TWÓJ FARMACEUTA · 2020. 4. 10. · twÓj numer 24 lipiec/sierpieŃ 2019 egzemplarz bezpŁatny issn 2450-3916 farmaceuta apteczka na wakacje atopowe zapalenie skÓry wywiad z mgr

TWÓJ ISSN 2450-3916NUMER 24 LIPIEC/SIERPIEŃ 2019 EGZEMPLARZ BEZPŁATNY

FARMACEUTA

APTECZKA NA WAKACJE

ATOPOWE ZAPALENIE SKÓRY

WYWIADZ MGR FARMACJI

ANNĄ KRZYMIŃSKĄ

PROSTATAWPŁYW SŁOŃCANA SKÓRĘ

KLESZCZE

PRZYCHODZI PACJENT DO APTEKI

PO MARIHUANĘ

mgr farmacji Beata PlewkaRedaktor działu Historia farmacjiWspółredaktor działu Opieka farmaceutycznaAbsolwentka Wydziału Farmacji Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Specjalista z zakresu farmacji aptecznej. Obecnie pełni funkcję kierownika apteki. Zawodowo zaangażowana jest w propagowanie idei opieki farma-ceutycznej. W zaciszu domowym najchętniej ogląda dobre filmy albo zatapia się w ciekawej lekturze. Wolny czas spędza na świeżym powietrzu nad ulubionym jeziorem lub podróżując do wyjątkowych miejsc.

Magdalena WylężekRedaktor działu UrodaAbsolwentka studiów wyższych na kierunku kosmetologia. Autorka wielu artykułów o tematyce urodowo-zdrowotnej opublikowanych w prasie kobiecej. Zainteresowania skupia na chemii i recepturze kosmetycznej. Prywatnie miłośniczka zwierząt, szczególnie psów i kotów.

mgr farmacji Anna KrzymińskaRedaktor działu StomatologiaAbsolwentka Wydziału Farmacji Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Pracuje jako kierownik apteki. Interesuje się naturalnymi sposobami leczenia. Lubi domowe przetwory. W wolnym czasie słucha muzyki poważnej lub jeździ na rowerze.

INFORMACJE DODATKOWE:WYDAWCA: Invimed-T Sp. z o.o., ul. Rakowiecka 36, 02-532 WarszawaREDAKTOR NACZELNA: Monika KoreckaZESPÓŁ REDAKCYJNY: mgr farmacji Klaudia Czajkowska-Bania,mgr farmacji Agnieszka Krasoń, mgr farmacji Agnieszka Dębowska, mgr farmacji Joanna Horosz, mgr farmacji Magdalena Krzemińska,mgr farmacji Anna Krzymińska, Małgorzata Ludwiniak-Białka,mgr farmacji Elżbieta Michalska, mgr farmacji Dorota Nowak-Idzikowska,mgr farmacji Aleksandra Prichacz, mgr farmacji Katarzyna Przepiórka,mgr farmacji Beata Plewka, mgr kosmetologii Magdalena Wylężek,mgr farmacji Jakub Zublewicz, technik farmaceutyczny Barbara Żmijewska,mgr farmacji Justyna FrątczakREDAKTOR PROWADZĄCA: Marta Machnacka, [email protected] I KOREKTA: Ewa Struniawska, [email protected],Monika MielczarekREKLAMA: Katarzyna Rinas, [email protected], Olga Myśliborska, [email protected]: GD Studio Graficzne M. ZiółkowskiPRODUKCJA: Drukarnia PerfektZDJĘCIA W CZASOPIŚMIE: Adobe Stock, zasoby własne

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych, zastrzega sobieprawo redagowania nadesłanych tekstów i nie odpowiada za treśćzamieszczonych reklam.

Przedruki z czasopisma „Twój Farmaceuta” dozwolone są tylkoza uprzednią pisemną zgodą Wydawcy. Wydawca ma prawoodmówić zamieszczenia ogłoszenia i reklamy, jeżeli ich treśćlub forma są sprzeczne z linią programową bądź charakterempisma (art. 36 pkt 4 Prawa prasowego)

mgr farmacji Agnieszka DębowskaRedaktor działu Zdrowie Absolwentka Wydziału Farmacji Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. Pracuje jako kierownik apteki. Interesuje się tematyką zdrowego żywienia, głównie dzięki synkowi, który od ponad roku absorbuje większość jej czasu. Lubi rozpieszczać swoją rodzinę gotowaniem i tworzeniem różnych smakołyków. Uwielbia taniec, szczególnie rytmy kubańskie, i wszelkiego rodzaju aktywność fizyczną.

Monika KoreckaRedaktor naczelna

REDAKCJA

DUŻY MOŻE WIĘCEJ?

mgr farmacji Agnieszka KrasońRedaktor działu HerbariumZ medycyną jestem związana od dziecka. Tata jest lekarzem a mama mikrobiologiem, dlatego farmacja była dla mnie wyborem oczywistym. Magistrem farmacji jestem od 25 lat. Posiadam specjalizację z farmacji aptecznej i studia podyplomowe z kosmetologii i suplementów diety. W wolnym czasie lubię czytać książki, podróżować - szczególnie zimą na narty, a latem na windsurfing.

Redaktor NaczelnaMonika Korecka Absolwentka zarządzania politechniki białostockiej. Od kilkunastu lat zawodowo związana z sieciami aptek. Prywatnie mama dwójki nastoletnich dzieci i opiekunka dwóch kotów. Wielbicielka wycieczek rowerowych i sportów wodnych.

mgr farmacji Joanna HoroszRedaktor działu UrodaAbsolwentka Wydziału Farmacji na Uniwersytecie Medycznym w Białymstoku. Pracuje jako magister w aptece. Prywatnie lubi tańczyć Salsę oraz czytać i chodzić na musicale. Jak się okazuje, nie zawsze. Czasami

to ten najmniejszy ma największą moc. Doskonałym tego przykładem są nasi najlepsi przyjaciele – mi-kroorganizmy jelitowe. Te żyjące w ścisłej symbiozie z ludzkim orga-nizmem bakterie, nazywane pro-biotykami, pełnią w ciele człowieka szereg ważnych funkcji.

O najnowszych odkryciach w tej dziedzinie przeczytacie Państwo

w dziale Odkrycia medyczne, w artykule o psy-chobiotykach. Za tym nowym w neurobiologii termi-nem kryją się fascynujące odkrycia naukowe, zwią-zane z wpływem probiotyków na mózg, zachowanie, samopoczucie i kondycję psychiczną człowieka.

Wpływ na skórę i zastosowania probiotyków w kosmetykach w przystępny sposób opisuje na-sza redaktor – kosmetolog w artykule „Probiotyki w kosmetykach”. Funkcja barierowa oraz łagodzą-ca może zainteresować wszystkich mających pro-blemy z tym największym organem naszego ciała, jakim jest skóra.

Wyjeżdżając na urlop pamiętajmy o spakowaniu wakacyjnej apteczki, kremów z filtrem, preparatów przeciw kleszczowych, i oczywiście o Twoim Far-maceucie, który w tym wydaniu oferuje jak zawsze wiele ciekawych treści.

Życzę słońca i odpoczynku.

Justyna FrątczakRedaktor działu W świecie alergikaAbsolwentka Wydziału Farmacji na Uniwersytecie Medycznym w Białymstoku. Pracuje jako magister farmacji w aptece. Ceni kontakt z pacjentem, wierzy w rozwój opieki farmaceutycznej w Polsce. W wolnym czasie często chodzi do kina i czyta książki, głównie kryminały. W sezonie letnim zapalona rowerzystka i podróżniczka.

SPIS TREŚCIOPIEKA FARMACEUTYCZNA

4 APTECZKA NA WAKACJE30 JAK CZYTAĆ ULOTKI LEKÓW?

URODA

8 WPŁYW SŁOŃCA NA SKÓRĘ28 PROBIOTYKI W KOSMETYKACH44 SKÓRA KOBIET W CIĄŻY

JAK SIĘ O NIĄ TROSZCZYĆ?

54 PIELĘGNACJA SKÓRY NIEMOWLĘCIA

70 ALOES CZYLI JAK UTRZYMAĆ SIĘ NA FALI POPULARNOŚCI PRZEZ STULECIA

ZDROWIE

20 KLESZCZE66 CZY GLUTATION

WPŁYWA NA PŁODNOŚĆ?

ODKRYCIA MEDYCZNE38 MLECZNA DROGA50 PRZYCHODZI PACJENT

DO APTEKI PO MARIHUANĘ53 PSYCHOBIOTYKI

HISTORIA MARKI17 FILOZOFIA ZDROWIA I PIĘKNA

ZDROWIE MĘŻCZYZNY24 PROSTATA

DOLEGLIWOŚCI I LECZENIE

W ŚWIECIE ALERGIKA60 ATOPOWE ZAPALENIE SKÓRY

HERBARIUM72 WIESIOŁEK

HISTORIA FARMACJI74 DMITRIJ IWANOWICZ

MENDELEJEW CZYLI NIE SAMYM UKŁADEM OKRESOWYM CHEMIK ŻYJE

STR. 68


ANNĄ KRZYMIŃSKĄ

TWÓJ FARMACEUTA

32

NUMER 24

MUST HAVE

SZAMPON PHYTO PHYTOPROGENIUM

Polecam go na wakacje i letnie wojaże, ponieważ jest uniwersalny, przeznaczony do codziennego stosowania dla całej rodziny. Delikatnie pielęgnuje każdy rodzaj włosów. Wyjątkowo dba o wrażliwą skórę głowy, nie powoduje podrażnień, nie plącze włosów. Dodatkowym plusem jest efekt pogrubienia włosów i zwiększenie ich objętości.

ŚWIECA ARMENIE

To moja ulubiona kompozycja zapachowa z gamy pro-duktów Papier d’Armenie. Świeca Armenie wypełnia, nasyca wnętrze wysmakowaną, unikatową kompozycją cedru atlantyckiego, cynamonu z Cejlonu, marokańskiej szałwii oraz prowansalskiej lawendy. Świeca wykonana z wosku roślinnego jest bardzo wydajna, można ją pa-lić wiele godzin. Pachnidło Armenie to chwila relaksu, luksusu, idealny zapach na długie, letnie wieczory.

NUXE SUN WODA ZAPACHOWA

Woda zapachowa Nuxe Sun ożywia zmysły, energe-tyzuje. Oryginalna kompozycja zapachów wspania-le otula skórę. Połączenie rześkich cytrusów z nutą kokosa i wanilii tworzy intrygujący, ciepły zapach, który utrzymuje się przez wiele godzin. Woda posiada piękne, wakacyjne opakowanie.

MELASCREEN UV KREM DO TWARZY

To mój faworyt, ponieważ chroni skórę przed szko-dliwym działaniem słońca, a dodatkowo niweluje już istniejące przebarwienia. Ochrona połączona z pielę-gnacją, to idealne rozwiązanie i wygoda stosowania na co dzień. Krem nie pozostawia tłustej warstwy, nadaje się pod makijaż. Najwyższa jakość zawartych w nim filtrów skutecznie chroni skórę przed nowymi prze-barwieniami. Jest idealny dla skóry problematycznej, trądzikowej, skłonnej do przebarwień.

SPRÓBOWAŁAM POKOCHAŁAM

1

2

3

4

MGR FARMACJI JOANNA HOROSZ

NA LATO

1 2 3 4

3

APTECZKAMGR FARMACJI JUSTYNA FRĄTCZAK

NA WAKACJE

SSezon letni to najlepszy czas na podróże, te mniej-sze i większe. Idealny urlop, to zdecydowanie taki, który spędzamy, zapominając o wizytach w przy-

chodni, czy w aptece. Żeby móc cieszyć się spokojnymi, a przede wszystkim bezpiecznymi wakacjami w gronie najbliższych musimy się do nich odpowiednio przygoto-wać. Jednym z najważniejszych elementów bagażu jest dobrze skompletowana apteczka. Potwierdzi to każdy turysta, zwłaszcza ten, który zachorował w obcym kra-ju lub na łonie natury, z dala od wielkiego miasta. Oto kilka propozycji i wskazówek, co powinno się znaleźć w naszej apteczce.

OD CZEGO ZACZĄĆ?

Wbrew pozorom stworzenie odpowiedniej apteczki nie jest łatwym zadaniem, gdyż jej zawartość zależy przede wszystkim od stylu i kierunku podróżowania. Te

leki, które przydadzą się entuzjastom górskich wędró-wek, niekoniecznie spełnią swoją rolę w apteczce pla-żowicza czy rodziny z dwójką małych dzieci. Kolejnym aspektem, który trzeba wziąć pod uwagę, jest wyjazd za granicę. Należy pamiętać o tym, że nie wszystkie leki, które są dostępne w Polsce w postaci preparatu OTC, suplementu diety czy leku wydawanego na receptę, są zarejestrowane w innych krajach. Dlatego, jeżeli nie jesteśmy pewni, czy preparat, którego będziemy lub możemy potrzebować, jest dostępny w danym pań-stwie, lepiej zaopatrzyć się w niego już w Polsce.

Kolejny problem przy kompletowaniu apteczki to roz-miar bagażu. Dotyczy to zwłaszcza osób podróżują-cych samolotem. W takim wypadku najlepszą metodą jest zabieranie leków bez zewnętrznych, kartonowych opakowań. Wbrew pozorom jest to duża oszczęd-ność miejsca. Leki płynne (syropy, krople) i półpłynne

TWÓJ FARMACEUTA

54

NUMER 24

OPIEKA FARMACEUTYCZNA

(maści, żele) należy transportować w opakowaniach producenta o objętości do 100 ml. Nie zaleca się prze-lewania ich do własnych pojemników ze względu na zmniejszenie ich trwałości.

CO ZABRAĆ?

Oto kilka propozycji, które naszym zdaniem po-winny znaleźć się w apteczce każdego zapalonego podróżnika:

1 leki zaordynowane przez lekarza – to nie bez powodu pierwszy punkt na liście. Jest to naj-ważniejszy element apteczki. Leki, które powin-ny być przyjmowane stale, muszą być zabiera-ne w każdą podróż, koniecznie z odpowiednim zapasem;

2 leki przeciwbólowe i przeciwzapalne:

doustne – paracetamol (tylko przeciwbólo-wy i przeciwgorączkowy), ibuprofen, kwas acetylosalicylowy; pomogą w bólach głowy, mięśni, stawów czy przy pierwszych obja-wach przeziębienia. Dla dorosłych najlepiej zabrać kapsułki lub tabletki do połykania, dla dzieci czopki lub syropy (dawkę dosto-sowujemy do wieku i masy ciała dziecka),

zewnętrzne – maści i żele na wszelkie-go rodzaju stłuczenia, skręcenia, obolałe miejsca,

na ból gardła – tabletki do ssania zawiera-jące substancję przeciwbólową i znieczula-jącą. Dodatkowo dobrze mieć w zanadrzu pastylki nawilżające, które złagodzą ból gardła spowodowany klimatyzacją;

3 leki wspomagające układ pokarmowy:

przeciwbiegunkowe – szybko hamujące każdy rodzaj biegunki, czyli preparaty z loperamidem, lub leki zawierające wę-giel leczniczy (carbo medicinalis), który po-chłania toksyny z przewodu pokarmowego i likwiduje przyczynę biegunki. Dobrym roz-wiązaniem w podróży są preparaty szybko rozpuszczalne w jamie ustnej. Dzięki takie-mu rozwiązaniu substancja lecznicza za-działa szybciej i nie potrzebujemy wody do popicia tradycyjnej tabletki,

preparaty na bazie wyciągów zioło-wych – złagodzą niestrawność i wzdęcia,

kiedy przesadzimy z degustacją lokalnych przysmaków;

4 preparaty przeciwalergiczne:

krem z hydrokortyzonem – na wysypki i swędzące ugryzienia; należy używać nie-wielkiej ilości tego preparatu, tylko na noc i chronić skórę za pomocą filtrów, gdyż może powodować plamy posłoneczne,

wapno musujące lub tabletki doustne – do-stępne również w formie tabletek szybko rozpuszczalnych i syropów przeznaczonych dla dzieci od 6. roku życia;

5 preparaty do dezynfekcji – np. woda utlenio-na, dodatkowo można zaopatrzyć się w maść z antybiotykiem dostępną w formie małych sa-szetek, która idealnie sprawdzi się w przypadku niewielkich ran;

6 opatrunki – opaski dziane i elastyczne w dwóch różnych rozmiarach, plastry (do cięcia lub goto-wy zestaw), paski do zamykania ran (zahamują krwawienie przy niedużych rozcięciach);

7 filtry UV – najlepiej SPF 50, do stosowania na twarz i ciało;

8 balsamy po opalaniu – zawierające substan-cje łagodzące np. dekspantenol czy wyciąg z aloesu;

9 aerozole – odstraszające komary, kleszcze, meszki i inne insekty;

10 inne:

ampułki z 0,9% roztworem soli fizjologicz-nej, czyli chlorku sodu – do przemywania podrażnionych oczu czy oczyszczania ran z zanieczyszczeń,

krem z clotrimazolem – remedium na większość zmian skórnych o podłożu grzy-biczym, szczególnie przyda się amatorom kąpieli w basenie.

Stworzenie uniwersalnej listy jest bardzo trudne, a wręcz niemożliwe, gdyż zawartość naszego bagażu w głównej mierze zależy od kierunku podróży. Mimo to, powyższa lista stanowi świetną podstawę do skomponowania wła-snej apteczki, dzięki której nie zaskoczy nas żadna nie-spodziewana sytuacja w trakcie wakacyjnych przygód.

5

STREPSILS INTENSIVE

Flurbiprofenum, 8,75 mg, tabletki do ssania. Wskazania do stosowania: krótkotrwałe objawowe leczenie bólu gardła. Przeciwwskazania: nad-wrażliwość na flurbiprofen, kwas acetylosalicylowy, inne niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) lub którąkolwiek substancję pomocniczą produktu leczniczego; choroba wrzodowa żołądka i (lub) dwunastnicy czynna lub w wywiadzie, perforacja lub krawienie (dwa lub więcej od-rębne epizody potwierdzonego owrzodzenia lub krwawienia), również te występujące po zastosowaniu innych NLPZ; krwawienie lub perforacja przewodu pokarmowego w wywiadzie, ciężkie zapalenie jelita grube-go, zaburzenia krwotoczne lub dotyczące wytwarzania krwi, związane z wcześniejszym leczeniem przy użyciu NLPZ; ciężka niewydolność: ser-ca, wątroby lub nerek; ostatni trymestr ciąży; dzieci i młodzież w wieku poniżej 12 lat; przyjmowanie innych niesteroidowych leków przeciwza-palnych, w tym COX-2; objawy alergii w przeszłości (takie jak pokrzywka, astma oskrzelowa, obrzęk naczynioruchowy, nieżyt błony śluzowej nosa lub skurcz oskrzeli) po przyjęciu ibuprofenu, kwasu acetylosalicylowego lub innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Podmiot odpowiedzialny: Reckitt Benckiser (Poland) S. A.

Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą,

gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

REKLAMA

NUROFEN EXPRESS FORTE Nurofen 400 mg kapsułki miękkie. Express Forte 10 kapsułek. Wskaza-nia do stosowania: Produkt leczniczy przeznaczony jest do stosowania u dorosłych oraz dzieci i młodzieży o masie ciała powyżej 40 kg (12 lat i starszych) w objawowym leczeniu łagodnego i umiarkowanego bólu, takiego jak ból głowy, bóle miesiączkowe, ból zębów oraz gorączka i ból związane z przeziębieniem. Nurofen Express Forte, Ibuprofenum, 400 mg, kapsułki miękkie. Wskazania do stosowania: Produkt leczniczy przeznaczony jest do stosowania u dorosłych oraz dzieci i młodzieży o ma-sie ciała powyżej 40 kg (12 lat i starszych) w objawowym leczeniu łagod-nego i umiarkowanego bólu, takiego jak ból głowy, bóle miesiączkowe, ból zębów oraz gorączka i ból związane z przeziębieniem. Przeciwwska-zania: Nadwrażliwość na substancję czynną, czerwień koszenilową (E124) lub którąkolwiek z substancji pomocniczych. U pacjentów z reakcjami nadwrażliwości w wywiadzie (np. skurcz oskrzeli, astma, zapalenie bło-ny śluzowej nosa, obrzęk naczynioruchowy lub pokrzywka) związanymi z przyjęciem kwasu acetylosalicylowego (ASA) lub innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Krwawienie lub perforacja przewodu pokarmowego w wywiadzie, związane z wcześniejszym leczeniem NLPZ. Czynna lub nawracająca choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy lub krwotok (dwa lub więcej wyraźne epizody potwierdzonego owrzodzenia lub krwawienia). U pacjentów z ciężką niewydolnością wątroby, ciężką niewydolnością nerek lub ciężką niewydolnością serca. U pacjentów z krwawieniem z naczyń mózgowych lub z innym czynnym krwawie-niem. U pacjentów z zaburzeniami krzepnięcia lub ze skazą krwotoczną. U pacjentów z niewyjaśnionymi zaburzeniami układu krwiotwórczego. U pacjentów z ciężkim odwodnieniem (wywołanym wymiotami, biegunką lub niewystarczającym spożyciem płynów). W ostatnim trymestrze ciąży. U dzieci w wieku poniżej 12 lat oraz u młodzieży o masie ciała poniżej 40 kg. Podmiot odpowiedzialny: Reckitt Benckiser (Poland) S.A.

CONTROLOC CONTROL

Skład: 1 tabletka dojelitowa zawiera 20mg pantoprazolu (w postaci pantoprazolu sodowego półtorawodnego). Wskazania: Krótkotrwałe leczenie objawów choroby refluksowej przełyku (np. zgaga, zarzucanie treści żołądkowej) u dorosłych. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Stoso-wanie inhibitorów proteazy HIV, których wchłanianie zależy od pH kwa-su solnego w żołądku, takich jak atazanawir czy nelfinawir jednocześnie z pantoprazolem jest przeciwwskazane z powodu znacznego ograni-czenia ich biodostępności przez pantoprazol. Podmiot odpowiedzialny: Takeda GmbH. , Byk-Gulden-Str. 2, D-78467 Konstanz, Niemcy.

NUROFEN DLA DZIECI FORTE TRUSKAWKOWY

Działa już po 15 minutach. Obniża gorączkę aż do 8 godzin. Nie zawiera cukru ani sztucznych barwników. Ze strzykawką ułatwiającą precyzyjne dawkowanie. Wskazania do stosowania: Objawowe, krótkotrwałe leczenie bólu o nasileniu małym do umiarkowa-nego. Objawowe, krótkotrwałe leczenie gorączki. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na ibuprofen lub inne niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Pa-cjenci, u których wcześniej wystąpił skurcz oskrzeli, astma, zapalenie błony śluzowej nosa lub pokrzyw-ka powiązane z przyjmowaniem kwasu acetylo-salicylowego lub innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Pacjenci, u których wcześniej wystąpiło krwawienie lub perforacja przewodu pokarmowego powiązane z wcześniejszą terapią lekami z grupy NLPZ. Pacjenci z czynną lub nawracającą w wywiadzie chorobą wrzodową żołądka i (lub) dwunastnicy lub z krwotokiem (dwa lub więcej niezależnych, potwierdzonych przypadków owrzodzenia lub krwawienia). Naczyniowo-mózgowe lub inne czynne krwawienie. Pacjenci z ciężką niewydolnością wątroby, ciężką niewydolnością ne-rek lub ciężką niewydolnością serca. Zaburzenia krzepnięcia (ibupro-fen może wydłużać czas krwawienia). Zaburzenia wytwarzania krwi o nieustalonym pochodzeniu, takie jak małopłytkowość. Ostatni try-mestr ciąży. Podmiot odpowiedzialny: Reckitt Benckiser (Poland) S.A.

7



URODAREKLAMA

ALLERTEC WZF10 mg, tabletki powlekane ((CETIRIZINI DIHYDROCHLORIDUM). Allertec WZF to lek przeciwalergiczny zawierający cetyryzynę, który stosuje się u dorosłych i dzieci w wieku 6 lat i powyżej:• w łagodzeniu objawów dotyczących nosa i oczu, związanych z sezono-wym i przewlekłym alergicznym zapaleniem błony śluzowej nosa (takich jak zatkany nos, duża ilość wodnistej wydzieliny z nosa, swędzenie nosa, częste kichanie, zaczerwienienie oczu, łzawienie, swędzenie oczu);• w łagodzeniu objawów przewlekłej idiopatycznej pokrzywki (długo-trwale utrzymujące się silnie swędzące bąble na skórze).ALLERTEC® WZF. Skład i postać: Jedna tabletka powlekana zawiera 10 mg cetyryzyny. Wskazania: Łagodzenie objawów dotyczących nosa i oczu, związanych z sezonowym i przewlekłym alergicznym zapaleniem błony śluzowej nosa oraz w łagodzeniu objawów przewlekłej idiopatycz-nej pokrzywki. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na cetyryzynę lub inny składnik leku, hydroksyzynę lub pochodne piperazyny. U pacjentów z cięż-kimi zaburzeniami czynności nerek z klirensem kreatyniny mniejszym niż 10 ml/min. Pacjenci z dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galakto-zy. Dzieci w wieku poniżej 6 lat. Podmiot odpowiedzialny: Warszawskie Zakłady Farmaceutyczne Polfa S.A. Dodatkowych informacji o leku udziela: Polpharma Biuro Handlowe Sp. z o.o., ul. Bobrowiecka 6, 00-728 Warszawa, tel. +48 22 364 61 00; fax. +48 22 364 61 02. www.polpharma.pl.

LIOTON 1000

NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO: Lioton 1000, 8,5 mg (1000 IU)/g, żel SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY: 1 g żelu zawiera 8,5 mg (1000 IU) he-paryny sodowej (Heparinum natricum).Substancje pomocnicze o znanym działaniu: metylu parahydroksybenzoesan i propylu parahydroksybenzo-esan. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA: Żel WSKAZANIA DO STOSOWANIA: Leczenie wspomagające w: chorobach żył powierzchownych takich, jak: zapalenia żył, zakrzepowym zapaleniu żył, żylakach kończyn dolnych; krwiakach podskórnych, stłuczeniach, obrzękach. PRZECIWWSKAZANIA: Produktu leczniczego Lioton 1000 nie należy stosować w przypadku znanej nadwrażliwości na heparynę lub którąkolwiek z substancji pomocniczych produktu leczniczego. Ze względu na obecność parahydroksybenzoesa-nu metylu i parahydroksybenzoesanu propylu jako substancji pomoc-niczych, nie należy stosować produktu leczniczego u osób z alergią na parabeny. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU: A. MENARINI Industrie Farmaceutiche Riunite s.r.l., 3 Via Sette Santi, 50131 Florencja, Włochy. Na podstawie ChPL z dn. 04.09.2013. INFORMACJA NAUKOWA: BERLIN-CHEMIE/MENARINI POLSKA Sp. z o.o. ul. Słomińskiego 4, 00-204 Warszawa, tel. 22 566 21 00.

VOLTAREN MAX

Diklofenak dietyloamoniowy 23,2 mg/g. żel. Wskazania do stosowania: Voltaren MAX jest wskazany do stosowania u dorosłych i młodzieży w wieku powyżej 14 lat. Produkt działa przeciwbólowo, przeciwzapal-nie i przeciwobrzękowo. Stosowany jest w miejscowym leczeniu: Dorośli i młodzież powyżej 14 lat: pourazowych stanów zapalnych ścięgien, więzadeł, mięśni i stawów (np. powstałych wskutek skróceń, nadwerę-żeń lub stłuczeń), bólu pleców, ograniczonych stanów zapalnych tka-nek miękkich takich, jak: zapalenie ścięgien, łokieć tenisisty, zapalenie torebki stawowej, zapalenie okołostawowe. Dorośli (powyżej 18 lat) ograniczonych i łagodnych postaci choroby zwyrodnieniowej stawów. Przeciwwskazania: nadwrażliwość na diklofenak lub na którąkolwiek substancję pomocniczą produktu u pacjentów, u których napady astmy, pokrzywka, czy ostre nieżyty błony śluzowej nosa są wywoływane przez kwas acetylosalicylowy lub inne niesteroidowe leki przeciwzapalne, ostatni trymestr ciąży, u dzieci i młodzieży poniżej 14 lat. Podmiot od-powiedzialny: GlaxoSmithKline Consumer Healthcare Sp. z o.o.

ENTEROL (SACCHAROMYCES BOULARDII CNCM I-745)

Skład: Jedna kapsułka/saszetka zawiera 250 mg liofilizowanych droż-dżaków S. boulardii CNCM I-745 oraz substancje pomocnicze m.in.: laktoza jednowodna i fruktoza (saszetki) Postać farmaceutyczna: kap-sułka/proszek do sporządzania zawiesiny doustnej Wskazania: Leczenie ostrych biegunek infekcyjnych; zapobieganie biegunkom związanym ze stosowaniem antybiotyków; nawracająca biegunka spowodowana za-każeniem Clostridium difficile, jako dodatek do leczenia wankomycyną lub metronidazolem; zapobieganie biegunkom związanym z żywieniem dojelitowym; zapobieganie biegunkom podróżnych Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na subst. czynną lub którąkolwiek subst. pomocniczą, pacjenci z cewnikiem założonym do żyły centralnej, pacjenci w sta-nie krytycznym lub pacjenci ze znacznie zmniejszoną odpornością, ze względu na ryzyko fungemii. Podmiot odpowiedzialny: BIOCODEX, 7 avenue Gallieni, 94250 Gentilly, Francja.

7

TWÓJ FARMACEUTA

98

NUMER 24

WPŁYW

O

MGR KOSMETOLOGII BERNADETA KWIATKOWSKA

SŁOŃCA NA SKÓRĘ

URODA

Obecny kult piękna różni się od kultu panującego kilkadziesiąt czy też kilkaset lat temu. Współcześnie wyznacznikiem piękna i atrakcyjności jest równomiernie opalona skóra, która również wyznacza trend w modzie. W czasach starożyt-nych ceniona była porcelanowa, jasna skóra, która kojarzyła się z dostojeń-stwem i zamożnością, zaś skóra bardzo opalona cechowała robotników, czy też rolników, którzy ciężko pracowali w pełnym słońcu. Na początku XX wieku na-stąpił przełom w modzie dotyczącej opalania, który wylansowała Coco Chanel. Tonacja ciemno-brązowej opalonej skóry stała się najbardziej pożądana.

BARWA NASZEJ SKÓRY A WPŁYW PROMIENIOWANIA SŁONECZNEGO NA SKÓRĘ

Barwa skóry powstaje w dendrytycznych komórkach warstwy podstawnej naskórka – melanocytach. Proces tworzenia barwnika skóry (melanogeneza) jest złożonym ciągiem enzymatycznych przemian oksydacji i polimeryzacji tyrozyny (aminokwasu będącego substratem reakcji). Aktywatorami procesu

98

melanogenezy są substancje o działaniu fotoalergicz-nym oraz fototoksycznym, jak również promieniowanie ultrafioletowe. Ekspozycja skóry na słońcu wywołuje jej zwiększoną pigmentację. Indukcja pigmentacji powstaje głównie poprzez promieniowanie ultrafioletowe typu B (UVB), a utrwalana jest przez promieniowanie typu A (UVA). Promieniowanie UVB odpowiedzialne jest za opaleniznę widoczną po kilkunastu godzinach po eks-pozycji słonecznej, tzw. opaleniznę właściwą, która wi-doczna jest kilka dni lub tygodni. Promieniowanie UVB przenika przez naskórek konkretnie do warstwy pod-stawnej, powodując uszkodzenia prowadzące do zmian przednowotworowych. Działa silnie rumieniotwórczo. Bierze udział w syntezie barwnika skóry oraz w wy-twarzaniu witaminy D w skórze. Promieniowanie UVA odpowiada zaś za opaleniznę natychmiastową, która pojawia się w ciągu kilku kilkunastu minut i związana jest z uwolnieniem melaniny z melanocytów (komó-rek barwnikowych). Promieniowanie UVA przenika do skóry właściwej, uszkadzając włókna kolagenowe i sprężyste, co powoduje utratę elastyczności skóry i powstawanie zmarszczek, a także pojawianie się przebarwień długotrwałych, odczynów fototoksycz-nych i fotoalergicznych. Działanie promieniowania słonecznego zależne jest od wielu czynników takich jak: położenie geograficzne, wilgotność, temperatura, pora roku, czy od natężenia i długości fali.

