Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Uitbreiding en hernieuwing van een pluimveehouderij te Hoogstraten
Kennisgeving / ontwerp-MER
TEKSTGEDEELTE
eco-scan bvba Wouters Brent
Industrieweg 114H Beeksestraat z/n
9032 Wondelgem 2321 Meer
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving / ontwerp-MER 2
titel: Uitbreiding en hernieuwing van een pluimveehouderij te Hoogstraten
rapportnummer: M14WOUT1_kennisgeving/ontwerp-MER
projectcode: M14WOUT1
trefwoorden: uitbreiding, hernieuwing, vleeskippen, Hoogstraten
opdrachtgever: Wouters Brent
projectlocatie: Beeksestraat z/n
2321 Meer (Hoogstraten)
opdrachtnemer: eco-scan bvba
Industrieweg 114H
B – 9032 Gent
België
Tel.: +32 9 265 74 06
Fax: +32 9 265 74 05
contactpersoon: Gwynet Leyre
goedgekeurd: voor eco-scan bvba door
ir. Toon Van Elst
datum: februari 2015
copyright: © 2015, eco-scan bvba
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 3
Colofon
Opdrachtgever: Wouters Brent
Beeksestraat z/n
2321 Meer (Hoogstraten)
Opstellers rapport:
Studiebureau eco-scan bvba
Industrieweg 114H
9032 Gent (Wondelgem)
M.e.r.-deskundigen
Discipline lucht
Griet Philips (OLFASCAN nv)
Disciplines bodem en water
Peter Hermans (DLV Belgium CVBA)
Discipline oppervlaktewater
Erik Meers (DLV-Innivosion)
Discipline geluid en trillingen
Christophe Debonne (eco-scan bvba)
Coördinatie en Discipline fauna en flora
Marjan Speelmans (eco-scan bvba)
Medewerker(s) MER
Gwynet Leyre (eco-scan bvba), medewerkster coördinatie en discipline geluid en trillingen
Stephenie Van Giel (DLV Belgium CVBA), medewerkster disciplines bodem en grondwater
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 4
Inhoudsopgave
Colofon ................................................................................................................... 3
Inhoudsopgave .......................................................................................................... 4
Lijst van tabellen .................................................................................................... 10
Verklarende woordenlijst .......................................................................................... 12
Afkortingenlijst ....................................................................................................... 15
Voorwoord ............................................................................................................. 17
1 Inleiding ........................................................................................................... 20
1.1 Beknopte beschrijving van het project ................................................................ 20
1.2 Toetsing aan m.e.r.-plicht ................................................................................ 20
1.3 Relevante gegevens uit vorige rapportages ........................................................... 20
1.4 Betrokken partijen ......................................................................................... 20
1.4.1 Initiatiefnemer – uitbater .............................................................................20
1.4.2 Samenstelling en taakverdeling van team van deskundigen ......................................21
1.4.3 Taakverdeling ...........................................................................................22
2 Situering project ................................................................................................ 23
2.1 Ruimtelijke situering ....................................................................................... 23
2.2 Vergunningstoestand ....................................................................................... 23
2.3 Administratieve voorgeschiedenis ...................................................................... 24
2.4 Randvoorwaarden .......................................................................................... 26
2.4.1 Juridische randvoorwaarden ..........................................................................26
2.4.2 Beleidsmatige randvoorwaarden .....................................................................31
3 Projectbeschrijving ............................................................................................. 38
3.1 Verantwoording project ................................................................................... 38
3.2 Bedrijfsinfrastructuur ...................................................................................... 38
3.3 Capaciteit..................................................................................................... 39
3.4 Afbraak- en aanlegfase .................................................................................... 40
3.5 Exploitatie- en productiecyclus .......................................................................... 40
3.6 Grondstoffen en residuen ................................................................................. 41
4 Alternatieven en ontwikkelingsscenario’s ................................................................ 43
4.1 Beschrijving alternatieven ................................................................................ 43
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 5
4.1.1 Nulalternatief ...........................................................................................43
4.1.2 Doelstellingsalternatieven .............................................................................43
4.1.3 Locatiealternatieven ...................................................................................43
4.1.4 Uitvoeringsalternatieven ..............................................................................43
4.2 Ontwikkelingsscenario’s ................................................................................... 43
4.2.1 Autonome ontwikkeling ................................................................................43
4.2.2 Gestuurde ontwikkeling ................................................................................44 4.2.2.1 Ruimtelijke ordening ...................................................................................... 44 4.2.2.2 Mestdecreet ................................................................................................ 44 4.2.2.3 Ammoniakemissie ......................................................................................... 44
5 Ingreep-effect-schema en effectbeoordeling ............................................................. 45
6 Disciplinegerichte aanpak ..................................................................................... 47
7 Discipline lucht .................................................................................................. 49
7.1 Geur ........................................................................................................... 49
7.1.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie ...............49
7.1.2 Afbakening studiegebied...............................................................................50
7.1.3 Methodiek en significantiekader ......................................................................50 7.1.3.1 Evaluatie van het project op basis van afstandsregels ............................................... 50 7.1.3.2 Evaluatie van het project door middel van modellering van geuremissie en -immissie ......... 51 7.1.3.3 Geuremissie door kadaveropslag ........................................................................ 54 7.1.3.4 Significantiekader voor geur ............................................................................. 54
7.1.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten...............................................55 7.1.4.1 Evaluatie van het project op basis van afstandsregels ............................................... 55 7.1.4.2 Evaluatie van het project door middel van modellering van geuremissie en -immissie ......... 56 7.1.4.3 Geuremissie door andere bronnen ...................................................................... 58
7.1.5 Synthese van de milieu-effecten voor geur .........................................................58
7.2 Stof ............................................................................................................ 59
7.2.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie ...............59
7.2.2 Afbakening studiegebied...............................................................................59
7.2.3 Methodiek en significantiekader ......................................................................59 7.2.3.1 Evaluatie van het project door middel van modellering van stofemissie uit de stallen ......... 60 7.2.3.2 Andere bronnen ............................................................................................ 60 7.2.3.3 Significantiekader voor stof .............................................................................. 61
7.2.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten...............................................61 7.2.4.1 Evaluatie van het project door middel van modellering van stofemissie uit de stallen ......... 61 7.2.4.2 Andere bronnen ............................................................................................ 63
7.2.5 Synthese van de milieu-effecten voor stof ..........................................................63
7.3 Verzuring en vermesting .................................................................................. 64
7.3.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie ...............64
7.3.2 Afbakening studiegebied...............................................................................65
7.3.3 Methodiek en significantiekader ......................................................................65 7.3.3.1 Bepaling van de verzurende en vermestende emissie ................................................ 66 7.3.3.2 Modellering van verzurende en vermestende emissies ............................................... 66 7.3.3.3 Toetsing van de verzurende en vermestende depositie .............................................. 66 7.3.3.4 Significantiekader voor verzuring en vermesting ..................................................... 67
7.3.4 Beschrijving van de emissies ..........................................................................67
7.4 Broeikasgas ................................................................................................... 68
7.5 Globale synthese van de milieu-effecten voor de discipline lucht ............................... 68
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 6
7.6 Milderende maatregelen .................................................................................. 69
7.6.1 Project-geïntegreerde maatregelen .................................................................69
7.6.2 Bijkomend te nemen maatregelen ...................................................................69
8 Discipline bodem ................................................................................................ 71
8.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-situatie .............. 71
8.2 Afbakening studiegebied .................................................................................. 72
8.3 Methodiek en significantiekader......................................................................... 72
8.3.1 Bodemverontreiniging door opslag risicostoffen ...................................................72
8.3.2 Effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting .....................................73
8.3.3 Bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden .............................74
8.3.4 Significantiekader voor de discipline bodem .......................................................74
8.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten ................................................ 74
8.4.1 Bodemverontreiniging en -onderzoek door opslag risicostoffen .................................74
8.4.2 Effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting .....................................75 8.4.2.1 Mestafzet ................................................................................................... 75 8.4.2.2 Mestopslag .................................................................................................. 75
8.4.3 Bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden .............................76
8.5 Synthese van de milieu-effecten ........................................................................ 76
8.6 Milderende maatregelen .................................................................................. 76
8.6.1 Project-geïntegreerde maatregelen .................................................................76
8.6.2 Bijkomend te nemen maatregelen ...................................................................77
9 Discipline water ................................................................................................. 78
9.1 Grondwater .................................................................................................. 78
9.1.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie ...............78
9.1.2 Afbakening studiegebied...............................................................................79
9.1.3 Methodiek en significantiekader ......................................................................79 9.1.3.1 Effecten veroorzaakt door de aanlegfase .............................................................. 79 9.1.3.2 Effecten veroorzaakt door de bedrijfsexploitatie .................................................... 80 9.1.3.3 Significantiekader voor grondwater ..................................................................... 82
9.1.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten...............................................83 9.1.4.1 Effecten veroorzaakt door de aanlegfase .............................................................. 83 9.1.4.2 Effecten veroorzaakt door de bedrijfsexploitatie .................................................... 83
9.2 Oppervlaktewater .......................................................................................... 85
9.2.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-situatie...............85
9.2.2 Afbakening studiegebied...............................................................................86
9.2.3 Methodiek en significantiekader ......................................................................86 9.2.3.1 Watertoets ................................................................................................. 86 9.2.3.2 Oppervlaktewaterverontreiniging ....................................................................... 86 9.2.3.3 Significantiekader voor oppervlaktewater ............................................................. 87
9.2.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten...............................................87
9.3 Globale synthese van de milieu-effecten voor de discipline water .............................. 87
9.4 Milderende maatregelen .................................................................................. 88
9.4.1 Project-geïntegreerde maatregelen .................................................................88
9.4.2 Bijkomend te nemen maatregelen ...................................................................88
10 Discipline geluid en trillingen ................................................................................ 90
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 7
10.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie ............... 90
10.2 Afbakening studiegebied .................................................................................. 90
10.3 Methodiek en significantiekader......................................................................... 90
10.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten ................................................ 92
10.5 Synthese van de milieu-effecten ........................................................................ 95
10.6 Milderende maatregelen .................................................................................. 96
10.6.1 Project-geïntegreerde maatregelen .................................................................96
10.6.2 Bijkomend te nemen maatregelen ...................................................................96
11 Discipline fauna en flora ...................................................................................... 97
11.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-situatie .............. 97
11.2 Afbakening studiegebied .................................................................................. 98
11.3 Methodiek en significantiekader......................................................................... 98
11.3.1 Direct ecotoopverlies ..................................................................................99
11.3.2 Verzurende depositie ..................................................................................99
11.3.3 Vermestende depositie .............................................................................. 101
11.3.4 Verdroging ............................................................................................. 101
11.3.5 Rustverstoring ......................................................................................... 101
11.3.6 Significantiekader voor de discipline fauna en flora ............................................. 102
11.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten .............................................. 102
11.4.1 Direct ecotoopverlies ................................................................................ 102
11.4.2 Verzurende depositie ................................................................................ 103
11.4.3 Vermestende depositie .............................................................................. 104
11.4.4 Verdroging ............................................................................................. 105
11.4.5 Rustverstoring ......................................................................................... 106
11.5 Synthese van de milieu-effecten ...................................................................... 106
11.6 Milderende maatregelen ................................................................................ 106
11.6.1 Project-geïntegreerde maatregelen ............................................................... 106
11.6.2 Bijkomend te nemen maatregelen ................................................................. 107
12 Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie .......................................... 108
12.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-situatie ............ 108
12.2 Afbakening studiegebied ................................................................................ 109
12.3 Methodiek en significantiekader....................................................................... 109
12.3.1 Het landschap als relatiesysteem .................................................................. 109
12.3.2 Erfgoedaspecten ...................................................................................... 110
12.3.3 Perceptieve aspecten ................................................................................ 110
12.3.4 Significantiekader voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie ..... 110
12.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten .............................................. 111
12.4.1 Het landschap als relatiesysteem .................................................................. 111
12.4.2 Erfgoedaspecten ...................................................................................... 111 12.4.2.1 Bouwkundig erfgoed ..................................................................................... 111 12.4.2.2 Archeologie ................................................................................................ 111
12.4.3 Perceptieve aspecten ................................................................................ 112
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 8
12.5 Synthese van de milieu-effecten ...................................................................... 113
12.6 Milderende maatregelen ................................................................................ 113
12.6.1 Project-geïntegreerde maatregelen ............................................................... 113
12.6.2 Bijkomend te nemen maatregelen ................................................................. 113
13 Discipline mens ................................................................................................. 114
13.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-situatie ............ 114
13.2 Afbakening studiegebied ................................................................................ 114
13.3 Methodiek en significantiekader....................................................................... 114
13.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten .............................................. 115
13.4.1 Klachtenregistratie ................................................................................... 115
13.4.2 Verkeershinder ........................................................................................ 116
13.4.3 Geluidshinder ......................................................................................... 117
13.4.4 Geurhinder............................................................................................. 117
13.4.5 Stofhinder.............................................................................................. 117
13.5 Synthese van de milieu-effecten ...................................................................... 118
13.6 Milderende maatregelen ................................................................................ 118
13.6.1 Project-geïntegreerde maatregelen ............................................................... 118
13.6.2 Bijkomend te nemen maatregelen ................................................................. 118
14 Bedrijfsspecifieke toelichting in het kader van de Watertoets ...................................... 119
14.1 Algemene toelichting Watertoets ..................................................................... 119
14.2 Bedrijfsspecifieke aandachtspunten met betrekking tot de Watertoets ...................... 119
15 Natura 2000-toets ............................................................................................. 121
16 Overzicht en toetsing van de Best Beschikbare Technieken ......................................... 122
17 Monitoring en evaluatie ...................................................................................... 125
17.1 Controle .................................................................................................... 125
17.2 Geurhinder – klachtenopvolging op gemeentelijk niveau ........................................ 125
17.3 Verzuring – sectorale opvolging op gewestelijk niveau ........................................... 125
17.4 Verstoring van de waterhuishouding – debietsmeter grondwater .............................. 125
17.5 Bodemverontreiniging – controle petroleum- en stookolietanks................................ 125
17.6 Vermesting en oppervlaktewaterverontreiniging – MAP-meetpunten ......................... 126
18 Grensoverschrijdende effecten ............................................................................. 127
19 Leemten in de kennis ......................................................................................... 128
20 Tewerkstelling- en investeringsrapport ................................................................... 129
20.1 Tewerkstelling ............................................................................................. 129
20.2 Investeringen .............................................................................................. 129
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 9
20.3 Duurzaam gebruik van grondstoffen en goederen ................................................. 129
21 Conclusie ......................................................................................................... 130
22 Literatuurlijst ................................................................................................... 132
23 Bijlagen ........................................................................................................... 136
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 10
Lijst van tabellen Tabel 1 m.e.r.-deskundigen die hun medewerking aan dit project verlenen ................................ 21 Tabel 2 Bestemmingen volgens het gewestplan in de omgeving van de inrichting .......................... 23 Tabel 3 Vergunningsplichtige inrichtingen op het bedrijf ........................................................ 23 Tabel 4 Exploitatie- en milieuvergunningen ......................................................................... 24 Tabel 5 Stedenbouwkundige vergunningen .......................................................................... 25 Tabel 6 Juridische randvoorwaarden ................................................................................. 26 Tabel 7 Beleidsmatige randvoorwaarden ............................................................................. 31 Tabel 8 Bedrijfsinfrastructuur .......................................................................................... 38 Tabel 9 Minimumoppervlakten ......................................................................................... 40 Tabel 10 Overzicht van relatie tussen activiteiten en mogelijke effecten op het milieu (ingreep-effect-
matrix) ....................................................................................................................... 46 Tabel 11 Significantiekader voor geur ................................................................................ 55 Tabel 12 Toetsing inrichting aan de Vlarem II afstandsregels .................................................... 55 Tabel 13 Geuremissiefactoren voor de verschillende op het bedrijf van toepassing zijnde stalsystemen
................................................................................................................................ 56 Tabel 14 Geuremissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie ................................................... 56 Tabel 15 Bedrijven die mee opgenomen worden in de modellering van de bronnencluster .............. 56 Tabel 16 Aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt .................. 57 Tabel 17 Geurconcentratie ter hoogte van de woningen opgenomen in het detailonderzoek ........... 58 Tabel 18 Samenvatting effecten voor geur .......................................................................... 58 Tabel 19 Significantiekader voor stof ................................................................................. 61 Tabel 20 Stofemissiefactoren voor de verschillende op het bedrijf van toepassing zijnde stalsystemen
................................................................................................................................ 61 Tabel 21 Stofemissie (zowel PM2,5 als PM10) ten gevolge van de bedrijfsexploitatie ........................ 62 Tabel 22 Resultaten van de stofconcentratiemodelleringen ..................................................... 62 Tabel 23 Samenvatting effecten voor stof ........................................................................... 63 Tabel 24 Verzurende depositie in 2011 (Zeq/ha.j) ................................................................ 65 Tabel 25 NH3-emissie door veeteelt voor 2011 voor Hoogstraten (kg/j) (VMM, 2012a) .................... 65 Tabel 26 Gemiddelde depositiesnelheden in Vlaanderen ......................................................... 66 Tabel 27 Ammoniakemissiefactoren voor de aanwezige relevante stalsystemen ........................... 67 Tabel 28 Ammoniakemissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie ............................................ 67 Tabel 29 Emissie van broeikasgassen door brandstofverbruik in land- en tuinbouw voor Hoogstraten in
2011, en ter vergelijking de uitstoot aan broeikasgassen in het Vlaamse gewest (VMM, 2012) .......... 68 Tabel 30 Samenvatting effecten voor de discipline lucht ........................................................ 68 Tabel 31 Geologische opbouw .......................................................................................... 72 Tabel 32 Significantiekader voor de discipline bodem ............................................................ 74 Tabel 33 Samenvatting effecten voor de discipline bodem ...................................................... 76 Tabel 34 Significantiekader voor grondwater ....................................................................... 82 Tabel 35 Bepaling grondwatertafeldaling ............................................................................ 84 Tabel 36 Bepaling verbruik drink- en reinigingswater door de dieren op de inrichting .................... 84 Tabel 37 Significantiekader voor oppervlaktewater ............................................................... 87 Tabel 38 Samenvatting effecten voor de discipline water ........................................................ 88 Tabel 39 Overzicht toetsingskader discipline geluid en trillingen .............................................. 91 Tabel 40 Overzicht diverse geluidsbronnen en richtwaarden ................................................... 92 Tabel 41 Toetsing continue bronnen in de vergunde situatie (toetsing voor hernieuwing) ............... 93 Tabel 42 Toetsing continue bronnen in de gewenste situatie ................................................... 94 Tabel 43 Toetsing incidentele bronnen vergunde situatie ....................................................... 94 Tabel 44 Samenvatting effecten voor de discipline geluid en trillingen ....................................... 95 Tabel 45 (potentiële) habitattypen en regionaal belangrijke biotopen binnen een straal van 1,5
kilometer rondom de inrichting ........................................................................................ 98 Tabel 46 KL verzuring (Zeq/ha.j) voor een aantal ecosystemen ............................................... 100
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 11
Tabel 47 KL verzuring (Zeq/ha.j) voor bosecosystemen (Staelens et al., 2006) ............................ 100 Tabel 48 Significantiekader voor de discipline fauna en flora .................................................. 102 Tabel 49 Te onderzoeken elementen in de omgeving buiten aandachtsgebied (straal van 1,5 km vanuit
het centrum van de inrichting) en de maximale verzurende depositie ....................................... 103 Tabel 50 Te onderzoeken elementen in de omgeving (straal van 1,5 km vanuit het centrum van de
inrichting) binnen het natuurgebied en de maximale verzurende depositie ................................ 103 Tabel 51 Te onderzoeken elementen in de omgeving (straal van 1,5 km vanuit het centrum van de
inrichting) buiten aandachtsgebied en de maximale vermestende depositie ............................... 104 Tabel 52 Te onderzoeken elementen in de omgeving (straal van 1,5 km vanuit het centrum van de
inrichting) binnen het natuurgebied en de maximale vermestende depositie .............................. 105 Tabel 53 Samenvatting effecten voor de discipline fauna en flora ............................................ 106 Tabel 54 Significantiekader voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie ........ 110 Tabel 55 Samenvatting effecten voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie .. 113 Tabel 56 Significantiekader voor de discipline mens ............................................................. 115 Tabel 57 Aantal verkeersbewegingen per jaar ten gevolge van de bedrijfsexploitatie ................... 116 Tabel 58 Samenvatting van de effecten voor de discipline mens .............................................. 118 Tabel 59 Overzicht Best Beschikbare technieken voor de veeteeltsector ................................... 122 Tabel 60 Toegestande geurbelasting in Nederland ................................................................ 127
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 12
Verklarende woordenlijst
abiotisch milieu de niet-levende materie
aerodynamische diameter de aerodynamische diameter van een stofdeeltje is gelijk aan de diameter van een
bolvormig deeltje dat in de omgevingslucht hetzelfde gedrag vertoont als dat
stofdeeltje
afvalstoffendecreet het afvalstoffendecreet vormt de wettelijke basis voor het realiseren van het
afvalstoffenbeleid binnen het Vlaamse Gewest. Het omvat de belangrijkste
bepalingen die verder uitgevoerd worden door de Vlaamse Regering in
uitvoeringsbesluiten zoals o.a. het VLAREA
alluviaal behorend tot het alluvium, dat ontstaan is door aanslibbing van rivierklei
ammoniak NHз, scherpriekend gas (= ammoniakgas)
ammonium het ion NH4+, waarvan ammoniumbasen en –zouten afgeleid worden
antropogeen ontstaan door menselijke activiteit
aquifer ondergrondse verzadigde watervoerende zandafzettingen, (deels) omgeven door
ondoordringbare lagen zoals kleipakketten
autonome ontwikkeling de ontwikkeling die het studiegebied zou doormaken zonder gestuurde beïnvloeding
van buitenaf
Belgisch Biotische Index een systeem om via de bepaling van de aanwezigheid van een aantal groepen macro-
invertebraten in een waterloop de biologische waterkwaliteit van deze waterloop te
beoordelen
biotisch met betrekking tot de levende materie
bodemkaart geeft de verspreiding aan van bodemseries, die elk gekenmerkt worden door hun
grondsoort, natuurlijke drainageklasse en horizontenopvolging; ze geeft ook de
blijvende landbouwwaarde van de verschillende bodems aan
bronnencluster twee (of meer) bronnen met een gelijkaardig geurkarakter vormen een cluster
wanneer de ene bron binnen het 98-percentiel voor het nuleffectniveau (0,5 ouE/m³)
van de ander bron is gelegen
denitrificatie proces waarbij bepaalde micro-organismen nitraat en nitriet omzetten in vrije
stikstof en distikstofoxide, veelal onder anaerobe omstandigheden
depositie afzetting vanuit de lucht naar een ecosysteem, het is een hoeveelheid per tijds- en
oppervlakte-eenheid (vb. 10 kg SO2/dag.ha)
discipline milieuaspect dat in het kader van m.e.r. onderzocht wordt, door de regelgeving
vastgelegd als de disciplines ‘mens’, ‘fauna en flora’, ‘bodem’, ‘water’, ‘lucht’,
‘licht’, ‘warmte en straling’, ‘geluid en trillingen’, ‘klimaat’, ‘landschap, bouwkundig
erfgoed en archeologie’
drainageklasse ontwateringstoestand van het bodemprofiel uitgedrukt volgens het Belgisch
bodemclassificatiesysteem
ecosysteem geheel van abiotische en biotische componenten en onderlinge relaties
ecotoop ruimtelijke eenheid die homogeen is ten aanzien van de vegetatie en de abiotische
standplaatsfactoren (water, bodem) die voor de vegetatie bepalend zijn
effecten veranderingen in het abiotische milieu ten gevolge van (vooral) antropogene
activiteiten
emissie uitstoot van stoffen in de omgevingslucht
geurdrempel concentratie van een gasvormige stof of van een mengsel van gasvormige stoffen die
door de helft van een panel waarnemers wordt onderscheiden van geurvrije lucht; de
geurdrempel heeft per definitie een geurconcentratie van één ouE/m³; de individuele
geurdrempel is de geurdrempel die voor een individu werd vastgesteld
grondwaterkwetsbaarheid hiermee wordt aangegeven in welke mate een watervoerende laag beschermd is
tegen verontreiniging in het algemeen vanaf het maaiveld
hoog geurgevoelig gebied waar grote aantallen mensen langdurig verblijven of waar recreatieve
buitenactiviteiten plaatsvinden: woongebieden, ziekenhuizen, scholen, winkelcentra,
kampeerterreinen, speelterreinen, … Mensen kunnen hier op alle momenten van de
dag of nacht aanwezig zijn, zowel binnen als buiten.
immissie de concentratie van een bepaalde stof/contaminant in de omgevingslucht
indelingslijst de aan het Vlarem als bijlage I toegevoegde alfabetische lijst en indeling van de als
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 13
hinderlijk beschouwde inrichtingen
ingreep-effect-schema schema of netwerk dat de relaties tussen de milieu-effecten onderling en met de
afgeleide ingrepen van de activiteit aanduidt
initiatiefnemer de natuurlijke of rechtspersoon die een vergunning voor het project wenst te
bekomen
kritische last de maximaal toegelaten depositiewaarde van een bepaald ecosysteem per
oppervlakte- en tijdseenheid die onbeperkt kan getolereerd worden zonder dat er
nadelige effecten optreden op basis van de huidige kennis
laag geurgevoelig gebied industriegebieden, openbare wegen, …
matig geurgevoelig gebied gebieden gekenmerkt door lage bevolkingsdichtheid: agrarische en op bedrijfsterrein
gelegen bedrijfswoningen, natuurterreinen, sportterreinen, … Dergelijke
bedrijventerreinen worden gekenmerkt door activiteiten als handel, retail, productie
voedingsmiddelen. Mensen kunnen hier op alle momenten van de dag of nacht
aanwezig zijn, zowel binnen als buiten. Typische gebiedseigen achtergrondgeur (bvb
van landbouwactiviteiten in landbouwgebied) kan aanwezig zijn. Tolerantie ten
aanzien van gebiedsvreemde geuren kan laag zijn.
matrialendecreet het materialendecreet regelt het duurzaam beheer van materiaal-kringlopen en
afvalstoffen. Eén van de basisprincipes in het Materialendecreet is een duidelijke
prioriteitsvolgorde voor de omgang met materialen, en niet alleen afvalstoffen. De
voorkeur gaat uit naar hergebruik, recyclage en nuttige toepassing; het storten van
afval wordt als laatste optie gezien
m.e.r.-plicht de verplichting tot het opstellen van een MER voor hinderlijke en andere dan
hinderlijke inrichtingen
m.e.r.-deskundige natuurlijke of rechtspersoon door de Vlaamse minister bevoegd voor het leefmilieu als
deskundige voor het opstellen van een MER in één of meerdere disciplines ‘mens’,
‘fauna en flora’, ‘bodem’, ‘water’, ‘lucht’, ‘licht, warmte en straling’, ‘geluid en
trillingen’, ‘klimaat’, ‘landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie’
mestverwerking het behandelen en/of verwerken van dierlijke mest derwijze dat de nutriënten vervat
in de dierlijke mest ofwel worden gemineraliseerd en de vaste residu’s, die na de
mineralisatie overblijven, niet op in het Vlaamse Gewest gelegen cultuurgrond
worden opgebracht, tenzij deze residu’s eerst zijn behandeld tot kunstmest; ofwel
worden gerecycleerd en het gerecycleerde eindproduct niet op in het Vlaamse
Gewest gelegen grond wordt gebracht
milderende maatregelen maatregelen die voorgesteld worden om nadelige milieu-effecten van het geplande
project te vermijden, te beperken en zoveel mogelijk te verhelpen
milieu de fysieke, niet-levende en levende omgeving van de mens waarmee deze in een
dynamische en wederkerige relatie staat
nulalternatief toestand wanneer er niets aan de bestaande toestand verandert
olfactorisch betreft de geur
ontwikkelingsscenario beschrijft de evolutie van het studiegebied in de toekomst, rekening houdend met de
autonome evolutie van het gebied en met de evolutie o.i.v. plannen en beleidsopties
OPS-model Operationeel Prioritaire Stoffen model is een rekenprogramma om de verspreiding van
verontreinigde stoffen in de lucht te simuleren
peilbuizen tot op het grondwater geboorde putten, voorzien van een kunststof buis zodat hieruit
grondwaterstalen genomen kunnen worden
percentielwaarde percentage van de tijd dat een zekere concentratie niet wordt overschreden
projectgebied het gebied waarin een voorgenomen activiteit gepland is
referentiesituatie de toestand van het studiegebied, waarnaar gerefereerd wordt in functie van de
effectvoorspelling
studiegebied het gebied dat bestudeerd wordt in functie van het vaststellen van de milieu-effecten
en afhankelijk is van de invloedssfeer van de milieu-effecten
vaste mest dierlijke mest met een droge stofgehalte hoger dan 20 %
vegetatie ruimtelijke massa van de plantenindividuen in samenhang met de plaats waar zij
groeien en in de rangschikking die zij spontaan en door onderlinge concurrentie
hebben ingenomen
waarnemingsdrempel laagste gehalte of concentratie voor de betrokken parameter die kan worden
waargenomen
watertoets een beoordeling waarbij wordt nagegaan of een initiatief schadelijke effecten
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 14
veroorzaakt als gevolg van een verandering in de toestand van het oppervlaktewater,
het grondwater of de waterafhankelijke natuur
zuurequivalent eenheid om de verzuringsgraad van een polluent te meten, deze eenheid staat toe om
de verschillende verzurende polluenten met elkaar te vergelijken. Eén zuurequivalent
komt overeen met 32 gram SO2, 46 gram NO2 en 17 gram NH3
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 15
Afkortingenlijst
ABS Algemeen Boerensyndicaat
a.d. aerodynamische diameter
ANB Agentschap Natuur en Bos
APA Algemeen Plan van Aanleg
BB Boerenbond
BBI Belgisch Biotische Index
BBT Beste Beschikbare Technieken
BD Bestendige Deputatie
BPA Bijzonder Plan van Aanleg
BREF Best Available Techniques Reference Documents
B.S. Belgisch Staatsblad
BWK biologische waarderingskaart
CBS College van Burgemeester en Schepenen
dB decibel
DOV Databank Ondergrond Vlaanderen
EU Europese Unie
GNOP Gemeentelijk Natuurontwikkelingsplan
GPBV Geïntegreerde Preventie en Bestrijding van Verontreiniging
GRSP Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan
GRUP Gemeentelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan
IFDM Immissie Frequentie Distributie Model
IPPC Integrated Pollution Prevention and Control
KB Koninklijk Besluit
KL kritische last
LAT lange afstandstransport
LNE Departement Leefmilieu, Natuur en Energie
MAP Mestactieplan
m.e.r. milieueffectrapportage
MER milieueffectrapport
MINA Milieu- en Natuurraad Vlaanderen
MIRA Milieurapport Vlaanderen
MLTD middellange termijndoelstelling
MTC maximaal toelaatbare concentratie
NEC National Emissions Ceiling
NER nutriëntenemissierechten
OPS Operationeel Prioritaire Stoffen
ouE geureenheid (European Odour Unit, EN13725)
OVAM Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij
PM Particulate Matter
PRSP Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan
PRUP Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan
RSV Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen
SBZ Speciale Beschermingszone
se snuffeleenheid
VEN Vlaams Ecologisch Netwerk
VHA Vlaamse Hydrografische Atlas
VITO Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek
VLAREA Vlaams Reglement voor Afvalvoorkoming en –beheer
Vlarem Vlaams Reglement op de Milieuvergunningen
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 16
VLM Vlaamse Landmaatschappij
VMM Vlaamse Milieumaatschappij
VOS vluchtige organische stoffen
Zeq zuurequivalenten
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 17
Voorwoord
Toelichting bij het m.e.r.-proces
De bedoeling van dit voorwoord is om een kort overzicht te geven van de m.e.r.-procedure. Tevens is
het de bedoeling om informatie te bieden aan inwoners van de gemeente waar deze kennisgeving ter
inzage ligt en over hoe ze concreet kunnen reageren op de kennisgeving. Verder in de tekst staat ook
beschreven wat er met de inspraakreacties zal gebeuren en waar meer uitleg gevonden kan worden.
Milieueffectrapportage: algemeen
Milieueffectrapportage (m.e.r.) is een juridisch-administratieve procedure waarbij de milieugevolgen
van een gepland project op een wetenschappelijk verantwoorde wijze bestudeerd, besproken en
geëvalueerd worden. Dit gebeurt voordat het project plaatsvindt en resulteert in het al dan niet
opstellen van een milieueffectrapport (MER). De m.e.r. gaat vooraf aan de aanvraag van een vergunning
en het MER moet bij de vergunningsaanvraag gevoegd worden als informatief instrument. Via het
milieuonderzoek wordt getracht om de voor het milieu mogelijk negatieve effecten in een vroeg stadium
van de besluitvorming te kennen zodat ze kunnen worden voorkomen. Op die manier kan het project
worden bijgestuurd.
Kort overzicht van de m.e.r.–procedure
Het decreet betreffende milieueffect- en veiligheidsrapportage van 18 december 2002 (het zogenaamde
MER/vr-decreet, hierna “het decreet” genoemd) beschrijft de m.e.r.-procedure (B.S. 13 februari 2003).
Sinds de publicatie van dit decreet is deze procedure toegankelijk voor publieke inspraak betreffende de
inhoudsafbakening van het onderzoek en betreffende het opstellen van de richtlijnen voor het MER. De
publieke inspraak gebeurt in de beginfase van het m.e.r.-proces door middel van een
kennisgevingsdossier. De m.e.r.-procedure is meestal opgebouwd uit vier belangrijke stappen:
a) kennisgevingsfase: de initiatiefnemer controleert of de vergunningsplichtige activiteit moet
onderworpen worden aan een m.e.r. Hiervoor zijn drie lijsten met categorieën van projecten
gepubliceerd in het uitvoeringsbesluit van 10 december 2004 (B.S. 17 februari 2005). Bijlage I
betreft projecten die steeds m.e.r.-plichtig zijn; bijlage II omvat projecten die in principe
m.e.r.-plichtig zijn maar waarvoor een ontheffingsdossier kan ingediend worden. Hierover wordt
geval per geval een uitspraak gedaan. In het uitvoeringsbesluit van 1 maart 2013 (B.S. 29 april
2013) werd een bijkomende lijst gepubliceerd (bijlage III), met vermelding van projecten die
screeningsplichtig zijn voor m.e.r. Als de voorgenomen activiteit m.e.r.-plichtig is, en als blijkt
dat een MER dient opgesteld te worden, stelt de initiatiefnemer een team van erkende
deskundigen samen. Na het opstellen van het kennisgevingsdossier, dient de initiatiefnemer het
dossier in bij de bevoegde overheid, namelijk de Dienst Mer, afdeling Milieu-, Natuur- en
Energiebeleid van het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie (LNE). Na het ontvangen van
de kennisgeving onderzoekt de Dienst Mer of de kennisgeving volledig is en betekent deze
beslissing binnen een termijn van 20 dagen na ontvangst van de kennisgeving;
b) richtlijnenfase: binnen 10 dagen na ontvangst van de volledigverklaring van de kennisgeving
stuurt de initiatiefnemer het kennisgevingsdossier door naar de betrokken gemeentebesturen, de
vergunningverlenende overheid en de door de Vlaamse regering aangewezen administraties. Het
College van Burgemeester en Schepenen (CBS) van de gemeente, waar het project gepland is,
legt deze kennisgeving binnen de 10 dagen na ontvangst ter inzage, dit gedurende 30 dagen. Op
deze kennisgeving kunnen de burgers reageren met behulp van een inspraakformulier. Op basis
van inspraakreacties van de inwoners en reacties van de aangeschreven administraties en
openbare besturen en na een informele vergadering met de betrokkenen, stellen de
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 18
medewerkers van de Dienst Mer richtlijnen op die de initiatiefnemer moet volgen bij het
opstellen van het MER. De Dienst Mer betekent deze richtlijnen binnen de 70 dagen (of 90 dagen
ingeval van grensoverschrijdende effecten) na goedkeuring van de kennisgeving aan de
initiatiefnemer, de betrokken overheden, administraties en het CBS van de betrokken
gemeentebesturen;
c) uitvoeringsfase: tijdens deze fase stelt het team van erkende deskundigen het MER op onder
leiding van een coördinator. Meestal wordt er tussentijds een ontwerp-MER opgesteld dat
informeel besproken wordt door de initiatiefnemer, het team van deskundigen, de Dienst Mer en
aangeschreven administraties en openbare besturen;
d) beoordelingsfase: na indienen van het MER bij de Dienst Mer controleert deze of het MER
beantwoordt aan de inhoudelijke vereisten van de richtlijnen. Daarna keurt de dienst het MER
goed of af en stellen ze een goedkeurings- of afkeuringsverslag op. Deze goed- of afkeuring
wordt binnen een termijn van 40 dagen betekend aan de initiatiefnemer, de betrokken
overheden, administraties, de coördinator en het CBS van de betrokken gemeentebesturen. Een
goedgekeurd MER maakt deel uit van de vergunningsaanvraag en is een openbaar document.
