KỲ THỨ 5

Thọ chèo thuyền ra giữa sông. Lúc này lòng anh đã tĩnh lặng lại. Một buổi trưa đầy sự bất ngờ. Hoá ra đó là một phụ nữ thành thạo, nàng biết được mọi thứ, biết luôn cả cái thứ bệnh mà người ta gọi là bệnh thế kỉ. Anh phân vân, lẽ nào đây lại là một số phận oan khiên trôi dạt về bến sông này, con sông mà sự tưởng tượng đã cho nó hình thành từ tiếng chim và dòng mật ngâm trong đôi môi lan rừng trào ra từ thuở hồng hoang.Nắng lên cao, tàu Thống Nhất rầm rập qua cầu. Bây giờ không còn là thời kì đầu máy hơi nước nhả khói trắng, lò than nhả khói đen cùng với khúc nhạc xập xình cánh tay quay. Bọn trai tráng từ quán Sáu Liễu toả ra các hầm đá.Thằng Đoài , đứa con trai mới tới tuổi dậy thì, nhổ giò lớn rất nhanh, mặt mày trắng trẻo đầy mụn, bắt chước người lớn để hàng ria mép. Hắn làm nghề đục đá, nắng nôi cực nhọc lắm nhưng lại không dám cởi trần như mấy thắng khác cho mát. Hắn sợ bọn con trai chọc phá vì ngực hắn cũng sưng lên, dậy vú như con gái.Buổi trưa là thời gian của bọn chăn trâu dẫn trâu bò thường cho ăn trên cánh đồng Cọ ra bến tắm. Vào giờ đó người lớn không ai dám ra bến Đất Vĩnh Ngọc tắm giặt. Bọn trẻ con với bầy trâu làm cho nước đục ngầu. Chúng nô đùa hò hét, đánh lộn la khóc vang trời. Mấy đứa không biết bơi thường bị bọn kia lôi ra xa thả cho bơi vào, có đứa uống nước gần chết. Nhưng nhờ cách luyện tập đặc biệt này nên chỉ trong một thời gian ngắn, mọi đứa đều biết bơi. Những đứa lớn lùa trâu ra giữa sông, lội qua bên kia, bẻ bắp, bẻ mía trộm. Mấy đứa lớn hơn, buổi trưa hoang vắng dẫn mấy con trâu cái tơ, trâu nái đẻ vào lứa đang cho con bú, chui vô chỗ kín, hai bờ lau lách bên sông mà đùa. Có lần chị Sáu Liễu đi cầu trong bụi, vô tình trông thấy cảnh quái gở về nói oang oang: “Bọn con trai chăn trâu trên cánh đồng Cọ hiện quỉ!”Những đứa con trai ở tuổi này thường rất tò mò. Chúng muốn tìm hiểu mọi thứ. Mấy đứa lớn hơn vài tuổi chưa có kinh nghiệm gì cả, hay học hỏi của những lão già tiếu lâm lại trở thành ông thầy bày vẽ mọi thứ bí mật về cuộc sống, sự trưởng thành, sự phát dục, sự truyền giống… Những bài học thô sơ hoang dại này còn lại mãi trong tâm khảm của những thằng con trai. Thằng Đoài đang ở

tuổi dậy thì, là con trai nhưng nó cũng qua giai đoạn dậy vú, có hai cục sưng lên như đầu quả chuối mốc trên ngực hắn. Bọn kia thấy lạ, đè hắn xuống sờ thử, hỏi “Sao?” Đoài la: “Không sao cả”.Thằng Đoài chẳng học hành chi cả, con trai vùng này không đi học là sự thường. Hắn sắm sửa cho mình đồ nghề chẻ đá và tự khai cái hầm đá. Dân chúng thôn Ngọc Sơn không có nạn thất nghiệp. Một dải đất dài ven chân núi Sạn đầy đá, ai muốn chẻ cứ khai cho mình mỏ đá mà làm. Chẻ xong gánh xuống bờ sông lấy xuồng chở đến vựa đá đầu cầu Hà Ra bán cho nhà thầu xây dựng. Làm nghề chẻ đá không giàu sang, chỉ đủ sống. Ai phải nuôi vợ con thì chật vật, còn những thằng con trai không phải nuôi ai chẻ đá để có tiền ngồi uống cà phê, thuốc thơm thì dễ, làm việc mỗi ngày vài giờ cũng đủ. Thằng Đoài thuộc hạng này. Hắn thấy bọn thanh niên chiều nào cũng diện quần bò áo phông đạp xe qua nhà hàng Hải Đảo uống cà phê, kêu bia, có tiền nữa thì hát Karaokê. Trong quán có nhiều tiếp viên nữ trẻ đẹp ra ngồi bàn rót bia hầu hạ. Thằng thợ chẻ đá được như thế còn gì bằng, bao nhiêu cực nhọc nặng nề của cái nghiệp phá đá đều tiêu tan cả trong cái hương vị bia và sự chìu chuộng của những cô gái. Thằng Đoài cũng có qua lại một vài lần nhưng vì khuôn mặt non choẹt và bộ dạng còn bé quá, bọn con gái nghĩ hắn ít tiền, không chịu chạy ra đùn đẩy cho mấy chị ba mấy bốn mươi, nhan sắc tàn phai ra ngồi bàn, bày cho thằng bé chuyện trai gái, rót bia ép nó uống.Trên núi Sạn có một tảng đá lớn hình đầu con chim đại bàng. Mỏ chim ngóc lên cao, hai chân chim với ba cái móng nhọn bấu vào hông núi, giống như bức tranh mực tàu, chim đại bàng đánh nhau với rắn. Có một cái móng cắm sâu vào ăn luồn vào bãi cát vàng bên sông. Thứ cát màu vàng hạt mịn và rất đều nhau này gọi là cát tô giá cao hơn cát xây. Đoài không phải dân xúc cát, hắn là thợ chẻ đá. Hắn dùng xẻng đào cát thấy cái móng đá to lắm, một khối đá có hình bông hoa. Hắn mừng lắm, để đó, nhảy lên miệng hố chạy vô quán Sáu Liễu uống ly cà phê đá, hút điếu zet cho bớt buồn ngủ, xong chạy ra, leo xuống hồ, dùng tay đào chung quanh. Cái gốc đá eo lại lộ ra như một bông hoa có cái cuống ngắn. Hắn tính sẽ chẻ bông đá ra làm hai theo kiểu bổ dọc. Hắn đục một hàng lỗ vắt ngang qua bông đá. Hắn tính, ngày hôm nay hay trễ lắm thì sáng mai sẽ chẻ đứt đôi hoa đá. Hắn lấy mũi ve đục một hàng mười bảy cái lỗ, lỗ cách lỗ mười phân, sâu năm phân. Đến chiều thì công việc đục lỗ xong. Hắn tính để sáng mai sẽ chẻ ra nhưng nhìn lên núi Sạn thấy vẫn còn nắng, hãy còn sớm lắm. Hắn cố làm nốt cho xong. Hắn dùng mười bảy cái nêm ngắn, nêm vào những lỗ đã đục, đóng nêm lút xuống, ngồi chờ một lúc, lòng hòn đá hình hoa

kêu lên răng rắc. Đây là giây phút quan trọng nhất của nghề chảy đá, nếu hàng lỗ đủ nhiều và đủ sâu thì cả tảng đá khổng lồ sẽ nứt làm đôi. Thường thường thì vết nứt khá thẳng. Còn nếu không phải đục sâu thêm,và quai búa khoẻ hơn. Tai nạn cũng hay xảy ra ở giai đoạn này. Dân chẻ đá bị đá đè què chân gãy tay là chuyện thường. Có khi, như người già nói, chẻ nhằm hòn đá quỉ, bị nó chôn vùi con người dám phạm thượng dưới sức nặng ngàn cân. Nơi đây đã xảy ra nhiều chuyện thương tâm. Buổi chiều vợ không thấy chồng về, lên núi tìm, thấy đá ngã xuống, trên miệng hố còn cái nón cời với đống mũi ve. Vợ con khóc lóc, thắp hương. Hàng năm cứ đến ngày ấy làm mâm cỗ cúng cho người và cúng cho thần đá.Nhát búa tạ của thằng con trai mười bảy rất xứng đáng. Tảng đá hình bông hoa rùng mình tách ra, cát trên miệng hố rơi lả tả. Bông hoa vỡ làm đôi theo mặt cắt rất phẳng, phẳng gần như lý tưởng, để lộ lòng đá màu xám tro, lấm tấm mi ca đen như ruột quả thanh long. Đoài quệt mồ hôi trán đưa bi đông lên tu một hơi, ngồi trên đá thở. Hắn đưa tay sờ sẫm mặt tảng đá vừa cắt ra, phẳng và nham nhám như trát lên những hạt cát nhỏ. Hắn thấy có một vật gì như cộm lên, chỗ ấy không nhám mà láng, thấy lạ. Thường thường mặt đá mới cắt ra là phẳng, không có cái gì nổi lên, nếu có thì cũng là những mẩu thạch anh nhỏ, trắng trong như bạch lạp. Hắn ngồi xuống xem cho kỹ, trong ánh sáng chiều muộn từ đỉnh núi hắt xuống hố, hắn thấy giữa lòng đá có hình một con bướm to, màu xanh ngọc thạch. Hai cánh lá phiến mỏng, mỗi bên to bằng bàn tay, nhìn xiên thấy nó rõ hơn. Con bướm đẹp lắm, hắn tính gỡ ra đem về treo chơi, cột nó bằng sợi chỉ, treo trên chỗ có gió đung đưa, nếu gió to con bướm sẽ bay phấp phới như cánh bướm thật, và trong khi bay nếu chạm phải vật cứng nó sẽ kêu leng keng, giống như thứ đồ chơi của nhà Ba Gà treo trước cửa, có mấy ống đồng nhỏ, treo trước gió, nó gõ lanh canh, vui tai lắm. Đoài nhìn và đưa tay sờ thử thấy một chiếc cánh con bướm đã nhớm lên, có thể nó tính bay ra để thoát khỏi nấm mộ đá vạn năm. Thế nhưng con bướm chưa kịp cất cánh… Đoài gỡ ra, hắn chỉ mới gỡ nhẹ, nhớm thử lên, thấy không được, sợ nếu mạnh tay con bướm sẽ vỡ. Hắn tính, giờ đây chiều rồi mặt trời đã khuất núi, mai có thời gian hãy tháo con bướm đem về treo chơi, có đứa con gái nào thấy hay xin thì cho nó, để làm quen.Chiều hôm đó, Đoài đem chuyện con bướm đá ra hỏi ông thầy Sáu Đậu. Thầy nói đó là Ngọc Điệp, ngọc của người Chăm, tối thường hoá bướm đi ăn trên núi Sạn. Ban đêm đứng bờ sông cái nhìn lên núi thấy sáng, người không biết tưởng đom đóm. Có khi nửa đêm lũ bướm kéo nhau ra bến sông hút nước trên bờ cát

ẩm, gần sáng kéo nhau chui vào đá ngủ. Đoài hỏi:-Ngọc Điệp có bán được không?Thầy nói:-Quí lắm, vô giá, ai có phần phước bắt được hưởng giàu sang một đời!Bọn thợ chẻ đá cho ông thầy nói dóc, con bướm mỏng manh là thế làm sao chui vào đá ngủ cho được? Cái mũi ve làm bằng sắt rắn cứng như thép, đục đá còn mòn. Ngày nào bọn ấy cũng phải nhóm lò than, lấy vành xe đạp chế tạo thành quạt máy tay, thổi lò rèn và trui mũi ve. Dân chẻ đá phải kiêm luôn nghề thợ rèn mũi ve đục đá, nếu không biết rèn và trui đem qua lò rèn Ba Câu, lão tính tiền chịu sao nổi? Đá cứng như thế bướm làm sao chui vào được? Ông thầy không giận, cũng không cần giảng giải, thầy hỏi thằng Đoài:-Mầy thấy con bướm đó hay nghe người ta kể chuyện?Đoài biết bướm quí, muốn giữ bí mật, nói trớ đi:-Tui nằm mơ thấy. Đêm qua tôi thấy mình đào cái hố cát, lộ ra một khối đá hình bông hoa, hoa chi không biết, tròn trịa, có cánh, cánh chưa xoè, còn úp vô với nhau. Đoá hoa còn búp, phải nó nở xoè thì dễ chẻ. Tui đục hàng lỗ, chẻ ra, ở trong đó có một con bướm màu xanh bay lên…Bọn con trai nghe kể chuyện giấc mơ cười ồ. Đoài không hiểu bọn đó cười cái chi. Hắn nói:-Để thầy Sáu Đậu nói mà, tụi bây xen vô ồn ào quá!Ông thầy:-Thấy tảng đá hình hoa, chẻ ra có con bướm bay lên là đúng rồi.Có đứa hỏi:-Mầy thấy bướm gì?Đoài nói:-Đã nói bướm bà rồi mà.Đứa khác hỏi:-Bướm bà nhưng to hay nhỏ? To thì bằng cái chi? Có to bằng cái lá trầu bà không?Nói xong nó đưa hai bàn tay ra dấu. Bọn con trai cười ồ. Đoài không hiểu gì cả. Có đứa nói:-Con trai mười bảy mười tám như mi, nằm mơ thấy bướm là sự thường. Tụi tao đây mỗi tháng cũng thấy đôi ba lần.Một đứa hỏi ông thầy:-Bướm làm sao sống trong đá?Ông thầy:

-Tụi bây đi xe đò vô Sài gòn đến đoạn Phan Rang, Phan Thiết, nhìn về hướng mặt trời mọc, hướng biển thấy cồn cát dài, dài lắm, dài hàng trăm cây số, chỗ vàng, chỗ nâu, có nơi cát đỏ như máu. Ông bà ta nói ấy là phòng tuyến của người Chiêm Thành dựng lên chống lại quan quân các chúa Nguyễn. Hai bên giao chiến, máu người nhuộm đỏ cát…Mấy đứa con trai nói:-Chuyện đó có dính dáng gì đến con bướm ngọc?Ông thầy:-Có chớ. Đất này xưa là của người Chiêm Thành, của cải người ta nhiều lắm, vàng và ngọc. Người ta giấu ngọc trong đá, lâu ngày ngọc hoá thành bướm.Nghe xong chuyện Đoài chạy ra leo xuống hầm đá, sờ con bướm ngọc, thấy còn, mừng lắm. Hắn khép hai mặt đá lại, lấy cát phủ lên. Chạy chân đất trong đêm sung sướng đến phát điên. Hắn tin lời thầy Sáu Đậu, ai có phần phước bắt được bướm ngọc giàu sang suốt đời. Hắn nghĩ người như mình có đáng được hưởng phúc lộc trời ban hay không? Mình cũng có đôi lúc không tốt, làm ra tiền không đưa cho cha mẹ đong gạo lại ra nhà hàng Hải Đảo uống bia. Rằm mồng một không chịu ăn chay, cứ nhè cái mắm nêm mà hút. Đi chơi chứ không chịu đi chùa. Lại còn ra chùa Hang hái trộm thanh long bò trên cây mít. Cũng có khi mình làm điều tốt như lần vớt tổ kiến đen khỏi nước lụt cứu được hàng vạn sinh linh, có lẽ nhờ việc này mà được tưởng thưởng.Khi nào bán bướm, có tiền hắn sẽ lên Tháp Bà cũng tạ con heo quay mười lăm cân, mua mấy tạ gạo phát chẩn cho người dân nghèo quanh chân núi Sạn. Mua cho cha mẹ cái vườn dừa năm sào dưỡng già. Còn tiền mua cái xe cúp chạy chơi.Đoài chạy tới chân cầu sắt thấy có bóng người ngồi giữa cầu. Hắn biết đó là anh Thành. Anh này đêm nào cũng ra cầu sắt câu chình. Hắn thấy thương anh chàng kì dị này lắm, ngoài ra hắn cũng biết nỗi niềm anh ta. Đêm nay hắn vui quá, hơn nửa đêm rồi chẳng thấy buồn ngủ hay mỏi mệt gì cả. Hắn định ra cầu ngồi với anh Thành suốt đêm xem anh ta câu chình. Sáng sớm hôm sau hắn sẽ xuống hầm đá bắt con bướm ngọc. Hắn đi ra, trong đêm những thanh tà vẹt sắt và gỗ xen kẽ nhau mờ mờ dưới chân. Hắn đến một bên, Thành biết nhưng không quay lại hỏi han gì. Hắn ngồi xuống, hai người ngồi bên nhau, không ai lên tiếng, cùng lặng lẽ nhìn dòng nước đen trôi dưới cầu. Đoài hỏi:-Có lần nào nó cắn câu chưa?Thành:-Chưa.

Đoài:-Anh có tin dưới chân cầu có con cá chình như ông thầy Sáu Đậu nói không?Thành:-Không biết nữa…Đoài bắt chước người lớn nói:-Thôi về đi. Về nhà ôm vợ ngủ sướng hơn. Ngồi nơi đây làm chi, lạnh lẽo buồn bã…Thành quay lại, ngạc nhiên nhìn thằng bé. Trong bóng tối mờ mờ anh thấy hắn lớn hơn trước rất nhiều với cái năm mà hắn chạy theo lão Tốn xem thiến heo. Lão Tốn này là con của người đàn bà chết trong đường hầm xe lửa. Bây giờ lão đã ngoài năm mươi, làm nghề thiến heo trong các làng Vĩnh Ngọc, Ngọc Hiệp, Vĩnh Phương… Lão đi, bao tải vác trên vai, có mấy đứa bé chạy theo coi thiến heo, thiến chó, thiến trâu bò. Hình như cái vóc dáng của lão rất kì dị, đàn ông có tướng đi như phụ nữ, và nhất là từ người lão nhiễm sẵn cái mùi chó heo, lão đến đâu chó theo từng bầy. Đoài là một trong những đứa chạy theo lão Tốn. Thành để ý thấy mấy năm nay hắn đã nhổ giò, lớn nhanh như thổi. Trên mép, lông măng đã biến thành râu, hai gò má đầy mụn, hơi thở hừng hực lửa. Thành không chú ý đến câu nói bắt chước người lớn của nó, anh hỏi:-Năm nay mày mấy tuổi?-Em mười bảy.Thành tính nói: “Mầy đã biết sự đời chưa mà dám nói ôm vợ ngủ sướng?” Thành không hỏi, anh không muốn gieo vào đầu óc thằng con trai những ý tưởng hư hỏng. Anh nói giọng nghiêm trang.-Về nhà ngủ sớm đi. Con nít đừng đi chơi khuya!Đoài nghe lời Thành đứng lên. Thành ngồi lại một mình trong đêm khuya. Dưới kia dòng nước loang loáng như đổ dầu. Cuối sông về hướng biển mặt trăng cuối tháng nặng nề cất mình bay lên khỏi đọt dừa, Một mặt trăng rất to màu gỉ sét. Trăng không còn tròn nữa. Nó mòn đi như bị loài sâu bọ gậm nhấm, toả ánh sáng rập rờn trên sóng. Nhìn hình ảnh đó một lúc Thành thấy hoa mắt, đầu óc lao đao giống như người ngồi lâu trên thuyền. Thành lấy làm lạ, mình là dân sông nước quen chèo chống, lần này mới ngồi trên cầu sao lại say sóng?Thành nhớ lại, lúc trưa, Lai đi bán cá về nói ông cụ Luận chữa bệnh hiếm muộn hay lắm, tới cho thầy bắt mạch hốt thuốc. Đến nay Thành chẳng còn tin tưởng mấy ông thầy thuốc bắc. Hắn đến cũng chỉ để làm vui lòng vợ. Cụ Luận bắt mạch xong hỏi tuổi tác hai vợ chồng. Cụ hỏi Thành rất kỹ về việc “ăn ngủ”. Thành nói:

-Ăn mau đói, còn ngủ một giấc từ đầu hôm đến sáng không thức giấc nửa đêm, không có mộng mị chi cả.Thầy biết thằng Thành hiểu lầm hai chữ “ăn và ngủ”. Thầy nói: “Không phải ăn ngủ là ăn cơm với lên giường nhắm mắt. Ăn ngủ là vợ chồng gần gũi nhau thường không? Mày là thanh niên, đi biển dài ngày, lên bờ thấy đàn bà con gái có động lòng không?” Thành vốn yêu vợ, không trai gái lăng nhăng, ra đường không chú ý đến ai. Nghe thầy hỏi, hắn trả lời dõng dạc: “Không động lòng chi cả”.Ông cụ Luận tưởng hắn là đứa bất lực, than: “Thấy mầy tướng tá khoẻ mạnh, đàn ông khác đi biển dài ngày chúng nó nổi điên. Sao yếu vậy con?” Thầy hỏi thêm:-Gần sáng, hồi bốn năm giờ thấy trong mình ra sao?Mọi thằng đàn ông khi nghe hỏi câu hỏi đó sẽ biết mà trả lời. Riêng Thành không hiểu, vợ chồng hắn mỗi đên đã gần nhau hồi đầu hôm rồi, tới sáng chẳng còn ham muốn. Hắn nói:-Không thấy chi cả!Ông thầy nghe bệnh nhân nói thế, biết bệnh tình đã nguy ngập lắm, than:-Gay go rồi đây. Sao để tới khi bệnh tật như thế mời tìm thầy thuốc?Lai tưởng thầy trách vợ chồng hắn sao để lâu ngày quá mới đến chữa bệnh. Lai chắp tay vái thầy, nói:-Trăm sự nhờ thầy…Ông thầy nhắc ghế đứng lên, với tay lấy hộc thuốc bắc ngăn trên cùng xuống. Ngoài hộp có dán cái nhãn đề ba chữ Nho, vợ chồng hắn đều không biết đó là thứ thuốc chi. Thầy lấy ra gói giấy lớn, thứ giấy xi măng tẩm dầu ngả màu nâu cánh dán, bên trong có lọ thuỷ tinh nhét nút điên điển nhúng sáp ong màu vàng mỡ bò. Ông thầy cẩn thận mở nút chai vội vàng đưa tới trước mũi Thành, nói:-Hít nhanh đi, hít ba hơi, hít dài hơi vào.Hắn mới hít tới hơi thứ ba thì đã xây xẩm mặt mày. Trong căn phòng mới đây đầy mùi thuốc bắc, từ khi mở nắp lọ, một làn hương đậm sắc trào ra choán hết cả không gian xua mọi mùi khác đi. Thành há miệng ra thở. Thầy hỏi:-Thơm không?Thành há miệng hớp hớp mấy hơi mới nói được:-Thơm thì có nhưng hắc quá, không chịu nổi, muốn ngộp thở.Thầy nói:-Thuốc men phải mạnh như thế mới trị được cái bệnh bất lực của mày. Sao để tới nước này mới chạy chữa?

Thành hỏi:-Thuốc chi?Ông thầy:-Bệnh quỉ phải có thuốc tiên. Thuốc này là thuốc tiên. Mùi hương đó nó làm cho cái thằng dàn ông bất lực, thứ đàn ông gà sống thiến, yếu xìu, mềm như con bún thiu cũng trở thành những chiến binh dũng mãnh như hải cẩu, sơn dương…Thầy đóng nút chai lại, nói:-Thứ này quý lắm, quý hơn vàng, vàng có tiền mua được, còn thứ này thì không.Hỏi tên vị thuốc, thầy nói “Long diên hương”. Hỏi long diên hương là cái chi, thầy nói nó là cái chất ái tình của loài cá voi đánh dấu con đường nó đi trong biển cả mênh mông để người bạn tình theo đó mà tìm đến. Mùi hương phải mạnh mẽ bền bỉ để chống lại sóng gió. Bỏ trong lọ, đậy nút lại nhúng sáp mà mùi thơm vẫn bay ra, hao mòn dần. Thầy thêm: “Long diên hương là tinh hoa của biển cả. Người nào dùng nó, đêm nằm chiêm bao thấy biển thấy sóng cũng là sự thường…”Giờ đây Thành ngồi trên cầu sắt nhìn dòng sông, thấy nước dưới cầu mà chóng mặt. Hắn nghĩ chắc là tại long diên hương chữa bệnh hiếm muộn. Nghĩ lại hắn thấy ông thầy thuốc quá già này lầm tưởng hắn lấy vợ bảy năm không con vì bệnh liệt dương. Không phải thế, vợ chồng hắn khoẻ lắm, không con là tại lí do khác, lí do sâu xa hơn…Hắn không dám nhìn sông nữa. Hắn nhìn qua phía bên kia sông. Hòn Thơm như một cái bóng đen rất to bằng giấy cắt dán trên nền trời phương Bắc. Bóng đen sừng sững trong đêm âm thầm chứa đựng đầy sự huyền bí. Bỗng nhiên có một đám mây khổng lồ từ biển bay vào. Mây đậu ngay trên đỉnh núi Hòn Thơm. Lúc này trăng đã lên cao, mây nhuốm ánh sáng trăng hoá thành khối sáng lấp lánh như giát bạc. Hình thù đám mây chuyển đổi dần dần, mới đó mà nó đã kéo dài ra thành một con tàu ba cột buồm và cái mũi nhọn cong vút đầu đao. Phía sau tàu có cái bánh lái, ba cánh buồm căng tròn no gió. Chiếc tàu mây nổi bồng bềnh rất lâu trên đỉnh Hòn Thơm. Trước mũi tàu có cái lỗ hổng, bên trong, một chiếc neo từ từ buông xuống, neo cắm vào đỉnh núi.Con tàu mây ba cột buồm neo lại trên núi một thời gian nữa rồi từ từ tan biến, không để lại vết tích gì. Thành chứng kiến từ đầu đến cuối sự hình thành và sự tan biến của con tàu mây. Hắn phân vân: con tàu đó có thực hay không? Hay chỉ là giấc mơ? Hay là tác động của chất long diên hương chữa bệnh bất lực?Nếu đám mây hoá thành con tàu là thực thì đêm qua ngoài mình ra dân cư trong vùng có ai nhìn thấy không? Chắc là không vì vào cái giờ khuya khoắt đó còn ai

tâm sự buồn chán như mình để mà thức ngắm mây? Hắn kéo câu đứng lên, ra về.Tới nhà hắn định kêu cửa nhưng sợ đánh thức Lai. Con chó thấy bóng đen xông ra, chưa kịp sủa đã nhận ra hơi người quen ôm chầm chủ. Lai thức giấc bưng đèn ra mở cửa. Lai hỏi mấy giờ, Thành nói ba. Lai hỏi sao hôm nay về khuya thế. Lai hỏi cho có lệ chớ không quan tâm đến câu trả lời. Lai bưng đèn trở vào, leo lên giường nằm.Thành tính nói: “Về khuya là tại có con tàu mây…” Nhưng nghĩ sao lại thôi. Hắn tính để ngày mai lên núi đào cái neo về cho con Lai, mấy người bạn của nó và cho cả làng coi luôn, bây giờ nói không ai tin.Thành vén mùng chui vô giường. Mùa hè trước khi đi ngủ Lai cởi áo sơ mi may bằng thứ vải katê màu hồng vắt trên đầu cây sào, chắc nó sợ nóng và cái áo nhăn, ngày mai không mặc đi chợ được. Lai không mang nịt vú. Thành nhìn bộ ngực của người đàn bà không sinh nở, da rất trắng, trắng đến độ xanh xao, héo hon, không có vú, chỉ có cái núm nhỏ vì không được cặp môi con bú, núm vú nhô lên như hai quả táo khô trên bộ ngực lép như con trai trông rất tội nghiệp.Thành nằm mơ màng đủ thứ chuyện, tính ngày mai vác cuốc lên đào cái neo. Hắn biết không đem được cái neo bằng sắt, bằng đồng, bằng đá hay bằng mây về đặt trước quán Sáu Liễu thì dù có nói gì đi nữa cũng chẳng ai tin. Dân chúng vùng sông nước này tuy thất học, quê mùa lạc hậu nhưng lại không dễ tin, phải có cái gì cụ thể nắm bắt được sờ mó được người ta mới chịu công nhận.Xong rồi Thành lại nghĩ ngợi theo cách khác. Đào cái neo lên rồi con tàu trôi dạt đi làm sao? Nó đã phiêu lưu hải hồ, lênh đênh mặt nước chân mây bao tháng năm, nay mới chọn được hòn núi để buông nheo nghỉ ngơi. Mình phá đi, tội nghiệp con tàu biết bao! Nó đâu phải là con tàu của kẻ khác, con tàu của bọn cướp biển. Con tàu của bọn cướp có lá cờ đen hình đầu lâu và hai ống xương trắng gác chéo, và trên boong tàu có hình hải tặc, vui nhộn và hung hăng theo kiểu phim hoạt hình, chân gỗ, mắt chột, có con két đậu trên vai, một con két vùng nhiệt đới lông xanh đỏ ồn ào. Con tàu này cũng chẳng phải là tàu của bọn phát xít Nhật bị máy bay đồng minh đánh chìm trên vùng biển Nha Trang, trở thành con tàu ma, hai bên sườn tàu đầy những lỗ hổng và bọn lính Nhật lô nhô. Những chiếc tàu ma ban đêm bị con chó bốn mắt nhà Ba Tôn chuyên quay mỏm ra khơi sủa ma. Vào những đêm giông tố chúng thường nổi lên thấp thoáng trong làn sương đục kéo còi bắn đại bác gần sáng thì lại chìm xuống ngủ dưới biển. Đây là một chiếc tàu hình dáng thanh thoát nhẹ nhàng, kiểu tàu chở khách du

lịch ở thế kỷ trước. Chiếc tàu bằng gỗ, có ba cột buồm nâng ba cánh buồm căng no gió, trên tàu có cái boong đầy những vị khách hào hoa sang trọng, bực công tử tiểu thư quý phái thời xưa du lịch dài ngày , kiểu những cuộc du lịch xuyên Đại Tây Dương , từ Âu Châu qua Bắc Mỹ hồi đầu thế kỷ.Mình đào lấy cái neo, con tàu sẽ trôi dạt, bao con người với bao số phận trên đó sẽ ra sao? Những người đàn ông sang trọng bệ vệ mình mặc lễ phục màu đen, tay cầm can, miệng ngậm xì gà, đầu đội mũ dạ. Những nữ lưu, tóc vàng diễm lệ, sực nức hương thơm tay cầm ô mỏng kết bằng đăng ten, nheo cặp mắt xanh biếc màu nước biển với hàng lông mi cong vút dõi mắt về phía chân trời xa xăm, có cột mây vàng nổi trôi trên sóng. Những cô gái chưa biết yêu, háo hức ái tình, những cô gái đã yêu, những người vợ và những người mẹ đã vô tình đáp chuyến tàu định mệnh đó rồi sẽ ra sao? Và trên boong tàu thế nào cũng có những cô bé, cậu bé, những đứa bé đã biết chơi đùa quanh cha mẹ. Những bé con xinh đẹp như những thiên thần bé bỏng tội nghiệp rồi cũng sẽ bị chôn vùi theo cùng con tàu bởi trò chơi nghịch ngợm của mình.Chiếc tàu mây đứt neo sẽ đi theo con đường của ma quỉ vạch ra cho nó, sẽ tấp vào vùng biển trầm luân, vùng biển mà nước tanh mùi máu, sóng cao như núi nhe hàm răng bạc cắn phập vào con tàu, nhận nó vào cái xoáy nước khổng lồ đục ngầy đầy cá xà cá mập hung tợn…Cuối cùng Thành nghĩ, thôi không đào cái neo lên. Đào nó lên cũng chẳng làm chi, nếu nó bằng đồng bán không bao lăm tiền, còn bằng sắt bán cho ai, bọn ve chai có mua không? Mà chưa chắc cái neo bằng kim loại, nó là con tàu mây, vậy chiếc neo và cả sợi dây neo cũng bằng mây.Mây là thứ sương khói, bán ai mua? Dù có đào lên được đem về tới làng may ra chỉ được người ta nhắc: “Thằng Thành, thằng cháu của ông Ba thợ sắt năm xưa bị Pháp bắn trên cầu sắt, vác cuốc lên núi đào được cái neo đem về. Hắn nói neo của con tàu mây, nhưng làm chi có chuyện đó. Hắn nói xạo! Hắn đào đâu đó ở bến sông này như năm xưa ông nội lão Nhựt đào được khẩu thần công…”Thôi cứ để cái neo cho con tàu mây ở dưới đất, cho nó ngủ giấc ngủ dài trong đêm trường vô minh. Đêm của những con người đang cùng thời với mình, cái thời loạn lạc trầm luân, tối tăm. Và vào một ngày nào đó, khi mặt trời từ Hòn Tre run rẩy trồi lên ướt sũng, vẫy lớp bụi phấn vàng bình minh lên đầu những con sóng, ấy là lúc con tàu thức giấc ngủ ngàn năm, nhổ neo làm cuộc hành trình về phương tìm thấy mặt trời…Thành mơ màng một lúc rồi thiếp đi.

*

Đoài ra cầu sắt ngồi coi Thành câu chình trở về lên giường nằm thao thức mãi, hắn nghĩ đủ thứ chuyện, chuyện con chình dưới cầu sắt và anh Thành, một người đàn ông rất tốt khiến hắn phục, sợ và thương, hắn còn nghĩ đến chuyện vàng Hời và con bướm ngọc dưới hầm đá. Tới khuya hắn chợp mắt.Trong mơ màng hắn thấy bươm bướm bay vô đầy nhà, bướm nhiều vô kể, từng bầy hàng trăm con. Tất cả đều màu xanh hoặc màu xanh pha với màu đỏ màu vàng ở nhiều sắc độ khác nhau, xanh da trời, xanh nước biển,xanh trứng sáo, xanh nhạt, xanh đậm, xanh pha hồng nhạt thành màu hoa cà, xanh pha đỏ thành màu thạch ngọc lựu, nửa xanh, nửa đỏ thành tím, nửa xanh nửa vàng thành lá già, lá non , lá úa… Lũ bướm đậu khắp nơi. Có cả bướm đêm lẫn bướm ngày. Bướm đêm khi đậu cánh sè ra, bướm ngày khi đậu hai cánh xếp lại chồng lên như hai bàn tay úp. Có một con bướm rất to, e nó là con bướm chúa. Nhưng người ta không gọi là bướm vua, bướm chúa mà gọi là bướm bà. Bướm bà lúc đầu bay chập chờn phía ngoài mùng. Nó tìm cách chui vào. Một lúc sau nó tìm cách nghiêng mình chen vào chỗ hai cánh mùng úp lên nhau. Con bướm bà quạt cánh bay một chỗ ở trên đầu mấy ngón chân, nó chuyển dần lên cẳng chân, đầu gối, đùi, nó bay rất lâu phía trên cặp đùi thằng con trai. Bướm bà định đáp xuống.Thằng Đoài xưa nay rất sợ sâu, sâu gì hắn cũng sợ nhưng gớm nhất vẫn là những con sâu đầy lông lá. Bướm là sâu hoá thành. Bướm bà phải là con sâu róm to bằng quả chuối, bò như một túm lông gợn sóng uốn éo, chỉ cần nhìn thôi là đã rợn người, nó khép thật chặt hai cái đùi lại không cho con bướm đậu lên. Con bướm bà sè đôi cánh, mỗi bên giống một nửa quả tim, đầy lông xoăn, phấn bướm rơi xuống bụng. Thằng con trai vừa bước vào tuổi dậy thì rùng mình, hắn cảm thấy như xương cốt trong người tan ra thành một thứ chất nhờn trào ra ngoài.Sáng hôm sau hắn thức giấc, trong người mệt mỏi, tay chân rã rời, đầu óc u tối, buồn bã. Thực là một giấc mơ báo trước điều chẳng hay ho gì, hôm qua đây sao hăng hái vui tươi, chỉ một lúc đã đục được hàng lỗ chẻ bông hoa đá ra một cách dễ dàng.Dù sao cũng phải cầm búa lên rừng. Hắn đến hầm đá sớm quá, bình minh còn

nằm trên đỉnh núi. Một buổi bình minh đầy xám tro, ướt át nhợt nhạt từ trên đỉnh non cao chảy xuống tràn khắp nơi. Hắn leo xuống hầm đá, ra sức lật hai mặt đá ra. Trời ơi con bướm ngọc đã bay đi mất rồi!Thằng Đoài buồn lắm, giờ đây hắn chẳng còn hơi sức nào đục đá. Hắn xách giỏ đồ nghề đi về. Cái giỏ này đựng búa và mũi ve, hôm qua nhẹ bông sao ngày nay nặng đến oằn vai.Hắn đi về hướng cầu sắt, đến gần lô cốt bỏ hoang, nhìn trước sau con đường rất vắng, giờ này trai tráng xuống các hầm đá hết rồi, bọn con gái gánh đá chưa ra, và mấy người đàn bà đi chợ cũng chưa thấy đi qua. Nắng bắt đầu gay gắt. Đoài biết giờ này có về nhà cũng chẳng làm gì. Trong người nắng nóng nực, da nhơm nhớp mồ hôi, nhiều nhất ở hai bên nách, cái chất chảy ra trong giấc mơ khô cứng như hồ. Hắn muốn tắm. Hắn tưởng mình còn bé và làm theo kiểu mấy đứa chăn trâu tắm truồng. Hắn dừng lại bên đường cởi hết quần áo ra, nhét trong bụi rậm, bước thủng thẳng ra bờ sông, nhảy ùm xuống nước. Hắn vừa ở dưới nước ngoi đầu lên thì thấy chị Lai, vợ anh Thành từ phía sau lô cốt hiện ra. Hắn giật mình, chỗ chị ta nhìn thấy rất rõ, chị ta thấy cả rồi sao? Lai đưa tay vẫy. Đoài giật mình ngồi thụp xuống nước. Lai nói:-Tối nay lại đây, đem theo cái chổi, manh chiếu, chị nhờ em tí việc…

*

Vùng biển mùa hè, buổi chiều thường có mưa, mưa theo gió từ ngoài khơi thổi vào. Hôm đó trời mưa tầm tã từ chiều tới nửa đêm. Gần sáng mưa tạnh, trăng sao đầy trời. Con chó nhà Ba Tôn sủa ma cả đêm chẳng cho ai ngủ. Sao ngồi dậy, không kịp sỏ chân gỗ, nhảy lò cò ra sân lấy đá ném chó, Ném không trúng, hòn đá rơi bịch, nhưng con chó giả bộ trúng đá kêu ăng ẳng. Sao nhìn ngược lên đỉnh trời thấy chòm sao Thần Nông có ba ngôi thẳng hàng cách đều nhau và rất sáng. Thanh kiếm ông thần mang nơi thắt lưng chênh chếch hướng tây. Ngôi sao Bắc Đẩu lạnh lẽo trông như ngọn đèn treo trên núi, phía trên có chòm Đại Hùng đứng lơ lửng. Sao nhìn thấy ngôi sao biết đã gần sáng. Hắn căng mắt nhìn núi Cô Tiên, trời vẫn còn tối quá, không thấy đâu cả. Hắn tưởng tượng vào những đêm mưa gió, rét mướt như thế này nàng tiên ngủ một mình co ro lạnh lẽo biết chừng nào. Hắn nhảy lò cò vô nhà, đứng yên nhìn vợ. Vợ hắn ngủ, chị ta nằm, ngực nhô, chân duỗi, giống dáng núi Cô Tiên. Hăn sè sẹ nằm

cạnh.-Lạnh quá!Hôm nay đầu óc hắn lộn xộn và bực tức lắm về chuyện chiều qua bị làm

nhục ở bến cá Cù Lao hắn phải trả thù. Hắn chán chuyện chăn gối với mụ vợ già. Hắn nói:

-Thôi mà, gần sáng rồi, bọn nhỏ thức dậy bây giờ!Hắn loay hoay một lúc mới đặt được cái chân cụt lên giường, xong ngã

ngưòi nằm xuống, cố ngủ lại. Một lúc sau hắn thấy đầu óc tỉnh lắm biết đã ngủ đủ một giấc, không thể nào ngủ lại được nữa. Hắn ngồi dậy. Chị vợ âu yếm hỏi:

-Đi đâu giờ này? Nằm một lúc nữa rồi hãy dậy.Hắn hỏi:-Cái rựa cán dài của mình ở đâu, có cho ai mượn không? Lâu nay sao tôi

không thấy?Vợ xẵng giọng:-Không biết!Lúc sau chị ta thấy giận chồng là vô lý, nói:-Không cho ai mượn cả, xuống bếp ngó lên giàn mà tìm.Sao hỏi:-Còn bén không?Vợ:-Không biết, lâu quá, muốn bén thì mài.Người vợ còn muốn chồng nằm lại, đưa chân kéo cái mền tung ra trùm kín

hai người. chị ta xoay người ôm khúc chân cụt, kẹp giữa đùi mình. Hắn la:-Ngột quá, nóng quá!Sao nhất quyết ngồi dậy thò tay xuống giường tìm cái chân gỗ. Vợ nhỏm

dậy hỏi:-Hỏi cái rựa cùn đó làm chi?Sao nói:-Lên núi Cô Tiên…Vợ:-Lên núi Cô Tiên làm chi, đốn củi hả?Sao tính nói không đốn củi nhưng lại sợ vợ hỏi han lôi thôi nên hắn ừ hử

cho qua chuyện. Tới lúc này người đàn bà không muốn nằm nữa, chị ta gắt:-Sao bữa nay trở chứng. Đốn củi làm chi mà xách rựa lên núi Cô Tiên?Rồi người đàn bà tính toán:-Qua nhà Ba Gà xin bả mía với vỏ dừa chặt ra phơi khô chụm nấu cơm

cũng được…Không thấy chồng trả lời, chỉ thấy hắn lom khom tìm mò cái chân gỗ. Vợ

hỏi:-Hay chặt củi về bán? Rồi chị ta tiếp:-Bán củi sao đủ tiền đong gạo. Thời buổi này người ta chụm bếp than, bếp

dầu, bếp ga, ai đi chụm củi cho đen nồi. Bán củi sao bằng đi chở nước đá, khoẻ thân mà nhiều tiền…

Vợ nói hắn không để ý, chỉ cắm cúi mang chân gỗ vào thắt dây ràng rịt cẩn thận. Xong hắn leo xuống giường đi vào hướng nhà bếp. Vợ nhìn qua giường thấy bốn đứa con trai đang tuổi ăn tuổi lớn, hai đứa con riêng của mình với anh chồng trước, hai đứa con chung với Sao, chúng nằm lộn xộn, đứa trồi lên đứa trụt xuống, chị ta ngao ngán lắc đàu. Chị nghĩ tới Sao, thằng chồng của mình, nhỏ hơn mình đến tám tuổi, chị còn ngao ngán hơn. Chồng già hơn vợ mấy chục tuổi cũng chẳng sao. Vợ già chồng trẻ thực khổ, chẳng biết sống làm sao, chiều chuộng làm sao,cái tánh khí con nít không ra con nít, người lớn chẳng ra người lớn. Lúc này Sao đứng sau nhà nói với lên:

-Không đốn củi đâu.Vợ:-Không đón củi lên núi làm chi?Hắn lại làm thinh. Vợ biết tính chồng, không hỏi thêm gì nữa, nói chuyện

với hắn một lúc thế nào cũng sinh gây lộn, hắn được dịp đi nhậu. Vợ tự nhủ, mặc kệ, muốn làm gì thì làm. Chị ta ngồi dậy, ra sau rửa mặt qua loa, gánh cái gánh không, cái thớt, chậu nước, con dao tới hẻm chùa Hạ Long ngồi chực cá lên mua.

Vợ đi rồi hắn thấy nhẹ cả người. hắn nghĩ lạ thực, chừng đó tuổi rồi… Lão Tốn nói đúng thiệt, đàn bà bốn mươi, bốn mấy thực ác liệt. Hắn nấu nồi cơm lớn cho bốn đứa con dậy ăn, cơm mình ăn và bới theo lên núi. Hắn cầm rựa ra giếng mài. Mài một lúc tạm ưng ý. Hắn xách rựa xuống thuyền, nhắm núi Cô Tiên lái thẳng tới. Lúc này đã trưa, nắng lên cao, trời đứng gió, mặt biển trơn láng, nước xanh ngắt chao nghiêng, ngồi thuyền giống ngồi võng. Tới chân núi, hắn cột con thuyền vào ghềnh đá, leo lên chân núi ngồi nghỉ.

