rr lt. :'':".:,:.',' ' 'r,1",'

8lfi,npI:. ; .:,.

BA8 4'l,i!::,,.ir:l.-:r'rtr'I.i.

$,!l:,f,S$ ss$! , G- ''',*s&I

BAI..AH POTITIK

.i --,:, : ., rj r : -::.,,: , i i: .- :

t*u*, { 'ry}...!.$+S+', Tl...1fi441e#

aturecra pltt{k La!.tu

pilihanraya &n ggunnian, Kesedaran orang AsIi dalan

politik, dlkupas derugan neneliti penyertaan nereka aa-lau

pif trhanraya ,'S**:'' pmll,ibAts*.,sr,ghar '*eI ',";ryql{',t!k ,r, 6'sg1*,

I * agt.,:tg$O. Perlcara pohotc yaftg €{sna1iea ,!!idae**k*n,ein. tar' ',1' aitimn'.' ayerah{t,,, srCng ',*Ft* ' ,e**gan tuenb*i

psihct{an rhCFaS6 {*Cl*a' yang bartck*,,selepae , 'P{li'ftanreya

lSef . , *nlcng ' ltu, banyatc pqrlstiwa yan$': bErlaku

telah nenmnghitlen hesedaran orang AsIi untul<

SUArry*an ''bAk ' mralr"' ,,S{:,' ,aanping , Fqquna*kan

I:a.t: :1.

{.1 t. , xmsffits!{ nn**c *stl 'f'E},{?-ff{€ Fp&ITIK ', : ::

,.t*onurut ltes t{all tx9s6l t-$}, tardatrat beberapa:a

,':,:': i,', i l

keedaan yqng ne*yi*bkin Orang Asli tldek bsrnt'nat un$rk

*"t;*;1';*si;ril, #lii* a*,,, nsnceburkan dirl aaiam erana

...:'::.'.l,::..l:..''...}'8y&k..,.bsF.Pottctlr..ttdak.lapupurna.

tinggaldipedalaman.PeratusanorangAsliyangmErg8$.i,f&flf,,,,. : i..:

t.,l,i,:a. '

p€$g€*€f*san. , sa* hamn aereni wngCa*'f ,,,-,p,i{iix,' .. a tcetak:@*** ,3ugs,"',tf whde t.,w. 4*"n',y;r,g' ,, tmengenai perkembangan politik seuasa dan natlauatperJuar*ganya mlalui akhbar atau gdia Eaaaa. gagi

keuangan, p€ngarykutan dan alat perhubungan.

I r ..' ' "' ---'f, , kfprmoa dag*,:*e*gnan 'gr*ancafi*,'' "g**n*ehan.. ,'€*n

keaiEkinan hidrrp yang ditsruggung tetah nsnbantutJ<an niat8ra!,W' frs,tg ' Ak:i,' ,, ,ffir6k* .l6b{h:,ae*apg,

perhatian dan Eaaa yang terluang untulc mnambatrkan

pendapatan hgi ncnyara htdtrp sekEluarga. lteraka tidak ada

na*a nnt,r*s,,, rylkfr*qn 'Ig$try.:g' p*lltth atau mencebrrr[sn dlriemare :c ttf dsl€s.fqft"ttk dt csuangan meeirug-macing. ll '

: ' ':,.,.' daan:, pa 'lt*ran orang SGfl YarS,' ttd€k'r'ter*Sah

ltap***,:'tqrlfolqtpn pnli.ttk wnX|ebeHsn kecendegurlgan , ,l[sr€ fa

untt1ft,'ry fftits Juga, kureng. S*galn*napun pergolakan SEla

fafgtfi tgg? dan usf,ibstkan takofr patlt'Ik .kauaaan €ua

l{ueans *tr*"'" . afkap Or*ng &sln terhadap poli'tllc''' : .:. : ,., t,,r rt: :.,.i:::l I

Bardaeerleaa,,' pqu*rhati,anr 'polltlk dl learyaEan,: inl d*Wlenori

oteh golongan yang B€npunyai tcedudukan ekonomi yang nrantap

seperti uakan geji, hkerja sendiri (Erniaga) dan menpunyai

ryarqg :,,:$gf 6.,,,, ,,,.rgku ,,ditsaltkan', kbaktl,fan:' segeara*s,.,,. untuk5--- -

bsrqla :: -',',,ds1gil ,'pgtrittk .','t;ngtn f ,llce*r:*ukan,' ,ekon*mi saka''

'l].:...::.'::i::,]:lll...'..l...':'.:'.:li':..ahgnami.yang:..'x*n

: l: :: ll

'..t -1. ..1 :. I

iI

';,';::1

:,rt.i.:-ii: rt:'i: *:lt.:,:J' :."r, sr':3:::':-l {

i-.:i.,1::.rl.,:.'; ..l

,',.,,1

i.r:,.i=:';d,|

-{

,$i'

w, i, , ' ,t.,, ..':: l::i,lr'i .

terjdi set€lah mnydari hhawa heendenuqan politikmri*r.9..' t9+-.''dgEar ,E.t*h ahlf,*drlt E. .ygr*e.