De kennisgevingsfase / ontwerp-MER-fase van de m.e.r.-procedure
Zoals hoger aangegeven is de kennisgeving de eerste procedurele stap in de opmaak van het MER. In de
kennisgeving zijn o.m. de voorgenomen activiteit, de aard, de ligging, doelstellingen en verantwoording
van het project beschreven en zijn de coördinaten van de initiatiefnemer en namen van de uitvoerders
van het MER vermeld.
Ook geeft de initiatiefnemer hierin een overzicht van de juridische en beleidsmatige context en
beschrijft hij de onderzochte alternatieven, bestaande en beoogde vergunningen en relevante gegevens
uit vorige rapportages en goedgekeurde rapporten. Daarnaast beschrijft de initiatiefnemer de specifieke
milieu-aspecten die onderzocht en beschreven zullen worden in het MER, inclusief de verdere aanpak
voor de bepaling en de beoordeling van deze aspecten.
Het is hierbij wenselijk dat de reeds gekende moeilijkheden en leemten in de kennis aangegeven
worden. Indien er grensoverschrijdende effecten verwacht worden, vermeldt de initiatiefnemer de
nodige gegevens die de Dienst Mer toelaat na te gaan of de bevoegde autoriteiten van naburige lidstaten
betrokken dienen te worden bij de procedure.
In voorliggend geval wordt geopteerd om gebruik te maken van het voorstel van de dienst Mer, waarbij de
kennisgevingsfase gekoppeld kan worden aan de ontwerp-MER-fase. Hierbij zal dan reeds onderzoek
uitgevoerd worden naar de eigenlijke milieu-effecten die het project met zich meebrengt. Deze effecten
worden dan ook reeds uitvoerig beschreven en geëvalueerd in dit eigenlijke kennisgeving/ontwerp-MER.
Doel van de terinzagelegging
Het doel van de terinzagelegging van de kennisgeving/ontwerp-MER is ten eerste om de betrokken
inwoners van de gemeenten op de hoogte te stellen van de voorgenomen activiteit en zijn mogelijke
gevolgen op de omgeving. Ten tweede is het de bedoeling om concrete, zinvolle reacties uit te lokken (zie
verder) waarmee de Dienst Mer rekening kan houden bij de opmaak van richtlijnen. Deze richtlijnen
bakenen de inhoud af van de te bespreken en te onderzoeken onderwerpen in het MER. Door nuttige
inspraakreacties van inwoners van de betrokken gemeenten kan het onderzoek voor het MER inhoudelijk
bijgestuurd worden.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 19
Termijn van de terinzagelegging
Concreet dienen de gemeenten, waar het m.e.r.-plichtige project gepland is, een afschrift van deze
kennisgeving ter inzage te leggen binnen een termijn van 10 dagen na ontvangst. Vanaf het begin van deze
terinzagelegging hebben de inwoners maximaal 30 dagen de tijd om de opmerkingen toe te sturen naar de
Dienst Mer met behulp van een inspraakformulier, te vinden op www.mervlaanderen.be.
Wat zijn nuttige inspraakreacties?
De terinzagelegging is geen openbaar onderzoek waarbij bezwaarschriften kunnen ingediend worden.
Bezwaarschriften kunnen enkel ingediend worden tijdens het openbaar onderzoek dat georganiseerd zal
worden naar aanleiding van de vergunningsaanvraag. Dit is dus tijdens de latere besluitvormingsprocedure
en niet gedurende de m.e.r.-procedure. Het MER is bij een dergelijk openbaar onderzoek overigens
bruikbaar als instrument om bezwaarschriften te onderbouwen maar ook een basis om ze te weerleggen.
Het is dus in ieders belang dat het MER van goede kwaliteit is.
Zoals eerder vermeld kan de Dienst Mer enkel zinvolle reacties gebruiken voor het opstellen van richtlijnen
die de initiatiefnemer en de deskundigen moeten volgen bij het opstellen van het MER. Dit kunnen
opmerkingen zijn over de vorm en presentatie van het MER maar ook inhoudelijke opmerkingen zoals
opmerkingen over het voorgenomen project zelf, over de alternatieven, over de beschrijving van de
bestaande toestand, milieu-effecten en milderende maatregelen, over de opvolging en evaluatie van de
effecten, over de leemten in de kennis, ...
Wat gebeurt er met de inspraakreacties?
De Dienst Mer bundelt de zinvolle reacties op de kennisgeving en het ontwerp-MER en neemt een beslissing
over de inhoud van het MER, de inhoudelijke aanpak, de methodologie van de rapportage en over de
opstellers van het MER. De Dienst Mer betekent de richtlijnen voor het opstellen van het MER aan de
initiatiefnemer en de betrokken instanties binnen 70 dagen (of 90 dagen in geval van grensoverschrijdende
effecten) na volledigverklaring van de kennisgeving.
Deze richtlijnen zijn een openbaar document en elke burger kan ze bij de milieuambtenaar van zijn
gemeente opvragen. Deze richtlijnen zijn tevens beschikbaar op de webstek www.mervlaanderen.be. Met
behulp van het inspraakformulier, opgesteld door de dienst MER, kunnen de opmerkingen kenbaar gemaakt
worden. Dit formulier is te vinden op www.mervlaanderen.be. Het formulier kan per e-mail verstuurd
worden naar [email protected], met vermelding van het project. Het formulier kan ook per post
verstuurd worden of gefaxt worden naar de Dienst Mer.
Vlaamse Overheid, Departement Leefmilieu, Natuur en Energie
Dienst Milieueffectrapportage (Dienst Mer)
Graaf de Ferrarisgebouw
Koning Albert II-laan 20, bus 8 1000 BRUSSEL
website: www.mervlaanderen.be
fax: 02 553 80 75
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 20
1 Inleiding
1.1 Beknopte beschrijving van het project
Het pluimveebedrijf van Wouters Brent, gelegen in de Beeksestraat z/n te Meer, is momenteel vergund
voor het houden van 84.000 vleeskippen. Hiertoe zijn twee stallen voorzien, uitgerust met het
ammoniakemissiearm stalsysteem P-6.4 (warmtewisselaar). De exploitant wenst verder uit te breiden tot
een totaal van 200.000 vleeskippen. Hiertoe worden twee bijkomende stallen voorzien, tevens uitgerust
met het AEA-stalsysteem P-6.4. Gezien de huidige vergunning een recente vergunning betreft, zijn de
vergunde stallen nog niet aanwezig.
In het MER zal een evaluatie gemaakt worden tussen de vergunde situatie en de gewenste situatie van dit
project. Indien de aangevraagde vergunning (uitbreiding en hernieuwing) niet verleend wordt, wordt het
bedrijf verder uitgebaat volgens de huidig vergunde situatie en dit tot 2032. Het nulalternatief is tot 2032
gelijk is aan de vergunde situatie en daarna aan de situatie zonder het bedrijf. Deze laatste situatie wordt
waar relevant besproken in het MER.
1.2 Toetsing aan m.e.r.-plicht
Het “Besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004 houdende de vaststelling van de categorieën
van projecten onderworpen aan de milieueffectrapportage” werd op 17/02/2005 in het Staatsblad
gepubliceerd als uitvoeringsbesluit bij het decreet van 18/12/2002 (B.S. 13/02/2003) tot aanvulling van
het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid met een titel betreffende
de milieueffect- en veiligheidsrapportage. Dit besluit bevat een bijlage I en een bijlage II met lijsten van
m.e.r.-plichtige categorieën van projecten. Voor de projecten uit bijlage II kan de initiatiefnemer een
gemotiveerd verzoek tot ontheffing indienen bij de bevoegde administratie. Naar aanleiding van het
uitvoeringsbesluit van 1 maart 2013 (B.S. 29 april 2013) is eveneens een bijlage III-lijst met projecten die
m.e.r.-screeningsplichtig zijn.
De initiatiefnemer vraagt een uitbreiding aan voor een bedrijf met 200.000 vleeskippen. Het project valt
daardoor in de categorie 21 a) (Intensieve veeteeltbedrijven) uit de lijst van bijlage I: ‘Installaties voor
intensieve pluimvee- of varkenshouderij met meer dan: 85.000 plaatsen voor mesthoenders (andere
gevogelte dan legkippen)’. Deze inrichting is dan ook m.e.r.-plichtig.
1.3 Relevante gegevens uit vorige rapportages
Voor de exploitatie werden nog geen MER’s of DMA’s uitgevoerd.
1.4 Betrokken partijen
1.4.1 Initiatiefnemer – uitbater
Initiatiefnemer: Wouters Brent
Beeksestraat z/n
2321 Meer (Hoogstraten)
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 21
1.4.2 Samenstelling en taakverdeling van team van deskundigen
De initiatiefnemer die de m.e.r.-plichtige activiteit wil ondernemen laat het MER opstellen door een
werkgroep van deskundigen van verschillende disciplines, het zogenaamde team van deskundigen. De
betrokkenheid van onafhankelijke, erkende deskundigen moet de wetenschappelijke waarde en de
objectiviteit van het MER waarborgen. Deze deskundigen zijn door de Vlaamse minister, bevoegd voor het
leefmilieu, erkend voor één of meerdere disciplines.
De initiatiefnemer kiest de deskundigen uit een lijst van erkende onafhankelijke specialisten in één of
andere milieudiscipline, zodat in de werkgroep de milieu-effecten, eigen aan het geplande project
doeltreffend onderzocht kunnen worden. Voor dit project werd een deskundige voor de discipline lucht,
bodem, water, geluid en fauna en flora in het team van deskundigen opgenomen.
Tabel 1 m.e.r.-deskundigen die hun medewerking aan dit project verlenen
discipline erkend deskundige erkenning coördinaten
bodem en grondwater Peter Hermans geohydrologie: EDA/708/V-1
onbeperkt geldig
pedologie: EDA/708-B/V-1
onbeperkt geldig
DLV Belgium CVBA
Biezeweg 15a
9230 Wetteren
oppervlaktewater Erik Meers EDA/784
onbeperkt geldig
DLV-Innovision
Stationsstraat 100
3360 Bierbeek
geluid Christophe Debonne EDA/790
onbeperkt geldig
eco-scan BVBA
Industrieweg 114H
9032 Wondelgem (Gent)
fauna en flora Marjan Speelmans EDA/730/V-1
onbeperkt geldig
eco-scan BVBA
Industrieweg 114H
9032 Wondelgem (Gent)
lucht Griet Philips EDA/613/V-2
onbeperkt geldig
OLFASCAN nv
Industrieweg 114H
9032 Wondelgem (Gent)
coördinatie Marjan Speelmans erkenning als coördinator
bestaat niet als dusdanig,
maar de coördinator wordt
gekozen uit m.e.r.-
deskundigen (EDA/730/V-1
onbeperkt geldig)
eco-scan BVBA
Industrieweg 114H
9032 Wondelgem (Gent))
De overige relevante aspecten (effecten op de mens en zijn omgeving, geluidsaspecten en landschap)
worden behandeld door de coördinator van het team van deskundigen. Het is tevens haar taak om van de
deelonderzoeken een coherent geheel te maken en de eindconclusies in samenspraak met de andere
deskundigen te formuleren. Zij treedt tevens op als aanspreekpunt voor alle betrokken partijen.
De erkende deskundigen worden verder bijgestaan door
Gwynet Leyre, medewerkster coördinatie en discipline geluid
Stephenie Van Giel, DLV Belgium CVBA, medewerkster disciplines bodem en grondwater
Interne deskundigen:
Dhr. Wouters, initiatiefnemer
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 22
Annelies Vermeiren, bedrijfsdeskundige, DLV Belgium CVBA
An Lauwerysen, bedrijfsdeskundige, DLV Belgium CVBA
1.4.3 Taakverdeling
De coördinator is belast met de inhoudelijke coördinatie van het MER. Zijn taak bestaat uit:
het coördineren van het interdisciplinaire overleg in elke fase van het m.e.r.-proces, in het
bijzonder tijdens de voorfase;
het opstellen van een analyseschema met de hoofdingreep en de deelingrepen;
het uitwerken van de impactmatrices, de ingreep-effect-schema’s en de netwerkrelaties;
het opstellen van een interdisciplinaire referentiesituatie;
het coördineren van de fasering van de uit te voeren deelonderzoeken;
het bepalen van de volgorde van de in het rapport te bespreken milieufactoren;
het op elkaar afstemmen van de inhoud en de structuur van de deelrapporten;
het opstellen van de eindbespreking;
de redactie van de niet-technische samenvatting;
de eindredactie van het rapport.
De initiatiefnemer dient de nodige projectinformatie aan te reiken aan het team van deskundigen. Hij stelt
hiertoe de bedrijfsdeskundige aan.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 23
2 Situering project
2.1 Ruimtelijke situering
Het bedrijf is gelegen in de Beeksestraat z/n, te Meer (Hoogstraten) op het kadastrale perceel, 3de
afdeling, sectie D, perceelsnummer 58a. Een kopie van het kadasteruittreksel wordt weergegeven in
Bijlage 1. Een uittreksel van de topografische kaart van België wordt weergegeven in Bijlage 2. In Bijlage 3
wordt het stratenplan in de omgeving van de inrichting weergegeven en op Bijlage 4a wordt een luchtfoto
van de inrichting weergegeven. Op de luchtfoto in Bijlage 4b wordt de ruimere omgeving van het bedrijf
weergegeven.
Rekening houdend met het gewestplan (Bijlage 5) ligt het bedrijf volledig in landschappelijk waardevol
agrarisch gebied. De voornaamste gewestplanbestemmingen in de omgeving van het bedrijf (afstanden
bepaald ten opzichte van de contour van het bedrijf (stallen en/of mestopslag) in de gewenste situatie)
worden weergegeven in Tabel 2.
Tabel 2 Bestemmingen volgens het gewestplan in de omgeving van de inrichting
kortste afstand (m) windrichting
natuurgebied (701) 20 N
agrarisch gebied (900) 415 O
ambachtelijke bedrijven en KMO’s (1100) 590 Z
woongebied met landelijk karakter (102) 640 ZW
gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en algemeen
nut (200) 820 Z
woongebied (100) 900 W
Ter hoogte van het bedrijf zijn geen BPA’s van toepassing.
Het bedrijf is volledig gelegen op het grondgebied van Hoogstraten. Deze gemeente grenst in het zuiden
aan Baarle-Hertog, Merksplas, Rijkevorsel, Brecht en Wuustwezel (op respectievelijk zo’n 5, 7, 6, 7 en 5
km van het bedrijf). De kortste afstand van het bedrijf tot de Nederlandse grens bedraagt ongeveer 1,1
km. In het MER zal nagegaan worden of er al dan niet grensoverschrijdende effecten kunnen optreden.
2.2 Vergunningstoestand
De initiatiefnemer wenst een uitbreiding en hernieuwing aan te vragen voor zijn pluimveehouderij. Een
overzicht van de huidige en de gewenste vergunningssituatie wordt gegeven in Tabel 3.
Tabel 3 Vergunningsplichtige inrichtingen op het bedrijf
rubrieknr. omschrijving klasse huidig gewenst aanvraag
9.3.1.c)2° kippenstal in agrarisch gebied,
met plaatsen voor meer dan
20.000 kippen
1 84.000 vleeskippen 200.000 vleeskippen uitbreiding
hernieuwing
9.3.1.d)1°
intensieve pluimveehouderij
met meer dan 40.000 plaatsen
voor pluimvee
1, X* 84.000 vleeskippen 200.000 vleeskippen uitbreiding
hernieuwing
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 24
rubrieknr. omschrijving klasse huidig gewenst aanvraag
12.2.1° transformatoren met een
individueel nominaal vermogen
van 100 tot en met 1.000 kVA
3 transformator 160 kVA transformator 160 kVA hernieuwing
17.3.6.1.b) opslagplaatsen voor
vloeistoffen met een
ontvlammingspunt hoger dan
55°C, maar dat 100 °C niet
overtreft: 100 l tot en met
20.000 l
3 8.000 l mazout 16.000 l mazout uitbreiding
hernieuwing
31.1.1°b) vast opgestelde motoren met
een totaal nominaal vermogen
van 10 tot en met 100 kW
3 noodstroomgenerator
64 kW (50 % x 128 kW)
noodstroomgenerator
64 kW (50 % x 128 kW)
hernieuwing
53.8.2 boren van
grondwaterwinningsputten en
grondwaterwinning, met een
opgepompt debiet van 500
m³/jaar tot 30.000 m³/jaar
2 7.100 m³/jaar en 20
m³/dag (één
grondwaterwinning)
17.200 m³/jaar en 47
m³/dag (twee
grondwaterwinningen)
uitbreiding
hernieuwing
* X = inrichting die een GPBV-installatie betreft zoals gedefinieerd door sub 16° van artikel 1 van titel I van het Vlarem en die
als dusdanig tevens onder de toepassing valt van de bepalingen van de titels I en II van het Vlarem inzake geïntegreerde
preventie en bestrijding van verontreiniging als bedoeld in de EU-richtlijn 96/61/EEG van 24 september 1996. Dergelijke
inrichting omvat telkens de vaste technische eenheid waarin de in de overeenkomstige tweede kolom vermelde activiteiten en
processen alsmede andere daarmee rechtstreeks samenhangende activiteiten plaatsvinden, die technisch in verband staan met
de op die plaats ten uitvoer gebrachte activiteiten en die gevolgen kunnen hebben voor de emissies en de verontreiniging (zie
ook artikel 5, § 7 van titel I van het Vlarem). De EU-richtlijn verplicht de lidstaten van de EU om grote milieuvervuilende
bedrijven te reguleren middels een integrale vergunning gebaseerd op de beste beschikbare technieken (BBT)
Zoals blijkt uit de indelingsrubrieken wordt de inrichting ingedeeld als een klasse 1 bedrijf. De procedure
houdt in dat de vergunning dient aangevraagd te worden bij de Deputatie van de provincie Antwerpen.
2.3 Administratieve voorgeschiedenis
Voor de exploitatie van de landbouwinrichting zijn de volgende exploitatie- en milieuvergunningen (Tabel
4) en stedenbouwkundige vergunningen (Tabel 5) bekend.
Tabel 4 Exploitatie- en milieuvergunningen
begindatum einddatum onderwerp exploitant overheid
29/03/2012 29/03/2032 slachtkippenbedrijf met
- 84.000 slachtkippen (2 stallen voorzien met P-6.4);
- opslag van 8.000 l mazout (2 bovengrondse tanks)
- 20 m³ dierlijke mest (gier)
- grondwaterwinning (200 m) 24 m³/dag en 6.000 m³/jaar
Goetschalckx
Danny
BD
11/01/2013 / ongegrond verklaren beroep tegen milieuvergunning van 29/03/2012
+ bevestiging besluit BD
Goetschalckx
Danny
MB
23/10/2014 / melding van overname Wouters
Brent
BD
in aanvraag mededeling kleine verandering tot:
- gewijzigde inplanting stallen, grondwaterwinning en mazoutopslag
- uitbreiding grondwaterwinning tot 7.100 m³/jaar en 20 m³/dag
- transformator 160 kVA
- noodstroomgenerator 64 kW (50% x 128kW)
Wouters
Brent
BD
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 25
begindatum einddatum onderwerp exploitant overheid
- bronbemaling
Bij de milieuvergunningsaanvraag werden volgende bijzondere voorwaarden opgelegd:
- Van zodra de grondwaterwinning is aangelegd, dient de exploitant aan de vergunningverlenende overheid
en de AOW de boorstaat te bezorgen waaruit de juiste diepte van de boorput blijkt;
- De pluimveestallen werden uitgevoerd conform het ammoniakemissiearme stalsysteem P-6.4 (stal met
luchtmengsysteem voor droging strooisellaag in combinatie met een warmtewisselaar). De uitvoering en
het gebruik van het ammoniakemissiearm stalsysteem moet volledig gebeuren conform het ministeriële
besluit van 31 mei 2011 tot wijziging van bijlage 1 van het ministerieel besluit van 19 maart 2004 houdende
vaststelling van de lijst van ammoniakemissiearme stalsystemen.
Tabel 5 Stedenbouwkundige vergunningen
begindatum onderwerp overheid
10/10/2011 bouwen twee AEA-arme kippenstallen CBS
17/01/2013 bevestiging beslissing CBS BD
13/12/2014 wijziging van inplanting CBS
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving / ontwerp-MER 26
2.4 Randvoorwaarden
2.4.1 Juridische randvoorwaarden
Tabel 6 Juridische randvoorwaarden
juridische randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
Gewestplan geeft de bestemming en het gebruik van
de gronden in Vlaanderen weer
ja zie punt 2.1 (Ruimtelijke situering project)// (referentiesituatie, discipline
lucht, mens, geluid en trillingen)
Bijzonder Plan van Aanleg (BPA) geeft de bestemming en het gebruik van
de gronden in bepaalde delen van
Vlaanderen weer
neen op de locatie van de inrichting is geen BPA gelegen // (referentiesituatie,
discipline lucht, mens, geluid en trillingen)
Vlarem I bepaalt de modaliteiten met betrekking
tot exploitatie en/of verandering van
meldings- en vergunningsplichtige
inrichtingen
ja zie punt 2.2 (Vergunningstoestand) // (vergunningstoestand)
Vlarem II bevat milieukwaliteitsnormen en
algemene en sectorale
milieuvoorwaarden met betrekking tot
o.a. ligging en exploitatie van
inrichtingen
ja voor de landbouwinrichting zijn al de relevante voorwaarden gerelateerd aan
de gevraagde en vergunde rubrieken (Vlarem I) belangrijk. Deze zullen meer
specifiek behandeld worden verder in het MER // (algemeen relevant: alle
disciplines)
Vlarem III bevat de bijkomende algemene en
sectorale milieuvoorwaarden voor GPBV-
installaties
ja voor de landbouwinrichting zijn al de relevante bijkomende voorwaarden
gerelateerd aan de gevraagde en vergunde rubrieken (Vlarem I) belangrijk.
Deze zullen meer specifiek behandeld worden verder in het MER // (algemeen
relevant: alle disciplines)
EU kaderrichtlijn 96/62 inzake
beoordeling en beheer van
luchtkwaliteit +
dochterrichtlijnen 1999/30,
2000/69, 2002/3, 2004/107. De
voorgaande richtlijnen zitten
vanaf 21 mei 2008 vervat in de
Europese Richtlijn Lucht
2008/50/EG
vormt de basis voor een nieuw
luchtkwaliteitsbeleid binnen de Europese
Unie. Globaal kader waarmee EU
luchtkwaliteit beoordeelt en beheert
ja een veestal kan een aanzienlijke stofemissie met zich meebrengen. In het MER
zal nagegaan worden in welke mate er stofhinder ten gevolge van het bedrijf
te verwachten valt // (discipline lucht en mens)
Mestdecreet en
uitvoeringsbesluiten
heeft tot doel de bescherming van het
leefmilieu tegen verontreiniging als
gevolg van productie en gebruik van
meststoffen
ja het bedrijf dient de regels van het Mestdecreet na te leven // (discipline
lucht, water, bodem en fauna en flora)
Wetgeving grondwater (sinds 1999 opgenomen in Vlarem- ja het bedrijf beschikt over een grondwaterwinning en dient aldus de geldende
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 27
juridische randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
wetgeving) wetgeving na te leven // (discipline water)
Bescherming oppervlaktewater (waterkwaliteitsdoelstellingen en
lozingsvoorwaarden opgenomen in Vlarem
II)
ja voorliggend bedrijf kan een risico inhouden naar
oppervlaktewaterverontreiniging // (discipline water)
Bestemming en
milieukwaliteitsnormen
oppervlaktewater
duidt bestemming oppervlaktewater aan
(milieukwaliteitsnormen zie Vlarem II)
ja binnen een straal van 1 km rondom het bedrijf zijn de Beekse Venloop en de
Bergsloop de gelegen, met als kwaliteitsdoelstelling de basiskwaliteit.
Daarnaast is binnen een straal van 1 km tevens de Mark gelegen met als
kwaliteitsdoelstelling viswater. In het studiegebied komen tevens een aantal
naamloze kleinere waterlopen voor (Bijlage 6) // (discipline water)
Decreet integraal waterbeleid
(incl. de Watertoets)
bevat bepalingen betreffende het
gecoördineerd en geïntegreerd
ontwikkelen, beheren en herstellen van
watersystemen. Het decreet reikt tevens
een aantal instrumenten aan die een
sleutelrol moeten spelen in het Vlaamse
waterbeleid, o.a. de Watertoets
ja het project moet getoetst worden aan de bepalingen opgenomen in de
Watertoets (art. 8) // (bedrijfsspecifieke toelichting in kader van de
Watertoets, discipline water)
Aangepast uitvoeringsbesluit van
de Watertoets (B.S. 14/10/2011)
het besluit geeft de lokale, provinciale en
gewestelijke overheden, die een
vergunning moeten afleveren, richtlijnen
voor de toepassing van de Watertoets.
Het aangepaste besluit werd goedgekeurd
door de Vlaamse regering op 14 oktober
2011 en treedt in werking op 1 maart
2012
ja de Watertoets heeft als doel mogelijke schadelijke effecten van plannen,
programma’s en vergunningen op het watersysteem in een vroeg stadium te
beoordelen en daarover te adviseren // (bedrijfsspecifieke toelichting in kader
van de Watertoets, discipline water)
Besluit van de Vlaamse regering
van 5 juli 2013 houdende
vaststelling van een gewestelijke
stedenbouwkundige verordening
inzake hemelwaterputten,
infiltratievoorzieningen,
buffervoorzieningen en
gescheiden lozing van afvalwater
en hemelwater
de verordening bevat minimale
voorschriften voor de lozing van niet-
verontreinigd hemelwater, afkomstig van
verharde oppervlakken. Het algemeen
uitgangsprincipe hierbij is dat
hemelwater in eerste instantie zoveel
mogelijk gebruikt wordt. In tweede
instantie moet het resterende gedeelte
van het hemelwater worden geïnfiltreerd
of gebufferd, zodat in laatste instantie
slechts een beperkt debiet vertraagd
wordt afgevoerd. Ook de plaatsing van de
overloop van de hemelwaterput en de
infiltratievoorziening dient aan dit
principe te beantwoorden
ja om de gewenste uitbreiding mogelijk te maken zullen twee nieuwe stallen
gebouwd worden. Er dienen dan ook de nodige voorzieningen getroffen te
worden om het hemelwater, dat op deze elementen terecht komt, op te
vangen, zoveel mogelijk te hergebruiken, te bufferen of te laten infiltreren. Er
zal voldaan moeten worden aan de gewestelijke stedenbouwkundige
verordening hemelwater // (discipline water)
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 28
juridische randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
Natuurbeheerrecht
- Decreet betreffende het
natuurbehoud en het natuurlijk
milieu
centraal staan een planmatige aanpak
(natuurbeleidsplan), een horizontaal
beleid (‘stand-still’ principe) en een
gebiedsgericht beleid
ja In de onmiddellijke omgeving van het bedrijf zijn geen speciale
beschermingszones gelegen. Het dichtstbijzijnde habitatrichtlijngebied bevindt
zich op 2,5 km ten O van het bedrijf (Bijlage 7). Op ongeveer 10 m van het
bedrijf is echter wel natuurgebied volgens het gewestplan gelegen (Bijlage 5).
// (discipline lucht, fauna en flora)
- Vlaamse en/of erkende
natuurreservaten
terreinen, van belang voor behoud en
ontwikkeling van natuur(lijk milieu), die
aangewezen of erkend zijn door Vlaamse
regering
neen Binnen een straal van 2 km rond het bedrijf bevinden zich geen Vlaamse en/of
erkende natuurreservaten // (discipline fauna en flora)
- Ramsargebieden overeenkomst inzake watergebieden die
van internationale betekenis zijn. In het
bijzonder als woongebied voor
watervogels
neen binnen een straal van 5 km rond het bedrijf bevinden zich geen
Ramsargebieden // (discipline lucht, fauna en flora)
- Regionale Landschappen duurzaam samenwerkingsverband gericht
op behoud van streekeigen karakter,
bevorderen natuureducatie, recreatief
medegebruik, ontwikkeling kleine
landschapselementen, …
neen de inrichting is niet gelegen in een gebied waarbinnen een regionaal landschap
actief is// (alle disciplines)
Onroerenderfgoeddecreet van 12
juli 2013 en
onroerenderfgoedbesluit 16 mei
2014
Het onroerenderfgoeddecreet werd op 17
oktober 2013 gepubliceerd in het Belgisch
Staatsblad en is vanaf 01/01/2015 actief.
Het betreft een overkoepelende
regelgeving voor monumenten, stads- en
dorpsgezichten, landschappen en
archeologie
ja binnen een straal van 1 km komen enkele elementen voor die opgenomen zijn
op de lijst met bouwkundig erfgoed. Daarnaast komen binnen een straal van 1
km ook nog een lijnrelict en twee puntrelicten voor. Het bedrijf is onmiddellijk
naast de relictzone ‘Benedenloop van de Mark’ gelegen. (Bijlage 8) //
(discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie)
Decreet op het archeologisch
patrimonium van 30/06/1993
regelt de bescherming, het behoud en de
instandhouding, het herstel en het
beheer van het archeologisch
patrimonium
ja om de uitbreiding van het bedrijf mogelijk te maken zullen twee nieuwe
stallen worden bijgebouwd. Indien er bij de geplande grondwerken
archeologische vondsten gedaan worden, zullen deze gemeld worden aan het
Agentschap R-O Vlaanderen, Onroerend Erfgoed // (discipline landschap,
bouwkundig erfgoed en archeologie)
Materialendecreet en VLAREMA omvat voorschriften omtrent het
vervoeren en verhandelen van
afvalstoffen, rapporteren over
afvalstoffen en materialen, gebruik van
grondstoffen, selectieve inzameling
(sorteringen en ophaling) bij bedrijven en
uitgebreide
ja de regels met betrekking tot de opslag en de ophaling van krengen dienen
gerespecteerd te worden // (discipline lucht)
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 29
juridische randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
productenverantwoordelijkheid
Bodemdecreet decreet dat moet toelaten beslissingen
inzake bodemsanering op systematische
wijze te treffen, prefinanciering ervan te
verzekeren en kosten daarvan te verhalen
neen volgens Vlarebo Artikel 61 en 62 dient al dan niet, rekening houdend met de
categorie waarin de inrichting ingedeeld wordt, een oriënterend
bodemonderzoek uitgevoerd te worden. Voorliggend bedrijf is niet
bodemonderzoeksplichtig // (discipline bodem)
Verordening (EG) 1774/2002:
Gezondheidsvoorschriften inzake
niet voor menselijke consumptie
bestemde dierlijke bijproducten
verordening met als doel vaststelling van
gezondheidsvoorschriften voor niet voor
menselijke consumptie bestemde
dierlijke producten, dit met het oog op
het verzekeren van een hoog niveau van
gezondheid en veiligheid in de gehele
voedselketen
ja implementatie via Mest- en Afvalstoffendecreet
Wet betreffende hygiënische
voorschriften voor het kweken
van pluimvee
omvat bepaalde voorschriften voor de
gezondheidskwalificatie van pluimvee
(inzake handelsverkeer, bescherming
tegen zoönoses)
ja het bedrijf behoort tot de “kwalificatie A” (meer dan 5.000 stuks
gebruikspluimvee). Hierbij moet het pluimvee onder meer bij aankomst, als
ééndagskuikens of als poeljen, systematisch op Salmonella onderzocht worden.
Ook moet er voldaan worden aan de specifieke bijkomende voorwaarden met
betrekking tot de hygiëne // (beschrijving van het bedrijf)
Bosdecreet het bosdecreet heeft tot doel het
behoud, de bescherming, de aanleg en
het beheer van de bossen te regelen. Het
behandelt alle bossen in Vlaanderen
ja op ongeveer 1.450 m ten O van de inrichting is volgens het gewestplan
bosgebied gelegen // (discipline lucht, fauna en flora)
Wet betreffende bescherming en
welzijn van dieren en betreffende
bescherming van voor
landbouwdoeleinden gehouden
dieren
verdeelt dieren in 5 categorieën, met
hieraan verbonden een aantal
voorwaarden voor bescherming van
dierenwelzijn
ja vleeskippen behoren tot de groep van de landbouwhuisdieren. De hierop
volgens de wet op het dierenwelzijn van toepassing zijnde voorwaarden,
dienen gerespecteerd te worden (voldoende bewegingsvrijheid voorzien, goede
klimaatregeling, goede voedingswijze, ...) door de inrichting // (beschrijving
bedrijf, ontwikkelingsscenario’s)
Zoneringsplan geeft weer in welke zuiveringszone een
woning gelegen is en werd opgesteld in
samenwerking tussen de gemeente en de
VMM in de periode 2006 – 2008
ja het bedrijf is gelegen in collectief te optimaliseren buitengebied// (discipline
water)
NEC-richtlijn impliceert het opnemen van bindende
emissieplafonds voor SO2, NOх, VOS en
NHз in Vlarem II (emissie-
reductieprogramma’s, zie Vlarem II)
ja de emissies ten gevolge van de landbouwinrichting zullen specifiek beschouwd
worden in het MER // (discipline lucht)
Nitraatrichtlijn heeft als doel waterverontreiniging
veroorzaakt door nitraten uit agrarische
bronnen te verminderen en verdere
verontreiniging van die aard te
ja implementatie via Mestdecreet
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 30
juridische randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
voorkomen
Ministerieel besluit van
19/03/2004, bijlage 1, BS
14/10/2004
lijst van stalsystemen voor
ammoniakreductie, nieuwe stallen die
gebouwd worden of grondig gerenoveerd
worden, dienen ammoniakemissiearm
uitgevoerd te worden
ja de nieuwe stallen zullen emissiearm uitgevoerd worden // (beschrijving
bedrijf, discipline lucht, fauna en flora)
Decreet van 16/04/1996
betreffende de Landschapszorg,
gewijzigd bij decreet van
18/051999, 8/12/2000,
21/12/2001, 19/07/2002 en
13/02/2004)
regelt de bescherming van de in het
Vlaamse Gewest gelegen landschappen,
de instandhouding, het herstel en het
beheer van beschermde landschappen,
ankerplaatsen en erfgoedlandschappen
en stelt maatregelen vast voor de
bevordering van de algemene
landschapszorg
ja de uitbreiding kan een visuele impact hebben en een invloed uitoefenen op het
omliggende landschap // (discipline landschap, bouwkundig erfgoed en
archeologie)
Besluit Duurzaam
pesticidengebruik van 15 maart
2013
legt de regels vast inzake duurzaam
gebruik van pesticiden in het Vlaamse
Gewest voor niet- land- en
tuinbouwactiviteiten en de opmaak van
het Vlaams Actieplan Duurzaam
Pesticidengebruik
ja de exploitant dient rekening te houden met de regels omtrent het
pesticidengebruik bij de bestrijding van onkruid op het bedrijfsterrein
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 31
2.4.2 Beleidsmatige randvoorwaarden
Tabel 7 Beleidsmatige randvoorwaarden
beleidsmatige randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
Ruimtelijk Structuurplan
Vlaanderen (RSV) geeft een visie op de ruimtelijke
ontwikkeling van Vlaanderen en legt de
krachtlijnen vast van het ruimtelijk
beleid naar de toekomst
ja om de verstedelijkingsdruk op het buitengebied af te remmen dienen de
functies die kenmerkend zijn voor dit gebied gevrijwaard te worden, met name
de landbouw, het bos en de natuur en in zeker mate ook het wonen en werken.
