TularemiTularemi

Dr. Serpil ERTEMDr. Serpil ERTEMİnfeksiyon Hast. Ve Klinik Mikr. Uzm.İnfeksiyon Hast. Ve Klinik Mikr. Uzm.

Bandırma Devlet HastanesiBandırma Devlet Hastanesi

Francisella tularensis'in oluşturduğu, kuzey yarım küreye özgü zoonotik bir hastalık olan Tularemi, ülkemiz kırsal alanlarında zaman zaman epidemiler ile karşımıza çıkmaktadır.

EpidemiyolojiEpidemiyolojiEtken; kene, sinek, sivrisineklerin ısırması Etken; kene, sinek, sivrisineklerin ısırması yadayada

kontamine çevresel örneklerle temas kontamine çevresel örneklerle temas sonucunda sonucunda

bulaşır. bulaşır. İnsanlarda hastalık başlıca dört yolla oluşur.İnsanlarda hastalık başlıca dört yolla oluşur.1. Artropod ısırıkları (major yol),1. Artropod ısırıkları (major yol),2. İnfekte hayvan yenilmesi, infeksiyöz hayvana 2. İnfekte hayvan yenilmesi, infeksiyöz hayvana

ait doku yada sıvıların ellenmesi,ait doku yada sıvıların ellenmesi,3. Kontamine su veya yiyecek yenilmesi,3. Kontamine su veya yiyecek yenilmesi,4. İnfektif aerosollerin inhalasyonu (infekte4. İnfektif aerosollerin inhalasyonu (infekteçimlerin biçilmesi sırasında olduğu gibi).çimlerin biçilmesi sırasında olduğu gibi).

Tularemide insandan insana geçiş yoktur. Tularemide insandan insana geçiş yoktur.

Dünyada tularemi salgınları başlıca Dünyada tularemi salgınları başlıca Kuzey Amerika, İsveç, Finlandiya, Kuzey Amerika, İsveç, Finlandiya, İspanya, Türkiye ve Kosova’dan İspanya, Türkiye ve Kosova’dan bildirilmiştir. bildirilmiştir.

2000 yılında İsveç’te 270, Kosova’da 2000 yılında İsveç’te 270, Kosova’da 327, 20.yüzyılda ABD’de 1368 olgu 327, 20.yüzyılda ABD’de 1368 olgu (yıllık <200 olgu), 1936-2004 yılları (yıllık <200 olgu), 1936-2004 yılları arasında Türkiye’den 507 olgu arasında Türkiye’den 507 olgu tanımlanmıştır. tanımlanmıştır.

Türkiyede 2005 yılından itibaren Türkiyede 2005 yılından itibaren bildirimi zorunlu bir hastalıktır ve bildirimi zorunlu bir hastalıktır ve 2006-2010 yılları arasında yaklaşık 2006-2010 yılları arasında yaklaşık 1300 olgu bildirimi yapılmıştır.1300 olgu bildirimi yapılmıştır.

Tularemi Vakalarının Yıllara Tularemi Vakalarının Yıllara Göre Dağılımı (Türkiye, 2005-Göre Dağılımı (Türkiye, 2005-

2010)2010) YILYIL VAKA SAYISIVAKA SAYISI ÖLÜMÖLÜM

20052005 374374 ----

20062006 133133 ----

20072007 8686 ----

20082008 7070 ----

20092009 428428 ----

2010/62010/6 10651065 ----

Ülkemizde Batı Karadeniz ve Ülkemizde Batı Karadeniz ve Marmara Bölgelerinde yaygın olarak Marmara Bölgelerinde yaygın olarak görülürken, 2009 yılı ve 2010 yılının ilk görülürken, 2009 yılı ve 2010 yılının ilk yarısında özellikle İç Anadolu Bölgesi yarısında özellikle İç Anadolu Bölgesi olmak üzere diğer bölgelerden de olmak üzere diğer bölgelerden de vakalar bildirilmiştir. vakalar bildirilmiştir.

2010 yılının ilk altı aylık verilerine 2010 yılının ilk altı aylık verilerine göre 32 ilde tularemi olguları göre 32 ilde tularemi olguları görülmüştür. görülmüştür.

Ülkemizde saptanan Tularemi olgularında hakim olan Orofaringeal form, iyi pişmemiş kontamine besinlerin yenilmesi ve kirli suların içilmesi ile gelişmekte, ateş, boğaz ağrısı ve boyunda çoğunlukla tek taraflı, ağrılı lenf bezi şişlikleri ile tanımlanmaktadır.