Hắn bắt đầu mở con đường lên núi chinh phục nàng tiên. Đến trưa hắn nghỉ tay ngồi trên đám lá mở cơm nắm ra ăn. Ăn uống xong, hắn nhắm mắt lại cố xua đuổi mọi ý nghĩ ra khỏi đầu. Hắn thực hiện việc này được một lúc, ý nghĩ khác tràn vào. Hắn thấy đầu óc con người giống như cái cốc, không làm

sao xua hết không khí ra được.Hắn hồi tưởng lại đời mình trong những năm vừa qua. Hắn theo nghiệp

cha, làm trai bạn cho ghe nhà Khôi. Khôi là chồng của người vợ hắn bâygiờ. Một lần lão Khôi ham cá lắn xuống quá sâu và quá lâu, bể phổi, trồi lên hộc máu chết tươi. Hắn thương người đàn bà còn trẻ goá bụa nên chịu lấy chị này làm vợ mặc dù chị ta lớn hơn hắn đến tám tuổi. Lúc đầu người không hiểu chuyện đều chê hắn là thằng bất nghĩa, lấy vợ của chủ, lấy luôn tài sản của chủ, trong đó có chiếc ghe ba lốc. Thực ra không phải thế. Hắn phải làm lụng cực nhọc nuôi vợ và con của chủ và phải trả nợ thay chủ còn thiếu nơi ngân hàng mấy chục triệu. Mấy năm liền mất mùa biển, cuối cùng hắn cũng phải bán ghe, trở lại kiếp làm thuê.

Nắm xưa hắn lặn xuống gỡ rong bị chân vịt tàu chém bị thương nơi chân trái. Vết thương không đến nỗi nặng lắm nhưng từ khơi về đất liền phải ba ngày đường, trên tàu không có thuốc men gì cả, vết thương làm độc, chân dưới bị hư, bệnh viện đành phải cắt bỏ nửa cái chân. Lúc ở bệnh viện ra hắn chỉ muốn chết. Đã có lần hắn chèo thuyền ra khơi đem theo mấy bánh thuốc nổ tính cho nổ tan xác cả người lẫn thuyền ngoài khơi thân xác cho cá ăn để vợ con khỏi tốn tiền chôn cất, nghĩ lại thấy bốn đứa con còn nhỏ quá, thương vợ, thương con, đành thôi. Lần đó quay vô bờ, hắn gặp lính biên phòng soát ghe thấy có chất nổ, hỏi, hắn không dám nói ý đồ tự tử, nên phải nói láo đánh cá. Hắn bị công an nhốt mấy ngày bắt làm tờ kiểm điểm về tội đánh cá bằng chất nổ và phạt vi phạm hành chín trăm ngàn. Lúc đem tiền đi phạt hắn không giận mà còn mừng. May quá tí nữa mình không còn được sống để đi nộp phạt!

Từ đó hắn lại yêu cuộc sống, yêu hơn bao giờ, yêu hơn cả lúc chân tay còn lành lặn. Bệnh viện có cho hắn cặp nạng. Hắn đi lại được nhưng xấu hổ không dám chống nạng ra đường. Một hôm ngồi trong nhà nhìn ra chuồng heo thấy có cây trụ to bằng bắp chân. Hắn tháo khúc gỗ ra, mượn đồ nghề về đục đẽo, tuần lễ sau thành cái chân giả, có bàn chân giống chân người, bắt ốc vít vào gót. Khúc gỗ được hắn khoét trống một đoạn, chỗ đặt khúc đùi hắn lấy cái quần đen rách của vợ xé ra lót vào cho êm. Cái chân giả cứng và nặng lắm, tập tành cả tháng mới đi lại được. Hắn tập thêm một thời gian nữa thì bước lên thềm, lên cầu thang, đi xe đạp được. Bây giờ hắn mặc quần tây dài, mang cho chân giả chiếc tất, diện đôi giày da vào, bước đi chỉ hơi khập khễnh. Tối lại hắn tháo chân nhét dưới giường. Có lần hắn đi nhậu khuya mới mò về, vợ nổi khùng đòi chẻ chân gỗ ra chụm nấu cám heo cho hết cái tật đi chơi khuya.

Trong lần bị cười cợt hắn căm thù bọn người lành lặn. Hắn quyết làm

việc phi thường mở đường lên núi, chinh phục đỉnh cao nhất trên núi Cô Tiên để làm nhục những con người bình thường đã dám cười cợt hắn. Tuy trưa hôm nay chẳng ngủ được tí nào nhưng khi mở mắt ra hắn thấy no mắt như đã ngủ một giấc dài. Hắn chống chân gỗ đứng lên cầm rựa phát tiếp. Vùng núi này cây cối dây leo chằng chịt, cái rựa chém vào như chém cao su. Xế chiều hắn xuống núi. Cây lá buổi sáng héo nhàu cả, bày ra một con đường lờ mờ dẫn tới mép nước.

Ngày sau và nhiều ngày sau nữa hắn bỏ hết vợ con bạn bè và những cuộc vui, những lần ra Bãi Tiên ăn nhậu cười cợt với mấy con bia ôm. Lạ quá, bọn con gái má phấn môi dày đứa nào cũng muốn sờ sẫm cái chân gỗ của hắn khen hắn đẹp trai, đòi mượ cái chân gỗ làm dụng cụ đựng nước đá. Trước đây hắn có nghề lái chiếc ghe nhỏ gắn máy đuôi tôm hiệu Kô-le đến hãng nước đá Hải Lộc mua hai mươi cây nước đá đem bỏ cho mấy cái ghe giả cào đậu ngoài vùng nước sâu. Nhờ công việc này hắn kiếm vài chục ngàn cộng với tiền vợ bán cá đủ nuôi con. Giờ đây chỉ vì niềm đam mê mới, chinh phục đỉnh cao làm cho hắn cảm thấy chán ngán công việc và mọi thú vui dành hết tâm trí vào việc lớn, cái việc mà theo hắn, bọn người lành lặn đủ chân đủ tay không đứa nào dám thực hiện. Hắn vượt qua cái nắng gay gắt mùa hạ, cái rét thấu xương mùa đông, những ngày biển động, nhiều lần tưởng bỏ thây cho cá. Hắn bị thương mấy lần, bị ngã, bị rắn cắn, đá dè, chân tay mình mẩy bị trầy sướt nhiều chỗ. Hắn thay rựa ba lần, đổi dép bốn lần vẫn không sờn lòng. Buổi chiều hắn trở về nhà, ngồi trên thuyền đếm những con sóng để vơi bớt thời gian. Hắn đem rựa ra giếng mài, mài rất lâu, mài rựa và mài luôn ý chí. Hắn biết giờ đây kẻ thù lớn nhất của hắn là sự nản lòng. Mở con đường xa dịu vợi nhưng hắn chỉ biết và cũng chỉ chú tâm đến chướng ngại vật trước mặt và tìm cách vượt qua, còn bao xa nữa thì hắn không cần biết. Hắn dặn mình không được nhìn lên núi. Hắn biết cứ nhìn lên thấy núi cao, con đường còn xa lắc sẽ thêm nản lòng. Hắn dần mò từng bước như con kiến tha hạt gạo lên dốc.

Hắn chẳng quan tâm đến thời gian, nhưng có một ngày, cái rựa của hắn chém sạt vào đá. Hắn giật mình nhìn lên. Trời ơi!…

*

Cùng trong một thời gian đó thằng Tiểu Thạch, trưởng nam đá leo lên Hòn

Thơm xem mặt trời. Hắn nghe lão Thoại tả cảnh mặt trời rụng sau núi Thơm, hắn động lòng muốn biết. Hắn làm cuộc hành trình lên đỉnh Mẹ Bồng Con. Hắn mang ba lô con cóc, bên trong đựng cơm sấy, muối mè theo đường phân thuỷ leo dần lên. Trong rừng trên những cành khô ẩm ướt mọc nhiều loại phong lan, nhưng loài phong lan đen, hoa to bằng cái nón lá, bốc mùi khét như cao su cháy, không có. Hắn đã leo tới đỉnh Mẹ Bồng Con. Đứng trên chỗ cao nhất là cái đầu người mẹ. Hắn phóng mắt nhìn qua phía bên kia. Hắn hoàn toàn thất vọng. Và hắn tự trách mình. Tại sao trước khi leo núi không đặt ra câu hỏi: “Sau núi là gì?. Hắn biết khi đã hỏi như thế, câu trả lời thường là: “Sau núi là núi”. Và bây giờ hắn mới hiểu ra một chuyện quan trọng nữa. Hắn chứ không phải lão Thoại là người đầu tiên đặt chân lên đỉnh Mẹ Bồng Con.

Không có gì cả, hoàn toàn chẳng như lão Thoại đã nói. Không có cái hồ nước xanh như màu áo chị Sáu Liễu và to bằng bốn năm cái sân vận động. Sau núi là núi, núi trùng điệp kéo mãi đến tận chân trời. Mặt trời con rụng nơi xa hơn thế nữa, nó rơi xuống cái đường răng cưa, những dải núi mờ xa, mút con mắt. Giờ đây hắn thử đặt cho mình câu hỏi: “Mặt trời ngủ ở đâu?” và lần này hắn cũng tự trả lời: “Mặt trời ngủ nơi nào? Ai có biết?…: Có lẽ đây là câu trả lời hay nhất.

Trên con đường xuống núi lòng hắn tràn ngập giận hờn. Hắn quyết định sẽ đi vào quán Sáu Liễu tố cáo sự gian trá của lão Thoại, bây giờ nó hiểu ra lão lên núi phát, đốt rẫy, lão bị cháy mặt mày tay chân cũng vì ngọn lửa do lão nhen lên, và lão già đen như gấu, ốm như khỉ, xấu như ma này đã bày đặt ra câu chuyện huyền hoặc đó để lừa mị mọi người.Tội đốt rừng là tội lớn, tội vẽ lên cảnh bồng lai không có thực trên đời còn lớn hơn. Rồi sẽ có kẻ dựa vào đó viết thành sách vở truyền từ đời ông đến đời cháu giấc mơ hão huyền về một thiên đường có thực ở trên đời và không đâu xa, phía sau núi, thiên đường phương mặt trời lặn.

Tiểu Thạch đi thêm một đoạn nữa. Gió núi mát rượi, vi vu bên tai, lòng hắn dịu lại. Hắn nghĩ lại theo cách khác, bây giờ hắn thấy giận lão và tố cáo lão chỉ là cách hành động của người tầm thường, người chỉ biết yêu chuộng sự thật là người hẹp hòi. Sự thực nghèo nàn buồn thảm biết bao! Cần có nó làm chi? Cuộc đời này đã nghèo nàn buồn thảm nhiều rồi. Hắn đã về tới làng. Lúc đầu hắn không muốn vào quán Sáu Liễu song khi bước ngang qua có đứa nhìn thấy lôi hắn vào bảo kể chuyện núi Thơm. Bị thúc ép quá, hắn nói:

-Kể làm gì nữa? Lão Thoại nói hết rồi.-Có đúng như thế không?

-Hoàn toàn đúng!Hôm đó lão Thoại cũng có trong quán. Lão đang ngồi uống rượu và huyên

thuyên chuyện thiên đường có thực bên kia núi, thấy bóng thằng Tiểu Thạch bước vào, lão giật mình lo sợ. Sau khi nghe hắn trả lời như thế, lão tự hỏi: Hay cái thằng nhỏ đầu to này lại cũng chẳng đi đâu cả, mang ba lô leo lên núi, trốn đâu mấy ngày rồi đi xuống nói dóc. Lão Thoại biết lão Nhựt là cha Tiểu Thạch, Nhựt là người đàn ông nhỏ như con nhái có mụ vợ to sầm, bọn thanh niên thường trêu: “Thằn lằn ôm cột đình!” Hắn ta ôm mãi, cột đình cũng sinh ra cho hắn thằng người đầu to. Cha nó người tử tế, ông nó cũng tử tế, đào được cái nòng súng đồng bán cho chùa đúc chuông, ai trả giá cao hơn cũng không bán. Còn mẹ nó cũng là người tốt, chị ta bán đồ khô ở chợ Phương Sài, nói sao bán vậy, không hề nói thách. Thằng bé này là con cháu của một gia đình tốt, thế sao mới chừng đó tuổi đầu hắn đã đặt điều nói xạo. Tới hỏi nó mấy câu thì biết. Lão hỏi:

-Mầy lên núi mấy ngày?-Lên ba ngày, xuống hai ngày rưỡi.-Con suối lưng chừng núi sâu hay cạn.-Sâu.Lão ngẫm nghĩ, đúng là thằng nói láo, làm gì có con suối ấy. Lão lại hỏi:-Mầy có thấy tao để lại đôi đũa tre trên hòn đá giữa dòng không?Thằng Tiểu Thạch nghĩ, lão này nói láo một cách ngoan cố, không biết

ngượng, giờ đây còn bịa đặt thêm câu chuyện đôi đũa. Đường lên núi đâu có đi qua con suối nào. Mình nhân lão hỏi cũng nói theo để cho yên chuyện chớ cãi cọ với lão già này thêm mệt. Nhưng lỡ rồi cũng phải theo lão, hắn đáp:

-Có đôi đũa so le cái cao thấp, tôi mượn ăn bữa cơm trưa…Lão Thoại quay qua nói với mọi người:-Thằng đầu to này giỏi lắm, tôi hỏi nó vài câu là biết ngay. Thưởng mày

một ly rượu này!…Khuya lại, quán đóng cửa mọi người ra về. Lão Thoại và Tiểu Thạch về

cùng đường. Mặt trăng đậu ngay chỗ vai người mẹ đá trên đỉnh núi Thơm. Lão Thoại đứng ngay ở giữa đường đái ồ ồ, đêm nay lão uống nhiều bia lên men, lão say, lão chửi mình, chửi hắn: “Thằng ôn con, học đâu cái thói xảo trá ấy?” Tiểu Thạch cười khan. Lão hỏi, cười chuyện chi? Tiểu Thạch không nói, nó nghĩ cái cách lão đái như trâu này xem thế mà có ích, lão đã vẽ được bức tranh về một thế giới ảo, thế giới trong gương đầy hoan lạc, cho lão và cho mọi người…

Hôm sau dân làng nghe tin đêm đó lão Thoại trên đường về nhà gặp con mụ Tro, con đàn bà đen như bồ hóng, có tiếng cười của người đàn bà có tướng sát phu, cười nấc nấc như khóc. Lão dẫn mụ ta vào đám mía gần Hói Cá, tối lại lão trúng gió, chết ngay trên cái thiên đường ám khói của lão. Mụ Tro để lão nằm trần truồng trong bụi mía, bỏ về nhà, ngủ một giác, sáng ra xách giỏ đi chợ, làm như chẳng xảy ra chuyện gì.

*

Khi chia tay với Thọ ở bến sông, Liễu như con điên chạy trên bến vắng hét to: “Đồ chó!” Sau cơn yêu dấu đến độ thác loạn ấy Liễu chạy vào nhà gục đầu lên gối khóc. Khóc mùi mẫn, nước mắt ướt đẫm áo gối, thấm vào chất cao su mút bên trong ướt đẫm tấm ga trải giường. Nàng khóc mệt quá ngủ thiếp đi tới năm giờ chiều dậy đánh phấn tô son đi làm. Đêm đó Thọ chèo thuyền ra giữa sông Cái, mở cây đèn soi đội trên đầu lên nhìn xuống nước, nhìn bụi bờ, nhìn lên trời đâu đâu cũng thấy hình ảnh mái tóc cắt ngắn, ngát hương sáng lên trong nắng, gục gặc trong vũ khúc của kẻ say đồng, cặp mắt đen láy ngước lên nhìn anh. Cặp mắt đẹp tinh nhanh ấy tràn ngập hạnh phúc đến độ dại khờ.

Suốt đêm anh chẳng bắt được con chim nào cả. Anh biết thế nào cũng bị Liễu mắng. Lại một kiểu mắng yêu đặc biệt của nàng: “Được yêu, được chìu chuộng, bắt đầu hư hỏng rồi đó… đồ chó!”.

Tưng bửng sáng thuyền quay về. Từ xa nhìn lại “Bến truân chuyên” mặt nước phẳng lì, không có những vòng tròn đồng tâm ngấn nước của người đàn bà đi làm khuya về tắm. Thọ cho thuyền cập bến, xách cái lồng không đi lên. Con chó của Liễu tên là con Cò, trước màu trắng, nuôi nơi vùng đất đỏ hoá màu xám chạy ra mừng. Cửa nhà Liễu đóng nhưng không khoá. Thọ xô cửa bước vào căn buồng riêng của nàng.

Đây là lần đầu tiên anh đi vào chỗ này. Thật đáng kinh ngạc, bên ngoài đồ đạc tồi tàn nhưng chỗ ngủ của Liễu lại chưng bày rất sang trọng. Có cái bàn phấn lớn trên có nhiều lọ nước hoa nước phấn sang trọng và một tấm gương soi rất to. Anh vỡ lẽ ra, đúng rồi Liễu là một người phụ nữ chăm sóc sắc đẹp rất kỹ lưỡng. Trong căn phòng nhỏ, kín đáo bất ngờ này có cái giường đôi trải ga trắng tinh. Thọ ngồi lên giường, anh ngửi thấy mùi thuốc lá, mùi đàn ông và những sợi tóc lạ vương vãi trên áo gối. Anh cúi nhìn xuống gầm giường thấy

nhiều vỏ bao cao su, thứ dùng để ngừa thai và ngừa bệnh.Thọ bước ra, lòng không bớt phân vân. Liễu là ai mà có lối sống sa đoạ

như thế này? Thọ buồn rầu lắm. Anh tự hỏi: “Mình đã yêu đến mức này sao?” Lúc đầu có ai định thế, đời mình lắm gian truân tưởng đã an phận, ai ngờ ma đưa lối quỷ dẫn đường số phận hai người rơi vào vòng oan nghiệt này. Mình thì đàn ông chẳng sao, còn nàng? Thôi quên đi, bỏ cái chuyện yêu đương tào lao này đi…

Nhiều ngày sau Liễu vẫn không quay về, anh thương nhớ vô cùng. Thọ ra chợ tìm người đàn bà bán chim. Không ai biết cả. Anh tới mấy quán nhậu hỏi. Bọn nhậu cười ồ: “Đàn bà chim chóc đâu mà đem đi bán?”

Đến lúc này anh mới ngờ ngợ giật thót mình. Liễu đã làm gì mấy con chim mà không thấy đem chúng đi bán? Suy nghĩ thêm một lúc nữa. Thọ thấy chẳng ai ngố như mình. Một khúc sông ngắn như thế làm gì có nhiều chim để cho anh mỗi đêm bắt hàng giỏ? Anh chợt nhớ tới trường hợp con quốc bị anh vồ cụt đuôi đem về giao cho Liễu bán, mấy ngày sau lại bắt được đúng con chim cụt đuôi này ở chỗ cũ. Thọ nhớ lại đã có lần Liễu hỏi: “Mà anh có thấy chim chóc hao hụt đi không?” Anh đáp không và Liễu cười, nụ cười tinh nghịch và bí mật. Nàng còn nhiều lần dặn anh đừng làm chim chết chim bị thương, nghĩa là gì, nếu không phải là một âm mưu. Nàng đã thả chúng về với hai bờ sông Cái.

Hoá ra lâu nay việc này là một trò chơi, mình bắt chim còn cô ấy thả. Cô ta là Phật Bà của chim, là Thánh Mẫu của mình. Thế nhưng còn tiền đâu để hàng ngày Liễu trao cho mình? Những đồng bạc mới tinh, sang trọng thơm tho? Thọ vô cùng xót xa: Bán thân!!!…

*

Buổi trưa hôm đó gần cái lô cốt bỏ hoang Lai nói với thằng Đoài một câu, cái câu mà Lai tưởng rất khó mở miệng nhưng không ngờ nói ra một cách trơn tuột dễ dàng. Nói xong Lai cầm nón đi ngay. Đoài trần truồng ngâm mình trong dòng nước con sông Cái vội vàng chui vào bụi rậm mặc quần. Đoài rất hoài nghi, hắn chưa kịp hỏi han gì cả thì Lai đã bỏ đi, làm như nó là thằng em út chỉ cần ra lệnh, không cần biết có đồng ý hay không. Hắn còn nhớ Lai bảo hắn nửa đêm đem chổi quét dọn lô cốt trải chiếu nằm chờ. Để làm gì? Chẳng lẽ ông thầy

Sáu Đậu nói đúng, bướm xanh bay đi, bướm đen bay lại. Giấc mơ đêm qua làm cho thằng con trai lần đầu tiên trong đời khám phá được kho báu, một thứ báu vật khoái lạc, không đâu xa, ở ngay trong người. Hắn do dự nhưng lại nghĩ, sợ gì, cứ tới.

Thành dẫn xe ra khỏi nhà, Lai hỏi đi đâu. Thành trả lời lí nhí. Lai nghe không rõ nhưng không hỏi nữa. Thành đạp xe tới lò mổ, ngồi chồm hỗm trên nền nhà ướt máu và phân súc vật, xem người ta mổ bò. Một chiếc xe tải nhỏ chở con bò u chạy giật lùi vào tới cửa lò. Người ta bắc tấm ván, con bò không chịu bước qua cây cầu định mệnh đó. Một thằng cầm thanh gỗ lớn nện thật mạnh vào mông, con bò hoảng hốt chạy ùa vào. Lão Nộ mặc quần dài lính, ở trần, tay cầm búa tạ cán ngắn, loại búa năm cân bọn thợ đá dùng làm búa chẻ. Lão Nộ nhân khi con bò còn ngơ ngác nện một búa trúng sọ, tiếng bốp giống tiếng trái dừa khô rơi trên nền gạch. Con bò hự lên một tiếng, quị hai chân trước, hai chân sau, ngã vật ra. Lão Nộ cầm con dao đồ tể cắt mảnh da lòng thòng dưới cổ con vật gọi là cái yếm. Từ chỗ cắt đó lão đâm mũi dao nhọn vào sâu, chênh chếch xuống ngực, trúng tim, ngoáy một cái. Máu kêu òng ọc, phun ra có vòi. Tiếng máu réo thực đúng như khúc nhạc tử thần.

Thành ngồi đợi mua khúc ruột bò dài cỡ sải tay về làm mồi câu chình. Hắn xách theo cái xô nhựa để lấy máu ứ về đổ xuống sông nhử con vật. Hắn thấy mụ Huê vợ lão Nộ cũng mang xô lấy máu ứ về nấu cháo huyết bán cho thợ thuyền xưởng đóng tàu SongThuỷ. Bọn này chỉ đủ tiền điểm tâm món cháo huyết.

Chạng vạng Thành đem đồ nghề ra cầu. Hắn di ngang qua lô cốt đầu cầu nghe bên trong có tiêng rù rì. Một luồng gió buốt chạy từ sống lưng lên mặt xuống chân tay. Toàn thân nổi gai ốc. Hắn đi như chạy. Hắn đã từng nghe những trận đánh sinh tử giành giật cây cầu này. Biết bao đứa thanh niên, những nông dân mới lớn, thất học, trẻ trung, vô tội đầy sức sống đã ngã xuống nơi đây. Bọn chúng đều là những đứa con trai mới lớn, chưa từng biết hơi hám đàn bà, tất cả đều là những thằng con trai đồng trinh. Mấy ông bà già nói bọn này linh thiêng lắm, giờ đây những oan hồn đó đang ở trong lô cốt chuyện trò. Chạng vạng tối cũng là giờ ma quỷ rong chơi. Thành bước rất mau, hắn cảm thấy như có người bước theo hắn, hắn đi nhanh, kẻ kia càng đuổi theo nhanh. Hắn nhớ lại cách bắt ấn trừ ma của thầy Sáu Đậu bày: Lấy ngón tay cái bấm ngón tay đeo nhẫn, làm như thế cả hai tay. Một lúc sau hắn thấy bình tâm.

Thành ra giữa cầu ngồi, hắn móc đoạn lòng vào lưỡi câu ném xuống sông phát tiếng kêu lạnh lẽo trong đêm. Thành cột dây câu vào thanh sắt cầu, ngồi

nhìn dòng sông lặng lờ trôi trong đêm.

*

Chiều nay Đoài nghe lời Lai cầm chổi với manh chiếu đến lô cốt. Hắn ngó quanh, không thấy ai, chui tọt vào trong. Bên trong toàn phân dơi, bụi bặm, hắn quét dọn, bụi bay làm hắn hắt hơi mấy cái, hắn nhìn dáo dát, sợ có người nghe. Xong hắn nằm chờ, trống ngực đánh thình thịch, tự hỏi, sợ chi? Vào trong lô cốt nằm một mình người ta bắt sao?

“Mười tám nám bếp trấu” đầu hôm trăng chưa mọc, chừng tám giờ trăng lên. Mùa này gió chướng thổi suốt ngày đêm làm cho lá xác xơ, bụi trắng bám đầy trên mặt những chiếc lá ven đường. Đêm đen khô khốc tơi bời như mái tóc phơi trong nắng. Gió thổi săn quá làm cho lòng dạ người ta ai cũng nao nao. Hai bờ sông thấp thoáng ánh đèn hiu hắt trong mấy vườn dừa. Có tiếng chó sủa rất dai và tiếng người hô bài chòi trong căn nhà lá dừa cất trên những chiếc cọc đóng trên sông. Đó là ngôi nhà của lão Tốn và tiếng hô bài chòi giọng õng ẹo của lão.

Tốn là con người đàn bà nằm chết trong đường hầm xe lửa, giờ đây lão đã hơn năm mươi. Tốn mất mẹ vê ở với bà làng Vĩnh Phương suốt thời thơ ấu. Đến năm hai mươi tám tuổi hắn trở về làng Vĩnh Ngọc lấy chị Thu, một người dàn bà ba mươi hai tuổi chết chồng. Tốn là trai mới lớn chịu lấy chị Thu cũng vì cái vườn dừa mấy sào, dừa còn tơ và rất sai trái. Nhiều thằng con trai tơ cũng ưng lấy chị Thu, nhưng chị ta chỉ thích Tốn vì hắn trắng trẻo, đẹp đẽ. Tốn có giọng hát rất thanh tao. Về sống với nhau ngay đêm đầu tiên chị ta biết vì sao nước da hắn trắng mỏng, tiếng hát thanh tao, tóc đen mượt, không râu, mông nở, tướng đi như con vịt bầu. Đêm đầu tiên người đàn bà này rất ngạc nhiên. Đây mà là thằng đàn ông sao? Hoá ra hắn là đứa bán nam bán nữ, có đủ cả bộ phận của người nam người nữ, song cái nào cũng chẳng ra cái nào. Phần của người nam là một cái ống nhỏ toàn da gấp nhiều nếp bằng ngón tay út, lủng lẳng. Hồi nhỏ hắn thích để tóc dài, mặc áo hoa, đi chợ, nấu ăn, ngồi bắt chí cho mấy đứa con gái. Hắn không ưa phụ nữ, bọn con gái biết thế nên hay chọc phá. Buổi trưa hắn thường lén vợ ra bến nước chơi đùa hụp lặn với thằng chăn trâu. Thu bắt gặp chửi cũng không chừa. Người chồng của Thu trước đây, tên là gì, không ai biết,

thấy cứ gọi trêu là Tám Củi. Mấy chị trong làng mỗi lần nhắc đến Tám Củi thường che miệng cười, nói: “Cắc cớ gì đặt cho hắn cái tên là Củi?”. Tám Củi là một thằng cha tướng tá giống con dê xồm đầu đàn dê bát thảo của thằng Cược thường dẫn đi ăn trên núi Thơm. Tám làm nghề trèo hái dừa thuê, về nhà sáng trưa chiều tối gì cũng bất kể cứ xáp vô Thu. Một hôm, mùa thu mưa phùn liên tiếp mấy ngày, trời đất ẩm ướt như mái tóc mới gội. Nấm mốc mọc dậy lên khắp nơi. Trên mấy cây dừa lão có thứ meo xanh màu đọt chuối nõn, meo trên cây là thứ trơn như xà bông. Tám Củi rơi từ ngọn dừa lão xuống đất, xương cốt thun lại, thấy lão nằm trong hòm như thằng con nít. Thu gặp Tốn, thời gian đầu không thấy hắn ta đòi hỏi gì cả, chị nghĩ dù sao sống với hắn cũng khoẻ thân. Sau lâu quá không thấy đá động gì cũng buồn.

Hai người sống với nhau mấy năm không con cái gì cả. Chị Thu thấy người khác đẻ dễ như gà, tủi thân, khóc. Thu nghe con Lai vợ thằng Thành nói ông cụ Luận chữa bênh hiếm muộn hay lắm. Thu dẫn chồng đến nhờ ông cụ Luận. Cụ đuổi con vợ ra dẫn thằng chồng vô buồng, bảo hắn cởi ra cụ xem, xem xong ông lão móm không còn cái răng cười ngất rồi phán:

-Có thánh xuống đây cũng chịu. Bà mụ say xỉn nặn lộn. Thôi tao xin vái…Thu nghĩ lại bất cần số phận, thằng chồng lại cái muốn làm gì với mấy

thằng chăn trâu thì làm. Chị không buồn, không để ý đên nữa, đi tìm cái thú vui của mình. Trước đây cũng vì mê hát Thu lấy Tốn, nay Thu không còn mê bài chòi, cái thứ nghệ thuật cổ lỗ nữa, chị ta tiến lên một bước mê cải lương. Có gánh hát về làng chị ta không bỏ buổi hát nào. Đôi khi Thu qua Nha Trang xem gánh hát giàu diễn ở rạp lớn, khuya mới về, đi đường còn bàn chuyện mấy thằng kép đẹp trai, hát hay, võ nghệ giỏi. Mấy thằng con trai nói: “Cái thứ võ hát bội đó mà ăn thua gì!” Thu ra sức bênh vực. Mấy gánh hát nghèo về làng Vĩnh Ngọc hát đình, gặp mưa đói meo. Chị Thu kêu mấy thằng kép về đãi dằng, thường là món đầu heo luộc chấm mắm nêm dằm ớt xiêm ăn với bún, uống rượu trắng. Ăn uống no nê xong có đứa còn ăn cắp của Tốn cái quẹt ga mới mua. Tốn giận quá, chửi: “đồ xướng ca vô loại!” Chị Thu bênh vực bọn này, nói: “Mấy người nghệ sĩ, họ sống vô tư, trách làm chi? Bữa nào đi cho tôi mua đền lại cho”. Có lần Tốn thấy đang ngồi ăn một thằng kép độc chuyên đóng vai trai tơ nhấp nhổm chạy lên chạy xuống, Tốn xuống bếp, thấy vợ đang đứng nấu bên bếp lửa đỏ, mặt rất tươi, cười xoà hỏi chi cũng không nói, lại đuổi chồng lên nhà trên.Tốn thấy trên cổ áo có dấu son bọn hát bội thường dùng. Lần đó Tốn tính làm lớn, đòi kéo ra uỷ ban, Thu sợ nên nhượng bộ, nói, có gì đóng cửa bảo nhau. Được thế hắn làm tới.

Hắn kêu người bán một nửa cái vườn dừa, thuê tốp thợ hai mươi người đào quanh chân núi Sạn, tìm nơi bọn Nhật chôn con chình với người mẹ của hắn. Đào tìm hàng nửa năm không thấy. Quanh chân núi Sạn bị đào bới, đất đỏ vỡ ra như cái cần cổ bị lở lói. Một đêm nằm mơ thấy đất núi sụp ở dưới chân hắn. Trên núi Sạn có một chỗ gọi là Hàm Rồng, lõm sâu vào sườn núi, phía trên có mỏm đá nhô ra giống sừng rồng. Cạnh hàm rồng là bãi tha ma. Tốn cho thợ đào thực sâu thành hố lớn có thể chôn luôn một cái nhà lầu hai ba tầng xuống dưới đó được. Vẫn không thấy gì cả. Hắn thuê tốp thợ con gái lấy rổ sàng đất tìm hài cốt. Cuối cùng chỉ tìm được chiếc hoa tai mặt đá với mây hạt nút xà cừ, không có xương người xương cá chi cả.

Bọn thợ chán không đào, hắn thuê tốp thợ khác đào sâu hơn thấy một đoạn dây neo đã hoá đá, đen và giòn như than, mới chạm vào đã vụn ra. Người ta hồ nghi: Chẳng lẽ nơi này xưa là biển? Mấy năm sau Thành cũng nhìn thấy con tàu mây buông neo chốn này. Thực là cảnh đời bãi bể hoá nương dâu. Ông cụ Luận tám mươi chín tuổi thường khoe có ba đời làm nghề thầy thuốc cám cảnh than: “Thương hải bến vi tang điền!” Ông già khóc, giọt nước mắt đậu trên mi héo hon. Cụ già rót ly rượu gạo nước nhất, pha nước dừa xiêm đưa lên miệng, nghĩ sao ngập ngừng một lúc rồi nâng ly rượu lên hứng giọt nước mắt, lắc lắc cho nước mắt tan vào rượu ngửa cố, há cái miệng móm không còn chiếc răng uống. Có tiếng kêu gióng giả của con chim két lông màu lá mạ. Thu chổng mông xách nước ngoài giếng. Mấy lão già, không hẹn mà cùng đưa mắt nhìn ra.

Sau vụ tìm hài cốt không thành, nhà hoá nghèo, Tốn phải lang thang trong ba xã Vĩnh Ngọc, Vĩnh Phương, Ngọc Hiệp làm nghề thiến heo, thiến bò, thiến gà, thiến chó. Chiều lại lão đem mấy cái thứ thiến được về nhà xào sả ớt, mua rượu kéo nấy đứa con trai tới hát hò xong ra sông tắm, khuya hoặc có khi gần sáng trở về ôm nhau ngủ trên nền nhà đầy những thứ mửa ra.

Khi lớn tuổi Tốn còn làm thêm một nghề tay trái, nghề y tá tiêm thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ. Thấy Thành sống với Lai bảy năm không có con, hắn chỉ vẽ cho cách vợ chồng ăn nằm với nhau cho đúng phương pháp khoa học, để có con. Tốn luôn luôn mở đầu bằng cách chửi mấy ông thầy thuốc bắc, nói xa nói gần, bóng gió về ông cụ Luận. Đầu óc không tiến bộ, cứ đem thuyết âm dương cũ mèm ra mà luận. Theo lão việc này hoàn toàn máy móc kỹ thuật và cần nhất phải học. Lão nói bên Tây người ta mở trường dạy học cái môn học đặc biệt này. Ai tốt nghiệp mới cho ra trường. Ai chưa bắt lưu ban học lại. Người nào có trong tay mảnh bằng này rất dễ có chồng, có vợ… Bọn thanh niên nghe lão ta nói nửa ngờ nửa tin. Lão trưng ra mấy tấm hình đen trắng, cũ mèm lão mua

được trên đường Bô-Na trong dịp về Sài Gòn dự đám tang ông chú.Lão đưa mấy tấm ảnh cho Thành mượn dặn đi dặn lại nhiều lần đừng làm

mất, đừng cho ai mượn, đó là của gia bảo. Lão coi Thành như đệ tử học đạo trước khi xuống núi sư tổ cho bửu bối hành hiệp giang hồ. Lão dặn:

-Tối lại vợ chồng thắp đèn lên, cứ xem theo đó mà bắt chước. Làm cho đúng bài bản, cái nào trước cái nào sau cho nó có thứ tự lớp lang…

Lần đó Thành về nhà đưa ảnh cho Lai xem, bảo thắp đèn lên tập thử, biết đâu. Lai mắc cỡ không chịu, nói: “Kỳ chết! Ai làm kiểu đó cho được, ngó giống như chó!”.

*

Trăng bắt đầu nhô lên, trăng vùng biển rất to, to bằng chiếc mâm đồng, lúc mới nhô lên nâu sạm, sau ửng đỏ dần lên giống như được nhúng trong nước sốt cà chua. Trăng đứng trên vườn dừa. Mấy tàu lá dừa xoè ra chỉa lên trời trông giống như trăng đang lăn trên chiếc lược sừng. Cây cầu sắt lầm lì trong đêm gác qua con sông rộng đen ngòm. Nước sông chưa có ánh trăng chiếu tới.

Lai và Đoài nằm đó trong lô cốt nhìn ra thấy mặt trăng như bộ mặt ma quái lấp ló phía sau những thanh sắt cầu đen sì, vạm vỡ. Lai nói: “Chị và anh Thành sống với nhau hơn bảy năm, yêu thương chiều chuộng nhau lắm, không bao giờ giận hờn, to tiếng với nhau nhưng chưa có đứa con để bồng…” Đoài hỏi: “Tại sao?”. Lai nói:

-Không biết nữa, chạy thầy chạy thuốc tới nơi rồi. Có người nói, không bao giờ chữa được vì anh chị có họ hàng cùng dòng máu với nhau, trùng máu, không đậu thai được.

Đoài hỏi:-Anh Thành có đồng ý cho chị đi kiếm con không?-Có, anh ấy nói xin con của ai cũng được, đem con về anh nuôi, để người

ta không chê anh là đồ hoạn quan, thái giám, gà chết, còn chị không bị kêu “cây độc không trái, gái độc không con” là con gà mái nâng không biết đẻ.

Đoài hỏi:-Sao chị không tìm người khác, mấy anh lớn hơn?-Thời buổi này bọn đàn ông chơi bời mang bệnh. Có thứ bệnh gì đó chưa

có thuốc chữa. Với lại thanh niên hay bép xép hay đem chuyện ra nói, cho rồi

ăn quen đòi mãi sao được?Đoài nói:-Nhưng mà…-Nhưng mà sao?

-Em còn nhỏ.Lai bực mình hết xưng hô chị em, gắt:-Mày bao nhiêu tuổi? Ngó lớn sầm rồi mà.-Em mười bảy.Lai nói nhanh:-Mười bảy được rồi. “Nữ thập tam nam thập lục”. Mầy còn dư một tuổi.Đoài ngập ngừng:-Nhưng em chưa…Lai gạt đi, nói cho nó yên lòng:-Được rồi, dễ lắm, tao chỉ cho, chỉ sao làm nấy, xong việc cho tiền uống cà

phê!Lai dịu giọng: “Chị cấm em đem việc này nói với ai. Anh Thành mà nghe

được đóng cho em cái mũi ve đục đá dài hai tấc rưỡi từ lỗ tai bên này qua lỗ tai bên kia. Thấy anh Thành hiền, chớ xem thường. Mấy thằng đàn ông nước da trắng trẻo, mặt gà mái, ngó thì hiền nhưng cộc lắm. Nổi khùng lên cái gì cũng làm. Còn bọn tướng tá dữ dằn, chưa chắc đã dám. Chị nhờ em đến khi nào được thì thôi. Chị kiếm bồ cho…”

Hai người nằm lơ mơ trong lô cốt, bỗng nghe tiếng bước chân lạo xạo trên đá trải dường rầy, bóng người thoáng qua lỗ châu mai. Lai thì thầm: “Anh Thành đó!”. Thàng Đoài sợ đến cứng cả người, nói:

-Chạy.Lai:-Đừng! Tối nào anh Thành cũng ra cây cầu sắt câu chình.Đoài:-Mùi gì nghe như mùi chuột chết gần đây?Lai:-Không phải chuột chết, lòng bò ươn làm mồi câu chình.Đoài:

-Xong rồi về?Lai:-Nằm lại chút nữa đã.Đoài nhổm dậy tính về, nghe thế nằm xuống quay nhìn Lai nằm yên lặng trong

bóng tối, miệng mở ra, thở nhè nhẹ. Bóng trăng chiếu vào làm cho mấy cái răng cửa sáng lên. Đoài thấy thương chị Lai vô cùng. Hai người nằm yên thực lâu. Đoài hỏi:-Sao chị buồn?Lai gượng cười:-Không buồn.Đoài:-Để em kể chuyện này chị nghe, lạ lắm…Lai:-Chuyện chi?Đoài:-Chiều qua em tìm thấy con bướm ngọc ngủ trong tảng đá…Lai đang buồn lắm vẫn cố hỏi:-Bướm ngọc là bướm gì? Tại sao lại ngủ trong đá?Đoài:-Ông thầy Sáu Đậu nói bướm ngọc là bướm của người Chăm, quý lắm, vô giá, ai bắt được hưởng giàu sang trọn đời.Lai hỏi:-Thế bây giờ em cất nó nơi đâu?Đoài:-Chiều qua còn, sáng nay xuống hầm xem thử, con bướm bay mất rồi. Lúc em xuống sông tắm gặp chị là tại buồn quá, chưa muốn về.Lai an ủi:-Thôi đừng buồn nữa, quên nó đi.Đoài:-Quên làm sao được!Lai:-Không quên thì em làm gì?Đoài sôi nổi cương quyết:-Em chẻ hết đá lớn đá nhỏ trên hòn núi Sạn ra xem thử con bướm chui trốn nơi đâu. Còn sống trên đời này ngày nào em còn phải chẻ đá để tìm con bướm. Em chết thì truyền lại cho con em, con em chết truyền lại cho cháu em… tìm bao giờ cho ra mới thôi, dù có chẻ hết đá núi Sạn…Lai nằm ngửa nhìn lên trần lô cốt, nhờ ánh trăng đã sáng Lai thấy mấy con dơi đeo lòng thòng như mấy quả gòn khô. Lai chợt nghĩ ra, à, đây là một anh Thành thứ hai, suốt đời cứ chạy theo ba cái chuyện viễn vông. Sống ở dưới đất mà tâm

trí ở trên mây. Lại thêm một thứ quyết tâm vô lý, sắt đá. Lai nghĩ tới số phận mình sao lao đao hẩm hiu đến thế này, cứ toàn gặp bọn đàn ông kiêu hãnh điên rồ. Rồi con của họ thế nào cũng giống họ. Lai nghe như có con sâu bò nhồn nhột nơi gò má, xuống tai, xuống cổ. Lai sờ thấy hốc lỗ tai đầy nước, tự nhủ: Số mệnh đã như thế rồi, tránh không khỏi tội chi mà khóc? Nói là thế nhưng con sâu nước mắt vẫn cứ bò.Lai nằm yên lắng nghe thử cái mầm sống mong manh đã tượng hình hay chưa.

*

Sau nhiều ngày Sao chân gỗ mở đường lên núi, giờ đây cây rựa của hắn chém sạt vào chân hòn đá to và cao như cây rơm. Đó là cái núm vú nàng tiên. Điểm cao nhất trong dãy núi Cô Tiên. Sao chết lặng, lòng tràn ngập cảm xúc, nghẹn ngào, cố ngăn cho nước mắt không chảy ra nhưng nó đã tràn ngập hai hốc mũi, thở không được.

Bây giờ chỉ còn leo lên hòn đá này nữa là tới đích. Những động tác cuối cùng này cũng khá dễ dàng. Hắn sẽ đặt bàn chân lành lặn vào hốc đá này. Đưa tay nắm lấy sợi dây leo kia. Nhún người thực mạnh, dùng đầu móc rựa móc vào chảng ba cây nọ. Rướn người thêm lần cuối là đã được đặt cái chân gỗ lên điểm cao nhất. Núm vú nàng tiên mà hàng năm vào đêm Vũ Thuỷ phóng thẳng lên trời tia sữa làm thành đám mây trắng như bông, đổ xuống cơn mưa nước đục như vôi.

Hắn chẳng vội vàng gì, tựa lưng vào tảng đá, lấy cơm ra vừa ăn vừa thưởng thức làn gió mát từ biển thổi lên. Hắn tính trước, đến nơi mình nên hành động ra sao? Sẽ đứng thẳng vươn vai hít đầy lồng ngực không khí trên đỉnh cao trộn lẫn niềm kiêu hãnh ngọt ngào, thích thú, say sưa như rượu mạnh. Hắn sẽ phóng tầm mắt một vùng bao quát rộng lớn trời biển núi non sông ngòi, đồng ruộng làng mạc phố phường, và nhất là ngạo nghễ nhìn xem những con người nhỏ bé tầm thường lúc nhúc dưới kia. Bọn người lành lặn đủ cả tay chân, tất cả đều là hèn nhát không dám lên trên cao này, một đám đông chỉ biết đứng dưới nhìn lên thèm thuồng. Chỉ mới tưởng tượng thôi hắn đã thấy sung sướng đến tê tái, ngợp thở.

Hắn đứng lên, hành động đúng như dự tính. Đúng vào giây phút này đây hắn đã ở trên đỉnh cao nhất. Hắn nhắm nghiền mắt lại đứng lặng hồi lâu trong

gió lạnh, cố kéo dài giây phút thiêng liêng quý giá tuyệt vời phải đổi bằng cả công sức trong một năm. Và hắn từ từ mở mắt ra…

Một điều xảy ra kì dị không thể tưởng tượng được. Chẳng có gì cả!!!Cũng chỉ là cảm giác của người đứng ở trên cao, ngọn cây, mái nhà, cây

cầu… Hắn chua chát tự hỏi: “Chỉ có thế này thôi sao? Đứng trên đỉnh trần gian cao nhất cũng chỉ thế này thôi sao???” Lòng tràn ngập cay đắng, thất vọng.