Met betrekking tot intensieve veeteelt wordt gesteld dat verdere exploitatie
en/of uitbreiding van bestaande bedrijven kan, doch dat voor nieuwe
bedrijven dient gestreefd te worden naar het bundelen ervan in speciale
agrarische bedrijfszones // (alle disciplines)
Provinciaal Ruimtelijk
Structuurplan (PRSP) geeft een visie op de ruimtelijke
ontwikkeling van de provincie en legt de
krachtlijnen vast van het ruimtelijk
beleid naar de toekomst
ja algemeen relevant // (alle milieuthema’s)
het PRSP Antwerpen vermeldt een aantal kernelementen:
- afbakeningen van kleinstedelijke gebieden: de provincie Antwerpen telt
zeven kleinstedelijke gebieden (Boom, Geel, Heist-op-den-Berg, Herentals,
Hoogstraten, Lier, Mol). Het is zowat de belangrijkste taak van de provincie om
duidelijk aan te geven waar de overheden een stedelijk gebied en een beleid
nar het buitengebied zal voeren
- bijkomende woningen: in de kleinstedelijke gebieden en de kernen van het
buitengebied zal de provincie mogelijkheden scheppen voor de bouw van
bijkomende woningen. De principes hiervoor zijn in een omzendbrief aan de
gemeentebesturen verfijnd
- bijkomende regionale bedrijventerreinen: de provincie zal onderzoeken of er
ruimte is voor bijkomende regionale bedrijventerreinen en andere
economische knooppunten
- natuur: de provincie heeft een aantal natuurverbindingsgebieden
geselecteerd. In die gebieden streeft de provincie naar een optimaal
evenwicht tussen natuur, landbouw en andere vormen van ruimtegebruik
- landbouw en kleinhandel: de provincie zal concentratiegebieden voor
glastuinbouw afbakenen. Daarnaast wil de provincie de ontwikkeling van
kleinhandelsconcentraties buiten de stedelijke gebieden beperken, omdat die
in concurrentie treden met de kleinhandel in de steden
- toerisme en recreatie: centra voor toerisme en recreatie met een grote
impact op de omgeving, zoals voetbalstadions of bioscoopcomplexen, horen
thuis in de stedelijke gebieden of in specifieke gebieden voor toerisme en
recreatie
- sport: de provincie zal bijkomend onderzoek laten verrichten over
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 32
beleidsmatige randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
permanente terreinen voor geluidsproducerende sporten
- wegen en verkeer: de provincie selecteert de secundaire wegen die een
verfijning zijn van de hoofdwegen op Vlaams niveau. De provincie werkt een
gebiedsgebonden visie over openbaar vervoer uit. Per gebied zal zij een
overzicht maken van noodzakelijke voorzieningen
Gemeentelijk Ruimtelijk
Structuurplan (GRSP) beschrijft de ruimtelijke structuur en
visie op de gewenste ruimtelijke
ontwikkeling, enz. op gemeentelijk
niveau
ja algemeen relevant // (alle disciplines)
het GRSP van Hoogstraten werd op 01/04/2005 goedgekeurd
Gemeentelijk Ruimtelijk
Uitvoeringsplan (GRUP)
ruimtelijk uitvoeringsplan opgemaakt in
uitvoering van het GRSP
neen er zijn geen GRUP’s die betrekking hebben op het bedrijf of de
bedrijfsomgeving
Vlaams milieubeleidsplan 2011 –
2015
bepaalt het milieubeleid dat het Vlaams
Gewest, alsmede provincies en
gemeenten in aangelegenheden van
gewestelijk belang, dient te voeren
ja in het nieuwe Vlaamse milieubeleidsplan 2011 – 2015 (goedgekeurd op 27 mei
2011) worden acht grote uitdagingen onderscheiden, die op lange termijn
richtinggevend zullen zijn voor Vlaanderen. De langetermijnuitdagingen
worden verder gedetailleerd en omgezet in plandoelstellingen, themabeleid en
vernieuwende maatregelen, waarbij een aantal prioritaire onderwerpen aan
bod komen. Specifiek voor landbouw, worden landbouwers verder gestimuleerd
om milieukundige randvoorwaarden, in aanvulling op deze bepaald in de
regelgeving (m.i.v. Europese Verordeningen en Richtlijnen), mee in overweging
te nemen bij het nemen van operationele beslissingen in de bedrijfsvoering
(zoals teeltkeuze, bodembewerking, bemesting, …). Hiertoe wordt ook gezocht
naar een groter draagvlak voor dit soort van landbouwpraktijken bij de land-
en tuinbouwers. Ook anderen (consumenten, natuursector, …) dienen
geïnformeerd en gesensibiliseerd te worden over duurzame landbouw- en
voedselsystemen. Een geïntegreerde aanpak wordt voorzien met aandacht voor
bodem (organische stof, verdichting, erosie, versnippering, biodiversiteit,
bestrijdingsmiddelen, fosfaataanrijking, nitraatresidu’s en verzuring, …), water
(nitraat, fosfaat, bestrijdingsmiddelen, …), lucht (ammoniakverliezen, fijn
stof, …) en natuur (instandhouding van biodiversiteit en natuurwaarden, …).
Hoewel relevante instrumenten en samenwerking tussen landbouw en
leefmilieu zowel op beleidsmatig vlak als op het terrein op zich al bestaan, zit
hier het vernieuwende in een verruimde en verbeterde doorwerking ervan in
Vlaanderen. Hiertoe zullen initiatieven genomen en ondersteund worden voor
het ontwikkelen en verder laten doorwerken van voorbeeldpraktijken en (eco-
)innovaties. Daarbij worden partnerschappen opgezet (landbouwers-
consumenten, landbouwers-natuurbeschermers, …). Het geheel moet tevens
bijdragen tot een versnelling in de omschakeling naar een meer duurzame
landbouw en voedselproductie in Vlaanderen, en dit in de verschillende
deelsectoren en ketens. Hierbij zal ook ingespeeld worden op opportuniteiten
en uitdagingen die het huidig en toekomstig Europees landbouwbeleid biedt of
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 33
beleidsmatige randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
zal bieden (bv. inzake klimaatadaptatie, biodiversiteit, …) // (alle disciplines)
Provinciaal Milieubeleidsplan bepaalt het milieubeleid dat de provincie
dient te voeren, binnen de beleidslijnen
van het gewestelijk plan
ja algemeen relevant // (alle milieuthema’s)
het provinciaal milieubeleidsplan van de provincie Antwerpen wil het agrarisch
natuurbeheer in de landbouwsector stimuleren. Agrarisch natuurbeheer kan
beschouwd worden als het bewust beheren van zoveel mogelijk natuur- en
landschapselementen binnen het landbouwareaal, vaak planmatig aangepakt
en zo goed mogelijk geïntegreerd in de bedrijfsvoering. Met de toenemende
schaalvergroting, mechanisatie en specialisatie is dit echter in grote mate in
onbruik geraakt of een extra last geworden in de moderne bedrijfsvoering. Dit
heeft geleid tot een verarming van de natuur in het agrarisch gebied, waarmee
het ook een deel van zijn aantrekkelijkheid heeft verloren. Door agrarisch
natuurbeheer te stimuleren en te ondersteunen bij landbouwers kan een
belangrijke bijdrage geleverd worden tot het behouden en ontwikkelen van de
landschaps- en natuurwaarden in de agrarische omgeving. Ook
soortenbescherming op en rond het bedrijf behoort tot de mogelijkheden. Via
verschillende streekgebonden projecten zal hieraan in de toekomst aandacht
aan besteed worden.
Landbouw moet ook een sleutelfunctie kunnen blijven vervullen binnen een
levenskrachtig platteland. Daarom zal de provincie door middel van
beleidsondersteuning, praktijkonderzoek met bijhorende voorlichting en
onderwijsondersteuning duurzame landbouwmethoden stimuleren. Landbouw
speelt een belangrijke rol in de vermesting van het milieu door de emissie van
de nutriënten stikstof en fosfor. Ook met betrekking tot de thema’s verzuring
en versnippering heeft de landbouw een belangrijke invloed. De provincie
heeft zelf weinig tot geen bevoegdheden in het land- en tuinbouwbeleid.
Daarom zal de provincie zich vooral richten op het verlenen van informatie en
het uitvoeren van een aantal sensibilisatieprojecten via twee proefbedrijven.
Gemeentelijk Beleidsplan bepaalt het milieubeleid dat de
gemeente dient te voeren, binnen de
beleidslijnen van het gewestelijk en
provinciaal plan
ja algemeen relevant // (alle disciplines)
sinds 2014 dient de gemeente geen apart milieubeleidsplan meer op te stellen.
Het milieubeleid wordt opgenomen in de beleids- en beheerscyclus. Voor
Hoogstraten werden er verschillende doelstellingen geformuleerd. De
belangrijkste hierbij zijn:
- kwalitatieve ruimtelijke planning en ontwikkeling, waarbij leefbaarheid en
woonkwaliteit centraal staan;
- ondernemen en werken stimuleren en ondersteunen;
- verhogen kwaliteit leefomgeving;
- beheren waterkwantiteit zodat wateroverlast en overstromingen voorkomen
worden
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 34
beleidsmatige randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
Gemeentelijk
Natuurontwikkelingsplan (GNOP)
beoogt een doorgedreven natuurbeleid in
de gemeente op zowel korte als lange
termijn; het actieplan vormt daarbij de
uitvoering
ja algemeen relevant // (alle disciplines)
het GNOP van Hoogstraten dateert van 1996
(Deel)bekkenbeheerplan in Vlaanderen zijn de stroomgebieden
onderverdeeld in elf bekkens, waarbij de
waterbeheersplanning vorm krijgt in de
bekkenbeheersplannen. Dit vormt een
allesomvattend plan, die aandacht heeft
voor de kwaliteits- en
kwantiteitsaspacten van zowel
oppervlakte- als grondwater. Ook de
gebruiksfuncties van water en de
ecologie komen aan bod
neen het bedrijf is gelegen in het Maasbekken, meer bepaald in het waterschap
‘Mark en Weerijs’ in het deelbekken ‘Mark’. In het bekkenbeheerplan worden
een aantal acties en maatregelen opgesomd die zullen genomen worden om de
operationele doelstellingen te realiseren. In de omgeving van het bedrijf zijn
er echter geen dergelijke acties gepland // (discipline water)
Programmatische Aanpak Stikstof
(PAS)
een belangrijk knelpunt voor de kwaliteit
van beschermde natuur wordt gevormd
door de afzetting van vermestende
stoffen via lucht; dergelijke stoffen zijn
hoofdzakelijk afkomstig van landbouw,
verkeer en industrie. In Vlaanderen wordt
er voor deze problematiek voorzien in
een PAS
neen binnen een straal van 2 km bevindt zich geen Natura 2000-gebied // (discipline
lucht, fauna en flora)
Ruimtelijke visie voor landbouw,
natuur en bos – regio
Noorderkempen
om het buitengebied te vrijwaren voor de
essentiële functies landbouw, natuur en
bos. Om dit doel te bereiken wordt er in
Vlaanderen 750.000 ha agrarisch gebied,
150.000 ha natuurgebied, 53.000 ha
bosgebied en 34.000 ha andere
groengebieden vastgelegd in
bestemmingsplannen
ja algemeen relevant // (alle disciplines)
de inrichting is gelegen in de deelruimte Open Kempen. Er wordt zowel naar
een vrijwaring van de ruimtelijk-functioneel samenhangende gebieden voor
land- en tuinbouw met grondgebonden landbouw als drager van de open
ruimte, als naar het behoud van verspreide bossen en bosfragmenten gestreefd
Natuurinrichtingsproject het doel is een gebied optimaal inrichten
in functie van behoud van bestaande
natuur, maar ook herstel en ontwikkeling
van natuur en het beheer nadien (zie
natuurdecreet)
neen in de omgeving van het bedrijf komen geen natuurinrichtingsprojecten voor
Landinrichtingsproject het doel is de inrichting van landelijke
gebieden te realiseren overeenkomstig de
bestemmingen toegekend door
ruimtelijke ordening
neen in de omgeving van het bedrijf komen geen landinrichtingsprojecten voor
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 35
beleidsmatige randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
Ruilverkavelingsproject ruilverkavelingsprojecten beogen meer
dan een eenvoudige
perceelshergroepering. Zij zorgen voor de
herstructurering van het landbouwgebied
passend in een multi-functionele
inrichting van het buitengebied
neen in de omgeving van het bedrijf komen geen ruilverkavelingsprojecten voor
Landschapsatlas geeft aan waar historisch gegroeide
landschapsstructuur tot op vandaag
herkenbaar gebleven is en duidt deze aan
als relicten en/of ankerplaatsen
ja in de omgeving van het bedrijf bevinden zich diverse onderdelen van de
landschapsatlas (Bijlage 8) // (discipline landschap, bouwkundig erfgoed en
archeologie)
Visiedocument voor
administratief overleg: “De weg
naar een duurzaam geurbeleid”,
nieuwe versie september 2008.
Samen met het Advies van de
Mina-raad van 29 april 2009 vormt
dit de basis voor de
implementatie van het geurbeleid
tracht geurnormen op te stellen voor
nieuwe en bestaande veeteeltbedrijven.
Implementatie in de Vlaamse wetgeving
wordt verwacht
ja het veeteeltbedrijf produceert door de aanwezige dieren een geuremissie die
eventueel hinder kan veroorzaken voor omwonenden. In de discipline lucht
(hoofdstuk 7) zal nagegaan worden hoe de inrichting voldoet aan de
beschermingsniveaus die in dit visiedocument worden voorgedragen //
(discipline lucht)
Saneringsplan fijn stof voor de
zones met overschrijding in 2003
en aanpak fijn stofproblematiek
in Vlaanderen
focus op luchtkwaliteitsnormen voor
PM10 en PM2,5
ja de inrichting draagt bij aan de uitstoot van fijn stof // (discipline lucht)
Vlaams Klimaatsbeleidsplan 2013
– 2020
het Vlaams Klimaatsbeleidplan 2013 –
2020 bestaat uit een Vlaams
Mitigatieplan en een Vlaams
Adaptatieplan. De eerste heeft als
doelstelling de uitstoot van
broeikasgassen te verminderen. Hierbij
wordt vooral gefocust op sectoren die
niet onder het Europees
emissiehandelsysteem voor bedrijven
vallen, zoals landbouw. Het
Adaptatieplan heeft als doelstelling om
voor te bereiden op
klimaatsveranderingen. Hierbij wordt
vooral gefocust op waterbeheer in
natuur- en landbouwgebieden.
ja door de uitbating zal een bijdrage geleverd worden aan de uitstoot van
broeikasgassen // (discipline lucht)
het bedrijf verbruikt eveneens water // (discipline water)
BBT’s en BREF’s geven op Vlaams en Europees niveau aan
welke best beschikbare technieken
(BBT’s) vanuit milieuoogpunt bestaan
ja in het MER zal rekening gehouden worden met de BBT’s en BREF’s uit studies
voor de veeteeltsector (o.a. BBT ‘Veeteelt’ en het BREF-document ‘Intensive
Livestock Farming’)
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 36
beleidsmatige randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
voor een aantal specifieke
productieprocessen de meeste aandacht gaat hierbij uit naar ammoniak, de voornaamste
luchtverontreinigende stof, omdat dit de stof is die in de grootste
hoeveelheden wordt uitgestoten. In vrijwel alle informatie over de reductie
van emissies vanuit stallen werd de reductie van de ammoniakuitstoot
genoemd. Er wordt van uitgegaan dat technieken die de uitstoot van ammoniak
beperken, ook de uitstoot van de andere gasvormige stoffen zullen
verminderen. Andere milieu-effecten hebben te maken met stikstof- en
fosforemissies naar de bodem, het oppervlaktewater en het grondwater als
gevolg van de bemesting van het land. Bij het terugdringen van deze emissies
gaat het niet alleen om het opslaan, verwerken en uitrijden van eenmaal
geproduceerde mest, maar om maatregelen ten aanzien van een hele keten
van activiteiten, inclusief stappen om de mestproductie zo veel mogelijk te
beperken // (alle disciplines)
RIE (Richtlijn Industriële Emissies) verplicht de lidstaten van de EU om grote
milieuvervuilende bedrijven te reguleren
middels een integrale vergunning
gebaseerd op de beste beschikbare
technieken (BBT). Deze verplichting is
overgenomen in titel I van VLAREM,
Artikel 41bis
ja algemeen relevant
deze richtlijn is de opvolger van de huidige Integrated Pollution Prevention and
Control(IPPC)-richtlijn op. De RIE-richtlijn omvat naast de IPPC- richtlijnen nog
zes andere richtlijnen (de Richtlijn grote stookinstallaties, de
Afvalverbrandings-richtlijn, de Oplosmiddelenrichtlijn en drie Richtlijnen voor
de titaniumdioxide-industrie). De IPPC-richtlijn verplicht de EU-lidstaten om
grote emissies naar water, lucht en bodem van bedrijven te reguleren.
voor inrichtingen die in de vierde kolom van de indelingslijst met de letter X
zijn aangeduid gelden bijkomend de volgende bepalingen :
1° de vergunningsvoorwaarden worden door de bevoegde overheden geregeld
getoetst en zo nodig ambtshalve overeenkomstig de procedure vermeld in
artikel 45 bijgesteld; voor de bestaande GPBV-installaties gebeurt een eerste
toetsing uiterlijk vóór 30 oktober 2007;
2° een toetsing vindt in ieder geval plaats als :
a) de door de installatie veroorzaakte verontreiniging van dien aard is
dat de bestaande emissiegrenswaarden in de vergunning gewijzigd of
nieuwe emissiegrenswaarden opgenomen moeten worden;
b) belangrijke veranderingen in de beste beschikbare technieken een
significante beperking van de emissies zonder buitensporige kosten
mogelijk maken;
c) bedrijfsveiligheid van het proces of de activiteit de toepassing van
andere technieken vereist;
d) nieuwe wettelijke bepalingen zulks vereisen
Door de herziening van de IPPC-richtlijn zullen de vergunningen moeten
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 37
beleidsmatige randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
aangepast worden aan de BBT-conclusies opgenomen in een BREF binnen een
periode van 4 jaar na de publicatie van een herziene BREF. Of bestaande
stallen al dan niet zouden moeten aangepast of omgebouwd worden naar
emissiearme stallen zal dus bepaald worden door wat deze BREF definieert als
zijnde BBT en met name of een emissiearme stal BBT is in alle gevallen of
enkel bij nieuwbouw
Waterbeleidsnota de waterbeleidsnota werd op 8 april 2005
goedgekeurd door de Vlaamse Regering
en is van wezenlijk belang voor de
uitvoering van het decreet Integraal
Waterbeleid. In de waterbeleidsnota
tekent de Vlaamse Regering de krijtlijnen
uit van haar visie op het waterbeleid in
Vlaanderen. De waterbeleidsnota streeft
naar een evenwicht tussen de
ecologische, sociale en economische
functies van watersystemen
ja de waterbeleidsnota bevat vijf krachtlijnen:
- terugdringen van risico’s die de veiligheid
aantasten; het voorkomen, het herstellen en
waar mogelijk het ongedaan maken van
watertekort;
- water voor de mens: de scheepvaart bevorderen,
duurzame watervoorziening, water voor
landbouw en industrie, onroerend erfgoed,
watergebonden recreatie, water voor de
huishoudens;
- de kwaliteit van water verder verbeteren;
- duurzaam omgaan met water: sluitend
voorraadbeheer, zuinig en efficiënt
watergebruik;
- voeren van een meer geïntegreerd waterbeleid:
integrale aanpak waterketen; geïntegreerd
waterlopenbeheer; juridische, organisatorische,
financiële en wetenschappelijke onderbouwing
versterken; verregaande afstemming van het
waterbeleid met de ruimtelijke ordening;
maatschappelijk aanvaard waterbeleid voeren,
meewerken aan een internationaal waterbeleid
// (discipline water)
Omzendbrief LNE 2012/1:
milderende maatregelen voor
geuremissies die afkomstig zijn
van bestaande varkens- en
pluimveestallen in Vlaanderen
oplijsting van de actuele en economisch
haalbare technische en organisatorische
maatregelen ter beperking van de
geuremissie bij bestaande varkens- en
pluimveestallen. Deze omzendbrief geldt
enkel voor stallen die nog niet
ammoniakemissiearm zijn uitgevoerd én
waartegen klachten inzake geurhinder
werden geuit
neen de omzendbrief is niet van toepassing op het bedrijf
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 38
3 Projectbeschrijving
3.1 Verantwoording project
Het bedrijf van Brent Wouters is gelegen in de Beeksestraat te Hoogstraten. Momenteel is het bedrijf
vergund voor het houden van 84.000 vleeskippen in twee (ammoniakemissiearme) stallen. In de huidige
werkelijke situatie zijn deze stallen nog in opbouw. Om een economisch rendabel bedrijf te kunnen
exploiteren, wenst de eigenaar onmiddellijk een uitbreiding aan te vragen van de huidige vergunning tot
200.000 vleeskippen. Deze vleeskippen zouden gehuisvest worden in vier (ammoniakemissiearme) stallen.
Er wordt tevens een hernieuwing van alle rubrieken aangevraagd. Dit is mogelijk door de grote
investering die met de geplande uitbreiding gepaard gaat. Vlarem stelt dat de aanvraag tot het
hernieuwen van een milieuvergunning moet gebeuren tussen 18 en 12 maanden voor de vervaldatum van
de huidige milieuvergunning. Er geldt evenwel een afwijking voor oudere vergunningen en in het geval
van belangrijke wijzigingen. In de praktijk geldt hierbij als criterium de omvang van de geplande
investering, o.a. een wezenlijke uitbreiding van de gebouwen of de plaatsing van een volledig nieuwe
productielijn. In voorliggend geval betreft het een wezenlijke uitbreiding van de bedrijfsinfrastructuur.
Om de uitbreiding van de huidige vergunningstoestand mogelijk te maken zijn er vanaf 2008 verschillende
opties. De capaciteit van een bedrijf kan uitgebreid worden door het aankopen van de zogenaamde
“Nutriëntenemissierechten” (kortweg NER’s), en dit mits annulering van 25 % van de aangekochte
rechten. Deze annulering van 25 % van de NER’s kan voorkomen worden indien men die 25 % verwerkt.
Een tweede optie bestaat erin om uit te breiden na bewezen mestverwerking. Als een bedrijf in het jaar
X aan haar mestverwerkingsplicht heeft voldaan en daarenboven 25 % van de netto aanvraag heeft
verwerkt met bedrijfseigen mest, dan kan in het jaar (X + 1) een aanvraag van de NER’s ingediend
worden en moet er, ten laatste, in het jaar (X + 3) 125 % van de aanvraag (de aanvraag + 25 % van de
aanvraag) verwerkt worden. In voorliggend project wordt geopteerd voor een combinatie van deze
mogelijkheden. Enerzijds zal een deel van de NER’s verworven worden door bewezen mestverwerking,
anderzijds zullen een deel NER’s bijgekocht worden.
3.2 Bedrijfsinfrastructuur
Foto’s van de inrichting en de omgeving zijn terug te vinden in Bijlage 9. Grondplannen van het bedrijf
worden gegeven in Bijlage 10. In Tabel 8 wordt de bedrijfsinfrastructuur in deze situaties weergegeven.
Tabel 8 Bedrijfsinfrastructuur
vergunde situatie gewenste situatie
verdeling dieren:
stal 1 42.000 vleeskippen 50.000 vleeskippen
stal 2 42.000 vleeskippen 50.000 vleeskippen
stal 3 / 50.000 vleeskippen
stal 4 / 50.000 vleeskippen
opslag mazout 1 x 8.000 l bovengronds, dubbelwandig 2 x 8.000 l bovengronds, dubbelwandig
silo’s 3 x 50 m³ kernvoer
1 x 50 m³ tarwe
2 x 10 m³ buffersilo
3 x 50 m³ kernvoer
1 x 50 m³ tarwe
4 x 10 m³ buffersilo
opvang kuiswater 1 x citerne 10 m³
2 x citerne 10 m³
kelder van 99 m³
opvang regenwater 10 m³ 2 x 10 m³
opvang bluswater kelder 99 m³ kelder 120 m³
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 39
vergunde situatie gewenste situatie
transformator 160 kVA 160 kVA
noodstroomgenerator 128 kW 128 kW
infiltratiebekken 124,8 m³ 246,4 m³
grondwaterwinning 20 m³/dag en 7.100 m³/jaar, 1 boorput op 200
m
47 m³/dag en 17.200 m³/jaar, 2 boorputten
op 200 m
In de huidig vergunde situatie zijn beide stallen uitgerust met een warmtewisselaar (AEA-stalsysteem P-
6.4). Door het gebruik van een warmtewisselaar zal de stof- en ammoniakemissie uit de stal gereduceerd
worden met respectievelijk 9 % en 43,75 %. De ventilatie gebeurt hoofdzakelijk via nokventilatie. Enkel
bij extreme temperaturen worden de lengteventilatoren (in de gevel) mee ingeschakeld. Er wordt
ingeschat dat over één jaar ongeveer 80 % van de ventilatie via de nok gebeurt en 20 % via de gevel. Per
stal zijn er zes nokventilatoren en negen lengteventilatoren voorzien. De nokventilatoren zijn voorzien
van frequentiesturing. Bij de lengteventilatoren is er geen frequentiesturing aanwezig. In de gewenste
situatie zullen twee stallen bijgeplaatst worden. Beide stallen zullen analoog aan de reeds vergunde
stallen uitgerust worden.
In de huidig vergunde situatie is één mazouttank voorzien van 8.000 l. In de gewenste situatie worden
twee mazouttanks van 8.000 l aangevraagd.
Op het bedrijf is in de huidig vergunde situatie een gekoelde kadaveropslag voorzien. Dit blijft zo in de
gewenste situatie. De kadavers worden ongeveer drie maal per ronde opgehaald door Rendac.
Het bedrijf pompt water uit één put, en dit uit de Zanden van Berchem en/of Voort van op een diepte
van 200 m (7.100 m³/j). Naar de toekomst toe wenst de exploitant uit te breiden tot een totaal van
17.200 m³/jaar. Hiertoe zal een tweede winning geplaatst worden op eenzelfde diepte. Het grondwater
wordt aangewend als drinkwater voor de dieren en voor het reinigen van de stallen. Dit blijft zo in de
gewenste situatie. Voor het reinigen van de warmtewisselaars wordt gebruik gemaakt van regenwater.
Regenwater dat op de staldaken valt wordt in de vergunde situatie opgevangen in een regenwateropvang
van 10 m³. In de gewenste situatie zal een bijkomende regenwateropvang voorzien worden van 10 m³,
die het regenwater dat op de bijkomende stallen valt, verzamelt. De regenwateropvangen zijn voorzien
van een overloop naar een kelder met bluswater (120 m³), die op zijn beurt verbonden is via een
overloop naar een infiltratievoorziening van 246,4 m³. Regenwater dat op de overige verharde
onderdelen valt, kan vrij infiltreren in omliggende velden.
Op de bedrijfssite is momenteel geen bedrijfswoning aanwezig. Er wordt in de toekomst wel een woning
voorzien. Dit staat echter los van voorliggend project.
Rond het bedrijf is momenteel reeds gedeeltelijk een groenscherm aanwezig. Voor de gewenste situatie
werd een landschapsintegratieplan opgesteld om het groenscherm verder uit te bouwen. Dit wordt
verderop bij de discipline Landschap, Bouwkundig Erfgoed en Archeologie (hoofdstuk 12) in detail
besproken.
3.3 Capaciteit
In het KB van 06/2010 tot vaststelling van de minimumvoorschriften voor de bescherming van
vleeskuikens is opgenomen dat de maximale bezettingsdichtheid in een pluimveebedrijf of een stal op
een bedrijf niet hoger mag zijn dan 33 kg/m². Dit mag verhoogd worden tot max. 39 of 42 kg/m², mits
de eigenaar of houder bepaalde bijkomende voorschriften naleeft, zoals een ventilatiesysteem waarbij
temperatuur, vochtigheidsgraad, NH3- en CO2-gehaltes binnen strikte grenzen blijven, alsook het gebruik
van een gids van goede praktijken door de exploitant en een voldoende laag sterftecijfer. Dit is van
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 40
toepassing op het betreffende bedrijf, waardoor de bezetting 42 kg/m² mag zijn (de exploitant voldoet
aan Belplume). Het afleveringsgewicht van de dieren bedraagt maximaal zo’n 2,5 kg. Het gewicht per m²
in de stallen wordt in onderstaande tabel weergegeven. Hierbij werd rekening gehouden met het gewicht
bij aflevering, de vervroegde afvoer op 5 weken (1,9 kg/dier) van ongeveer 25 % van de dieren en met
een uitval van 1,5 %.
Tabel 9 Minimumoppervlakten
vergunde situatie gewenste situatie
stal 1 23 m op 100 m, aldus max. 34,2 kg/m² 23 m op 100 m, aldus max. 40,7 kg/m²
Stal 2 23 m op 100 m, aldus max. 34,2 kg/m² 23 m op 100 m, aldus max. 40,7 kg/m²
Stal 3 / 23 m op 100 m, aldus max. 40,7 kg/m²
Stal 4 / 23 m op 100 m, aldus max. 40,7 kg/m²
Er wordt aldus voldaan aan de oppervlaktenormen.
3.4 Afbraak- en aanlegfase
Om de gewenste uitbreiding te verwezenlijken zullen twee nieuwe stallen bijgebouwd worden van
telkens 23 x 100 m. De grondwerken voor deze stallen zullen ondiep zijn (maximaal 0,5 m). Er wordt
teelaarde afgegraven en afgevoerd en in retour zal steenslag of zavel gebruikt worden om de
ondergrond te stabiliseren. Het grondverzet zal maximaal 2.300 m³ bedragen. De bouw zal zo’n 3 tot 4
maand in beslag nemen.
Om de bouw en bedrijfsaanpassingen mogelijk te maken, zullen diverse bouwmaterialen aangevoerd
moeten worden. Er dient opgemerkt te worden dat de overlast door het extra transport gedurende de
bouwfase van voorbijgaande aard is.
Op basis van gegevens op dov.vlaanderen.be kan vastgesteld worden dat het grondwater zich op een
diepte van ongeveer 1 m onder het maaiveld bevindt. Voor het bouwen van de stallen is geen
bronbemaling nodig.
Hoewel het bedrijf reeds vergund is voor het huisvesten van 84.000 vleeskippen in twee stallen, zijn
deze stallen in werkelijkheid nog in opbouw.
3.5 Exploitatie- en productiecyclus
Het productieproces beoogt het opkweken van ééndagskuikens tot braadkippen. Iedere 7 weken
worden in de vergunde situatie 84.000 stuks en in de toekomst 200.000 stuks ééndagskuikens
aangevoerd en verdeeld over de op het bedrijf aanwezige stallen. Er zijn dus ongeveer 7 teeltrondes
op één jaar.
Gedurende 6 weken wordt het grootste gedeelte van de dieren vetgemest. Het aanvangsgewicht
bedraagt 40 tot 50 g en op het einde van de cyclus gemiddeld 2,3 – 2,5 kg. Ongeveer één vierde van de
dieren wordt op een leeftijd van 5 weken reeds uit de stallen verwijderd aan een gewicht van 1,9 kg.
De uitval tijdens deze kweekperiode is variabel, doch bedraagt gemiddeld 1,5 à 2 %. Op de leeftijd van
5 of 6 weken worden de dieren vervolgens afgevoerd naar de slachterij. Tussen twee teeltrondes is er
een leegstand van ongeveer 1 week, waardoor een ronde ongeveer 7 weken in beslag neemt. Tijdens
de periode van leegstand wordt de mest uit de stallen verwijderd, en wordt gereinigd en ontsmet.
Het stalsysteem bestaat uit grondhuisvesting. De vloer van de stallen is gebetonneerd om na iedere
ronde een grondige reiniging en ontsmetting toe te laten. Op deze betonvloer wordt manueel een laag
houtkrullen of vlas van 5 à 10 cm dikte aangebracht, die de mest van de dieren opvangt gedurende het
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 41
zes weken durende opkweekproces. Na deze periode wordt de mest opgeschept en onmiddellijk
afgevoerd naar de externe mestverwerking.
Op de nieuwe stallen wordt het ammoniakemissiearme systeem P-6.4 geïnstalleerd, net zoals bij de twee
bestaande stallen. Hierbij wordt de ammoniakemissie beperkt door het drogen en verwarmen van de
mest- en strooisellaag door middel van een warmtewisselaar en continu draaiende circulatieventilatoren.
De warmtewisselaar zorgt ervoor dat warme ventilatielucht vanuit de stal verse lucht opwarmt. De
opgewarmde verse ventilatielucht wordt midden bovenin de stal in twee richtingen uitgeblazen.
Vervolgens wordt deze lucht door circulatieventilatoren vermengd met de warme lucht bovenin de stal
en naar de beide staluiteinden gestuwd. Via de topgevelwanden wordt de lucht terug over de
strooisellaag geleid. Door het mengen van de stallucht wordt een gelijkmatige temperatuur in de gehele
stal bereikt. De mest- en strooisellaag wordt gedroogd en de koolstofdioxide (CO2) wordt bij de dieren
verdreven. Hierdoor wordt de ammoniakemissie met 43,75 % gereduceerd t.o.v. een traditionele, niet-
ammoniakemissiearme stal.
3.6 Grondstoffen en residuen
Het pluimveebedrijf evalueert zijn productie en productiemethoden aan de hand van een technische
en bedrijfseconomische boekhouding. In de evaluatie speelt de parameter groei en voederconversie
een belangrijke rol. De resultaten hiervan laten de bedrijfsleider toe om zijn productiemethode en de
keuze van de grondstoffen (dieren en voeders) te evalueren. Periodiek zullen de resultaten besproken
worden met een vertegenwoordiger van de voederleverancier. Hoewel deze gesprekken eerder van
commerciële aard zijn, zal er met deze mensen dieper worden ingegaan op de technische resultaten,
bijvoorbeeld indien indicaties bestaan dat de voederkwaliteit aan de basis zou liggen van een
tegenvallend resultaat.
Maandelijks dient in toepassing van de bepalingen van het mestdecreet een inventaris te worden
gemaakt van het gemiddelde aantal dieren dat op het bedrijf aanwezig is.
De winstmarges voor het bedrijf zijn sterk wisselend van jaar tot jaar. Elke maatregel die een
vermindering van het verbruik van grondstoffen of energie met zich mee kan brengen of anders gezegd
een daling van de kostprijs per dier veroorzaakt zonder de kwaliteit van het product aan te tasten,
wordt uiteraard ernstig in overweging genomen.
Jaarlijks worden in de vergunde situatie ongeveer 588.000 kuikens aangevoerd (7 rondes per jaar x
capaciteit stallen). In de toekomst zal dit aantal oplopen tot 1.400.000 stuks.
Per kuiken dat afgemest wordt, dient men rekening te houden met een totaal voederverbruik van
ongeveer 3,7 kg, uitgaande van een voederverbruik van 1,6 kg voeder per kg vleesgewicht. Er wordt in
de vergunde situatie jaarlijks ongeveer 2.175 ton voeder aangevoerd op het bedrijf. Door de
uitbreiding in dieraantal zal dit naar de toekomst toe oplopen tot 5.180 ton per jaar.
De waterbehoefte van de kuikens kan ingeschat worden op basis van de kentallen van LNE. Deze geven
een drinkwaterverbruik van 72 l/d.j op en een reinigingswaterverbruik van 12 l/d.j. In de vergunde
situatie is er volgens deze cijfers een drinkwaterverbruik van 6.048 m³/j en een
reinigingswaterverbruik van 1.008 m³/j, in de toekomst zou dit toenemen tot een drinkwaterverbruik
van 14.400 m³/j en een reinigingswaterverbruik van 2.400 m³/j. Grondwater wordt aangewend als
drinkwater en reinigingswater. Regenwater wordt enkel aangewend voor het spoelen van de
warmtewisselaars. Hiervoor zijn geen verbruikscijfers beschikbaar. Het gaat echter om beperkte
hoeveelheden. Er is een overloop voorzien op de regenwateropvang naar de kelder voor bluswater toe.
Het kuiswater van de pluimveestallen wordt opgeslagen in citernes, met een overloop naar een
centrale kelder voor spoelwater. Dit water wordt uitgereden. Momenteel is nog geen woning aanwezig
op de site. Deze wordt wel voorzien in de toekomst. Gezien er geen leidingwater aanwezig is op het
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 42
bedrijf zal dan voor het huishouden tevens gebruik gemaakt worden van grondwater. Er wordt van
uitgegaan dat de woning in eerste instantie door twee personen bewoond zal worden en er dus een
verbruik van ongeveer 60 m³/jaar zal zijn. Een schematische voorstelling van het waterverbruik is te
vinden in Figuur 1.
