Turystyka jest jedn z najszybciej rozwijajcych si gazi wiatowego przemysu. W 1960 r. na wiecie byo ok. 25 milionw turystw. W cigu kolejnych 30 lat, do roku 1990, ta liczba wzrosa do 425 milionw, czyli siedemnastokrotnie! Do 2000 r. wzrosa o kolejne 50% i osigna liczb 682 milionw. W 2008 roku podrujcych byo ju 982 miliony czyli przez niespena 20 lat, liczba turystw wicej ni podwoia si. WTO (wiatowa Organizacja Turystyki) przewiduje, e do roku 2020 liczba turystw moe wzrosn do 1,6 miliarda osb.

Skd ten nagy pd do podrowania? wzrost poziomu ycia, gwnie w krajach Globalnej Pnocy, a co za tym idzie wicej wolnego czasu, dusze wakacje, regularne urlopy i wiksza zasobno portfela pozwalajca na odlege podre postp technologiczny w transporcie, zapocztkowany w latach 50t. XX wieku przez pierwsze dugodystansowe loty pasaerskie. Rozwj lotnictwa pasaerskiego umoliwi relatywnie niedrogie przemieszczanie si do najodleglejszych zaktkw wiata. dugie okresy pokoju i stabilizacji politycznej, ktre day ludziom poczucie bezpieczestwa, sprzyjajce odkrywaniu nieznanych, odlegych miejsc telewizja, filmy i inne media rozbudziy w ludziach zainteresowanie innymi czciami globu przemys turystyczny na przestrzeni lat bardzo si sprofesjonalizowa i sta go na wielkie, bardzo dobrze dofinansowane kampanie reklamowe promujce turystyk

rdo: UNESCOTurystyka przemysowa produkcja beztroski

Ekonomiczne znaczenie turystykiMiliard turystw to miliard szans - przynajmniej tak twierdziwiatowa OrganizacjaTurystyki i przypomina, eta ga wiatowej gospodarkigeneruje 1 na 12 miejsc pracy nawiecie i wytwarza olbrzymie zyski(m.in. odpowiada za 6% wiatowegohandlu i 8% eksportu zkrajw najmniej rozwinitych).

rdo danych: UNESCO rdo ikonografiki: UNWTOTurystyka wytwarza, wedug rnych szacunkw, od 5% do 9% wiatowego PKB i generuje ok. 6-8% wiatowych miejsc pracy (uwzgldniajc stanowiska pracy bezporednio i porednio zwizane z obsug ruchu turystycznego). W dojrzaych, wewntrznie zrnicowanych gospodarkach wkad turystyki w PKB waha si od 2 do 10%. Jednak w krajach rozwijajcych si (lub w ich turystycznych regionach) oraz na maych wyspach, ktre s mocno uzalenione od turystyki, potrafi by znacznie wyszy. Dla wielu krajw na wiecie turystyka jest gwnym rdem dochodu i zatrudnienia.

Dokd jed turyci? Wikszo wiatowego ruchu turystycznego koncentruje si w krajach Globalnej Pnocy, przedewszystkim w Europie, na ktr w 2010 r. przypado 50,7% przyjazdw turystycznych. W ostatnichkilkudziesiciu latach turystyczna mapa wiata bardzo si jednak rozszerzya podrowanie jestnie tylko modne, ale te coraz atwiejsze.

Chocia kryzys gospodarczy ostatnich lat spowodowa znaczne spowolnienie w sektorzeturystyki, w sezonie 2008/2009 liczba turystw odwiedzajcych np. Afryk wzrosa o 3,7%, a wkolejnym roku (wyjtkowym ze wzgldu na rozgrywane w Republice Poudniowej AfrykiMistrzostwa wiata Piki Nonej) zwikszya si o kolejne 7%. Wprawdzie w 2010 r. Afryk odwiedzio zaledwie 49,4 mln osb (nieco mniej ni Hiszpani),jednak kontynent ten jest coraz czciej odwiedzany. Liczba turystw i kierunki ich podrypodlegaj gwatownym wahaniom, w duej mierze zalenym od sytuacji politycznej. Np. kryzyspolityczny na Madagaskarze zaznaczy si w statystykach spadkiem liczby goci o ponad poow[2009/08 (-56,6%)], jednak ustabilizowaniu si sytuacji na wyspie towarzyszy dynamicznywzrost wskanika przyjazdw [2010/09 (+20,5%]. W 2010 r. dwucyfrowy wzrost liczby turystwzanotoway rwnie Wyspy Zielonego Przyldka, Tanzania, Seszele i Maroko (UNWTO Highlights2011). Statystyki pokazuj coraz to wikszy udzia krajw Globalnego Poudnia w ruchuturystycznym.

