TÜRK-İSLAM DEVLETLERİ

TRK-SLAM DEVLETLERwww.tariheglencesi.com

www.tariheglencesi.com

Talas Savainlilerle Araplar arasnda yaplan savata Trkler, Mslman Araplarn yannda yer almlardr.Bu savatan sonra slamiyet Trkler arasnda yaylmtr.www.tariheglencesi.com


Bu savatan sonra kat retimi ilk nce Semerkant ta daha sonra da Badatta balamtr.

Trklerle Araplar arasnda ticari ilikiler gelimitir.



Trklerin slamiyete Hizmetleri Karklk ierisinde bulunan slam dnyasna Seluklular eki dzen vermilerdir. Hal saldrlarna kar slam dnyas korunmutur.www.tariheglencesi.com


Gazneli Mahmut tarafndan slamiyet Hindistana yaylm ve bugnk Pakistan devletinin temelleri atlmtr.Osmanllar tarafndan slamiyet Avrupa ya yaylmtr.Bilim ve sanat alannda byk katklar olmutur.



Zaman , ne karr ne de bler.Fakat yle bir lde toplar ki, arpma bile onun yannda kk kalr. Bobby Talbert



Tolunoullar (868-905) ve hidler(935-969)Msr ve Suriyede Abbasilerden ayrlarak kurulmulardr.Halk Arap , kurucular ve asker Trklerden oluuyordu.lk kurulan devleti Abbasiler, dierini ise Fatmiler ykmtr.



Karahanllar (840-1212)lk Mslman Trk devletidir.Kurucusu Bilge Kl Kadir Handr.lk Mslman hkmdar Satuk Bura Handr.999 tarihinde Gaznelilerle birlikte Samanoullar devletine son verdiler. Maverannehir blgesini ele geirdiler.1042 Ylnda Dou ve Bat olmak zere ikiye ayrldlar. Bat Karahanllara Harezmahlar, Dou Karahanllara Karahtayllar son verdi.



2012-LSANSwww.tariheglencesi.com


AYE BB TRBESwww.tariheglencesi.com


Gazneliler (963-1187) Samanoullar Devletinin Horasan valisi Alp Tigin tarafndan kurulmutur. Sultan Mahmut Hindistana 17 sefer yaparak, slamiyetin bu blgelerde yaylmasn salam ve bugnk Pakistan Devletinin temellerini atmtr.www.tariheglencesi.com


Sultan Mesut Seluklularla yapt Dandanakan Meydan Muharebesini kaybetmi ve devlet yklma srecine girmitir.Devlet Gurlular tarafndan yklmtr (1187).



Ahlat Mezar Talar Sultan Sencer Trbesi www.tariheglencesi.com


Hoca Ahmet Yesevi Trbesiwww.tariheglencesi.com


Zaman ve frsat, en frtnal gnlerin arasndan geer.

Shakespeare www.tariheglencesi.com


Seluklular (1038-1157)Ouz Yabgu Devletinden ayrlarak Cent ehrine gelerek slamiyeti kabul eden Seluk Beyden ismini almtr.Horasan blgesine yerlemeye altklar iin Gazne hkmdar Mahmut, Seluk Beyin olu Arslan Yabguyu tutuklatarak hapsetmitir.www.tariheglencesi.com


Turul ve ar beyler Dandanakan Muharebesinde Gaznelileri yenerek devletlerini kurmulardr.



Turul Bey (1038-1063) Devletin ilk hkmdardr. Dandanakan Meydan Muharebesinde Gaznelileri yenerek devleti fiilen kurmutur. Anadolu iin ilk ciddi sava olan Pasinler Savanda Bizans ordusu yenilgiye uratlmtr.(1048) www.tariheglencesi.com


1054 ylnda Anadoluya sefer dzenleyerek baz blgeleri ele geirmitir. Badata iki sefer dzenleyerek Badat Abbasi Halifesini ii Bveyhoullarnn basksndan kurtarmtr. Halifenin siyasi yetkilerini elinden almtr. brahim Ynal ayaklanmasn bastrmtr.



1058 ylnda tekrar Badata giden Turul Bey Bveyhoullar Devletine son vererek Halifeyi bu devletin basksndan kurtarm, Halifenin kzyla siyasi bir evlilik yapmtr. ar Bey 1061, Turul Beyde 1063 ylnda vefat etti.www.tariheglencesi.com


Alparslan (1063-1072)Aabeyi Sleymann hkmdarln kabul etmeyen Alparslan tahta geti. Kutalm da ayakland ise de bunu hayatyla dedi.1064 ylnda kt Anadolu ve Kafkasya seferinde Kars ve Ani kalelerini ele geirdi. Aabeyi Kavurtun isyann bastrd. www.tariheglencesi.com


1071 ylnda Bizansllarla yapt Malazgirt Savan kazanmtr. Bu savatan sonra Anadolunun kaplar Trklere ald.



