ya os nis~ kiT x vis ma ra To niT sa ze i mod das rulda. Ro nis Zi e ba Tbi li sis sa xel m wifo uni ver si te ti sa da fran k fur tis uni ver si te tis er Tob li vi pro eq tia, rom lis far g leb Sic sxva das x va erovne bis stu den teb ma So Ta rus Ta ve lis uk v da vi po e ma 50 ena ze wa i kiT xes. es iyo ma ra To nis sa de mon s t ra cio versia, ro me lic 2018 wlis iv nis Si frank fur tis uni ver si tet Si ga i mar Ta da mTe li dRis gan mav lo ba Si ori univer si te tis stu den te bi `vef xis t yao sans~ sxva das x va ena ze, maT So ris ger ma nu lad, in g li su rad, af xa zu rad, ia po nu rad, ko re u lad, CeC nu rad, portu ga li u rad, uk ra i nu lad, osu rad, som xu rad da azer ba i ja nu lad kiT xulob d nen.
Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si tetis req to ris gi or gi Sar va Si Zis gan
c xa de biT, ma ra To ni Za li an STam beWda vi iyo. `vef xis t ya o sa ni 50ze met ena zea Tar g m ni li da dRem de msof lios xal xe bi aR ta ce bu li ari an rus Tave lis po e zi iT, mi si fi lo so fi i Ta da xed viT. swo red es iyo yve la ze mTa vari gzav ni li, ro me lic fran k fur tis fes ti val ze un da gaJ Re re bu li yo: Cven varT udi de si kul tu ris war mo mad genle bi da Ta nas wo ruf le bi a ni ne bis mi er kul tu rul siv r ce Si, maT So ris, rasak vir ve lia, mSob li ur ev ro pul sivr ce Si~, _ aR niS na gi or gi Sar va Si Zem.
war mod ge ni li pro eq ti ara mxolod li te ra tu ru li Ri re bu le bi saa, ara med mas sa mec ni e ro mniS v ne lo bac ga aC nia. ma ra To nis mom za de bis proces Si pro eq tis sa mec ni e ro jguf ma Tar g ma ne bis da mu Sa ve ba teq s tis da para le le bis miz niT ga na xor ci e la. 50
ena ze wa kiT xu li po e mis frag men te bi pa ra le lu rad ek ran ze ger ma nul ena ze ga di o da.
pro eq tis av to ris, fran k fur tis uni ver si te tis pro fe so ris ma na na TandaS vi lis az riT, fran k fur tis fes tiva li war mo ud ge ne li iyo So Ta rusTa ve lis po e mis ga re Se. mi si ve TqmiT, `es ar aris mxo lod li te ra tu ru li kiT x va. es aris Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis da fran k fur tis univer si te tis Ta nam S rom lo ba aka de mi ur do ne ze, rad gan `vef xis t ya os nis~ kiTx vis ma ra Ton Si er Tad mo na wi le ob dnen ori uni ver si te tis stu den te bi~. ma na na Tan daS vi lis in for ma ci iT, moma va li sas wav lo wli dan Tsusa da fran k fur tis uni ver si tets So ris xel mo we ri li me mo ran du mis sa fuZ velze da geg mi lia sa er Ta So ri so stu den
tu ri pro eq tis _ `vef xis t ya os nis~
pa ra le lu ri kor pu si~ gan xor ci e le ba,
ro mel Sic pro eq t Si mo na wi le stu den
te bi Ca er T ve bi an, rac maT sa er Ta So
ri so sa mec ni e ro siv r ce Si in teg ra ci
as Se uw yobs xels.
ma ra To nis mo na wi le Tsuis stu
den tis el vi na ab du la e vas T vis ma ra
Ton Si mo na wi le o bas or ma gi dat vir T
va hqon da. `me var af xa ze Ti dan, ami tom
ma ra Ton Si af xa zu ri enis war d ge na
or ma gad sa pa su xis m geb lo da Zvir fa
si iyo. amiT min do da, xma mi mew v di na
Ce mi Ta na to le bis T vis af xa zeT Si~, _
ga nac xa da man.
qar Tu li li te ra tu ris Se dev ri
_ So Ta rus Ta ve lis `vef xis t ya o sa ni~
pir ve lad me19e sa u ku ne Si iTar g m na
ev ro pul ena ze _ ger ma ne li mwer lis,
pub li cis tis da mTar g m ne lis ar tur
la is tis mi er. `vef xis t ya os nis~ aR
niS nul ma Tar g man ma, ro me lic man
188587 wleb Si Se as ru la ilia Wav Wa
va Zi sa da iva ne ma Ca be lis dax ma re biT,
gza ga uk va la rus Ta ve lis uk v dav po e
mas ev ro pe li mkiT x ve li sa ken. am dro
i dan mo yo le bu li, ara er Ti Tar g ma ni
Ses rul da msof li os 50ze met ena ze.
`vef xis t ya os nis~ kiT x vis ma ra To
ni iva ne ja va xiS vi lis sa xe lo bis Tbi
li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis 100
wlis iu bi les mi eZ R v na.
mo am za da ma ia to ra ZemTsuis sa zo ga do e bas Tanur Ti er To bis ma sa leb ze
day r d no biT
frankfurtis wignis festivalze
me-7 gv-dan
Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te ti fran k fur tis
wig nis fes ti val ze mra val fe ro va ni prog ra miT war s d ga
Tsuis li te ra tu ris in s ti tutis di req to ris, pro fe sor ir ma ra ti a nis in for ma ci iT,
qar Tu li li te ra tu ra msof li os wina Se sak ma od mas S ta bu rad da Rir seu lad war mo Cin da, qar Tu li sa mec nie ro li te ra tu ris sten d ma ki, ro melic im siv r ce Si iyo gan Tav se bu li, sa dac sxva qvey ne bis sa mec ni e ro naSro me bi iyo war mod ge ni li, im Ta viT ve di di in te re si ga mo iw via.
`fes ti val ze sa qar T ve los mxri dan sxva das x va in s ti tu ci e bi mo na wi le obd nen, Tum ca er T m niS v ne lov nad Se iZle ba iT q vas, rom Tbi li sis sa xel mwi fo uni ver si tets wam y va ni po zi cia hqon da. pre zen ta ci e bi, ro me lic kargad iyo or ga ni ze bu li, Cven ma mec ni ereb ma Ria sce na ze war mo ad gi nes. sa sia mov noa is faq tic, rom yo vel d Ri urad vxe dav diT _ ro gor iz r de bo da in te re si qar Tu li sa mec ni e ro li tera tu riT da in te re se bu li mkiT x ve lis mxri dan~, _ am bobs ir ma ra ti a ni.
Tsuis li te ra tu ris in s ti tu tis di req tor ma, pro fe sor ma ir ma ra tian ma fran k fur tis wig nis baz ro ba ze ori wig ni _ `qar Tu li mwer lo ba da msof lio li te ra tu ru li pro ce si~ da `ese e bi qar Tul li te ra tu ra ze~ _ wa rad gi na. wig ne bis pre zen ta ci as Tsuis req to ri gi or gi Sar va Si Ze wa ruZ R va.
aR sa niS na via, rom ir ma ra ti anis wig ni `qar Tu li mwer lo ba da msof lio li te ra tu ru li pro ce si~ Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si tetis ga mom cem lo bam or jer _ 2015 da 2018 wels ga mos ca, 2018 wel s ve, ga mom cem lo ba Si pe ter lang wig nis ing li su ri ver sia da i beW da, rac qarT ve li mec ni e ris uda od did warma te bad un da Ca iT va los. `Cem T vis di di pa ti vi iyo is faq ti, rom aseTi pres ti Ju li aka de mi u ri ga momcem lo ba, ro me lic wle bis man Zil ze
msof lio sa mec ni e ro ga mom cem lo
be bis pir vel xu Te ul Si Se dis, Ce mi
naS ro miT da in te res da. ga mom cem lo
bas Tan mu Sa o ba or wel ze met xans
gag r Zel da. pir vel etap ze wig n ma ga
i a ra e.w. `brma re cen zi re bis~ xan
g r Z li vi pro ce du ra da, da de bi Ti
das k v nis Sem deg, da iw yo ara nak leb
xan g r Z li vi sa re daq cio sa mu Sa o e bi.
mxo lod amis Sem deg wig n ma dRis si
naT le ixi la. am wig n Si Se su li ma
sa la mkiT x vels sa Su a le bas aZ levs
_ Tva li mi a dev nos da Ta vad ga
mo i ta nos das k v ne bi _ Tu ra ad gi
li uWi ravs qar Tul mwer lo bas da
ro go ria mi si Car Tu lo ba msof lio
li te ra tu rul pro ces Si; ra tom Se
iZ le ba iyos sa in te re so mi si gac no
ba msof lio sa mec ni e ro wre e bis T vis
da mkiT x ve lis T vis; ra mi i Ro Ta
vad sa er Ta So ri so li te ra tu ru li
pro ce se bi dan da, rac mTa va ria, ras
gas cem da Ta vad sa er Ta So ri so li
te ra tu ru li pro ce se bis Sev se bi sa
da ga um jo be se bis miz niT~, _ am bobs
ir ma ra ti a ni.
ro gorc mec ni e ri gviambobs, wig
n ze mu Sa o bis pro ce si uaR re sad sa
in te re so da sa pa su xis m geb lo iyo,
kvle vis Se degs ki di di mniS v ne lo ba
hqon da im kuT xiT, rom Ca ta re bul
ma sa mu Sa om aC ve na: qar Tu li li te
ra tu ris ga az re bis ga re Se msof lio
li te ra tu ru li ru qis das ru le ba
war mo ud ge ne lia. av to ris in for ma
ci iT, wig n Si sa u ba ria _ Tu ro gor
xde bo da qar Tu li li te ra tu ru li
na ci o na lu ri ka no nis Ca mo ya li be ba;
ra fa ze bi ga i a ra am ka non ma; ra kul
tu ru li mo de le bis pi ro beb Si mo ux
da ar se bo ba da sxva. `wig ni, pir vel
rig Si, fa ravs Te o ri ul prob le mebs,
ro me lic ukav Sir de ba qar Tul li
te ra tu rul ka nons, qar Tu li li te
ra tu ris pe ri o di za ci as, kul tu rul
mo de leb Tan mis da mo ki de bu le bas,
me o re mxriv, is ga ni xi lavs qar Tul
li te ra tu rul is to ri as da sa ba mi dan
Ta na med ro ve pro ce se bam de. wig n Si
das mu li ara er Ti sa kiT xi, ise ve ro
gorc kvle vis me To do lo gia, si ax les
war mo ad gens qar Tul li te ra tu raT m
cod ne o biT siv r ce Si. swo red am sakiT xeb ze ga va max vi le yu rad Re ba wignis pre zen ta ci a ze. sa si a mov noa, rom msme nel ma au di to ri am kar gad mi i Ro wig nis war d gi ne ba. Cem T vis gan sa kuTre biT mniS v ne lo va nia is faq ti, rom wig ni Ta vi dan ve aR moC n da Car Tu li me gap ro eq t Si: `msof lio li te ra tura dRes~. am ti pis naS ro me bi ev ro puli qvey nis ram de ni me ena zea da we ri li da qar Tul ma mwer lo ba mac Se a bi ja am as pa rez ze~, _ aR niS na ir ma ra ti an ma.
fran k fur ti dan dab ru ne bis Sem deg mec ni er ma uk ve mi i Ro we ri li ga mom cemlo bis gan pe ter lang, sa dac aR niS nu lia, rom wig n ze moT xov na dRi Tid Re iz rde ba. fes ti val ze ir ma ra ti a nis me o re wig nis _ `ese e bi qar Tul mwer lo ba ze~ pre zen ta ci ac ga i mar Ta. `am wig nis dabeW d va Cem T vi sac ki di di si ur p ri zi iyo~, _ aR niS navs ir ma ra ti a ni. krebul Si Se su lia ram de ni me es se qar Tul mwer lo ba ze da mis WeS ma ri tad di ad war mo mad gen leb ze. maT So ris: mi xe il ja va xiS vil ze, aleq san d re yaz beg ze, ilia Wav Wa va Ze ze, re zo ina niS vil ze da sxv. wig n Si qar T ve li mwer le bis Se moqme de ba sul sxva ra kur siT aris war moCe ni li, maT So ris _ mi xe il ja va xiSvi lis `ja yos xiz ne bi~.
mo ma val Si mec ni e ri am cik lis gag r Ze le ba sac geg mavs. `am wig nebis war d ge na er T g va ri ga mo xa tu lebaa, Tu ra pro ce se bi mim di na re obs dRes qar Tul li te ra tu raT m cod neo bis gan vi Ta re bis kuT xiT. Ce mi azriT, qar Tu li li te ra tu raT m cod neo ba un da iyos qar Tu li mwer lo bis in ter na ci o na li za ci a ze ori en ti rebu li. mes mis, rom es qar T ve li mecni e re bi saT vis se ri o zu li ga mow ve vaa, mag ram dRes uk ve aRa raa sa da vo, rom kul tu ra Ri re bu lia mxo lod dia lo gis pro ces Si. ami tom, au ci lebe lia, ise Ti di di li te ra tu ru li mem k vid re o ba, ro go ric Cven gvaqvs, mTe li Za lis x me viT Ca er Tos sa er TaSo ri so di a log Si~, _ am bobs ir ma ra ti a ni.
irma ratianis wignebze moTxovna dRiTidRe izrdebaSur T xia be roS vi li
Tbilisisuniversiteti
tsunewspaper @ tsu.gewww.tsu.ge
9frankfurtis wignis festivalze
fran k fur tis wig nis bazro ba ze gan sa kuT re bu li yu rad Re ba mi ip y ro wig
neb ma: `su li ko msof li os xal xTa eneb ze~ da ger ma nu le no van ma mo nog ra fi am _ `qar Tu li ganma naT leb lo ba _ sul xansa ba or be li a ni~, rom le bic av tor ma, Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver site tis hu ma ni ta rul mec ni e re ba Ta fa kul te tis sa mec ni e ro kvle vebi sa da gan vi Ta re bis sam sa xu ris Ta nam S ro mel ma, fi lo lo gi is doq tor ma ni no po pi aS vil ma warad gi na.
mo nog ra fia exe ba qar Tu li gan ma naT leb lo bis ev ro pul hori zon tebs da gan xi lu lia XVII sa u ku nis mwer le bi sa da moR va we ebis: sul xansa ba or be li a nis, vaxtang VI, da viT gu ra miS vi li sa da sxva av to re bis gan ma naT leb lu ri ten den ci e bi. rac Se e xe ba `su likos~ Tar g ma nebs, wig n Si Se su lia 20ze met ena ze Ses ru le bu li 100mde Tar g ma ni. aR sa niS na via, rom Tar g ma ne bis na wi li pir velad qvey n de ba. wig n ma ga mos v lisTa na ve di di da in te re se ba ga moiw via. ni no po pi aS vi lis wig n Si ga moq vey ne bu li Tar g ma ne bis nawi li ram de ni me dRis win li tera tu rul Jur nal Si _ Spe ci men Press _ da i beW da.
fran k fur tis wig nis baz robis STa beW di le beb sa da mis mi er war d ge nil wig neb ze gve sa ub re ba fi lo lo gi is mec ni e re ba Ta doqto ri ni no po pi aS vi li:
_ qal ba to no ni no, sa qar T ve lo in te re siT adev neb da Tvals fran kfur tis wig nis baz ro bis mim di nare o bas, mag ram sul sxvaa TviT m xilve lis mi er gad mo ce mu li am ba vi. ra STa beW di le ba da emo cia ga mog y vaT am sa ze i mo dRe e bi dan?