Kto i dokd jedzi?

50 popularnych atrakcji turystycznych na wiecie w tych miejscach turystw liczy si w milionach

Trendy w turystyceCzego poszukuje turysta?

3s vs 3e

Wspczesne spoeczestwo cechuje wysoki stopie indywidualizmu, dbaoci o wasny rozwj izainteresowanie zachodzcymi zmianami. Wiele osb utosamia turystyk z szans na autentyczne, wyjtkoweprzeycia. Obok modelu biernej, turystyki wypoczynkowej typu 3S (sun, sand and sea), coraz wikszpopularnoci cieszy si zakadajca poznawcz i fizyczn aktywno turystyka 3E (entertainment, excitement,education) oraz jeszcze kilka innych, akcentujcych postawy prorodowiskowe i prospoeczne. Celem takichpodry nie jest ogldanie wiata przez szyb autokaru, ale poznawanie go poprzez osobiste przeycia.

Niszowe formy i produkty turystyczne

Pojawianie si nowych, niszowych form i produktw jest charakterystyczn cech oraz wanym trendemwspczesnej turystyki. Zrnicowanie to moe mie charakter przestrzenny (rosnca popularno coraz tonowych, zazwyczaj egzotycznych celw podry) bd demograficzny (coraz wiksze znaczenie ma turystykaosb o specjalnych potrzebach, np. osb starszych). W duej mierze dotyczy te nowych, oryginalnychsposobw udostpnienia znanych ju wczeniej walorw (np. przejazdy na linie nad Wodospadami Wiktoriizamiast statecznego ogldania). W poszukiwaniu nowych i oryginalnych celw podry turyci nie wahaj siodwiedza rejonw powszechnie kojarzonych z zagroeniem bezpieczestwa.

Podane przez turystw cechy podry:

Brak innych turystw.A take kolejek, standardowych atrakcji turystycznych i plastikowych pamitek.

Szansa na kontakt z kultur, ktr jeszcze nie zawadna globalizacja.

Bliski kontakt z przyrod, bez brukowanych cieek i barierek.

Moliwo zanurzenia si w zupenie innym rodowisku, docenienia wartoci rzeczy prostych i nieskomplikowanych.

Fascynacja niewiadom, odkrywanie i uczenie si wiata na wasn rk.

Moliwo podrowania po terenach rzadko odwiedzanych przez innych. Zaskakujco wiele osb jest gotowych do duych wyrzecze, aby mc powiedzie: Byem w.

Ch pomocy. Polska jest dzi czonkiem UE, a jej gospodarka dynamicznie si rozwija, ale nie zawsze tak byo. Pami o trudnych politycznie i ekonomicznie momentach rodzi u wielu osb potrzeb pomocy sabszym.

Spenienie marze z dziecistwa. Przygody Tomka Szklarskiego czy Stasia Wilmowskiego wychoway ju kilka ciekawych wiata pokole.

Czego poszukuj turyci?

Niestety, rozwj przemysu turystycznego ma czsto negatywne skutki dla przyrody ilokalnych spoecznoci, awic dla tych walorw, ktre wnajwikszym stopniu przycigaj turystw wdane miejsce. Problemy nkajce turystyczne rejony mona wymienia bez koca: rosncy ruch drogowy, tok wlokalach ina popularnych szlakach, oblenie dostpnych atrakcji, dewastacja krajobrazu przez chaotyczn zabudow ile rozplanowan infrastruktur, nadmierna eksploatacja zasobw naturalnych, kurczenie si cennych przyrodniczo obszarw, zmiany klimatu, niepodane zmiany spoeczne takie jak prostytucja czy ebractwo. Do tego czsto mamy do czynienia znisk kultur turystyczn samych podrujcych. Wszystko to sprawia, e turystyka moe zagraa podstawom swojej egzystencji.