Patogenez-1Patogenez-1 Bakteri deriden girdikten sonra yerel Bakteri deriden girdikten sonra yerel

olarak çoğalır ve bakteriyemi sonucu olarak çoğalır ve bakteriyemi sonucu bölgesel lenf nodlarına, daha sonra bölgesel lenf nodlarına, daha sonra karaciğer, dalak, akciğer gibi organlara karaciğer, dalak, akciğer gibi organlara yayılır. yayılır.

Tüm dokularda yoğun inflamatuvar Tüm dokularda yoğun inflamatuvar yanıt oluşur. PNL infiltrasyonunu yanıt oluşur. PNL infiltrasyonunu değişik düzeyde nekroz, MNL birikimi değişik düzeyde nekroz, MNL birikimi

(Makrofaj ve T lenfositleri içeren) izler. (Makrofaj ve T lenfositleri içeren) izler.

Sonuçta epiteloid hücre, dev hücre Sonuçta epiteloid hücre, dev hücre ve kazeöz nekrozla beraber ve kazeöz nekrozla beraber granuloma formasyonu izler. granuloma formasyonu izler.

Fulminan seyirli Tip A tularemisinde Fulminan seyirli Tip A tularemisinde doku nekrozu çok yaygındır ve doku nekrozu çok yaygındır ve olguların çoğunda pnömoni vardır. olguların çoğunda pnömoni vardır. Konakta oluşan yanıt prognozu Konakta oluşan yanıt prognozu belirler. belirler.

Patogenez-2Patogenez-2

F. tularensis virülansı, F. tularensis virülansı, Bakteri giriş yeri, Bakteri giriş yeri, Alınan bakteri miktarı (10-30 Alınan bakteri miktarı (10-30

kokobasil),kokobasil), Kişinin immün durumuna bağlı olarak Kişinin immün durumuna bağlı olarak

değişim gösterir. değişim gösterir.

Asemptomatik olgu Asemptomatik olgu Bakteriyemi Bakteriyemi

Klinik BulgularKlinik Bulgular

Kuluçka süresi 1-21 gün Kuluçka süresi 1-21 gün

(genellikle 3-5 gün)(genellikle 3-5 gün)

Semptomlu tüm olgularda ani Semptomlu tüm olgularda ani (prodromsuz) başlangıç(prodromsuz) başlangıç

Ateş (38-40Ateş (38-40ooC), üşüme, baş ağrısı, C), üşüme, baş ağrısı, bulantı, kusma, kırıklık, halsizlik, bulantı, kusma, kırıklık, halsizlik, yorgunluk, iştahsızlık, terlemeyorgunluk, iştahsızlık, terleme

Ateş tedavisiz olgularda haftalarca Ateş tedavisiz olgularda haftalarca sürebilirsürebilir

Hastalık ateş, boğaz ağrısı, Hastalık ateş, boğaz ağrısı, öksürük, miyalji, karın ağrısı, öksürük, miyalji, karın ağrısı, diyare yakınmaları ile de diyare yakınmaları ile de başlayabilir.başlayabilir.

Rölatif bradikardi olguların Rölatif bradikardi olguların %42’sinde gözlenir.%42’sinde gözlenir.

Klinik FormlarKlinik Formlar

ÜlseroglandülerÜlseroglandüler GlandülerGlandüler OküloglandülerOküloglandüler PnömonikPnömonik Tifoid Tifoid OrofaringealOrofaringeal

Ülseroglandüler TularemiÜlseroglandüler Tularemi

En sık kene ısırması veya En sık kene ısırması veya enfekte hayvanın dokularına enfekte hayvanın dokularına temas sonrası gelişir. temas sonrası gelişir.

Derideki inokülasyon yerinde bir Derideki inokülasyon yerinde bir kaç gün içerisinde kırmızı, ağrılı kaç gün içerisinde kırmızı, ağrılı papül oluşur.papül oluşur.

Lezyon birkaç günde kenarları Lezyon birkaç günde kenarları kalkık, ağrılı, düz tabanlı, çoğu kalkık, ağrılı, düz tabanlı, çoğu zaman koyu kabuklu ülsere zaman koyu kabuklu ülsere dönüşür (eskar).dönüşür (eskar).

