UBEZPIECZENIA Poj ' cie, znaczenie, funkcje historia · Europa zach 28,6 31,7 Azja 21,8 P s. Japonia 29,19 Pozosta se kraje 12,8 3,6 Afryka = 1,56 Oceania 2,10 Europa rodkowo/wsch

UBEZPIECZENIAPoj cie, znaczenie, funkcje

historia

dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 1

30 hEgzamin – test pisemny

Przedtermin – ostatni wyk ad


Sylabus przedmiotu• Poj cie ubezpiecze , specyfika i funkcje

• Ubezpieczenie jako metoda zarz dzania ryzykiem

• Historia ubezpiecze

• Klasyfikacja i charakterystyka ubezpiecze

• Organizacja systemu ubezpiecze gospodarczych

• Umowa ubezpieczenia zagadnienia prawne

• Konstrukcja produktów ubezpiecze gospodarczych

• Sk adka ubezpieczeniowa i ocena ryzyka

• Proces zakupu i kana y dystrybucji ubezpiecze gospodarczych

• Proces likwidacji szkód

• Organizacja systemu ubezpiecze spo ecznych i zdrowotnych


literatura• Ubezpieczenia ; red. M. Iwanicz-Drozdowska (2013); PWE• Byczko S.(2013): Prawo ubezpiecze gospodarczych. Zarys wyk adu; Difin,

• Ubezpieczenia. Podr cznik akademicki; Handschke J., Monkiewicz J. (red.), Poltext;

Warszawa 2010

Starsze:

• Podstawy ubezpiecze - tom I mechanizmy i funkcje; Monkiewicz J. (red.); Poltext;

Warszawa; 2002

• Podstawy ubezpiecze - tom II produkty Monkiewicz J. (red.); Poltext; Warszawa2002

+Ubezpieczenia gospodarcze; Sangowski T. (red.) Poltext Warszawa; 2002

• Ubezpieczenia w zarz dzaniu ryzykiem przedsi biorstwa TOM 2• Zastosowania , pod red. Lecha G siorkiewicza i Jana Monkiewicza, Poltext 2010


Inne

• www.knf.gov.pl• www.rzu.gov.pl• www.gu.com.pl• www.swissre.com• www.insuranceeurope.eu


• Ubezpieczenie – poj cie




Ubezpieczenia, 1979 – broszura krytykuj ca powszechne ubezpieczenia spo eczne wydana w ramach zeszytów seminaryjnych „Prawica – Liberalizm – Konserwatyzm”


?Rowerzysta …. zawsze nara ony na ryzyko urazu g owyAle.. zdarzenie i jego konsekwencje nie s pewne

Rowerzy ci nosz kaski ochronne, je ostro nie.. ..

Kupuj tak e ubezpieczenia…. Po co?

10

By zabezpieczy rodki na koszty leczenia lub dla rodziny

By zabezpieczy rodki na roszczenia osób trzecich

By wype ni wymogi prawa

11

ciciel budynku

… nara ony na ryzyko po aru

Chroni mienie przez.. Instalowanie piorunochronów, spryskiwaczy, zakazy

palenia, materia y ognioodporne, … ale nie jest w stanie

wyeliminowa ryzyka.

Kupuj tak e ubezpieczenia…. Po co?

12

By zabezpieczy rodki na

rekonstrukcj obiektu

Wynaj cie obiektu zast pczego

Pokrycie utraty zysku

…

13

Zatem,

w przypadku szkody (zdarzenia) … ekonomiczne konsekwencje (straty, potrzeby) pokrywa ubezpieczyciel

w ustalonym zakresie, pod ustalonymi warunkami…

14

Ubezpieczenie =

– Instrument finansowy

– Produkt/ us uga - przedmiot dzia alno ci ZU; przedmiot zakupu klientów

– Metoda ZR


UBEZPIECZENIE:

transfer ryzyka z jednostki na grup ,

podzia ci aru strat/potrzeb nansowych na cz onków grupy.