Hắn bỏ công lên núi một năm, chỉ ở lại trên đỉnh cao nhất có một phút. Hắn vội vàng tháo cái chân gỗ làm bằng cột trụ chuồng heo ở trong nhét đầy giẻ rách xé từ cái quần đen của vợ. Hắn đặt cái chân gỗ vào điểm cao nhất, lấy đá chèn lại, xem như đấy là biểu tượng của sư chiến thắng. Hắn chặt cây rừng làm gậy khập khễnh đi xuống.

Gần đến chân núi hắn gặp lão Mạnh, lão già kể chuyện “ông khế” và con cá đuối kêu là “nạn hải”, lão già cặp mắt diều hâu mặt mày trông như mèo hoang. Gặp hắn lão mừng lắm, hỏi:

-Chân gỗ của mầy để đâu mà lại chống gậy?Sao:-Để trên núi:Lão rất nghi ngờ, tại sao hắn lại để cái chân giả trên núi? Chân gỗ làm sao

hư được? Vậy hắn giấu cái chân gỗ đó trên núi, với mưu đồ gì? Phải tìm cho ra. Cặp mắt cú vọ hiện ra long lanh trên bộ mặt con mèo mả soi mói nhìn Sao, nhìn từ đầu đến chân. Cái nhìn đầu tiên chưa phát hiện ra điều gì bất thường trên người hắn. Túi quần túi áo không căng. Không thấy hắn mang xách cái gì cả. Hắn hỏi dò:

-Hôm nay sao mầy rời núi sớm thế?Sao:-Cũng là giờ thường lệ, xong việc thì về.Lão tính hỏi hắn việc gì, xong thấy chưa phải lúc, điều tra khơi khơi,

không có bằng chứng chi cả, hắn sẽ giấu. Lão dò:-Chân gỗ của mày để lại trên núi vì hư phải không? Hư làm sao? Hư cũng

phải đem về sửa chữa lại chớ. Tao cho mày khúc gỗ mứt, trắng mà chắc, lại nhẹ thớ gỗ mịn, người ta thường dùng đẽo guốc, nó bền chắc lắm, không mốc meo, đi mưa về rửa nước phơi khô sạch bong…

Sao nghĩ tới cái chân giả bằng gỗ dầu, có chắc nhưng nặng lắm. Thời gian đầu tiên thực là khổ, cả năm sau mới quen. Giờ đây mình đã để lại trên núi, phải làm cái chân khác. Được gỗ mứt thì rất tốt. Hình như vùng Suối Dầu làm nghề đẽo guốc. Đã có lần đi ngang qua hắn trông thấy người ta đem guốc mộc ra

đường phơi. ` Hắn hỏi:-Chú có cây mứt hay chú thấy nơi nào bán chỉ tôi mua một khúc?Lão Mạnh:-Tao có chớ ai, mua bán gì, tao cho mày.Sao vốn thật thà, nghe thế mừng lắm, cảm ơn, nói, để đưa chú ít tiền hút

thuốc. Lão Mạnh nói:-Chân cũ mày đâu?-Bỏ lại trên núi rồi.-Nó hư hỏng làm sao?-Không hư hỏng chi cả.Lão Mạnh cười thầm, chỉ có thằng điên mới vứt chân đi chống nạng

xuống núi. Không hư mà hắn lại vất, tức hắn giấu vàng ngọc trong đó. Lão hỏi dò:

-Sao mày không khiêng vác cái chi?-Có chi đâu mà khiêng vác?Lão Mạnh:-Mày không đốn củi sao?-Không.Lão ngập ngừng một lúc, hỏi:-Tao hỏi thiệt mày, người ta đồn một năm nay mày lên núi tìm vàng hay

tìm kho báu phải không? Nói thiệt tao biết, tao giữ kín, việc này chỉ có hai chú cháu mình…

Sao hết sức ngạc nhiên. Hoá ra công việc mình làm, mình cứ tưởng thiên hạ không để ý, ai ngờ không tránh khỏi cặp mắt thế gian. Người chung quanh ai cũng suy nghĩ theo kểu “suy bụng ta ra bụng người” thật là chán.

Hắn hỏi lại:-Kho vàng kho báu nào?Lão Mạnh cười nhạt:-Mày tưởng thiên hạ mù hết sao? Nhất cử nhất động của mày người ta đều

theo dõi, đều biết. Chính tao cũng biết hôm nay mày tìm thấy kho báu nên lên đây đón.

Sao dứt khoát:-Không có kho báu nào cả!Lão Mạnh:-Thế tại sao cả năm nay mày không đi chở đá, mày bỏ cả vợ con, anh em

bạn bè, lặn lội lên đỉnh núi Cô Tiên làm chi? Không tìm kho vàng kho ngọc của

người Chăm, không đi tìm kì nam, tìm cái bộng trầm nặng cả tạ thì bỏ công lên núi làm chi?

Bây giờ Sao đã hiểu ra, buồn bã thất vọng vô cùng. Những người cùng thời với hắn tức là những con người cùng chung với hắn quyển lịch và cái đồng hồ, cùng chung mặt trời mặt trăng lặn và mọc, cùng cư trú vùng châu thổ con sông Cái, cùng uống nước dòng sông Cái, cùng ăn hạt gạo trên cánh đồng Cọ, cùng hưởng làn gió biển gió núi với hắn. Những người đàn ông đàn bà, già trẻ trai gái, có chữ nghĩa hoặc mù chữ, giàu có hay nghèo. Làm ông này bà nọ hoặc dân đen… Tất cả đều nghĩ và phải hành động vì lợi ích vật chất… và rồi Sao tự đặt ra cho mình câu hỏi lớn: “Thế thì ta lập nên kì tích này cho ai?”

Hắn chợt “ngộ” ra một lẽ. Lúc ở trên đỉnh chon von không có điều lạ xuất hiện cũng bởi thế. Hắn buồn rầu vô cùng, thật là công dã tràng, mở đường lên núi, làm nên kì tích để hạ nhục người khác, nhưng có ai thấy nhục nhã gì đâu? Ôi công lao cả một năm trường thôi đành bỏ đi cả. Mau xuống núi trở về nhà sống như mọi người hoà cùng với dòng chảy đục ngầu ấy, sống như mọi người dễ dàng hơn, lại không bị người khác chê cười. Nhưng còn lão già mèo hoang này đã theo mình lên núi, nói làm sao để lão chán, bỏ đi. Hắn thú thật:

-Chẳng có vàng, bạc, ngọc ngà, trầm, kì nam gì cả. Tôi mở đường lên núi Cô tiên để…

Hắn còn đang ngập ngừng chưa biết phải nói để làm gì thì lão Mạnh nôn nóng hỏi:

-Mi lên đó làm chi?Sao ngượng ngùng ấp úng:-Tui không biết…Lão Mạnh hoá điên vì cái câu trả lời mà lão cho rằng hắn cố ý châm chọc

mình. Lão nhìn thấy bộ tịch hắn, bẽn lẽn, xấu hổ, giống như hắn trêu. Lão quát:-Đi! Đi cho rảnh mắt tao!Tiếng quát to đến nỗi làm cho lão giật mình, đốt thêm cơn giận của lão.

Lão nghĩ, ngày hôm nay không biết là ngày gì mà từ sáng tới giờ gặp toàn chuyện bực mình. Sáng sớm mở quyển lịch Tam Tông Miếu ra xem thấy ghi tháng Nhâm Tuất, ngày Tân Hợi, giờ Mậu Tý. Như thế cả năm tháng ngày giờ đều hợp với tuổi Canh tuất của lão. Vì thế lão chọn ngày này để, nói như lão là xuất quân, lên núi tìm thằng Sao bắt nó chia của. Mới mở cửa ra gặp mụ hàng xóm tên là Tiềm hỏi mượn cây kim. Cây kim sợi chỉ tượng trưng cho sự bế tắc, khó khắn. Ra đi, mới lên núi đụng phải con chim mỏ cắt, một loại diều hâu nhỏ, lao xuống, một con chim sẻ núi sợ quá đâm sầm vào người. Đúng là điềm “chim

sa”, rất xấu. Lão tính quay về, gặp phải con kì đà từ bên này phóng sang bên kia đường. Đúng là điềm “kì đà cản mũi”. Lão nghĩ, đừng tin vớ vẩn, mọi thứ đều do ngẫu nhiên, cứ lên núi trong cái rủi có cái may. Đi một đoạn nữa gặp thằng Sao chống gậy cây rừng xuống núi, lão rất mừng, tự nhủ, đó, thấy chưa? Giờ đây lão thấy bao nhiêu điều xảy ra đều đúng cả. Mọi điềm xấu xuất hiện ra để khuyên lão đừng lên núi, lão cứ đi và thế là gặp phải thằng điên.

Sao không để ý đến thái độ của lão hắn lễ phép, thưa:-Chú ở đó chơi, tôi về.Lão đang tức nghe nói thế tưởng hắn lại châm chọc. Lão chửi:-Chơi cái con mẹ mày chớ chơi với ai ở trên núi này?Sao không để ý, hắn vội vàng xuống núi. Lão Mạnh ngó theo, thấy điệu

bộ hắn chống gậy đu mình đi nhanh giống con khỉ đột. Lão tức mình chửi: “Đồ khỉ đột!”. Lão dừng lại một lúc, sợ hắn không nghe, lão chửi to hơn:

-Đồ khùng !!!Lão Mạnh hét to quá, lão ho, ho mấy cái rồi khạc nhổ. Lão muốn lấy hơi

tống thực mạnh cho cái cục tức giận và thất vọng văng ra ngoài xong hậm hực bỏ đi.

*

Sao mệt nhọc rã rời, hắn chống gậy đi một đoạn nữa, ngồi bệt xuống đất nhắm mắt lại, làm theo phép tĩnh tâm, cố xua đuổi cái cuộc gặp gỡ bất ngờ và bộ mặt lão già mèo hoang này nhưng chỉ được một lúc sau thì nỗi thất vọng về sự tầm thường của người cùng thời lôi hắn quay về thực tại. Hắn mở mắt ra. Ngạc nhiên mình đang ở đâu? Làm gì? Hắn quay nhìn hướng núi Cô Tiên. Ngọn núi mới đây còn sáng rỡ, giờ đã chìm trong mây. Ngọn núi thần tiên mất hết vẻ kì bí hùng vĩ, nó ủ rũ, yếu đuối tội nghiệp.

Mấy ngày qua thời tiết thất thường, ngày nắng đêm mưa. Nước mưa đọng lại trong hai hố mắt người phụ nữ đá, sáng nay tràn ra dòng nước long lanh.

Hắn hỏi, ai làm cho nàng tiên khóc? Và hắn cũng tự trả lời: “Mi chớ ai!” Hắn thấy lòng tràn ngập đau đớn, hổ thẹn, xấu xa. Chính nơi đây và ngay lúc này, hắn sáng ra mọi lẽ. Chẳng có gì để cho mi kiêu hãnh. Mi phải hổ thẹn và nên lao xuống núi chết đi. Mi vứt lại cái chân gỗ cột chuồng heo với mớ giẻ rách trên đỉnh núi thần tiên là hành động điên rồ của kẻ ác tâm, đáng bị chê

cười nguyền rủa, trị tội. Và hắn cũng tự vỗ về: “Thằng Sao, con của cha Tỉnh đi biển gặp kì “ông hội” đem về chất long diên hương cho mẹ Đào của hắn, và mẹ Đào nằm nơ thấy ngôi sao trên đỉnh núi thần tiên đặt tên con là thằng Sao. Sao là con của cá voi, con của ngài nam hải Cự Tộc Ngọc Lâm Thượng Đẳng thần. Con xin khấu đầu lạy mẹ thần tiên tha tội cho con. Con có thể là thằng khỉ đột, thằng khùng như lão Mạnh nói, chớ không là đứa ác tâm. Con xin sửa chữa lỗi lầm”.

Sao vụt đứng lên, chống gậy đu người như bay trở lên đỉnh núi. Tới nơi hắn nhặt cái chân gỗ mang vào, đứng lại một lúc trong làn gió mát thơm lừng hương biển. Giờ đây hắn mới cảm nhận được niềm vui thú của người dứng nơi đỉnh cao. Một niềm kiêu hãnh bị nhấn chìm trong sự ác tâm đố kị thấp hèn đến nay được giải thoát, bay lên, phấp phới cao hơn đỉnh núi, cao hơn cả trời mây. Hắn lửng thửng xuống núi, lòng nhẹ tênh.

Hắn trở về nhà. Vợ con và những người chung quanh đều tưởng hôm nay chỉ là một ngày bình thường, ngày mai hắn lại lên núi chạy theo niềm đam mê điên cuồng. Nhưng không, hắn leo lên giàn bếp giắt cái rựa, tự nhủ sẽ không bao giờ lấy xuống nữa. Hắn ra giếng tắm rửa, khi xối nước và xát xà phòng lên người, mở mắt nhìn qua làn xà phòng lấp lánh bảy sắc cầu vồng, hắn nghĩ, không ngờ mình có thể từ bỏ niềm đam mê dễ dàng đến thế. Hắn đi vào nhà bếp ngồi với vợ con trên manh chiếu rách, dưới ánh đèn, bên mâm cơm, ấm cúng quen thuộc dễ chịu. Hắn lại nghĩ, tại sao lâu nay mình không nhận ra hạnh phúc nhỏ bình an đơn giản như thế này. Nhưng hắn cũng vừa chợt hiểu, tất cả đều phải trả giá. Có trèo lên đỉnh cao mới thấy hạnh phúc dưới thấp, ngày nào cũng chui rúc trong xó xỉnh này làm sao biết được.

Tối hắn lại tháo cái chân gỗ nhét dưới giường leo lên giường nhẹ nhàng quàng tay ôm vợ, người chị ta phảng phất mùi cá ươn quen thuộc, ấy là mùi của cuộc đời, hương đời ngào ngạt. Hắn đem ra so sánh mấy con bia ôm ngoài Bãi Tiên thơm lừng nước hoa. Tự nhủ, bọn đó cho đi bán cá vài ngày thế nào cũng hôi hơn vợ mình. Hắn ngủ thiếp đi trong cái mùi cá ươn quen thuộc. Sáng ra hắn thức dậy khi trời còn tối. Chị vợ qua một năm nay biết chồng lạnh nhạt sự đời nên không dám giả vờ ôm rên lạnh quá, và cũng chẳng cầm khúc chân cụt của chồng kẹp vào đùi và tung chăn ra đắp cả hai. Song sáng hôm nay chính hắn ôm vợ và giả vờ rên “lạnh quá”., kéo cái mền đắp chung. Một lúc sau chị vợ đẩy hắn ra nói:

-Thôi sáng rồi, dậy nấu cơm ăn lên núi đi.Hắn:

-Không lên núi nữa:Lần đầu tiên sau nhiều tháng chị vợ mới dám hỏi:-Trên đỉnh núi Cô Tiên có gì lạ không?Hắn đáp một cách lơ đễnh:-Chẳng có gì lạ cả.Và hắn ngồi dậy xuống bến lái con thuyền gỗ nhỏ gắn máy đuôi tôm hiệu

Kô-le bốn ngựa tới hãng nước đá Hải Lộc mua hai mươi cây đá đem bỏ cho ghe giả cào. Ở cái xóm Bãi Dương này không thấy ai nhắc chuyện, còn hắn, chính hắn không muốn nhớ tới đã có một thời như thế.

*

Sau lần chinh phục đỉnh cao núi Cô Tiên, Sao trở lại cuộc sống bình thường. Hắn thấy đứng trên cao có thể phóng tầm mắt nhìn khắp thế gian, nhưng đồng thời cũng nhìn thấy bên trong con người mình. Nó mở ra con mắt ở bên trong gọi là huệ nhãn để thấy ruột gan phèo phổi, thấy mọi ngóc ngách trong cái đầu và quả tim chứa đầy sự đam mê. Nó mở luôn cho hắn con mắt linh chính giữa trán, gọi là linh nhãn để thấy luôn căn nguyên của cái nghiệp sân si này.

… Năm đó, gần tết Tỉnh theo cặp ghe giả cào xe làn gió bấc chạy về vùng biển nhà, từ hòn Chà Là nhìn vào bờ thấy đỉnh núi Cô Tiên. Nhớ vợ nhớ đất nước mắt trào ra. Cảm ứng tâm linh mạnh mẽ lan trên đầu những con sóng truyền từ khơi vào bờ, len vào ngôi nhà lá, chui vô cái bụng bầu của con Đào, ở luôn trong đó với cái hình hài mong manh, đủ ngày đủ tháng chào đời thằng chân gỗ. Cái sinh linh bất hạnh này mang theo dòng máu hoài bão của người cha chết biển…

Không phải dân Bãi Dương không ai biết chuyện hắn lên núi. Sau này lão Mạnh đem việc ấy kể oang oang trong quán Sáu Liễu. Mọi người ngồi nghe câu chuyện đầy tính chất điên cuồng và hài hước. Lão già mặt như con mèo hoang và đôi mắt cú vọ kể xong chưa kịp kết luận thì chị Sáu Liễu lên tiếng trước:

-Thời tiết năm nay nóng quá, bảo ai không nổi điên? Tôi tính từ hồi ra giêng đến nay mới có một cơn mưa lúc sáng ngày mồng ba tết, mưa xuân, chỉ mới ướt đất với cái áo dài xoa Pháp, may để đi họ đám cưới con Tuyền. Nóng

quá, hai ba giờ khuya rồi mà giường chiếu còn nóng hổi, bảo sao người ta không điên? Nghe nói trời nóng quá, chó bên Nha Trang phát bệnh cả bầy, đập đầu làm thịt ăn không kịp. Kêu thằng mua chó vào, nó giả đò chê chó dại không mua, ép giá, trả rẻ rề. Hồi sáng nay tôi đem cà phê ra chợ rang, thấy một đứa con gái, cỡ mười tám đôi mươi, con cái nhà ai không biết, chắc cũng thuộc hàng khá giả, mặt mày thật đẹp lại trần dông dỗng, đi đứng tỉnh bơ giữa chợ!

Bọn con trai cười ồ, có thằng hỏi ở đâu? Chị Sáu tiếp:-Đàn ông mà điên thì hay làm cái kiểu như ông Sao Bãi Dương, chuyên

môn làm chuyện tào lao, không có ích lợi gì cả. Đàn bà con gái điên thường cởi áo quần. Hình như bọn đó xem áo quần là thứ xiềng xích trói buộc, cởi ra giải phóng cho rảnh nợ. Ông trời khiến cái chi ác quá. Con gái điên ở truồng ở trần ngủ đường ngủ sá, trước sau gì cũng bị chúng hiếp, rồi lại mang bầu, tội nghiệp cái đứa đầu thai làm con điên.

Mấy đứa con trai lại cười. Có đứa hỏi, điên cũng có bầu sao thím Sáu? Sáu Liễu nói, điên là điên chỗ nào chớ bộ phận đó đâu có điên. Thằng Tước, một thằng chăn bầy trâu nhà sáu con, nói:

-Thím Sáu chịu chơi nói vậy chớ bọn con trai đâu có thèm. Con gái chưa chồng trong ba cái xã này lấy xe lửa chở không hết.

Sáu Liễu:-Bọn chúng mi, cái thứ mười chín hai mươi, nhất là mấy thằng chăn trâu

trên cánh đồng Cọ thứ gì mà từ. Có lần tao ngồi trong bụi đi cầu thấy…Tước:-Thím Sáu ăn nói bậy bạ bạ quá, với lại lạc đề rồi. Người ta nói điên ở đây

là điên theo nghĩa khác. Anh Sao có chị vợ là vợ trước của lão Khôi, có bốn đứa con trai hoang như qủy sứ, khôn quá đi chớ điên dại cái chi. Anh ta muốn làm anh hùng, chân gỗ trèo núi mới oai.

Lão Mạnh chận lại không cho Sáu Liễu nói nữa:-Tui nghi quá, lúc lên núi gặp thì thấy hắn chống gậy đi xuống, hỏi thì

chối. Tôi làm bộ bỏ đi thì hắn ngồi lại một lúc, ngẫm nghĩ gì đó vội vàng chống gậy đi ngược lên phía trên đỉnh. Thằng què chống gậy mà đi nhanh lắm, tôi theo nó không kịp. Một lúc sau thấy hắn trở xuống, lần này mang chân gỗ và nét mặt rạng rỡ lắm. Bà con ngồi đây có biết vì sao hắn mang chân gỗ xuống không? Hắn trưởng tôi đi rồi trở lại lấy vàng bạc hay ngọc chi dó giấu trong chân gỗ mang về. Bọn Chăm thường lấy vàng ròng đúc thành nải chuối, buồng cau, bầy heo con, thứ gì cũng nhỏ xíu. Hắn nhét trong cái chân gỗ rỗng ruột khoẻ quá đi chớ. Thằng cha Bốn Định lên khu mã vôi cuốc lỗ trồng chuối, thấy dưới có bầy

heo con chui lên chạy vô bụi lão chạy theo bắt nhưng không được con nào. Đó, heo vàng người Chăm đó!

Ông Bạn, con của Tám Tạo, chủ cặp giả cào năm xưa Tỉnh đi trai bạn cứu mạng cả hai trong cơn bão biển, nói:

-Nghi oan cho thằng Sao tội nghiệp, có vàng hắn đã mang ra chợ nhờ thợ bạc đốt đèn khò lên thử, chặt ra một khúc bán, làm lại cái nhà, mua sắm đồ đạc. Đằng này vợ con hắn còn xơ xác hơn nữa, cái nhà rách nát, bốn đứa con lớn sầm rồi không có nghề nghiệp chi cả. Con vợ lặn lội mua cá, bán cá, thằng chồng ngày hai bữa đi chở nước đá. Có khác gì trước.

Ông Bạn tiếp:-Nếu hắn có lấy được vàng trên núi cũng là việc làm chính đáng, có ăn

trộm ăn cắp của ai đâu. Với lại nếu có tiền sao hắn không đi Sài Gòn đặt người ta làm cái chân giả bằng nhựa, nhẹ hơn, tốt hơn, đi chi cái chân gỗ nặng như cùm. Mỗi khi ra Bãi Tiên b bọn con gái ngoài đó chọc, đòi mượn khúc gỗ đập nước đá.

Sáu Liễu:-Ở Sài Gòn có làm chân giả hử?Thằng Kiệt nói:-Có đủ thứ, chân giả bằng nhựa giống chân thật như đúc, đưa tay ra sờ mới

biết. Người ta có cái tủ gương lớn, trong đặt nhiều bộ tay chân giả, ưng kiểu nào thì chọn. Còn có tiền mà muốn chới trội hơn nữa thì tới người ta đo làm, giống hình dáng tới màu da.Kiểu này đắt tiền hơn, giống như mua quần áo may sẵn với mua vải đem tới cho người ta đo rồi may.Chị Liễu:-Chừng bao nhiêu tiền một cặp giò?Thằng Kiệt:-Mua chi cả cặp? Bà làm như guốc dép, có ai hỏi đâu mà biết giá. Tui tính không mắc lắm đâu, chừng vài trăm ngàn. Chừng đó mua được cái cẳng, không sướng sao? Chị Sáu hỏi chi kĩ thế, bộ mua tặng anh Sao cặp giò hay sao?Sáu Liễu:-Hỏi cho biết. Còn việc sắm chân cho chồng là việc của mụ vợ anh ta. Tao mua cũng được chỉ sợ mụ già của anh ta ghen.Lão Bạn:-Kiệt, mày biết chỗ, hôm nào dẫn hắn đi cho người ta làm. Hắn mà nói không tiền thì tao đưa cho, tiền đi đường ăn ở và cả tiền làm chân giả, tao chịu hết.Rồi lão nói lớn cho mọi người cùng nghe:

-Ăn bao nhiêu cũng hết, bỏ tiền ra làm việc nghĩa không mất đi đâu cả. Ngày xưa lão Tỉnh là cha hắn làm trai bạn cho ghe ông già tui, có công cứu hai cha con tui mà bỏ mình. Tôi còn ngồi đây uống rượu là nhờ cái ơn cứu tử của cha hắn. Giúp cho hắn bao nhiêu mà đủ?Sau này Sao có cái chân giả thứ tốt nhất,đẹp nhất.Đẹp đến nỗi hắn mang chân giả, xắn quần lên cho thiên hạ xem, đi khắp nơi. Tối lại đi ngủ hắn không tháo ra mang luôn lên giường nằm ngủ với vợ. Lúc này người đàn bà đã bốn mươi tám, tắt kinh một năm rưỡi, không cần đàn ông nữa, thấy hắn mang chân giả lên giường bực mình đòi ngủ riêng. Hắn không chịu cứ đòi nằm chung.Trước đây hai người đã có bốn đứa con trai, dân đi biển có nhiều con trai mừng lắm, vợ chồng đông con, làm nuôi không nổi, sợ lắm, hắn ra hiệu thuốc tây mua mười hộp bao cao su, mỗi hộp mười cái để dùng. Thấy vợ tắt kinh đã lâu hắn không dùng nữa, hắn tiếc đem cho Sáu Quát. Ai dè cuối năm đó chị vợ đã bốn chín, tắt kinh hai năm còn có bầu.Chị vợ khốn khổ mắc cỡ với chung quanh, hồi bụng còn nhỏ chị ta mặc áo rộng thùng thình để che. Giống như heo nái đẻ nhiều lứa, bụng người đàn bà có con rạ to nhanh và to lắm, không sao che được, chị ta ở luôn trong nhà, không dám ló mặt ra đường. Lúc này thằng Lịch ba mươi hai tuổi, con đầu của Sao cũng đã có vợ, vợ nó cũng đang mang thai. Đứa con dâu thay bà mẹ chồng đi mua cá bán cá. Mấy con rổi bờ, rổi nước chọc: “Nhà lão Sao thiệt có phước, mẹ bầu, con bầu! Cuối năm đập bầu cùng một lúc tha hồ”. Thấy vợ buồn Sao an ủi: “Đừng buồn, đẻ thêm đứa con gái nữa cũng tốt!”. Không ngờ lần đó chị ta sinh thêm một con trai nữa. Có người biết chuyện nói: “Trước bốn trai là tứ quí, thêm một đứa thành ngũ quỷ!”Sao đặt tên con là Mót. Thằng Mót lớn lên giống cha như đúc, giống từ mặt mày cách đi đứng tới tính tình. Nó lầm lì, suốt ngày chẳng mở miệng. Buổi chiều Sao dẫn con lên thuyền lái qua vùng biển cạn ra Hòn Đỏ, lên chùa Rắn, nhìn về phương Bắc ngắm núi Cô Tiên ẩn hiện trong mây. Thằng Mót hỏi:-Cha có thấy đỉnh núi mù mù hay không?Sao, lúc này có tuổi, cặp mắt đã kém lắm rồi, nói:-Thấy nhưng không rõ.Mót:-Có cục chi nhọn trên cái chỏm cao đội lên như nắp vung.Sao:-Cái núm vú Cô Tiên đó.Mót:

-Người ta đồn hàng năm vào tiết Vũ Thuỷ có tia sữa từ núm vú đá phun lên trời, có không cha?Sao:-Không biết.Thằng Mót:-Chỉ có cách leo lên trên đó xem sao?Sao nhìn con:-Mày muốn lên trên đó hay sao mà nói thế?Thằng Mót:-Ừ con muốn, chừng vài năm nữa con lên…Sao rúng động tâm can, nhưng không dám ngăn. Lão biết có ngăn cũng không được. Hai cha con xuống thuyền đi về.

*

Trở về nhà Sao cứ phân vân mãi. Không biết dòng máu này mang cái nghiệp chi quá nặng. Một hôm lão ta leo lên chuồng heo sửa lại mấy viên ngói. Mụ vợ đi chợ về thấy chồng trèo cao, nói:-Leo lên đó làm chi? Cao quá, coi chừng ngã!Lão Sao đứng trên cây đòn tay bằng gỗ, cười ha hả, tự hào, thách thức:-Cao bằng cái nóc chuồng heo thì ăn thua gì…Lão tính nói: “Tao còn leo tới trên đỉnh núi Cô Tiên, chỗ cái núm vú nàng tiên đá, cao lưng chừng trời, còn chưa sợ nữa là…” . Nhưng lão kịp ngậm miệng, trước đây có lần lão tự thề không nói cho người nào biết. Lão chợt giật mình, cái thời đam mê cuồng nhiệt. Thực là một thời trẻ trung hào hùng. Niềm kiêu hãnh muộn màng vẫn còn nồng nàn sức men rượu mạnh, khiến quả tim già nua đập dồn dập. Lão Sao choáng váng rơi xuống. Sao chết, năm đó lão sáu mươi lăm tuổi.Thằng cha Thừa chuyên liệm người chết được mời tới lo việc tống táng. Hắn cởi quần áo lão ra, phun rượu nắn chân tay. Hắn đứng nhìn thân thể lão già bị cụt một chân. Một ông lão tráng kiện quắc thước. Hắn nghĩ thầm: Thằng cha ngó tướng tá được ghê, sao lại có cái gan thỏ đế, chỉ mới đứng trên nóc chuồng heo mà đã sợ vãi đái rơi xuống đất chết tươi. Ở đời sao có người yếu bóng vía đến thế? Hắn đặt theo cái chân bằng nhựa của hãng chân tay giả Ba Tru ở Sài gòn

vào áo quan. Người ta hỏi. Hắn nói: “Để xuống đó có cái mang vô đi uống bia!”.Riêng cái chân gỗ bằng cột trụ chuồng heo mấy năm nay để dưới gầm giường mối mọt bụi bặm. Có lần chị Xuân người hàng xóm qua xin, nói để chẻ ra làm củi nấu cơm. Thằng Mót không chịu. Mẹ hỏi: “”Mày lấy lại đẻ làm chi?” Mót:-Để thờ.Hắn đem ra giếng múc nước lên rửa ráy, lấy giấy gói lại đặt lên bàn thờ. Khi thằng Mót lớn bằng cha nó vào cái thời lên núi, nó cũng leo lên giàn bếp lấy cái rựa cán dài ra giếng mài, mở đường lên núi Cô Tiên. Sau đúng một năm hắn tới được đỉnh núi. Hắn để lại cái chân gỗ của cha và xuống núi.Rất nhiều năm sau dân chúng trong ba làng cù lao sông nước ban đêm đứng nơi bến sông Vĩnh Ngọc nhìn lên núi thấy ánh vàng lấp lánh. Người ta đồn trên đỉnh núi có vàng Hời. Có người leo lên thấy một cái chân gỗ bằng vàng ròng. Đúng là chuyyện hoang đường, gỗ làm sao hoá vàng cho được. Thế nhưng cũng có người cãi lại, nói bao nhiêu công sức từ đời ông, đời cha, đến đời cháu, đã đổ ra để dựng lên kì tích tráng lệ này.

*

Đêm đêm thằng con trưởng của đá chèo thuyền ra dưới chân Hòn Trứng lấy phân người làm mồi câu cá dìa sông. Cá dìa sông là những con cá ăn tạp, có hàng vi đầy những chiếc gai nhọn, chứa chất độc, lỡ để nó châm vào nhức hai ba ngày đêm. Tiểu Thạch luôn luôn tự dặn mình: Lộc trời hưởng có hạn. Mỗi đêm hắn chỉ câu có mười lăm con, đem về cho mẹ. Hắn không câu nhiều hơn nữa. Câu xong hắn nằm ngửa trong lòng chiếc thuyền, đầu gối lên ống câu, mắt nhìn mặt trăng, cái đầu to trống rỗng không lo nghĩ vui buồn chi cả. Trước đây hắn có nghe sư cô bên chùa Hang thuyết về cái thuật làm cho cái đầu óc rỗng không, gọi là toà thiền nhập định. Người đã học được phép này biết xua đuổi những điều phiền toái ra khỏi đầu, nên có một cuộc đời an nhàn tự tại dễ chịu lắm. Thế nhưng khó tu luyện được, hàng trưởng thượng trong chùa chưa chắc đã tin thông. Còn hắn lại thấy quá dễ, hắn chỉ cần hô “biến” thì mọi thứ tốt xấu chạy ra khỏi cái đầu to. Cái nào chậm chân bị giữ lại tiêu hoá luôn trong đó thành một thứ gọi là chất “không có gì” như cái chất gọi là ê-te của thời các nhà giả kim thuật.Việc gì cũng có hai mặt tốt xấu. Mặt xấu của nó là khi cần tập trung óc lại rất

khó, hắn chẳng học hành nên thân cũng vì việc này. Nửa đêm nước ròng con thuyền nan tấp vào chân Hòn Trứng. Be thuyền cọ vào tảng đá nhám, hắn sợ mây bện be thuyền đứt nên lấy tay tì vào hòn đá đẩy con thuyền ra. Đá và thuyền tách xa nhau, nhưng lạ quá, không phải con thuyền nhẹ như chiếc lá tre này di chuyển, mà chính hòn đá nặng ngàn tấn dạt đi. Hòn đá khổng lồ trở nên nhẹ như một quả trứng rong. Hắn thấy việc này hay hay, cứ lấy ngón tay đẩy hòn đá di một đoạn khá xa về hướng hạ lưu. Hắn tính để hòn đá lại nơi ấy về ngủ. Hắn chèo thuyền vô bờ, bỗng sực nhớ. Chết rồi! Không được, ngày hôm sau dân chúng mấy làng Vĩnh Ngọc, Ngọc Hiệp, Vĩnh Phương, Ngọc Thảo, vùng sông nước bên này, các phường Vĩnh Phước, Vĩnh Hải, Lộc Thọ phía biển khiếp đảm. Thế nào rồi đây tại quán Sáu Liễu cũng xảy ra một trận bàn bạc sôi nổi, có khi còn choảng nhau. Lúc đầu thế nào người ta cũng cho nước cuốn đá trôi. Người khác cãi lại: Đá nặng làm sao trôi được? Người khác cãi: Sức mạnh nào bằng nước? Người trước thế nào cũng dựa vào lý lẽ: Nếu trôi thì lâu nay nó đã trôi rồi. Tại sao bao năm nay, kể từ ngày nó lăn xuống sông không thấy di chuyển bước nào?Cãi cọ kiểu đó chẳng khi nào chấm dứt. Rồi có khi còn châm chọc nhau sinh đập lộn làm bể hết mấy cái bình trà, li cốt, li lỡ, li xây chừng của Sáu Liễu. Và thế nào mấy ông lão cũng tham gia cải vã. Thầy Sáu Đậu có sách Thọ Mai cho đó là điểm gở ma quái bày đặt ra. E có khi tại con quái vật cầu Sông Cái lội tới đẩy nó đi. Rồi ông cụ Luận tám mươi chín tuổi đời làm nghề thầy thuốc đem thuyết âm dương ra mà luận. Có người đưa ý kiến qua chùa Hang mời sư bà dẫn các sư cô tới tụng kinh cầu an cầu siêu. Thế nào cũng lấy tiền trong quỹ ra chi, lại sức dân đóng góp.Tiểu Thạch thấy thà để tiền thuê gánh hát đình về hát cho mấy đứa trẻ con chui vô hậu trường coi đào kép thay áo quần, cho chị Thu vợ lão Tốn được dịp rủ mấy thằng kép hát về nhà đãi bún đầu heo chấm mắm nêm.Tiểu Thạch thấy từ khi chào đời mang danh nghĩa trưởng nam đá chưa làm việc gì ích nước lợi cho làng xóm nay vì trò chơi của mình làm xao động lòng người, sao được? Hắn buồn ngủ quá, tính xách cần với mấy con cá về, việc di chuyển đá để cho làng lo. Hắn nghe người già kể lại, ngày trước ông của hắn xúc cát tìm thấy cái nòng súng thần công dưới lòng con sông cái. Muốn đem nó lên phải dùng hai con bò u với hàng trăm trai tráng cột dây thừng kéo, khó nhọc lắm mới đem lên bờ được. Còn muốn đem lên núi đúc chuông lại phải thuê người cưa ra nhiều đoạn. Hòn Trứng nặng gấp trăm lần khẩu súng thần công, muốn nó trở lại vị trí cũ, chắc phải nhờ nhiều chiếc xe reo, thứ xe chở gỗ chởng đóng tàu Song Thuỷ dùng dây xích kéo. Cách này còn tốn tiền nhiều hơn nữa.

Nghĩ như thế hắn chèo thuyền trở ra, sát đến chân Hòn Trứng, nói: “Đi dạo một vòng như thế được rồi. Quay về nhà nhé!” Hắn đưa ngón tay trỏ bàn tay phải ra, gọi là “nhất dương chỉ”. Đó cũng là ngón tay bẩn nhất trong bàn tay, ngón tay vừa mới đây quẹt phân người đựng trong lon sữa bò lên cái lưỡi câu sáu móc gọi là lưỡi rườn. Hòn đá ngoan ngoãn và nhẹ như quả dừa khô. Hắn lăn tròn Hòn Trứng về vị trí cũ. Hắn vỗ về:-Nằm một chỗ hai mươi năm đó có buồn không?Không thấy đá trả lời, hắn hỏi:-Hai mươi năm nằm yên một chỗ, có mỏi cổ, mỏi vai, đau lưng không?Đá không trả lời, hắn hỏi:-Tối nay đi chơi một vòng xuống dưới kia, ngó qua bên nhà hàng Hải Đảo, thấy đèn xanh đèn đỏ với mấy đứa con gái mặc đầm son phấn xinh đẹp có khoái mắt không?Vẫn không nghe đá thưa thốt. Hắn nghĩ người ta nói: “Câm như đá” không sai.Hắn chèo thuyền về nhà nằm ngủ. Suốt đêm ấy cái đầu to và rỗng chẳng sinh ra cho hắn giấc mơ nào cả. Hắn thức dậy hồi tờ mờ sáng, nằm trên chõng tre lờ mờ nhớ lại chuyện đêm qua. Trí óc hắn cứ như mây khói loãng ra không tụ hội lại, rất khó suy nghĩ, không thể kêu gọi đầu óc phiêu bồng trở lại để chú tâm vào cái gì, nhất là sự hồi tưởng. Hắn mơ hồ biết hình như đêm qua đã có một việc gì to lớn lắm xảy ra, thế nhưng nghĩ mãi chẳng ra cái gì. Hắn thôi không nghĩ ngợi nữa, nằm ngữa nhìn trần. Có một con nhện giăng tơ từ cột mùng đến mái lá. Con nhện cần mẫn siêng năng chạy từ tâm ra, chạy từ ngoài vào, thành những chiếc nang hoa rồi chạy vòng tròn từ ngoài vào trong. Con nhện chuyển động vòng tròn, ở dưới nìn lên thấy ngược chiều kim đồng hồ. Như thế gọi là chiều thuận. Hắn không hiểu vì sao trong cái thế gian này mọi vật không hẹn mà thuận, những cái ngược đều bị đào thải. Người như hắn chuyện lội ngược dòng, có tồn tại được chăng? Tự nhiên hắn nảy ra một trò đùa ác ý, phá tấm mạng nhện thử xem nó làm lại có đúng chiều hay không? Hắn lấy ngón tay khẽ chạm vào sợ tơ. Tơ nhện có chất kéo dính vào ngón tay, tơ nhện lại đàn hồi như cao su, kéo nó giãn ra một đoạn dài mới chịu đứt. Tiểu Thạch đưa ngón tay lại gần sát mắt xem cho rõ. Sợi tơ nhện nhỏ lắm bám trên những đường vân tay rất đều đặn và cũng rất mong manh, mong manh còn hơn tơ nhện. Hình ảnh tình cờ ấy không rõ tác động vào đâu lại gợi nhớ đên cảnh dẫn đá đi chơi. Hắn nhớ ra được câu chuyện đêm qua, mừng lắm, tự nhủ: “Chẳng lẽ ngón tay trỏ với những đường vân tay mềm mại từ bàn tay phải chuyên móc phân người lại có thể làm nên kì tích? Nó đẩy được Hòn Trứng nặng ngàn tấn dọc theo sông Cái xuống

dưới kia ngang nhà hàng Hải Đảo rồi dẫn lên lại chỗ cũ được sao?Hắn phân vân, và tự trả lời. Được lắm chứ. Thánh kinh nói đức tin di chuyển được núi non. Đức tin là cái vô hình, còn yếu hơn ngón tay này còn làm được huyện lớn, vậy thì chuyện đêm qua là sự thật. Song hắn lại bài bác mình:-Làm chi có chuyyện phi lý đó?Một lần nữa hắn chống lại ý kiến vừa đưa ra: Nói là phi lý phải chứng minh ngược lại. Không chứng minh được thì nó là có lý. Nếu nó là việc của giấc mơ sao giờ đây ngón tay còn ê ẩm?”Hắn nghĩ, muốn biết sự thật cũng chẳng khó chi, nếu nó di chuyển thì thế nào trên hòn đá cũng còn sót lại dấu tích. Cứ việc bơi thuyền ra xem thì biết. Hắn lồm cồm bò dậy xuống bến lấy thuyền chèo ra, chèo được mấy cái, buông chèo để con thuyyền trôi tự do, nằm xuống lòng thuyền nhìn lên những đám mây mang đầy ánh sáng trôi trên cao, lòng chỉ ân hận, tự trách: Hôm nó cất công lên đỉnh núi Mẹ Bồng Con làm hỏng mất huyền thoại mặt trời rụng. Giờ đây còn một chỗ này là nơi cuối cùng để nuôi dưỡng ước mơ lại toan tính đốt cháy nữa sao?Hắn nhặt chèo lên, bơi vô bờ, thấy còn buồn ngủ, lên giường ngủ lại. Con nhện, trong thời gian hắn bơi thuyền đi tìm sự thật đã vá lại tấm lưới rách. Tiểu Thạch kính cẩn vái chú nhện con, nói: “Vì sự tò mò phi lí làm rách chiếc lưới bắt mồi của ngươi. Hãy tha lỗi cho ta”.