_ am fes ti vals Za li an di di rezo nan si aqvs mTels msof li o Si. ar me gu le ba di di ga mo ce ma da sav lur an aR mo sav lur siv r ce Si, ro me lic ar aris war mod ge ni li fran k fur tis wig nis fes ti val ze. vfiq rob, sa qarT ve lo bed ni e ria, rom fes ti va lis mas pin Ze li qve ya na iyo da mas ram deni me mniS v ne lo va ni tri bu na da eT mo.
ro gorc iciT, sa qar T ve lo warmod ge ni li iyo mas pin Ze li qvey nis pa vi li on Si, sa dac qvey nis war d ge na mox da qar Tu li an ba nis mi xed viT. es kon cef cia Cem T vis, ro gorc fi lolo gis, hu ma ni ta ris, qar Tu li eni sa da li te ra tu ris spe ci a lis tis T vis, Za li an mi sa Re bi da ga sa ge bi iyo. saqar T ve los ase ve eT mo bo da ori scena (di di da pa ta ra), sa dac mud mi vad mim di na re ob da qar T ve li av to re bis, ma Ti na Tar g m ni wig ne bi sa da im germa nu li ga mom cem le bis war d ge naprezen ta ci e bi, rom leb mac qar T ve li mwer le bi sa da po e te bis na war mo e bebi ga mos ces.
fran k fur tis wig nis fes ti val ze ig r Z no bo da, rom sa qar T ve lo iyo yvel gan _ fran k fur t Si da mTlia nad ger ma ni a Si. mo gex se ne baT, rom qu Ce bi da met ro e bic ki qar Tu li or na men te biT da an ba niT iyo ga forme bu li da yvel gan, mTels qa laq Si, qar Tu li wig ne bis po pu la ri za cia mim di na re ob da. ro de sac Ce mi ko lege bi igeb d nen, rom sa qar T ve lo dan var, ma Sin ve me kiT xe bod nen, ro mel wigns gvir Ce vo. ma Ra li iyo in te re si ga naT le bi sa da mec ni e re bis pa vi li o
nis mi marT, sa dac cno bi li ger ma neli da ev ro pe li mec ni e re bi mo di odnen da in te res de bod nen ga mo ce me biT. vfiq rob, sa qar T ve los cno ba do ba ki dev me tad ga i zar da. fran k fur tis wig nis fes ti va li swo red am mi zans em sa xu re bo da.
_ ro gor ga mo i yu re bo da Tbili sis sa xel m wi fo uni ver si te ti am fes ti val ze da ro me li ga mo ce me biT uf ro in te res de bo da dam T va li e rebe li?
_ si a ma yiT un da aRi niS nos, rom Cve ni uni ver si te ti mra val m x ri vad iyo war mod ge ni li ro gorc ga mo ceme bis, ise pre zen ta ci e bis Tval saz risiT. sa mec ni e ro ga mo ce me bis pre zenta ci ebs Zi ri Ta dad Cve ni req to ri, ba to ni gi or gi Sar va Si Ze ku ri reb da. swo red is uZ R ve bo da Tsuis wig nebis war d ge nas da Se sa va li sit y viT mi mar Tav da au di to ri as.
aR sa niS na via, rom Cve ni uni ver site tis egi diT fran k fur t Si ga i mar Ta uni ver si te tis erTer Ti kur s damTav re bu lis, cno bi li po e tis da To maR ra Zis po e mis _ `ja ko mo pon tis~ pre zen ta cia. po e ma aris Ta na med ro ve qar Tul re a lo ba ze, Tum ca is scilde ba viw ro na ci o na lur Car Co ebs da aR Z ravs msof lio prob le mebs, Se kiT x veb sa da sa kiT xebs. es po e ma sxva das x va ena ze iTar g m na da ita lia Si da jil dov da ja ko mo le o par dis pre mi iT, Tum ca, ger ma nul ena ze Targ m ni li ar iyo da es pa ti vi me da ger ma nel po ets, gert ro bert gri unerts gvxvda wi lad. po e mam di di inte re si gamoiwvia ger ma nul li te ratu rul wre eb Si da igi fran k fur t Si war mod ge ni li iyo Tbi li sis uni versi te tis egi diT.
ase ve aR sa niS na via ki dev er Ti Zali an sa in te re so se ria leq si ko ne bi sa, rom lis Sed ge na Sic Tsuis mkvlev rebi da pro fe so re bi mo na wi le ob d nen. am se ri as pi ro bi Tad da er q va `sa bas leq si ko ne bi~ da ukav Sir de ba sul xan sa bas sa xels, rad gan is iyo erTerTi pir ve li, vinc ev ro pis ken Cve ni sar k me li gaW ra.
`sa bas leq si ko ne bi~ aer Ti a nebs 10ze met leq si kons. fran k fur t Si war mod ge ni li iyo qar Tulaf xa zurin g li su ri, qar Tulosurin g li suri, fe re id nu li di a leq ti ku ri leqsi ko ni, qar Tulla zu ri leq si ko ni da sxv. aq ase ve iyo zu rab sar j vela Zis Zve li qar Tu li enis leq si koni. es ga mo ce me bi uni ver si te tis T vis da mTli a nad sa qar T ve los T vis Zali an mniS v ne lo va nia, rad ga nac enis Ses wav la, enis mec ni e ru li ana li zi leq si ko ne bi dan iw ye ba. mi si Sem d genle bi da av to re bi, ro gorc mo gax seneT, did wi lad Cve ni uni ver si te tis pro fe so re bi da mkvlev re bi ari an. leq si ko ne bi po lo nur ma aka de mi ur ma wig n ma ga mos ca da gav r ce le bis are alic di dia.
_ rac Se e xe ba Tqvens wig nebs, rome lic fran k fur t Si wa rad gi neT _ isi ni am fes t va lis T vis Se iq m na Tu uk ve ga mo ce mu li iyo da Sem deg Sear Ci es?
_ Tav da pir ve lad get y viT, rom sa qar T ve los, ro gorc mas pin Ze li qvey nis, pa vi li on Si gax l daT warmod ge ni li Ce mi da ger ma ne li po e tis gert ro bert gri u ner tis mi er 2015 wels ga mo ce mu li qar Tu li po e zi is an To lo gia ger ma nul ena ze. an To logia aer Ti a nebs 80ze met av tor sa da 300ze met leqss. is 600 gver dam dea da yve la teq s ti am ga mo ce mis T vis pir ve lad iTar g m na. es aris aka de miu ri ga mo ce ma, uZ R vis Ce mi da ba to ni gert ro bert gri u ner tis wi na sit yva o be bi. wig ni ase ve mo i cavs sqo li o
ebs, gan mar te bebs, av tor Ta sa Zi e bels da sxva. an To lo gi as er T vis kom paqt dis ki, ro mel Sic Ta na med ro ve av tore bi Ta vi anT leq sebs qar Tul ena ze kiT xu lo ben, ra Ta ger ma nel ma mkiT xvel ma mo is mi nos, Tu ro gor JRers esa Tu is leq si ori gi nal Si.
ga naT le bi sa da mec ni e re bis seq cia Si sa qar T ve lo war mod ge ni li iyo di di ga mom cem lo be bis _ mag. oq sfor dis, kem b ri jis, Else vi eris, EBS-COs da sxva sa mec ni e ro ga mo ce me bis gver diT. am seq ci a Si ga mo fe ni li iyo ro gorc qar Tu li li te ra tu ri sa da sa qar T ve los is to ri is, ase ve dargob ri vi kvle ve bic, maT So ris, Za lian sa in te re so ge og ra fi u li at la si, ro me lic Cvens uni ver si tet Tan Ta namS rom lo biT ga mo i ca. ga naT le bi sa da mec ni e re bis pa vi li on Si sxva wig nebTan er Tad ga mo fe ni li iyo af xa zu ri da osu ri wig ne bi, leq si ko ne bi, saswav lo da sa mec ni e ro ga mo ce me bi, maT So ris, Tsuis qar Tulosur ur Tier To ba Ta sa mec ni e rokvle vi Ti cen tris mi er ga mo ce mu li wig ne bi. ama ve sten d ze war mod ge ni li iyo xe lov nebaT m cod ne o bi Ti da mu si ka lu ri albo me bi, rac vi zu a lu ra dac STam beWda vad ga mo i yu re bo da. iq ve gax l daT Cve ni pro fe sormas wav leb le bis ga moce me bi sxva das x va ena ze. gan Tav s da Ce mi wig ni _ `su li ko msof li os xal x Ta eneb ze~. wig ni TsuSi da mu Sav da da mi eZ R v na aka ki we reT lis gar dac va lebi dan 100 wlis Tavs, ro me lic iu neskos egi diT aRi niS na. am wig n Si Tavmoy ri lia 20ze met ena ze na Tar g m ni aka ki we reT lis `su li ko~. mas Si Se sulia da ax lo e biT 100mde Tar g ma ni _ Ti To ena ze ram de ni me. `su li ko~, rogorc leq si, li ri ku li Jan ris erTer Ti mniS v ne lo va ni ni mu Sia. am teq st ze Seq m ni li sim Re ra ki msof li o Si Zal ze po pu la ru lia. wig ni ga a formes Cve ni uni ver si te tis ga mom cem lobis Ta nam S rom leb ma: Ta mar eb ra liZem da ni no eb ra li Zem. yve la na xa ti ori gi na lu ria da am wig nis T vis aris Seq m ni li: var di, bul bu li, sxva das xva or na men tu li ap li ka ci e bi. wig n Si Tav moy ri lia mdi da ri sa i lus t ra cio ma sa la aka ki we reT lis cxov re bi dan da Se moq me de bi dan, ase ve bar ba re (varin ka) we re Te lima Wa va ri a nis cxov rebi dan da Se moq me de bi dan. mas Si moce mu lia in for ma cia mTar g m ne le bis Se sa xeb da dar Tu li aqvs no te bic da sim Re re bic: va rin ka we reT lis nam Reri `su li ko~, ro me lic Ta vis dro ze av s t ri u li fir mis Ti xis fir fi teb ze iyo Ca we ri li; me Con gu re Ta an sam b lis _ de bi iS x ne le bis mi er Ses ru le buli; fran gu lad _ San so nis ele men tebis Sem c ve li; ger ma ne li sam xed ro e bis nam Re ri; Ci nu ri an sam b lis mi er Sesru le bu li `su li ko~ da sxva ni _ es yve la fe ri Ca mon ta Je bu lia am ga mo cema Si da no te bic aris war mod ge ni li.
am wig n Si bev ri Tar g ma ni pir velad qvey n de ba, rad gan na wils wig n ze
mu Sa o bis dros mi vak v lie sxva das xva ar qiv Si. maT So ris, qar T ve li da ru si kom po zi to re bis, po e te bi sa da mTar g m ne le bis mi er na Tar g m ni 10mde Tar g ma ni ru sul ena ze, rom le bic ar iyo ga moq vey ne bu li da xel na weris sa xiT ar se bob da. wig ni saT vis spe ci a lu rad iTar g m na da pir ve lad qvey n de ba su li ko af xa zur, ber Z nul, Tur qul, es pa nur da sxva eneb ze. am wig nis mi marT in te re si ga moT q va polo nur ma ga mom cem lo bam _ `po lonur ma aka de mi ur ma wig n ma~ da fran kfur ti saT vis ga mos ca.
bed ni e ri var, rom fran k fur tis wig nis fes ti va lis T vis da i beW da Ce mi ger ma nu le no va ni mo nog ra fia `qarTu li ga ma naT leb lo ba _ sul xansaba or be li a ni~. ga naT le bi sa da mecni e re bis seq ci is kon cef cia iyo is, rom ar se bu li yo er T g va ri se ri e bi, ase vTqvaT, wig nis Ta ro, ro me lic Se e xe bo da sxva das x va sfe ros da romel sac sxva das x va mkvlev ris, mec ni eris wig ne bi Se av seb da. ker Zod, qarTul li te ra tu ras da eT mo er Ti Taro. es Ta ro da iw yo Cem ma wig n ma _ `qar Tu li ga ma naT leb lo ba _ sulxansa ba or be li a ni~ (ger ma nul ena ze), amas moh y ve bo da av tor Ta ko leq ti vis `qar Tu li ro man tiz mi _ ni ko loz ba ra TaS vi li~, ro me lic fran gul ena ze ga mo i ca, Sem deg, av tor Ta koleq ti vis `qar Tu li re a liz mis mokle kur si~ (ger ma nul ena ze) da ir ma ra ti a nis in g li sur ena ze ga mo ce muli `ese e bi qar Tul li te ra tu ra Si~, ro me lic axa li da uax le si pe ri odis qar Tul li te ra tu ras exe ba. ai, es ga mo ce me bi ga mo vi da spe ci a lu rad fran k fur tis T vis. aqac po lo nur ma ga mom cem lo bam _ `po lo nur ma aka demi ur ma wig n ma~ _ ga moT q va in te re si da es 4 wig ni da beW da. bed ni e re baa, rom am se ri a Si Ce mi wig nic aris warmod ge ni li. vi sur veb di, rom qar Tuli li te ra tu ris Ta ro Se iv sos Semde gi ga mo ce me bi Tac. au ci le be lia, ama ve se ri iT ga mo vi des qar Tu li hagi og ra fi u li mwer lo ba, `vef xis t yaos nis~ Ses wav lis sa kiT xe bi da sxva.
_ ram de nad di di iyo ger ma ne li wig nis moy va ru le bis da ev ro pu li ga mom cem lo be bis in te re si qar Tu li wig ne bi sad mi?
_ pir vel dRe eb Si (or Sa ba Tiparas ke vi) mo di od nen Zi ri Ta dad profe si o na le bi: dar ge bis spe ci a liste bi, sa av to ro uf le be bis mqo ne ni, wig nis di le re bi, ga mom cem le bi, profe so re bi, sxva das x va uni ver si te tis ga mom cem lo be bi da sxve bi, rom le bic ga mo ce me bis gac no bi Ta da Ses wav liT ari an da in te re se bu le bi da ak virde bi an ga mo ce mebs. Sa baTs da kvi ras uf ro me tad vi zi to re bi mo di an _ aTi a Ta so biT da asi a Ta so biT stu mari hyavs fran k fur tis wig nis fes ti
Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si tet ma fran k fur t Si
aC ve na, rom udi des po ten ci a li ga aC niama ia to ra Ze
gv. 10
Tbilisis universiteti
tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge
10frankfurtis wignis festivalze
ia go kaW ka WiS vi li,Tsuis pro fe so ri,so ci o lo gi
2018 wlis fran k fur tis wig nis baz ro ba ze sa qar T ve lo mas pin Ze li qve ya naa, rac Se sa niS nav Se saZ leblo bas aZ levs Cvens mwer lebs, li tera to rebs da, zo ga dad, kul tu ra Si Car Tul ada mi a nebs, mo i po von gaci le biT far To as pa re zi, mi vid nen ga ci le biT met mkiT x ve lam de, mokled, gas c d nen erov nul Car Co ebs.
ger ma nul ena ze Tar g m nil da fran k fur tis wig nis baz ro ba ze gamo fe nil wig nebs So ri saa gu ram do Ca naS vi lis ro ma ni `sa mo se li pir ve li~ (ga mom cem lo ba Han ser Lite-ra tur ver lag; mTar g m ne le bi: su za na ki mi da ni ko loz lom Ta Ze). es wig ni adre u li stu den to bis pe ri od Si wavi kiT xe, ma Sin mom nus xa da imis me re Tavs va ri deb di mis xe lax la wa kiTx vas, rad gan sul mqon da SiS na re vi gan c da, rom Ce mi pir ve li STa beWdi le ba ga fer m k r Tal de bo da, rac, ro de sac ki ga mo mic dia, Za li an sevdi a ni am ba via.
mi xa ria, rom am wig n Tan xe laxal ma zi a re bam Cems axal gaz r dul emo ci as Tan da mab ru na da es emo cia ro man Si moT x ro bil am bav ze so cio lo gi u ri ref leq si iT ga am did ra.
qve moT swo red aseT _ emo ci urso ci o lo gi u ri Tva liT da na xul _ `sa mo sel pir vels~ gTa va zobT.
am wig nis si u Je tu ri da kon ceptu a lu ri na xa zi mih y ve ba sa xa re bis igavs `uZ Re bi Svi lis~ Se sa xeb (lukas sa xa re ba, Ta vi 15). am de nad, wigns aS ka rad aqvs re li gi urme ta fi ziku ri gan zo mi le ba. Tum ca, Cem T vis, ro gorc so ci o lo gis T vis, mniS v nelo va nia am teq s tis so ci a lu ri ganzo mi le ba, ker Zod, mas Si aR we ri li sxva das x va sa zo ga do e bi sa da so ci alu ri ur Ti er To be bis spe ci fi ka. es ro ma ni am Tval saz ri si Tac uaR resad sa in te re soa.