ZABURZENIA WYWOŁANE SŁOŃCEM – KLASYFIKACJA

Skóra człowieka mająca bezpośredni kontakt z pro-mieniowaniem słonecznym narażona jest na wiele uszkodzeń, które mogą prowadzić do rozwoju mniej lub bardziej poważnych chorób skóry. Niewątpliwe jest, że najpoważniejsze zmiany powoduje przewlekła ekspozycja słoneczna, zaś najczęstszą ostrą zmianą jest oparzenie słoneczne, które może mieć długofa-lowe skutki.

Konsekwencją ekspozycji słonecznej mogą być ostre uszkodzenia słoneczne (oparzenie), alergie na słońce, wielopostaciowe osutki świetlne, reakcje fototok-syczne (fotowrażliwość), pokrzywka słoneczna oraz przewlekłe zaburzenia wywołane promieniowaniem (nowotworowe), np. czerniak, rak kolczystokomórko-wy, czy rak podstawnokomórkowy oraz zaburzenia nienowotworowe – keratoza słoneczna lub plama soczewicowata.

OPARZENIE SŁONECZNE jest łatwe w rozpoznaniu, towarzyszy mu rumień, niekiedy pęcherze i obrzęki, a także ból i pieczenie. Nasilenie oparzenia posłonecz-nego jest proporcjonalne do dawki promieniowania słonecznego, które zostało pochłonięte przez skórę. Zaczerwienienie skóry jest skutkiem wazodylatacji (rozszerzenia) naczyń znajdujących się pod warstwą

TWÓJ FARMACEUTA

1110

NUMER 24

URODA

1 Kremy z filtrem powinniśmy stosować cały rok niezależnie od pory roku i pogody – co najmniej SPF 15, a latem SPF 30 lub SPF 50.

2 Osoby ze skórą skłonną do przebar-wień, z licznymi teleangiektazjami, z trądzikiem różowatym, z foto- dermatozami i ze zwiększonym ryzykiem powstawania raka skóry powinny stosować blokery SPF 50+.

3 Należy nakładać krem z filtrem na 20 min. przed wyjściem z domu, a kolejna aplikacja powinna nastąpić po ok. 2 godz.,

4 Unikać słońca między godzinami 10 a 15, ponieważ jest najintensywniejsze.

5 Szczególnie powinniśmy zadbać o dzieci do 1. roku życia, stosując tylko filtry mineralne lub mineralno--fizyczne, zawierające tlenek cynku i dwutlenek tytanu.

6 Przed okresem opalania warto przyjmować doustnie beta karoten, który nadaje naszej skórze śniady odcień, jak również poprzez pobudzenie melaniny do produkcji działa antyrodnikowo.

7 Zadbajmy o ochronę oczu, zakładając odpowiednio dobrane w gabinecie optycznym okulary przeciwsłoneczne z filtrami UV oraz o ochronę głowy.

8 Konieczne jest zabezpieczenie miejscowe wszelkich znamion barwnikowych poprzez zastosowa-nie preparatu z filtrem SPF 50 miej-scowo lub poprzez nałożenie odpo-wiedniego ochronnego plasterka.

9 Należy pić dużo płynów, przynaj-mniej 2 litry dziennie oraz unikać alkoholu, czy napojów słodzonych.

10 Pamiętajmy o zabezpieczeniu preparatem z filtrem takich miejsc jak: usta, uszy, grzbiety stóp, łysina, okolica nad kola-nem oraz łydki.

Działanie promieniowania słonecznego zależne jest

od wielu czynników takich jak: położenie geograficzne,

wilgotność, temperatura, pora roku, czy od

natężenia i długości fali.

11

brodawkowatą. Czas w jakim powstają oparzenia słoneczne zależy od typu skóry – im skóra jaśniejsza tym łatwiej i szybciej może dojść do poparzenia sło-necznego. Skutki poparzenia niwelujemy preparata-mi kortykosteroidowymi, lekami przeciwzapalnymi (ibuprofen, indometacyna, aspiryna), które ograniczają reakcję zapalną. Ból złagodzą zimne okłady nasączone odtłuszczonym mlekiem. Białko obecne w mleku wią-że się z poparzoną skórą i uśmierza ból. W cięższych przypadkach oparzenia słonecznego może dojść do zaburzenia krążenia, może pojawić się gorączka, bóle głowy, nudności oraz wymioty.

WIELOPOSTACIOWE OSUTKI ŚWIETLNE to reakcja słońca na skórę powodująca pojawienie się licznych plam w różnymi formach. Zaburzenie to może przy-jąć postać swędzącej pokrzywki, pęcherzy czy guzków. Najczęściej umiejscawia się na nogach i ramionach. Nie występuje na zakrytych partiach ciała. Potocznie nazy-wane jest alergią na słońce. Osutki świetlne pojawiają się najczęściej w dzieciństwie i nawracają w okresie wiosennym, a ustępują latem. Leczenie tego schorze-nia jest trudne. Stosuje się miejscowo kortykosteroidy oraz preparaty przeciwświądowe. Ważne jest stosowa-nie kremów z filtrem SPF 50. Pomocne są naświetlania PUVA lub UVB wąskopasmowym.

POKRZYWKA SŁONECZNA powstaje na skutek dzia-łania promieniowania UV oraz światła widzialnego. Mechanizm powstawania jest immunologiczny, a zmia-ny mogą pojawić się do kilku minut po ekspozycji sło-necznej. Skutki widoczne są nie tylko na odsłoniętych partiach ciała, ale również na chronionych ubraniem.

Zmiany skórne objawiają się występowaniem bąbli po-krzywkowych, rumienia oraz świądem. Leczenie ogól-ne odbywa się za pomocą leków antyhistaminowych w wysokich dawkach.

Przewlekłe zaburzenia wywołane działaniem słonecz-nym dzieli się na zaburzenia nowotworowe i nieno-wotworowe. Zaburzenia nienowotworowe to: keratoza słoneczna i plama soczewicowata.

KERATOZA słoneczna przybiera postać czerwonych lub różowych plam na twarzy lub/i innych partiach ciała. Miejsca te pokrywają się żółtawą lub białawą łuską. Jest to przednowotworowa zmiana skórna, która po-wstała w wyniku uszkodzenia przez promieniowanie słoneczne w takim stopniu, że utraciła jednolity odcień, gładkość. Metody leczenia polegają na zniszczeniu przedrakowych komórek skóry. Można je zamrozić za pomocą ciekłego azotu. Alternatywą jest zastosowanie kremu miejscowego – imikwimodu, który niszczy ko-mórki rakowe. Terapia jest kosztowna i długa, dlatego rzadko się ją stosuje.

PLAMY SOCZEWICOWATE są płaskimi plamami o zaz- naczonych krawędziach przypominających piegi. Mają różne rozmiary od 2 do 30 mm, najczęściej powstają na twarzy i grzbietowej części dłoni.

Jednym z najczęściej występujących nowotworów skóry jest czerniak (łac. melanoma malignum), który wywodzi się z melanocytów znamion barwnikowych lub powstaje w skórze niezmienionej. Statystycznie częściej ujawnia się u kobiet na twarzy i kończynach

Warto pamiętać, że wcześnie rozpoznany czerniak jest wyleczalny, ale jeżeli pozwolimy mu na rozwój, może w konsekwencji doprowadzić nawet do śmierci.

TWÓJ FARMACEUTA

1312

NUMER 24

dolnych, natomiast u mężczyzn na tułowiu. Czynniki wpływające na możliwość rozwoju czerniaka skóry to: nadmierna ekspozycja na promieniowanie ultrafiole-towe oraz oparzenia słoneczne, obecność znamion melanocytowych, a konkretnie dysplastycznych, I lub II fototyp skóry: jasne, rude włosy, piegi, niebieskie oczy, ciężkie oparzenia przebyte w dzieciństwie, uwarunko-wania genetyczne czy obecność znamion melanocyto-wych wrodzonych.

Lekarze dermatolodzy przygotowali zestaw wskazó-wek, dzięki którym pacjenci mogą stosunkowo wcze-śnie rozpoznać czerniaka. Reguła ABCDE przedstawia się następująco:

asymetria (ang. asymetry) – połowa przebarwień różni się od drugiej; znamię może posiadać ciemną plamkę na jednym z brzegów,

nieregularne brzegi (ang. border irregularity) – nie-równe, słabo odznaczone brzegi o niewyraźnych krawędziach,

zmiany koloru (ang. color variegation) – znamię ma barwę brązową, nierównomierny rozkład barwnika, punktowy brak barwnika,

średnica (ang. diameter) większa niż 6 mm oraz ewolucja (ang. evolving) występowanie uszkodzeń naskórka i zmian w rzeźbie powierzchni.

Niegroźne zmiany mogą posiadać jedną lub dwie cechy z wyżej opisanych, zaś czerniak wszystkie.

TYPY CZERNIAKA

CZERNIAK WYWODZĄCY SIĘ Z PLAMY SOCZEWICO-WATEJ, występujący bardzo często u osób starszych, głownie kobiet, lokalizuje się na twarzy, gdyż jest to sfera narażona na działanie promieniowania słonecz-nego. Występuje w małej postaci, dobrze odgraniczo-nej, o nieregularnej plamce, w barwie od brązowej do czarnej. Wygląda jak nietypowy pieg. Ten rodzaj jest najmniej problematyczny, a zmiana jest dość cienka. Istnieje ryzyko przekształcenia w postać czerniaka guz-kowatego, który jest bardziej niebezpieczną postacią.

CZERNIAK SZERZĄCY SIĘ POWIERZCHOWNIE – sta-nowi ok. 65% wszystkich przypadków. Najczęstsze lokalizacje to plecy u mężczyzn, natomiast u kobiet – kończyny dolne. Ujawnia się pod postacią płaskich lub płasko wyniosłych zmian barwnikowych, które są wyraźnie odgraniczone. Brzegi tej zmiany mogą posia-dać wypustki barwnika na przemian z ogniskami zaniku zabarwienia. Kolor towarzyszący zmianie to odcienie brązu do koloru czarnego włącznie, mogą pojawić się białe ogniska z cechami regresji, zaczerwienienie

związane ze stanem zapalnym lub odcień szaroniebie-ski. Prekursorem czerniaka szerzącego się powierzch-niowo jest podłoże znamienia lub plama barwnikowa.

CZERNIAK GUZOWATY stanowi ok. 30% wszystkich zmian czerniakowych. Jest groźną postacią, ponieważ w szybkim tempie wrasta w głąb. Przyjmuje postać brą-zowego lub czarnego zgrubienia, które może również krwawić. Brzegi tej zmiany są nieregularne, natomiast odznaczają się w wyraźny sposób. Wokół guza może pojawić się jasna obwódka, może mieć kształt syme-tryczny o średnicy około 1–2 cm. Czerniak guzowaty to postać o bardzo dużej inwazyjności, gwałtownie rozprzestrzeniający się, dający przerzuty.

CZERNIAK OKOLIC DYSTALNYCH stanowi ok. 10% wszystkich czerniaków. Lokalizuje się najczęściej na podeszwach stóp i dłoniach, a także w obrębie około paznokciowym i podpaznokciowym. W początkowej fazie jest nieregularną zabarwioną plamą o cechach zbliżonych do złośliwej plamy soczewicowatej, a oko-liczne tkanki ulegają obrzękowi i zaczerwienieniu.

W przypadku wszystkich postaci czerniaka leczenie po-lega na możliwe dokładnym wycięciu nieprawidłowych komórek. W przypadku płytko umiejscowionych czer-niaków leczenie chirurgiczne jest stosunkowo proste. W momencie gdy czerniak wrasta głębiej i dochodzi do rozprzestrzeniania się go do węzłów chłonnych, należy wyciąć obecnego czerniaka wraz z podejrza-nymi węzłami chłonnymi. Warto pamiętać, że wcześnie rozpoznany czerniak jest wyleczalny, ale jeżeli pozwo-limy mu na rozwój, może w konsekwencji doprowadzić nawet do śmierci.

ZŁOTE ZASADY BEZPIECZNEGO KORZYSTANIA ZE SŁOŃCA

Każdy z nas powinien znać sposób, w jaki możemy unikać szkodliwego wpływu słońca na naszą skórę. Większości uszkodzeń słonecznych można zapobiec dzięki odpowiedniej edukacji. Stosowanie kremów z fil-trem SPF jest pierwszą i najważniejszą tarczą ochronną przed promieniowaniem słonecznym. Skuteczny krem z filtrem chroni nas przed UVB (oznaczenia faktorów – SPF, LSF, IP) oraz UVA (faktory – IPD, PPD, PPF, PFA), a więc najlepszym rozwiązaniem jest zakup kremów za-wierających połączenie filtrów fizyczno-chemicznych.

Korzystajmy ze słońca w sposób rozsądny i bezpieczny, przestrzegając podstawowych zasad pielęgnacji i ochro-ny skóry. Po urlopie warto zadbać o odpowiednią pielę-gnację skóry, stosując preparaty nawilżające, odżywcze, czy też udać się do gabinetu kosmetologicznego na serię zabiegów regeneracyjnych. W przypadku zauważenia niepokojących zmian naszych znamion, warto udać się na konsultację do lekarza dermatologa na badania.

URODA

13

CENA W DROGERIIMEDICOVER

OD

17,95 ZŁ

SVR SUN APRES SOLEIL 200ML Tego lata zaopatrz się w ochronę przeciwsłoneczną prosto z Paryża. Francuska marka SVR to wiele linii dermokosmetyków stworzonych, aby zaspokoić potrzeby skóry w różnym wieku oraz pomóc skórze typowo pro-blematycznej. W gamie SUN znajdzie-my kremy, które zapewniają wysoką ochronę przeciwsłoneczną i jednocze-śnie zdrową trwałą opaleniznę. Mają przyjemną konsystencję, nie lepią się i nie pozostawiają białej warstwy. Odpowiednie dla skóry wrażliwej, polecane również dzieciom. Jednym z głównych ich składników jest mar-chewka. A po kąpieli słonecznej uko-jenie przyniesie Apres Soleil – balsam o lekkiej, przyjemnej konsystencji, który szybko i skutecznie zregeneruje przegrzaną słońcem skórę oraz pod-kreśli opaleniznę.

URIAGE WODA TERMALNA

Produkty Uriage to odpowiedź na po-trzeby każdego typu skóry niezależ-nie od wieku. Sprawdzają się świetnie nawet dla skóry wyjątkowo wrażliwej. Słynna już, bowiem znana na całym świecie, wyjątkowo dobroczynna woda termalna Uriage jest składni-kiem wszystkich produktów z linii nawilżającej, przeciwzmarszczkowej i regenerującej. Wyjątkowe proporcje pierwiastków śladowych i minerałów sprawiają, że jest to woda o najbardziej zbalansowanym składzie. Dermoko-smetyki Uriage do codzienniej higieny zapewniają świeżość przez cały dzień. Zostały stworzone z myślą o skórze wrażliwej, wymagającej oraz normal-nej i suchej. Woda termalna Uriage skutecznie nawilża skórę, utrzymują nawilżenie naskórka na stałym, opty-malnym poziomie, oraz zapobiegają przesuszaniu skóry, przywracają jej funkcję barierową.

SVR TOPIALYSE ŻELE, OLEJKI, BALSAMY

Dermokosmetyki SVR respektują indywidualizm, styl życia i potrze-by swych klientów. Są to produkty przeznaczone do pielęgnacji skóry z różnymi potrzebami, często problemami. Linia Topialyse to przede wszystkim dermokosmetyki do mycia oraz nawilżania ciała. Żel do mycia Topialyse ma lekki, wysmakowany zapach. Preparat charaktery-zuje się wyjątkowo bogatą konsystencją, dzięki której tworzy delikat-ną oczyszczającą pianę. Można go używać dwojako: pod prysznicem i w wannie. Zawarte w nim kwasy omega odżywiają skórę, dbając o jej warstwę ochronną. Po zastosowaniu produktu ciało staje się aksamitnie gładkie. Jest odpowiedni dla całej rodziny. Żel Topialyse dedykowany jest również najmłodszym. W skład gamy wchodzi olejek do kąpieli i pod prysznic oraz kremy i balsamy do ciała.

HOLIKA HOLIKA SLEEK EGG SKIN PEELING, CLEANSING FOAM

Ta kultowa już gama do higieny skóry twarzy wciąż zaskakuje swoim rewelacyjnym działaniem. Sleek Egg Skin to dwa idealnie uzupełniające się preparaty z ekstraktem z żółtek jaj: Cleansing Foam – pianka oczysz-czająca (jajo beżowe) i Peeling Gel – żel peelingujący (jajo białe), za-mknięte w zabawnych opakowaniach. Delikatna pianka doskonale myje i odświeża skórę, przygotowując ją na przyjęcie składników aktywnych. Niezwykle skuteczny peeling usuwa z jej powierzchni martwy naskórek i wygładza cerę. Dodatkowo przeciwdziała powstawaniu wyprysków i za-skórników, ponieważ absorbuje sebum i zamyka pory, co z kolei zapobie-ga akumulacji bakterii. Oba kosmetyki zachwycają lekkimi zapachami.

RABAT25%

RABAT20%

RABAT20%

TWÓJ FARMACEUTA

1514

NUMER 24

CENA

W DROGERII

MEDICOVER

OD

23,95 ZŁ

CENA W DROGERIIMEDICOVER OD29,95 ZŁ

LIERAC HYDRAGENISTGama Hydragenist, zainspirowana techniką infuzji tlenowej, powstała jako odpowiedź na potrzeby skóry odwodnionej, która bory-ka się ze zmarszczkami i drobnymi liniami. Pierwszy i najważniejszy krok do zachowania młodości i świeżego wyglądu to oczywiście skuteczne nawilżanie. Kosmetyki Hydrage-nist są w tej konkurencji nie do pokonania. Zawierają kompleks Hydra O2, który ak-tywuje procesy nawilżania i dotlenia skó-rę, dając zauważalny efekt odświeżenia. Dzięki nim cera staje się gładka i wygląda młodziej. Hydragenist to serum, maska, dotleniające kremy i balsamy do twarzy o różnych konsystencjach, ultranawilżająca mgiełka, żel pod oczy oraz pielęgnacja ust.

MUSTELA

Już od 60 lat Mustela oferuje nam innowacyjne, bezpieczne produkty najwyższej jakości. To dermokosmetyki dla maluszków od pierwszych dni życia. Nadają się idealnie dla skóry normalnej, suchej, szorstkiej i łuszczącej się. Nie tylko nawilżają i chronią skórę, również dogłębnie ją odżywiają. Zawierają opatentowane składniki m.in.: kompleks z Avoca-do Perseose, olejki roślinne, olej słonecznikowy, ceramidy, masło shea, wyciag z lukrecji. W skład linii wchodzą preparaty do mycia – żel, olejek, krem, szampon oraz balsam do ciała i krem do pielęgnacji twarzy. Gama posiada przyjemną konsystencję oraz unikatowy, typowy dla marki za-pach. Teraz w aptekach znajdziecie produkty w nowej szacie graficznej.

JOWAE KUMKWAT

Aby odzyskać naturalną harmonię skóry stworzono francusko-koreańską markę Jowae. Fitokosmetyki bazują na składnikach naturalnych, nie za-wierają parabenów, olejów mineralnych, fenoksyetanolu i składników pochodzenia zwierzęcego. Zapewniają skórze komfort i naturalną harmonię. Nowa seria Kumkwat rewitalizuje skórę, dodaje jej energii i blasku, niweluje szarość cery oraz oznaki zmęczenia. Produkty dosko-nale się wchłaniają i pozostawiają skórę jedwabiście gładką. W skłąd linii wchodzi lekki żel witaminowy, regenerująca maska na noc oraz żel do pielęgnacji okolic oczu.

SESDERMA KREMY, SERUM

To wyjątkowa hiszpańska marka, która wyznacza kanony nowoczesnej pielęgnacji skóry zdrowej i problematycznej. Wykorzystuje światowe odkrycia dermatologii i genokosmetyki. Sesderma wykorzystuje nano-technologię, dzięki której substancje czynne mogą docierać do głębszych warstw skóry. To ratunek dla zmęczonej, szarej cery. Produkty Sesderma przywracają skórze witalność, elastyczność i piękny zdrowy kolor. Za-pobiegają i leczą skutki fotostarzenia, pobudzają produkcję kolagenu. Marka posiada linie typowo liftingujące, przeciwstarzeniowe oraz na-wilżające i regenerujące odpowiednie dla kobiet i mężczyzn w każdym wieku. W skład gam wchodzą kremy i sera do twarzy oraz preparaty do pielęgnacji okolic oczu.Teraz przy zakupie wybranego kremu lub serum otrzymasz serum lub krem w prezencie.

RECENZJE REDAKTORAmgr farmacji Joanna Horosz

URODA

RABAT20%GRATIS

15

FILOZOFIA ZDROWIA I PIĘKNA

ZAŁOŻONA PRZEZ JEANA-NOËLA THORELA I OBECNA W PONAD 100 KRAJACH MARKA NAOS JEST JEDNĄ Z 55 NAJLEPSZYCH ŚWIATOWYCH GRUP KOSMETYCZNYCH I JEDNĄ Z NIEWIELU, KTÓRA ZACHOWAŁA SWOJĄ NIEZALEŻNOŚĆ.

HISTORIA MARKI NAOS

17

TWÓJ FARMACEUTA

1716

NUMER 24

HISTORIA MARKI

DDlaczego niezależność? Ponieważ NAOS ma auten-tyczne i oryginalne podejście, odległe od świata tradycyjnych kosmetyków. Jest firmą pracującą

na rzecz udoskonalenia sektora podstawowych po-trzeb ludzkich – zdrowia, urody, dobrego samopoczu-cia, a także starzenia się – pełną inspiracji i stworzoną z produktów, które są potrzebne, innowacyjne i dostępne dla wszystkich. Jednocześnie poszukuje strategicznych połączeń między firmami, aby wspólnie pracować nad rozwojem stabilnej przyszłości dla nas wszystkich.

Jean-Noël Thorel to wizjoner, który nowy trend, nowe podejście do branży kosmetycznej wprowadził już lata temu i wciąż wierny jest tej idei. Swoją karierę rozpoczął w aptece Gare de l’Est w Paryżu, pracując bezpośrednio z klientami. To właśnie bezpośredni kontakt z pacjentami dał początek jego poszukiwaniom lepszego zrozumie-nia potrzeb innych ludzi i zajęcia się tymi potrzebami w zupełnie nowy sposób. Pionierska wizja Jean-Noëla Thorela w sposób naturalny obudziła w nim ducha przed-siębiorczości. W 1977 roku założył on centrum badawcze CEREDAP (Centre d’Etudes et de Recherche en Esthétique et Dermatologie Appliquée), w którym stworzył pierwsze produkty Bioderma i Institut Esthederm.

EKOBIOLOGIA A PIĘKNO SKÓRY

Francuski biolog i farmaceuta, założyciel firmy NAOS skupiającej stworzone przez niego marki dermokosme-tyczne: Bioderma, Institut Esthederm oraz Etat Pur, mi-sją działalności swojej firmy uczynił troskę o zdrowie, piękny wygląd i dobre samopoczucie człowieka. Dzięki współpracy z naukowcami, lekarzami i noblistami NAOS rozwinęło podejście łamiące dotychczasowe zasady pa-nujące w branży, ale pełne szacunku do ekobiologii. To właśnie pojęcie „ekobiologia” jest podstawą i wspólnym mianownikiem wszystkich marek i wszystkich działań firmy. Thorela nigdy nie interesowało działanie powierz-chowne ani doraźne maskowanie problemów, wręcz przeciwnie skupiał się na szukaniu prawdziwych przy-czyn i skutecznych rozwiązań. Ekobiologia ma służyć zrozumieniu mechanizmów funkcjonowania skóry. Jest nauką, która bada interakcje pomiędzy poszczególnymi komórkami skóry, a także ich powiązania i interakcje z całym ciałem. Sprawdza również jej interakcje ze środowiskiem zewnętrznym (powietrzem, światłem, wodą) i określa, w jaki sposób procesy zachodzące na powierzchni skóry wpływają na funkcjonowanie jej głębszych warstw.

1717

Ekobiologia zakłada, że zdrowie jest naszym najcenniejszym zasobem, a piękno skóry je odzwierciedla i traktuje naszą skórę jako stale ewoluujący ekosystem, w którym musimy zachować jej naturalne zasoby oraz pierwotne funkcje poprzez wzmacnianie jej naturalnych mechanizmów. Zatem właściwa pielęgnacja skóry jest przejawem troski o nasz ekosystem. Właściwa pielęgnacja, czyli taka, dla której najważniejsza jest ochrona oraz wzmacnianie naturalnych mechanizmów obronnych i naprawczych skóry, po to, aby skóra sama była w stanie skutecznie reagować i funkcjonować.

PRIORYTETY

Priorytetem dla twórcy NAOS zawsze było szukanie przyczyn za-chodzących w skórze zmian i naprawianie ich, a nie likwidowanie objawów. Od samego początku takie unikalne podejście stanowiło inspirację dla badań i rozwoju wszystkich produktów powstających w laboratoriach NAOS. Na co dzień przejawia się to w poszukiwa-niu takich składników i tworzeniu takich produktów, które nie będą zakłócały, lecz przeciwnie, wspierały naturalne procesy zachodzą-ce w skórze w każdym wieku. Z tego pomysłu narodziły się marki Bioderma, Institut Esthederm i Etat Pur. Podejście naukowe w połą-czeniu z innowacyjnym myśleniem zaowocowało produktami, które zmieniły na zawsze światowy rynek kosmetyczny. Najlepszym tego przykładem jest płyn micelarny Sensibio H2O, który był pierwszym płynem micelarnym na świecie, kompatybilnym ze skórą i który, pomimo pojawienia się na rynku wielu naśladowców, do dnia dzi-siejszego zajmuje pozycję lidera. Z kolei marka Esthederm dbająca o zachowanie kapitału młodości naszej skóry opracowała i wprowa-dziła, jako absolutną podstawę wszystkich swoich produktów, wodę komórkową. Wodę, która swoim składem i działaniem odpowiada wodzie naturalnie występującej w naszym naskórku. Na przestrzeni lat NAOS stworzył wiele innowacyjnych kosmetyków pielęgnacyj-nych i zarejestrował 60 opatentowanych rozwiązań.

MNIEJ ZNACZY LEPIEJ

W pogoni za pięknem i młodością wciąż poszukujemy czegoś no-wego, innowacyjnego, spychając czasem na dalszy plan zdrowie naszej skóry oraz fakt, że ona sama wie, co dla niej najlepsze. Według filozofii Jean-Noël Thorela, zamiast nadgorliwie pielęgnować skórę zbyt dużą ilością produktów, powinniśmy raczej nauczyć ją, jak może i powinna prawidłowo funkcjonować. Ponieważ NAOS bada, obser-wuje i od lat poznaje mechanizmy oraz składniki, które występują w naszej skórze, jest w stanie najlepiej skomponować produkty do jej pielęgnacji, które zaspokoją jej potrzeby. Nasza skóra nie lubi nadmiaru, błędne myślenie, że im więcej składników jej dostarczymy, tym będzie piękniejsza, ma działanie wręcz odwrotne. Przeciążona skóra nie będzie mogła prawidłowo funkcjonować. Dlatego jedną z podstawowych zasada tworzenia produktów w laboratoriach NAOS jest stosowanie wyselekcjonowanych składników, które po pierwsze naturalnie występują w naszej skórze, a po drugie ich ilość jest ograniczona do tych potrzebnych i absolutnie niezbęd-nych. Wystarczy niewiele produktów, które dobrane do aktualnych potrzeb skóry, będą ją w naturalny sposób wspierały, ułatwiały jej adaptację do zmieniających się warunków i upływu czasu, a w efek-cie pomagały wydobywać jej naturalne piękno.

19

TWÓJ FARMACEUTA

1918

NUMER 24

CENA W DROGERIIMEDICOVER OKOŁO29,99 ZŁCENA W DROGERIIMEDICOVER OKOŁO

6,99 ZŁ

CENA W DROGERIIMEDICOVER OKOŁO62 ZŁ

CENA W DROGERIIMEDICOVER OKOŁO131 ZŁ

ZDROWIE

RECENZJE REDAKTORAmgr farmacji Agnieszka Dębowska

mgr farmacji Justyna Frątczak

SOLGAR STRAŻNICY WZROKU

Solgar Strażnicy Wzroku to kompleksowy produkt, który zadba o kondycję Twoich oczu. Składniki zostały dobrane tak, aby maksymalne ochronić oczy przed czynnikami zewnętrznymi, odżywić je i wspomóc proces widzenia. Produkt jest zamknięty w butelkę z brązowego szkła, co zapewnia wysoką jakość i potencję substancji czynnych. Jest suple-mentem dla wymagających konsumentów, może być stosowany przez wegan, nie zawiera drożdży ani produktów mlecznych. Wystarczą dwie kapsułki dziennie, takie to proste.

SOLGAR MAGNEZ CYTRYNIAN

Magnez to jeden z najczęściej poszukiwanych skład-ników preparatów dostępnych w aptekach. Jest prawie tak samo popularny jak witamina C. Pytanie o najlepszy, wysoce przyswajalny i maksymalnie skuteczny preparat magnezu farmaceuci słyszą co-dziennie niezliczoną ilość razy. Doskonałą propozy-cją i zarazem odpowiedzią na nurtujące wiele osób kwestie związane z tym pierwiastkiem jest cytrynian magnezu firmy Solgar. Magnez w postaci cytrynianu charakteryzuje się wysoką przyswajalnością. Jest do-kładnie tym, czego oczekujemy. Każda tabletka pre-paratu firmy Solgar zawiera aż 200 mg tego związku, co przesądza o skuteczności produktu.

OLIMP HERBITRAWIN SHOT

Wreszcie nadszedł wyczekiwany przez wszystkich sezon grillowy. Któż z nas nie lubi uraczyć siebie i najbliższych pysznymi potrawami prosto z rusztu. Niestety, suto zastawione stoły i ciężkostrawne po-trawy to łatwa droga do problemów trawiennych. Z pomocą przychodzi nam Herbitrawin To skoncen-trowany kompleks ekstraktów ziołowych z rumian-ku, karczocha, mięty i mniszka, który wspomaga proces trawienia i niweluje uczucie pełności i wzdę-cia. Ta mała ampułka wypita bezpośrednio po posił-ku z pewnością uratuje nawet największego łasucha.

OLIMP ASHWAGANDHA

Witania ospała (Withania somnifera L.), znana bar-dziej jako Ashwagandha to roślina, której korzeń jest od setek lat wykorzystywany między innymi w me-dycynie ajurwedyjskiej. Spośród wielu preparatów na rynku warto sięgnąć po suplement diety GOLD Ashwagandha firmy OLIMP. Jedna kapsułka zawiera aż 300 mg ekstraktu Ashwagandhy pozyskiwanego w tzw. procesie green chemistry, ograniczającym lub całkowicie eliminującym substancje szkodliwe. Preparat wspomaga utrzymanie dobrego samopo-czucia i witalności nawet w najbardziej stresujących i wyczerpujących sytuacjach. To świetny przeciwu-tleniacz, polecany również dla sportowców, gdyż wspiera budowanie tkanki mięśniowej.

