Uchwała Nr V/33/2019 z dnia 26 lutego 2019 r.dalikow.cba.pl/.../ochrona...ochrony_srodowiska_GD.pdf · Prawo Ochrony Środowiska (t.j. Dz. U. 2018 r., poz. 799 ze zm.), Ustawa z

UCHWAŁA NR V/33/2019

RADY GMINY DALIKÓW

z dnia 26 lutego 2019 r.

w sprawie przyjęcia Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Dalików na lata 2019-2022

z perspektywą do 2026 r.

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2018 r.

poz. 994, 1000, 1349, 1432 oraz 2500) oraz art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony

środowiska (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 779, z 2009 r. Nr 130, poz. 1070, z 2016 r. poz. 2255, z 2017 r. poz. 1999,

z 2018 r. poz. 650, 1722, 2161 z 2019 r. poz. 42) uchwala się, co następuje:

§ 1. Przyjmuje się Program Ochrony Środowiska dla Gminy Dalików na lata 2019-2022 z perspektywą do

2026 r. w brzmieniu stanowiącym załącznik do niniejszej uchwały.

§ 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Dalików.

§ 3. Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Łódzkiego oraz podaniu do pu-

blicznej wiadomości na tablicy ogłoszeń Urzędu Gminy w Dalikowie i w Biuletynie Informacji Publicznej.

Przewodniczący Rady Gminy Dalików

Danuta Walczak

DZIENNIK URZĘDOWYWOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO

Łódź, dnia 2 kwietnia 2019 r.

Poz. 1869

Załącznik do uchwały Nr V/33/2019

Rady Gminy Dalików

z dnia 26 lutego 2019 r.

PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY DALIKÓW

na lata 2019-2022 z perspektywą

do 2026 r.

Dalików, 2018 r.

Dziennik Urzędowy Województwa Łódzkiego – 2 – Poz. 1869

Spis treści

1. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA

2. METODYKA OPRACOWANIA

3. UWARUNKOWANIA PRAWNE

4. SPÓJNOŚĆ Z DOKUMENTAMI WYŻSZEGO RZĘDU

4.1. SPÓJNOŚĆ NA SZCZEBLU KRAJOWYM

4.2. SPÓJNOŚĆ NA SZCZEBLU REGIONALNYM

4.3. SPÓJNOŚĆ NA SZCZEBLU LOKALNYM

5. OPIS INWENTARYZOWANEGO OBSZARU

5.1. CHARAKTERYSTYKA GMINY

5.1.1. KLIMAT

5.2. STRUTKURA DEMOGRAFICZNA

5.3. DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA I ROLNICTWO

5.4. INFRASTRUKTURA INŻYNIERYJNO – TECHNICZNA

5.4.1. SIEĆ CIEPLNA I GAZOWA

5.4.2. SIEĆ DROGOWA

6. OCENA STANU ŚRODOWISKA W POSZCZEGÓLNYCH KOMPONENTACH

6.1. OCHRONA KILMATU I JAKOŚCI POWIETRZA

6.1.1. STAN AKTUALNY

6.1.2. ANALIZA SWOT

6.1.3. ZAGROŻENIA

6.2. ZAGROŻENIA HAŁASEM

6.2.1. STAN WYJŚCIOWY

6.2.2. ANALIZA SWOT

6.2.3. ZAGROŻENIA

6.3. POLA ELEKTROMAGNETYCZNE


6.3.2. ANALIZA SWOT

6.4. GOSPODAROWANIE WODAMI


6.4.1.1. WODY POWIERZCHNIOWE

6.4.1.2. WODY PODZIEMNE

6.4.2. ANALIZA SWOT

6.4.3. ZAGROŻENIA

6.5. GOSPODARKA WODNO – ŚCIEKOWA


6.5.2. ANALIZA SWOT

6.5.3. ZAGROŻENIA


6.6. ZASOBY GEOLOGICZNE


6.6.1.1. SUROWCE MINERALNE

6.6.2. ANALIZA SWOT

6.6.3. ZAGROŻENIA

6.7. GLEBY


6.7.2. ANALIZA SWOT

6.7.3. ZAGROŻENIA

6.8. GOSPODARKA ODPADAMI I ZAPOBIEGANIE POWSTAWANIU ODPADÓW


6.8.2. ANALIZA SWOT

6.8.3. ZAGROŻENIA

6.9. ZASOBY PRZYRODNICZE


6.9.1.1. OBSZARY CHRONIONE

6.9.1.2. LASY

6.9.2. ANALIZA SWOT

6.9.3. ZAGROŻENIA

6.10. WPŁYW ZMIAN KLIMATU I ZAGROŻENIA POWAŻNYMI AWARIAMI

6.10.1. WPŁYW ZMIAN KLIMATU

6.10.2. ZAGROŻENIA POWAŻNYMI AWARIAMI

6.11. DZIAŁANIA EDUKACYJNE

7. CELE PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA

7.1. CELE PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA, ZADANIA I ICH FINANSOWANIE

7.1.1. CELE, KIERUNKI ZADANIA INTERWENCJI

7.1.2. HARMONOGRAM RZECZOWO - FINANSOWY

8. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA INWESTYCJI Z ZAKRESU OCHRONY ŚRODOWISKA

9. SYSTEM REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA

9.1. MONITORING I KONTROLA REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA

9.2. ZARZĄDZANIE PROGRAMEM OCHRONY ŚRODOWISKA

10. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM

SPIS TABEL

SPIS RYSUNKÓW

SPIS WYKRESÓW


1. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA

Celem sporządzenia Programu Ochrony Środowiska (POŚ) jest realizacja przez jednostki samorządu

terytorialnego (JST) polityki ochrony środowiska zgodnie z założeniami najważniejszych dokumentów

strategicznych i programowych na szczeblu krajowym, wojewódzkim i powiatowym. POŚ powinny stanowić

podstawę funkcjonowania systemu zarządzania środowiskiem i być spójne ze wszystkimi dokumentami

dotyczącymi zagadnień ochrony środowiska na szczeblu danej JST.

Opracowanie oraz uchwalenie dokumentu przyczyni się do zrównoważonego rozwoju gminy Dalików

uwzględniając pierwszorzędnie kwestie związane z ochroną środowiska.

Niniejszy dokument zawiera analizę stanu środowiska naturalnego na terenie gminy, na podstawie której

określono cele, kierunki i zadania wynikające z zagrożeń i problemów dla poszczególnych obszarów

interwencji. Wskazano również źródła finansowania zaproponowanych działań oraz określono system realizacji

Programu.

2. METODYKA OPRACOWANIA

Metodyka opracowania Programu polegała na:

zebraniu materiałów źródłowych niezbędnych do opracowania Programu, na podstawie których

dokonano oceny stanu aktualnego gminy,

określeniu celów i kierunków wynikających ze zdiagnozowanych problemów i zagrożeń,

sformułowaniu zadań oraz wskazaniu jednostek odpowiedzialnych za ich realizację z podziałem na

zadania własne oraz zadania monitorowane,

wskazaniu wskaźników monitorowania realizacji Programu,

wskazaniu możliwych źródeł finansowania,

opracowaniu systemu realizacji Programu.

Źródłem informacji do Programu były dane pochodzące z dokumentów udostępnianych przez

wyspecjalizowane jednostki zajmujące się ochroną środowiska, np. Wojewódzki Inspektorat Ochrony

Środowiska (WIOŚ), Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska (RDOŚ), Generalna Dyrekcja Ochrony

Środowiska (GDOŚ), dane statystyczne opracowywane przez Główny Urząd Statystyczny (GUS), dane

pozyskane z Urzędu Gminy Dalików. Do opisu stanu środowiska wykorzystano najbardziej aktualne dostępne

dane, w głównej mierze określające stan na rok 2017.

Program Ochrony Środowiska został opracowany w oparciu o najnowsze „Wytyczne do opracowania

wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska” sporządzone przez Ministerstwo

Środowiska.

Do opracowania dokumentu wykorzystano model D-P-S-I-R, czyli model „siły naprawcze – presja – stan –

wpływ – reakcja”. Polega on na opisaniu poszczególnych elementów oraz przedstawieniu jakie są przyczyny

obecnego stanu środowiska, a także jak środowisko wpływa m.in. na życie społeczne i gospodarcze.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi, projekt dokumentu poddany został procedurom

konsultacji społecznych, opiniowania oraz uzgadniania.

3. UWARUNKOWANIA PRAWNE

Opracowany dokument jest zgodny z obowiązującymi przepisami prawnymi w zakresie ochrony

środowiska. Podstawę prawną sporządzenia niniejszego opracowania stanowią m.in. wymienione poniżej

ustawy oraz akty wykonawcze tych ustaw:

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska (t.j. Dz. U. 2018 r., poz. 799 ze zm.),

Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale

społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz. U. 2018

poz. 2081 ze zm.),

Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (t.j. Dz. U. 2018 r., poz. 1614 ze zm.),


Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (t.j. Dz. U. 2017 r., poz. 788 ze zm.),

Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (t.j. Dz. U. 2017 r., poz. 1161 ze

zm.),

Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo Wodne (t.j. Dz. U. 2017 r., poz. 1566 ze zm.),

Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu

ścieków (t.j. Dz. U. 2018 r., poz. 1152),

Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (t.j. Dz. U. 2017 r., poz. 2126 ze zm.),

Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 992 ze zm.),

Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz. U. 2018 r.,

poz. 1454 ze zm.),

Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. 2017 r.,

poz. 1073 ze zm.),

Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (t.j. Dz. U.

2018 r., poz. 954).

4. SPÓJNOŚĆ Z DOKUMENTAMI WYŻSZEGO RZĘDU

„Program Ochrony Środowiska dla Gminy Dalików na lata 2019-2022 z perspektywą do 2026 r.” został

opracowany w oparciu o założenia wynikające z dokumentów strategicznych i programowych wyższego rzędu

na szczeblu gminnym, powiatowym, wojewódzkim i krajowym, w szczególności z następującymi

dokumentami:

strategicznymi:

Długookresową Strategią Rozwoju Kraju. Polska 2030. Trzecia Fala Nowoczesności,

Strategią Rozwoju Kraju 2020,

Strategią „Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko”,

Strategią innowacyjności i efektywności gospodarki „Dynamiczna Polska 2020”,

Strategią rozwoju transportu do 2020 roku (z perspektywą do 2030 roku),

Strategią zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa na lata 2012–2020,

Strategią „Sprawne Państwo 2020”,

Strategią rozwoju systemu bezpieczeństwa narodowego Rzeczpospolitej Polskiej 2022,

Krajową strategią rozwoju regionalnego 2010 – 2020: regiony, miasta, obszary wiejskie,

Strategią Rozwoju Kapitału Ludzkiego 2020,

Strategią Rozwoju Kapitału Społecznego 2020,

Polityką Energetyczną Polski do 2030 roku,

sektorowymi:

Krajowym Programem Ochrony Powietrza do roku 2020,

Aktualizacją Krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych,

Krajowym planem gospodarki odpadami 2014,

Krajowym programem zapobiegania powstawaniu odpadów,

Programem ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej oraz Plan działań

na lata 2015–2020,


Strategicznym Planem Adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku

2020 z perspektywą do roku 2030,

Programem wodno-środowiskowym kraju,

programowymi:

Zaktualizowaną Strategia Rozwoju Województwa Łódzkiego na lata 2007 – 2020,

Planem Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Dalików,

Strategią Rozwoju Gminy Dalików na lata 2016 – 2020,

Programem Usuwania Wyrobów Zawierających Azbest dla Gminy Dalików na lata 2010-2032.

Ochrona środowiska jest przedmiotem planów, programów i strategii na szczeblu krajowym, regionalnym i

lokalnym. Najważniejsze cele i kierunki interwencji w zakresie problemów środowiskowych, wymienionych

wyżej dokumentów, przedstawiają się następująco:

4.1. SPÓJNOŚĆ NA SZCZEBLU KRAJOWYM

Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju. Polska 2030. Trzecia Fala Nowoczesności

1. Cel 7 – Zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego oraz ochrona i poprawa stanu środowiska; kierunki

interwencji:

modernizacja infrastruktury i bezpieczeństwo energetyczne,

modernizacja sieci elektroenergetycznych i ciepłowniczych,

realizacja programu inteligentnych sieci w elektroenergetyce,

wzmocnienie roli odbiorców finalnych w zarządzaniu zużyciem energii,

stworzenie zachęt przyspieszających rozwój zielonej gospodarki,

zwiększenie poziomu ochrony środowiska.

2. Cel 8 – Wzmocnienie mechanizmów terytorialnego równoważenia rozwoju dla rozwijania i pełnego

wykorzystania potencjałów regionalnych; kierunki interwencji:

rewitalizacja obszarów problemowych w miastach,

stworzenie warunków sprzyjających tworzeniu pozarolniczych miejsc pracy na wsi i zwiększaniu

mobilności zawodowej na linii obszary wiejskie – miasta,

zrównoważony wzrost produktywności i konkurencyjności sektora rolno-spożywczego zapewniający

bezpieczeństwo żywnościowe oraz stymulujący wzrost pozarolniczego zatrudnienia i

przedsiębiorczości na obszarach wiejskich,

wprowadzenie rozwiązań prawno-organizacyjnych stymulujących rozwój miast.

3. Cel 9 – Zwiększenie dostępności terytorialnej Polski; kierunek interwencji:

udrożnienie obszarów miejskich i metropolitarnych poprzez utworzenie zrównoważonego, spójnego i

przyjaznego użytkownikom systemu transportowego.

Strategia Rozwoju Kraju 2020

1. Obszar strategiczny I Sprawne i efektywne państwo:

a) Cel I.1. Przejście od administrowania do zarządzania rozwojem:

Priorytetowy kierunek interwencji I.1.5 – Zapewnienie ładu przestrzennego.

b) Cel I.3. Wzmocnienie warunków sprzyjających realizacji indywidualnych potrzeb i aktywności

obywatela:

Priorytetowy kierunek interwencji I.3.3. – Zwiększenie bezpieczeństwa obywatela.


2. Obszar strategiczny II Konkurencyjna gospodarka:

a) Cel II.2. Wzrost wydajności gospodarki:

Priorytetowy kierunek interwencji II.2.3. – Zwiększenie konkurencyjności i modernizacja sektora

rolno-spożywczego,

b) Cel II.5. Zwiększenie wykorzystania technologii cyfrowych:

Priorytetowy kierunek interwencji II.5.2. – Upowszechnienie wykorzystania technologii cyfrowych,

c) Cel II.6. Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko:

Priorytetowy kierunek interwencji II.6.1. – Racjonalne gospodarowanie zasobami,

Priorytetowy kierunek interwencji II.6.2. – Poprawa efektywności energetycznej,

Priorytetowy kierunek interwencji II.6.3. – Zwiększenie dywersyfikacji dostaw paliw i energii,

Priorytetowy kierunek interwencji II.6.4. – Poprawa stanu środowiska,

Priorytetowy kierunek interwencji II.6.5. – Adaptacja do zmian klimatu,

d) Cel II.7. Zwiększenie efektywności transportu:

Priorytetowy kierunek interwencji II.7.1. – Zwiększenie efektywności zarządzania w sektorze

transportowym,

Priorytetowy kierunek interwencji II.7.2. – Modernizacja i rozbudowa połączeń transportowych,

Priorytetowy kierunek interwencji II.7.3. – Udrożnienie obszarów miejskich.

3. Obszar strategiczny III Spójność społeczna i terytorialna:

a) Cel III.2. Zapewnienie dostępu i określonych standardów usług publicznych:

Priorytetowy kierunek interwencji III.2.1. – Podnoszenie jakości i dostępności usług publicznych,

b) Cel III.3. Wzmocnienie mechanizmów terytorialnego równoważenia rozwoju oraz integracja

przestrzenna dla rozwijania i pełnego wykorzystania potencjałów regionalnych:

Priorytetowy kierunek interwencji III.3.1. – Tworzenie warunków instytucjonalnych, prawnych i

finansowych dla realizacji działań rozwojowych w regionach,

Priorytetowy kierunek interwencji III.3.2. – Wzmacnianie ośrodków wojewódzkich,

Priorytetowy kierunek interwencji III.3.3. – Tworzenie warunków dla rozwoju ośrodków regionalnych,

subregionalnych i lokalnych oraz wzmacniania potencjału obszarów wiejskich,

Priorytetowy kierunek interwencji III.3.4. – Zwiększenie spójności terytorialnej.

Strategia „Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko”

1. Cel 1. Zrównoważone gospodarowanie zasobami środowiska; kierunki interwencji:

racjonalne i efektywne gospodarowanie zasobami kopalin,

gospodarowanie wodami dla ochrony przed powodzią, suszą i deficytem wody,

zachowanie bogactwa różnorodności biologicznej, w tym wielofunkcyjna gospodarka leśna,

uporządkowanie zarządzania przestrzenią.

2. Cel 2. Zapewnienie gospodarce krajowej bezpiecznego i konkurencyjnego zaopatrzenia w energię; kierunki

interwencji:

lepsze wykorzystanie krajowych zasobów energii,

poprawa efektywności energetycznej,

wzrost znaczenia rozproszonych, odnawialnych źródeł energii,


rozwój energetyczny obszarów podmiejskich i wiejskich,

rozwój systemu zaopatrywania nowej generacji pojazdów wykorzystujących paliwa alternatywne.

3. Cel 3. Poprawa stanu środowiska; kierunki interwencji:

zapewnienie dostępu do czystej wody dla społeczeństwa i gospodarki,

racjonalne gospodarowanie odpadami, w tym wykorzystanie ich na cele energetyczne,

ochrona powietrza, w tym ograniczenie oddziaływania energetyki,

wspieranie nowych i promocja polskich technologii energetycznych i środowiskowych,

promowanie zachowań ekologicznych oraz tworzenie warunków do powstawania zielonych miejsc

pracy.

Strategia innowacyjności i efektywności gospodarki „Dynamiczna Polska 2020”

1. Cel 1: Dostosowanie otoczenia regulacyjnego i finansowego do potrzeb innowacyjnej i efektywnej

gospodarki:

a) Kierunek działań 1.2. – Koncentracja wydatków publicznych na działaniach prorozwojowych i

innowacyjnych:

Działanie 1.2.3. – Identyfikacja i wspieranie rozwoju obszarów i technologii o największym potencjale

wzrostu,

Działanie 1.2.4. – Wspieranie różnych form innowacji,

Działanie 1.2.5. – Wspieranie transferu wiedzy i wdrażania nowych/nowoczesnych technologii w

gospodarce (w tym technologii środowiskowych),

b) Kierunek działań 1.3. – Uproszczenie, zapewnienie spójności i przejrzystości systemu danin

publicznych mające na względzie potrzeby efektywnej i innowacyjnej gospodarki:

Działanie 1.3.2. – Eliminacja szkodliwych subsydiów i racjonalizacja ulg podatkowych.

2. Cel 3: Wzrost efektywności wykorzystania zasobów naturalnych i surowców:

a) Kierunek działań 3.1. – Transformacja systemu społeczno-gospodarczego na tzw. „bardziej zieloną

ścieżkę”, zwłaszcza ograniczanie energo- i materiałochłonności gospodarki:

Działanie 3.1.1. – Tworzenie warunków dla rozwoju zrównoważonej produkcji i konsumpcji oraz

zrównoważonej polityki przemysłowej,

Działanie 3.1.2. – Podnoszenie społecznej świadomości i poziomu wiedzy na temat wyzwań zrówno-

ważonego rozwoju i zmian klimatu,

Działanie 3.1.3. – Wspieranie potencjału badawczego oraz eksportowego w zakresie technologii śro-

dowiskowych, ze szczególnym uwzględnieniem niskoemisyjnych technologii węglowych (CTW),

Działanie 3.1.4. – Promowanie przedsiębiorczości typu „business & biodiversity”, w szczególności na

obszarach zagrożonych peryferyjnością,

b) Kierunek działań 3.2. – Wspieranie rozwoju zrównoważonego budownictwa na etapie planowania, pro-

jektowania, wznoszenia budynków oraz zarządzania nimi przez cały cykl życia:

Działanie 3.2.1. – Poprawa efektywności energetycznej i materiałowej przedsięwzięć architektoniczno-

budowlanych oraz istniejących zasobów,

Działanie 3.2.2. – Stosowanie zasad zrównoważonej architektury.

Strategia rozwoju transportu do 2020 roku (z perspektywą do 2030 roku)

1. Cel strategiczny 1. - Stworzenie zintegrowanego systemu transportowego:

a) Cel szczegółowy 1. – Stworzenie nowoczesnej i spójnej sieci infrastruktury transportowej,


b) Cel szczegółowy 4. – Ograniczanie negatywnego wpływu transportu na środowisko.

Strategia zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa na lata 2012–2020

1. Cel szczegółowy 2: Poprawa warunków życia na obszarach wiejskich oraz poprawa ich dostępności prze-

strzennej:

a) Priorytet 2.1. – Rozwój infrastruktury gwarantującej bezpieczeństwo energetyczne, sanitarne i wodne na

obszarach wiejskich:

Kierunek interwencji 2.1.1. – Modernizacja sieci przesyłowych i dystrybucyjnych energii elektrycznej,

Kierunek interwencji 2.1.2. – Dywersyfikacja źródeł wytwarzania energii elektrycznej,

Kierunek interwencji 2.1.3. – Rozbudowa i modernizacja ujęć wody i sieci wodociągowej,

Kierunek interwencji 2.1.4. – Rozbudowa i modernizacja sieci kanalizacyjnej i oczyszczalni ścieków,

Kierunek interwencji 2.1.5. – Rozwój systemów zbiórki, odzysku i unieszkodliwiania odpadów,

Kierunek interwencji 2.1.6. – Rozbudowa sieci przesyłowej i dystrybucyjnej gazu ziemnego,

a) Priorytet 2.2. – Rozwój infrastruktury transportowej gwarantującej dostępność transportową obszarów

wiejskich:

Kierunek interwencji 2.2.1. – Rozbudowa i modernizacja lokalnej infrastruktury drogowej i kolejowej,

Kierunek interwencji 2.2.2. – Tworzenie powiązań lokalnej sieci drogowej z siecią dróg regionalnych,

krajowych, ekspresowych i autostrad,

Kierunek interwencji 2.2.3. – Tworzenie infrastruktury węzłów przesiadkowych, transportu kołowego i

kolejowego,

b) Priorytet 2.5. Rozwój infrastruktury bezpieczeństwa na obszarach wiejskich:

Kierunek interwencji 2.5.1. – Rozwój infrastruktury wodno-melioracyjnej i innej łagodzącej zagrożenia

naturalne.

2. Cel szczegółowy 3: Bezpieczeństwo żywnościowe:

a) Priorytet 3.2. – Wytwarzanie wysokiej jakości, bezpiecznych dla konsumentów produktów rol-

no‐spożywczych:

Kierunek interwencji 3.2.2. – Wsparcie wytwarzania wysokiej jakości produktów rolno‐spożywczych,

w tym produktów wytwarzanych metodami integrowanymi, ekologicznymi oraz tradycyjnymi meto-

dami produkcji z lokalnych surowców i zasobów oraz produktów rybnych,

b) Priorytet 3.4. – Podnoszenie świadomości i wiedzy producentów oraz konsumentów w zakresie produk-

cji rolno‐spożywczej i zasad żywienia:

Kierunek interwencji 3.4.3. – Wsparcie działalności innowacyjnej ukierunkowanej na zmiany wzorców

produkcji i konsumpcji.

3. Cel szczegółowy 5: Ochrona środowiska i adaptacja do zmian klimatu na obszarach wiejskich:

a) Priorytet 5.1. – Ochrona środowiska naturalnego w sektorze rolniczym i różnorodności biologicznej na

obszarach wiejskich:

Kierunek interwencji 5.1.1. – Ochrona różnorodności biologicznej, w tym unikalnych ekosystemów

oraz flory i fauny związanych z gospodarką rolną i rybacką,

Kierunek interwencji 5.1.2. – Ochrona jakości wód, w tym racjonalna gospodarka nawozami i środka-

mi ochrony roślin,

Kierunek interwencji 5.1.3. – Racjonalne wykorzystanie zasobów wodnych na potrzeby rolnictwa i ry-

bactwa oraz zwiększanie retencji wodnej,


Kierunek interwencji 5.1.4. – Ochrona gleb przed erozją, zakwaszeniem, spadkiem zawartości materii

organicznej i zanieczyszczeniem metalami ciężkimi,

Kierunek interwencji 5.1.5. – Rozwój wiedzy w zakresie ochrony środowiska rolniczego i różnorodno-

ści biologicznej na obszarach wiejskich i jej upowszechnianie,

b) Priorytet 5.2.- Kształtowanie przestrzeni wiejskiej z uwzględnieniem ochrony krajobrazu i ładu prze-

strzennego:

Kierunek interwencji 5.2.1. – Zachowanie unikalnych form krajobrazu rolniczego,

Kierunek interwencji 5.2.2. – Właściwe planowanie przestrzenne,

Kierunek interwencji 5.2.3. – Racjonalna gospodarka gruntami,

c) Priorytet 5.3. – Adaptacja rolnictwa i rybactwa do zmian klimatu oraz ich udział w przeciwdziałaniu tym

zmianom (mitygacji):

Kierunek interwencji 5.3.1. – Adaptacja produkcji rolnej i rybackiej do zmian klimatu,

Kierunek interwencji 5.3.2. – Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych w rolnictwie i całym łańcuchu

rolno‐żywnościowym,

Kierunek interwencji 5.3.3. – Zwiększenie sekwestracji węgla w glebie i biomasie wytwarzanej w rol-

nictwie,

Kierunek interwencji 5.3.4. – Badania w zakresie wzajemnego oddziaływania rozwoju obszarów wiej-

skich, rolnictwa i rybactwa na zmiany klimatu,

Kierunek interwencji 5.3.5. – Upowszechnianie wiedzy w zakresie praktyk przyjaznych klimatowi

wśród konsumentów i producentów rolno‐spożywczych,

d) Priorytet 5.4. Zrównoważona gospodarka leśna i łowiecka na obszarach wiejskich:

Kierunek interwencji 5.4.1. – Racjonalne zwiększenie zasobów leśnych,

Kierunek interwencji 5.4.2. – Odbudowa drzewostanów po zniszczeniach spowodowanych katastrofa-

mi naturalnymi,

Kierunek interwencji 5.4.3 – Zrównoważona gospodarka łowiecka służąca ochronie środowiska oraz

rozwojowi rolnictwa i rybactwa,

Kierunek interwencji 5.4.4. – Wzmacnianie publicznych funkcji lasów,

e) Priorytet 5.5. - Zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii na obszarach wiejskich:

Kierunek interwencji 5.5.1. – Racjonalne wykorzystanie rolniczej i rybackiej przestrzeni produkcyjnej

do produkcji energii ze źródeł odnawialnych,

Kierunek interwencji 5.5.2. – Zwiększenie dostępności cenowej i upowszechnienie rozwiązań w zakresie

odnawialnych źródeł energii wśród mieszkańców obszarów wiejskich.