Ağrılı bölgesel lenfadenit ilave Ağrılı bölgesel lenfadenit ilave olur.olur.

Bazen lenf nodları süpüre ve Bazen lenf nodları süpüre ve spontan olarak drene olabilir. spontan olarak drene olabilir.

Hastalık 3-4 hafta ve daha fazla Hastalık 3-4 hafta ve daha fazla süre devam edebilir.süre devam edebilir.

Giriş yeri belli değildir.Giriş yeri belli değildir.

Ateş ve lenfadenomegali vardır.Ateş ve lenfadenomegali vardır.

Tedavisiz olgularda haftalarca Tedavisiz olgularda haftalarca

devam eder.devam eder.

Glandüler TularemiGlandüler Tularemi

Oküloglandüler TularemiOküloglandüler TularemiKonjonktival bulaş sonucu gelişir.Konjonktival bulaş sonucu gelişir. Gözde ağrı, kaşınma, fotofobi, Gözde ağrı, kaşınma, fotofobi,

lakrimasyon, oküler konjesyon, oküler lakrimasyon, oküler konjesyon, oküler konjunktival ödem, mukopürülan akıntıkonjunktival ödem, mukopürülan akıntı

Preariküler, servikal ve submandibüler Preariküler, servikal ve submandibüler tek taraflı lenfadenomegalitek taraflı lenfadenomegali

Parinaud SendromuParinaud Sendromu (Pürülan Konjonktivit + Preariküler (Pürülan Konjonktivit + Preariküler

LAM)LAM)

Pnömonik Tularemi-1Pnömonik Tularemi-1 Etkenin solunum yoluyla alınmasıyla Etkenin solunum yoluyla alınmasıyla

gelişir.gelişir. Tifoid veya ülseroglandüler tularemi Tifoid veya ülseroglandüler tularemi

olgularının komplikasyonu da olgularının komplikasyonu da olabilir.olabilir.

Özellikle laboratuvar çalışanları için Özellikle laboratuvar çalışanları için tehlikeli !!!tehlikeli !!!

Pnömonik Tularemi-2Pnömonik Tularemi-2

AteşAteş ÖksürükÖksürük Substernal yanma Substernal yanma Yan ağrısıYan ağrısı Balgam azBalgam az

Pnömonik Tularemi-3Pnömonik Tularemi-3

Hiler lenfadenopatiHiler lenfadenopatiYama tarzında infiltratlar Yama tarzında infiltratlar

(bilateral olabilir)(bilateral olabilir)Lober konsolidasyonLober konsolidasyonPlevral effüzyonPlevral effüzyon

Tifoid TularemiTifoid Tularemi ÜşümeÜşüme Yüksek ateşYüksek ateş Şiddetli baş ağrısıŞiddetli baş ağrısı KusmaKusma Karın ağrısıKarın ağrısı

DiyareDiyare Öksürük Öksürük

DICDIC ARDS, organ ARDS, organ

yetmezliği ve şokyetmezliği ve şok Olguların %50’sinde Olguların %50’sinde

pnömonipnömoni Menenjit görülebilirMenenjit görülebilir Bakteri kandan izole Bakteri kandan izole

ediliredilir

Bakterinin giriş yeri belli değil, adenopati yok. Sepsis gibi seyreder. Çoğunlukla kronik hastalığı olan ve direnci düşük kişilerde görülür.

Orofaringeal Tularemi-1Orofaringeal Tularemi-1

Bakterinin kontamine suların Bakterinin kontamine suların içilmesi ve besinlerin yenmesi içilmesi ve besinlerin yenmesi esnasında alınması sonucu gelişir.esnasında alınması sonucu gelişir.

AteşAteş

Şiddetli boğaz ağrısıŞiddetli boğaz ağrısı

Eksüdatif tonsilitEksüdatif tonsilitBazen ülseratif tonsilitBazen ülseratif tonsilitAğız mukozasında ülserlerAğız mukozasında ülserlerTek taraflı veya iki taraflı ağrılı Tek taraflı veya iki taraflı ağrılı

servikal lenfadenomegaliservikal lenfadenomegali

Orofaringeal Tularemi-2Orofaringeal Tularemi-2

Laboratuvar TetkikleriLaboratuvar Tetkikleri

Lökosit sayısı normal sınırlarda, Lökosit sayısı normal sınırlarda, (bazen lökositoz) (bazen lökositoz) Sedimentasyon yüksekliği, Sedimentasyon yüksekliği, CPK, AST, ALT yüksekliği, CPK, AST, ALT yüksekliği, Trombositopeni,Trombositopeni, Sodyum düşüklüğü, Sodyum düşüklüğü, Piyüri, Piyüri, Renal yetmezlik, Renal yetmezlik, Miyoglobinüri Miyoglobinüri