Negatywny wpyw przemysu turystycznego na rodowisko przyrodnicze wie si najczciej zbudow infrastruktury takiej jak lotniska, porty, drogi, orodki wypoczynkowe, hotele, kempingi, restauracje, sklepy, parkingi, pola golfowe, wycigi narciarskie itp. Infrastruktur turystyczn tworzy si zwykle wpobliu najbardziej atrakcyjnych krajobrazowo terenw, turyci oczekuj wic malowniczych widokw zokien hoteli lub restauracji. Obiekty wypoczynkowe s sytuowane u stp szczytw grskich, na rdlenych polanach, brzegach mrz ijezior itp.

rdo: Justyna Szambelan, ekonsument.plZagroenia pynce z turystyki

Rejony onajwyszych walorach przyrodniczych to czsto jednoczenie najbardziej wraliwe icenne ekosystemy, szczeglnie podatne na negatywne wpywy turystyki. Na przykad parki narodowe: zjednej strony s to strefy utworzone wcelu ochrony izachowania unikatowych form izjawisk przyrodniczych oraz krajobrazowych, zdrugiej strony te wanie walory przycigaj tam liczne rzesze turystw.

Najbardziej dotkliwie odczuwaj skutki obcienia turystyk:- obszary nadmorskie (wyspy, wody przybrzene, rafy koralowe, laguny, namorzyny, plae iwydmy),obszary wysokogrskie (zobacz: http://www.youtube.com/watch?v=PSxH5_UPUGI)- ekosystemy sodkowodne (stawy, jeziora, bagna).

W Europie regionami, ktre najsilniej dowiadczyy iwci odczuwaj skutki ekologicznych zagroe zwizanych zturystyk s Alpy oraz wybrzee Morza rdziemnego najczciej odwiedzany region wiata.

rdo: Justyna Szambelan, ekonsument.plZagroenia pynce z turystyki

Z jakimi problemami dla rodowiska wie si turystyka?

Degradacj rodowiska wynikajca zniezrwnowaonego rozwoju przemysu turystycznego moemy zaobserwowa na rnych poziomach. Lokalnie zauwaalne jest zanieczyszczenie wody ipowietrza, degradacja gleby, zwikszenie iloci odpadw, haas, zmiany wkrajobrazie. Z szerszej perspektywy wida take, jak kurcz si cenne przyrodniczo obszary izanika biornorodno. Na poziomie globalnym wylesianie iwzrost emisji CO2 przyczyniaj si za do zmian klimatu.

Nadmierne zuycie wody

Obiekty hotelarskie iinne elementy infrastruktury turystycznej potrzebuj ogromnych jej iloci, zarwno wcelu speniania indywidualnych potrzeb samych turystw, jak ido ich obsugi: sprztania, przygotowywania posikw, zapewnienia rnorodnych rozrywek. Skutkuje to brakami wody ipogorszeniem jej jakoci oraz wiksz iloci ciekw. Np. wrejonie Morza rdziemnego niedobory wody s powracajcym, powanym problemem wsezonie dua ilo turystw naraz, ktrzy zpowodu gorca czsto uywaj wicej wody ni na co dzie, powoduje e miejscowo turystyczna zuywa prawie dwa razy wicej wody ni miejscowo nie odwiedzana przez turystw. Coraz popularniejsze pola golfowe pochaniaj ogromne iloci wody, ajeli s umiejscowione wpobliu obszarw cennych przyrodniczo albo obszarw zamieszkania ludzi, konkuruj znimi oograniczone zasoby. redniej wielkoci pole golfowe wtakim kraju jak Tajlandia zuywa tyle wody co 60-tysiczna wioska (wicej: Wakacyjny rachunek za wod).