Hal seferlerine yol at. Anadolu da ilk Trk devletleri kuruldu. Trkiye tarihi balad. Anadolu Trklemeye balad. Hal seferleri balatlmtr. Bat Karahanllar zerine yapt bir sefer srasnda ehit edildi.



Sultan Alparslann Merv ehrindeki trbe kitabesi u ekildedir. Ey Alparslann gklere ykselmi an ve hretini grenler, gelin de onun nasl toz toprak olduunu grn.www.tariheglencesi.com


Melikah (1072-1092)Amcas Kavurt isyann bastrd. Batnilerle mcadele etti. Suriye, Anadolu ve Yemene kadar olan yerleri fethetti. Anadolu tamamen bir Trk yurdu haline geldi. Badat Abbasi halifesini ziyaret etti. www.tariheglencesi.com


ldnde snrlar Orta Asyadan Marmara ve Akdeniz kylarna , Kafkaslardan ve Aral glnden Hint Denizine ve Yemene kadar uzanyordu.



Soru: Melikahn yapt faaliyetleri yaznz. Cevap: - Bu devirde devletin snrlar ok geniledi.-evresindeki komular ondan ekiniyorlard.-Gen yata lm ok dman sevindirdi.-lm sonucunda devlet daha fazla ayakta kalamad.-ok cesur bir insand.



Sultan Sencer (1119-1157) 1092-1119 yllar arasndaki Fetret dnemine son vererek tahta gemitir. 1141 ylnda Karahtayllarla yapt Katvan Savanda yenilmi ve Maverannehiri kaybetmitir. www.tariheglencesi.com


1153 ylnda Ouzlarla yapt sava kaybetmi ve esir dmtr. Esaretten kurtulduktan bir yl sonra lmyle devlet sona ermitir. (1157)



SELUKLULARA BALI DEVLETLERHorasan Seluklular ve Irak Seluklular : Sultan Sencerin yeen Mahmut tarafndan kuruldu. Bakenti Merv idi. Harzemahlar tarafndan ykld.Suriye Seluklular : Melikahn kardei Tutu tarafndan Suriyede kuruldu. Bakenti amd.www.tariheglencesi.com


Kirman Seluklular : Alparslann kardei Kavurd tarafndan Kirman blgesinde kuruldu.Ouz beylerinden Melik Dinar tarafndan ykld.Trkiye Seluklular: 1077 ylnda Kutalmolu Sleyman ah tarafndan merkezi znik olmak zere Anadoluda kuruldu.



SELUKLULARA BALI ATABEYLKLERZengiler Atabeylii :Halep-Musul ldenizliler :Azerbaycan AtabeyliiSalgurlular :irazBrililer : amBe-Teginoullar: Erbilwww.tariheglencesi.com


Harezmahlar (1157-1220)

Kurucusu Atsz olarak kabul edilmitir. Daha nceleri Seluklulara bal olarak yaamlardr. Alaeddin Teki, Karahtayllar yenilgiye uratarak onlarn gcn krmtr. Alaeddin Muhammed zamannda devlet Mool saldrs ile kar karya kalmtr.www.tariheglencesi.com


Olu Celaleddin Azerbaycan da devleti yeniden canlandrmaya alm,Anadolu topraklarna saldrmas dolaysyla Anadolu Seluklu Devleti ile Yassemen Savan yapm ve bu savata yenilmitir.



Eyyubiler (1174-1250) Fatmiler yklarak devlet kurulmutur.Kurucusu Selahaddin-i Eyyubi dir.Hallar Httin Savanda yenilgiye uratarak Kuds ele geirmi, bu sebeple slam dnyasnda n kazanmtr.www.tariheglencesi.com


Selahaddin-i Eyyubinin lmnden sonra devlet dalm ve Memlukler tarafndan ykmlardr



Memlkler (1250-1517) Eyyubiler yklarak kurulmutur. Moollar Ayn- Calut, Elbistan ve Humus savalarnda yenilgiye uratarak Suriyeye girmelerine engel oldular.www.tariheglencesi.com


2011-ORTARETMwww.tariheglencesi.com


Anadolu Trk birliini salamalarndan sonra Osmanl Devleti ile aralar ald. 1516 ve 1517 yllarnda yaplan Mercidabk ve Ridaniye savalar ile Osmanl Devleti tarafndan ykldlar.