`sa mo se li pir ve li~ axal gaz r da mog za ur zea, ro me lic er Ti ad gili dan me o re Si ga da dis. es ar aris
ub ra lod ga da ad gi le ba, es uf ro mniS v ne lo va ni mog za u ro baa _ yofi e re bis we sis cvli le baa, ro de sac yo ve li axa li yo fi e re ba wi nas gan ga uc xo e baa, axal ga moc di le bas Tan zi a re baa.
sof le li bi Wis, do me ni kos pirve li mog za u ro ba sof li dan qa laqSi (`la mazqa laq Si~) xde ba. ra ic vle ba qa la qur siv r ce Si? so fel Si mTa va ria na Te sa u ri kav Si re bi, aq dro TiT qos ga Ce re bu lia, rad gan si ax les, cvli le bas, `ga nuz rax vel Se de gebs~ ar gu lis x mobs. so fel Si de diT obo li do me ni ko mow ye nilia, mi si ur Ti er To ba pir ve la di jgu fis _ oja xis wev reb Tan (Zi riTa dad, ma mas Tan) da bu ne bas Tan siax lo viT Se mo i far g le ba. am uw y veto bas, wre Si tri als, ar R vevs sofel Si Se mo su li da sof lis mi er Se ked le bu li ltol vi li, ro melsac Ta o ba Ta So ris uc v lel kav SirSi pir ve li bza ri Se aqvs _ Svils ma mi sa gan gan s x va ve bu li (`mo der nuli~) cxov re bis ken ubiZ gebs. uf ros Ta o bas aRar Za luZs da arc un da Svi le bis aseT ga uc xo e bas Se e wi naaR m de gos, pi ri qiT, ma ma ubiZ gebs da ex ma re ba (fi nan su rad) ki dec va JiSvils da mo u ki de bel, xi fa Ti an cxovre ba Si Ca sab me lad...
qa laq Si do me ni ko uf ro me tad so ci a lu ri ar se ba xde ba, mra valfe ro van ur Ti er To beb Si ix lar Teba, TiT qos mis T vis sru li ad ucno bi ker Ze biT da xun Z lul suf ra ze mox v dao, ge mos usin javs yve la fers _ me gob ro bas, me zob lo bas, ero tikul Tav ga da sav lebs, muS tikrivs, Tro bas, siy va ruls (`kaq tu sis yvavils~)... Cvens wi na Se iZer we ba qa laqe li `mra val gan zo mi le bi a ni~ adami a ni, ro me lic gu lub r y vi lo da mim n do bi axal gaz r di dan Tan da Tan qa la qel avan ti u ris tad iq ce va da cdi lobs, rom fe xi auw yos siW reles, cdi lobs, rom gax des am bi valen tu ri da mra val sa xo va ni...
mog za u ri do me ni ko ur ba nul siv r ces Tan adap ta ci is sxva dasx va gak ve Tils `es w re ba~ da sxvadas x va stan darts iT vi sebs: is mens du i li os yal bi pa Te ti kiT sav se, Tum ca efeq tur (frTi an) da brZnul Se go ne bebs (`wya ro dan Wi qas nu wa mo i Reb~...), euf le ba ga moc dili Ta na qa la qe li am xa na ge bis (ma gali Tad, tu li os) mi er Se mu Sa ve bul qal Tan moq ce vis (uf ro zus tad, qalis `Seb mis~) ko deqss (`ma Sin ve ra ime Se u qe, sxe u lis ro me li me na wi li, oRond frTxi lad, ga mo zo mi lad~), es w re ba aleq san d ros fi lo so fi ur leq ci ebs (`ada mi an Ta So ris uke Te si ur Ti er To bis T vis~), swav lobs, gaar Ci os say va re li da me Za vi (`gla xa qa li~) da a.S.
ase Tan da Tan aR wevs Tavs `sofle lo bas~ do me ni ko, ga mo dis ma mis aC r di lis gav le ni dan da xde ba damo u ki de be li, ga daw y ve ti le bis mimRe bi... rac uf ro da mo u ki de be li
xde ba, miT uf ro sas ti kad eq ce va cxov re ba, miT uf ro met ga moc das uw yobs. da do me ni koc iRebs ga mowve vas _ sik v di lis mi er war T me ul siy va ruls _ anama ri as (ro me lic `qa li iyo, mag ram Svels hgav da~) _ ki dev uf ro di di gan sac de liT upasu xebs da bo ro te bis qa laq Si _ kamo ra Si mi dis...
ka mo ra di di sap y ro bi lea, am q veyni u ri jo jo xe Ti, sa dac ka cis kvla, Ra la ti, tyu i li, Zar c va, tki vi lis mi ye ne ba nor maa, xo lo er T gu le ba, zrun va, siy va ru li, Ta nag r Z no ba da si ke Te _ ano mia. aseT siv r ces auci leb lad sWir de ba xis ti ie rar qia da Za la uf le bis ver ti ka lu ri gana wi le ba, sa dac ver ti ka lis wve ris _ be la dis (mar Sal be tan ku ris) da mi si ga re moc vis TviT ne bo ba ze da maT mi marT upi ro bo mor Ci le ba zea age bu li Za la do bis sas ti ki sis te ma. ab so lu tu ri mor Ci le ba mxo lod to ta lu ri Si Sis _ sik v di lis SiSis fon ze mi iR we va. aseT to ta lur SiS sa da mor Ci le ba Si ex ve va mgzavri do me ni ko, Tum ca ra Ra do me ni ko _ ka mo ris be lad Ta (sam xed ro diqta tor Ta) ba to no bis sa ce ce bi sxva qa la qeb sa da sof leb sac swvde ba da ada mi a nebs imo nebs da ma TiT da saxle bul ad gi lebs ita cebs.
mi u xe da vad ami sa, mo no ba da Cagv ra ar Se iZ le ba iyos ma ra di u li, rad gan is ada mi a nis bu ne bas, mi si ar se bo bis Zi ri Tad mo duss ewi na aRm de ge ba. es mo du si _ Ta vi suf le baa. dap y ro bil ada mi a neb Si Tan da Tan iR vi Zebs Ta vi suf le bis wyur vi li da, Se sa ba mi sad, pro tes tis da janyis gan c da mo Za la de e bis mi marT. es ar aris mxo lod pi rov nu li (in divi du a lu ri) Ta vi suf le bis ga darCe na; in di vi du a lu ri Ta vi suf leba Se uZ le be li Tu ara, nak lo va nia Ta vi su fa li sam Sob los, sa ku Ta ri mi wis ga re Se. Ta vi suf le bis ase Ti ho lis tu ri gan c da jer zne ob riv gmi reb Si (men des ma si e li da mi si Tor me ti mo ci qu li) iR vi Zebs, isi ni ga mo di an ka mo re le bis mi er oku pire bu li zo ni dan da `aR T q mu li qala qis~ _ ka nu do sis aSe ne bas iw yeben. es pro ce si Tan da Tan ma sob ri vi
xde ba da mas Si mTa va ri mog za u ric, do me ni koc er T ve ba. ka nu do si, Ti xis TeT ri qa la qi, Ta nas wo ro bis, SeTan x me bis, ur Ti er T dax ma re bi sa da siy va ru lis ve lia (`iq ada mi a ne bi Zme bi viT ari an da Ta nab rad iyo fen yve la fers~).
Tum ca, Ta vi suf le bac msxverpls mo iT xovs, es TiT qos wi nas war daa non se bu li, ga miz nu li msxver p l Sewir vaa, Ta vi su fal ada mi an Ta cnobi e ri ar Ce va nia (`sxvis mi wa ze mSvidad mic va le bas, sa ku Ta ri xe liT ana ge bi sam Sob lo saT vis da ce ma gvijobs _ sa a ma yo... si xa ru lia..~). kanu do si ece ma ka mo re leb Tan uTa naswo ro brZo la Si, Tum ca, es mar c xi ukan, mo no ba Si dab ru ne bas ar niSnavs, Ta vi suf le bis ge mo nag r Z no bia da axal Tvi seb ri o ba Si ga da su li ada mi a ne bi Ta nas wo ro bis des pa ne bad iq ce vi an de da mi wa ze. aseT des pa nad iq ce va do me ni koc, ro me lic mis mier uar yo fil so fel Si, ma mas Tan brun de ba. brun de ba uzar ma za ri gamoc di le biT dat vir Tu li, ro gorc gan ma naT le be li, ro mel sac is to riu li ka non zo mi e re ba (dro is man qa na, be di), ro gorc Zi ri Ta di `ma mamSobe li~, mTa var `sa mo sels~ aZ levs, es `sa mo se li pir ve li~ aris sit y va (`me mog cem sit y vas Sen, do me ni ko [...] samo se li pir ve lia sit y va [...] mra val qve ya na s a ga Se ne bi nebs~).
ase Tia wig n Si aR we ri li spi ralu ri mog za u ro ba _ wi na mo dernu lo bi dan mo der nu lo bam de. ar un da dag va viw y des, rom es ro ma ni gu ram do Ca naS vil ma 196678 wleb Si da we ra, sab Wo Ta sa qar T ve los xa naSi, ro de sac cne be bi _ `erov nu li da mo u ki deb lo ba~, `pi rov nu li Tavi suf le ba~, `rwme nis Ta vi suf le ba~ `Ta nas wo ro ba~ da a.S. _ ak r Za lu li da Ser y v ni li cne be bi iyo. am de nad, da ma je reb lad Se iZ le ba iT q vas, rom Cvens wi na Sea di si den tu ri ro ma ni, ro me lic, gar k ve u li az riT, wi naswar met y ve lu ri aR moC n da da dRes, sa qar T ve lo, ro gorc da mo u ki de beli qve ya na (1991 wli dan), swo red ze mo aR niS nu li prin ci pe bis, rogorc `pir ve li sa mos lis~, mor gebas cdi lobs.
spi ra lu ri mog za u ro ba `pir ve li sa mos lis~
mo sar ge bad
vals. ra Tqma un da, da in te re se bac
Za li an ma Ra lia.
fes ti va lis ga mo Za xi li da gag r
Ze le ba iyo isic, rom ger ma ni is erT
er Ti di di qa la qis, ki ol nis uni versi te ti sa da lev ko po le vis fo ru mis mi er ga mo iT q va sur vi li, rom qarTu li po e zi is sa Ra mo da da To maRra Zis wig nis pre zen ta cia iqac ga marTu li yo. me, ro bert gri u ner ti da ir ma Si o laS vi li (ger ma ni a Si mcxov
re bi qar T ve li po e ti, Tsuis kur sdam Tav re bu li) wa ve diT ki ol n Si da iq Ca va ta reT am wig ne bis pre zen ta cia. lev ko pe le vis fo ru mi mniS v ne lo vania, vi na i dan is da a ar ses cno bil ma no be li an t ma mwe ral ma ha in rix bi olma da mis ma me go bar ma lev ko pe lev ma,
emig ran t ma mwe ral ma da hu ma nis t ma. bed ni e ri vi ya vi, rom am sa Ra mo ze gamo fe ni li iyo sa qar T ve los ru ka Tavis iu ri di ul saz R v reb Si. amiT maT ki dev er T xel gviC ve nes, rom pa tivs sce men sa qar T ve los, mis su ve re nitets da te ri to ri ul mTli a no bas.
Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si tet ma fran k fur t Si
aC ve na, rom udi des po ten ci a li ga aC niame-9 gv-dan
guram doCanaSvili da aleqsandre kartozia frankfurtSi
Tbilisisuniversiteti
tsunewspaper @ tsu.gewww.tsu.ge
11
19-21 seq tem bers Tbili sis sa xel m
wi fo uni ver si te tis ilia ve ku as sa xe lo bis ga mo ye nebi Ti ma Te ma ti kis in s ti tutma sa er Ta So ri so sa mec ni e ro kon fe ren ci as _ `ga mo ye ne biTi ma Te ma ti kis Ta na med ro ve prob le me bi~ _ umas pin Z la. kon fe ren cia mi eZ R v na Tsuis sa u ku no van iu bi le sa da ilia ve ku as sa xe lo bis ga mo ye ne biTi ma Te ma ti kis in s ti tu tis da ar se bis 50 wlis Tavs.
kon fe ren ci is gax s niT sxdo ma ze uni ver si te tis admi nis t ra ci is xel m Z R va nel ma nu nu ov si a ni ko vam fol k s va genis Ta na da fi nan se biT gax s nil sa er Ta So ri so sa doq to ro prog ra ma `ma Te ma ti kis~ farg leb Si mim di na re sa er Ta Sori so sko lis leq to rebs, mona wi le ebs da kon fe ren ci a ze dam s w re sa zo ga do e bas mi marTa: `50 wlis ukan sa yo velTa od aRi a re bu li mec ni e ris ilia ve ku as ini ci a ti viT univer si te tis ked leb Si da ar sda ga mo ye ne bi Ti ma Te ma ti kis sa mec ni e rokvle vi Ti in s titu ti, ro me lic dRes da ma arseb lis sa xels ata rebs. Ta vis dro ze in s ti tu tis Seq m nas sa fuZ v lad da e do kom pi u teru li teq ni kis da kvle vis axa li ten den ci e bis in ten si uri gan vi Ta re ba, qar T ve li maTe ma ti ko se bi sa da me qa ni ko sebis msof li o Si aRi a re bu li war ma te be bi, mi za ni ki iyo sa mec ni e ro kvle vi sa da saswav lo pro ce sis in teg ra cia. in s ti tut ma ma le ve mo i po va sa xe li, ro gorc erTer Tma mniS v ne lo van ma sa mec ni e ro ke ram. dRes aq, in s ti tu tis sa mec ni e ro prog ra me bi sa da sa er Ta So ri so Tu ad gi lobri vi gran te bis (pro eq te bis) far g leb Si, mim di na re obs gamo ye ne bi Ti ma Te ma ti kis aq tua lu ri prob le me bis kvle va uni ver si te tis pro fe sormaswav leb le bis, doq to ran te bis da ma gis t ran te bis er Tobli vi Car Tu lo biT. in s titut Si aR z r di li mkvlev rebi war ma te biT ag r Ze le ben mu Sa o bas Ta vad ilia ve ku as sa xe lo bis ga mo ye ne bi Ti maTe ma ti kis in s ti tut Si. bev ri maT ga ni war ma te biT mu Sa obs saz R var ga re Tis da sa qar T
ve los sxva das x va sa mec ni e ro cen t reb Sic. min da, Sem d go mi war ma te be bi vu sur vo in s titu tis ko leq tivs~, _ aR niS na nu nu ov si a ni ko vam.
dam s w reT uni ver si te tisa da in s ti tu tis iu bi le e bi mi u lo ces da ar se bul kontaq teb ze isa ub res ev ro pis ma Te ma ti ku ri sa zo ga do e bis pre zi den t ma pro fe sor ma pavel eq s ner ma (Ce xe Ti), sa doqto ro prog ra ma ̀ ma Te ma ti kis~ di req tor ma, gi o tin ge nis uni ver si te tis pro fe sor ma ralf ma i er ma (ger ma nia), romis la sa pi en cas uni ver si tetis pro fe sor ma fla via lanZa ram (ita lia), fra i bur gis uni ver si te tis pro fe sor ma dit mar kri o ner ma (ger ma nia), bre me nis uni ver si te tis profe sor ma ra in hold kin c lerma, mag de bur gis uni ver si tetis pro fe sor ma holm al tenbax ma (ger ma nia), ba zi li ka tas uni ver si te tis pro fe sor ma al ber to Cal de am (ita lia).