1919

KLESZCZE

KLESZCZE SĄ MAŁYMI OWADAMI, A BUDZĄ WIELKI STRACH I TRWOGĘ. NIESTETY TE MAŁE ISTOTY SĄ WEKTORAMI WIELU POWAŻNYCH CHORÓB ZAKAŹNYCH, ZARÓWNO WIRUSOWYCH, BAKTERYJNYCH JAK I WYWOŁANYCH PRZEZ PIERWOTNIAKI, KTÓRE SĄ ZAGROŻENIEM DLA CZŁOWIEKA I ZWIERZĄT.

MGR FARMACJI AGNIESZKA DĘBOWSKA

TWÓJ FARMACEUTA

2120

NUMER 24

WZDROWIE

W Polsce najczęściej można spotkać przedstawiciela rodziny Ixodida – Ixodes ricinus (kleszcz pospolity) oraz Dermacentor reticulatus (kleszcz łąkowy). Niestety jego występowanie jest bardzo powszechne, od stref klimatycznych gorących (Algieria, Tunezja) po północne, chłodne tereny skandynawskie. Bytuje głównie w lasach liściastych i mieszanych (lubi wysokie trawy i pa-procie), nie natkniemy się na niego natomiast w suchych lasach iglastych o piaszczystych podłożach. Występowanie kleszcza charakteryzuje sezono-wość (różna w zależności od strefy klimatycznej). Liczebność zależna jest od populacji żywicieli, którymi są gryzonie (myszy), jeleniowate oraz ptaki, wilgotności i temperatury (minimalna temperatura ich aktywności to 5oC, krytyczna maksymalna natomiast 32 oC).

Sezon kleszczowy ma dwie fazy, pierwszy szczyt przypada na okres wiosen-ny (kwiecień–czerwiec), kolejny obserwowany wczesną jesienią (wrzesień). Wycieczki do lasu czy na łąkę wiosną i latem powinny wzbudzać wzmożoną czujność, niestety obecnie jesteśmy narażeni na ukłucie kleszcza również w parkach, na pobliskich polach, a nawet we własnych ogródkach. Owad dzięki obecności gryzoni w swym naturalnym siedlisku, szybko migrował do terenów zurbanizowanych, a w ostatnich latach jego rozprzestrzenianie ma tendencję wzrostową. W sezonie coraz częściej można znaleźć owada w sierści swych pupili (psów czy kotów). Nieświadome zwierzaki mogą prze-nosić ciężarne samice, gubiąc je w przydomowych ogródkach, które dadzą początek niezliczonej ilości larw. Grupą szczególnego ryzyka, narażoną na ukłucie owada, zawsze byli leśnicy oraz osoby pracujące na terenach zadrze-wionych. Dlatego też pracownicy dbający o zieleń miejską powinny zwracać większą uwagę na obecność kleszczy na swym ciele.

JAK SIĘ CHRONIĆ PRZED UKĄSZENIEM?

Zalecenie unikania siedlisk bytowania kleszczy w świetle obecnych danych o ich występowaniu może być trudne, szczególnie u małych dzieci, które biegają i wchodzą zazwyczaj tam, gdzie rodzice im zabraniają. Dlatego też w okresie wiosennym i letnim codzienny dokładny przegląd całego ciała powinien być rutyną. Na wycieczki do lasów zaleca się odpowiedni ubiór, zakrywający dokładnie ciało oraz głowę. Dużą skuteczność ochronną wyka-zuje stosowanie repelentów zawierających w swym składzie np. ikarydynę, permetrynę i DEET (N,N-Dietylo-m-toluamid).

Kleszcz raczej nie spadnie nam bezpośrednio na głowę, ale potrafi wędrować po ciele. Zazwyczaj też nie wkłuwa się bezpośrednio po znalezieniu się na ciele żywiciela, najpierw musi znaleźć dogodne dla siebie miejsce, zwykle są to miejsca, gdzie skóra jest cienka i delikatna (pachwiny, zgięcia dużych stawów, szyja, małżowiny uszne). Zaleca się obserwację ubrania już pod-czas spacerów, ponieważ kleszcze ze względu na swą ciemną barwę dobrze widoczne są na jasnej odzieży. Po powrocie do domu powoli zdejmujemy kolejne części garderoby, dobrze jest rozwiesić całość na słońcu (woda oraz środki piorące nie unieszkodliwiają kleszczy).

21

JEŚLI JUŻ SIĘ WKŁUJE…

Przy usuwaniu owada czas jest bardzo ważny. Dopiero po ok. 24 h od wkłucia dochodzi do ewentualnego przekazania patogenów żywicielowi. Świadomość społeczeństwa na temat usuwania kleszczy zdaje się być stosunkowo duża, a metody smarowania masłem, kremem czy podpalanie raczej odeszły do lamusa. Takie działanie doprowadza do silnego ślinotoku klesz-cza, przez co w krótkim czasie może oddać żywicielowi patogeny, które w sobie nosi. Wyciąganie owada po-winno odbywać się pęsetą czy specjalnymi produktami typu lasso, istnieją też próżniowe tuby oraz produkty wymrażające pozwalające w bezpieczny sposób usu-nąć intruza. Szczególną uwagę skupiamy na wydobyciu go w całości, nie rozerwaniu owada, co grozi pozosta-wieniem otworu gębowego w skórze.

CO MOŻE W SOBIE KRYĆ?

Zainfekowane kleszcze mogą przenosić choroby zakaźne różnego pochodzenia. Może to być wiruso-we zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu (KZM) czy borelioza wywołana przez bakterie (m.in. Borrelia burgdorferi, Borrelia garinii, Borrelia afzelii). Obserwowano również paraliż kleszczowy. Ponadto coraz częściej diagnozuje się listeriozę (Listeria mo-nocytogenes), gorączkę maltańską (Brucella meliten-sis), gorączkę Q (Coxiella burneti), a także pierwotniaki odpowiedzialne za piroplazmozę (Babesia) oraz wywo-łujące toksoplazmozę (Toxoplasma gondi).

Wśród chorób odkleszczowych (ang. tick-borne dise-ases, TBD) najczęściej diagnozowana jest borelioza – ponad 20 tys. zarejestrowanych chorych w roku 2018. Borelioza to wielonarządowa choroba zakaźna dająca wiele symptomów, czasem niespecyficznych, naśladu-jących inne schorzenia (objawy skórne, stawowe, neu-rologiczne i kardiologiczne). Pełna nazwa choroby to Borelioza z Lyme (ang. Lyme borreliosis, LB) wywołana przez krętki Borrelia burgdorferi oraz gatunki pokrew-ne. Okres wylęgania trwa od 7–30 dni zazwyczaj jed-nak około tygodnia. Do zakażenia człowieka dochodzi przez ukąszenie, ale również przez wtarcie w zranioną skórę rozgniecionego owada lub jego wydzielin.

Niezwykle ważne jest szybkie rozpoznanie boreliozy i wdrożenie właściwego leczenia. W pewnych przy-padkach bywa to trudne ze względu na niespecyficzne objawy, takie jak zmęczenie, napadowe bóle karku, nieprawidłowa termoregulacja, nadwrażliwość na alkohol czy zaburzenia wzroku, słuchu i funkcji po-znawczych. Bardzo charakterystycznym i wczesnym symptomem choroby jest rumień wędrujący (ang. ery-thema migrans, EM). Nie występuje on jednak zawsze, a tylko u 30–60% zakażonych osób. Pojawia się na skórze po 3–30 dniach w miejscu ukąszenia kleszcza. Przyjmuje postać różowej plamki lub grudki, często

z centralnym przejaśnieniem, i osiąga różne rozmiary. U dzieci obserwuje się go przeważnie na głowie i szyi, u dorosłych z kolei na kończynach dolnych, w okolicach pachwin. Z rumieniem idą w parze inne objawy infekcji: podwyższona temperatura, bóle głowy, stawów i mię-śni, ogólnie złe samopoczucie. W przypadku nieroz-poznania choroby i braku antybiotykoterapii rumień ustępuje samoistnie po 4–12 tygodniach, ale zakażenie rozprzestrzenia się na inne układy i narządy. Kolejne fazy choroby mogą przybierać postać:

stawową (nawracający, ostry ból jednego bądź kil-ku stawów, zwykle towarzyszy mu obrzęk);

neurologiczną (porażenie nerwów czaszkowych, zapa-lenie opon mózgowo-rdzeniowych, rzadziej mózgu);

kardiologiczną (zapalenie mięśnia sercowego i (lub) wsierdzia i osierdzia, zaburzenia przewodnictwa, mię-dzy innymi w postaci bloku przedsionkowo-komoro-wego, migotania przedsionków oraz częstoskurczu);

po przewlekłe zanikowe zapalenie skóry (postać późna).

Kleszczowe zapalenie mózgu i opon mózgowo-rdze-niowych (KZM) jest wirusową infekcją, której przyczyną jest Flavivirus. W Polsce rocznie rejestruje się 150–350 przypadków KZM, oczywiście wiele przypadków może być niezarejestrowanych, mimo to nie jest to duża licz-ba. Choroba obejmuje OUN (ośrodkowy układ nerwowy). Do zakażenia człowieka może dojść poprzez żerowanie zainfekowanego kleszcza lub spożywanie niepasteryzo-wanego mleka zakażonych zwierząt hodowlanych (kóz, krów). Charakterystyczny jest dwufazowy przebieg choro-by. Pierwszy etap (7–14 dni od zakażenia) manifestują ob-jawy grypopodobne, wysoka gorączka, bóle głowy, mięśni i stawów, nudności, wymioty, wzmożona potliwość, świa-tłowstręt, zapalenie spojówek, ogólne złe samopoczucie. Następnie po poprawie stanu chorego infekcja wchodzi w fazę drugą, neurologiczną, ponownie wzrasta tempera-tura ciała do 39–40oC, czemu towarzyszy silny ból głowy, wymioty. W przypadku ciężkiej postaci choroby pojawiają się symptomy ze strony OUN (zaburzenia świadomości, paraliż kończyn, śpiączka). KZM może pozostawić trwałe zmiany neurologiczne, najczęściej są to: depresja, nerwi-ca, zmiany psychogenne oraz zmiany osobowości, w tym agresja, nieufność, nadmierny krytycyzm, zaburzenia kon-centracji i bezsenność. Ciężka postać jednak zdarza się stosunkowo rzadko, w większość przypadków pacjentów nie dosięgają komplikacje i wracają oni w pełni do zdro-wia. Szacunkowa liczba powikłań to 13% (uszkodzenia słuchu, uszkodzenia układu nerwowego, problemy psy-chiczne). Przed KZM może ochronić szczepienie, niestety przeciwko boreliozie, która wedle danych jest częściej spotykana, nadal nie ma skutecznej ochrony w postaci szczepionki.

23

TWÓJ FARMACEUTA

2322

NUMER 24

CENA W DROGERIIMEDICOVER OKOŁO16,99 ZŁ


ZDROWIE


DICOFLOR 60

Infekcje żołądkowo-jelitowe dają bardzo uciążliwe objawy. W ich leczeniu sprawdza się korzystne dzia-łanie probiotyków, które wpływają na utrzymanienaturalnej flory jelitowej w równowadze. Warto je suplementować zarówno profilaktycznie, jak i podczas infekcji. Dobry probiotyk chroni układ trawienny i daje wsparcie w rekonwalescencji po chorobie. Dokładnie tak działa Dicoflor 60, który za-wiera szczep Lactobacillus rhamnosus GG, wchodzący w skład fizjologicznej flory bakteryjnej przewodu pokarmowego człowieka. Optymalna ilość żywych, liofilizowanych kultur bakterii probiotycznych gwarantuje efektywne działanie preparatu i szybki powrót do pełni zdrowia.

DICOFLOR KROPLE

Wielu rodziców ma spore obawy przed podawa-niem jakichkolwiek suplementów swojemu dziecku, zwłaszcza jeśli jest ono bardzo małe. Zdarzają się jednak sytuacje, kiedy suplementacja okazuje się niezbędna, na przykład podczas antybiotykoterapii. Wtedy właśnie organizm potrzebuje wsparcia w po-staci probiotyku. Dicoflor w kroplach to bezpiecz-ny preparat polecany już od pierwszych dni życia. Może być stosowany u niemowląt, małych dzieci i osób starszych. Jest niezastąpiony przy biegun-kach, szybko uzupełnia florę bakteryjną jelit. Krople Dicoflor nie zawierają glutenu, laktozy ani kazeiny, co jest bardzo ważne dla małych alergików.

ESPUMISAN MAX

Przyjęcia, imprezy czy święta przy stole sprawiają nam i naszym podniebieniom dużo przyjemno-ści. Jednak nasz żołądek po obfitym posiłku mówi „dość”. Rozkosz jedzenia kończy się uczuciem peł-ności i wzdęciami, a nagromadzone gazy powodu-ją ogólny dyskomfort. Szybką ulgę przynosi wtedy Espumisan Max. Jedna kapsułka preparatu zawiera aż 140 mg symetykonu, substancji leczniczej, która skutecznie niweluje ucisk, zmniejszając powstawa-nie gazów. Symetykon działa wyłącznie powierzch-niowo i nie wchodzi w interakcje z innymi lekami, jest substancją obojętną i bezpieczną. Wystarczy jedna kapsułka Espumisan Max w trakcie posiłkui… od razu lepiej!

MAX MEDICUM CALCIUM 300 + KWERCETYNA 60

Witaminy w formie rozpuszczalnej mają wielu wiel-bicieli. Z pewnością zainteresuje ich, że w postaci tabletek musujących występują również niektóre minerały, na przykład wapń. Jeśli potrzebujesz tego właśnie składnika, a przemawia do Ciebie tylko płynna postać preparatu, sięgnij po Calcium Max Medicum. Zawiera on 300 mg wapnia, niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania układu kostnego, oraz 60 mg kwercetyny, wykazującej właściwości przeciwalergiczne. Skład ten sprawdzi się doskona-le także w łagodzeniu pierwszych objawów infekcji. Calcium Max Medicum to dobroczynne działanie i przyjemny pomarańczowy smak.



2323

J

PROSTATA DOLEGLIWOŚCI I LECZENIE

MGR FARMACJI JAKUB ZUBLEWICZ

GRUCZOŁ KROKOWY ZWANY TAKŻE PROSTATĄ LUB STERCZEM TO NIEPARZYSTY NARZĄD NALEŻĄCY DO MĘSKIEGO UKŁADU PŁCIOWEGO ZNAJDUJĄCY SIĘ W MIEDNICY MNIEJSZEJ, BEZPOŚREDNIO POD PĘCHERZEM MOCZOWYM.

Jego funkcją jest produkcja wydzieliny, która wchodzi w skład na-sienia i stanowi ok. 20% jego objętości. Jest to biaława, zasadowa ciecz zawierająca kwas cytrynowy, substancje białkowe oraz enzymy. Substancje te są materiałem energetycznym dla plemników, stymulują ich ruchliwość, potrzebne są do syntezy DNA oraz odpowiadają za pra-widłowe pH spermy. Zasadowy odczyn wydzieliny gruczołu krokowego może mieć bardzo duże znaczenie dla zapłodnienia komórki jajowej, ponieważ produkowane przez nasieniowody i pochwę kobiety kwaśne wydzieliny hamują ruchliwość plemników. Wydzielina gruczołu kro-kowego, neutralizując kwasowość, wspomaga plemniki w osiąganiu optymalnej ruchliwości w drogach rodnych kobiety.

WIEK A ROZROST PROSTATY

Prostata ma budowę mięśniowo-gruczołową i kształtem oraz roz-miarami zbliżona jest do kasztana jadalnego. Od chwili urodzenia mężczyzny, kiedy to jego prostata jest wielkością zbliżona do ziarna grochu – gruczoł krokowy stopniowo powiększa się i w wieku około 30 lat osiąga wielkość prawidłową. Po 50. roku życia następuje u więk-szości mężczyzn stopniowe powiększanie się narządu. Przyczyny tego stanu rzeczy nie są dokładnie wyjaśnione. Na chwilę obecną uważa się, że rozrost prostaty jest naturalną konsekwencją procesów starzenia się, co związane jest między innymi z zaburzeniami równowagi hor-monalnej u mężczyzn, a dokładnie spadkiem poziomu testosteronu. Niektóre badania wskazują również na uwarunkowania genetyczne (zwłaszcza w przypadkach wymagających interwencji chirurgicznych), nieodpowiednio zbilansowaną dietę (nadmiar kwasów tłuszczowych

nasyconych) oraz niezdrowy tryb życia (nie-wielka aktywność fizyczna, używki).

PRZEROST GRUCZOŁU KROKOWEGO

Ponieważ prostata otacza początkowy, tzw. sterczowy odcinek cewki moczowej, czyli przewód wyprowadzający mocz z pę-cherza na zewnątrz – gdy dochodzi do przerostu prostaty, na skutek mechanicz-nego ucisku cewki moczowej, pojawiają się problemy z oddawaniem moczu. Pozostałe objawy tej najczęstszej choroby prostaty określanej jako łagodny przerost gruczo-łu krokowego to: częstomocz, gwałtowne parcie na pęcherz, trudności w powstrzy-maniu się przed oddaniem moczu, ból lub pieczenie w trakcie oddawania moczu, trudność w zapoczątkowaniu oddawa-nia moczu, zwężenie strumienia moczu, przerywany strumień moczu, oddawanie moczu kroplami, wydłużenie czasu od-dawania moczu, uczucie niecałkowitego opróżnienia pęcherza, niemożność od-dania moczu (w konsekwencji zatrzyma-nie moczu). W wyniku zwężenia światła

TWÓJ FARMACEUTA

2524

NUMER 24

ZDROWIE MĘŻCZYZNY

Osoby chorujące na przerost gruczołu krokowego powinny pamiętać, że do zaostrzenia objawów może dojść po spożyciu alkoholu oraz w wyniku przyjmowania leków przeciwhistaminowych, trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych, leków moczopędnych.

25

cewki moczowej w przebiegu łagodnego przerostu prostaty, pęcherz moczowy kurczy się coraz mocniej, co powoduje jeszcze częstszą potrzebę oddawania moczu. Zwiększone ciśnienie może doprowadzić do powstania uchyłków pęcherza moczowego, moczo-wodów, a w skrajnych przypadkach do uszkodzenia nerek oraz zamknięcia światła przewodu moczowego. Niecałkowite opróżnienie pęcherza może przyczyniać się do powstawania kamieni moczowych oraz sprzy-jać zakażeniom. Osoby chorujące na przerost gruczołu krokowego powinny pamiętać, że do zaostrzenia obja-wów może dojść po spożyciu alkoholu oraz w wyniku przyjmowania leków przeciwhistaminowych, trój-pierścieniowych leków przeciwdepresyjnych, leków moczopędnych.

DIAGNOSTYKA I LECZENIE

Powyższe powikłania dowodzą, jak ważna jest odpo-wiednia diagnostyka i leczenie łagodnego przerostu gruczołu krokowego. Niefarmakologiczne metody leczenia zalecane są dla osób, które mają słabo na-silone objawy i obejmują głownie zmianę stylu życia polegającą na unikaniu czynników zaostrzających ob-jawy (wyżej wymienione), wzbogaceniu diety o niena-sycone kwasy tłuszczowe, cynk, równomiernym piciu w ciągu dnia i unikaniu picia przed snem, stosowaniu technik oddawania moczu ze zmniejszonym parciem na pęcherz moczowy. W leczeniu farmakologicznym stosuje się dwie grupy leków. Pierwsza z nich to anta-goniści receptorów alfa 1a i alfa 1d adrenergicznych powodujący rozkurcz mięśni gładkich gruczołu kro-kowego i cewki moczowej. Zaliczamy tu m.in: tam-sulosynę (Omnic, Omnic Ocas), doxazosynę (Cardura), alfuzosynę (Dalfaz). Leki te dają szybką i znaczną

poprawę, jednak nie są pozbawione działań niepo-żądanych. Ponieważ receptory alfa-adrenergiczne zlokalizowane są również w naczyniach krwiono-śnych, powodują ich rozszerzenie – prowadząc do zawrotów, bólów głowy, obniżenia ciśnienia krwi. Często obserwowano również zaburzenia wytrysku, rzadziej zapalenia błony śluzowej nosa. Druga grupa leków to inhibitory enzymu 5-alfa reduktazy, który to enzym bierze udział w przekształceniu testosteronu do jego bardziej aktywnej formy 5-alfadihydrotesto-steronu odpowiadającego za powiększenie prosta-ty. Przykładami są finasteryd (Penester, Finamef), dutasteryd (Avodart). Leki te dają późniejszy efekt terapeutyczny niż alfa-blokery, bo nawet po kilku miesiącach, potrafią za to, systematycznie stosowa-ne, zmniejszyć objętość gruczołu krokowego o oko-ło 20%. Najczęstszym działaniem niepożądanym są impotencja, zaburzenia ejakulacji i libido. W lecze-niu umiarkowanych i ciężkich objawów łagodnego rozrostu gruczołu krokowego stosuje się połącze-nia obu tych grup leków, co ma na celu zwiększenie skuteczności działania na prostatę, ale jednocześnie także zwiększa nieznacznie ryzyko wystąpienia niewy-dolności serca. Przykładem preparatu z tej grupy jest tamsulosyna + dutasteryd (Duodart). Zaawansowane przypadki przerostu gruczołu krokowego wymagają leczenia chirurgicznego (np. przezcewkowa resek-cja gruczołu krokowego, przezcewkowe nacięcie gruczołu krokowego).

LEKI ZIOŁOWE

W leczeniu łagodnych objawów przerostu gruczołu kro-kowego stosuje się również leki ziołowe, z których naj-większe uznanie zdobyły preparaty palmy sabalowej

TWÓJ FARMACEUTA

2726

NUMER 24

– przyjmuje się, że podobnie jak inhibitory 5-alfa reduk-tazy zmniejszają stężenie aktywnej formy testosteronu, działają również przeciwzapalnie i przeciwobrzękowo, pozbawione są przy tym działań niepożądanych syn-tetycznych leków.

PODSTĘPNY RAK

Rak prostaty jest jednym z częściej rozpoznawanych nowotworów u mężczyzn – stanowi globalnie 11% wszystkich przypadków zachorowań na raka u męż-czyzn. Diagnozę utrudnia fakt, że rozwija się on powoli – od pojawienia się pierwszych komórek nowotworo-wych do wystąpienia objawów może upłynąć nawet kilkanaście lat. Czynnikami ryzyka są podeszły wiek i dziedziczność, niektóre źródła wymieniają również palenie tytoniu, promieniowanie rentgenowskie, kon-serwanty w żywności. Częściej chorują mężczyźni rasy czarnej. Objawy są podobne jak przy przeroście gruczo-łu krokowego, ale z szybko postępującą niedrożnością dróg moczowych, stwierdza się również obecność krwi w moczu i nasieniu.

OD PROSTATEKTOMII RADYKALNEJ PO ULTRADŹWIĘKI

Istnieje wiele sposobów leczenia każdego stadium raka prostaty. Młodsi pacjenci poddawani są prostatektomii radykalnej – wycięciu gruczołu krokowego z pęche-rzykiem nasiennym. Zabieg ten wykonywany laparo-skopowo lub chirurgicznie powoduje nieodwracalną bezpłodność. Pozostałe metody leczenia to radiotera-pia, terapia hormonalna lub klasyczna chemioterapia. Wadami są inwazyjność oraz duże ryzyko powikłań. Coraz szersze uznanie na świecie zdobywa metoda

HIFU polegająca na użyciu ultradźwięków do nisz-czenia komórek nowotworowych. Osiągany za pomocą wiązki ultradźwięków miejscowy wzrost temperatury do 80–90°C niszczy komórki rakowe. Niskie narażenie pacjenta na efekty uboczne, niski odsetek powikłań pozabiegowych, możliwość utrzymania sprawności seksualnej po zabiegu, wysoki – ponad 80% odsetek wyleczeń przemawiają za ta metodą. Na zachodzie Europy jest to rutynowo stosowane leczenie po nie-powodzeniu radioterapii – w Polsce również istnieje już kilka ośrodków oferujących ten zabieg.

ZAPALENIE PROSTATY

Zapalenie prostaty jest bardzo częstą dolegliwością występującą u mężczyzn w różnym wieku. Ostre zapa-lenie jest spowodowane zazwyczaj drobnoustrojami, które przedostają się do prostaty w wyniku kontaktów seksualnych lub poprzez namnożenie bakterii bytu-jących w drogach moczowych. Przyczyną mogą być również zabiegi chirurgiczne lub kamienie stercza utrudniające odpływ moczu. Obserwowane są wtedy głównie pieczenie podczas oddawania moczu, gorącz-ka, dreszcze, bóle krocza, podbrzusza oraz w okolicy krzyżowej kręgosłupa, zaburzenia funkcji seksualnych. Koniecznie jest jak najszybsze wdrożenie leczenia przeciwbakteryjnego.

Przewlekłe zapalenie prostaty ma łagodniejszy prze-bieg. Charakteryzuje się ono okresowym nasileniem takich objawów jak bóle w dole pleców, w podbrzuszu, w okolicach krocza i moszny, którym towarzyszą za-burzenia erekcji i popędu seksualnego, ból podczas wytrysku, utrudnione bądź bolesne oddawanie moczu, częste uczucie parcia na pęcherz. Przyczyną jest nieod-powiednio leczone ostre zapalenie, zastój wydzieliny stercza lub podrażnienie spowodowane przez naduży-wanie napojów alkoholowych, przechłodzenie. Szacuje się, że na przewlekłe zapalenie prostaty w pewnym momencie swojego życia choruje około 35% populacji mężczyzn. Leczenie jest długotrwałe i polega w za-leżności od przyczyn na podawaniu antybiotyków lub leków rozkurczowych. Pomocniczo stosuje się gorące nasiadówki oraz zmianę diety.

KAMICA MOŻE PRZEBIEGAĆ BEZOBJAWOWO

Chorobą, której często pacjenci nie są świadomi, jest kamica prostaty często przebiegająca bezobjawowo. Dotyka głównie mężczyzn po 50. roku życia i jest kon-sekwencją zwapnień w miąższu prostaty lub kamicy układu moczowego w sterczowym odcinku cewki mo-czowej. Rzadko w jej przebiegu mogą wystąpić obja-wy podobne jak przy przeroście gruczołu krokowego. Rokowania są pomyślne, a leczenie w przypadku braku objawów nie jest w ogóle konieczne.

ZDROWIE MĘŻCZYZNY

27

O

PROBIOTYKI W KOSMETYKACH

KOSMETOLOG MAGDALENA WYLĘŻEK

WIEMY, ŻE WPŁYWAJĄ KORZYSTNIE NA UKŁAD POKARMOWY, ALE CZY STOSOWANE ZEWNĘTRZNIE DZIAŁAJĄ POZYTYWNIE NA KONDYCJĘ NASZEJ SKÓRY? SPRAWDŹMY, CZY WSPÓŁCZESNEJ KOSMETOLOGII UDAŁO SIĘ ZAMKNĄĆ KULTURY BAKTERII W KOSMETYKU I CZY WARTO PODĄŻAĆ TYM TRENDEM PODCZAS WYBORU PRODUKTÓW DLA NASZYCH POTRZEB.

Od kilku lat na drogeryjnych półkach widnieją kosmetyki z zawartością bakterii probiotycznych. Mają one za zadanie tworzenie i utrzymanie bariery ochronnej na powierzchni skóry w postaci flory mikrobiologicz-nej zapobiegającej namnażaniu się chorobotwórczych drobnoustro-jów. Kosmetyki z zawartością probiotyków są przeznaczone przede wszystkim dla skóry podrażnionej lub uszkodzonej, gdyż właśnie takie zmiany są dobrym podłożem do rozwoju patogennych bakterii i grzy-bów, których obecność powoduje choroby skórne.

DOBRE I ZŁE BAKTERIE

Skóra jest największym organem naszego ciała. Stanowi tym sa-mym podstawową barierę ochronną przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Jej powierzchnia nie jest jałowa, gdyż bytuje na niej mikroflora zwana swoistym mikrobiomem. Wszystkie naturalnie wy-stępujące na skórze bakterie, wirusy i grzyby żyją z nami w symbiozie, jeśli natomiast ich równowaga zostaje zachwiana, prowadzi to do podatności na alergie, atopowe zapalenie, łuszczycę lub też podraż-nienia skóry. Współczesna kosmetologia i na to znalazła rozwiązanie poprzez stworzenie kosmetyków z zawartością probiotyków. Bakterie te to pożyteczne drobnoustroje, które wspomagają naturalną florę bakteryjną naszej skóry.

W kosmetykach najczęściej znajdują się szczepy takie jak: Bifidobacterium breve, Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus bifidus,

Bacillus subtilis, Lactobacillus bulgaricus, Lactobacillus casei, Lactococcus lactis, Lactobacillus plantarum czy Lactobacillus helvetius. Są one wykorzystywane w formie lizatów, czyli martwych, ale aktywnych bakterii lub ich fragmentów. Dzięki temu mamy gwarancję bezpieczeństwa kosme-tyku i braku niekontrolowanego namnaża-nia się bakterii. Tak opracowany kosmetyk będzie trwały – bez konieczności przecho-wywania go w lodówce.

TARCZA OCHRONNA

Działanie probiotyków w produktach ko-smetycznych ma na celu chronić skórę przed czynnikami środowiskowymi i aler-genami oraz wzmocnić barierę immuno-logiczną skóry, a tym samym odporność na chorobotwórcze patogeny. Najnowsze doniesienia naukowe mówią o tym, że równowaga mikrobiologiczna skóry ma kluczowe znaczenie w utrzymaniu cery wrażliwej i alergicznej w dobrej kondycji. Jest również ogromnie istotna w przypadku

29

TWÓJ FARMACEUTA

2928

NUMER 24

pielęgnacji cery trądzikowej. Przynosi wie-le korzyści, gdyż wzmocnienie flory bakte-ryjnej na powierzchni skóry pomaga zre-dukować ilość bakterii Propionibacterium acnes, czyli tych odpowiadających za po-wstawanie trądziku.

Mechanizm działania probiotyków przy-czynia się również do spowolnienia proce-sów starzenia się skóry. Właściwości bakte-rii probiotycznych czynią z nich doskonałą bazę dla produktów kosmetycznych o dzia-łaniu przeciwstarzeniowym. Wspomagają rewitalizację skóry, gdyż mają wpływ na utrzymanie odpowiedniego poziomu pH, łagodzenie działania wolnych rodników na poziomie komórkowym, a także zmniejsze-nie zjawiska fotostarzenia, które jest głów-nym czynnikiem powodującym powstawa-nie zmarszczek. Probiotyki mają również zdolność do stymulacji przeciwciał oraz wpływ na regulację syntezy białek odpo-wiadających za prawidłową pracę układu odpornościowego.

SUPERKOSMETYK

Na fali trendu związanego z bakteriami probiotycznymi wiele firm kosmetycznych wprowadziło swoje linie produktów z ich zawartością. Wiele z tych produktów de-dykowana jest dzieciom zarówno do co-dziennej pielęgnacji, jak i w problemach z pieluszkowym zapaleniem skóry. Na rynku dostępne są produkty do mycia ciała i twarzy, produkty do higieny intymnej, kre-my stosowane po inwazyjnych zabiegach kosmetycznych, kremy przeciwzmarszcz-kowe, te po opalaniu, nawilżające, płyny micelarne, pasty do zębów, a nawet kosme-tyki kolorowe.