Zaman , her adama gre bir baka hzla gider. Ben size syleyeyim; zaman kiminle rahvan, kiminle trs, kiminle drt nala gider.... Kiminle ise olduu yerde kalr. Shakespeare www.tariheglencesi.com


LK TRK SLAM DEVLETLERNDE KLTR VE MEDENYETwww.tariheglencesi.com


Seluklular meydana getiren Ouzlar, Orta Asya'dan Maverannehir ve Horasan'a gelince btnyle slamiyeti kabul ettiler. Mslman olmalaryla eski bozkr kltrnn slama aykr olmayan messeselerini sentezletirdiler. Bylece Trk-slam kltr ortaya kt.www.tariheglencesi.com


Orta Asyada kurulan ilk Trk-slam devleti Karahanllard. Zamanla devlet ynetiminde slam devletlerinden etkilenen Karahanllar, Trk- slam devlet yapsnn oluumunda bir kpr vazifesi grd. Seluklular zamannda olgunluk safhasna ulat.

1-Trk-slam Devletlerinde Devlet Anlaywww.tariheglencesi.com


Trk Devlet geleneinin esasn tekil ettii Seluklu devlet tekilat; Karahanl, Smnl, Gazneli ve Abbas devletleri tekilatlarndan geni lde faydalanm ve bunlar kendi bnyesinde mkemmel bir surette uygulamtr.



lk Trk devletlerindeki lkenin treye uygun ve adaletli olarak ynetilmesi, Devlet halk iindir anlay Trk-slam devletlerinde de devam etti. lk Trk devletlerindeki Trk cihan hakimiyeti lks ise cihat anlayyla birleerek slamiyetin dnyaya hakim olmas ekline dnt.www.tariheglencesi.com


Byk Seluklu Devletine kadar slam dinini kabul eden devletlerin hkmdarlar halifenin yksek otoritesini tanmaktayd. 1058 de Abbasi Halifesi temsil ettii siyasi otoriteyi bir trenle Seluklu Sultan Turul Beye devretti. Bylece ilk defa resmen dini ve siyasi otorite birbirinden ayrld.www.tariheglencesi.com


2-Merkez Tekilat lk Trk-slam Devletlerinde merkezi ynetim hkmdar, saray ve hkmetten olumaktadr.www.tariheglencesi.com


Hkmdar ve Saraylke hanedann ortak mal olarak kabul edilirdi.Bu durum hkmdarn lmnden sonra taht kavgalarna sebep olur, devleti zayflatrd.Trk-slam Devletleri'nde hkmdar, Sultan, Hakan,Han unvan kullanld.NOT: Harzemahlar (Melik,ahinah) unvann kullandlar. UYARI : LK SULTAN NVANINI GAZNE HKMDARI SULTAN MAHMUT KULLANMITIR. NEML: TURUL VE ARI BEYLEREDE ABBAS HALFES DOUNUN VE BATININ HKMDARI NVANINI VERMLERDR.lk Trk-slam Devletleri'nde hkmdar tahta knca Abbasi halifelerinin tasdiini istedi. www.tariheglencesi.com


LK TRK SLAM DEVLETLERNDE HKMDARLIK ALAMETLER Hutbe okutmak, sikke(para),tura, nevbet(Resmi yerlerde belli zamanlarda alnan davul), sancak, ta, taht, ve saltanat adr.



a-Hkmdar: lk Trk devletlerindeki kut inanc Trkler slamiyeti kabul ettikten sonra slami bir anlam kazanarak Allahn takdiri veya nasibi olarak yorumlanmtr. lk Mslman Trk devletlerinden olan Karahanllarda, lkenin dousunu idare eden byk hakana Arslan Han ad verilirdi. Onun hakimiyeti altnda bat blgelerini, Bura nvann tayan dier bir han idare etmekteydi. www.tariheglencesi.com


Hkmdarl halife tarafndan tasdik edilen Gazne hkmdar Mahmud, sultan nvann ilk defa kullanan hkmdar olarak bilinir. Daha sonra bu nvan, btn Mslman devlet bakanlar tarafndan kullanlmtr. Tre ve messeselerin tand haklarla devletin tek hakimidir.



Sultan nvanl hkmdarlara genellikle Sultanlzam denilirdi. Trklerdeki Hkan veya Kaan, batdaki imparator kelimesinin karldr. www.tariheglencesi.com


Byk Seluklu Devletinde lke eyalet denilen idari blmlere ayrlm ve balarna hne denilen geni askeri ve idari yetkilere sahip valiler atanmtr. Bu vali hkmdar ailesinden ise melik ad verilmitir. www.tariheglencesi.com


Sultanlar, haftann belirli gnlerinde, devlet ileri gelenleri kabul ederlerdi. Halkn ikyetlerini dinler, devlete kar ilenen sulara bakan yksek mahkemeye bakanlk yaparlard.