Strategia rozwoju systemu bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 2022

1. Cel 3: Rozwój odporności na zagrożenia bezpieczeństwa narodowego:

a) Priorytet 3.1. – Zwiększanie odporności infrastruktury krytycznej:

Kierunek interwencji 3.1.3. – Zapewnienie bezpieczeństwa funkcjonowania energetyki jądrowej w Pol-

sce.

2. Cel 4: Zwiększenie integracji polityk publicznych z polityką bezpieczeństwa:

a) Priorytet 4.1. – Integracja rozwoju społeczno-gospodarczego i bezpieczeństwa narodowego:

Kierunek interwencji 4.1.1. – Wzmocnienie relacji między rozwojem regionalnym kraju,

a polityką obronną,

Kierunek interwencji 4.1.2. – Koordynacja działań i procedur planowania przestrzennego uwzględnia-

jących wymagania obronności i bezpieczeństwa państwa,

Kierunek interwencji 4.1.3. – Wspieranie rozwoju infrastruktury przez sektor bezpieczeństwa,

Kierunek interwencji 4.1.4. – Wspieranie ochrony środowiska przez sektor bezpieczeństwa.

Krajowa strategia rozwoju regionalnego 2010–2020: regiony, miasta, obszary wiejskie

1. Cel 1: Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów:

a) Kierunek działań 1.1. – Wzmacnianie funkcji metropolitalnych ośrodków wojewódzkich i integracja ich

obszarów funkcjonalnych:

Działanie 1.1.1. – Warszawa – stolica państwa,

Działanie 1.1.2. – Pozostałe ośrodki wojewódzkie,

b) Kierunek działań 1.2. – Tworzenie warunków dla rozprzestrzeniania procesów rozwojowych i zwiększa-

nia ich absorpcji na obszary poza ośrodkami wojewódzkimi:

Działanie 1.2.1. – Zwiększanie dostępności komunikacyjnej wewnątrz regionów,

Działanie 1.2.2. – Wspieranie rozwoju i znaczenia miast subregionalnych,

Działanie 1.2.3. – Pełniejsze wykorzystanie potencjału rozwojowego obszarów wiejskich,

Kierunek działań 1.3. – Budowa podstaw konkurencyjności województw – działania tematyczne,

Działanie 1.3.5. – Dywersyfikacja źródeł i efektywne wykorzystanie energii oraz reagowanie na zagro-

żenia naturalne,

Działanie 1.3.6. – Wykorzystanie walorów środowiska przyrodniczego oraz potencjału dziedzictwa

kulturowego.

2. Cel 2: Budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie marginalizacji obszarów problemowych:

a) Kierunek działań 2.2. – Wspieranie obszarów wiejskich o najniższym poziomie dostępu mieszkańców do

dóbr i usług warunkujących możliwości rozwojowe:

Działanie 2.2.3. – Zwiększanie dostępności i jakości usług komunikacyjnych,

Działanie 2.2.4. – Usługi komunalne i związane z ochroną środowiska,

b) Kierunek działań 2.3. – Restrukturyzacja i rewitalizacja miast i innych obszarów tracących dotychczaso-

we funkcje społeczno-gospodarcze,

c) Kierunek działań 2.4. – Przezwyciężanie niedogodności związanych z położeniem obszarów przygra-

nicznych, szczególnie wzdłuż zewnętrznych granic UE,

d) Kierunek działań 2.5. – Zwiększanie dostępności transportowej do ośrodków wojewódzkich na obszarach

o najniższej dostępności.


Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego 2020

1. Cel szczegółowy 4: Poprawa zdrowia obywateli oraz efektywności systemu opieki zdrowotnej:

a) Kierunek interwencji – kształtowanie zdrowego stylu życia poprzez promocję zdrowia, edukację zdro-

wotną oraz prośrodowiskową oraz działania wspierające dostęp do zdrowej i bezpiecznej żywności.

Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego 2020

1. Cel szczegółowy 4: Rozwój i efektywne wykorzystanie potencjału kulturowego i kreatywnego:

a) Priorytet Strategii 4.1. – Wzmocnienie roli kultury w budowaniu spójności społecznej:

Kierunek działań 4.1.2. – Ochrona dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego oraz krajobrazu.

Polityka energetyczna Polski do 2030 roku

1. Kierunek – poprawa efektywności energetycznej:

a) Cel główny – dążenie do utrzymania zeroenergetycznego wzrostu gospodarczego, tj. rozwoju gospodarki

następującego bez wzrostu zapotrzebowania na energię pierwotną,

b) Cel główny – konsekwentne zmniejszanie energochłonności polskiej gospodarki do poziomu UE 15.

2. Kierunek – wzrost bezpieczeństwa dostaw paliw i energii:

a) Cel główny – racjonalne i efektywne gospodarowanie złożami węgla, znajdującymi się na terytorium

Rzeczypospolitej Polskiej,

b) Cel główny – zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju poprzez dywersyfikację źródeł i kierun-

ków dostaw gazu ziemnego.

3. Kierunek – wytwarzanie i przesyłanie energii elektrycznej oraz ciepła:

a) Cel główny – zapewnienie ciągłego pokrycia zapotrzebowania na energię przy uwzględnieniu maksymal-

nego możliwego wykorzystania krajowych zasobów oraz przyjaznych środowisku technologii.

4. Kierunek – dywersyfikacja struktury wytwarzania energii elektrycznej poprzez wprowadzenie energetyki

jądrowej:

a) Cel główny – przygotowanie infrastruktury dla energetyki jądrowej i zapewnienie inwestorom warunków

do wybudowania i uruchomienia elektrowni jądrowych opartych na bezpiecznych technologiach, z po-

parciem społecznym i z zapewnieniem wysokiej kultury bezpieczeństwa jądrowego na wszystkich eta-

pach: lokalizacji, projektowania, budowy, uruchomienia, eksploatacji i likwidacji elektrowni jądrowych.

5. Kierunek – rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw:

a) Cel główny – wzrost udziału odnawialnych źródeł energii w finalnym zużyciu energii co najmniej do po-

ziomu 15% w 2020 roku oraz dalszy wzrost tego wskaźnika w latach następnych,

b) Cel główny – osiągnięcie w 2020 roku 10% udziału biopaliw w rynku paliw transportowych oraz zwięk-

szenie wykorzystania biopaliw II generacji,

c) Cel główny – ochrona lasów przed nadmiernym eksploatowaniem, w celu pozyskiwania biomasy oraz

zrównoważone wykorzystanie obszarów rolniczych na cele OZE, w tym biopaliw, tak aby nie doprowa-

dzić do konkurencji pomiędzy energetyką odnawialną i rolnictwem oraz zachować różnorodność biolo-

giczną,

d) Cel główny – wykorzystanie do produkcji energii elektrycznej istniejących urządzeń piętrzących stano-

wiących własność Skarbu Państwa,

e) Cel główny – zwiększenie stopnia dywersyfikacji źródeł dostaw oraz stworzenie optymalnych warunków

do rozwoju energetyki rozproszonej opartej na lokalnie dostępnych surowcach.

6. Kierunek – rozwój konkurencyjnych rynków paliw i energii:

a) Cel główny – zapewnienie niezakłóconego funkcjonowania rynków paliw i energii, a przez to przeciw-

działanie nadmiernemu wzrostowi cen.


7. Kierunek – ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko:

a) Cel główny – ograniczenie emisji CO2 do 2020 roku przy zachowaniu wysokiego poziomu bezpieczeń-

stwa energetycznego,

b) Cel główny – ograniczenie emisji SO2 i NOx oraz pyłów (w tym PM10 i PM2,5) do poziomów wynikają-

cych z obecnych i projektowanych regulacji unijnych,

c) Cel główny – ograniczanie negatywnego oddziaływania energetyki na stan wód powierzchniowych i pod-

ziemnych,

d) Cel główny – minimalizacja składowania odpadów poprzez jak najszersze wykorzystanie ich w gospo-

darce,

e) Cel główny – zmiana struktury wytwarzania energii w kierunku technologii niskoemisyjnych.

4.2. SPÓJNOŚĆ NA SZCZEBLU REGIONALNYM

Zaktualizowana Strategia Rozwoju Województwa Łódzkiego na lata 2007 - 2020

OBSZAR PRIORYTETOWY: OCHRONA ŚRODOWISKA.

Cel strategiczny: Poprawa warunków życia mieszkańców regionu poprzez poprawę jakości środowiska.

Dotychczasowy rozwój województwa łódzkiego skutkował niedostosowaniem istniejącej infrastruktury

technicznej do współczesnych standardów w zakresie ochrony środowiska. Kierując się zasadą zrównoważone-

go rozwoju, należy podjąć działania zmierzające do zdecydowanej poprawy sytuacji w tej dziedzinie. Zapewni

to lepszą jakość życia następnym pokoleniom oraz zwiększy atrakcyjność województwa jako miejsca zamiesz-

kania i pracy. Do najważniejszych problemów województwa zliczyć należy: niedostateczny stopień skanalizo-

wania i oczyszczania ścieków (zwłaszcza na obszarach wiejskich), niewłaściwą gospodarkę odpadami, zanie-

czyszczenie powietrza, występujące lokalnie przekroczenie norm hałasu, zanieczyszczenie wód powierzchnio-

wych i podziemnych, niedostateczną ilość zbiorników małej retencji, niską lesistość województwa oraz mono-

kulturę drzewostanu.

Cele szczegółowe:

- Ochrona i poprawa stanu środowiska oraz przeciwdziałanie zagrożeniom naturalnym i antropogenicz-

nym,

- Zrównoważony rozwój gospodarki zasobami naturalnymi,

- Podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa.

Główne działania:

Wspieranie działań w zakresie:

wdrożenie systemowej gospodarki wodno-ściekowej,

wykorzystania odnawialnych źródeł energii,

selektywnej zbiórki, odzysku i unieszkodliwiania odpadów przede wszystkim komunalnych i niebez-

piecznych,

ochrony przed powodziami,

ochrony przed hałasem,

ochrony przed promieniowaniem niejonizującym,

ograniczenia emisji zanieczyszczeń do atmosfery,

poprawy czystości wód powierzchniowych i podziemnych,

wzrostu lesistości,

ochrony gleb.


4.3. SPÓJNOŚĆ NA SZCZEBLU LOKALNYM

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Dalików

Do 2020 roku zakłada się osiągnięcie poniższych celów strategicznych:

redukcję emisji gazów cieplarnianych,

zwiększenie udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych,

redukcję zużycia energii finalnej, co ma zostać zrealizowane poprzez podniesienie efektywności ener-

getycznej,

do osiągnięcia zmierzonych celów gmina Dalików będzie dążyła uwzględniając kierunki działań: ter-

momodernizację obiektów mieszkalnych i użyteczności publicznej, usługowej,

wymianę oświetlenia,

racjonalne korzystanie z transportu,

wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii,

edukację społeczeństwa,

zamówienia publiczne,

planowanie przestrzenne.

Strategia Rozwoju Gminy Dalików na lata 2016 - 2020

Cel operacyjny I.2. – Ochrona środowiska i gospodarka wodna

Planowane działania:

rozbudowa kanalizacji w miejscowości Dalików i oczyszczalni ścieków w Dalikowie,

budowa kanalizacji i oczyszczalni ścieków w Domaniewie,

budowa przydomowych oczyszczalni ścieków,

rozbudowa infrastruktury technicznej związanej z gospodarką wodną,

modernizacja i wyposażenie stacji uzdatniania wody na terenie gminy Dalików,

budowa zbiorników małej retencji,

usprawnienie funkcjonowania systemu zbiórki odpadów ze szczególnym uwzględnieniem zbiórki selek-

tywnej,

usuwanie wyrobów zawierających azbest,

budowa instalacji do produkcji energii ze źródeł odnawialnych,

termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej,

wsparcie jednostek przeciwdziałających zagrożeniom ekologicznym i klęskom żywiołowym,

wyposażenie jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych będących w Krajowym Systemie Ratowniczo-

Gaśniczym w sprzęt niezbędny do prowadzenia akcji ratunkowych,

edukacja ekologiczna.


5. OPIS INWENTARYZOWANEGO OBSZARU

5.1. CHARAKTERYSTYKA GMINY

Gmina Dalików położona jest w północno-zachodniej części województwa łódzkiego, we wschodniej

części powiatu poddębickiego. Dalików jest jedną z 134 gmin wiejskich województwa łódzkiego i jedną z

6 gmin powiatu poddębickiego.

Rysunek 1. Granice administracyjne gminy Dalików.

Źródło: www.google.com/maps

Graniczy z dwoma gminami miejsko-wiejskimi i trzema gminami wiejskimi.

od północy z gminą wiejską Wartkowice (powiat poddębicki),

od północnego-wschodu z gminą wiejską Parzęczew (powiat zgierski),

od południowego wschodu z gminą miejsko-wiejską Aleksandrów Łódzki (powiat zgierski),

od południa z gminą wiejską Lutomiersk (powiat pabianicki),

od zachodu z gmina miejsko-wiejską Poddębice (powiat poddębicki).

Położenie gminy Dalików na tle powiatu przedstawiono na poniższym rysunku.


http://www.google.com/maps

Rysunek 2. Położenie gminy Dalików na tle powiatu poddębickiego.

Źródło: Katalog OSP

Na jej terenie znajduje się 19 sołectw: Bardzynin, Brudnów, Budzynek, Dalików, Domaniew, Domaniewek,

Dąbrówka Nadolna, Gajówka, Idzikowice, Krzemieniew, Krasnołany, Kuciny, Madaje Stare, Oleśnica, Psary,

Sarnów, Wilczyca, Zdrzychów, Złotniki.

5.1.1. KLIMAT

Warunki klimatyczne obserwowane na terenie gminy Dalików są typowe dla obszaru centralnej Polski.

Gminę Dalików charakteryzuje duża zmienność elementów meteorologicznych. Do określenia warunków

klimatycznych panujących na obszarze gminy wybrano charakterystykę dla najbliżej położonej stacji

meteorologicznej w Łodzi – Lublinku.

Na podstawie danych z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej można określić, iż w ciągu roku w

regionie jest około 42 dni pogodnych oraz około 140 dni pochmurnych. Średnia wieloletnia suma godzin

słonecznych waha się w granicach 1460 – 1680, co stanowi 33 – 37% usłonecznienia możliwego. W lecie

usłonecznienie wynosi około 45%, a w miesiącach zimowych około 15%. Średnie roczne wartości temperatury

obliczone na podstawie wieloletnich obserwacji wynoszą około 8,1°C, średnie letnie wartości temperatury

wynoszą około 14,6°C, natomiast średnie zimowe temperatury wynoszą około 1,7°C.

Pewne różnice klimatyczne zaznaczają się okresowo na terenach wysoczyznowych oraz większych dolin

rzecznych. W rejonie dolin rzecznych okresowo zalegają chłodniejsze masy powietrza o zwiększonej

wilgotności oraz częściej występują przygruntowe przymrozki.

Doliny rzeczne pełnią więc okresowo rolę korytarzy umożliwiających spływ chłodnego powietrza. Zjawiska

podwyższonej wilgotności powietrza oraz większej częstotliwości występowania mgieł i zamgleń towarzyszą

również płytko występującym wodom gruntowym, podmokłościom i stawom. Pewien swoisty mikroklimat

wprowadzają również kompleksy leśne. Cechuje je większa wilgotność powietrza, zaciszność i zacienienie.

Wpływają łagodząco na dobowe i roczne wahania temperatur. (Oddziaływanie lasów na klimat terenów

sąsiednich dotyczy przede wszystkim pasa o szerokości 50 – 100 m – wokół kompleksu leśnego).

W większości roku przeważają wiatry zachodnie, południowo-zachodnie, wschodnie i północno-zachodnie.

Dość często zdarzają się cisze, które występują głównie w miesiącach letnich.

Rozkład prędkości i częstości występowania kierunków wiatru zarejestrowanych w okresie wieloletnim dla

stacji Łódź Lublinek przedstawiono na poniższym rysunku w postaci „róży wiatrów”.


Rysunek 3. Roczna róża wiatrów dla stacji Łódź Lublinek.

Źródło: Program Ochrony Środowiska dla gminy Dalików na lata 2010 – 2013 z perspektywą do roku 2017

5.2. STRUTKURA DEMOGRAFICZNA

Liczba mieszkańców gminy Dalików w ostatnich latach wykazuje wahania wartości, co przedstawia

poniższy wykres. Od roku 2014 na terenie gminy Dalików zauważyć można wzrost liczby mieszkańców.


Wykres 1. Liczba ludności na terenie gminy Dalików w latach 2010 – 2017.

Źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS.

Największą liczbę ludności posiada miejscowość Dalików, pełniąca funkcję głównego ośrodka lokalnego

oraz wsie Złotniki, Krzemieniew, Budzynek oraz Przekora, których liczba mieszkańców przekracza 130 osób.

Najmniej zaludnionymi miejscowościami są: Huta Bardzyńska, Bardzynin, Madaje Stare oraz Wilków, których

liczba mieszkańców nie przekracza 50 osób.

Niekorzystnym zjawiskiem zarówno w skali krajowej jak i lokalnej jest utrzymujący się przez ostatnie lata

ujemny przyrost naturalny. Przyczynę tego zjawiska upatruje się z jednej strony w pogarszającej się sytuacji

ekonomicznej części społeczeństwa wraz rozwijającym się konsumpcyjnym stylem życia z drugiej.

Mając na uwadze ujemny przyrost naturalny i ujemne saldo migracji wyznaczonym celem działań

rewitalizacji Gminy Dalików powinno być takie uatrakcyjnienie przestrzeni publicznej, stworzenie nowych

miejsc pracy, zaplecza mieszkalnego, warunków dla dalszego rozwoju aby młodzi mieszkańcy widzieli swoją

przyszłość w tej gminie, chcieli tu pozostać, tutaj pracować i zakładać rodziny a ludzie starsi mieli zapewnioną

możliwość aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym.

5.3. DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA I ROLNICTWO

Gmina Dalików jest gminą rolniczą. Na jej terenie nie ma wielkich ośrodków przemysłowych. Rozwija się

za to handel i usługi świadczone przez niewielkie rodzinne przedsiębiorstwa. Analizując liczbę podmiotów

gospodarczych w ostatnich latach można zauważyć wahania wartości.


Wykres 2. Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych na terenie gminy Dalików

w latach 2012 – 2017

Źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS

Podmioty wg PKD przedstawiono w poniższej tabeli. Przeważają podmioty gospodarcze z sekcji G – 24,6%

wszystkich przedsiębiorstw.

Tabela 1. Podmioty wg PKD 2007 i rodzajów działalności na terenie gminy Dalików

Podmioty wg PKD 2007 i rodzajów działalności

OGÓŁEM 244

A. Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 7

B. Górnictwo i wydobywanie 1

C. Przetwórstwo przemysłowe 42

D. Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę

wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych

0

E. Dostawa wody; gospodarowanie ciekami i odpadami oraz dzia-

łalność związana z rekultywacją

0

F. Budownictwo 34

G. Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodo-

wych, włączając motocykle

60

H. Transport i gospodarka magazynowa 14

I. Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastrono-

micznymi

5

J. Informacja i komunikacja 2

K. Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 2

L. Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 0


M. Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 10

N. Działalność w zakresie usług administrowania i działalność

wspierająca

6

O. Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe

zabezpieczenia społeczne

14

P. Edukacja 9

Q. Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 17

R. Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 5

S. Pozostała działalność usługowa w tym sekcja

i

T. Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodar-

stwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne

potrzeby

16

Źródło: Główny Urząd Statystyczny, BDL (dane na 31.12.2017 r.)

Najwięcej podmiotów gospodarczych skupia miejscowość Dalików, jako główny ośrodek lokalny gminy

oraz miejscowości Kuciny, Złotniki, Brudnów oraz Krzemieniew. Działalność gospodarcza realizowana jest

głównie przez niewielkie podmioty gospodarcze, zatrudniające od 1 do 5 osób.

Kluczowe firmy działające na terenie gminy Dalików:

Zakład Elektroniki Przemysłowej ENIKA Sp. z o.o., Złotniki – zakład produkcyjny,

INTER AUTO spółka jawna, Sykuła Damian i Roman, Brudnów – żwirownia,

STOLWIT, Witczak Mirosław, Idzikowice – stolarnia,

TRAKO, Stempień Janusz, Zdrzychów – stolarnia,

Usługi stolarskie, Kajszczak Dariusz, Wilczyca – stolarnia,

DALPAK, Szczech Mariusz, Dalików – produkcja opakowań drewnianych,

DREW-POL, Stańczyk Zbigniew, Dalików – produkcja wyrobów tartacznych, usuwanie wyrobów za-

wierających azbest, wywóz nieczystości,

RENOVO s.c., Łoziński Krzysztof, Malinowski Piotr, Wilczyca– usuwanie wyrobów zawierających

azbest,

ROLWET s.c., Andrysiak Mirosław i Iwona, Brudnów Trzeci – handel art. do produkcji rolnej,

WOJTEX, Goduński Wojciech, Złotniki – handel,

WENUS-M, Katusza Leszek, Domaniew,– produkcja wyrobów pończoszniczych,

WOJTEX, Sylwestrzak Wojciech, Dalików– produkcja dzianin, sala bankietowa,

FELINIAK s.c., Feliniak Tomasz i Kazimiera, Dalików – piekarnia,

SMAK, Madaj Ewa, Psary, - catering,

Auto Mar-Bet, Płoszyński Marek, Domaniew– warsztat samochodowy,

Auto-Naprawa, Kurczewski Radosław, Krzemieniew– warsztat samochodowy,

ZELMASZ, Grubski Zbigniew, Dalików– roboty budowlane,

MARCO, Zawlik Marek, Oleśnica– roboty budowlane,


Roman Bednarek, Oleśnica – roboty budowlane, żwirownia,

DREW-BET, Cyjer Paweł, Brudnów Stary – roboty budowlane, produkcja elementów betonowych.

Na terenie gminy funkcjonują 724 indywidualne gospodarstwa rolne. Niestety wielkość większości z nich

wynosi mniej niż 15 hektarów. Warunki glebowe i klimatyczne mają główny wpływ na strukturę upraw. Naj-

większą część gminy Dalików stanowią gleby V klasy – gleby orne słabe, znaczący udział mają również gleby

IV klasy – gleby orne średnie. W związku z tym na przeważającej części gruntów ornych prowadzona jest

uprawa zbóż, w mniejszym stopniu ziemniaków, rzepaku i warzyw. Najpowszechniej uprawiane jest żyto ozi-

me oraz mieszanki zbożowe jare. Na terenie gminy większość gospodarstw prowadzi tylko produkcję roślinną.

W produkcji zwierzęcej przeważająca gałęzią jest produkcja mleka, następnie żywca wieprzowego oraz woło-

wego.

5.4. INFRASTRUKTURA INŻYNIERYJNO – TECHNICZNA

5.4.1. SIEĆ CIEPLNA I GAZOWA

Zaopatrzenie w energię cieplną

Zaopatrzenie w ciepło na terenie gminy Dalików odbywa się poprzez lokalne źródła ciepła tj. lokalne ko-

tłownie i indywidualne źródła ciepła wbudowane u poszczególnych odbiorców -opalane głównie węglem oraz

kotłownie olejowe (przy Zespole Szkół w Domaniewie, przy Zespole Szkół w Dalikowie, przy byłej Szkole

Podstawowej w Kucinach, przy Urzędzie Gminy Dalików, przy Gminnej Bibliotece Publicznej w Dalikowie,

przy SP ZOZ w Dalikowie).

Energia elektryczna

Teren gminy przynależy do zakładu PGE Dystrybucja S.A. Oddział Łódź – Teren Rejon Energetyczny Sie-

radz.