PIĘKNO Z WYBORU

W dążeniu do dobrej kondycji cery war-to zadbać o balans flory bakteryjnej. Stosowanie bakterii probiotycznych na powierzchni skóry pomoże w prawidłowym jej funkcjonowaniu. Przeprowadzone ba-dania potwierdzają skuteczność kosmety-ków z zawartością bakterii probiotycznych, a wszystko wskazuje na dalszy, dynamiczny rozwój tej gałęzi kosmetologii.

URODA

2929

MGR FARMACJI BEATA PLEWKA

ULOTKI DOŁĄCZONE DO LEKÓW MAJĄ ZA ZADANIE DOSTARCZYĆ PACJENTOWI PEŁEN ZAKRES INFORMACJI O STOSOWANYM PRZEZ NIEGO PREPARACIE W SPOSÓB ZROZUMIAŁY I NIE BUDZĄCY WĄTPLIWOŚCI. Z ZAŁOŻENIA KAŻDA OSOBA POWINNA UWAŻNIE ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ ULOTKI PRZED ZAŻYCIEM DANEGO LEKU, ABY ŚWIADOMIE I BEZPIECZNIE PRZEPROWADZIĆ ZALECONĄ KURACJĘ.

JAK CZYTAĆ ULOTKI LEKÓW?

TWÓJ FARMACEUTA

3130

NUMER 24


RRzeczywistość jest jednak zupełnie inna. Ulotki są tak przeładowane informacjami, że pacjenci albo nie czytają ich w ogóle, albo po prze-czytaniu rezygnują ze stosowania leku, często bez konsultacji z leka-rzem i farmaceutą. Bezsprzecznie jedno i drugie postępowanie jest niewłaściwe. Postaramy się wyjaśnić, jak czytać ulotki, aby prawidłowo interpretować ich treść.

6 PODSTAWOWYCH CZĘŚCI

Konstrukcja ulotek została ujednolicona i każda z nich składa się z 6 podstawowych części. Pozwala to szybko odszukać określone infor-macje i daje gwarancję, że producent nie pominie żadnego istotnego aspektu dotyczącego stosowania danej substancji leczniczej. Choć mogłoby się wydawać, że skoro lekarz przepisał lek, to jest pewien jego skuteczności i bezpieczeństwa, to w rzeczywistości nie jest on w stanie nigdy w pełni przewidzieć, czy na przykład nie wystąpi któreś z działań niepożądanych. Pacjent po przeczytaniu ulotki powinien nie

Decyzja o zastosowaniu leku zawsze powinna być

podejmowana przez lekarza po dokładnym rozważeniu

bilansu korzyści i ryzyka.

31

tylko uzyskać wiedzę dotyczącą działania leku, inte-rakcji czy sposobu jego stosowania, ale również nabyć świadomość, jakie sytuacje i objawy stanowią sygnał do ponownej konsultacji z lekarzem.

Jak już wcześniej wspomniano, wszystkie ulotki zawiera-ją 6 działów, przedstawionych zawsze w tej samej kolej-ności i zawierających ten sam zakres i rodzaj informacji.

CO TO JEST DANY LEK I W JAKIM CELU SIĘ GO STOSUJE

W tym punkcie użytkownik poznaje nazwę substancji czynnej, jej działanie i wskazania do stosowania. Choć na pierwszy rzut oka nie wydaje się możliwe, aby w tym miejscu znalazły się jakieś kontrowersyjne informacje, to nierzadko już na tym etapie pacjent rezygnuje ze sto-sowania leku. Dzieje się tak dlatego, ponieważ w ulotce są wymienione tylko te wskazania, które znajdują się w Charakterystyce Produktu Leczniczego, natomiast wie-le leków stosowanych jest również we wskazaniach po-zarejestracyjnych. Nazywa się to przepisywaniem leków

„off-label”, od angielskiego zwrotu off-label use (poza-rejestracyjne stosowanie leków). Przykładem może być przepisywanie przez lekarzy leków przeciwalergicznych jak loratadyna czy bilastyna w celu łagodzenia objawów przeziębienia. W ulotkach tych leków przeczytamy, że są stosowane w leczeniu objawów alergii, takich jak np. katar sienny. Objawy takiego kataru są analogiczne do tych, które doskwierają w przeziębieniu, tj. zatkany nos, duża ilość wydzieliny z nosa, kichanie i powstają one w wyniku tego samego procesu o charakterze zapalnym. Zatem leki przeciwalergiczne z powodzeniem wspoma-gają również leczenie przeziębienia.

INFORMACJE WAŻNE PRZED ZASTOSOWANIEM LEKU

Jest to bardzo ważna część w ulotce, ponieważ zawiera wiele praktycznych informacji dotyczących stosowania leku. Oprócz sytuacji, w których nie należy stosować leku i ostrzeżeń, kiedy zachować szczególną ostroż-ność, są w niej wymienione interakcje z innymi lekami, jedzeniem czy alkoholem. Należy przede wszystkim po

Nigdy nie należy bez konsultacji z lekarzem zmieniać zaleconego

przez niego sposobu dawkowania.

TWÓJ FARMACEUTA

3332

NUMER 24

przeczytaniu tego fragmentu zastanowić się, czy na pewno poinformowaliśmy lekarza o wszystkich choro-bach i przyjmowanych lekach. Jeśli nie, a znajdą się one w ulotce jako przeciwwskazanie dla stosowania leku, to należy ponownie omówić tę kwestię z lekarzem. Jeśli natomiast jesteśmy pewni, że lekarz miał pełen obraz naszego stanu zdrowia i stosowanej farmakoterapii, to znaczy, że jego decyzja o włączeniu danego leku zosta-ła podjęta w oparciu o analizę wszystkich czynników ryzyka. Ponadto znajdziemy tutaj informacje dotyczące stosowania leku w ciąży i w trakcie karmienia pier-sią, które jednak w większości ulotek będą podobne. Wynika to z faktu, że w tym szczególnym okresie decy-zja o zastosowaniu leku zawsze powinna być podejmo-wana przez lekarza po dokładnym rozważeniu bilansu korzyści i ryzyka. Co to oznacza? Leki są sklasyfikowa-ne pod względem bezpieczeństwa stosowania w ciąży oraz w trakcie laktacji, m.in. na podstawie dostępnych badań, przeprowadzanych głównie na zwierzętach. Lekarz, przepisując leki kobiecie ciężarnej, wybiera z reguły te, które są obecne w lecznictwie od bardzo długiego czasu i są dobrze poznane, również pod kątem bezpieczeństwa dla rozwijającego się płodu. Ponadto ocenia, co będzie stanowiło mniejsze zagrożenie dla dziecka – rozwój choroby u matki, czy podanie leku. Zatem, nawet jeśli w ulotce przeczytamy, że lek nie po-winien być stosowany w ciąży lub w trakcie karmienia piersią, to zanim zrezygnujemy z jego stosowania, skon-sultujmy swoje wątpliwości z lekarzem lub farmaceutą.

W tej części również osoby kierujące pojazdami znaj-dą wskazówki dotyczące wpływu leku na sprawność psychoruchową, a pacjenci z nietolerancjami pokar-mowymi dowiedzą się, czy lek nie zawiera szkodliwych dla nich substancji (np. laktozy).

JAK STOSOWAĆ LEK

W tym punkcie, oprócz zalecanego dawkowania, są opi-sane sytuacje, w których należy zachować szczególną ostrożność, bądź zmienić sposób dawkowania. Znajdziemy tu też schemat postępowania w przypadku zwielokrotnie-nia lub pominięcia dawki leku. W kwestii sposobu daw-kowania zawsze nadrzędne jest zalecenie lekarza. Może się ono różnić od tego umieszczonego w ulotce. Wpływ na to może mieć masa pacjenta, jego wiek, ogólny stan zdrowia, współistniejące choroby lub zastosowanie leku „off-label”. Nigdy nie należy bez konsultacji z lekarzem zmieniać zaleconego przez niego sposobu dawkowania.

Tutaj znajdzie się również informacja, jeśli tabletek lub kapsułek nie wolno dzielić lub rozgryzać.

MOŻLIWE DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE

Najbardziej kontrowersyjna część ulotki, po przeczyta-niu której wiele osób jest przerażonych ewentualnymi

poważnymi konsekwencjami stosowania danego leku i rezygnuje z jego zażywania. Niestety część dotyczą-ca działań niepożądanych bardziej służy zabezpie-czeniu producenta niż użytkownika. Jednak warto zwrócić uwagę na fakt, jak są pogrupowane tego typu działania. Zauważymy wtedy, że większość z nich wy-stępuje niezwykle rzadko (np. do 1 na 10 000 osób) lub zostały umieszczone w ulotce na podstawie poje-dynczych doniesień. Natomiast większość leków ma niewielkie spektrum dobrze zidentyfikowanych dzia-łań niepożądanych, które albo nie są niebezpieczne dla zdrowia, albo występują w określonych okolicz-nościach i wtedy po prostu nie należy używać danego leku lub zachować odpowiednie środki ostrożności. Przykładem może być kwas acetylosalicylowy (ASA). Dla osoby ogólnie zdrowej lek ten nie stwarza dużego ryzyka i jest dobrze tolerowany. Jednak u astmatyka lub alergika może doprowadzić do wstrząsu, utraty przytomności i w konsekwencji do zatrzymania od-dechu. U osoby z nadkwaśnością lub wrzodami prze-wodu pokarmowego, stosowanie ASA jest możliwe, ale należy przyjmować go tuż po jedzeniu i warto dodatkowo przyjmować lek osłonowy, zmniejszają-cy wydzielanie kwasu solnego w żołądku. Zatem po przeczytaniu tej części ulotki w razie wątpliwości naj-lepiej jest skonsultować to z farmaceutą lub lekarzem. W trakcie stosowania leku trzeba być z kolei wyczulo-nym na wszelkie niepokojące objawy, szczególnie jeśli pokrywają się one z tymi, które są wymienione jako działania niepożądane. Jeśli z kolei wystąpią działa-nia niepożądane niewymienione w ulotce, to oprócz zgłoszenia się do lekarza, warto zgłosić również ten fakt do Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, którego dane kontaktowe są zamieszczone w każdej ulotce lekowej.

JAK PRZECHOWYWAĆ LEK

Znajdują się tu informacje, w jakiej temperaturze i warunkach przechowywać lek. Jeśli ma on ograni-czoną datę ważności po otwarciu, to również w tej części będzie to opisane. W takiej sytuacji warto na opakowaniu lub w ulotce zapisać datę pierwszego otwarcia opakowania.

ZAWARTOŚĆ OPAKOWANIA I INNE INFORMACJE

Tutaj znajdziemy dokładny opis składu leku, wraz z substancjami pomocniczymi (czyli wypełniającymi lub barwiącymi czy nadającymi smak). W tej części jest również opis wyglądu danej postaci leku oraz opako-wania bezpośredniego. Na samym końcu umieszczo-ne są dane kontaktowe podmiotu odpowiedzialnego i wytwórcy leku.


33

MAGVIT B6 NAZWA WŁASNA PRODUKTU LECZNICZEGO: MAGVIT B6, (48 mg + 5 mg), tabletki dojelitowe. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY SUBSTAN-CJI CZYNNEJ: Jedna tabletka zawiera: 48 mg jonów magnezu w postaci magnezu mleczanu dwuwodnego (Magnesii lactas) i 5 mg pirydoksyny chlorowodorku (Pyridoxini hydrochloridum). POSTAĆ FARMACEUTYCZ-NA: tabletki dojelitowe. WSKAZANIA TERAPEUTYCZNE: Wskazaniem do podawania preparatu Magvit B6 jest profilaktyka powikłań związanych z niedoborem magnezu i/lub witaminy B_ oraz uzupełnienie stwierdzo-nych niedoborów tych związków w organizmie. PRZECIWWSKAZANIA: Nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu, ciężka niewydol-ność nerek, hipermagnezemia, hiperwitaminoza B_, blok przedsionko-wo-komorowy, myasthenia gravis, parkinsonizm leczony L-dopą bez stosowania inhibitora obwodowej dekarboksylazy lewodopy, znaczne niedociśnienie tętnicze, zaburzenia wchłaniania z przewodu pokarmo-wego, biegunka. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY: Angelini Pharma Polska Sp. z o.o. ul Podleśna 83; 05-552 Łazy. Produkt leczniczy wydawany bez przepisu lekarza – OTC.



REKLAMA

TANTUM ROSA

1 mg/ml, roztwór dopochwowy. Skład jakościowy i ilościowy: 100 ml roztworu dopochwowego zawiera 0,1 g benzydaminy chlorowodor-ku (benzydamini hydrochloridum) Substancje pomocnicze o znanym działaniu: benzalkoniowy chlorek. Wskazania do stosowania: Leczenie dolegliwości i objawów (ból, pieczenie, świąd, upławy, zaczerwienienie, obrzęk) w:przebiegu zapalenia sromu i pochwy; przebiegu zapalenia szyjki macicy różnego pochodzenia, również po chemio- i radioterapii; profilaktyce przed i pooperacyjnej w ginekologii. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą Podmiot odpowiedzialny posiadający pozwolenie na do-puszczenie do obrotu: Aziende Chimiche Riunite Angelini Francesco A.C.R.A.F. S.p.A.;Viale Amelia 70, 00181 Rzym, Włochy Przedstawiciel podmiotu odpowiedzialnego: Angelini Pharma Polska Sp. z o.o, ul. Pod-leśna 83, 05-552 Łazy, tel.: (22)70 28 200, fax: (22)70 28202 www.angelini.pl, www.tantumrosa.pl OTC – Produkty lecznicze wydawane bez recepty.

CLARITINE ALLERGYClaritine Allergy, Loratadinum, 10 mg, tabletki. 1 tabletka zawiera 10 mg Loratadinum (loratadyny). Substancja pomocnicza o znanym działaniu: laktoza jednowodna. Wskazania: objawowe leczenie aler-gicznego zapalenia błony śluzowej nosa i przewlekłej pokrzywki idiopatycznej. Przeciwwskazania: nadwrażliwość na loratadyną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną w punkcie 6.1 ChPL. Nie stosować w okresie ciąży. Podmiot odpowiedzialny: Bayer Sp. z o.o., Al. Jerozolimskie 158, 02-326 Warszawa, tel. (22) 572 35 00, fax (22) 5723555, www.bayer.com.pl V2/14.10.2015/MK.

ALERIC DESLO ACTIVE

Aleric Deslo Active. Produkt leczniczy –10 tabletek. Skład: Desloratadi-num 5 mg., tabletki ulegające rozpadowi w jamie ustnej. Wskazania do stosowania: łagodzenie objawów związanych z: alergicznym zapaleniem błony śluzowej nosa – pokrzywką. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą lub na loratadynę. Podmiot odpowiedzialny: US Pharmacia sp. z.o.o.

OROFAR MAX

Chlorek cetylopirydyniowy 2 mg + 1 mg chloro-wodorek lidokainy, pastylki twarde. Wskazania do stosowania: Miejscowe leczenie antysep-tyczne stanów zapalnych gardła i jamy ustnej, a także łagodzenie dolegliwości bólowych w tych stanach. Orofar Max jest wskazany do stosowania u dorosłych i dzieci w wieku powy-żej 6 lat. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancje czynne, inne środki miejscowo znie-czulające z grupy amidów lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Podmiot odpowie-dzialny. GlaxoSmithKline Consumer Healthcare Sp. z o.o. v. XI.2015.

35



URODAREKLAMA

FENISTILMaleinian dimetyndenu 1mg/g. Żel. Wskazania do stosowania: Świąd towarzyszący dermatozom, pokrzywka, ukąszenia owadów, oparzenia słoneczne, powierzchowne oparzenia skóry (pierwszego stopnia). Prze-ciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancje pomocniczą. Oparzenia drugiego i trzeciego stopnia. Pod-miot odpowiedzialny: GlaxoSmithKline Consumer Healthcare Sp. z o.o.

ACARD

Skład i postać: Jedna tabletka dojelitowa zawiera odpowiednio 75 mg lub 150 mg kwasu acetylosalicylowego. Wskazania do stosowania: cho-roba niedokrwienna serca oraz wszelkie sytuacje kliniczne, w których celowe jest hamowanie agregacji płytek krwi: zapobieganie zawałowi serca u osób dużego ryzyka, świeży zawał serca lub podejrzenie świe-żego zawału serca, niestabilna choroba wieńcowa, prewencja wtórna u osób po przebytym zawale serca, stan po wszczepieniu pomostów aortalno-wieńcowych, angioplastyce wieńcowej, zapobieganie na-padom przejściowego niedokrwienia mózgu (TIA) i niedokrwiennego udaru mózgu u pacjentów z TIA, po przebytym udarze niedokrwien-nym mózgu u pacjentów z TIA; u osób z zarostową miażdżycą tętnic obwodowych, zapobieganie zakrzepicy naczyń wieńcowych u pacjen-tów z mnogimi czynnikami ryzyka, zapobieganie zakrzepicy żylnej i zatorowi płuc u pacjentów długotrwale unieruchomionych, np. po dużych zabiegach chirurgicznych jako uzupełnienie innych sposobów profilaktyki. Przeciwwskazania: Produktu Acard® nie należy stosować: w przypadku nadwrażliwości na substancję czynną – kwas acetylosali-cylowy, inne salicylany lub jakikolwiek składnik produktu; u pacjentów ze skazą krwotoczną; u pacjentów z czynną chorobą wrzodową żołądkai (lub) dwunastnicy; u pacjentów z ciężką niewydolnością nerek; u pacjentów z ciężką niewydolnością wątroby; u pacjentów z ciężką niewydolnością serca (Acard® 150mg); u pacjentów z napadami tzw. astmy aspirynowej w wywiadzie, wywołanymi podaniem salicylanów lub substancji o podobnym działaniu, szczególnie niesteroidowych leków przeciwzapalnych; jednocześnie z metotreksatem w dawkach 15 mg na tydzień lub większych; w ostatnim trymestrze ciąży; u dzieci w wieku do 12 lat w przebiegu infekcji wirusowych ze względu na ry-zyko wystąpienia zespołu Reye’a – rzadko występującej, ale ciężkiej choroby powodującej uszkodzenie wątroby i mózgu. Podmiot odpo-wiedzialny: Warszawskie Zakłady Farmaceutyczne Polfa S.A. ul. Karol-kowa 22/24, 01-207 Warszawa. Dodatkowych informacji o leku udziela: Polpharma Biuro Handlowe Sp. z o.o., ul. Bobrowiecka 6, 00-728 War-szawa, tel. +48 22 364 61 00; fax. +48 22 364 61 02, www.polpharma.pl.

POLPRAZOL MAX

Polprazol Max. Skład i postać: 1 kapsułka dojelitowa, twarda zawiera 20 mg omeprazolu. Wskazania: Polprazol Max jest wskazany do stoso-wania w leczeniu objawów refluksu żołądkowo-przełykowego (np. zgagi i zarzucania kwaśnej treści żołądkowej) u pacjentów dorosłych. Przeciw-wskazania: Nadwrażliwość na omeprazol, podstawione benzoimidazo-le lub na którąkolwiek substancję pomocniczą produktu. Omeprazolu, podobnie jak innych leków z grupy inhibitorów pompy protonowej, nie należy podawać jednocześnie z nelfinawirem. Podmiot odpowiedzial-ny: Medana Pharma S.A. Dodatkowych informacji o leku udziela: Pol-pharma Biuro Handlowe Sp. z o.o., ul. Bobrowiecka 6, 00-728 Warszawa, tel. +48 22 364 61 00; fax. +48 22 364 61 02. www.polpharma.pl. ChPL: 2015.02.19.

ALTACET ŻEL

Sprawdzony specjalista od urazów!Wskazania: lek do stosowania miejscowego na skórę w stłuczeniach, obrzękach stawowych, pourazowych i spowodowanych oparzeniami Iº. Przeciwwskazania: nadwrażliwość na składniki leku. Nie stosować do-ustnie, na rozległe rany, uszkodzoną lub zakażoną skórę, na miejsca z widocznym wypryskiem, długotrwale i u dzieci <3 lat. Skład: 1 g żelu zawiera 10 mg glinu octanowinianu. Postać: żel, tuba 75 g. Podmiot odpowiedzialny: PharmaSwiss, Česka republika s.r.o., Jankovco-va 1569/2c, 170 00 Praga 7, Republika Czeska. Informacja o leku: Sandoz Polska Sp. z o.o., ul. Domaniewska 50C, 02-672 Warszawa Lek dostępny na rynku od 2003 r., na podstawie ChPL Altacet Żel. Sygnatura: ALTA/003/01-2019

35

-20%-25%

-35%

08-14.07

15-21.07

22-28.07

01-07.07

-25%

-25%-25%

-25%-30%-15%

-15%

29.07-04.08

05-11.08

12-18.08

19-25.08

-30%-20%-25%

-20%

-30%-30%

-15%-30%-20%

-30%-20%

-25%-30%-20%

-20%-25%

-30%-25%-25%

-30%-25%

-20%

-30%-35%

-25%-30%

-20%

-25%-25%

-20%-30%

-25%

do *

-25%-30%

-30%

26-31.08

LINIA A

LINIA PHOTODERM

PLAN PROMOCJINA DERMOKOSMETYKILIPIEC-SIERPIEN 2019

TYDZIEN Z MARKA

RABATY I PROMOCJE NIE ŁĄCZĄ SIĘ. RABATY SĄ NALICZANE OD STANDARDOWYCH CEN BRUTTO. * PRZY ZAKUPIE 1 SZT RABAT 10%; 2 SZT 20%; 3 SZT 30%

W DROGERII MEDICOVER

LINIA PHOTODERM

LINIA S

LINIA N

-20%-25%

-35%

08-14.07

15-21.07

22-28.07

01-07.07

-25%

-25%-25%

-25%-30%-15%

-15%

29.07-04.08

05-11.08

12-18.08

19-25.08

-30%-20%-25%

-20%

-30%-30%

-15%-30%-20%

-30%-20%

-25%-30%-20%

-20%-25%

-30%-25%-25%

-30%-25%

-20%

-30%-35%

-25%-30%

-20%

-25%-25%

-20%-30%

-25%

do *

-25%-30%

-30%

26-31.08

LINIA A

LINIA PHOTODERM

PLAN PROMOCJINA DERMOKOSMETYKILIPIEC-SIERPIEN 2019

TYDZIEN Z MARKA

RABATY I PROMOCJE NIE ŁĄCZĄ SIĘ. RABATY SĄ NALICZANE OD STANDARDOWYCH CEN BRUTTO. * PRZY ZAKUPIE 1 SZT RABAT 10%; 2 SZT 20%; 3 SZT 30%

W DROGERII MEDICOVER

LINIA PHOTODERM

LINIA S

LINIA N

MLECZNA DROGA

TECHNIK FARMACEUTYCZNY BARBARA ŻMIJEWSKA

NARESZCIE NADSZEDŁ TEN UPRAGNIONY I WYCZEKIWANY MOMENT – DZIECKO, KTÓRE NOSIŁAŚ POD SERCEM, PRZYSZŁO NA ŚWIAT. TAK DŁUGO NA TO CZEKAŁAŚ, DROGA MAMO, A TERAZ CO?

Świat zawirował, stanął na głowie i kręci się wokół tej małej istoty, która płacze i domaga się nie wiadomo czego. Myślisz sobie – może coś mu dolega, jest mu za zimno, za gorąco? Może jest głodne, a może zjadłam coś takiego, co mu zaszkodziło? Zanim zaczniesz panikować i zamartwiać się, odetchnij głęboko i pomyśl – jestem mamą, dam sobie radę, moje dziecko jest tak samo ważne jak ja, a karmienie to proces i dotyczy nas obojga. Podstawową myślą każdej karmiącej mamy powinno być: „dbając o siebie, dbam o swoje dziecko”. Dlatego, ku pokrzepieniu serc matek karmiących i obaleniu mitów głoszonych przez „życzliwych” wyjaśnimy kilka kluczowych spraw dotyczących sposobu żywienia matek karmiących.

ODŻYWIANIE W OKRESIE KARMIENIA

„Dieta matki karmiącej” jest sformułowaniem powszechnie używanym w wielu poradnikach dla mam, lecz niestety używanym w sposób mało wła-ściwy. Według definicji dieta to „specjalny sposób odżywiania, eliminujący niektóre składniki pokarmowe lub zmniejszający ich ilość w dostarczanym pożywieniu”. Dlatego bardziej trafnym określeniem jest „odżywianie” lub „racjonalne żywienie”.

39

TWÓJ FARMACEUTA

3938

NUMER 24

ZDROWIE

Racjonalnym żywieniem określamy taki sposób żywie-nia, który jest zgodny z potrzebami organizmu człowieka i w sposób znaczący wpływa na utrzymanie dobrego stanu zdrowia, a także warunkuje rozwój intelektualny i fizyczny.

Zasady zdrowego żywienia dla kobiety karmiącej nie róż-nią się od ogólnie przyjętych zasad żywieniowych opra-cowanych przez Instytut Żywności i Żywienia. W praktyce możemy posługiwać się szablonem piramidy żywieniowej lub stosować zasady zdrowego stylu życia, które określane są także jako zasady 6U opracowane przez prof. S. Bergera:

UROZMAICENIE – posiłki różnorodne, bogate w składniki pokarmowe (białko, wapń, żelazo, cynk, fosfor, magnez, jod, selen);

UMIARKOWANIE – nieprzejadanie się; 4–5 pełno-wartościowych posiłków dziennie;

UREGULOWANIE – stała częstotliwość, odpowied-nia wielkość spożywanych posiłków, podaż płynów ok. 3 litrów, kaloryczność wyższa posiłków;

UPRAWIANIE AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ – sport, spacery (minimum 30 minut dziennie);

UNIKANIE – nadmiaru tłuszczów, soli, cukru, żyw-ności wysoko przetworzonej, używek;

UŚMIECH – szczęśliwa mama = szczęśliwe dziecko.

Na podstawie badań oszacowano, że dla prawidłowego przebiegu procesu laktacji konieczny jest zwiększony wydatek energetyczny (około 650 kcal). Dlatego ka-loryczność posiłków powinna wzrosnąć średnio o 500 kcal/dobę (w odniesieniu do zaleceń dla ciężarnych). Pozostała wartość energetyczna pochodzi z zapa-sów tkanki tłuszczowej zgromadzonej podczas ciąży. W praktyce zaleca się wzrost kaloryczności o 500 kcal/dobę dla pierwszych 6 miesięcy laktacji i o 400 kcal/dobę dla kolejnych 6 miesięcy. Reasumując, przeciętne zapotrzebowanie energetyczne kobiety karmiącej po-winno zawierać się w granicach 2300–3200 kcal/dobę, a kaloryczność określana jest na postawie między in-nymi masy ciała, aktywności fizycznej i wieku.

Najłatwiejszym punktem odniesienia racjonalnego ży-wienia kobiety karmiącej jest waga. Jeżeli waga matki nie rośnie, a dziecko przybiera na wadze, mamy pew-ność, że odżywiamy się właściwie.

CO MOGĘ JEŚĆ, GDY KARMIĘ PIERSIĄ?

Odpowiedź na to pytanie brzmi – wszystko w granicach rozsądku. Przykładowy dzienny jadłospis dla mamy kar-miącej może być następujący:

ŚNIADANIE: owsianka/ kasza jaglana z owocami i orzechami; serek granulowany z warzywami;

DRUGIE ŚNIADANIE: koktajl z maślanki i owoców sezonowych lub mrożonych;

OBIAD (powinien być dwudaniowy, lecz najlepiej spożywany w odstępie czasowym:

ZUPA – pomidorowa z ryżem brązowym, warzywna z płatkami żytnimi;

DRUGIE DANIE – kasza pęczak/gryczana z surówką i pulpety w sosie koperkowym;

PODWIECZOREK: domowa galaretka owocowa; pieczone jabłko z cynamonem;

KOLACJA: kanapki z pastą rybno-jajeczną z suszonymi pomidorami i kiełkami słonecznika.

CZEGO UNIKAĆ?

Jedyne ograniczenia, które powinna brać pod uwagę karmiąca mama to:

pierwsze 3 miesiące laktacji;

używki;

alergia pokarmowa (matki karmiącej).

Na początku procesu, jakim jest laktacja, należy wyeliminować: produkty ciężko-strawne, smażone, ostro przyprawione, gdyż mogą one działać drażniąco na delikatny jeszcze żołądek maluszka, po-wodując biegunki. Należy unikać także spożywania warzyw wzdymających (strącz-kowych, kapustnych). Wzdęcia i gazy to mało komfortowy efekt ich spożywania, który dodatkowo nasila dyskomfort, gdy jesteś po porodzie przez cesarskie cięcie. Warzywa strączkowe, kapustne czy cebula często pojawiają się na tzw. czarnej liście produktów powodujących kolki u dziecka. Wzdęcie powstaje w wyniku fermentacji niestrawionych przez bakterie resztek po-karmów w jelitach. Do krwi przedostają się tylko cząsteczki strawione i tylko one

3939

stanowią podstawę mleka kobiecego. Dlatego prze-konanie, że przyczyną kolki jest dieta matki, jest bez-podstawne. Kolka niemowlęca występuje u większości niemowląt (między 4. tygodniem a 5. miesiącem życia) i z czasem przechodzi samoistnie.

ALKOHOL I NIKOTYNA SZKODLIWE

Każda postać i ilość alkoholu ma działanie szkodliwe (hepatotoksyczne). Wystarczy 30 minut, aby alkohol z krwiobiegu przeniknął do mleka i utrzymywał się w nim aż dwie godziny. Nawet niewielka ilość działa

zachować czujność – obserwować malucha, ponieważ zdarza się, że nawet niewielka ilości kofeiny oddziału-je szkodliwie. Jeśli dziecko jest pobudzone, nerwowe i ma problem z zasypianiem, należy zrezygnować z tej małej przyjemności lub zastosować kawę bez kofeiny.

W PRZYPADKU ALERGII POKARMOWEJ…

Dieta eliminacyjna powinno być stosowana tylko w przypadku alergii pokarmowej występującej u kar-miącej lub w sytuacji wystąpienia niepokojących objawów u dziecka (biegunka, wysypka). Wówczas zaleca się konsultację ze specjalistą, który oprócz określenia jadłospisu, zaleci dodatkową suplemen-tację. Nie istnieją więc przesłanki do ograniczania spożywania produktów, które według wielu opinii są potencjalnymi alergenami (mleko krowie, psze-nica, jajka, orzechy, truskawki, cytrusy, czekolada). Alergeny wprawdzie przenikają do mleka, jednak nie udowodniono, że ograniczenie spożywania wspomnianych produktów, mogło by spowodować zmniejszenie ryzyka rozwoju alergii u niemowlęcia. Wykazano natomiast, że większość diet eliminacyj-nych stosowanych na własną rękę i bez wskazań medycznych, może powodować niedobory składni-ków odżywczych u mamy, a nawet, co paradoksalne, predysponuje do wystąpienia alergii u dziecka.

DODATKOWE WSPARCIE – SUPLEMENTACJA

Suplementy diety to środki spożywcze uzupełniające racjonalną dietę w witaminy, składniki mineralne lub inne substancje dostarczane z pożywieniem w ilości niespełniającej zapotrzebowania dziennego.

Dla kobiety karmiącej zaleca się suplementację wapniem, witaminą D3, jodem i DHA (zalecenia indywidualne).

Jeżeli dieta kobiety w okresie laktacji spełnia dzienne zapotrzebowanie na wapń w ilości 1000–1300 mg, nie istnieją przesłanki do dodatkowej suplementacji tego składnika. Odstępstwo od tej zasady stanowi nietole-rancja pokarmowa laktozy lub białka mleka krowiego. Wówczas zaleca się stosowanie dobrze przyswajal-nych preparatów wapnia, w postaci np. chelatu lub cytrynianu wapnia.