i.ebi3i, -.'' i'.,ffffi . AEtr d*p€rs*r n '-.Mqr*' *i"*petkepenttryqcn €it$.,eold'r,b , rt{, pet*"t rcaen' {*;'.,

ita,, tan*h,hut4r *an,.t+e+n, *r*** '***rx.ns**ar, ragl1q-an ,.,,

akliSar's66 , ,-+rdapst golang**..* '3l'g ,,,.tldl6E t

bartangqnrrqJarap uerwrnanan naaa orang l,ari hgi nenerclca

huf#a',..@ g*-@ -:{*I.t*r@. 1'trfei*1,,'-f-i.1.;i*sa-}''€a*' :,,mr€fa**C',,', .

derqan Hqatsu orarB Asti untuk mardapatkan kemrdehan

r'rr ":. I ,-.

rry+-rnt y.t ,'w;t;i eeperrr {nn1 n*l* n dan

. eeterusnya ' 'qryng$t , Cr. E &s!.1 uttt|,se terus

nor.Susrsg, *alsm erg$s mXttik selcl6tu'' &Felia ,manyedari untuk

C.t** strutu kel"q1lq?n yarq flbltr elupurna, penbangYr.nsn

ea* ksmFlg$fi. rcfl,,uaflb6*t*n'-dirl de3.as pf{tln."',',:,i:

:,,, ',,lsellarr Juss b-"p:ryapat $qhara Ferltth yang borke:rean

perti,.,,', fn$h dan partl panbangkang tidak :lqBSttd dslqu

kehidupan serta pnifiran Orang AeIi. Jika terdapat di!!--J-enters,,r,.''ffirsk€ barpolltlk' psrsnsn yanq dJ'nalnkcn Edaiah

f"ng" :,"Aaripqda atrf i;$t"i ,' folitllc ying bertcahcndakkan

sokongan. Dengan lni, Orang Asli yang terlibat dalanr

por{*ile., e,,mry"ran Yarq

*i*i;*iti.'., .', .-.".i.:' ,..,,-. .'',,,,i i.'-,,,.:,,-.

,t,: ,' t,.',

-.

lahir dalam diri nereka.:.. -.:

\ .: : . i' : ' :: . . ,

'." ''.. ;.''''''''xsi,&t' ,'.$ni , .mrmtt$I tut&r,i:;#if#it, t*$u*,'frktk*ede*r.*o..,, ttg,gg'**r* ry.', ri,,, "!tuear*$. et&Ep, ,Ce6,', *rn p"f ltt* '"di:,

tk*,ai##.''*-

H.3? Dabong P,29

!s;'38'*atn&t,'6na'

.T*nl,a$, ,

t"3,300 54 r6s.:,,

86?3?., r , , i', .

t{.39' Gal,aa ,,'lSlBcrW , ,*rdFd 1,r 5*6 [{'S, . $;'SOS$ ** * *o***--s**r5i-*95--

- $ c-- c

.,*Sr'€O3. ,11S?Sr 316, 3r*?3 3t., 06{

. su@{r. e1r i1$*y* FAl!*enrey€ !{@6{

, . , ,, . e n,3ae***f ?g..6Eanql ffi!.ay*.wrupqlqqn ,pqryp;dl

berdef,@r,, 306f!$':,*eli.{ry rqrya{' dl. 6u* t{rrenng. l{aretea "wsalql}gl

83,.t,,.,d*fl,1q,',$Urul**,k*ealurshen. g,qqpet,',hd*a . -gFfk*f$*

adalah lain-lEin haun yang nenrjuk kepada Orang A.6Ii iaitu

21.5?i!....:.1..6r....dnr.nn....8.."3..il}|l..FQ$

*""3 i s,,,i;Ee# b , 's-,c * aa* a*htr aennf* aiayaii*ct

India, eeramai L42 orang atau 0'7 * (Berita Harian, A3-1O-

, 'l rWran polttth oq?r $EXi, d*",alhi,,,be[6h.' ,dltftaarr, ' '

" '',S@ , orary: ,'*t, ,rln.L ,,ranr .lqrqi,ra

,

d""r,-Yf. ,.,,rys -i9 Try d*bert wluar.q" ,

laxCtan iCal*p.-', 1. , ,poltttlr dt lcs*sCan Kll*t* natfel, *ea.

cauarqan eu lo'rsanE. krslca Juga mrtrpakan golongan yahg

pgt?. tq$h .,. ., a*., .Fg,llttk ,, ,fSq*, . : ,' , ,p@*aryg ,

realnnden uamberttshu babawa hli.au tslah lana nenydaritontangr Imlunln eang aclt netlbatkan diri datam plitikd*b.il' ,., niualc ueiaxa t'bgdamrnC*',,'neta:. t"

*,tr!'i {,}:{i$-i,:".lru--E*r!r.r:, 4I8n entadt aht i Frti g. {6. sh!.eug}un Eerelea

trud.