Tularemi seyrinde görülebilen Tularemi seyrinde görülebilen deri lezyonları (%8-20);deri lezyonları (%8-20);

PapülerPapüler PapülovezikülerPapüloveziküler Erythema nodosumErythema nodosum Erythema multiformeErythema multiforme

KomplikasyonlarKomplikasyonlar

Lenf nodu süpürasyonuLenf nodu süpürasyonuMenenjitMenenjitPerikarditPerikarditEndokarditEndokarditHepatitHepatitPeritonitPeritonitOsteomyelitOsteomyelit

TANI VE AYIRICI TANI VE AYIRICI TANITANI

Klinik Tanımlama;Klinik Tanımlama;Riskli bir temas sonrasında tularemi ile ilgili klinik Riskli bir temas sonrasında tularemi ile ilgili klinik bulguların ortaya çıkması.bulguların ortaya çıkması.

Tanı için laboratuvar kriterleri;Tanı için laboratuvar kriterleri;Tek serum örneğinde antikor pozitifliği (MAT ile)Tek serum örneğinde antikor pozitifliği (MAT ile)Çift serum örneğinde artmış antikor titresi (≥ 4 kat)Çift serum örneğinde artmış antikor titresi (≥ 4 kat)Klinik örnekten Klinik örnekten F.tularensis F.tularensis izolasyonuizolasyonu

Olgu sınıflaması;Olgu sınıflaması;Olası Olgu; Olası Olgu; Klinik tanımlama ile uyumlu olgu.Klinik tanımlama ile uyumlu olgu.Kesin Olgu; Kesin Olgu; En az bir laboratuvar kriteri pozitif olgu.En az bir laboratuvar kriteri pozitif olgu.

Rutin Klinik Uygulama Rutin Klinik Uygulama Pratiğinde TanıPratiğinde Tanı

Tularemi ile ilgili klinik bulgular var. Tularemi ile ilgili klinik bulgular var. (Yüksek ateş, Akut tonsillofarenjit,(Yüksek ateş, Akut tonsillofarenjit,

Penisilin tedavisine yanıtsızlık, Bölgesel Penisilin tedavisine yanıtsızlık, Bölgesel lenfadenopati)lenfadenopati)

Tularemi için riskli bir bölgede yaşam Tularemi için riskli bir bölgede yaşam veya tularemi için riskli bir temas var.veya tularemi için riskli bir temas var.

Tek serum örneğinde artmış antikor Tek serum örneğinde artmış antikor (MAT ile ≥ 1/160) (MAT ile ≥ 1/160)

Ayırıcı Tanı-1Ayırıcı Tanı-1

ŞarbonŞarbon HIVHIV CMVCMV EBVEBV TüberkülozTüberküloz RiketsiyozRiketsiyoz ToksoplazmozToksoplazmoz PiyodermiPiyodermi

Kedi Tırmığı Kedi Tırmığı hastalığıhastalığı

VebaVeba LenfomaLenfoma BrucellozBrucelloz HantavirüsHantavirüs İnfluenzaİnfluenza Atipik PnömoniAtipik Pnömoni

Ayırıcı Tanı-2Ayırıcı Tanı-2Ülseroglandüler Form;Ülseroglandüler Form; ŞarbonŞarbon OrfOrf Pasteurella Pasteurella

infeksiyonuinfeksiyonu Primer Sifiliz Primer Sifiliz Fare ısırığı ateşiFare ısırığı ateşi Riketsiya ÇiçeğiRiketsiya Çiçeği SellülitSellülit

Glandüler Form;Glandüler Form; Bubonik VebaBubonik Veba Kedi Tırmığı HastalığıKedi Tırmığı Hastalığı Tüberküloz lenfadenitTüberküloz lenfadenit SporotrikozisSporotrikozis Piyojenik adenitPiyojenik adenit ŞankroidŞankroid Lenfogranüloma Lenfogranüloma

venereumvenereum Primer genital HerpesPrimer genital Herpes Sekonder SifilizSekonder Sifiliz