Het voornaamste aandeel van het elektrisch verbruik wordt aangewend voor de aandrijving van het
ventilatiesysteem en de voederinstallatie. In de huidig vergunde situatie wordt het jaarlijks
energieverbruik op ongeveer 65.000 kWh ingeschat op basis van gelijkaardige bedrijven. In de
gewenste situatie wordt het verbruik ingeschat op 155.000 kWh op basis van toename van het
dieraantal. Op het bedrijf zullen verschillende energiebesparende maatregelen toegepast worden. Zo
zal er gebruik gemaakt worden van frequentiegestuurde ventilatoren in de nok en 3-fasige motoren.
Voor de verlichting wordt geopteerd voor het gebruik van LED-verlichting. Daarnaast zullen alle stallen
uitgerust worden met warmtewisselaars, wat eveneens een reductie in energiegebruik met zich
meebrengt.
Het jaarlijks verbruik van mazout wordt in de huidig vergunde situatie op ongeveer 20.000 l ingeschat.
Het mazout wordt aangewend voor de verwarming van de stallen. In de gewenste situatie wordt het
mazoutverbruik ingeschat op 44.000 l.
Het verbruik van ontsmettingsmiddelen, reinigingsmiddelen en medicijnen is zeer laag. Het
verpakkingsmateriaal wordt verzameld en op gepaste wijze afgevoerd. Aangezien het voeder in bulk
geleverd wordt, is hiervoor geen verpakkingsafval aanwezig op het bedrijf.
De kadavers zullen opgeslagen worden in een gekoelde kadaveropslag en ongeveer 3 maal per ronde
opgehaald door Rendac. Het aantal kadavers wordt beperkt door een goede bedrijfsvoering.
De mest wordt na iedere ronde onmiddellijk van het bedrijf afgevoerd naar een erkende
mestverwerkingsinstallatie.
In hoofdstuk 7 (discipline lucht) wordt een inschatting gemaakt van de geur-, stof- en
ammoniakemissies ten gevolge van de inrichting. De geluidsproductie van het bedrijf wordt
weergegeven in hoofdstuk 10 (discipline geluid en trillingen).
grondwater
7.100 – 17.200 m³/jaar
drinkwater 6.048 – 14.400 m³/jaar
reinigingswater 1.008 – 2.400 m³/jaar
huishouden 0 – 60 m³/jaar
regenwater 800 mm/jaar
spoelen
warmtewisselaars
+ bluswater
infiltratie
oppervlaktewater
citerne +
kelder
uitgereden/mestverwerking
afgevoerd met mest
riolering
Figuur 1 Waterbalans voor de inrichting (huidig – gewenst), berekend op basis maximaal verbruik volgens LNE-
cijfers
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 43
4 Alternatieven en ontwikkelingsscenario’s
4.1 Beschrijving alternatieven
4.1.1 Nulalternatief
Het nulalternatief is het scenario waarbij geen vergunning verleend wordt voor het m.e.r.-plichtige
project. Het nulalternatief komt overeen met de huidig vergunde situatie tot de einddatum van de
huidige vergunning (verloopt op 29/03/2032). Daarna komt het nulalternatief voor met de situatie zonder
het bedrijf.
4.1.2 Doelstellingsalternatieven
Het bedrijf zal gespecialiseerd blijven in het afmesten van vleeskippen. Er worden geen
doelstellingsalternatieven overwogen.
4.1.3 Locatiealternatieven
Om de uitbreiding te verwezenlijken zullen twee nieuwe stallen gebouwd worden. Deze nieuwe stallen
worden parallel aan de bestaande stallen gebouwd en net binnen het bedrijfseigen perceel ingepast. Er
worden dan ook geen locatiealternatieven overwogen.
4.1.4 Uitvoeringsalternatieven
Onder uitvoeringsalternatieven wordt verstaan: technische ingrepen of maatregelen op het vlak van
bedrijfsvoering.
De nieuwe stallen zullen uitgerust worden met een warmtewisselaar (AEA-stalsysteem P-6.4), waarbij de
stof- en ammoniakemissie wordt gereduceerd met respectievelijk 9 en 43,75 %.
In het MER zal, naast aandacht voor het type stalsysteem, eveneens ingegaan worden op andere
mogelijke milderende maatregelen voor de beperking van de ammoniak- en geuremissie (o.a.
meerfasenvoeding, ...). Indien enkele van deze maatregelen technisch en economisch haalbaar zouden
blijken, zal ernstig in overweging genomen worden of ze niet toegepast kunnen worden. M.a.w. een
inschatting van de relevantie voor emissiereducerende toepassingen zal gemaakt worden, rekening
houdend met de significantie van de in het MER bepaalde effecten en de geschiktheid van de maatregel
als Best Beschikbare Techniek (BBT).
Er zal eveneens een evaluatie gebeuren ten opzichte van de relevante passages uit de Lijst van Best
Beschikbare Technieken (BBT) en de BREF-documenten. Dit is ook een vereiste voor het verlenen van een
vergunning aan een GPBV-bedrijf. Dit wordt verder besproken in hoofdstuk 16.
4.2 Ontwikkelingsscenario’s
4.2.1 Autonome ontwikkeling
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 44
Volgens een autonome ontwikkeling worden er voor het voorliggende studiegebied geen relevante
wijzigingen verwacht ten opzichte van de toekomstige situatie. Dezelfde effecten worden van toepassing
geacht zoals deze die in het MER worden beschreven voor de huidige en toekomstige situatie.
4.2.2 Gestuurde ontwikkeling
4.2.2.1 Ruimtelijke ordening
De basisprincipes van de ruimtelijke ordening voor de toekomst worden momenteel uitgezet in het
Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV). Stedelijke gebieden dienen selectief uitgebouwd te worden
om de uitgroei van kernen in het buitengebied af te remmen. Het buitengebied dient verder beschermd
te worden tegen versnippering en afkalving. Daarvoor dienen de kenmerkende functies van het
buitengebied zoals landbouw, bos, natuur en in zekere mate ook wonen en werken, gevrijwaard te
worden.
4.2.2.2 Mestdecreet
Naast het Mestdecreet van 22 december 2006, werd een visienota “Naar een nieuw mestbeleid in
Vlaanderen” opgesteld (goedgekeurd door de Vlaamse regering op 22.07.2005). Er zal met het
Mestdecreet en de visienota rekening gehouden worden en met de mogelijke implicaties hiervan voor de
invulling van de toekomstige situatie.
4.2.2.3 Ammoniakemissie
Als Vlaanderen de ammoniakdoelstellingen – Protocol van het Verdrag over Grensoverschrijdende
Luchtverontreiniging ter bestrijding van Verzuring, Eutrofiëring en Ozon in de omgevingslucht, EU-
richtlijn Nationale Emissiemaxima, Milieubeleidsplan 2011-2015 – wil realiseren, zijn maatregelen inzake
stalbeheer noodzakelijk. Zoniet is een structurele en verregaande afbouw van de veestapel nodig.
In het kader van het ammoniakreductieplan is een wetenschappelijke werkgroep opgericht die zowel de
Groen Labellijst van emissiearme stallen uit Nederland als de lijst van Europese BBT naar de Vlaamse
situatie heeft vertaald. De verschillende ammoniakreductietechnieken werden hiervoor getoetst aan de
aspecten dierenwelzijn, geur, veiligheid en energie. Een eerste lijst voor varkens en pluimvee werd
opgesteld. Deze lijst is terug te vinden in bijlage I van het Ministerieel Besluit van 19.03.2004. Deze werd
op 31.05.2011, 26.03.2012, 16.08.2012 en 19.06.2013 aangevuld. Opname van nieuwe stalsystemen in
deze lijst kan gebeuren volgens de procedure voor de beoordeling van emissiearme stalsystemen, zoals
beschreven in bijlage II van dit Ministerieel Besluit. Als gevolg van deze ammoniakdoelstellingen werd
een wijziging van het Vlarem II goedgekeurd (19 september 2003; B.S. 10 oktober 2003; Art. 1.1.2, Art.
5.9.2.1bis en Art 5.9.4.1).
Door de NEC-richtlijn zijn reducties van NH3, SO2 en NOx te verwachten, waardoor de
achtergrondwaarden op het vlak van verzurende en vermestende deposities zullen afnemen.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving / ontwerp-MER 45
5 Ingreep-effect-schema en effectbeoordeling
De voornaamste effecten zullen weergegeven worden in functie van de verschillende disciplines en per
deelactiviteit van het bedrijf. Bijzondere aandacht zal hierbij uitgaan naar de effecten van stof,
vermesting, verzuring en geur omdat deze als de meest relevante beschouwd worden. De gebruikte
bedrijfstechnieken die een weerslag hebben op deze effecten, zowel in positieve als negatieve zin,
zullen de nodige aandacht krijgen.
Het te onderzoeken project omvat de uitbreiding en hernieuwing van een pluimveehouderij. De effecten,
zowel in de vergunde als in de gewenste situatie, zullen onderzocht en beschreven worden in het MER.
De exploitatiefase kan opgedeeld worden in een aantal deelfasen:
transport: aanvoer grondstoffen, ééndagskuikens en afvoer eindproducten en residuen;
eigenlijke “productieproces” = afmesten van vleeskippen.
Elke deelfase heeft zijn specifieke emissies, residuen en gevolgen voor de onderscheiden
deelcomponenten van het milieu. Daarnaast zal ook de aanlegfase de nodige emissies veroorzaken. De
hinder die aan deze fase gerelateerd kan worden, zal echter van korte, voorbijgaande aard zijn. De
ingreep-effect-matrix (Tabel 10) geeft ons een elementair overzicht van het verband tussen de
verschillende projectactiviteiten (of ingrepen) en mogelijke effecten op de diverse milieucomponenten.
De gebruikte bedrijfstechnieken die een weerslag hebben op de effecten, zowel positief als negatief,
zullen de nodige aandacht krijgen.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving / ontwerp-MER 46
Tabel 10 Overzicht van relatie tussen activiteiten en mogelijke effecten op het milieu (ingreep-effect-
matrix)
activiteit
mogelijke effecten
bodem water lucht mens landschap fauna & flora
AFBRAAKFASE
geen afbraakfase
AANLEGFASE
bouw nieuwe infrastructuur profielverstoring aanleg verhardingen stofemissie
transportemissies
geluidshinder
verkeershinder
stofhinder
visuele hinder ecotoopverlies
rustverstoring
EXPLOITATIEFASE
aanvoer grondstoffen,
afvoer eindproducten en
nevenproducten
verspreiding stof geluidshinder
verkeershinder
stofhinder
productieproces verzuring
vermesting
verdroging
vermesting
verspreiding stof en
ammoniak (verzuring)
verspreiding
broeikasgassen
geuremissie
geluidshinder
stofhinder
geurhinder
verdroging (winning)
visuele hinder
bedrijfsgebouwen
en bedrijfs-
infrastructuur
verzuring
vermesting
verdroging
opslag en afvoer mest vermesting vermesting verspreiding ammoniak
(verzuring)
verspreiding
broeikasgassen
verspreiding stof
geuremissie
geurhinder
geluidshinder
verkeershinder
visuele hinder
bedrijfs-
infrastructuur
verzuring
vermesting
onderhoud (reiniging en
ontsmetting) en opslag
brandstof
verontreiniging verontreiniging verspreiding
broeikasgassen
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 47
6 Disciplinegerichte aanpak
Afhankelijk van de te verwachten effecten zal een keuze gemaakt worden in welke mate de verschillende
disciplines uitgewerkt moeten worden. Zoveel als mogelijk zal hierbij rekening gehouden worden met de
cumulatieve effecten, meer specifiek de cumulatieve effecten die ontstaan door andere
landbouwuitbatingen in de directe omgeving. Waar mogelijk en/of relevant zullen tevens bij de
effectbespreking milderende maatregelen worden voorgesteld.
De verschillende disciplines zullen steeds op een vergelijkbare manier uitgewerkt worden:
problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie;
afbakening studiegebied;
methodiek en significantiekader;
beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten;
synthese van de milieu-effecten;
milderende maatregelen.
Eerst dient de opdrachtgever (initiatiefnemer) alle projectspecifieke gegevens door te geven zodat een
duidelijk beeld wordt bekomen van de vergunde en geplande situatie. Deze gegevens bevatten een
beschrijving van de vergunde bedrijfsinfrastructuur, de capaciteit en een beschrijving van de
exploitatiefase van het bedrijf en een beschrijving van de nieuwe bedrijfsinfrastructuur. Vervolgens zal
een beknopte beschrijving opgesteld worden van de abiotische en biotische referentiesituatie van het
studiegebied, zodat een eerste beeld bekomen wordt van de bestaande toestand binnen het
studiegebied. Voor de beschrijving van de referentiesituatie wordt naast het gebruik van de
standaardbronnen ook getracht gebruik te maken van bijkomende bronnen indien beschikbaar. Voor de
visuele weergave van de referentiesituatie (en de milieu-effecten) met inbegrip van de situering van het
project wordt hoofdzakelijk gebruik gemaakt van GIS. Daarna zal een inschatting gemaakt worden van de
mogelijke effecten die het project op het studiegebied zal veroorzaken, en dit voor alle situaties. Op
basis van deze effectvoorspelling kan een eindconclusie opgemaakt worden, en waar noodzakelijk
bijkomende milderende maatregelen uitgewerkt worden.
De beoordeling van de effecten van de wijziging van het bedrijf gebeurt in het MER per discipline,
waarbij volgens het te verwachten effect een beoordeling als volgt wordt gegeven:
negatief of positief effect;
matig negatief of matig positief effect;
gering negatief of gering positief effect;
geen of verwaarloosbaar effect.
Het is echter niet steeds zo dat alle tussenstappen in dit beoordelingskader steeds gedefinieerd zullen
worden. Zo is het goed mogelijk dat er slechts een mogelijkheid bestaat tussen twee (bijvoorbeeld
negatief effect en geen of verwaarloosbaar effect).
Dikwijls zal de beoordeling echter ook gaan gebeuren op basis van de bijdrage die door het bedrijf
geleverd wordt. Dan gebeurt de beoordeling als volgt:
belangrijke bijdrage door het bedrijf: dit maakt het noodzakelijk dat milderende maatregelen
gezocht worden;
relevante bijdrage door het bedrijf: in dit geval moet gezocht worden naar milderende
maatregelen, eventueel te koppelen aan lange termijn;
beperkte bijdrage door het bedrijf: onderzoek naar milderende maatregelen is minder dwingend.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 48
De inpassing in dit beoordelingskader wordt voor zover mogelijk
gekwantificeerd in de beschrijvingen van de te volgen methodologie per discipline.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 49
7 Discipline lucht
Het ventileren van agrarische gebouwen leidt tot de emissie van zowel gassen zoals ammoniak (NH3), SO2,
NOx, CO2, methaan (CH4) en lachgas (N2O), als fijn stof, geur en warmte. Deze ongewenste emissies zijn
onvermijdelijk voorwerp van debat rond de respectievelijke bijdragen van de sector in de verzuring van
het leefmilieu, de klimaatverandering en de algemene gezondheidsproblematiek. Rond deze
maatschappelijke aspecten werden er diverse internationale afspraken gemaakt (o.a. EU kaderrichtlijnen
en klimaatplannen) welke uiteindelijk resulteerden in Vlaamse regelgeving.
De belangrijkste emissies naar de lucht die een veeteeltbedrijf met zich meebrengt zijn:
emissies die rechtstreeks veroorzaakt worden door de aanwezigheid van dieren of door
mestopslag in de stallen;
emissies door verbranding van fossiele brandstoffen;
emissies afkomstig van de op- en overslag van producten, dieren en afvalstoffen;
emissies afkomstig van transporten.
In grote lijnen worden deze emissies onderverdeeld in vier categorieën, namelijk geuremissies,
stofemissies, verzurende (en vermestende) emissies en broeikasgasemissies.
7.1 Geur
7.1.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie
Reeds sinds lange tijd wordt dierlijke productie geassocieerd met geurhinder. Geuremissies verspreiden
zich in de omgeving, waarbij bronhoogte, weersomstandigheden en afstand tot de bron bepalend zijn
voor de hoeveelheid geur die in de leefomgeving rond de bronnen, de zogenaamde immissie, aanwezig is.
De waarneming van geur wordt zowel bepaald door geureigenschappen (geurconcentratie, aard en
intensiteit van de geur) als door de fluctuatie van de geurconcentratie doorheen de tijd, de frequentie
en de duur van de gewaarwording.
De omgang met geurhinder wordt ingewikkelder indien inrichtingen gelegen zijn in complexen of in het
geval van inrichtingen waarvan de geurverspreiding overlapt met deze van andere gelijkaardige
inrichtingen (zogenaamde bronnenclusters). Interferentie tussen geurbronnen is moeilijk in te schatten.
Uit onderzoek van Bongers et al. (2001) en van PRG Odournet nv et al. (2004) bleek immers dat in
situaties waar geurhinder door meerdere bronnen met eenzelfde karakter werd veroorzaakt (bvb.
agrarisch karakter), de gecumuleerde geuren minder hinder veroorzaken dan indien de geurbelasting zou
worden verspreid door één bron. Dit wijst erop dat voor impactberekening van agrarische
bronnenclusters, de bronnen binnen de cluster niet zonder meer gesommeerd kunnen worden. Sterker
nog, deze overschatting neemt toe naarmate het aantal bronnen binnen de cluster toeneemt.
Volgens het gewestplan is het bedrijf gelegen in landschappelijk waardevol agrarisch gebied. In de
omgeving bevinden zich nog verschillende andere veeteeltbedrijven alsook akker- en weilandpercelen.
Geurwaarneming ten gevolge van agrarische activiteiten is dan ook te verwachten in de
bedrijfsomgeving. Binnen een straal van 300 m rondom de stallen bevinden zich drie woningen. Het
dichtstbijgelegen woongebied is woongebied met landelijk karakter en is gelegen op 640 m ten ZW van
de inrichting.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 50
7.1.2 Afbakening studiegebied
Het studiegebied wordt bepaald door de zones beïnvloed door de rechtstreekse emissie uit de stallen.
Voortgaand op emissies van vergelijkbare bedrijven kan veiligheidshalve gesteld worden dat de
voornaamste effecten voornamelijk plaatsvinden binnen een straal van ongeveer 2 km. Indien blijkt dat
deze straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied (afhankelijk van de hindereffecten)
onderzocht worden.
7.1.3 Methodiek en significantiekader
Toetsingsnormen zijn al dan niet wettelijke randvoorwaarden waaraan de optredende effecten kunnen
getoetst worden om te zien of er een normoverschrijding voorkomt.
Er bestaan drie belangrijke soorten toetsingsnormen in verband met het beperken van geurhinder:
1. emissiebeperking (aanpak aan de bron): dit houdt een beperking in van de hoeveelheid
uitgestoten stoffen;
2. afstandsregels: geven de afstanden weer die dienen gerespecteerd te worden om geurhinder te
beperken tot “aanvaardbare” waarden;
3. immissiebeperking: dit wordt meestal gereglementeerd door overschrijdingspercentages (d.i.
gedurende hoeveel procent van de tijd een opgegeven concentratie of geurdrempel niet
overschreden mag worden).
De toetsing van dit project aan de hand van de verschillende bestaande beoordelingssystemen wordt
uitgevoerd om een indicatie te bekomen van de reikwijdte van het effect van geurverspreiding. De
inschatting van de effecten inzake geurhinder kan op twee manieren gebeuren. Enerzijds is er het
systeem van afstandsregels. Daarnaast zal met behulp van een verspreidingsmodel een inschatting
gemaakt worden van de geuremissie in de omgeving van het project. Dit kan getoetst worden aan de
hand van overschrijdingspercentages, zoals deze voorgesteld worden in het visiedocument “De weg naar
een duurzaam geurbeleid” (LNE, 2008) en het geactualiseerde Richtlijnenboek “Landbouwdieren”
(Willems et al., 2011). Indien uit deze toetsing blijkt dat er door het voorziene project sprake zal zijn
van onaanvaardbare geurhinder, dan zal er worden gezocht naar beschikbare en technisch haalbare
maatregelen die de geproduceerde geurhinder tot een aanvaardbaar niveau terugbrengen.
7.1.3.1 Evaluatie van het project op basis van afstandsregels
Afstandsregels worden veelal gebruikt als instrument bij het vergunningsbeleid zonder dat een echte
normering gegeven wordt met betrekking tot de geurkwaliteit in de omgeving. Afstandsregels berusten
deels op ervaring met klachten, anderzijds op empirisch geuronderzoek bij verschillende types van
bedrijven.
Bij de bepaling van de werkelijk optredende effecten, in dit geval de geurkwaliteit, dienen we echter
behoedzaam te zijn niet de omgekeerde weg te bewandelen. Het is niet omdat een bedrijf voldoet aan
afstandsregels, dat er geen geurhinder kan optreden. Omgekeerd is het eveneens niet zo dat er
geurhinder optreedt wanneer niet voldaan is aan de wettelijk vastgelegde regels.
De reden waarom afstandsregels geen garantie bieden voor het correct inschatten van de geurkwaliteit
kan bijvoorbeeld zijn dat er bepaalde versoepelingen zijn toegepast bij het vaststellen van de
afstandsregels of omdat afstandsregels een sterke vereenvoudiging zijn van de reëel optredende
effecten. Denken we maar aan het feit dat geurverspreiding afhankelijk is van klimatologische
parameters als stabiliteit van het weer, windrichtingsverdeling, enz.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 51
Vlarem II vermeldt in afdeling 5.9.4 bijkomende voorwaarden met
betrekking tot de ligging van varkens- en pluimveestallen. In functie van het type stalsysteem en wijze
van inrichting van de mestopslag wordt aan de inrichting een aantal waarderingspunten toegekend. Op
basis van deze waarderingspunten, samen met het aantal dieren op de inrichting (eventueel omgerekend
naar varkenseenheden), dient het bedrijf te voldoen aan een bepaalde minimumafstand tussen elke stal
(en elke opslagplaats voor mengmest of vaste mest) en een aantal op het gewestplan aangegeven
gevoelige gebieden (woonuitbreidingsgebied, natuurgebied met wetenschappelijke waarde of
natuurreservaat, gebied voor verblijfsrecreatie, woongebied ander dan woongebied met landelijk
karakter en bosreservaten).
Op basis van deze minimumafstand tussen het bedrijf en de gevoelige gebieden kan een
effectbeoordeling opgemaakt worden. Bij een overschrijding van de afstandsregels is er sprake van een
‘negatief effect’. Zoniet geldt er ‘geen of een verwaarloosbaar effect’.
7.1.3.2 Evaluatie van het project door middel van modellering van geuremissie en -immissie
7.1.3.2.1 Inleiding
Geurconcentraties in de buitenlucht worden veelal door overschrijdingspercentages gereglementeerd.
Hierbij wordt het percentage van de tijd gegeven gedurende welke er geen overschrijding mag zijn van
een gegeven geurconcentratie.
Geurconcentraties kunnen weergegeven worden in snuffeleenheden per volume-eenheid (se/m³). Eén
se/m³ komt per definitie overeen met de geurconcentratie in het veld waar de geur van de bron door een
snuffelploeg nog net kan waargenomen worden, d.i. ter hoogte van de maximale waarnemingsafstand.
Geurconcentraties kunnen ook weergegeven worden in geureenheden per volume-eenheid (ouE/m³
volgens de EN13725). Eén ouE/m³ is per definitie de concentratie die nog net kan onderscheiden worden
van geurvrije lucht door 50 % van de personen van een geurpanel. Deze concentratie noemt men de
geurdrempel.
Teneinde de geuremissie van een veeteeltbedrijf in te schatten, kan dus ofwel gewerkt worden met een
sensorisch onderzoek, dat de emissie weergeeft in een aantal se, ofwel kan er gerekend worden op basis
van emissiekengetallen (uitgedrukt in ouE/s) die afgeleid werden voor verschillende diersoorten en
huisvestingssystemen. In dit dossier wordt verder uitgegaan van emissiekengetallen (uitgedrukt in ouE).
Omdat hinderniveaus evenwel uitgedrukt worden in se/m³, en wij werken met ouE/m³, moet het verband
tussen beide eenheden bepaald worden. Uit het onderzoek van De Bruyn et al. (2001) en een studie van
de Universiteit Gent in opdracht van het LNE kon afgeleid worden dat 1 se/m³ ≈ 1 ouE/m³ voor de
geuremissie van varkensstallen.
De geurconcentratie die op een bepaald ogenblik in de omgevingslucht kan waargenomen worden, is
gelijk aan de verdunningsfactor die moet toegepast worden op de met geur belaste lucht, opdat 50 % van
de proefpersonen dit mengsel nog net kan onderscheiden van zuivere lucht en 50 % geen onderscheid
meer kan maken. Indien bijvoorbeeld de met geur belaste lucht 10 keer moet verdund worden om nog
onderscheiden te kunnen worden door 50 % van het proefpanel, dan bevat deze lucht initieel 10 ouE/m³.
De geurverspreiding door de inrichting kan echter overlappen met deze van andere gelijkaardige
inrichtingen uit de omgeving. Dit zijn dan de zogenaamde bronnenclusters. De vroeger vermelde
basisbeschermingsniveaus van geurhinder houden echter geen rekening met effecten van verschillende
bronnen. Verschillende studies wezen uit dat in situaties waar geurhinder wordt veroorzaakt door
meerdere bronnen met eenzelfde geurkarakter (bronnencluster), de gecumuleerde geuren minder hinder
veroorzaken dan ingeval eenzelfde hoeveelheid geur zou worden verspreid door één bron.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 52
7.1.3.2.2 Bepaling van geuremissie en –immissie
Voor de inschatting van de geuremissie ten gevolge van het bedrijf wordt gebruik gemaakt van in de
literatuur beschikbare geuremissiewaarden. Voor veebedrijven wordt gebruik gemaakt van Vlaamse
meetwaarden (varkens; Van Langenhove en Defoer, 2002) of Nederlandse meetwaarden (pluimvee en
rundvee; VROM, Regeling geurhinder en veehouderij, 2006). Vlaamse geuremissiewaarden zijn voor deze
laatste twee diercategorieën namelijk niet beschikbaar.
Hier zullen de Vlaamse cijfers gebruikt worden. De Vlaamse cijfers zijn enkel geldig voor traditionele
varkensstalsystemen, en niet voor emissiearme stalsystemen. In de Nederlandse studie worden wel
cijfers voor emissie-arme stallen teruggevonden, maar deze kunnen niet zomaar overgenomen worden.
De Vlaamse emissiewaarden zijn namelijk afgeleid op basis van metingen in praktijkstallen en gelden
per dier, terwijl de Nederlandse waarde per dierplaats gelden. Hierdoor liggen de Nederlandse
emissiewaarden voor traditionele stalsystemen merkelijk lager dan de Vlaamse emissiewaarden voor
traditionele stalsystemen. Hetzelfde wordt verwacht voor de emissiewaarden voor
ammoniakemissiearme stalsystemen. Daarom zal eerst het geurreductiepercentage bepaald worden van
de Nederlandse geuremissiewaarden voor ammoniakemissiearme ten opzichte van traditionele
stalsystemen. Het bekomen geurreductiepercentage kan vervolgens gebruikt worden om uit de Vlaamse
emissiewaarden voor traditionele stalsystemen de emissiewaarden te berekenen voor
ammoniakemissiearme stalsystemen.
De geuremissiefactoren die op het bedrijf van toepassing zijn, zullen bij de effectbespreking
weergegeven worden.
Indien het bedrijf behoort tot een bronnencluster zullen de vergunningen van de andere bedrijven die
zich eveneens in de bronnencluster bevinden, bij de gemeente opgevraagd worden. Twee (of meer)
bronnen met een gelijkaardig geurkarakter vormen een cluster wanneer de ene bron binnen het 98-
percentiel voor het nuleffectniveau (0,5 ouE/m³) van de ander bron is gelegen. De geuremissie van
deze bedrijven wordt dan bepaald door het aantal vergunde dieren te vermenigvuldigen met de
geuremissiefactor voor de overeenkomstige diersoort. Hierbij wordt uitgegaan van traditionele
stalsystemen.
7.1.3.2.3 Modellering van de geuremissie
Voor het maken van een bedrijfsspecifieke evaluatie van de emissies wordt gebruik gemaakt van het
Immissie Frequentie Distributie Model (IFDM) van het VITO. Hierbij wordt het bedrijf opgedeeld in een
aantal geurbronnen (puntbronnen) rekening houdend met de specifieke bedrijfssituatie. Iedere stal
wordt als een afzonderlijke geurbron aanzien, en aan iedere stal wordt een zekere emissie (op basis
van het aantal dieren en bijhorende emissiefactor) toegekend. Indien het bedrijf behoort tot een
bronnencluster, worden de omliggende bedrijven eveneens mee opgenomen in het model.
Met betrekking tot de modellering (niet enkel voor geur, maar eveneens van stof en ammoniak) dienen
een aantal inputparameters gedefinieerd te worden. Enkele van de belangrijkste inputparameters zijn
o.a. de temperatuur, de schouwhoogte en het ventilatiedebiet. Deze parameters dienen zodanig
gedefinieerd te worden dat een realistische pluimstijgingshoogte bekomen wordt. Bijlage 11 vermeldt de
inputparameters per bron, en hierbij wordt eveneens een overzicht van de pluimstijgingshoogte (per
bron) weergegeven. Als referentiepluimstijgingshoogte wordt gekeken naar de stabiliteitsklasse E4 en een
windsnelheid van 4 m/s. Deze pluimstijgingshoogte mag maximaal 7 m zijn bovenop de schouwhoogte
(voor mechanisch geventileerde stallen) en maximaal 10 à 12 m bovenop de schouwhoogte (voor stallen
uitgerust met een luchtwassysteem). Bij natuurlijke ventilatie wordt geen pluimstijgingshoogte bekomen,
waardoor een minimaal ventilatiedebiet , nl. 360 m³/h, in het model gehanteerd wordt. Voor de
cumulatieve bedrijven wordt uitgegaan van een maximaal ventilatiedebiet van 11.000 m³/u, en wordt
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 53
steeds één puntbron gebruikt. De gebruikte modelparameters
worden bij de effectbeoordeling weergegeven.
Hierbij dienen eveneens een aantal bemerkingen weergegeven te worden met betrekking tot het
model. IFDM is initieel niet gemaakt om emissies van landbouwbedrijven te modelleren, maar was in
opgesteld om luchtemissies vanuit hoge schouwen in kaart te brengen. Het model is dan ook niet
gemaakt om geurconcentraties veroorzaakt door lage bronnen zoals stallen te bepalen. Deze
vergelijking is dan ook niet volledig in overeenstemming met de realiteit. De betrouwbaarheid van het
model daalt naarmate de concentraties hoger worden, en dus naarmate dichter bij de bron gekeken
wordt. Dit is net de zone waar de invloed van het bedrijf het grootst is. Hierdoor is het van belang om
extra te benadrukken dat het er in principe geen conclusies getrokken mogen worden op basis van het
geurconcentratieniveau (absolute cijfers). Wel is het mogelijk om bepaalde indicatieve conclusies uit
de gegenereerde IFDM-resultaten te extraheren.
Bovendien omvat het model diverse onzekerheden, en wordt als input van het model gewerkt met
diverse theoretische aannames. Deze aannames (100 % bezetting, gemiddeld ventilatiedebiet,
gemiddelde temperatuur) zullen een invloed hebben op de output van het model, waardoor deze
output in het merendeel van de gevallen een overschatting van de werkelijkheid zullen zijn. De
resultaten van het model dienen dan ook met de nodige omzichtigheid behandeld worden
De geuremissie door het bedrijf wordt gehanteerd om de bronnencluster te bepalen. Hiervoor wordt de
2 ouE/m³-contour bepaald, die door het bedrijf veroorzaakt wordt in de vergunde situatie, en op basis
hiervan wordt een cirkel bepaald (straal is grootste afstand van bedrijf tot 2 ouE/m³-contour). De
vergunde dieraantallen van de veeteeltbedrijven die zich binnen deze cirkel bevinden, worden bij de
gemeente opgevraagd. Indien de geuremissie van één van deze omliggende bedrijven kleiner is dan
2.500 ouE/s, dan zal dit bedrijf niet mee opgenomen worden in de bronnencluster. Dit wordt dan
namelijk beschouwd als een verwaarloosbare achtergrondgeur. Bedrijven die verder dan 750 m van het
bedrijf gelegen zijn, maar binnen de bepaalde cirkel, worden enkel in rekening gebracht indien deze
bedrijven meer dan 5 % van de geuremissie van het bedrijf in de vergunde situatie uitstoten. Deze
methodiek is afwijkend van deze beschreven in het richtlijnenboek landbouwdieren (Willems et al.,
2011). Op vraag van LNE – Dienst Mer wordt deze methodiek gehanteerd.
De geselecteerde bedrijven worden dan mee opgenomen in het cumulatief geurmodel. Als puntbron
van elk bedrijf wordt het bedrijfsmiddelpunt genomen.
Kort samengevat zijn de modelsettings (optiebestand) de volgende:
- gebruik van puntbronnen;
- Briggs finale pluimstijging;
- uitmiddeling over 1 uur;
- concentratieberekeningen zonder depositie.
7.1.3.2.4 Toetsing van de geuremissie
Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen een individueel bedrijf en een bronnencluster.
Individueel bedrijf
In een onderzoek uitgevoerd door de Universiteit Gent in opdracht van LNE (deel I (2002a), deel II
(2002b), deel III (2002c)) werden drie beschermingsniveaus vastgelegd voor de sector van
varkenshouderijen, uitgedrukt in immissieconcentratie als 98-percentiel.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 54
het nuleffectniveau (= streefwaarde) wordt gedefinieerd
als ‘het achtergrondniveau, het hinderniveau in een controlegroep buiten de invloedsfeer van de
bron gelegen’. Bij concentraties lager dan dit niveau, wordt dus geen effect van de bron
waargenomen. Het nuleffectniveau wordt vastgelegd op 0,5 ouE/m³ als 98-percentiel, d.w.z. dat
op het nuleffectniveau een uurgemiddelde geurconcentratie van 0,5 ouE/m³ in niet meer dan 2 %
van de tijd wordt overschreden;
de richtwaarde is gelinkt aan het ervaren van hinder door de omwonenden en wordt vastgelegd
op 1 ouE/m³ als 98-percentiel, d.w.z. dat op de richtwaarde een uurgemiddelde
geurconcentratie van 1 ouE/m³ in niet meer dan 2 % van de tijd wordt overschreden;
de grenswaarde wordt vastgelegd op 1,5 ouE/m³ als 98-percentiel, d.w.z. dat op de
grenswaarde een uurgemiddelde geurconcentratie van 1,5 ouE/m³ in niet meer dan 2 % van de
tijd wordt overschreden. Vanaf deze grenswaarde kunnen structureel klachten optreden zodat
dit niveau, behoudens in geval van overmacht, niet mag overschreden worden ter hoogte van het
dichtstbijzijnde geurgevoelig object (meestal de meest nabijgelegen bedrijfsvreemde woning).
Het gehanteerde significantiekader is gebaseerd op het geactualiseerde richtlijnenboek voor de
activiteitengroep landbouwdieren (Willems et al., 2011).