su*l&t[ ., lalr.:,-.p*3 , ! -'1'g1,[,,,€6t t,.',,,frgg ani '..,*t$1','

l*bf&.:'.,.. *tt- .11dk1,6p,;'' ptr&{ ,,.;1'L3SO;,,',, ,'!sq'F{ ":., ?el,th

ffie*Wtftffi,*Eef da&m qlc.?t$ltL, yCng',*t an bngi $aiatan

pltlberaaya. Sehltn' lnl' XFratEn pentlng E4€rti nanledl

dile.hutrn olgilr oraq luar tetapl ktntr P€rlturr

ttu disc$f$4q,irnl*b, *teffi Selt Fsit**rf,.,, ,rX€a$aan 'lnl,,;mnti4g

untr*k' qq+rfl',-tcb'$r r?ry$. GeCyar,*l!,'*rang eetr,tss-libaTT' :, ., ,. : : :

ei,r-1,fr*1*A, Wttt,tk dan Hnydarkan baher*c mefeh* ,! , ryb€rplitlft-

Salaln derl ihr, uereHa t€lah keluar aerqunitt bagi

aerurrulh*n ta3rgqplttstJavap kepada tqara atae kesedaran yarry

lahlr dalau dtri sandiri. rullihan calon parti plitik

*i .. $,**' .es*. fr, nn'tsrse[*rt d'Fqt i

1 .i i,::t: ,1.,;.tt ,. :::,, tirr,t.,...::: li:r r ..i.i,,.,....].1 , .;,;:.:.., l,:,: .,: r ii

*r*w,',,frr[3'. ts*.lI t': :' r.

tldak batttu wdceat t€ryet, di hrtl t+h*-tah*r

: :: : : ::

Hal ini tertnrkti haell

" ! t.t6ta1,;., ;*',arir, tidck #,'*riio'.,'$ ,'cffi*E ..'s16'.gSil. firualr darl. rlffiran

tntr, {? ft.TYf$"te &ryr bctrara k€ilEniuan dsn ryry,r ryqiorpl!ry t*er qryq! drtraryap11 oro #ltralc s*wuof+qllqHtlef$-tar{S',,,',. dfi*l ,h*€tlp eles , ageX;h tart,i.rue-44,, ;{{s6f6s;

,,,, ,' ,,.:#\mt*h ,,,, ,,{{f,t' prMtranJa*n kg{-.- p nqgryT

Sranry f,sf i dt *smsanr kal lan tidak dapat dlkauuhakan

eensrds1gftan data-dsta tereebrrt, tidak di5nrotebl.

*aC* ,,'i,,, , q1ry1natian' pengkq3l. , 'ffitE€rrgtptan bcbssa *mJuan dan proJelt bsgi nenlngkatf,,an

taraf btdtry ffang AElt dlaini tidah dirancang dan

. r' '.,.:: . i. . .:, . :::' ' ':l,r' :" l l'rl, ..lrlr'.,',:,.' ,. ,. , :

' : H*sdeg66' ., Sf tlt'th

.lrl'':... :: at:. ::: .i::L,i-, : : . ,:: .'

meRpuny&L,,:,, hg$ , S8,, :Y&fr{f

, i;.,, , ..r,,,, ..,,,r,ir.,, ,,1, i,,.'l:,,.,, .:. ,,,.,.; ':,

Pergaulan mr€ka dangan

di. katangan mssyerakat srang &E11

rapat dengan perubahan sosial -

t@syar€kat laar semehln seluas '

i.t

6*

,,q; r,'ll

.J ;I.y".f,#. j',e*.:l't!{;r t:'. fApit ,

l,t,.'!f-n +j{q;:.1

;:.:::tti;i:j,.r:: - rina

Ii:;."i' :1rE :'

i tf

'ti.ir- lrir:ill-1.:rl :::':llr: i:.i::,r. i:::i:::::llllt:-:, :: , i':rll:'

i:: :r:::,:::1:::

t:,,;:trirt,:: .::'lr. r..:l r

:,-'.1:'=ti::l:jl"::r 'r'l.::.r,:,:jt::i.:::t'!i:l i r:

,:i.r111.,, ;1::.::..;: ::...:i:;l

.-r...11, t',

.r,ii r.

;..:'i.:.,,

.;e;. ;r.fs- :'rr.::l:l.r:1.'.:

,,,:,.::i.': t,::'1,,. i ,::,:

: .::]

69

aams ruenJadtkEn lrsu$ esnlta menol\ut,eenaJa ka-ta kaus, reie*r(suaul! ,d"* ,*n*1,1ryup p*ogt lbran a"l"i *orrriin ; * *"iliorang lelahi.

Dari keseluruhan perbincangan, dapat dirunuskanbahawa kebanyakan angqota maeyarakat oreng Aeli nenpunyai

kecenderungan dan keedaran untuk nel lbatkan diri daran:

porttik. . ,, ''tf$I**pun @ftu, :c"rng , A6ll '"itaah ",';; ii

perhatltn . ,

yarlg nondEr*m RaFEEnal parkcau*ngin rori**tcseuaaa. K€adasn ini bsrlaku kerana kekurangan yang mrjud

dElsn xaeyarahat orarq &sll terutaaa' dart segi ekononi,.:

ketidaka€ryFrrr*esrt daleF'Fn$idikan,, ll:k*gi Ft€qlstan yang

jauh dipedalanan dan ai.eten koaunikaei yang tidak nemuaskan.