Witamina D3 zalecana jest każdemu, bez względu na płeć czy wiek. Różnica dotyczy dawki. Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników (PTGiP) dla kobiet ciężarnych i karmiących wynosi 2000 j.m./dobę. Mimo że nie-wielkie ilości tego składnika przenikają do mleka, nie wyczerpuje to dziennego zapotrzebowania dziecka

Karmienie piersią powinno być zatem czasem szczególnej troski o kobietę i o jej zróżnicowaną dietę.

szkodliwie na matkę i dziecko. Senność, apatia, roz-drażnienie, niepokój a także wymioty i osłabienie, to tylko niektóre z efektów szkodliwego działania alkoholu na dziecko. Regularne spożywanie alkoholu może powodować zaburzenia rozwoju psychorucho-wego i intelektualnego, a także zaburzenia wzrostu dziecka. Alkohol przyczynia się również do zaburzeń laktacji. Osłabia wypływ pokarmu z piersi i zmniejsza jego ilości o ok. 23%. Ponadto wpływa na zmianę za-pachu mleka, co może powodować niechęć dziecka do ssania.

Nikotyna zaburza działanie prolaktyny odpowie-dzialnej za laktogenezę. Ponadto substancje zawarte w papierosach, podczas spalania, przechodzą przez układ oddechowy do krwiobiegu, a potem do mle-ka. Intensywność palenia ma wpływ na stężenie tych substancji w pokarmie. Zmieniają się skład i warto-ści odżywcze pokarmu. Mleko palącej jest uboższe w witaminy C, E i jod. Analiza składu takiego pokar-mu wykazała obecność między innymi metali ciężkich i substancji kancerogennych (rakotwórczych). U dzieci matek palących, które były karmione piersią, częściej występowały zaburzenia snu i rytmu serca czy alergia.

Do używek zaliczyć możemy także kofeinę. Występuje ona w kawie, herbacie czy kakao. Jednak w przypadku tej używki nie ma powodów, by całkowicie wykluczyć ją z jadłospisu. Wprawdzie kofeina przechodzi do mleka kobiety karmiącej, ale tylko w nieznacznym stopniu i dotyczy sytuacji nadmiernego spożywania. Maksymalna dawka dobowa wynosi 300 mg kofeiny, co jest równoważne z 1–2 filiżankami kawy lub innego napoju zawierającego ten składnik. Należy jednak

TWÓJ FARMACEUTA

4140

NUMER 24

na ten składnik. Dlatego zaleca się dodatkową su-plementację również dla dziecka. W zależności od wieku malca wskazane jest spożycie 400 j.m./dobę dla niemowląt. Zalecana dawka rośnie wraz z wiekiem.

Dla ciężarnych i karmiących piersią wzrasta zapotrze-bowanie także na jod (o około 200 μg/dobę). Szacuje się, że przeciętna dieta powinna dostarczać 100–200 μg/dobę tego pierwiastka. Zawartość jodu w mleku matki jest uzależniona od zawartości jodu w diecie i puli zapasowej uwalnianej w tarczycy i wynosi około 6,3 µg/100 g. Według wskazań WHO dobowa dawka suplementacyjna jodu u kobiet ciężarnych i karmią-cych powinna wynosić około 200–500 μg/dobę.

Analogiczna sytuacja dotyczy kwasów omega-3. Z grupy wielonienasyconych kwasów tłuszczowych kluczowa rolę pełni kwas dokozaheksaenowy czę-ściej znany jako DHA. Naturalnym źródłem DHA są tłuste ryby morskie, owoce morza i algi morskie. Niestety, jak pokazują wyniki Wieloośrodkowego Ogólnopolskiego Badania Stanu Zdrowia Ludności (WOBASZ) spożycie ryb morskich i owoców morza w naszym kraju utrzymuje się na bardzo niskim poziomie. Przeciętna dzienna konsumpcja ryb dla kobiet wyniosła 15 g, przy zalecanym dwukrotnie wyższym spożyciu. Zgodnie z normami, dzieci, mło-dzież oraz osoby dorosłe powinny dostarczać, wraz z dietą, około 250 mg/dobę DHA. U kobiet ciężarnych i karmiących należy zwiększyć podaż tego składni-ka o 200 mg. Polskie Towarzystwo Ginekologiczne rekomenduje suplementację 600 mg DHA dziennie dla ciężarnych oraz 400–600 mg DHA/dobę dla ko-biet karmiących. Z uwagi na fakt, że DHA przenika do mleka, konieczna jest szczególna dbałość o su-plementację preparatami bezpiecznymi, wolnymi od zanieczyszczeń (metali ciężkich, dioksyn, PCB). Najbardziej bezpiecznym źródłem DHA są algi mor-skie i małe ryby. Dlatego z puli suplementów wy-stępujących na rynku bezpieczniej jest wybrać ten, którego źródło DHA jest pochodzenia roślinnego.

KARMIENIE PIERSIĄ A DIETA ODCHUDZAJĄCA

Z medycznego punktu widzenia odchudzanie kobiet karmiących piersią jest niewskazane. Poza tym kar-mienie piersią samo w sobie sprzyja utracie kilogra-mów. Pierwsze 3 miesiące po porodzie to czas, kie-dy, karmiąc piersią, masa ciała zmniejsza się średnio o 8 kg (w stosunku do masy ciała przed porodem). Kolejne miesiące karmienia piersią to kolejne straco-ne kilogramy. Jednak spadek wagi jest teraz mniej-szy o około 0,6–0,8 kg na miesiąc. Spadek wagi matki karmiącej uzależniony jest także od stosowanej ak-tywności fizyczne i sposobu odżywiania. Gwałtowna utrata masy ciała (większa niż 0,5–1 kg/tydzień) nie

jest zalecana. W tkance tłuszczowej odkładane są szkodliwe substancje np. metale ciężkie. Proces od-chudzania powoduje rozbijanie komórek tłuszczo-wych, przez co substancje szkodliwe przedostają się do krwiobiegu, a następnie do pokarmu. Karmienie piersią powinno być zatem czasem szczególnej troski o kobietę i o jej zróżnicowaną dietę, której kalorycz-ność nie powinna być mniejsza niż 1500 kcal/dzień. Zbyt niska kaloryczność diety powoduje zmniejszenie ilości produkowanego pokarmu.

Z racjonalnego punktu widzenia, powrót do wagi sprzed ciąży, może trwać około 12 miesięcy i w dużej mierze uzależniony jest od naszego tryb życia.

KARMIĘ PIERSIĄ I CO Z TEGO?

Karmienie piersią niesie ze sobą wiele korzyści za-równo dla dziecka jaki i karmiącej. Wraz z mlekiem do organizmu dziecka dostarczane są składniki od-pornościowe zmniejszające ryzyko wystąpienia wie-lu chorób układu pokarmowego, oddechowego czy moczowego. Na podstawie badań wykazano także działanie prewencyjne w kierunku cukrzycy, nadwagi/otyłości i alergii pokarmowej.

Jeśli chodzi o kobietę karmiącą, fakt karmienia zmniejsza ryzyko wystąpienia depresji poporo-dowej, nadciśnienia, nowotworu piersi i jajników. Nadrzędną jednak korzyścią jest budowanie więzi po-między dzieckiem a matką poprzez fizyczny kontakt „skóra do skóry”.

Niestety, istnieje kilka przeciwwskazań do karmienia piersią. Możemy podzielić je na dwie grupy:

występujące po stronie matki;

występujące po stronie dziecka.

Bezwzględnym przeciwwskazaniem do karmienia piersią ze strony matki są między innymi: AIDS lub HIV, WZW typu C w okresie wiremii, narkomania czynna, nieleczona gruźlica, zmiany okolicy brodawki piersi w przebiegu ospy, opryszczki, kiły, liszajca zakaźnego.

Bezwzględnych przeciwwskazań do karmienia piersią ze strony dziecka jest niewiele i zaliczamy do nich ga-laktozemię, wrodzoną nietolerancję laktozy, chorobę syropu klonowego.

____________________________________________

Artykuł powstał na podstawie danych medycznych i re-komendacji Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego i Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci.

ZDROWIE

41

TWÓJ FARMACEUTA

4342

NUMER 24

CENA

W DROGERII

MEDICOVER

OD

9,99 ZŁ

CENA

W DROGERII

MEDICOVER

OD

8,99 ZŁ

RECENZJE REDAKTORAmgr farmacji Justyna Frątczakmgr farmacji Agnieszka Dębowska

FEMIBION NATAL 2

My, kobiety, już tak mamy. Obserwując, jak rośnie w nas nowe życie, chcemy dać mu dosłownie wszystko. Jedno z pierwszych pytań, które zadajemy w gabinecie lekarza, kiedy dowiadujemy się o ciąży, dotyczy diety i suplementacji. Kierowane troską o zdrowie dziecka zastanawiamy się, co nam wolno, a czego nie. Chcemy wiedzieć, jakie składniki odżyw-cze są nam w tym czasie szczególnie potrzebne. Femibion Natal 2 Plus, przeznaczony do stosowania od drugiego trymestru ciąży do końca okre-su laktacji, to odpowiedź, której tak poszukujemy. Zawiera starannie dobrane składniki odżywcze – foliany, jod, żelazo, szereg witamin i DHA.

PLASTRY SALVEQUICK FAMILY MIX

Górska wycieczka, wakacje na plaży czy lato w mieście? Bez względu na to, co wybierzemy, drobne urazy i skaleczenia to nieodzowny ele-ment wakacyjnych wypraw. Warto przygotować się na takie sytuacje i już dziś w swoim bagażu podręcznym umieścić plastry Salvequick. Zestaw familijny to komplet, który zadowoli każdego członka rodziny. Natomiast bezbarwne plastry z aloesem polecane są zwłaszcza dla osób z bardzo wrażliwą skórą.

FEMIBION NATAL 1

Ciąża to niezwykły czas w życiu kobiety. Oznacza nowy początek. Towarzyszące jej uczu-cia panie opisują jako piękne, niepowtarzalne, zupełnie inne niż pozostałe. Czas ten rodzi w kobietach pragnienie, by dać swojemu potomstwu wszystko, co najlepsze. Pamiętajmy jednak, że dobra materialne nie zastąpią zdrowia. W ciąży najważniejsza jest dieta i suple-mentacja. Pierwszy trymestr to wzmożone zapotrzebowanie na kwas foliowy. O jego wła-ściwą ilość można zadbać, stosując Femibion Natal 1. Preparat zawiera Metafolin, aktywną formę folianów, która jest gotowa do wykorzystania przez komórki matki i dziecka.

SALVEQUICK ANIMAL PLANET/JUSTICE LEAGUE

Niemal każde dziecko uwielbia zwierzaki. Małe kotki i pieski są przecież takie urocze. Plastry Salvequick Animal Planet ze słodkimi pupilami po-magają najmłodszym przejść przez ból zranienia bez skutków ubocznych. Są wygodne i praktyczne. Zostały wykonane z miękkiego materiału, który współpracuje ze skórą, więc bardzo łatwo je przykleić. Dzięki właściwo-ściom chłonnym nie przywierają do ran i nie stwarzają problemu przy usuwaniu. Uwaga, mogą pojawić się łzy! Nie, nie z powodu bólu, ale z żalu, że rana się zagoiła i trzeba się pożegnać z kolorowym plasterkiem w zwie-rzątka. Dostępne są także wersje z grupą superbohaterów Justice League

CENA

W DROGERII

MEDICOVER

OD

64,99 ZŁ

CENA

W DROGERII

MEDICOVER

OD

39,99 ZŁ

43


CENA

W DROGERII

MEDICOVER

OD

22,99 ZŁ

STERIMAR

Sterimar to czysty, naturalny i delikatny produkt dedykowa-ny całej rodzinie, w tym dzieciom i kobietom w ciąży, bogaty w mikroelementy i bez konserwantów. Zawiera wodę morską pobieraną z głębin oddalonych o ponad 30 kilometrów od brzegu, dzięki czemu jest pozbawiony zanieczyszczeń. Warto go stosować do codziennej higieny nosa, w leczeniu stanów zapalnych błony śluzowej i wspomagająco przy alergii. Ste-rimar cieszy się dużym zaufaniem wśród lekarzy. Zyskał je, istniejąc na rynku farmaceutycznym 80 lat. Można go używać tak często, jak zachodzi potrzeba, bez ograniczeń.


OKULARY P/SŁONECZNE DLA DZIECI

Wyobrażasz sobie przebywanie na słońcu lub jazdę samochodem bez okularów przeciwsłonecznych? Na pewno nie! Okulary przeciwsłoneczne są wtedy niezbędne. Dzięki nim nie marszczymy oczu i lepiej widzimy, a co najważniejsze – chronimy gałkę oczną przed szkodliwymi promieniami UV. Jeszcze bardziej potrzebne są one dzieciom, bo siatkówka maluchów charakte-ryzuje się dużą przejrzystością (nawet 95%). W przypadku najmłodszych ważna jest jakość i bezpieczeństwo. Wymagania te spełniają okulary Visioptica, zapewniając maksymalny stopień ochrony przeciwsłonecznej (kategoria przyciemnienia 4 i filtr UV 400) oraz wytrzymałość. Dodatkowo wyróżnia je modny design.

NEXCARE COLDHOT CLASSIC/ NEXCARE COLDHOT MINI

Wszyscy szukamy naturalnych, bezpiecznych i mało inwazyjnych sposobów na walkę z bólem. Okład ciepło-zimny Nexcare to świetna alternatywa dla doustnych leków przeciwbólowych. Ten żelowy kompres, po ogrzaniu w gorącej wodzie złago-dzi bóle mięśniowe, menstruacyjne czy reumatyczne. Jako okład zimny, po umiesz-czeniu go w zamrażalniku świetnie sprawdzi się przy stłuczeniach, skręceniach czy po resekcji zęba. Wielokrotnego użytku, dostępny jest w różnych rozmiarach, dzięki temu łatwo dopasujemy go do swoich potrzeb.

MASKI RESPRO

RABAT

20%NA CAŁY

ASORTYMENT

TWÓJ FARMACEUTA

4544

NUMER 24

SKÓRA KOBIET W CIĄŻY

MGR ZDROWIA PUBLICZNEGO MAGDALENA POMIERSKA

JAK SIĘ O NIĄ TROSZCZYĆ?KAŻDA Z NAS DOSKONALE WIE, ŻE O CIAŁO TRZEBA DBAĆ. CODZIENNA PIELĘGNACJA TO PODSTAWA. JEDNAK PODCZAS CIĄŻY CHŁODNY PRYSZNIC, MASAŻ GĄBKĄ I ULUBIONY BALSAM TO ZA MAŁO. PRZECZYTAJ, JAK ODPOWIEDNIO ZADBAĆ O SKÓRĘ PODCZAS NADCHODZĄCYCH MIESIĘCY.

URODA

45

SKÓRA KOBIET W CIĄŻY – DLACZEGO I JAK SIĘ ZMIENIA?

Ciąża to szczególny czas w życiu kobiety. Codzienność ob-fituje w wiele radości, ale i wyzwań, powodem których są zmiany zachodzące w organizmie. Dotyczy to także skóry.

Twoja skóra staje się wymagająca – bywa szczególnie wrażliwa i problematyczna. Często możesz się borykać ze skłonnościami do przesuszenia czy przetłuszczania, obrzę-kami, świądem, przebarwieniami, zaczerwienieniami i ten-dencją do powstawania żylaków. Trudno powiedzieć, czy Twoja skóra stanie się nadmiernie przesuszona czy prze-tłuszczona. W zależności od problemu będzie wymagała innego, specjalnego podejścia. W ciąży skóra może mieć swoje „humory”, tak naprawdę stając się jeszcze bardziej wrażliwą na czynniki zewnętrzne. Może okazać się, że ko-smetyki, które stosowałaś do tej pory, staną się nagle dla niej nieodpowiednie.

ROZSTĘPY – WARTO ZAPOBIEGAĆ

Ponieważ dochodzi do osłabienia tkanki łącznej i rozcią-gania skóry, to na brzuchu, piersiach, biodrach, pośladkach oraz udach możesz zauważyć rozstępy. Szacuje się, że pro-blem ten dotyczy około 90% kobiet w ciąży. Rozstępy to różowe lub czerwone pręgi na skórze, które są wynikiem przerwania jej ciągłości w wyniku rozciągania spowodo-wanego przyrostem brzucha i nadmiernego napięcia, które obciąża uporządkowaną do tej pory strukturę naskórka. Trzeba również dodać, że ich szerokość może wynosić nawet jeden centymetr. Z czasem kolor rozstępów może się zmienić na perłowy lub beżowy, w każdym razie inny tonacją niż naturalny kolor skóry. Dlatego ważne jest, aby zmiany nie pozostały na zawsze i w dużej ilości, bowiem dla wielu kobiet są później problemem natury estetycznej. Skóra brzucha w wyniku zmian ciążowych nierzadko staje się sucha i swędząca. W takim przypadku konieczne jest jej nawilżanie i natłuszczanie z wykorzystaniem kosmetyków zawierających odpowiednie składniki. Przykładem takich substancji jest między innymi witamina E, kwas foliowy, naturalne oleje, masło shea i inne, które mają zdolności wzmacniające i regenerujące warstwę hydrolipidową na-skórka. Oprócz specjalnych produktów zawierających wy-żej wymienione składniki, dedykowanych mamom w ciąży, warto zwrócić uwagę również na emolienty, polecane dla

Ciąża to szczególny czas w życiu kobiety. Dotyczy to także skóry.

TWÓJ FARMACEUTA

4746

NUMER 24

skóry suchej i atopowej, dostępne w aptekach. Emolienty bardzo często mogą być dodawane do kąpieli, redukując tym samym ryzyko wystąpienia przesuszenia i odbudowując niedobory lipidów w skórze.

PROBLEMY Z CERĄ

Częstym niepożądanym zjawiskiem jest również ostuda, czyli przebarwienia na twarzy wyglądające jak rozlane pie-gi. Zmiany najczęściej pojawiają się na czole, policzkach, nosie i górnej wardze, mają kolor brązowy i zazwyczaj są symetryczne. Ostuda jest wynikiem wahań hormonalnych, jakie mają miejsce w okresie ciąży. Aby jej zapobiec, warto stosować wysokie filtry przeciwsłoneczne (SPF 50) i korzy-stać z nakryć głowy, które dodatkowo osłaniają twarz.

W okresie ciąży skóra może być bar-dziej tłusta, tutaj pomocne będą płyny micelarne, toniki oraz peelingi, które m.in. normalizują zbyt intensywną pra-cę gruczołów łojowych pobudzonych w tym szczególnym dla kobiet okresie.

Kobiety, które wcześniej zmagały się z cerą trądzikową, czasem w okresie ciąży mogą zauważyć jeszcze bardziej nasilony problem z wypryskami. W takim przypadku zale-cana jest odpowiednia higiena i zastosowanie preparatów specjalistycznych, po uprzedniej konsultacji z lekarzem.

PIELĘGNACJA KROK PO KROKU

Różne dolegliwości skórne spowodowane są m.in. zmiana-mi hormonalnymi jak również wzrostem tkanki tłuszczowej. Dlatego tak istotne jest, żebyś wiedziała, w jaki sposób mo-żesz zatroszczyć się o skórę podczas ciąży.

Po pierwsze przyjrzyj się swojej diecie – ta powinna być zbilansowana i racjonalna. Po drugie – bardzo ważny jest ruch i ćwiczenia. Warto postawić na łagodną aktywność fizyczną taką jak spacerowanie, pływanie czy fitness prena-talny. Po trzecie – szalenie istotna jest sumienna pielęgna-cja zmieniającej się skóry, czyli: chłodny bądź naprzemien-ny prysznic, masaże gąbką i stosowanie specjalistycznych kosmetyków, uwzględniających potrzeby skóry w okresie ciąży. Z uwagi na pojawiające się u kobiet w ciąży tendencje do nadwrażliwości skóry (pieczenie, swędzenie i zaczer-wienienie) najlepiej unikać jest mydła, gwałtownych zmian temperatury np. wychodzenia z ciepłych pomieszczeń na mróz i pocierania skóry ręcznikiem.

W okresie ciąży wzrasta poziom progesteronu, hormonu, który odpowiedzialny jest za jej utrzymanie, ale przyczynia-jącego się do odwodnienia organizmu. Szczególnie ważne w tym przypadku jest nawadnianie całego organizmu i pi-cie odpowiedniej ilości płynów, jak również odpowiednie

nawilżenie skóry, która niewystarczająco „napojona” może cechować się większą nadwrażliwością, swędzeniem i więk-szą podatnością na powstawanie rozstępów.

Pamiętaj, że właściwa troska o skórę w okresie ciąży, to zabezpieczenie jej odpowiedniego wyglądu w przyszłości.

KOSMETYKI DLA KOBIET W CIĄŻY – NA CO ZWRÓCIĆ UWAGĘ?

Kosmetyki, jakich używasz w ciąży, nie mogą być przypad-kowe. Ważne, by miały w składzie m.in. kwas foliowy o zna-czących właściwościach regenerujących komórki skóry czy witaminę E o działaniu nawilżającym i przyspieszającym proces naprawy i odbudowy skóry. W przypadku powsta-

łych dolegliwości skórnych takich jak: przesuszenia, otarcia i podrażnienia, głównie brodawek, warto stosować prepa-raty zawierające 100%, naturalną lanolinę.

Podstawowa zasada dotycząca zdrowia, szczególnie pielę-gnacji skóry w okresie ciąży to mniej, znaczy lepiej. Warto zwrócić uwagę na zawartość w kosmetykach barwników, do-datków zapachowych i konserwantów i w miarę możliwości ich unikać, najlepiej wybierając produkty, które na opakowa-niach mają napis „hipoalergiczny”. Kolejną dobrą praktyką jest zakup kosmetyków w aptekach, tzw. dermokosmetyków, które często przeznaczone są dla cery problemowej, mają potwierdzone działanie, odpowiednie rekomendacje, a ich jakość można potwierdzić podczas rozmowy z farmaceutą.

CIĄŻA TO CZAS, KIEDY WARTO SIĘGNĄĆ PO KOSMETYKI UWZGLĘDNIAJĄCE SZCZEGÓLNE WYMAGANIA SKÓRY

Poza efektywnością, bardzo ważne w przypadku ciąży i okresu po ciąży jest bezpieczeństwo stosowanych ko-smetyków. Dlatego koniecznie zwróć uwagę, czy kosmetyk posiada pozytywną opinię specjalistów (np. Instytutu Matki i Dziecka), czy ma atesty, czy został przebadany klinicznie pod kontrolą ginekologów. To ważne nie tylko w kontekście twojego zdrowia, ale również zdrowia maluszka.

Najlepiej sięgać po kosmetyki, które są przeznaczone dla przyszłych mam. To daje gwarancję najwyższej jakości, bezpieczeństwa i komfortu stosowania.

Podstawowa zasada dotycząca zdrowia, szczególnie pielęgnacjiskóry w okresie ciąży to mniej, znaczy lepiej.

47




URGO AFTY I DROBNE RANY

Filmogel Urgo jest niezwykle skutecznym opatrunkiem leczniczym na afty i drobne urazy, jakie czasem powstają w jamie ustnej. Na powierzchni zmiany tworzy żelowy film, zabez-pieczając ją przed kontaktem z jedzeniem, wilgocią, śliną, drobnoustrojami i innymi czyn-nikami, które mogą niekorzystnie wpływać na proces gojenia. Ten nowoczesny preparat przynosi ulgę już po 10 sekundach od zastosowania. Cienka błonka otula ranę niczym innowacyjny plaster aż do 4 godzin. Jest wodoodporna, elastyczna i niewyczuwalna. Wy-godne opakowanie pozwala na łatwą aplikację w każdych warunkach. Preparat można stosować parokrotnie w ciągu dnia. Nadaje się dla dzieci od 6. roku życia.

ETIAXIL ANTYPERSPIRANT

Stres? Wysiłek fizyczny? Wysoka temperatura? Etiaxil to gama preparatów przeciwdziałająca nadmiernemu poceniu się w każdej sytuacji. Występują w niej między innymi trzy rodzaje roll-onów do stosowania pod pachy: Comfort, Orginal i Strong. Zastosowanie któregokolwiek z nich ogranicza pocenie się aż do pięciu dni i to już po jednej aplikacji. Skuteczność antyperspirantów Etiaxil została potwierdzona badaniami klinicznymi. Masz dość mokrego potu, plam pod pachami i nieprzyjemnego zapachu? Powiedz im stop! Sięgnij po Etiaxil i poczuj się świeżo jak nigdy dotąd! Przy zakupie płyn do higieny intymnej 250 ml.

URGO OPRYSZCZKA

Filmogel Opryszczka marki Urgo to nowoczesny, wygodny w stosowa-niu produkt, który możemy zastosować zamiast klasycznego kremu na opryszczkę. Urgo zachowuje się jak druga skóra. Tworzy leczniczy, izo-lujący, dyskretny i wygodny film, który zmniejsza ryzyko infekcji, ułatwia proces gojenia, a przy tym łagodzi mrowienie, swędzenie oraz pieczenie. Ogranicza wykwit, formowanie się pęcherzyków i strupów. Działa od pierwszych oznak opryszczki i na każdym jej etapie. Filmogel to inno-wacyjne rozwiązanie, które pomaga zniwelować dyskomfort związany z jakże dokuczliwym problemem opryszczki.

DOMIS

W codziennej pielęgnacji dłoni i stóp pomoże Ci profesjonalny sprzęt mar-ki Domis. W gamie produktów znajdziemy obcinacze w różnych rozmia-rach, pilniki, cążki, cęgi, nożyczki, różne rodzaje pęset. Sprzęt wykonany został ze stali chirurgicznej nierdzewnej, którą można sterylizować. Dzięki temu są to produkty trwałe, mocne – na lata. Jeśli nasze stopy potrze-bują wyjątkowych działań, Domis oferuje różnego rodzaju tarki, ścierki i zdzieraki, które pomogą przygotować skórę do lepszego przyjęcia kremu. Odpowiednia i systematyczna pielęgnacja stóp zapobiega powstawaniu zrogowaceń i odcisków, które powodują dyskomfort podczas chodzenia.

CENA

W DROGERII

MEDICOVER

OD

39,95 ZŁ

CENA

W DROGERII

MEDICOVER

OD

4,95 ZŁ

TWÓJ FARMACEUTA

4948

NUMER 24

RECENZJE REDAKTORAmgr farmacji Anna Krzymińska

BLANX PRO

Biel zębów to coś na co zwracamy szczególną uwa-gę. Firma Blanx w wyniku przeprowadzonych badań stworzyła nieabrazyjną pastę o działaniu wybielają-cym i przeciwbakteryjnym. Nadaje ona uśmiecho-wi naturalny blask i utrzymuje biel zębów. Dzięki szczególnej synergii arktycznych porostów, krze-mionki i enzymów chroni i remineralizuje składniki mineralne szkliwa, zapobiegając powstawaniu płyt-ki nazębnej i żółknięciu zębów. Przeciwdziała rozmnażaniu się bakterii, które mogą powodować powstawanie kamienia nazębnego, płytki nazębnej i próchnicy. Trzy rodzaje pozwolą wybrać produkt właściwy do naszych oczekiwań: Glossy pink – to kwiatowy aromat, Deep blue – cało-dzienna świeżość zaklęta w błękicie, Pure white – efektywnośc enzymów. BlanX Pro to ikona bieli – postaw na profesjonalną biel.

ELGYDIUM SZCZOTECZKI I NITKI

Elgydium to bardzo szeroka gama specjalistycznych produktów do higieny jamy ustnej, w tym szczoteczek i nici. Ciekawy design, zróżnicowane kolory i kształty dopasowane odpowiednio do grup wiekowych gwarantują przy-jemność stosowania. Wygodna przyssawka w przypadku szczoteczki dla dzieci to dobra zabawa przy myciu zębów. Zaokrąglona rączka powsta-ła z myślą o juniorach, aby zapewnić im komfort użytkowania. Propozy-cją Elgydium dla dorosłych jest wiele różnych rozwiązań, od klasycznych szczoteczek do mycia zębów przez kompaktowe akcesoria do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych po czarne nici dentystyczne.

BIOREPAIR JUNIOR 50 ML; NIGHT 75 ML

Nasze zęby codziennie narażone są na urazy mechaniczne (szczoteczka) i chemiczne (np. kwaśne pokarmy), będące przyczyną powstawania niewielkich, niewidocznych gołym okiem uszkodzeń, w których może groma-dzić się osad nazębny, bakterie oraz przebarwienia, co w dłuższej perspek-tywie może powodować powstawanie próchnicy, pogorszenie stanu zębów, utratę połysku, zwiększenie ich nadwrażliwości i problemy z dziąsłami. Nowoczesne rozwiązania zastosowane w pastach BIOREPAIR sprawia-ją, że nie dochodzi do powyższych zmian. Bioaktywne mikrocząsteczki MICROREPAIR, zawarte w tych pastach, mają taką samą wielkość i skład jak szkliwo zębowe. Dzięki temu mają zdolność naprawiania uszkodzeń tam powstających. Obecność jonów cynku dodatkowo pomaga przeciwdzia-łać powstawaniu osadu, kamienia nazębnego i próchnicy. Różnorodność produktów ułatwia dobór do własnych potrzeb. Biorepair Night tworzący w nocy powłokę ochronną na całej strukturze szkliwa oraz Biorepair Junior dla dzieci od 0 do 13 lat zawiera ekstrakt z truskawek, wykazujący działanie tonizujące i odżywcze na dziąsła.

STOMATOLOAGIANUMER 24


CENA

W DROGERII

MEDICOVER

OD

9,99 ZŁ

RABAT

15%

49

BRUSH BABY PASTY

Fluor jest niezbędny, gdyż wzmacnia szkliwo, chroniąc je przed próchni-cą, ale zbyt duża jego zawartość może grozić zatruciem, ponieważ małe dzieci nie mają jeszcze wyuczonego odruchu wypluwania nadmiaru pasty. Pasta do zębów Brush-Baby dla najmłodszych w wieku do trzech lat wyróż-nia się niską zawartością fluoru (500 ppm). Ponadto zawiera rumianek, który łagodzi podrażnienia. Jest bardzo delikatna i ma jabłkowo-miętowy smak. Pasty Brush-Baby dla starszych dzieci charakteryzują się większą, bezpieczną i skuteczną, zawartością fluoru (1350 ppm). Mają przyjemne smaki: dla dzieci w przedziale wiekowym od trzech do sześciu lat – pyszny tutti frutti, a od szóstego roku życia – świeży, miętowy. Żadna z past Brush-Baby nie pieni się w ustach (są pozbawione laurylosiarczanu sodu) i wszystkie zawierają natu-ralny składnik słodzący ksylitol. Firma Brush-Baby oferuje również specjalne, delikatne gaziki nasączone ksylitolem, przeznaczone do czyszczenia wałów dziąsłowych u najmłodszych. Brush-Baby Dental Wipes mają bananowy smak i są niezwykle wygodne w użyciu.

CURAPROX

Aby cieszyć się zdrowymi dziąsłami i zębami należy od najmłodszych lat dbać o higienę jamy ustnej. Czy mycie zębów może być przyjemnością? Otóż tak. Fir-ma Curaprox produkuje niecodzienne szczoteczki. Już na sam ich widok robi się wesoło. To pastelowe, kolorowe szczoteczki, a czasem nawet kolorowe włosie. Na jednej główce szczoteczki dla dzieci jest ich minimum 4260! Włosie jest tak delikatne, że uszkodzenie delikatnej błony śluzowej jest całkowicie wyelimino-wane. Pokryta gumą rączka zmniejsza ryzyko przypadkowych otarć czy obrażeń. Dodatkowo guma ta ma właściwości antypoślizgowe, co ułatwia prawidłowe utrzymanie szczoteczki, a w efekcie końcowym prawidłowa technikę mycia zębów. Dla najmłodszych jest szczoteczka CuraKid CK 4260, a powyżej 5. roku życia szczoteczka CS smart. Ta druga szczoteczka ma większą główkę i 7600 włókien! Nic dziwnego, że potrafią one dotrzeć do każdego zakamarka jamy ustnej i nie dopuścić do osadzania płytki nazębnej. Jeżeli ktoś lubi urozmaice- nia – zapraszamy po opakowania zawierające kilka różnych wzorów szczote-czek. Mogą być zestawy dla dzieci, dla rodziny i dla dorosłych. Nie czekajcie, zapraszamy po wesołe szczoteczki. Bądź smart ze szczoteczkami Curaprox.