Ayırıcı Tanı-3Ayırıcı Tanı-3Pnömonik Form;Pnömonik Form; Toplum kökenli Toplum kökenli

bakteriyel pnömonibakteriyel pnömoni Toplum kökenli viral Toplum kökenli viral

pnömonipnömoni İnhalasyon Şarbonuİnhalasyon Şarbonu Akciğer VebasıAkciğer Vebası Q AteşiQ Ateşi Akciğer TüberkülozuAkciğer Tüberkülozu

Tifoidal Form;Tifoidal Form; BrucellozBrucelloz LeptospirozLeptospiroz EndokarditEndokardit SıtmaSıtma Q AteşiQ Ateşi TifoTifo MeningokokseMeningokokse

mimi VebaVeba

Ayırıcı Tanı-3Ayırıcı Tanı-3Oküloglandüler FormOküloglandüler Form Adenoviral Adenoviral

keratokonjonktivitkeratokonjonktivit Herpes Herpes

keratokonjonktivitikeratokonjonktiviti Kedi Tırmığı Kedi Tırmığı

HastalığıHastalığı SporotrikozisSporotrikozis Sifiliz Sifiliz TüberkülozTüberküloz

Orofaringeal FormOrofaringeal Form Streptekokal farenjitStreptekokal farenjit Enfeksiyöz Enfeksiyöz

mononükleozmononükleoz Adenoviral enfeksiyonAdenoviral enfeksiyon DifteriDifteri Tüberküloz lenfadenitTüberküloz lenfadenit

Endemik bölgelerde Endemik bölgelerde

TULAREMİ TULAREMİ

klinik bulguları ile klinik bulguları ile

önemli bir taklitçidir.önemli bir taklitçidir.

TEDAVİTEDAVİ

Tularemi’deTularemi’de Erken tanı ve Erken tanı ve Erken tedavi önemlidir.Erken tedavi önemlidir.

Erken tedavi; İyileşme süresiErken tedavi; İyileşme süresi

KomplikasyonlarKomplikasyonlar

RelapslarRelapslar

Mortalite Mortalite

ERKEN TEDAVİ ERKEN TEDAVİ (3 hafta) (3 hafta) İLEİLE Başarı şansı yükselir.Başarı şansı yükselir. Geç kalınan olgularda Geç kalınan olgularda süpürasyon süpürasyon ve ve

cerrahi müdahale cerrahi müdahale gereksinimi artar. gereksinimi artar.

14 günden sonra başlanan tedavilerde;14 günden sonra başlanan tedavilerde; Başarısızlık artar, Başarısızlık artar, İyileşme süresi 3 kat uzar.İyileşme süresi 3 kat uzar.

Beta-laktam antibiyotikler,Beta-laktam antibiyotikler,

Makrolidler, Makrolidler,

SulfonamidlerSulfonamidler

ETKİSİZETKİSİZ

TEDAVİDETEDAVİDE

TEDAVİDE;TEDAVİDE;

Streptomisin (ilk seçenek) Streptomisin (ilk seçenek) Gentamisin Gentamisin Tetrasiklinler (öz. Doksisiklin)Tetrasiklinler (öz. Doksisiklin) Kloramfenikol (menenjitte)Kloramfenikol (menenjitte) Kinolonlar – Siprofloksasin Kinolonlar – Siprofloksasin

LevofloksasinLevofloksasin

Erişkin Tularemi Tedavisi Erişkin Tularemi Tedavisi Klinik Şekiller (Menenjit Dışı)Klinik Şekiller (Menenjit Dışı)

İlk Seçenek;İlk Seçenek;

Streptomisin : 15 mg/kg/gün (IM), Streptomisin : 15 mg/kg/gün (IM),

10 gün10 gün Gentamisin : 5 mg/kg/gün (IV-IM), Gentamisin : 5 mg/kg/gün (IV-IM),

10 gün10 gün

Erişkin Tularemi Tedavisi Erişkin Tularemi Tedavisi Klinik Şekiller (Menenjit Dışı)Klinik Şekiller (Menenjit Dışı)

Alternatif Tedavi;Alternatif Tedavi;

Siprofloksasin : 2X500 mg/gün Siprofloksasin : 2X500 mg/gün (Oral),(Oral),

10-14 gün10-14 gün Doksisiklin : 2X100 mg/gün Doksisiklin : 2X100 mg/gün

(Oral),(Oral),

10-14 gün10-14 gün

Çocuk Tularemi Tedavisi Çocuk Tularemi Tedavisi Klinik Şekiller (Menenjit Dışı)Klinik Şekiller (Menenjit Dışı)