bu qa res tis uni ver si te tis pro fe sor ma, ru mi ne Tis mecni e re ba Ta aka de mi is si mi on sto i lo vis sa xe lo bis ma Te mati kis in s ti tu tis di req torma lu si an bez ne am, iu bi leeb Tan da kav Si re biT, sa pa tio dip lo me bi ga das ca uni ver site tis ad mi nis t ra ci is xel mZ R va nels nu nu ov si a ni ko vas da in s ti tu tis di req tors, pro fe sor gi or gi ja i ans. am uka nas k nels ga da e ca, ag reTve, 59e sa er Ta So ri so ma Tema ti ku ri olim pi a dis med lis (klu Ji, ru mi ne Ti, 2018) sa saCuq re as li. Tsuis pa a ta guguS vi lis sa xe lo bis eko no mikis in s ti tu tis di req tor ma pro fe sor ma ra maz abe sa Zem in s ti tuts sa i u bi leo ad re si ga das ca.
kon fe ren ci is gax s niT sxdo ma ze Tsuis ga mo ye ne biTi ma Te ma ti kis in s ti tu tis di req tor ma,E pro fe sor ma gior gi ja i an ma wa i kiT xa mox sene ba Te ma ze: `Tsuis i. ve ku as sa xe lo bis ga mo ye ne bi Ti maTe ma ti kis in s ti tu ti _ 50~, xo lo pro fe sor ma Ta maz Tadu ma Zem _ `ma Te ma ti ka iva ne ja va xiS vi lis sa xe lo bis Tbili sis sa xel m wi fo uni ver sitet Si~.
ple na ru li mox se ne ba gaa ke Ta ev ro pis ma Te ma ti ku ri sa zo ga do e bis pre zi den t ma pro fe sor ma pa vel eq s ner ma (Ce xe Ti). kon fe ren ci is sa ze i
mo gax s nis Sem deg uni ver si tetis stu den tu ri fol k lo ruli an sam b le bis `gor de las~, `Tbi li sis~ da qar Tu li cekve bis qo re og ra fi u li an sam blis mo na wi le o biT kon cer ti ga i mar Ta.
kon fe ren ci is Sem de gi sxdo me bi Ca tar da Tsuis i. ve ku as sa xe lo bis ga mo ye ne biTi ma Te ma ti kis in s ti tut Si. kon fe ren ci is Te ma ti ka mo icav da: uw y vet ga re mo Ta me qani kis ma Te ma ti ku ri prob leme bi sa da ana li zis mo na Te save sa kiT xe bis, ma Te ma ti ku ri mo de li re bi sa da ga moT v liTi ma Te ma ti kis, dis k re tu li ma Te ma ti ki sa da al go riT mebis Te o ri is, al ba To bis Teo ri i sa da ma Te ma ti ku ri statis ti kis aq tu a lur prob lemebs.
kon fe ren ci is mo na wi le uc xo e li mec ni e re bi kma yofi le bas ga moT q vam d nen maRal do ne ze Ca ta re bu li sai u bi leo kon fe ren ci is ga mo da aR niS nav d nen, rom am g var kon fe ren ci ebs di di mniS v nelo ba eni We baT sa mec ni e ro sazo ga do e bis Sig niT kav Si rebis gaR r ma ve bi sa da si ax lee bis gac no bis Tval saz ri siT. `upir ve les yov li sa, Cven vecno biT ko le ge bis saq mi a no bas, vu zi a rebT er T ma neTs si ax leebs da xSi rad kon fe ren cia gvev li ne ba axa li sa mec ni e ro naS ro me bis in s pi ra ci is wyarod. Cve ni Tbi lis Si Ca mosv lis me o re mniS v ne lo va ni faq to ri aris or ma gi iu bile. es ori Ta ri Ri _ 1918 da 1968 _ sa mu da mod Ca i we ra is to ri a Si. Cven, ev ro pu li ma Te ma ti ku ri sa zo ga do e bis war mo mad gen le bi, mud mi vad vTa nam S rom lobT sa qar T velos Tan da Tsuis ga mo ye nebi Ti ma Te ma ti kis in s ti tutTan, rom lis mi er or ga ni zebu li kon fe ren ci e bi Za li an ma Ral Se fa se bas im sa xu rebs. yve las T vis aris ra Rac axa li am kon fe ren ci a ze. ma ga li Tad, me Za li an mo me wo na Ce mi itali e li ko le gis, fla vio lanZa ras mox se ne ba/naS ro mi. ase ve si ax le aR mo va Ci ne sxva das x va mox se ne ba Si. sa in te re so da yve la ze mTa va ria is, rom mona wi le ebs aqvT Se saZ leb lo ba, ga ec non da Se a fa son sxve bis naS ro me bi. pir ve lad Tbilis Si 1985 wels vi ya vi. mas Sem de gac bev r jer vew vie, rogorc mec ni e ri da ro gorc
tu ris ti~, _ aR niS na Cven Tan sa u bar Si pa vel eq s ner ma.
bre me nis uni ver si te tis pro fe sor ma ra in hold kin cler ma gan sa kuT re biT ga mokve Ta sa qar T ve loger ma ni as So ris sa mec ni e ro kav Si re bis mniS v ne lo ba da qar T vel da ger ma nel ma Te ma ti kos Ta Soris ar se bu li mZlav ri kvlevi Ti tra di ci e bi, rom lis gaR r ma ve bas i. ve ku as sa xe lobis ga mo ye ne bi Ti ma Te ma ti kis in s ti tu tis mec ni erTa namS rom le bi da xel m Z R va ne li _ pro fe so ri gi or gi ja i anic uw yo ben xels. `es kon feren ci e bi sa qar T ve lo Si uk ve di di tra di ci aa. 19901991 wle bi dan da iw yo ko la bo racia bre me ni sa da Tbi li sis uni ver si te tebs So ris. au cileb lad min da aR v niS no Cveni me gob ru li ur Ti er To ba da amis T vis gan sa kuT re bu li mad lo ba ga da gi xa doT. Cven mWid rod vTa nam S rom lobT sa qar T ve los ma Te ma ti kos Ta kav Sir Tan. am g va ri sa er Ta Sori so kon fe ren ci e bi ki da debi Ti mov le naa, rad gan yve la glo ba lu ri mec ni e re bis nawi li varT. ad vi li ar aris sa er Ta So ri so sim po zi u mebis or ga ni ze ba. es yve la fe ri aer Ti a nebs sxva das x va qvey nis mec ni e rebs da iT va lis wi nebs ko mu ni ka ci as ara mxo lod da we se bu le bebs, ara med mecni er Ta So ri sac. mo ma valSi da geg mi lia kon fe ren cia bre men Si. upir ve les yov li
sa, es iq ne ba qar Tulger manu li me gob ro bis kvi re u li da Car Tu li iq ne ba sxva das x va kom po nen ti, maT So ris, Cve ni qvey ne bis me gob ro ba sa da Tanam S rom lo bas Tan da kav Si rebu li Sex ved re bic. am kon feren ci a ze Se ve xe biT sa qar T velo sa da ger ma ni a Si ar se bul swav le bis me To di kas (ra aris msgav si da ra _ gan s x va ve buli). Za li an mniS v ne lo va nia is faq ti, rom sa qar T ve lo gax da in ter na ti o nal uni on of the o re ti cal and ap p li ed mec ha nicsis wev ri~, _ ga nac xa da man.
kon fe ren ci a ze mo is mi nes 15 ple na ru li mox se ne ba, maT So ris, 5 mox se ne ba qar T vel ma mec ni e reb ma ga a ke Tes. seq ci ur sxdo meb ze mox se ne biT ga movi da 2 doq to ran ti: se vi ni ali e va (azer ba i ja ni) da la Sa ba ra mi Ze (sa qar T ve lo).
kon fe ren ci is da xur vis sxdo ma ze ga we u li mu Sa o ba Se jam da. uc xo e li mo na wile e bis sa xe liT kon fe ren ciis or ga ni za to rebs mad lo ba ga da u xa da pro fe sor ma ditmar kri o ner ma. man xa zi gaus va ur Ti er T sa sar geb lo dis ku si ebs da kon fe ren ci is ma Ral do nes, ro gorc or gani za ci u li, ase ve sa mec ni e ro Tval saz ri siT. kon fe ren ciis mo na wi le ebs ga mo ye ne bi Ti ma Te ma ti kis in s ti tu tis daar se bi dan 50 wlis Ta vis aRsa niS na vad ga moS ve bu li medle bi ga da e caT.
sa er Ta So ri so kon fe ren cia _ `ga mo ye ne bi Ti
ma Te ma ti kis Ta na med ro ve prob le me bi~ma ia to ra Ze
konferencia
Tbilisis universiteti
tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge
12ge o lo ge bis eq s pe di cia mdi na re du rujis
xeobis Sesaswavlad
Tsuis zust da sa bu ne bis mety ve lo mec ni e re ba Ta fa kulte tis ge o lo gi is de par ta
men tis stu den t Ta sa mec ni e rokvlevi Ti eq s pe di cia wels ka xeT Si mo ewyo. stu den teb ma ge o lo gi is de parta men tis pro fe sor be Jan TuT be riZi sa da aso ci re bu li pro fe so re bis gu ram qu Te li a sa da kar lo aqi mi Zis xel m Z R va ne lo biT mdi na re du rujis xe o ba Se is wav les da re a lu rad ixi les is, rac maT sas wav lo progra mis far g leb Si Te o ri u lad uk ve Ses wav li li hqon daT.
mdi na re du ru ji alaz nis mar cxe na Se na ka dia, ga e di ne ba qa laq yvarel ze da aer Ti a nebs Sav da TeTr du rujs. mi si sig r Ze 27 ki lo met ria, au zis far To bi ki _ 103 ki lo met ri. mdi na re du ru ji xa si aT de ba wyal movar d ne biT, Rvar co fe biT, ris ga moc ara er T xel Se uq m na saf r T xe yvar lis mo sax le o bas. dad ge ni lia, rom bolo 100 wlis gan mav lo ba Si mdi nare du ru jis Rvar co ful ga mo na tans 200mde ada mi a nis si coc x le See wi ra, ris ga moc mi si ka la po ti sa da sa Tavis kvle vas, dro u lad usaf r T xo ebis Se sa ba mi si zo me bis mi Re bas sa sicoc x lo mniS v ne lo ba aqvs.
`du ru ji Rvar co fe bis Tval sazri siT, sa qar T ve los mas S ta biT, yvela ze prob le ma tu ri mdi na rea. Cveni mi za ni iyo _ dag veT va li e re bi na mdi na ris ka la po ti da mo sax le o bis dac vis miz niT Se sa ba mi si Ro nis Zie be bi gag ve ta re bi na. am eq s pe di ci is far g leb Si vna xeT, Tu ro gor aris awe u li ka la po ti sa Ta ve e bi dan Ca mota ni li ma sa liT _ da ax lo e biT 78 met riT uf ro maR laa, vid re qa la qi yva re li. amis mi ze zia mdi na ris saTa ve eb Si Zi ri Ta di qa ne bis eg zo genu ri pro ce se bis Se de gad mon g re uli ma sa lis dag ro ve ba da Sem d gom Si ma Ti di di sis w ra fiT ga da ad gi le ba kldo van ci ca bo fer do beb ze. Se degad vi Tar de ba Zli e ri Rvar co fuli pro ce se bi, rac di di saf r T xis Sem c ve lia qa laq yvar li sa da mi si mim de ba re te ri to ri is T vis.
am dro is T vis xe li suf le bis gan mdi na re du rujs di di yu rad Re ba eT mo ba, mdi na ris ka la po ti gaw mendi li dag v x v da da mdi na ris na ka di, qa la qis gan sa pi ris pi ro mxa res, mTis ki dis ken aris mi mar Tu li. pir ve lad, du ru jis gan yva r lis dac vis miz niT dam be bi ilia Wav Wa va Zem ga a ke Te bi na, rom le bic ax lac aris Se mor Ce ni li. mas ili as dam bebs uwo de ben. studen teb ma du ru jis xe o ba, eq s pe dici is far g leb Si, ge o lo gi u ri profi liT ga mo ik v li es~, _ ga nac xa da pro fe sor ma be Jan TuT be ri Zem.
`mdi na re du ru jis xe o ba Si gasul wel sac gax l diT da mas Sem deg ka la po tis gaw men dis miz niT sak maod di di sa mu Sa o e bia Ses ru le buli. cno bi lia, rom Rvar co fu li mov le ne bi du ru jis auz Si ara erT xel (1889, 1904, 1949, 1990, 2002 ww.) aris aR niS nu li. jer ki dev 1904 wels Rvar cof ma TiT q mis na xe va ri
yva re li da fa ra, ris Sem de gac ilia Wav Wa va Zis Ta os no biT aSen da aqam de Se mor Ce ni li je bi ri. yve la ze Zli eri Rvar co fi ki 1949 wels mo var da, ro mel mac ze vi dan ga da u a ra ili ase ul je birs da Tavs da at y da yazar mas, ro mel Sic 194145 w.w. omis dros ber li nis aRe ba Si mo na wi le sam xed rosa a vi a cio na wi li iyo ganla ge bu li. sul ram de ni me wu Tis gan mav lo ba Si sti qi am 56 ada mi a nis, maT So ris, 54 pi lo tis si coc x le im s x ver p la.
am dro is T vis ka la po ti Se dare biT ga Ta vi suf le bu lia, mdi na re yva rels da sav le TiT uv lis, sa SiSro e ba Se da re biT mci rea. stu denteb ma, am eq s pe di ci is far g leb Si, na xes se lis war mom So bi ge o lo gi uri faq to re bi. mi Re bu li in for macia un da ga a na li zon, mox se ne beb Si asa xon da sa mec ni e ro kon fe ran ci a ze war mo ad gi non~, _ ga nac xa da ge o lo
gi is de par ta men tis aso ci re bul ma pro fe sor ma kar lo aqi mi Zem.
ge o lo gi is de par ta men tis samec ni e rokvle viTi wris stu den tebi eq s pe di ci a Si yof ni sas mi Re bul in for ma ci a sa da kvle vis Sede gebs zust da sa bu ne bis met y ve lo mec ni ere ba Ta fa kul te tis 78e stu den tur sa mec ni e ro kon fe ren ci a ze war mo adge nen.
`Cve ni mi za ni iyo du ru jis xe oba Si se lu ri, Rvar co fu li pro ce sebis nax va. eq s pe di ci a Si yve la kur sis stu den ti mo na wi le ob d a, Ti To e u li sa ku Ta ri sas wav lo prog ra mi dan gamom di na re ak vir de bo da iq ar se bul vi Ta re bas. Ca mo vi ta neT sin je bi... va pi rebT ga mo vik v li oT _ kon k retu lad ra qi mi u ri da fi zi ku ri gar daq m ne bi ga na pi ro be ben mdi na re du ru jis Rvar co febs~, _ aR niS na ge o lo gi is de par ta men tis stu den tTa sa mec ni e rokvle vi Ti wris xel mZ R va nel ma, IV kur sis stu den t ma daviT cuc qi ri Zem.
`or d Ri a ni eq s pe di cia sak ma od na yo fi e ri iyo Cven T vis. re a lu rad vna xeT is, rac sas wav lo prog ra mis far g leb Si Te o ri u lad vis wav leT~, _ gviT x ra ge o lo gi is de par ta mentis II kur sis ma gis t ran t ma zu rab Ci lin ga raS vil ma.
`cno bi lia, rom mdin re du rujis Rvar co fu li ga mo na ta ni Ta visi Sed ge ni lo biT qmnis Se sa niS nav pi ro bebs qin Z ma ra u lis yur Z nis savar gu le bis mo sa Se neb lad. am mizniT du ru jis Rvar co fu li ga mo nata ni dan aRe bul ni mu Seb Si va pi rebT de ta luri mi ne ra lo gi u ri da petro qi mi u ri kvle ve bis Ca ta re bas~, _ ga nac xa da ge o lo gi is de par ta men tis xel m Z R va nel ma, pro fe sorma be Jan TuT be ri Zem.
ge o lo gi is de par ta men tis eq s pedi cia mdi na re du ruj ze 2021 oqtom bers ga i mar Ta. uSu a lod xe obis daT va li e re baSes wav lis gar da, stu den teb ma mo i na xu les ar qe o logi u ri ma sa le bi ujar ma Si, mco ca vi mew ye re bi gom bor Si, da aT va li e res Te la vi sa da me fe erek les mu ze u mebi, mo i na xu les gre mi sa da ala verdis sa mo nas t ro kom p leq se bi.
nato obolaZe
beJan TuTberiZe karlo aqimiZe
iva ne ja va xiS vi lis sa xe lo bis Tbi li sis sa xel m wi fo uni versi tet sa da sa qar T ve los mec ni
e re ba Ta erov nul aka de mi a Si 27 seqtem bers ga i mar Ta II sa er Ta So ri so qar T ve lo lo gi u ri kon g re si, romel Sic qar T ve leb Tan er Tad uc xo eli mec ni e re bic mo na wi le ob d nen.
kon g res ze war mod ge ni li iyo qar T ve lo lo gi is yve la Zi ri Ta di mi mar Tu le ba (qar Tu li ena, li tera tu ra, sa qar T ve los is to ria, arqe o lo gia, eT no lo gia, qar Tu li xelov ne bis is to ria). kon g res ze imuSa va enaT mec ni e re bis, Zve li da Sua sa u ku ne e bis sa qar T ve los is to ri i sa
da re li gi is, sa qar T ve los axa li da uax le si is to ri is, li te ra tu ri sa da xe lov ne bis seq ci eb ma.