definicja – azowski 1948

Ubezpieczenie stanowi urz dzenie gospodarcze,

zapewniaj ce pokrycie przysz ych potrzeb maj tkowych,

wywo anych u poszczególnych jednostek przez odznaczaj ce si pewn prawid owo ci zdarzenia losowe,

w drodze roz enia tego ci aru na wiele jednostek, którym te same zdarzenia losowe zagra aj



4 p aszczyzny

• zarz dzania ryzykiem – ubezpieczenie to metoda RM - kombinacja innych metod

• ekonomiczna – urz dzenie gospodarcze – j.w. zapewniaj ce kompensacj ewentualnych strat lub wzmo onych potrzeb; te : jako us uga niematerialna

• organizacyjno – finansowa - forma organizacji scentralizowanego funduszu ubezpieczeniowego, ze róde zdecentralizowanych - wp at uczestników; dzia alno ubezpieczeniowa prowadzona przez

instytucje

• prawna – umowa ubezpieczenia – kontrakt wi cy ubezpieczyciela z ubezpieczaj cym, na podstawie którego ubezpieczyciel zobowi zuje si , w razie wyst pienia okre lonego zdarzenia losowego, do wyp acenia odszkodowania lub wiadczenia pieni nego, ubezpieczaj cy za obowi zany jest do uiszczenia ubezpieczycielowi okre lonej kwoty pieni nej tytu em sk adki ubezpieczeniowej /inaczej w ub. Spo ecznych – regulacja ustawowa/



ubezpieczeniaubezpieczenia gospodarczegospodarczeaa

ubezpieczeniaubezpieczenia spo ecznespo eczne

system ubezpiecze prywatnycha

system ubezpiecze pa stwowych

ubezpieczenia gospodarstw domowych

ubezpieczenia przedsi biorstw


Elementy ró nicuj ce ubezpieczenia spo eczne i gospodarcze_______________________________________________________

umowneustawowewiadczenia

zale na od oceny ryzyka i kosztów wiadczenia ochrony

zale na od dochodówzale na od ustawodawcy

sk adka

osoby fizyczne, jedn. org. z lub bez osob. prawnejryzyka osobowe i maj tkowe

osoby fizyczne ryzyka osobowe

podmiot/ryzyko

dobrowolne obowi zkowe – wyj tek

obowi zkoweprzymus

zak ady ubezpiecze – podmioty gospodarcze –SA lub TUW! Ubezpieczenia pa stwowe !

pa stwowe – ZUS, KRUS, NFZ

! Prywatne – PTE, ZE, ZU..

instytucje

Pakiet ustaw ubezpieczeniowych kodeks cywilny i inne

u. o systemie ubezpiecze spo ecznych i inne

regulacje

podj cie ryzyka - prewencja, kompensacjazysk ubezpieczyciela

zabezpieczenie spo eczne obywateli

cel

ubezpieczenia gospodarcze

Ubezpieczeniaspo eczne


Funkcje ubezpieczeFunkcje ubezpiecze

Funkcje ubezpiecze (g . Gospodarczych)

• Funkcja ochronna

ród o finansowania strat - wymiar finansowy i organizacyjny + poczucie bezpiecze stwa

• Funkcja prewencyjna

- prewencyjne wymogi zw. z ubezpieczeniem – akceptacja ryzyka, sk adka, obowi zki umowne

- dzia ania zak adów ubezpiecze na rzecz zmniejszenia cz stotliwo ci wyst powania pewnych zdarze i surowo ci szkód, zmiany nawyków spo ecze stwa


• Funkcja finansowa

- wp yw na finanse pa stwa i obywateli (przedsi biorców) – stabilno finansowa przedsi biorców, zabezpieczenie spo ecze stwa

- uwolnienie rodków obywateli (przedsi biorców) i ich wprowadzeniem do obrotu w formie inwestycji czy konsumpcji b gromadzenie w formie oszcz dno ci

- dzia alno zak adów jako podmiotów gospodarczych - zatrudniaj , p ac podatki, inwestuj