Bronnencluster
In het onderzoek van PRG Odournet nv et al. (2004) wordt voorgesteld om voor inwonenden van
bronnenclusters – op basis van de inschatting van praktijksituaties – het 98-percentiel voor 10 ouE/m³ als
grenswaarde, 5 ouE/m³ als richtwaarde en 3 ouE/m³ als streefwaarde te hanteren. Er wordt verondersteld
dat deze waarden algemeen van toepassing zijn op clusters van veestallen. Het gehanteerde
significantiekader is gebaseerd op het geactualiseerde richtlijnenboek voor de activiteitengroep
landbouwdieren (Willems et al., 2011). Hierbij is agrarisch gebied, woongebied met landelijk karakter en
woongebied vervangen door resp. laag geurgevoelig gebied, matig geurgevoelig gebied en hoog
geurgevoelig gebied wat betreft agrarische geuren, conform het richtlijnenboek lucht (Dermaux et al.,
2012):
hoog geurgevoelig gebied: woongebieden, woonuitbreidingsgebieden, woonparken,
dienstverleningsgebieden, gebieden hoofdzakelijk bestemd voor de vestiging van
grootwinkelbedrijven, recreatiegebieden, gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en
openbare nutsvoorzieningen, …
matig geurgevoelig gebied: woongebieden met landelijk karakter, gebieden voor ambachtelijke
bedrijven en gebieden voor KMO’s, parkgebieden, gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en
openbare nutsvoorzieningen, gemengde woon- en industriegebieden,…
laag geurgevoelig gebied: industriegebieden, gebieden voor milieubelastende industrieën,
gebieden voor ambachtelijke bedrijven en gebieden voor KMO’s, agrarische gebieden,
bosgebieden, groengebieden, natuurgebieden, bufferzones, waterwegen, luchtvaartterreinen,…
7.1.3.3 Geuremissie door kadaveropslag
Inzake geuremissie door kadaveropslag zijn geen kwantitatieve gegevens beschikbaar. Daardoor kan de
mogelijke geurverspreiding van de kadaveropslag niet in de eerdere beoordelingen (afstandsregels en
modellering) verwerkt worden. Praktijkervaring leert echter dat geuremissie uit kadaveropslag te
verwaarlozen valt in vergelijking met andere geurbronnen.
7.1.3.4 Significantiekader voor geur
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 55
Tabel 11 Significantiekader voor geur
deelaspect omschrijving beoordelingskader
geur
afstandsregels
negatief effect: verbod of overschrijding
geen of verwaarloosbaar effect: geen overschrijding
bronnencluster
HOOG GEURGEVOELIG GEBIED
negatief effect: woning in zone met overschrijding 3 ouE/m³ (=
grenswaarde)
geen of verwaarloosbaar effect: woningen in zone < 3 ouE/m³
MATIG GEURGEVOELIG GEBIED
negatief effect: woning in zone met overschrijding 5 ouE/m³ (=
grenswaarde)
matig negatief effect: woning in zone van 3 - 5 ouE/m³ (= richtwaarde tot
grenswaarde)
geen of verwaarloosbaar effect: woningen in zone < 3 ouE/m³
LAAG GEURGEVOELIG GEBIED
negatief effect: woning in zone met overschrijding 10 ouE/m³ (=
grenswaarde)
matig negatief effect: woning in zone van 5 – 10 ouE/m³ (= richtwaarde tot
grenswaarde)
gering negatief effect: woning in zone van 3 – 5 ouE/m³ (= streefwaarde
tot richtwaarde)
geen of verwaarloosbaar effect: woningen in zone < 3 ouE/m³
7.1.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten
7.1.4.1 Evaluatie van het project op basis van afstandsregels
Voor het aantal waarderingspunten van de betrokken inrichting wordt verwezen naar Bijlage 12. In
Tabel 12 wordt enerzijds de vereiste minimumafstand weergegeven die volgens Vlarem II (art. 5.9.5.3)
in acht genomen moet worden tussen elke stal, elke opslag van mengmest en/of vaste mest en de op
het gewestplan aangegeven gevoelige gebieden, rekening houdende met het aantal waarderingspunten
van de inrichting en het aantal stuks pluimvee. Anderzijds wordt de minimale afstand tot gevoelig
gebied weergegeven. De afstandsregels worden bepaald op basis van het aantal dieren die op het
bedrijf gehouden worden.
Tabel 12 Toetsing inrichting aan de Vlarem II afstandsregels
omschrijving gewenste situatie
aantal waarderingspunten 210
aantal stuks pluimvee 200.000
vereiste minimumafstand (m) 250
dichtst bijgelegen gevoelig gebied (m) 900
Het meest nabijgelegen ‘gevoelig gebied’ wordt aangetroffen op 900 m ten W van de inrichting en
betreft woongebied. Er wordt dan ook voldaan aan de afstandsregels (geen effect).
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 56
7.1.4.2 Evaluatie van het project door middel van modellering
van geuremissie en -immissie
De geuremissiefactoren die van toepassing zijn voor het bedrijf, worden gegeven in Tabel 13. Metingen
van de geuremissie uit pluimveestallen werden uitgevoerd in Nederland en emissiecijfers zijn terug te
vinden in de Regeling voor geurhinder en veehouderij (VROM, 2006). Deze worden eveneens
weergegeven in het geactualiseerde richtlijnenboek Landbouwdieren (Willems et al., 2011). Voor het
toepassen van een warmtewisselaar kan er geen geurreductie in rekening gebracht worden.
Tabel 13 Geuremissiefactoren voor de verschillende op het bedrijf van toepassing zijnde stalsystemen
diersoort stalsysteem geuremissie (ouE/s.d)
vleeskippen warmtewisselaar (P-6.4) 0,24
De jaarlijkse geuremissie op een landbouwbedrijf is gerelateerd aan het gebruikte stalsysteem en het
aantal dieren. Tabel 14 geeft de geuremissie weer voor de diverse kwantificeerbare geurbronnen op het
bedrijf.
Tabel 14 Geuremissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie
stal
vergunde situatie gewenste situatie
# dieren geuremissie
(ouE/s) # dieren
geuremissie
(ouE/s)
stal 1 42.000 vleeskippen (P-6.4) 10.080 50.000 vleeskippen (P-6.4) 12.000
stal 2 42.000 vleeskippen (P-6.4) 10.080 50.000 vleeskippen (P-6.4) 12.000
stal 3 / / 50.000 vleeskippen (P-6.4) 12.000
stal 4 / / 50.000 vleeskippen (P-6.4) 12.000
TOTAAL 20.160 48.000
Het bedrijf bevindt zich in een bronnencluster. Daarom wordt enkel het cumulatief geurmodel verder in
beschouwing genomen. Wel worden op de bijlagen van de cumulatieve modellering extra contouren
indicatief weergegeven, namelijk de geurcontour van 20 en 25 ouE/m³ die door het bedrijf zelf (dus niet
door de bronnencluster) bekomen wordt, alsook de geurcontour van 20 en 30 ouE/m³ die door de
bronnencluster bekomen wordt.
De grootte van de bronnencluster werd bepaald door de 2 ouE/m³ van het bedrijf zelf in de huidige
situatie uit te zetten, samen met de contour van 750 m rondom het bedrijf. In dit geval strekt de 2
ouE/m³-contour niet verder dan 750 m en worden dus enkel de bedrijven binnen de 750 m mee
opgenomen in de bronnencluster. Om de vergunde dieraantallen van de omliggende veeteeltbedrijven te
bekomen, werd contact opgenomen met de milieudienst van Hoogstraten. Op basis van deze vergunde
dieraantallen, verstrekt door de aangeschreven gemeente, werd een geuremissie bepaald. Hierbij wordt
verder geen rekening meer gehouden met bedrijven die minder dan 2.500 ouE/s uitstoten van de
geuremissie van het bedrijf, aangezien deze geur beschouwd kan worden als een verwaarloosbare
achtergrondgeur. Ook rundveebedrijven worden conform het maatregelenkader geur niet verder
opgenomen. In totaliteit zijn er dan nog 7 bedrijven die mee opgenomen moeten worden in de
cumulatieve geurmodellering (Tabel 15) (Bijlage 13).
Tabel 15 Bedrijven die mee opgenomen worden in de modellering van de bronnencluster
label soort bedrijf geuremissie (ouE/s)
3 varkens 52.374
5 varkens 17.608
6 varkens 40.238
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 57
label soort bedrijf geuremissie (ouE/s)
7 varkens 29.200
8 kippen 6.936
17 varkens 34.048
18 varkens 3.504
Al de bronnen worden ingegeven in IFDM en een modellering wordt uitgevoerd. De inputparameters van
het model kunnen teruggevonden worden in Bijlage 11a (vergunde situatie) en Bijlage 11b (gewenste
situatie), dit voor de bronnen van de inrichting zelf. Deze gegevens gelden niet enkel voor de
geurmodellering, maar worden ook als basis gebruikt voor stof- en ammoniakmodellering. De output van
de bronnenclustersimulatie wordt gegeven in Bijlage 13a en 13b (vergunde situatie en gewenste situatie).
Tabel 16 toont het aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt. Hierbij
wordt een onderscheid gemaakt tussen gebieden met een verschillende geurgevoeligheid.
Tabel 16 Aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt
omschrijving effectclassificatie vergunde situatie gewenste situatie verschil
hoog geurgevoelig gebied
> 3 ouE/m³ negatief effect 83 100 + 17
matig geurgevoelig gebied
3 – 5 ouE/m³ matig negatief effect 18 20 + 2
> 5 ouE/m³ negatief effect 48 52 + 4
laag geurgevoelig gebied
3 – 5 ouE/m³ gering negatief effect 18 25 + 7
5 – 10 ouE/m³ matig negatief effect 19 20 + 1
> 10 ouE/m³ negatief effect 37 37 0
Door de uitbreiding van het bedrijf zullen binnen hoog geurgevoelig gebied 17 woningen bijkomend een
negatief effect ondervinden. Ter hoogte van matig geurgevoelig gebied zullen twee bijkomende
woningen een matig negatief effect ondervinden en vier bijkomende woningen een negatief effect.
Wat betreft laag geurgevoelig gebied zullen zeven bijkomende woningen een gering negatief effect
ondervinden en één bijkomende woning een matig negatief effect. Het aantal woningen dat een
negatief effect ondervindt binnen laag geurgevoelig gebied zal niet wijzigen.
De ervaring leert dat de effectieve geurconcentratietoename ter hoogte van de bijkomende negatief
gehinderden, zoals weergegeven in Tabel 16, meestal minimaal is (van net onder tot net boven de
grenswaarde), maar dat de invloed van een uitbreiding veel belangrijker is ter hoogte van de woningen in
de directe omgeving van het bedrijf zelf. Dit zijn woningen die in vele gevallen reeds in de vergunde
situatie boven de grenswaarde liggen, en waarvoor de effecten niet blijken uit Tabel 16. Daarom is het
zinvol om bijkomend een detailonderzoek ter hoogte van de deze woningen uit te voeren. Hierbij dient
nogmaals benadrukt te worden dat bij het detailonderzoek niet de absolute waarden als dusdanig
gehanteerd kunnen worden, maar dat het detailonderzoek wel als een indicator van belangrijke
geurconcentratietoenames kan fungeren. De onderzochte woningen worden in onderstaande tabel
opgelijst en worden gesitueerd in Bijlage 14.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 58
Tabel 17 Geurconcentratie ter hoogte van de woningen opgenomen in het detailonderzoek
nr (zie
Bijlage
14)
geurconcentratie
bronnencluster
zonder bedrijf
(ouE/m³)
cumulatieve
geurconcentratie
huidig vergund*
(ouE/m³)
cumulatieve
geurconcentratie
gewenst*
(ouE/m³)
verschil t.o.v. vergunde
situatie* (ouE/m³)
laag geurgevoelig gebied
1** 25,5 25,5 (2,5) 25,5 (5,1) 0 (+ 2,6)
2 17,6 17,6 (3,5) 17,6 (6,4) 0 (+ 2,9)
3 36,6 36,7 (2,9) 36,8 (5,9) + 0,1 (+ 3,0)
matig geurgevoelig gebied
4 14,0 14,2 (0,4) 15,0 (1,0) + 0,8 (+ 0,6)
5 10,6 10,7 (0,6) 10,7 (1,2) 0 (+ 0,6)
6 4,8 4,9 (0,2) 5,2 (0,5) + 0,3 (+ 0,3)
hoog geurgevoelig gebied
7 4,6 4,7 (0,2) 4,9 (0,5) + 0,2 (+ 0,3)
8 3,2 3,4 (0,1) 3,7 (0,3) + 0,3 (+ 0,2)
9 2,9 3,0 (0,1) 3,2 (0,2) + 0,2 (+ 0,1)
10 4,0 4,0 (0,1) 4,0 (0,2) 0 (+ 0,1)
* waarden tussen haakjes zijn de geurconcentraties veroorzaakt door het bedrijf op zich
** bedrijfsgerelateerde woning
Uit bovenstaande tabel kan vastgesteld worden dat door de gewenste uitbreiding de cumulatieve
geurconcentratie ter hoogte van omliggende woningen gelijk zal blijven of (beperkt) zal toenemen. De
bijdrage van het bedrijf op zich tot de totale geurimmissie ter hoogte van de omliggende woningen is
en blijft echter beperkt.
7.1.4.3 Geuremissie door andere bronnen
Kadavers worden verzameld gedurende de dagelijkse controle, en opgeslagen in een gekoelde
kadaveropslag. Dit zal niet wijzigen naar de toekomst toe. De kadavers worden na telefonisch contact
ongeveer drie maal per ronde opgehaald. Er wordt geprobeerd om het aantal kadavers, ook vanuit
economisch perspectief, zo beperkt mogelijk te houden door een goede bedrijfsvoering.
Inzake geuremissie door kadaveropslag zijn geen kwantitatieve gegevens beschikbaar. Verwacht wordt
evenwel dat, niettegenstaande het aantal kadavers zal toenemen door de bedrijfsuitbreiding, de
mogelijke hindereffecten ten gevolge van kadaveropslag niet noemenswaardig zullen zijn.
7.1.5 Synthese van de milieu-effecten voor geur
Tabel 18 Samenvatting effecten voor geur
deelaspect onderdeel effectbeoordeling
geur afstandsregels
geen of verwaarloosbaar effect
bronnencluster HOOG GEURGEVOELIG GEBIED*
83 negatief gehinderden in vergunde situatie, 100 negatief gehinderen in
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 59
deelaspect onderdeel effectbeoordeling
gewenste situatie
MATIG GEURGEVOELIG GEBIED
18 matig negatief gehinderden in vergunde situatie, 20 matig negatief
gehinderden in gewenste situatie
48 negatief gehinderen in vergunde situatie, 52 negatief gehinderden in
gewenste situatie
LAAG GEURGEVOELIG GEBIED
18 gering negatief gehinderden vergunde situatie, 25 gering negatief
gehinderden gewenste situatie
19 matig negatief gehinderden vergunde situatie, 20 matig negatief
gehinderden gewenste situatie
37 negatief gehinderden vergunde en gewenste situatie
7.2 Stof
7.2.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie
Voor de referentiesituatie voor de discipline lucht wordt een algemeen beeld geschetst van Vlaanderen
op basis van de informatie voortkomend uit VMM-rapporten (o.a. Lozingen in de lucht 2000-2012, ‘Zure
regen’ in Vlaanderen, Luchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest 2012, ...). De referentiesituatie wordt
hieronder onderzocht inzake zwevend stof. Bij de eigenlijke effectbespreking wordt voornamelijk dieper
ingegaan op effecten ten gevolge van stofemissie.
Het meest nabij gelegen VMM-meetpunt met betrekking tot het bedrijf waar PM10 en PM2,5 opgemeten
wordt is gelegen te Schoten (code: R811), op ongeveer 28 km ten ZW van het bedrijf. In 2010 werd daar
een jaargemiddelde PM10-concentratie van 26 µg/m³ vastgesteld en een jaargemiddelde PM2,5-
concentratie van 19 µg/m³. Volgens EU richtlijn 2008/50/EG mag de jaargemiddelde concentratie vanaf
1/1/2005 niet hoger zijn dan 40 µg/m³, wat dus niet overschreden wordt. In de onmiddellijke nabijheid
van het bedrijf zijn geen VMM-meetpunten gelegen. Een interpolatiekaart, opgesteld door de VMM, van
de beschikbare PM10-meetpunten geeft de jaargemiddelde PM10-concentraties in de periode 2010 - 2012
in Vlaanderen weer (VMM, 2012b). Op basis van deze kaart vinden we ter hoogte van het studiegebied
een jaargemiddelde PM10-concentratie van 24 µg/m³. Voor PM2,5 werd eveneens een interpolatiekaart
opgesteld op basis van beschikbare meetgegevens. Op basis van deze kaart vinden we ter hoogte van het
studiegebied een jaargemiddelde PM2,5-concentratie die zich situeert in de range van 11 – 25 µg/m³
(VMM, 2014).
7.2.2 Afbakening studiegebied
Het studiegebied wordt bepaald door de zones beïnvloed door de rechtstreekse emissie uit de stallen. De
effecten met betrekking tot stof beperken zich vaak tot één kilometer, hoewel een verdere dispersie
uiteraard niet uitgesloten kan worden. Indien blijkt dat deze straal niet voldoende groot gekozen is, zal
een groter gebied (afhankelijk van de hindereffecten) onderzocht worden.
7.2.3 Methodiek en significantiekader
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 60
7.2.3.1 Evaluatie van het project door middel van modellering
van stofemissie uit de stallen
7.2.3.1.1 Bepaling van stofemissie
De voornaamste stofbron op het bedrijf, met name de emissielucht van de stallen, wordt zoveel mogelijk
kwantitatief besproken. Voor het maken van een inschatting stofemissies vanuit de stallen (zowel PM2,5
als PM10) wordt, net als bij ammoniak, aangeraden om gebruik te maken van studies uit Nederland, en dit
tot er Vlaamse cijfers beschikbaar zullen zijn. De gebruikte emissiecijfers zullen bij de effectbeoordeling
weergegeven worden.
7.2.3.1.2 Modellering van stofemissie
Op basis van IFDM zal een modellering voor het bedrijf in kwestie uitgevoerd worden. Als basis voor het
model wordt dezelfde bronnenconfiguratie gebruikt als bij het geurmodel. Enkel de emissies dienen
aangepast te worden (in plaats van de geuremissies dienen de stofemissies ingevuld te worden).
Kort samengevat zijn de modelsettings (optiebestand) de volgende:
- gebruik van puntbronnen;
- Briggs finale pluimstijging;
- uitmiddeling over 24 uur;
- concentratieberekeningen zonder depositie.
7.2.3.1.3 Toetsing van stofemissie
Rekening houdende met de gemeentelijke achtergrondconcentratie (waarbij deze bij de
bedrijfsconcentratie opgeteld wordt), zal er een toetsing uitgevoerd worden ten opzichte van de
jaargemiddelde grenswaarde voor PM10 gelijk aan 40 µg/m³ (grenswaarde van toepassing vanaf 1 januari
2005 volgens Europese richtlijn 1999/30/EG). Tevens zal een toetsing uitgevoerd worden ten opzichte
van de jaargemiddelde PM2,5-grenswaarde van 25 µg/m³, die uiterlijk in 2015 dient gerespecteerd te
worden (Europese richtlijn Lucht, 2008/50/EG).
Daarnaast zal onderzocht worden wat de procentuele bijdrage van het project/bedrijf zelf bedraagt (dus
geen rekening meer houden met de gemeentelijke achtergrondconcentratie) ten opzichte van de
milieukwaliteitsnorm of richtwaarde. Door de Dienst Mer wordt hierbij het volgende significantiekader
voorgesteld in functie van de berekende immissiewaarde X (Richtlijnenboek Lucht, Dermaux et al.,
2012):
3 ≥ X > 1 % van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde beperkte bijdrage
10 ≥ X > 3 % van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde belangrijke bijdrage
X > 10 % van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde zeer belangrijke bijdrage
In het geactualiseerd Richtlijnenboek Landbouwdieren wordt aangeraden om het hierboven beschreven
significantiekader voorlopig enkel te toetsen aan de jaargrenswaarden van 40 µg/m³ (PM10) en 25 µg/m³
(PM2,5) en niet aan de daggemiddelde waarden (Willems et al., 2011).
7.2.3.2 Andere bronnen
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 61
Naast de emissielucht uit stallen, kunnen ook nog een aantal
andere bronnen (vb. mestscheider, vullen van voedersilo’s, laden en lossen van dieren, ...)
verantwoordelijk zijn voor stofemissie. De stofproductie van deze activiteiten is moeilijk
kwantificeerbaar. Bovendien is zij in grote mate afhankelijk van de gebruikte werkmethodes en
preventieve maatregelen genomen door de uitbater. Een korte bespreking van deze stofbronnen wordt
gegeven bij de effectbeoordeling. De grootste stofproductie op een veeteeltbedrijf is echter afkomstig
uit de emissie van de stallucht.
7.2.3.3 Significantiekader voor stof
Tabel 19 Significantiekader voor stof
deelaspect omschrijving beoordelingskader
stof PM10 (jaargemiddeld):
individueel bedrijf
X > 10 % van de norm of richtwaarde: zeer belangrijke bijdrage (negatief effect)
10 ≥ X > 3 % van de norm of richtwaarde: belangrijke bijdrage (matig negatief
effect)
3 ≥ X > 1 % van de norm of richtwaarde: beperkte bijdrage (gering negatief effect)
X ≤ 1 % van de norm of richtwaarde: verwaarloosbare bijdrage (geen of
verwaarloosbaar effect)
PM10 (jaargemiddeld):
cumulatief (gemeente +
bedrijf)
X > de norm of richtwaarde: negatief effect
PM2,5 (jaargemiddeld):
individueel bedrijf
X > 10 % van de norm of richtwaarde: belangrijke bijdrage (negatief effect)
10 ≥ X > 3 % van de norm of richtwaarde: relevante bijdrage (matig negatief
effect)
3 ≥ X > 1 % van de norm of richtwaarde: beperkte bijdrage (gering negatief effect)
X ≤ 1 % van de norm of richtwaarde: verwaarloosbare bijdrage (geen of
verwaarloosbaar effect)
PM2,5 (jaargemiddeld):
cumulatief (gemeente +
bedrijf)
X > de norm of richtwaarde: negatief effect
7.2.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten
7.2.4.1 Evaluatie van het project door middel van modellering van stofemissie uit de stallen
De stofemissiefactoren die van toepassing zijn voor het bedrijf, worden gegeven in Tabel 20. Hiervoor
worden de emissiecijfers uit het geactualiseerde richtlijnenboek Landbouwdieren (Willems et al., 2011)
gebruikt. Deze cijfers zijn gebaseerd op de Nederlandse stofemissiecijfers, terug te vinden op InfoMil
(www.infomil.nl). Gezien deze recentelijk herzien en aangepast werden, worden de meest recente
cijfers gebruikt. De PM2,5-emissie wordt berekend op basis van de PM10-emissie, waarbij de PM2,5-
emissiecijfers ongeveer 18 % bedragen van de PM10-emissiecijfers.
Tabel 20 Stofemissiefactoren voor de verschillende op het bedrijf van toepassing zijnde stalsystemen
diersoort stalsysteem PM10- stofemissie (kg/d.j) PM2,5- stofemissie (kg/d.j)
vleeskippen warmtewisselaar (P-6.4) 0,020 0,004
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 62
Tabel 21 geeft een overzicht van de stofemissie van de inrichting.
Tabel 21 Stofemissie (zowel PM2,5 als PM10) ten gevolge van de bedrijfsexploitatie
stal
vergunde situatie gewenste situatie
# vleeskippen PM10-emissie
(kg/j)
PM2,5-emissie
(kg/j) # vleeskippen
PM10-emissie
(kg/j)
PM2,5-emissie
(kg/j)
stal 1 42.000 840 151 50.000 1.000 180
stal 2 42.000 840 151 50.000 1.000 180
stal 3 / / / 50.000 1.000 180
stal 4 / / / 50.000 1.000 180
TOTAAL 1.680 302 4.000 720
Door de aangevraagde uitbreiding zal de stofemissie toenemen.
Om een indicatief beeld te krijgen van de stofconcentratie (PM2,5 en PM10) ter hoogte van het
veeteeltbedrijf worden modellen opgemaakt met behulp van IFDM. De resultaten van deze modellering
zijn terug te vinden in Tabel 22. Hierbij worden de stofnormen en bijdragen waaraan getoetst moet
worden, evenals het aantal woningen waarvoor effecten te verwachten zijn, weergegeven. De output van
de fijn stof modelleringen worden weergegeven in Bijlage 15a, 15b, 16a en 16b voor respectievelijk PM10
in de vergunde en de gewenste situatie en PM2,5 in de vergunde en de gewenste situatie.
Tabel 22 Resultaten van de stofconcentratiemodelleringen
effectbeoordeling
vergunde situatie gewenste situatie
zone van
overschrijding
aantal
woningen
zone van
overschrijding
aantal
woningen
PM10-jaargemiddelde
1 – 3 % van de
norm gering negatief effect ja 3 ja 5
3 – 10 % van
de norm matig negatief effect ja 0 ja 2
> 10 % van de
norm negatief effect ja 0 ja 0
> norm* negatief effect neen / neen /
PM2,5-jaargemiddelde
1 – 3 % van de
norm gering negatief effect ja 0 ja 2
3 – 10 % van
de norm matig negatief effect ja 0 ja 0
> 10 % van de
norm negatief effect neen / ja 0
> norm* negatief effect neen / neen /
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 63
* toetsing cumulatieve stofconcentratie, rekening houdend met gemeentelijke
achtergrondconcentratie, zijnde 24,0 µg/m³ voor PM10 en 11-15 µg/m³ voor PM2,5
Bij de toetsing van de bedrijfsbijdrage aan de PM10-stofconcentratie blijkt dat zowel in de vergunde als
in de gewenste situatie zones aanwezig zijn waar een gering negatief, matig negatief of negatief effect
geldt. In de zone waar een negatief effect geldt, zijn in beide situaties geen woningen gelegen.
Daarnaast is in de vergunde situatie ook in de zone waar een matig negatief effect geldt geen enkele
woning gelegen. In de gewenste situatie zijn twee woningen gelegen binnen deze zone. Wat betreft de
zone waar een gering negatief effect geldt, zijn in de vergunde situatie drie woningen gelegen, in de
gewenste situatie zijn dit er vijf.
Inzake PM2,5-concentratie zijn er in de vergunde situatie enkel zones aanwezig waar een gering
negatief en matig negatief effect geldt. In deze zones zijn geen woningen gelegen. In de gewenste
situatie is er daarnaast ook een zone aanwezig waar een negatief effect geldt. In de zones waar een
matig negatief en negatief effect geldt, zijn geen woningen gelegen. In de zone waar een gering
negatief effect geldt zijn twee woningen gelegen.
De maximale PM10-stofconcentratie door het bedrijf zelf bedraagt respectievelijk 10,6 µg/m³ in de
vergunde en 15,1 µg/m³ in de gewenste situatie. Voor PM2,5 is dit respectievelijk 1,9 µg/m³ en 2,7
µg/m³.
Ter hoogte van de inrichting bedraagt de gemiddelde achtergrondstofconcentratie voor PM10 24 µg/m³.
Binnen de regio waar de bedrijfseigen stofconcentratie hoger is dan 16 µg/m³ kan de norm van 40
µg/m³ overschreden worden. Dit is hier voor geen enkele situatie het geval. Inzake PM2,5 bedraagt de
gemiddelde achtergrondstofconcentratie ter hoogte van het bedrijf tussen 11 en 15 µg/m³. Aangezien
de maximale PM2,5-concentratie veroorzaakt door het bedrijf nooit hoger is dan 10 µg/m³ is ook hier
geen sprake van een overschrijding van de norm.
7.2.4.2 Andere bronnen
Tijdens het vullen van de silo’s wordt het droogvoer via een persleiding onder druk in de voedersilo’s
geblazen. Om overdruk in de silo te vermijden is er een uitlaatopening voorzien om een teveel aan
statische luchtdruk te laten ontsnappen naar de buitenlucht. Via de uitlaatopening kunnen stofdeeltjes
in de omgevingslucht terecht komen. Het vullen neemt normaliter maximaal 1 uur in beslag. Het gaat
hier dus om een tijdelijke stofbron. De uitbater verplicht het gebruik van een stofzak bij het vullen van
de voedersilo’s. Hierdoor zal praktisch geen stof vrijgesteld worden. Er zal dan ook geen of slechts een
verwaarloosbaar effect zijn voor het vullen van de voedersilo’s.
Andere mogelijke bronnen van stofemissie op voorliggend bedrijf zijn het transport, de verbranding van
fossiele brandstoffen voor de verwarming en het uitmesten en droogborstelen van de stallen. Deze
emissies zijn zeer moeilijk kwantitatief in te schatten, maar zullen beperkt zijn in vergelijking met de
stofemissie uit de stallucht.
7.2.5 Synthese van de milieu-effecten voor stof
Tabel 23 Samenvatting effecten voor stof
deelaspect onderdeel effectbeoordeling
stof PM10
(jaargemiddeld):
individueel bedrijf
vergunde situatie: gering negatief effect thv drie woningen
gewenste situatie: gering negatief effect thv vijf woningen, matig negatief
effect thv twee woningen
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 64
deelaspect onderdeel effectbeoordeling
PM10
(jaargemiddeld):
cumulatief
(gemeente + bedrijf)
geen of verwaarloosbaar effect, in alle situaties
PM2,5
(jaargemiddeld):
individueel bedrijf
vergunde situatie: geen of verwaarloosbaar effect
gewenste situatie: gering negatief effect ter hoogte van twee woningen
PM2,5
(jaargemiddeld):
cumulatief
(gemeente + bedrijf)
geen of verwaarloosbaar effect, in alle situaties
7.3 Verzuring en vermesting
7.3.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie
Twee toestandsindicatoren geven een beeld van de verzuring in Vlaanderen. Allereerst worden gemeten
concentraties van verzurende stoffen opgevolgd om een idee te krijgen van de luchtkwaliteit (immissie)
en de droge depositie. Een tweede indicator behandelt de (totale) verzurende deposities.
De gezamenlijke effecten van zwavel- en stikstofhoudende verbindingen die via de atmosfeer aangevoerd
worden, en waaruit zwavel- en salpeterzuur gevormd kunnen worden kaderen binnen verzuring. De
emissies van zwaveldioxide (SO2), stikstofoxiden (NO en NO2, samen NOx) en ammoniak (NH3) dragen bij
aan de vorming van deze verbindingen. Om verzurende emissies van SO2, NOx en NH3 vergelijkbaar te
maken wordt de som van de potentieel verzurende emissies uitgedrukt in ‘zuurequivalenten’ (Zeq). De
term ‘potentieel’ wordt gebruikt omdat de actuele verzuring sterk afhangt van de processen die zich in
de bodem en in het (oppervlakte)water afspelen, alsook van de grensoverschrijdende emissies. Vanuit
het gezichtspunt van de verzurende inwerking op het milieu worden de emissies van SO2, NOx en NH3 bij
elkaar opgeteld om de som te vormen van de potentieel verzurende emissies.
De gevolgen van deze verzurende emissies gaan veel verder dan enkel een toename van de zuurtegraad
van het regenwater. De verwijdering van deze componenten uit de atmosfeer verzuren de bodem en het
oppervlaktewater, wat zorgt voor de aantasting van ecosystemen. Verzuring kan leiden tot verhoogde
nitraatgehalten in het grondwater en de uitloging van metalen uit de bodem naar het grondwater
veroorzaken. Verzurende deposities oefenen niet enkel een invloed uit op ecosystemen, maar tasten ook
gebouwen en monumenten aan en kunnen na inademing of onrechtstreeks na opname van verontreinigd
grondwater schadelijk zijn voor de mens. Zwaveldioxiden en stikstofoxiden in combinatie met ozon
kunnen door hun negatieve impact op de gewasopbrengst voor aanzienlijke economische schade zorgen in
de landbouwsector (MIRA-T, 2004, 2006 en 2007).
Het beleid inzake verzuring is erop gericht om ecosystemen te beschermen. Op lange termijn wordt
ernaar gestreefd dat alle bevolkingsgroepen, inclusief de meest gevoelige, niet meer blootgesteld
worden aan concentratieniveaus die schadelijk zijn voor de gezondheid. Daarnaast wordt ernaar
gestreefd dat geen enkel ecosysteem nog zou blootgesteld worden aan een verzurende depositie hoger
dan zijn kritische last (KL). Dit is de maximaal toelaatbare depositie per oppervlakte-eenheid voor een
bepaald ecosysteem zonder dat er volgens de huidige kennis schadelijke effecten optreden.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 65
Vermesting is de ophoping (“aanrijking”) van nutriënten in het
milieu door menselijke activiteiten. De belangrijkste nutriënten betrokken bij vermesting zijn stikstof,
fosfor en in mindere mate kalium. Deze elementen zijn van nature al aanwezig in de bodem en het
grond- en oppervlaktewater, maar menselijke activiteiten veroorzaken een zeer grote toevoer ervan naar
het milieu. Hierdoor worden de ecologische processen en natuurlijke kringlopen in de compartimenten
bodem, water en lucht verstoord.
Verzuring en vermesting is vooral van belang voor de disciplines fauna en flora, bodem en water.
Voor de referentiesituatie voor de discipline lucht werd een algemeen beeld geschetst van Vlaanderen op
basis van de informatie voortkomend uit VMM-rapporten (o.a. Lozingen in de lucht 1990-2011, “Zure
regen” in Vlaanderen 2011, zwevende stof in Vlaanderen 2007-2008, ...) en milieu- en natuurrapporten
(MIRA en NARA). De referentiesituatie werd beschouwd inzake verzuring en vermesting. Bij de eigenlijke
effectbespreking wordt voornamelijk dieper ingegaan op effecten ten gevolge van de effectieve
verzurende en vermestende belasting.
Uit het document “Zure regen” in Vlaanderen, depositiemeetnet verzuring (VMM, 2013) kunnen de
volgende gegevens i.v.m. de verzurende depositie geëxtrapoleerd worden (Tabel 24). Deze gegevens
werden berekend op basis van het Operationeel Prioritaire Stoffen model, voor de betrouwbaarheid van
het model wordt verwezen naar het achtergronddocument “thema verzuring” uit het MIRA-T (MIRA,
2006).
Tabel 24 Verzurende depositie in 2011 (Zeq/ha.j)
SO2 totale depositie NOx totale depositie NH3 totale depositie totaal
Hoogstraten 718 743 2.348 3.180
Vlaanderen (in 2010, op
basis van MIRA (2012)) 184 569 674 2.027
In Tabel 25 wordt de NH3-emissie door de veeteelt voor 2011 weergegeven voor Hoogstraten. Op basis van
deze cijfers werd voor de gemeente een totale emissie bepaald van 860.644 kg NH3 in 2011 (VMM,
2012a). In 2011 was de totale vermestende depositie 43,27 kg N/ha.j (VMM, 2013).
Tabel 25 NH3-emissie door veeteelt voor 2011 voor Hoogstraten (kg/j) (VMM, 2012a)
stal weide externe opslag uitrijden op land kunstmest
Hoogstraten 604.886 15.285 1.084 213.448 25.960
7.3.2 Afbakening studiegebied
Het studiegebied wordt bepaald door de zones beïnvloed door de rechtstreekse emissie uit de stallen.
Voortgaand op emissies van vergelijkbare bedrijven kan veiligheidshalve gesteld worden dat de
voornaamste effecten voornamelijk plaatsvinden binnen een straal van ongeveer 1,5 km (verzuring en
vermesting). Indien blijkt dat deze straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied
(afhankelijk van de hindereffecten) onderzocht worden.
7.3.3 Methodiek en significantiekader
Op landbouwbedrijven zal voornamelijk ammoniakemissie voor verzurende en vermestende emissies
zorgen. Toch valt niet uit te sluiten dat ook nog andere verbindingen (SO2, NOx, ...) van belang kunnen
zijn. Indien dit zo is, dan zal dit zeker mee opgenomen worden in het MER. In voorliggend geval zijn de
ammoniakemissies evenwel de belangrijkste bron van verzurende en vermestende effecten.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 66
7.3.3.1 Bepaling van de verzurende en vermestende emissie
De ammoniakemissie van het bedrijf zal berekend worden aan de hand van een rekenmethode uit de
Nederlandse regelgeving (Regeling en Wet Ammoniak en Veehouderij (Wav), VROM, 2002a en 2002b,
laatste update dateert van 18 oktober 2011). Hierbij wordt de totale ammoniakemissie van de inrichting
berekend door vermenigvuldiging van het aantal dieren met de emissiefactor behorend bij de
betreffende diercategorie en het huisvestingssysteem. Deze emissiefactor (kg NH3/dierplaats.j) wordt
bekomen uit literatuurgegevens. De emissiefactor voor berekening van de totale emissie omvat de totale
stalemissie inclusief de emissie van de mest die in de stal is opgeslagen of bewerkt is in de
mestverwerkingsinstallatie. Dit laatste is hier niet van toepassing. Het geheel wordt kwantitatief
ingeschat. De emissiefactoren die van toepassing zijn voor het bedrijf worden weergegeven bij de
effectbeoordeling. Indien van toepassing, zullen ook nog andere verzurende (en in mindere mate
vermestende) emissies bepaald worden.