SeLa:in {arl itu. tuntutan yang dibuat oleh srang s'sLi

nelal,ui, lcuesa ursdi eebenarnya m€ncerninkan rasa ti.dak

puaehetL terhed*p keraJaan. Ia Juga merupakan percub*an

nereka untut,meslhsk k*pada parti lain aebagai alternatif

s&t;lei kai*$can ttd*lc mnbuat aebarang perubahan yang

berkesan.

4. 3 ! PE!*GLIEATAH ORAITG &sLI SS3{AS& FILII{ANRAYA

Pengli,batan orang Aslx dalan aktlviti asmasa

pilihanreya lgss eepertl bsrksmpen' berceramah, mengedar dan

nenampalp,oet.erdankecenderunganuntukkeluarmengundi

unerupa*annayu.pgrusulrurbaginre].ihat'kesedaranpolitikorang

Asri. psn*bahan eikap nereka terhadap polltik amat ketara

dalaa pf.fifri*iry* fdgg. !{ereka tal,afr me}ibatlcan diri da}an

pol.lt,ilc tetepl eetat(at nana ptnqilbatan mereka anat' suk"r

: i:ri,!t:'i :ii.:.:j: :-::.1i . .:rt::..i .

; .,s..,'l

:: i::;il''':r€-j]i

iHAS

3{41,, d:;i' i',,{*! i-:#i

t drF

':::. i -5

:: ,,trr:::: .:-;1

tfi. '

; J.ii

"rt41lf itt::t:t:.i::i.::,:ri:l.:-1:::;i:i!; ):a:,a' :t:i.:it:::,+: :;r1:; lr'1

:: .:.: -ri

,.::,i.:iit:.-.at::.4- l:.::i....:. ..:.::-

: j:,:t.:i:i':.. :.::ri::ll

l::;i..;. :t::i.1.::|t:ri:],

::iJ

;"FT, :urL.s: ::i:li:+j

: -::r=:t{.:::.:lil

:' ' :!;r-

':i".lt :

r.l !i..1"

'i

ffi

70

dltontlrh*u,,n*r*m t*ran#t ina*y:gX,iChto* ysng:.,..:,i.|]:.,:;.']....

-, , B*gi, ., t..kes€daren pglit{h ofang f,sli, tronebppartl polttth €an,*ee,l*mtun pl,ittk perlu dlfahanl sebagaipanduan untuh, '@troat$lian tahep keeedar.rroy;" ' :B*ii*, ' purtii*nerupalcan sehrah organieasi yarq tereuEun dengan anggotanya

.:nempuryat, ry1$aeuatan,n.ltE:i. dat crts+rtg': *i*#". sebuah.. . , -a :l: ',,!, :t. : : : .: : . :part{ F}gt Fqryqayat aatramt prluan*in 11 ", ',i;rs=**iri

::dan parti ptitik tlitubuhtcan ssara fomal {Hussein Hohamad,

ffrjuan ffirlgangigotai sesebuah Inrti politik untuknemryrslsht. kekuaeaan politih, *uat*cu*aa' pol:ia{k Csn a€rCbut

kedudut{,{rn, ptit,tk. &eruJudan parti. potitik l*bih didorong

oleh keinginan untuk nenJaga dan mendapatkan hak-hak serta

kepent,lngrn tart&ntu ysng bardaeaikan etnik, haun dan

Xunpuian tartentu. Kelahiran parti-parti politik sepertiU!${o, G[IC, . l{C&, S,f,Frr €€R}K*l{ dan lain-la{n bernotif bagi

mencapq! : :uattrwt taraebu{. $arJ.*gkel.l, haEi nondapaLkan.

sinpati ' ralcyat d*n $erlsrlk leblh ranai penltakongr lsu-isu

mengenai hrieis dan naealah yang tinbul dalaur masyarakat

dari eessa aep*h *tterJemahkan mengikut selara ahli politik(l{ohamad Aeri, 1986: ?O} .

:. :,:-:'i .i 'l'.i't'tri. l

a=..,:,,itl

I : I :.:,.: l, lii :., .

::

,X11ng-ap pengliffitan politik mempunyai makna yang luas

dan ia: dt atcan terhadap alct*viti yang dieertai oleh rakyat

atau wargarpgara dalam seEebuah negara. Ia juga nelibatkan

ektlvitl ,f*n*ll*lda*ong ototr pemimpln sans ada diperingkat

7L

' ffit-'* lcn *e pqrrruskar

e*U*gal

dalan gerahan

Sed.l, :' ',.'rj:

,j...::::.:::,: :_

berubEh.- .. .: ,.' :,..,, , . ,,

, ketua,'

k*nsep1l :: .,;;,.,;:.::.

dari.:. : ].

.ateu

ata*:...:a: ... ' .

piri&anraya €an pngundian uerupakan kaedah poritikter$rgnt'irB,' ,:untulr''' sn{$ran tuaea den r *epi.mpinan pol"itikununnya', ' l&lalui f$ a-dua atureare ini, fenting bagirakyat '*ntutc,

"r ua t tcepaa"tw*'-inti*I atau partipot{tik, {fiuaeCIin q anad, , lgg?! 69},. eill,tr*nraya' unun Etauril'lha,11ry*.l hrctt'€ffcencaii*an, eLeh eatu aaaan beb&e yang

':'dikanati dengan, ,nnnq, i gurufraijay* Frrihanraya. *ir"r"iprlihanraya, rakyat dapat memilih orang-orang yangdifikirk*n ,|ayak n*nahili mereka dalan menyuarakan hasrat,

: ,:,.r1.dan nasslsh yeng dih*dapi Eerta ilanpu malaksanakan dasar-dasar kerajaan {Jantl llehat, 19ggr 69} .