• Inne:

- uzupe nienie systemu ubezpiecze spo ecznych

- system ochrony ofiar ryzyk o tzw. masowym dzia aniu – ubezpieczenia obowi zkowe

- wsparcie eksportu, wiarygodno ci przedsi biorców dr Ilona Kwiecie - materia y

wyk adowe 22


Dlaczego dziedzina Ubezpieczenia ma takie znaczenie:

Najbardziej popularna metoda RM (prywatne, komercyjne, pa stwowe)

istotna cz (uzupe nienie) systemu emerytalnego i ub. Zdrowotnych

trudno ci z wykorzystaniem (niematerialny charakter, ryzyko kontraktowe, pozycja ubezpieczyciela

znaczenie dla rynku finansowego (ubezpieczenia na ycie z FK, lokaty)

- Interdyscyplinarno (aktuariat, matematyka, finanse, prawo, marketing)


Aktywa wg. sektora – 2014 -

Ubezpieczenia – ca 170 mld z (2014), w tym 101 Life

Fundusze emerytalne – 155 mld z (299 mld z luty 2014)

Banki – ok. 1 biliona 478 miliardów (2014)

Fundusze inwestycyjne – 220 mld z (marzec 2015) a ok 189 mld (stycze 2014)

koniec 2003 - w Polsce aktywa sektora ubezpieczeniowego ponad 62 mld z .

fundusze emerytalne - ponad 45 mld z

fundusze inwestycyjne - ponad 30 mld z

banki - ponad 490 mld z .

ZnaczenieZnaczenie rynkurynku ubezpieczeubezpiecze ((gospgosp))


wiatowy rynek ubezpiecze

Sk adka przypisana w 2012

4.778 bn USD – wzrost 0 3,7 % do 2013 (3,4 na rynkach rozwinietych, 7,4 na rozwijaj cych si )

(2008 = 4.218 bn USD - 2006 = 3.723 bn USD)

life 2.655 bn USD

non-life 2.123 bn USD


Udzia w wiatowym przypisie sk adki – ub. gospodarcze

1991 2012

Ameryka P n 36,8 33,8

Europa zach 28,6 31,7

Azja 21,8 . Japonia

29,19

Pozosta e kraje 12,8 3,6Afryka = 1,56Oceania 2,10

Europa rodkowo/wsch 1,7

Kraje OECD 82 %



Wska nik penetracji i g sto ci – 2014 – kraje rozwini te; swissre.com


Wska nik penetracji i g sto ci – 2014 – kraje rozwijajace sie


Ubezpieczenie a ryzyko


Ryzyko

Brak jednolitej uniwersalnej definicji

-ekonomia, statystyka, finanse, prawo, RM,

- Ryzyko niebezpiecze stwo

-Ryzyko to szansa, mo liwo

-Ryzyko to niepewno co do przysz ci, efektu, wyniku

-Pozytywny - negatywny aspekt – neutralny

- 3 wyniki


Ryzyko – kategorie

Czyste – spekulatywne

Obiektywne – subiektywne

Partykularne – fundamentalne

Osobowe-maj tkowe – odpowiedzialno ci

Ubezpieczeniowe – ubezpieczyciela - ubezpieczonego


PROCES RM

IDENTYFIKACJA

OCENA

PODJ CIE/PODEJ CIE

METODY

UNIKANIE

RETENCJA – aktywna, pasywna

TRANSFER


Mechanizm ubezpieczenia jako metody ZR:

transfer

– na ZU - profesjonalist

dywersyfikacja

- na grup podmiotów podobnie zagro onych(prawo wielkich liczb – im wi ksza grupa

tym dok adniejsze wyznaczenie prawdopodobie stwa wielko ci strat)

retencja

– zaplanowana lub wymuszona przez ZU

finansowanie

– sk adka jako wyra na cena, inne koszty

34

Zak ad ubezpiecze


Warunki ubezpieczalno ci ryzyka:

du a liczba jednostek zagro onych

szkoda – zdarzenie losowe, niezale ne od woli

strata mo liwa do okre lenia i wyra enia w pieni dzu

brak natury katastroficznej

sk adka relatywnie ma a

dr Ilona Kwiecie dr Ilona Kwiecie -- materia y materia y wyk adowewyk adowe 3636

Historia ubezpieczeHistoria ubezpiecze

• idea ubezpiecze – wspólne ponoszenie ryzyka i jego ujemnych ekonomicznych konsekwencji