Tsuis req to ris gi or gi Sar vaSi Zis gan c xa de biT, kon g res ze msofli os mra va li qvey ni dan Ca mo vid nen ada mi a ne bi, rom leb sac uy varT saqar T ve lo da sa qar T ve los Te ma tika ze mu Sa o ben. mniS v ne lo va nia, rom kon g re si Tsuis 100 wlis iu bi les mieZRvna. Se sa ba mi sad, mec ni e re ba Ta aka de mi a Si daw ye bu li Ro nis Zi e ba Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si tetSi gag r Zel da. qar T vel da uc xo el mec ni e rebs sa Su a le ba hqon daT kon gres ze war mo ed gi naT sa ku Ta ri kvle
ve bi, gas c no bod nen qar T ve lo lo giis sfe ro Si ar se bul si ax le ebs~.
kon g res ze, qar T vel ko le geb Tan er Tad, mox se ne biT war s d g nen aSSis (ma sa Cu set si), di di bri ta ne Tis (lon do ni), ger ma ni is (ber li ni), safran ge Tis (pa ri zi), ita li is (ve ne cia), Sve de Tis (mal mo), slo va ke Tis (bans kabis t ri ca), ru se Tis fe de ra ci is (mos ko vi, sanqtpe ter bur gi, so Ci, do nis ros to vi, groz ni, ma ga si), iapo ni is (to kio), is ra e lis (ie ru sali mi), azer ba i ja nis (ba qo) wam y va ni sa mec ni e ro da we se bu le be bis mec ni ere bi.
`Za li an sa in te re so kon g re sia. mis ma prog ra mam nam d vi lad di di STa beW di le ba mo ax di na Cem ze. aq ari an uc xo e li ko le ge bi, Zve li megob re bi. es aris Sex ved ris ad gi li im mkvlev re bi sa, vinc qar T ve lo logi is sxva das x va sfe ro Si mu Sa obs~, _ aR niS na mal mos (Sve de Ti) uni versi te tis war mo mad ge nel ma qris ti na vam lin g ma.
`qar T ve lo lo gi ur kon g ress uk ve me o red ata rebs sa qar T ve los mec nie re ba Ta erov nu li aka de mia. dRes, da ax lo e biT, 30 qvey nis qar T ve lolo gia Ca mo su li. kon g res ze va jamebT sa qar T ve lo Si moR va we qar Tve lo lo ge bis na mu Sev rebs, viw vevT uc xo el qar T ve lo lo gebs da gar kve ul mi mar Tu le bebs vaZ levT sa momav lo kvle ve bis T vis. bevr mec ni ers Za li an sa in te re so naS ro mi aqvs da
Cven es gvam did rebs. vfiq robT, rom
am kon g ress di di Se de gis mo ta na Se
uZ lia, rad gan is mo wo de bu lia qar
Tu li kul tu ris, qar Tu li eni sa da
li te ra tu ris po pu la ri za ci i saT
vis~, _ ga nac xa da kon g re sis sa or
ga ni za cio ko mi te tis Tav m j do ma rem,
aka de mi kos ma ro in met re vel ma.
fo ru mi imi Tac aris mniS v ne lo
va ni, rom is, met nak le bad, srul
war mod ge nas iZ le va sa ma mu lo da
saz R var ga re Tu li qar T ve lo lo gi is
dRe van de li mdgo ma re o bis Se sa xeb.
kon g re si, rom lis or ga ni za to re bi
Tsuis da sa qar T ve los mec ni e re ba
Ta erov nu li aka de mia iy v nen, 28 seq
tem bers das rul da.
sa er Ta So ri so qar T ve lo lo gi u ri kon g re si Tsu-sa da aka de mi a Si
Tbilisisuniversiteti
tsunewspaper @ tsu.gewww.tsu.ge
13
Tur qe Ti, ro me lic ev ro kavSir Si Se sas v le lad em za deba da, Se iZ le ba iT q vas, uk ve
mis zRur b l zec ki dgas, iT va liswi nebs ev ro kav Si ris moT xov neb sa da stan dar tebs. bo lo TxuT me ti wlis gan mav lo ba Si qvey nis mmar T ve li mTav ro bis po li ti ku ri kur sis mixed viT yu rad Re ba mi eq ca Tur qeT Si ar se bul eneb sa da di a leq tebs, ris Se de ga dac re gi o na lur uni ver si teteb Si gax s nes qur Tu li, Cer qe zu li da qar Tu li ene bi sa da li te ra turis gan yo fi le be bi. Tur qeT Si bilqen Tis uni ver si tet Si mu Sa o bis 10 wlis gan mav lo ba Si kon fe ren ci eb sa da sim po zi u meb ze Cems ga mos v lebs yo vel T vis am wi na da de biT vas ruleb di: ,,Cven uk ve da mo u ki de be li qve ya na varT, ro me lic Tur qe Tis ka ris me zo be lia Crdi loaR mo savle Ti mxri dan. Cve ni da mo u ki deb loba sxva qvey neb Tan er Tad erTer T ma pir vel ma Tur qeT ma cno. Tu sa qarT ve lo Si 1944 wli dan dRem de ar sebobs Zli e ri Tur qo lo gi u ri skola, xo lo bo lo pe ri od Si swra fi tem piT gaZ li e re bu lad is wav le ba Tur qu li ena, Tur qe Tis uni ver site teb Si ra tom ar un da ar se bobdes qar T ve lo lo gi is gan yo fi le ba, cen t ri an Tun dac pa ta ra ka Tedra?! si mar T le un da iT q vas, Ce mi es moT xov na xSi rad pro vo ci re bu li iyo TviT Tur qi mec ni e re bis mi er, ro go re bic ari an `Tur qu li lin gvis tu ri sa zo ga do e bis~ ma Sin de li Tav m j do ma ris mo ad gi le prof. hamza zul fi qa ri da Sem d gom Si Tav m jdo ma re prof. ha luq Suq ri aka li ni. isi ni xSi rad Tvi Ton max se neb d nen, rom ar ga mom r Ce no da es moT xov na. dRi dan sa qar T ve los sa el Cos gaxs ni sa Tur qeT Si, daw ye bu li pir veli el CiT aw gan s ve ne bu li ba to ni no dar ko ma xi ZiT da mo yo le bu li da nar Ce ni el Ce biT, es moT xov na yovel T vis id ga dRis wes rig Si. da ai, mra val w li an ma Sro mam na yo fi gamo i Ro, na bijna bij ga da i la xa bi urok ra ti u li apa ra tis yve la sa fe xuri da pir ve lad Tur qeTsa qar T velos is to ri a Si mox da up re ce den to faq ti: 2005 wels yar sis uni ver sitet Si ga ix s na qar Tu li eni sa da li te ra tu ris gan yo fi le ba, xo lo 2006 sas wav lo wli dan man stu dente bic mi i Ro. es iyo qar T ve li da Tur qi dip lo ma te bis, mec ni e re bis, qar T ve li Tur qo lo ge bis da ga naTle bis mu Sa ke bis uda vod di di warma te ba. cod va gam xe li li jo bia da es Cve ni moT xov na ki dev ara er Ti aTe u li we li iv li da bi u rok ra tiu li apa ra tis sxva das x va sa fe xu ridan sa fe xur ze, rom ara (amas xaz gasmiT vam bob) dRe van de li Tur qe Tis mTav ro bis ra di ka lu rad Sec v li li po li ti ku ri kur si Tur qeT Si ar sebu li ad gi lob ri vi ene bi sa da di aleq te bis mi marT.
ga vi da sul ra Rac 10 we li da Tur qe Tis erov nu li ga naT le bis sami nis t ros 2014 wlis 17 seq tem b ris ga daw y ve ti le biT, Tur qe Tis sa Su alo da sa su li e ro sko leb Si ar CeviT sag nad da uS ves qar Tu li enis swav le ba. mSo bel Ta sur vi lis SemT x ve va Si (sul co ta 1012 mSo be li) Svi leb ma ar Ce viT sag nad Se uZ li aT is wav lon qar Tu li. gar da qar Tuli eni sa, ma nam de sko leb Si Se mo iRes qur Tu lis, Cer qe zu lis, la zuri sa da af xa zu ri ene bis swav le ba ar Ce viT sag nad. am ga daw y ve ti le bas win uZ Ro da me tad xan g r Z li vi da dam R le li pro ce si. Tav da pir ve lad qar T ve li spe ci a lis te bis mi er momza de bul ma prog ra mam ver ga i a ra ak re di ta cia. ami tom di as po ris sami nis t ros dak ve TiT ko le ga Ta mar al fe ni Zes Tan er Tad Tur qu li dan qar Tu lad vTar g m neT prog ra me bi Cer qe zu li da af xa zu ri ene bi saTvis, ra Ta Cvens spe ci a lis tebs sa Sua le ba hqo no daT Se da re bi sa. qev ser ru hi sa (qe Te van xan Ta Ze) da el dar qu Cu qis (eliz bar civ na ri Zis) mi er Sem d gom etap ze qar Tu li eni saT vis mom za de bu li prog ra ma da mak ma yo
fi le be li aR moC n da. jer je ro biT mTe li Tur qe Tis mas S ta biT or rai on Si hqon da da de bi Ti ga mo Za xi li am wa mow ye bas. mar ma ri los au zis saqa ri is pro vin ci is sof. nu ros ma ni eSi da ar T vi nis vi la e Tis da ba murRul Si sko leb Si war ma te biT is wavle ba qar Tu li. mar ma ri los zRvis re gi o nis qar T ve le bis plat for mis wev ris mus ta fa ko la tis (ko lo taSvi lis) gan c xa de biT, so fel nu ru osma ni e Si mSob leb Tan Sex ved ris Se degad 30 mSo bel ma gan c xa de ba Se i tana sko la Si da air Cia qar Tu li ena. mus ta fa ko la tis (ko lo taS vi lis) sko lis di req tor Tan da ra i o nis ga naT le bis gan yo fi le bis gam ges Tan Sex ved reb ma ase Ti sa si xa ru lo Sede gi mog v ca. ar T vi nis pro vin ci is da ba mur Ru lis sa Su a lo sko la Si 4 we lia Se uw y vet liv is wav le ba qar
Tu li ena. am sas wav lo wels isi ni 23 mos wav liT Sex v d nen. gar da ami sa, duz jes qar Tu li kul tu ris aso cia ci a Si 2014 wli dan moq me debs qarTu li enis kur si, sa dac qar Tuls duz jes uni ver si te tis qar T ve li mas wav leb le bi as wav li an. 20142015 sas wav lo wels qar Tu li enis kur si fun q ci o ni reb da sa qa ri is pro vin ciis cen t r Si, ada fa zar Si. wels duzjes pro vin ci is sof. ai din fi nar Si ad gi lob ri vi mo sax le o bis Ta osno biT er T d ro u lad ga ix s na Cerqe zu li da qar Tu li enis kur se bi. qar Tu li enis kur seb ze iric xe ba 35 axal gaz r da, war mo So biT qar T ve lebi. es isi ni ari an, vinc wels zafxul Si anak li is ba nak Si da is ve nes da iqi dan sa qar T ve lo ze uzo mod Seyva re bu le bi dab run d nen. ax la maT sur vi li aqvT is wav lon mSob li ur
ena ze we rakiT x va. mas wav le be li _ asoc. prof. na na ka Wa ra va. stam bolis bos fo ris uni ver si te ti da nac mo vi da sa si xa ru lo cno ba. iqac grZel de ba qar Tu lis swav le ba arCe viT sag nad, mas wav le be li _ qni ma na na gur ge ni Ze.
qar Tul ma sa zo ga do e bam ukve icis, rom Tur qe Tis 4 uni versi tet Si (yar sis, ar da ha nis, ri ze sa da duz jes) gax s ni lia qar Tu li enisa da li te ra tu ris gan yo fi le be bi. ar T vi nis uni ver si te tis wes de ba iTva lis wi nebs kav ka si o lo gi is gan yofi le bis gax s nas, mag ram, jer je robiT, am mi mar Tu le bas fun q ci o ni reba ar da uw yia.
yar sis kav ka si is sa xe lo bis univer si tet ma, ro gorc re gi o na lur ma uni ver si tet ma, it vir Ta `pir ve li mer c x lis~ fun q cia, anu pir vel ma gax s na qar Tu li eni sa da li te ratu ris gan yo fi le ba. uk ve 13 we lia,
rac igi fun q ci o ni rebs da, am Jamad, oT xi ve kur s ze swav lobs 50mde stu den ti. gan yo fi le ba Si mu Sa obs 3 pe da go gi. er Ti _ mes xe Tis univer si te tis kur s dam Tav re bu li ma ia mes xi Ze, ro mel mac ma gis t ris xa ris xi an ka ris uni ver si tet Si mo i po va, xolo, am Ja mad, uk ve dac vis sta di a Sia mi si sa doq to ro Te ma er zu ru mis uni ver si tet Si. igi araC ve u leb rivad flobs Tur qul enas, rac ase sa Wi roa swav le bis pro ces Si. me o re mas wav le be lia fi lo lo gi is mec nie re ba Ta doq to ri, pro fe so ri Tamar xve de li a ni, ro me lic ma nam de So Ta rus Ta ve lis sax. Tbi li sis li te ra tu ris sa mec ni e rokvle viT in s ti tut Si mu Sa ob da; me sa me mas wavle be li yar sis kav ka si is sa xe lo bis uni ver si te tis qar Tu li eni sa da li te ra tu ris gan yo fi le bis kur sdam Tav re bu li su dan al Tu nia. man ma gis t ris xa ris xi mo i po va so xu mis sa xel m wi fo uni ver si tet Si, xo lo ax la So Ta rus Ta ve lis sax. ba Tu mis sa xel m wi fo uni ver si te tis doq toran tia.