Na terenie gminy nie funkcjonuje Główny Punkt Zasilania (GPZ) - stacja 110/15 KV. Zasilanie w energię

elektryczna odbiorców odbywa się poprzez sieć napowietrzno - kablową 15 kV powiązaną z GPZ w Poddębi-

cach, Szadku i Aleksandrowie Łódzkim. Ze stacji transformatorowych 15/4,0 energia elektryczna dostarczana

jest bezpośrednio do odbiorców liniami napowietrznymi lub kablowymi. Przez północny obszar gminy Dali-

ków przebiega równoleżnikowo linia elektroenergetyczna o napięciu 220 kV relacji Zgierz – Adamów. Stan

techniczny sieci rozdzielczej zasilającej odbiorców w gminie jest dostateczny, remontów wymagają niektóre

odcinki sieci 15 kV (głównie linie zasilające) oraz linie napowietrzne niskiego napięcia, w celu zwiększenia

przepustowości sieci i zmniejszenia strat sieciowych. Elektroenergetyczne linie 15 kV i 0,4 kV są własnością

PGE Dystrybucja S.A. Oddział Łódź - Teren.

Sieć gazowa

Na terenie gminy nie występuje system gazu przewodowego. Ewentualne potrzeby gazu dla celów socjal-

nych i grzewczych realizowane są z butli bądź ze zbiorników napełnianych gazem płynnym. Do ograniczenia

zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego pochodzącego z sektora mieszkalnictwa przyczyni się w znacz-

nym stopniu budowa systemu zaopatrującego mieszkańców gminy w energie cieplną opartego na wykorzysta-

niu gazu. Możliwości rozwoju gazyfikacji przewodowej zaistnieją po wybudowaniu stacji redukcyjno-

pomiarowej oraz sieci rozdzielczej średniego ciśnienia. Źródłem zasilania w gaz będzie istniejący gazociąg

wysokiego ciśnienia przebiegający przez teren gminy. Przez centralną część gminy przebiega gazociąg prze-

mysłowy DN 250 Turek – Łódź.

5.4.2. SIEĆ DROGOWA

Na terenie gminy Dalików znajdują się 3 kategorie dróg publicznych:

drogi krajowe,

drogi powiatowe,

drogi gminne.


Drogi krajowe

Przez teren gminy Dalików przebiega droga krajowa nr 72 Konin – Rawa Mazowiecka. Zarządcą drogi jest

Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad. Długość odcinka położonego na terenie gminy Dalików to

8,2 km.

W północnej części gminy przebiega autostrada A2 o długości 1,036 km. Najbliższy zjazd z autostrady

znajduje się w odległości ok. 10 km od granicy gminy.

Drogi powiatowe

Zarządcą tych dróg jest Zarząd Powiatu Poddębickiego. Długość sześciu ciągów drogowych położonych na

terenie gminy wynosi 47,031 km.

Drogi gminne

Na terenie gminy znajdują się dwadzieścia cztery ciągi dróg gminnych o łącznej długości 80,7880 km. Za-

rządcą tych dróg jest Wójt Gminy Dalików.

Pozostałe drogi – drogi wewnętrzne.

Ponadto na terenie gminy znajdują się drogi dojazdowe do gruntów rolnych i leśnych (wewnętrzne) – Za-

rządcą tych dróg jest Gmina Dalików. Łączna długość dróg dojazdowych to 132 km.

Drogi te wraz z drogami gminnymi utrzymywane są ze środków budżetowych Gminy Dalików.

Tabela 2. Długość dróg publicznych na terenie gminy z podziałem na zarządy i rodzaj nawierzchni.

Lp. Rodzaj drogi Długość

(km)

Rodzaj nawierzchni

Twarda Gruntowa

Bitumiczna Betonowa Tłuczniowa

Wzmocniona

żwirem, żuż-

lem

Naturalna

(z gruntu

rodzimego)

1 Droga krajowa 8,20 8,20 - - - -

2 Drogi powia-

towe

47,0310 41,7110 - 2,6000 - -

3 Drogi gminne 50,7530 14,7650 0,1140 2,5360 28,0740 5,2640

4 Razem 105,9840 64,6760 0,1140 5,1360 28,0740 5,3640

Źródło: Opracowanie własne

6. OCENA STANU ŚRODOWISKA W POSZCZEGÓLNYCH KOMPONENTACH

6.1. OCHRONA KILMATU I JAKOŚCI POWIETRZA

6.1.1. STAN AKTUALNY

Zgodnie z art. 25 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. 2018 r.

poz. 799 ze zm.), Państwowy Monitoring Środowiska stanowi system pomiarów, ocen i prognoz stanu

środowiska oraz gromadzenia, przetwarzania i rozpowszechniania informacji o środowisku. Podstawowym

celem monitoringu jakości powietrza jest uzyskanie informacji o poziomach stężeń substancji w otaczającym

powietrzu oraz wyników ocen jakości powietrza.

Roczna ocena jakości powietrza pozwala uzyskać informacje na temat stężeń: dwutlenku azotu, dwutlenku

siarki, tlenku węgla, benzenu, pyłu zawieszonego PM2,5, pyłu zawieszonego PM10, benzo(a)pirenu, arsenu,

kadmu, niklu, ołowiu i ozonu. Uzyskane informacje umożliwiają sklasyfikowanie strefy w oparciu o przyjęte

kryteria, ustanowione ze względu na ochronę zdrowia ludzi oraz ze względu na ochronę roślin, tj. poziomy

dopuszczalne dla niektórych substancji w powietrzu, poziomy docelowe, poziomy celów długoterminowych


dla ozonu, poziomy alarmowe oraz poziomy informowania dla niektórych substancji w powietrzu (zgodnie z

rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w

powietrzu, (Dz. U. z 2012 r. poz. 1031). Wynikiem oceny dla wszystkich substancji podlegających ocenie na

terenie strefy jest zaliczenie strefy do jednej z poniżej wymienionych klas:

klasa A – jeżeli stężenia zanieczyszczeń nie przekraczają odpowiednio poziomów dopuszczalnych albo

poziomów docelowych,

klasa B – jeżeli stężenia zanieczyszczeń przekraczają poziomy dopuszczalne, lecz nie przekraczają po-

ziomów dopuszczalnych, powiększonych o margines tolerancji,

klasa C – jeżeli stężenia zanieczyszczeń przekraczają poziomy dopuszczalne, powiększone o margines

tolerancji, a w przypadku gdy margines tolerancji nie jest określony – poziomy dopuszczalne albo

przekraczają poziomy docelowe.

W przypadku poziomów celów długoterminowych dla ozonu przyjęto następujące oznaczenie klas:

klasa D1 – jeżeli stężenia ozonu nie przekraczają poziomu celu długoterminowego,

klasa D2 – jeżeli stężenia ozonu przekraczają poziom celu długoterminowego.

W celu oceny jakości powietrza na terenie województwa łódzkiego, wyznaczono 2 strefy:

Aglomeracja łódzka,

Strefa łódzka, do której należy gmina Dalików.

Wyniki klasyfikacji stref jakości powietrza wynikające z Rocznej oceny jakości powietrza w Województwie

Łódzkim za rok 2017 z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia ludzkiego przedsta-

wiono w poniższej tabeli.

Tabela 3. Wynikowe klasy dla strefy łódzkiej uzyskane w ocenie rocznej za 2017 r.

dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia.

Źródło: Roczna ocena jakości powietrza w województwie łódzkim za rok 2017, WIOŚ Łódź.

Wynik oceny strefy łódzkiej za rok 2017, w której położona jest gmina Dalików wskazuje, że dotrzymane są

poziomy dopuszczalne lub poziomy docelowe substancji w powietrzu (klasa A) ustanowione ze względu na

ochronę zdrowia dla następujących zanieczyszczeń:

dwutlenku siarki,

dwutlenku azotu,

ołowiu,

benzenu,

tlenku węgla,

ozonu,

Nazwa strefy

Symbol klasy wynikowej

SO2 NO2 CO C6H6 O3 PM10 Pb As Cd Ni BaP PM2,5

Strefa łódzka A A A A C C A A A A C C


arsenu,

kadmu,

niklu.

Roczna ocena jakości powietrza w województwie łódzkim dla strefy łódzkiej wskazała, iż przekroczone zo-

stały dopuszczalne poziomy dla:

pyłu PM10,

pyłu PM2.5,

benzo(a)pirenu.

Stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy łódzkiej, ze względu na ochronę roślin, nie zostały przekroczone.

Stan jakości powietrza na terenie gminy Dalików kształtowany jest głównie przez rozproszone źródła cie-

pła: indywidualne kotłownie w zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej, ruch samochodowy, lokalny prze-

mysł i usługi.

W zakresie źródeł „niskiej emisji” główną przyczyną zanieczyszczeń są paleniska domowe, których nega-

tywny wpływ na powietrze wynika głównie z ich liczebności, bliskiej lokalizacji, niskich gatunków opałów

oraz częstego spalania różnego rodzaju odpadów. Lokalizacja źródeł niskiej emisji zanieczyszczeń do atmosfe-

ry związana jest z terenami zabudowanymi poszczególnych wsi. Z kolei źródła „wysokiej emisji” wiążą się

przede wszystkim z przemysłem, w tym usługi stolarskie, tartacznictwo, wytwarzanie wyrobów drewnianych i

dziewiarstwo.

Kolejnym istotnym źródłem emisji do atmosfery jest transport, wytwarzający tlenki węgla, węglowodory

aromatyczne i alifatyczne, związki ołowiu i tlenki azotu. Przyczynia się do tego przede wszystkim intensywny

rozwój komunikacji, cechujący cały obszar kraju, niski poziom techniczny pojazdów oraz ogólnie zły stan sieci

dróg. Rozmieszczenie przestrzenne tego rodzaju emisji w gminie jest ściśle związany z rozmieszczeniem ob-

ciążeń transportowych dróg, proporcjonalnym do ich rangi w krajowej sieci drogowej. Na terenie gminy Dali-

ków zagrożenie ze strony komunikacji stanowią przede wszystkim drogi krajowe: odcinek autostrady A2 i dro-

ga Nr 72 Rawa Mazowiecka – Łódź – Aleksandrów Łódzki – Poddębice – Balin – Konin, jak również drogi

powiatowe oraz drogi gminne.

Odnawialne źródła energii na terenie gminy Dalików

Wzrost gospodarczy, zmiany klimatyczne, ciągle wzrastające zapotrzebowanie na energię oraz zapewnienie

bezpieczeństwa jej dostaw są głównym motorem rozwoju czystej, przyjaznej środowisku energii. W szczegól-

ności niekorzystne zmiany klimatu, związane z emisją dwutlenku węgla i innych zanieczyszczeń, z procesów

spalania paliw kopalnych, do atmosfery. Dlatego w celu zapewnienia zrównoważonego rozwoju i poprawy

jakości życia mieszkańców, istotna jest maksymalizacja udziału odnawialnych źródeł energii w strukturze

energetycznej. Energia odnawialna pochodzi z naturalnych, niewyczerpywanych źródeł wykorzystujących w

procesie przetwarzania energię z wiatru, promieniowania słonecznego, ciepła ziemi, czyli geotermalną oraz

energię pozyskiwaną z biomasy.

W granicach Gminy w zakresie rozwoju Odnawialnych Źródłach Energii założono lokalizację urządzeń i

obiektów infrastruktury technicznej wraz z towarzyszącą im infrastrukturą, służących do pozyskiwania energii

ze źródeł odnawialnych, w tym m. in.: energii słońca, wiatru itp.

Obecnie energie wiatrową pozyskuje się z 1 turbiny wiatrowej o mocy 0,6 MW zlokalizowanej w miejsco-

wości Bardzynin. Planowana jest budowa farmy wiatrowej składającej się z 5 turbin wiatrowych o mocy jed-

nostkowej nie większej niż 3,5 MW każda, zlokalizowanej w miejscowości Budzynek, Woźniki.

Na terenie gminy Dalików zlokalizowana jest jedna farma fotowoltaiczna w miejscowości Krzemieniew

(4251 sztuk paneli).

Obecnie trwają przygotowania do budowy sześciu farm fotowoltaicznych tj. polegających na posadowieniu

wolnostojących kolektorów słonecznych wytwarzających energię elektryczną za pomocą zjawiska fotowolta-

icznego w miejscowościach: Wilczyca (3700 szt.), Przekora (2 x 3700 szt.), Zdrzychów I (3700 szt.), Zdrzy-


chów II (3700) oraz Dalików (4166 sztuk). Moc nominalna pojedynczego panelu fotowoltaicznego wynosić

będzie od 240 W do 500 W.

Gmina Dalików jest gminą typowo rolniczą z zabudową jednorodzinną rozproszoną, w związku z tym, real-

ne jest również zastosowanie kolektorów słonecznych służących do konwersji fotochemicznej energii słonecz-

nej w ciepło użyteczne, do wykorzystania dla potrzeb ogrzewania pomieszczeń (c.o.), produkcji ciepłej wody

użytkowej (c.w.u.), a także do produkcji energii elektrycznej.

W ostatnich latach montowano instalacje fotowoltaiczne na budynkach użyteczności publicznej i budynkach

mieszkalnych:

2015 - 10 szt. (w tym 1 szt. na budynku użyteczności publicznej),

2017 - 1 szt. na budynku użyteczności publicznej,

2018 - 70 szt. (w tym 3 szt. na budynkach użyteczności publicznej).

6.1.2. ANALIZA SWOT

OCHRONA KLIMATU I JAKOŚCI POWIETRZA

MOCNE STRONY SŁABE STRONY

- aktywna postawa gminy w zakresie gospodarki

niskoemisyjnej

- opracowany Plan Gospodarki Niskoemisyjnej

- stosowanie niskosprawnych źródeł ciepła

SZANSE ZAGROŻENIA

- możliwość wykorzystania zewnętrznych źródeł

finansowania

- wzrost zainteresowania mieszkańców zagadnieniami zwią-

zanymi ze zmianami klimatycznymi, niską emisją

i OZE

- wysokie koszty inwestycyjne i eksploatacyjne technolo-

gii niskoemisyjnych

- wzrost emisji gazów związany ze wzrostem

natężenia ruchu komunikacyjnego

- niska świadomość ekologiczna społeczeństwa w zakresie

zmian klimatu i skutków niskiej emisji

6.1.3. ZAGROŻENIA

Główne problemy emisyjne w gminie Dalików obejmują ogrzewanie budynków indywidualnymi źródłami

ciepła, co generuje głównie emisję dwutlenku węgla, pyłu zawieszonego oraz tlenków azotu. Obiekty wykorzy-

stujące indywidualne źródła ciepła wykorzystują głównie paliwa stałe.

Kolejnym obszarem problemowym występującym w gminie Dalików jest też niewielka świadomość społe-

czeństwa w zakresie oszczędności energii, alternatywnych źródeł energii, szkodliwości spalania w piecach i

kominkach wszelkiego rodzaju materiałów czy wpływu emisji szkodliwych gazów i pyłów na atmosferę, a tym

samym na zdrowie mieszkańców. Wraz z brakiem świadomości ww. zagadnień występują również obawy

przed znaczącymi kosztami jakiejkolwiek modernizacji czy zmiany.

6.2. ZAGROŻENIA HAŁASEM


Kryteria dopuszczalności hałasu drogowego określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 15 paź-

dziernika 2014 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie do-

puszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. 2014, poz. 112).

Zgodnie z definicją określoną w ustawie Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 799 ze zm.),

hałas to dźwięki o częstotliwości od 16 do 16 000 Hz. Hałas jest jednym z poważniejszych zagrożeń wpływają-

cych na stan zdrowia człowieka i jego otoczenia. Nadmierny hałas może wywoływać niekorzystne zmiany w

organizmie człowieka, m.in. zaburzenia snu i wypoczynku, wpływa niekorzystnie na układ nerwowy, utrudnia

pracę i naukę, zwiększa podatność na choroby psychiczne.


W związku ze stwierdzoną uciążliwością akustyczną hałasów komunikacyjnych Państwowy Zakład Higieny

opracował skalę subiektywnej uciążliwości zewnętrznych tego rodzaju hałasów. Zgodnie z dokonaną klasyfi-

kacją uciążliwość hałasów komunikacyjnych zależy od wartości poziomu równoważnego LAeq i wynosi od-

powiednio:

mała uciążliwość LAeq< 52 dB,

średnia uciążliwość 52 dB<LAeq< 62 dB,

duża uciążliwość 63 dB<LAeq< 70 dB,

bardzo duża uciążliwość LAeq> 70 dB.

Źródła hałasu możemy podzielić w następujący sposób:

komunikacyjne,

przemysłowe i rolnicze,

pozostałe.

Hałas komunikacyjny

Hałas komunikacyjny ma dominujący wpływ na klimat akustyczny środowiska. Czynniki wpływające na

poziom hałasu komunikacyjnego to: natężenie i płynność ruchu, udział pojazdów ciężarowych w strumieniu

pojazdów, prędkość strumienia pojazdów, położenie dróg oraz rodzaj nawierzchni, ukształtowanie terenu,

przez który przebiega trasa komunikacyjna, charakter obudowy trasy i rodzaj sąsiadującej z trasą zabudowy.

Hałas ten koncentruje się wzdłuż szlaków komunikacyjnych, ma więc charakter liniowy.

Dla hałasu drogowego, dopuszczalne wartości poziomów hałasu wynoszą w porze dziennej w zależności od

funkcji terenu – od 50 do 65 dB, w porze nocnej 45 do 56 dB.

W ostatnich latach Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Łodzi nie prowadził pomiarów doty-

czących poziomu hałasu na terenie gminy Dalików.

Układ dróg publicznych tworzą: drogi krajowe: odcinek autostrady A2 i droga krajowa 72 Rawa Mazowiec-

ka – Łódź – Aleksandrów Łódzki – Poddębice – Balin – Konin, jak również drogi powiatowe oraz drogi gmin-

ne. Najbardziej uciążliwe pod względem akustycznym jest droga krajowa i autostrada A2 przebiegające przez

teren gminy Dalików.

W 2015 r. przeprowadzono pomiary dróg krajowych i wojewódzkich Generalnego Pomiaru Ruchu Drogo-

wego. Generalny pomiar ruchu posłużyć może pośrednio do oceny narażenia na hałas ze źródeł komunikacyj-

nych na danym obszarze. Pomiary przeprowadzane są co 5 lat. W poniższej tabeli przedstawiono informacje na

temat zbadanego ruchu kołowego. Pomiary te mogą w sposób pośredni przybliżyć oddziaływanie hałasu na

teren gminy.


Tabela 4. Średni dobowy ruch pojazdów na terenie dróg tranzytowych przebiegających

przez teren gminy Dalików

Nr

drogi

Nazwa punktu

pomiarowego

Średni dobowy ruch pojazdów [poj./doba]

SDRR

poj.

silnik.

ogółem Motocykle

Sam. Osob.

/mikrobusy

Lekkie

sam.

ciężarowe

Sam.

Ciężarowe

z przycze-

pą

Sam.

Ciężarowe

bez przy-

czepy

Autobusy

A2

WĘZEŁ WART-

KOWICE-WĘZEŁ

EMILIA

27 13146 1699 6312 998 97 22279

DK72

PODDĘBICE-

ALEKSANDRÓW

Ł.

40 6576 832 389 263 5 8125

Źródło: www.gddkia.gov.pl

Największa uciążliwość związana z hałasem jest generowana przez autostradę A2, jednakże odcinek auto-

strady na terenie gminy Dalików wynosi około 1 km.

Hałas przemysłowy

Hałas instalacyjny obejmuje zarówno dźwięki emitowane przez różnego rodzaju maszyny i urządzenia, a

także części procesów technologicznych, jak i instalacje oraz wyposażenie małych zakładów rzemieślniczych i

usługowych. Do hałasów instalacyjnych zalicza się także dźwięki emitowane przez urządzenia obiektów han-

dlowych (wentylatory, urządzenia klimatyzacyjne itp.), a także - urządzenia nagłaśniające w lokalach gastro-

nomicznych i rozrywkowych. Na terenie gminy Dalików nie ma większych zakładów przemysłowych, funk-

cjonują przedsiębiorstwa, warsztaty oraz podmioty gospodarcze oferujące usługi o charakterze komercyjnym,

w tym jednostki handlu detalicznego, spółki prawa handlowego i osoby fizyczne.

6.2.2. ANALIZA SWOT

ZAGROŻENIA HAŁASEM


- bieżące remonty dróg

- brak monitoringu poziomu hałasu

komunikacyjnego na terenie gminy

- hałas komunikacyjny generowany przez drogi

tranzytowe przebiegające przez teren gminy

SZANSE ZAGROŻENIA

- uwzględnianie problemów związanych

z hałasem w planach zagospodarowania przestrzennego

- konieczność prowadzenia ocen oddziaływania inwestycji na

środowisko i monitoringu środowiska

w zakresie zagrożenia hałasem

- dostępność zabezpieczeń akustycznych dla budynków (np.

dźwiękoszczelne okna)

- rosnąca liczba pojazdów na drogach


http://www.gddkia.gov.pl/

6.2.3. ZAGROŻENIA

Głównym czynnikiem mającym wpływ na poziom hałasu na terenie gminy Dalików jest hałas komunika-

cyjny. Do głównych problemów można zaliczyć:

zagrożenia hałasem na wskutek przebiegu dróg tranzytowych przebiegających przez teren gminy,

zagrożenia hałasem związane z przebiegiem dróg powiatowych i gminnych na terenie gminy.

6.3. POLA ELEKTROMAGNETYCZNE


Pola elektromagnetyczne występujące w środowisku mogą negatywnie oddziaływać na poszczególne jego

elementy, w tym na organizmy żywe. Właściwości pola, a więc i jego oddziaływanie na otoczenie, zmieniają

się w zależności od częstotliwości pola, w związku z tym wyróżnia się promieniowanie jonizujące (promienie

X, gamma, ultrafiolet) lub niejonizujące (promieniowanie widzialne, podczerwień, radiofale, promieniowanie

do urządzeń elektrycznych linii przesyłowych). Promieniowanie jonizujące nie stanowi zagrożenia w gminie,

poza niewielkim promieniowaniem naturalnym.

Do źródeł promieniowania niejonizującego zaliczyć można:

• elektroenergetyczne linie napowietrzne wysokiego napięcia,

• stacje elektroenergetyczne,

• stacje radiowe i telewizyjne,

• łączność radiowa, radiotelefony, telefonia komórkowa i inne urządzenia powszechnego użytku, np. ku-

chenki mikrofalowe,

• stacje radiolokacji i radionawigacji.

Oddziaływanie pól elektromagnetycznych może mieć negatywy wpływ na życie człowieka i przebieg róż-

nych procesów życiowych. Wystąpić mogą m.in. zaburzenia funkcji ośrodkowego układu nerwowego, układu

rozrodczego, hormonalnego i krwionośnego oraz narządów słuchu i wzroku. Obecność pól elektromagnetycz-

nych może mieć również niekorzystny wpływ na rośliny i zwierzęta: u roślin – opóźniony wzrost i zmiany w

budowie zewnętrznej, u zwierząt – zaburzenia neurologiczne, zakłócenia wzrostu, żywotności i płodności.

Ograniczenia lub sposoby korzystania z obszarów położonych bezpośrednio pod liniami elektromagnetycz-

nymi oraz w ich sąsiedztwie są zapisane w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego.

Ochrona przed polami elektromagnetycznymi polega na utrzymaniu poziomów pól elektromagnetycznych

poniżej poziomów dopuszczalnych lub na tych poziomach oraz poprzez zmniejszenie poziomów tych pól do

wartości dopuszczalnych jeśli zostały przekroczone.

Szczegółowe zasady ochrony przed polami elektromagnetycznymi występującymi w otoczeniu linii elek-

troenergetycznych zostały zapisane w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w

sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania do-

trzymania tych poziomów (Dz. U. z 2003 r. Nr 192, poz. 1883).

Sieci i urządzenia wysokiego, średniego i niskiego napięcia

Na terenie gminy nie funkcjonuje Główny Punkt Zasilania - stacja 110/15 kV. Zasilanie w energię elek-

tryczną odbiorców odbywa się poprzez linie napowietrzne 15kV powiązane ze stacjami 110/15 kV „ Poddębi-

ce” oraz „ Szadek” (będących własnością PGE Dystrybucja Łódź – Teren S.A.) i w Aleksandrowie Łódzkim

(będącej własnością PGE Dystrybucja Łódź Sp. z o.o). Energia elektryczna dostarczana jest ww. liniami do

stacji transformatorowych 15/0,4 kV zlokalizowanych w bezpośrednim sąsiedztwie odbiorców.

Bezpośrednie dostarczenie energii elektrycznej do odbiorców odbywa się ze stacji transformatorowych

15/0,4 kV liniami napowietrznymi, bądź kablowymi pracującymi na napięciu 230/400V.

Przez teren gminy przebiega linia napowietrzna 220 kV relacji Zgierz – Adamów. Sieć elektroenergetyczna

jest administrowana, zarządzana i eksploatowana przez:

pracujące na napięciu 220 kV – Polskie Sieci Elektroenergetyczne – Centrum S.A.,


pracujący na napięciu 15 kV oraz 230/400V PGE Dystrybucja Łódź – Teren S.A. – Rejon Energetycz-

ny Sieradz.

Stan techniczny sieci rozdzielczej zasilającej odbiorców w gminie jest dostateczny, remontów wymagają

niektóre odcinki 15 kV (dotyczy to głównych linii zasilających 15 kV) oraz linie napowietrzne niskiego napię-

cia.

Przez teren gminy Dalików przebiega sieć energetyczna o długości 235 kilometrów.

Stacje bazowe

Źródłem promieniowania niejonizującego na terenie gminy są także stacje bazowe. Lokalizację stacji na te-

renie gminy Dalików przedstawia poniższy rysunek.