GUM ORTHO

Z produktami GUM dbanie o zęby w trakcie no-szenia aparatu ortodontycznego jest proste. Że-lowa pasta dociera w miejsca trudno dostępne. Nie uszkodzi aparatu ortodontycznego oraz jest bezpieczna dla delikatnych dziąseł, ponieważ nie zawiera właściwości ściernych. Odpowiednio wy-profilowana szczoteczka składa się z miękkich włókien, ułożonych w kształcie litery „V“. Dociera do każdego zakamarka zarówno zębów jak i apa-ratu ortodontycznego. Płyn doskonałe uzupełnia całość. Polecany jest do stosowania w ciągu dnia, pomiędzy myciem zębów. W ofercie znajdziesz też nici, różnego typu czyściki czy wosk.

RABAT

15%


RABAT

20%

TWÓJ FARMACEUTA

5150

NUMER 24

S


SPECTRUM THERAPEUTICS

Sprowadzenie suszu przez firmę Spectrum Therapeutics (dawniej Spectrum Cannabis) napotkało wiele prze-szkód. Mimo że koncern ma korzenie w Kanadzie, gdzie jest liderem i posiada 30% tamtejszego rynku, ma do dyspozycji swe uprawy również w krajach europejskich. Pierwsze dostawy trafiły do nas z Niemiec, kolejne być może z Danii. Wszystkie jednak muszą mieć certyfika-ty Good Manufacturing Practice – GMP (z ang. dobra praktyka wytwarzania). Good Manufacturing Practice

zapewnia powtarzalność i jednorodność oraz jakość produktu, zapobiega pomyłkom i zanieczyszczeniom. W aptekach medyczna marihuana pojawiła się dopiero na początku 2019 roku. Jak widać po datach dość długo od wejścia w życie ustawy polski pacjent musiał czekać na lek. Powodem była oczywiście biurokracja, wnioski, ustawowy czas na rozpatrzenie, możliwość zadawania pytań przez urząd, co wydłuża czas rozpatrzenia wnio-sku, który i tak jest bardzo długi – na wydanie decyzji urząd ma 210 dni.

MGR FARMACJI AGNIESZKA DĘBOWSKA

DNIA 7 LIPCA 2017 R. USTALONO OSTATECZNY, PO POPRAWKACH SENATU, TEKST USTAWY O ZMIANIE USTAWY O PRZECIWDZIAŁANIU NARKOMANII, W KTÓREJ UREGULOWANO KWESTIĘ STOSOWANIA LEKÓW WYTWARZANYCH NA BAZIE KONOPI MEDYCZNYCH. USTAWA WESZŁA W ŻYCIE Z DNIEM 1 LISTOPADA 2017 R., JEDNAK W ROKU 2017 MAŁO KTO O NIEJ SŁYSZAŁ. O MARIHUANIE MEDYCZNEJ W POLSCE GŁOŚNO SIĘ ZROBIŁO DOPIERO POD KONIEC 2018 R., KIEDY TO MIAŁA SIĘ POJAWIĆ W APTEKACH.

51


SPECTRUM W POSTACI BARWNEGO KODU

Firma w swym portfolio zamieszcza kilka odmian leku, każdy oznaczony innym kolorem i posiadający inne zawartości głównych składników aktywnych THC (del-ta–9–tetrahydrokannabinol) i CBD (cannabidiol), całość tworzy barwny kod. Obenie w Polsce dostępna jest jed-na odmiana suszu: Cannabis sativa L., odmiana Lemon Skunk – nazwa handlowa Red No. 2, który w swym skła-dzie zawiera 19% THC (17,9%–20,1%) i CBD < 1%. THC jest złożonym związkiem i odpowiada za wiele efektów farmakologicznych, z których najbardziej znane jest działanie psychoaktywne i to dzięki niemu THC posiada wielu fanów, wśród tak zwanych palaczy rekreacyjnych. Na jesień powinna pojawić się kolejna odmiana, posia-dająca w swym składzie równoważone ilości CBD i THC. Firma planuje stopniowo wprowadzać na rynek Polski kolejne kolory swych produktów. Wydaje się niemożli-we, aby wyhodować roślinę o kontrolowanych i stałych wartościach konkretnych związków. Okazuje się jednak, że modyfikując w odpowiedni sposób warunki uprawy (temperaturę i nasłonecznienie), można precyzyjnie wpłynąć na jej skład.

DOSTĘPNE OPAKOWANIA

Marihuana pakowana jest w paczkach o gramaturze 5 i 10 gramów. Lek zarejestrowany jest jako składnik recepturowy, dlatego na recepcie może być wypisana ilość leku nie będąca wielokrotnością liczby 5. W tym wypadku farmaceuta w aptece odważa odpowiednią ilość surowca i umieszcza w opakowaniu zastępczym. Jest to surowiec silnie higroskopijny (pochłania wilgoć), dlatego też otwarcie oryginalnego opakowania, każdy kontakt ze skórą naraża susz na utratę składników czynnych. Wydawanie więc leku w nienaruszonej formie wydaję się być najbezpieczniejsze.

KTO WYPISZE RECEPTĘ?

Receptę może wypisać lekarz posiadający odpowied-ni druk recept Rpw, które jedynie dla farmaceuty czy lekarza zdradzają swe różnice (nieznacznie różni się ich numer i grafika). Dla znakomitej większości recepta

wygląda jak każda inna. Lekarz może wypisać lek na 90 dni kuracji, powinien zapisać dawkowanie, na jed-nej recepcie może być wypisany tylko jeden lek, a re-alizacja recepty nie może przekroczyć 30 dni od daty wystawienia. Ilość substancji czynnej musi być napisana słownie. W Polsce marihuana medyczna nie podlega refundacji, więc każda recepta realizowana jest z od-płatnością 100%. Surowiec podlega 23% stawce VAT, co jest wyjątkowe wśród leków w Polsce (produkty lecznicze dopuszczone do obrotu na terytorium kraju podlegają stawce VAT 8%).

GDZIE KUPIMY LEK?

Wraz z informacją o pojawieniu się leku w Polsce w sieci można było znaleźć wiele nieprawdziwych informacji, które wprowadzały pacjenta w błąd. Jedną z nich była wiadomość o aptekach, w których można wykupić lek. W każdej aptece, prowadzącej obrót lekami odurzającymi z grupy I–N i psychotropowymi II–P (zgodnie z ustawą – Prawo farmaceutyczne, art. 95 ust. 2, wojewódzki inspek-tor farmaceutyczny na wniosek kierownika apteki może zwolnić aptekę z prowadzenia wymienionych środków), można zrealizować prawidłowo wypisaną receptę. Nie ma specjalnych umów z hurtowniami na dostawę leku. Osobną sprawą jest decyzja apteki, czy zamówić marihu-anę medyczną i przechowywać ją w sejfie w oczekiwaniu na pacjenta, tak, aby w każdej chwili mógł przyjść i zre-alizować receptę. Lek budzi wiele kontrowersji, niewielu lekarzy zna go i decyduje się leczyć swych pacjentów

PO MARIHUANĘ


53

TWÓJ FARMACEUTA

5352

NUMER 24

medyczną marihuaną, dlatego wydaje się dość wyjąt-kowe, aby dostać lek w aptece „od ręki”. Dostępność leków można sprawdzić na specjalnych portalach inter-netowych (np. „Gdzie po lek”), które wyszukują apteki i informują, gdzie dany lek można znaleźć. Konopie me-dyczne charakteryzują się bardzo wysokim indeksem terapeutycznym IT (służącym do oceny bezpieczeństwa, który informuje, ile razy dawka toksyczna/śmiertelna jest większa od dawki efektywnej), co czyni je bardzo bezpiecznym lekiem. Za ciekawostkę można uznać opioidy, które są w praktyce lekarskiej znane i ordyno-wane od lat, a ich indeks terapeutyczny wynosi 70 do 1, co wskazuje na ich znacznie mniejsze bezpieczeństwo stosowania w porównaniu z konopiami medycznymi, których IT wynosi 1000 do 1. Dawka letalna THC to 1000 mg/kg masy ciała, przeliczając to na surowiec – człowiek musiałby przyjąć 680 kg marihuany w 15 min.

CHPL, CZYLI CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO

Każdy lek, oprócz tych zarejestrowanych jako suro-wiec recepturowy, posiada CHPL. Znajdują się w nim wszystkie informacje o produkcie, jego dawkowaniu,

wskazaniach, działaniach niepożądanych, dokładny skład, dosłownie wszystko. Opisywany lek Cannabis sativa Red No. 2 nie posiada CHPL, ze względu na swą rejestrację, która z kolei wiąże się z mnogością wska-zań (wiele w fazie badań). Brak jest ograniczonej listy symptomów oraz wskazań, na które można przepisać konopie medyczne. Jeśli nie ma CHPL, lek nie posia-da również ulotki dla pacjenta, wszystkie informacje pacjent powinien uzyskać w gabinecie lekarskim. Według przedstawicieli firmy, jest to działanie celowe, aby uniknąć problemów w przypadku wypisania leku poza wskazaniami.

JAK „ZAŻYWAĆ” LEK?

Produkt jest pod postacią suszonych kwiatostanów roślin żeńskich (całych lub zmielonych), jest lekiem gotowym do podawania metodą wziewną. Rekomen- dowana jest waporyzacja za pomocą specjalnych waporyzatorów. Urządzenia umożliwiają podgrza-nie i utrzymanie odpowiedniej temperatury, w której parują substancje czynne. Nie dochodzi do spalenia suszu, więc omijamy ryzyko wdychania szkodliwych substancji oraz uzyskujemy szybki efekt działania (po ok. 5 min.), co w przypadku wielu pacjentów (np. cier-piących na chroniczne bóle czy schorzenia charakte-ryzujące się spastycznością mięśni) ma bardzo duże znaczenie. Nie zaleca się palenia suszu, tak zwanych skrętów, ponieważ wraz z substancjami czynnymi pacjent wdycha dym, często dodatkiem jest tytoń, substancje smoliste. Kontrowersyjny jest koszt terapii, sam susz jest stosunkowo kosztowny – ok. 70 zł/gram (przeciętny pacjent stosuje 1–3 g dziennie), a wapory-zatory rekomendowane przez Spectrum Therapeutics to koszt ok. 1200 zł.

DLACZEGO Z RECEPTĄ DO APTEKI?

Ostatnim zagadnieniem, jakie warto po-ruszyć, jest jakość leku versus jego cena. Pomijając fakt legalności źródła, które dla każdego powinno być oczywiste, za- kupiony produkt w aptece jest lekiem, więc wiemy dokładnie, co kupujemy. Nikt w gratisie nie dołoży nam pestycydów czy innych substancji szkodliwych, których wdychanie może przynieść więcej szkody niż pożytku. W aptece otrzymujemy też susz o konkretnej zawartości substancji czynnej, więc o konkretnych właściwo-ściach. Jednak dla wielu pacjentów cena kuracji z legalnego źródła może być bar-dzo kosztowna, dlatego decydują się na pozyskanie marihuany w inny sposób, łamiąc tym samym prawo.

5353

I

ODKRYCIA MEDYCZNE

PSYCHOBIOTYKI MGR FARMACJI ELŻBIETA MICHALSKA

W NEUROBIOLOGII POJAWIŁ SIĘ OFICJALNIE NOWY TERMIN – „PSYCHOBIOTYKI”. USTANOWILI GO NEUROLOG JOHN F. CRYAN ORAZ PSYCHIATRA TED DINAN, ABY OPISAĆ MIKROORGANIZMY JELITOWE, KTÓRE WPŁYWAJĄ KORZYSTNIE NA MÓZG, ZACHOWANIE I SAMOPOCZUCIE PSYCHICZNE.

Interdyscyplinarny zespół w Alimentary Pharmabiotic Centre (APC) w Irlandii, do którego należą wyżej wymienieni nau-

kowcy, przeprowadza eksperymenty – mani-pulując florą bakteryjną u zwierząt i u ochot-ników ludzkich. Wykazano, że zachwianie równowagi mikrobiologicznej zwane dysbio-zą, nasila w istotnym stopniu stany lękowe, depresyjne i pogorszenie pamięci. Naukowcy starają się zbadać te zależności.

SYMBIOZA Z CZŁOWIEKIEM

Psychobiotyki, jako klasa probiotyków, żyją w symbiozie z organizmem ludzkim i bytu-ją w przewodzie pokarmowym. Należą do nich niektóre szczepy Lactobacillus i Bifido- bacterium. Ich wyjątkowe funkcje to zaan-gażowanie w kształtowanie i modulację przekaźnictwa sygnałów na osi neuronowej mózg-jelito. Do tej pory udowodniono ich udział np.: w powstawaniu połączeń mózg--jelito w 2.–3. roku życia, w mielinizacji neu-ronów kory przedczołowej, w wytwarzaniu substancji neuroaktywnych (serotonina, kwas gammaaminomasłowy), w stymulacji układu immunologicznego do produkcji cytokin.

POMOCNE W LECZENIU SCHORZEŃ CYWILIZACYJNYCH

Równocześnie pojawiają się dowody na ko-rzyści płynące z przyjmowania psychobio-tyków z gatunku Bifidobacterium longum oraz Lactobacillus helveticus. Mogą być one pomocne w leczeniu depresji, lęku i przewle-kłego zmęczenia.

Odkrycie nowej funkcji jaką pełnią probiotyki, to kolejny krok do zrozumienia związku pomiędzy mikro a makro światem.

Jak mówi Cryan: „Jeśli mikroby kontrolują mózg, mikroby kontrolują wszystko”. Dokładne zrozumienie zależności centralnego układu nerwowego od jelit może pomóc w przekształceniu opieki zdrowotnej zwłaszcza w zakresie diety i leczenia. Dysbioza jest powodowana bowiem przez niskobłonnikową dietę, konserwanty z przetworzonej żywności oraz wiele leków jak: a antybiotyki, leki przeciwzapalne czy leki zobojętniające kwas żołądkowy. Zaburzenia prawidłowej flory bakteryjnej mogą okazać się znaczącym czynnikiem występowania niektórych schorzeń cywilizacyj-nych, do których niewątpliwie należy wiele chorób na tle psychicznym.

Odkrycie nowej funkcji jaką pełnią probiotyki, to kolejny krok do zrozu-mienia związku pomiędzy mikro a makro światem.

TWÓJ FARMACEUTA

5554

NUMER 24

DSKÓRA NIEMOWLĘCIA NIE ZAPEWNIA ODPOWIEDNIEJ OCHRONY

Dziecko, przychodząc na świat, posia-da bardzo delikatną, cienką i wrażliwą skórę. W pierwszych momentach życia skóra niemowlęcia w progresywny sposób adaptuje się do środowiska zewnętrznego. Naskórek niemowlęcia jest cieńszy niż u dorosłego o ok. 30%. Warstwa rogowa jest słabiej rozwinię-ta, brakuje również warstwy ziarnistej naskórka, co w konsekwencji daje zmniejszoną spójność między naskór-kiem a skórą właściwą. Powoduje to także mniej skuteczną funkcję bariery

naskórkowej, co ułatwia przenikanie związków egzogennych rów-nież do krwioobiegu. Możliwość przenikania szkodliwych substancji u nowo narodzonego dziecka jest zwiększona ze względu na stosunek powierzchni skóry do masy ciała. U noworodków wynosi on 2,3, u nie-mowląt w wieku 6–12 miesięcy - 1,6–1,8, u dzieci w wieku 5 lat – 1,5, a u dzieci w wieku 10 lat – 1,3. Kwaśne pH skóry u dorosłych pozwala na odpowiednią obronę przed niekorzystnymi mikroorganizmami, zaś skóra niemowlęcia posiada neutralne lub lekko kwaśne pH, które nie

MGR KOSMETOLOGII BERNADETA KWIATKOWSKA

NIEMOWLĘCIAPIELĘGNACJA SKÓRY

55

URODA

zapewnia jej odpowiedniej ochrony. W skórze noworodka jest znacz-nie mniej gruczołów łojowych, co oznacza, że zawartość lipidów jest niższa. Różnice występują również w ilości wody – w skórze dorosłego występuje znacznie mniejsza ilość. Ze względu na małą sprężystość wynikającą ze zmniejszonej zawartości kolagenu i elastyny skóra dziecka łatwiej ulega uszkodzeniom mechanicznym, a także częściej dochodzi do zakażeń grzybiczych i bakteryjnych. Skóra niemowlęcia narażona jest również na działanie promieniowania słonecznego ze względu na zmniejszone wytwarzanie melaniny. Funkcja termoregu-lacji jest zaburzona do około 3. roku życia z powodu nieodpowiedniej ilości gruczołów potowych. W tym okresie istotna jest odpowiednia i prawidłowa pielęgnacja skóry.

SCHORZENIA SKÓRNE WIEKU NIEMOWLĘCEGO

W okresie niemowlęcym mogą pojawić się różne schorzenia skórne, któ-re dość szybko mijają. Najczęściej spotykane niegroźne objawy skórne to: prosaki, potówki, obecność mazi płodowej, trądzik noworodkowy czy przemijająca ciemieniucha.

Maź płodowa (łac. vernix caseosa) jest obecna po urodzeniu jako biała powłoka chroniąca i zabezpieczająca skórę przed wnikaniem bakterii. Maź zawiera martwe komórki naskórka, łój oraz włosy meszka płodowe-go, ustępuje bez leczenia w pierwszych tygodniach życia dziecka.

Prosaki (łac. milia) najczęściej umiejscawiają się na skórze twarzy u około 55% noworodków. Są to białe, twarde grudki, czasami również znajdują się na tu-łowiu, kończynach oraz błonie śluzowej jamy ustnej.

SKÓRA JEST ORGANEM WIELOFUNKCYJNYM, PONIEWAŻ CHRONI ORGANIZM PRZEZ DROBNOUSTROJAMI, MA ZDOLNOŚĆ DO TERMOREGULACJI, OCHRONY CHEMICZNEJ, PEŁNI RÓWNIEŻ FUNKCJĘ WYDZIELNICZĄ (ŁÓJ, POT), FIZYCZNĄ, A TAKŻE ZAPOBIEGA UTRACIE NADMIERNEJ ILOŚCI WODY. SKÓRA TO TAKŻE NARZĄD ZMYSŁU ROZPOZNAJĄCY TAKIE UCZUCIA JAK: DOTYK, ZIMNO, CIEPŁO, BÓL. SKÓRA NIEMOWLĘCIA OD SKÓRY DOROSŁEGO RÓŻNI SIĘ ANATOMICZNIE I CZYNNOŚCIOWO.

Prosaki występujące w jamie ustnej mają największe rozmiary i często nazywa się je perłami Epsteina. Z punktu widzenia histologii są to torbiele rogowe, które pochodzą z mieszków włosowych owło-sienia pierwotnego. Zmiany te ustępują bez leczenia w okresie kilku tygodni do kilku miesięcy.

Trądzik noworodkowy (łac. acne neo-natorum) występuje u około 20% nowo-rodków najczęściej na policzkach oraz skórze owłosionej głowy. Pojawiają się drobne zaskórniki, a niekiedy wykwity grudkowo-krostkowe, nawet guzki pod-skórne. Zmiany te powstają na skutek stymulacji hormonalnej gruczołów łojo-wych przez androgeny (hormony), które produkowane są przez matkę i dziecko, a które przechodzą przez łożysko do dziecka w okresie karmienia lub ciąży. Inną przyczyną trądziku niemowlęcego jest stosowanie kosmetyków zawierają-cych oleje mineralne.

Naskórek niemowlęcia jest cieńszy niż u dorosłego o ok. 30%.

TWÓJ FARMACEUTA

5756

NUMER 24

Potówki (łac. milaria) występują najczę-ściej w skupiskach. Wyróżniamy potów-ki zwykłe i czerwone. Do ich powstania dochodzi w wyniku utrudnienia wydzie-lania potu. Przyjmują postać przezro-czystych pęcherzyków lub czerwonych niewielkich kropek. Pierwsze zmiany nie posiadają cech zapalnych i pojawiają się między 5. a 8. dobą życia pod po-stacią licznie rozsianych pęcherzyków o średnicy ok. 2 mm. Potówki w kolorze czerwonym są zmianami zapalnymi, które pojawiają się ze względu na nie-prawidłowa pielęgnację skóry dziecka. Zdarza się, że zmiany te swędzą i pieką, gdy dziecko płacze i jest rozdrażnione. Potówki powstają poprzez przegrze-wanie dziecka, zbyt ciepłe ubieranie, zapewnianie zbyt wysokiej temperatury w pomieszczeniach, w których przeby-wa, używanie niewłaściwych kosmety-ków do pielęgnacji, zakładanie niskiej jakości ubranek, które są obcisłe i nie-

przewiewne, a także zbyt wysoką wilgot-ność. Najskuteczniejsze leczenie tego schorzenia to przede wszystkim zapo-bieganie jego powstawaniu. Zaleca się stosować zasadę - jedno okrycie więcej niż u dorosłego, a w upalne dni wystar-czy założyć body i skarpetki.

Ciemieniucha (łac. dermatitis seborrho-icum neonatorum) jest wysypką w po-staci tłustych łusek, zazwyczaj ogranicza się do skóry głowy dziecka. Uważa się, że jest spowodowana przez zwiększoną aktywność gruczołów łojowych w wyniku zwiększonego stężenia hormonów matki lub nadużycia drażniących produktów do pielęgnacji skóry we wczesnych ty-godniach życia. Schorzenie może być le-czone poprzez aplikację oleju roślinnego (który powinien być pozostawiony na całą noc) w połączeniu z delikatnym czesa-niem i usuwaniem luźnych płatków skóry.

EMOLIENTY W WALCE Z SUCHOŚCIĄ SKÓRYU niemowląt i małych dzieci często występuje problem z suchością skóry, określaną również terminem „xerosis”. Skóra sucha objawia się drobno-płatowym złuszczaniem, minimalnym rumieniem oraz zmatowieniem. Oprócz powyższych cech mogą pojawić się również dolegliwości w po-staci mrowienia, kłucia, świądu, napięcia, a u niemowląt możemy zaobser-wować wtedy płaczliwość i drażliwość. Pielęgnacja skóry suchej polega na przywróceniu fizjologicznej czynności naskórka. Najskuteczniejszymi preparatami do walki z suchością skóry są emolienty, obojętne biologicz-nie, mające na celu utrzymanie prawidłowej elastyczności i nawilżenia skóry. Ich działanie polega na zwiększeniu hydratacji warstwy rogowej oraz utworzeniu filmu lipidowego hamującego transepidermalną ucieczkę wody. W składzie emolientów dodatkowo znajdują się substancje lipi-dowe, które mają na celu uzupełnienie niedoborów oraz przywrócenie prawidłowej bariery ochronnej.

ODPOWIEDNIO DOBRANE KOSMETYKI

Kosmetyki do pielęgnacji skóry dziecka powinny zawierać substancje czynne, które są odpowiednio dobrane do stanu skóry. W składzie takich kosmetyków powinno się wyeliminować substancje zapachowe oraz bar-wiące, zaś konserwanty powinny jak najmniej uczulać. Skóra niemowląt czy dzieci, która nie posiada cech przesuszenia i wydaje się być zdrowa, profilaktycznie powinna unikać zasadowych mydeł oraz silnych detergen-tów. Korzystne dla skóry małych dzieci są preparaty dodawane do kąpieli, np. olejki, emulsje myjące. Tuż po kąpieli dochodzi do odwodnienia skóry

Funkcja termoregulacji jest zaburzona do około

3. roku życia z powodu nieodpowiedniej ilości gruczołów potowych.

57

z powodu szybkiego odparowania wody z warstwy rogowej. Istotne jest, aby zastosować w możliwie krótkim odstępie czasu substancje nawilża-jące i/lub natłuszczające. Powinno się unikać kosmetyków zawierających kwas salicylowy i mocznik ze względów bezpieczeństwa.

W okresie jesienno-zimowym, kiedy mamy do czynienia z silnym wiatrem i mrozem, należy stosować tzw. cold kremy, które tworzą ochronny film zapobiegający utracie wody, a w konsekwencji podrażnieniu czy spierzch-nięciu skóry. Analogicznie w okresie letnim, kiedy występuje wysokie nasło-necznienie, należy stosować kremy z SPF 50. Najlepiej sprawdzą się flirty mineralne. Kosmetyki nawilżające odgrywają kluczową rolę w pielęgnacji skóry zarówno zdrowej z tendencją do suchości jak i chorej (atopowe za-palenie skóry). Działają poprzez zwiększenie wiązania wody w warstwie rogowej, a także regenerują płaszcz lipidowy, działając przeciwświądowo i przeciwzapalnie. Działanie przeciwzapalne polega na zmniejszaniu stanu zapalnego poprzez hamowanie aktywności cyklooksygenazy.

Występowanie skóry suchej u dzieci może być efektem nieodpowiedniej pie-lęgnacji, objawem choroby czy też dzia-łaniem czynników drażniących. Rynek kosmetyczny jest bogaty w kosmetyki do pielęgnacji niemowląt i dzieci, nale-ży je tylko odpowiednio dobrać do stanu skóry, wieku i potrzeb. Głównym celem prawidłowej pielęgnacji skóry w pierw-szych latach życia dziecka jest minima-lizowanie podrażnień i utrzymanie inte-gralności bariery naskórkowej. Produkty kosmetyczne opracowane specjalnie do potrzeb pielęgnacji skóry noworodka i małego dziecka znacząco pomagają w osiągnięciu powyższego celu.

Występowanie skóry suchej u dzieci może być efektem nieodpowiedniej pielęgnacji, objawem choroby czy też działaniem czynników drażniących.

URODA

59

FURAGINUM US PHARMACIA

Furaginum 50 mg, tabletki. Wskazania do stosowania: Leczenie ostrych oraz nawracających niepowikłanych zakażeń dolnych dróg moczowych. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancje czynną, pochodne nitrofuranu lub którąkolwiek substancję pomocniczą. W pierwszym trymestrze ciąży. Od 38. tygodnia ciąży i w czasie porodu, ze względu na ryzyko niedokrwistości hemolitycznej u noworodka. U dzieci i mło-dzieży w wieku poniżej 15 lat. Niewydolność nerek (klirens kreatyniny poniżej 60 ml/min lub podwyższone stężenie kreatyniny w surowicy). Rozpoznana polineuropatia, np. cukrzycowa. Niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej.Podmiot odpowiedzialny: US Pharmacia Sp. z o.o.

DIOSMINEX MAX

1 tabletka powlekana zawiera 1000 mg zmikronizowanej diosminy (Dio-sminum). Produkt leczniczy Diosminex Max zawiera laktozę jednowod-ną oraz lak glinowy żółcieni pomarańczowej. Wskazania do stosowania: Leczenie objawów związanych z niewydolnością krążenia żylnego u dorosłych: uczucie ciężkości nóg; ból nóg; nocne kurcze łydek. Leczenie objawowe w przypadku nasilenia dolegliwości związanych z żylakami odbytu u dorosłych. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Podmiot odpowie-dzialny: PharmaSwiss Česká republika s.r.o., Jankovcova 1569/2c, 170 00 Praga 7, Republika Czeska.

MAXIBIOTIC

5 mg + 5000 IU + 400 IU)/g maść. MaxiBiotic – MAXI pomoc na rany! Maxi- biotic to lek do stosowania na drobne rany, który zwalcza bakterie od-powiedzialne za większość zakażeń skóry. Skład ilościowy i jakościowy: 1 g maści zawiera 5 mg neomycyny siarczanu (Neomycini sulfas), 5000 IU polimyksyny B siarczanu (Polymyxini B sulfas) oraz 400 IU bacytracyny cynkowej (Bacitracinum zincum) oraz substancje pomocnicze. Postać farmaceutyczna: Maść. Wskazania do stosowania: Produkt leczniczy Ma-xibiotic stosuje się przy drobnych ranach (otarcia, zadrapania, ukąszenia), oparzeniach, owrzodzeniach skóry. Przeciwwskazania: Nie należy stoso-wać preparatu: w nadwrażliwości na substancje czynne, tj. neomycyny siarczan, polimyksyny B siarczan, bacytracynę cynkową lub na którąkol-wiek substancję pomocniczą, w przypadku zaburzeń słuchu, do oczu, na głębokie lub kłute rany, ciężkie oparzenia, duże powierzchnie uszkodzonej skóry oraz na sączące zmiany chorobowe, ze względu na ryzyko wchło-nięcia substancji czynnych do krążenia ogólnego i wywoływania ogólno-ustrojowych działań niepożądanych (ototoksyczność, nefrotoksyczność), u dzieci w wieku do 12 lat. Podmiot odpowiedzialny: PharmaSwiss Česká republika s.r.o., Jankovcova 1569/2c, 170 00 Praga 7, Republika Czeska.



SANOSVIT CALCIUMPodmiot odpowiedzialny: Takeda Pharma Sp. z o.o. Skład: 5 ml syropu zawiera substancje czynne: Glukonolaktobionian wapnia 1442,5 mg Laktobionian wapnia 313,6 mg Inne składniki leku to: sacharoza i sodu benzoesan. Wskazania: Profilaktyka i uzupełnianie niedoboru wapnia w organizmie, np. w okresie ciąży lub laktacji, w leczeniu osteopo-rozy, wspomagająco w leczeniu objawów alergii. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancje czynne lub którąkolwiek substancję po-mocniczą. Hiperkalcemia (np. u chorych z nadczynnością gruczołów przytarczycznych, hiperwitaminozą D, szpiczakiem mnogim i przerzu-tami nowotworów do kości). Cięzka hiperkalciuria. Nie należy poda-wać produktu chorym na galaktozemię i cukrzycę. Pacjenci z rzadkimi dziedzicznymi zaburzeniami związanymi z nietolerancją fruktozy, zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy lub niedoborem sa-charazy-izomaltazy, nie powinni przyjmować produktu leczniczego. Opakowanie: syrop, flakon 150 ml.

REKLAMA

HEVIRAN COMFORT

Skład i postać: Każda tabletka zawiera 200 mg acyklowiru. Tabletki barwy białej, okrągłe, obustronnie wypukłe. Wskazania: Leczenie nawrotowej opryszczki warg i twarzy wywołanej przez wirus opryszczki pospolitej (Herpes simplex) u dorosłych. Produkt leczniczy może być stosowany jedynie u pacjentów, u których w przeszłości rozpoznano zakażenie wirusem opryszczki pospolitej. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną, walacyklowir lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Podmiot odpowiedzialny: Zakłady Farmaceutyczne Polpharma S.A. Dodatkowych informacji o leku udziela: Polpharma Biuro Handlowe Sp. z o.o., ul. Bobrowiecka 6, 00-728 Warszawa; tel.: +48 22 364 61 00; faks: +48 22 364 61 02; www.polpharma.pl. Lek wydawany bez recepty. ChPL: 2018.05.10.