, Fer*n&n, pqngryndl ,adalah penting tanpa nengira'' :i:rl. :'.:': i'1, :. - la : : : ,.

kedudukan " i" .Hirai':*ertae undi dl., antara Ee$rang' :., ,,'',. ,. i .'

yang ber$ar-rgeq!+,San' t,idaP berpengaruh adalah sama qUuteein:]..1';'.l.:.;l','..,.....l.:.::

: .t:, ' ::r. I ,: : ,i: .l':

t'tohanadr,,l*g?.i: ft ;',,.,l,Ssrdasirhan keeamaan nilai kertae undi,

naka dapat dikatakan bahasa undi orang AsIi rnenjadi penting...'. .,]....

! .iit r,

:l

' .:'

?&

kepada cal,on parti politj,_. ' ::lr :i : r.rrr :i:lr ' I '

LI{ Ye3!gdi. knrreacsr t*ry @;y;i, ;;;;

:.i . ., , , :, :il: : ..1. ,,1. : ,, , r,,-: .: . -"

: i ir ; ' i' ' '..t

r,j:l :,.=,.r : -,,:,-,,:,. .i,,.,:f,-.r ::l^- -ruurf,anqlng tebih*tebih lagiPQnduduk orang fi,stl , ' : :;:

73

*sl'i .attu.$olorqen batrahan,.hanya ue"tM* eonac*, . I , '

penyertaan golongan ini yang meluasdalem .*lt:ll-r*t','1"*r *ai;;; #--'iiil.; -;;;; -

ceramgh *en"5*9*g11wiin o**.,- r-,-,-.-Jnaslr proee* perqundian (sanuel dan Joan, 19g6: 14r.aerdaEer*aa kbe:apa nejrin ,, *i;in

-.iijir**rr, --;;karaqglqq, .*aerarakar

srens &.ert or 'xu*iii.' ;;;

-;*;;irampar, tr"a{n' p{snsrrk.*n can p*ny**ti*o iiJ"e* *ial *iiiii'adalah "'*t-€a,re$ l 'urrstu pr#* ;;p"y" **ngor*ar r**"ro*,partl fp *,tik {lforhcnl , nebe, r*ia i gr; *orrrr, ***, . , ;;;;,I28; Koh sler Blg, 1989 t 77; sabihah rbrahlu, 1989: ?o).xe*iryulart. vary capaf : ;i""btr Ji*i ' *iii;; t*"**r*tmenunS!41&a,-h' reeeaarsn ori** i*ig *rux rerr*.*""liir* il;pol{tlk , aAafan rr**AetrJ Fuktlnyd, actiap naf{l *o!*frrrypi.llhanrare

, u*un e{aca*en, baberapa

"".rrg waral hrtugasdi hantar ke perkanpungan Orang Asli. Tugas yangdiananahkan kapada nereka ialah nrenunjukkan bagaimana carameRendq ,l**rcng :pqlEqsdt sn 'dsngen betul .

Henurut responden, nereka selalunya diarah neuil.ihcalon BN dengan Eenunjukkan lambang dacing kepada mreka.Kebanyakan pegawai bertugas selarunya terdiri dari

' r , .' ,, i ' '

kakitarygan Jllm*. t{areke i.ni s&H& ada secara langsung atautidak rangsung akan nanp€ngaruhi orang Asri menand,a borang

urengikut parti porttik yang betiau sendiri menjadi ahli.stre'tegi otr., *t*h,''*,tgFlnakan oleh pihak-pihak tertentu n"*rmenguaeai undi di kanaean orang Asri dan biasanya calon yang

sealiran dengan pqauai bertugas akan nendapat kemenangan

yang besar.

: : :.t:: a l:r l-', t t,,;'t',',;t',,:''

', b.l. h*waugn I tajta$r eerEmah pqXsttk dindakanr oteh

parti pemari.ntah dan parti penbanglcang yeng bertrpa satu

etre!ryI ' ffinting, Fehrgal pqraofi,san untuk, nanghadqpl

pilihanraya. fiebsrheaanan caranah dan atrategi hanpen inidapat mnartk .ee$olq*n para Fp nd{ y*rg akan *enentukan

keJayaa*, ry,l1' Fg]ia{r l?lltasa u*elalui JanJt-JanJi tu*dikemukakan.

', .,,,,K@$h dl{l eeramah,,nsrupekan strnb€r utams bagi Orang

Asll es pat$nnrmstluset dan berita te*tang: Pglitiit'. &}at.. .. ,, . ,.

sebaran au tida* begitu berguna di ka$asan ini kerana ramai

.l

l. L

di kar*gn*,ffiuk xnane i*iak, aengundf ttdak tahu membaca

dan usretcs '.Wrl*ApeC ':l E r matt$sat inl. sekal.i-.u*h-ala

kalatqan Ofang lsll Ma arelsr Fr_qE*e n"lllhanreya lalah suha

ln€f{k ,,.,Sffislua$ b{qup,-. {It6sd aall.ahn rsgg: l:al ,{g11: : . .. ., ..'i':1,.' ,:'::prkafa; ,,' 1",3@,ratgb." jicr,, itirt* .,': rxi"i;

palit,l*. l I r: I ,: . , :.' .