Karahanl Devleti, daha ilk kurulu yllarnda, tarih Trk devlet idaresi geleneine uygun olarak iki byk idar ksma blnd. Bunlardan douda kalan ksmn banda hakan bulunur ve her trl idar yetkiyi elinde bulundururdu. www.tariheglencesi.com


Bat ksmn ise hakann hkmranl altnda, ayn aileden bir han, ona bal olarak idare ederdi.



Hkmdarlarn yannda "Yuru" denilen bakanlar kurulu bulunurdu. Yksek devlet memuriyetlerinde, bakumandana "suba", maliye bakanna "ac", saray hcibine "tayangu" veya "bitiki" denirdi.



Ordu

lk Trk-slam Devletleri'nde ordu Trkmenlerden oluurdu. Karahanllarda ordu Hassa ordusu, Eyalet askerleri ve Trkmen kuvvetleri olmak zere blme ayrlmt.Seluklularda, Karahanllar'dan farkl olarak ikta askerleri, bal devletlerin askerleri ve gnll askerler vard.www.tariheglencesi.com


BilimTrk slam Devletleri'nde medreseler bilim merkezi idi.Byk Seluklu Devleti zamannda, dnyann ilk niversitesi olarak kabul edilen Nizamiye Medresesi yapld.Medreselerde Kur'an, hadis, kelam, fkh, Arap dili ve edebiyat, matematik, mantk geometri ve tarih okutulurdu.nemli bilim adamlarnn balcalar; Farabi, Biruni, bn-i Trk, bn-i Sina, Gazali, mer Hayyam'dr.Farabi Muallimi Sani olarakta bilinmektedir.(ikinci retmen)bni Sina: eseri El Kanun Fit-Tpwww.tariheglencesi.com


www.tariheglencesi.comSanatTrk-slam devletlerindeki sanat eserlerinde mimari arlkta idi.Trk-slam Devletleri tarafndan yaplan ve gnmzde hala ayakta duran sanat eserlerinden bazlar unlardr:Tulunolu CamiiBaybars CamiiMescid-i CumaSultan Sencer TrbesiAlaaddin CamiiBurmal MinareEn nemli aLglar : Kopuz,Ks,Zurna,DavulKS


www.tariheglencesi.comDL VE EDEBYAT KARAHANLILARDevlet Dili Hakaniye GAZNELLERBilim dili Arapa Edebiyat dili Farsa B.SELUKLULARDevlet dili Farsa


www.tariheglencesi.comEDEB ESERLERKUTADGU BLG: 1069-1070Yusuf Has Hacip tarafndan yazlmtr. Mutluluk veren bilge anlamndadr. Bir SEYAHATNAME olarak yazlan eser ilk Islami Trke eserdir.


2012-NLSANSwww.tariheglencesi.com


EDEB ESERLERDVAN- LUGATT TRK: Kagarl Mahmut tarafndan 1077 yazlmtr.ilk Trke Ansiklopedik Szlktr. Trkenin Arapadan stnl ortaya koyulmutur.lk dnya haritas bu kitapta yer almtr.www.tariheglencesi.com


www.tariheglencesi.comEDEB ESERLERATABET-L HAKAYIK: Yknekli Edip Ahmet tarafndan yazlmtr.Uygur alfabesi Hakaniye Trkesiyle yazlmtr.Eitici ve retici bir ahlak kitabdr.


www.tariheglencesi.comEDEB ESERLERSALTUK BURA HAN DESTANI: Karahanl hkmdar dnemini konu alan destandr.Trklerin slamiyete geiini anlatan ilk szl edebiyat rnekleridir.


www.tariheglencesi.comEDEB ESERLERDVANI HKMET: Yesevilik tarikatnn kurucusu Hoca Ahmet Yesevi tarafndan yazlmtr.ilk Trk Mutasavvfdr.Eserinde islam esaslarn Trke olarak retmeye almtr.


www.tariheglencesi.comEDEB ESERLERRUBALER: mer Hayyam tarafndan yazlmtr.Ayrca Cellali takvimini yapmtr.


www.tariheglencesi.comEDEB ESERLERSYASETNAME: Byk Seluklular Vezirazam Nizamlmlk tarafndan yazlmtr. Dnemin aksayan ynleri konu alnmtr.Eserini Farsa olarak kaleme almtr.


www.tariheglencesi.comMERV EHRNDE KERVANSARAY


SULTAN SENCER DNEM PARAwww.tariheglencesi.com


www.tariheglencesi.comTA MAHAL


AHMET YESEV TRBESwww.tariheglencesi.com


Hibir ey zamansz deildir. Zamandan baka. Stanislav J. Lec www.tariheglencesi.com


*********************

Documents

TÜRK-İSLAM DEVLETLERİ