I) STARO YTNO pocz tki form ubezpieczeniowych (Indie, Grecja, Rzym)

• czyny samopomocy

• umowy o wspólnym pokrywaniu strat

– za Hammurabiego, ok. 2 tys. lat p.n.e. umowy uczestników karawan

– w egludze morskiej

– awaria wspólna - zachowana do dzisiaj instytucja prawa morskiego - wspólne ponoszenie strat poczynionych rozmy lnie w celu unikni cia wspólnego niebezpiecze stwa – wyraz solidarno ci interesów uczestników morskiej wyprawy handlowej

• Po yczka morska stosowana w staro ytnym Rzymie i potem – potem tak e w podró ach l dowych; straci y znaczenie w zwi zku z bull papiesk z XIII w. zakazuj pobierania odsetek


• w zakresie ycia i mienia– w staro ytnym Rzymie – zrzeszenia zawodowe, religijne, które

udziela y pomocy materialnej swoim cz onkom ( z funduszów powsta ych ze sk adek)w razie nieszcz cz onków i ich rodzin;

– w redniowieczu – gildie (zrzeszenia) kupieckie i cechy rzemie lnicze, potem kasy i bractwa czeladnicze (pomoc w razie choroby, niezdolno ci do pracy, mierci); kasy w górnictwie.


II) REDNIOWIECZE

XIV – XVII w.

• ubezpieczenie wyodr bnia si jako samodzielna instytucja gospodarcza i prawna

• 1310 – 1-a izba ubezpieczeniowa we Flamandii – kupcu ubezpieczali towary na czas transportu

• XIV po yczki morskie zast powa y prywatne umowy, zbli one do ubezpieczenia, dowód ich zawarcia to dokument „polizza” oskie oznaczaj cego pokwitowanie: najstarsze umowy z Genui, Pizzy, Florencji 1347;

• pojawili si maklerzy (tak e domy bankowe) – dzia ali g . w interesie osób zajmuj cych si transportem morskim, aby jak najkorzystniej zawrze umow .

• zacz to stosowa tez koasekuracj i reasekuracj /Great Fire/dr Ilona Kwiecie - materia y

wyk adowe 39

• Ogie zacz si wczesnym rankiem w piekarni w Pudding Lane i rozprzestrzeni si b yskawicznie

• Po 5 dniach – uda o si opanowa

• Londyn by zdewastowany – cztery piate miasta w popiole

• Ponad 13,000 budynków zniszczonych

• Odnotowano jedynie 16 ofiar miertelnych

• W nast pnym roku 1667 world's first insurance company the Sun Fire Office

• Dzi znany jako Royal & SunAlliance - Britain's largest insurance company.


The Great Fire of LondonThe Great Fire of LondonSeptember 2, 1666September 2, 1666


The Insurance Office utworzy o fire-fighting teams. Do ochrony ubezpieczonych (!) budynków

Wydawano znaczki identyfikuj ce

Inne zak ady te utworzy y SP

Potem – miasto

Inne Konsekwencje:

- Uwaga na RM w zak adzie ubezpiecze

- Rozwój reasekuracji

- Popyt na ub. Od ognia

Instytucje• Pocz tkowo ubezpieczycielami by y pojedyncze osoby (bankierzy) lub

grona osób

• od. Pocz. XVIII w. Specjalne przedsi biorstwa ubezpieczeniowe (Sun Fire Office/.