*

Vừa qua tháng chín âm lịch trời đã đổ mưa, mưa rả rích dầm dề lê thê. Cả một vùng cù lao sông nước ẩm ướt như miếng giẻ chùi nhà. Mưa có vẻ như chẳng thể nào chấm dứt, mưa đến nỗi người ta không ai tưởng tượng ra được trời nắng ra làm sao. Nước mưa giống như từ lỗ thủng của cái thùng lớn trên trời chảy xuống. Nước nối tiếp nhau thành dòng, không phải từng giọt. Lão Ngạc, một lão ngư dân, ngồi trong quán Sáu Liễu kêu to:-Bà con ơi, coi cái bụng ông trời thủng! Mưa kiểu này vài ngày nửa nước dâng ngập cầu Hà Ra xe cộ Bắc Nam lưu thông bị tắc nghẽn, ứ lại hàng ngàn chiếc. Bọn bây, mấy đứa con gái chống xuồng xuống chợ Đầm mua sĩ hết mì tôm về trữ. Hành khách nằm đường mấy ngày đói meo, giá nào không mua. Con Sáu nhà này có siêng làm cơm gánh ra đầu cầu mà bán, bọn họ đánh lộn giành giật

cơm của mày…Điều tiên liệu nước ngập cầu Hà Ra chưa xảy ra, nếu xảy ra thì dân Hà Phước chết hết, không có đứa con gái nào chống xuồng đi mua mì tôm về trữ. Sáu Liễu cũng không bỏ nghề cà phê chuyển sang nghề bán cơm. Quán chị ta khách khứa ra vào tấp nập. Sáu Liễu bận rộn suốt ngày. Trời mưa dầm nhưng quán xá đông đúc lắm. Lúc này mấy hầm đá đã thành ao hồ. Bọn đàn ông con trai không đội mưa chẻ đá được, ngày nào cũng tụ tập nơi quán, sáng cà phê, chiều nhậu nhẹt, tán đủ thứ chuyện trên đời. Bọn có vợ, không thể ngồi nhà bó gối nhìn mấy con đàn bà ẩm ướt như gà mái mắc mưa. Những anh chồng mặc áo tơi, mượn cái nón lá của vợ, những chiếc nón lá cũ mốc tanh mùi cá, đội đầu đên quán Sáu Liễu.Tất cả bọn họ mê cái thứ rượu gạo nước nhất nấu theo kiểu Mười Dư. Mười Dư chuyên nấu rượu, nuôi heo. Nhà lão nuôi mười hai con heo nái. Lão chỉ cho khách hàng biết cách lấy rượu nước nhất, công phu và tốn kém. Lão nói rượu gạo nước nhất là khi thùng nấu hèm mới âm ấm bơi rượu đã bốc lên ngưng tụ lại trong mấy cái ấm nhôm to bằng bắp chân, nhúng trong thùng phuy nước lạnh. Rượu chảy ra từng giọt, rượu mạnh lắm, đốt cháy ngọn lửa xanh lè, cháy tất cả không còn lại một giọt nước nào.Ở đầu cầu Xóm Bóng về phía Nha Trang có hàng thợ thiếc, chuyên làm thùng gánh nước, bông sen tưới rau, máng xối… Thằng thợ này kiêm luôn nghề chế tạo dụng cụ làm nghề giấy và làm đồ nghề cho bọn nấu rượu lậu. Thời kì này cấm nấu rượu, công an thuế vụ, quản lý thị trường lục soát rất gắt. Muốn làm đồ nghề nấu rượu phải làm đêm. Thợ thiếc làm đêm cực lắm, nghề này luôn luôn có tiếng đập gõ ồn ào. Thành thử hắn nhân sự đó lấy tiền rất mắc. Vật liệu làm thùng nấu hèm và ống ngưng tụ bằng nhôm. Nhôm lấy từ những chiếc xuồng soi cũ. Mười Dư nói thứ rượu gạo nước nhất của lão bắt lửa mạnh hơn xăng, lại rất nguy hiểm vì khi cháy chẳng có ngọn lửa đỏ. Đã có lần Bảy Bộ, một người đàn ông mới năm mươi tuổi nuôi bộ râu dài quá cằm. Lão dưỡng nó hơn mười hai năm. Có người bảo cạo râu đi. Lão không chịu, nói: “Để râu là quyền của mọi người”. Người kia nói, nhưng ông thì không được để râu. Lão hỏi: “Tại sao?” Người kia nói để râu là tội bất kính, bất hiếu! Ông già của ông năm nay đã bảy mươi hai, chưa để râu sao ông dám để râu? Lão chẳng chịu, nói: “Đầu óc cổ lỗ!” và cứ dưỡng bộ râu ba chòm đẹp như râu Quan Công. Một lần ông ta vô quán Sáu Liễu uống cái thứ rượu nước nhất của Mười Dư, đến khi say, cố nốc thêm, rượu chảy ướt râu. Ông ta quẹt diêm châm thuốc, cháy cả miệng, chạy tới vại nước mưa thì bộ râu quí đã quăn queo như râu ngô. Người biết

chuyện đều cười nói, ông trời phạt đứa bất hiếu.Mười Dư nói nấu kiểu này tốn lắm. Một kí gạo lấy chỉ được một lít. Nấu rượu chỉ lời chỗ lấy hèm nuôi heo. Mấy năm trước bọn con nít đồn Mười Dư trai gái với Sáu Liễu. Khuya lại quán vắng hai anh chị kéo nhau ra ruộng Mả Vôi. Bọn trẻ con nói, xong việc Mười Dư lấy trong người ra chai rượu đưa Sáu Liễu. Sáng hôm sau, với một lít rượu đó chị Sáu pha thêm bốn trái dừa xiêm thành bốn lít rượu nước nhì bán cho bọn thợ chẻ đá rót vào bi đông đem xuống hầm đá giải khát, có đứa say nằm ngủ dưới đó chiều quên về. Sau vợ Mười Dư biết chồng ăn cắp rượu đem cho gái, mụ ta tới quán làm dữ. Cuộc trao đổi tình lấy rượu này mới chấm dứt.

Sáu Xuân ngồi một lúc chỉ tay ra sông Cái nói:-Mình dưới này mưa ăn thua gì, chỉ có mưa dầm, trên nguồn mưa mới lớn. Coi kìa, nước đỏ như máu, bao nhiêu đất đỏ Ban Mê Thuột trôi xuống đây.Mặt sông đầy những tảng bọt vàng xốp như bánh kem, bọt nổi rải rác từng cụm nhỏ, có khi dồn lại thành đống lớn trôi dựng đứng như cây rơm. Có đống bọt không trôi xuôi theo dòng nước lại trôi ngược lên. Không ai hiểu vì sao. Hai Tạn hỏi:-Cô bác có biết tại sao không?Không nghe ai giải thích, lão nói, gió thổi ngược, bọt trôi lên nguồn. Hai Tạn nói:-Nước chảy mạnh và xoáy kiểu này thế nào cũng có đất lở. Lở bên này bồi bên kia. Con sông Cái chảy đến đoạn trên đây chừng ba cây số phóng thẳng vào chân núi Hòn Thơm, gặp đá cứng không phá được, tạt qua phá bờ tre Vĩnh Ngọc. Ai siêng đào trùn, tối đội mưa ra mấy chỗ đất lở câu cá ngạch nguồn về nhờ Sáu Liễu nấu cháo ăn.Có người hỏi, cá ngạch như cá trê phải không? Lão nói, cùng một giống cá không vảy, có râu, nhưng ngạch nguồn màu trắng và lớn lắm, có con to bằng cá thiều ở biển. Cá theo nước nguồn trôi xuống và thường tập trung vào nơi đất lở kiếm trùn, câu dễ lắm.Một lúc sau có tiếng la:-Coi kìa!Mọi người nhìn ra sông thấy một cây cổ thụ rất to, gốc hai ba người ôm,cành lá sum suê, bị nước lũ bứng trốc gốc. Cây to và cao quá, gặp khúc sông nước cạn, nên trôi xuôi không được, cái cây vừa lăn vừa nhào lộn trong dòng nước, trước khi chổng bộ rễ lên trời thì đưa tán lá lên cao. Cây cổ thụ trôi và lăn giống như

người làm trò nhào lộn trong rạp xiếc.Lão Ngạc la to:-Chết cha rồi!Không ai hiểu gì cả, lão nói:-Coi chừng cái cây tấp vô chân Hòn Trứng.Đúng như lão nói, đang trôi cây chạm Hòn Trứng. Hòn đá to bằng cái nhà chận cái cây lại. Cả bọn người trong quán đứng lên reo hò hoan hô. Có người nói: “Nay mai nước rút ra đốn về phơi khô chụm hết sảy!” Có người tỏ ra hiểu biết nói:-Bà con ơi, cây đó là cây ươi, mọc nơi rừng sâu, hạt của nó to như quả cau khô, màu nâu nhăn nheo, trên đầu có hai cái cánh. Khi rơi, gặp gió, thổi đi xa đến mấy chục cây số. Người ta lượm về ngâm nước sôi, nở ra đầy chén, trộn đường ăn ngon và mát lắm. Cây gỗ của nó chắc lắm, làm hòm, chôn dưới đất trăm năm không mối mọt chi cả, đào lên gỗ như mới đóng đinh không vô.Có người nói:-Xa ngó thế, tói gần to lắm, cái thân cây lôi về chẻ được mấy chục tấm ván, tha hồ đóng hòm.Mụ Soa, người già nhất làng, của chị Sáu Liễu, hơn chín chục, mắt mù, ăn cơm phải có người giúp. Mụ ngóng cặp mắt trắng như mắt heo luộc ra sông, mũi hít hít làn gió ẩm, nói:-Củi khô, cành gãy trôi nhiều không? Lấy xuồng bơi vớt về chụm, chặt cây tươi làm chi?Đúng như cặp mắt và cái mũi của bà già, cậy khô cành mục trôi đầy sông. Mấy thằng thợ chẻ đá, thợ soi, thợ câu, chạy ra khỏi quán, mượn xuồng của bọn đi soi, chèo ra vớt củi mục. Đây là công việc và còn là trò chơi của bọn trai gái giỏi việc chèo chống này. Trời vừa ngớt mưa, hai ba chiếc rồi hàng mấy chục chiếc lao ra lướt băng băng trên mặt con sông nước màu cà phê sữa. Chừng nửa giờ sau thuyền nào cũng đầy củi. Bọn nó chất củi thành đống to nơi sân nhà chị Sáu Liễu.Thằng Siêng đang ngồi nhậu với mấy lão già đứng dậy nói:-Vớt củi mục làm chi, nó ngâm nước cả tháng nay, phơi bao giờ cho khô. Có khô chụm cũng không đượm, đầy khói, thêm cay mắt cả nhà. Có giỏi thì chèo thuyền ra vớt cây gỗ về đóng bàn ghế tủ giường. Khỏi sợ kiểm lâm mà có gỗ quý. Hắn lấy một chiếc thuyền nan, chèo ra phóng theo một cây to. Hắn tính cây này cưa ra được cả mét khối. Phút chốc hắn đã theo kịp, cây to lắm không thể lôi lên thuyền, hắn dòng sợi dây qua thân cây, cột nó vào be thuyền chèo vào

trước cặp mắt thán phục của mọi người. Mới được một đoạn, con thuyền, và cả cái cây lọt vào dòng xoáy lớn. Cây gỗ xoay mình, cành lá của nó hất thằng Siêng rơi xuống sông, con thuyền cũng úp theo. Nhiều đứa trên bờ hoảng hốt chèo thuyền ra tiếp cứu. Thằng Siêng không sợ hãi gì cả, hắn không lội vô bờ, chỉ vài cái sải tay đã lội theo kịp cái cây. Hắn phốc lên cưỡi cây gỗ như người ta cưỡi ngựa. Hắn lật ngửa con thuyền, tát nước, dìu cây gỗ lớn vào bến đất cột cái cây và chiếc thuyền vào gốc tre.Mấy ngày qua mưa to lắm, dân đi soi không đi làm Thọ cũng không đi bắt chim. Liễu đi rồi anh buồn lắm. Thọ cũng là người hàng ngày đến quán Sáu Liễu, ngồi nhìn mưa, trông cho trời nắng đi tìm Liễu. Thọ đứng trên bờ nhìn thằng Siêng mà thầm thán phục bọn trai tráng vùng này. Chúng có sức khoẻ, can đảm, bơi lội không biết lạnh biết mệt, điều khiển con thuyền vớt gỗ, giống như cao bồi bắt ngựa hoang. Một lần nữa lão Ngạt chỉ tay ra sông kêu to:-Bà con coi kìa!Tất cả nhìn ra thấy chỗ Hòn Trứng cấy cối trên rừng trôi về tấp vào đó thành từng đống cao như núi. Càng lúc cái đám cây cối cỏ rác, bè rau muống của các làng trồng rau thôn Phương Sơn Phương Sài ở trên kia bị nước cuốn trôi về vướng vào cây cổ thụ. Cái chướng ngại vật này càng ngày càng lớn hơn lên, nó chận dòng nước lại.Hôm sau mưa tạnh hửng nắng nhưng nước đang lên nhanh lắm. Nước ngập gần tới bụi tre. Nước bạc tràn vào sân quán Sáu Liễu. Mới đó mấy cái thau nhôm đựng li chén phin cà phê đã nổi lềnh bềnh. Nước vào nhà, bọn đàn ông ngồi chồm hỗm trên ghế, có người mang cả giày dép lên ghế. Bọn này kể đủ thứ chuyện. Tuy hét mưa rồi nhưng lại lụt, chẳng làm lụng gì được. Bọn này quen ngồi quán nên cũng không muốn về nhà cùng vợ con chống lụt. Lão Ngạt nói cái lụt này bằng lụt năm thìn. Nắm đó nước lên rất cao, ngồi trên càu Hà Ra dưa chân xuống sông rửa được. Nên nhớ cầu này cao lắm, ngày thường khoảng cách dưới cầu chiếc ghe to, mui cao chạy qua lọt dễ dàng. Năm đó có con cọp tàu cau ngồi chồm hỗm trên khúc cây lớn trôi về. Cọp đói khát lạnh lẽo lâu ngày yếu gần chết, bị bọn thanh niên lấy cây sào hất xuống sông, cọp lội lũm chũm trong dòng nước bạc như con chó cái, tội nghiệp. Một người quăng chài tóm được, Đây là lần đầu tiên có người lấy chài bắt cọp. Nhiều người đi đường xúm lại kéo cọp lên cầu, đem vê xóm Cồn nhốt ở nhà Sáu Học, trong nhà có căn phòng xây kiên cố với nhiều song sắt. Hàng ngày ném lòng bò cho cọp ăn, mấy ngày sau cọp lại sức gầm thét hung dữ lắm. Không ai biết tính sao. Nuôi thì nuôi không nổi, lấy gì cho nó ăn. Hàng ngày nó ăn hết bộ lòng bò, nó ăn mấy

thước ruột bò mà thằng Thành mua về câu Chình. Còn giết cọp không ai muốn giết cả. Thả cọp về rừng thì không được. Cuối cùng người ta mới Hội Hồng đem súng tới bắn. Hội Hồng không chịu bắn, nói, vợ đang có mang. Năn nỉ quá và cũng ham lợi anh ta xách khẩu súng hai nòng ca-lip-xe tới kề sát lỗ tai. Cọp hung hãn lắm nhưng trong phút giây này lại đứng yên rầu rĩ. Hội Hồng nheo một con mắt lại, trước khi bóp cò còn nói với cọp: “Cũng tại cái số cả, tao không muốn sát sinh, còn mày không ở lên rừng làm chúa sơn lâm, xuống thành phố làm chi?” Lúc đó vợ Hội Hồng có thai thật, nghe chồng bắn cọp chị ta giận lắm, lấy cớ gần sinh không cho chồng vào phòng ngủ nữa. Vài tuần sau chị sinh đứa con gái, mới lọt lòng đã thấy xinh đẹp, chỉ tội mắt to mắt nhỏ. Người ta đồn tại cha nó nheo mắt lại bắn cọp. Mấy người thợ uốn tóc làm móng tay ở chợ Đầm nói: “Lo chi xấu, bây giờ người ta cắt mắt, mắt một mí, mắt híp, mắt nhỏ, mắt lé làm thành mắt to, mắt đẹp dễ òm!” Lần đó Hội Hồng lấy xương và da. Thịt để đó, ai muốn lấy tới lấy.Người ta nói thịt cọp màu đỏ, đỏ như máu, cho con nít ăn trừ bệnh cam tích.Nước lụt lên quá nhanh. Có người nói, không khéo khuya nay ngập mái nhà. Mấy ông lão than, nước lên nhanhh là tại ngày rằm, thuỷ triều lên cao, nước sông Cái không thoát ra được. Người khác nói, không phải, nước lên nhanh là tại Hòn Trứng đứng giữa sông chận cây cối lại.Thằng Tiểu Thạch đi chân không, ra sân lội bì bõm xem nước lụt, hắn thấy nước tràn bờ trắng đồng, không còn biết biên giới của con sông đâu nữa. Bao nhiêu cây cối cứ tấp vào chân Hòn Trứng. Hắn cũng vừa nghe mấy người đi đường chỉ trỏ Hòn Trứng và lên án nó, Chính nó là nguyên nhân làm cho nước ngập ba làng. Tiểu Thạch lần mò tới gốc dừa tháo dây neo đến gần hòn đá được, chung quanh chân đá, cây cối rất nhiều. Hắn cột thuyền, leo qua những cành cây, mon men đến gần chân đá.Lâu nay hắn giữ bí mật về trò chơi đêm đêm dẫn hòn đá xuống phía hạ lưu rồi dẫn trở lại chỗ cũ. Bây giờ hắn sẽ dẫn đá đi để con sông Cái có thể nghiêng mình trút nước ra ngoài biển Đông, tránh cho dân làng cái lụt ghê gớm. Hắn đến chân đá, giọng vỗ về thân mật: “Đi chơi với tao, đi một đoạn xuống dưới kia rồi tao dẫn trở lại chỗcũ”. Vẫn như mọi lần, đá chẳng trả lời. Hắn mắng: “Đồ câm!” Hắn đưa ngón tay trỏ bàn tay phải ra đẩy. Đá đứng yên, hắn thấy lạ, tại sao đá chẳng nghe lời. Hắn dùng một ngón tay cố đẩy. Ngón tay cong lại, móng tay gãy, đầu móng tay dập. Hắn van vỉ: “Đi đi chớ còn chi nữa?” Đá đứng yên, hắn van xin : “Thôi, ngoan nào, đi đi, đừng cản trở giòng sông nữa”. Hắn cố nén đau đẩy hòn đá to bằng cái nhà. Ngón tay gãy, xương cổ tay gãy hai khúc,xương

tay ngoài gãy, xương tay trong gãy. Hắn ôm cánh tay gãy lủng lẳng đau đớn nhưng vẫn cố đứng vững trên đôi chân khẳng kheo. Thế tích của con người dùng một ngón tay đẩy đá đi chơi chỉ là huyền thoại trong đêm, giấc mơ của con người chưa ngủ, cái bóng ma ban ngày. Hắn thất vọng ngã vào lòng thuyền nan đầy phân người. đây là cái bổ nhào rất cao từ ngàn trượng mộng mơ kiêu hãnh rơi tõm vào hiện thực thê thảm nghèo nàn. Và đây cũng là lần đầu tiên con đá toát mồ hôi ngay giữa ngày mưa lụt lội lạnh lẽo. Lạnh đến nỗi mạnh như chị Sáu Liễu còn phải khoác áo len, ngồi trong bếp lửa. Trưởng nam đá rơi nước mắt.Dân chúng mấy làng kéo nhau đến đình Ngọc Hội bàn việc phá đá, lấy chỗ cho nước chảy. Thầy Sáu Đậu có sách Thọ Mai nói, không phá, nay mai nước dâng lên chỉ còn nước leo lên ngọn dừa lão mà ngủ. Thằng Siêng, cái thằng chinh phục cây gỗ lớn trên sông hỏi: “Ngủ như khỉ hả thầy?” Thầy Sáu Đậu:-Ừ giống như khỉ.Mỗi đêm đều có ý kiến phá đá. Đoài nói:-Huy động trai tráng ra chẻ, nửa ngày chẻ nó ra làm tư là được rồi.Đứa khác nói:-Nó ở dưới nước làm sao mà chẻ?Có ý kiến, cột trâu kéo, người khác lại nói, trăm con chưa ăn thua chi. Có người nói đến trại đóng tàu Song Thuỷ thuê xe ben, xe reo, xe bò ma dùng dây xích cột lại mà kéo may ra. Ý kiến này cũng bị bác, nói, xe thì chạy trên đường, từ đường cái đến chỗ đá xa cả cây số, dây đâu mà cột. Lại nữa, hòn đá tròn vo như quả trứng cột vào đâu?Có người nhắc đến anh Kháng. Cái anh trung uý công binh rất gỏi về đánh đặc công, dùng chất nổ, có lần nói anh Tào con dì Bảy Bưởi ôm tám kí chất nổ TNT phá chân cầu sắt là không được. Anh Kháng được mời tới. Người ta chèo ghe đưa anh ra khảo sát Hòn Trứng. Anh lấy dây dừa đo vòng quanh bụng đá. Lấy thước đo lại sợi dây rồi tính nhẩm. Tính nhẩm một lúc anh thấy lộn xộn không xong, nghĩ chuyện đại sự, không thể làm ẩu được, anh hỏi mượn máy tính, bấm một hồi, nói theo công thức và tính chất của vật cần phá này thì muốn phá Hòn Trứng và cho nổ ngay mép nước ít cũng 100kí TNT.Dân chúng ba làng hùn tiền lại cho người xuống xóm Cồn mua chất nổ. Việc mua bán chất nổ là quốc cấm phải làm một cách lén lút gay go. Mấy năm sau bao nhiêu người bị ở tù, bị phạt cũng vì việc này. Người có chất nổ nói, họ phải đi thu gom, giá tăng gấp mười lần mới chịu bán, còn dặn dò có ai hỏi đừng khai cho họ.Người mua đem mấy bao chất cốt mìn về đổ trước sân nhà Sáu Liễu. Ai đi

ngang qua cũng tránh xa. Có người không dám đi ngang qua con đường ấy. Chỉ có ông cụ Luận nói: “Tao già rồi, sợ chi!” Ông tới cầm một thỏi len coi. Sáu Liễu đi đâu về thấy đống thuốc nổ ở sân nhà nói:-Xà bông cục Liên Xô sao để ngoài mưa, tan hết còn chi?Người ta cười, nói:-Không phải cục xà bông, cốt mìn đó, tránh xa ra coi chừng nó nổ chết cả ba làng đó!Sáu Liễu hét:-Thứ chết người sao để trước sân nhà tôi, nó nổ bể hết mấy cái li của tôi mới mua làm sao?Sáu Liễu cúi xuống dòm, cầm một khúc lên xem, đưa lên mũi ngửi, cốt mìn sao giống xà bông cục thế này, giống xà bông Liên Xô, cứng như đá, ngày trước muốn mua cũng phải xếp hàng. Bây giờ có cho cũng không thèm, chỉ để tắm heo.Anh Kháng đưa một cục lên miệng nhe răng cắn. Sáu Liễu thét: “Bộ điên hả?” Anh Kháng cầm một bánh tới doạ. Sáu Liễu nhắm mắt lại hét: “Mô Phật!”, xong lại nói, chơi giỡn chi lạ rứa, đái hết trong quần đây nè! Bon con trai chuyển cốt mìn xuống ghe, trên đường đi chúng còn giễu cợt ném nhau. Chúng cùng với anh Kháng chèo ra Hòn Trứng. Anh lấy dây dừa quấn quanh bụng hòn đá như sợi dây nịt, giắt những khối chất nổ vào. Bây giờ Hòn Trứng giống ông bụng bự mang đai chất nổ quanh bụng. Kháng gắn ngòi nổ vào, kéo sợi dây điện vào bờ.Dân chúng ba làng được tin kéo nha ra bờ sông đứng xem. Trong số này có ông Nhựt cha của Tiểu Thạch, người từng cảm khái về việc đá sẽ chôn chân đứng ngàn đời nơi này, còn mình sẽ lên bãi tha ma Hàm Rồng nằm buổi chiều đếm những chuyến tàu đi qua. Giờ đây sự việc biến chuyển theo hướng ngược lại, nó sắp sửa tan xác. Lão vẫn còn sống nhăn để nhìn thằng con đầu to, yếu đuối không biết nghề nghiệp làm ăn, lão có chết nhắm mắt cũng không đành.Anh Kháng lên bờ, kéo cái bộ phân gây nổ, trông giống như cái bơm xe đạp, loại bơm lớn lắp trên giàn, có cái đế và chỗ cầm ấn xuống. Anh ta đặt nó nơi khô ráo ở bờ tre. Anh nhìn chung quanh tìm một người đủ tư cách đức độ trong ba làng này để ấn cái nút kết thúc cuộc đời của đá.Có người nói để tiên chỉ. Người khác không chịu, nói, tiên chỉ làng khác thì được còn lão Muôn tiên chỉ làng này chỉ được cái nuôi bộ râu cho dài, đi dụ mấy con mụ goá. Tài cán chi? Cũng có người nói: “Hay giao việc này cho ông cụ Luận, gần trăm tuổi, cứu nhân độ thế?” Người khác nói: “Ông cụ có già cả thật, có làm nghề thuốc cứu người song đâu có làm không công?” Mấy bà

không chịu, nói: “Cha này ba hoa quá, chớ tài cán đức độ chi?” Cuối cùng có người đề nghị: “Để thằng Tiểu Thạch, vị trưởng nam đá!” Nhiều người cho là có lý, đi tìm hắn. Tiểu Thạch ôm cánh tay đau đớn nói: “Thà chết tan xác cùng với đá chớ không bao giờ làm việc đó!” Ông cụ Luận khen: “Thằng con trai của đá ăn nói chí lí, sao lại bắt con giết cha”. Dân chúng phân vân không biết để ai làm công việc hệ trọng này?Thời ký đó Sao mới chinh phục núi Cô Tiên xong, còn trẻ, chưa được lão Bạn sắm cho cái chân nhựa. Hắn còn khập khiễng chân gỗ đi khắp nơi, nghe tin xử tử đá hắn tìm đến, chen vào cái bộ phân gây nổ xem cho rõ. Bến này đất sét, mưa xuống rất trợ, bị người ta chen lấn hắn trượt chân loạng choàng ngã trên cái cần ấn kíp nổ. Một tiếng nổ long tròi lở đất. Hòn Trứng vỡ tan, mọi người đồng reo hò. Có người lên tiếng hỏi:-Ai?Sao xanh mặt lồm cồm bò dậy, một lúc sau hắn mới biết mình là người thi hành án tử hình của đá. Hắn lê cái chân gỗ đi, miệng lẩm nhẩm: “Tôi đâu muốn, tôi đâu muốn…”Thầy Sáu Đậu có sáchThọ Mai hỏi:-Mầy tuổi chi?Sao:-Tuổi dậu, con gà.Ông thầy à lên một tiếng, nói:-Năm Dâu, tháng Dậu, ngày Dậu, giờ Dậu, thằng chân gỗ tuổi Quý Dậu, mạng Kim, lưỡi tầm sét của ông thiên lôi, gà gáy đá tan. Lẽ trời định thế tranh không khỏi số. “Nhất ẩm, nhất trác giai do tiền định”, ăn uống còn có số huống chi hòn đá này…Hòn Trứng tan nát, mảnh của nó văng tứ tung. Có mảnh văng qua bên kia sông, rơi xuống làm thủng mái lầu chuông. Một tiếng chuông ngân lên. Mọi người ngừng reo hò. Tự hỏi: “Đá linh hiển thực, chuông ngân vang cầu siêu cho linh hồn đá…”Hòn Trứng không còn, khối cỏ cây khổng lồ thoát đi. Một giờ sau nước rút để lại trên mặt đấp lớp bùn non màu đất sét giống kem thoa mặt.Tiểu Thạch trốn lên núi. Hắn cố đi thực xa nhưng tiếng nổ vẫn còn tìm đến cái vành tai quăn queo như tai chuột của hắn chui vào cái đầu rỗng đem theo tiếng reo hò của sự bất lực, của sự thất bại. Niềm kiêu hãnh cô đơn vỡ tan tành. Hắn quỳ xuống hướng về núi Sạn, núi cha, sông Cái, sông mẹ. Và hắn khóc, cố khóc một lần thực dữ dội, khóc làm sao cho sau này có muốn khóc nữa cũng chẳng

còn nước mắt để khóc.

*

Mấy ngày sau cánh tay hắn đau đớn nhức nhối vô cùng. Không làm sao ngủ được, hắn phải thức suốt đêm. Những khúc xương vỡ đã đau lại thêm nỗi đau về huyền thoại chứa chất trong cái đầu to đầy mộng mơ cũng tan tành. Giờ đây theo hắn, chỉ còn một việc nhỏ này nữa mà không thực hiện được thì nói gì công nghiệp khám phá vũ trụ, khám phá con người. Nghĩ thế nên hắn cương quyết dù có đau đớn cách mấy cũng không uống thuốc. Hắn không nói cho ai biết về việc cánh tay gãy và vì sao nó lại gãy như thế này. Hắn chẳng ăn chống chọi cơn đau, nhắm mắt lại chú ý lắng nghe, phân tích thử cảm giác đau đớn là thế nào. Hắn cấm mình rên rỉ, quên nó đi, không nghĩ đến cánh tay đau, coi cánh tay này là của người khác, nó chẳng còn thuộc về mình nữa.Hắn đã thành công trong việc dùng ý chí chế ngự cơn đau. Nhưng khi ngủ, ý chí cũng ngủ theo. Cơn đau vùng dậy tạo ra những giấc mơ. Đầu tiên hắn mơ thấy mình cầm chèo bơi ra Hòn Trứng, neo xuồng lại buông câu. Hắn nhìn vào lon đựng phân người thấy tất cả đã hoá vàng, vàng mười sáng trưng. Hắn cho tay vào lấy ra, lập tức mấy ngón tay cũng hoá vàng, giống như phết sơn kim nhũ. Hắn nghĩ một lớp vàng mỏng như thế ăn thua gì. Hắn mới nghĩ tới đó thì chất vàng ăn sâu vào thịt xương. Cả cánh tay là khối vàng mười sáng ngời và rất nặng. Hắn sung sướng hoá điên chạy trần truồng ngoài đường.Sau 75 là thời kì của vàng. Vàng lên ngôi, vàng là vị hoàng đế đầy quyền năng, nó đẩy mọi thứ giá trị xuống tận cùng đất đen. Lương tâm, danh dự, trách nhiệm , luân thường đạo lý bị đảo lộn tất cả. Đi đâu cũng nghe bàn tán về khúc ca vàng. Có vàng là có tất cả, vì vàng người ta làm tất cả, kể cả việc giết người chỉ vì mẩu vàng nhỏ bằng hạt thóc. Nghĩ đến đó hắn giật mình lo âu. Mình có cả một cánh tay vàng, làm sao giữ được đây. Con voi bị giết cũng chỉ vì cặp ngà quý.Hắn tự trách mình, lo nhảm, có vàng hãy sung sướng cái đã. Hắn ước lượng cánh tay vàng này không dưới mười kí lô vàng. Mỗi ký vàng ba mươi bảy lượng, vị chi ba trăm bảy chục lượng vàng. Thiên hạ đồn thằng Bái lấy con Thu, tiệc tùng đãi đằng đi họ, tất cả tốn có hai chỉ. Cưới vợ kiểu đó hắn lấy ngàn con

cũng được. Có thua gì vua chúa tam cung lục viện.Hắn tự hỏi: Ta sinh ra đã mang sẵn trong người mầm mống của sự đổ vỡ. Hòn Trứng đứng trên núi cả vạn năm không sao, lại chờ lúc ta chào đời lại lao xuống sông cái trong một cuộc tự tử lâu dài, để sau này người ta phải dùng mấy cái thỏi mà chị Sáu Liễu gọi là xà bông Liên Xô đập nát đi. Nghe lời lão Thoại lên đỉnh Mẹ Bồng Con làm chi cho vỡ mất thiên đàng mặt trời rụng. Rồi chống xuồng xô đá để thêm ảo vọng về khả năng con người. Ngẫm lại người như ta chỉ đi từ thất bại đến thất vọng. Ta có công trạng gì để trời đất lấy vàng ra mà tưởng thưởng? Hắn nghĩ mãi không ra điều đó.Thời kì này xe máy Nhật nhập vào nhiều lắm, đủ kiểu đủ giá. Chiếc xe honda là niềm ao ước của mọi thanh niên. Trước đây Tiểu Thạch chẳng bao giờ mơ tưởng đến chiếc xe cup. Bây giờ có vàng, hắn sẽ mua chiếc xe đẹp nhất. Hắn thấy cảnh hắn lái chiếc xe honda đời mới chạy vòng vòng trên mấy con đường đất trong xã Vĩnh Ngọc, men bờ sông, qua quán Sáu Liễu nhìn vào thấy bọn thợ chẻ đá nghèo nàn ngồi uống rượu trắng pha nước dừa xiêm, nhìn ra thèm thuồng, băng qua hai cây cầu gỗ mà mỗi lần bánh xe lăn lên những thanh gỗ rung lên như nhạc rock, vòng về hướng cầu Xóm Bóng, rẽ vào khu ăn chơi Hải Đảo. Nơi đây có mấy đứa con gái má phấn môi son, ngồi trong bóng mát cây dừa chờ khách, cắn hột dưa, bắt chí và ngáp. Bọn này thấy hắn đến, ăn mặc sang trọng, đẹp trai và giàu có như một ông hoàng Ấn Độ. Mấy đứa con gái liền chạy ùa ra. Đứa kéo ghế, đứa lấy khăn, đứa đưa thực đơn. Tiểu Thạch thấy được như thế cũng là ông vua con rồi.Để mua chiếc xe và để có thêm vài món lặt vặt hắn tính nhiều lắm là mười lượng. Nhưng mười lượng nhiều hay ít, hắn tính cũng chỉ mất một ngón tay út là cùng. Nhưng cuộc sống còn cần nhiều thứ nữa. E có khi phải chặt rụng hết cả năm ngón tay để, làm cái nhà, mua khu vườn và thêm bao nhiêu chi tiêu khác, không khéo lại còn phải chặt thêm.Hắn bỗng giật mình. Hoá ra trời đất đâu chỉ có tưởng thưởng mà không đòi hy sinh? Chẳng lẽ rồi đây hắn phải chặt cả cánh tay? Hắn trở thành thằng cụt tay. Hình ảnh một thằng người mất cân đối, đầu to, mình mẩy loắt choắt, lùn, cụt tay xấu xí dị dạng biết bao nhiêu! Người như thế làm sao có bạn, có vợ được, và hàng ngày làm sao đưa bộ mặt và thân thể này cho mọi người xem. Hắn tính gặp trường hợp đó chỉ còn nước ban ngày chúi nhủi trong nhà, tối lại ôm cần câu xuống ghe ra giữa sông Cái ngồi câu và khóc cho Hòn Trứng đã tan tành. Nhưng hắn nghĩ lại thấy dù sao trời đất vẫn còn ưu ái đối với hắn. Ông Sao làm trai bạn, mãn mùa cá chia được đồng tiền chết đói lặn xuống gỡ rong nơi

chân vịt bị chém cụt chân, có được đền bồi chi đâu? Khi nghĩ tới cái thâm ý của ông trời hắn buồn và giận lắm.Bây giờ việc trước tiên là tìm cách che giấu cánh tay vàng trước cặp mắt thèm thuồng của bọn bất lương. Ai là bọn bất lương? Có lẽ mọi người, họ sẽ không bất lương đối với số lượng nhỏ, như kiểu nhà hàng xóm qua vườn mình, không bắt, đuổi về. Nhưng cả một cánh tay bằng vàng y, vàng ròng, còn tốt hơn là vàng ba con số chín của nhà nước đem bán cho dân thì lương tâm của mọi người không khéo bỏ đi chơi tất cả. Trong mơ hắn thấy mình mở tủ lấy cái áo sơ mi dài tay vải dày, lem luốc như màu mắm ruốc. Cái áo này trước đây hắn rât chán vì nóng, màu lại xấu, mặc vô trông hắn giống như ông già, tay áo lại dài, chèo thuyền hay ngồi câu đều vướng víu rất khó chịu. Nhưng nay thì hắn phải mặc. Hắn kéo tay áo xuống, cài nút lại. Còn bàn tay nữa? Hắn tự dặn, lúc nào đi ra đường phải cho tay vào túi quần, nếu không sẽ bị giết vì cánh tay vàng này.Giấc mơ kéo dài đến trưa, hắn thức dậy nhìn đồng hồ thấy đã mười giờ. Hắn biết mình vừa có một giấc ngủ mà người nhà quê vùng này gọi là “giấc mơ chó”, dành cho người thức khuya dậy sớm làm công việc, ngủ lại, ngủ bù thêm vài giờ nữa. Phụ nữ sợ mập không ai dám ngủ chó cả. Hắn thử nhấc cánh tay lên, cảm thấy không chỉ xương xóc gãy mà bao nhiêu gân cốt trong ấy hình như đứt cả rồi. Tới đây hắn biết cánh tay hoá vàng chỉ là sản phẩm của cơn mơ, ý chí chẳng kềm chế nối sự đau đớn. Đây chính là sự trả thù của tiềm thức, ban ngày lợi dụng tiềm thức để hiếp đáp nó, đến khi ngủ ý thức cũng ngủ theo, tiềm thức liền ngóc đầu dậy tạo ra giấc mơ cánh tay hoá vàng… Cánh tay gãy chỉ là một sư tổn thương, vậy phải tạo ra một giâc mơ thực tốt đẹp hơn ở chính nơi ấy để đền bồi, vì thế mới có giấc mơ vàng. Hắn lại tự hỏi tại sao cơn đau không biến thành giấc mơ khủng khiếp như thấy tay mình bị rắn cắn, bị tên, bị đạn, lại thấy hoá vàng. Hay chính vàng lại là vua của sự kinh khiếp?Đến bữa ăn vợ chồng lão Nhựt thấy thằng con trai bưng không nổi bát cơm ăn, Không biết vì sao, hỏi, nó chỉ nói ngã bờ sông, chạy thầy chạy thuốc nó không chịu, suốt ngày ở trong buồng, đắp chăn. Lão Nhựt lén đi mời ông cụ Luận. Ông cụ đã ngót ngét một trăm, được cái còn minh mẫn. Cụ nói, gãy tay thì đi tìm thầy mằn, sắp xếp xương gãy lại rồi bó thuốc. Hỏi, xóm này có ai biết nghề mằn không? Cụ nói thằng Sáu Đậu biết chút ít. Cụ kêu Sáu Đậu bằng “thằng” nhưng năm đó ông Sáu cũng đã bảy mươi. Năm nay thầy Sáu yếu hơn lúc trước nhiều, tính tình cũng đã bớt ba hoa. Ở tuổi này ông thầy không còn đủ sức ngồi tụng ê a hai ba cây nhang (thời gian ước tính hai ba giờ liền không nghỉ) kinh cầu an cầu siêu để cuối buổi mở cái tay nải ra cho gia chủ bỏ vào dĩa xôi, nửa con gà

mái luộc, với mấy đồng bạc gọi là công đức cho thầy. Tuổi già cũng làm cho thầy kém phần hăng say trong việc thuyết giảng cái lẽ huyền vi của trời đất. Thầy cũng vừa có đệ tử kế nghiệp. Đó là thằng Bạch, không hiểu tại sao thanh niên nam nữ xóm này lại thêm vào tên nó cái chữ “cốt” gọi chung là thằng Bạch Cốt. Thằng Bạch Cốt lấy chiếc xe đạp phượng hoàng chở sư phụ. Đây là chiếc xe đạp phượng hoàng duy nhất trong ba làng. Chiếc xe là niềm tự hào của nền công nghiệp nước bạn mà cũng là niềm tự hào của ai làm chủ nó vào cai giai đoạn đất nước ta còn gặp nhiều khó khăn. Đã có lần thằng Bạch Cốt, một thằng nhà quê chính hiệu, đi xe đạp chưa vững, trên con đường đất nhỏ đầy cát chạy quanh co trong làng,. Hắn trông thấy một chị bụng bầu gánh nước đi ngược, hắn sợ tông phải bụng bầu mang hoạ nên hất ông thầy vào bụi xương rồng. Lần đó thầy Sáu đi nhà thương, đây là lần đầu tiên thầy phải tới cái nơi mà thầy ghét nhất. Ông bác sĩ bảo thầy chổng mông gắp ra 81 cái gai xương rồng. Thầy bảo đó là 81 cái tai nạn mà thầy trò Đường Tăng gặp trên đường thỉnh kinh, con số này ứng với số cánh hoa sen nở trong ao Phật.Tới nhà lão Nhựt thầy ra vườn hái lá, lá gì chẳng biết mà thầy cũng không nói tên. Mặc dù già cả gần chết rồi nhưng những ông thầy thuốc vẫn còn giống nhau ở điểm giấu nghề. Thầy sai thằng Bạch Cốt hơ lá trên lửa than rồi ra vườn cắt bẹ chuối. Thầy trò chuẩn bị thuốc men rồi nhưng bệnh nhân còn ở trong buồng đóng kín lại, không chịu ra.Thầy đứng ngoài nói vọng vào:-Sinh, lão, bệnh, tử, là tứ khổ của kiếp nhân sinh, từ vua chúa đến thằng ăn mày đều phải chịu…Thầy nói xong câu mở đầu quen thuộc và quan trọng này, chưa biết nói tiếp câu gì để bệnh nhân mở cửa, thì bỗng đâu Tiểu Thạch xô cửa đi ra, cả nhà mừng rỡ lắm. Thầy Sáu nói:-Đó thấy chưa? Chỉ cần một câu “vị trưởng nam của đá” đã ngộ ra cái lẽ huyền vi của đạo…Thầy giả vờ tâng bốc hắn:-Con trai trưởng của đá thông tuệ hết chỗ nói. Thôi ngồi xuống đưa tay ra.Ông thầy lấy lá nhúng dầu dừa quấn quanh cánh tay gãy, giống mấy người đàn bà ngồi cuốn nem, xong úp hai miếng bẹ chuối, lấy dây lạt buộc lại.Thầy dặn:-Có đau đớn cách mấy cũng không được tháo lạt ra. Mười ngày sau thì khỏi. Chó liền da gà liền xương…Ông thầy giật mình, câu nói vừa rồi chỉ được hai ý là xương da, còn “chó với gà” đem ra ví với bệnh nhân, người ta giận chết! Thầy liền nói đùa theo kiểu

khác: “Mười ngày sau thì lành, khiêng đá, chèo thuyền, có đứa nào rủ vật tay cứ vật cho nó biết tay!”Đêm hôm đó Tiểu Thạch thấy cánh tay hoá chì, xám xịt và rất nặng. Hắn mừng lắm, nghĩ, xưa nay không ai giết người để lấy chì. Cũng không thể cắt chì ra để tậu nhà tậu xe, như thế cánh tay còn nguyên. Ra đường cũng chẳng cần cho tay vào túi quần. Tay chì còn hơn chân gỗ. Hắn thức dậy thấy cánh tay đau đớn, gắng lái dòng ý nghĩ trở về cái thuở lọt lòng mẹ. Dòng tư tưởng của hắn như con thuyền ngược nguồn, tới thời kì hắn mới oa oa chào đời, rụng rốn, biết lẫy, biết ngồi, đứng, đi và đi học, lớn lên trôi theo ảo tưởng, hi vọng thất vọng xen kẽ nhau trùng điệp.Vài ngày sau cánh tay đau nhức quá, không chịu nổi. Có người doạ: “Thời buổi này còn đi tin ba cái thằng thầy mằn, coi chừng năm ba ngày nữa mấy ngón tay của mày nó rụng như trái chuối mốc chín rục…” Hắn rất ghét bệnh viện nhưng cuối cùng cũng phải mò vào.Hắn chờ đợi rất lâu và làm đủ thứ thủ tục mới được gặp ông bác sĩ. Ông tháo lạt, mở bẹ chuối ra, gỡ mấy lá thuốc giống như người ta lột lá ăn nem chua. Ông nhìn cánh tay hắn. Ông lắc đầu ngao ngán, và ông bắt đầu chửi. Ôn chửi cả cái nền y học cổ truyền. Chửi cả số đông người u mê tin vào lối trị bệnh này. Ông lấy nước ấm xà phòng rửa sạch cánh tay cho hắn, vừa làm việc vừa lầm bầm chửi. Ông viết giấy giới thiệu cho hắn đi chụp X-quang, hắn đem phim về. Ông xem phim, hỏi:-Cánh tay này bị xe lô cán đường đè hay sao mà xương xóc gãy hết?Tiểu Thạch:-Thưa không phải tai nạn giao thông.-Thế tại sao gãy?-Tui xô hòn đá.-Xô làm chi?-Nó cản dòng nước.-Dòng nước nào?-Con sông Cái…Ông bác sĩ dường như bị câu chuyện lôi cuốn, ông hơi nghi ngờ tính chất bất thường của con người dị dạng đang ngồi trước mặt ông. Ông hỏi:-Hòn đá to hay nhỏ?Tiểu Thạch đáp không chút ngập ngừng:-Hòn Trứng, tròn như quả trứng, to bằng cái nhà!Bác sĩ:

-Mấy trăm người làm công việc nặng nề đó?Tiểu Thạch:-Thưa chỉ có mình tui!Bác sĩ trợn mắt nhìn hắn như nhìn một con quái vật. Ông để rơi tấm phim xuống bàn, thốt: “Đồ điên khùng!” Tiểu Thạch chẳng tỏ vẻ ngạc nhiên, nó nói: “Ở chỗ tui còn nhiều người điên khùng hơn tui nữa. Có thằng lên núi Sạn cất cái chòi ở luôn trên đó chẻ hết đá to đá nhỏ để tìm cho ra con bướm ngọc. Có thằng ra cầu sắt Vĩnh Ngọc câu con cá chình mà hắn cho là con thuồng luồng có từ thời tổ tiên người Việt mới tìm về phương Nam. Có đứa mang chân gỗ lên chinh phục núi Cô Tiên…” Ông bác sĩ không nghe hết câu chuyện, ông thò chân xuống bàn tìm kiếm, có tiếng kim loại va chạm lên trên nền nhà. Ông cúi xuống xách cái bô tráng men trắng, loại thường dùng trong bệnh viện. Ông tự nhủ, ngày hôm nay không biết là ngày gì, gặp toàn chuyện bực mình. Lúc sáng vừa bước chân ra đường đã gặp tên say rượu đâm sầm vào người. Bây giờ lại gặp cái thằng điên này. Ông cầm cái bô lên khạc nhổ một hồi. Làm như câu chuyện nó kể ra kinh khủng nhờm tởm lắm. Lão không nhìn tới bệnh nhân nữa, đứng lên đi nhanh ra khỏi phòng.Một lúc sau có cô gái đi vào. Cô gái có đẹp hay không hắn chưa kịp nhận ra, nhưng đó là một đoá hoa biết đi trên đôi giày da gót rất cao, mỗi bước cô quyến theo một làn hương đậm sắc. Cô đi nó đi theo, cô đứng, làn hương đứng lại, nó quanh quẩn trong phòng như lớp sương mỏng vờn quanh Tiểu Thạch. Cô cầm tấm phim đưa ra ánh sáng chỉ cho hắn coi những chỗ gãy. Hắn tưởng xương người ta giống xương trâu bò. Không ngờ nhìn vào tấm phim hắn chỉ thấy nhưng vệt trắng mờ vương vấn như khói thuốc hiện lên trên nền đen và trong. Cô y tá nói, ấy là xương người ta chụp bằng ánh sáng bí mật. Hắn thấy xương cốt mình rạn nứt giống như mặt ruộng trong mùa khô hạn. Hắn nghĩ niềm tin của mình vững chắc như kim cương bất hoại thế mà đụng chạm với đời còn bị vỡ vụn như cám huống hồ cái xương mỏng manh như xương gà này.Cô gái mặc áo trắng, mũ trắng, cô là một đoá hoa, hoa lài hay hoa dạ lý hương, một loài hoa đêm, toàn trắng, đẫm hương hấp dẫn côn trùng. Những người đàn ông, những thằng con trai mới lớn như hắn cũng là một loại sâu bọ, một con cào cào khẳng kheo tội nghiệp, nhảy một cái từ mộng mơ xuống hiện thực, cao ngàn trường, đau như trời giáng, bị gãy một cánh tay, cánh tay quý hoá đã từng móc phân người làm mồi câu cá dìa sông. Và cũng chính cánh tay bẩn thỉu làm nên phép lạ, dẫn hòn đá ngàn tấn du lịch trên sông.Nhìn thấy cô gái áo trắng này, hắn nghĩ mà thương cho bọn con gái ở ba làng

sông nước, suốt ngày khuân đá với chèo thuyền, da tay dày mo, cầm đến không còn hứng thú tỏ tình. Bọn con gái quê suốt ngày làm việc nắng nôi cực nhọc, mồ hôi quện với bụi bặm. Tối lại kéo nhau ra sông Cái tắm truồng, cũng chẳng bay được cái mùi khét nắng, bụi đất, bụi đá chẻ, thứ bụi màu xám xanh, bám rất dai trong tóc. Nửa đêm kéo nhau ra ruộng mả vôi tâm sự, đêm khuya thanh vắng, dưới nước trên trăng, cảnh vật thơ mộng cũng không dám ôm vào lòng mà hôn.Tiểu Thạch thấy con gái cả ba làng không có đứa nào trắng trẻo, sạch sẽ, đẹp đẽ như cô gái này. Cô gái mở hộp lấy cuộn băng, băng gì không biết thấy tẩm đầy bột trắng như bột gạo. Cô quấn từ nách hắn đến năm đầu ngòn tay, quấn xong tẩm nước. Vài phút sau cánh tay hoá đá. Cô rất kinh ngạc, bao nhiêu năm qua , làm ở bệnh viện cô chưa từng thấy cánh tay ai gãy nhiều như hắn. Thế mà bệnh nhân không một tiếng rên. Nét mặt thơ ngây, cặp mắt khờ khạo như đứa hài nhi mới sinh, hắn nghếch mũi lên như hít hít không khí chung quanh, giống như chó con chưa mở mắt đánh hơi tìm vú mẹ. Tiểu Thạch thấy cánh tay mình trắng phau như phấn, nghĩ, hoá vàng, hoá chì đều là chuyện giấc mơ, hoá đá mới là sự thật. Sự thật bao giờ cũng buồn hơn giấc mơ nhiều lắm…Cô gái lấy bút chì viết trên cánh tay đá hàng số. Vì cán tay còn ướt, viết không ra mực, chỉ có dấu hằn: 15//11 – 15/12 và viết tên mình. Hắn biết chữ nhưng không đọc được vì cô gái viết rất khó coi. Hắn không biết tên cô có phải là “Cao sơn” hay không? Cô nói: “ngày mười lăm tháng sau chụp hình lại, thấy lành, tháo băng, cho về”. Trên ngực cô có tấm thẻ bọc nhựa đề “Y tá Cao Sơn” . Hắn giật mình kêu thầm: “Cao Sơn mẹ đá ơi!” Ta mang danh nghĩa trưởng nam đá cũng chỉ là Tiểu Thạch, hòn cuội nhỏ, còn nàng là Cao Sơn, núi cao, đúng là mẫu thân của Tiểu Thạch này rồi.Hắn ngồi, cô đứng, ngực cô kề ngang mặt. Hắn nghe thoang thoảng mùi sữa mẹ. Dòng sữa ngọt ngào đến độ thiêng liêng, bao nhiêu nhọc nhằn cuộc đời hai mươi năm cháy nhanh như tim pháo, tro tàn thời gian trôi lả tả và phút chốc tan biến cả. Hắn thấy như mình chưa hề sống trên đời năm tháng nào. Kí ức hài nhi trong người hắn đã bị dòng thời gian ngược xuôi nhận chìm, mai táng trong thăm thẳm tiềm thức. Này đây chỉ trong phút chốc dòng sữa mẹ ngọt ngào đánh thức dậy tất cả. Khiến cho hắn, một thằng hai mươi tuổi hoàn nguyên thành cục thịt đỏ hỏn, có cái đầu rất to. Đầu hắn méo mó vì mẹ hắn sinh rặn nửa ngày không sổ ra được. Khi sổ ra dài như quả bí đao, mắt nhắm nghiền, cặp môi loe, nhóp nhép đòi bú. Cánh tay còn lại, và cả cánh tay bó bột quơ quào sờ soạng chung quanh. Cô gái không biết cô vừa khơi dậy hiện tượng huyền bí. Trước

mặt cô đây là đứa bé vừa mới chào đời. Cô thấy hai cánh tay đưa lên sờ soạng không không trước ngực áo, cô gạt bàn tay quờ quào ấy đi. Hắn khóc, lạ quá, con người to lớn đến thế lại có tiếng khóc oa oa giống hệt hài nhi trong phòng sản. Cao Sơn tưởng bệnh nhân này đau đớn hoá điên, cô dỗ: “Ráng chịu đau đi, tôi tiêm cho mũi thuốc giảm đau, đừng khóc như em bé, người ta cười…” Cô dừng lại, nghĩ ngợi, nói: “Mót phin nhé?” Hắn chẳng hiểu mót-phin là thứ gì, nhưng vì thấy đôi mắt đẹp nhìn hắn có vẻ khuyên hắn đồng ý, nên hắn gật đầu. Cô gái nghĩ, à hoá ra đây là một thằng nghiện, người nghiện có những cử chỉ bất thường. Cô dẫn hắn trở về phòng bệnh. Hắn biết đêm nay thế nào cũng mơ thấy cánh tay hoá đá. Nhưng không, đêm đó hắn thấy cơ thể mình trong ra như một khối xu xoa, thấy quả tim nở ra như đoá sen hồng. Hắn dụi mắt xem cho rõ quả tim con người ra làm sao? Tim bò tim heo hắn thấy rồi, đây là cơ hội đầu tiên hắn nhìn thấy một trái tim con người còn sống và đang làm việc, ấy là quả tim của hắn. Hắn chăm chú nhìn, vẫn không rõ. Hắn nghĩ tại cái “tâm” của mình không trong sáng nên nó mờ đi như cái bóng đèn treo trong nhà bếp ám khói và mạng nhện. Đến đây hắn chợt tìm ra nguyên nhân, hôm nọ Hòn Trứng không chịu vâng lời hắn cũng chỉ vì cái tâm của hắn không minh bạch trong sáng. Khi còn chứa chấp những điều tối tăm trong đầu thì làm sao thi thố được phép lạ?Một tháng nằm trong bệnh viện, thời gian chảy chậm như con nước buồn. Hắn lang thang khắp phòng ban xem đủ thứ bệnh tật, đau đớn khổ sở của kiếp nhân sinh. Hắn nghĩ phải chi Thái tử Tất Đạt Đa mà ở trong cái bệnh viện này ít ngày chắc ông đã tu và thành Phật từ lâu rồi. Sau cái lụt lớn vừa qua, nắng được mấy ngày, hôm nay lại mưa. Mưa tầm tã, bệnh viện đã buồn, bệnh viện ngày mưa càng buồn hơn, mọi người đều tương tư mặt trời.Một buổi chiều, hắn ngồi nhìn ra cổng thấy có một chiếc xe công an chạy vào bệnh viện. Đây là chiếc xe chở phạm nhân, đóng lưới sắt. Nhìn vào thấy nhiều cô gái áo đỏ áo xanh chen chúc như gà vịt trong lồng. Xe dừng lại, mấy người lính phóc xuống xe, cầm súng canh giữ. Người ta mở cửa, một bầy đàn bà con gái áo xanh áo đỏ, người mang giày cao gót, người mang dép, kẻ đi chân đất lội bì bõm trong nước mưa đất bùn trông tả tơi thảm hại như bầy vịt trong mưa. Họ lùa đám người này vào một căn phòng rồi khoá cửa lại. Vài ngày sau có tin đó là những cô gái ăn sương bị bắt đem đến bệnh viện thử máu xem có mắc bệnh AIDS không. Cô nào không bệnh được thả ra để đi nốt con đường trầm luân. Ai có bệnh bị loại ra khỏi cuộc chơi một đời người. Có tin đồn một phụ nữ dùng mảnh kính vỡ cắt đứt mạch máu tự tử và đã chết. Trong bệnh viện, ngưòi ta chẳng có chuyện gì làm, họ giết thì giờ bằng cách đem chuyện ấy ra bán tán. Có

người nói:-Vô lý, giữa thanh thiên bạch nhựt làm sao tự tử được? Người ta ngăn lại chứ?Người loan tin, một người biết chuyện, nói:-Cô gái khôn lắm. Cô ta dùng kính bể rạch một đường ngang qua động mạch chủ chân phải. Động mạch này nổi lên rất cạn ở háng. Dòng máu chạy dọc theo chân xuống nền nhà. Ống quần đen của cô rất rộng, che vũng máu đọng, người chung quanh không ai hay biết. Sau này người ngồi cạnh cô gái nói: “Thấy cô ta chăm chú đọc tờ giấy gì đó, thái độ bình tĩnh, tách biệt hẳn với người chung quanh, không tỏ ra âu sầu lo âu gì cả. Ai cũng tưởng cô là gái nhà lành, vợ ông nào đó bị bắt oan và chỉ trong chốc nữa có người đến bảo lãnh. Người ta sẽ trả tự do lại cho cô. Thế nhưng tay cô buông thõng, tờ giấy rơi ra, cô gái ngã về một bên. Cả phòng xôn xao hét lên. Người ta mang cô đi cấp cứu, truyền máu trả lại cho cô, nhưng đã chậm”… người kể chuyện dừng lại, có tiếng hỏi: “Rồi sao nữa?”-Rồi chết chứ sao. Chỉ có điều vô cùng oan trái.-Sao?-Cùng trong buổi chiều ấy người ta loan báo kết quả xét nghiệm máu. Máu cô gái là một dòng máu sạch không nhiễm bệnh tật gì cả!Một bà lão nằm bệnh viện ba tháng về bệnh dạ dày than: “Nam mô Quan Thế Âm Bồ Tát cứu khổ, cứu nạn chúng sinh…” Có người nghe chuyện bình luận: “Người dù minh mẫn sáng suốt mấy đi nữa cũng có giây phút tuyệt vọng, điên dại. Phải chi lúc ấy có người an ủi khuyên can”. Y tá Cao sơn là người trực phòng bệnh nói:-Không hẳn thế. Người ta đã quyết thì chịu. Trong bệnh viện này thiếu gì trường hợp cứu sống, họ lại tự tử lần khác, thế nào chết được mới thôi. Chị này đẹp lắm. Tôi là đàn bà còn mê cặp mắt của chị ta huống gì đàn ông. Một cặp mắt đen buồn, có cái nhìn êm như bông và sâu như vực thẳm. Cô ta không còn trẻ, e cũng bốn mươi, da trắng, cắt tóc ngắn, nhìn cô ta có vẻ như ở nhà tu công giáo hay Phật giáo mới ra. Một người như thế có nỗi sầu vạn cổ, đừng hòng can ngăn. Còn một điều huyền bí…Có người hỏi điều gì. Cao Sơn nói:-Tôi là người đầu tiên có mặt trong phòng. Tôi cầm tấm gương vỡ lên xem.-Gương nào?-Tấm gương đập vỡ ra lấy một mảnh cắt gân máu. Loại kính soi mặt tròn nhỏ, bằng miệng chén, phụ nữ thường có trong người để sửa sang mái tóc đánh lại tí phấn thoa lại tí son…

-Khi cô gái đập gương không ai thấy sao?-Không đập gương vỡ một cách công khai. Cô gái đặt gương nằm ngửa trên sàn nhà, kê chân ghế bằng sắt lên, ngồi mạnh xuống. Một tiếng tách nhỏ. Co ta kín đáo nhặt lên, chọn một mảnh bén nhất…Có người khen:-Sao trong giây phút ấy còn có người khéo léo tỉnh táo đến thế?Cao Sơn:-Tôi nhặt lên xem, thấy tấm gương bị rạn vỡ bắt nguồn từ một điểm chính giữa toả ra như giẻ quạt, như mạng nhện, chứng tỏ cách tôi nói là đúng. Tôi thấy…-Thấy gì?-Thấy một cái nhìn buồn bã, đen như than, êm như nhung, mềm như lụa và khuôn mặt vô cùng diễm lệ vỡ vụn ra.Một bệnh nhân, í hẳn là nhà thơ nói:-Bị nhát búa cuộc đời đập cho nát tan ra!Tiểu Thạch nhìn như muốn nuốt người “Mẹ đá’ của hắn, hắn nghĩ, cô y tá này có cặp mắt đẹp như thế còn nói đôi mắt người phụ nữ tự tử đẹp hơn đủ biết người dó xinh đẹp biết ngần nào. Nhưng trong cái đầu to và dài như quả bí đao lại xuất hiện điều thắc mắc, hắn hỏi:-Người khác nhìn vào gương có thấy không?Cao Sơn:-Mấy cô y tá ai nhìn vào cũng thấy.Tiểu Thạch:-Thế còn đàn ông?Cao Sơn:-Lúc đó trong phòng chỉ có mấy đứa con gái.Tiểu Thạch cười, hắn biết điều suy nghĩ của mình là đúng. Không ai biết nó cười gì. Hắn mong cho Cao Sơn hỏi, nhưng nàng chẳng để ý. Nàng bước ra, chắc qua phòng khác để kể lại câu chuyện này. Tiểu Thạch nhìn bộ ngực rất cao của cô gái. Hắn mường tượng đấy là núm vú của nàng tiên đá, mà truyền thuyết trong vùng quê hắn tin hàng năm vào đêm tiết Vũ Thuỷ phóng lên trời tia sữa… Tiểu Thạch thốt như tiếng rên vừa đủ cho nàng nghe: “Mẹ đá ơi!” Cao Sơn nghe được dừng lại ngơ ngác, thoáng chốc lưỡng lự chưa biết ai kêu, kêu chuyện gì. Nàng thấy hắn chồm người lên. Nàng chợt nhớ lại bệnh nhân ghiền ma tuý và có nhiều cử chỉ bất thường. Nàng quay đi, nghĩ, ừ, hay nhỉ. Trên đời có đủ thứ người. Kẻ dập xương này sau khi cắt bột, tay chân lành lặn phải chuyển hắn qua khoa cai nghiện ma tuý hay khoa tâm thần. Ngẫm nghĩ một lúc nàng thấy. Thôi

mặc kệ, điên kiểu này cũng chẳng hại ai. Cao Sơn vén tay xem đồng hồ, tự nhủ, ấy là việc người khác. Còn việc của mình chiều nay đến chỗ hẹn với anh Đồng, người yêu của nàng. Cao Sơn đi ra, hắn lẻn theo.Cô không đi qua phòng bệnh khác như hắn tưởng. Cô đi vội, không quay lại, không biết bệnh nhân cô định đưa đi chữa bệnh điên theo cô. Cô mở cửa căn phòng có đề chữ “phòng y tá”. Cô khép hờ cửa lại, hắn đứng ngoài nhìn vào. Lúc này bên ngoài trời đã nhá nhem tối, trong phòng đèn rất sáng, cô gái thản nhiên cởi áo blu. Hắn tưởng bên trong còn có quần áo khác, không ngờ chẳng có gì cả. Hắn cười thầm, như thế thằng cha Kha, người nằm viện mổ ruột thừa đoán đúng. Lão Thạch , tai nạn giao thông đoán sai. Mấy hôm trước hai bệnh nhân này, chẳng có việc gì làm nghĩ ra trò chơi cá cược với nhau về việc nữ y tá mặc blu, bên trong có mặc gì nữa không?Bên trong chẳng có chi cả. Phần dưới chỉ có cái xilíp nhỏ bằng nửa bàn tay, màu đen, cái màu khiến cho nhìn nó thấy còn nhỏ hơn sự thật nữa. Hắn tính, chỉ cần một cái mù soa cắt theo đường chéo có thể may được cái này. Ngược lại phần trên là cái nịt vú, màu hồng phấn ôm không trọn bộ ngực đồ sộ, có cái chóp cao kiêu hãnh như đỉnh E-vơ-ret trong dãy Hi-mã-lạp-sơn. Thế nhưng khi nàng vòng tay ra phía sau tấm lưng thon để tháo cái móc, cởi nó vắt lên dây, quay lại thì chao ôi! Bộ ngực từng gây ảo giác về dòng sữa mẹ hoá ra là đồ giả, độn cao xu xốp rất dày. Che đậy bên trong hai cái núm vú đen teo tóp như quả táo khô rủ xuống thảm hại, lòng thòng như vú chó cái nuôi con! Vừa lúc đó ông bác sĩ đi ngang qua. Đúng là người bác sĩ đã từng chửi hắn khi mới nhập viện. Ông ta nhớ lại bệnh nhân chuyên làm chuyện điên rồ này. Ông tần ngần đứng lại xem hắn toan tính gì? Có phải hắn tính xô đổ cả tòa nhà bệnh viện này không? Ông ghé mắt nhìn vào phòng y tá. Ông ồ lên một tiếng rồi bỏ đi, lòng hối hận, mình đã mắng oan, thằng này đâu có điên.Hắn trở về phòng mình. Nghe mấy người khác lớn tuổi nói chuyện. Một lão già nói với hắn:-Hồi nãy thây mày nhìn con y tá muốn nuốt sống nó. Đừng có tưởng bở. Mấy con làm việc ở bệnh viện dạn hết chỗ nói. Thằng nào chơi bời bị bể ống khói vô đây, chúng nó lấy cái dây dài giống như đồ thông nòng súng, dài ba tấc kẹp cục bông mà thông, đau đớn, la hét, thấy trời xanh đất đỏ. Chỉ một lần tởn tới già, về sau cứ thấy bóng dáng mấy con mặc áo trắng thì mất hồn!Hôm nay người ta kể chuyện một chị có bầu phóng xe honda lọt xuống sông. Đem tới bệnh viện, bác sĩ khám nói thai hư. Họ bơm mấy lít nước muối vào dạ con để trục cái thai ra. Ai dè nó chưa hư. Vừa lúc kéo thai ra người mẹ linh cảm

có chuyện bất thường. Chị nhìn thấy mọi người hoảng hốt. Dân bệnh viện mà hoảng sợ, chắc là ghê gớm lắm. Chị ta nhổm dậy xem, họ xúm vào đè xuống nhưng không kịp nữa rồi. Chị đã trông thấy cái bào thai một thằng con trai còn sống ngo ngoe trong cái bô chứa rác của bệnh viện. Chị này ngất. Người biết chuyện nói hai vợ chồng nhà nó hiếm muộn, lấy nhau bảy năm, đây là lần đầu tiên họ có con. Một bà già nghe chuyện rên lên: “Nam mô A di Đà Phật!”Nhìn con số ghi trên cánh tay và tờ lịch treo tưởng Tiểu Thạch biết hôm nay là ngày xuất viện. Tiểu Thạch vừa nhớ đến đó thì Cao Sơn cầm đồ nghề đi vào. Nàng dùng dây kéo khoẻ như cây kềm mỏ két luồn cắt lớp bột. Công việc khá lâu, bột trắng rơi đầy. Hắn mong cánh tay mình dài ra thêm vài thước nữa để cho người đẹp đứng mãi bên hắn. Mặt hắn kề sát bộ ngực cô gái. Vẫn bộ mực kiêu hãnh sung mãn, tràn ngập chất phồn thực đầy hứa hẹn dưới lớp áo blu trắng. Thế nhưng, hôm nay hắn không còn nghe mùi sữa mẹ đánh thức kí ức hài nhi. Phảng phất mơ hồ, phía sau mùi nước hoa sang trọng quý phái là một mùi lạ, không thể coi đó là hương thơm. Hắn vận dụng đầu óc liên tưởng tìm kiếm nhận diện. Một lúc sau hắn thấy mùi ấu là mùi cao su khét giống như trẻ con chơi đốt bánh xe khói bay mờ mịt trên đường.Lớp bột được bóc ra. Một cánh tay trắng nõn như con nhộng vừa thoát khỏi cái kén. Giống như có pháp thuật phù thuỷ một phần thân thể hoá ngọc thạch của chàng hoàng tử phút chốc được phép màu nàng tiên áo trắng rũ bỏ, hắn cảm thấy cả cơ thể như trút được gánh nặng, nhẹ nhàng, nhẹ đến nỗi có cảm tưởng quạt tay bay lên được. Hắn thấy mình bay là là trong phòng bệnh, nghiêng người tránh cánh quạt đang quay tít trên trần nhà. Hắn chớp cánh chao đảo một lúc rồi hạ dần xuống, bay chung quanh nàng tiên áo trắng. Một lúc sau hắn không chơi trò bay nữa, nói, thôi về.Hắn đi bộ về nhà. Vợ chồng Nhựt mừng lắm. Nhưng rồi không vui lâu được nữa. Cánh tay thằng con mình khẳng kheo ốm nhom da dẻ như đứa mới sinh. Vợ chồng ôm nhau khóc, nghĩ, có chết cũng không nhắm mắt được. Cánh tay như thế làm nghề ngỗng chi mà sống. Vợ chồng cùng nghĩ, chắc tại dòng họ mình đào ông thần súng lên, nên đắc tội với vị Bảo quốc trấn biên đại thần công. Chồng bàn với vợ sửa lễ qua chùa Hang đổi quả chuông đó, đem về thuê thợ đúc lại khẩu súng thần công, đem xuống sông Cái chôn lại dưới cát, may ra mới không đắc tội với thần súng. Nhưng muốn làm thế phải có tiền. Tiền đâu? Nhựt nghĩ chỉ còn cách mua vé số kiến thiết, trúng cặp mười thì may ra… Từ đó hắn đêm đêm ra sông câu cá dìa, phần ăn, phần bán lấy tiền mua vé số.

*

Thành ra giữa cầu sắt buông câu, thả khúc lòng bò hôi hám có cái móc sắt rất nặng rơi tỏm xuống sông. Tối nay nơi đây trống vắng buồn bã quá. Người cô đơn như hắn rất sợ yên lặng. Hắn đem theo cây đàn ghi ta cũng chỉ để cho có tiếng động. Không có tiếng động như đang có âm mưu chập chờn quanh đây. Trong cái lô cốt đầu cầu đưa ra tiếng dơi rít như chuột. Có con quái vật nào đó kêu như tiếng người thở dài não nuột. Dưới kia mặt nước đen ngòm lạnh lẽo sâu thẳm có cặp mắt quỉ quyệt ti hí, đỏ như hai cục than lửa, nhe hàm răng nhọn ra chờ mồi trong làn nước tối.Thành cột đầu dây câu vào thành cầu. Dây câu làm bằng thép không rỉ, nhiều sợi lại lại với nhau, tuy chỉ nhỏ bằng sợi dây cột giày nhưng có thể lôi được sức nặng nhiều tấn. Thành vừa buộc dây vừa lẩm nhẩm: “Nếu mày khoẻ và có hàm răng bén có thể cắt đứt sợi dây này thì tao tha. Còn nếu mày khoẻ hơn nữa mà sợi dây không đứt thì kéo cái cầu này xuống sông. Tao sẽ tôn mày làm Hà Bá sông Cái. Dân ba làng quanh đây hàng năm cúng trâu, bò, gà, gái đẹp, và để cho mày sống thêm ngàn năm nữa.Thành tự hỏi, không biết cả cây cầu nặng bao nhiêu mà mình bảo nó kéo? Đo và tính thì cũng được nhưng mệt óc lắm. Hắn cầm đàn lên. Tiếng đàn dìu dặt, lướt trên dưới chân cầu. Một lúc sau hắn cất đàn, ngồi tựa thành cầu, ngắm trăng. Hắn nghĩ ngợi miên man, một lúc sau quay lại đề tài trọng lượng cây cầu. Hắn đếm những thành sắt cầu, ước lượng chiều dài, nhân lên, ra con số về thể tích. Hắn tính nếu thứ sắt làm cây cầu Vĩnh Ngọc là của xí nghiệp Krupt, một hãng cơ khí của người Đức, sản xuất các công cụ cơ khí nặng và vũ khí nổi tiếng lâu năm trên thế giới. Tỉ trọng sắt này là 7 thì toàn bộ cây cầu có dtrọng lượng 2700 tấn. Con chình dưới sông kia, mày liệu sức có kéo nổi không?Thành không biết số sắt thép khổng lồ này từ xa hơn một nửa vòng quả dất đem tới đây bằng cách gì để cho hắn tựa lưng ngồi ngắm trăng và mơ mộng. Chắc là chở bằng tàu thuỷ từ Châu Âu qua cặp cảng Cap Saint Jacque, đến Sài Gòn, lên bộ, chở đến đâu làm đường làm cầu đến đó. Ga Nha Trang có một thời được gọi là nhà ga cuối cùng, trước ga có khách sạn xây theo kiểu kiến trúc cổ gọi là khách sạn cuối đường (Hôtel Terminale) Thành ngồi đếm số bulon trên thanh sắt rồi tính, kết quả là 18700 cái. Hắn không hiểu vào thời kì ấy người ta dùng phương pháp gì để tán ri-vê đều và đẹp đến thế. Đầu con tán rất tròn, giống

nhau như đúc. Hắn biết muốn làm như thế phải nung được khi chúng còn gắn trên cầu. Hắn cố nghĩ nhưng chưa ra.Đến nay hắn cũng chưa nghĩ ra cách làm cho Lai có bầu. Thuốc bắc, thuốc tây, thuốc nam, đều chẳng công hiệu. Còn theo cách thức lão Tốn bày thì con Lai nhất định không chịu. Đến nay hắn mới tin vào cách giải thích: “Vợ chồng cùng máu huyết lấy nhau không con, mà cố sinh cũng là quái thai”. Thành tự hỏi: Thiên nhiên bày ra chuyện đó đê làm gì? Có lợi cho công cuộc sinh tồn hay không?Đến đây những thanh sắt và những con bu-lon rời khỏi đầu óc hắn, câu hỏi về sinh học lại chen vào. Tại sao sự trùng huyết không tốt cho công cuộc sinh tồn? Có phải thiên nhiên e ngại khi hai giao tử, trứng và tinh trùng đều mang di thể tốt thì kết quả đứa bé sinh ra quá tốt. Nó là thần đồng khi còn bé, lớn lên thành siêu nhân, nó có một vóc dáng đẹp tuyệt vời và một sức khoẻ dẻo dai, không bệnh tật, khả năng cơ thể, chạy nhảy bơi lội vô địch mạnh mẽ không ai bằng và thông minh vô song, thi đâu đổ đấy. Cuộc đời này được dựng lên bởi những con người bình thường. Tạo hoá không cần đến siêu nhân. Còn nếu cả hai đều xấu thì đây sẽ là một cơ thể bất toại về thể xác, người ngợm, mặt mày xấu như ma, tâm tính ác như quỷ và đầu óc đần độn. Tạo hoá cũng không cần thứ nửa người nửa thú ấy.Nghĩ như thế Thành thấy không còn oán than số phận nữa. Sự kết hợp giữa hắn với con Lai hoàn toàn sai lầm về sinh học, còn trách cứ gì ai.Thành mất cả hi vọng, hắn thấy vợ chồng gần gũi chăn gối với nhau là để có con, miết không con mà cứ ăn nằm chỉ với mục đích khoái lạc có khác chi cầm thú. Nếu cố có con đi nữa biết đâu đứa con sinh ra chỉ có cái bớt trắng chính giữa trán với cái đuôi heo ngoe nguẩy phía sau. Từ khi nghĩ thế hắn không nằm chung giường với Lai nữa. Hắn sợ sinh ra con heo. Ban đêm Lai ở trong nhà, hắn ra ngoài hiên. Không nói nhưng cả hai đều biết trong đêm ai muốn làm gì, đi đâu cũng được.Thời gian gần đây, chiều nào cơm nước xong, Thành ra hiên xỉa răng, nhìn đoàn tàu Thống Nhất chạy qua. Nhìn những hành khách ngồi trong toa, những người đứng ở bậc lên xuống, những bộ mặt lạ phía sau lưới sắt, một vài cánh tay lạ đưa lên vẫy chào hắn. Thành ngượng ngùng đưa tay lên, nghĩ người ta chào mình, lẽ nào mình không chào lại. Hắn quơ quơ cánh tay giống như người cầm khăn lau bảng. Hắn đi vào nhà. Ngôi nhà tối tăm đầy tiếng mũi vo ve, không có tiếng ồn, nhất là tiếng trẻ con, tiếng oo oe ngọt ngào của đứa bé mới sinh, tiếng khóc của những đứa bé chưa biết đi, tiếng chạy nhảy la hét của

những đứa năm sáu tuổi, tiếng học bài của những đứa lớn hơn. Một sự yên lặng loãng như nước lã, vô duyên, vô hồn, nhạt nhẽo.Hắn không chịu nổi sự im lặng kiểu đó, hắn đến bên vách cầm cây đàn, xách túi đồ nghề, đi ra cầu sắt ngồi đến gần sáng mới trở về. Khi trở về cũng lặng lẽ như lúc ra đi. Hắn ra sân móc cái túi đồ nghề nơi cành ổi cao, có con chó đứng dưới nghếc mũi lên đánh hơi khúc lòng bò đã tái xanh hôi thối. Dạo này một tuần lễ hắn mới tới lò mổ mua đọan lòng bò khác. Hắn gặp lão Nộ, hỏi đôi ba câu chuyện. Hắn thấy lão già buồn rầu ít nói, có lần lão ngỏ ý đổi nghề. Hắn hỏi: “Chú có nghề gì khác không?” Lão lắc đầu, một lúc sau lão e thẹn rụt rè như con gái nói:”Vất dao rồi hoá thành Phật cần nghề nghiệp chi nữa?” Hắn nói: “Ông lão tin như thế sao?” Lão yên lặng. Từ đó về sau đến lò mổ hắn không gặp lão Nộ nữa. Hắn nghĩ, hay lão đã hoá Phật? Nếu biết giờ đây lão ở chùa nào hắn sẽ đi thăm, nhân thể nhờ lão dùng pháp quán tưởng, nhìn thâu tam thiên giới xem thử con chình dưới cầu sắt, tiền thân của nó có phải loài giao long sông Hồng không?Hắn rửa tay, đi vô nhà, đứng yên nhìn Lai ngủ. Gần đây Lai ngủ nhiều, mê mệt. Da mặt người đàn bà sưng lên, trong bóng và ửa vàng như con tằm chín. Mùa hè Lai thường ngủ trần. Hai núm vú trước kia màu đen, nhỏ khô và héo hon, nay có vẻ tươi nhuận hơn, thấy mềm mềm ửng màu hồng. Hình như nó thay đổi để chuẩn bị cho công cuộc sinh nở quan trọng sau này. Bụng Lai đầy lên, mông nở ra, toàn thân trở thành nặng nề, đi đứng không còn nhanh nhẹn như trước nữa. Thành cũng muốn nằm xuống nhưng cảm thấy ái ngại, hắn trở ra hiên, leo lên tấm ván mát lạnh và đẫm sương đên, nhắm mắt lại và ngủ được ngay.Trong giấc ngủ hắn thấy con chình có cặp mắt đỏ như hai cục than lửa, nhe hàm răng lởm chởm uốn lượn trong vùng nước tối, để lại phía sau một làn ánh sáng lân tinh màu xanh hoa lí. Chuyến tàu buổi sáng ầm ầm qua cầu sắt. Mặt trời lên quá ngọn dừa, Thành thức dậy bắt đầu một ngày dài mà hắn biết sẽ chẳng có gì khác thường, cứ trôi theo cái dòng triền miên trầm lặng, buồn bã như con nước sông này.

*

Đêm sau con chó nhà Sáu Lốp tên là con Lài sủa suốt đêm. Con chó cái này đã già, răng rụng, không còn gặm được xương, mắt mờ, không thấy đường, chạy va

vào hàng rào dây thép gai. Thế như mỗi năm hai đợt nó vẫn dính với những con chó đực tơ kêu nó bằng bà nội bà ngoại. Con Lài có bộ lông giống với chó nhà Ba Tôn, toàn đen có hai đốm vàng trên mắt, bọn đi mua chó thường doạ nó là “chó bốn mắt” dòm nhà với sủa ma. Sáu Lốp thương không nỡ bán, nói, nó có già có chết thì chôn, không bán cho nẫu ăn thịt, tội nghiệp. Sáu Lốp còn cần đến nó, bởi mỗi năm nó đẻ cho Sáu Lốp hai đợt con để lão ta nấu cao hầm ăn chữa bệnh ho lao ho tổn. Lão nghe người ta bày chó con mới lọt lòng mẹ rất bổ dưỡng, chữa được bệnh lao, giúp cho người đàn ông cường dương, bổ thận. Đêm nào chó đẻ lão cũng thức canh. Con Lài rặn được con nào lão bắt bỏ vô chậu đầy nước. Mấy con chó bơi lội trong chậu nước như cá lóc, lão sợ con mẹ tới cứu con nên lấy cái rổ tre đặt lên chậu, dằn cục gạch dìm sáu con chó con xuống nước suốt đêm. Sáng hôm sau mở rổ ra thấy sáu con chó vẫn còn sống ngo ngoe trong chậu nước. Lão không hiểu tại sao những con chó con mới đẻ bị dìm nước cả đêm không chết. Vợ Sáu Lốp là chị Hồng Thắm, thấy cảnh tượng đó than: “Trời ơi gớm quá, trấn nước cả đêm không chết, ai bày ông thuốc men kiểu chi ác quá!” Sau này có người nói, chó sinh ra nó chưa cần thở, ở trong bụng mẹ chúng nó cũng sống trong nước thởi qua cái nhau.Tối nay con chó Lài sủa dữ quá, Sáu Lốp cố ngủ nhưng không được, ngồi dậy ra sân đái, kêu suỵt suỵt mấy lần doạ nhưng nó vẫn không sợ. Sáu Lốp lượm hòn gạch ném, con chó chạy vô bếp trốn. Nhưng chỉ một lúc sau lại ra hiên hướng mõm ra cầu sắt sủa. Nó sủa dai quá, khan cả họng, một lúc sau sủa thưa dần, chỉ còn tru, giọng khàn khàn, nghe rất thê thảm. Vợ Sáu Lốp nằm trong nhà gọi chồng:-Kệ cha nó, chó sủa ma, vô nhà ngủ đi mà.Sáu Lốp hơn năm mươi, to ngang, dáng thô kệch như con heo nọc Xia. Lão làm nghề đắp lốp xe nên có tên này. Sau giải phóng bánh xe ô tô hiếm lắm, những xe đi mòn phải đắp lên lớp cao su khác để dùng lại. Thời kì này nghề đắp lốp xe kiếm ra tiền khá lắm. Nghề này cực nhọc, phải đi tìm mua những chiếc lốp cũ còn sợi dây triên, chỉ mòn cao su, đem về dùng dao bén gọt bỏ bớt lớp cao su cũ, đến khi nó khá tròn đều, đắp lớp cao su mới lên, đặt vào khuôn và ép trong lửa.Sáu Lốp ném chó xong vào nhà leo lên giường, lão ta thấy chẳng buồn ngủ nữa. Lão ôm vợ, rên rù rù trong cổ họng như con mèo trong ngày đông giá.Vợ Sáu Lốp bốn mươi lăm, đã hết sinh nở, nghe nói chị này khi còn trẻ đẹp lắm, có thời gian đi Cam Ranh mở quán bar kêu mấy đứa con gái nhà quê về tập son phấn bán hàng cho lính Mỹ. Tên chị ta là gì, không ai biết, thời kì chị mở quán

Hồng Thắm người ta gọi chị là chị Hồng Thắm. Nay đã hơn bốn mươi, Hồng Thắm vẫn còn chưng diện, ngày hai ba lớp áo quần. Chị nói: “Lúc còn trẻ chưng diện làm chi, sẵn đẹp rồi, nay có tuổi, còn được ngày nào phải vớt vát ngày ấy. Nếu không thằng chồng chê chạy theo mấy con trẻ”. Hồng Thắm bắt chước mấy đứa con gái chưng diện son phấn tóc tai theo mốt. Mấy năm gần đây chị ta phát phì, cổ có ngấn, lấy hai ngón tay kéo da bụng lên thấy lớp mỡ dày cả tấc. Không như Hồng Thắm lo. Sáu Lốp không thích mấy đứa con gái trẻ, lão ta chê bọn này ốm o, đứa nào cũng giống như con mắm. Lão chỉ thích con mụ to sầm, tướng tá dữ dằn một chút. Lão nói mình đâu phải nhà thơ mà đi mê cái kiểu liễu yếu đào tơ với bờ vai gầy. Sáu Lốp mê vợ lắm, còn cưng hơn hồi chị ta mới từ Cam Ranh trở về lấy anh Sáu. Hồi đó chị mới ngoài hai mươi ốm nhom như con cá hố phơi khô, áo quần may màu gì, kiểu gì mặc vô cũng thấy ốm. Bây giờ Hồng Thắm thấy mình đã có tuổi còn được chồng thương, càng chăm sóc nhan sắc hơn nữa. Chị nghĩ về già được chồng yêu mới khó, chắc là nhờ đức cha, “con gái đức cha mà”. Chị thấy đúng lắm, cha chị ngày xưa hiền như cục bột, cả đời không thấy làm nghề nghiệp gì cả, mọi việc trong nhà đều do mẹ chị làm lụng đầu tắt mặt tối nuôi con. Ông suốt ngày mặc bộ pi-ja-ma màu cháo lòng, đi ra đi vào, lo cái bàn thờ gia tiên và bàn thờ Phật, rằm mùng một tụng kinh Địa Tạng cả đêm. Hồng Thắm nghĩ có lẽ nhờ cái đức độ của ông cha mà đến giờ này gần năm mươi tuổi rồi đêm nào cũng được chồng ôm ấp, rên rù rù trong cổ. Hồng Thắm nghĩ chắc cũng còn nhờ mấy con chó nấu cao. Hồng Thắm không theo chồng trong việc đắp lốp, chị có nghề riêng nhàn nhã, kiếm cũng khá tiền, thu mua vi cá nhám bán lại cho mấy người buôn sỉ đi Sài gòn. Hồng Thắm nghe tiếng rên quen thuộc của chồng, biết lão ta muốn gì. Chị đẩy lão ra, đẩy nhè nhẹ, nói:-Thôi mà gần sáng rồi , cho người ta chợp mắt một lúc, còn dậy đi cho kịp chuyến xe tám giờ.Hồng Thắm nói thế nhưng cũng chẳng ngủ lại được nữa, nằm nhìn trần, nghĩ ngợi miên man, một lúc sau, thấy hơi sờ sợ. Bọn con gái thời này ác lắm, thấy đàn ông tìm đủ mọi cách moi tiền, bất kể già trẻ lớn bé. Chị thấy có người bắt bồ với người ngang tuổi ông nội nó mà vẫn anh em ngọt xớt. Hồng Thắm sợ chồng cũng sa vào con nào thì khổ. Chị nghĩ, chồng nó đòi, không cho cũng phải có lý do, nói yếu, nói mệt, nó chê mình già yếu không ham và không kham việc đó, nó bỏ đi tìm mụ khác thì nguy, với lại phải ăn nói cho ngọt ngào, ngọt mật chết ruồi mà. Làm khó nó đi bia ôm, cần gì mình?Trăng rất sáng, chó vẫn sủa, nó sủa dai quá mỏi cả miệng, không còn hơi sức

sủa cả tràng dài, sủa từng cái kiểu nhát gừng. Hồng Thắm nghiêng mặt hỏi:-Xong chưa?Nghe lão thở, biết đã xong, Hồng Thắm nằm lật ngửa lại, nói:-Con Lài nhà mình khôn lắm, không khi nào sủa bậy. Tối nay nó sủa cả đêm. Tôi đoán ngoài bờ sông, chỗ cầu sắt đã xảy ra sự gì ghê gớm rồi.Rồi chị ta kể chuyện:-Sáng nay ở ngoài chợ, ghe lưới mành cặp bến, bốn thằng bốc vác hè nhau khiêng một con cá nhám thực to từ trên xe ba gác xuống đất. Con cá dài trên ba thước đã bị cắt hết vi vảy và đuôi. Lúc này chưa có người mua nên chủ cá chưa dám xẻ. Để nó nằm trong nắng một lúc từ cái lỗ ở bụng nó lòi ra một cái giống hệt cái của người đàn ông,Sáu Lốp vẫn còn thở như người trèo dốc, lão để ý sau mỗi lần như thế này, mũi bị nghẹt thở ra khì khì, có phải vì thế mà vợ sợ bệnh không? Lão hỏi:-Thiệt hả?Hồng Thắm cười rúc rích:-Mấy con mụ sồn sồn xách rổ đi chợ xúm lại coi, có mụ sờ thử nói: “Hết sảy, giống như đúc!”. Ai cũng cho là con cá quỷ.Sáu Lốp nói:-Đàn bà chi mà vô duyên rứa?Hồng Thắm:-Đàn bà thời này mà, còn ăn nói ẩu tả hơn đàn ông… Lúc đó Tám Khoẻ, chuyên nghề mài dao kéo ở chợ đứng coi, nói: “Thời suy quỷ lộng. Cá hoá hình nhân. Bà con tu nhân tích đức đi là vừa. Sấm truyền tháng tư, tháng chín, tháng chạp, ngày mười quỷ vương dâng nước. Ai có tu được lên thuyền độc mộc làm bằng cái bộng trầm hoá kì nam của Đức Thánh Mẫu chở mấy muôn người không khẳm về chốn bồng lai. Ai không tu làm mồi cho cá dữ…”Nói tới đó lão thấy bóng công an áo vàng, liền bỏ đi sợ bị bắt về tội tuyên truyền mê tín dị đoan.Sáu Lốp nằm lơ mơ muốn hút thuốc cho mũi thông, nhưng lười không dậy, nhờ vợ thì sợ vợ cằn nhằn. Lão nằm nhìn trần mùng một lúc, nói:-Lâu nay thiên hạ đồn thằng Thành chồng con Lai đêm nào cũng ra cầu sắt câu chình. Thằng điên, đi nghe ba cái chuyện tào lao, bỏ công ăn việc làm, khổ cho con Lai. Con chình to cỡ đó làm chi có. Ở quê tôi cá chình bằng bắp vế thì có. Người ta thường lấy ruột gà làm mồi rà trước mấy cái hốc đá ở bụi tre bến sông, mấy cái hang này là của tụi rái cá đào. Chình với rái cá có ở chung hang. Cá chình mạnh lắm, nó cắn câu rồi kéo không kịp để nó móc cái đuôi vào hang thì hai ba người trì không lại. Chình nấu cari như thịt gà. Còn chuyện này tôi

mới nghe chứ chưa thấy. Người ta nói mùa khô cạn, cá chình sống trong mấy vũng nước ở trong rừng, hết thức ăn, ban đêm cá chình nhảy lên cạn rồi lóc từ hồ nước này tới hồ nước khác kiếm ăn là sự thường. Vì sao chúng nó nhắm hướng tới được nơi có nước thì không ai biết. Nhưng hai hồ nước có khi cách nhau hàng cây số. Gần sáng chúng trở lại hồ cũ. Con đường nó đi cây cối ngã rạp và đầy chất nhớt giống như lối bò của con ốc sên. Ai thấy đường nó đi đem tro bếp đến rải, chình đụng tro, quằn quại một lúc rồi nằm yên.Chị Hồng nói:-Quê tôi ở trong Nam Bộ, cá chình lên cạn bò đi ăn thì chưa nghe nhưng cá lóc lên bờ là chuyện thường. Nhất là cá lóc đương kì nuôi con, nó thường lóc lên bờ giữa trưa nắng, nằm yên cho kiến lửa bu đầy rồi lóc xuống nước để cho bầy cá con ăn kiến.Hồng Thắm chép miệng than:-Tội nghiệp! Vợ chồng trẻ trung khoẻ mạnh, sao dính với nhau lâu quá chẳng chịu đẻ đái chi cả. Vợ chồng người ta thì mới đụng cái chân giường đã ôm bầu.Hồng Thắm nghĩ ngợi sao đó, nói:-Đàn ông con trai ở cái xứ này…Sáu Lốp:-Sao?Chị vợ nghe hỏi càng thêm bực mình:-Sao nữa, bắt hết cả lũ làm mồi câu cá sấu cũng vừa. Đúng là một lũ…Sáu Lốp:-Lũ chi?-Toàn một lũ vô tài bất tướng, không ích nước lợi nhà chi cả…Anh Sáu:-Tại sao bà lại vơ đũa cả nắm? Có người này người khác chớ?Chị Hồng:-Ông thử điểm mặt đàn ông con trai cái xứ này có thằng nào làm vương làm tướng gì không? Ba bốn đời cứ bám lấy mấy hòn đá trên núi Sạn mà cạp mà ăn. Còn một bọn nữa bu theo mấy con cá con tôm dưới sông mà sống. Lại thêm mấy thằng nữa, bày đặt chuyện người khác, suốt đời cứ chạy theo ba cái chuyện viễn vông tào lao. Thằng Sao lên núi Cô Tiên. Thằng Thành đi câu cá chình. Thằng Đoài chẻ đá tìm con bướm ngọc… Còn không tin tui nữa thì ông leo lên chỗ bãi tha ma Hàm Rồng điểm mặt mấy đứa nằm dưới đất thì biết toàn những cái sống vô vị, cái chết lãng xẹt… mà này!Lão Sáu:

-Chi?Hồng Thắm:-Dạo này tôi thấy mặt con Lài bì bì, tướng tá nặng nề, hay nó có bầu?-Có bầu thì tốt chớ sao?-Tốt là tốt cho ai, không tốt cho thằng Thành.Vợ chồng nói chuyện với nhau một lúc, trời gần sáng. Hồng Thắm trở người lại, lồm cồm bò dậy, thò chân xuống đất tìm đôi guốc, với tay lấy cái khăn lông treo trên cột mùng. Chị ta rón rén tới bàn lấy cái phích nước sôi, đổ ra khăn, vắt cho ráo, lau mặt rồi lau hai bên đùi.Sáu Lốp nằm mơ màng một lúc thấy tỉnh hẳn, ngồi dậy, nói: “Tôi e có chuyện gì ngoài cầu sắt rồi, dậy ra coi thử”. Vợ can: “Trời còn tối, khoan đã”. Nói thế nhưng sau đó chị ta chỉ cái đèn pin để trên đầu tủ và nói: “Cho tui theo với”.