rdo: Justyna Szambelan, ekonsument.pl

Zagroenia dla rodowiska

Zanieczyszczenie wodyObiekty hotelarskie igastronomiczne produkuj niebezpieczne cieki (np. woda zdetergentami po praniu rcznikw ipocieli, zlewki olejw spoywczych), ktre nie zawsze podlegaj waciwemu oczyszczeniu, zwaszcza wkrajach Globalnego Poudnia, gdzie standardy ochrony rodowiska s niskie, alokalnym wadzom brakuje pienidzy na systemy oczyszczania ciekw. Wod zanieczyszczaj te wycieki benzyny lub ropy zodzi motorowych iinnych pojazdw, np. wrejonie miasteczka Zermatt wSzwajcarii uywanie ratrakw na trasach narciarskich powoduje wyciekanie olejw izanieczyszczanie lodowcw, ktre s gwnym rdem wody pitnej dla mieszkacw tej miejscowoci. mieci produkowane przez turystw ifirmy obsugujce ruch turystyczny bywaj skadowane na dzikich wysypiskach albo nawet wrzucane wprost do oceanu lub jeziora to take dotyczy zwaszcza krajw Globalnego Poudnia, ale take naszego kraju, np. zdna Morskiego Oka petwonurkowie wydobyli wczasie jednej zakcji oczyszczania Tatr ca ton mieci.Zanieczyszczenie powietrzaSamochody, samoloty, autobusy, motocykle, quady, skutery niene, wycigi, ratraki, armatki niene wszystkie one emituj szkodliwe zwizki (m.in. dwutlenek siarki, dwutlenek itlenek wgla, tlenki azotu, wglowodory, metale cikie). Przyczyniaj si one do kwanych opadw, ktre niszcz przyrod. Powoduj te haas, ktry niepokoi zwierzta imoe przyczyni si do zmiany ich zachowa. Wyziewy ihaas szkodz te ludziom, zarwno miejscowym, jak iturystom.

rdo: Justyna Szambelan, ekonsument.plZagroenia dla rodowiska c.d.

Zagroenia dla rodowiska c.d.

Odpady Dua ilo turystw zostawia za sob du ilo odpadw. W mniej rozwinitych rejonach wiata, gdzie mieszkacy generuj statystycznie mniej mieci na osob ni ma to miejsce wkrajach rozwinitych, skd pochodz turyci, jest to szczeglnie widoczne. Przy tym wkrajach rozwijajcych si systemy gospodarki odpadami s mniej wydolne lub wogle nie istniej, co czyni dodatkow ilo mieci jeszcze wikszym problemem. Obszary cenne przyrodniczo, ktre przycigaj turystw, s szczeglnie wraliwe na pozostawiane przez nich mieci, np. stworzenia morskie iptaki wmorzach gin wwyniku zanieczyszczenia wody odpadami zrejsw wycieczkowych.

Zmiany wkrajobrazie Przemys turystyczny czsto rozwija si zupenie lekcewac walory krajobrazowe imiejscowe wzorce architektury. Powstaj obiekty turystyczne zupenie nie pasujce do lokalnych warunkw, ktrych obecno pozbawia dane miejsce jego pierwotnych urokw, np. zakcajc widok na dzik przyrod albo jaskrawo kontrastujc zhistoryczn zabudow miasta. Infrastruktura czsto rozrasta si wsposb niezaplanowany, powodujc chaos przestrzenny albo utrudnienia dla miejscowej ludnoci.