İlk Seçenek;İlk Seçenek; Streptomisin : 15 mg/kg/gün (IM), Streptomisin : 15 mg/kg/gün (IM),

10 gün10 gün Gentamisin : 5 mg/kg/gün (IV-IM), Gentamisin : 5 mg/kg/gün (IV-IM),

10 gün10 gün

Alternatif;Alternatif; Doksisiklin : 4 mg/kg/günDoksisiklin : 4 mg/kg/gün

Tularemik MenenjitTularemik Menenjit

İlk seçenek;İlk seçenek; Streptomisin (15 mg/kg/gün), 10 gün +Streptomisin (15 mg/kg/gün), 10 gün +

Kloramfenikol (100 mg/kg/gün), Kloramfenikol (100 mg/kg/gün),

14-21 gün14-21 gün

Alternatif tedavi;Alternatif tedavi; Gentamisin (5 mg/kg/gün), 10-14 gün +Gentamisin (5 mg/kg/gün), 10-14 gün +

Doksisiklin 2X100 mg/gün, 21 günDoksisiklin 2X100 mg/gün, 21 gün

Hamilelerde Tedavi; Hamilelerde Tedavi;

GentamisinGentamisin

İmmunsüpressif Konakta İmmunsüpressif Konakta Tedavi;Tedavi;

Streptomisin,Streptomisin,

GentamisinGentamisin

SiprofloksasinSiprofloksasin

Tularemide Pasif İmmünoprofilaksi yok.Tularemide Pasif İmmünoprofilaksi yok.

İmmünprofilaksi; Canlı Tularemi Aşısı İmmünprofilaksi; Canlı Tularemi Aşısı geliştirilmiş, ancak lisanslı değildir ve geliştirilmiş, ancak lisanslı değildir ve koruyuculuğu tam değil.koruyuculuğu tam değil.

Kemoprofilaksi; Aerosol teması sonrası, Kemoprofilaksi; Aerosol teması sonrası, ilk 24 saat içerisinde, Doksisiklin veya ilk 24 saat içerisinde, Doksisiklin veya Siprofloksasin ile kemoprofilaksi önerilir. Siprofloksasin ile kemoprofilaksi önerilir.

Temas Sonrası ProfilaksiTemas Sonrası Profilaksi

Erken tedavi en önemli Erken tedavi en önemli komplikasyon olan lenf nodu komplikasyon olan lenf nodu süpürasyonunu engellemede süpürasyonunu engellemede en etkin yol.en etkin yol.

Gerekirse süpürasyon Gerekirse süpürasyon gösteren lenf nodları cerrahi gösteren lenf nodları cerrahi olarak drene edilir.olarak drene edilir.

Tularemi,Tularemi,

endemik bölgelerde beta-endemik bölgelerde beta-laktam antibiyotiklere laktam antibiyotiklere yanıt vermeyen anjin yanıt vermeyen anjin vakalarında mutlaka ayırıcı vakalarında mutlaka ayırıcı tanıda düşünülmeli.tanıda düşünülmeli.

KORUNMAKORUNMA

Tulareminin önlenmesi ve doğru Tulareminin önlenmesi ve doğru teşhis edilebilmesi için teşhis edilebilmesi için Bakanlığımızca 11 Nisan 2005 tarihli Bakanlığımızca 11 Nisan 2005 tarihli ve 5103 sayılı (2005/61) Genelge ve 5103 sayılı (2005/61) Genelge yayınlanmış ve içme ve kullanma yayınlanmış ve içme ve kullanma suyu kaynaklarının ve depolarının suyu kaynaklarının ve depolarının ıslahının yapılması ile tularemi ayırıcı ıslahının yapılması ile tularemi ayırıcı tanısında dikkat edilecek hususlar tanısında dikkat edilecek hususlar illerimize bildirilmiştir.illerimize bildirilmiştir.

Ülkemizde görülen epidemilerin Ülkemizde görülen epidemilerin özellikle su kaynaklı olduğu özellikle su kaynaklı olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle gerekli düşünülmektedir. Bu nedenle gerekli tedbirlerin alınması ve sağlık tedbirlerin alınması ve sağlık problemleri yaşanmaması için ilgili problemleri yaşanmaması için ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği halinde kurum ve kuruluşlarla işbirliği halinde çalışmalar sürdürülmektedir.çalışmalar sürdürülmektedir.