2016 wels ma is Si yar sis uni versi tet Si aRi niS na qar Tu li eni sa da li te ra tu ris gan yo fi le bis da arse bis 10 wlis Ta vi; Ca tar da po e ziis sa Ra mo, gaW res uzar ma za ri torti war we riT: `Cven uk ve 10 wli sa ni varT~. maT am xnis gan mav lo ba Si aRzar des 9 Ta o ba, uk ve 9 ga moS ve ba hqon daT. pir ve lad yar sis uni ver sitet Si da i ner ga 5wli a ni swav le ba. stu den te bi jer ga di od nen mo sam zade bel kurss, ris Sem de gac tar debo da ga moc da da vinc ga da la xav da sa Wi ro ba ri ers, xde bo da stu denti da mxo lod amis Sem deg iw yeb da ba ka lav ri a tis 4 wli an ga naT le bas. am Ja mad es we si ga uq me bu lia yar sis uni ver si tet Si, ise ve, ro gorc Turqe Tis sxva re gi o nis uni ver si te tebSi, amoq me de bu lia ba ka lav ri a tis 4 wli a ni ga naT le ba qar Tul ena sa da li te ra tu ra Si.
yar sis me zo be li vi la e Tia arda ha ni, is to ri u li ar ta a ni. aqa u ri axal gaz r da uni ver si te ti 2008 wlidan ar se bobs da stu den te bis mi Rebam de uk ve hqon da sa u ni ver si te to wes de ba Si Se ta ni li qar Tu li eni sa da li te ra tu ris gan yo fi le bis gaxs na. pe da go ge bi gax lavT: mes xe Tis uni ver si te tis pro fe so ri ro in yav re laS vi li; pro fe so ri Su re din me med li da do cen ti gul na ra goja e vame me do va. es ori uka nas k ne li Tbi li sis sul xansa bas sax. uni versi te tis azer ba i ja nu li enis ka Tedris yo fi li mas wav leb le bi ari an. ar ta an Si oT xi ve kur s ze sul 20 stu den ti hyavT da ofi ci a lu rad maT hqvi aT ar da ha nis uni ver si te tis so ci a lur mec ni e re ba Ta da hu ma nita ru li fa kul te tis qar Tu li eni sa da li te ra tu ris gan yo fi le ba.
me zo bel ri zes pro vin ci a Si gaxs ni lia re jeb ta if er do Ra nis sax. ri zes uni ver si te ti, sa dac 2011 wli dan ar se bobs qar Tu li eni sa da li te ra tu ris spe ci a lo ba. pir veli pe da go gi, ro me lic aq da i niSna, gax lavT pri vatdo cen ti ha run Cim qe. mi si Za lis x me viT 2015 wlis ian var Si sa qar T ve lo dan mow ve ul iq na ori spe ci a lis ti: fi lo lo giis doq to ri, pro fe so ri ru su dan sa Ri na Ze, ro me lic ha run Cim qes aRm z r de li mas wav le be lia, Ca mo vi da aka ki we reT lis sa xel m wi fo uni versi te ti dan (qu Ta i si); xo lo fi lolo gi is doq to ri, asoc. pro fe so ri ma ia kik vi Ze ri zes ew via So Ta rusTa ve lis sax. ba Tu mis sa xel m wi fo uni ver si te ti dan. maT mi er, ha run Cim qes Tan er Tad, mom zad da oT x w lia ni sa gan ma naT leb lo prog ra ma qarTul ena sa da li te ra tu ra Si. 2016 wels ri zem pir ve lad ize i ma qar Tuli eni sa da li te ra tu ris spe ci alo ba ze stu den t Ta mi Re ba. ax la maT uk ve sa mi kur si hyavT. stu den te bi
qar T ve lo lo gi u ri ke re bi Tur qeT Si
gv. 14
duzjes universitetis reqtori prof. nigar demirjan Caqari
duzjes universitetis qarTuli enisa da literaturis pedagogebidekanTan da saqarTvelos elCTan erTad
duzjes universitetis kavkasiologiis ganyofileba, qarTveli daCerqezi pedagogebi
ormxrivi xelSekrulebis xelmoweris ceremonia giorgi SarvaSiZesa da nigar demirjan Caqars Soris
Tbilisis universiteti
tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge
14milocva
vax tang aba Si Ze iubilaria
2018 wlis 9 seq tem bers da ba de bi dan 90 we li Se us rul da cno bil
qar T vel ge o fi zi koss, fi zi kama Te mati kis mec ni e re ba Ta doq tors, mec ni ere bi sa da teq ni kis dar gis sa xel m wi fo da akad. m. aleq si Zis sa xe lo bis premi e bis la u re ats, Rir se bis or de nis ka va lers, ge o fi zi kis in s ti tu tis gamo ye ne bi Ti da eq s pe ri men tu li ge o fizi kis seq to ris mTa var mec ni er Ta namS ro mels, pro fe sor vax tang aba Si Zes. fas da u de be lia prof. v. aba Si Zis samec ni e ro wvli li qar Tu li ge o fi ziku ri mec ni e re bis sa gan Zur Si.
Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si tetis dam Tav re bis Sem deg, 19521958 ww. igi mu Sa ob da fi zi kis fa kul te tis geo fi zi kis ka Ted ra ze jer la bo ran tad, xo lo 1954 wli dan asis ten tad. 19551959 ww. man iq ve ga i a ra as pi ran tu ris kur si ma Zi eb lad da 1963 wels fi zikis fa kul te tis sa a tes ta cio sab Wo ze da ic va fi zi kama Te ma ti kis mec ni e reba Ta kan di da tis sa mec ni e ro xa ris xi. 19641966 ww. igi ge og rafge o lo giis fa kul tet ze uf ro si mas wav leb lis ran g Si kiT xu lob da leq ci e bis kurss Zi e bis ge o fi zi kur me To deb Si.
1958 wli dan v. aba Si Ze ga da dis samu Sa od saq. mecn. aka de mi is ge o fi zikis in s ti tut Si, sa dac ga i a ra yve la Ta nam de bo ba um c ro si mec ni erTa namS rom li dan mTa var mec ni erTa nam Srom lam de. 19702005 ww. in s ti tut Si igi xel m Z R va ne lob da de da mi wis qerqis di na mi kis gan yo fi le bas, rom lis dros sa qar T ve los te ri to ri a ze Seis wav le bo da sim Zi mis Za lis dro Si va ri a ci is sa kiT xi.
in s ti tut Si mos v lis pir vel wlebSi ik v lev da sxva das x va sis te mis sa vele gra vi met re bis tem pe ra tu rul reJims, mi si ve xel m Z R va ne lo biT age bul Ter mul ka me ra Si, sa dac tem pe ra tu ris cva le ba do ba Se iZ le bo da 10 ÷ 50°C far g leb Si. aR sa niS na via, rom aR niS
nu li ka me riT sar geb lob d nen mos kove li ko le ge bic, Ta vi an Ti sa ve le gravi met re bis tem pe ra tu ru li re Ji mis Se sas wav lad. sxva Ta So ris isi ni imasac aR niS nav d nen, rom ase Ti Ter mu li ka me ra arc im qar xa nas hqo nia, sa dac es gra vi met re bi mzad de bo da.
1967 wli dan v. aba Si Ze sa Ta ve Si Caud ga md. en gur ze mSe ne ba re Ta Ro vani kaS x lis te ri to ri a ze dax ris m zomiT da eq s ten zo met ri ul sa mu Sa o ebs, ro mel Ta mi za ni iyo sta ci o na rul pi ro beb Si Tval yu ri edev ne bi naT iq mim di na re de for ma ci ul pro ce sebze. gan sa kuT re biT ki, mar j ve na sa na piros rRve va ze, ro me lic ga dis kaS x lis mar j ve na frTis qveS da rom lis aqti u ro ba ze di dad aris da mo ki de buli kaS x lis mdgra do ba. 1998 wli dan dak vir ve be bi mim di na re obs ag reT ve kaS x lis tan Sic. uk ve 50 wel ze me tia ba to ni vax tan gi am saq mes Se sa Su ri enTu zi az miT xel m Z R va ne lobs, rom lis Se de gebs, ro gorc ze moT aR v niS neT, uaR re sad di di mniS v ne lo ba aqvs am uni ka lu ri Ta Ro va ni kaS x lis usaf r Txo eq s p lu a ta ci is T vis.
1995 wels v. aba Si Zem war ma te biT da ic va sa doq to ro di ser ta cia Te maze: "Ta na med ro ve ge o di na mi ku ri proce se bis ge o fi zi ku ri mo ni to rin gi (en gur he sis ma ga liT ze)". di ser ta ci is sa mec ni e ro xel m Z R va ne li iyo akad. b. ba la va Ze, ro me lic v. aba Si Zis mas wavle be lic iyo da rom lis ini ci a ti viTac da iw yo es sa mu Sa o e bi en gur ze. am ga mok v le ve bis sa fuZ vel ze, Tbi lis Si 1996 w., ev ro sab Wom daa ar sa `maR li vi kaS x le bis ge o di na mi ku ri ris kis" cen tri~, rom lis di req to ria aka de mi ko si T. We li Ze. v. aba Si Ze am cen t ris direq to ris mo ad gi lea. cen t ri mo wode bu lia da ner gos en gur ze mi Re bu li kvle vis Se de ge bi msof li os sxva saxel m wi fo e bis ana lo gi ur obi eq teb ze. v. aba Si Zis xel m Z R va ne lo biT ge o fizi kis in s ti tut Si Ses ru le bu lia ori
di ser ta cia fiz.maT. mecn. kan di da tis sa mec ni e ro xa ris xe bis mo sa po veb lad.
wle bis gan mav lo ba Si ba to ni vaxtan gi sa mec ni e ro saq mi a no bas Tan erTad ewe o da sa zo ga do eb riv moR va weo bas _ iyo sa zo ga do e ba `cod nis~" leq to ri, sxva das x va ran gis sa mec ni ero kon fe ren ci a Ta sa or ga ni za cio komi te tis wev ri, mra va li sa ga ze To stati is av to ri. mas aq ti u ri mo na wi le oba mi u Ria mra val sa er Ta So ri so Tu yo fil sab Wo Ta kav Si ris far g lebSi sa mec ni e ro kon fe ren ci e bis mu Sa oba Si. mi si uSu a lo mo na wi le o biT jer en gur hes ze, 1979 w. da me re Tbi lis Si, 2002 w. Ca tar da sa er Ta So ri so kon feren ci e bi da ga mo i ca kon fe ren ci eb ze war mod ge ni li mox se ne be bis Sro ma Ta kre bu le bi.
1988 wli dan v. aba Si Ze Se Tav se biT mu Sa obs saq. teq ni kur uni ver si tet Si. ge o de zi i sa da ge o in for ma ti kis de
par ta men t Si, sa dac kiT xu lobs ge o dezi u ri gra vi met ri is Te o ri ul kurss da ata rebs praq ti kul me ca di ne o bebs. am spe ci a lo bis stu den te bi saT vis man ga mos ca ori sa xel m Z R va ne lo: `la bora to ri u li praq ti ku mi ge o de zi ur gra vi met ri a Si~ (1999 w.) da `ge o dezi u ri gra vi met ri is mok le kur si~ (2004 w.) am spe ci a lo ba Si igi xel m ZR va ne lobs ma gis t ran tebs da doq toran tebs. am dro i saT vis po li teq ni kur uni ver si tet Si mi si xel m Z R va ne lo biT da cu lia 2 doq to ran tis da 3 ma gist ran tis sa mec ni e ro xa ris xe bi. 1999 w. teq ni ku ri uni ver si te tis sa mec ni e ro sab Wom mas mi a ni Wa pro fe so ris wo deba.
v. aba Si Ze 150 sa mec ni e ro Sro mis av to ria. maT ric x v Si ori mo nog rafi aa ru sul da in g li sur eneb ze. 2000 w. igi da jil dov da Rir se bis or deniT, xo lo uf ro ad re _ 1974 w. mas mi Re bu li aqvs me9 xuT w led Si ga marj ve bis me da li, xo lo 1988 wels ki Tbi li sis sa qa la qo sab Wos mi er Sromis ve te ra nis me da li. 1994 w. ko le gebTan er Tad mas mi Re bu li aqvs mec ni era ba Si umaR le si jil do sa qar T ve los mec ni e re bi sa da teq ni kis dar g Si _ sa xel m wi fo pre mia. 2015 w. mSob liur ma xa ra ga ul ma `xa ra ga u lis sa pa tio mo qa la qis~" wo de ba mi a ni Wa. 2017 w. v. aba Si Ze air Ci es sa qar T ve los ener geti kis aka de mi is nam d vil wev rad, akade mi ko sad.
vu sur voT ba ton vax tangs jan m r Telo ba da mxne o ba, rom ki dev did xans ga a xa ros Cve ni sa zo ga do e ba war ma tebu li moR va we o biT.
iva ne ja va xiS vi lis sa xe lo bisTbi li sis sa xel m wi fo
uni ver si te tis mi xe il no di assa xe lo bis ge o fi zi kis in s ti tu ti,
sa qar T ve los ge o fi zi ku risa zo ga do e ba
qar T ve lo lo gi u ri ke re bi Tur qeT Si
ari an Tur qe Tis sxva das x va kuT xe ebi dan: ri ze, stam bo li, tra pi zo ni, ko nia, er zu ru mi da sxv. wels qal bato ne bi ru su da ni da ma ia da ub rund nen Ta vi anT mSob li ur uni ver si tetebs sa qar T ve lo Si, rad gan maT mona wi le o ba un da mi e RoT aka de mi u ri Ta nam de bo be bis da sa ka veb lad ga mocxa de bul kon kur s Si, ro me lic warma te bu lad ga i a res. ime di un da viqo ni oT, rom mo ma val Si isi ni kvlav da ub run de bi an ri zes qar T ve lo logi is centrs. ama so ba Si aq pri vatdo cen tis Ta nam de bo ba ze mi i Res da gan yo fi le bis uf ro sa dac da niS nes yar sis kav ka si is sa xe lo bis uni ver
si te tis qar Tu li eni sa da li te ratu ris mi mar Tu le bis kur s dam Tav rebu li gul mu qe rem sez ginoz Tur qi. man ma gis t ris xa ris xi mo i po va Tbili sis sa xel m wi fo uni ver si tet Si, xo lo sa doq to ro qar Tul li tera tu ra Si da ic va So Ta rus Ta ve lis sax. ba Tu mis sa xel m wi fo uni ver sitet Si. pe da gog Ta ri gebs Se e ma ta agreT ve go ris sas wav lo uni ver si teti dan Ca mo su li na Tia ma xa WaS vi li. ram de na dac Cem T vis cno bi lia, TviT Tur qe Tis pre zi den tis sur vi li gax l daT mi si sa xe lo bis uni ver sitet Si gax s ni li yo qar Tu li eni sa da li te ra tu ris gan yo fi le ba.
da bo los, me oT xe gax lavT duzje, ro me lic Tur qe Tis yve la ze axal gaz r da 81e vi la i e Tia. igi 1999 wlis ag vis tono em b ris Zli e ri mi wis Z v ris Sem deg ga mo e yo bo lus pro vin ci as. duz je aris Crdi lo eT kav ka si i dan ga da sax le bu li Cer qe zebis, ne biT Tu uneb li eT emig ri rebu li mu ha ji ri qar T ve le bis, af xaze bis, ose bis lo ka lu rad da sax lebis re gi o ni. ga gik vir de baT, mag ram dRe van del duz je Si da ax lo e biT 24 ena is mis. swo red am mra val fe rovne bam ga na pi ro ba duz jes uni ver sitet Si sa bu ne bis met y ve lo da hu mani ta rul mec ni e re ba Ta fa kul tet ze kav ka si u ri ene bi sa da kul tu re bis gan yo fi le bis gax s na, ro mel sac ori mi mar Tu le ba aqvs: Cer qe zu li ena da li te ra tu ra da qar Tu li ena da li te ra tu ra. ori ve mi mar Tu le ba ga ix s na 2013 wels da, al baT, re gio nis ge og ra fi u li ad gil m de ba reo bis dam sa xu re baa, rom pir ve li ve wel s ve aR moC n d nen am mi mar Tu le bebze swav lis msur vel ni. un da aRi niSnos, rom Cer qe zu li eni sa da lite ra tu ris gan yo fi le ba pir ve lia mTe li Tur qe Tis mas S ta biT. wels q. ka i se ris er ji e sis uni ver si tet Si ga ix s na me o re, ker Zod, ya bar do u li
eni sa da li te ra tu ris gan yo fi lebac. Cer qe zu li eni sa da li te ra turis gan yo fi le bis pe da gogpro feso re bi duz je Si ari an adi Re is respub li kis ma i ko pis uni ver si te ti dan Ca mo su li pro fe so re bi, rom le bic kar gad ic no ben sa qar T ve los kav kasi o lo gi ur sko las. ma Ti uf ro si Ta o bis war mo mad gen le bi mi ra xaCe mi zo va da mi ra una ro ko va ari an 70 wels ga da ci le bu li, da fa se bu li qal ba to ne bi, ro mel Tac Tbi lis Si aqvT da cu li sa kan di da to di ser taci e bi da ari an Cve ni ko ri fe e bis _ ar nold Ci qo ba va sa da gi or gi Ci tai as mo wa fe e bi. Cer qe zu li eni sa da li te ra tu ris gan yo fi le bas mWid ro kav Si ri aqvs Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis kav ka si o lo gi is kaTed ra sa (xelmZR. prof. ci ra ba rami Ze) da Cer qe zu li kul tu ris cent r Tan (xelmZR. prof. me rab Cu xua).
duz jes uni ver si te tis qar Tu li eni sa da li te ra tu ris mi mar Tu lebas da nar Cen sam qar T ve lo lo giis cen t r Tan Se da re biT is upi rate so ba ga aC nia, rom aqvs ro gorc ba ka lav ri a tis, ise ma gis t ra tu ris swav le bis ori sa fe xu ri. aq pe da goge bi ari an: ma ka sa lia be Si roR lu da mi si Ta na kur se li So re na lo maia. ori ve zug di dis da mo u ki de be li uni ver si te tis kur s dam Tav re bu lia, ro mel Tac sa doq to ro e bi arn. Ci qoba vas sax. enaT mec ni e re bis in s ti tutSi da ic ves; ax la xan Ca mo vi da Te lavis pe da go gi u ri in s ti tu tis kur sdam Tav re bu li ma ri na sul xa niS vi li, ro mel sac sa kan di da to di ser ta cia So Ta rus Ta ve lis sax. li te ra turis in s ti tut Si aqvs da cu li. aq ve mas wav leb lobs ad gi lob ri vi, duzje li eT ni ku ri qar T ve li fev zi Cele bi, ro mel mac am zaf xuls da ic va sa doq to ro an d ria pir vel wo de bulis sax. sa pat ri ar qos qar Tul univer si tet Si Te ma ze _ `duz jel eT
ni kur qar T vel Ta met y ve le bis ni muSe bi~. aq ve vmu Sa ob mec _ Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis asoc. prof. na na ka Wa ra va.