rdo: Justyna Szambelan, ekonsument.pl

Degradacja glebMwi si, e popularne szlaki s zadeptanie przez turystw ijest to prawdziwe stwierdzenie. Cigy ruch na tym samym szlaku powoduje zwikszenie zwizoci gleby, co utrudnia przenikanie wody iprzemieszczanie si substancji wglebie. Zmienia si mikrorzeba terenu, tworz si bruzdy, rynny, osuwiska. Gleba przesusza si albo wypukiwane s sole mineralne. Ma to wpyw na rolinno, ktra nie moe si waciwie ukorzeni, awraz zprzeksztaceniem rolinnoci zmienia si cay ekosystem. Nie tylko nasilona turystyka piesza moe mie takie skutki - narciarstwo zjazdowe walnie przyczynia si do degradacji gleb. Gwatowna dewastacja gleby nastpuje podczas prac ziemnych zwizanych zprzygotowywaniem tras zjazdowych, wycinaniem drzew, wykopywaniem dow pod supy none wycigw ikolejek linowych.Utrata biornorodnociWszystkie powysze problemy utrudniaj te ycie zwierztom irolinom. Zanieczyszczenia wody powoduj wymieranie ycia wjeziorach, zatokach imorzu. Podczas wakacji wPolsce coraz czciej rozczarowuj nas plae zamknite zpowodu zakwitu sinic to wanie efekt zbyt duej iloci ciekw wwodzie. Natomiast wegzotycznych krajach moe si zdarzy, e rafy koralowe, ktre podziwiamy nurkujc, umieraj podtruwane przez hotel, wktrym si zatrzymalimy. Szlaki piesze jak istoki narciarskie s te przeszkod dla zwierzt, ktre nie mog ich swobodnie przekracza. Wszelki haas iobecno czowieka niepokoi je imoe prowadzi do zmiany ich zachowa. Wytyczenie trasy turystycznej moe odci zwierzta od wodopoju, terenw owieckich, utrudni im migracje, zmniejszy moliwo poszukiwania partnera iwymiany materiau genetycznego, aizolowane ekosystemy s sabsze, bardziej naraone na negatywne procesy, awefekcie uboej izamieraj. A do tego wszystkiego zachanni turyci czsto zrywaj chronione roliny ikupuj pamitki wykonane zzagroonych gatunkw zwierzt.

rdo: Justyna Szambelan, ekonsument.plZagroenia dla rodowiska c.d.

Przemys turystyczny nie pozostaje bez wpywu nie tylko na rodowisko, ale take na mieszkacw odwiedzanych przez turystw krajw. Zmiany spoeczno-kulturowe w spoecznociach lokalnych s skutkiem: bezporednich i porednich kontaktw tubylcw z turystami, wpywu przemysu turystycznego na codzienne ycie lokalnych spoecznoci.

Z wielu powodw spoecznoci lokalne s najczciej sabsz ze stron we wszelkich interakcjach z odwiedzajcymi ich turystami oraz z dostawcami usug turystycznych. Ten wpyw wywierany na spoecznoci lokalne jest czsto nieoczywisty, gdy trudno go zmierzy wszystko zaley od tego, jak miar si posuymy, i od indywidualnej, subiektywnej oceny tego, co uzna za szkodliwe. Obecno turystw moe wywoywa zmiany w systemie wartoci oraz w zachowaniu tubylcw. Moe to zagraa tosamoci caych spoecznoci lokalnych. Obecno przyjezdnych czsto: wywouje zmiany w strukturze spoecznoci lokalnych, zaburza tradycyjny, wsplnotowy charakter ycia spoecznego, zmienia system wartoci czonkw spoecznoci lokalnych, zaburza ich relacje rodzinne, zmienia sposb, w jaki tubylcy celebruj wane wydarzenia wieckie i religijne.

Trzeba jednak pamita, e turystyka moe mie take pozytywny wpyw na lokalne spoecznoci. Obecno turystw mobilizuje miejscowych do zachowania pokoju (konflikt oznacza odpyw turystw i straty dla lokalnej gospodarki), wzbudza u ludnoci miejscowej dum z ich kultury i tradycji, co zachca ich do dbania o swoje dziedzictwo ,a take ogranicza migracj tubylcw ze wsi do miast poprzez kreowanie lokalnych miejsc pracy.

rdo: unep.orgZagroenia dla lokalnych spoecznoci

Jak minimalizowa negatywny wpyw turystyki na ludzi i rodowisko? Naley dy do zrwnowaonego rozwoju przemysu turystycznego.

Turystyka zrwnowaona jest to kada forma rozwoju turystycznego, zarzdzania i aktywnoci turystycznej, ktra podtrzymuje ekologiczn, spoeczn i ekonomiczn integralno terenw, a take zachowuje dla przyszych pokole w niezmiennym stanie zasoby naturalne i kulturowe tych obszarw.Kowalczyk A. 2010, Turystyka zrwnowaona, PWN, Warszawa.