• w XVII pojawiaj si wielkie kompanie asekuracyjne

• 1688 – w kawiarni Edwarda Lloyda w Londynie

zacz a dzia alno grupa kupców i w cicieli statków

zajmu cych si m.in.. transferem ryzyka

- tak powsta a korporacja Lloyd’s

/do 1994 stowarzyszenie Names../dr Ilona Kwiecie - materia y

wyk adowe 42

Wracaj c do historii redniowiecza


Lloyd's - najbardziej znana i najprawdopodobniej najmniej rozumiana marka w ubezpieczeniach..

Lloyd's to nie zak ad ubezpiecze ale stwowarzyszenie cz onków – indywidualnych i korporacji, którzy przez syndykaty przy pomocy profesjonalnych underwriterów ryzyko

Kapita dostarczany jest te przez instytucje inwestycyjne, inwestorów, mi dzynarodowych ubezpieczycieli i podmioty indywidualne


Lloyd’sLloyd’s of London :of London :

55ty zak ad ubezpiecze na wiecie ty zak ad ubezpiecze na wiecie --commercial linescommercial lines

6t6ty reasekurator y reasekurator /net premiums//net premiums/

Znana jako firma która zawsze p aci za Znana jako firma która zawsze p aci za szkodyszkody


(I) La Lutine 1799 (francuska fregata wioz ca z oto i srebro zaton a u

wybrze y Holandii ) ) – $ 1 mln

(II) San Francisco earthquake 1906 – ponad $50 mln

– ekwiwalent ponad 1 billion in today’s dollars.

Umocni o reputacj Lloyd's jako p ac cego odszkodowania

(III) Asbestos claims(III) Asbestos claims

Prze om Prze om 1980s 1980s //19901990ss

((IV) 2001 WTC losses IV) 2001 WTC losses –– Lloyd’s wyp aci ok.. 2 bln USD (z ok.. 30 Lloyd’s wyp aci ok.. 2 bln USD (z ok.. 30 -- 60) 60) jako reasekuratorjako reasekurator

ówne szkody wyp acone przez Lloyd’s

redniowiecze…..cdNaukowe podstawy i rozwój ubezpiecze yciowych

Pierwsze znane ubezpieczenie na ycie - 1583

kapitan William Gybbons, zmar krótko przed ko cem okresu ubezpieczenia – odmówiono zap aty na podstawie technicznego zarzutu, e prze 12 miesi cy polisy (licz c 28 dni na miesiac) – s nakaza zap at

Teoria ub. Na zycie - holenderski matematyk Jan de Witt

1a tablica wymieralno ci (trwania ycia) 1693 – English astronomer Edmund Halley

1 zak ad ubezpiecze na ycie – 1699 – Society of Assurance for Widows and Orphans (mutual)


• + Pocz tki ubezpiecze na ycie –

tontyny (XVII w Francja) wp aca si okreslone sumy do skarbu pa stwa, potem do ywotnia renta – wysoko rent w kolejnych latach zale a od liczby yj cych osób z grupy b cych w tym samym wieku w chwili dokonywania wp aty; w miar wymierania cz onków tontyny pozostali otrzymywali coraz wi cej.


OD XIX WIEKU - REWOLUCJA PRZEMYS OWA• lawinowy rozwój towarzystw - zawodowi ubezpieczyciele i

reasekuratorzy, maj cy zarobkowy charakter, spó ki akcyjne, wi kszy zasi g,;

• w 1900 by y 1272 zak ady ubezpiecze , przodowa y USA, Anglia i Niemcy

• pojawiaj si ubezpieczenia obowi zkowe – g . Ogniowe, ale te NW pracowników fabryk

• nowe ubezpieczenia – rolne (trzody, upraw, gradobicia), finansowe -OC, kredytów, utraty zysku , tak e ubezpieczenia spo eczne –chorobowe wypadkowe

Colonge Reinsurance Company, Germany (1852), Swiss Reinsurance of Zurich, Swiss (1863)


1897 – pierwsza polisa OC komunikacyjna (auto)