Tur qeT Si sa qar T ve los el Cis, ba to ni irak li kop la ta Zi sa da Cveni uni ver si te tis req to ris ba to ni gi or gi Sar va Si Zis ur Ti er T Se Tanx me bis sa fuZ vel ze mo xer x da univer si te tis 100 wlis Ta vis iu bi leze da pa ti Je ba yve la im req to ri sa, ro mel Ta uni ver si te teb Sic moq medebs qar Tu li eni sa da li te ra turis mi mar Tu le be bi Tur qeT Si. amaT da e ma ta pres ti Ju li stam bo lis, anka ri sa da ha je Te fes uni ver si te tebis mow ve vac. sam wu xa rod, iu bi le ze Tur qe Ti dan mxo lod or ma maT gan ma, duz je sa da ri zes uni ver si te te bis req to reb ma SeZ les Ca mos v la. iu biles dRe eb Si ga nax l da da Ta vi dan xe li mo e we ra xel Sek ru le bas duzje sa da Tbi li sis sa xel m wi fo univer si te te bis or m x ri vi Ta nam S romlo bis Se sa xeb.
vfiq robT, rom Cve ni uni ver site tis Tur qo lo gi is ka Ted ram, qarTu li eni sa da li te ra tu ris ka Tedras Tan er Tad, mo ma val Si mWid ro ur Ti er To be bi un da iqo ni os Turqe Tis sxva das x va qa la qe bis uni versi te teb Si aR mo ce ne bul qar Tu li eni sa da li te ra tu ris cen t reb Tan.
asoc. prof. na na ka Wa ra va,Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si tetis hu ma ni ta rul mec ni e re ba Ta fakul te tis aR mo sav leT m cod ne o bis sas wav losa mec ni e ro in s ti tu tis
Tur qo lo gi is ka Ted ra,duz jes uni ver si te tis
sa bu ne bis met y ve lohu ma ni ta ru li fa kul te tis kav ka si u ri ene bi sa da
kul tu re bis gan yo fi le ba, qar Tu li eni sa da li te ra tu ris
mi mar Tu le ba
me-15 gv-dan
duzjesa da rizes universitetis reqtorebi da nana kaWarava
Tbilisisuniversiteti
tsunewspaper @ tsu.gewww.tsu.ge
15gaxseneba
Tbi li sis sa xel m wi fo univer si te tis iu ri di u li fa kul te ti pro fe sor
aka ki la bar t ya vas `ka kos epo qas~ ix se nebs. pro fe so ri aka ki labar t ya va sa sof losa me ur neo da eko lo gi u ri sa mar T lis mi marTu le biT mu Sa ob da. mi si sa mecni e ro moR va we o bis Se de gad Seiq m na ag ra ru li da eko lo gi u ri ur Ti er To be bis sa mar T leb ri vi re gu li re bis mdi da ri ba za.
pro fe so ri aka ki la bar tya va 1933 wels aba Sis ra i o nis so fel su ju na Si da i ba da. 1952 wels su ju nis sa Su a lo sko la da am Tav ra da sa mi wlis ganmav lo ba Si (19531956 w.w.) Se i ara Re bul Za leb Si msa xu rob da. mom dev no ori we li fo Tis savaW ro nav sad gur Si mu Sa ob da. 1959 wli dan 1964 wlis CaT v liT Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver site tis stu den ti gax l daT, Sem deg ka Ted ris Ta nam S ro me li, docen ti da pro fe so ri. man 1975 wels sa kan di da to, 1994 wels ki sa doq to ro di ser ta cia da ic va. aka ki la bar t ya va eko lo gi ur samar Tal Si ga mo ce mu li erTer Ti pir ve li sa xel m Z R va ne los av toria.
Ta mar za ran dia, iu ri di u li fakul te tis de ka ni, aso ci re bu li pro fe so ri: `iva ne ja va xiS vi lis saxe lo bis Tbi li sis sa xel m wi fo univer si te tis iu ri di ul fa kul tets ga mo ak l da pro fe so ri aka ki la bart ya va, ada mi a ni, ro mel mac mTe li Ta vi si cxov re ba uni ver si tets miuZ R v na da bo lo dRem de iu ri diul fa kul tet ze saq mi a nob da. ba ton aka kis moR va we o ba, Zi ri Ta dad, mo uwia sab Wo Ta pe ri od Si da igi mi ekuT v ne bo da im mci re ric xo van adami an Ta ricxvs, ro mel mac mo a xer xa ga mij v no da im d ro in del man ki er sis te mas da dar Ce ni li yo ma Ra li zne o bis mqo ne pa ti o san ada mi a nad. aka ki la bar t ya va wle bis man Zil ze Se uc v le li de ka nis mo ad gi le iyo iu ri di ul fa kul tet ze da es pe rio di, ro me lic bev ri im d ro in de li iu ris tis mex si e re ba Si ,,ka kos epoqad” Se mor Ca, ga mo ir Ce o da mis mi er dam k vid re bu li wes ri gi Ta da discip li niT. mra va li Ta o bis iu ris ti di di siy va ru li Ta da pa ti vis ce miT ix se nebs mas, ro gorc gan sa kuT rebu li pa su xis m geb lo bis mqo ne, uaRre sad Sro mis moy va re da stu den te
bis mi marT mkacr, mag ram mzrun vel pe da gogs. yve la im ada mi a ni saT vis, ro mel sac Se xe ba hqo nia ba ton kakos Tan, igi pa ti os ne bis, Sro mis moyva re o bi sa da ma Ra li zne o bis mi sabaZ ma ga li Tad dar Ce ba.~
la do Wan tu ria, ev ro pis ada mi anis uf le ba Ta dac vis sa sa mar T los mo sa mar T le, Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis iu ri di u li fa kulte tis pro fe so ri: `pro fe so ri akaki la bar t ya va Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis, gan sa kuT re biT ki, iu ri di u li fa kul te tis Tval sa Cino da ga mor Ce u li war mo mad ge ne li iyo. mi si sa u ni ver si te to cxov re ba da iw yo 1959 wlis 1 seq tem bers da Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te ti mas gar dac va le bam de ar mi u to vebia. sxva sam sa xu ri, gar da Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te ti sa, ba ton aka kis ar hqo nia da arc uZeb nia, Tum ca mra va li sa xel m wi fo da we sebu le ba, gan sa kuT re biT sa mar Taldam ca vi or ga no e bi, mas ma Ral Tanam de bo bebs sTa va zob d nen. ba ton ma aka kim mTe li Ta vi si cxov re ba iu ridi ul fa kul tets mi uZ R v na. mra va li Ta o bis qar T ve li iu ris te bi si a mayiT ix se ne ben ba to ni aka kis Rvawls maT pro fe si ul da os ta te ba Si. mis mi marT mos wav le e bis, ko le ge bi sa Tu me gob re bis gan sa kuT re bu li da mo kide bu le ba Tval naT liv ga moC n da bato ni aka kis da ba de bi dan 80 wlisTa vi sad mi miZ R v ni li sa i u bi leo Ro nis Zi e be bis dros. ba to ni aka ki stu den te bis ris x va, mag ram stu denteb ze ga mor Ce u lad mzrun ve li pe dago gi iyo. Se iZ le ba mi si me To de bi dRe van de li gad mo sa xe di dan mi uReb lad Can des, mag ram dis cip li na, wes ri gi, pa ti os ne ba, Sro mis moy va reo ba ba to ni aka kis T vis wmin da da xelux le be li Ri re bu le be bi iyo da am Ri re bu le bebs yav li ar gas dis. yvela ada mi a ni, miT uf ro sa zo ga do eba, ro mel sac aqvs pre ten zia iyos war ma te bu li da prog re su li, un da ey r d no bo des swo red am Ri re bu lebebs _ es aris ba to ni aka kis moR vawe o bis mTa va ri gak ve Ti li.
Rmer T ma na Tel Si am yo fos am gansa kuT re bu li ada mi a ni sa da pe da gogis su li. gu li mwyde ba, rom Txovna ver Se vus ru le da ver mo va xer xe su ju na Si, mis mSob li ur sko la Si, mas Tan er Tad Cas v la~.
ro man Sen ge lia, iu ri di ul mecni e re ba Ta doq to ri, pro fe so ri, Tsuis eme ri tu si, Tsuis ker Zo sa mar T lis ka Ted ris gam ge, iu ridi u li fa kul te tis yo fi li de ka
ni: `pro fe sor aka ki la bar t ya vas gar dac va le ba di di da nak li sia ara mar to iu ris t Ta kor po ra ci i saT vis, ara med ga naT le bis mTe li sis te misaT vis. mi si cxov re ba da Rvaw li imis das tu ria, Tu ro go ri er T gule biT, pa ti os ne biT da spe ta ki siyva ru liT un da em sa xu ro sam Sob los da stu den ti axal gaz r do bis ma Ralk va li fi ci u rad aR z r dis saq mes. igi sa ma ga li To pi rov ne ba iyo ara marto ko le ge bi saT vis, ara med sa marT leb ri vi ga naT le bis er Ta der Ti ke ris _ Tbi li sis sa xel m wi fo univer si te tis iu ri di u li fa kul te tis mra va li Ta o bis stu den te bi saT vis. ba to ni aka ki iyo ga mor Ce u li mecni erpe da go gi da ad mi nis t ra tori. ro gorc mec ni er ma, man Ta vi si Za lis x me va mi mar Ta sa sof losa meur neo da eko lo gi u ri sa mar T lis aq tu a lu ri sa kiT xe bis kvle vi sa ken. es prob le ma ti ka ad re ara po pu laru lad iT v le bo da sa mar T lis sxva dar geb Tan Se da re biT, Tum ca udide si mniS v ne lo bi sa iyo. aman ga na piro ba Se sa ba mi si kad re bis nak le bo ba. am xar ve zis ga mos wo re bas mi uZ R v na man sa kan di da to da sa doq to ro diser ta ci e bi, mo nog ra fi e bi da sa xelm Z R va ne lo e bi, ag reT ve leq ciase mina re bis mTe li cik li. ba to ni aka kis sa mec ni e ro moR va we o bis Se de gad Seiq m na ag ra ru li da eko lo gi u ri urTi er To be bis, sa baz ro me ur ne o bis pi ro be bis Se sa ba mi si sa mar T leb rivi re gu li re bis mdi da ri ba za.
Se iZ le ba ba to ni aka kis sa mec ni ero da pe da go gi u ri saq mi a no bis rome li me de ta li ver mo eq ces ma va nis yu rad Re bis cen t r Si, mag ram is, rac yve la ze srul yo fi lad war mo a Cen da mis pi rov ne bas, rac aras d ros da aviw y de baT mis ko le geb sa da stu dento bas, es axal gaz r do bis aR z r dis mi se u li me To de bia. leq ciase mi nare bis umi ze zod gac de ne bis mi u Reb
lo ba, sa zo ga do eb ri vi da va le be bis xa ris xi a nad Ses ru le bis au ci leblo ba, swav le bis pro ces Si dis cipli nis dar R ve vi sad mi Se u ri geb lo ba da sxva moT xov ne bi iyo mi si ad minis t ra ci u li saq mi a no bis gan m saz Rv re li mi mar Tu le be bi iu ri di u li fa kul te tis de ka nis mo ad gi led muSa o bi sas. igi iyo mkac ri da, ama ve dros, uaR re sad ke Til gan w yo bi li Tun dac stu den tu ri eTi kis norme bis dam r R ve ve bis mi marT. ase Ti mid go ma yo vel T vis da de bi Ti Se dege biT mTav r de bo da. ami tom rCe bo da ba to ni aka ki yve la kur s dam Tav re buli saT vis say va rel pe da go gad da aR m z r de lad.
Rmer T ma na Tel Si am yo fos mi si uk v da vi su li~.
ma ia iva ni Ze, iu ri di u li fa kulte tis pro fe so ri: `ba to ni aka ki la bar t ya vas T vis uni ver si te ti da sa u ni ver si te to saq mi a no ba pir vel ad gil ze iyo. igi na xe var sa u ku ne ze met xans moR va we ob da Tbi li sis saxel m wi fo uni ver si tet Si da yve la Ta o bis iu ris tis T vis ma Ra li zneo biT, pa ti os ne biT, Sro mis moy vare o biT mi sa ba Zi gax l daT. mi si 80 wlis Ta vi sad mi miZ R v nil kre bul Si ba to ni aka kis cxov re ba da moR vawe o ba sxva das x va Ta o bis iu ris teb ma Sem de gi sit y ve biT Se a fa ses _ WeSma ri ti ma mu liS vi li, pe da go gi, mecni e ri.
mar T lac, ba to ni aka ki Ta vi si saq mis uzo mod moy va ru li da gulis x mi e ri pi rov ne ba gax l daT. igi siy va ru liT ewe o da iseT sa pa tio saq mi a no bas, ro go ric axal gaz r da Ta o bis aR z r da da ma Ti cxov re bis gza ze da ye ne baa.
ro gorc pe da gogs, yo vel T vis hqon da stu den te bis siy va ru li da ndo ba. amas mi si gul w r fe lo ba, pasu xis m geb lo ba da sa mar T li a no ba ga na pi ro beb da.
igi stu den tu ri cxov re bis su li da gu li iyo. Ti To e u li stu denti mis Si na gan siT bos Se sa niS na vad grZnob da da siy va ru li Ta da pa tivis ce miT pa su xob da. igi ga sa o ca ri mon do me biT ga das cem da stu den tebs cod na sa da ga moc di le bas.
mis T vis da ma xa si a Te be li iyo xala si iu mo ri da ke Til So bi li bu neba. am Tvi se be bis ga mo mas ko le ge bi Za li an va fa seb diT.
gu li mwyde ba, rom uni ver si tetSi ve Rar Sev x v de bi Rir se ul pe dagogs, mec ni ers, sa ma ga li To pi rovne bas. ase Ti moR va we e bi qmni an sa xes, sa xes _ nam d vi li pro fe so ri sa~.
iu ris te bis yve la Ta o ba `ka kos epo qas~ ix se nebs
oku pa ci u ri Te ra pi is mxar dasa We rad 70mde mo na wi lem Semo ur bi na li sis tbas. aq cia
`wre lis ze _ oku pa ci u ri Te ra pi is mxar da sa We rad~ iva ne ja va xiS vi lis sa xe lo bis Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis fsi qo lo gi i sa da ganaT le bis mec ni e re ba Ta fa kul te tis oku pa ci u ri Te ra pi is mi mar Tu le bis da sa qar T ve los oku pa ci ur Te rapev t Ta aso ci a ci is or ga ni ze biT gai mar Ta.
gar be ni, rom lis mi za ni qve ya na Si oku pa ci u ri Te ra pi is pro fe si is mimarT cno ba do bis amaR le ba da dargis po pu la ri za cia iyo, oku pa ci uri Te ra pi is msof lio dRis aR saniS na vad mo ew yo. oku pa ci u ri Te rapev te bi ada mi a nis T vis mniS v ne lo van saq mi a no bebs Te ra pi ul sa Su a le bad iye ne ben. oku pa ci u ri Te ra pia pi rovne ba ze cen t ri re bu li pro fe si aa,
ro me lic xels uw yobs gan s x va ve bu li Se saZ leb lo bis mqo ne pi rebs, an da mow y v lad jgu febs, Ca e bnen maT T vis mniS v ne lo van saq mi a no beb Si da moax di non sa ku Ta ri Ta vis re a li ze ba.