Rozwizanie: odpowiedzialna turystykaSPOECZESTWOEKONOMIAROZWJ ZRWNOWAONYRODOWISKO

Jednym z najwaniejszych dokumentw traktujcych o podstawach i zasadach odpowiedzialnej turystyki jest Deklaracja z Kapsztadu. Dokument ten powsta podczas konferencji zorganizowanej w 2002 roku przez Partnerstwo na rzecz Odpowiedzialnej Turystyki oraz Western Cape Tourism, jako wydarzenie poprzedzajce wiatowy Szczyt na rzecz Zrwnowaonego Rozwoju w Johannesburgu. W konferencji uczestniczyli przedstawiciele rnych grup interesu brany turystycznej z caego wiata, w tym biura podry, przedsibiorcy z brany turystycznej, parki narodowe, przedstawiciele rzdw, specjalici w dziedzinie turystyki, organizacje pozarzdowe, grupy hotelarzy i wiele innych.

Peen tekst deklaracji w jz. angielskim: http://www.capetown.gov.za/en/tourism/Documents/Responsible%20Tourism/Toruism_RT_2002_Cape_Town_Declaration.pdf

Odpowiedzialnie czyli jak?

Zgodnie z Deklaracj z Kapsztadu, odpowiedzialna turystyka: minimalizuje negatywne wpywy w sferze ekonomicznej, rodowiskowej i spoecznej generuje wiksze korzyci ekonomiczne dla spoecznoci lokalnych oraz wspiera dobrobyt spoecznoci przyjmujcych poprawia warunki pracy oraz dostp do brany turystycznej angauje lokalnych mieszkacw w podejmowanie decyzji, ktre bd miay wpyw na ich ycie i moliwoci yciowe wspiera zachowanie dziedzictwa w sferze przyrody i kultury, przez co przyczynia si do zachowania rnorodnoci na wiata dostarcza turystom ciekawsze, przyjemniejsze dowiadczenia dziki bliszym i bardziej znaczcym kontaktom z lokalnymi mieszkacami, oraz zwiksza zrozumienie turystw na temat lokalnej kultury, spoeczestwa i rodowiska naturalnego zapewnia dostp dla osb z niepenosprawnoci jest wraliwa kulturowo, rodzi szacunek pomidzy turystami i spoecznociami przyjmujcymi, buduje lokaln dum Sygnatariusze Deklaracji wzywaj wszystkie strony zaangaowane w organizacj turystyki do wypracowania jednorodnych praktyk na rzecz rozwoju turystyki odpowiedzialnej. Zasady dziaania zgrupowano wok trzech sfer: ekonomicznej, spoecznej i rodowiskowej.

rdo: turystykaodpowiedzialnie.pl Odpowiedzialnie czyli jak?

Poniej przedstawiono najpopularniejsze formy turystyki zgodnej z zaoeniami zrwnowaonego rozwoju. Wszystkie maj ze sob wiele wsplnego, czsto jedno dziaanie bywa w rnych miejscach przedstawiane pod rnym szyldem. Pojciami najbardziej oglnymi, mieszczcymi w sobie wszystkie pozostae, wydaj si turystyka zrwnowaona i odpowiedzialna. W ramach pierwszej z wymienionych duy nacisk kadzie si na dyskusj teoretyczn, bdc impulsem do tworzenia systemw oceny pozwalajcych na okrelenie, na ile rne przedsiwzicia turystyczne zgodne s z ide zrwnowaonego rozwoju. Pozostae wymienione rodzaje turystyki skupiaj si na aspektach praktycznych. Turystyka odpowiedzialna ma wymiar najbardziej oglny, inne skupiaj si na konkretnych zakresach i regionach dziaania.

Turystyka zrwnowaonaTurystyka odpowiedzialnaPro poor tourismEkoturystykaCommunity based tourismTurystyka wolontaryjna

Dziewczynka bawica si w slumsie Korogocho, jednym z najwikszych slumsw w Nairobi w Kenii, bdcym domem dla 150-200 tysicy osb, yjcych na obszarze 1,5 km2. rdo: Gates Foundation.

Rne formy odpowiedzialnego podrowania

Pro poor tourism turystyka ukierunkowana na wspieranie ludnoci najuboszych krajw wiata. W ramach prowadzonego przez UNWTO programu STEP (Sustainable Tourism Eliminating Poverty) w trzydziestu czterech krajach realizowanych jest ponad sto inicjatyw majcych na celu zwikszenie wkadu turystyki w walk z ubstwem. http://www.unwtostep.org/ oraz http://slumtourism.net/

Ekoturystyka aktywne i dogbne zwiedzanie obszarw o wybitnych walorach przyrodniczych i kulturowych, nienaruszajce harmonii ekosystemw przyrodniczych i odrbnoci kulturowej lokalnych spoecznoci. Zarba D., 2000, Ekoturystyka: wyzwania i nadzieje, PWN, Warszawa.