7.3.3.2 Modellering van verzurende en vermestende emissies
Er worden modellen (op basis van IFDM) opgesteld om de verzurende en vermestende depositie door het
bedrijf te simuleren. Omdat hier met depositie gewerkt wordt, dienen in het model puntbronnen
ingegeven te worden. Opnieuw kan het geurinputmodel gebruikt worden als basis van de
depositieberekening.
Wel zal het optiebestand, waarin de modelsettings gedefinieerd worden, enigszins anders zijn. Er dienen
namelijk droge depositiesnelheden ingegeven te worden. Afhankelijk van het vegetatietype, zal meer of
minder uit de lucht gevangen worden. In het Richtlijnenboek Lucht (Schrooten et al., 2006) worden
volgende depositiefactoren aangehaald (Tabel 26). In de geactualiseerde versie van het richtlijnenboek
Lucht (Dermaux et al., 2012) werden ook depositiesnelheden opgenomen, maar hierin wordt geen
onderscheid gemaakt tussen verschillende vegetatietypes. Aangezien het type vegetatie wel degelijk van
belang is, werd daarom geopteerd om gebruik te maken van de depositiesnelheden uit het
richtlijnenboek van Schrooten et. al. (2006).
Tabel 26 Gemiddelde depositiesnelheden in Vlaanderen
gras (cm/s) loofbos (cm/s) naaldbos (cm/s) heide (cm/s) bebouwing (cm/s)
SO2 1,39 1,17 1,98 0,80 1,47
NOx 0,28 0,31 0,24 0,30 /
NH3 0,73 1,95 3,06 1,61 0,50
Kort samengevat zijn de modelsettings de volgende:
- gebruik van puntbronnen;
- Briggs finale pluimstijging;
- uitmiddeling over 24 uur;
- depositie;
- source depletion (bronverarming).
7.3.3.3 Toetsing van de verzurende en vermestende depositie
De gemodelleerde deposities zullen gebruikt worden om de verzurende en vermestende effecten op de
omliggende fauna en flora in te schatten. Dit zal verder uitgewerkt worden in de discipline fauna en flora
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 67
(hoofdstuk 11). Specifiek zal hierbij gekeken worden naar de
waardevolle vegetaties. Vervolgens worden de kritische lasten van de verzurings- en
vermestingskwetsbare vegetatietypes in de omgeving vergeleken met de berekende ammoniak- of
stikstofdeposities.
7.3.3.4 Significantiekader voor verzuring en vermesting
Onder de discipline lucht wordt er geen beoordelingskader inzake verzuring en vermesting toegepast. De
verzurende en vermestende effecten zullen bij de discipline fauna en flora bepaald en beoordeeld
worden. Voor een effectbeoordeling inzake verzuring en vermesting wordt dan ook verwezen naar dit
desbetreffende hoofdstuk (hoofdstuk 11).
7.3.4 Beschrijving van de emissies
In de Nederlandse regelgeving wordt een rekenmethode voorgeschreven om de ammoniakemissie door
uitbating van veestallen te berekenen (Regeling en Wet Ammoniak en Veehouderij, VROM (2002a;
2002b)). De totale ammoniakemissie van de inrichting wordt berekend door vermenigvuldiging van het
aantal dieren met de emissiefactor behorend bij de betreffende diercategorie en het huisvestingsysteem.
De emissiefactor (
Tabel 27) voor berekening van de totale emissie omvat de totale stalemissie inclusief de emissie van de
mest die in de stal is opgeslagen. Deze emissiefactoren zijn terug te vinden in het geactualiseerde
richtlijnenboek Landbouwdieren (Willems et al., 2011). Door het voorzien van warmtewisselaars (P-6.4)
in alle stallen kan een ammoniakemissiereductie van 43,75 % doorgerekend worden in vergelijking met
traditionele stallen.
Tabel 27 Ammoniakemissiefactoren voor de aanwezige relevante stalsystemen
diersoort stalsysteem NH3-emissie
(kg/j)
vleeskippen warmtewisselaar (P-6.4) 0,045
Tabel 28 geeft de ammoniakemissie weer voor het bedrijf.
Tabel 28 Ammoniakemissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie
stal vergunde situatie gewenste situatie
# dieren NH3-emissie (kg/j) # dieren NH3-emissie (kg/j)
stal 1 42.000 vleeskippen 1.890 50.000 vleeskippen 2.250
stal 2 42.000 vleeskippen 1.890 50.000 vleeskippen 2.250
stal 3 / / 50.000 vleeskippen 2.250
stal 4 / / 50.000 vleeskippen 2.250
TOTAAL / 3.780 9.000
Door de uitbreiding van het bedrijf zal de ammoniakemissie in de gewenste situatie toenemen.
Er worden modellen (op basis van IFDM) opgesteld om de verzurende en vermestende depositie door het
bedrijf te simuleren. De gemodelleerde deposities zullen gebruikt worden om de verzurende en
vermestende effecten op de omliggende fauna en flora in te schatten. Dit zal verder uitgewerkt worden
in de discipline fauna en flora (hoofdstuk 11).
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 68
7.4 Broeikasgas
De bijdrage van het brandstofverbruik van de land- en tuinbouwsector te Hoogstraten aan de
broeikasgasemissie wordt weergegeven in Tabel 29. De totale broeikasgasemissie in het Vlaamse Gewest
wordt eveneens weergegeven zodat men de bijdrage van de betrokken gemeente aan de
broeikasgasemissie op Vlaams niveau kan inschatten.
Tabel 29 Emissie van broeikasgassen door brandstofverbruik in land- en tuinbouw voor Hoogstraten in
2011, en ter vergelijking de uitstoot aan broeikasgassen in het Vlaamse gewest (VMM, 2012)
CO2 (kton) CH4 (ton) N2O (ton)
Hoogstraten 77,546 24,711 0,512
Vlaanderen 1.929 447 140
Hierbij dient opgemerkt te worden dat de effecten zich niet op lokaal niveau gaan afspelen, maar eerder
op regionaal niveau of zelfs continentaal of mondiaal niveau. In het kader van een MER zullen ze dus
zelden of nooit op een zinvolle manier gekwantificeerd kunnen worden. In uitzonderlijke gevallen (o.a.
aanwezigheid van een co-vergistingsinstallatie) kan het wel zinvol zijn, maar in voorliggend project is dit
niet het geval. Daarom wordt het hoofdstuk met betrekking tot de broeikasgassen niet verder uitgewerkt.
7.5 Globale synthese van de milieu-effecten voor de discipline lucht
Voorgaande hoofdstukken geven een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die
optreden op de verschillende deelgebieden van de discipline lucht. De effecten worden nog eens
samengevat in Tabel 30.
Tabel 30 Samenvatting effecten voor de discipline lucht
deelaspect onderdeel effectbeoordeling
geur
afstandsregels
geen of verwaarloosbaar effect
bronnencluster HOOG GEURGEVOELIG GEBIED*
83 negatief gehinderden in vergunde situatie, 100 negatief gehinderen in
gewenste situatie
MATIG GEURGEVOELIG GEBIED
18 matig negatief gehinderden in vergunde situatie, 20 matig negatief
gehinderden in gewenste situatie
48 negatief gehinderen in vergunde situatie, 52 negatief gehinderden in
gewenste situatie
LAAG GEURGEVOELIG GEBIED
18 gering negatief gehinderden vergunde situatie, 25 gering negatief
gehinderden gewenste situatie
19 matig negatief gehinderden vergunde situatie, 20 matig negatief
gehinderden gewenste situatie
37 negatief gehinderden vergunde en gewenste situatie
stof PM10 (jaargemiddeld):
individueel bedrijf
vergunde situatie: gering negatief effect thv drie woningen
gewenste situatie: gering negatief effect thv vijf woningen, matig
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 69
deelaspect onderdeel effectbeoordeling
negatief effect thv twee woningen
PM10 (jaargemiddeld):
cumulatief (gemeente +
bedrijf)
geen of verwaarloosbaar effect, in alle situaties
PM2,5 (jaargemiddeld):
individueel bedrijf
vergunde situatie: geen of verwaarloosbaar effect
gewenste situatie: gering negatief effect ter hoogte van twee woningen
PM2,5 (jaargemiddeld):
cumulatief (gemeente +
bedrijf)
geen of verwaarloosbaar effect, in alle situaties
7.6 Milderende maatregelen
7.6.1 Project-geïntegreerde maatregelen
Om de emissie van ammoniak naar de lucht te beperken worden ammoniakemissiearme stalsystemen
toegepast (terug te vinden in de ‘lijst van stalsystemen voor ammoniakemissiereductie’ – Ministerieel
besluit van 19/03/2004 – bijlage I. Belgische Staatsblad 14.10.2004). Hierbij blijft een goede
bedrijfsvoering echter nog steeds van essentieel belang. Op voorliggend bedrijf zijn en worden alle
stallen voorzien van warmtewisselaars (AEA-stalsysteem P-6.4). De warmtewisselaar zorgt ervoor dat de
warme ventilatielucht vanuit de stal de verse (buiten)lucht opwarmt vooraleer deze de stal wordt
ingeblazen. De voorgewarmde lucht wordt vanuit de warstewisselaar via de nok in de stal geblazen en
daarna via steunventilatoren in de nok verspreid en gemengd met de aanwezige stallucht. De warme
lucht wordt over de mest- en strooisellaag geleid, waarbij deze gedroogd wordt. Het gebruik van een
warmtewisselaar zorgt ervoor dat er minder koude lucht in de stal gebracht wordt en er een beter
stalklimaat ontstaat. Dit heeft tot gevolg dat er meer geventileerd kan worden en bijgevolg ook meer
droging van de strooisellaag kan optreden. Door het drogen van de mest-/strooisellaag wordt broei
vermeden en wordt de ammoniakemissie beperkt. Daarnaast blijft er tevens (fijn) stof achter in het
condensatievocht dat zich vormt op de pakketten in de wisselaar.
Door het toepassen van een warmtewisselaar kan een ammoniak- en stofemissiereductie van
respectievelijk 43,75 en 9 % doorgerekend worden. Deze reductiecijfers zijn wellicht een onderschatting
van de werkelijke reductie.
Op het bedrijf zijn er naast de warmtewisselaars ook een stoffilters aanwezig op het bedrijf. Hierdoor
wordt de stof in de uitgaande lucht afgevangen alvorens het de warmtewisselaar betreedt. Dit zorgt
ervoor dat de nood tot het spoelen van de warmtewisselaars tijdens de opzet zeer beperkt blijft. De
stoffilters zullen tevens zorgen voor een reductie van fijn stofemissies naar de omgeving toe.
Hieromtrent zijn geen wetenschappelijke cijfers gekend en de reductie door de stoffilters werd bijgevolg
ook niet mee opgenomen in de modelleringen.
Daarnaast zal op het bedrijf gebruik gemaakt worden van stofvangers. Hierdoor zal tevens een deel van
de stof afgevangen worden. Er zijn echter geen exacte cijfers gekend met betrekking tot
stofemissiereductie en dit werd dan ook niet doorgerekend in het MER.
7.6.2 Bijkomend te nemen maatregelen
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 70
Uit de effectbespreking blijkt dat de huidige en bijkomende effecten
eerder als beperkt beschouwd kunnen worden. Het wordt dan ook niet nodig geacht om bijkomende
milderende maatregelen voor te stellen.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 71
8 Discipline bodem
8.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-
situatie
Bodemverontreiniging wordt omschreven als de aanwezigheid van stoffen of organismen, veroorzaakt
door menselijke activiteiten, op of in de bodem, die de kwaliteit van de bodem op rechtstreekse of
onrechtstreekse wijze nadelig (kunnen) beïnvloeden.
Binnen de landbouw hebben de grondgebonden sectoren een directe invloed, terwijl de niet-
grondgebonden sectoren zoals de intensieve veehouderij een indirecte invloed hebben op de
bodemkwaliteit. Bij een indirecte invloed valt bijvoorbeeld te denken aan afdichting van de bodem en
verontreinigingen als gevolg van mestproductie en –gebruik.
Sedert enkele jaren is het duidelijk dat de bodem op diverse plaatsen in Vlaanderen verontreinigd is met
milieugevaarlijke stoffen. Een vervuilde bodem kan de kwaliteit van het leven bedreigen: mensen, dieren
en planten kunnen in contact komen met schadelijke stoffen of het grondwater kan erdoor aangetast
worden. De aandacht voor bodemverontreiniging als belangrijk milieuprobleem is vrij recent. Met het
bodemsaneringsdecreet van 1995 werd een wettelijk kader gecreëerd voor de aanpak van
bodemverontreiniging. Dit decreet is gewijzigd door het Decreet van 27 oktober 2006 betreffende de
bodemsanering en de bodembescherming, kortweg het Bodemdecreet.
Of een grond al dan niet verontreinigd is, wordt bepaald aan de hand van een oriënterend
bodemonderzoek. Gronden die worden opgenomen in het register zijn niet langer multifunctioneel, maar
hoeven niet noodzakelijk te worden gesaneerd.
Bodemverontreiniging kan zich doorzetten naar het grondwater. Beide verontreinigingen zijn dan ook in
belangrijke mate gerelateerd. Stookolietanks, opslag van zwavelzuur of andere risico-elementen kunnen
bij slecht onderhoud of onoordeelkundig gebruik ook grondwaterverontreiniging veroorzaken.
Voor de bespreking van de referentiesituatie voor de discipline bodem wordt er dieper ingegaan op de
geologie en de pedologie in het studiegebied. Hierbij wordt gebruik gemaakt van volgend
gegevensbronnen:
Geologische kaart van België;
Bodemkaart van België;
Topografische kaart;
Databank Ondergrond Vlaanderen.
Er wordt een beschrijving gegeven van de geologie ter hoogte van het studiegebied. De geologische
informatie (diepte tertiair, verschillende voorkomende formaties, dikte quartair, …) wordt afgeleid uit de
Geologische kaart van België (enerzijds kaartmateriaal, anderzijds aangevuld met informatie uit het
bijhorende verklarende tekstgedeelte).
De geologische opbouw ter hoogte van het studiegebied wordt samengevat in Tabel 31 (op basis van een
boringen (DOV-website) in de buurt van de inrichting).
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 72
Tabel 31 Geologische opbouw
diepte (m onder het maaiveld) textuur stratigrafie
0 - 2 zwart zand Formatie van afgedekte form en Formatie van Lillo
2 - 8 geel zand Formatie van afgedekte form en Formatie van Lillo
8 – 40 grijswit zand Formatie van afgedekte form en Formatie van Lillo
40 - 90 grijsgroen zand met schelpen Formatie van afgedekte form en Formatie van Lillo
90 - 170 Diestiaan Formatie van Lillo en Formatie van Diest
170 - 199 groen fijn zand Formatie van Berchem
199 - 200 klei Formatie van Boom
Een uittreksel uit de bodemkaart van België wordt weergegeven in Bijlage 17. Het bedrijf is gelegen in de
Kempen. Het studiegebied wordt hierbij voornamelijk gekenmerkt door natte lemig zandbodem zonder
profiel (Sep) en zeer natte licht zandleembodem zonder profiel (Pfp).
8.2 Afbakening studiegebied
De directe ingrepen op de bodem binnen het projectgebied kunnen, afhankelijk van de situatie, enerzijds
plaatsvinden door afgraven van de bodem in functie van de aanleg van de nieuwe infrastructuur,
grondverontreiniging door lekkage van een opslagtank, ... Anderzijds dient ook rekening gehouden te
worden met de effecten op de bodem door processen zoals o.a. depositie van verzurende stoffen.
Het studiegebied is dan ook ruimer te zien dan het projectgebied. Bij de bespreking van de
referentietoestand wordt eveneens aandacht besteed aan de bodemgeografische situering op
macroniveau (tot ± 1 km) teneinde de samenhang met de ruimere landschapsecologische structuren te
toetsen.
8.3 Methodiek en significantiekader
Effecten op de bodem ten gevolge van de bedrijfsuitbating kunnen zijn:
- bodemverontreiniging door opslag risicostoffen;
- effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting;
- bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden, ...
8.3.1 Bodemverontreiniging door opslag risicostoffen
De opslag van gevaarlijke producten, fossiele brandstoffen, reinigings- en bestrijdingsmiddelen en de
aanwezigheid van brandstofverdeelinstallaties op een veeteeltbedrijf kunnen aanleiding geven tot
verontreiniging van de bodem.
Stookolietanks en opslagtanks voor zwavelzuur vormen zeer frequent puntbronnen van
bodemverontreiniging. Overvulling en corrosie van (voornamelijk ondergrondse) tanks zijn de oorzaak van
calamiteiten met bodemverontreiniging tot gevolg. Het risico bij bovengrondse tanks is beperkter. Ook
het morsen bij vervoer of bij op- of overslag van producten kan aanleiding geven tot
bodemverontreiniging.
Indien er daarenboven grond wordt weggevoerd in kader van het project, dan kan deze op andere
plaatsen aanleiding geven tot bodemverontreiniging. Het Vlarebo regelt in hoofdstuk XIII het afvoeren en
hergebruik van grond. Voor een niet-risico grond dient een technisch verslag ter bepaling van de
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 73
kwaliteit van de te verzetten grond uitgevoerd te worden indien het
grondverzet meer dan 250 m³ bedraagt. Voor een risico-grond geldt die vrije toelating tot 250 m³ niet.
Bij de effectbespreking zal nagegaan worden of de opslag voldoet aan de voorgeschreven voorwaarden
(Vlarem II). Eveneens wordt nagegaan of er reeds in het verleden bodemonderzoeken hebben
plaatsgevonden op de betreffende terreinen en wordt aangegeven of verdere opvolgingsonderzoeken in
de toekomst noodzakelijk worden geacht.
8.3.2 Effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting
Vermesting is de aanrijking van bodem en water met nutriënten (vnl. stikstof, fosfor en kalium) waardoor
ecologische processen en natuurlijke kringlopen verstoord worden. Deze verstoringen leiden tot
verhoogde stikstof- en fosfaatconcentraties in grond- en oppervlaktewater. Dit veroorzaakt mede de
achteruitgang van biodiversiteit en de kwalitatieve achteruitgang van voedingsgewassen. Ook de
kwaliteit van de drinkwatervoorziening wordt onder druk gezet.
Vermesting kan gebeuren door het uitrijden van mest op het land, depositie van nutriënten die door het
bedrijf werden uitgestoten (de zogenaamde vermestende depositie) of calamiteiten (o.a. lek in de
mestopslag).
Hierbij zal enkel gekeken worden naar bodemverontreiniging ten gevolge van de bedrijfsuitbating op het
terrein zelf (en niet op cultuurgronden). Hoe het bedrijf zijn mest afzet, kan jaarlijks verschillen.
Jaarlijks dient het bedrijf aan de Mestbank een aangifte te doen van zijn mestafzet. De geproduceerde
mest wordt uitgereden op het land (op eigen gronden, op gepachte gronden, via burenregeling of via
lange afstandstransport), wordt getransporteerd naar het buitenland of wordt verwerkt in een (al dan
niet externe) mestverwerkingsinstallatie. Intensieve veehouderijen die zelf over cultuurgronden
beschikken, zullen deze maximaal bemesten. Indien de mest niet afkomstig is van het eigen bedrijf, dan
zal hierop mest van andere bedrijven afgezet worden. In de praktijk dient vermesting door mestafzet dus
eerder op niveau van Vlaanderen bekeken te worden dan op bedrijfsniveau. Dit wordt geregeld in het
Mestactieplan III. Er zal een beschrijving gegeven worden op welke manier de mest werd afgezet in het
referentiejaar. Op deze manier wordt een inzicht gekregen in de werking van het bedrijf. Effecten
worden hier echter niet aan gekoppeld.
Ten gevolge van de ammoniakuitstoot zal het bedrijf aanleiding geven tot verzurende en vermestende
deposities. Voor een beschrijving van het werkingsmechanisme van verzuring en vermesting op de bodem
wordt verwezen naar gespecialiseerde literatuur (bv. MIRA, 2006). De effecten van deze
verzuring/vermesting zullen zich vooral uiten door indirecte effecten op de aanwezige vegetatie.
Bijgevolg wordt de impact van de verzurende en vermestende depositie ten gevolge van de
bedrijfsuitbating besproken bij de discipline fauna en flora.
De mestopslag kan tot vermestende effecten leiden. Zo kunnen lekken in de mestkelders en verlies van
reinigingswater leiden tot vermesting. Op een aantal bedrijven zijn peilputten aanwezig die het toelaten
de vermestende invloed van het bedrijf op het grondwater na te gaan. Omdat het hierbij over
grondwaterverontreiniging gaat, wordt voor een verdere behandeling van deze problematiek
doorverwezen naar de discipline water.
Wat de mestopslagcapaciteit betreft moet er voldoende capaciteit zijn voor het opslaan van de
hoeveelheid mest die gedurende negen maanden geproduceerd wordt, tenzij het bedrijf over andere
afzetmogelijkheden beschikt. De effectbeoordeling zal hier gebeuren op basis van de grootte van de
opslagcapaciteit, waarbij rekening gehouden wordt met eventuele andere afzetmogelijkheden waarover
het bedrijf beschikt.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 74
8.3.3 Bodemverstoring door aanleg verhardingen,
graafwerkzaamheden
Door de aanleg van nieuwe infrastructuren kan er bodemverstoring optreden. Een beoordeling kan
gemaakt worden op basis van de landbouwtyperingskaart. Deze kaart heeft als doel een éénduidige
differentiatie van het agrarisch gebied te bekomen. Hiervoor wordt een waardering toegekend aan
individueel geregistreerde landbouwpercelen.
8.3.4 Significantiekader voor de discipline bodem
Tabel 32 Significantiekader voor de discipline bodem
deelaspect omschrijving beoordelingskader
bodemverontreiniging
door opslag
risicostoffen
opslag negatief effect: niet voldaan aan de voorgeschreven voorwaarden van
Vlarem II
geen of verwaarloosbaar effect: voldaan aan de voorgeschreven
voorwaarden van Vlarem II
bodemonderzoek
negatief effect: uitgevoerd, waarbij een negatieve invloed waar te nemen
is, ofwel niet uitgevoerd, alhoewel een bodemonderzoek noodzakelijk is.
Op zich kan dit dan niet als milieu-effect als dusdanig beschouwd worden,
maar het niet in regel zijn met de wetgeving wordt als een negatief effect
geklasseerd
geen of verwaarloosbaar effect: bodemonderzoek uitgevoerd (conform de
wetgeving), waarbij geen negatieve invloed terug te vinden is, of geen
bodemonderzoek noodzakelijk (strikt genomen kan bij dit laatste geen
uitspraak gedaan worden over de bodemkwaliteit)
mestafzet geen effectbeoordeling
mestopslagcapaciteit negatief effect: niet voldoende mestopslagcapaciteit volgens huidige
wetgeving (9 maanden opslag noodzakelijk)
geen of verwaarloosbaar effect: voldoende mestopslagcapaciteit
effecten op
bodemprocessen door
verzuring en
vermesting
verzurende en
vermestende depositie
zie discipline fauna en flora
bodemverstoring
door aanleg
verhardingen,
graafwerkzaamheden
bodemverlies negatief effect: zeer hoge waardering volgens landbouwtyperingskaart
matig negatief effect: hoge waardering volgens landbouwtyperingskaart
gering negatief effect: matige waardering volgens landbouwtyperingskaart
geen of verwaarloosbaar effect: zeer lage tot lage waardering volgens
landbouwtyperingskaart
8.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten
8.4.1 Bodemverontreiniging en -onderzoek door opslag risicostoffen
Het bedrijf is momenteel vergund voor de opslag van in totaal 8.000 l mazout. De opslag gebeurt in een
nieuwe, bovengrondse dubbelwandige tank. In de gewenste situatie zal nog een bijkomende tank van
8.000 l mazout geplaatst worden. Deze tank betreft eveneens een bovengrondse, dubbelwandige tank.
Beide tanks zullen op een verhard oppervlak opgesteld staan. Het risico naar bodemverontreiniging is
bijgevolg minimaal. Er geldt in beide situaties een verwaarloosbaar effect.
Volgens Vlarebo Artikel 61 en 62 dient al dan niet, rekening houdend met de categorie waarin de
inrichting wordt ingedeeld, een oriënterend bodemonderzoek uitgevoerd te worden. Voorliggend bedrijf
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 75
is niet vergund voor activiteiten die door Vlarebo ingedeeld zijn als
risico-activiteit. Er dient dan ook geen OBO uitgevoerd te worden. Dit blijft zo in de gewenste situatie.
8.4.2 Effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting
8.4.2.1 Mestafzet
In de huidig vergunde situatie wordt er ongeveer 1.680 m³ mest per jaar geproduceerd. In de gewenste
situatie zal er ongeveer 4.000 m³ mest per jaar geproduceerd worden. De mest wordt iedere ronde
samen met de houtkrullen of het vlas verwijderd. De mest wordt onmiddellijk afgevoerd naar een
externe mestverwerking of naar het buitenland. Dit blijft zo in de gewenste situatie.
Na elke rond wordt het grof vuil eerst droog verwijderd met behulp van een verreiker. Daarna worden de
stallen nat gereinigd. Het reinigingswater wordt opgevangen in aparte citernes en wordt later uitgereden
op eigen land.
8.4.2.2 Mestopslag
De inrichting beschikt in de huidig vergunde situatie over 1 citerne van 10 m³ voor de opvang van
spoelwater. Naar de toekomst toe zal er met de bouw van de nieuwe stallen één bijkomende citerne voor
de opvang van spoelwater voorzien worden van 10 m³. Beide citernes zullen voorzien worden van een
overloop naar een centrale kelder voor opslag van spoelwater van 99 m³. Aangezien de droge mest eerst
uit de stallen wordt verwijderd met behulp van een verreiker en daarna de stallen nat worden gereinigd
met de hogedruk reiniger, bevat dit spoelwater zeer weinig mestresten. Dit spoelwater is niet langer
vergunningsplichtig als mestopslag aangezien er een zeer minieme hoeveelheid mest in aanwezig is,
waardoor via deze weg geen contaminatie van de bodem mogelijk is.
De vloer van de stallen bestaat uit een betonplaat, waardoor bodemverontreiniging zoveel mogelijk
vermeden wordt. Het blijft ook een droge vorm van mest (bijna korrelvrom), waardoor geen afspoeling
van natte resten kan optreden. Er zijn dan ook bijna geen potentiële bronnen van bodemverontreiniging
op de inrichting aanwezig.
Rekening houdende met de aanwezigheid van mest in de stallen bestaat er steeds een potentieel risico
op verspreiding van mest naar de omgeving. De stallen op het bedrijfsterrein dienen zodanig
geconstrueerd te zijn dat er geen inspoeling naar het grondwater of afspoeling van mestdeeltjes naar het
oppervlaktewater of de openbare riolering mogelijk is. Door het rein houden van de verharde
oppervlakken op de inrichting wordt voorkomen dat het afspoelingswater (na regenval) bevuild wordt
met mestresten. De mest wordt niet opgeslagen op de inrichting maar wordt na iedere ronde meteen
verwijderd naar een erkend mestverwerking of het buitenland, waardoor geen contact met regenwater
zal optreden. Om te onderzoeken of er bepaalde vermestende invloeden van de inrichting waar te nemen
zijn, kunnen peilbuismetingen een indicatie geven. Volgens Vlarem II Artikel 5.9.7.1 dienen op
inrichtingen met mengmest, waarin meer dan 40.000 stuks gevogelte kunnen gehouden worden, op
kosten van de exploitant, waarnemingsbuizen (peilputten) op oordeelkundige wijze voor
grondwateronderzoek geplaatst te worden. Op voorliggend bedrijf is geen mengmest aanwezig (enkel
droge mest). Er dienen dan ook geen peilbuizen aanwezig te zijn. Hierdoor kan geen uitspraak gemaakt
worden over een al dan niet vermestend effect op het grondwater.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 76
8.4.3 Bodemverstoring door aanleg verhardingen,
graafwerkzaamheden
Om de gewenste uitbreiding te verwezenlijken zullen twee nieuwe stallen bijgebouwd worden van
telkens 23 x 100 m. De grondwerken voor deze stallen zullen ondiep zijn (maximaal 0,5 m). Er wordt
teeltaarde afgegraven en afgevoerd en in retour zal steenslag of zavel gebruikt worden om de
ondergrond te stabiliseren. Het totale grondverzet zal maximaal 2.300 m³ bedragen. Gezien het
grondverzet meer dan 250 m³ bedraagt, dient er een technisch verslag ter bepaling van de kwaliteit
van de te verzetten grond opgemaakt te worden.
De nieuwe stallen zullen geplaatst worden op land dat momenteel gebruikt wordt als akkerland. De
laatste vijf jaar werd op dit perceel gras en maïs verbouwd. Er wordt aldus uitgegaan van een matig
negatief effect inzake bodemverlies.
8.5 Synthese van de milieu-effecten
Hoofdstuk 8.6 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de mogelijke milieu-effecten die
kunnen optreden op de verschillende deelgebieden van de discipline bodem. De effecten worden nog
eens kort opgelijst in onderstaande tabel.
Tabel 33 Samenvatting effecten voor de discipline bodem
deelaspect omschrijving effectbeoordeling
bodemverontreiniging door opslag risicostoffen
opslag
bodemonderzoek
geen of een verwaarloosbaar effect
geen uitspraak mogelijk
effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting
mestafzet
mestopslagcapaciteit
verzurende en
vermestende depositie
geen beoordeling
geen of een verwaarloosbaar effect
zie discipline fauna en flora
bodemverstoring door aanleg verhardingen,
graafwerkzaamheden
bodemverlies matig negatief effect
8.6 Milderende maatregelen
8.6.1 Project-geïntegreerde maatregelen
De nieuwe stallen dienen zodanig geconstrueerd te zijn dat er geen inspoeling naar het grondwater of
afspoeling van mestdeeltjes naar het oppervlaktewater of de openbare riolering mogelijk is. Door het
rein houden van de verharde oppervlakken op de inrichting wordt voorkomen dat het afspoelingswater
(na regenval) bevuild wordt met mestresten.
Enkele maatregelen zijn getroffen om de risico’s op bodemverontreiniging tot een absoluut minimum te
beperken:
er zijn gecontroleerde opslagtanks (stookolie, ...) op het bedrijf aanwezig;
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 77
de opslagtanks zijn bovengronds en dubbelwandig
uitgevoerd.
8.6.2 Bijkomend te nemen maatregelen
Het wordt niet noodzakelijk geacht bijkomende milderende maatregelen voor te stellen.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 78
9 Discipline water
Onder deze discipline wordt zowel grondwater als oppervlaktewater beschouwd.
9.1 Grondwater
9.1.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie
Het grondwater wordt in de kaderrichtlijn Water gedefinieerd als ‘al het water dat zich onder het
bodemoppervlak in de verzadigde zone bevindt en dat in direct contact met de bodem of ondergrond
staat’. Bij landbouwbedrijven worden verstoring van de waterhuishouding en verstoring van de
waterkwaliteit als de belangrijkste effectgroepen voor grondwater beschouwd. Onder de noemer
verstoring van de waterhuishouding komen zowel verdroging (verstoring van de waterinhoud en –cyclus
van de grondwaterlagen), als overstroming (verstoring van de waterinhoud van het waterlopenstelsel)
aan bod. Beleidsmatig wordt het volledig kwantitatieve waterbeleid onder de noemer van verdroging
geplaatst. Zowel het waterverbruik, de zuiver kwantitatieve aspecten van het waterbeheer als de
aspecten die betrekking hebben op het natuurlijk milieu die rechtstreeks aan die kwantitatieve aspecten
gekoppeld zijn, worden hierbij voor ogen gehouden.
Er is een sterke interactie tussen verstoring van de waterhuishouding, verzuring en vermesting.
Verstoring van het grondwater heeft een belangrijke invloed op de bodemeigenschappen. Een verlaagde
grondwaterstand versnelt de mineralisatie van het organisch materiaal en kan dus vermesting in de hand
werken.
Klimatologische veranderingen zijn essentieel bij de interpretatie van grondwaterpeilveranderingen
(verdroging) en overstroming. In droge en warme periodes van het jaar kan de neerslag aanzienlijk
terugvallen en zelfs lager worden dan de gewasverdamping. In dat geval spreken we over natuurlijke
verdroging. In periodes van hoge neerslag kan de bodem verzadigd geraken, waardoor de kans op
oppervlakkige afvoer van water en overstromingen toeneemt.
Het waterverbruik door de landbouwsector in Vlaanderen is in de laatste decennia toegenomen. In 2009
werd ongeveer 68 miljoen m³ water verbruikt, t.o.v. 50 miljoen m³ in 1991. Toch kan gesteld worden dat
het waterverbruik in 2009 al met 10 % gedaald is in vergelijking met 2000 (MIRA, 2012).
De watervoerende laag wordt gedefinieerd als de verzadigde zone van een formatie die een dikte en een
uitbreiding heeft die voldoende groot is om er op een economisch verantwoorde wijze water te winnen.
Verdergaand op de beschrijving van de geologie (bodem) wordt een bespreking gegeven van de
hydrogeologie. De hydrogeologische informatie wordt bekomen uit de grondwaterkwetsbaarheidskaarten
opgesteld voor Vlaanderen (kaartmateriaal met inbegrip van begeleidende nota) en de Geologische kaart.
Hierbij wordt nagegaan waar zich de eerste watervoerende lagen bevinden en in welke mate deze
eventueel worden afgeschermd door bovenliggende formaties (doorlaatbaarheid van de verschillende
lagen, grondwaterkwetsbaarheid, ...). Verder worden de openbare drinkwatervoorzieningen en/of
grondwaterwinningen die zich bevinden in het projectgebied, alsook de eventuele winningen van het
bedrijf zelf, beschreven en gesitueerd. De voornaamste gegevensbronnen die gehanteerd zullen worden
zijn:
Grondwaterkwetsbaarheidskaart van het grondwater in Vlaanderen;
DOV-Vlaanderen;
Geologische kaart van België;
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 79
Gegevens vergunde grondwaterwinningen;
Ligging waterwingebieden en beschermingszones;
De grondwaterkwaliteit kan bij landbouwbedrijven beïnvloed worden door emissies van mestsappen,
bestrijdingsmiddelen en andere calamiteiten. Verder kan het oppompen van verzilt of vervuild water
eveneens de grondwaterkwaliteit beïnvloeden. De grondwaterkwetsbaarheidskaart geeft de risicograad
aan van verontreiniging van het grondwater in de bovenste watervoerende laag door stoffen die vanop de
bodem de grond indringen. De grondwaterkwetsbaarheidskaart van de regio rondom het bedrijf
omschrijft deze zone als zeer kwetsbaar / weinig kwetsbaar (code Ca1/Cc).
In de vergunde situatie is het bedrijf vergund voor het oppompen van 7.100 m³ grondwater per jaar en 20
m³ per dag. Dit gebeurt vanuit één winning met een diepte van 200 m. Het water wordt bijgevolg
opgepompt uit de Zanden van Berchem en/of Voort (HCOV-code 254), die als een freatische of dus niet
gespannen grondwaterlaag aanzien worden. In de gewenste situatie wenst de exploitant 17.200 m³/jaar
en 47 m³/dag op te pompen. Deze uitbreiding zal verwezenlijkt worden door het boren van een tweede
winning. Deze winning zal tevens grondwater oppompen vanuit de Zanden van Berchem en/of Voort
vanop een diepte van 200 m. Binnen een straal van 1 km vanuit het bedrijfscentrum zijn nog 26 andere
grondwaterwinningen gelegen (Bijlage 18). Van deze winningen pompen negen winningen uit hetzelfde
aquifersysteem (het Zanden van Berchem en/of Voort).
9.1.2 Afbakening studiegebied
Teneinde een volwaardige beschrijving te geven van de bedrijfsomgeving met betrekking tot grondwater,
wordt er aandacht besteed aan de beschrijving van de grondwaterkwetsbaarheid, de watervoerende
lagen en eventuele andere grondwaterwinningen in de ruime omgeving van het bedrijf. De beschrijving
omvat aldus het eigenlijke projectgebied en de ruimere omgeving. Deze invloedstraal zal normaal
beperkt zijn tot minder dan 1 km rondom het bedrijf, maar zal sterk afhankelijk zijn van de
bedrijfssituatie. Moest blijken dat deze straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied
(afhankelijk van de hindereffecten) onderzocht worden.
Ook het optreden van grondwaterverontreiniging door eventuele lekkage uit ondergrondse of
bovengrondse opslagtanks en/of het gebruik van bepaalde schadelijke reinigings-, ontsmettings- en
bestrijdingsmiddelen isvan belang, alsook het uitrijden van mest of reinigingswater.