1902 – ubezpieczenie ryzyk AC fire and theft

1912 – underwriterzy Lloyd's – pierwsza polisa lotnicza – casco i osobowa


(IV) Wiek 20ty

Rozwój nauki o ubezpieczeniach – matematyka, prawo, ekonomia

Zawód aktuariusza

Nowe ryzyka – oc za produkt, polisy kosmiczne, odpowiedzialno zawodowa, captiveinsurance research development –


Po owa 20ego wieku

Nowe podej cie do ubezpiecze i ZR

Zwrócono uwag na koszt i efektywno ubezpieczeniaPojawi si problem nowych ryzyk (kursów walut, stóp procentowych, odpowiedzialnosci za rodowisko, za produkt..)

Departamenty RM na uniwersytetach

Dzi :

Terroryzm, katastrofy naturalne, OC


• HISTORIA UBEZPIECZE • POLSKA


1 etap - redniowiecze• XV i XVI wieku - si y przyrody - po ar i powód

• pierwsze formy ubezpiecze od wypadków - kas brackie na sku

• 1474-1526 kasa bracka do pomocy ubogim, chorym i niezdolnym do pracy górnikom w Z otym Stoku

• rozwój g ównie ubezpiecze ogniowych – w XVIII mieszka cy polskich miast asekurowali swe budynki w towarzystwach zagranicznych – np. Bydgoszcz i Gda sk w londy skim Feniksie


2 etap - rozbiory XVII/XIX

w zaborze pruskim

1803 Towarzystwo Ogniowe dla Miast

1804 Towarzystwo Ogniowe Wiejskie

1 prywatny zak ad ubezpiecze na ycie oparty ca kowicie na kapita ach polskich - „Vesta Bank Wzajemnych Zabezpiecze na ycie”, by a na 20 miejscu w Prusach na 116 zak adów, dzia a a do II wojny wiatowej

w Królestwie – przewaga TUW, ubezpieczenia rolne


3 etap - po I wojnie1921 na rynku 53 zak ady - 19 spó ek akcyjnych i 34 TUW

du e spó ki:1917 Polskie Tow. Asekuracyjne i reasekuracyjne PATRIA1920 – zorganizowano w poznaniu Tow. Reasekuracyjne WARTA1921 organ samorz dowy Polska Dyrekcja ubezpiecze Wzajemnych (przekszta cona w Powszechny Zak ad Ubezpiecze Wzajemnych)1929 – najwy sza suma zbioru sk adek – 234 mln = 45 mln $

tu przed II wojn 67 zak adów, najwi ksze:Powszechny Zak ad Ub. WzajemnychPocztowa Kasa Oszcz dno ci ( yciowe)Warta – reasekuracjazagraniczne: Prudential, Generali, polski Lloyd


4 etap - po II wojnie

• 1947 dekrety rz dowe

– zlikwidowano prywatne polskie i zagraniczne zak ady ubezpiecze ,

– dzia alno mog prowadzi jedynie pa stwowe i spó dzielcze

– de facto - prawo dzia ania otrzyma jedynie PZUW (monopol w zakresie ub. obowi zkowych) a w zakresie reasekuracji Warta.

– bezpo redni nadzór pa stwa

• W 1952 ustawa o ubezpieczeniach pa stwowych

– potwierdza upa stwowienie zak adów

– likwiduje TUW

– Powszechny ZU przekszta cono w Pa stwowy ZU – w czono do planu narodowego –1osobowe kierownictwo, nadwy ki do bud etu

– Warta - dosta a bezpo redni dzia alno ubezpieczeniow w egludze morskiej, handel zagraniczny, obrót dewizowy


• 1958 dopuszczono po redników ub. w zakresie ub. dobrowolnych

• 1961 umow ubezpieczenia wprowadzono do kodeksu cywilnego i morskiego

• 1984 ustawa o ubezpieczeniach maj tkowych i obowi zkowych

• dopuszcza wielo zak adów ub. pa stwowych, spó dzielczych b z udzia em wi kszo ciowym Skarbu Pa stwa. (poza Jugos awi wyj tek).