. ,ffiefis ,, ,. pllltt*nriya, pnairaseh *an panEr4di:,

aartr**nmn.'"ffiru ltlngn*lqr., ,,I& , eatu, {ntersksi.

p!.ha* yq{1g gfl, 1q*tl Hru*ndlry *arlg*n, SeJrEqn€L. gada

maaa ini perwranah bertosryatan berhujah aana ada uenaf,i,:

wngeryg ,-:,s**$ @rt qqryrangan bqrh*dap ,'.*etlap *a11ryan, :,,1_:,,'.11.-1r.,,1.

yang dftipf t :,i'{} plh*It Lawan; $anasa ,barhwlen1..,... .,.,, ;.

kr$6gig - 1 gE1l .A n tetapi. lau f€ng nenJadi , ,$erbsti*n

F€ 1n4i,,,'c,, .'',, aC$ IElah JanJl-JanJi proJek penb*n$lnan

kaupung.

Dalan lree lni di kawasan kaJlan, parti BN seringkali

tt l(€radn of,ang Asli dan lcebanyakan janii itungnaflur .lanTl' fiGrIIAsrr t'&Erqt 'r-*- F5" '--'4---r- -- -

t :',,{it {k*rr, ianjl*JanJf i.ft di,ppl. nr"i,',.,,,dari.''antu

nue r "'fe''ffisF.ru,ffi ty 'tiior', '#f t.;;i'tffiffi.]t' 'i,. 't,. :,.;1,: t

:r'1: '- .1 , .

oleh reqw&a dl wm wEf*rt hata Hrslrfr:_: '' ,..,:,::.ill::,. ::'r::, .;::,

aer#h trga furi ryi *naorr.rh.en- -eerqmrut partr ssr,erapi t**n Gat.h""i ;;rd tre"x [ernruarr. $er€ha{Fffira*h} d*i{pffi;'- ffirna Jrranraya,I ' - "@*%.*:if-*ryg;-:3i$ ffi'r*{i$,.:, ,,lat*;tatn,.:,r65t*F{ 1;:..;,,,' ,.,,,,-,: :...:.. A*e*1,{ W"#;,iff;id" m}.6r€1n;reft.':r!1$Fl,

Berdasart*rr *!cra Bidch p**ehatt lnl., dalut dtardal_kan: t. I : . .. ..: .... 4..-.---l]]-=u|.,=:,.,'. =,,ryry1.-'',in$;t t',4* "",baha'*a Frtl Efi centiaaa enyqflkhan orarg *srl crsnEnn

3anir*t'@' #*$*

dalaa pili-harraya tabi-h letres dl harangan gorerxgan yares rkfrd"R , fs m* ,,i,em:,fpl{tttu,, &q@g p*rtl$qlS' g*64gs1 '

' ,: ',, ' : r_: : , ' .

p.ls*rt#, wi*m* r;* urenrl, reu r.ll;.r, raos, ,,,, "*imgq m dqn 3rye mpyawql.han hcFgss sralw: , lsr6 , rarur :

tidah mrgryar sramb teresbut. Aktivlti ini dilakuhan

seeara b+rtgrusan dan ia aanrpahan salab satu petunjuk

bahnre,,,, ,,,$+ S1.9

pl{tltl di ka}*4gaa ,'sran*, ett , l

_^r_,-! a, , _--- t,; , tia j;isi i*"ii_jin3ja€llsJttr.n re$

lama : -,pt$i:,l,, ffiIgg Sbqnil ,delan amtllp tsali. p*f$anrAya ,

malah,,,. ,,ft|ts.l. ba naelb,dengan '11afljj.;Jan31 ' p*rti. . ,,, 'i

---'-- v-{.qrl {rJ.56fl.ur olgh oramAsli' ffi', lnt dt*hef,sen ols etkap pmtrytn Farril;..**..'."..ry.ry!..at..,*r*-*$.,'i*...*..l.i...vans w{sree*'$ M@ *"til l #l*. ,t;;;1" =

.. il .1 , . ,:. ,:, r . ,.,

*arwan w*rr* @lr- t' *i*''*;L;'.,gsFse8.:.&.[tP.'m'r;..'.[.lb.i.:.rn;;;;;.'-*;.=-.l:,r':. ., ,:I I,i ,,.t:

' 1 ;'..*i;i-''i'-''

i ::l :, ,.1 ::

...,$[df,

,ry "

ran t*ii*,tt =..' .