`ga dav w y vi teT es dRe aR g ve niSna gar be niT, ro mel Sic ne bis mi e ri msur ve li mi i Reb da mo na wi le o bas. zo gi dar bo da imi tom, rom ma Ti cxov re bis sti lia, zo gisTvis gamow ve va iyo, zo gic ga sar To bad. aqci is mi za nia, rom met ma axal gaz rdam ga i gos _ ra aris oku pa ci u ri Te ra pia da ga ic nos axa li sa in tere so pro fe sia~, _ ga nac xa da Tsuis oku pa ci u ri Te ra pi is sa ba ka lavro prog ra mis ko or di na tor ma ni no ru xa Zem.
`di di xa nia sis te ma tu rad davr bi var. Cem T vis sir bi li aris gamow ve va, rad gan is jan sa Ri cxov rebis we sis pro pa gan das uw yobs xels.
min da yve la axal gaz r das mo vu wo do, rom ir bi non da jan sa Ri cxov re ba ga i Ta vi son~, _ aR niS na gar be nis mona wi lem lu ka ja va xiS vil ma.
sa qar T ve lo Si dip lo mi re bu li oku pa ci u ri Te ra pev te bi mxo lod Tsuis kur s dam Tav re bul ni ari an. oku pa ci u ri Te ra pi is sa ba ka lav ro prog ra ma TsuSi 2006 wli dan moqme debs. dRes mTel sa qar T ve lo Si sul 31 dip lo mi re bu li oku pa ci uri Te ra pev tia. Ro nis Zi e bis or ga niza tor Ta TqmiT, aq ci is mi za nia ga izar dos oku pa ci ur Te ra pev t Ta rao de no ba, rac qvey nis gan vi Ta re bis ma Ra li do nis maC ve ne be lia.
oku pa ci u ri Te ra pev te bi ex ma rebi an ada mi a nebs, rom le bic da mo u kideb lad ver axor ci e le ben maT T vis mniS v ne lo van da sa in te re so saq mi ano bas. sit y va ̀ oc cu pa ti on~ in g li su ridan iTar g m ne ba ro gorc `saq mi a noba~. li sis tbis gar Se mo ga mar Tul gar ben Si sxva das x va Se saZ leb lo bis mqo ne pi reb ma mi i Res mo na wi le o ba. aq ci is mo na wi le e bi da jil dov d nen med le bi Ta da si ge le biT.
`wre lis ze - oku pa ci u riTe ra pi is mxar da sa We rad~
Tbilisis universiteti
16
ÌÈÀÅÀÒÉ ÒÄÃÀØÔÏÒÉ
nino kakulia
ÌÈÀÅÀÒÉ ÓÐÄÝÉÀËÉÓÔÉ
maia toraZe
ÔÄØÍÉÊÖÒÉ ÒÄÃÀØÔÏÒÉ
manana jurxaZe
ÒÄÃÊÏËÄÂÉÉÓ ßÄÅÒÄÁÉ:
iago kaWkaWiSvili,manana SamiliSvili,
TinaTin margalitaZe,TinaTin bolqvaZe,eTer xaraiSvili,revaz gvelesiani,
irakli imedaZe,giorgi jaiani,
Temur nadareiSvili,moris SalikaSvili,
maia ivaniZe,vladimer margvelaSvili,
giorgi lobJaniZe,eka kvitaSvili
ÑÖÒÍÀËÉÓÔÄÁÉ:
nato obolaZe
Tamar dadiani
SurTxia beroSvili
ÌÉÓÀÌÀÒÈÉ:ÉËÉÀ àÀÅàÀÅÀÞÉÓ ÂÀÌÆ. 13(Tsu-is me-3 korpusi)
vebgverdi:
newspaper.tsu.edu.ge
el.fosta:
2 22 36 62
×ÏÔÏÊÏÒÄÓÐÏÍÃÄÍÔÉ
ana bolqvaZe
ÊÏÌÐ. ÖÆÒÖÍÅÄËÚÏ×À
zaza gulaSvili
2017 wlis
1 oqtombridan
gadacema `uni-versia~
gadis regionul
televiziebSi, rasac
saqarTvelos
regionul
mauwyebelTa asociacia
uzrunvelyofs (Tsu-sa
da saqarTvelos
regionul mauwyebel-
Ta asociaciasTan
gaformebuli memo-
randumis Tanaxmad).
ma le isev wa va mTa Si...So Ta mi ri a naS vi lis por t re ti in te ri er Si
`So Ta mi ri a naS vi li 2014 wels al pi ni a da ze ga vi cani, gu da ma yar Si. ma Sin mec
dam w ye bi mo laS q re vi ya vi. max sovs, di liT ba nak Si bav S vebs Ta vi si xeliT us wo reb da kar vebs. sa o ca ri ada mi a nia, Cem ze di di STa beW di leba mo ax di na~, _ miy ve ba Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis kur s damTav re bu li, eko lo gi ra ti ge laS vili.
Tu Tsuis II kor pu sis pir vel sar Tuls qve moT Ca uy ve biT, fi zikis la bo ra to ri e bis gver diT 138e ka bi net Si au ci leb lad dag x v de baT So Ta mi ri a naS vi li _ na xe var gamtar Ta fi zi kis sa mec ni e rokvle vi Ti in s ti tu tis di req to ri, ro me lic wle bis gan mav lo ba Si Tsuis al pinis tur klubs xel m Z R va ne lob da da 82 wlis asak Sic mTis siy va ru liT coc x lobs. Tsuis gi or gi ni ko laZis sa xe lo bis al pu ri klu bis prezi den ti; sab Wo Ta kav Si ris Cem pi o ni tra ver se bis klas Si; 196070 wleb Si sa qar T ve los mTam s v lel Ta nak re bis ka pi ta ni da mwvrTne li; sa er Ta So riso mas S ta biT ram de ni me aTe ul ze meti eq s t rak la sis mar S ru tis av to ri; 100ze me ti al pi ni a dis xel m Z R va neli _ es mi si, ro gorc mTam s v le lis `mo na ga ria~, xo lo uS ba, TeT nul di, Sxa ra, ai la ma, ma ze ri, jan Ra, wu rungu la, ti anSa ni sa da pa mi ris ma sivi... _ mis mi er da laS q ru li mwverva le bis aras ru li Ca mo naT va lia.
Cve ni Sex ved ris dros So Ta miri a naS vi li 2 kvi ris dab ru ne bu li iyo xdis xe o bi dan, sa dac Tsuis al pur ma klub ma 3600 met ri si maRlis mwver vals Ji u li Sar ta vas saxe li mi a ni Wa.
`so fel axal so fel Si da vi bade~, _ mi am bobs ba to ni So Ta, _ `ma ma ad re gar da ic va la. Ggar k ve u li pe ri o di so fel Sil da Si be bi asTan da ba bu as Tan viz r de bo di, Semdeg qa laq Si wa mo ve diT me da deda. Tbi li sis vaJ Ta me eq v se sko la da vam Tav re da bev ri arc mi fiq ria _ Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver sitet Si fi zi kateq ni kis fa kul tet ze Ca va ba re. yve la fe ri imiT da iw yo, rom Cems bi ZaS vils go gi oTa raSvils al pi ni a da ze yaz beg Si mo u wia was v la. iqi dan dab ru ne bu li ki mTaze sa o ca ri emo ci e biT sa ub rob da. aman ise ama fo ri a qa, mTe li we li velo de bo di zaf xu lis se zo nis dadgo mas da uni ver si te tis mo rig alpi ni a das. P
pir ve lad 1953 wels wa ve di mTaSi. ma Sin 17 wlis vi ya vi. uni ver site tis req to ri ni ko kec xo ve li iyo. ye lis tbis sa Ta ve eb Tan ave diT da erTerT mwver vals `Tbi li sis saxel m wi fo uni ver si te ti~ da var q viT. Sem deg mdi na re Ter gis sa Ta ve eb Si ga da ve diT. Aam eq s pe di ci is dros niko kec xo vel Tan Za li an ax lo ur Tier To ba Ca mo mi ya lib da.
pir ve lad jgu fis xel m Z R va nelo ba mwver val `Stav ler ze~ as vlis dros mo mi wia. max sovs, nis li iyo. vi co di, rom am gzi dan cnobi li qar T ve li mTam s v le li ali o Sa ja fa ri Ze sam jer mob run da. Za li an
vner vi u lob di, mag ram ma inc mSvido biT aviy va ne gun di mwver val ze. swo red am pe ri od Si al pi ni a de bis dros ga vi ca ni mTis bev ri Ce mi mewy vi le da Sem deg Si me go ba ri. aq iyo gu ram Ti ka na Ze _ araC ve u leb ri vi ada mi a ni da xe lo va ni. sxva Ta So ris, 1963 wels Sxa ra dan mis Ca mos ve neba Sic vi Reb di mo na wi le o bas. gu ram rCe u liS vi lic Ce mi ax lo be li iyo. Cven er Tad ave diT don Ruzorun ze da ro gorc Sem deg aR mo va Ci ne, mis no ve la Si `as v la~ erTer Ti per sona Jis pro to ti pi mec var. Tum ca am eq s pe di ci a Si Ce mi da gu ra mis aR q ma di a met ru lad gan s x va ve bu lia da erT sa da ima ve mov le neb sa da faq tebs sxvag var Se fa se bas vaZ levT~.
_ gvi am beT yve la ze rTu li marS ru te bis Se sa xeb...
_ 1979 wels pa mir Si 6800metri an mwver val ze av di o diT. Za li an rTu li aR moC n da, bev ri viw va leT, mag ram ma inc ave diT. daS ve bis dros 45met ri an yi nu lis ver ti kal ze mogvi wia ga Ce re ba. Ppa lo ebs vxsni diT, ro ca mo u lod ne lad gun dis erTer T ma wev r ma go ne ba da kar ga da sami ka ci er Tad mov w y diT. sas wa u lia, rom ga dav r CiT, Tov lis nam qer Si Cav c viv diT da aman ga dag var Ci na.
mZi med max sen de ba 1959 wels tianSan ze gas v lac. ga mar j ve bis pikis da laS q v ra ga dav w y vi teT. axa li gzac mo vam za deT, mag ram im pe ri odSi mTa ze Sua azi is sam xed ro ol qis nak re bi im yo fe bo da. ava ria Se em T xvaT da maT da sax ma reb lad wa ve diT, ma Sin 3 ada mi a ni da i Ru pa.
mTa Si Zi ri Ta dad axa li mar S rute bis gak val va ze vi ya viT ori en tire bu li. ase ave diT `cal g mir ze~. mwver val ma ze ris da sav leT wverze ara vin iyo nam yo fi, ro ca me da irak li baq ra Zem aqe dan daS ve ba gadav w y vi teT. dag va Ram da. vi fiq reT, e.w. gli se riT _ Tov l ze da cu rebiT dav S ve bu li ya viT. 3900 met r ze varT. mo meC ve na, rom klde e bi iw ye ba. we ra yi niT Tov li gav sin jeT, sa eW vo ara fe ri et yo bo da. Tur me we ra yi ni nap ra leb Si mox v da da si nam d vi leSi klde ze varT, ro mel zec mxo lod 10 san ti met ri a ni Tov lia. dav curdi, we ra yi ni ga mi var da da irak lic mov w y vi te. gons rom mo ve di, isev miv s ri a leb di yi nu lis ku lu ar Si, ro me lic uzar ma za ri lo diT iyo
Ca ke ti li. Sem T x ve viT ga Ce re ba mo vaxer xe da naz va veb Tov l Si Cav vardi. irak li sac igi ve da e mar Ta. ver vi je reb diT, rom ga dav r CiT _ aRmoC n da, rom 2 ki lo met ris sig r Ze ze ver ti ka lu rad Tov l ze `vif ri neT~. sas wa u li iyo.
sa mo cam de qar T ve lia mTeb Si daRu pu li. wi nas war aras d ros ici, ra mox de ba. 1980 wels mwver val `ra sia ze~ 4 ka ci a ni eq s pe di cia adi o da, me me o re mwver va li dan vak vir de bodi maT ga da ad gi le bas, me o re Rames isi ni sa ba na ke ze ve Rar Se vam C nie. sas w ra fod ukan dav b run diT, mag ram mar S ru tis Zir Si sa mi ve da Ru pu li dag v x v da. gun dis me oT xe wev ris sxeu lic ver ipo ves. dRem de Abev ri ram dar dad ma wevs da aris ra Ra ce bi, rac ver mi pa ti e bia Ce mi Ta vis T vis.
_ 65 we lia mTa Si xarT. ra aris yve la ze rTu li al pi niz m Si?
_ re a lu rad al pi niz mi bu ne basTan pa eq ro baa. spor tis sxva sa xe obe bis gan gan s x va ve biT, bu ne ba Sec domebs ar gpa ti obs. Za li an kar gad unda ic nob de ro gorc sa ku Tar Tavs, ise Sens mew y vi les, ro me lic mTa Si gver diT gid gas. Se iZ le ba zog jer iseT kom p ro mis ze mo gi wi os was v la, ro mel sac sxva dros ver ga be dav di. mTe li cxov re ba WeS ma rit al pi nistad ma inc is mTam s v le li mi maC nia, ro mel mac sa ku Ta ri bi li ke bi da tova mwver va leb ze da ro mel sac sxvebis gak va lu li gze biT ar uv lia.
qar T vel mTam s v lel Ta Ta o bis 75% Tsuis al pur klub Sia gaz rdi li. we li wad Si 4 al pi ni a das vata rebT. mTe li am wle bis man Zil ze 20 aTas ze me ti stu den ti wa viy va ne mTa Si, rac Ce mi cxov re bis mTa var miR we vad mi maC nia. mwver va lis dapy ro bis Sem deg bevrs bar Sic Sev xved ri var da xSi rad uT q vamT, rom mwver val ze as v lis emo cia yve la ze Zli e ri emo cia iyo maT cxov re ba Si, ro ca sa ku Tar sam Sob los mTis wveri dan uyu reb d nen. am gziT ada mi ans Ta vi si qve ya na sxva na i rad uy var de ba. mTe li gza mwver va lam de fsi qo logi u rad gcvlis da axal ni Sans gapov ni nebs sa ku Tar Tav Si~.
***Sex ved ris da sas rul, ba to ni So
Tas me gob re bi da fi zi ko se bi Semog vi er T d nen. miT x res, rom yve lafer Tan er Tad So Ta mi ria naS vi li araC ve u leb ri vi leq to ri, mec ni e ri da fo tog ra fi caa. sa mu Sao ma gi dis gver diT mTis Can Te bi ew yo, ke delze rki nis ka ra bi ne bi da pa lo e bi da e mag re bi na. dam S vi do be bam de, sanam kiT x vas da vus vam di, miT x ra, rom bev ri geg ma aqvs. did qar T vel mTams v lels ali o Sa ja fa ri Ze sa da gior gi ni ko la Zes Ta vi si sa xe lo bis mwver va le bi ar aqvT da am saq mes un da miv xe doo.
vi ci, rom So Ta mi ri a naS vils aras d ros ufiq ria mwver va le bis mito ve ba ze da ma le isev wa va mTa Si.
Ta mar Cxik va Ze,Tsuis hu ma ni ta rul mec ni e re ba Ta
fa kul te tis stu den ti