9.1.3 Methodiek en significantiekader
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen effecten veroorzaakt door de aanlegfase en effecten door de
exploitatie van het bedrijf.
9.1.3.1 Effecten veroorzaakt door de aanlegfase
Voor de verstoring door de aanlegfase zullen enkel de effecten die veroorzaakt worden door een
eventuele bronbemaling, beoordeeld worden. Bronbemaling is een proces waarbij grondwater wordt
opgepompt. Dit kan noodzakelijk zijn om het waterpeil in de bodem van de bouwput zodanig te verlagen
dat droog gewerkt kan worden bij o.a. de aanleg van stallen.
Door het onttrekken van het grondwater aan de bodem, kan de grondwatertafel in de directe omgeving
van de bouwput zakken. Dit kan zorgen voor verdroging van aanpalende gronden, verstoring van
omliggende grondwaterwinningen en het verspillen van zuiver grondwater.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 80
Voor de bepaling van de invloedstraal van de bemaling (R) wordt
gebruik gemaakt van de formule van Sichardt:
R = 3000 φ √k
met: φ = gewenste grondwaterstandsverlaging (m)
k = doorlatendheidscoëfficiënt (m/s)
9.1.3.2 Effecten veroorzaakt door de bedrijfsexploitatie
De exploitatie van het bedrijf kan ook voor een aantal effecten op het grondwater veroorzaken:
daling grondwatertafel door grondwaterwinning;
overmatig waterverbruik;
beperking van de infiltratiecapaciteit;
vermestende invloed op het grondwater.
9.1.3.2.1 Daling grondwatertafel door grondwaterwinning
Veel landbouwbedrijven met een groot waterverbruik hebben een eigen watervoorziening. Aanleiding tot
deze investering zijn de vaak hoge prijzen die de watermaatschappijen aanrekenen. Afhankelijk van het
dagelijkse debiet voor de grondwaterwinning en het waterpakket waaruit het water gewonnen wordt,
kan er al dan niet relevante (verdrogende) beïnvloeding plaatsvinden van het omliggende studiegebied.
Belangrijk hierbij is het in rekening brengen van verdrogingsgevoelige vegetatietypes binnen de
bemalingskegel (grondwatertafeldaling > 5 cm) (Van den Broeck et al., 2011). Ook een eventuele
beïnvloeding van nabijgelegen grondwaterwinningen kan relevant zijn.
In eerste instantie dient een verschil gemaakt te worden indien de grondwaterwinning water pompt uit
een watervoerende laag die in contact staat met de luchtdruk (“freatische laag”) dan wel uit een
afgeschermde laag (“gespannen laag” waarbij er een overdruk heerst). Indien er water gepompt wordt
uit een gespannen laag, dan kan de verdrogende invloed op de omliggende vegetatie als verwaarloosbaar
beschouwd worden. Wel dient dan nog gekeken te worden of er beïnvloeding kan optreden van
omliggende grondwaterwinningen die uit dezelfde laag water onttrekken. Hierbij worden de
grondwaterwinningen in kaart gebracht die binnen de bemalingskegel (grondwatertafeldaling > 50 cm)
waarin de grondwatertafel onder het dak van de artesische laag daalt, gelegen zijn (Van den Broeck et
al., 2011).
Het verschil tussen freatisch en gespannen grondwater is niet enkel van belang om te weten welke
effecten beschouwd dienen te worden, maar dit heeft ook een invloed op de berekeningswijze. De
invloed van de grondwaterwinning op de watervoerende laag kan berekend worden met behulp van:
de formule van Theis voor een afgesloten watervoerende laag (“gespannen laag”):
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 81
de formule van Dupuit voor een ongespannen watervoerende laag (“freatisch grondwater”):
9.1.3.2.2 Overmatig waterverbruik
De drinkwaterbehoefte is sterk afhankelijk van het vochtgehalte in het voeder, de luchtvochtigheid, het
productieniveau en de omgevingstemperatuur. Ook de hoeveelheid reinigingswater voor de stallen
varieert sterk van bedrijf tot bedrijf.
Het gebruik van grondwater dient echter beperkt te blijven. Grondwater kan alleen toegelaten worden
voor drinkwater- en voedselvoorziening en andere doeleinden waarvoor uit het oogpunt van volks- en
dierengezondheid grondwater met een betrouwbare kwaliteit nodig is. Er dient op gewezen te worden
dat het grondwater zo min mogelijk gebruikt mag worden voor andere toepassingen waar geen
kwaliteitsvol water noodzakelijk is (zoals reinigingswater, irrigatiewater, ...). In het MER zal dan ook
steeds nagegaan worden of er alternatieve waterbronnen beschikbaar zijn.
Het waterverbruik kan bepaald worden op basis van literatuurgegevens en/of een debietsmeter. Er kan
een toetsing aan de BBT-cijfers (uit Derden et al., 2006) uitgevoerd worden, alsook aan de VMM–cijfers
(VMM, 2004) en LNE-cijfers. Er kan zo onderzocht worden of de grondwaterwinningsaanvraag (indien
aanwezig) overeenstemt met de waterbehoefte. Indien blijkt dat er een buitensporig verschil tussen
beide optreedt, zal dit aangeduid en geëvalueerd worden in het MER.
9.1.3.2.3 Beperking van de infiltratiecapaciteit
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 82
Hedendaagse veeteeltbedrijven vormen veelal grote
infrastructuurcomplexen (stallen, terreinverharding, bedrijfsloodsen, enz.). Dit kan bijdragen tot een
aanzienlijke vermindering van de hoeveelheid infiltrerend hemelwater.
De invloed van het bedrijf op de beperking van de infiltratiecapaciteit wordt voornamelijk kwalitatief
beschreven. Hierbij zal nagegaan worden of er infiltratiemogelijkheden zijn op het bedrijf zelf en de
direct omliggende percelen. Er zal ook gekeken worden naar het potentiële overstromingsrisico. Ook
wordt getoetst aan de gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten,
infiltratievoorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater.
9.1.3.2.4 Vermestende invloed op het grondwater
Rekening houdende met de aanwezigheid van mestkelders en mestopslagplaatsen bestaat er steeds een
potentieel risico op verspreiding van mest naar de omgeving. Als indicatief middel van deze vermestende
invloed op het grondwater, beschikken verschillende bedrijven over peilputten. Indien deze beschikbaar
zijn, zullen de analyseresultaten van deze putten in het MER gebruikt worden om een indicatie te geven
van de vermestende invloed van het bedrijf op het grondwater.
9.1.3.3 Significantiekader voor grondwater
Tabel 34 Significantiekader voor grondwater
deelaspect onderdeel beoordelingskader
bronbemaling
daling grondwatertafel
door
grondwaterwinning
waterverbruik
beperking
infiltratiecapaciteit
vermestende invloed
verdroging
verstoring
omliggende
grondwaterwinningen
verdroging
verstoring
omliggende
grondwaterwinningen
overmatig
waterverbruik
soort water
peilputten
zie discipline fauna en flora
negatief effect: grondwatertafeldaling t.h.v. winningen buiten de
bedrijfsterreinen veroorzaakt door bemaling op het onderzochte
bedrijf
geen of verwaarloosbaar effect: geen grondwatertafeldaling t.h.v.
winningen buiten bedrijfsterreinen door bemaling op het onderzochte
bedrijf
zie discipline fauna en flora
negatief effect: grondwatertafeldaling t.h.v. winningen buiten de
bedrijfsterreinen veroorzaakt door grondwaterwinning van het
onderzochte bedrijf
geen of verwaarloosbaar effect: geen grondwatertafeldaling t.h.v.
winningen buiten bedrijfsterreinen door grondwaterwinning van het
onderzochte bedrijf
negatief effect: overschrijding van de richtcijfers
geen of verwaarloosbaar effect: geen overschrijding richtcijfers
negatief effect: grondwater voor laagwaardige toepassingen
geen of verwaarloosbaar effect: grondwater enkel voor hoogwaardige
toepassingen
negatief effect: hoog risico tot overstromingsproblemen
matig negatief effect: directe afleiding regenwater naar riolering
gering negatief effect: vrije infiltratie mogelijk
geen of verwaarloosbaar effect: vrije infiltratie mogelijk +
buffervoorzieningen
negatief effect: duidelijk negatieve vermestende invloed van bedrijf
in vergelijking met aanwezige getuigenput(ten) of niet volgens de
voorschriften opgerichte stalinrichtingen met mengmest
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 83
deelaspect onderdeel beoordelingskader
vermestende
depositie
door opslag
gering negatief effect: volgens de voorschriften opgerichte stallen met
mengmest waarbij geen gegevens (over al dan niet voorkomende
verontreiniging) beschikbaar zijn
geen of verwaarloosbaar effect: volgens de voorschriften opgerichte
stallen en waarbij recente gegevens beschikbaar zijn waarvan de
resultaten erop wijzen dat er geen verontreiniging optreedt
indien er geen peilbuizen aanwezig zijn, ook al is het wettelijk
verplicht: negatief effect (wel kan hierbij geen uitspraak gedaan
worden over een al dan niet vermestende invloed van het bedrijf)
zie discipline fauna en flora
zie discipline bodem
9.1.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten
9.1.4.1 Effecten veroorzaakt door de aanlegfase
Om de uitbreiding te verwezenlijken zullen twee nieuwe stallen bijgebouwd worden. Hiervoor zal de
grond tot op een maximale diepte van 0,5 m afgegraven worden. Op basis van metingen van het
grondwatermeetnet (www.dov.be) kan gesteld worden dat de stand van het grondwatertafel zich op
ongeveer 1 m onder het maaiveld bevindt. Voor het bouwen van de nieuwe stallen zal er dus geen
bemaling noodzakelijk zijn.
9.1.4.2 Effecten veroorzaakt door de bedrijfsexploitatie
9.1.4.2.1 Daling grondwatertafel door grondwaterwinning
In de vergunde situatie is het bedrijf vergund voor het oppompen van 7.100 m³ grondwater per jaar en 20
m³ per dag. Dit gebeurt vanuit één winning met een diepte van 200 m. Het water wordt bijgevolg
opgepompt uit de Zanden van Berchem en/of Voort (HCOV-code 254), die als een freatische of dus niet
gespannen grondwaterlaag aanzien worden. Naar de toekomst toe wenst de exploitant jaarlijks zo’n
17.200 m³ grondwater op te pompen (47 m³/dag). Hiertoe zal een tweede winning geplaatst worden, die
tevens water vanop een diepte van 200 m uit de Zanden van Berchem en/of Voort oppompt.
Om de invloed van deze grondwaterwinningen op de watertafel te voorspellen wordt er gebruik gemaakt
van de formule van Dupuit. De Zanden van Berchem en/of Voort zijn namelijk freatisch. Er wordt een
gemiddelde hydraulische conductiviteit gehanteerd van 6 m/dag, respectievelijk voor de Zanden van
Berchem en/of Voort (VMM (2008)). Verder wordt voor de dikte van de watervoerende laag uitgegaan van
de filterdikte, zijnde 5 m. Gezien de nieuwe winning in de gewenste situatie vrij dicht bij de bestaande
winning zal geplaatst worden, zal bij het berekenen van de invloedstraal uitgegaan worden van één
winning waar een maximaal debiet van 47 m³/dag opgepompt wordt. Deze berekening zal een
overschatting zijn van de werkelijke situatie. Onderstaande berekende invloedstraal is berekend volgens
een worst-case scenario, de werkelijke invloedstraal zal kleiner zijn. Tabel 35 geeft een overzicht van de
grondwatertafeldaling en de straal van de spreidingskegel voor de huidig vergunde en gewenste situatie.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 84
Tabel 35 Bepaling grondwatertafeldaling
vergunde situatie gewenste situatie
1 winning 2 winningen
vergund jaardebiet (m³/j) 7.100 17.200
vergund dagdebiet (m³/dag) 20 47
hydraulische conductiviteit (m/dag) 6 6
diepte grondwaterwinning (m) 200 200
straal spreidingskegel met grondwatertafeldaling > 50 cm (m) 1 21
straal spreidingskegel met grondwatertafeldaling > 5 cm (m) (verdroging) 56 112
In de vergunde situatie blijft de straal waarbinnen de grondwatertafel met 50 cm zal dalen beperkt tot 1
m. In de gewenste situatie is de straal waarbinnen het grondwater met meer dan 50 cm zal dalen 21 m.
De dichtstbijzijnde bedrijfsvreemde winning bevindt zich op 50 m van de nieuwe winning en zo’n 120 m
van de vergunde winning en zal dus niet beïnvloed worden door de winning(en) van het bedrijf. Voor het
mogelijk verdrogend effect van de bedrijfseigen winning op de vegetatie wordt verwezen naar de
discipline fauna en flora (zie 11.4.4).
9.1.4.2.2 Overmatig waterverbruik
In de vergunde situatie wordt grondwater aangewend voor zowel drinkwater van de dieren als voor
reinigingswater. Dit blijft zo in de gewenste situatie. Het waterverbruik van de vleeskippen kan geschat
worden op basis van VMM/LNE-verbruikscijfers (VMM, 2004).
Tabel 36 Bepaling verbruik drink- en reinigingswater door de dieren op de inrichting
huidig gewenst
hoogwaardig laagwaardig hoogwaardig laagwaardig
VMM/LNE 6.048 m³/j 1.008 m³/j 14.400 m³/j 2.400 m³/j
Er kan vastgesteld worden dat het huidig vergunde debiet van 7.100 m³/jaar in lijn ligt met de totale
waterbehoefte in de huidig vergunde situatie, namelijk 7.056 m³/jaar. Ook het gewenste debiet van
17.200 m³/jaar stemt ongeveer overeen met de waterbehoefte in de gewenste situatie. Er wordt aldus
uitgegaan van een verwaarloosbaar effect inzake waterverbruik.
Op de site wordt grondwater aangewend voor zowel drinkwater als voor reinigingswater. Voor het
reinigen dient bij voorkeur gebruik gemaakt te worden van regenwater, gezien dit een laagwaardige
toepassing betreft. De exploitant wenst echter overal grondwater aan te wenden vanuit hygiënisch
oogpunt. Voor het spoelen van warmtewisselaars zal gebruik gemaakt worden van regenwater. Het
gedeelte van de warmtewisselaars dat gespoeld wordt staat namelijk niet in rechtstreeks contact met de
stallucht en dus het pluimvee. Het gebruik van hoogwaardig water (grondwater) voor laagwaardige
toepassingen (reinigen), wordt beoordeeld als een negatief effect.
In de huidig vergunde situatie is er één regenwateropvang van 10 m³ aanwezig, die het regenwater dat
op beide staldaken valt, verzamelt. In de gewenste situatie zal voor de twee bijkomende stallen een
bijkomende regenwateropvang van 10 m³ voorzien worden. Aan de hand van het toevoerend
dakoppervlak kan ingeschat worden dat in de vergunde situatie jaarlijks zo’n 2.584 m³ regenwater kan
opgevangen worden. In de gewenste situatie is dit 5.168 m³/jaar.
Voor het verbruik van regenwater voor het speolen van de warmtewisselaars zijn geen cijfers
beschikbaar. Het gaat echter om kleinere hoeveelheden.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 85
9.1.4.2.3 Beperking van de infiltratiecapaciteit
Het regenwater dat op de staldaken valt wordt opgevangen in een regenwateropvang van 10 m³ in de
vergunde situatie. In de gewenste situatie wordt een bijkomende opvang voorzien van 10 m³. In de
regenwateropvang wordt een overloop voorzien naar een kelder waar bluswater wordt opgeslagen. Van
hieruit is tevens een overloop voorzien naar een infiltratiebekken van 246,4 m³. Regenwater dat op
andere (niet-vervuilde) verharde oppervlakten terechtkomt, kan vrij infiltreren in de omliggende
gronden. Er wordt voldaan aan de gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake
hemelwateropvang (Bijlage 19).
9.1.4.2.4 Vermestende invloed op het grondwater
Volgens Vlarem II Artikel 5.9.7.1 dienen op inrichtingen met mengmest, waarin meer dan 40.000 stuks
gevogelte kunnen gehouden worden, op kosten van de exploitant, waarnemingsbuizen (peilputten) op
oordeelkundige wijze voor grondwateronderzoek geplaatst te worden. Zo kan nagegaan worden of de
inrichting een vermestende invloed heeft op het grondwater. Er zijn geen peilbuizen aanwezig.
Aangezien er geen mengmest vanwege pluimvee aanwezig is op de inrichting dienen geen peilbuizen
geplaatst te worden. Hierdoor kan geen uitspraak gedaan worden over eventuele verontreinigingen
vanwege de inrichting.
9.2 Oppervlaktewater
9.2.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-situatie
Afvalwater van huishoudens en bedrijven, evenals verliezen van nutriënten en bestrijdingsmiddelen uit
de landbouw en andere bronnen, tasten de kwaliteit van het oppervlaktewater aan. Deze aantasting uit
zich onder andere in ongunstige zuurstofcondities, te hoge nutriëntenconcentraties en de aanwezigheid
van allerlei gevaarlijke stoffen in het aquatische milieu. Dit alles leidt tot een algemene daling van de
ecologische kwaliteit. Fysische verstoringen, zoals het ondoordringbaar maken van infiltratiegebieden,
rechttrekkingen van waterlopen, natuuronvriendelijke oeververstevigingen en de demping van
grachtenstelsels tasten niet alleen de leefomgeving van aquatische organismen aan. Ze leiden ook tot
een vermindering van de zelfzuiverende processen die het oppervlaktewater toelaten een deel van de
verontreiniging zelf te verwerken.
De landbouwactiviteiten zijn in Vlaanderen nog steeds een bron van zeer grote hoeveelheden fosfor en
stikstof. Het Mestdecreet en de opeenvolgende aanpassingen, in het algemeen het Mestactieplan (MAP)
genoemd, hebben onder meer tot doel de verontreiniging van grond- en oppervlaktewater door nitraat
terug te dringen tot een niveau van maximaal 50 mg NO3-/l. (MIRA, 2010).
In een hydrografische beschrijving van de bedrijfsomgeving worden de relevante waterlopen in de
nabijheid van het bedrijf weergegeven en besproken. Voor de bespreking en ligging van de waterlopen
wordt er gebruik gemaakt van de Vlaamse Hydrografische Atlas (VHA). De kwaliteit van de waterlopen,
waarnaar het bedrijf ontwatert, worden beschreven op basis van metingen van de Biotische Index en de
Prati Index (gegevens meetpunten VMM). Naast de VMM-meetpunten wordt er ook gebruik gemaakt van
eventueel aanwezige MAP-meetplaatsen voor een inschatting van de oppervlaktewaterkwaliteit
(gegevens VMM). De voornaamste gegevensbronnen zijn:
Ligging waterwingebieden en beschermingszones;
VHA-bestanden: digitale vectoriële bestanden van de Vlaamse Hydrografische Atlas;
Gegevens meetpunten VMM;
Zoneringsplannen VMM
Topografische kaart.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 86
De inrichting is gelegen op percelen die volgens de watertoetskaarten (hoofdstuk 14) aangeduid worden
als niet-infiltratiegevoelig, mogelijk overstromingsgevoelig en zeer gevoelig voor grondwaterstroming.
Mogelijke schadelijke effecten op het watersysteem zouden kunnen ontstaan als gevolg van
veranderingen in de afvoer van oppervlaktewater, structuurverandering van de waterlopen, infiltratie
van hemelwater, kwaliteitsverlies van oppervlaktewater en grondwater en de wijziging in
grondwaterstroming.
Hydrogeografisch situeert het studiegebied zich in het “Maasbekken”, meer bepaald in het deelbekken
“Mark”. Binnen een straal van 1 km rondom het bedrijf zijn de Beekse Venloop en de Bergsloop de
gelegen, met als kwaliteitsdoelstelling de basiskwaliteit. Daarnaast is binnen een straal van 1 km tevens
de Mark gelegen met als kwaliteitsdoelstelling viswater. In het studiegebied komen tevens een aantal
naamloze kleinere waterlopen voor.
Op de Mark zijn verschillende VMM-meetpunten aanwezig. De dichtstbijzijnde betreffen meetpunt 72.800
op 1 km stroomopwaarts van het bedrijf en meetpunt 72.500 op 840 m stroomafwaarts van het bedrijf.
De BBI werd in het eerste punt voor het laatst bepaald in 2007 en bedroeg dan 7 (goed kwaliteit/weinig
verontreinigd). De Prati-index werd het laatst bepaald in 2011 en bedroeg dan 2,87 (matig
verontreinigd). In het punt stroomafwaarts werd de BBI tevens de laatste maal bepaald in 2007 en ook
hier werd een bedroeg deze 7 (goede kwaliteit/weinig verontreinigd). De Prati-index werd laatst bepaald
in 2011 en bedroeg 2,89 (matig verontreinigd).
9.2.2 Afbakening studiegebied
Het studiegebied (straal van ongeveer 1 km rond het bedrijf) beperkt zich tot de oppervlaktewateren die
rechtstreeks kunnen beïnvloed worden door het project, meer bepaald door verontreiniging van
oppervlaktewater door lozing van het huishoudelijk afvalwater, vermesting, door gebruik van reinigings-
en ontsmettingsmiddelen, eventuele lekkages, ….
9.2.3 Methodiek en significantiekader
9.2.3.1 Watertoets
In het MER dient steeds een waterbalans opgesteld te worden. Daarnaast moeten steeds voldoende
gegevens aangereikt worden met betrekking tot de Watertoets. Deze gegevens voor de Watertoets zijn
terug te vinden in hoofdstuk 14.
9.2.3.2 Oppervlaktewaterverontreiniging
Mogelijke bronnen van oppervlaktewaterverontreiniging op een landbouwbedrijf zijn:
opslag en uitspreiden van mest;
verontreiniging door brandstoffen, reinigings- en bestrijdingsmiddelen;
lozing van afvalwater (huishoudelijk en bedrijfsafvalwater);
run-off over land met verontreinigd grondwater.
Het risico van vermesting door mestopslag zal in de discipline bodem en discipline water (grondwater)
besproken worden. De mogelijke verontreiniging door brandstoffen, reinigings- en bestrijdingsmiddelen is
terug te vinden in de discipline bodem.
Bijgevolg wordt hier enkel dieper ingegaan op de lozing van afvalwater. Hierbij wordt zowel het
huishoudelijk als het bedrijfsafvalwater beschouwd. Het Mestdecreet en de opeenvolgende aanpassingen,
in het algemeen het Mestactieplan (MAP) genoemd, hebben onder meer tot doel de verontreiniging van
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 87
grond- en oppervlaktewater door nitraat terug te dringen tot een
niveau van maximaal 50 mg NO3-/l (MIRA, 2011).
Op basis van literatuurcijfers (BBT Veeteelt (Derden et al., 2006) en VMM Waterwegwijzer (2004)) zal een
inschatting gemaakt worden van de hoeveelheid afvalwater die op het bedrijf geproduceerd wordt.
Hierbij zal ook geduid worden wat met dit afvalwater zal gebeuren.
Op basis van de zoneringsplannen kan aangegeven worden of het bedrijf in de toekomst al dan niet
aangesloten zal worden op het rioleringsnet.
9.2.3.3 Significantiekader voor oppervlaktewater
Tabel 37 Significantiekader voor oppervlaktewater
deelaspect onderdeel beoordelingskader
lozing afvalwater bedrijfsafvalwater
huishoudelijk
afvalwater
negatief effect: lozing bedrijfsafvalwater op oppervlaktewater
matig negatief effect: lozing bedrijfsafvalwater op oppervlaktewater
na behandeling
geen of verwaarloosbaar effect: uitrijden reinigingswater zoals
voorgeschreven volgens het Mestdecreet of verwerking
bedrijfsafvalwater samen met mest
negatief effect: lozing huishoudelijk afvalwater zonder voorbezinking
in septische put op open gracht of infiltratie
gering negatief effect: lozing huishoudelijk afvalwater na
voorbezinking in septische put
geen of verwaarloosbaar effect: lozing huishoudelijk afvalwater op
oppervlaktewater via IBA of rechtstreeks op riolering
9.2.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten
Er wordt geen bedrijfsafvalwater geloosd in het oppervlaktewater. Reinigingswater van de stallen wordt
opgevangen in citernes en uitgereden op het land. Uitrijden gebeurt volgens de regels van het
mestdecreet. Er is sprake van een verwaarloosbaar effect.
Momenteel is nog geen bedrijfswoning aanwezig op de site. Naar de toekomst toe wordt wel een woning
voorzien op de site. De inrichting is volgens het zoneringsplan gelegen in collectief te optimaliseren
buitengebied. Dit wil zeggen dat er op termijn een collectieve zuivering van het afvalwater (via riolering)
wordt voorzien in dit gebied. De uiterste uitvoeringsdatum hiervoor is 2021.
9.3 Globale synthese van de milieu-effecten voor de discipline water
Hoofdstuk 9.1.4 en 9.2.4 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die
optreden op het gebied van de discipline water. De effecten worden nog eens kort samengevat in Tabel
38.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 88
Tabel 38 Samenvatting effecten voor de discipline water
deelaspect onderdeel effectbeoordeling
bronbemaling
verstoring omliggende grondwaterwinningen
niet van toepassing
daling grondwatertafel door
grondwaterwinning
verstoring omliggende grondwaterwinningen
geen of verwaarloosbaar effect
waterverbruik
overmatig waterverbruik
geen of verwaarloosbaar effect
soort water
negatief effect
beperking infiltratiecapaciteit geen of verwaarloosbaar effect
vermestende invloed
peilputten
geen uitspraak mogelijk
vermestende depositie door opslag
zie discipline fauna en flora
lozing afvalwater bedrijfsafvalwater
geen of verwaarloosbaar effect
huishoudelijk afvalwater geen of verwaarloosbaar effect
9.4 Milderende maatregelen
9.4.1 Project-geïntegreerde maatregelen
Op het bedrijf zullen er een aantal maatregelen getroffen worden om de verstoring van de
waterhuishouding tot een minimum te beperken:
het hemelwater kan vrij infiltreren op de onverharde stukken naast het bedrijfsterrein;
er wordt een infiltratiebekken voorzien, waarin de overloop van de regen-/bluswateropvang
terecht komt;
de stallen worden gereinigd met een hogedrukreiniger, wat het waterverbruik gevoelig laat
dalen;
waar hygiënisch mogelijk wordt regenwater aangewend (bijvoorbeeld voor het spoelen van de
warmtewisselaars).
Volgende ‘tips’ kunnen ook belangrijk zijn voor een duurzaam watergebruik op bedrijfsniveau:
herstel lekken zo snel mogelijk en laat het water niet onnodig lopen;
gebruik goede drinkbakken, -nippels en dergelijke. Vermijd mors- en lekverliezen, ...
Deze maatregelen van goede praktijk worden ook op de inrichting zo veel mogelijk toegepast.
9.4.2 Bijkomend te nemen maatregelen
Er geldt een negatief effect inzake soort water, omdat de exploitant in beide situatie gebruik wenst te
maken van grondwater voor het reinigen van de stallen. Het gebruik van grondwater dient beperkt te
blijven en het gebruik van grondwater zou enkel toegelaten mogen worden voor drinkwater- en
voedselvoorziening en andere doeleinden waarvoor grondwater met een betrouwbare kwaliteit nodig is
uit het oogpunt van volks- en dierengezondheid. Er dient op gewezen te worden dat het kwaliteitsvolle
grondwater zo min mogelijk gebruikt mag worden voor andere toepassingen waar geen kwaliteitsvol
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 89
water noodzakelijk is (vb. reinigingswater, ...). Vanuit hygiënisch
oogpunt is het echter niet aangeraden om pluimveestallen te reinigen met regenwater.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 90
10 Discipline geluid en trillingen
10.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving
referentiesituatie
Landbouwbedrijven kunnen o.a. door het gebruik van landbouwwerktuigen, door de aanwezigheid van
dieren en door het gebruik van ventilatoren geluidshinder veroorzaken.
De voornaamste gegevensbronnen voor deze discipline zijn:
Eigen terreinbezoek + informatie opgevraagd bij de gemeente;
Gewestplan;
Wegenatlas;
Orthofoto;
Topografische kaart.
Op basis van kaartmateriaal (topografische kaart, gewestplan, orthofoto, …), terreinbezoek en algemeen
bekomen informatie wordt de geluidshinder in de nabijheid van het bedrijf beschreven.
Ter beschrijving van de referentiesituatie voor de discipline geluid en trillingen is het belangrijk om een
inschatting te kunnen maken van het omgevingsgeluid. Geluidsmeetnetten zijn echter afwezig. De
referentiesituatie bestaat dan ook voornamelijk uit een kwalitatieve beschrijving van de omgeving,
waarbij voornamelijk aandacht dient besteed te worden aan belangrijke geluidsbronnen in de omgeving
(transportwegen, industrie, ...). De verkeersbewegingen gerelateerd aan activiteiten op de inrichting zelf
zullen bij de discipline mens besproken worden. Op ongeveer 590 m ten Z van de site is een gebied voor
ambachtelijke bedrijven en KMO’s gelegen. De dichtstbijzijnde woning is gelegen op zo’n 20 m van de
perceelsgrenzen.
10.2 Afbakening studiegebied
Het studiegebied voor geluid wordt enerzijds bepaald door op het bedrijf aanwezige geluidsproducerende
infrastructuren en activiteiten (o.a. ventilatoren, voedervijzels, laden en lossen, ...), alsook door
transporten die noodzakelijk zijn voor de bedrijfsvoering. In de meeste gevallen kan het studiegebied
beperkt worden tot 1 km rondom het bedrijfscentrum. In uitzonderlijke gevallen is het mogelijk dat dit
studiegebied niet voldoende groot genomen is. In deze gevallen zal het studiegebied gekozen worden
naargelang de effecten.
10.3 Methodiek en significantiekader
Om het geluidsvermogen bij de geluidsbronnen in te schatten, wordt gebruik gemaakt van eerdere
metingen bij vergelijkbare bedrijven, literatuurgegevens of technische fiches (voor bijvoorbeeld het
geluidsniveau van ventilatoren). Aan de hand van deze cijfers wordt het geluidsdrukniveau ter hoogte van
de dichtstbijzijnde woning en op 200 m van de perceelsgrens bepaald met het akoestisch model
Soundplan. Hierbij wordt rekening gehouden met de ingeschatte geluidsvermogenniveaus. Verder werden
volgende zaken tevens opgenomen in het model:
Gebouwen op de site;
Dichtstbijzijnde gebouwen rondom de site;
Coördinatenstelsel: hoogtelijnen + coördinaten;
Bronnen;
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 91
Ontvangers.
Alle berekeningen worden uitgevoerd conform ISO 9613-2. Dit wil zeggen dat er rekening wordt gehouden
met meewindcondities, met een windsnelheid tussen 1 en 5 m/s. Ook voor luchtabsorptie en
bodemafname worden in Soundplan de waarden en formules uit ISO 9613-2 toegepast. De
geluidscontourkaart wordt berekend op een hoogte van 3 m.
Bij de modellering wordt, analoog aan de methodiek uitgeschreven in het richtlijnenboek
landbouwdieren, ervan uitgegaan de overdag en ’s avonds alle ventilatoren op 1/3 van hun vermogen
draaien en ’s nachts op 1/5 van hun vermogen. Er wordt afgetoetst ter hoogte van verschillende punten
op 200 m van de perceelsgrens en ter hoogte van alle omliggende woningen in de vier windrichtingen.
Een overzicht van de ligging van de verschillende evaluatiepunten wordt weergegeven in Bijlage 20. Voor
de evaluatie worden enkel de punten (één op 200 m van de perceelsgrens en één ter hoogte van de
omliggende woningen) waar het slechtste (= hoogste) geluidsdrukniveau geldt in rekening gebracht.
Eerst zal aangegeven worden aan welke geluidsnormen het bedrijf getoetst moet worden. Daarna zullen
de diverse aanwezige geluidsbronnen onderzocht en getoetst worden. Het toetsingskader inzake geluid is
terug te vinden in het Richtlijnenboek discipline Geluid en Trillingen (van Hooydonk et al., 2011). Hierbij
wordt gewerkt met een score, en de bekomen score kan gekoppeld worden aan milderende maatregelen,
zijnde:
- 1: matig negatief effect: onderzoek naar milderende maatregelen is minder dwingend, maar
indien de juridische en beleidsmatige randvoorwaarden aangeven dat er zich een probleem kan
stellen, dient overgegaan te worden tot het voorstellen van milderende maatregelen. Het
ontbreken ervan dient gemotiveerd te worden;
- 2: significant negatief: onderzoek naar milderende maatregelen is noodzakelijk, en dit te
koppelen aan de langere termijn;
- 3: zeer significant negatief: onderzoek naar milderende maatregelen is noodzakelijk, en dit te
koppelen aan de korte termijn. Het ontbreken ervan dient gemotiveerd te worden;
0, + 1, + 2, + 3: respectievelijk verwaarloosbaar, positief, zeer positief en uitgesproken positief.
Deze scores worden bekomen door een evaluatie te maken van het specifieke geluid (Lsp) t.o.v. de
richtwaarde (RW, uit bijlage 4.5.4 van Vlarem II, waarbij rekening gehouden wordt met de
gewestplanbestemming), de grenswaarde (GW, voor nieuwe inrichtingen of veranderingen bij bestaande
inrichtingen, zijnde RW – 5 dB(A)), en het verschil in omgevingsgeluid voor en nadat het project
uitgevoerd zal worden (Lna-Lvoor) (zie Tabel 39).
Tabel 39 Overzicht toetsingskader discipline geluid en trillingen
Lna-Lvoor (Δ) tussenscore
(effectscore)
eindscore nieuw of verandering eindscore bestaand
Lsp ≤ GW Lsp > GW Lsp ≤ RW RW < Lsp ≤
RW + 10
Lsp > RW +
10
Δ > + 6 - 3 - 1 - 3 - 1 - 2 - 3
+ 3 < Δ ≤ + 6 - 2 - 1 - 3 - 1 - 2 - 3
+ 1 < Δ ≤ + 3 - 1 - 1 - 3 - 1 - 1 - 3
- 1 ≤ Δ ≤ + 1 0 0 - 1 / - 2 0 - 1 - 3
- 3 ≤ Δ < - 1 + 1 + 1 / + 1 + 1 /
- 6 ≤ Δ < - 3 + 2 + 2 / + 2 + 2 /
Δ < - 6 + 3 + 3 / + 3 + 3 /
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 92
RW = richtwaarde; GW = grenswaarde; Lsp = specifiek geluid; Δ = LAX,T (verschil
in omgevingsgeluid in dB(A) voor en nadat een project zal zijn uitgevoerd, met T = duur in seconden en X = N (zijnde
parameter van statistische analyse) of eq (equivalente geluidsdrukniveau van het omgevingsgeluid);
bij hervergunning dient Lvoor gebruikt te worden alsof het bestaande bedrijf er niet was;
voor niet-Vlarem punten wordt enkel de tussenscore gebruikt en geen eindscore.
10.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten
Het bedrijf is gelegen in (landschappelijk waardevol) agrarisch gebied. Hierbij kan een zekere
achtergrondwaarde mee in rekening gebracht worden, zijnde 35 dB(A) voor overdag, 30 dB(A) voor ’s
avonds en 25 dB(A) voor ’s nachts. Gezien de basisvergunning dateert van na 1993, dient getoetst te
worden aan de grenswaarden voor de verschillende gewestplanbestemmingen.
Een aantal bronnen op het bedrijf kunnen verantwoordelijk zijn voor geluidshinder. Op voorliggend
bedrijf zullen voornamelijk de ventilatoren en het vullen van voedersilo’s. Hiervoor kunnen
geluidsdrukniveaus vanuit de literatuur gebruikt worden. Het vullen van de voedersilo’s (compressor) kan
beschouwd worden als incidenteel geluid. Hiervoor kan een toetsing uitgevoerd worden t.o.v. de
geluidsnormen voor incidenteel geluid. De ventilatoren zullen een continue bron van geluid zijn. Hierbij
moet getoetst worden aan de richtwaarde voor een nieuwe inrichting. In beide gevallen dient hierbij
rekening gehouden te worden met de gewestplanbestemming. De toetsing dient te gebeuren t.o.v. een
200-metergrens rond de bedrijfscontouren, en ter hoogte van de dichtstbijzijnde (niet-
bedrijfsgerelateerde) woning.