Rysunek 4. Lokalizacja stacji bazowych telefonii komórkowej na terenie gminy Dalików

Źródło: www.btsearch.pl

Na terenie gminy Dalików zlokalizowanych jest 5 bazowych stacji telefonii komórkowych:

Stacja bazowa zlokalizowana w Złotnikach 16 - maszt własny Plusa,

Stacja bazowa zlokalizowana w Dalikowie – maszt własny T-Mobile’,

Stacja bazowa zlokalizowana w Dalikowie, ul. Wschodnia 84 – maszt własny Play,

Stacja bazowa zlokalizowana w Brudnów Trzeci 18 - maszt własny T- Mobile na terenie OSP,

Stacja bazowa zlokalizowana w miejscowości Brudnów Drugi 11 - maszt własny Plusa.

Na terenie powiatu poddębickiego pomiary promieniowania elektromagnetycznego prowadzono ostatni raz

w roku 2015. Lokalizacja punktów pomiarowych na terenie województwa w roku 2015 została przedstawiona

na poniższym rysunku.


http://www.btsearch.pl/

Rysunek 5. Rozmieszczenie punktów pomiarowych PEM na terenie woj. łódzkiego w latach 2014-2016 r.

Źródło: WIOŚ, Łódź

W ostatnich latach na terenie gminy Dalików nie prowadzono pomiarów promieniowania elektromagne-

tycznego.

Pomiary wykonane na terenie gminy w 2017 roku nie wykazały przekroczeń poziomów dopuszczalnych pól

elektromagnetycznych na terenie województwa łódzkiego. Wyniki pomiarów pól elektromagnetycznych dla

gmin wiejskich podobnych do gminy Dalików miały wartości < 0,3 V/m, przy wartości dopuszczalnej 7 V/m.

W związku z powyższym na terenie gminy Dalików jak i na terenie całego województwa brak jest realnego

zagrożenia nadmiernym poziomem pól elektromagnetycznych.


6.3.2. ANALIZA SWOT

POLE ELEKTROMAGNETYCZNE


- brak przekroczeń natężeń pól

elektromagnetycznych

- istniejące źródła promieniowania

elektromagnetycznego

- brak pomiarów na terenie gminy Dalików

SZANSE ZAGROŻENIA

- utrzymanie wartości natężenia pola elektromagnetycz-

nego na terenie gminy na stałym poziomie - wzrost natężeń pól elektromagnetycznych

6.4. GOSPODAROWANIE WODAMI


6.4.1.1. WODY POWIERZCHNIOWE

Teren gminy Dalików położony jest w całości w zlewni Neru, gdzie dopływy rzeki Bełdówka i Gnida pro-

wadzą wody w kierunku wschodnim i północnym:

rzeka Bełdówka, płynąca przez południową część obszaru gminy, ze wschodu na zachód; wraz z pra-

wobrzeżnym dopływem Kucinką i innymi, bezimiennymi dopływami, odwadnia południową część ob-

szaru gminy,

rzeka Gnida, która wpływa z gminy Parzęczew, płynie przez północno-wschodnie tereny i poza obsza-

rem gminy uchodzi do rzeki Zian (dopływ spod Domaniew w kierunku gminy Wartkowice); odwadnia

północną część obszaru gminy.

Doliny rzeczne uformowane są łagodnie bez tarasów zalewowych. W południowej części gminy w rejonie

m. Sarnów znajduje się wielki obszar zbiorników wodnych przeznaczonych do hodowli ryb. Na rzeczkach

spływających w kierunku północnym znajduje się kilka niewielkich stawków – piętrzonych lub wykopanych na

istniejących ciekach.

Sieć rzeczna na terenie gminy Dalików została przedstawiona na poniższym rysunku.


Rysunek 6. Sieć rzeczna na terenie gminy Dalików.


Obszar gminy pozbawiony jest jezior. Występują tu sztuczne zbiorniki wody stojącej: stawy hodowlane i

sadzawki oraz śródpolne oczka wodne. Największe powierzchnie wód stojących występują w zlewni rzeki Beł-

dówki – zespół 24 stawów gospodarczych w Sarnowie. Zbiorniki pełnią funkcję retencyjną i gospodarczą (sta-

wy hodowlane) oraz rekreacyjną.

Ocena JCWP

Regulacje odnośnie oceny stanu wód powierzchniowych zawarte są w rozporządzeniu Ministra Środowiska

z dnia 21 lipca 2016 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz

środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1187) oraz rozporządzeniu

Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekolo-

gicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U. z 2011 r. Nr 258, poz. 1549).

Ocenę JCWP na terenie województwa łódzkiego przedstawiono na poniższym rysunku. Stan JCWP na tere-

nie województwa jest zły. Podobna sytuacja występuje na terenie gminy Dalików.


Rysunek 7. Wyniki ogólnej oceny stanu JCWP na terenie woj. łódzkiego– ocena 2017 r.

Źródło: WIOŚ, Łódź.

Na terenie gminy Dalików zlokalizowane są następujące jednolite części wód powierzchniowych:

Bełdówka RW600017183269,

Dopływ z Tarnowa RW600017183274,


Gnida do Kanału Łęka-Dobrogosty RW600017183285,

Ner od Dopływu spod Łężek do Kanału Zbylczyckiego RW600020183275.

W poniższej tabeli przedstawiono ocenę jednolitych części wód powierzchniowych płynących znajdujących

się na terenie gminy Dalików.

Tabela 5. Ocena JCWP płynących na terenie gminy Dalików w roku 2015 r.

Nazwa i kod

JCWP

Klasa

elementów

biologicznych

Klasa elementów hy-

dromorfologicznych

Klasa elementów

fizykochemicznych

Stan/

Potencjał

ekologiczny

Stan

chemiczny Stan

Bełdówka

RW600017183269 III I PSD UMIARKOWANY DOBRY ZŁY

Dopływ z Tarno-

wa

RW600017183274

- - III PONIŻEJ DO-

BREGO DOBRY ZŁY

Gnida do Kanału

Łęka-Dobrogosty

RW600017183285

III I PSD UMIARKOWANY DOBRY ZŁY

Ner od Dopływu

spod Łężek do

Kanału

Zbylczyckiego

RW600020183275

IV II PPD SŁABY PONIŻEJ

DOBREO ZŁY

Źródło: WIOŚ, Łódź

Wyznaczone cele środowiskowe dla JCWP znajdujących się na terenie gminy przedstawiono w poniższej

tabeli.

Tabela 6. Wyznaczone cele środowiskowe dla JCWP na terenie gminy Dalików.

Nazwa i kod JCWP Cel środowiskowy Ryzyko nieosiągnięcia

celów środowiskowych

Bełdówka RW600017183269 dobry stan ekologiczny,

dobry stan chemiczny Zagrożona

Dopływ z Tarnowa

RW600017183274

dobry stan ekologiczny,


Gnida do Kanału Łęka-

Dobrogosty RW600017183285



Ner od Dopływu spod Łężek do

Kanału Zbylczyckiego

RW600020183275



Źródło: Plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry

Zagrożenie powodziowe

W gminie Dalików nie zostały wyznaczone obszary zalewowe. Przez obszar gminy nie przepływają rzeki,

dla których opracowane zostały studia zagrożenia powodziowego.


Rysunek 8. Mapa zagrożenia powodziowe na terenie gminy Dalików.

Źródło: http://mapy.isok.gov.pl/imap/

Zagrożenie suszą

Obszar gminy Dalików zaliczony został do obszaru problemowego wskazanego w Planie zagospodarowania

przestrzennego województwa łódzkiego, jako obszar największego deficytu wód. Problem deficytu wód jest

szczególnie odczuwalny w północno-zachodniej części województwa łódzkiego. Jest to obszar o najkorzyst-

niejszych warunkach dla rozwoju rolnictwa jednak charakteryzujący się niską lesistością jak i niską zdolnością

retencjonowania wody. Jest to obszar problemowy w skali kraju, obejmujący również część województwa ku-

jawsko-pomorskiego oraz całą Wielkopolskę. Dla ograniczenia ujemnych skutków suszy w tych obszarach

działania winny być ukierunkowane na zwiększenie retencji naturalnej i sztucznej oraz na racjonalną gospodar-

kę wodną.

Zgodnie z Planem zagospodarowania przestrzennego województwa w celu ograniczenia negatywnych skut-

ków suszy w obszarach największego deficytu wód wskazane jest:

zwiększenie naturalnej retencji: wprowadzenie zalesień i zadrzewień oraz ochrona stawów, oczek wod-

nych i mokradeł,

prowadzenie racjonalnej gospodarki rolnej, dostosowanie struktury upraw, agrotechniki i gatunków w

rolnictwie do występującego deficytu wód przy ograniczonych możliwościach retencjonowania wód,


odbudowa istniejących systemów nawodnień oraz budowa urządzeń melioracji wodnych, zgodnie z

Planem nawodnień rolniczych dla województwa łódzkiego,

realizacja zbiorników małej retencji, ujętych w Wojewódzkim Programie Małej Retencji dla Woje-

wództwa Łódzkiego i Aneksie do programu.

W ramach ww. programu, projektowany w gminie Dalików, zbiornik „Wilczyca” został uznany za jeden z

priorytetowych zbiorników o powierzchni powyżej 5 ha, przy czym równie ważna jest realizacja pozostałych

zbiorników (o powierzchni poniżej 5 ha) oraz urządzeń wodnych retencji korytowej.

Na terenie gminy Dalików, zgodnie z Wojewódzkim programem małej retencji dla województwa łódzkiego,

przewidziano budowę zbiorników małej retencji, w ramach działań na rzecz zwiększenia zasobów wodnych i

oszczędnego nimi gospodarowania.

Tabela 7. Przewidziane obiekty małej retencji (zbiorniki).

Nr obiektu Nazwa

obiektu Rzeka

Powierzchnia

(ha)

Średnia

głębokość

(m)

Pojemność

(tyś. m3) Funkcja

Programowe obiekty małej retencji o powierzchni powyżej 5 ha

38 Wilczyca Bełdówka 56,0 1,5 896,0 -

Programowe obiekty małej retencji o powierzchni poniżej5 ha

37 Domaniew Zian 3,0 1,5 45,0

p. powodziowy,

retencja, wędkar-

stwo

38 Gajówka Kucinka 2,5 1,5 37,5 p. powodziowy,

retencja

39 Psary Rów 2,0 1,5 30,0 p. powodziowy,

retencja

40 Woźniki Rów 2,5 1,5 37,5 p. powodziowy,

retencja

Źródło: opracowanie własne na podstawie Wojewódzkiego programu małej retencji dla województwa łódzkiego

6.4.1.2. WODY PODZIEMNE

Na terenie gminy Dalików wydziela się dwa podstawowe użytkowe poziomy wód podziemnych: czwarto-

rzędowy i górnokredowy. Wody podziemne występują także w utworach trzeciorzędowych i dolnokredowych,

to jednak nie mają one znaczenia dla potrzeb zaopatrzenia w wodę: w trzeciorzędzie z uwagi na jego ograni-

czony zasięg występowania, natomiast w dolnej kredzie ze względu na zbyt dużą głębokość zalegania warstw

wodonośnych. Utwory górnej kredy na terenie gminy Dalików cechują się korzystnymi parametrami wydajno-

ściowymi.

Wody podziemne w utworach czwartorzędowych gromadzą się w osadach piaszczystożwirowych występu-

jących w dolinach rzecznych oraz na wysoczyznach. Są to wody porowe.

Warstwy wodonośne w dolinach rzecznych prowadzą wody o zwierciadle swobodnym, płytko występują-

cym w stosunku do powierzchni terenu. Są one zasilane poprzez infiltrację wód opadowych i powierzchnio-

wych oraz drogą dopływu podziemnego z otaczających doliny wysoczyzn. Są to wody podatne na zanieczysz-

czenia. Przy wysokich stanach wód powierzchniowych ujawnia się pierwszy rodzaj zasilania, natomiast przy

niskich stanach uruchamia się zwiększony dopływ podziemny, a to powoduje drenaż warstw wodonośnych z

otaczających doliny rzeczne wysoczyzn. Miąższość wodonośnych warstw w dolinach rzecznych osiąga kilka

metrów.


Wody podziemne na wysoczyznach gromadzą się w osadach piaszczysto-żwirowych występujących bezpo-

średnio od powierzchni terenu nad glinami, wśród glin zwałowych oraz pod nimi. Wody w warstwie wodono-

śnej, występującej nad glinami, cechują się swobodnym zwierciadłem, na ogół płytko zalegającym w stosunku

do powierzchni terenu.

Podobnie jak warstwy wodonośne w dolinach rzecznych, warstwa nadglinowa zasilana jest bezpośrednio

przez opady atmosferyczne, więc zazwyczaj są to wody niskiej jakości. Z tej warstwy wody ujmują gospodar-

skie studnie kopane.

Warstwy śródglinowa i podglinowa, z reguły posiadają napięte zwierciadło. Miąższość ich jest zróżnicowa-

na. Na ogół znaczne miąższości kompleksów piaszczysto-żwirowych obserwuje się w rejonach pagórkowatych.

Najczęściej uzyskiwane wydajności wynoszą 30 - 80 m3/h, natomiast w części zachodniej – od 10 do 30 m3/h i

tylko sporadycznie osiąga się wydajności wyższe.

Podobnie, jak w całym powiecie, utwory górnokredowe stanowią podstawowy poziom użytkowy w gminie

Dalików. Głównie na tym poziomie opiera się zaopatrzenie w wodę ludności i przemysłu. Większość ujęć wód

podziemnych założona jest w utworach górnej kredy.

Gmina Dalików występuje w obrębie Jednolitych Części Wód Podziemnych nr 72 (na podstawie nowego

podziału obszaru Polski na 172 części wód podziemnych).

Tabela 8. Charakterystyka JCWPd nr 72.

Powierzchnia 1831.0

Dorzecze Odry

Gminy na terenie województwa łódzkiego w obrębie

JCWPd

Dalików, Poddębice (miasto), Poddębice (obszar wiejski),

Uniejów (miasto), Uniejów (obszar wiejski), Wartkowice,

Zadzim

Liczba pięter wodonośnych 2

Źródło: Państwowa Służba Hydrogeologiczna


Rysunek 9. Lokalizacja JCWPd nr 72.

Źródło: Państwowa Służba Hydrogeologiczna

Na szczeblu krajowym monitoringiem wód podziemnych zajmuje się GIOŚ, natomiast na szczeblu regio-

nalnym WIOŚ, uzupełniając pomiary prowadzone w skali kraju.

Podstawę oceny stanowi rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 grudnia 2015 r. w sprawie kryte-

riów i sposobu oceny stanu jednolitych części wód podziemnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 85). Klasyfikacja ele-

mentów fizykochemicznych stanu wód podziemnych obejmuje pięć klas jakości wód podziemnych:

Klasa I – wody bardzo dobrej jakości, w których:

a) wartości elementów fizykochemicznych są kształtowane wyłącznie w efekcie naturalnych procesów za-

chodzących w wodach podziemnych i mieszczą się w zakresie wartości stężeń charakterystycznych dla

badanych wód podziemnych (tła hydrogeochemicznego),

b) wartości elementów fizykochemicznych nie wskazują na wpływ działalności człowieka:

Klasa II – wody dobrej jakości, w których:

a) wartości niektórych elementów fizykochemicznych są podwyższone w wyniku naturalnych procesów za-

chodzących w wodach podziemnych,

b) wartości elementów fizykochemicznych nie wskazują na wpływ działalności człowieka albo jest to

wpływ bardzo słaby:

Klasa III – wody zadowalającej jakości, w których wartości elementów fizykochemicznych są podwyż-

szone w wyniku naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych lub słabego wpływu

działalności człowieka,

Klasa IV – wody niezadowalającej jakości, w których wartości elementów fizykochemicznych są pod-

wyższone w wyniku naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych oraz wyraźnego

wpływu działalności człowieka,

Klasa V – wody złej jakości, w których wartości elementów fizykochemicznych potwierdzają znaczący

wpływ działalności człowieka.


W poniższej tabeli przedstawiono wyniki pomiarów jednolitej części wód podziemnych znajdującej się na

terenie gminy Dalików.

Tabela 9. Ocena jednolitych części wód podziemnych znajdujących się na terenie gminy Dalików.

Nr JCWPd Stan chemiczny Stan JCWPd Cel środowiskowy

Ryzyko nieosią-

gnięcia celów śro-

dowiskowych

72 DOBRY DOBRY dobry stan chemiczny,

dobry stan ilościowy Niezagrożona

Źródło: WIOŚ Łódź, Plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry

Stan JCWPd na terenie gminy Dalików oceniono jako dobry. Wody te nie są także zagrożone nieosiągnię-

ciem celów środowiskowych.

6.4.2. ANALIZA SWOT

GOSPODAROWANIE WODAMI


- istniejące zasoby wód powierzchniowych i podziemnych

- brak ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowych przez

wody podziemne

- dobry stan wód podziemnych

- brak zagrożenia powodzią

- zły stan wód powierzchniowych na terenie gminy

- ryzyko nieosiągnięcia celów środowiskowych przez

wody powierzchniowe zlokalizowane na terenie gminy

SZANSE ZAGROŻENIA

- regulacje ogólnokrajowe i międzynarodowe zobowiązujące

do podniesienia jakości środowiska

- edukacja ekologiczna mieszkańców w zakresie ochrony

jakości wód i racjonalnego korzystania

z zasobów wodnych

- spływy z gleb, na których stosowane są środki ochrony

roślin obciążające wody powierzchniowe i podziemne

6.4.3. ZAGROŻENIA

Poważnym źródłem zanieczyszczenia wód w gminie Dalików są zanieczyszczenia obszarowe pochodzenia

rolniczego. Są one odprowadzane do wód w sposób niezorganizowany, trudny do określenia pomiarowego.

Zanieczyszczenia te powstają na skutek stosowania nawozów mineralnych i organicznych oraz chemiczna

ochrona roślin. Transport tych substancji z terenu zlewni odbywa się przez wody roztopowe, opadowe i infil-

tracyjne na całej długości rzeki. Istotny wpływ na stan wód wywołuje również intensywna hodowla zwierząt

prowadzona na tym terenie. Powyższy zespół zagrożeń doprowadza do nadmiernego wzbogacenia wód w sub-

stancje biogenne. Przeżyźnienie wód powoduje nadmierny rozwój organizmów, a ich masowy rozkład obniża

parametry biochemiczne wód.

Zagrożenie dla wód na terenie gminy stanowi nieuporządkowana gospodarka ściekami komunalnymi na te-

renach wiejskich.

Lokalnie na jakość wód negatywny wpływ ma również funkcjonowanie dróg o dużym natężeniu komunika-

cyjnym.


6.5. GOSPODARKA WODNO – ŚCIEKOWA


Zaopatrzenie w wodę

Na terenie gminy Dalików z sieci wodociągowej korzysta 99,3% mieszkańców. Charakterystyka sieci wo-

dociągowej została przedstawiona w poniższej tabeli. Gmina Dalików posiada jeden z wyższych wskaźników

zwodociągowania w województwie łódzkim

Tabela 10. Charakterystyka sieci wodociągowej na terenie gminy Dalików (stan na 31.12.2017 r.).

Lp. Wskaźnik Jednostka Wartość

1 Długość czynnej sieci rozdzielczej km 161,2

2 Przyłącza prowadzące do budynków mieszkalnych

i zbiorowego zamieszkania szt. 1430

3 Woda dostarczona gospodarstwom domowym dam3 157,0

4 Ludność korzystająca z sieci wodociągowej osoba 3875

5 % ludności korzystający z instalacji % 99,3

6 Zużycie wody na jednego mieszkańca m3 40,4

Źródło: BDL

Znaczny rozwój w zakresie budowy nowych wodociągów nastąpił od 1991 roku i trwa do dziś. Wodociągi

budowane po tym roku wykonywane są z rur PCV. Funkcjonujące na terenie gminy systemy wodociągów wiej-

skich oparte są o ujęcia wód podziemnych wykonane w miejscowościach: Dalików, Zdrzychów. Ujęcie wody

dla wodociągu Dalików posiada zespół dwóch czwartorzędowych studni w Dalikowie o zatwierdzonych zaso-

bach w kat. B w ilości Q=55,8 m3/h przy depresji 4,15 m. Ujęcie wody dla wodociągu Zdrzychów posiada ze-

spół dwóch górnokredowych studni w Zdrzychowie o zatwierdzonych zasobach w kat.B w ilości Q=65,4 m3/h

przy depresji 7,40 m. Ujęcie Budzynek jest ujęciem czwartorzędowym, w kategorii B, Q=15 m3/h, przy depre-

sji 4,0 m.

Ujęcia głębinowe wód podziemnych, zaopatrujące mieszkańców w wodę pitną zlokalizowane są we wsiach:

Dalików, Zdrzychów i Budzynek.

Na pograniczu gminy Dalików i Parzęczew znajduje się ujęcie wody „Boruta” - Zgierz w Sokolej Górze.

Ujęcie składa się z 6 studni głębinowych, w tym 4 zlokalizowanych na terenie gminy Dalików (wieś Bardzy-

nin, Gajówka). W latach 80-tych opracowana została koncepcja zagospodarowania ujęcia, obejmująca budową

stacji uzdatniania wody na terenie gminy Parzęczew oraz poprowadzenie rurociągów przemysłowych do Zgie-

rza. Koncepcja nie została zrealizowana i obecnie ujęcie w Sokolej Górze pozostaje w dyspozycji miasta Zgie-

rza, jako alternatywne źródło wody.

Melioracje

Na terenie gminy Dalików znajdują się urządzenia melioracji wodnych terenów rolnych o funkcjach od-

wadniających.

Zgodnie z danymi Wojewódzkiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Łodzi Delegatura w Poddę-

bicach obszar zmeliorowany urządzeniami melioracji wodnych szczegółowych zajmuje powierzchnię 3169,44 ha

(36%). Gmina posiada 2381,02 ha zmeliorowanych gruntów ornych oraz 788,42 ha zmeliorowanych użytków

zielonych. Sieć drenarska obejmuje obszar 2660,15 ha, z czego 2340,82 ha na terenach ornych oraz 319,33 ha

na użytkach zielonych. Melioracje są niewystarczające. Nie zmeliorowane są grunty wsi Sarnówi Gajówka.


Długość rowów melioracyjnych wynosi ponad 113 km. Natomiast ziemne stawy rybne zajmują powierzch-

nię 138,80 ha. Tylko rzeka Bełdówka (bez dopływów) posiada naturalny przepływ. Pozostałe cieki przepływa-

jące przez teren gminy Dalików są uregulowane i włączone w sieć melioracji.

Większość zmeliorowanych (ok. 60%) użytków rolnych w gminie objętych jest działalnością Gminnej

Spółki Wodnej, w zakresie konserwacji urządzeń melioracyjnych (usuwanie awarii sieci drenarskiej, utrzymy-

wanie rowów melioracyjnych).

Sieć kanalizacyjna

Gmina Dalików w większości miejscowości nie posiada uporządkowanej gospodarki wodno – ściekowej.

Charakterystykę sieci kanalizacyjnej na terenie gminy przedstawiono w poniższej tabeli. W roku 2018 sieć

kanalizacyjna została wybudowana w miejscowości Dalików.

Tabela 11. Charakterystyka sieci kanalizacyjnej na terenie gminy Dalików (stan na 31.12.2017 r.).

Lp. Wskaźnik Jednostka Wartość

1 Długość czynnej sieci kanalizacyjnej km 4,25

2 Przyłącza prowadzące do budynków mieszkalnych

i zbiorowego zamieszkania szt. 51

3 Ścieki odprowadzone dam3 -

4 Ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej osoba -

Źródło: BDL

Ze względu na rolniczy charakter gminy, głównym źródłem zanieczyszczeń wszystkich wód podziemnych

są ścieki bytowo-gospodarcze. Nieczystości gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych i okresowo wy-

wożone.

W 2018 r. istniało na terenie gminy 256 bezodpływowych zbiorników oraz 193 przydomowych oczyszczal-

ni ścieków.

Oczyszczanie ścieków

Na terenie gminy funkcjonują trzy oczyszczalnie ścieków:

Biologiczno-Mechaniczna Oczyszczalnia Ścieków w Sarnowie (Ilość odbieranych ścieków ok. 11 m3/dobę;

Przepustowość [m3/d]. 12,1 m3/d, obciążenie RLM]),

Biologiczno -Mechaniczna Oczyszczalnia Ścieków w Dalikowie (Ilość odbieranych ścieków ok.

4,7 m3/dobę; Przepustowość [m3/d]. 5,6 m3/d, obciążenie [RLM]),

Biologiczno Oczyszczalnia Ścieków w Domaniewie (Ilość odbieranych ścieków ok. 5 m3/dobę; Przepusto-

wość [m3/d]. 7,6 m3/d, obciążenie [RLM).

W czerwcu 2019 planowana jest do oddania oczyszczalnia ścieków miejscowości Dalików o następujących

parametrach:

Przepustowość max. 84 m3/d,

Przepustowość śr. 60 m3/d,

Obciążenie RLM= 850.


6.5.2. ANALIZA SWOT

GOSPODARKA WODNO - ŚCIEKOWA


- istniejące oczyszczalnie ścieków

- wysoki poziom zwodociągowania gminy

- brak skanalizowania gminy

SZANSE ZAGROŻENIA

- bieżąca modernizacja sieci wodociągowo – kanalizacyjnej

- rozbudowa sieci kanalizacyjnej

- nieprawidłowa gospodarka ściekami na terenie gminy

- nieszczelne zbiorniki bezodpływowe

- brak działań w zakresie rozbudowy sieci wodociągowo -

kanalizacyjnej

6.5.3. ZAGROŻENIA

W związku z niskim skanalizowaniem gminy Dalików ścieki gromadzone są najczęściej w zbiornikach bez-

odpływowych, które w dużej części są nieszczelne, a w krańcowych sytuacjach nie posiadają dna. Ścieki byto-

we z tych zbiorników niejednokrotnie wywożone są na pola, do lasu albo do cieków wodnych wyczerpując ich

zdolność do samooczyszczania.

