TURISTIČKA KARTOGRAFIJA

dr JASMINA ĐORĐEVIĆ, vanredni profesor

VRSTE PROJEKCIJA

Težnja da se smanji deformacija slike Zemljine površine na karti

Jednostavne konstrukcije kartografske mreže i da se reše neki praktični zadaci karte

Veliki broj kartografskih projekcija

VRSTA PROJEKCIJA

PREMA KARAKTERU DEFORMACIJA

PREMA NAČINUKONSTRUKCIJE

Vrsta projekcija prema karakteru deformacija

PREMA KARAKTERU DEFORMACIJA

KONFORMNE PROJEKCIJE

EKVIVALENTNEPROJEKCIJE

PROIZVOLJNEPROJEKCIJE

EKVIDISTANTNEPROJEKCIJE

PREMA NAČINUKONSTRUKCIJE

AZIMUTNEPROJEKCIJE

CILINDRIČNEPROJEKCIJE

KONUSNEPROJEKCIJE

KONVENCIJALNEPROJEKCIJE

KONFORMNE PROJEKCIJE

Nema deformacija uglova Povećana deformacija linija i površina Omogućava merenje vrlo kratkih rastojanja

na karti, pod uslovom da se zna razmer karte u srednjoj tački tog rastojanja

Meridijani i paralele seku se pod pravim uglom

EKVIVALENTNEPROJEKCIJE

Jednakost odnosa površina na karti i na Zemljinom sferoidu

Mogu se meriti površine kao na planu ili topografskoj karti

PROIZVOLJNEPROJEKCIJE

Postoje sve vrste deformacija Opšte deformacije slike Zemljine površine su

manje nego na drugim kartama Naročitu pažnju zaslužuju ekvidistantne

projekcije, gde je razmera nepromenljiva po jednom od tz. glavnih pravaca

VRSTE PROJEKCIJA PREMA NAČINU KONSTRUKCIJE

AZIMUTNE (ZENITNE) PROJEKCIJE– U ovim projekcijama je projektovanje geografske

koordinatne mreže izvršeno na zamišljenoj ravni koja dodiruje Zemljinu loptu u nekoj tački ili je seče ili se nalazi na nekom udaljenju od nje.

CILINDRIČNE (VALJKASTE) PROJEKCIJE– U ovim projekcijama je projektovanje geografske

koordinatne mreže izvršeno na površi omotača cilindra koji je navučen na Zemljinu loptu ili je zaseca itd.

VRSTE PROJEKCIJA PREMA NAČINU KONSTRUKCIJE

KONUSNE (KUPASTE) PROJEKCIJE– U ovim projekcijama je projektovanje geografske

koordinatne mreže izvršeno na površi omotača konusakoji je navučen na Zemljinu loptuili je zaseca itd.

KONVENCIJALNE (USLOVNE) PROJEKCIJE– U ovim projekcijama je projektovanje geografske

koordinatne mreže izvršeno po nekim postavljenim matematičkim uslovima bez zamišljene pomočne geometrijske površi, već direktno na ravan - kartu

AZIMUTNE PROJEKCIJE

Zamišljena pomoćna površ za projektovanje geografske koordinatne mreže jeste ravna površ, koja najčešće dodiruje Zemljinu loptu

Uglovi u centru projekcije su jednaki odgovarajućim uglovima (azimutima) u prirodi

Primenjuju se pri sitnorazmernim kartama, najčešće ne prelazi veličinu Zemljine polulopte

AZIMUTNE PROJEKCIJE

Zavisi od toga da li je primenjen perspektivni način projektovanja ili ne mogu biti PERSPEKTIVNE i NEPERSPEKTIVNE AZIMUTNE PROJEKCIJE

PERSPEKTIVNE AZIMUTNE PROJEKCIJE

Zemlja se zamišlja kao providna lopta, smanjena u nekoj razmeri i sa ucrtanim meridijanima i paralelama

Tačka T je tačka posmatranja – centar perspektive iz koje se pomoću zrakova projektuju tačke preseka meridijana i paralela na projekcijsku ravan

PERSPEKTIVNE AZIMUTNE PROJEKCIJE

Po položaju projekcijske ravni prema Zemljanoj osi mogu biti:– Polarne - kada projekcijska ravan dodiruje pol– Ekvatorijalne - kada projekcijska ravan dodiruje u

nekoj tački na ekvatoru– Horizontalne - kada projekcijska ravan poklapa sa

ravni horizonta

PERSPEKTIVNE AZIMUTNE PROJEKCIJE

U zavisnosti od položaja tačke posmatranja mogu se podeliti na:– Ortografske - tačka posmatranja na beskonačnom

udaljenju od Zemljine lopte– Stereografske - tačka posmatranja na površi

Zemljine lopte– Centralne - tačka posmatranja u centru Zemljine

lopte– Spoljne - tačka posmatranja na određenom

udaljenju od Zemljine lopte

AZIMUTNE PROJEKCIJE

Po položaju projekcijske ravni prema Zemljanoj osi ortografske projekcije mogu biti polarne, ekvatorijalne, uspravne itd.

AZIMUTNA EKVIVALENTNA PROJEKCIJA

CILINDRIČNE (VALJKASTE) PROJEKCIJE

U ovim projekcijama je projektovanje geografske koordinatne mreže izvršeno na površi omotača cilindra koji je navučen na Zemljinu loptu ili je zaseca itd. Rasecanjem omotača cilindra i razvijanjem u ravan dobija se kartografska mreža u cilindričnoj projekciji

CILINDRIČNE (VALJKASTE) PROJEKCIJE

Prema položaju ose cilindra u odnosu na Zemljinu osu delimo na:– Prave (normalne) – osa cilindra poklapa se sa

Zemljinom osom– Poprečne – kada osa cilindra leži u ravni ekvatora– Kose - kada osa cilindra zaklapa oštar ugao sa

Zemljinom osom

GAUS-KRIGEROVA PROJEKCIJA

GAUS - konformnu poprečnu cilindričnu projekciju = poprečna Merkatorova projekcija

KRIGER – izveo je projektovanje sa elipsoidne na ravnu površ (bez posredstva lopte)

GAUS-KRIGEROVA PROJEKCIJA

Kod nas ova projekcija je u upotrebi od 1924. godine za potrebe državnog premera i od tada se u njoj izrađuju planovi, a posle 1945. godine i topografske karte

Mi pripadamo šestoj i sedmoj meridijanskoj zoni, računato od griničkog meridijana kao srednjeg nulte trostepenske zone

KONUSNE (KUPASTE) PROJEKCIJE

U ovim projekcijama je projektovanje geografske koordinatne mreže izvršeno na površi omotača konusa koji je navučen na Zemljinu loptu ili je zaseca itd. Rasecanjem omotača konusa i razvijanjem u ravan dobija se kartografska mreža u konusnoj projekciji

KONUSNE (KUPASTE) PROJEKCIJE

Prema položaju ose konusa u odnosu na Zemljinu osu delimo na:– Prave (normalne) – osa konusa poklapa se sa

Zemljinom osom– Poprečne – kada osa konusa leži u ravni ekvatora– Kose - kada osa konusa zaklapa oštar ugao sa

Zemljinom osom

KONUSNE (KUPASTE) PROJEKCIJE