*

Bùi Thống, một người đàn ông chưa già, tóc còn đen nhưng cặp lông mày bạc thếch, nghe chó sủa thức dậy nấu nước pha trà cúng ông bà, xong ra sân đứng nhìn trời, hút thuốc. Lão nhìn thấy ngôi sao Mai rơi xuống ngọn dừa rất to và rất sáng, ánh sáng lạnh lẽo xanh xao như cây đèn bốn mặt gương mà bọn xe kéo ngày xưa thường treo dưới gầm xe.Bùi Đẫy, người hàng xóm với Bùi Thống, tuy cùng họ Bùi nhưng hai người không họ hàng gì với nhau. Bùi Đẫy đứng bên sân nhà mình nói vọng sang: “Dậy chi sớm rứa anh Hai?” Thống nói:-Chó nhà Sáu Lốp sủa hung quá ngủ không được, dậy pha trà, qua bên ni nói chuyện chơi.Hai nhà đều có cửa ngõ nhưng ban đêm mở cửa phiền lắm nên lão đẩy vạch hàng rào chui qua. Hai người đàn ông ngồi chồm hỗm ở hiên nhà nhìn lên trời đêm. Trăng cuối tháng không còn tròn nữa, nó vàng vọt xanh xao như bộ mặt sốt rét. Bùi Thống nói: “Có cái chi chốc chốc sáng loá lên ở cầu sắt, hắt ánh sáng lên tới cây trên ngọn núi Sạn” Bùi Đẫy nói: -Nghe nói thằng Thành chồng con lai tối nào cũng ra cầu sắt câu chình, gần sáng mới về. Câu chuyện hoang đường của ông thầy Sáu Đậu nơi trong buổi nhậu mà nó cũng tin. Tui chắc năm Mỹ ném bom sụp cầu sắt cá tôm chết nhiều lắm, có con chình cũng chết, nhưng chắc nó cũng chỉ dài cỡ sải tay là cùng. Dân mình

có cái tật ưa thổi phồng cho thêm li kì. Làm gì có con chình to và dài như cây cột đình Ngọc Hội?Bùi Thống:-Không phải hắn không biết đó là chuyện hoang đường. Nó giỏi mà có học nữa, thanh niên xóm này ai hơn nó? Tôi chắc ban đêm nó ra cầu sắt là để trốn, không nằm chung với vợ…Bùi Đẫy:-Tại sao có vợ lại không ngủ chung? Không ngủ chung thì ngủ riêng, cớ sao phải bỏ nhà ra cầu sắt ngồi?Bùi Thống:-Tại vợ chồng ngủ với nhau bảy năm không con, ngủ làm chi nữa? Phải đi đâu đó cho nó qua ngày qua đêm chớ, không đi, nằm một bên chịu sao nổi?Bùi Đẫy:-Tại sao không con?Bùi Thống:-Trùng huyết chớ sao?Đẫy:-Chớ người lớn ở đâu không ngăn để hai đứa con nít họ hàng lấy nhau?Thống:-Ai mà ngờ. Hồi đó bọn chúng mới mười một mười hai tuổi, ở chung nhà, nhà chật người đông, người lớn hớ hênh để cho con nít nhìn trộm. Dượng nó là thằng Tám làm nghề cào lịch, đi về, sáng trưa chiều tối, bất kể giờ giấc nào cũng xáp vô với con dì của chúng. Bọn trẻ con tọc mạch lắm, ở nhà quê chẳng thiếu gì cảnh chó mèo gà vịt lấy nhau. Con trai con gái lớn sầm rồi còn cho ngủ chung một giường bảo sao không sinh giặc? Lỡ rồi có đánh đuổi chúng đi, đi thời gian sau chúng lại trở về, rồi đâu cũng vô đó…Hai người đàn ông nghe tiếng người và ánh sáng lấp loá ngoài đường, hỏi vọng ra: “Ai đó?” Ngoài ngõ có tiếng nói: “Bọn tui đây. Có đi ra cầu sắt không?” Hai lão đều xin cùng đi.

*

Võ Thông kêu Võ Táo bằng ông nội. Võ Táo là cái lão năm xưa học tiếng Nhật làm trưởng làng Vĩnh Ngọc được vài tháng sau bị chém bằng mã tấu chém chó

vì cái tội thân Nhật. Giờ đây Võ Thông làm cán bộ địa chính. Lúc xét kết nạp, có người đưa trường hợp ông hắn ngày xưa làm cho Nhật. Cũng có ý kiến, việc đó cũ lắm rồi, nhắc làm chi nữa, miễn hắn phấn đấu tốt. Hôm đó hắn đo đạc xong được chủ nhà mời ở lại đãi đằng. Tiệc tới khuya mới xong, ăn uống xong chẳng ai chịu về, nhiều người ngồi lại nói đủ thứ chuyện. Người ta đem chuyện con chình cầu sắt ra bàn. Có người nói chỗ đó nước sâu vài ba sải, có cá hồng cá mú, không đủ cho bọn chăn trâu trên cánh đồng Cọ tới câu với bọn người bên Nha Trang mang cần câu máy ở nước ngoài về câu bằng mồi tôm, làm gì có chỗ cho rồng rắn thuồng luồng ở. Người khác nghe nói thế, không chịu, cãi:-Đứng trên cầu ngó xuống thấy nước xanh lục lìa, phát rùng mình, lạnh xương sống, cứ muốn nhảy. Nơi đó sâu lắm chớ sao nói vài sải nước?Anh Sáu chủ nhà, người đứng ra tổ chức buổi tiệc nói:-Tây chúng nó khôn lắm, lựa nơi cạn, nền đất vững chắc, khảo sát kĩ lưỡng lắm mới làm cầu. Chỗ sâu, nền đất yếu đặt móng cầu sao được?Ông Hai người Huế, thường gọi là Hai Huế, mới tới vùng sông nước này cư ngụ chừng năm bảy năm, còn nói rặt tiếng Huế, nói:-Tây nó dùng máy búa chạy xình xịch suốt ngày đêm. Đóng những ống sắt rỗng hai người ôm không hết, mỗi ống dài cả chục thước, lúc ông này nối ống khác. Xong thì đổ xi măng cốt thép bên trong. Tám cái ống đúc liền nhau thì thành một chân cầu, xây cái bệ từ đáy sông lên cao hơn mặt nước sông, lúc lên cao nhất khoảng một thước. Nơi đây mấy người bên Nha Trang thường ngồi buông câu. Cây cầu này, ngoài hai mố cầu ở hai bên bờ, giữa sông còn ba chân cầu. Cách đóng chân cầu như thế, sâu mấy Tây nó không đóng được?Ông Hai Huế nói tiếp:-Cứ xem địa thế trên cạn thì biết dưới nước. Trên cạn chỗ núi non, thung lũng, đồng bằng… Dưới nước cũng vậy. Người có nghề, nhìn địa thế trên bờ, biết lòng sông. Con sông Cái này có hai nơi sâu nổi tiếng, gộp đá nơi con sông ôm chân Hòn thơm người ta đo hơn mười sải nước, cỡ hai mươi thước tây. Chân cầu sắt Vĩnh Ngọc thì sâu thăm thẳm, nhận xuống dưới đó lút hai ba cây tre nối nhau vẫn chưa đụng đáy. Cứ nhìn hòn núi Sạn đứng bên con sông Cái cao chừng nào thì biết lòng sông sâu chừng ấy.Anh Sáu chủ nhà, nói:-Lâu nó bồi tụ cạn dần đi chớ.Hai Huê:-Nước khúc sông này chảy rất xiết, cuốn trôi đất đá, lòng sông bị bào mòn, sâu thêm thì có. Chân cầu sắt có con quái vật là đúng. Tôi chắc nó là con thuồng

luồng hay còn kêu là con giao long, một loài vật rất quen thuộc với lịch sử Việt Nam. Nó là con vật cổ còn sót lại.Trong số thực khách, có người đưa ra lý thuyết thực phẩm để phủ nhận sự tồn tại về những con vật khổng lồ trong thời kì hiện đại. Con vật nào cũng phải ăn, càng to càng ăn nhiều, vật có máu lạnh như cá, bò sát tuy không cần ăn liên tục như loài máu nóng, nhưng mỗi lần ăn cần số thực phẩm rất lớn, con trăn có thể nuốt cả con nai và trong nhiều tháng không ăn uống gì nữa vẫn sống được. Nếu có con thuỷ quái cầu sắt thì nó cũng phải ăn. Ở dưới đó nó ăn cái gì để sống? Cá và tôm của sông cái nhỏ và ít quá lại rất nhanh, nó làm sao bắt được? Cá tôm vùng này không đủ cho bọn đi soi, lấy đâu cho thuỷ quái. Còn nói nó là thủ phạm nuốt xác cha con ông Ba thợ sắt với xác anh Tào thì cả mấychục năm nay không ăn gì, nó làm sao sống được? Cũng có ý kiến cho rằng cầu sắt chỉ là nơi đẻ trứng, theo tập quán lớp hậu thế tìm về chỗ nguồn mà ngày trước lớp tiền bối sinh thành ra chúng để sinh sản, như kiểu con lươn và con rùa biển. Còn nơi sinh sống của nó là biển Đông. Biển mới là giang sơn cho quái vật.Bây giờ người ta bàn sang chuyện khác. Họ nói Thành quyết tâm câu được con chình là để cắt khúc ướp nước đá bỏ thùng đem vô Sài Gòn bán kí lô mấy trăm ngàn cho nhà hàng đặc sản biển. Con chình nặng cả tấn, câu được nó bán lấy tiền tỉ, ai làm giàu nhanh như nó?Người khác không chịu cái lý đó, họ nói:-Hắn là thằng ưa làm chuyện lạ đời, không phải là đứa ham tiền. Có lần người ta hỏi sao không lấy xuồng ra Hòn Trứng dùng phân người câu cá dìa đưa vợ bán, hắn cười khinh bỉ, chẳng thèm trả lời.Người khác nói, hắn muốn trả thù con quái vật đã nuốt xác ông nội và hai người bác ruột của hắn. Mụ Tám nói :-Họ đồn lúc Tây dẫn đi bắn, trong túi ông nó có mấy lượng vàng. Hắn câu con chình mổ bụng ra lấy vàng, còn xác con chình ai muốn làm gì cũng được.Võ Thông, Hai Huế, anh Sáu, mụ Tám cùng với nhiều người nữa kéo nhau ra đường. Bọn con gái ngày thường rất sợ ma, khuya nay thấy nhiều người kéo đi cũng xin đi theo. Họ đi một đoạn gặp Bùi Thống, Bùi đẫy, đi thêm một đoạn nữa gặp vợ chồng ông Sáu Lốp. Đoàn người đông hơn kéo nhau ra cầu sắt.Nhìn lên trời, lúc này đã phân biệt đâu là nền trời đâu là mây. Nền trời sáng mơ hồ, còn may là những khối đen dày đặc như đất bùn đùn lên lớp lớp phut dần nền trời. Sao sáng lưa thưa. Đoàn tàu ba giờ rưỡi chạy qua cầu sắt. Cây cầu oằn mình rung lên. Tàu hoả thổi một hồi còi dài như tạ lỗi với cây cầu già nua nhọc nhằn. Tàu qua rồi, cầu đứng lặng trong đêm giống như lão già trút được gánh

nặng trên vai xuống, dừng lại thở ì ạch.Sáu Lốp dẫn đầu quét ánh sáng đèn pin lên những thanh tà vẹt sắt và gỗ xen kẽ nhau. Người đi sau cứ nhìn đó mà bước. Ra đến giữa cầu, không thấy Thành, Hai Huế đón mò: Không khéo ngồi câu ngủ gục, xe lửa ủi rơi tõm xuống sông rồi Rọi đèn xem thử có vết tích gì không! Vậy hắn trốn đâu? Hay đã về nhà ôm vợ ngủ rồi. Một lúc sau có người trông thấy áo quần giấu nơi hốc cầu. Lôi ra thấy cái quần lính màu xanh, cái áo trắng sọc đen kiểu áo tù mà hắn thường mặc đi chơi bị chế giễu. Một nơi kín đáo khác người ta thấy cây đàn.Đến đây người ta mới nghe tiếng động bì bõm dưới sông. Rọi đèn xuống thấy có người lội trong làn nước đen và bóng như lụa, loang loáng ánh đèn. Trên cao hơn mười thước nhìn xuống thấy cái đầu tóc ướt, trơn láng, ung dung lội. Hắn thả ngửa trôi theo dòng sông, lội ngược lên, vòng qua chân cầu bên kia, lặn một hơi dài làm cho nhiều người lo lắng rồi ngoi lên chân cầu bên này, Hắn nhởn nhơ chơi đùa trong làn nước sông đêm. Sáu Lốp thì thầm một điều bí mật:-Bà con có thấy một vệt sáng màu xanh lượn theo hắn không?Người nói có kẻ nói không. Hắn mải mê bơi lội không để ý đến số người đứng lố nhố trên cầu. Có người cúi xuống lấy tay làm loa kêu nó lên. Hắn lội đến chân cầu bám bệ đá, mấy người đàn ông đưa tay ra giúp hắn trèo lên. Mỗi người hỏi một câu, hắn chẳng kịp trả lời. Hắn lảng tránh, nói:-Gần sáng ra sông tắm mát lắm!Hồng Thắm hỏi:-Chớ mày không sợ gì sao?Hắn tỏ vẻ ngạc nhiên hỏi:-Sợ gì?Đám đông không ai dám nói nỗi sợ hải thầm kín của mình. Người ta hỏi:-Tại sao chó trong làng cứ ngóng mõm ra sông sủa suốt đêm?Hắn:-Ai mà biết?Sáu Lốp muốn khám phá sự bí mật, lão rọi đèn pin vào mặt hắn. Hắn khó chịu nheo mắt lại. Một khuôn mặt ướt nhèm, tóc bết trán. Đó là khuôn mặt vô tư, không ẩn dấu chút bí mật ghê gớm nào.Hắn tháo đầu sợi dây, phang lần dây câu, một lúc sau kéo lưới móc câu trong đoạn lòng bò xoay tít lên cầu. Hắn tháo mồi ra, ngắm nghía một lúc, nhìn trước sau vì sợ trúng những người xung quanh, vung tay ném đoạn lòng bò hôi hám xuống sông, nói: “Tặng cho mày đó!” hắn quấn sợi dây câu lại, cho vào bao. Chị Hồng Thắm tưởng hắn vất đồ nghề không đi câu nữa nói:

-Ừ phải đó, quẳng hết đi, lo tu tỉnh làm ăn. Khuya nay tao có nói với ông Sáu, tụi trai tráng vùng này đem câu sấu hết cũng chẳng ai thương, toàn một lũ vô tích sự. Tao thấy con vợ mà thương mày lắm. Chạng vạng nào nó cũng ra lô cốt chờ mày. Đừng có nghe ba cái chuyện tào lao của ông Sáu Đậu. Đời nay làm chi có con cá chình to như thế. Nếu có thì nửa đêm mày xuống chỗ hang ổ của nó bơi lội nhởn nhơ chắc nó đã nuốt rồi. Nuốt mày không ngon hơn nuốt khúc lòng bò dai nhách hôi hám đó sao?Không biết Thành có để ý đến câu nói đó không. Không thấy hắn ừ hử gì cả. Hắn xỏ chân vào cái quần lính, áo không mặt, mà vắt vai, không chào hỏi ai bước đi.Cả đoàn kéo nhau ra về. Sáu Lốp bước phía sau Thành. Lão nghe thoang thoảng trong làn sương sớm mùi nước sông, mùi bùn, mùi rong rêu. Đó là cái mùi quen thuộc của dòng sông, nhưng lần này có cả mùi cá tanh. Lão thất kinh, rùng mình. Lão quét ánh sáng đèn pin lên tấm lưng rộng bản của người đi trước. Có một vệt màu xanh hoa lý chảy dài từ mái tóc ướt xuống tới vai, xuống sống lưng, chất nhờn sáng như lân tinh. Đi một đoạn nữa nắng lên, mùi tanh bay đi và chất lân tinh cũng biến mất.

*

Buổi trưa Lai bưng thau áo quần ra sông giặt. Giờ đó Tám Soa cũng đem cá ra sông làm. Mụ Tám đặt thớt gần bờ tre, chặt con cá thu bốn khúc,đem xuống sông rửa. Máu cá loang ra, một vùng nước sông hoá hồng.Lai thấy khó chịu, cảm giác nôn náo cồn cào. Trong miệng chất nước nhàn nhạt trào ra, nó biết sắp mửa, cố kềm, nuốt xuống, nhưng vẫn để trào ra miệng oẹ khan rất to. Mụ Tám giật mình quay lại, cặp mắt dò hỏi, nghi ngờ. Lai để thau áo quần nổi trên mặt nước bụm miệng chạy lên dốc chui vô trong bụi tre mửa. Từ sáng tới giờ chưa có gì trong bụng, nó chỉ mửa ra toàn một thứ nước chua chua. Mửa một lúc ra nước đắng. Lai biết mình đã mửa tới mật xanh mật vàng. Mụ Tám phân vân, nó ốm nghén, có bầu. Con nhỏ có chồng bảy năm giờ đây mới được nếm mùi ốm nghén khổ sở ra làm sao. Mụ đến sau lưng hỏi: “Khó chịu lắm hả con?” Lai vẫn mửa, mồ hôi túa ra bết tóc bết cổ, không trả lời được cứ chọc cổ mà mửa. Mụ Tám móc trong người ra hộp dầu cao, bảo hắn xoay

người lại cho mụ đánh gió. Mụ bôi dầu nơi cổ, hai bên thái dương, lông mày, nói há miệng lè lưỡi ra, mụ lấy ngón tay quệt dầu lên lưỡi. Lai cay quá, ràn rụa nước mắt. Mụ Tám dịu dàng: “Đỡ chưa con?” Lai gật đầu, bây giờ nước mắt nó còn trào ra nhiều hơn, không phải vì dầu cay, vì cảm xúc gì kì dị lắm, buồn hay vui không biết. Lai nghĩ, người ta nói khổ như ốm nghén, hơn ba mươi tuổi mình mới được nếm mùi. Cái phận mình tuổi gì, sinh ngày tháng giờ nào lại long đong kì dị như thế này. Lai không thút thít nữa, nó khóc oà lên, khóc to hơn, kiểu khóc của một đứa con gái mười tuổi.Cả tháng nay Lai không đụng đến món cá. Cá gì nó cũng gớm, nấu cách gì nó cũng không ăn được. Sau đó không phải chỉ có cá, cơm canh món gì nó cũng không động đũa vào được. Lúc này Lai thèm chua, lúc nào cũng quanh quẩn dưới gốc khế, tay cầm sào tay cầm chén muối ớt. Ăn uống theo kiểu đó nó ốm nhom, quần áo rộng thùng thình.Thành dẫn Lai tới nhà cụ Luận cắt thuốc. Ông già bắt mạch, cặp mắt lim dim, cái miệng móm vì không còn một cái răng, môi trề ra, sửa soạn một nụ cười. Cụ cười thực, cười khì khì, nói: “Có bầu rồi!” Ông già làm như bệnh nhân là cháu dâu hay cháu ruột của mình. Ông cụ mừng vì lầm tưởng nhờ chất long diên hương cho thằng Thành hít ngày trước đã biến cái thằng bạc nhược như gà trống thiến, mà hắn tự khai: đi biển dài ngày, lên bờ thấy gái không động lòng, nhờ thuốc đã trở thành thằng đàn ông dũng mãnh như kiểu trước đây cụ đã ví, mãnh hổ, sơn dương, hải cẩu… Lúc Lai và Thành cầm một gói mười thang thuốc chào thầy ra về, hai vợ chồng thấy ông già run run thắp hương trên bàn thờ tổ. Tổ nghề y là người nào không biết, thấy một cụ già cởi trần, hình dung cổ quái. Chắc cụ Luận cảm ơn tiên sư giúp mình trị bệnh cứu người.Đến tháng thứ hai lại có biến đổi, một sự biến chuyển trái ngược. Trước đây nó hôi cơm tanh cá, ăn gì cũng nôn, nay lại thấy đói, lúc nào cũng đói bụng, ăn gì cũng ngon, và không biết no. Nó đi từ đầu chợ Phương Sài đến cuối chợ, thấy người ta bán hàng gì cũng thèm cũng mua ăn. Cuối chợ có bà già ngồi bán khoai lang luộc, nguội lạnh, ruồi bu đen sì nó cũng dừng lại mua ăn.Một hôm Lai vắng nhà, Thành nấu cơm thay vợ. Thành ôm đàn ra hiên ngồi, khi trở vào lửa tắt, mở vung ra thấy cơm trên sống, Thành lấy đũa gạt để qua một bên, dành cho gà vịt ăn. Lai trở về, tiếc nếm thử, thấy cơm sống ngon hơn cơm chín. Từ đó mỗi khi nấu cơm nó nấu nửa sống nửa chín. Báo hại Thành phải theo vợ, ăn cơm sống cả tháng. Được cái Thành là người yêu vợ và dễ tính nên không phiền hà gì. Về sau Lai không nấu cơm sống nữa, nó vốc gạo sống ăn, thấy ngon hơn. Có lần Lai nằm quay mặt vô vách, nghĩ tủi thân khóc thầm, khóc

xong rất đói. Lai thấy bức tường vôi vữa vỡ ra trơ màu gạch đỏ, có lớp bụi gạch hồng rơi ra. Nó lấy đầu ngón tay chấm thử đưa lên miệng nếm, thấy ngon. Từ đó mỗi khi đi chợ ngang qua hàng đồ gốm nó mua cái om nhỏ đem về đập ra lấy mảnh đất nhai lốp bốp như người ta nhai sô cô la.Thời kì này Lai lên cân thấy rõ. Bao nhiêu quần áo may trước đây chật cả. Lúc cần đi đâu nó chui vô phòng đóng cửa lại cố kéo cái quần tây lên, ì ạch cả lúc mới xong. Tháng sau thì chịu, dù có cố kéo cách mấy cũng không lên, mà có qua được thì hai đùi cứng như gỗ, không gập lại và cũng chẳng ngồi xổm rửa chén được. Lai phải bắt buộc từ giã mấy cái quần áo may theo kiểu âu, trở lại quần bà ba cố hữu.Không như chị Hồng Thắm nghĩ Thành bỏ việc câu con chình sông Cái. Hắn vẫn đi câu, nhưng dạo sau này hàng đêm Thành trở về nhà sớm hơn. Buổi chiều hắn vẫn ôm cái đàn ra cầu sắt ngồi đàn bài Dòng sông xanh. Tiếng đàn trong veo trôi theo dòng hoàng hôn trên sông. Đàn một lúc hắn cởi áo quần phóng từ trên cao xuống sông. Chiều cao gần mười thước này ít ai dám nhảy ngoại trừ mấy thằng chăn trâu táo tợn trên cánh đồng cọ. Hắn bơi vài vòng, níu chân cầu leo lên, mặc áo quần vào, trở về nhà ôm cái bụng tròn của vợ.Trước đây Thành đã nguyện không nằm chung giường với vợ. Nhưng không hiểu tại sao gần đây hắn lại rất thích nằm chung, nằm phía sau lưng con Lai quàng tay qua ôm cái bụng bầu, còn đùi thì quắp cái mông tròn đầy. Lai cũng cảm thấy bình yên khi được nằm cạnh chồng, trong vòng tay bà cặp đùi rắn chắc, ngửi nước sông tanh tanh mùi bùn non, làn da mát rượi sương đêm trên cơ thể cường tráng thuần thục về sinh dục của người chồng, khác hẳn thằng bé non nớt trong lô cốt. Từ ngày cái bụng đội áo to lên, la thấy nằm ngửa trống trải khó chịu, giống như người chới với trên cao, không thể ngủ được. Nằm nghiêng thì cấn cái. Chỉ có khi nào được chồng nằm cạnh ôm mình thì nó thấy cảm giác ấm áp tin tưởng dễ chịu. Thành đặt tay lên ngực vợ, hắn thấy cái gì cũng khác đi. Bộ ngực lép kiểu con trai bây giờ đầy lên, hai núm vú nở ra mềm hơn, ấm hơn, không có cảm giác khô lạnh nhám như trước nữa. Nơi nào cũng đầy đặn mủm mỉm ẩm ướt và tươi nhuận hơn, nhất là cái bụng, cái bụng người phụ nữ có thai mới kì dị dịu êm làm sao! Thành dịch người xuống phía cuối giường quàng tay qua ôm bụng vợ, áp tai mình lên, phía bên này, bên kia, ngay giữa rốn , phía dưới, hắn lắng nghe tiếng động của cái bào thai , mở cặp mắt tò mò ngạc nhiên ra đếm tiếng quả tim non. Tự hỏi, quả tim đã làm việc sớm thế sao?Lai nằm yên, mắt mở trừng trừng, nhìn lên trần mùng, xót xa. Một lúc sau cặp mắt ấy vẫn mở lớn nhìn lên trên nhưng thấy tất cả lờ mờ rung động trong bóng

cây đèn chập chờn. Nước mắt nó đầy lên, trào ra, nó khóc thầm trong đêm. Nó không muốn cho chồng hay mình khóc, nó cố giữ cho thân thể không rung động theo từng cơn nấc. Nó biết chồng, sau khi vui đùa với đứa con còn nằm trong bụng mẹ sẽ quay lên nựng nịu bộ mặt đầy của nó mà hôn, mà chia xẻ niềm vui. Thấy nước mắt thế nào anh ta cũng hỏi: “Vui quá, sung sướng quá, sao em khóc?” Lai lấy tay áo chùi nước mắt rồi gác tay lên ngang hai con mắt, để không thấy gì nữa. Mỗi lần khóc không phải chỉ có nước mắt mà còn có nước mũi. Nước mũi đầy lên khó thở lắm. Thở mạnh phát ra tiếng khì khì thế nào Thành cũng biết. Lai há miệng ra thở, thở nhẹ và chậm.Nó nghĩ, thà như trước đây chớ có con theo kiểu này xót xa lắm. Bây giờ Lai chỉ có một ao ước, không ước mong gì cao sang, chỉ được muốn trở lại như những ngày trước đây, buổi sáng thức dậy sớm, nấu nồi cơm nhỏ lon rưỡi gạo, kho mấy con cá chiều hôm qua bán không hết trong cái trách đất, dọn lên mâm nhôm, đậy lồng bàn lại, chờ Thành thức khuya câu chình gần sáng mới về ngủ, đến khi mặt trời lên hai ba con sào, dậy ăn sáng và ăn trưa luôn thể. Con Lai quảy cái gánh không xuống bến cá cù Lao mua, gánh ra chợ Phương Sài ngồi bán, xế chiều về lo cơm nước cho chồng. Khi chồng ăn xong ra hiên ngồi xỉa răng, nhìn đoàn tàu Thống Nhất chạy qua, đưa tay vẫy chào những người hành khách chỉ một lần qua đây, hoàn toàn không quen biết, gởi họ cái vẫy chào thân ái chúc một chuyến đi tốt lành. Lai bưng mâm ra giếng. Chồng ôm đàn, xách bao tải đựng khúc lòng bò ra cầu, đến khuya, gần sáng mới trở về leo lên nằm trên tấm ván đẫm sương đêm ở hiên nhà. Hạnh phúc chỉ là sự lặp đi lặp lại những điều tầm thường đơn sơ như thế. Hạnh phúc tầm thường đến mức không nhận ra nó, thế mà khi không còn nữa, cảm thấy mất mát lớn biết bao nhiêu.Bây giờ Lai thèm muốn thứ hạnh phúc đơn sơ vừa mất đi ấy. Nó nghĩ, không con thì không con, như mấy người sư cô bên chùa Hang , có sao đâu? Lựa chi cái cách có con đau đớn và tàn nhẫn như thế này? Nghĩ như thế nó lại càng ân hận nhiều hơn. Phải chi anh Thành ghét bỏ nó và ghét bỏ luốn đứa con trong bụng thì nó còn dễ chịu hơn. Khi nghe chồng nói: “Mau chui ra đi câu con chình cầu Sắt Vĩnh Ngọc với ba…” thì Lai bỗng cương quyết, không nghĩ ngợi lôi thôi gì nữa, không thể để đứa con chào đời trong cảnh này. Phải làmn thế nào để trở lại những ngày bình thường như trước đây. Trở lại như trước đây… Trở lại như trước đây…

*

Ngày hôm sau Lai xách nón lại nhà cụ Luận. Thấy bệnh nhân, ông cụ mừng lắm, hỏi:-Không biết sao tẩm hả cháu? Thấy trong mình chuyển ra sao? Khá lắm hả? Lại đây ông bắt mạch hốt thêm mấy thang nữa để định lại cái thai, cháu có thai ông mừng còn hơn ai cho ông vàng…Lai ngồi rầu rĩ, một lúc sau nó mới nói lên cái ý định của nó đã toan tính cả đêm nay. Nghe xong ông cụ già gần trăm tuổi, ba đời làm nghề thầy thuốc, run rẩy lật đật ngồi dậy chắp tay vái đứa con gái mới đáng tuổi kêu cụ bằng cố. Ông nói:-Mô Phật! Cái cần cổ tao đây mi muốn cắt thì lấy dao mà cắt đi, tao không làm chuyện thất đức đó. Mầy đi đâu thì đi, tới bệnh viện cho chúng lấy kềm móc ra!Ông cụ bắt ghế đứng lên thắp hương trên bàn thờ tổ. Ông tổ ngành y một lão già hình dung cổ quái ở trần, nghiêm khắc nhìn con Lai. Nó vội vàng cắp nón ra về. Trong đầu nó cứ lảng vảng ý tưởng: Làm sao trở lại được như những ngày trước. Giờ đây nó đang phóng chiếc Honda 67 trên hai cây cầu gỗ bắt qua hai nhánh sông Cái. Ván cầu rung lên như tiếng sên phách trong đám ma. Nó nghĩ tới cái chết, chết sướng hơn, chết sướng hơn, chết sướng hơn… chỉ cần nhích tay lái qua trái hay qua phải, cái lan can cầu làm bằng mấy thanh gỗ yếu đuối này làm sao giữ được chiếc xe. Chiếc xe nặng lắm, mình nặng lắm. Chiếc xe đang lao nhanh. Và nó tông vào, một cái soạt nhỏ, sức đẩy về phía trái, chiếc xe lao xuống, thời gian sao lại kéo dài đến thế này? Nó kéo dài đến mức có thể hồi tưởng được một đoạn đời, quả là một thứ thời gian cao su. Chiếc xe vỗ vào mặt nước. Lai thấy mình còn ngồi trên xe. Nước bắn lên tung toé, không đau đớn chi cả. Chết như thế này dễ quá, sao không chết đi để khỏi sống cuộc đời đau đớn vừa qua?Người đàn ông gác cầu Ngọc Thảo la:-Bớ người ta, cứu, cứu!Sau này có người nói, cầu thấp quá, cách mặt nước vài thước. Lai, đứa con gái vùng sông nước làm sao chết được. Cái va đập rất mạnh làm cho nó quên đi tất cả, chiếc honda 67 chìm nhanh nhưng nó thì nổi và nó biết bơi nên mọi động tác của nó đều hợp lý, nó không những nổi mà còn chuyển động tấp vào chân cầu. Đã tấp vào thì nó nắm lấy chân cầu. Lão gác cầu la lên vài tiếng đã có người chạy tới cứu. Nhiều thằng lao xuống, chỉ một chốc sau nó đã lôi được con Lai lên, sau đó là lôi chiếc xe. Lai ngồi bệt trên cầu, nhìn dòng nước chảy từ người mình ướt những tấm ván cầu, nghĩ, tự tử kiểu này thiệt vô duyên. Đừng để

người ta biết mình tự tử, cứ nói đi loạng quạng bị rơi xuống cầu. Lai nghĩ, dị òm, chiếc xe ướt hết, mai lại phải đem ra thợ thay nhớt súc bình. Chết không được có nghĩa là chẳng có gì thay đổi. Không được dậy sớm nấu cơm cho chồng ăn. Hắn buồn quá bật khóc. Nhiều người thấy hắn khóc tưởng hắn hoảng hồn, khuyên: “Thôi tai qua nạn khỏi rồi, khóc chi nữa?” Sáu Liễu biết chuyện chạy ra mắng:-Ai biểu, mới tập xe mà lái như ngựa lồng, không chết là may!Lai đứng trước cửa nhà người thu tiền qua cầu. Nó đứng trên cái áo sơ mi trắng cũ không dùng nữa làm vật lau chân. Nó nghe đau nơi hụng dưới, nhìn xuống thấy nước từ ống quần chảy ra thấm trên tấm vải lau nhà loang màu hồng. Nó biết xong rồi. Mình không chết nhưng cái thai đã hư. Giờ đây đầu óc nó trống rỗng không buồn không vui, không hạnh phúc, chẳng khổ đau. Nó bước đi, đầu óc bắt đầu làm việc trở lại, sắc bén hơn ngày thường. Trước đây mình gặp thằng bé trong lô cốt cầu là đúng. Nay lao xe xuống sông Cái cũng đúng. Trong việc này ai cũng đúng cả, chỉ có số phận là sai, sai một cách tàn nhẫn.Thành nghe tin vợ phóng xe rơi xuống cầu hỏi: “Có sao không?” Sáu Liễu nói: “Con mẹ không sao, chỉ sợ cái thai không giữ được”. Thành chạy tới chỗ người ta vớt chiếc xe lên, nó ướt sũng đầy bùn đất. Thành dựng xe lên, leo lên đạp, không một chút hy vọng chiếc xe nổ máy, chiếc xe này ngày thường đã khó nổ huống gì vừa lôi dưới nước lên. Nhưng máy xe vẫn nổ. Hắn nghĩ, mô Phật, mọi sự lúc đầu xấu sau tốt, mấy ông thầy thường gọi là quẻ “tiền hung hậu cát” chắc cái thai không sao. Hắn lấy xe chở Lai băng qua hai cầu gỗ tới bệnh viện. Tới chỗ Lai vừa lao xuống sông, hắn thấy một thanh gỗ gãy, chỗ gãy nhọn và bén như lưỡi kiếm . Hắn nghĩ, may quá.Thời kì đó thằng Tiểu Thạch cũng đang bó bột một cánh tay gãy ở bệnh viện. Nơi đây, trong những ngày mưa dài lê thê chán chường hắn đã nghe câu chuyện, có một chị phóng xe honda rơi xuống cầu. Hắn đã kể lại chuyện ấy, nhưng hắn hoàn toàn không ngờ đó là là chị Lai vợ anh Thành.Bác sĩ khám xong nói, hư rồi. Ông đi ra, đứng rửa tay bên cái chậu sứ, xoay qua người y tá đứng gần nói một từ khoa học bằng tiếng nước ngoài. Thành không hiểu gì cả, nhưng hắn nghĩ, chắc là một điều quan trọng. Người kia “dạ” ra dấu với hai ba người nữa. Đúng như Thành nghĩ, họ đang chuẩn bị một việc làm quan trọng. Lai nằm trên cái bàn bằng thép không gỉ sáng loáng, nó không mê, nó biết tất cả. Thành đứng xớ rớ ở cửa ra vào, nhìn vợ, nhìn những người chung quanh, không biết sẽ xảy ra chuyện ggì. Hắn biết thế nào cũng bị đuổi ra khỏi phòng, hắn cố nhìn con Lai thật kỹ để sau này có bị đuổi ra ngoài cũng không

ân hận. Hắn vừa nghĩ đến đây thì có tiếng nói, giọng không chút cảm tình: “Anh kia, ra ngoài!”.Thành đi ra ghế công viên bệnh viện ngồi. Hắn thấy dưới mỗi gốc cây đều có thắp hương, những cây hương cũ và những cây hương còn đang cháy. Hắn nghĩ, phải rồi, trong bệnh viện thiếu gì người chết, thiếu gì ma quỉ.Cách chỗ hắn ngồi, qua một cái sân đất, một cái hiên nhà có lỗ cống chạy bên dưới, sau cánh cửa gương, người ta đang thi hành cái mệnh lệnh y khoa của ông bác sĩ. Một người cầm cái bình sắt tráng men đựng nước họ gọi là cái bốc, nâng lên cao quá đầu người, người kia cầm một cái ông nhỏ như ngón tay, đầu tròn, dài hơn một gang tay, kêu là cái ca-nuyn, đưa vào ngưòi Lai rồi mở khoá cho nước chảy vào. Hình như áp lực chưa đủ nên nước không chảy vào được. Người kia nâng bình nước lên cao hơn, vẫn chưa được, hắn ta phải đứng trên ghế, nhưng áp lực nước vẫn chưa đủ để nước chảy vào người Lai. Ông bác sĩ bực mình gắt:” “Tử cung ngậm chặt quá, không được, lấy cái xê-ranh lớn nhất đưa đây”. Một người đưa cái ống tiêm khổng lồ, to bằng cái ống bơm xe đạp. Ông bác sĩ hút nước bơm thẳng vô dạ con. Ông bơm nhiều lần như thế. Người ta đang thi hành cái gọi là y lệnh tạo cuộc chuyển bụng nhân tạo, bằng cách bớm vào dạ con một lít nước muối pha ấm ngang với nhiệt độ cơ thể dể tạo ra phản xạ co thắt tử cung để tống cái thai ra.Lai thấy phần dưới cơ thể mình căng phồng ra đau đớn khó chịu vô cùng, không thể chịu nổi, nó gần như muốn xé toang bụng dưới. Lai chưa có kinh nghiệm đau đẻ nhưng nó thấy đau đẻ cũng như thế này là cùng. Chừng nửa giờ sau ông bác sĩ đưa cái dụng cụ bằng thép không gỉ, hình dáng giống như mỏ vịt vào dạ con. Hai mỏ vịt mở rộng, nước muối trào ra ngoài. Bác sĩ: “Xong, mở rồi!” Nước tuôn ra sau mỗi cơn đau quặn người. Bác sĩ lom khom nhìn qua mở vịt: “Mở năm phân rồi nhưng nó chưa chịu chui ra”. Rồi ông nói: “Nó chết rồi, không thấy động đậy gì cả. Lấy cho tôi cái phót xép”. Một lát sau người ta dùng cái kiềm ấy kéo cái thai ra.Lai tháo láo nhìn trần, toát mồ hôi, đầm đìa nước mắt. Nó tự dặn thôi cứ phó mặc tất cả cho mấy con người mặc áo trắng này. Khi người ta kéo cái vật trong người nó ra, nó thấy người đứng chung quanh ai cũng tỏ ra hốt hoảng. Nó nghĩ, chắc là ghê lắm, dân bệnh viện chuyên thấy cảnh máu me chết chóc mà còn kinh khiếp nữa là. Một sự tò mò cùng cực níu lấy nó. Nó bất thần vùng dậy, ngóc nửa thân mình lên. Nhiều tiếng la thất thanh:-Đè xuống! Không cho coi!!!Lai cũng đã kịp trrông thấy rồi. Nó thấy cái cảnh thằng Tiểu Thạch đã kể. Lai

ngã xuống, không biết gì nữa.