Do głównych zagrożeń w zakresie gospodarki wodno – ściekowej należy brak działań w zakresie rozbudo-

wy sieci kanalizacyjnej powodujące zanieczyszczenia wód oraz innych komponentów środowiska na terenie

gminy.

6.6. ZASOBY GEOLOGICZNE


Warunki środowiska geograficznego

Pod względem geograficznym gmina Dalików położona jest na Niżu Polskim. Zgodnie z podziałem Polski

na mezoregiony fizycznogeograficzne według Kondrackiego (Geografia fizyczna Polski) obszar gminy należy

do prowincji Niżu Środkowoeuropejskiego, podprowicji Niziny Środkowopolskie. Gmina położona jest w ob-

szarze mezoregionów: Wysoczyzny Łaskiej oraz od północy Kotliny Kolskiej. Tereny te tworzą rozległe rów-

niny morenowe stanowiące dolinę Warty i Neru. Cały makroregion ma rzeźbę terenu kształtowaną zasięgiem

lodowca stadiału Warty, modyfikowaną w różnym stopniu procesami denudacyjnymi. Teren jest w większości

mało zróżnicowany, kształtowany układem dolin cieków prowadzących wody w kierunku północnym i za-

chodnim do Neru. Wyrazistsze uformowania (moreny i pagórki kemowe) występują w układzie równoleżniko-

wym między Włodzimierzowem a Krzemieniewem, z zachowaniem spadków w kierunku zachodnim.


Rysunek 10. Położenie gminy Dalików wg podziału Kondrackiego


Warunki geologiczne terenu

Gmina Dalików położona jest w obrębie jednostki geologiczno-strukturalnej zwanej Synklinorium Łódzkim

(Niecką Łódzką) w jej osiowej części. Niecka Łódzka przebiega przez obszar województwa łódzkiego z pół-

nocnego-zachodu na południowy - wschód i nazwana jest także Synklinorium Szczecińsko – Łódzko – Mie-

chowskim.

Gmina położona jest w obrębie występowania wychodni mezozoicznych kredy górnej, natomiast w podłożu

na głębokości 1300 – 1600 m pod terenem występuje kreda dolna stanowiąca na obszarze wschodniego frag-

mentu gminy GZWP 401 pod nazwą niecka łódzka. Prowadzi on wody porowe w piaskowcach albu. Ze wzglę-

du na urozmaiconą powierzchnię utworów mezozoicznych w zagłębieniach osadziły się utwory czwartorzędu.

Nie występują tu utwory trzeciorzędu. W okresie plejstocenu obszar został przykryty utworami glacjalnymi w

postaci glin zwałowych, a następnie glacyfluwialnymi w postaci różnorodnych piasków i mułków. W tym

okresie powstawały na równinach morenowych kemy, sandry a w dolinach gromadziły się piaski i mułki. W

holocenie tworzyły się wydmy a w dolinach i zagłębieniach bezodpływowych powstawały torfowiska. Miąż-

szość utworów czwartorzędu wynosi około 30 m, kredy górnej ponad 1000 m. Kreda dolna występuje na głę-

bokościach 1200 – 1400 m.


Rysunek 11. Położenie gminy Dalików w układzie geologicznym


Zagrożenie osuwania się mas ziemnych

W zakresie zagrożenia osuwania się mas ziemnych w gminie Dalików nie stwierdzono występowania tere-

nów osuwiskowych (zgodnie z danymi Państwowego Instytutu Geologicznego - baza danych geologicznych

SOPO).

6.6.1.1. SUROWCE MINERALNE

Mając na uwadze uwarunkowania geologiczne terenu gminy Dalików założyć można, że na jej terenie wy-

stępują następujące grupy surowców mineralnych:

surowce ilaste,

surowce okruchowe,

torfy.

Do surowców ilastych zalicza się: iły trzeciorzędowe – plioceńskie oraz gliny zwałowe. Do surowców okru-

chowych należy zaliczyć kruszywa naturalne: piaski, żwiry i piaski ze żwirem (pospółki). Surowce te wykorzy-

stywane są do różnych celów w budownictwie. Na terenie gminy Dalików występują piaski wydmowe, rzeczne

oraz akumulacji lodowcowej i wodnolodowcowej.

Piaski wydmowe występują w formach nieregularnych o różnej miąższości, przeważnie porośniętych lasa-

mi. W dolinach rzecznych występują złoża piasków. Są to na ogół czyste piaski kwarcowe. Piaski lodowcowe i

wodnolodowcowe występują na wysoczyznach w formie różnej wielkości płatów. Są to przeważnie piaski

drobnoziarniste z zawartością pyłów mineralnych. Lokalnie posiadają domieszkę żwirów.

Występujące lokalnie złoża torfów ze względu na małą miąższość podkładów torfowych oraz popielność

powyżej 20% zaliczono do pozabilansowych. Ze względu na rolę torfów w bilansie wodnym i ich wysokie


walory przyrodnicze należy rozpatrzyć objęcie tych miejsc aktywna ochroną, niż traktować je jako potencjalne

źródło kopaliny.

Na terenie gminy Dalików zostały rozpoznane i udokumentowane następujące złoża kruszywa naturalnego

przedstawione w poniższej tabeli. W roku 2017 prowadzono wydobycie tylko w obrębie złoża Zagrodniki.

Tabela 12. Złoża kopalin na terenie gminy Dalików.

Nazwa złoża Kopalina Złoża geologiczne

bilansowe [t] Wydobycie [t]

Stan

zagospodarowania

Brudnów I KRUSZYWA

NATURALNE 367 -

złoże rozpoznane

szczegółowo

Budzynek KRUSZYWA

NATURALNE 763 -

złoże eksploatowane

okresowo

Dąbrówka I KRUSZYWA

NATURALNE 10 -


okresowo

Kazimierzów KRUSZYWA

NATURALNE 519 -

złoże rozpoznane szcze-

gółowo

Kontrewers II KRUSZYWA

NATURALNE - -

złoże rozpoznane szcze-

gółowo

Przekora I KRUSZYWA

NATURALNE 35 -


okresowo

Psary II KRUSZYWA

NATURALNE 88 -

eksploatacja złoża

zaniechana

Zagrodniki KRUSZYWA

NATURALNE 48 5 złoże zagospodarowane

Złotniki KRUSZYWA

NATURALNE 60,7 -


okresowo

Źródło: Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce wg stanu na 31.XII.2017 r.

6.6.2. ANALIZA SWOT

ZASOBY GEOLOGICZNE


- złoża na terenie gminy Dalików - tereny poeksploatacyjne

SZANSE ZAGROŻENIA

- przemyślane działanie i korzystanie z zasobów

geologicznych - nielegalna eksploatacja kopalin


6.6.3. ZAGROŻENIA

Do podstawowych problemów związanych z eksploatacją kopalin na terenie gminy Dalików zaliczyć można

nielegalne wydobycie surowców, głównie kruszyw – bez posiadania stosownych koncesji, w sposób niezgodny

ze sztuką i niegwarantujący zepsucia złoża oraz naruszający zasady ochrony środowiska i przyrody.

6.7. GLEBY


W poniższej tabeli przedstawiono strukturę użytkowania gruntów na terenie gminy Dalików.

Tabela 13. Struktura użytkowania gruntów na terenie gminy Dalików.

Kierunek wykorzystania gruntu Powierzchnia [ha] % powierzchni gminy

Użytki rolne ogółem,

w tym grunty orne

9 512

6 959

82,99

60,71

Grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione 1 527 13,32

Grunty pod wodami 23 0,20

Grunty zabudowane i zurbanizowane 267 2,33

Nieużytki 130 1,13

Tereny różne 3 0,03

Razem 9720 100%

Źródło: BDL


Rysunek 12. Użytkowanie terenu w gminie Dalików


Użytki rolne (grunty orne, sady, łąki, pastwiska) zajmują w gminie Dalików 9512,00 hektarów, co stanowi

82,99% powierzchni. Ochronie podlegają gleby klas III (wyższe klasy bonitacyjne na terenie gminy nie

występują). Zlokalizowane są one w rejonie miejscowości Sarnów, Dalikowa, Brudnowa.

Na terenie gminy występuje również inna grupa gleb chronionych – gleby pochodzenia organicznego.

Znajdują się one niemal wyłącznie w dolinach rzecznych na całym obszarze gminy, z największymi

skupiskami w południowej części w dolinie rzeki Bełdówki i jej dopływów oraz w części północnej – w

widłach dwóch cieków tworzących rzekę Gnidę.

Na terenie gminy dominują gleby słabe. Pod względem bonitacyjnym klasyfikowane są od III do VI klasy

na gruntach ornych i użytkach zielonych. Na terenie gminy nie występują gleby klas najwyższych – I i II klasy

bonitacyjnej. Gleby III klasy bonitacyjnej zajmują zaledwie 6% powierzchni gleb gminy Dalików.


Wykres 3. Struktura gruntów według klas bonitacyjnych.

Źródło: Wykaz gruntów – dane Starostwo Powiatowe w Poddębicach

Na terenie gminy Dalików przeważają gleby kwaśne i bardzo kwaśne stanowiąc łącznie 87% wszystkich

gleb. Zmiany degradacyjne gleb, objawiające się zakwaszeniem wpływają na zmniejszenie i pogorszenie

jakości uzyskiwanych plonów.

Wykres 4. Odczyn gleb gminy Dalików.

Źródło: Opracowanie własne.

Potrzeby wapnowania – 80% Wn* gleb:

konieczne – 42,

potrzebne – 31,

wskazane – 13,

ograniczone – 6,


zbędne – 8.

Zawartość fosforu w glebie – 57% Wn*:

bardzo niska – 8,

niska – 30,

średnia – 38,

wysoka – 13,

bardzo wysoka – 11.

Zawartość potasu w glebie – 86% Wn*:

bardzo niska – 30,

niska – 49,

średnia – 14,

wysoka – 4,


Zawartość magnezy w glebie - 62% Wn*:

bardzo niska – 28,

niska – 20,

średnia – 30,

wysoka – 14,


Wn* - wskaźnik bonitacji negatywnej (suma procentów gleb wymagających wapnowania koniecznego i

potrzebnego oraz 50% gleb o wapnowaniu wskazanym).

Na terenie gminy Dalików nie ma zlokalizowanego punktu pomiarowego w ramach prowadzonego

Monitoringu chemizmu gleb ornych Polski.

6.7.2. ANALIZA SWOT

GLEBY


- gleby III klasy bonitacyjnej występujące na terenie gminy

- stosowanie środków ochrony roślin i nawozów

w rolnictwie

- przewaga gleb słabych klas bonitacyjnych

- brak gleb I i II klasy

- przewaga gleb kwaśnych i bardzo kwaśnych

SZANSE ZAGROŻENIA

- edukacja ekologiczna mieszkańców w zakresie ochrony

powierzchni ziemi

- rozwój ekologicznego rolnictwa

- degradacja gleb związana z rolnictwem

- zakwaszenie gleb

- zanieczyszczenia gleb związane z transportem


6.7.3. ZAGROŻENIA

Z uwagi na fakt, iż znaczna przeważająca część gminy Dalików to tereny uprawne, istotny wpływ na

środowisko glebowe ma rolnictwo. Wynika to z faktu, iż obejmuje ono swoim oddziaływaniem duży obszar i

powoduje zasadnicze zmiany w środowisku naturalnym. Najbardziej istotne zagrożenia związane z rolniczym

użytkowaniem gruntów to:

stosowanie na całej powierzchni upraw polowych środków ochrony roślin, powodujące ubożenie i

zanikanie roślinności segetalnej,

zakwaszenie gleb na terenie gminy Dalików,

dewastacja i degradacja gleb.

Zwiększenie kwasowości gleby, jej struktury, obniżenie jakości i ilości próchnicy powoduje spadek

żyzności i urodzajności gleby prowadząc w efekcie do jej degradacji. Degradacja gleb spowodowana jest

zarówno negatywnym oddziaływaniem człowieka na środowisko jak i naturalnymi procesami takimi jak

zmiany klimatyczne, zmiany szaty roślinnej, naturalna erozja itp. W porównaniu jednak do niszczącej

działalności człowieka polega na wyjaławianiu gleby ze składników pokarmowych, naruszeniu równowagi

jonowej, zakwaszeniu lub alkalizacji poprzez nieumiejętne nawożenie, zasolenie, przesuszenie lub zawodnienie

czy zniekształcenie rzeźby terenu.

Wśród czynników pochodzenia antropogenicznego istotny wpływ na zanieczyszczenie gleb mają emisję

pyłów i gazów ze źródeł przemysłowych, energetycznych i motoryzacyjnych, górnictwo, zwłaszcza

odkrywkowe i wydobycie surowców chemicznych, a także niewłaściwe składowanie odpadów i niewłaściwa

gospodarka rolna.

Terenami najbardziej narażonymi na ciągłe, ponadnormatywne zanieczyszczenie są obszary wzdłuż szlaków

komunikacyjnych. W wyniku spalania paliw powstają szkodliwe tlenki azotu, węglowodory i pierwiastki

śladowe, w tym ołów. Eksploatacja dróg i pojazdów jest przyczyną przenikania do gleby związków

organicznych i metalicznych: kadmu, niklu, miedzi i cynku. Niebezpieczne są również kolizje drogowe z

udziałem pojazdów transportujących substancje niebezpieczne, które powodują lokalne zagrożenia dla

środowiska glebowego przez skażenia substancjami ropopochodnymi, kwasami i innymi.

6.8. GOSPODARKA ODPADAMI I ZAPOBIEGANIE POWSTAWANIU ODPADÓW


Podstawą prawną regulującą gospodarowanie odpadami na terenie województwa łódzkiego jest „Plan

gospodarki odpadami dla województwa łódzkiego na lata 2016-2022 z uwzględnieniem lat 2023-2028”, jest to

jeden z elementów służących do osiągnięcia celów założonych w polityce ekologicznej państwa oraz

wypełnienie wymogu ustawowego wyrażonego w nowej ustawie o odpadach. Obowiązująca ustawa o

odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r. (t.j. Dz. U. 2018 poz. 992 ze zm.) zniosła obowiązek opracowywania

gminnych i powiatowych planów gospodarki odpadami.


Rysunek 13. Podział województwa łódzkiego na regiony gospodarki odpadami komunalnymi

Źródło: Plan gospodarki odpadami dla województwa łódzkiego na lata 2016-2022

z uwzględnieniem lat 2023-2028


Gmina Dalików należy do regionu pierwszego gospodarowania odpadami komunalnymi w województwie

łódzkim, co przedstawia poniższy rysunek.

Rysunek 14. Gminy wchodzące w skład RGOK I wraz z lokalizacją regionalnych instalacji

do przetwarzania odpadów komunalnych



Wykaz instalacji regionalnych na terenie Regionu Gospodarowania Odpadami Komunalnymi I przedsta-

wiono w poniższych tabelach.


Tabela 14. Instalacje regionalne do mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów

komunalnych



Tabela 15. Istniejąca regionalna kompostownia selektywnie zbieranych odpadów zielonych i innych

odpadów ulegających biodegradacji



Tabela 16. Istniejące regionalne składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne



Gospodarka odpadami na terenie gminy Dalików

System gospodarki odpadami komunalnymi działa poprawnie. Głównym celem gospodarki odpadami w

gminie Dalików jest pozyskanie całkowitego strumienia odpadów komunalnych od wytwórców tych odpadów i

zagospodarowanie go zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.

Gmina Dalików na bieżąco podejmuje działania, których celem jest objęcie wszystkich nieruchomości za-

mieszkałych i niezamieszkałych gminnym systemem odbioru odpadów komunalnych.

Na terenie gminy Dalików stosowany jest pojemnikowy system zbierania odpadów komunalnych. Selek-

tywne zbieranie odpadów prowadzone jest „u źródła” oraz w punkcie selektywnego zbierania odpadów komu-

nalnych (PSZOK).

Odpady komunalne z gminy odbierane są w systemie workowym oraz w systemie pojemnikowym. W sys-

temie pojemnikowym odbierane są odpady komunalne zmieszane oraz pozostałości z sortowania. W systemie

workowym odbierane są odpady komunalne zbierane w sposób selektywny:

Worek niebieski – papier i tektura,


Worek zielony – szkło,

Worek żółty – tworzywa sztuczne, metale i opakowania wielomateriałowe,

Worek brązowy – odpady zielone.

Ponadto na terenie gminy Dalików działa PSZOK, do którego mieszkańcy mogą w ramach opłaty za gospo-

darowanie odpadami komunalnymi dostarczać we własnym zakresie odpady komunalne. Punkt mieści się w

Dalikowie przy Placu Powstańców 1 i jest czynny w poniedziałki w godzinach 8.00 – 10.00.

Osiągnięte poziomy recyklingu

Osiągnięte poziomy recyklingu na terenie gminy w ostatnich latach przedstawiono w poniższej tabeli.

Tabela 17. Osiągnięte poziomy recyklingu na terenie gminy Dalików.

Poziomy recyklingu i przygotowania do ponownego użycia papieru,

metalu, tworzyw sztucznych, szkła - wyrażone w%

2015 2016 2017 2018 2019 2020

Określone poziomy recyklingu na ko-

lejne lata według Rozporządzenia Mi-

nistra Środowiska

16 18 20 30 40 50

Poziom osiągnięty przez gminę Dali-

ków 28,66 24,94 25,20

Poziomy recyklingu i przygotowania do ponownego użycia innych niż niebez-

pieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych - wyrażone w%

Określone poziomy recyklingu na ko-

lejne lata według Rozporządzenia Mi-

nistra Środowiska

40 42 45 50 60 70


ków 100,00 100,00 100,00

Dopuszczalny poziom masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji

przekazywanych do składowania w stosunku do masy tych odpadów wytworzo-

nych w 1995 r. - wyrażony w%

Określone poziomy ograniczenia masy

odpadów komunalnych ulegających

biodegradacji przekazywanych do

składowania, według Rozporządzenia

Ministra Środowiska

50 45 45 40 40 35


ków 21,23 24,82 28,16

Źródło: Urząd Gminy Dalików

Jak wynika z przedstawionych powyżej danych, gmina Dalików w ostatnich latach wypełniła ustawowy ob-

owiązek i osiągnęła wymagane poziomy recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku, a także

ograniczenia ilości odpadów ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania.


Gmina Dalików posiada opracowany Program Usuwania Wyrobów Zawierających Azbest dla Gminy Dali-

ków na lata 2010-2032. Główne cele ww. programu to usunięcie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających

azbest, dzięki czemu będzie możliwe skuteczne wyeliminowanie negatywnego wpływu i niebezpiecznych dla

zdrowia skutków działania azbestu oraz likwidacja szkodliwego oddziaływania azbestu na środowisko. Pro-

gram wskazuje między innymi cele i zadania a także ramy prawne w odniesieniu do zagadnień gospodarowania

azbestem. Program zawiera również aktualne dane w zakresie wyrobów zawierających azbest na terenie gminy

Dalików oraz określa harmonogram realizacji działań.

Tabela 18. Masa wyrobów azbestowych [kg] na terenie gminy Dalików.

Masa wyrobów azbesto-

wych [kg] Razem Osoby fizyczne Osoby prawne

Zinwentaryzowane 3 110 254 3 062 630 47 624

Unieszkodliwione 263 937 257 595 6 342

Pozostałe do unieszkodli-

wienia 2 846 317 2 805 035 41 282

Źródło: Baza azbestowa

Gmina Dalików corocznie prowadzi działania w zakresie usuwania wyrobów azbestowych.

6.8.2. ANALIZA SWOT

GOSPODARKA ODPADAMI


- selektywna zbiórka odpadów

- PSZOK na terenie gminy

- osiągnięte poziomy recyklingu

- wyroby azbestowe na terenie gminy

SZANSE ZAGROŻENIA

- zwiększenie poziomów selektywnie zebranych odpadów i

odpadów bio

- niewystarczający poziom selektywnie zebranych odpa-

dów i odpadów bio

- brak inwestycji związanych z usuwaniem wyrobów

azbestowych z terenu gminy

6.8.3. Zagrożenia

Do zagrożeń jakie mogą wystąpić na terenie gminy Dalików, związanych z gospodarką odpadami można

zaliczyć:

nieprawidłowe praktyki dotyczące gospodarowania odpadami przez mieszkańców (np. spalanie odpa-

dów komunalnych, pozbywanie się odpadów w sposób niezgodny z przepisami prawa),

dzikie wysypiska śmieci,

niewystarczający poziom selektywnej zbiórki odpadów oraz mały poziom ograniczenia masy odpadów

komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania,

występowaniem wyrobów zawierających azbest.


6.9. ZASOBY PRZYRODNICZE


6.9.1.1. OBSZARY CHRONIONE

Na terenie gminy Dalików występują następujące formy ochrony przyrody:

pomniki przyrody,

obszar chronionego krajobrazu.

Obszar chronionego krajobrazu

Część gminy Dalików położona jest w granicach Puczniewskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Je-

go powierzchnia w granicach gminy wynosi 2 738 hektarów. Na Puczniewski Obszar Chronionego Krajobrazu

składa się między innymi 2 425 hektarów lasów oraz 3 218 hektarów użytków rolnych. Obszar obejmuje wy-

różniające się krajobrazowo różne typy ekosystemów.

Pomniki przyrody

Na terenie gminy znajduje się 18 pomników przyrody, objętych ochroną na mocy Rozporządzenia Wojewo-

dy Sieradzkiego z dnia 3 lutego 1998 r. w sprawie uznania za pomnik przyrody (Dz. Urz. Woj. Sieradzkiego Nr

3, poz. 9).

Wykaz pomników przyrody na terenie gminy Dalików przedstawiono w poniższej tabeli.

Tabela 19. Pomniki przyrody na terenie gminy Dalików

Lp. Nazwa pomnika

przyrody/Opis Lokalizacja Obowiązująca podstawa prawna

1 Aleja Grabów

Zwyczajnych

Dalików, park zabytkowy

Działka 63/10

Rozporządzenie Wojewody Sieradzkiego 3 lutego 1998

r w sprawie uznania za pomnik przyrody Dz. Urz. woj.

Sieradzkiego Nr 3, poz. 9

2 Jesion wyniosły Dalików, park zabytkowy

Działka 63/10





Działka 63/10





Działka 63/24




5

Grupa Drzew

6 Lip drobnolist-

nych

Dalików, park zabytkowy

Działka 63/24




6 Lipa drobnolistna Dalików, park zabytkowy

Działka 63/24




7 Lipa drobnolistna Dalików, park zabytkowy

Działka 63/24




8 Dąb szypułkowy Dalików, przy drodze do m. Ga-

jówka dz. Nr 375 Rozporządzenie Wojewody Sieradzkiego 3 lutego 1998




9 Jesion wyniosły Sarnów, park zabytkowy

dz. Nr 69




10 Dąb szypułkowy Sarnów, park zabytkowy

dz. Nr 69




11 Topola biała Sarnów, park zabytkowy

dz. Nr 69





dz. Nr 69





dz. Nr 69




14 Dąb szypułkowy Leśnictwo Mianów oddz. 6 a

N - ctwo Poddębice




15 Klon zwyczajny Sarnów, park zabytkowy

dz. Nr 69




16 Topola biała Sarnów, park zabytkowy

dz. Nr 69




17

Grupa Drzew

5 Dębów szypuł-

kowych

Sarnów, park zabytkowy

dz. Nr 69




18 Jesion wyniosły Sarnów, park zabytkowy

dz. Nr 69




Źródło: RDOŚ w Łodzi, (stan na 03.10.2018 r.)

Parki

Szczególnie cenne zadrzewienia występują w obrębie zabytkowego parku w Dalikowie. Cennym drzewo-

stanem charakteryzują się także parki wiejskie w Sarnowie i Gajówce. Obiekty w Dalikowie i Sarnowie obfitu-

ją w drzewa o charakterze pomnikowym.

6.9.1.2. LASY

Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, iż powierzchnia lasów na terenie gminy Dalików wy-

nosi 1 500,31 ha, co daje lesistość na poziomie 13,1%. Wskaźnik lesistości dla omawianego obszaru jest zatem

niższy niż średnia krajowa, która wynosi 30,0%.

Strukturę gruntów leśnych na terenie gminy przedstawiono w poniższej tabeli.


Tabela 20. Struktura gruntów leśnych na terenie gminy Dalików.

Powierzchnia [ha]

Lasy publiczne, z czego: 712,01

Lasy publiczne Skarbu Państwa, z czego: 709,89

Lasy publiczne Skarbu Państwa w zarządzie Lasów Państwowych 709,39

Lasy publiczne Skarbu Państwa w zasobie Własności Rolnej SP 0,50

Lasy gminne 2,12

Lasy prywatne 788,30

Lasy ogółem 1 500,31

Źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS

Lasy gminy Dalików położone są na terenach o bardzo ubogich glebach, wśród których przeważają piaski.

Najbardziej rozpowszechnionymi typami siedliskowymi lasów są bór świeży i bór mieszany świeży. Lasy pań-

stwowe charakteryzują się przewagą nasadzeń sosnowych, lasy prywatne sosnowych i brzozowych zaś w za-

głębieniach dolinnych olszowych. Obecnie prowadzona gospodarka leśna ukierunkowana jest na zróżnicowa-

nie i wzbogacenie składu gatunkowego zadrzewień.

Nadzór nad gospodarką leśną sprawuje Nadleśnictwo Poddębice oraz Nadleśnictwo Grotniki (obręb Bar-

dzynin, Sarnów, Kontrewers).