• Na pocz. 1988 pojawia si Spó dzielczy Zak ad Ubezpiecze „Westa” w odzi;

• pod koniecpod koniec 1988 „Polisa”


5 etap – wspó czesny system ubezpiecze w Polsce

1990 ustawa o dzia alno ci ubezpieczeniowej

– wyznaczy a nowy kszta t ubezpiecze gospodarczych:

• prywatyzacja i demonopolizacja

• rozdzielenie ubezpiecze : life i non-life

• umowno ubezpiecze

• przywrócono brokera i aktuariusza

• powo ano PIU – cz onka Europejskiej Komisji Ubezpiecze

’95 wielka nowelizacja – PUNU, Rzecznik, aktuariusz, licencje dla po redników

• od 1999 – otwarcie dla zak adów zagranicznych GO

• od 2002 KNUiFE


• w 1998 ustawa o systemie ubezpiecze spo ecznych – wyodr bnienie ryzyk– indywidualne konta w ZUS– fundusze emerytalne

• obecnie pakiet ustaw z 22 maja 2003– o dzia alno ci ubezpieczeniowej– o ubezpieczeniach obowi zkowych, UFG i PBUK– o po rednictwie ubezpieczeniowym– u nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz Rz.U.

+ u. o nadzorze nad rynkiem finansowym z 21 lipca 2006 (KNF)- Zmiany – 2007, 2008 kc, 2009 u. o dz. ub.

• 1 maja 2004 – wej cie w struktury JRU


• Jednolity rynek ubezpieczeniowy w Unii Europejskiej

– Pocz tek procesu integracji - Traktat Rzymski z 25 marca 1957r. o ustanowieniu EWG

– cel: stworzenie wspólnego rynku we wszystkich dziedzinach gospodarki

– 1986r. (w ycie 1987) Jednolity Akt Europejski –zobowi zywa strony do ustanowienia do ko ca 1992 warunków dla stworzenia rynku wewn trznego – obszaru bez granic wewn trznych dla swobodnego przep ywu towarów, us ug, kapita u i osób

– 1992 traktat o Unii Europejskiej z Maastricht (w ycie 1 listopada 1993)


za enia tworzenia jednolitego rynku ubezpiecze :• Zasada jednolitej licencji (single pass)• Zasada home country control

• naby polis mo na w dowolnym miejscu we Wspólnocie• konieczno kontroli nad metodami sprzeda y i rodzajem produktów

ubezpieczeniowych w celu ochrony konsumentów• jednakowe zasady po rednictwa ubezpieczeniowego• dostateczna i porównywalna informacja o wszystkich zak adach ub. na

rynku• zasady i przepisy, zapewniajace, e wybór prawa w asciwego nie stanie si

elementem konkurencyjnym• brak ogranicze przep ywu srodków miedzy stronami transakcji


• dla realizacji – Dyrektywy Rady UE(3generalne)

Wspó praca z Polsk -

• Polska podpisa a 16 XII 1991 w Brukseli Uk ad o stowarzyszeniu – wszed w ycie 1 I 1994r.


Konsekwencje JRUstopie rozwoju JRU - trzy ró ne wska niki, które charakteryzuj :

udzia y rynkowe podmiotów kontrolowanych przez zagranic ;

znaczenie rynkowe oddzia ów;

udzia rynkowy transakcji transgranicznych.

mierz stopie efektywnej otwarto ci narodowych rynków ubezpieczeniowych krajów UE, oraz efektywne wykorzystanie wspólnorynkowych instrumentów ekspansji zagranicznej (oddzia y i us ugi transgraniczne).


Documents

UBEZPIECZENIA Poj ' cie, znaczenie, funkcje historia · Europa zach 28,6 31,7 Azja 21,8 P s. Japonia 29,19 Pozosta se kraje 12,8 3,6 Afryka = 1,56 Oceania 2,10 Europa rodkowo/wsch