*

Thành ôm đàn lên, tính đánh mấy nốt nhạc đầu tiên bản Dòng sông xanh, có tiếng guốc gõ lóc cóc trên những thanh tà vẹt gỗ và sắt. Từ xa nhìn lại Thành chỉ mới phân biệt người đi ra cầu lúc này là phụ nữ. Thời nay chỉ có con gái mới đi guốc. Hắn đợi người đó đến gần, tiếng guốc quen lắm. Hoá ra là Lai. Lai ra đây làm gì? Từ ngày hắn ra cầu câu chình chưa bao giờ con Lai ra thăm chồng. Hắn ngồi quay lưng lại, bỏ thỏng hai chân xuống, làm bộ không biết có người đến gần. Hình như Lai cũng biết điều đó, nó đến một bên, lặng lẽ ngồi xuống. Hai người nhận ra cái mùi của nhau quen thuộc ấm áp, bình an. Không ai muốn mở miệng trước. Một lúc thật lâu Lai hỏi:-Từ chỗ này xuống dưới kia bao xa?Thành quay lại nhìn, nghi ngờ hỏi:-Hỏi xa gần làm chi?Lai đáp nho nhỏ:-Hỏi cho biết…Thành càng lo lắng:-Biết để làm gì?Lai:-Biết để xem người như tui nhảy xuống đó có chết không?Thành tính nói: “Cao lắm, nguy hiểm lắm, cao và nguy hơn cầu gỗ Ngọc Thảo nhiều…” Nhưng Thành thấy không nỡ đem việc đã qua nhạo báng Lai. Hắn đáp, giọng thành thực:-Chiều cao khi nước ròng độ mười thước. Khi nước lên thì thấp hơn, nhưng không dưới tám thước. Gặp người bơi lội giỏi thì cao bao nhiêu cũng không chết. Trong TV người ta phóng từ trên máy bay xuống nước cao cả ngàn thước còn không chết nữa là. Miễn đừng rơi xuống chân cầu, chỗ cái bệ xi măng mà mấy người bên Nha Trang thường qua ngồi câu cá hồng bằng mồi tôm…Lai nghĩ, cầu Ngọc Thảo cao có mấy thước mà khi rơi mình còn thấy như cao cả ngàn thước và thời gian lâu đến nỗi mình hồi tưởng được cả một đoạn đời dài. Chỗ này thì tha hồ xem lại cuốn phim đời mình… Nói đến đó Thành định nói: “Đừng có làm chuyện điên rồ”. Nhưng hắn không nói, hắn biết chỉ cần nói một

chữ là đủ. Và hắn nói cái chữ quan trọng đó:-Đừng!Lai nói giọng đã ung úng nước mắt:-Sống như thế này, sống làm chi?Thành:-Không làm gì cũng sống. Người đáng chết là tôi, không phải em.Bây giờ tới lượt con Lai:-Đừng có nói vô duyên!Thành:-Tôi không nhảy xuống nước đâu mà sợ.Rồi hắn cười:-Đêm nào tôi lại chẳng tuột quần áo nhảy xuống dưới đó tắm một trận cho đã rồi trở về. Rơi tự do như cục đá một đoạn mươi thước sướng lắm, chỉ có vài giây mà thấy lâu ghê. Bọn chăn trân trên cánh đồng Cọ còn dạn hơn tôi. Bọn chúng leo tuốt trên vài cầu trên kia, cao thêm năm sáu mét nữa mà lao đầu xuống sông, hai đứa nắm tay nhau thả mình rơi xuống một lần. Bơi giỏi như tôm làm sao chết được. Muốn chết thiếu gì cách…Hắn dừng lại một lúc chờ Lai hỏi: “Cách gì?” Nhưng Lai không nói , ngồi bó gối, gục đầu. Thành nói:-Dễ lắm…Lai bị kích thích, nhìn chồng, có ý hỏi. Thành nói:-Cứ nằm ngang chỗ này, đầu gối trên đường ray, nhìn mặt trăng lấp ló sau thành cầu, biết làm thơ làm đôi ba câu, còn không thì ôm đàn lên bụng, bấm vài nốt…Lai chú ý lắng nghe. Nó không ngờ trong cảnh này chồng còn đùa được. Thành ngước mắt nhìn trời, đúng là có cái mặt trăng lấp ló sau mấy thanh sắt cầu. Một mặt trăng méo mó nhăn nheo như cái bánh tráng nhúng nước. Hắn tiếp:-Nói thế chớ chưa chắc đã làm được. Xe lửa trước khi qua cầu người ta cẩn thận lắm. Họ thường giảm tốc độ, chạy như rùa bò. Không đợi đến gần chân cầu, trước khi chui vào hầm núi Sạn nó đã huýt còi đôi ba lần. Cách đầu cầu hàng trăm thước lại huýt còi. Em không thấy đoạn dường này đầy những bảng báo hiệu bằng sắt hình tròn, hình vuông hay hình tam giác hay sao? Đầu máy xe lửa chỉ có một ngọn đèn như con mắt người chột, nhưng ngọn đèn đó sáng lắm. Từ xa hàng mấy trăm thước chúng đã trông thấy khối trắng nằm ngang đường, họ thắng gấp, tới lôi đầu dậy, có khi còn kéo tới công an lập biên bản nhốt mấy ngày, thả ra còn bị phạt hành chính mấy trăm ngàn. Muốn cho lái xe không thấy thì phải mặc áo quần lem luốt, lựa thanh tà vẹt màu đen to bảng mà nằm, may

ra…Lai nghe và hoang mang lo ngại, không biết anh ta nói đùa hay thực. Chồng nó xưa nay có khi nào mê muội đâu? Hắn làm chuyện viễn vông nhưng luôn có tính toán, ngay cả làm việc lưỡi câu chình hắn cũng suy nghĩ kỹ lưỡng lắm. Giờ đây toan tính huỷ hoại cuộc sống anh ta cũng chẳng để cho thất bại. Thành tiếp:-Qua mặt người khác thì dễ, cái khó là thắng mình. Nói thế chớ làm sao ngắm trăng làm thơ đánh đàn. Mới nghe tiếng còi tàu phía bên kia đường hầm, mới thấy ánh đèn lấp ló ở xa thì đã mất hồn, vùng dậy chạy trối chết. Muốn chết phải lấy dây thừng cột chặc quấn nhiều vòng, cột nhiều nút, muốn mở cũng không mở dây được, muốn tháo cũng không đủ thời gian để tháo, thì có thể…Hắn dàng lại hỏi:-Em còn nhớ hồi tụi mình mười mấy tuổi, buổi trưa trốn ngủ, ôm cây chuối lội qua sông vào chùa Hang trộm trái cây không?Lai nghe nhắc lại chuyện xưa mừng lắm, nói:-Nhớ, hồi đó vui quá hả?Thành:-Thì bây giờ cũng vui.Lai:-Vui chi nổi, không có lấy đứa con…Thành đột ngột hỏi:-Tại sao hồi đó em không lấy con Xã Niên? Nhà người ta được chớ, thằng đó được chớ? Người ta nhờ mai mối năm lần bảy lượt, sao không chịu?Lai:-Lấy người ta sao được. Mình gần gũi chung đụng ôm ấp nhau từ hồi mười một mười hai, làm sao sống với người khác được. Tội nghiệp, thuở đó hai đứa giống như hai con chó con, có biết chi đâu? Khổ nỗi, đã có với nhau cái đó rồi lại thương yêu nhiều hơn, nhiều ghê lắm, chết với nhau cũng được, còn ai nghĩ tới cuộc sống riêng cho mình.Rồi nó chép miệng than mãi câu: “Tội nghiệp hai đứa bé”. Hai đứa bé đây tức là nó với thằng Thành, có biết gì đâu, tưởng đó là trò chơi ai cũng có thể chơi đùa với nhau được, như trèo cây, tắm sông…. Không ai nói cho chúng biết không được chơi cái trò đó, ngăn cấm chúng chơi trò đó. Hắn ngập ngừng một lúc rồi tính hỏi Thành, nhưng hắn chẳng biết hỏi sao. Tại sao ăn nằm với chồng thì không thành, với người khác thì lại được, hắn chưa kịp cảm nhận gì cả thì đã nghe cái thân thể trẻ con ấy rùng mình, rơi xuống. Thực là một kỷ niệm chẳng tốt đẹp và cũng không có gì để nhớ cả, thế sao lại được. Còn với chồng lần nào

cũng tê tái đê mê lại chẳng thành? Bây giờ nó chỉ dám hỏi:-Tại sao vợ chồng cùng chung một dòng máu lại không đậu thai? Chó heo bà con gần gũi với nhau lấy nhau vẫn sinh đẻ bình thường?Thành tính đem cái lý thuyết thiên thần ác quỷ đã nghĩ ra lúc ngồi trên cầu giảng giải cho Lai, hắn thấy khó lắm, nên mới ngắn gọn: “Trời sinh thế”.Lai:-Trời bày đặt sự đó ra chi ác thế?Thành:-Không ác đâu, nó đều có cái lý, cái lợi cả, tại mình làm trái luật trời.Thành nói: “Em có nhớ ngày trước nhà mình có nuôi con chó cái trắng và nâu, đến thời kì nó cần con đực, vì nhà ta tường cao cửa kín, rào dậu kĩ quá nó chui ra ngoài không được, đành dính với con cò là anh ruột dính với nó. Cứ thế qua nhiều đời lụi bại dần. Bọn gà khôn hơn, trong nhà có gà cồ tốt mã nhưng chúng không chịu cho đạp mái, bay qua tường tìm gà cồ khác dòng máu”.Lai:-Vì sao gà và chó biết trùng huyết là không tốt mà tránh, còn người thì không?Thành:-Đó là nhờ tiếng gọi thầm của huyết mạch, cái hàng rào ngăn cản vì lợi ích của giống nòi. Trời đất sinh ra thế…Lai:-Tại sao trời không cho người cũng được như thế?Thành:-Người khôn hơn, phải tự tìm ra mà biết, biết để tránh. Thôi đừng bàn chuyện đó nữa, buồn lắm. Mọi sự đã an bài, giòng họ nhà anh, giòng họ bên em không thiếu gì người, bọn họ đẻ như gà, đừng lo tuyệt tự.Lai cười, lần này nó cười thực, nhẹ cả người, Lai nói:-Hồi đó vui quá há?Thành:-Hồi nào?Lai:-Cái hồi hai đứa mình trần truồng như con nhộng ôm cây chuối lội qua sông. Ông còn con nít mà hiện quỷ, ra giữa sông làm người ta nhột thấy mồ! Rồi nớ chợt nhớ lại điều gì nói tiếp:-Trong chùa có ni cô, mặt thiệt đẹp, anh nhớ không?Thành:-Nhớ, nhưng sao?

Lai:-Em thấy chị Liễu nhà cuối Cồn Dê, bán chim giúp cho anh Thọ, hai người giống nhau quá, e có khi là một.Thành:-Chắc không phải. Người đi tu đã dâng hiến trọn đời, ai lại bỏ.Lai:-Không muốn nhưng cuộc đời nó xô đẩy. Tội nghiệp…Lai thở dài. Cái thở dài này dành cho người đó. Tự nhiên nó thấy nỗi khổ tâm của mình nhỏ bé quá. Thế tại sao Lai lao xe xuống cầu gỗ Ngọc Thảo, nay lại còn tính chuyện lao xuống cầu sắt? Lai xích gần, Thành quàng tay ôm vợ, sương khuya xuống nhiều, áo hai người đều ẩm. Sờ thấy sắt thành cầu lạnh và đầy sương ngưng đọng. Có tiếng còi tàu phía bên kia núi Sạn vọng đến. Trước khi chui qua đường hầm đoàn tàu kéo hồi còi dài. Trong đêm khuya tiếng còi vang vọng từ sườn núi này qua vách núi kia. Hồi còi ngưng từ lâu âm vang vẫn còn kéo dài. Thành nói: “anh với em đi tới chỗ kia, đứng nơi thanh sắt to bảng đó, tàu chạy qua nhắm mắt lại, coi chừng cả cây cầu rung lên, tiếng động ầm ầm, gió thổi mạnh lắm, nhưng không sao cả, có anh ở bên đừng sợ”.Lai làm theo. Khi chiếc tàu hoả với cái đầu máy di-ê-den nặng mười hai tấn gối đầu lên cầu thì Lai nép người vào chồng, ngẩng mặt lên, có ý chờ đợi một cái hôn. Nó thì thầm thỏ thẽ, vợ chống lấy nhau già đời rồi ai làm chuyện như bồ bịch. Thành cúi xuống đặt môi mình lên trán, lên má… Trong ánh sáng chớp giật lấp loá từ những ô cửa sổ hắt ra lướt qua. Thành dò dẫm lần xuống phía dưới, cắn đôi môi lạnh và khô ngậm lại, thấy cái lưỡi mềm ướt át ngọ nguậy trong miệng mình. Hắn nghĩ vợ mình vừa học được cách này ở đâu. Và rồi hắn thấy vợ chồng hôn nhau cùng sướng đấy chứ?Cây cầu sắt mà trước đây hắn đã tính nặng tới mấy ngàn tấn rung lên bần bật. Gió từ đoàn tàu tống ra rất mạnh hoà với tiếng bánh sắt cọ vào đường ray rít lên kinh khủng. Hai vợ chồng hôn nhau giống như cặp trai gái mới yêu, lén lút ra cầu hôn nhau trong cảnh chớp loà dễ sợ.Thành buông vợ ra, lấy tay áo gạt ngang qua đôi gò má lạnh lẽo sương đem và đầy nước mắt, hỏi: “Tại sao em khóc?” Lai vừa cười, vừa khóc, vừa nói:-Không biết nữa, đừng hỏi, kì quá!Chiếc tàu chạy qua, cây cầu sắt đứng lại trong đêm, vẫn còn dư chấn run rẩy. Thành nghĩ, cây cầu xe lửa do cái hãng Krupt trứ danh thế giới làm, nặng cả mấy ngàn tấn còn run rẩy nữa là con vợ với thằng chống bằng xương bằn thịt yếu đuối này. Hắn dìu vợ đi về. Con tàu đã đi xa, gặp cái bảng gì đó, kéo một

hồi còi…

*

Một sáng thu, mấy ngày qua có mưa, mưa nhỏ thôi, nhưng tối qua mưa lớn, sáng nay đã tạnh, trời đất nhuốm đầy hơi nước. Hình như khi mưa có những giọt li ti không chịu rơi xuống, nó cứ ở lì và lang thang trong khí trời, gặp lạnh ngưng tụ thành sương giăng mắc khắp nơi. Thọ ngồi trong quán Sáu Liễu nhìn ra thấy con sông Cái từ trong sương bò ra và rồi lại bò vào trong sương. Rất giống với cảnh buổi mai Võ Trà đem quả pháo tống tính đánh sập lô cốt giết bọn Nhật. Hai cây cầu gỗ và cây cầu sắt biến mất trong sương. Nơi con sông lộ ra nhìn xuống thấy mặt nước khói trắng bốc lên đầy như nồi nước sôi. Có tiếng động ầm ầm, hình dáng biến mất nhưng tiếng động lại to hơn ngày thường, hình như sương là chất dẫn âm thanh tốt hơn không khí khô. Tàu đi qua rồi lại có tiếng động khác trên sông.Đó là tiếng máy ghe nổ lạch bạch, một lúc sau từ trong sương hiện ra chiếc tàu gỗ nhỏ rẽ nước tiến về phía thượng nguồn. Đây là con tàu du lịch của khu ăn chơi Hải Đảo thường xuôi ngược khúc sông này. Chiếc tàu gỗ dài mười thước sơn màu xanh da trời, viền màu xanh nước biển, phía trên có khung nhôm giăng tấm vải che mưa nắng. Trên thuyền có hai hàng ghế để chở khách du lịch.Sáng hôm nay chỉ nhìn thấy trên thuyền có hai người khách. Một người nước ngoài và một cô gái Việt. Có lẽ đây là cô gái thông dịch viên dẫn một cựu chiến binh Mỹ lên thăm lại Hòn Thơm.Hòn Thơm là một chứng tích chiến tranh. Nơi đây vào năm 68 đã xảy ra trận đánh làm chết nhiều lính Mỹ gây xôn xao dư luận thế giới. Chỉ là một đỉnh núi nhỏ, không phải điểm chiến thuật chiến lược nào quan trọng mà quân đội hai bên giành giật nhau, chiếm đi chiếm lại nhiều lần, tất cả phải trả giá bằng máu. Máu người đổ ra chỉ để chiếm lấy mấy hòn đá khô khốc, đứng dưới nhìn lên, vào những ngày trời trong thấy như bầy trâu nằm trong bùn. Cái đỉnh cao mà sau mấy chục năm thằng Cược dẫn bầy dê bát thảo hai mưới tám con lên chăn, còn thấy nón sắt Mỹ, nón tai Mỹ và lương khô Trung Quốc, thùng mỡ của Nga. Có nhiều nơi cây rừng tươi tốt hẳn lên,dường như được bón bằng xác người. Có lần thằng chăn dê ngồi trên tảng đá thổi sáo trúc, hắn nghe trong rừng có người hát theo. Cũng có lần hắn mắc võng trên hai thân cây rừng nằm ngủ trưa bỗng

nhiên cái võng đong đưa, giống như có người ru. Hắn mở mắt ra, võng ngừng ru, nhắm mắt võng lại đong đưa. Hắn than: “chóng mặt lắm, đừng ru nữa!” Chiếc võng dừng lại. Từ đó hắn không dám dẫn dê lên núi chăn thả nữa.Mấy năm gần đây các cựu chiến binh Mỹ, nhất là những người đã từng chiến đấu ở Nha Trang thưởng trở lại tìm những kỷ niệm xưa, người Mỹ đi dưới tàu kia chắc là một người trong số đó. Bọn trai tráng ngồi trong quán Sáu Liễu thấy trời còn đầy sương chưa muốn xuống hầm đá. Một thằng lấy tay làm loa hướng đến con thuyền kêu lớn: “Mo-ning!” Người dưới thuyền đưa tay vẫy lại. Con thuyền giảm ga, tiếng nổ chậm lại, mũi thuyền hướng vào bờ. Người đàn ông ngoại quốc nhảy xuống trước đưa tay dìu cô gái. Cô bé đi guốc cao gót, không qua được khúc sông ướt cát. Người đàn ông bế cô gái như một đứa bé. Bọn thanh niên cười ồ. Sáu Liễu thấy cảnh đó kêu: “Cười chi? Đàn ông nước người ta lịch sự với phụ nữ là thế. Đàn ông xứ này đứa nào cũng vũ phu hành vợ, hở một cái đòi vặn họng!”. Rồi chị ta la lên: “Trong quán này có ai biết tiếng anh tiếng em gì không? Nó vô đây ai nói chuyện với nó?” Có đứa con trai nói:-Lo chi, không nói được thì ra dấu.Hai người tươi cười đi vô quán. Họ chào hỏi mọi người. Cô gái gọi hai ly cà phê đen đậm, ít đường. Cô cho biết người này trước có đi lính ở Nha Trang, đóng quân ở đây một thời gian. Bây giờ ông ta là nhà khoa học, chuyên nghiên cứu một loài chim nhiệt đới. Ông ta đến đây để tìm một người đàn bà. Cô gái nói: “Chị ấy khoảng bốn mươi, da trắng, tóc ngắn, mắt to, rất đẹp, tên là Ana”.Sáu Liễu nhíu cặp lông mày tỉa tót nhỏ như cộng bún tàu, bôi chì đen, cặp lông mày mà khicòn bồ bịch với Mười Dư, lão ta rất mê, nói người tên Liễu lông mày lá liễu. Sáu Liễu giả vờ suy nghĩ, hỏi: “Ana nào nhỉ?” Rồi chị nói tiếp: “Xóm này chỉ có thoa, Huệ, Sửu, Tám, Tâm…” chị Sáu quay qua hỏi lớn:-Bà con mình ngồi đây có ai biết chị nào tên là Ana không?Mấy bàn chung quanh đều có tiếng xì xầm, nhưng không ai lên tiếng. Liễu nói với cô gái: “dân quê mình nhiều tên lắm, thường là tên xấu, ở trong làng gọi chơi với nhau thì được, ra ngoài làng, nhất là qua bên phố kêu tên đó xấu hổ lắm. Mấy đứa con gái đi làm xa thường đặt tên lại cho mình, tên hay lắm, kêu lên oai lắm”.Thọ ngờ ngợ về tung tích của cái cô Ana nào dó, anh lại ngồi chung bàn với hai người khách. Tuy đã lâu không dùng nhưng cái vốn tiếng Anh của anh đã làm cho người đàn ông kia kinh ngạc. Người đàn ông cho biết cô gái mà ông tìm, trước đây đã cung cấp cho ông những con chim. Ông hỏi ở đâu cô ấy nói do

chồng bắt, chồng cô cũng là người trí thức, một nhà khoa học được đào tạo ở nước ngoài nhiều năm. Ông ta nghiên cứu, đánh số rồi trao những con chim lại lại cho cô gái thả chúng ra. Theo ông cô gái rất đáng yêu. Đã có lần ông ngỏ lời xin cưới nàng và đem nàng về Mỹ, nhưng nàng không chịu. Trước đây cô gái có nói sơ qua chỗ ở của mình. Gần đây ông không thấy cô gái trở lại. Nay ông đi tìm cô để cốt nói việc ông tỏ tình là chuyện riêng, không dính dáng đến công việc nghiên cứu và trao đổi những con chim vùng nhiệt đới. Cứ mang chim lại cho ông…Người đàn ông đứng lên từ giã. Thọ chẳng còn nghi ngờ gì nữa, thêm một trang bí mật về Liễu được mở ra. Thọ hứa có tin gì báo cho ông biết. Hai người bắt tay nhau. Người kia nhìn Thọ, nghi ngờ, hỏi: “Có phải ông đang nghiên cứu con rắn lớn, vật tổ của dân tộc ông không?” Ông nhìn vào mắt anh, nói: “Hay lắm, một hướng nghiên cứu mới. Không biết việc này có ai ủng hộ ông không? Tôi xin chúc ông chóng thành công.”Thọ lang thang khắp nơi tìm nàng, tới đâu cũng gặp những cái lắc đầu. Cuối cùng có tin, gần đây công an mở chiến dịch lùng sục khắp nơi tìm bắt những cô gái nghi ngờ làm nghề mãi dâm đưa tới bệnh viện thử máu. Thọ đến bệnh viện và anh được nghe câu chuyện mà thằng Tiểu Thạch đã từng nghe trong thời gian ở bệnh viện kể lại. Câu chuyện thêm nhiều chi tiết. Chi tiết quan trọng hơn cả là cái mảnh giấy cô gái cầm đọc khi đã tự cắt đứt mạch máu bằng mảnh kính vỡ. Tìm mãi cuối cùng Thọ cũng đã gặp được cô gái ngồi cạnh nàng trong căn phòng chờ đợi phán quyết của tử thần.-Lúc đó khoảng bốn giờ chiều, đang mùa mưa, ngày thu ngắn lại, không biết giờ đó bên ngoài rốa nhưng trong phòng đã tối lắm rồi. Chỉ có một cánh cửa kính, loại kính mờ đầy bụi bặm và ở trên cao, còn cửa ra vào bị khoá kín. Không ai dám tự tiện mở đèn, vả lại cũng chẳng cần đèn đóm. Anh sáng dùng để làm gì? Cả một bọn đàn bà con gái nhếch nhác, bẩn thỉu, thảm hại, cuộc đời họ đã đầy tăm tối, nay có cần gì ánh sáng. Cô ấy ngồi bên tôi, bình thản, không buồn vui, lo lắng hay bực dọc gì cả, thần thái của một người vô can, tách hẳn khỏi đám đông.Cô ấy loay hoay tìm kiếm vật gì trong chiếc ví bằng da mà cô gái nào cũng có mang theo. Tôi tưởng cô ta tìm tiền gởi mua thức ăn, đã nửa ngày qua chúng tôi chưa có gì vào bụng. Cô ấy tìm khá lâu, như thế rõ ràng nàng chẳng còn tiền. Nghề này tiền bạc khi nhiều khi ít, khi chẳng có đồng nào, đó là sự thường. Tôi tính nói: “Em có tiền đây…” Nhưng không, cô ta lấy ra cái gương soi mặt, thứ nhỏ bằng miệng chén, đưa lên soi. Tôi ngồi một bên nghĩ, hoàn cảnh tang

thương bi đát như thế này còn gì nữa mà ngắm nghía? Bộ muốn mồi chài mấy người bác sĩ nơi đây sao? Cả bọn chúng tôi là một bầy thú cái bẩn thỉu bị nhốt trong cái chuồng chật chội mà chốc nữa đây con quay số phận sẽ ngã ra ở cái mặt đỏ đen nào ai có biết? Chúng tôi kẻ buồn rầu, người thất vọng, đứa bất cần đời phó thác cho số phận, mặc kệ cái gì xảy ra cũng được. Trong cái tâm trạng chung như vậy tôi thấy côta khác hẳn. Chắc cô gái có tâm sự gì?Tấm gương rơi, cô gái cúi xuống nhặt. Nàng loay hoay dưới đó khá lâu, mãi không thấy cầm gương lên, chỉ nghe tiếng “tách” khẽ và tiếng than: “Thôi rồi!” Cô ta cầm gương lên, tôi thấy tấm gương soi bị vỡ. Tôi rất lo sợ cho cô gái và cho cả số phận lũ chúng tôi. Ai cũng biết gương soi vỡ xui lắm, không hao tài thì cũng tán mạng. Rồi đây những đứa con gái trong căn phòng này thế nài cũng có đứa nhiễm cái bệnh không thuốc chữa, sẽ kết thúc cuộc đời trong cái trại gọi là “tình thương” nào đó. Tấm gương vỡ theo kiểu mạng nhện, nhờ cái khung nhựa đỡ phía ngoài và phía sau nên những mảnh vỡ không rơi ra. Cô gái đưa lên, cặp mắt sững sờ nhìn khuôn mặt mình trong gương. Tôi nghĩ, vỡ đến mức độ ấy rồi còn nhìn gì nữa. Nhưng cô gái cứ mãi ngắm bộ mặt nát nhàu của mình, cặp mắt rưng rưng , buồn bã. Cô gái cất tấm gương vỡ vào ví. Tôi tự hỏi, cất làm chi? Sao không ném nó vào giỏ rác? Sau tôi biết cô bỏ chiếc gương vỡ trong ví khi nào gặp giỏ rác ném vào. Đấy là một người có giáo dục và có cuộc sống chừng mực, cẩn thận.Cô mở ngăn khác trong ví da lấy ra tờ giấy học trò, bốn trang viết tay đầy kín chữ. Hình như đó là một bức thư, chắc không phải thư tình. Thư tình không ai viết trên giấy học trò, thứ giấy dày và xấu. Với lại chảng ai hơi sức đâu gởi thư tình cho bọn gái chúng tôi. Họ chỉ cần bỏ tiền ra là có được tất cả, thư từ làm chi cho phiền ra. Có thể là bức thư tron gia đình ở nhà quê gửi cho cô. Và giờ đây trong khi ngồi chờ đợi bản án định mệnh cô gái lấy ra xem để qua được cái thời gia thử thách khốn khổ này. Tôi tạm tin như thế.Trong làn ánh sáng mờ mờ của căn phòng kín cửa, vào một buổi chiều nặng nhề như được cắt ra từ một khối chì, cô gái đọc tờ giấy. Tôi thấy cô ta đọc xong, quay lại đọc từ đầu, đọc đi đọc lại nhiều lần như thế. Đến đây tôi mới hiểu tại sao tờ giấy nhàu nát. Trong hoàn cảnh này mà cô gái còn tập trung đầu óc để xem, thực hiếm có.Một lúc sau cánh tay cầm bức thư buông thõng. Những ngón tay xanh xao không còn đủ sức nắm tờ giấy. Tờ giấy rơi, nó chao nghiêng qua lại nhiều lần, lướt đi trong căn phòng như chiếc lá vàng bay trong gió. Cuối cùng nó rơi nằm trên nền căn phòng đợi, một nền nhà rất bẩn. Bức thư rơi đúng trên mặt một

viên gạch bông hình hoa huệ đen, Một ngẫu nhiên đầy mỉa mai. Ngày xưa những cô gái ăn sương bị xăm hoa huệ đen trên vai để cho mọi người nhận ra. Cô gái đổ xuống về hướng ngược lại. Cô ngã nhẹ nhàng như một đoá hoa rụng, không một tiếng kêu, chỉ có cái ghế sắt ngã theo là gây tiếng động. Nhiều người hét lên. Một vũng máu lớn trên nền nhà…Người trong phòng đập cửa kêu mở nhiều lần nhưng không ai mở. Tất cả mọi người ở đây đều nghĩ bọn gái ăn sương muốn phá cửa chạy trốn. Thật lâu mới có ngươi đi vào, khi biết chuyện thì cả bệnh viện hốt hoảng. Ban giám đốc rất sợ trách nhiệm, họp bàn khẩn cấp, giữ kín mọi việc, sợ báo chí làm ầm lên. Họ vội vàng đem cô gái đi cấp cứu. Không còn đo được huyết áp, tim thoi thóp nhọc nhằn, mạch mong manh như tơ nhện, gõ vài cái rồi dừng, cứ lặp lại như thế, ngày càng yếu dần. Mấy ông thầy thuốc bắc rất sợ kiểu mạch này, gọi kiểu mạch chim sẻ mổ thóc. Nó là tiếng gõ cửa của tử thần. Gặp thứ mạch đó thì thầy chạy. Người ta biết quả tim, với sức tàn, gắng gượng làm việc để rồi vĩnh viễn an nghỉ. Truyền máu cho cô không được, đâm kim lớn kim nhỏ đều không vào mạch. Bác sĩ lấy dao mổ rạch thịt ra tìm mạch máu, dưới lưỡi dao bày ra thớ thịt trắng như gà. Cái động mạch chân phải bị cắt đứt là mạch chủ, nó đã trút tất cả máu trong người ra ngoài. Hệ tuần hoàn như mạng kênh rạch khô bò ngoằn ngèo giữa cánh đồng chết. Hai túi máu truyền khẩn cấp, mở khoá to nhất cũng không thể lưu chuyển trong một cơ thể khô khan, héo hon. Và nàng đã chết. Về sau ông bác sĩ kể lại, lạ lắm, người vừa tắt hơi hiện ra một khuôn mặt tinh khiết dịu dàng, đẹp và hiền hậu như tượng Phật Bà. Bao nét sắc sảo quỷ quyệt cuộc đời này sơn phết lên bộ mặt ấy bỗng chốc bay biến đi đâu cả, còn lại con người đích thực đã có một cuộc đời có thể lầm lỗi nhưng cái tâm vẫn lương thiện.Công an được mời đến để điều tra. Nhờ cái chết của cô gái, người ta sợ trách nhiệm, những cô gái được thả ra ngay trong buổi chiều hôm ấy, và mọi người lại trở về cuộc sống chẳng có ngày mai cùng với cái kỷ niệm về hơn hai mươi bốn tiếng đồng hồ khổ ải cùng với cái chết của cô gái đồng cảnh ngộ.Hai người lao công bệnh viện xách xô nước đi vào phòng làm vệ sinh. Họ mang găng tay vào, dân bệnh viện mà lại tỏ ra gớm ghiếc máu mủ thực cũng lạ. Họ cẩn thận mang khẩu trang vào và bắt đầu làm sạch vũng máu trên nền nhà. Người này dặn người kia : “Tởm quá, thế nào cũng có HIV! Cẩn thận, xong thì rửa tay và tắm rửa mới được”. Lúc ấy một cô y sĩ cầm xấp tài liệu đi ngang qua. Một người lao công quay ra hỏi: “Có xét nghiệm rồi sao?” Cô y sĩ lục tìm lấy ra tờ giấy, nói: “Có rồi. Mười lăm phần trăm dương tính, nhiều hơn đợt trước”. Anh công nhân hỏi: “Còn cái cô tự tử?”

Cô y sĩ:-Oan trái lắm! Mấy chú ơi!-Sao?-Nê-ga-tip (Không bệnh)Hai người lao công tháo khẩu trang, găng tay ra, đứng lên thở khoan khoái, than, thế mà mình nghi oan cho người ta. Đây là một dòng máu sạch.

*

Hôm qua công an phường Ngọc Hiệp đưa giấy mời Thọ. Người chung quanh ai cũng nhìn anh ái ngại, không biết lại có chuyện gì rủi ro nữa đây? Có người thì thầm to nhỏ, chắc là chuyện hệ trọng, hay anh ta hoạt động chống chính quyền? Cũng có người cãi, trước thì sao không biết chớ ngày trở lại Cồn Dê thấy anh ta sống như mọi người nơi đây, ngày ngủ tối đi bắn chim, có chơi bời liên lạc với người lạ nào đâu? Riêng Thọ cũng đã quen đón nhận những bất ngờ, không lo âu gì cả. Anh đọc tờ giấy mời, phần lý do có hàng chữ viết tay: “Lý do sẽ cho biết sau”. Kiểu này thì lành ít rủi nhiều. Anh nghĩ, cái gì chờ đợi mình nữa đây? Cuộc đời này đã đọa đày ta lắm rồi, vợ con nhà cửa chẳng còn. Liễu không còn, ta còn sợ gì nữa?Khi xỏ chân vào cái quần tây cũ, cái áo sơ mi sờn vai, anh cố nuôi trong đầu ý nghĩ ngộ nghĩnh hài hước sau: Càng hay, nếu lần này công an giữ luôn thì chiều nay mình đỡ phải lo cơm nhà, không cần qua nhà chị Luận mượn soong nhôm, không cần phải ra sân lượm mấy miếng vỏ dừa nhen bếp khói mù trời, được nhà nước đãi cơm ba mươi tháng rồi, có sao đâu. Tài sản của mình hiện giờ còn nửa kí gạo trong túi ni lông móc treo trên cột nhà. Mình không về thế nào chuột cũng leo lên cắn đổ vương vãi khắp nơi. Mấy ngày qua, từ khi Liễu bị bắt, cuộc sống của Thọ xáo trộn lung tung, chẳng theo thứ tự nào cả. Lúc trước Liễu lo cho anh, buộc anh phải lo nấu cơm ăn uống đàng hoàng, không được ăn cơm hàng cháo chợ, uống rượu say sưa, sống bừa bãi, đã gần năm mươi rồi. Anh rất cảm động và nghe theo lời khuyên đó. Nay Liễu không còn, anh buồn bã không ăn, không náu cơm nước gì cả. Đến mấy con chuột nhắt ở với anh lâu nay cũng bị bỏ đói. Tối lại lũ chuột đói chui vô mùng cắn ngón chân. Anh phải dậy lấy gạo cho chuột ăn. Bây giờ mình ra đi, chưa biết trở về hay không. Thôi lấy gạo ra chia cho chuột, phần khác đem cho gà vịt hàng xóm ăn. Còn mấy con chim,

bắt trong đợt sau cùng, chưa đưa Liễu bán, anh vẫn còn nhốt trong lồng treo đầu hiên nhà. Anh gọi với sang nhà Mười Dư: “Chú Mười ơi, chiều nay tôi ra công an bị bắt luôn không về thì chú làm ơn đem lồng chim ra bờ sông Cái thả hết cho tôi. Thả ban đêm để chúng tấp vô hai bờ ngủ qua đêm sáng dậy tưởng là qua một đêm bình thường, sáng tinh mơ bay lên hòn Sạn, hòn Thơm kiếm ăn. Chiều lại xuống sông uống nước, ngủ lại. Nói với chúng từ nay yên rồi, chẳng bị bắt nữa đâu”. Mười Dư đang ngồi cạnh thùng hèm, đứng dậy nói: “Ừ đi đi, để đó tao lo. Còn dặn dò chi thì nói luôn thể. Tao nghi quá, không biết lâu nay mày có mưu đồ chi không? Tao chắc là không, mày chỉ lo bắt mấy con chim, con Liễu bán giùm, thiếu thốn khổ sở quá mà, bọn thanh niên xóm này tính, hai đứa bay thành vợ chồng sẽ lên núi chặt cây, cắt tranh làm cho cái nhà… Nay thì sợ có đi không về, số chưa hết hạn còn lận đận lắm. Con Liễu tới hỏi chim, tao nói làm sao?” Thọ: “Cô Liễu không tới nữa đâu.” Thọ được biết những con người anh gặp trong cảnh khổ vẫn đẻ ý đến mình, lo cho cuộc sống mình, anh cảm động lắm. Thời gian gần đây nhiều ngón đòn độc ác của cuộc đời quật cho anh ngã quỵ. Tinh thần anh suy sụp, nếu không có những tấm lòng đó chắc anh không gượng dậy nổi. Anh đội nón lên, cuốc bộ đến phường, mỗi bước đi cứ lẩm nhẩm điệp khúc: Cái gì nữa đây? Cái gì nữa đây? Trưa nay Thọ là người đầu tiên đến trụ sở phường. Vùng này đất nhỏ thưa dân, việc ít, người ta lấy đình làng Ngọc Hiệp làm trụ sở phường. Giờ đó chưa có ai đến. Tuy là cơ quan nhà nước nhưng buổi trưa khi mọi người về hết không ai đóng cửa. Có mấy đứa bé chạy chơi ngoài sân, chúng kéo nhau cả vào trong phòng làm việc chơi trò trốn bắt. Không khí này làm cho Thọ yên lòng, nó chẳng có gì là nơi cửa quan, nghiêm trang, nguy hiểm cả. Thọ ngồi chờ. Trên bức tường nằm phía sau một cái bàn gỗ, trên bàn có đề chữ “Chủ tịch” có tấm bản đồ. Một tám bản đồ rất lớn vẽ ngày lên tường. Choán hết cả bức vách. Bản đồ to lớn,vẽ một vùng đất hẹp nên rất nhiều chi tiết, còn chính xác hay không thì chưa biết. Tấm bản đồ mô tả cả một vùng cù lao sông nước, giữa mấy nhánh sông. Nhìn chung, màu xanh là màu lấn át. Sông xanh, núi xanh, vườn tre vườn dừa đều xanh, chỉ phân biệt được nhờ sắc độ đậm nhạt và tính chất của màu xanh. Vào mùa mưa cây cối mọc nhiều nhưng vẫn để lộ ra nhiều khoảng đá lớn màu xám. Từ màu xanh lá cây đó hoạ sĩ pha thêm màu vàng để thành màu lá vàng, lá úa, vẽ làng mạc vườn cây. Cây cầu sắt là một vệt đen bắc ngang qua sông.Thọ gốc gác vùng này, đi tù về cũng ở đây. Đã có lần anh leo lên Hòn Thơm, đứng giữa đầu người mẹ và đứa con trên đỉnh Mẹ Bồng Con, thả cái nhìn bao

quát cả một vùng sông nước vùng đất quê hương mình. Trước đây mỗi lần di máy bay, khi nó quần mấy vòng trên bầu trời Nha Trang trước khi vào Nam hay ra Bắc, Thọ cũng nhìn xuống tìm xem vùng đất mình cư trú, vùng đất mình đã chào đời và con sông mà nước của nó là máu mình đây, xem thử nó giống gì, có cái gì đem ra để so sánh được không? Vùng đất đầy sông rạch, phức tạp lắm không thể đem nó ra so sánh với hình tượng nào.Bây giờ ngồi trước tấm bản đồ này, tâm hồn anh bỗng trở nên tĩnh lặng lại. Anh ngắm nhìn, loại bỏ một số chi tiết để qui về hình dáng tổng thể vùng cù lao sông nước quê hương. Anh giật mình thở gấp, rõ quá, giống quá, sao lâu nay mình không nhận ra. Anh vừa có hình tượng để so sánh với nó rồi. Một vùng đất đai, sông ngòi, núi non, làng mạc mà bao njhiêu con người cùng với những số phận, rất giống hình dáng con vật huyền thoại, con vật giả sử, đó là con giao long, con thuồngg luồng, loài cá rắn, vật tổ, phù trợ cho tổ tiên dân tộc Việt. Vùng cù lao sông nước này là một con giao long vĩ đại và sống động miệng há to ngậm đất, cổ cong như vòi bình nước, bụng và đuôi phình ra. Con giao long cuộn mình theo kiểu rắn di chuyển uốn cong hình chữ S ôm đất, lưng quay ra biển. Một con giao long đầy màu xanh, ẩn mình trong vùng sông nước màu xanh. Một màu xanh đến độ huyền hoặc…Một người đi tới bên, ông đưa tay ra bắt, tự xưng là chủ tịch uỷ ban nhân dân phường. Cái bắt tay và nụ cười cởi mở thân thiện của ông làm Thọ yên tâm. Thoáng một cái Thọ biết không sao. Thọ nói tên mình, ông ta càng niềm nở tươi cười: “Tôi nghe tên anh và trường hợp anh đã lâu…” Rồi ông báo tin cho Thọ hay vợ con anh đã định cư ở nước ngoài, có giấy tờ bảo lãnh và anh được nhà nước ta chấp nhận cho sum họp với gia đình. Ông ta trao giấy tờ. Thọ đưa tay ra nhận tờ giấy, ngạc nhiên đến độ sững sờ. Một phút sau tất cả như đang ở trong mơ, cả người đàn ông đứng trước mặt anh đây, cả ngôi đình Ngọc Hiệp trong một buổi trưa rộn tiếng ve và những đứa trẻ con đang vui đùa chung quanh đây, quả thực không có trong đời, tất cả đều như cảnh ảo rung rinh trong gương.Trước đây Thọ chưa bao giờ nghĩ đến cái điều may mắn giống như là phép lạ như thế này. Anh nhắm mắt lại, lắc đầu thử xem đã tỉnh táo hay chưa. Bỗng anh thấy lạ quá, sững sờ, kinh ngạc thì có, nhưng sao không thấy vui? Hình như vẫn còn một điều gì chưa toại nguyện. Anh đã hiểu ra cái nguyên nhân ấy rồi. Thêm một lần nữa anh nghiệm ra rằng, trong cuộc đời mình chưa bao giờ niềm vui đến với mình một cách trọn vẹn. Cái gì cũng phải trả giá. Anh mất Liễu để trả giá cho sự đổi đời này. Anh cứ ân hận mãi, chẳng lẽ sự hy sinh của Liễu để cho anh được hưởng cái ân huệ lớn bằng trời đất này sao? Nếu có đấng tối cao sắp

xếp mọi sự ở đời thì sự an bài theo kiểu này thực vô lý tàn nhẫn và bất công. Giả sử anh nhận được tin này khi Liễu vẫn còn thì sao nhỉ? Chắc nàng buồn lắm và cũng vui lắm. Người như nàng xem sự hy sinh, sống chết cho người mình yêu là một ân huệ. Tin vui đến giữa khi cõi lòng tan nát, khiến anh đờ đẫn, quên cả ngỏ lời cảm ơn. Ông chủ tịch thấy anh không vui, lại băn khoăn, ông nói đùa: “Thôi đi nhậu đi. Sắp xếp nay mai lên đường, vì năm sau trở về quê hương thành ông Việt Kiều yêu nước giàu sang béo tốt!”.

*

Chiều nay anh giã từ Cồn Dê Ngọc Thảo, giã từ Hòn Thơm, Hòn Sạn, cầu sắt sông Cái, giã từ những con người đã thương yêu đùm bọc anh trong thời gian khốn đốn vừa qua. Ra đi, biết là vĩnh biệt để tới chân trời sáng lạng và đoàn tụ với vọ con nhưng lòng anh trống không, buồn bã. Buồn vui là hai chất không thể lẫn lộn với nhau được. Thế mà giờ đây nó đang cùng có trong anh, và có lẽ nỗi buồn đang lấn át, màu hồng đang bị màu đen bao trùm. Anh nhớ lại, ngày mới đến đây chỉ có hai bàn tay trắng cộng với nỗi buồn về gia đình vợ con bị thất lạc, công danh sự nghiệp cũng đổ vỡ và nỗi lo âu về ngày mai, thì bây giờ từ giã mảnh đất này cũng nặng nề như thế, thêm vào đó là gánh tình làm hành trang, kỷ niệm nặng như chì oằn cả tâm hồn. Anh không muốn ai đưa tiễn. Anh ra đi như người chạy trốn.Anh xách mái chèo với cái lồng chim xuống thuyền làm như một buổi đi soi bình thường. Lúc đó bên kia sông núi Sạn vàng rực tắm mình trong nắng chiều. Chiếc thuyền chao nhẹ trong làn nước ấm. Anh mím môi chống mái chèo vào bờ đất đầy rễ cây bần, cây đước, hang còng, hang cua đẩy con thuyền. Nó chòng chành một lúc rồi lấy lại thăng bằng từ từ rời bến, hướng mũi ra giữa dòng, trôi dọc.Mấy ngày qua anh vẫn nhốt những con chim, bây giờ anh trả lại tự do cho chúng. Thọ mở cửa lồng, những con chim ngơ ngác lười biếng chẳng chịu chui ra, chúng không có vẻ gì vui mừng hay lo sợ cho số phận cả. Có lẽ chúng đã từng tham gia nhiều lần trò chơi của Liễu bày ra cho anh và cho chúng. Anh thì cứ tối lại thắp đèn lên thả con thuyền trôi dọc theo hai bờ sông Cái tóm chúng. Còn chúng thì ban đêm co một chân ngủ nơi bờ sông, thấy ánh đèn sáng như mặt trời rọi vào mắt, còn đang phân vân chưa biết nên bay hay nên đậu thì đã bị

thợ săn tóm được. Chúng tưởng đời mình đã tàn, ai dè sáng hôm sau lại được một cô gái xinh đẹp phóng sinh. Cô gái ấy là tiên nữ là Phật Bà của chim muông. Nàng có cặp mắt đen như nhung, mềm như bông nhìn theo, nụ cười từ bi cùng với lời nhắn nhủ đầy chất thơ: “Bay lên đi những con chim tội nghiệp dại khờ bé nhỏ, những chú chim xanh hoá thành cái cớ làm nhịp cầu yêu cho người đến với người.Chim xanh đưa thư tình, cánh chim nối những bờ yêu… Hẹn tái ngộ!!!” Chúng cũng chẳng biết bay về đâu, trở lại Hòn Thơm, núi Sạn, núi Cô Tiên kiếm ăn, tối quay về bờ sông ngủ và bị tóm lại. Một chu kì khác bắt đầu…Cửa lồng đã mở nhưng lũ chim không biết hay không muốn chui ra. Anh cầm lồng lên dốc và lắc nhưng chúng vẫn cứ đè lên nhau và đứng trong lồng . Cuối cùng Thọ cho tay vào tóm được anh cò trắng, chân cao, cổ dài, mỏ nhọn. Con chim có cặp cánh dài nhưng rất nhẹ, nó đã ra ngoài nhưng cũng chẳng chịu bay. Anh tung lên trời, nó chới với lấy đà, mở đôi cánh trắng dịu dàng bay lên, quay cổ lại nhìn chiếc thuyền nan trôi trên dòng sông nhỏ như chiếc lá tre, đảo cánh bay về hướng thượng nguồn. Thọ nhìn theo phút chốc dạt dào cảm khái , gọi thầm: “Bay đi! Bay lên cao hơn nữa đi! Bay tới chín tầng trời, về chầu phục long nhan nữ Bồ Tát, cứu chim cứu người!”.Thọ ngơ ngẩn nhìn theo cánh chim đến khi nó khuất sau làn khói chiều. Anh lôi con vịt nước, có bộ lông màu đất sọc đen, chân có màng. Đây là anh chàng có biệt tài di chuyển. Trên cạn nó biết đi và chạy. Dưới nước nó lội và lặn. Trên không nó biết bay. Biết đến đời nào con người ta mới chế tạo được chiếc xe có thể chạy, lội, lặn, bay như vịt nước. Thọ thả nó ra, con vịt nước không chịu bay lên, nó lao vào lòng thuyền, anh đuổi nó nhảy xuống nước lội một khoảng rồi lặn mất trong dòng nước đã sạm màu. Thọ nghĩ, hình như chúng phân công nhau, con lên trời con xuống nước để báo tin, từ nay đất trời đã khác xưa rồi. Anh nhắn theo chim: “Lặn cho sâu tới bảy tầng địa ngục, tìm giùm ta tiên nữ tóc ngắn, chân dài, mắt đen, môi mềm, có pháp thuật phù thuỷ, ngậm đầy chất rượu tình hoan lạc của quỷ phun ra hạnh phúc lóng lánh hào quang xanh đỏ vút lên tới ngọn đỉnh trời…” Những con chim nối đuôi nhau biến mất trong bóng hoàng hôn từ trên cao rơi đầy mặt sông.Nhìn những con chim bay, lòng anh trùng xuống. Tình yêu ơi, kỷ niệm ơi, còn chần chờ gì nữa mà không vỗ cánh bay theo chim, cho ta được trống rỗng như lồng chim. Anh vung tay ném. Cái lồng tre chìm từ từ. Nó không chìm hết, còn một vài nan trẻ nổi lên trôi theo dòng. Hình chiếc của nó sắc nét trên mặt nước sáng.