Nadleśnictwo Poddębice

Udział siedlisk leśnych:

62% stanowią siedliska borowe, czyli z gatunkami iglastymi (sosną, jodłą, modrzewiem, i świerkiem),

37% stanowią siedliska lasowe, z panującymi gatunkami liściastymi (dębami, bukiem, olszą, brzozą i in.),

1% to olsy, czyli żyzne, bagienne lasy (z olszą, brzozą, dębem i jesionem).

Pod względem wilgotności siedliska zajmują: suche 0,1%, świeże 86,3%, wilgotne i bagienne 13,6% po-

wierzchni leśnej Nadleśnictwa.

Głównym gatunkiem lasotwórczym jest sosna pospolita, zajmująca jako gatunek panujący 85% powierzchni

leśnej, występując na wszystkich zinwentaryzowanych typach siedliskowych z wyjątkiem olsu jesionowego.

Ponadto znaczenie gospodarcze ma dąb szypułkowy i bezszypułkowy (7,2%), brzoza brodawkowata (2,9%),

olsza czarna (3,0%) oraz jodła pospolita (1%). Pozostałe gatunki panujące: modrzew europejski, świerk pospo-

lity, sosna banksa, sosna czarna, sosna smołowa, sosna wejmutka, buk zwyczajny, dąb czerwony, klon jawor,

jesion wyniosły, grab zwyczajny, topola czarna, topola osika, lipa drobnolistna, robinia akacjowa zajmują łącz-

nie 0,9% powierzchni leśnej.

Nadleśnictwo Grotniki

Udział siedlisk leśnych na terenie nadleśnictwa:

50 proc. – borowe, czyli drzewostany z przewagą gatunków iglastych, najczęściej sosny i świerku,

48 proc. – lasowe, czyli drzewostany z przewagą gatunków liściastych,

2 proc. – olsy, czyli lasy porastające żyzne, bagienne tereny.

Udział gatunków lasotwórczych na terenie nadleśnictwa:

79,5 proc. – sosna,


6,6 proc. – dąb,

5,7 proc. – brzoza,

4,6 proc. – olsza.

6.9.2. ANALIZA SWOT

ZASOBY PRZYRODNICZE


- obszary cenne przyrodniczo i parki

- lesistość niższa od średniej krajowej

- dominacja zbiorowisk silnie zantropogenizowanych

i ubogich

SZANSE ZAGROŻENIA

- możliwość uzyskania zewnętrznych środków finansowa-

nych na realizację zadań związanych z ochroną zasobów

przyrodniczych

- niska świadomość ekologiczna społeczeństwa

6.9.3. ZAGROŻENIA

Do zagrożeń na terenie gminy Dalików można zaliczyć proces urbanizacji postępujący na obszarach po-

lnych co powoduje:

ubożenie składu florystycznego i zanik zespołów segetalnych,

wzrost udziału w zbiorowiskach roślinnych gatunków o szerokiej amplitudzie ekologicznej, głównie

antropofitów, a zanik gatunków charakterystycznych,

zanik i spadek liczebności wielu gatunków ptaków dominujących na obszarach polnych oraz wymianę

ich na gatunki synantropijne.

Do zagrożeń siedlisk leśnych na terenie gminy Dalików należą:

Pożary – źródłem pożarów lasów z uwagi na rolniczy charakter gminy może być wypalanie traw. In-

nym zagrożeniem jest niewłaściwa gospodarka leśna. Aby zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpie-

nia pożaru zaleca się przeprowadzanie akcji mających na celu edukacje ludności w zakresie przeciw-

działania pożarom,

Szkodniki oraz pasożyty – choroby wywoływane przez owady oraz grzyby stanową duże zagrożenie

dla terenów leśnych zwłaszcza, że w dalszym ciągu ich duża część to monokultury, które sprzyjają ich

rozprzestrzenianiu. Zapobiega się temu zjawisku poprzez wprowadzania do zalesień domieszek innych

gatunków drzew.

6.10. WPŁYW ZMIAN KLIMATU I ZAGROŻENIA POWAŻNYMI AWARIAMI

6.10.1. WPŁYW ZMIAN KLIMATU

Skutki zmian klimatu, zwłaszcza wzrost temperatury, częstotliwości i nasilenia zjawisk ekstremalnych, wy-

stępujące w ostatnich kilku dekadach pogłębiają się i z tego względu stały się przedmiotem zainteresowania

rządów i społeczności międzynarodowej. Wyniki badań naukowych jednoznacznie wskazują, że zjawiska po-

wodowane przez zmiany klimatu stanowią zagrożenie dla społecznego i gospodarczego rozwoju wielu krajów

na świecie, w tym także dla Polski. W Polsce przygotowano „Strategiczny Plan Adaptacji dla sektorów i obsza-

rów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030” (SPA 2020) z myślą o zapew-

nieniu warunków stabilnego rozwoju społeczno-gospodarczego w obliczu ryzyk, jakie niosą ze sobą zmiany

klimatu, ale również z myślą o wykorzystaniu pozytywnego wpływu, jaki działania adaptacyjne mogą mieć nie

tylko na stan polskiego środowiska, ale również wzrost gospodarczy.


Wyniki prognoz pokazują, że do roku 2030 zmiany klimatu będą miały dwojaki, pozytywny i negatywny

wpływ na gospodarkę i społeczeństwo. Wzrost średniej temperatury powietrza będzie miał pozytywne skutki

m.in. w postaci wydłużenia okresu wegetacyjnego, skrócenia okresu grzewczego oraz wydłużeniu sezonu tury-

stycznego. Dominujące są jednak przewidywane negatywne konsekwencje zmian klimatu. Ze zmianami klima-

tycznymi wiążą się niekorzystne zmiany warunków hydrologicznych. Wprawdzie roczne sumy opadów nie

ulegają zasadniczym zmianom, jednak ich charakter staje się bardziej losowy i nierównomierny, czego skut-

kiem są dłuższe okresy bezopadowe, przerywane gwałtownymi i nawalnymi opadami. Poziom wód grunto-

wych będzie się obniżał, co negatywnie wpłynie na różnorodność biologiczną i formy ochrony przyrody, w

szczególności na zbiorniki wodne i tereny podmokłe. Zmiany będą do zaobserwowania również w porze zi-

mowej, gdzie skróci się okres zalegania pokrywy śnieżnej i jej grubość. Jednocześnie efektem zmian klimatu

będzie zwiększanie częstotliwości występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych i katastrof, które będą

miały istotny wpływ na obszary wrażliwe i gospodarkę kraju. Podstawowe znaczenie będą miały ulewne desz-

cze niosące ryzyko powodzi i podtopień, a także osuwisk – głównie na obszarach górskich i wyżynnych, ale

również na zboczach dolin rzecznych. Coraz częściej będzie można zaobserwować silne wiatry, a nawet towa-

rzyszące im incydentalnie trąby powietrzne i wyładowania atmosferyczne, które mogą znacząco wpłynąć m.in.

na budownictwo oraz infrastrukturę energetyczną i transportową. Bezpośrednie negatywne skutki zmian klima-

tu to również nasilenie się zjawiska eutrofizacji wód śródlądowych, zwiększenie zagrożenia dla życia i zdrowia

w wyniku stresu termicznego i wzrostu zanieczyszczeń powietrza, większe zapotrzebowanie na energię elek-

tryczną w porze letniej, zmniejszenie potencjału chłodniczego elektrowni czego skutkiem będzie spadek mocy

produkcyjnej i wiele innych.

Wpływ zmian klimatu:

Niewłaściwa gospodarka przestrzenna, w szczególności inwestowanie na terenach zagrożonych, w tym w

strefach zalewowych rzek oraz zbyt niska pojemność retencyjna naturalna jak i sztucznych zbiorników, nie

tylko w dolinach rzek, ogranicza skuteczne działania w sytuacjach nadmiaru lub deficytu wód powierzchnio-

wych. Istnieje ryzyko, że w przyszłości zjawiska te będą występować ze zwiększoną częstotliwością. Wyniki

przeanalizowanych scenariuszy wskazują na zwiększone prawdopodobieństwo występowania powodzi błyska-

wicznych wywołanych silnymi opadami mogących powodować zalewanie obszarów, na których nieodpowied-

nio prowadzona jest gospodarka przestrzenna.

6.10.2. ZAGROŻENIA POWAŻNYMI AWARIAMI

Zgodnie z definicją zawartą w ustawie Prawo Ochrony Środowiska (t.j. Dz. U. 2018 r. poz. 799 ze zm.)

mówiąc o:

a) „poważnej awarii – rozumie się przez to zdarzenie, w szczególności emisję, pożar lub eksplozję, powstałe

w trakcie procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu, w których występuje jedna lub więcej

niebezpiecznych substancji, prowadzące do natychmiastowego powstania zagrożenia życia lub zdrowia

ludzi lub środowiska lub powstania takiego zagrożenia z opóźnieniem”,

b) „poważnej awarii przemysłowej – rozumie się przez to poważną awarię w zakładzie”.

Jak wynika z definicji poważnej awarii, jej źródłami mogą być:

procesy przemysłowe i magazynowanie substancji niebezpiecznych,

transport materiałów niebezpiecznych.

Na obszarze gminy Dalików nie występują zakłady o dużym i zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej

awarii przemysłowej.

Zagrożenie na terenie gminy może stanowić także transport materiałów niebezpiecznych. Transport i sto-

sowanie materiałów niebezpiecznych stwarzają niebezpieczeństwo ich niekontrolowanego uwolnienia do oto-

czenia, a także wystąpienia zapłonu i wybuchu. Skutkami tych zdarzeń mogą być: skażenie środowiska, zagro-

żenie dla zdrowia i życia ludzi, zniszczenie konstrukcji budowlanych, rozprzestrzenianie się ognia na sąsiednie

obszary oraz wytworzenie dużej ilości gazów pożarowych.

6.10.3. DZIAŁANIA EDUKACYJNE

W zakresie edukacji ekologicznej najważniejszym celem, który należy osiągnąć jest wykształcenie świado-

mości ekologicznej i przekonanie ludzi o konieczności myślenia i działania według zasad ekorozwoju. Jest to


cel dalekosiężny, wykraczający poza horyzont 2024 roku, do którego można się zbliżać poprzez stopniowe

podnoszenie świadomości ekologicznej.

Ustawa Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 799 ze zm.) narzuca obowiązek uwzględniania

problematyki ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju w programach nauczania wszystkich typów

szkół, a także kursów prowadzących do uzyskania kwalifikacji zawodowych.

7. CELE PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA

7.1.CELE PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA, ZADANIA I ICH FINANSOWANIE

7.1.1. CELE, KIERUNKI ZADANIA INTERWENCJI

Dla obszarów wymagających interwencji wyznaczono cele, kierunki oraz zadania, które służyć mają

poprawie stanu środowiska, co przedstawiono w poniższej tabeli. Oprócz tego wyznaczono zadania, które

służyć mają ochronie i zachowaniu obecnego stanu pozostałych komponentów środowiska. Do każdego

zadania przypisano jednostkę odpowiedzialną za wykonanie zadania, zaproponowano wskaźnik monitorowania

oraz przypisano możliwe ryzyka, jakie wiążą się z realizacją danego zadania.


Tabela 21. Cele Programu ochrony środowiska, kierunki interwencji, zadania.

Lp. Obszar

interwencji

Cel

długookresowy

Wskaźnik

Kierunek interwencji Zadania

Podmiot

odpowie-

dzialny

Ryzyka

Nazwa Wartość

bazowa

Wartość

docelowa

GŁÓWNE OBSZARY INTERWENCJI

1.

Ochrona

klimatu

i jakości

powietrza

Spełnienie norm

jakości powietrza

atmosferycznego

na terenie gminy

Liczba ztermomodernizowanych

budynków

Realizacja założeń Planu

Gospodarki Niskoemisyj-

nej dla Gminy Dalików

Termomodernizacja

budynków miesz-

kalnych w gminie

Dalików

Gmina

Dalików,

mieszkańcy

- Nieotrzymanie

dofinansowania

ze środków ze-

wnętrznych

Liczba wymienionych źródeł spalania

paliw [szt.]

Modernizacja źró-

deł ciepła w budyn-

kach mieszkalnych

na terenie gminy

Gmina

Dalików,

mieszkańcy

- Nieotrzymanie

dofinansowania

ze środków ze-

wnętrznych

Liczba opraw energooszczędnych [szt.]

Budowa i moderni-

zacja oświetlenia

ulicznego (energo-

oszczędne)

Gmina

Dalików

- Nieotrzymanie

dofinansowania

ze środków ze-

wnętrznych

Liczba wymienionych źródeł spalania

paliw [szt.]

Ograniczenie niskiej

emisji na terenie gminy

Budowa instalacji

do produkcji energii

ze źródeł odnawial-

nych na terenie

gminy Dalików

Gmina

Dalików

- Brak zrealizo-

wania inwestycji

Długość przebudowanych dróg gmin-

nych [km] Ograniczenie uciążliwości

systemu komunikacyjne-

go

Modernizacja dróg

gminnych

Gmina

Dalików

- Brak zrealizo-

wania inwestycji

Długość przebudowanych dróg [km]

Modernizacja i

przebudowa dróg

powiatowych

Powiat

Poddębicki

- Brak zrealizo-

wania inwestycji


2.

Zagrożenia

hałasem

Ograniczenie

uciążliwości aku-

stycznej dla

mieszkańców

gminy

Liczba rozpisanych przetargów na mo-

dernizację/przebudowę dróg, które

uwzględniają takie zapisy

Podniesienie komfortu

życia mieszkańców gminy

poprzez eliminację zagro-

żeń hałasem

Tworzenie zabez-

pieczeń przed od-

działywaniem hała-

su komunikacyjne-

go poprzez wpro-

wadzanie odpo-

wiednich zapisów w

SIWZ uwzględnia-

jące m.in. monto-

wanie dźwiękosz-

czelnych okien,

kładzenie cichej

nawierzchni i bu-

dowę ekranów

akustycznych

Gmina

Dalików,

zarządcy

dróg

- brak wprowa-

dzania odpowied-

nich zapisów w

SIWZ

Istnienie rejestru źródeł uciążliwości

akustycznej

Aktualizacja inwen-

taryzacji źródeł

uciążliwości aku-

stycznej

Gmina

Dalików

- Przedłużająca

się procedura

wprowadzania

zmian do przepi-

sów prawa miej-

scowego

Liczba przeprowadzonych kontroli [szt.]

Kontrola emisji

hałasu do środowi-

ska z obiektów

działalności gospo-

darczej

WIOŚ

w Łodzi

- Brak prowadze-

nia kontroli

3 Pola elektroma-

gnetyczne

Kontrola niejoni-

zującego promie-

niowania elektro-

magnetycznego do

środowiska na

terenie gminy

Istnienie rejestru źródeł promieniowania

elektromagnetycznego

Podniesienie komfortu

życia mieszkańców

gminy poprzez eliminację

zagrożeń promieniowa-

niem elektromagnetycz-

nym

Gromadzenie da-

nych nt. instalacji

emitujących pola

elektromagnetyczne

wymagających

zgłoszeń

Gmina

Dalików -

Odpowiednie zapisy w planach zago-Uwzględnienie

zapisów dotyczą-Gmina

- Przedłużająca

się procedura


spodarowania przestrzennego cych ochrony przed

ponadnormatyw-

nym promieniowa-

niem elektromagne-

tycznym w miej-

scowych planach

zagospodarowania

przestrzennego

gminy

Dalików wprowadzania

zmian do przepi-

sów prawa miej-

scowego

4 Gospodarowa-

nie wodami

Zrównoważone

gospodarowanie

wodami po-

wierzchniowymi

i podziemnymi

umożliwiające

zaspokojenie po-

trzeb wodnych

gminy przy

utrzymaniu co

najmniej dobrego

stanu wód

Liczba przeprowadzonych kontroli jako-

ści wód na terenie gminy

Dobry stan wód po-

wierzchniowych

i podziemnych

Prowadzenie stałe-

go lokalnego

i regionalnego mo-

nitoringu wód

WIOŚ w

Łodzi, inne

jednostki

- Brak prowadze-

nia monitoringu

- Zanieczyszcze-

nia ze strony

mieszkańców

i przedsiębiorców

Liczba akcji promocyjnych

Propagowanie za-

chowań sprzyjają-

cych oszczędzaniu

wody przez działa-

nia edukacyjno-

promocyjne (akcje,

kampanie skiero-

wane do wszystkich

grup społecznych)

Gmina

Dalików

- Brak zaintere-

sowania ze strony

mieszkańców


5 Gospodarka

wodno-ściekowa

Podniesienie kom-

fortu życia miesz-

kańców gminy

poprzez stworze-

nie nowoczesnej

infrastruktury

związanej z go-

spodarką wodno-

ściekową

Długość sieci wodociągowej [km]

Rozbudowa i moderniza-

cja infrastruktury

związanej

z gospodarką wodno –

ściekową

Bieżąca moderniza-

cja sieci wodocią-

gowej

i kanalizacyjnej

Gmina

Dalików

- Brak realizacji

inwestycji

Liczba przydomowych oczyszczalni

ścieków

i szam [szt.]

Budowa przydo-

mowych oczysz-

czalni ścieków na

terenie Gminy Dali-

ków

Gmina

Dalików,

mieszkańcy

- Brak kontroli

nad przydomo-

wymi oczyszczal-

niami ścieków i

szambami

Długość sieci kanalizacyjnej [km]

Budowa sieci kana-

lizacyjnej

w miejscowości

Budzynek Woźniki

Gmina

Dalików

- Brak realizacji

inwestycji


Budowa sieci kana-

lizacyjnej

w miejscowości

Złotniki i Krzemie-

niew

Gmina

Dalików

- Brak realizacji

inwestycji


Rozbudowa sieci

kanalizacyjnej

w Dalikowie

Gmina

Dalików,

mieszkańcy

- Brak realizacji

inwestycji


Budowa przyłączy

kanalizacyjnych w

Dalikowie

Gmina

Dalików,

mieszkańcy

- Brak realizacji

inwestycji

-

Renowacja i mo-

dernizacja urządzeń

melioracyjnych

Gminna

Spółka

Wodna

- Brak realizacji

inwestycji


6 Zasoby

geologiczne

Racjonalne

i efektywne go-

spodarowanie

zasobami kopalin

ze złóż

Powierzchnia surowców naturalnych Zapobieganie degradacji

zasobów złóż naturalnych

Ochrona zasobów

złóż kopalin po-

przez uwzględnia-

nie ich

w dokumentach

planistycznych

Gmina

Dalików

- brak kontroli

nad złożami natu-

ralnymi,

- degradacja za-

sobów złóż

Odpowiednie zapisy w planach zago-

spodarowania przestrzennego

Efektywne wykorzysty-

wanie eksploatowanych

złóż oraz ochrona zaso-

bów złóż nieeksploatowa-

nych

Uwzględnianie w

miejscowych pla-

nach zagospodaro-

wania przestrzenne-

go zapisów doty-

czących ochrony

naturalnego ukształ-

towania powierzch-

ni ziemi

Gmina

Dalików

- Przedłużająca

się procedura

wprowadzania

zmian do przepi-

sów prawa miej-

scowego

7

Gleby

Racjonalne wyko-

rzystanie zasobów

glebowych

Rolnicy biorący udział w kampanii

Ochrona gleb przed de-

gradacją i dewastacją

Wdrażanie zasad

„Dobrych Praktyk

Rolniczych” oraz

promowanie rolnic-

twa ekologicznego

Gmina Dali-

ków, właści-

ciele gruntów

- Brak zaintere-

sowania właści-

cieli gruntów

- Brak zaintere-

sowania inwesto-

rów

Łączna powierzchnia gruntów ornych na

których stosowane jest zmianowanie

upraw [ha]

Polepszanie kultury

rolnej oraz zmiano-

wanie upraw

Właściciele

gruntów

- Brak prowadze-

nia monitoringu

- Niewłaściwe

użytkowanie ze

strony właścicieli

gruntów

Liczba przeprowadzonych kontroli

jakości gleb na terenie gminy

Prowadzenie moni-

toringu jakości gleb

Instytut

Uprawy,

Nawożenia

i Gleboznaw-

stwa, Główny

Inspektorat

Brak prowadzenia

monitoringu

- Niewłaściwe

użytkowanie ze

strony właścicieli

gruntów


Ochrony

Środowiska

Liczba działań w ramach realizacji

inwestycji

Wspieranie i pro-

mowanie rolnictwa

ekologicznego

Gmina

Dalików

- Brak zaintere-

sowania właści-

cieli gruntów

- Brak zaintere-

sowania inwesto-

rów

8

Gospodarka

odpadami

i zapobieganie

powstawaniu

odpadów

Racjonalne go-

spodarowanie

odpadami

Osiągnięty poziom recyklingu [%]

Prawidłowe prowadzenie

gospodarki odpadami

Zwiększenie po-

ziomu recyklingu -

przygotowania do

ponownego użycia

następujących frak-

cji odpadów komu-

nalnych: papieru,

metali, tworzyw

sztucznych i szkła

oraz innych niż

niebezpieczne

Mieszkańcy

- Brak możliwości

technicznych do

realizacji zadania

- Ograniczenie

masy odpadów

komunalnych

ulegających bio-

degradacji prze-

kazywanych do

składowania

Osiągnięty poziom recyklingu [%]

Uszczelnianie

gminnego systemu

gospodarowania

odpadami komunal-

nymi –

weryfikacja miesz-

kańców uchylają-

cych się

od obowiązku zło-

żenia deklaracji i

wnoszenia opłat

Gmina

Dalików

- Brak możliwości

technicznych do

realizacji zadania

- Ograniczenie

masy odpadów

komunalnych

ulegających bio-

degradacji prze-

kazywanych do

składowania


Masa usuniętych wyrobów azbestowych

[Mg]

Realizacja Programu

Usuwania Azbestu

Usuwanie wyrobów

azbestowych z

terenu gminy

Gmina

Dalików,

mieszkańcy,

inne

jednostki

- Nieotrzymanie

dofinansowania

ze środków ze-

wnętrznych

- Małe zaintere-

sowanie miesz-

kańców

9

Zasoby

przyrodnicze

Zachowanie, od-

tworzenie

i zrównoważone

użytkowanie bio-

różnorodności

i georóżnorodno-

ści oraz ochrona

przyrody

Powierzchnia obiektów i obszarów

prawnie chronionych [ha]

Ochrona zieleni, zasobów

leśnych oraz obszarów

o szczególnych walorach

przyrodniczych

Bieżąca pielęgnacja

zasobów przyrodni-

czych wraz

z ochroną obszarów

i obiektów prawnie

chronionych

Gmina

Dalików,

RDOŚ

- Dewastacja ze

strony mieszkań-

ców

i turystów

- brak zgody

posiadaczy nieru-

chomości

Powierzchnia terenów zielonych [ha]

Modernizacja i

urządzanie terenów

zielonych, parków,

zieleńcowi skwe-

rów, nowe nasadze-

nia drzew i krze-

wów

Gmina

Dalików

- brak realizacji

inwestycji

Powierzchnia gruntów leśnych [ha]

Ochrona zasobów

leśnych oraz pro-

wadzenie stałego

monitoringu w celu

zapobiegania zagro-

żeniom

Zarządcy

lasów,

w tym lasów

stanowiących

własność

Skarbu

Państwa

- Dewastacja ze

strony

mieszkańców,

- szkodniki,

- niekorzystne

warunki atmosfe-

ryczne (wichury)

- pożary



Uwzględnianie

w miejscowych

planach zagospoda-

rowania przestrzen-

Gmina

Dalików

- Przedłużająca

się procedura

wprowadzania

zmian do przepi-


nego zapisów doty-

czących ochrony

zadrzewień poprzez

wymóg inwentary-

zacji zieleni oraz

przyjmowania w

miarę możliwości

zasady omijania

istniejących drzew,

przy projektowaniu

oraz realizacji inwe-

stycji budowy sys-

temu komunikacyj-

nego

sów prawa miej-

scowego



Zwiększanie powierzchni

obszarów chronionych

i leśnych

Uwzględnienie

w planach zagospo-

darowania prze-

strzennego obsza-

rów przeznaczo-

nych pod zalesianie

(słabe gleby V, VI

klasy oraz wielolet-

nie odłogi)

Gmina

Dalików

- Przedłużająca

się procedura

wprowadzania

zmian do przepi-

sów prawa miej-

scowego

Powierzchnia obszarów prawnie chro-

nionych [ha]

Tworzenie nowych

obszarów chronio-

nych

Gmina

Dalików,

RDOŚ, inne

jednostki

- Brak działań w

tym zakresie

Powierzchnia lasów [ha] Zalesianie gruntów

porolnych

Nadleśnic-

two, Gmina

Dalików

- Brak środków

finansowych

10

Zagrożenia

poważnymi

awariami

Minimalizacja

potencjalnych

negatywnych

skutków awarii

Liczba przeprowadzonych szkoleń

Zapobieganie skutkom

poważnych awarii i za-

grożeniom naturalnym

Szkolenia z zakresu

ratowniczo-

gaśniczego

Gmina

Dalików,

OSP, inne

jednostki

- brak zaintereso-

wania społeczeń-

stwa


11 Edukacja

ekologiczna

Zwiększenie

świadomości eko-

logicznej społe-

czeństwa gminy,

kształtowanie

postaw proekolo-

gicznych jego

mieszkańców oraz

poczucia odpo-

wiedzialności za

jakość środowiska

Liczba przeprowadzonych szkoleń Zwiększanie świadomości

ekologicznej

Działania

edukacyjne

w szkołach na tere-

nie gminy

Gmina

Dalików

- Brak działań w

tym zakresie


7.1.2. HARMONOGRAM RZECZOWO - FINANSOWY

W poniższej tabeli przedstawiono harmonogram rzeczowo-finansowy zadań własnych gminy Dalików oraz

zadań monitorowanych, opracowany w celu ochrony środowiska na terenie gminy. Pod zadaniami własnymi

należy rozumieć te przedsięwzięcia, które będą finansowane w całości lub częściowo ze środków budżetowych

i pozabudżetowych będących w dyspozycji gminy. Natomiast pod zadaniami monitorowanymi należy rozumieć

pozostałe zadania związane z ochroną środowiska i racjonalnym wykorzystaniem zasobów naturalnych, które

są finansowane ze środków samorządów gminnych, instytucji i przedsiębiorstw, osób fizycznych oraz ze środ-

ków zewnętrznych, będących w dyspozycji organów i instytucji szczebla wyższego, bądź instytucji działają-

cych na terenie gminy, ale podległych bezpośrednio organom centralnym.