Community based tourism (turystyka oparta na spoecznoci) turystyka, w ktrej gospodarzami s spoecznoci lokalne (czsto wiejskie, ubogie lub ekonomicznie zmarginalizowane) oferujce turystom moliwo noclegu, wasne produkty i usugi turystyczne. Cz zyskw przeznaczana jest na projekty suce nie tylko osobom zaangaowanym w turystyk, ale caej spoecznoci . http://tribewanted.com/

Turystyka wolontaryjna poznawanie odwiedzanej spoecznoci poczone z aktywn pomoc na jej rzecz (np. budowanie szk, prowadzenie zaj pozalekcyjnych dla uczniw). [kontrowersje]http://www.europeanvoluntaryservice.com/

Rne formy odpowiedzialnego podrowania c.d

Podrowa moemy nie tylko wrne miejsca, ale take wrny sposb. Dla tych, ktrzy chc aktywnie pozna wiat przy jednoczesnym ograniczeniu do minimum negatywnego wpywu na rodowisko naturalne oraz lokaln tradycj ikultur polecamy kilka podstawowych zasad.

Przede wszystkim nie zamykaj si wczterech cianach hotelu. Nawizuj kontakt zlokaln spoecznoci, prbuj lokalnych specjaw. Prbuj wtopi si wlokaln spoeczno. Nie narzucaj swoich obyczajw, ale dostosowuj si. Korzystaj zusug lokalnych przewodnikw ibiur podry, kupuj lokalne produkty. Pomagasz wtedy wrozwoju spoecznoci, ktr odwiedzasz, zamiast powiksza budet midzynarodowych korporacji. Wana jest te ch poznawania dzikiej przyrody wtaki sposb, aby jej nie zniszczy. Ma to przeoenie na wybr rodkw transportu, miejsca noclegu iformy wyjazdu.

rdo: Jak by odpowiedzialnym turyst? Grzegorz ero, ekonsument.pl

Jak podrowa fair

Poznawaj kultur1. Przygotuj si do podry, poczytaj wprzewodnikach iinternecie omiejscu, do ktrego jedziesz.2. Naucz si podstawowych zwrotw wjzyku odwiedzanego kraju/regionu.3. Rozmawiaj ze staymi mieszkacami miejsca, ktre odwiedzasz, nawiznimi kontakt.4. Odwiedzaj rwnie miejsca mniej znane, nieopisane wprzewodnikach.5. Bd otwarty na poznawanie odmiennych pogldw, stylw ycia, kulturireligiiSzanuj rodowisko naturalne1. mieci wyrzucaj do pojemnikw, wmiar moliwoci posegregowane.2. Uywaj rodkw czystoci ulegajcych biodegradacji.3. Unikaj uywania opakowa jednorazowych, zwaszcza plastikowych.4. Przestrzegaj zasad obowizujcych wobszarach chronionych.5. Nie posz dzikich zwierzt, nie zbliaj si do nich.6. Oszczdnie zuywaj wod iprd.7. Rozwa czy wejcie na teren ounikatowych walorach przyrodniczych, niebdzie miao na niego negatywnego wpywu.8. Uiszczaj wszelkie obowizujce opaty za wstpy do parkw narodowych,rezerwatw itp. (te pienidze id na ochron przyrody, ktr podziwiasz).

rdo: Jak by odpowiedzialnym turyst? Grzegorz ero, ekonsument.pl, zdjcia: u gry odyssei.com, na dole Agnieszka BajtyngierJak podrowa fair c.d.

Wybieraj przyjazne dla rodowiska rodki transportu

Podruj, gdy to moliwe, komunikacj zbiorow, najlepiej kolej.Na krtkich dystansach przemieszczaj si pieszo lub rowerem.Z samochodu korzystaj jak najrzadziej. Do zneutralizowania gazw wyemitowanych wcigu 1 roku przez jedno auto potrzebne jest a siedem drzew.Samolot wybieraj tylko na bardzo dalekie trasy. Emisja gazw cieplarnianych na wikszych wysokociach jest dwu- do trzykrotnie bardziej szkodliwa ni ta sama ilo emisji przy powierzchni Ziemi.