Tulareminin doğru teşhis edilebilmesi Tulareminin doğru teşhis edilebilmesi için öncelikle vakanın doğru olarak için öncelikle vakanın doğru olarak tanımlanması gerekmektedir. tanımlanması gerekmektedir.

Hastalıktan korunma önlemleri Hastalıktan korunma önlemleri arasında özellikle enfekte hayvan arasında özellikle enfekte hayvan ölüleriyle temaslı suların ölüleriyle temaslı suların kullanılmaması veya dezenfekte kullanılmaması veya dezenfekte edilerek kullanılması önemlidir. edilerek kullanılması önemlidir.

Sağlıklı içme ve kullanma suyu temin Sağlıklı içme ve kullanma suyu temin edilmelidir. edilmelidir.

Riskli bölgelerde yaşayanlara, Riskli bölgelerde yaşayanlara, avcılara veya hastane çalışanlarından avcılara veya hastane çalışanlarından risk altındaki kişilere tularemi risk altındaki kişilere tularemi hastalığından korunma yolları hastalığından korunma yolları konusunda eğitim verilmelidir.konusunda eğitim verilmelidir.

Orofaringeal TularemiOrofaringeal Tularemi

Kaynatılmamış suların içilmemesi,Kaynatılmamış suların içilmemesi,

Suyun klorlandıktan sonra Suyun klorlandıktan sonra kullanılması,kullanılması,

Su kaynakları ile vektör hayvanların Su kaynakları ile vektör hayvanların temasının engellenmesi,temasının engellenmesi,

Yiyecek Kaynaklı TularemiYiyecek Kaynaklı Tularemi

Gıda ambarlarının vektör hayvanlarla Gıda ambarlarının vektör hayvanlarla temasının engellenmesi,temasının engellenmesi,

Hayvan dışkısı ile kontamine olmuş Hayvan dışkısı ile kontamine olmuş gıdaların yenmemesi,gıdaların yenmemesi,

Yıkama sırasında oluşan aerosoller ve Yıkama sırasında oluşan aerosoller ve tozlar enfeksiyöz olabileceği için tozlar enfeksiyöz olabileceği için gıdaların dikkatli yıkanması, gıdaların dikkatli yıkanması,

Respiratuvar veya Ülseroglandüler Respiratuvar veya Ülseroglandüler

TularemiTularemi Enfeksiyöz aerosoller, enfekte Enfeksiyöz aerosoller, enfekte

hayvanlarla direk temas ve artropodların hayvanlarla direk temas ve artropodların ısırmasına karşı önlem alınması,ısırmasına karşı önlem alınması,

Yabani tavşan gibi hayvanların avlanması Yabani tavşan gibi hayvanların avlanması ve etlerinin tüketilmesinden kaçınılması,ve etlerinin tüketilmesinden kaçınılması,

Yabani ve evcil hayvanlarla temas Yabani ve evcil hayvanlarla temas sonrasında ellerin yıkanması,sonrasında ellerin yıkanması,

Salgın durumunda kedi köpek gibi Salgın durumunda kedi köpek gibi evcil hayvanlarla yakın temastan evcil hayvanlarla yakın temastan kaçınılması, evcil hayvanların düzenli kaçınılması, evcil hayvanların düzenli olarak hastalık belirtileri açısından olarak hastalık belirtileri açısından takibinin yapılması,takibinin yapılması,

Özellikle çiftçi veya bahçıvanlar gibi Özellikle çiftçi veya bahçıvanlar gibi enfekte toz ve aerosollere maruz enfekte toz ve aerosollere maruz kalan kişilerin maske kullanması,kalan kişilerin maske kullanması,

Kene gibi kan emen artropodlardan Kene gibi kan emen artropodlardan korunmak için uzun kollu ve paçalı korunmak için uzun kollu ve paçalı giysiler giyilmesi ve kene kovucu giysiler giyilmesi ve kene kovucu repellent kullanılması,repellent kullanılması,

Endemik bölgelerde temas riski Endemik bölgelerde temas riski yüksek olan kişilere aşılama yüksek olan kişilere aşılama yapılması yapılması

önerilir.önerilir.

Sağlıklı Günler Dilerim.Sağlıklı Günler Dilerim.