=".ffiJr3ry==*,n.1 4 -t . .'*.9 $'.-.':"1 ,'--FM,

Y rc+-t- 'ffi '.6;Ei "'' -,-t'-,-'""

diaTrfrfaathan hgi fdah mrek*,:l

4.]*...*'..-i.F&.Y.#...#=;d=-:-iii:.;_--=--=-.;..1.:-;:.....=...=..:.i.:'....'...' 4 : BHEHfaA$ e*ffi aBr,r eilfis pB$EHnnrr,o,:r: .. a ::i t'::r:i::.i:i.-l:11::::.::::-l:t::

:: :: ::

F#b Ht g€ub*rffin urdi, kmrcabn pengangkutandisdiaka$ ba€r nahra orang Asrt yeng berdaftar unt**lseluar mrqlurull. f,atdesaan lni digunahan hrkan sahaJa unt'ttuJuan tatrcerut aatahan La jrqa m,*,patan satu stretegi ahlinent* ,'writ* FMr &r# tax,u t*: poo*iC*' . *i*Asit BuilHya tsluar *ngurdi. f,enderaan inl. Juga digrunakan

untt$c ryryry',.',,sr!l€,,,'**ll *tspayc,.psryl,, r cerqebyaqg,, dl,ansqE*&n;

: l. l _. . -: r .:

xedsfr$ #lilcnrya t€tah berrakn 1nda &rsa

p{f : g ;, ', Ms*&*r. C4$q&. dtgqfekqn untuh . ,,,rn

mcrg{q.,ke,, f , 'i *.,p6 aanth',rery{j'. ikuti

*olttts €t klarrtc r*rg bererah hegrartlan ar",.rennb ryS$l Wry$3* wo5*l..tq eir " , rc*** ,:

p€nrsrtffie , pa*u*t,',, **n :i*l*k.t'*rl pqrF*fqt!*in, o {. . '

Dari sagi FsqrurtrilE srcrrg rsli dalau reneundl.an, pehranqanundl yarg dltrlREsa ol& mr*s bl€h dlarEgap aenraetsan dnn.......: :: :

pngt"wl,-@,I g*igttk' ,.''*aptwts5.6. glo ', '. ' '

begqg'," ',', & 1g ,6i,,ka*;*rn' lia3i,!n . tel* kelraar

nengnindi ialts kryi:r 65 t iXaripada jrralah ksselunrhanpengundt sram trNll di fira !srEa&q. undi mereka Bsdtki.t

eebanya*..,.u''.....wa.rqruql|x|..plicuk'pi4*{rn.]:]dt..kaueegn,':,",',H&tian kgrsnt'.. m*reka,,.' t€I"ah nangu$t ,:..f;qrtl : ,

penbarqr*,arq. hgntnenagrun ltka senua orang n€Ii uerquffif

partt,'.fi.,,,* 4

. t''..t',t1 ,-,'@",.,,**:.,,k4*saan lraJian' ' 1 ";, ,

- . .

-. . :t-

tftl *sttg+rt penruoq lattu Fny*.oilqpqrns : **rt$ ee,ryrrFry ry*rs., ;;'.. ;; i'''.,-,',,i ., '1.',:,., : ,:' ' ' 'l r:';-

yanfl di{Efslef oI* r}.-F-}r ---.rt$':..,.afrca*e-&s#i'].#;.'..'...1.:i...'.:1:.".'1..'..l.;:.:..]....1-:;..'..'..:]i.].].]]T:I._!___,^,. _q*arq dalah kstf(Alnefltll ' Bl tfillrsen fl+r* r_r ,

a*i*'ffi p{ria*mr*' **x '*ii;",',,,*#,r'ee+ar#*g tlffi pah rumtqt eet€lah F&g tetras dalan

{atnert€f.l..o....8f,..hfir..q$..*fi:l'=.*#;;;:i#..' 1,, 1r '' l

. ;1:.' I :"

' ;.'

:Twnt€iary pllibreap. ..hdaeh lni q.asrrlr. f,,€Fant Filiel*:*ish rynvel &rapa har*ih"il;"r*I-? HFa'rt'*'"- i;; .*; =;#'..; ;,":-:'. .;:.1...:, -:;,:', .,t...::,,..,:::: T* # Hs tru eerra eaaaran uraa k+,ryrpartt, h*armfa di h:*lar*gnn Orang Aali.

***sk feim Fftttik *rerti tniletr aa*t,

tahun t'g?g' gt arnr, *apnrtuean ptlrhanraya setarusnya

Tryry ffi,-' lryygrurt r ' ,,

EaEa adr u*u* *ffirsi Farti-mn atau Daryan lrrrdaragan xegerl(DitHl - ftrf,f,rh prryrrun tEffio dapat r*nguasai portttk tapatandan, r,,,'flryryry191' msrr* orastr **a*, de'ean , ', p*oi'* '

pe&barqFrn*n yrry dijanii*an. sengan ardaian ini, m*a ltkadr:*ffi **g*F" aaaata eaLon rr* aa**in*ins , uer*ii*,:part,l,, ts ' (tctm'pr,ti, $gkang akan *ai,bh. ' ,; ,,,1 , ,',

f;oMesn tnl baltss* dongan suasana da3an pl!.thanraya

leeo;','.et ffigor., -$;ri' i 'ar

'i*aae*kajian asat rgnn. so*otrx,sn $ar€ yang dlberikan kepada

orang Sslt unt*k mareing unAi talah ditolak uentah-mantah

oleh uerat*. ffifttr *aaall+gh flansah yang nenguaeai lrauaEan

itu nezrpatun Hac tetdr llllHo ( gakrt Abadi, 1990: 8o l. .