Wicej o rodkach transportu: http://ekonsument.pl/a66450_srodki_transportu.html

Wybieraj zrwnowaone formy turystyki

Zamiast wwielkich hotelach, nocuj wgospodarstwach agroturystycznych, prywatnych kwaterach, schroniskach modzieowych.Unikaj wyjazdw masowych.Wybieraj formy turystyki nastawione na poznanie rnych aspektw odwiedzanego regionu, anie tylko na bierny wypoczynek.Korzystaj zpropozycji maych biur podry lub wyjazdw niezorganizowanych.

rdo: Jak by odpowiedzialnym turyst? Grzegorz ero, ekonsument.pl, zdjcia: u gry mekongresponsibletourism.org, na dole Agnieszka Bajtyngier

Jak podrowa fair c.d.

Szanuj prawa iobyczaje Staraj si nie ama prawa obowizujcego wdanym pastwie, zapoznaj si zpodstawowymi przepisami.2. Dowiedz si jakie s lokalne obyczaje inie naruszaj ich.3. Z szacunkiem odno si do lokalnych zwyczajw itradycji, nie wymiewaj ich.4. Dostosuj si do rytmu ycia miejscowej spoecznoci, nie prbuj narzuci swoich zasad.

Myl globalnie, kupuj lokalnie

Kupuj lokalne produkty, wspierajc tym samym miejscow spoeczno.2. Korzystaj zusug lokalnych biur podry iprzewodnikw.3. Nie staraj si unika podwyszonych opat dla obcokrajowcw (pamitaj ornicach wdochodach).4. Nie kupuj produktw ze zwierzt pochodzcych zkusownictwa5. Nie kupuj inie wywo produktw ze zwierzt irolin zagroonych wyginiciem, szczeglnie tych objtych Konwencj Waszyngtosk tzw. CITES

rdo: Jak by odpowiedzialnym turyst? Grzegorz ero, ekonsument.pl, zdjcia: u gry wyprawy.victoriatravel.pl, na dole WWFJak podrowa fair c.d

Na stronie WWF znajdziesz map, na ktrej sprawdzisz, jakich pamitek nie przywozi z podry.

Czego NIE przywozi z wakacji?http://assets.wwfpl.panda.org/img/original/mapa_swiata.jpg

Polecane lektury

wiadomi i pomocni. W stron odpowiedzialnej turystyki. S. Kulczyk, A. Bajtyngier, wyd. PAHPamitka, ktra nie krzywdzi. Poradnik dla turystw, WWF, dostpny tutaj: http://awsassets.wwfpl.panda.org/downloads/pamiatka_ktora_nie_krzywdzi.pdfZielony azymut. Przewodnik wiadomego podrnika, National GeographicWitajcie w raju. Reportae o przemyle turystycznym, Jennie Dielemans

www.UNWTO.orgwww.turystykaodpowiedzialnie.plwww.etycznepodroze.pl/http://www.unep.fr/greenpassport/www.responsibletravel.comwww.responsibletourismpartnership.orgwww.wtmresponsibletourism.comhttp://www.responsibletravelreport.com/www.facebook.com/OdpowiedzialnaTurystyka http://www.unep.org/resourceefficiency/Portals/24147/scp/business/tourism/greeneconomy_tourism.pdfhttp://www.unep.org/resourceefficiency/Business/SectoralActivities/Tourism/FactsandFiguresaboutTourism/ImpactsofTourism/tabid/78774/Default.aspx - wicej o wpywie turystyki na rodowisko, spoecznoci lokalne oraz ekonomi (po angielsku)http://www.bbc.co.uk/programmes/p00xh32v - reporta radiowy w jzyku angielskimwww.tribewanted.com

Publikacje ksikowe:

Kowalczyk A. 2010, Turystyka zrwnowaona, PWN, Warszawa.Zarba D., 2000, Ekoturystyka: wyzwania i nadzieje, PWN, Warszawa.

Linki i rda wiedzy do dalszych poszukiwa

*