Con thuyền không lái trôi, nó xoay dọc rồi lại quay ngang. Thọ ngã lưng nằm xuống lòng thuyền, lắng nghe mùi phân chim, mùi cá ươn, tiếng nước róc rách từ dưới lưng như niềm thương yêu dâng tràn vỗ về. Rồi những ngày tới đây buồn vui sướng khổ ra sao, không biết nhưng chắc chắn sẽ không còn gặp lại cái hương vị quê hương của một thời say đắm này. Có tiếng nước gặp cản. Con sông cất lên khúc du ca triền miên. Anh nhỏm dậy thấy một cái đầu ướt nhèm bóng láng như rái cá rẻ nươc tiến đến con thuyền. Anh hốt hoảng, hay con quái vật cầu sắt lội tìm mồi? Chiếc thuyền nghiêng gần úp, anh hét lên. Thành nắm be thuyền chồm lên, nhìn vào thuyền hỏi:-Chưa bắt được con nào sao “giáo sư”?Hắn thường kêu Thọ là giáo sư vì biết trước đây anh có dạy ở đại học Duyên Hải. Thọ vẫn còn hồi hộp: “Làm người ta sợ mất hồn!” Hắn nói:-Sợ gì?Thọ nói:-Tưởng con quái vật…Hắn cười, nụ cười ngây thơ, chẳng nói gì.Tự nhiên anh muốn thử làm một cuộc thí nghiệm. Thọ nói:-Từ nay không thèm bắt mấy con chim tầm thường dọc hai bờ sông này nữa…Anh bỏ lửng, hắn tò mò:-Vậy bắt giống chim gì?Thọ:-Trên đỉnh Hòn Thơm, nơi đầu người mẹ đá có con chim thiên đường…Thọ muốn gợi sự hiếu kỳ và lấy hình ảnh con chim thiên đường thay thế, trấn át con thuỷ quái cầu sông Cái. Anh hi vọng may ra hắn tỉnh ngộ, từ bỏ cuộc tìm kiếm vô vọng. Hắn vừa bị con chim thiên đường lôi kéo. Hắn hỏi:-Thiên đường là giống chim gì?Biết niềm ao ước không nguôi của vợ chồng hắn là một đứa con, anh nói:-Thiên đường là con chim sống trên chín tầng trời, ăn hạt ngô đồng, uống giọt nước trên đầu ngọn cỏ linh chi. Hàng năm cứ vào tiết Bạch Lộ, mười tám tháng bảy âm lịch, nửa đêm chim ngửa cổ phun lên trời bao nhiêu là hạt minh châu, mỗi hạt là một mầm sống, rơi xuống bụng người nữ, những cái bụng thon, bụng đầy, bụng tròn, bụng thắt đáy lưng ong, hoài thai thành những thiên thần trong như pha lê. Thiên thần bé con nằm trong lòng mẹ cất tiếng hát về một thế gian đầy an lạc, đầy niềm vui cùng với nhịp đập quả tim người mẹ, âm nhạc dịu dàng êm ái như tiếng kêu chiếc dùi bọc nhung gõ lên cái trống con bịt bằng da bê thuộc…

Nghe xong thằng người bỏ ra gần hết cuộc đời đi tìm con vật tổ, ngẩn ngơ một lúc rồi cười. Nụ cười hiền lành trẻ thơ, làm như tin, làm như chẳng tin, nói:-Giáo sư lừa mị tôi, cuộc đời buồn bã tẻ nhạt này làm gì có con chim ấy.Chỉ đợi hắn nói thế, Thọ nói:-Không có chim tiên đường thì làm gì có con thuồng luông truyền sử?Anh tưởng hắn sẽ gân cổ lên cãi, không ngờ hắn chẳng nói gì. Hắn đưa tay vuốt nước trên mặt, nhìn Thọ, chẳng cần tranh cãi, buông be thuyền ra, lặn xuống. Hình như hắn muốn cười nhưng sợ Thọ giận, hắn cười ở dưới nước. Những bọt không khí phì ra trồi lên vỡ trên mặt nước sông. Thoáng một cái hắn đã lặn qua phía chân cầu bên kia. Hắn ngoi lên, phì hơi trong phổi, hớp không khí vào, cười một tràng dài, tiếng cười bay lên xuyên qua hai hàng đường ray, hàng tà vẹt trên cầu xếp rất dày, bay lên vày cầu là những bảng thép đen ngỏm trong đêm hoang vắng. Âm thanh sắc như gai nhọn trồi lên đâm toạt bóng đêm xé rách thêm một lần nữa niềm kiêu hãnh cô đơn tả tơi như cánh diều giấy trong mưa.Thực là một kết thúc bất ngờ, không có gì dễ dàng cả. Thọ buồn lắm, con chim huyền thoại thiêng liêng không đánh bại con thuỷ quái nửa cá nửa rắn có màu da vàng lốm đốm bên cầu sông Cái. Anh nghĩ, chỉ mới trôi trên một khúc sông đã gặp một số phận kì dị. Trên con sông này còn cuốn theo bao nhiêu cuộc đời chạy theo ảo mộng?Thọ còn nhớ có lần trong quán Sáu Liễu, Sáu Lốp say rượu cãi nhau với mấy người chung quanh về chuyện con chình và thằng Thành. Lão ta hùng hổ:-Không phải hắn cố bắt con chình lên để cắt khúc ướp nước đá bán cho nhà hàng đặc sản. Cũng không phải hắn cố bắt con chình lên để mổ bụng lấy lại mấy lượng vàng.-Thế hắn ra cầu sắt câu chình làm chi?Sáu Lốp vén màn bí mật theo cách nghĩ của lão:-Bà con còn nhớ cái đêm mà cả bọn mình kéo nhau ra cầu sắt không? Cái đêm mà con chó nhà tôi sủa suốt đêm đó. Con chó này khôn lắm, không sủa vu vơ bao giờ.-Có!-Tôi nhìn xuống sông chỗ hắn lội phía sau có làn sáng lượn theo, sáng như lân tinh, màu xanh hoá lí. Lúc đó tôi hỏi: “Bà con có thấy không?” Tôi nghe có nhiều tiếng người nói “Có!” Cái đó là cái chi? Lúc quay về tôi đi sau hắn. Rọi đèn pin trên lưng hắn tôi thấy cái chất nhờn màu xanh hoa lý chảy từ tóc xuống cổ, xuống vai xuống lưng. Đi phía sau hắn nghe toàn mùi tanh của cá.Một mùi

tanh tưởi rất khó ngửi. Cũng nhờ sau đó nắng lên cao, màu xanh biến mất và mùi tanh cũng bay đi. Đúng như ông thầy nói. Rõ quá rồi, còn chi nữa?Có người vẫn cãi:-Hắn ra cầu sắt chơi đùa làm bạn với quái vật sao? Con cá chình to lớn đó làm sao kết bạn với con người. Ban đêm trong làn nước tối, con người ngo ngoe như con giun, đối với nó chỉ là con mồi.Sáu Lốp không cãi được, lão nói:-Cái đó thì nhờ anh Thọ đây, người có bằng cấp cao nói giùm.Thọ thấy cần phải bênh vực quan điểm lãng mạn của Sáu Lốp:-Không phải loài vật hoang dã nào cũng ghét lời người hay sợ người. Dưới nước cá heo, cá voi rất thích đùa với con người. Trên rừng cũng có loài thích gần gũi với người. Thuồng luồng cũng không phải con vật của sự tưởng tượng. Hiện nay trên con sông Mã ở Thanh Hoá có nơi gọi là vực thuồng luồng, cũng có chỗ gọi là vực vôi, nơi đây vua chúa sức dân gánh vôi sống mới nung trong lò ra đổ đầy khúc sông này để nước sông sôi lên và đục ngầu làm cay mắt thuồng luồng làm cho chúng bỏ đi. Tổ tiên người Việt sống ở vùng châu thổ con sông Hồng nơi có rất nhiều thuồng luồng có tục xăm mình để xuống nước làm bạn với thuồng luồng. Con chình của ông thầy Sáu Đậu gieo vào đầu óc bọn thanh niên vùng này, lúc đầu chỉ là cái trứng thuồng luồng, nhỏ bằng quả trứng gà so, có cái vỏ mềm như trứng vỉt, một loài rùa biển thường hay lên bãi cát ở vùng Bãi Dương đẻ trứng. Quả trứng nở ra con chình con lươn mà lão Tốn thường cho nằm trong cái lẫu cùng với trái me xanh, hành cây, lá bạc hà… Nó là con vật chẳng cần ăn uống gì cả, cũng chẳng cần nơi nước sâu mấy chục sải dưới cây cầu mộc mạc hồn nhiên dễ tin được nuôi dưỡng bằng sự mộng mơ và không đợi thời gian hàng trăm năm phút chốc nó lớn lên thành con quái vật khổng lồ. Không phải tất cả mọi người ngây thơ dễ dàng chấp nhận hiện tượng siêu nhiên. Đây là sự hồn nhiên khôn ngoan, người ta muốn trộn lẫn hương vị huyền thoại vào trong cuộc sống khốn khó nghèo nàn giấc mơ này cho dễ sống, giống như chị Sáu Liễu lấy nước dừa xiêm ngọt như đường trộn với rượu gạo nước nhất bốc lửa để cho dễ uống chăng?Trên trời vẫn còn chút ánh sáng nhưng trên sông nước đã đen kịt như mực. Trời không có gió, mặt nước trơn bóng láng như lãnh. Tất cả nước trên sông dường như dừng lại, nhìn ra cửa thấy con sông dường như nghiêng hẳn đổ về hướng biển. Thuyền trôi đến khúc sông này chợt chậm lại lừ đừ nổi trên mặt nước, không chuyển động. Thọ nhìn hai bờ thấy xa hơn, sông mở rộng hết mức, đến đây con sông chảy vào vùng đồng bằng nằm kẹp giữa hai núi. Giữa sông nổi lên

cái cồn cát trắng mờ mờ trong đêm, sông tách ra làm hai như cặp đùi thon dài của người con gái kẹp bãi cát vào giữa. Thọ hướng thuyền về tả ngạn. Từ xa anh nhìn thấy một vật gì trăng trắng úp trên mặt nước, anh tưởng chiếc nón của ai trôi. Đến gần hơn nhận ra đó là một người đứng trong nước, đến gần hơn nữa hoá ra đó là lão Nộ, chồng mụ Huê, cha của tiểu ni Toàn Bích Hoa Thị Liễu, một lão già nghèo nàn hình dung cổ quái. Từ ngày vất dao, lão thấy hào quang trong lu nước, ra đường chó không sủa nữa, lão nghĩ là đã hoá Phật không phải ông Phật lớn được thờ trong chùa thì cũng là một ông Phật cỏn con ở cạnh chùa Hang, và lão nhớ lại cái câu sư bà giảng, Phật thích ca nói: “Ta là Phật đã thành, chúng sinh là Phật chưa thành”. Lão cũng là chúng sinh, lão thành chánh quả cũng phải. Nhưng lão là một ông Phật đang còn sống, không phải pho tượng ngồi trên bệ cho người ta cúng bái, nên lão chọn cho mình công việc khác. Khúc sông này cạn lắm, lão ngồi nước ngập đến vai tới cằm. Chiếc nón lá lão đội tránh ánh nắng quái chiều hôm, đến nay dù đã tối lão vẫn đội trên đầu. Lão ngước lên cất tiếng hỏi: “Ai như ghe Sáu Thọ?” Thọ “Ừ” hỏi:-Đãi được nhiều ít rồi?Ở đây ai cũng biết lão đãi vàng. Riêng Thọ lấy làm lạ cho việc làm của ông lão. Xưa nay chưa ai ra sông suối đãi vàng ban đêm. Ban đêm làm sao thấy những bụi vàng li ti mà lấy? Hình như ông lão đã sáng tạo ra một kiểu mâm đãi vàng đặc biệt, bao nhiêu hạt bụi vàng nặng nhất đọng vào cái rốn, đến sáng lão xách mâm về trút ra tờ giấy bổi quấn lại rồi vo viên bằng cái hạt tiêu. Cứ vài tháng lão đem qua chợ Đầm nhờ thổi thành cục. Khối vàng nhiều ít chỉ có lão với người thợ bạc biết. Lão đãi vàng cũng không phải để sinh sống hay làm giàu. Không thấy lão bán vàng ăn tiêu mua sắm gì cả. Lão lấy tiền làm thuê gồng gánh sống qua ngày, không hề đụng vào vàng. Quanh năm lão ở trong ngôi nhà tranh rách nát, dột trước dột sau, mặc cái quần cộc, ở trần làm quần quật suốt ngày. Vợ có chửi thì lão nhịn, hứa nay mai sẽ “độ” cho người đàn bà dữ tợn này cũng thành chánh quả như lão.Người ta đồn ông lão đem vàng cúng cho chùa. Dưới chân núi Sạn, cạnh ngôi chùa hang có dựng tượng Di Lặc cao năm mươi tám thước ta. Di Lặc hay con gọi là ông Phật bụng bự, Phật cười, nụ cười hiền hoà, báo hiệu một thế gian an lạc. Một hôm lão đi làm về, nhìn lên thấy Phật không cười nữa, ngài nhìn qua bên kia sông làng Vĩnh Ngọc, cặp mắt buồn phiền. Giờ đó nắng chiều nghiêng nghiêng chênh chếch khiến cho những điểm lồi trên khuôn mặt ngài ngã xuống thành cái bóng đen làm mất đi nụ cười. Phật không cười nữa, cặp mắt buồn bã báo trước những ngày khổ ải tang thương lâu dài cho cả một vùng đất thấp cù

lao sông nước. Trong giây phút ngắn ngủi lạ thường rung động tâm can đó ông lão phát đại nguyện: Từ bỏ mọi ham mê vật chất, không ăn cá thịt, không nốc rượu, tối lại quyết không ôm con mụ Huê mông to như cái thúng thành ra cứ nhắm mắt lại ngủ thì thấy mình hoá thành con chàng hiu ôm đít quả đu đủ xanh. Mỗi chiều lão ra sông đãi vàng, gàn sáng mới về ngủ vài giờ. Đến nay sau nhiều năm số vàng lão đãi được chỉ mới đủ để tô cái móng chân út của pho tượng xi măng cốt thép cao như cây rơm này. Lão tin Phật sẽ để cho lão sống hoàn thành đại nguyện này. Muốn tô trọn pho tượng lão còn phải làm việc cật lực thêm ba trăm năm nữa. Quanh năm, chỉ những ngày nước lụt dâng lên cao lão mới không ra khúc sông này.Thọ lặp lại câu hỏi: “Đêm nay được nhiều ít rồi?”. Lão làm bộ không biết hỏi lại: “Chú Sáu hỏi cái chi nhiều ít?” Thọ nói “vàng” Lão thoái thác: “Vàng bạc chi mô. Làm lụng suốt ngày, ra sông tắm mát…”Đến chỗ này con sông hẹp lại, bên kia, phía Tháp Bà chân đá ăn lấn ra sông, nước sông sâu và chảy xiết hơn. Nơi mỏm đá nhô ra có bóng người ngồi trong đêm, bóng hắn buồn bã như con chim bồ nông đứng lặng chờ mồi trong một ngày biển động. Thọ lái con thuyền tấp vào. Người kia đăm đăm nhìn con sông lặng lờ trôi trong đêm, đến đây con sông đã bắt đầu nhuốm ánh sáng đô thị, mặt nước lấp lánh ánh đèn điện treo đèn xanh đỏ, bóng của nó in xuống nước trông như cô gái mang chuỗi ngọc trong ngày cưới. Thấy con thuyền tắp vào, hắn làm như người điên thét lên một tiếng lao ngay xuống bến lộ ra thò tay bám vào be thuyền, thấy không phải con thuyền không đáy, biết đã lầm hắn hổ thẹn quay vào, lên bờ đừng trên một chân bắt chước loài chim rủ hết nước sông đêm xong leo lên mỏm đá ngồi ủ rũ như loài chim bồ nông ướt cánh..Hắn là thằng Trạo. Bọn con trai gọi là Trạo tâm thần. Gần đây thấy cha mẹ hắn rước thầy về cúng, rước các sư bên chùa đến tụng kinh giải hạn trừ tà. Ông thầy Sáu Đậu có sách Thọ Mai nói hắn bị con ma tà nữ ám.Thầy trừ tà bằng cách lấy phân người đốt thành than cho hắn uống, nói dùng thứ ô uế để tà ma bỏ đi. Tà ma không đi thì thầy bày bỏ nó vào rọ trấn nước cho con tà sợ bỏ đi. Vẫn không hết, gia đình đem đến bệnh viện, người ta tống hắn vào phòng có song sắt khoá cửa lại, nhốt như tù, chữa bệnh bằng cách tắm nước nóng nước lạnh, không có thuốc men gì cả. Một thời gian không khỏi, gia đình xin cho hắn về, chán nản không chữa trị gì cả. Giờ đây hắn ra sông Cái làm cái việc mà hắn tin thế nào cũng gặp là ngồi chờ con thuyền của Thánh mẫu Thiên Y A-na làm bằng cây trầm đã hoá kì nam. Con thuyền không đáy, không chèo, chở người từ bến sông đời u mê về bờ đại giác bên kia, ấy cũng là phương chính đông. “Cùng một

phương tìm thấy mặt trời”.Trạo là con một của Xã Đoài, nhà giàu lắm, có thùng lều làm mắm ở Bình Tân, nhà có xe đò chở khách, có xe tải chở mắm lên bán trên tây nguyên. Trạo rất thông minh, yêu văn thơ, học hành tử tế, đại học văn khoa Sài Gòn, khoa phương đông học. Hắn học đến năm thứ ba, yêu một nữ sinh viên, tên cô gái là gì không biết chỉ thấy hắn đặt cho cô biệt hiệu là Hoa Hướng Dương. Thời kỳ đó nhiều người trốn ra nước ngoài. Họ thường dùng hình ảnh bức tượng đức Trần Hưng Đạo đúc bằng xi măng cốt thép cao to uy nghi đứng nơi vườn dương bờ biển Bình Tân chỉ một ngón tay về phía mặt trời mọc nói: “ ấy là phương tìm thấy mặt trời!” Cô gái đẹp hắn yêu đã bỏ hắn đi về phương ấy, lên đường vượt biên qua biển Đông đi tới bờ bên kia Thái bình Dương, nơi nước Mỹ xa vời, thiên đường mà họ tin là có thực trên miền nhân thế. Hắn thất tình hoá điên bỏ học, làm thơ, suốt ngày lang thang trên bờ biển, ngồi trên cát thủ thit với sóng, viết lên cát mấy vần thơ:Ôi giấc mơ nhàn lụa Đông phươngCon đường hương liệuLưu dấu trầm ơiCùng một phương tìm thấy mặt trời

Hắn nghĩ con thuyền trầm ấy thế nào cũng ngang qua bến sông này để cho hắn quá giang đi tìm “Hoa hướng dương”. Và cứ đêm đêm hắn ra đây chờ đợi…

*

Chiếc thuyền trôi đến khúc sông mà nơi đây Hòn Trứng đã đứng trước khi nó bị quấn chung quanh bụng sợi dây nịt giống như cái ruột tượng chứa đầy thuốc nổ, nói như chị Sáu Liễu, trông nó giống như bánh phòng Liên Xô phá tan xác. Lòng sông nơi hòn đá đứng hai mươi năm, bằng đúng tuổi thằng con Tiểu Thạch có hai hố do nước chảy nhiều năm khoét sâu vào lòng cát. Bây giờ đá tan tành rồi, trên lớp cát dưới lòng sông chỉ còn lại những mảnh đá vỡ. Là nơi bọn cá bống đen, cá bống cát, cá bống vàng, cá bống thệ làm tổ, cho bọn chăn trâu trên cánh đồng quặn lại. Xa xa có một bóng đen lặng lẽ trong đêm. Ở xa tưởng lão già, đến gần hoá ra thằng Tiểu Thạch. Giờ đây chẳng còn Hòn Trứng cho nó bỏ neo con thuyền. Hắn phải bỏ cái neo làm bằng sắt đường tàu, cột với hòn đá chẻ lớn. Chiếc thuyền bị nước đẩy xuống phía dưới, sợi dây neo căng ra cọ sát mạn thuyền kêu kin kít. Lúc này hắn mới từ bệnh viện trở về.

Cánh tay sau hơn một tháng bó bột, tháo ra da thịt trắng như da hài nhi. Những mảnh xương vỡ chỉ tạm thời dính lại với nhau, còn yếu lắm, hắn phải chèo thuyền bằng tay trái. Hắn vẫn dùng phân người câu cá dìa sông, đem về cho mẹ hắn kho trong cái xoong, loại đặc biệt không cháy trên bếp ga mới mua, trong cái nhà bếp chẳng sang trọng tí nào, nhà tranh, vách đất chống trước trống sau, lại đặt cái bếp ga, vật dụng sang trọng nhưng chẳng hợp thời gì cả.

Lúc này bao nhiêu ảo tưởng đều đã tan vỡ như cái tổ chim sẻ trên cây dừa cao rơi xuống sân gạch trong một ngày gió lớn. Trước tiên là huyền thoại mặt trời rụng bể tan theo cái lão Thoại, con người thô bỉ không chút văn hoá, đứng ngay giữa đường đái như trâu. Ảo tưởng trộn lẫn hiện thực thành câu chuyện thực hư, trên sông đưa đá đi dạo, cũng đã gãy đi cùng với cánh tay bó bột, nằm bệnh viện một tháng, chứng kiến thêm bao nhiêu chuyện lạ. Và nơi đây trong cái nhà thương, một lần nữa hắn lại xây dựng thêm hình tượng “Mẹ đá” với bộ ngực kiêu kì lồng lộng núi đồi Tây nguyên ngập ngụa tính phồn thực với cái bộ sinh thực khí, cũng chỉ là bộ ngực giả bằng cao su xốp, thứ người ta chất đống ở chợ Đầm, giá không hơn cái bánh bao. Ôi sự thực buồn hơn giấc mơ nhiều lắm. Hắn muốn mang giấc mơ vào hiện thực, phơi nó dưới ánh nắng mặt trời, nhưng hình như giấc mơ là một tấm lụa mỏng dệt bằng những sợi tơ kéo ra từ mẫu bông tuyết, nên giấc mơ gặp nắng, chảy ra, chỉ đọng lại một vũng nước nhỏ. Nước rất trong như khi nếm thử nước này rất mặn. Hay là nước mắt?… Ai cũng nghĩ thằng trưởng nam đá hoa cương trên núi Sạn, có móng đá ăn liền với luồn trong lớp cát mịn đến tận bờ sông cái, thế nhưng hắn lại là thằng yếu mềm như con bún thiu, nhiều khi hắn muốn chết. Hắn cũng đã thử nhiều lần vẫn không thành. Giờ đây hắn như con cóc tía ngồi trong hang chờ mồi, hắn nhẫn nại ngồi chờ cái tổ dệt bằng những sợi tơ vàng trên mây cho loài thiên nga đẻ những quả trứng ước mơ, đợi mãi nhưng chẳng nở ra cái gì cả, chỉ còn lại những vỏ trứng trống rỗng.

Thọ chống thuyền đến gần, hắn chẳng chú ý, anh lên tiếng, hắn giật mình, giống như đang ngủ bị đánh thức, giống như đang phạm tội bị bắt gặp, lại giống như đang mộng mơ bị quấy phá. Thọ vô tình chạm phải vết thương khi anh hỏi đến cánh tay gãy đã lành hay chưa. Hắn không trả lời, làm mặt lạ quay đi. Làm một cử chỉ xua đuổi. Thọ chèo thuyền bỏ đi, hay thằng bé này sợ người khác làm hỏng thêm một chiếc tổ mới dệt khác để cho giấc mơ để những quả trứng màu hồng, giống như đứa bé cầm cái ống đu đủ nhúng vào lọ nước xà phòng thổi lên trời những chiếc bong bóng trong vắt bảy màu.

Nằm dưới thuyền nhìn lên núi Sạn. Ngọn núi như tảng mây đen đổ xuống

nằm chình ình ngang tầm trời. Trên núi có ngọn đèn xanh leo lét. Người ta đồn thằng Đoài lên núi dựng lều chẻ đá tìm con bướm ngọc. Sau lần gặp Lai trong lô cốt bỏ hoang, trước khi hai người chia tay Lai nói: “Em đã muốn bắt bướm chị sẽ đan cho em cái vợt bằng thứ cước nhỏ nhất, cước đan lưới bén giăng cá đối lá trên sông. Bắt bướm thì phải dùng cái vợt”. Và Lai đã giữ đứng lời hứa, ngồi đan lưới cho thằng con trai đã để lại cái hạt giống non nớt đầu đời trong bụng mình. Lai nghĩ, mình đan tấm lưới này không khác gì anh Thành nhen lò rèn cái lưỡi câu chình, đó không phải là tấm lưới hay cái lưỡi câu mà hai dụng cụ săn bắt giấc mơ.

Đoài đưa cái vợt cho thầy xem. Ông thầy Sáu Đậu nói, chưa được, người Chăm còn lấy tơ nhện đan vợt bắt bướm. Vào đêm trăng non tiết Man Chủng, mười hai tháng năm âm lịch, nửa đêm trăng vàng sáng lấp lánh trên mặt nước, họ cho đó không phải là ánh trăng mà là vàng non. Chất vàng còn non tuổi thường kéo nhau lên mặt nước ngắm trăng để tu luyện thành vàng ròng, vàng mười, vàng y. Họ dùng vợt tơ nhện vớt về phết lên tượng thần Siva. Tượng này được đẽo ra từ cái bọng trầm to bằng cối đá. Đó là thứ trầm chúa, đã hoá kì nam, giá mỗi kí lô mấy chục lượng vàng.

Từ đó ban ngày thằng con trai chẻ đá tìm bướm ngọc, tối lại lấy cái lót mà ngày con Lai đưa cho nó khi hai đứa chia tay nhau trong lô cốt. Hắn lấy chiếc áo Lai đắp lên tảng đá có dáng người nằm. Hắn nhẹ nhàng nằm xuống ôm áo ôm đá tưởng như ôm con người đã dạy cho hắn bài học vỡ lòng về sự truyền giống. Đến khuya đá nóng lên, động đậy nhè nhẹ thấy như xương cốt mình chảy ra thì đá cũng vùng vẫy rên rỉ như người. Từ đó vì thương chị Lai hắn tính đi đào đá mang về, những cái móng đá sâu lắm không thể đào lên được. Hắn thương chị Lai chẳng dám bỏ đá trên núi một mình về làng. Hắn ở luôn trên rừng, không về làng nữa. Nhiều năm sau có người lên núi thấy ngôi mộ bằng đất mối xông. Người ta khiêng luôn khối đất ấy về đặt ở nghĩa trang Hàm Rồng.

*

Nghe câu chuyện ấy Thọ nghĩ bọn đàn ông con trai ở cái cù lao sông nước hình con giao long này lạ quá. Máu của chúng đều nhiễm cái chất huyền hoặc đam mê say đắm chết người. Vì thế đã có lần chị Hồng Thắm nói với chồng là Sáu Lốp lên trên bãi tha ma Hàm Rồng mà điểm mặt những thằng nằm dưới đó,

toàn là những cái chết lãng xẹt.Có tiếng máy đuôi tôm nổ lạch bạch như một lão già ho hen chạy ngược về

hướng cầu sắt. Giờ đó Sao sau một ngày làm việc nặng nhọc mua đá từ hãng nước đá Hải Lộc đem bỏ cho ghe giả cào, hắn đang trên đường quay về. Thời kỳ này sau khi chinh phục núi Cô Tiên xong hắn trở lại cuộc sống trầm mặc như mọi người bình thường, không nhắn nhở và cũng không muốn ai nhắc nhở lại thời kì leo núi đắm say như mối tình đầu.

Nhưng mỗi khi nhớ lại vẫn rạo rực xao xuyến lâng lâng như ngày nào. Hắn thấy như vừa nốc nguyên một cốc rượu gạo nước nhất nấu theo kiểu Mười Dư, nó nóng như lửa nghẹn ngào khó nuốt nhưng nuốt xuống cổ tê tê hừng hực khó tả. Cả đời hắn chưa một lần yêu, hắn nghe người khác tán tụng sức mạnh kì diệu của tình yêu, hắn nghĩ có yêu, có chiếm được người mình yêu cũng như thế này là cùng. Hắn cũng chưa nếm ma tuý, hắn nghĩ dù là thứ ma tuý mạnh mẽ nhất cũng chỉ say người đến thế là cùng. Thế nhưng cũng có khi soi gương nhìn bộ mặt già nua quê mùa, tự hỏi, mi là ai, là cái thứ gì mà dám đi làm chuyện tào lao cứt đái, xách chân gỗ chuồng heo lên núi làm chi? Lão Mạnh hay bất cứ người nào biết chuyện chửi điên khùng cũng đúng…

Hắn cũng vừa được thằng Kiệt dẫn đi Sài Gòn lấy tiền của lão Bạn làm cái chân giả bằng nhựa ở hãng tay chân giả Ba Tru nổi tiếng lâu nay. Chân giả đẹp và tiện lợi lắm, mang vào hắn thấy nhẹ như bông, hắn không ngờ bao nhiêu năm qua mình lại mang cái chân bằng trụ chuồng heo nặng nề xấu xí, và cùng với cái vật dụng đó hắn đã làm nên kì tích.

Hai con thuyền gặp nhau. Sao tắt máy dừng lại xin mồi thuốc. Hắn thấy nhà chị Liễu có ánh đèn. Thọ rất phân vân sao lại có sự lạ này? Hay hắn lầm, hoặc hắn muốn chọc mình. Anh cầm chèo bơi gấp. Một lúc sau con thuyền đã tới mảnh đất cuối Cồn. Từ “Bến truân chuyên” nhìn lại anh thấy ngôi nhà gỗ có ánh đèn le lói. Một lúc sau cả ngôi nhà đỏ hồng lên như chiếc đèn lồng bằng giấy thắp nến bên trong. Cả ngôi nhà đỏ rực mãi cho đến một lúc nó vỡ oà ra toàn lửa.

Đêm nay có kẻ nào đó ở bên này hay bên kia sông hoặc ở xa tìm đến. Họ nghĩ đó là căn nhà của phù thuỷ chứa đầy ma quỷ, gieo rắc bệnh tật chết chóc cho bọn đàn ông con trai quanhvùng này. Ngôi nhà cháy soi sáng cả một khúc sông. Ánh lửa hắt lên tới núi Sạn. Rất nhiều người kéo tới nhưng họ đứng yên nhìn ngọn lửa thiêu rụi ngôi nhà. Không ai kêu la hoặc cứu chữa, cảnh tượng thật là tàn nhẫn. Liễu đã chết, ngôi nhà dã cháy, rồi đây “Bến truân chuyên” cũng chìm vào cỏ lau. Thế là hết vết tích cuối cùng, chỉ còn lại trong trí nhớ của

anh…

*

Lạ quá, một cộng đồng bé nhỏ cư ngụ trên mảnh đất thấp sông ngòi chằng chịt cắt ngang dọc tương tự hình con giao long này trông ai ai cũng giống nhau. Khung xương của họ thấp bé, hố mắt cạn, xương sống mũi thấp, tóc đen, tiếng nói có âm hưởng líu lo trầm bổng như chim. Họ thuộc tộc người cư ngụ trên mấy hòn đào lớn nhỏ phía Đông Nam Á. Đặc biệt hơn cả là màu da. Xưa nay người ta vẫn nói Châu Á da vàng, nhưng đó là cách nói đơn giản. Nó không phải là màu vàng, thực là một màu sắc phức tạp hơn, có nguồn gốc sâu xa hơn nhiều. Màu da ấy không đen, không đỏ, không trắng cũng không vàng. Nó mang cái màu đặc trưng của loại đất sét vàng châu thổ “Sông Mẹ”. Phún thạch từ thời hỗn mang đã bị những cơn mưa rừng chứa nhiều chất lưu huỳnh thoát ra từ những miệng núi lửa trong không khí làm cho nước mưa hoá thành mưa a-xít, ngấm vào làm cho phún thạch vỡ vụn ra, tan nhỏ ra nữa, phong hoá thành một thứ bột mẫu vàng dẻo quánh. Đó là đất sét. Nó trải rộng khắp nơi, làm nền cho núi sông, làm nên ruộng đồng cho hàng vạn thế hệ nối tiếp nhau cày cấy, dựng nước, giữ nước, sinh đẻ làm giống nòi đông đúc hơn lên. Chất đất sét ấy đi vào từng hạt lúa. Lúa tạo ra thịt xương người ăn nó, nhuộm cả làn da một chủng tộc, một cộng đồng. Phải nói đó là màu da đất sét. Ngày nay những người hoạ sĩ cố gắng mô tả thật chính xác màu da này cũng công nhận đó là màu đất sét ở nhiều sắc độ khác nhau. Và hình như từ trong lòng mẹ bào thai đã đưỡc nuôi dưỡng bằng dòng máu có chứa sắc tố đất sét. Và máu họ đã bị nhiễm nước sông cái, sông mẹ chứa đầy huyền tích về vật tổ giao long. Con vật huyền thoại từ những bức tranh cổ vẽ trên giấy bảng làm bằng cây dó vùng cao. Con vật được những hoạ sĩ ngày xưa vẽ bằng mực tàu làm bằng thân lá tre, khói đèn kết dính bằng keo da trâu mài mực trên nghiêng đá đã bò ra, lội xuống sông Cái thành con quái vật thân thương. Tất cả bọn họ đều nhiễm một loại độc tố kì dị chẳng ai ngờ tới, ấy là loại ma tuý màu sắc hoang đường làm nên căn bệnh kiêu hãnh cô đơn, một thứ kiêu hãnh buồn bã tội nghiệp, truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác.

Thọ nằm trong lòng thuyền suy nghĩ vẩn vơ về những số phận kì lạ trôi theo dòng chảy này. Gió đêm hây hẩy, con thuyền bềnh bồng. Trời tối quá

không nhìn thấy hai bên bờ. Thuỷ triều hạ xuống thấp đến tận cùng. Tất cả nước chứa trong dòng cũng dừng chân, lúc này biển và sông cân bằng nhau. Dòng sông hết cả hơi sức dừng lại nghỉ ngơi. Thọ mở mắt thực to ra nhìn, vểnh tai lên nghe ngóng xem thử thuyền trôi hướng nào gió thổi hướng nào? Không nhận ra, anh thử ngước nhìn sao để xem thuyền đứng một chỗ, trôi dọc hay trôi ngang. Anh nhớ trước đây mấy lần ra nước ngoài, đáp những chuyến bay đêm, máy bay bay rất cao, ngồi trong máy bay, mặc dù nó chuyển động nhanh hơn âm thanh nhưng không biết mình di chuyển, mà di chuyển theo hướng nào? Giờ đây trên con thuyền này anh thấy cũng thế , nó đứng hay đi? Đi thì đi theo hướng nào? Trên trời mây tan ra rồi tụ lại tan nhiều lần. Phút chốc nó biến ra nhiều hình thù kì dị nhưng nhìn và tưởng tượng vẫn thấy hiện ra những con vật, đồ đạc hay con người hình dáng sống động và thay đổi luôn. Chợt tưởng tới câu “vân cẩu” lòng thấy buồn. Một mặt trăng lạnh lẽo như màng nước đá mọng trôi ngang qua bầu trời đêm. Trăng có vẻ như cao hơn ngày thường nhiều lắm.

Thọ tự nhủ: Vào cái thời điểm ta đang hoang mang không biết tới hay lui, cái gì đứng yên, cái gì chuyển động? Thuyền trôi hay mây bay hoặc trăng đi? Anh biết đám mây kia, con thuyền này, mặt trăng ấy đều chẳng đứng yên. Chuyển động là quy luật của trời đất, chẳng phải chỉ xảy ra ở góc sông hoang vắng này hay cuộc đời của một sinh linh nhỏ bé từ khi lọt lòng, được đầu thai làm người này. Thế còn ngôi sao xa xăm lấp lánh ánh sáng lạnh lẽo cuối chân trời kia, nó chết hay sống, nó bất dịch hay chuyển động? Chắc chắn đó là một ngôi sao sống, đang hoạt động, không thấy sao, nó tự đang đốt cháy mình lên tung ánh sáng chu du vũ trụ. Chỉ có điều nó chuyển động nhanh như chớp hay chậm như rùa thôi.

Anh chợt nhớ lại hình ảnh mảng lục địa Ấn Hoa. Ngay chính trong giây phút mình đang nằm mơ mộng thế này nó vẫn không ngừng chuyển động. Nó trườn về bờ phía đông, dù cho tốc độ có chậm như sợi tóc hay móng tay đi nữa thì qua thời gian hàng nhiều triệu năm nó cũng tiến được một đoạn xa hơn vạn dặm. Thềm đại lục biển đông đâu thể cứ lùi mãi được, đến khi hết không gian nó dừng lại. Lục địa Ấn Hoa chạm vào rồi bị đẩy trồi lên, dốc ngược về phía tây. Con sông Cái mình đang thả trôi đây chảy ngược về phía thượng nguồn, ấy là lúc đất trời điên đảo.Con chim cổ đại thoát thai từ loài bò sát trở về cất tiếng kêu … u… như tù và ốc và mặt trời chín rục sần sùi như quả gấc từ biển ngoi lên. Ấy cũng là lúc dòng sông nhiễm đầy hơi hướng huyền thoại khô đến giọt nước cuối cùng. Mọi cuộc đời đem mình ra thí nghiệm thả mình trôi bềnh bồng trên dòng hoang

tưởng miên viễn chấm dứt.Một vạn năm sau có đứa bé chơi trò đào cát đắp thành nó phát hiện ra con thuyền nan, lòng thuyền đầy phân chim và những con cá ươn đã hoá thạch trong lớp bùn thiên niên vạn cổ của dòng sông hoá đá đã từng chảy qua một miền châu thổ chập chùng cổ tích…Đứa bé hay nhà thơ tương lai ấy đưa tay sờ lên mạn thuyền đen và giòn như than đá này, ngậm ngùi tự hỏi: “Những ai, những số phận nào đã một thời gắn bó và trôi trên dòng hoang tưởng này?”Con thuyền trôi lặng lẽ trong đêm. Gần sáng thuyền tấp vào chân cầu Hà Ra. Thọ xắn quần nhảy xuống nước lên bờ. Nơi đây có đống rác khổng lồ chưa mọi thứ phế thải của một thành phố ba trăm ngàn dân. Cảnh vật vừa bẩn thỉu, vừa buồn. Đêm hè nóng bức, rác bốc hơi ngùn ngụt. Thọ ném sợ dây neo trở lại, nó nằm khoanh trong lòng con thuyền. Từ giây phút này con thuyền được tự do, không neo, không người nhưng hình như con thuyền không nỡ chia tay. Bao năm qua thuyền và người gắn bó với nhau xuôi dọc hai bờ sông. Giờ đây nó cứ dập dờn nơi mép nước. Một lúc sau thuỷ triều dâng cao, con sông Cái nghiêng mình chuyển thứ nước mặn xanh màu xanh của biển trở lên nguồn trộn với nước ngọt làm thành thứ nước chè hai rất hợp với các loài tôm cá. Con thuyền không người trôi ngược về bến Vĩnh Ngọc nơi nó ra đi. Sáng hôm sau thấy con thuyền quay về bến không có mình chắc dân chúng ngạc nhiên. Thế nào trong quan Sáu Liễu cũng đem câu chuyện đời anh, câu chuyện tình của anh ra bàn. Người nghe sẽ ngậm ngùi, người nào mau nước mắt sẽ khóc, và số rượu bán ra hôm đó thế nào cũng nhiều hơn. Khuya lại, quán vắng khách, Sáu Liễu đem mớ tiền giấy mới và cũ đổ ra giường, ngồi chàng hảng ra phân loại và đếm, miệng than: “Tội nghiệp”. Cuối cùng còn đống lửa của ngôi nhà cháy. Từ xa nhìn lại thấy nó đỏ như bếp lửa cơm sáng.Thọ bước lên cầu Hà Ra. Anh tần ngần một lúc, chưa biết về đâu. Đời anh trong mấy năm nay cứ gặp mãi cảnh này. Thọ đứng tựa lưng thành cầu hướng về phía thượng nguồn con sông Cái. Gần sáng bắt đầu có gió, gió thổi từ đất liền ra biển. Gió từ Hòn Sạn, Hòn Thơm, Cô Tiên xuống. Gió loang trên mặt nước, luồn dưới chân cầu. Một vài chiếc xe đò chở khách chuyến sớm chạy qua. Mùi khói xe trong buổi ban mai làm anh nhớ đến những chuyến đi xa. Trong mỗi chuyến đi xa lòng người giờ cũng nao nao buồn.Con thuyền đã trôi xa, chỉ còn là cái lá nhỏ trong sương sớm, phút chia ly miên viễn bắt đầu từ giây phút này đây, lòng muốn tan ra như nước mắt. Anh đưa tay lên. Trời ơi! Đúng ngay lúc ấy tiếng chuông công phu nghe như một khúc nhạc

tạ từ boong… boong… boong … rền rỉ:-Sông ơi chảy đi!-Thuyền ơi trôi đi!-Anh ơi đi đi…

*

Tại ngôi chùa Hang, cách cầu Hà Ra không xa, giờ đó có một tiểu ni đầu trọc áo lam thức dậy chạy vào lầu chuông. Nó cảm thấy như sáng hôm nay trong ngôi lầu chuông đầy bóng tối này còn có một người nữa. Nó không nhìn thấy nhưng con người bí mật đó cùng với nó làm việc gõ hồi chuông công phu. Nơi tay cầm còn ấm hơi người. Lạ lùng hơn nữa trong lầu chuông dáng hôm nay tràn ngập mùi thơm, ấy là mùi nước hoa sang trọng, các cô gái đẹp thường dùng, nơi chùa chiềng không bao giờ biết đến. Cứ thế cây chày động chuông đong đưa theo khúc nhạc tạ từ.Tiểu ni hốt hoảng bỏ lầu chuông chạy ra, bạch với sư bà:-Thưa có con ma trong lầu chuông! Trong đó đầy mùi thơm!Sư bà rầy:-Đừng bày đặt điều huyền hoặc…Bỗng sư bà nhớ đến tiểu ni Toàn Bích. Thuở nó vào chùa cũng giống con bé này. Không biết giờ này nó sinh sống nơi đâu, chắc cũng đã con đàn con đống…Sau lưng Thọ phía đông, ngoài khơi nền trời chỉ mới mơ hồ hứa hẹn một bình minh. Chốc nữa đây, từ chỗ lõm nơi con cá voi đá khổng lồ trên đỉnh Hòn Tre mặt trời sẽ mọc.