Tabela 22. Harmonogram realizacji zadań własnych oraz zadań monitorowanych wraz z ich finansowaniem

Lp. Obszar

interwencji Zadanie

Podmiot

odpowiedzialny

za realizację

(+ jednostki

włączone)

Szacunkowe koszty realizacji zadania (zł)

Źródła

finansowania 2019 2020 2021 2022 2023-2026 razem

1

Ochrona

klimatu

i jakości

powietrza

Zadania własne

Termomodernizacja

budynków mieszkal-

nych w gminie Dali-

ków

Gmina Dalików,

mieszkańcy

W miarę

dostępnych

środków

środki własne,

inne środki

Modernizacja źródeł

ciepła w budynkach

mieszkalnych na

terenie gminy

Gmina Dalików,

mieszkańcy

W miarę

dostępnych

środków

środki własne,

inne środki

Budowa instalacji do

produkcji energii ze

źródeł odnawialnych

na terenie gminy

Dalików

Gmina Dalików 1 000 000 środki własne,

inne środki

Budowa i moderniza-

cja oświetlenia ulicz-

nego (energoosz-

czędne)

Gmina Dalików 120 000,00 środki własne,

inne środki

Modernizacja dróg

gminnych Gmina Dalików 2 000 000

środki własne,

inne środki


Zadania monitorowane

Modernizacja i prze-

budowa dróg powia-

towych

Powiat Poddę-

bicki

W miarę

dostępnych

środków

środki własne,

inne środki

2 Zagrożenia ha-

łasem

Zadania własne

Tworzenie zabezpie-

czeń przed oddziały-

waniem hałasu ko-

munikacyjnego po-

przez wprowadzanie

odpowiednich zapi-

sów w SIWZ

uwzględniające m.in.

montowanie dźwię-

koszczelnych okien,

kładzenie cichej na-

wierzchni i budowę

ekranów akustycz-

nych

Gmina Dalików,

zarządcy dróg

W miarę

potrzeb

i dostępnych

środków

finansowych

środki własne,

inne środki

Aktualizacja inwenta-

ryzacji źródeł uciąż-

liwości akustycznej

Gmina Dalików

W miarę

potrzeb

i dostępnych

środków

finansowych

środki własne,

inne środki


Kontrola emisji hała-

su do środowiska z

obiektów działalności

gospodarczej

WIOŚ w Łodzi W miarę

potrzeb

środki własne,

inne środki


3 Pola elektro-

magnetyczne

Zadania własne

Gromadzenie danych

nt. instalacji

emitujących pola

elektromagnetyczne

wymagających zgło-

szeń


inne środki

Uwzględnienie zapi-

sów dotyczących

ochrony przed po-

nadnormatywnym

promieniowaniem

elektromagnetycznym

w miejscowych pla-

nach zagospodarowa-

nia przestrzennego

gminy

Gmina Dalików

Brak kosztów

dodatkowych,

w ramach

prac nad pzp

-

4 Gospodarowanie

wodami

Zadania własne i monitorowane

Prowadzenie stałego

lokalnego

i regionalnego moni-

toringu wód

WIOŚ w Łodzi,

inne jednostki

W ramach

monitoringu

państwowego

środki własne,

inne środki

Propagowanie za-

chowań sprzyjających

oszczędzaniu wody

przez działania edu-

kacyjno-promocyjne

(akcje, kampanie

skierowane do

wszystkich grup

społecznych)


inne środki


5

Gospodarka

wodno -

ściekowa


Bieżąca modernizacja

sieci wodociągowej

i kanalizacyjnej

Gmina Dalików 1 500 000,00 środki własne,

inne środki

Budowa sieci kanali-

zacyjnej

w miejscowości Bu-

dzynek Woźniki

Gmina Dalików

W miarę

potrzeb

i dostępnych

środków

finansowych

środki własne,

inne środki

Budowa sieci kanali-

zacyjnej

w miejscowości Złot-

niki i Krzemieniew

Gmina Dalików

W miarę

potrzeb

i dostępnych

środków

finansowych

środki własne,

inne środki

Rozbudowa sieci

kanalizacyjnej

w Dalikowie

Gmina Dalików,

mieszkańcy

W miarę

potrzeb

i dostępnych

środków

finansowych

środki własne,

inne środki

Budowa przyłączy

kanalizacyjnych

w Dalikowie

Gmina Dalików,

mieszkańcy 200 000,00

środki własne,

inne środki

Renowacja i moder-

nizacja urządzeń

melioracyjnych

Gminna Spółka

Wodna

W miarę

potrzeb

Środki własne,

inne środki


Budowa przydomo-

wych oczyszczalni

ścieków na terenie

Gminy Dalików

Gmina Dalików,

mieszkańcy

W miarę

potrzeb

środki własne,

inne środki

6 Zasoby geolo-

giczne

Zadania własne

Ochrona zasobów

złóż kopalin poprzez

uwzględnianie ich

w dokumentach pla-

nistycznych

Gmina Dalików

Brak kosztów

dodatkowych,

w ramach

prac nad pzp i

innymi do-

kumentami

-

Uwzględnianie w

miejscowych pla-

nach zagospodaro-

wania przestrzenne-

go zapisów dotyczą-

cych ochrony natu-

ralnego ukształto-

wania powierzchni

ziemi

Gmina Dalików

Brak kosztów

dodatkowych,

w ramach

prac nad pzp i

innymi do-

kumentami

-

7

Gleby


Wdrażanie zasad

„Dobrych Praktyk

Rolniczych” oraz

promowanie rolnic-

twa ekologicznego

Gmina Dalików,

właściciele

gruntów

W miarę

potrzeb

środki własne,

inne środki

Polepszanie kultury

rolnej oraz zmiano-

wanie upraw

Właściciele

gruntów

W miarę

potrzeb

środki własne


Prowadzenie monito-

ringu jakości gleb

Instytut Upra-

wy, Nawożenia

i Gleboznaw-

stwa, Główny

Inspektorat

Ochrony Śro-

dowiska

W miarę

potrzeb

środki własne

Wspieranie i promo-

wanie rolnictwa eko-

logicznego

Gmina Dalików 5 000 środki własne,

inne środki

8

Gospodarka

odpadami

i zapobieganie

powstawaniu

odpadów

Zadania własne

Usuwanie wyrobów

azbestowych z terenu

gminy

Gmina Dalików,

mieszkańcy,

inne jednostki

1 500 000,00

środki własne

Gminy Dali-

ków oraz dofi-

nansowanie z

WFOSiGW w

Łodzi

Uszczelnianie gmin-

nego systemu

gospodarowania

odpadami komunal-

nymi –

weryfikacja miesz-

kańców uchylających

się

od obowiązku złoże-

nia deklaracji i wno-

szenia opłat

Gmina Dalików

W miarę

dostępnych

środków

finansowych

środki własne

gminy Dalików



Zwiększenie poziomu

recyklingu - przygo-

towania do ponowne-

go użycia następują-

cych frakcji odpadów

komunalnych: papie-

ru, metali, tworzyw

sztucznych i szkła,

oraz innych niż nie-

bezpieczne

Mieszkańcy W miarę

możliwości

środki własne,

inne środki

9

Zasoby przy-

rodnicze

Zadania własne

Bieżąca pielęgnacja

zasobów przyrodni-

czych wraz

z ochroną obszarów

i obiektów prawnie

chronionych

Gmina Dalików,

RDOŚ 20 000,00

środki własne,

inne środki

Modernizacja i urzą-

dzanie terenów zielo-

nych, parków, zieleń-

cowi skwerów, nowe

nasadzenia drzew i

krzewów

Gmina Dalików 50 000,00 Środki własne

Uwzględnienie

w Planach Zagospo-

darowania Prze-

strzennego obszarów

przeznaczonych pod

zalesianie (słabe

gleby V i VI klasy

oraz wieloletnie

odłogi)

Gmina Dalików

Brak kosztów

dodatkowych,

w ramach

prac nad pzp

-

Uwzględnianie Gmina Dalików Brak kosztów -


w miejscowych pla-

nach zagospodarowa-

nia przestrzennego

zapisów dotyczących

ochrony zadrzewień

poprzez wymóg in-

wentaryzacji zieleni

oraz przyjmowania w

miarę możliwości

zasady omijania ist-

niejących drzew, przy

projektowaniu oraz

realizacji inwestycji

budowy systemu

komunikacyjnego

dodatkowych,

w ramach

prac nad pzp

Tworzenie nowych

obszarów chronio-

nych

Gmina Dalików,

RDOŚ, inne

jednostki

W miarę

potrzeb i

dostępnych

środków

finansowych

środki własne,

inne środki


Ochrona zasobów

leśnych oraz prowa-

dzenie stałego moni-

toringu w celu zapo-

biegania zagrożeniom

Zarządcy lasów,

w tym lasów

stanowiących

własność Skar-

bu Państwa

W miarę

potrzeb i

dostępnych

środków

finansowych

środki własne,

inne środki

Zalesianie gruntów

porolnych Nadleśnictwo

W miarę

potrzeb i

dostępnych

środków

finansowych

środki własne,

inne środki


10

Zagrożenia po-

ważnymi awa-

riami


Szkolenia z zakresu

ratowniczo-

gaśniczego

Gmina Dalików,

OSP, inne jed-

nostki

5 000,00 Środki własne,

inne środki

11 Edukacja ekolo-

giczna

Zadania własne

Działania edukacyjne

w szkołach na terenie

gminy

Gmina Dalików 10 000,00

Środki własne,

inne środki

(WFOŚiGW)



8. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA INWESTYCJI Z ZAKRESU OCHRONY ŚRODOWISKA

Realizacja zadań określonych w Programie Ochrony Środowiska wiąże się z wysokimi nakładami

finansowymi. Wdrażanie Programu powinno być zatem możliwe dzięki stworzeniu odpowiedniego systemu

finansowego. Podstawowymi źródłami finansowania są środki publiczne (budżetowe państwa, gminy lub

pozabudżetowe instytucji publicznych), prywatne (np. fundusze inwestycyjne) oraz prywatno-publiczne (np. ze

spółek handlowych z udziałem gminy). Do głównych instrumentów finansowych gminy w zakresie ochrony

środowiska należą opłaty oraz kary za korzystanie ze środowiska.

Potencjalne źródła finansowania zadań określonych w niniejszym Programie przedstawiono poniżej.

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW)

Publiczna instytucja finansowa, działająca jako państwowa osoba prawna. Głównym jej celem działania jest

udzielanie wsparcia finansowego przedsięwzięciom służącym ochronie środowiska i gospodarce wodnej.

Podstawą do przyjmowania i rozpatrywania wniosków o dofinansowanie są programy priorytetowe, które

określają zasady udzielania wsparcia oraz kryteria wyboru przedsięwzięć. Listę priorytetowych programów

NFOŚiGW zatwierdza corocznie Rada Nadzorcza NFOŚiGW.

Zgodnie z „Listą priorytetowych programów NFOŚiGW na 2018 r.”, ustala się następujące programy:

1. Ochrona i zrównoważone gospodarowanie zasobami wodnymi:

Gospodarka wodno-ściekowa w aglomeracjach,

Budowa, przebudowa i odbudowa obiektów hydrotechnicznych,

Inwestycje w gospodarce ściekowej poza granicami kraju, w zlewni rzeki Bug.

2. Racjonalne gospodarowanie odpadami i ochrona powierzchni ziemi:

Racjonalna gospodarka odpadami,

Ochrona powierzchni ziemi,

Geologia i górnictwo.

3. Ochrona atmosfery:

Poprawa jakości powietrza,

System zielonych inwestycji (GIS – Green Investment Scheme).

4. Ochrona różnorodności biologicznej i funkcji ekosystemów:

Ochrona i przywracanie różnorodności biologicznej.

5. Międzydziedzinowe:

Wsparcie Ministra Środowiska w zakresie realizacji polityki ochrony środowiska,

Zadania wskazane przez ustawodawcę,

Wspieranie działalności monitoringu środowiska,

Przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska z likwidacją ich skutków,

Edukacja ekologiczna,

Współfinansowanie programu LIFE,

SYSTEM - Wsparcie działań ochrony środowiska i gospodarki wodnej realizowanych przez partnerów

zewnętrznych,

Wsparcie przedsięwzięć w zakresie niskoemisyjnej i zasobooszczędnej gospodarki,

Gekon – Generator Koncepcji Ekologicznych,

Wzmocnienie działań społeczności lokalnych dla zrównoważonego rozwoju,


Wsparcie dla Innowacji sprzyjających zasobooszczędnej i niskoemisyjnej gospodarce.

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi (WFOŚiGW)

Podstawowym zadaniem wojewódzkich funduszy jest finansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych i poza-

inwestycyjnych w dziedzinie ochrony środowiska i gospodarki wodnej w celu realizacji zasady zrównoważo-

nego rozwoju.

Lista przedsięwzięć priorytetowych Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

w Łodzi przewidzianych do dofinansowania w roku 2018

OCHRONA PRZYRODY I RÓŻNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ

1.1 Prace rewaloryzacyjne realizowane na terenach lub obiektach objętych ochroną, zgodnie z:

ustawą o ochronie przyrody,

ustawą o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami – dotyczy terenów publicznie dostępnych.

1.2 Zachowanie różnorodności biologicznej poprzez ochronę cennych siedlisk przyrodniczych, cennych gatun-

ków zwierząt, roślin, grzybów i ich siedlisk na obszarach NATURA 2000, w parkach krajobrazowych, re-

zerwatach, obszarach chronionego krajobrazu i na innych formach obszarowych ochrony przyrody.

1.3 Zwalczanie gatunków inwazyjnych.

1.4 Wspieranie rozwoju urządzonej zieleni na terenach zurbanizowanych.

OCHRONA POWIETRZA

2.1 Inwestycje zmierzające do ograniczenia niskiej emisji oraz wzrostu efektywności energetycznej realizowa-

ne na terenach objętych programami ochrony powietrza.

2.2 Inwestycje w odnawialne źródła energii.

GOSPODARKA ODPADAMI I OCHRONA POWIERZCHNI ZIEMI

3.1 Punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych.

3.2 Instalacje do doczyszczania selektywnie zebranych frakcji odpadów.

3.3 Instalacje do recyklingu poszczególnych frakcji materiałowych.

3.4 Usuwanie i unieszkodliwianie wyrobów zawierających azbest.

3.5 Rekultywacja składowisk odpadów.

3.6 Selektywne zbieranie bioodpadów i instalacje do ich przetwarzania.

OCHRONA I ZRÓWNOWAŻONE GOSPODAROWANIE ZASOBAMI WODNYMI

4.1 Przedsięwzięcia z zakresu gospodarki ściekowej realizowanych w aglomeracjach ujętych w aktualizacji

Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych.

4.2 Budowa infrastruktury z zakresu gospodarki ściekowej na terenach o zabudowie rozproszonej.

4.3 Poprawa jakości wody pitnej oraz utrzymanie ciągłości jej dostaw poprzez budowę rozbudowę i moderni-

zację stacji uzdatniania wody.

4.4 Przedsięwzięcia i działania ujęte w dokumentach strategicznych: Programie Wodno-Środowiskowym Kra-

ju, Planie Zarządzania Ryzykiem Powodziowym, Planie Utrzymania Wód, Planie Przeciwdziałania Skut-

kom Suszy.

4.5 Utrzymanie i przebudowa urządzeń i obiektów hydrotechnicznych.

INNE DZIAŁANIA OCHRONY ŚRODOWISKA I PROJEKTY MIĘDZYDZIEDZINOWE

5.1 Wspomaganie realizacji zadań Państwowego Monitoringu Środowiska.

5.2 Monitoring siedlisk przyrodniczych.


5.3 Realizacja zadań związanych z zapobieganiem i likwidacją skutków działania żywiołów oraz poważnych

awarii i ich skutków między innymi z uwzględnieniem zapisów planów zarządzania ryzykiem powodzio-

wym i planów przeciwdziałania skutkom suszy.

5.4 Realizacja zadań z zakresu edukacji ekologicznej mająca na celu wzrost wiedzy z zakresu ochrony środo-

wiska oraz kształtowanie postaw proekologicznych.

Oficjalny serwis internetowy: http://wfos.com.pl.

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 (POIiŚ)

Krajowy program wspierający gospodarkę niskoemisyjną, ochronę środowiska, przeciwdziałanie i adaptację

do zmian klimatu, transport i bezpieczeństwo energetyczne. Głównym źródłem finansowania Programu są

środki unijne z Funduszu Spójności. Najważniejszymi beneficjentami Programu są podmioty publiczne (w tym

JST) oraz podmioty prywatne (przede wszystkim duże przedsiębiorstwa).

W ramach Programu realizowanych będzie 10 osi priorytetowych:

1. Zmniejszenie emisyjności gospodarki.

2. Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu.

3. Rozwój sieci drogowej TEN-T i transportu multimodalnego.

4. Infrastruktura drogowa dla miast.

5. Rozwój transportu kolejowego w Polsce.

6. Rozwój niskoemisyjnego transportu zbiorowego w miastach.

7. Poprawa bezpieczeństwa energetycznego.

8. Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury.

9. Wzmocnienie strategicznej infrastruktury i rozwoju zasobów kultury.

10. Pomoc techniczna.

Zakres finansowania w obszarze energetyki i środowiska przedstawiono poniżej.

I Oś priorytetowa - Zmniejszenie emisyjności gospodarki:

produkcja, dystrybucja oraz wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (OZE), np. budowa, rozbudo-

wa farm wiatrowych, instalacji na biomasę bądź biogaz,

poprawa efektywności energetycznej w sektorze publicznym i mieszkaniowym,

rozwój i wdrażanie inteligentnych systemów dystrybucji, np. budowa sieci dystrybucyjnych średniego i

niskiego napięcia.

II Oś priorytetowa - Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu:

rozwój infrastruktury środowiskowej (np. oczyszczalnie ścieków, sieć kanalizacyjna oraz wodociągo-

wa, instalacje do zagospodarowania odpadów komunalnych, w tym do ich termicznego przetwarzania),

ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej, poprawa jakości środowiska miejskiego (np. re-

dukcja zanieczyszczenia powietrza i rekultywacja terenów zdegradowanych),

dostosowanie do zmian klimatu, np. zabezpieczenie obszarów miejskich przed niekorzystnymi zjawi-

skami pogodowymi, zarządzanie wodami opadowymi, projekty z zakresu małej retencji oraz systemy

zarządzania klęskami żywiołowymi.

Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Łódzkiego na lata 2014 – 2020 (RPO WŁ)

Celem Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Łódzkiego na lata 2014-2020 jest podnie-

sienie konkurencyjności regionu w oparciu o wewnętrzne potencjały, sprzyjające zwiększeniu spójności spo-

łecznej i terytorialnej.


http://wfos.com.pl/

Poniżej przedstawiono główne osie priorytetowe, w ramach których gmina będzie mogła ubiegać się o środ-

ki na realizację działań ujętych w opracowaniu.

Oś priorytetowa IV – Gospodarka niskoemisyjna

Priorytet inwestycyjny 4.a. Wspieranie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawial-

nych.

Typy przedsięwzięć:

budowa, przebudowa lub modernizacja infrastruktury służącej do produkcji i dystrybucji energii (sieci

niskiego napięcia poniżej 110 kV), pochodzącej ze źródeł odnawialnych (ze szczególnym nastawie-

niem na produkcję energii elektrycznej), w oparciu o moc instalowanej jednostki: energia wodna (wy-

łącznie na już istniejących budowlach piętrzących, wyposażonych w hydroelektrownie, przy jednocze-

snym zapewnieniu pełnej drożności budowli dla przemieszczeń fauny wodnej), energia wiatru, energia

słoneczna, energia geotermalna, energia biogazu, energia biomasy. Wielkość mocy wynikać będzie z

zapisów Linii demarkacyjnej.

Priorytet inwestycyjny 4.c. Wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i

wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych, i w

sektorze mieszkaniowym.


głęboka modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej lub wielorodzinnych budyn-

ków mieszkalnych wraz z wymianą wyposażenia tych obiektów na energooszczędne (ocieplenie obiek-

tu, wymiana okien, drzwi zewnętrznych oraz oświetlenia na energooszczędne, przebudowa systemów

grzewczych wraz z wymianą i podłączeniem do źródła ciepła), modernizacja systemów wentylacji i

klimatyzacji, instalacja OZE w modernizowanych energetycznie budynkach. W ramach przedsięwzię-

cia możliwa będzie wymiana źródła ciepła z opartego na paliwach konwencjonalnych na źródła ciepła

wytwarzające energię ze źródeł odnawialnych bądź na przyłącza sieciowe oraz najbardziej wydajne

urządzenia grzewcze wykorzystujące paliwa konwencjonalne. Zastosowanie pieców węglowych nie

będzie przedmiotem dofinansowania.

Priorytet inwestycyjny 4.e. Promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów, w

szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej multimodalnej mobilności miejskiej i

działań adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu.


inwestycje w zakresie budownictwa o znacznie podwyższonych parametrach energetycznych, polega-

jące na projektach pilotażowych, demonstracyjnych dotyczących budynków użyteczności publicznej,

inwestycje w ramach modernizacji źródeł ciepła (kompleksowa wymiana lub renowacja), rozbudowy

systemów zaopatrzenia w ciepło oraz doprowadzenia źródeł ciepła do budownictwa jednorodzinnego i

wielorodzinnego oraz budynków użyteczności publicznej. Zastosowanie pieców węglowych nie będzie

przedmiotem dofinansowania,

inwestycje w zakresie oświetlenia publicznego z wykorzystaniem urządzeń energooszczędnych i eko-

logicznych jako element szerszego projektu infrastrukturalnego.

Oś priorytetowa V – Ochrona środowiska

Priorytet inwestycyjny 5.b. Wspieranie inwestycji ukierunkowanych na konkretne rodzaje zagrożeń przy

jednoczesnym zwiększeniu odporności na klęski i katastrofy i rozwijaniu systemów zarządzania klęskami i

katastrofami.


budowa, przebudowa lub modernizacja obiektów małej retencji, w tym retencji naturalnej,

rozwój systemów wczesnego ostrzegania lub prognozowania zagrożeń oraz wsparcie w zakresie dzia-

łań zapobiegawczych.


Priorytet inwestycyjny 6.a. Inwestowanie w sektor gospodarki odpadami celem wypełnienia zobowiązań

określonych w dorobku prawnym Unii w zakresie środowiska oraz zaspokojenia wykraczających poza te zo-

bowiązania potrzeb inwestycyjnych określonych przez państwa członkowskie.

projekty skierowane na poprawę gospodarki odpadami komunalnymi przez zapobieganie powstawaniu

odpadów, promowanie ponownego użycia, wdrażanie technologii odzysku, w tym recyklingu i osta-

tecznego unieszkodliwiania odpadów w procesach innych niż składowanie, w tym związane z budową,

modernizacją lub przebudową zakładów zagospodarowania odpadów - w oparciu o WPGO oraz plany

inwestycyjne,

kompleksowe projekty skierowane na poprawę gospodarki odpadami innymi niż komunalne przez za-

pobieganie powstawaniu odpadów, promowanie ponownego użycia, wdrażanie technologii odzysku, w

tym recyklingu lub ostatecznego unieszkodliwiania odpadów, a także likwidacji dzikich wysypisk

śmieci.

Priorytet inwestycyjny 6.b. Inwestowanie w sektor gospodarki wodnej celem wypełnienia zobowiązań okre-

ślonych w dorobku prawnym Unii zakresie środowiska oraz zaspokojenia wykraczających poza te zobowiąza-

nia potrzeb inwestycyjnych określonych przez państwa członkowskie.

budowa, przebudowa, modernizacja oczyszczalni ścieków bądź poprawa parametrów już istniejących

oczyszczalni, w tym wsparcie dla gospodarki osadami ściekowymi (np. poprzez kompostowanie, przy-

rodnicze wykorzystanie, termiczne przekształcanie),

budowa, modernizacja kanalizacji ściekowej, przy spełnieniu wymogu dotyczącego współczynnika

koncentracji na poziomie 120 osób na kilometr bieżącej sieci kanalizacyjnej, w celu zapewnienia efek-

tywności ekonomicznej budowanej sieci; współczynnik ten w przypadku obszarów chronionych nie

może być mniejszy od 90 mieszkańców na 1 kilometr sieci. Możliwa jest również realizacja inwestycji

dotyczących budowy, rozbudowy sieci wodociągowej (w tym m.in. ujęcia lub stacje uzdatniania wody

oraz zakup lub remont urządzeń służących gromadzeniu, odprowadzaniu, uzdatnianiu lub przesyłowi

wody), tylko w przypadku realizacji projektów kompleksowych, w aglomeracjach poniżej 10 tys. RLM

lub gdy na danym terenie zapewniona jest sieć kanalizacyjna. Przewiduje się także wspieranie inwesty-

cji z zakresu zakupu urządzeń lub aparatury (np. mobilne laboratoria, instalacje kontrolno-pomiarowe).