59

REKLAMA

BIODERMA

Filozofia Laboratorium Bioderma – biologia wsparciem dla der-matologii – to najlepsza możliwa reklama dermokosmetyków. Wszystkie produkty marki Bioderma powstają przy współpracy bio-logów i dermatologów. Działają na mechanizmy odpowiedzialne za przyczyny i skutki danego problemu, przywracając pełnię zdrowia. Podnoszą próg tolerancji skóry i jej zdolność do obrony przed czyn-nikami zewnętrznymi. Są doskonale tolerowane. Bioderma stosuje składniki aktywne o uznanym działaniu – tylko takie, które charak-teryzuje skuteczność i bezpieczeństwo. W ofercie znajdziemy kilka gam dedykowanych różnym oczekiwaniom i potrzebom. Odbierz w prezencie jeden z ośmiu wyjątkowych zestawów przy zakupie do-wolnego dermokosmetyku Bioderma – i poczuj na własnej skórze.


AVENE

Avene należy do przodujących marek dermokosmetycznych. Bazuje na wodzie termalnej, która powstaje we wnętrzu Ziemi, w małej wiosce na południu Francji. Częstotliwość występowania chorób skóry w krajach rozwiniętych potwierdza, że ukierunko-wana, skuteczna i zarazem delikatna pielęgnacja jest niezbędna. Marka oferuje szerokie spektrum produktów przy różnych stop-niach wrażliwości. Avene to specjalistyczna pielęgnacja twarzy i całego ciała. Oferuje wiele gam, a wśród nich: dermokosmety-ki przeciwstarzeniowe, do skóry trądzikowej, atopowej, bardzo wymagającej. Kup produkt Avene i odbierz prezent w postaci ma-łej wody termalnej. Nie dotyczy wody termalnej, linii Cleanance i Hydrance oraz Płynu micelarnego 500 ml.

PREZENT

PREZENT

TWÓJ FARMACEUTA

6160

NUMER 24

ATOPOWE ZAPALENIEMGR FARMACJI JUSTYNA FRĄTCZAK

ATOPOWE ZAPALENIE SKÓRY (AZS) TO PRZEWLEKŁA CHOROBA ZAPALNA, CHARAKTERYZUJĄCA SIĘ OBECNOŚCIĄ WYKWITÓW WYPRYSKOWYCH I NASILONYM ŚWIĄDEM. NAJCZĘŚCIEJ ROZPOCZYNA SIĘ WE WCZESNYM DZIECIŃSTWIE (OKOŁO 2.–6. MIESIĄCA ŻYCIA), RZADZIEJ W WIEKU DOROSŁYM. CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA SCHORZENIA NA ŚWIECIE TO OD 2% W KRAJACH ROZWIJAJĄCYCH SIĘ DO 20% W EUROPIE ZACHODNIEJ, AUSTRALII I USA. W POLSCE NA AZS CIERPI OKOŁO 4,7% DZIECI I MŁODZIEŻY W PRZEDZIALE WIEKOWYM OD 3. DO 18. ROKU ŻYCIA ORAZ 1–3% DOROSŁYCH. W MIASTACH WSKAŹNIK ZAPADALNOŚCI NA AZS U DZIECI WZRASTA DO 9%.

61

ATOPOWE ZAPALENIEW ŚWIECIE ALERGIKA

PRZYCZYNY WYSTĘPOWANIAWystępowanie atopowego zapalenia skóry jest uwarunkowane przez wiele czynników, zarówno środowiskowych jak i genetycznych.

Do czynników środowiskowych mających wpływ na rozwój i nasilenie objawów choroby zalicza-my alergeny powietrznopochodne i pokarmowe. Do pierwszej grupy zaliczamy przede wszystkim roztocza kurzu domowego, alergeny pyłku roślin (traw, zbóź), alergeny pochodzenia zwierzęce-go (zwłaszcza kotów i psów), alergeny pochodzenia bakteryjnego i grzybiczego (najczęściej Staphylococcus aureus i Candida albicans).

Wiele wyników badań pokazuje, że alergie po-karmowe mają znaczący wpływ na rozwój AZS. Dotyczy to zwłaszcza mleka i jego przetworów, jaj kurzych, ryb, soi, pszenicy i orzeszków ziemnych.

U 2/3 chorych na AZS stwierdza się w wywiadzie rodzinnym występowanie chorób alergicznych, w tym astmy, kataru siennego lub egzemy u jedne-go bądź obojga rodziców. Prawdopodobieństwo zachorowania na AZS wynosi 60%, jeśli jeden ro-dzic cierpi na powyższe schorzenia. Kiedy choro-by te dotyczą obojga rodziców, ryzyko zachoro-wania wzrasta do 80%.

Ponadto zaobserwowano, że sytuacje stresowe w dużym stopniu wpływają na nasilenie objawów AZS. Dochodzi wtedy do nadmiernej aktywa-cji układu immunologicznego z jednoczesnym zmniejszeniem odporności na ewentualne in-fekcje skórne.

DIAGNOSTYKA I OBRAZ KLINICZNY

Rozpoznanie AZS opiera się głównie na wy-wiadzie klinicznym i zidentyfikowaniu charak-terystycznych objawów. Obecnie najczęściej

SKÓRYstosowanymi kryteriami diagnostycznymi są kryteria według Hanifina i Rajki, które zosta-ły podzielone na dwie grupy, tzw. 4 kryteria większe i 23 mniejsze (Tabela). Prawidłowe rozpoznanie AZS polega na wyodrębnieniu 3 większych i 3 mniejszych kryteriów.

Najwcześniejsze objawy występujące u małych dzieci to suchość i szorstkość skóry. Pomiędzy 6. a 8. tygodniem życia niemowlęta zdradzają objawy świądu poprzez próbę złapania fałdu skóry w dłonie, a także problemy ze snem, który jest przerywany płaczem dziecka. U dzieci około 1.–2. roku życia można zaobserwować charak-terystyczną lokalizację wyprysku – głównie na zgięciach, to jest po wewnętrznej stronie łokci, za kolanami, ale także w okolicach fałdu szyj-nego, nadgarstków, na policzkach, czole i ze-wnętrznej części kończyn.

U starszych dzieci i młodzieży w obrazie kli-nicznym przeważają zlichenizowane ogniska zlokalizowane w zgięciach stawów. Natomiast u dorosłych zmiany mają charakter przewlekły i mogą być rozsiane, skóra jest mocno pogrubia-ła z nasiloną lichenizacją.

Oprócz rozpoznania AZS na podstawie obrazu klinicznego stosuje się również testy diagnostycz-ne, które jednak mają charakter pomocniczy. Do tych testów zaliczamy oznaczanie całkowitego stężenia IgE oraz skórne testy punktowe (STP).

OCENA STOPNIA CIĘŻKOŚCI AZS

Ocena stopnia ciężkości choroby jest niezwykle ważnym czynnikiem nie tylko podczas diagnosty-ki schorzenia, ale przede wszystkim w toku oceny skuteczności wdrożonego leczenia. Najbardziej popularną jest stworzona w 1993 roku w Europie skala SCORAD (ang. Scoring Atopic Dermatitis

TWÓJ FARMACEUTA

6362

NUMER 24

Index). Uwzględnia zarówno objawy obiektywne, czyli roz-ległość zmian skórnych i ich nasilenie oraz subiektywne odczucia pacjenta, jakimi są świąd i zaburzenia snu.

Oszacowanie nasilenia zmian skórnych polega na ocenie 6 objawów w 4-stopniowej skali: rumienia, obrzęku, sącze-nia lub strupów, przeczosów (głębokich, podłużnych blizn spowodowanych m.in. nadmiernym drapaniem), lichenizacji (zgrubienia skóry) oraz suchości. Objawy subiektywne są oceniane za pomocą wizualnej skali analogowej w zakre-sie 0–10, na podstawie odczuć z ostatnich 3 dni i 3 nocy. Maksymalny wynik to 103 punkty, przy czym objawy obiek-tywne stanowią 60% całkowitego wyniku, a subiektywne 40%. I tak otrzymane wartości interpretujemy następująco: poniżej 25 pkt. – łagodne AZS, 25–50 pkt. – umiarkowane AZS, powyżej 50 pkt. – ciężkie AZS.

Przykładowe skale SCORAD są dostępne na różnych stro-nach internetowych, dzięki czemu pacjenci mogą sami oce-niać skuteczność terapii.

EDUKACJA PACJENTA Z AZS

Atopowe zapalenie skóry jest doskonałym przykładem na to, że świadomość pacjenta, współpraca z lekarzem i prze-strzeganie zaleceń jest kluczem do sukcesu złagodzenia uporczywych objawów.

Wizyta u lekarza, specjalisty jest niezbędna, gdyż po zbadaniu pacjenta może on zalecić wiele preparatów, które będą ła-godziły stany nasilenia choroby. Jednak najważniejszym ele-mentem terapii jest systematyczna pielęgnacja skóry, bowiem

defekt bariery naskórkowej jest waż- nym czynnikiem, który odpowiada za utrzymywanie się zmian wypryskowych, a nawet ich zaostrzenie.

POMOCNE EMOLIENTY

Odpowiednia pielęgnacja to przede wszystkim stosowanie preparatów na-wilżających i natłuszczających, tzw. emo- lientów. Aktywne emolienty zawierają komponenty naskórka, np. nienasycone kwasy tłuszczowe, ceramidy, cholesterol. Są one aktywnie transportowane przez odpowiednie receptory do komórek warstwy rogowej, gdzie razem z en-dogennymi lipidami tworzą warstwę lipidową naskórka. Kolejnym ważnym składnikiem emolientu jest agonista re-ceptorów aktywowanych przez prolife-ratory peroksysomów (PPARs). Ma dzia-łanie przeciwzapalne oraz pobudzające syntezę lipidów endogennych naskórka.

Badania pokazują, że aby w pełni odbudować barierę na-skórkową konieczne jest używanie emolientów 3–4 razy dziennie. Na szczęście i w tej dziedzinie nauka wychodzi naprzeciw naszym oczekiwaniom i obecnie na rynku dostęp-ne są preparaty, których użycie ogranicza się do 1–2 aplikacji dziennie. Regularna pielęgnacja skóry trwająca minimum 3–4 tygodnie w znacznym stopniu poprawia jej stan, zmniejsza świąd i nasilenie zmian, a także jest w stanie zredukować dawkę leków wydawanych z przepisu lekarza.

NIEZBĘDNE KĄPIELE

Kolejną ważną częścią pielęgnacji są kąpiele, koniecznie w wodzie o temperaturze ciała. Nie powinny trwać dłużej niż 10–15 minut, a dodatek do nich powinny stanowić olejki naturalne bądź mineralne. Należy unikać silnych detergen-tów i mydeł o zasadowym odczynie. Wszystkie środki myjące powinny mieć niskie pH (około 5,5) i zawierać jak najmniej dodatków takich jak: barwniki, substancje zapachowe, konserwanty. Na rynku dostępne są również preparaty do kąpieli zawierające miejscowe środki znieczulające np. 3% polidokanol. Należy zanurzyć się w wodzie na około 5 minut, następnie skórę osuszyć delikatnie ręcznikiem, bez pocie-rania. Następnie użyć balsamu emolientowego, ale dopiero 15 minut po kąpieli. Taki zabieg powinien skutecznie zła-godzić uporczywy świąd.

Z powyższych informacji wyraźnie wynika, że pacjenci z AZS są w stanie w dużym stopniu samodzielnie zredukować uciążliwe objawy. Niestety wszystkie te zabiegi zdecydo-wanie utrudniają i zmniejszają komfort życia. Jednak należy pamiętać, że odpowiednia, a przede wszystkim regularna pielęgnacja jest kluczem do sukcesu.

Tabela. Kryteria diagnostyczne AZS według Hanifina i Rajki

Kryteria większe Kryteria mniejsze świąd, przewlekły, nawrotowy charakter, charakterystyczna morfologia zmian i ich lokalizacja,

osobniczy lub rodzinny wywiad atopowy

suchość skóry, rybia łuska, natychmiastowe reakcje skórne, podwyższony poziom IgE, wczesny wiek występowania zmian, skłonność do nawracających zaka-żeń skóry,

nieswoisty wyprysk rąk/stóp, wyprysk sutków, zapalenie czerwieni warg, nawrotowe zapalenie spojówek, fałd Dennie-Morgana, stożek rogówki, zaćma, zacienienie wokół powiek, łupież biały, fałd szyjny, świąd po spoceniu, nietolerancja pokarmowa, nietolerancja wełny, zaostrzenie objawów po sytuacjach stresowych,

biały dermografizm, rumień twarzy, akcentacja mieszków włosowych

63

SKŁADNIKI: 200 g truskawek 200 g malin 200 g czerwonej porzeczki 1 banan 100 ml mleka kokosowego 1 łyżka nasion chia

PRZYGOTOWANIE: Wszystkie składniki poza nasionami dokładnie zmiksować blenderem. Dodać chia, wymieszać. Udekorować granolą i świeżymi owocami.

Smacznego!

ZDROWA KUCHNIA

ORZEŹWIAJĄCE SMOOTHIE BOWL

MARTA PĘKALSKA

AUTOR:

Autorka bloga marta-gotuje.pl

TWÓJ FARMACEUTA

6564

NUMER 24

CENA W DROGERIIMEDICOVER

OD

59,99 ZŁ

TERRANOVA SMOOTH KOMPLEKS SYNERGICZNY

Czujesz spadek energii, wracasz z pracy wyczerpany upałami i naj-chętniej wskoczyłbyś pod zimny prysznic? Potrzebujesz Terranowa Vibrant Kompleks synergiczny, który dzięki swym składnikom aż try-ska energią. W składzie znajdziesz żeń-szeń, rhodiolę, ashwagandhę, grzybnie kordycepsu i reishi – grzybów od stuleci stosowanych na Dalekim Wschodzie. Nie znajdziesz drugiego takiego produktu. Jed-na kapsułka to energetyczne wzmocnienie, dzięki której każdy nowy dzień będzie aktywny. Warto spróbować.

TERRANOVA MACA I REISHI SUPERMIESZANKA

Życie w ciągłym biegu, stres, przepracowanie i brak czasu na odpoczynek to codzienność niemal każdego z nas. Ważne jest, aby mimo braku czasu już teraz zadbać o swoje zdro-wie i cieszyć się dobrą kondycją przez długie lata. Z pomocą przychodzi nam preparat marki Terranova. To porcja zdro-wia na każdy dzień. Zawiera nie tylko szczepy probiotyczne i enzymy trawienne, ale również kompleks Magnifood, któ-ry ułatwia wchłanianie substancji aktywnych. Korzeń Maca i grzybnia Reishi to składniki wspomagające witalność i do-bre samopoczucie.

CENA W DROGERIIMEDICOVER OD256 ZŁ


NUXE HUILE FLORALE

Ponad 25 milionów sprzedanych buteleczek! Co sprawia, że trudno się oprzeć olejkom Nuxe? 7 starannie dobranych olejków roślinnych z kamelii, ogórecz-nika lekarskiego, arganu, tsubaki, makadamia, słodkich migdałów i orzechów laskowych sprawia, że jest to produkt wielozadaniowy. Uwodzi od dziesiątek lat swoim zapachem i skutecznością w pielęgnacji całego ciała. Kto bowiem nie chciałby jednym kosmetykiem nawilżyć, naprawić, odżywić, ukoić i ochro-nić skóry ciała a także włosów. Jego skład zawiera również witaminą E, której przeciwutleniające właściwości sprawiają, że skóra broni się przed szybkim starzeniem. Zachwycający zapach olejku Nuxe jest od wielu lat niezmienny i rozpoznawalny. Teraz jednak Producent tego wyjątkowego produktu posta-nowił zaskoczyć wszystkich nową linią zapachową. Nuxe Huile Florale zawiera nuty magnolii, skórek grejpfruta oraz piżma. Ta kompozycja idealnie pasuje do letniej pielęgnacji. Warto jej spróbować. Olejek Nuxe jest tylko jeden! Zaraz, zaraz teraz są już dwa. Teraz wszystkie dostępne rodzaje w atrakcyjnych cenach.

TERRANOVA ZRĘCZNA ZIELENINA & WARZYWA Z JAGODAMI I NIE TYLKO SUPER – SHAKE

Warzywa to skarbnica witamin i minerałów. Niestety prawie każ-dy rodzic potwierdzi jak trudno nakłonić nasze pociechy do zje-dzenia chociażby najmniejszej ich ilości. Z pomocą przychodzi nam firma Terranova. Preparat Zręczna Zielenina & Warzywa to moc warzyw i owoców ukryta w zielonym proszku. Znajdziemy tam między innymi jarmuż, marchewkę, brokuły, szpinak, buraki, żurawinę, aronię, jeżyny i inne dobroczynne składniki. Dogodna forma pozwala na sprytne przemycenie produktu w pysznym smoothie, naleśnikach czy ulubionym jogurcie dziecka.


65



CENA

W DROGERII

MEDICOVER

OD

31,99 ZŁ


mgr farmacji Justyna Frątczak category manager Katarzyna Rinas

ALLERTEC WAPNO PLUS

Allertec Wapno Plus to nie jest zwykłe wapno. Oprócz składników, które są bardzo popularne i często dodawane do suplementów stosowanych przy alergii, zawiera coś wyjątkowego, mianowicie pachnot-kę, która wspomaga produkcję przeciwciał, pełniących ważną rolę w odpowiedzi przeciwko swoistym antygenom, które powstają podczas zetknięcia się z alergenem odpowiedzialnym za nieprzyjemne objawy alergii. Dodatkowo witamina D3 wspomaga wchłanianie wapnia. Dlatego warto zapamiętać – przy pierwszych objawach alergii sięgamy po Allertec Wapno Plus.


OLIMP CHELA-MAG B6

Preparatów magnezu w aptece jest tyle, ile liter w alfabecie. Jak wybrać ten najlep-szy? Taki, który pomoże uzupełnić niedobór pierwiastka. Najważniejsze to sięgnąć po produkt cechujący się dobrą przyswajalnością, na przykład Chela--Mag B6 firmy Olimp. Preparat ten zawiera magnez pod postacią wysoce przyswajalnego chelatu aminokwasowego Albion, gwarantującego wysoką biodostępność. Dodatkowo jest hipoalergiczny, co czyni go bezpiecznym. Laboratoria Olimp od lat dostarczają nam suplementy porządnej jakości w przystępnej cenie. Nie inaczej jest i tym razem. Che-la-Mag B6 to jakość za rozsądną cenę.

BLEPHACLEAN

Zainfekowane, podrażnione czy opuchnięte oczy to dolegli-wości trudne do ukrycia. W końcu ciemne okulary na nosie nie w każdej sytuacji są stosowne. Dla uniknięcia podobnych problemów warto zadbać o odpowiednią pielęgnację oczu. Pomogą nam w tym jałowe chusteczki Blephaclean. Ten wyjątkowy produkt to nie kosmetyk, a wyrób medyczny. Hipoalergiczne chusteczki nasączone delikatnym płynem są dobrze tolerowane, miękkie i bardzo wygodne. Mogą być stosowane praktycznie przez wszystkich. U dzieci zalecane są już od 3. miesiąca życia.

ORYAL MAX/ORYAL

Elektrolity firmy USP Zdrowie to najlepszy wybór dla osób, które spędzają długie godziny przy biurku. Zawartość potasu i wapnia to gwarancja prawidłowej pracy układu nerwowe-go i mięśniowego, w tym mięśnia sercowego. Magnez wspomaga koncentrację i niweluje objawy zmęczenia. Natomiast chlorek sodu doskonale nawadnia nasz organizm, nie tylko w trakcie biegunki czy zatrucia pokarmowego, ale również w upalne dni, kiedy odczuwamy większe pragnienie.

TWÓJ FARMACEUTA

6766

NUMER 24

MGR FARMACJI ALEKSANDRA PRICHACZ

Większość z nas instynk-townie dąży do przeka-zania własnych genów potomstwu. Niestety

nadmierne tempo życia, zanieczyszcze-nie środowiska, coraz słabsza jakość pożywienia, palenie tytoniu, nadmierne spożywanie alkoholu generuje powsta-wanie uszkodzeń w naszym DNA przez działanie wolnych rodników tlenowych (reaktywnych form tlenu). Błędny mate-riał genetyczny prowadzi do powstania letalnych wad płodu. Takim uszkodze-niom można jednak zapobiec, dostar-czając do ustroju odpowiednich ilości przeciwutleniaczy.

STRES OKSYDACYJNY WPŁYWA NA PŁODNOŚĆ

Glutation jest naturalnie występującym w naszym organizmie przeciwutlenia-czem, który wpływa ochronnie na inne zmiatacze wolnorodnikowe. Występuje we wszystkich komórkach ciała, również w męskich i żeńskich gametach.

Gdy w ludzkim ciele reaktywne formy tlenu (RFT) zaczynają przeważać nad ochronnymi antyoksydantami, docho-dzi do stresu oksydacyjnego. Ten stan prowadzi do niszczenia struktur komór- kowych. Niewielki poziom stresu oksy-dacyjnego ułatwia niektóre fizjologicz-ne funkcje rozrodcze, natomiast wyższy poziom prowadzi do stanów patologicz-nych w układzie rozrodczym powodują-cych niepłodność.

Glutation jest jednym z głównych endo-gennych (produkowanych przez nasz

organizm) przeciwutleniaczy, wytwa- rzanym przez komórki uczestniczące bezpośrednio w neutralizacji wolnych rodników i reaktywnych form tlenu, a także utrzymujący egzogenne (do-starczane z zewnątrz) przeciwutleniacze takie jak witaminy C i E w ich zreduko-wanych formach.

Stres oksydacyjny wywiera ogromny wpływ na płodność człowieka. Oddzia- łuje na jakość gamet i sposób ich inte-rakcji, wczesny rozwój zarodka oraz jego implantację.

Glutation dzięki działaniu przeciwu-tleniającemu poprawia parametry płodności.

Nadmierne wytwarzanie reaktywnych form tlenu (RFT) w nasieniu (przez le-ukocyty i nieprawidłowe plemniki) jest jedną z przyczyn niepłodności. Głównym substratem RFT w ludzkich plemnikach jest nadtlenek wodoru (H2O2). Jego nieznacznie podwyższone stężenie powoduje unieruchomienie plemników (poprzez wyczerpanie zasobów energii – wewnątrzkomórkowego ATP i zmniejszenie fosforylacji białek akso- nalnych). Natomiast wysokie stężenie nadtlenku wodoru (H2O2) indukuje pe-roksydację lipidów (a co za tym idzie roz-szczelnienie błon komórkowych) i apop-tozę (śmierć komórkową). Zredukowany glutation działa jako donor wodoru w detoksykacji nadtlenku wodoru.

Wyniki badań pokazują, że wolne rodni-ki na odpowiednim poziomie spełniają wiele ważnych funkcji w:

CZY GLUTATION WPŁYWA NA PŁODNOŚĆ?

przebudowie tkanek, sygnalizacji hormonalnej, dojrzewaniu oocytów, folikulogenezie, cyklicznych zmianach w endome-

trium, funkcjonowaniu komórek płciowych, ciąży, porodzie, porodzie przedwczesnym.

Jednak gdy zawartość RFT wzrasta do poziomu patologicznego, powoduje znaczne uszkodzenie struktur komór-kowych (poprzez uszkodzenie lipidów, hamowanie syntezy białek i wyczerpy-wanie ATP).

Stres oksydacyjny odgrywa rolę w etio- patogenezie: endometriozy, wielotorbielowatości jajników (PCOS), zaśniadu groniastego, niepłodności z czynnikiem jajowo-

dowym, niepłodności idiopatycznej.

Może mieć również wpływ na rozwój sta-nu przedrzucawkowego, wad indukowa-nych w sposób wolny i poronień, jednak jest to jeszcze przedmiotem badań.

Nadmiar ROS w płynie pęcherzyko-wym bezpośrednio uszkadza komórki jajowe, niszczy również DNA oocytów i plemników, co prowadzi do wadliwe-go zapłodnienia. Po zapłodnieniu zaś apoptoza wywołana stresem oksydacyj-nym prowadzi do fragmentacji zarodka, braku implantacji, upośledzenia łożyska, regresji ciałka żółtego i poronienia.

67

W przebiegu zespołu policystycznych jajników (PCOS) stres oksydacyjny po-woduje powstanie oporności na insuli-nę oraz wzrost poziomu androgenów. Z drugiej strony insulinooporność i hi-perglikemia zwrotnie nasilają stres ok-sydacyjny i spirala objawów choroby się nakręca.

U pacjentek z endometriozą znaczne zwiększenie stężenia RFT występuje w płynie otrzewnowym. Przypuszczalnie spowodowane jest to działaniem he-moglobiny prozapalnej. Reaktywne formy tlenu sprzyjają wzrostowi i przy-leganiu komórek endometrium w jamie otrzewnowej, co sprzyja anatomiczne-mu zniekształceniu narządów miedni-cy. Dodatkowo stres oksydacyjny po-woduje wzrost angiogenezy (tworzenia naczyń krwionośnych) w komórkach ściany macicy, znajdujących się poza jej obrębem poprzez intensyfikację produkcji czynnika wzrostu śródbłon-ka naczyniowego.

W przypadku niepłodności idiopa-tycznej, mimo nieznanej przyczyny problemu, dość często występuje pod-wyższony poziom wolnych rodników tlenowych. Zakłócają one równowagę redoks w organizmie i przypuszczal-nie są głównym powodem niepłodno-ści kobiet, u których nie stwierdzono żadnej innej przyczyny. Podwyższony poziom RFT u pacjentów z niewyjaśnio-ną niepłodnością następuje na skutek wyczerpania obrony antyoksydacyjnej, co powoduje niezdolność do wychwy-tywania wolnych rodników i neutralizo-wania ich toksycznych efektów.

zapobiega rozwojowi procesu cho-robowego w endometriozie.

Jako suplement diety glutation ma rów-nież inne zastosowania: poprawia pracę wątroby, przeciwdziała powikłaniom cukrzy-

cowym, chroni przed infekcjami wirusowymi, rozjaśnia skórę i przeciwdziała po-

wstawaniu zmarszczek.

Badany jest również pod kątem zmniej-szania objawów klinicznych u dzieci ze zdiagnozowanym autyzmem.

Zastosowanie dużych dawek glutationu u kobiet z zespołem policystycznych bu-dzi pewne wątpliwości: z jednej strony przyczynia się on do zredukowania stre-su oksydacyjnego, z drugiej natomiast wywołuje lekkie działanie androgenowe.

Istnieją jednak sytuacje, w których su-plementacja glutationem jest całkowicie przeciwwskazana, np. podczas: chemioterapii, radioterapii, immunosupresji po przeszczepie

narządów.

W tych przypadkach dąży się wręcz do obniżenia poziomu zredukowanego glu-tationu w organizmie.

Glutation jest substancją bezpieczną, jednak u niektórych osób stosowanie dużych dawek przez dłuższy czas powoduje podwyższenie poziomu amino-transferaz. Warto więc kontrolować po-ziom ASPAT i ALAT przy dłuższym jego przyjmowaniu.

Jest to substancja łatwo wchłaniana przez nabłonek jelit, jednak w postaci wolnej jest szybko utleniana w świetle jelita, stąd wydajniejsze jest podawanie postaci liposomalnej lub NAC (ACC) jako prekursora do endogennej syntezy glutationu.

Stosowanie glutationu w formie suple-mentu diety poprawia jakość nasienia u mężczyzn, a u kobiet zapobiega roz-wojowi endometriozy i zwiększa szansę na ciążę u pacjentek poddanych proce-durze zapłodnienia in vitro.

ZDROWIE

CZY GLUTATION WPŁYWA NA PŁODNOŚĆ?

CO TO JEST GLUTATION?

Glutation jest peptydem złożonym z 3 aminokwasów: cysteiny, glicyny i glu-taminy, a grupa tiolowa (SH) odpowiada za działanie ochronne przed uszko-dzeniami oksydacyjnymi.

[wzór pobrany ze strony https://pl.wikipedia.org/wiki/

Oligopeptydy]

Jakie znaczenie ma dla nas jego budo-wa? Glutation jest wytwarzany w ciele człowieka z tych właśnie aminokwasów, a cysteina w tym układzie jest czynni-kiem ograniczającym. Dieta uboga w ten element prowadzi do zmniejszenia en-dogennego wytwarzania glutationu.

Produkty bogate w glutation to: czosnek, cebula, brokuły, szparagi, kapusta, brukselka.

Łatwo zapamiętać te produkty ze wzglę-du na charakterystyczny zapach roz-kładających się pod wpływem obróbki termicznej związków siarki. Surowe oraz mrożone warzywa i owoce, a także świe-żo ugotowane mięso stanowią lepsze źródło zredukowanego glutationu niż produkty konserwowane lub poddane dłuższej obróbce termicznej.

UZUPEŁNIANIE GLUTATIONU W ORGANIZMIE – ZA I PRZECIW

Doustna suplementacja glutationu oraz jego prekursora N-acetylocysteiny (ACC, NAC) wywiera wiele korzystnych efek- tów terapeutycznych w leczeniu nie- płodności: poprawia jakość nasienia (również

u pacjentów z jednostronnymi żyla-kami powrózka nasiennego),

zwiększa odsetek ciąż m.in. u ko-biet poddanych IVF (zapłodnieniu in vitro),

TWÓJ FARMACEUTA

6968

NUMER 24


ANNĄ KRZYMIŃSKĄ„W Polsce co 4. pacjent przyjmuje leki niezgodnie ze wskazaniami. Nawet najbardziej świadome osoby nie są w stanie zrozumieć rozległości problemu terapii, jeżeli nie mają wiedzy z tym związanej”.

69

WYWIAD

MM: Dlaczego wybrałaś zawód farmaceuty?

AK: Podejmując studia farmaceutyczne, jak się później okaza-ło, nie do końca wiedziałam, na co się piszę. Po maturze nie miałam jeszcze sprecyzowanych planów. Na farmacji ciekawi-ła mnie różnorodność przedmiotów – biologia, chemia, fizyka, o dziwo też matematyka, a jeszcze każda z tych dziedzin była podzielona na bardziej szczegółowe gałęzie, które miałam poznawać na kolejnych semestrach. Okazało się, że fakt, że skończyłam liceum o profilu matematyczno-fizycznym, przy-dało się bardzo. Po skończeniu studiów rozważałam różne rodzaje pracy. Chęć bezpośredniego kontaktu z pacjentami spowodowała, że rozpoczęłam pracę w aptece. Najpierw pra-cowałam w szpitalu, licząc na pracę jako profesjonalny, rów-norzędny partner lekarza. Niestety, teoria przekazana nam na studiach, nie funkcjonowała. I szczerze mówiąc do tej pory nie funkcjonuje w polskich szpitalach. Wybrałam apteki otwarte.

MM: Czego nauczyła Cię praca farmaceuty?

AK: Nauczyła mnie przede wszystkim dokładności. To niezwy-kle ważne wykonywać każdą czynność z należytą staranno-ścią. Inną cechą było zwracanie uwagi na szczegóły. Ale przede wszystkim nauczyłam się szerokiego, kompleksowego spoj-rzenia na każdą rzecz i każdy problem.

MM: Co myślisz o opiece farmaceutycznej?

AK: Opieka farmaceutyczna powinna być. To jest pewne. Wiemy, jak istotny jest prawidłowy przebieg terapii. A w Polsce co 4. pacjent przyjmuje leki niezgodnie ze wskazaniami. Nawet najbardziej świadome osoby nie są w stanie zrozumieć rozle-głości problemu terapii, jeżeli nie mają wiedzy z tym związanej. A więc należy oddać to w ręce osób odpowiednio przygoto-wanych, czyli farmaceutów. Poza tym musi to być proces usys-tematyzowany. Teorię mamy w Polsce opracowaną od około 25 lat. Brakuje możliwości jej wdrożenia. Jedną z przeszkód są kwestie finansowe. Zyski z wprowadzenia takiej działalności nie przychodzą od razu i nie mają odzwierciedlenia w finansach placówki, która je świadczy. Nie da się wdrożyć prawidłowo tej koncepcji, jeżeli farmaceuta będzie elementem biznesu. W obecnej chwili wdrożenie tej koncepcji postępowania wy-maga też wielu zmian w prawie. Mam nadzieję, że planowane zmiany w ustawie o zawodzie farmaceuty, a także w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej zezwolą na niekwestiono-walną możliwość prowadzenia opieki farmaceutycznej.