80

i :: ii i

'iii:.i:r '. l:i,i

i: iil iii! if.lrrl

'::,. I;.i].:,ii:

-. - .. i 1. ,i';i'r iiii litliil

--i.!i_.il:1 r,rr,

" -r,11 r l1 1 - t\.1

fir"i- I l1't;i{Yti

i1.. t : l.l :r.:: : .iJ . - : i .

: i ir : r

--::. .",4

;l';::

l!r1; ! i a

i; , ; 1 , i "

il, r i,. I:\Ji! 11{-.ri:i-i il I"ti}t 'i'l::tiihri

.i I .i,.,r

; ., -r,r .t!

: r.l:ii J "r i'r

Iit':t-d;r$il u-l,-;1 t) Il{1r'b j ni:;r nqiltl

lrr':i;r.t-;ll);r p{:I-l}i:ilii;:iI} y;ir-l{J hc-1tr';tr-it

i1{.t:I-lr:{,tl'l !i j .l i lt;,tttt'*y'r i1:;1:;1}-iii:l "l ittlifly;t '

t.i .i f i l.-,t:l:r,,:t""r-:lf-ril :::t:rJi , lltll:'t'''tnlii

i.-,i j.lti,;. Ir:+.!1 l.r{::l1tjr.i!1{,1 j

irli. ,rrid;l j;r:l ilitlrill

i,r ri i r;;rit.. i i.l {i:., lti1;r.lti

i 'il:ri t |iq fi){:t.i ;twan 'l r:*nqku

i ;t nli:)i'ilin-iul:knr: l:tlt,*y:a

i;,r l.;.:r].i;iJrr t"1I-..1 n{1 A* L j .

li) il,iri ;ll

i.'tlr't1.r ;ii:il : t l,.ii'liiri:'l"l iiil tll ill'11 ll{l .'\:t i j

l1!'Lllir':.i

f,r,.] {.i,,i:' l:tr-1 fti.lt}it{l .i ri,,tit ilr.:flLl I : l;itt;ttt lh::rl-r-:i}in i.l.n ],iIt

iir,iIr.ii '.,jiL'.rilii.ttti1 t"itti;'ilt. ili,:t:L.i.rl''t l"i 'i.ctr l:r;rr:1 i

!t:i ili " iiJi x ,l , rii)i: ..t,-,ttlril 'lt-<.1 !i "il.' ri; dilt' j l:)i[{ltl

li*r'1{.{uf]{j j tr:rr-d j r"i il.:rt i i}.I-,:i}1rl Ai: I i -

yirr-i{l t.r-r l,.rh il i hrt;tt., t.trt-dnp;at

rl.i i1rit.*t-.:r lli 1 ilt;tnr"*ylr Jllt,i{.1

hr,:,rrl;rutt Ini il'rp:;rt dilihtrt:

iitI"..t,tq A:,; i j Lt j lir'tw;t*;i1 ir Gu;'t

i.r.: i..; ,i f: i,l,ijjl-.

: i ;1i: a)aj:: t:. ', j.'."

.,i- i i la".f:il1.rrli.l'-r11/t ri,' | .4 I

l, - ,'i i. ! jr::.:i.i,:ii: i.;rti,: j :;itr: i r:;rrn;."t .:rflllr=l

t.i i::.{::i.{ii!-l-1. i}_i ,..:}1 L: }'fifie ^l,i:,;i .i _ ll;.:i;+i.1 *t,i: r,i.::r,.i i,r.li-ia_i -i ni. m:ls:y;ti.ak.att rl-rl:1il i:'i': -l i t i ti,ri: piitil, i n{l iii.:rg-:n:t.i.r i-};il-'1'. r i.}{r:lt:l}ilnqk;:rnq r,lan ai)

i..: i ;ri':i1;,t.li lli:ti't i t,,.' jIi,J-i Itl- {1i} }.}ti I iri r i-ll.ir.i i t.it..r:-:q A:: -l i h;rnya U:ttUk

illi', litf")f{-i_};1 Ii}*,lit}.;,ln i-:i i ar.,}ilaIt rlnr,l i :,;ai:n jii.

l{*tiq;"r, }}it.ja k;ali i,ni, Orting Asl j,

,l-li.i*.-':11g iiqflii L:r:rna*il; i:aik l;eraril r:ri:nr;,]'_i.rrd

ist- i fiii::wn :i;* j.tu y;if, l,r:rrl;rn;r i,fr.:rit.cr"i , ll.r-.

i'.r.:rr-iunqitn "i ni morilFikr:1 n I rr ! rr{-: j trl.j,t}:ar1 il

l:r:i:s:i:j;iralr i.;r":r*na iatn.;.r rJ j i ;rkuk;ln :;e,:t_e-lal:

i;'iuat;rn itu cj;rrr t-e,l *rir nielahiri.:an rrlliil1

i:.i l;rrifJiin {Jritnr"J As I j "

rl i, l;ar*as,en Gua

ilr-rn-j'r",tIlq.rn tetamu

l'1;lh;r'i-ii i r: Mi:hnniad.

F{,rr j st.i wa yang

'-) tirhurr mcrij.rwat

tidak senang di

l'r,ir-n l r:i {i;:lfr, Apri- I -i9q l