Priorytet inwestycyjny 6.d. Ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej, ochrona i rekultywacja gle-

by oraz wspieranie usług ekosystemowych, także poprzez program „Natura 2000” i zieloną infrastrukturę.

podniesienie standardu bazy technicznej lub wyposażenia parków krajobrazowych lub rezerwatów

przyrody (w tym położonych na obszarach Natura 2000),

budowa, przebudowa, infrastruktury służącej utrzymaniu lub utworzeniu centrów ochrony różnorodno-

ści biologicznej na obszarach miejskich lub pozamiejskich w oparciu o gatunki rodzime np. banki ge-

nowe, parki miejskie, ogrody botaniczne, ekoparki, oraz modernizacja lub doposażenie ośrodków pro-

wadzących działalność w zakresie edukacji ekologicznej (np. w parkach krajobrazowych), oraz prowa-

dzenie, komplementarnych i uzupełniających do ogólnopolskich, kampanii informacyjnoedukacyjnych,

budowa lub modernizacja niezbędnej infrastruktury związanej z ochroną, przywróceniem właściwego

stanu siedlisk przyrodniczych i gatunków (również na terenach chronionych),

budowa lub modernizacja niezbędnej infrastruktury mającej na celu ograniczenie degradacji środowi-

ska przyrodniczego w miejscach wypoczynku, na szlakach turystycznych lub wypoczynkowych oraz

promowanie form ochrony przyrody (np. platformy widokowe, ścieżki dydaktyczne wykorzystujące

lokalne zasoby przyrodnicze), opracowanie dokumentów planistycznych z zakresu ochrony przyrody

jako element szerszego projektu przewidzianego do realizacji w ramach PI.

Szczegółowe informacje na temat zasad dofinansowania można uzyskać na stronie http://www.rpo.lodzkie.pl.

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 – 2020 (PROW 2014-2020)

Celem głównym PROW 2014 – 2020 jest poprawa konkurencyjności rolnictwa, zrównoważone zarządzanie

zasobami naturalnymi i działania w dziedzinie klimatu oraz zrównoważony rozwój terytorialny obszarów wiej-

skich.


Program będzie realizował wszystkie sześć priorytetów wyznaczonych dla unijnej polityki rozwoju obsza-

rów wiejskich na lata 2014 – 2020, a mianowicie:

ułatwianie transferu wiedzy i innowacji w rolnictwie, leśnictwie i na obszarach wiejskich,

poprawa konkurencyjności wszystkich rodzajów gospodarki rolnej i zwiększenie rentowności gospo-

darstw rolnych,

poprawa organizacji łańcucha żywnościowego i promowanie zarządzania ryzykiem w rolnictwie,

odtwarzanie, chronienie i wzmacnianie ekosystemów zależnych od rolnictwa i leśnictwa,

wspieranie efektywnego gospodarowania zasobami i przechodzenia na gospodarkę niskoemisyjną i od-

porną na zmianę klimatu w sektorach: rolnym, spożywczym i leśnym,

zwiększanie włączenia społecznego, ograniczanie ubóstwa i promowanie rozwoju gospodarczego na

obszarach wiejskich.

Pomoc finansowa ze środków Programu będzie skierowana głównie do sektora rolnego. Sektor ten jest

szczególnie istotny z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich i wymaga znacznego i

odpowiednio ukierunkowanego wsparcia. Planowane w Programie instrumenty pomocy finansowej będą miały

na celu przede wszystkim rozwój gospodarstw rolnych (modernizacja gospodarstw rolnych, restrukturyzacja

małych gospodarstw rolnych, premie dla młodych rolników, płatności dla rolników przekazujących małe go-

spodarstwa rolne).

Program LIFE

Jedyny instrument finansowy Unii Europejskiej poświęcony wyłącznie współfinansowaniu projektów z

dziedziny ochrony środowiska i klimatu. Jego głównym celem jest wspieranie procesu wdrażania wspólnoto-

wego prawa ochrony środowiska, realizacja unijnej polityki w tym zakresie, a także identyfikacja i promocja

nowych rozwiązań dla problemów dotyczących środowiska w tym przyrody.

Program LIFE na lata 2014-2020 podzielono na dwa podprogramy: na rzecz środowiska oraz na rzecz kli-

matu. Obszary priorytetowe Programu przedstawiają się następująco:

Program na rzecz środowiska:

ochrona środowiska i efektywne gospodarowanie zasobami,

przyroda i różnorodność biologiczna,

zarządzanie i informacja w zakresie środowiska.

Program na rzecz klimatu:

ograniczenie wpływu człowieka na klimat,

dostosowanie się do skutków zmian klimatu,

zarządzanie i informacja w zakresie klimatu.

Wśród pozostałych funduszy i programów, mogących stanowić źródło finansowania w ramach zadań zwią-

zanych z ochroną środowiska, wymienić można m.in.:

środki norweskie i EOG – Mechanizm Finansowy EOG oraz Norweski Mechanizm Finansowy (fundu-

sze norweskie), w ramach których funkcjonują Programy Operacyjne: „Ochrona różnorodności biolo-

gicznej i ekosystemów”, „Wzmocnienie monitoringu środowiska oraz działań kontrolnych”, „Oszczę-

dzanie energiii promowanie odnawialnych źródeł energii”,

Bank Ochrony Środowiska – oferuje kredyty na rzecz inwestycji proekologicznych,

Bank Gospodarstwa Krajowego – stanowi ważne ogniwo w zakresie finansowania przedsięwzięć z za-

kresu ochrony środowiska, w tym rynku oszczędności energii.


9. SYSTEM REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA

9.1.MONITORING I KONTROLA REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA

Monitoring dostarcza informacji, w oparciu o które ocenić można, czy stan środowiska ulega polepszeniu

czy pogorszeniu, a także jest podstawą oceny efektywności wdrażania polityki środowiskowej. Rozróżniamy

dwa rodzaje monitoringu:

monitoring jakości środowiska,

monitoring polityki środowiskowej.

Obydwa rodzaje monitoringu są ze sobą ściśle powiązane. Monitoring jakości środowiska jest

wykorzystywany w definiowaniu polityki ochrony środowiska. W okresie wdrażania niniejszego programu,

monitoring także będzie wykorzystywany dla uaktualnienia polityki ochrony środowiska. Celem monitoringu

jest zwiększenie efektywności polityki środowiskowej poprzez zbieranie, analizowanie i udostępnianie danych

dotyczących jakości środowiska i zachodzących w nim zmian. Informacja o stanie środowiska jest niezbędna

do ustanawiania priorytetów ochrony środowiska, do monitorowania, egzekwowaniai przestrzegania przepisów

ochrony środowiska, do integrowania polityki. Powinien służyć zarówno podejmującym decyzje, jak i

społeczeństwu, sektorowi prywatnemu, pozarządowym organizacjom ekologicznym i wszystkim

zainteresowanym grupom.

W poniższej tabeli przedstawiono harmonogram wdrażania programu ochrony środowiska dla gminy

Dalików.

Tabela 23. Harmonogram wdrażania Programu ochrony środowiska dla gminy Dalików.

Monitoring realizacji Programu

2019 2020 2021 2022 Itd.

Monitoring stanu środowiska X X X

Monitoring polityki środowiskowej

Mierniki efektywności Programu X X

Ocena realizacji planu operacyjnego X X

Raporty z realizacji Programu X X

Ocena realizacji celów i kierunków działań X

Aktualizacja Programu ochrony środowiska X


Kontrola i monitoring realizacji celów i zadań Programu ochrony środowiska winny obejmować:

określenie stopnia wykonania poszczególnych działań,

określenie stopnia realizacji przyjętych celów,

ocenę rozbieżności pomiędzy przyjętymi celami i działaniami, a ich wykonaniem,

analizę przyczyn rozbieżności.

Listę proponowanych wskaźników monitorowania dla gminy Dalików przedstawiono

w poniższej tabeli.


Tabela 24. Zestawienie wskaźników dla monitorowania osiąganych celów dla gminy Dalików.

Lp. Wskaźniki Jednostka

miary

Wartość bazowa Wartość

docelowa

Ochrona klimatu i jakości powietrza

1 Liczba przeprowadzonych działań

w zakresie ochrony powietrza przez gminę

szt. 0 >0

2 Liczba instalacji OZE na terenie gminy

(na budynkach gminnych)

szt. 925 >925

3 Liczba ztermodernizowanych budynków

gminnych

Szt. 0 >0

4 Długość zmodernizowanych dróg

gminnych/powiatowych

km 0 >0

Zagrożenia hałasem

1 Długość zmodernizowanych dróg gmin-

nych/powiatowych

km 0 >0

Pola elektromagnetyczne

1 Liczba bazowych stacji telefonii komórkowych szt. 5 5

Gospodarowanie wodami/gospodarka wodno-ściekowa

1 Długość sieci kanalizacyjnej km 0,7 >0,7

2 Długość sieci wodociągowej km 161,2 >161,2

3 Liczba przyłączy wodociągowych szt. 1430 >1430

4 Przydomowe oczyszczalnie ścieków szt. 256 >256

5 Liczba mieszkańców korzystająca z sieci wodo-

ciągowej

liczba osób 3875 >3875

6 Liczba mieszkańców korzystająca z kanalizacji

sanitarnej

liczba osób 142 >142

Zasoby geologiczne

1 Liczba uwzględnionych złóż w dokumentach

planistycznych

szt. 8 8

Gleby

1 Powierzchnia gruntów zrekultywowanych ha 0 >0

Gospodarka odpadami i zapobieganie powstawaniu odpadów

1 Ilość usuniętych wyrobów zawierających azbest Mg 0 >0

2 Poziomy recyklingu i przygotowania do ponow-

nego użycia papieru, metalu, tworzyw sztucznych,

% 25,20 >25,20


szkła

3 Odsetek mieszkańców gminy objętych zorgani-

zowanym systemem zbierania i odbierania odpa-

dów komunalnych

% 100,00 100,00

4 Odsetek mieszkańców gminy objętych zorgani-

zowanym systemem selektywnego zbierania i

odbierania odpadów komunalnych

% 100,00 100,00

Zasoby przyrodnicze

1 Lesistość Gminy % 13,1 >13,1

2 Liczba form ochrony przyrody szt. 19 >19

Zagrożenia poważnymi awariami

1 Liczba inwestycji w zakresie rozbudowy i moder-

nizacji OSP w gminie wraz z nowoczesnym dopo-

sażeniem

szt. 0 >0


9.2. ZARZĄDZANIE PROGRAMEM OCHRONY ŚRODOWISKA

Program ochrony środowiska dla gminy Dalików zostaje przyjęty do realizacji na podstawie uchwały Rady

Gminy. Efektywne wdrożenie i zarządzanie niniejszym programem wymaga dużego zaangażowania admini-

stracji samorządowej, a także współpracy pomiędzy wszystkimi instytucjami (organizacjami) zaangażowanymi

w zagadnienia ochrony środowiska.

Za realizację programu odpowiedzialne są Władze Gminy, które powinny wyznaczyć koordynatora wdraża-

nia programu.

Taką rolę, w imieniu Wójta Gminy Dalików, pełni osoba odpowiedzialna za ochronę środowiska, współpra-

cująca z pracownikami Urzędu Gminy Dalików oraz ściśle współpracująca z Radą Gminy.

W latach 2019-2022 koordynator wdrażania Programu co dwa lata oceniał będzie postęp w zakresie wdra-

żania zdefiniowanych działań, a pod koniec 2022 r. nastąpi ewentualna ocena rozbieżności między celami zde-

finiowanymi w Programie wraz z analizą przyczyn tych rozbieżności. Wyniki oceny będą stanowiły wykładnię

dla kolejnego Programu, w którym zostaną zdefiniowane cele i zadania.

Program będzie wdrażany przy udziale wielu partnerów, wśród których należy wymienić:

poszczególne jednostki organizacyjne i samodzielne stanowiska Urzędu Gminy,

zakłady przemysłowe i podmioty gospodarcze,

instytucje kontrolujące,

organizacje pozarządowe,

rolników,

nauczycieli,

mieszkańców,

innych.

Wszystkie jednostki będą musiały ze sobą współpracować poprzez stałą wymianę informacji i wiedzy. Jed-

nocześnie każdy z partnerów powinien być informowany o postępach we wdrażaniu Programu. W celu

usprawnienia tych działań zaleca się opracować szczegółowy harmonogram spotkań partnerów uczestniczących

we wdrażaniu Programu. Bardzo ważna jest również współpraca z sąsiednimi gminami i miastami, bowiem


zagrożenia dla środowiska mają pochodzenie lokalne, ale mogą one oddziaływać także na znacznie większych

obszarach. Stąd też wynika potrzeba rozwiązań tych problemów w oparciu o współpracę międzygminną, np. w

zakresie gospodarki odpadami. Współpraca taka, oprócz pozytywnych efektów dla środowiska może przynieść

także korzyści ekonomiczne.

Aktywność społeczna wspierana jest również poprzez niezależną prasę ekologiczną, różnorodne wydawnic-

twa, programy telewizyjne, akcje edukacyjne i promocyjne oraz internet. Duże znaczenie dla ekspansji obywa-

telskiej aktywności ma nowe ustawodawstwo stwarzając powszechny dostęp do informacji o środowisku i pro-

cedury udziału społeczeństwa w zarządzaniu środowiskiem (ustawa prawo ochrony środowiska oraz ustawa o

udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o

ocenach oddziaływania na środowisko).

10. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM

„Program Ochrony Środowiska dla Gminy Dalików na lata 2019-2022 z perspektywą do 2026 r.” został

opracowany zgodnie z zapisami ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z

2018 r. poz. 799 ze zm.) jako narzędzie prowadzenia polityki ochrony środowiska w gminie.

Gmina Dalików położona jest w północno-zachodniej części województwa łódzkiego, we wschodniej

części powiatu poddębickiego. Dalików jest jedną z 134 gmin wiejskich województwa łódzkiego i

jedną z 6 gmin powiatu poddębickiego,

Stan jakości powietrza na terenie gminy Dalików kształtowany jest głównie przez rozproszone źródła

ciepła: indywidualne kotłownie w zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej, ruch samochodowy,

lokalny przemysł i usługi. W zakresie źródeł „niskiej emisji” główną przyczyną zanieczyszczeń są

paleniska domowe, których negatywny wpływ na powietrze wynika głównie z ich liczebności, bliskiej

lokalizacji, niskich gatunków opałów oraz częstego spalania różnego rodzaju odpadów. Lokalizacja

źródeł niskiej emisji zanieczyszczeń do atmosfery związana jest z terenami zabudowanymi

poszczególnych wsi. Z kolei źródła „wysokiej emisji” wiążą się przede wszystkim z przemysłem, w

tym usługi stolarskie, tartacznictwo, wytwarzanie wyrobów drewnianych i dziewiarstwo,

W ostatnich latach Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Łodzi nie prowadził pomiarów

dotyczących poziomu hałasu na terenie gminy Dalików. Układ dróg publicznych tworzą: drogi

krajowe: odcinek autostrady A2 i droga krajowa 72 Rawa Mazowiecka – Łódź – Aleksandrów Łódzki

– Poddębice – Balin – Konin, jak również drogi powiatowe oraz drogi gminne. Najbardziej uciążliwe

pod względem akustycznym jest droga krajowa i autostrada A2 przebiegające przez teren gminy

Dalików,

W ostatnich latach na terenie gminy Dalików nie prowadzono pomiarów promieniowania

elektromagnetycznego. Pomiary wykonane na terenie gminy w 2017 roku nie wykazały przekroczeń

poziomów dopuszczalnych pól elektromagnetycznych na terenie województwa łódzkiego. Wyniki

pomiarów pól elektromagnetycznych dla gmin wiejskich podobnych do gminy Dalików miały wartości

< 0,3 V/m, przy wartości dopuszczalnej 7 V/m,

Teren gminy Dalików położony jest w całości w zlewni Neru, gdzie dopływy rzeki Bełdówka i Gnida

prowadzą wody w kierunku wschodnim i północnym. Stan jednolitych części wód przepływających

przez teren gminy Dalików oceniono jako zły. Ponadto zdecydowana większość wód

powierzchniowych jest narażona na nieosiągnięcie celów środowiskowych. Stan wód podziemnych na

terenie gminy oceniono jako dobry,

Łącznie z sieci wodociągowej korzysta 99,3% mieszkańców. Gmina Dalików posiada jeden z

wyższych wskaźników zwodociągowania w województwie łódzkim. Gmina Dalików w większości

miejscowości nie posiada uporządkowanej gospodarki wodno – ściekowej. Ze względu na rolniczy

charakter gminy, głównym źródłem zanieczyszczeń wszystkich wód podziemnych są ścieki bytowo-

gospodarcze. Nieczystości gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych i okresowo wywożone. W

2018 r. istniało na terenie gminy 256 bezodpływowych zbiorników oraz 193 przydomowych

oczyszczalni ścieków,

Na terenie gminy występują kopaliny pospolite,


Na terenie gminy dominują gleby słabe. Pod względem bonitacyjnym klasyfikowane są od III do VI

klasy na gruntach ornych i użytkach zielonych. Na terenie gminy nie występują gleby klas najwyższych

– I i II klasy bonitacyjnej. Gleby III klasy bonitacyjnej zajmują zaledwie 6% powierzchni gleb gminy

Dalików,

Na terenie gminy Dalików występują następujące formy ochrony przyrody: pomniki przyrody, obszary

chronionego krajobrazu,

Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, iż powierzchnia lasów na terenie gminy Dalików

wynosi 1 500,31 ha, co daje lesistość na poziomie 13,1%. Wskaźnik lesistości dla omawianego obszaru

jest zatem niższy niż średnia krajowa, która wynosi 30,0%,

Na obszarze gminy Dalików nie występują zakłady o dużym i zwiększonym ryzyku wystąpienia

poważnej awarii przemysłowej,

W placówkach oświatowych na terenie gminy organizowane są liczne działania edukacyjne, konkursy

oraz akcje ekologiczne.

W ramach opracowania Programu Ochrony Środowiska dla gminy Dalików, przedstawiono cele i kierunki

działań jakie musi realizować gmina w celu poprawy jakości środowiska. W ramach opracowania dokumentu

przedstawiono także szczegółowy harmonogram realizacji działań.

Realizacja zadań inwestycyjnych w zakresie ochrony środowiska wymaga nakładów finansowych znacznie

przewyższających możliwości budżetowe jednostek samorządu terytorialnego. Istnieje zatem potrzeba

pozyskania zewnętrznych źródeł finansowego wsparcia przedsięwzięć inwestycyjnych. W tym celu wskazano

potencjalne źródła finansowania wyznaczonych zadań.

Właściwe wykorzystanie możliwych rozwiązań o charakterze organizacyjnym ma istotne znaczenie w

procesie wdrażania Programu i jego realizacji. Wprowadzenie zasad monitoringu umożliwi sprawną realizację

działań, jak również pozwoli na bieżącą aktualizację celów Programu.


SPIS TABEL

TABELA 1. PODMIOTY WG PKD 2007 I RODZAJÓW DZIAŁALNOŚCI NA TERENIE GMINY

DALIKÓW

TABELA 2. DŁUGOŚĆ DRÓG PUBLICZNYCH NA TERENIE GMINY Z PODZIAŁEM NA ZARZĄDY

I RODZAJ NAWIERZCHNI

TABELA 3. WYNIKOWE KLASY DLA STREFY ŁÓDZKIEJ UZYSKANE W OCENIE ROCZNEJ ZA

2017 R. DOKONANEJ Z UWZGLĘDNIENIEM KRYTERIÓW USTANOWIONYCH W

CELU OCHRONY ZDROWIA

TABELA 4. ŚREDNI DOBOWY RUCH POJAZDÓW NA TERENIE DRÓG TRANZYTOWYCH

PRZEBIEGAJĄCYCH PRZEZ TEREN GMINY DALIKÓW

TABELA 5. OCENA JCWP PŁYNĄCYCH NA TERENIE GMINY DALIKÓW W ROKU 2015 R

TABELA 6. WYZNACZONE CELE ŚRODOWISKOWE DLA JCWP NA TERENIE GMINY DALIKÓW

TABELA 7. PRZEWIDZIANE OBIEKTY MAŁEJ RETENCJI (ZBIORNIKI)

TABELA 8. CHARAKTERYSTYKA JCWPD NR 72

TABELA 9. OCENA JEDNOLITYCH CZĘŚCI WÓD PODZIEMNYCH ZNAJDUJĄCYCH SIĘ NA

TERENIE GMINY DALIKÓW

TABELA 10. CHARAKTERYSTYKA SIECI WODOCIĄGOWEJ NA TERENIE GMINY DALIKÓW

(STAN NA 31.12.2017 R.)

TABELA 11. CHARAKTERYSTYKA SIECI KANALIZACYJNEJ NA TERENIE GMINY DALIKÓW

(STAN NA 31.12.2017 R.)

TABELA 12. ZŁOŻA KOPALIN NA TERENIE GMINY DALIKÓW

TABELA 13. STRUKTURA UŻYTKOWANIA GRUNTÓW NA TERENIE GMINY DALIKÓW

TABELA 14. INSTALACJE REGIONALNE DO MECHANICZNO-BIOLOGICZNEGO PRZETWA-

RZANIA ZMIESZANYCH ODPADÓW KOMUNALNYCH

TABELA 15. ISTNIEJĄCA REGIONALNA KOMPOSTOWNIA SELEKTYWNIE ZBIERANYCH

ODPADÓW ZIELONYCH I INNYCH ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI

TABELA 16. ISTNIEJĄCE REGIONALNE SKŁADOWISKO ODPADÓW INNYCH NIŻ NIEBEZ-

PIECZNE I OBOJĘTNE

TABELA 17. OSIĄGNIĘTE POZIOMY RECYKLINGU NA TERENIE GMINY DALIKÓW

TABELA 18. MASA WYROBÓW AZBESTOWYCH [KG] NA TERENIE GMINY DALIKÓW

TABELA 19. POMNIKI PRZYRODY NA TERENIE GMINY DALIKÓW

TABELA 20. STRUKTURA GRUNTÓW LEŚNYCH NA TERENIE GMINY DALIKÓW

TABELA 21.CELE PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA, KIERUNKI INTERWENCJI, ZADANIA

TABELA 22. HARMONOGRAM REALIZACJI ZADAŃ WŁASNYCH ORAZ ZADAŃ MONITORO-

WANYCH WRAZ Z ICH FINANSOWANIEM

TABELA 23. HARMONOGRAM WDRAŻANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA

GMINY DALIKÓW

TABELA 24. ZESTAWIENIE WSKAŹNIKÓW DLA MONITOROWANIA OSIĄGANYCH CELÓW

DLA GMINY DALIKÓW


SPIS RYSUNKÓW

RYSUNEK 1. GRANICE ADMINISTRACYJNE GMINY DALIKÓW

RYSUNEK 2. POŁOŻENIE GMINY DALIKÓW NA TLE POWIATU PODDĘBICKIEGO

RYSUNEK 3. ROCZNA RÓŻA WIATRÓW DLA STACJI ŁÓDŹ LUBLINEK

RYSUNEK 4. LOKALIZACJA STACJI BAZOWYCH TELEFONII KOMÓRKOWEJ NA TERENIE

GMINY DALIKÓW

RYSUNEK 5. ROZMIESZCZENIE PUNKTÓW POMIAROWYCH PEM NA TERENIE WOJ. ŁÓDZ-

KIEGO W LATACH 2014-2016 R

RYSUNEK 6. SIEĆ RZECZNA NA TERENIE GMINY DALIKÓW

RYSUNEK 7. WYNIKI OGÓLNEJ OCENY STANU JCWP NA TERENIE WOJ. ŁÓDZKIEGO– OCENA

2017 R.

RYSUNEK 8. MAPA ZAGROŻENIA POWODZIOWE NA TERENIE GMINY DALIKÓW

RYSUNEK 9. LOKALIZACJA JCWPD NR 72

RYSUNEK 10. POŁOŻENIE GMINY DALIKÓW WG PODZIAŁU KONDRACKIEGO

RYSUNEK 11. POŁOŻENIE GMINY DALIKÓW W UKŁADZIE GEOLOGICZNYM

RYSUNEK 12. UŻYTKOWANIE TERENU W GMINIE DALIKÓW

RYSUNEK 13. PODZIAŁ WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO NA REGIONY GOSPODARKI ODPA-

DAMI KOMUNALNYMI

RYSUNEK 14. GMINY WCHODZĄCE W SKŁAD RGOK I WRAZ Z LOKALIZACJĄ REGIONAL-

NYCH INSTALACJI DO PRZETWARZANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH

SPIS WYKRESÓW

WYKRES 1. LICZBA LUDNOŚCI NA TERENIE GMINY DALIKÓW W LATACH 2010 – 2017

WYKRES 2. LICZBA ZAREJESTROWANYCH PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH NA TERENIE

GMINY DALIKÓW W LATACH 2012 – 2017

WYKRES 3. STRUKTURA GRUNTÓW WEDŁUG KLAS BONITACYJNYCH

WYKRES 4. ODCZYN GLEB GMINY DALIKÓW


Documents

Uchwała Nr V/33/2019 z dnia 26 lutego 2019 r.dalikow.cba.pl/.../ochrona...ochrony_srodowiska_GD.pdf · Prawo Ochrony Środowiska (t.j. Dz. U. 2018 r., poz. 799 ze zm.), Ustawa z