MM: Co sądzisz o suplementach diety i ich stosowaniu?

AK: Suplementy diety to środki spożywcze, które mają uzupełniać normalną dietę. Często są niezbędne dla poprawy stanu zdrowia.

Moim zdaniem to niestety zbyt łatwa i nadużywana droga do osiągnięcia celu. Producenci eksponują, wręcz wyolbrzymiają

korzyści zdrowotne, jakie wynikają ze stosowania produk-tów. A jednocześnie proces kwalifikacji produktu jako su-plementu diety zwalnia producenta z kosztownych i długo-trwałych badań klinicznych, co nie gwarantuje, że pacjent otrzyma produkt wysokiej jakości.

Żyjąc w ciągłym stresie, przy niewłaściwych zwyczajach żywieniowych, często nie mając odpowiedniej wiedzy, ła-twiej sięgnąć po suplement diety niż zastanowić się i prze-analizować stan zdrowia. Zbyt rzadko pacjenci zwracają się w takich sytuacjach o pomoc do specjalistów. Mówię tu o farmaceutach, którzy dzięki swojej wiedzy prawidłowo doradzą i uświadomią wady i zalety suplementacji, a także pomogą wybrać odpowiedni produkt.

Osobiście jestem zwolenniczką korzystania z tego, czym ob-darza nas natura. Moim zdaniem, przy obecnej dostępności produktów, korzystniej jest zmienić i urozmaicić dietę niż łykać kolejne tabletki. A dodatkowo jest smaczniej.

Oczywiście nie wszystkie niedobory jesteśmy w stanie wy-równać dietą. Wtedy z pomocą przychodzą m.in. suplementy diety. I tu wracamy do opieki farmaceutycznej.

MM: Czym zajmujesz się prywatnie? Jak spę-dzasz wolny czas?

AK: Najbardziej lubię spędzać czas z książką. Wracam te-raz do literatury Robina Cooka. Jestem też kierownikiem specjalizacji w dziedzinie farmacji aptecznej w Studium Kształcenia Podyplomowego WUM, więc trochę swojego czasu poświęcam na spotkania, głównie z młodszymi kole-gami, których wspieram w przygotowaniach do egzaminu specjalizacyjnego.

A z innej strony – czekam na słoneczne lato i szykuję się do sezonu przetworowego.

Wolny czas? Tak na dobrą sprawę, to jeszcze nie moja kategoria.

MM: Jak spędzasz wakacje?

AK: Wakacje – piękny czas. Zawsze razem z mężem, bo z nim spędzam każdą wolną chwilę. Sami organizujemy wyjazdy zgodnie z naszymi bieżącymi zachciankami. W tym roku na pewno znowu wpadniemy choć na chwilę nad polskie morze, do Jarosławca. Choć już to nie to samo miejsce co trzydzieści lat temu, z szerokimi, piaszczystymi i niezatło-czonymi plażami, ale dla nas to miejsce sentymentalne.

Dziękuję za rozmowę.

Rozmawiała redaktor prowadząca, Marta Machnacka

TWÓJ FARMACEUTA

7170

NUMER 24

ALOES DERMOKONSULTANTKA MAŁGORZATA LUDWINIAK-BIAŁKA

FFenomen oddziaływania miąższu aloesowego to wynik ilości i różnorodności związków biologicznie aktywnych, a także obecności biostymulatorów, które wykazują syner-gię działania względem bioaktywnych składników obec-nych w miąższu aloesu i w organizmie człowieka.

STAROŻYTNI ZNALI WŁAŚCIWOŚCI ALOESU

Już starożytni autorzy podręczników medycznych – Pedanios Dioskurydes i Pliniusz Starszy żyjący w I w. n.e. – zalecali stosowanie aloesu w wielu dolegliwościach, m.in. w choro-bach skóry. Dioskurydes – grecki lekarz, farmakolog i bota-nik w swoim 5–tomowym dziele – najważniejszej księdze zielarstwa czasów starożytnych, która stała się prekursorem farmakopei – zamieścił informacje o niezwykłych właściwo-ściach aloesu. Aloes został także opisany w zachowanym do dzisiaj dziele Pliniusza Starszego złożonym z 37 ksiąg pod tytułem Naturalis historia (Historia naturalna).

Grecy i Rzymianie wskazywali na hamujące działanie aloesu w przypadku wypadania włosów, a Indianie wierzyli w nie-zwykłą moc odmładzania. W Afryce jako środek leczniczy

CZYLI JAK UTRZYMAĆ SIĘ NA FALI POPULARNOŚCI PRZEZ STULECIAZNANY I WYKORZYSTYWANY OD CZASÓW STAROŻYTNYCH, Z POWODZENIEM SŁUŻY LUDZKOŚCI WSPÓŁCZEŚNIE ZE WZGLĘDU NA NIEPODWAŻALNE WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZE I KOSMETYCZNE. A TO ZA SPRAWĄ PONAD 75 AKTYWNYCH SUBSTANCJI, KTÓRE STYMULUJĄ NASZ UKŁAD ODPORNOŚCIOWY. WEDŁUG WHO (ŚWIATOWEJ ORGANIZACJI ZDROWIA) – ALOES JEST ROŚLINĄ NAJBARDZIEJ AKTYWNĄ BIOLOGICZNIE.

był wykorzystywany już 3000 lat p.n.e. przez Sumerów czy Egipcjan. Wzmianki o nim pochodzą z medycznego tekstu zwanego Papirusem Ebersa datowanym na 1550 r. p.n.e., a odnalezionym i opisanym w latach 1873–1875 przez nie-mieckiego egiptologa Georga Ebersa. W Egipcie używano aloesu w celach kosmetycznych, leczniczych, wytwarzano z niego żywicę (alona) wykorzystywaną do balsamowania zwłok, zaś z postaci sproszkowanej uzyskiwano substancję zapachową do skrapiania pościeli i odzieży. Z powodze-niem stosowano go w medycynie chińskiej (medyczne opra-cowania z czasów dynastii Sung X/XIII w. n.e.), natomiast dużo wcześniej został wpisany do urzędowego spisu leków stosowanych w medycynie hinduskiej.

ODMIANY I POCHODZENIE ALOESU

Spośród 360 gatunków, tylko 20 uważa się za lecznicze. Jednak w dermatologii i kosmetyce znalazły zastosowanie 2 gatunki: aloes zwyczajny (Aloe barbadensis Mill. – zwany Aloe

vera L.), aloes drzewiasty (Aloe arborescens Mill.) – uprawiany

m.in. w Polsce.

71

URODA

Aloes pochodzi z rejonów wschodniej Afryki, Półwyspu Arabskiego, Madagaskaru. Jest rośliną tropikalną i sub-tropikalną rozpowszechnioną także w południowej czę-ści Ameryki Północnej i rejonie Morza Karaibskiego oraz w Chinach.

Został też przeniesiony w inne rejony świata, które pod wzglę-dem sprzyjających warunków klimatycznych pozwalały na uprawę tej drogocennej rośliny. Dlatego obecnie możemy go odnaleźć również w Australii, Indonezji, Indiach, na Kaukazie, czy Barbadosie. W Polsce uprawiany jest w szklarniach czy po prostu w domach jako roślina doniczkowa. Natomiast stosowany przede wszystkim w postaci przetworów ze świe-żych liści aloesu drzewiastego. Optymalną ilość składników aktywnych biologicznie uzyskujemy w hodowli 3-, 4-letniej i jest to idealny moment do zbioru liści.

Liście aloesu dostarczają dwóch produktów o zupełnie od-miennym składzie chemicznym i zastosowaniu: mleczko aloesowe – po wysuszeniu nosi nazwę alona –

jest to surowiec opisywany w wielu farmakopeach. Ze względu na obecność glikozydów antranoidowych ma silne działanie przeczyszczające;

żel aloesowy – otrzymywany bezpośrednio w postaci miąższu lub po ekstrakcji ze świeżych liści. Jest on mie-szaniną wielu bioaktywnych składników.

NAJCENNIEJSZE SKŁADNIKI

Miąższ liści aloesu składa się w 96% z wody, w pozostałych 4% suchej masy stwierdzono stosunkowo dużą zawartość substancji odżywczych i około 270 różnych składników o dużej aktywności biologicznej. Przy czym błonnik pokar-mowy stanowi 73% suchej masy. Właściwe pozyskiwanie miąższu poprzez tzw. filetowanie i szybkie przekazanie go do dalszej obróbki pozwala na zachowanie wszystkich aktywnych składników.

Aloes jest bogatym źródłem: kwasów tłuszczowych – kwas arachidonowy, linolowy,

gamma-linolenowy, mirystynowy, kaprylowy, palmity-nowy i stearynowy;

białek w postaci łatwo przyswajalnych aminokwasów; aloes zawiera 18 spośród 22 aminokwasów występują-cych w żywności, w tym 7 aminokwasów egzogennych spośród 9 niezbędnych w żywieniu człowieka;

polipeptydów o właściwościach lektynopodobnych; glikoprotein – fizjologiczne polimery stanowiące

połączenie białek z węglowodanami tzw. lektyny lub fitoaglutyniny. Wyizolowane z Aloe arborescens Aloktyna–A oraz Aloktyna–B zostały poddane bada-niom in vitro, w których potwierdzono ich właściwości immunochemiczne, hemaglutynacyjne, pobudzające mitozę i wzrost liczby limfocytów. Lektyny biorą udział w nieswoistej odpowiedzi immunologicznej. Badania in vivo, oraz in vitro potwierdziły rolę Aloktyny–A jako immunomodulatora;

polisacharydów – buforujące działanie kwasów i za-sad, wykazują właściwości odtruwające i przeczysz-czające. Aktywują one również komponent C3 suro-wicy ludzkiej, który pobudza limfocyty B do produkcji przeciwciał, indukują opsoniny surowicy krwi uspraw-niające proces pochłaniania bakterii przez leukocy-ty oraz stymulują przebieg podziałów komórkowych limfocytów;

enzymów roślinnych – fosfataza zasadowa, amylaza, karboksypeptydaza, cyklooksydaza, cyklooksygenaza, lipaza, oksydaza, karboksylaza fosfoenolopirogronia-nowa, oraz dysmutaza ponadtlenkowa neutralizująca anionorodniki ponadtlenkowe;

związków nieorganicznych – wapń, chlor, chrom, miedź, żelazo, magnez, mangan, potas, fosfor, sód, cynk;

witamin – B1, B2, B6, B12, C, β–karoten, cholina, kwas foliowy, α–tokoferol;

antraglikozydów – aloina, izobarbaloina, antracen, emodyna, ester kwasu cynamonowego, kwas chry-zofanowy, barbaloina, antranol, kwas aloesowy, aloeemodyna, olejki eteryczne oraz rezistannol to naturalne substancje o działaniu przeczyszczającym i przeciwbólowym. Dodatkowo wykazują one również silne właściwości przeciwbakteryjne, przeciwgrzybi-cze i przeciwwirusowe.

Świeże liscie aloesu zawierają także kwasy organiczne (bursztynowy, cynamonowy, cytrynowy, salicylowy, wino-wy, jabłkowy, oksycynamonowy). W miąższu aloesowym występują saponiny (3%). Są to związki o działaniu ściąga-jącym, lekko odkażającym i myjącym. Badania wykazały także wyjątkowo wysoki poziom przeciwutleniaczy w tym związków polifenolowych – ok. 300 mg na 100 g liofilizatu ze skórki liści.

Aloe barbadensis Mill. zawiera najwięcej substancji biolo-gicznie czynnych. Jego liście są rezerwuarem 21 związków (11 pochodnych chromonu, 6 antrazwiązków, 4 pochodnych pironu), które powodują, że uzyskany z niego żel lub wyciąg wykazują silne działanie przeciwzapalne.

Sok z aloesu jest źródłem naturalnych związków o działaniu: przeciwzapalnym (beta–sitosterol, kwas salicylowy,

kampesterol, bradykinaza); przeciwbakteryjnym (związki antrachinowe np. alo-

eemodyna – w stosunku do Staphylococcus aureus i Helicobacter pylori;

przeciwgrzybicznym (pochodne antracenu w stosunku do Aspergillus niger, Cladosporium herbarum, Fusarium moniliform, natomiast aloina w stosunku do Tricho- phyton mentagrophytes);

przeciwwirusowym (fenole, kwas cynamonowy, kwas chryzofanowy, lupeol i związki siarkowe).

Dodatkowy efekt przeciwbólowy uzyskany jest dzię-ki obecności kwasu salicylowego, lupeolu i mleczanu magnezowego.

TWÓJ FARMACEUTA

7372

NUMER 24

Wiesiołek jest rośliną ozdobną i jadalną pocho-dzącą z Ameryki Północnej, skąd rozprzestrze-nił się na cały świat z wyjątkiem Antarktydy.

Na świecie występuje ok. 120 gatunków roślin uprawnych i ozdobnych z rodziny wiesiołkowatych. W naszych wa-runkach roślina osiąga 1,5 m wysokości o sporej wielkości żółtych pachnących kwiatach, wytwarza dużą ilość nasion – nawet 230 w jednym kwiatku. W Polsce rośnie ok. 28 ga-tunków, z czego tylko dwa (wiesiołek dwuletni i wiesiołek dziwny) są powszechnie znane i wykorzystywane. Częścią użyteczną rośliny są nasiona, a pozyskiwany z nich olej stał się surowcem farmaceutycznym.

SKŁADNIKI AKTYWNE

Głównym składnikiem aktywnym są NNKT – nienasy-cone kwasy tłuszczowe (głównie linolowy i gamma--linolenowy) zawarte w oleju z rośliny. W Polsce olej z wiesiołka jest bardzo dobrej jakości, zawiera 76% kwasu linolowego i 8–10% kwasu gamma-linolenowego oraz dużą ilość witaminy E, a ponadto fitosterole, białka bogate w aminokwasy siarkowe i tryptofan, enzymy, selen, cynk, wapń i magnez. Ten zupełnie niezwykły ze-staw składników sprawił, że niepozorny wiesiołek jest jedną z cenniejszych roślin wykorzystywanych do pro-dukcji leków i kosmetyków. Olej otrzymywany z nasion z uwagi na właściwości odżywcze, a przede wszystkim farmakologiczne, zalicza się do tzw. bioolei, ponieważ zawiera większą ilość nienasyconych kwasów tłuszczo-wych w odróżnieniu od pospolitych olejów jadalnych.

WIESIOŁEK TO JEDNA Z NAJBARDZIEJ WYJĄTKOWYCH ROŚLIN. MA SZEROKIE SPEKTRUM ZASTOSOWANIA, PRZEZ CO SPRAWDZI SIĘ WE WSZYSTKICH DOMACH. MOŻNA O NIM POWIEDZIEĆ, ŻE TO LEK, SUPLEMENT DIETY ORAZ ŚRODEK POPRAWIAJĄCY URODĘ W NAJCZYSTSZEJ POSTACI.

WIESIOŁEK (OENOTHERA L.)

Światowa Organizacja Zdrowia zaleca obowiązkowe wprowadzenie oleju z wiesiołka u ludzi po 40. roku życia szczególnie zagrożonych miażdżycą. Zawarte w oleju NNKT uznano za niezbędne w żywieniu czło-wieka, ze względu na brak możliwości ich biosyntezy w organizmie człowieka. Niewystępowanie ich w po-żywieniu prowadzi do szeregu zaburzeń w funkcjono-waniu organizmu.

WŁAŚCIWOŚCI I ZASTOSOWANIE

Wytłaczany z nasion wiesiołka olejek przynosi bardzo korzystne rezultaty w terapii wielu chorób, w tym: chorób skóry powodowanych przez alergie pokar-

mowe (rumień, świąd, suchość skóry, łojotokowe zapalenie skóry u niemowląt, zespół suchego oka, wypadanie włosów),

układu nerwowego (w chorobie Alzheimera, schizofrenii),

neuropatii cukrzycowej, stwardnieniu rozsianym, demencji, redukuje poziom cholesterolu i zapobiega agregacji

płytek, działając przeciwzakrzepowo obniża ciśnie-nie krwi,

depresji, przewlekłej pobudliwości nerwowej, poprawia pracę mózgu i koncentrację, może odwracać niekorzystne stany i uszkodze-

nia mózgu spowodowane alkoholem, wspomaga spalanie tkanki tłuszczowej,

MGR FARMACJI AGNIESZKA KRASOŃ

HERBARIUM

73

REKLAMA

zalecane jest podawanie preparatów z wiesiołka w terapii wszystkich chorób wirusowych łącznie z AIDS,

wzmacnia odporność.

Pierwszymi zauważalnymi klinicznie objawami nie-doboru NNKT są zmiany skórne między innymi w po-staci atopowego zapalenia skóry, łuszczycy i trądziku. Następstwem dłuższego niedoboru NNKT może być wiele chorób o podłożu zapalnym i degeneracyjnym np. miażdżyca, choroby układu nerwowego oraz sta-ny zapalne narządów ruchu – reumatoidalne zapalenie stawów.

PRODUKTY OTRZYMYWANE Z WIESIOŁKA

Podstawowym preparatem otrzymywanym z nasion wiesiołka jest olej do picia tłoczony na zimno, a wygod-niejszą postacią są kapsułki z olejem, które pozwalają na dłuższe przechowywanie preparatu, zabezpieczając go przed utlenieniem. W chorobach skóry możemy też korzystać z preparatów w postaci maści, kremów, bal-samów łagodzących.

Olej stosujemy tylko na zimno, nie gotujemy i nie sma-żymy na nim.

Trzeba pamiętać, aby korzystać z preparatów kupo-wanych w aptece, które zawierają wysokiej jakości standaryzowane składniki o odpowiedniej zawartości związków czynnych.

DAWKOWANIE

Zalecana dzienna dawka to 2–4 gramów oleju.

TRZEBA UWAŻAĆ

Zbyt duże dawki mogą powodować nieprzyjemne ob-jawy ze strony układu pokarmowego (bóle brzucha, biegunki).

Osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe i na ciśnie-nie powinny skonsultować stosowanie oleju z lekarzem.

Osoby z padaczką nie powinny przyjmować wiesiołka, gdyż może przyczyniać się do zwiększenia częstości występowania ataków.

HERBARIUM

71

TWÓJ FARMACEUTA

7574

NUMER 24

DMITRIJ IWANOWICZ MENDELEJEW

Jak czytamy na stronie Ośrodka Informacji ONZ w Warszawie: „Układ Okresowy Pierwiastków Che- micznych to jedno z największych osiągnięć nauko-

wych łączące w sobie nie tylko istotę nauk chemicznych, lecz również fizyki i biologii. To niezwykłe narzędzie, które pozwala naukowcom przewidywanie właściwości materii na Ziemi i w pozostałej części wszechświata”. Obchodzona w tym roku rocznica jest nie tylko uhono-rowaniem wielkiego dokonania i jego wpływu na nasze życie, ale ma być również inspiracją do rozważań na te-mat roli współczesnej nauki w zrównoważonym rozwoju.

WIELKI ROSYJSKI UCZONY – NIETUZINKOWY CZŁOWIEK

Jest to również okazja, aby przypomnieć sobie, kim był urodzony w 1834 roku w Rosji Dmitrij Iwanowicz Mendelejew. Większość z nas kojarzy tego wielkiego uczonego jako twórcę układu pierwiastków, nazywa-nego od jego nazwiska Tablicą Mendelejewa, ale nie było to jego jedyne dokonanie. Rosja zawdzięcza mu

odkrycie pokładów węgla i rudy żelaza oraz urucho-mienie pierwszej rafinerii w tym kraju. Zajmował się spektroskopią, badał zjawisko podciągania kapilarne-go, cieszył się wielkim uznaniem studentów, dla któ-rych wykładał. Mendelejew był nie tylko błyskotliwym naukowcem, ale również nietuzinkowym człowiekiem, a wokół jego życia i pracy narosło wiele legend.

MIMO NOMINACJI NIGDY NIE OTRZYMAŁ NAGRODY NOBLA

Jedna z nich głosi, że uczony tak intensywnie pracował nad uporządkowaniem pierwiastków według ich właściwości, że we śnie zobaczył tablicę szeregującą je według mas atomowych. Prawdopodobnie ta historia ma źródło w tym, że rosyjski chemik był wielkim… śpiochem. Pracował do późnych godzin nocnych, ale mówiono, że nie podnosi się z łóżka wcześniej niż w południe. Jakakolwiek nie była-by geneza tej plotki, sam Mendelejew zdecydowanie ją dementował, gdyż w rzeczywistości jego odkrycie było efektem wytężonej i wieloletniej pracy naukowej. Nasuwa

ROK 2019 ZOSTAŁ OGŁOSZONY PRZEZ ZGROMADZENIE OGÓLNE ONZ MIĘDZYNARODOWYM ROKIEM UKŁADU OKRESOWEGO PIERWIASTKÓW CHEMICZNYCH, PONIEWAŻ W TYM ROKU MIJA 150 LAT, OD KIEDY ROSYJSKI NAUKOWIEC DMITRIJ MENDELEJEW UŁOŻYŁ ZNANE WTEDY PIERWIASTKI W TABLICĘ.

MGR FARMACJI BEATA PLEWKA

CZYLI NIE SAMYM UKŁADEM OKRESOWYM CHEMIK ŻYJE

HISTORIA FARMACJI

75

się jednak pytanie, co jest tak niezwykłego w uszeregowa-niu pierwiastków przez Rosjanina? Otóż zauważył on, że właściwości pierwiastków w jego tablicy powtarzają się okresowo. Na tej podstawie uznał, że nie wszystkie pier-wiastki zostały zidentyfikowane i pozostawił puste miej-sca na tablicy tam, gdzie spodziewał się odkrycia i wpi-sania nowych, przewidując jednocześnie ich własności. Okazało się, że jego przypuszczenia są słuszne i jeszcze za swojego życia mógł umieścić w tych miejscach nowo odkryte przez innych naukowców german, gal i skand. Dalsze badania, również prowadzone współcześnie, po-twierdziły istnienie kolejnych pierwiastków o dokładnie przewidzianych przez Mendelejewa właściwościach. Niestety, w wyniku nacisków Petera Klasona i Svante Arrheniusa, mimo nominacji, ostatecznie nie otrzymał on Nagrody Nobla. Pierwszy zgłosił swojego kandydata Henriego Moissana, a drugi miał prawdopodobnie za złe Rosjaninowi, że skrytykował jego dokonania naukowe. Należy też pamiętać, że znany nam obecnie układ okre-sowy został stworzony przez innego naukowca, Nielsa Bohra, który dokonał podziału na okresy i grupy, wzorując się na tablicy Mendelejewa.

Inna anegdota głosi, że rosyjski uczony był ojcem do-skonale nam znanej wódki, a konkretnie, że to on usta-lił, iż trunek ten powinien zawierać 40% alkoholu. Taką decyzję podjęły jednak ówczesne władze Rosji i nie ze względów „smakowych”, ale podatkowych. Niemniej Mendelejew miał dużo wspólnego z alkoholem, ale

w pozytywnym znaczeniu. Jego praca doktorska trak-towała „O połączeniach alkoholu z wodą”. Wykazał w niej istnienie zjawiska kontrakcji, w wyniku którego mieszanina spirytusu z wodą ma mniejszą objętość niż suma objętości obu cieczy przed zmieszaniem. Jest to odkrycie istotne również w dziedzinie farmacji i ma zastosowanie przy wytwarzaniu leków recepturowych z wykorzystaniem rozcieńczanego spirytusu.

KONTROWERSJE WOKÓŁ PRYWATNEGO ŻYCIA NAUKOWCA

Prywatnie Mendelejew był znany ze swojej burzy włosów i gęstej brody, które podobno strzygł raz w roku przed latem. Jego związki z kobietami również budziły kontro-wersje, gdyż przez krótki okres Mendelejew był… biga-mistą. Jego pierwsze małżeństwo z Fieozwą Nikiticzną Leszczewą okazało się nieudane i choć para doczekała się dwojga dzieci, Dmitrij w wieku około czterdziestu lat zakochał się w 17-letniej Annie Iwanownej Popowej. Kiedy udało mu się przekonać nową ukochaną do ślu-bu, nie tracił czasu i znalazł przekupnego popa, który im go udzielił, mimo tego, że poprzednie małżeństwo nie zostało rozwiązane. Z pierwszą żoną Mendelejew rozwiódł się dopiero miesiąc późnej.

Dmitrij Iwanowicz Mendelejew zmarł w 1907 roku w wy-niku powikłań po grypie. Jednak dzięki swojemu wiel-kiemu odkryciu stał się nieśmiertelny dla świata nauki.

Mendelejew był nie tylko błyskotliwym naukowcem, ale również nietuzinkowym człowiekiem, a wokół jego życia i pracy narosło wiele legend.

HISTORIA FARMACJI

TWÓJ FARMACEUTA

7676

NUMER 24 WARTO PRZECZYTAĆ

„APETYT NA ŻYCIE” KATARZYNA DOWBOR

Jest znana całym pokoleniom widzów ze swojej ognis- tej fryzury, profesjonalizmu i przede wszystkim pogod-nego uśmiechu, którym zaraża od ponad trzydziestu

lat. Katarzyna Dowbor – niekwestionowana gwiazda pol-skiego dziennikarstwa – niedawno skończyła 60 lat i po-stanowiła podzielić się filozofią i historią swojego życia. Otworzyła bramy domu i prywatnego świata, zapraszając do nich kobiety w każdym wieku. Mamy i babcie znajdą tu pokrzepiające opowieści, które dają radość, siłę i są dowodem na to, że można żyć pięknie w każdym wieku. Młodsze czytelniczki będą mogły czerpać z doświadczenia i autorytetu gwiazdy.

„Apetyt na życie” to opowieść dojrzałej kobiety, która prze-żyła wiele, nauczyła się od życia jeszcze więcej i chce się tą wiedzą teraz podzielić. A jej filozofia, przepełniona pogodą ducha i wyrozumiałością dla błędów, grzechów i wydarzeń, które mogą być postrzegane jako życiowe porażki, jest dla każdego jak balsam dla duszy. Katarzyna Dowbor z wdzię-kiem i czarem pokazuje, jak z optymizmem patrzeć na życie i pomimo życiowych meandrów czy dolin nie obrażać się na los, tylko czerpać z doświadczeń pełnymi garściami.

W swojej opowieści nie pomija więc trudnych doświadczeń takich jak choroby, zakończone związki czy utrata pracy. Pokazuje jednak, że wszystkie tego typu wydarzenia mogą wzmocnić kobietę, a w sercu należy pielęgnować jedynie wdzięczność do przeszłości i radosne spojrzenie na przy-szłość. W jej książce znajdziemy anegdoty z dzieciństwa w Toruniu, wspomnienia z pierwszych kroków w karierze

zawodowej, stawianych w Polskim Radiu oraz opowieści o macierzyństwie i życiu w pojedynkę. Wszystkie te historie przeplatane są całą masą porad i praktycznych patentów na wykreowanie pięknego domu – niekoniecznie dużym nakładem pracy czy pieniędzy.

Książka uczy, jak żyć pięknie i jak stworzyć dom, w którym będzie chciało się to życie spędzić. Czytelniczki znajdą tu wiele porad, które pomogą im zorganizować przytulną i kli-matyczną przestrzeń dla rodziny i gości. Jak prawidłowo ułożyć zastawę stołową? Jak zakochać się w małych rytu-ałach i codziennej rutynie? Jaki jest przepis na najlepszą konfiturę? Autorka dzieli się również swoimi patentami na spełnione życie rodzinne i zawodowe oraz sekretami do-tyczącymi urody i stylu. Jak przetrwać kryzysy w związku? Czy istnieje sposób na bycie dobrym rodzicem? Jak nauczyć się asertywności w pracy? Jakich ubrań unikać, aby nie do-dawać sobie lat? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań dostarcza „Apetyt na życie”.

Przepięknie wydana książka, przejrzysta, ozdobiona de-likatnymi, roślinnymi nadrukami jest nie tylko balsamem dla duszy, ale też wizualną perełką, którą można oglądać bez końca. Czytelniczki znajdą tutaj również zachwycające zdjęcia domu i ogrodu Katarzyny Dowbor, z których będą mogły czerpać inspiracje do własnych aranżacji, ale także zdjęcia z prywatnego archiwum Autorki, które ubarwiają historie rodzinne zawarte w książce.

KATARZYNA DOWBOR (UR. 1959 R. W WARSZAWIE) – DZIENNIKARKA, IKONA POLSKIEJ TELEWIZJI, AUTORKA WIELU REPORTAŻY I PROGRAMÓW PUBLICYSTYCZNYCH. PREZENTERKA TELEWIZJI POLSKIEJ W LATACH 1983–2013. OD 2013 ROKU ZWIĄZANA Z TELEWIZJĄ POLSAT, GDZIE PROWADZI POPULARNY PROGRAM „NASZ NOWY DOM”. W SWOIM DOROBKU MA RÓWNIEŻ ROLE W TAKICH FILMACH I SERIALACH, JAK: „NA DOBRE I NA ZŁE”, „EKSTRADYCJA” CZY „TATO”. UWIELBIA JEŹDZIĆ KONNO, KOCHA TEŻ NAR-TY I DŁUGIE SPACERY. LUBI WIEJSKIE ŻYCIE Z DALA OD ZGIEŁKU MIASTA. JEJ PASJĄ, OPRÓCZ NIEUSTAJĄCEGO URZĄDZA-NIA DOMU, JEST OGRÓD. KATARZYNA DOWBOR JEST TEŻ WSPÓŁAUTORKĄ SERII KSIĄŻEK DLA DZIECI.

CIEPŁA, SŁODKO-GORZKA I POKRZEPIAJĄCA OPOWIEŚĆ O FASCYNUJĄCYM ŻYCIU I BYCIU DOJRZAŁĄ KOBIETĄ NAPISANA PRZEZ IKONĘ POLSKIEJ TELEWIZJI. ISKRZĄCA OD CUDOWNYCH ANEGDOT, WSPOMNIEŃ I SZCZERYCH PORAD. KATARZYNA DOWBOR, UZNAWANA JEST ZA JEDNĄ Z NAJBARDZIEJ ZNANYCH I LUBIANYCH DZIENNIKAREK, DZIELI SIĘ DOŚWIADCZENIEM SPEŁNIONEJ KOBIETY W SWOJEJ KSIĄŻCE „APETYT NA ŻYCIE”.

eTwojFarmaceuta.plNowy portal o zdrowiu i profilaktyce

Najświeższe informacje z czasopisma Twój Farmaceuta ONLINE

Zdrowie Opieka farmaceutyczna Uroda Odkrycia medyczne

Herbarium Historia farmacji Zdrowa kuchnia

TWÓJFARMACEUTA

W DROGERII MEDICOVER*

35ACQUE DI ITALIA A-DERMA AVÈNE AURIGA BEAUTY FORMULAS BIODERMA CURAPROX DUCRAY ELANCYL EQUILIBRA GC TOOTH

MOUSE JOWAE KLORANE LIERAC NUXE OPALESCENCE PAPIER DI ARMENIE PHARMACERIS PHYTO RENE FURTERER

R.O.C.S. SESDERMA SEYSSO SVR URIAGE

ADRESY DROGERII:

Documents

TWÓJ FARMACEUTA · 2020. 4. 10. · twÓj numer 24 lipiec/sierpieŃ 2019 egzemplarz bezpŁatny issn 2450-3916 farmaceuta apteczka na wakacje atopowe zapalenie skÓry wywiad z mgr