Elke stal is uitgerust met 15 ventilatoren, waarvan 6 ventilatoren zich in de nok bevinden en 9
ventilatoren in de gevel. De uitstoothoogte voor de ventilatoren in de nok bedraagt 8 m, in de gevel is dit
2 m. De ventilatoren in de nok betreffen frequentiegestuurde ventilatoren. De ventilatoren in de gevel
betreffen noodventilatoren en zijn niet frequentiegestuurd. Gezien de ventilatoren in de gevel
noodventilatoren betreffen, worden deze niet mee opgenomen in het model als continue bron, maar als
incidentele bron. De ventilatoren betreffen alle traag draaiende ventilatoren.
Een overzicht van de diverse geluidsbronnen (met geluidsdrukniveau) en de af te toetsen richtwaarden
wordt weergegeven in Tabel 40.
Tabel 40 Overzicht diverse geluidsbronnen en richtwaarden
tijdstip richtwaarde (RW) grenswaarde (GW)* bronnen
CONTINU GELUID – agrarisch gebied
traag draaiende
ventilator: 77 dB(A)
dag 45 dB(A) 40 dB(A)
avond 40 dB(A) 35 dB(A)
nacht 35 dB(A) 30 dB(A)
CONTINU GELUID – gebied op minder dan 500 m van KMO-zone
dag 50 dB(A) 45 dB(A)
avond 45 dB(A) 40 dB(A)
nacht 40 dB(A) 35 dB(A)
CONTINU GELUID – natuurgebied
dag 40 dB(A) 35 dB(A)
avond 35 dB(A) 30 dB(A)
nacht 30 dB(A) 25 dB(A)
INCIDENTEEL GELUID – agrarisch gebied
laadklep: 115 dB(A) dag 60 dB(A) 55 dB(A)
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 93
tijdstip richtwaarde (RW) grenswaarde (GW)* bronnen
avond 50 dB(A) 45 dB(A) vullen voedersilo: 111
dB(A) nacht 45 dB(A) 40 dB(A)
INCIDENTEEL GELUID – gebied op minder dan 500 m van KMO-zone
dag 65 dB(A) 60 dB(A)
avond 55 dB(A) 50 dB(A)
nacht 50 dB(A) 45 dB(A)
INCIDENTEEL GELUID – natuurgebied
dag 55 dB(A) 50 dB(A)
avond 45 dB(A) 40 dB(A)
nacht 40 dB(A) 35 dB(A)
* GW = RW – 5 dB(A)
Een toetsing van de continue bronnen in de vergunde situatie wordt weergegeven in Tabel 41. Uit de
modelleringen blijkt dat het specifiek geluidsdruknivau ter hoogte van de omliggende evaluatiepunten
overal verwaarloosbaar zal zijn. Er geldt dan ook een verwaarloosbaar effect. Ook wat de gewenste
situatie betreft zal de invloed van de continue bronnen op het geluidsdrukniveau in de omgeving
minimaal zijn. Er wordt overal voldaan aan de normen en er geldt dan ook een verwaarloosbaar effect.
Tabel 41 Toetsing continue bronnen in de vergunde situatie (toetsing voor hernieuwing)
grenswaard
e (GW)
referentiewaarde
oorspronkelijk
omgevingsgeluid
(Lvoor)
geluidsdrukni
veau
continue
bronnen
(Lsp)
geluidsdruknivea
u continue
bronnen +
referentie-
waarde (Lna)
Lna-Lvoor Lsp t.o.v. GW score
op 200 m van de perceelsgrens – agrarisch gebied
dag 40 dB(A) 35 dB(A) 0 dB(A) 35 dB(A) 0 < GW 0
avond 35 dB(A) 30 dB(A) 0 dB(A) 30 dB(A) 0 < GW 0
nacht 30 dB(A) 25 dB(A) 0 dB(A) 25 dB(A) 0 < GW 0
op 200 m van de perceelsgrens - natuurgebied
dag 35 dB(A) 35 dB(A) 0 dB(A) 35 dB(A) 0 < GW 0
avond 30 dB(A) 30 dB(A) 0 dB(A) 30 dB(A) 0 < GW 0
nacht 25 dB(A) 25 dB(A) 0 dB(A) 25 dB(A) 0 < GW 0
op 200 m van de perceelsgrens – op minder dan 500 m van KMO-zone
dag 45 dB(A) 35 dB(A) 0 dB(A) 35 dB(A) 0 < GW 0
avond 40 dB(A) 30 dB(A) 0 dB(A) 30 dB(A) 0 < GW 0
nacht 35 dB(A) 25 dB(A) 0 dB(A) 25 dB(A) 0 < GW 0
bij dichtstbijzijnde woning (agrarisch gebied)
dag 40 dB(A) 35 dB(A) 0 dB(A) 35 dB(A) 0 < GW 0
avond 35 dB(A) 30 dB(A) 0 dB(A) 30 dB(A) 0 < GW 0
nacht 30 dB(A) 25 dB(A) 0 dB(A) 25 dB(A) 0 < GW 0
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 94
Tabel 42 Toetsing continue bronnen in de gewenste situatie
grenswaard
e (GW)
referentie-
waarde
omgevings-geluid
(Lvoor)
geluidsdrukni
veau
nieuwe
bronnen
(Lsp)
geluidsdruknivea
u gewenste
situatie
(Lna)
Lna-Lvoor Lsp
t.o.v. GW score
op 200 m van de perceelsgrens – agrarisch gebied
dag 40 dB(A) 35 dB(A) 0 dB(A) 35 dB(A) 0 < GW 0
avond 35 dB(A) 30 dB(A) 0 dB(A) 30 dB(A) 0 < GW 0
nacht 30 dB(A) 25 dB(A) 0 dB(A) 25 dB(A) 0 < GW 0
op 200 m van de perceelsgrens - natuurgebied
dag 35 dB(A) 35 dB(A) 0 dB(A) 35 dB(A) 0 < GW 0
avond 30 dB(A) 30 dB(A) 0 dB(A) 30 dB(A) 0 < GW 0
nacht 25 dB(A) 25 dB(A) 0 dB(A) 25 dB(A) 0 < GW 0
op 200 m van de perceelsgrens – op minder dan 500 m van KMO-zone
dag 45 dB(A) 35 dB(A) 0 dB(A) 35 dB(A) 0 < GW 0
avond 40 dB(A) 30 dB(A) 0 dB(A) 30 dB(A) 0 < GW 0
nacht 35 dB(A) 25 dB(A) 0 dB(A) 25 dB(A) 0 < GW 0
bij dichtstbijzijnde woning (agrarisch gebied)
dag 40 dB(A) 35 dB(A) 8,8 dB(A) 35,0 dB(A) 0 < GW 0
avond 35 dB(A) 30 dB(A) 8,8 dB(A) 30,0 dB(A) 0 < GW 0
nacht 30 dB(A) 25 dB(A) 8,8 dB(A) 25,1 dB(A) + 0,1 < GW 0
Een toetsing van de incidentele bronnen wordt gegeven in Tabel 43. Het laden van de dieren gebeurt op
vrachtwagens met zijdelingse gordijnen, die automatisch opengaan of opzij geschoven worden. De
geluidsemissie door het laden zal dan ook minimaal zijn en wordt niet verder opgenomen. Uit de toetsing
blijkt dat voor de voedersilo de richtwaarden ’s avonds en ’s nachts overschreden worden ter hoogte van
enkele evaluatiepunten op 200 m van de perceelsgrens. De richtwaarden worden overdag niet
overschreden op 200 m van de perceelsgrens. Hierbij kan aangeraden worden om het leveren van voeders
zoveel mogelijk overdag te laten doorgaan. Ter hoogte van de dichtstbijzijnde woning worden de
richtwaarden voor incidenteel geluid elke periode overschreden.
Tabel 43 Toetsing incidentele bronnen vergunde situatie
grenswaarde (GW) geluidsdrukniveau incidentele bron - voedersilo
op 200 m van de perceelsgrens – agrarisch gebied
dag 55 dB(A) 46,9 dB(A)
avond 45 dB(A) 46,9 dB(A)
nacht 40 dB(A) 46,9 dB(A)
op 200 m van de perceelsgrens - natuurgebied
dag 50 dB(A) 44,0 dB(A)
avond 40 dB(A) 44,0 dB(A)
nacht 35 dB(A) 44,0 dB(A)
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 95
grenswaarde (GW) geluidsdrukniveau incidentele bron - voedersilo
op 200 m van de perceelsgrens – op minder dan 500 m van KMO-zone
dag 60 dB(A) 48,0 dB(A)
avond 50 dB(A) 48,0 dB(A)
nacht 45 dB(A) 48,0 dB(A)
bij dichtstbijzijnde woning (agrarisch gebied)
dag 55 dB(A) 60,6 dB(A)
avond 45 dB(A) 60,6 dB(A)
nacht 40 dB(A) 60,6 dB(A)
Tabel 44 Toetsing incidentele bronnen gewenste situatie
grenswaarde (GW) geluidsdrukniveau incidentele bron - voedersilo
op 200 m van de perceelsgrens – agrarisch gebied
dag 55 dB(A) 51,3 dB(A)
avond 45 dB(A) 51,3 dB(A)
nacht 40 dB(A) 51,3 dB(A)
op 200 m van de perceelsgrens - natuurgebied
dag 50 dB(A) 44,8 dB(A)
avond 40 dB(A) 44,8 dB(A)
nacht 35 dB(A) 44,8 dB(A)
op 200 m van de perceelsgrens – op minder dan 500 m van KMO-zone
dag 60 dB(A) 48,3 dB(A)
avond 50 dB(A) 48,3 dB(A)
nacht 45 dB(A) 48,3 dB(A)
bij dichtstbijzijnde woning (agrarisch gebied)
dag 55 dB(A) 69,6 dB(A)
avond 45 dB(A) 69,6 dB(A)
nacht 40 dB(A) 69,6 dB(A)
10.5 Synthese van de milieu-effecten
Hoofdstuk 12.6 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die optreden op
het gebied van de discipline geluid en trillingen. De effecten worden nog eens kort samengevat in Tabel
45.
Tabel 45 Samenvatting effecten voor de discipline geluid en trillingen
deelaspect omschrijving effectbeoordeling
geluidshinder continue bronnen
verwaarloosbaar effect
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 96
deelaspect omschrijving effectbeoordeling
incidentele bronnen
overschrijding van de norm gedurende elke periode ter hoogte van de
dichtstbijzijnde woning
overschrijding van de norm gedurende avond- en nachtperiode op 200 m
van de perceelsgrenzen
10.6 Milderende maatregelen
10.6.1 Project-geïntegreerde maatregelen
Inzake continue bronnen worden overal traag draaiende ventilatoren voorzien. De ventilatoren in de nok
zijn frequentiegestuurd en worden zo min mogelijk in werking gesteld. Wat de incidentele bronnen
betreft vindt het leveren van voeders en het lossen van de dieren overdag plaats. Ook het laden van de
dieren vindt in merendeel van de tijd overdag plaats (80 % van de tijd). Het laden van de dieren gebeurt
op vrachtwagens met zijdelingse gordijnen, die automatisch opengaan of opzij geschoven worden. De
geluidsemissie door het laden zal dan ook minimaal zijn.
10.6.2 Bijkomend te nemen maatregelen
Er kan aangeraden worden om vrachtwagens niet stationair te laten draaien.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 97
11 Discipline fauna en flora
11.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-
situatie
Emissies die landbouwbedrijven met zich meebrengen kunnen een belangrijke invloed gaan uitoefenen op
de omliggende fauna en flora. De voornaamste effecten zullen afkomstig zijn van verzurende en
vermestende deposities, rustverstoring en verdroging.
Het beleid inzake verzuring is er op gericht om ecosystemen te beschermen. Op lange termijn wordt
ernaar gestreefd dat alle bevolkingsgroepen, inclusief de meest gevoelige, niet meer blootgesteld
worden aan concentratieniveaus die schadelijk zijn voor de gezondheid. Daarnaast wordt ernaar
gestreefd dat geen enkel ecosysteem nog zou blootgesteld worden aan een depositie hoger dan zijn
kritische last (KL). Dit is de maximaal toelaatbare depositie per oppervlakte-eenheid voor een bepaald
ecosysteem zonder dat er volgens de huidige kennis schadelijke effecten optreden.
Een belangrijke indicator voor verzuring is de som van de potentiële verzurende emissies: SO2, NOx en
NH3, uitgedrukt in zuurequivalenten (Zeq). Modelberekeningen op basis van het Operationeel Prioritaire
Stoffen model (OPS-model) geven aan dat de totale verzurende depositie daalde in Vlaanderen met 25 %
tussen 2000 en 2010. NHx, grotendeels afkomstig uit de landbouw, levert de grootste bijdrage met 39 %
van de totale verzurende depositie in 2010 (MIRA, 2012).
Wanneer de bodem verzuurt, gaat ook de kwaliteit van het grondwater achteruit en wordt zo het
drinkwater aangetast. Verzurende stoffen die stikstof bevatten (ammoniak en stikstofoxiden) worden
omgezet in nitraten. Op zich zijn dit essentiële voedingsstoffen voor planten en dieren, zoals bacteriën,
algen en insecten. Maar door een grote uitstoot van NOx en NH3, bijvoorbeeld door overbemesting en het
lozen van afvalwater, krijgt grond– en oppervlaktewater een overschot aan deze voedingsstoffen te
verwerken. Deze verzuring van water betreft aldus een vorm van vermesting.
Het biotisch milieu in de nabijheid van de inrichting kan besproken worden op basis van de Biologische
Waarderingskaart (BWK) en de habitatkaart, alsook op basis van kaartenmateriaal van volgende
aandachtsgebieden:
Natura 2000;
Ramsar-gebieden;
erkende/Vlaamse natuurreservaten en bosreservaten;
VEN/IVON-netwerk;
groene of ecologisch belangrijke gewestplanbestemmingen (natuurgebieden (met
wetenschappelijke waarde), bosgebieden, valleigebieden en brongebieden en agrarische
gebieden met ecologische waarde).
De biologische waarderingskaarten (BWK) geven een inventarisatie weer van de aanwezige vegetatie.
Hierin worden eveneens de belangrijkste kleine landschapselementen mee opgenomen. Per vegetatie-
element wordt een waardering uitgesproken over zijn biologische waarde. Een uittreksel uit de BWK voor
de omgeving van de inrichting wordt gegeven in Bijlage 21. De habitatkaart geeft weer welke habitats,
regionaal belangrijke biotopen en potentiële habitats voorkomen in het studiegebied en is gekoppeld aan
de BWK-kaart. Een uittreksel van de habitatkaart wordt weergegeven in Bijlage 22. Een samenvatting van
alle voorkomende habitattypen, regionaal belangrijke biotopen en potentiële habitats in de omgeving van
het bedrijf (binnen een straal van 1,5 km) wordt in onderstaande tabel weergegeven, ongeacht de ligging
ervan (binnen agrarisch gebied of aandachtsgebied).
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 98
Tabel 46 (potentiële) habitattypen en regionaal belangrijke biotopen binnen een straal van 1,5 kilometer
rondom de inrichting
Element verklaring
4030 droge Europese heide
6510_hus glanshavergraslanden met Grote pimpernel
91E0_vn ruigt-elzenbos (Filipendulo-alnetum, Macrophorbio-Alnetum, Cirsio-Alnetum)
91E0_va beekbegeleidend vogelkers-essenbos en essen-iepenbos (Pruno-Fraxinetum)
In de onmiddellijke omgeving van het bedrijf zijn geen speciale beschermingszones gelegen. Het
dichtstbijzijnde habitatrichtlijngebied bevindt zich op 2,5 km ten O van het bedrijf. Op 345 m ten NO
van het bedrijf komt wel een onderdeel van het reservaat ‘Markmeanders’ voor, meer bepaald
meander Bergen. Er komen geen habitattypes voor in dit onderdeel van het reservaatgebied. Volgens
de BWK-kaart komen in dit onderdeel in de eerste plaats naaldbomen voor.
Het gewestplan (zie Bijlage 5) geeft aan dat op zo’n 20 m ten N van het perceel natuurgebied (code 701)
voorkomt. In dit natuurgebied zijn de habitattypes 91E0_vn en 91E0_va gelegen.
In de omgeving van het bedrijf is geen Ramsar-gebied gelegen.
11.2 Afbakening studiegebied
Verzuring, vermesting, geluidshinder, verdroging, direct ecotoopverlies en verontreiniging van
oppervlaktewater worden beschouwd als de meest relevante invloeden ten gevolge van de inrichting op
de fauna en de flora. Het studiegebied met betrekking tot fauna en flora wordt bepaald door de
afbakening van het studiegebied bij de disciplines lucht, bodem en water. De afbakening van deze
invloedssfeer is vooral afhankelijk van het aantal dieren en de infrastructuur en situeert zich veelal tot
400 à 1.000 meter rondom het centrum van de inrichting. In de referentiesituatie wordt echter steeds
een iets ruimer beeld van de groenelementen in de omgeving weergegeven tot 1,5 km rondom het
centrum. Moest blijken dat deze straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied
(afhankelijk van de hindereffecten) onderzocht worden.
11.3 Methodiek en significantiekader
De verschillende emissies worden in de overige disciplines bepaald. In dit hoofdstuk is het enkel de
bedoeling om de effecten op de omliggende fauna en flora te karakteriseren en evalueren.
Deze discipline is dus een integrerende discipline, waar effecten op de fauna en flora onderzocht en
geëvalueerd worden op basis van gegevens die in de overige disciplines bepaald worden.
Volgende effectgroepen kunnen onderscheiden worden:
direct ecotoopverlies;
verzurende depositie (op basis van discipline lucht);
vermestende depositie (op basis van discipline lucht);
verdroging (op basis van discipline grondwater);
rustverstoring (op basis van discipline geluid).
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 99
11.3.1 Direct ecotoopverlies
Direct ecotoopverlies is het gevolg van direct ruimtelijk beslag en is dus gemakkelijk te kwantificeren
door de oppervlakte in combinatie met het al dan niet waardevol karakter van het verloren ecotoop. Het
waardevol karakter van de ecotoop wordt weergegeven op de biologische waarderingskaart. Op basis van
het waardevol karakter en de gevoeligheid voor verdwijnen worden kwetsbaarheidsgetallen voor de
ecotopen toegekend. De zeldzaamheid van de ecotoop geeft een extra dimensie aan de toekenning van
de kwetsbaarheden. De kwetsbaarheidsgetallen variëren van 1 (niet kwetsbaar) tot 4 (zeer kwetsbaar).
11.3.2 Verzurende depositie
In de discipline lucht werden de verzurende emissies bepaald, en werd de berekeningswijze (IFDM) voor
het bekomen van verzurende deposities weergegeven.
Door de wind worden de verzurende emissies getransporteerd en verspreid, waardoor de concentratie
door verdunning met andere lucht gaandeweg afneemt. Er zijn twee manieren waarop de verzurende
emissies (voornamelijk ammoniak) via de atmosfeer op de bodem of op de vegetatie terecht kunnen
komen:
droge depositie: vooral vlakbij de bron, waar de concentratie in de lucht nog hoog is, wordt
relatief veel gedeponeerd. Ammonium, NOx en SO2 slaan minder snel neer dan ammoniak.
Hierdoor kan ammonium over grote afstanden worden getransporteerd;
natte depositie: verzurende emissie komen in regen of sneeuw terecht en kunnen ook op die
manier op bodem of vegetatie terecht komen.
Wegens de relatief lage bronhoogten en de veel grotere depositiesnelheid levert NH3, in tegenstelling tot
bijvoorbeeld SO2 en NOx zijn bijdrage tot de zure depositie op relatief korte afstand van de bron, en dit
voornamelijk onder de vorm van rechtstreekse droge depositie van ammoniak. Deze depositie is dan ook
verreweg het meest bepalend voor de bijdrage van een individueel veeteeltbedrijf aan de totale
ammoniakbelasting in gevoelige gebieden. Bij de droge depositie speelt het oppervlak waarop de
depositie terecht komt een grote rol. Door hoge vegetaties (zoals bossen) wordt meer ammoniak uit de
lucht ‘opgevangen’ dan door lage vegetaties (zoals heide). Bij de natte depositie speelt het oppervlak
nauwelijks een rol.
Algemeen gezien kan gesteld worden dat de verzurende en vermestende depositie in agrarisch gebied ten
gevolgen van ammoniakemissie meestal verwaarloosbaar in vergelijking met de verzurende en
vermestende invloed van bemesting van de akkers in de omgeving. Dit is niet het geval in gebieden met
een hoge natuurwaarde, waar specifieke beperkingen gelden inzake bemesting. Om deze reden worden
enkel de verzurende en vermestende deposities uitvoerig beschouwd bij aanwezigheid van
aandachtsgebieden in het studiegebied.
Om te weten hoeveel terrestrische natuur (bos, heide en soortenrijk grasland) tegen verzuring door
atmosferische depositie beschermd is, is het nodig de draagkracht tegen verzuring te kennen. Deze
draagkracht wordt uitgedrukt als de KL verzuring. Deze KL verzuring wordt uitgedrukt als
‘zuurequivalenten per hectare en per jaar (Zeq/ha.j)’. Effectieve verzuring treedt pas op indien de zure
depositie uitstijgt boven een bepaald niveau (men spreekt van critical load of duurzaam
depositieniveau). Een overzicht van de berekende KL verzuring (mediaanwaarde) per onderscheiden bos-,
heide-, en graslandecosysteem is weergegeven in Tabel 47 (naar Langouche et al., 2002; Janssen &
Mensink, 2002; Meykens & Vereecken, 2001). Bijkomend wordt eveneens de KL voor rietland, bepaald in
een buitenlandse studie (Albers et al., 2001), vermeld, alsook de MINA-plan 2000 grenswaarde voor
oligotroof water. Voor heide op arme zandgronden wordt een waarde van 1.600 zeq/ha.j gehanteerd.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 100
Tabel 47 KL verzuring (Zeq/ha.j) voor een aantal ecosystemen
type ecosysteem BWK-type mediaan (Zeq/ha.j)
zuur grasland ha, hm, hn 2.288
neutraal – zuur- grasland hc, hf, hj, hp*, hu 2.157
kalkgrasland hd, hk 2.679
cultuurgrasland hp, hpr, hr, hx 1.961
natte heide ce 2.168
droge heide cd, cg, cm, cp, cv 2.343
ven (oligotroof water) aoo 400
rietland mr 2.400
Staelens et al. (2006) bepaalde nieuwe kritische lasten voor verzuring voor bosecosystemen (Tabel 48).
Hierbij werd een onderscheid gemaakt tussen de verschillende bodemtypes, en werden kritische lasten
bepaald waarbij wel en geen rekening gehouden werd met denitrificatie. Omdat het niet zeker is in
hoeverre denitrificatie al dan niet zal optreden (afhankelijk van diverse factoren), zal een toetsing
gebeuren ten opzichte van de kritische lasten waarbij geen rekening gehouden werd met de
denitrificatie.
Tabel 48 KL verzuring (Zeq/ha.j) voor bosecosystemen (Staelens et al., 2006)
bodemtype (code volgens bodemkaart) loofhout naaldhout
zandig (Z +S) 1.906 2.230
lemig (A + P + L) 2.712 2.835
kleiig (E + U) 2.417 3.113
veen 5.274 /
Hier kan aan toegevoegd worden dat in MINA-plan 4 wordt gestreefd naar een waarde van 1.400 Zeq/ha.j
als maximale gemiddelde waarde tegen 2030. Voor de meest verzuringsgevoelige ecosystemen (vennen
en heiden op kalkarme zandgronden) worden waarden tussen 300 en 700 Zeq/ha.j vermeld. Ook zijn een
aantal plandoelstellingen opgenomen in dit MINA-plan 4, nl. totale NOx-emissie verminderen tot max.
52,3 kton, totale SO2-emissie verminderen tot max. 49,4 kton en de totale NH3-emissie verminderen tot
max. 45 kton, die er zullen toe leiden dat in 2015 een berekende zuurdepositie van 1.800 Zeq/ha.j
gehaald wordt.
Voor speciale beschermingszones (o.a. habitat- en vogelrichtlijngebieden) zal onderzocht worden voor
welke habitattypes het betreffende gebied aangemeld is of wat de beschermde biotopen zijn. Aan de
hand van de overeenstemmende BWK-elementen (zie Sterckx & Paelinckx (2004)) kunnen vervolgens, via
bovenstaande tabellen, de kritische lasten bepaald worden.
Het volgende toetsingskader zal gebruikt worden:
3 % < bedrijfsbijdrage ≤ 5 % van KL beperkte bijdrage
5 % < bedrijfsbijdrage ≤ 10 % van KL relevante bijdrage
10 % < bedrijfsbijdrage < 50 % van KL belangrijke bijdrage
50 % van KL < bedrijfsbijdrage significant negatief effect
De keuze voor 10 % wordt gemaakt omdat ongeveer 50 % van de depositie afkomstig is van het buitenland
en de rest van Vlaanderen. Dit geeft nog ruimte aan minimaal 4 andere bedrijven voordat de KL bereikt
wordt. Indien meer dan 10 % van de KL door de inrichting zelf geleverd wordt, is het noodzakelijk dat
milderende maatregelen voorgesteld worden.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 101
De keuze voor dit toetsingskader zorgt ervoor dat er eigenlijk
cumulatief getoetst wordt. Er wordt namelijk rekening gehouden met de mogelijkheid dat er andere
bedrijven in de omgeving aanwezig zijn die ook een verzurende depositiebijdrage zullen hebben.
11.3.3 Vermestende depositie
Naast een verzurende depositie, zal een landbouwbedrijf ook een vermestende depositie op zijn
omgeving veroorzaken. In de discipline lucht werden de vermestende emissies bepaald, en werd de
berekeningswijze (IFDM) voor het bekomen van vermestende deposities weergegeven.
Vermestende deposities beïnvloeden de natuur en de biodiversiteit. De vermestende invloed zal zich
uiten in verschillende fases. Gedurende de eerste fase zal er een verhoogde biomassaproductie en
bedekkingsgraad van bepaalde plantensoorten optreden. Indien de verhoogde input van stikstof aanhoudt
zal er dominantie optreden van stikstofminnende plantensoorten, hierdoor zal de vegetatiestructuur
wijzigen en zullen er andere soorten verdwijnen. Indirect hebben zulke vegetatiewijzigingen ook een
invloed op de aanwezige fauna: wanneer waardplanten verdwijnen, zullen de daarvan afhankelijk zijnde
insecten ook verdwijnen. Sommige soorten zullen baat hebben bij de dichtere vegetatie die ontstaat
door de verhoogde biomassaproductie, andere soorten zullen er daarentegen niet meer in gedijen.
Zoals hoger gesteld, zal de vermestende depositie in agrarisch gebied ten gevolgen van ammoniakemissie
meestal verwaarloosbaar zijn in vergelijking met de vermestende invloed van bemesting van de akkers in
de omgeving. Dit is niet het geval in gebieden met een hoge natuurwaarde, waar specifieke beperkingen
gelden inzake bemesting. Om deze reden worden enkel de vermestende deposities op dit soort
waardevolle gebieden binnen het studiegebied beschouwd.
In van Dobben et al. (2012) wordt een overzicht gegeven van de kritische depositiewaarden voor
stikstof, toegepast op habitattypen en leefgebieden van Natura 2000. Deze waarden worden hier
verder gehanteerd. Voor een overzicht van deze waarden wordt verwezen naar dit rapport.
Het volgende toetsingskader zal gebruikt worden, gelijkaardig zoals bij verzuring:
3 % < bedrijfsbijdrage ≤ 5 % van KL beperkte bijdrage
5 % < bedrijfsbijdrage ≤ 10 % van KL relevante bijdrage
10 % < bedrijfsbijdrage < 50 % van KL belangrijke bijdrage
50 % van KL < bedrijfsbijdrage significant negatief effect
11.3.4 Verdroging
De verdrogende invloed van de inrichting op natuurwaarden in de omgeving van de inrichting werd reeds
kort aangehaald bij de discipline water. Het verdrogingseffect kan beoordeeld worden op basis van een
kwetsbaarheidsbenadering. Er bestaat een verdrogingskwetsbaarheidskaart voor Vlaanderen die werd
opgesteld op basis van de gevoeligheid en de waardering van een ecotoop. De kwetsbaarheidsgetallen
variëren van 1 (niet kwetsbaar) tot 4 (zeer kwetsbaar).
11.3.5 Rustverstoring
Het voorspellen en beoordelen van de effecten door rustverstoring is niet eenduidig. Net zoals bij
mensen is verstoring voor dieren een ‘subjectieve’ ervaring. Ook bij dieren kan gewenning optreden, en
gegevens over schuwheid en aanpassingsvermogen van een diersoort zijn er nauwelijks. De
drempelwaarde algemeen geldend voor bosvogels bedraagt 42 dB(A), voor weidevogels is de
drempelwaarde 47 dB(A). Als gemiddelde waarde kan de 45 dB(A)-contour genomen worden.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 102
11.3.6 Significantiekader voor de discipline fauna en flora
Tabel 49 Significantiekader voor de discipline fauna en flora
deelaspect onderdeel beoordelingskader
direct ecotoopverlies
permanent of tijdelijk
directe aantasting
negatief effect: permanent verlies zeer kwetsbaar ecotoop
matig negatief effect: permanent verlies kwetsbaar ecotoop
gering negatief effect: verlies weinig kwetsbaar ecotoop of tijdelijk
verlies ecotoop
geen of verwaarloosbaar effect: geen aantasting ecotoop of verlies niet
kwetsbaar ecotoop
verzurende depositie
X > kritische last: zeer significant negatief effect
X > 50 % van de kritische last: significant negatief effect
50 % > X > 10 % van de kritische last: belangrijke bijdrage (negatief effect)
5 < X ≤ 10 % van de kritische last: relevante bijdrage (matig negatief
effect)
3 < X ≤ 5 % van de kritische last: beperkte bijdrage (gering negatief effect)
X ≤ 3 % van de kritische last: verwaarloosbare bijdrage (geen of
verwaarloosbaar effect)
vermestende
depositie
X > kritische last: zeer significant negatief effect
X > 50 % van de kritische last: significant negatief effect
50 % > X > 10 % van de kritische last: belangrijke bijdrage (negatief effect)
5 < X ≤ 10 % van de kritische last: relevante bijdrage (matig negatief
effect)
3 < X ≤ 5 % van de kritische last: beperkte bijdrage (gering negatief effect)
X ≤ 3 % van de kritische last: verwaarloosbare bijdrage (geen of
verwaarloosbaar effect)
verdroging
door bemaling en/of
grondwaterwinning
negatief effect: > 5 cm grondwatertafeldaling t.h.v. zeer
verdrogingskwetsbare eenheid
matig negatief effect: > 5 cm grondwatertafeldaling t.h.v.
verdrogingskwetsbare eenheid
gering negatief effect: > 5 cm grondwatertafeldaling t.h.v. weinig
verdrogingskwetsbare eenheid
geen of verwaarloosbaar effect: grondwatertafeldaling ≤ 5 cm
rustverstoring zie discipline geluid
11.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten
11.4.1 Direct ecotoopverlies
De huidig vergunde en bijkomende stallen worden voorzien op grond die tot voor kort als akkerland (maïs
of gras) gebruikt werd. Het perceel wordt aangeduid als weinig kwetsbaar voor ecotoopverlies. Er wordt
dan ook uitgegaan van een gering negatief effect.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 103
11.4.2 Verzurende depositie
Zoals hoger gesteld worden de deposities hoofdzakelijk in beschouwing genomen voor de aanwezige
aandachtsgebieden in het studiegebied. Dit betreft de habitattypen volgens de habitatkaart, de regionaal
belangrijke biotopen en potentiële habitats binnen het studiegebied (1,5 km), alsook specifiek voor
voorliggend project het natuurgebied volgens gewestplan. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen
habitats gelegen binnen aandachtsgebied, en deze daarbuiten.
Het dichtstbijzijnde element dat aangeduid wordt als habitattype 91E0_vn is op zo’n 20 m van de stallen
gelegen. Gezien modelleringen binnen een straal van 100 m rondom de bedrijfscontour niet betrouwbaar
zijn (zie discipline lucht), wordt de maximale concentratie ter hoogte van element met habitattype
91E0_vn buiten de 100 m in beschouwing genomen.
Onderstaande tabel geeft de maximale verzurende depositie en de bijdrage aan de kritische last voor de
habitats in het studiegebied die niet binnen het habitatrichtlijngebied liggen.
Tabel 50 Te onderzoeken elementen in de omgeving buiten aandachtsgebied (straal van 1,5 km vanuit het
centrum van de inrichting) en de maximale verzurende depositie
habit
at-
code
verk
lari
ng KL verzuring
(Zeq/ha.j)
max. verzurende depositie
huidig / gewenst
Zeq/ha.j % van KL*
4030 Droge Europese heide 2.343 17/43 1/2
6510_hus glanshavergraslanden met Grote pimpernel 2.157 17/44 1/2
91E0_va beekbegeleidend vogelkers-essenbos en
essen-iepenbos (Pruno-Fraxinetum) 1.906 46/104 2/5
* > 3 % (beperkte bijdrage); > 5 % (relevante bijdrage); > 10 % (belangrijke bijdrage); > 50 % (significant negatief effect); >
KL (zeer significant negatief effect)
Er kan vastgesteld worden dat de procentuele bijdrage aan de kritische last inzake verzuring stijgt in de
gewenste situatie. Voor de habitattypes 4030 en 6510_hus geldt evenwel in beide situaties een
verwaarloosbare bijdrage (verwaarloosbaar effect). Voor het habitattype 91E0_va geldt in de vergunde
situatie een verwaarloosbare bijdrage en in de gewenste situatie een beperkte bijdrage tot de kritische
last (gering negatief effect).
Nemen we het natuurgebied volgens het gewestplan in beschouwing, dan worden de verzurende
effecten in onderstaande tabel samengevat:
Tabel 51 Te onderzoeken elementen in de omgeving (straal van 1,5 km vanuit het centrum van de
inrichting) binnen het natuurgebied en de maximale verzurende depositie
habit
at-
code
verk
lari
ng KL verzuring
(Zeq/ha.j)
max. verzurende depositie
huidig / gewenst
Zeq/ha.j % van KL*
91E0_vn ruigt-elzenbos (Filipendulo-alnetum,
Macrophorbio-Alnetum, Cirsio-Alnetum) 1.906 842/1.512 44/79
91E0_va beekbegeleidend vogelkers-essenbos en
essen-iepenbos (Pruno-Fraxinetum) 1.906 88/190 5/10
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 104
* > 3 % (beperkte bijdrage); > 5 % (relevante bijdrage); > 10 % (belangrijke
bijdrage); > 50 % (significant negatief effect> KL (zeer significant negatief effect)
Ook binnen het natuurgebied volgens gewestplan neemt de bijdrage tot de kritische last verzuring toe in
de gewenste situatie. In de vergunde situatie geldt een belangrijke bijdrage (negatief effect) ter hoogte
van habitattype 91E0_vn, in de gewenste situatie is dit een significante bijdrage (significant negatief
effect). Ter hoogte van het habitattype 91E0_va geldt in de vergunde situatie een beperkte bijdrage
(gering negatief effect) en in de gewenste situatie een relevante bijdrage (matig negatief effect). De
kritische last verzuring wordt nergens overschreden door de bijdrage van het bedrijf.
Rekening houdend met de depositiesnelheid van naaldbos, bedraagt de maximaal verzurende depositie
ter hoogte van het reservaatgebied 254 Zeq/ha/j in de vergunde situatie en 761 Zeq/ha/j in de
gewenste situatie.
Een weergave van de verzurende depositie is terug te vinden in Bijlage 23 (weergave rekening houdend
met depositiesnelheid ter hoogte van loofbos).
Hierbij kan nog vermeld worden dat de gemeentelijke achtergrondconcentratie aan verzurende depositie
in de gemeente 3.180 Zeq/ha.jaar bedraagt. Gezien het bedrijf momenteel nog niet actief is, zit het
aandeel van dit bedrijf hier nog niet in verrekend. Op basis van deze waarde kan gesteld worden dat de
gemeentelijke achtergrondwaarde reeds voor een aanzienlijke bijdrage en zelfs overschrijding van de
kritische lasten van diverse vegetatietypes zorgt.
11.4.3 Vermestende depositie
Zoals hoger gesteld worden de deposities hoofdzakelijk in beschouwing genomen voor de aanwezige
aandachtsgebieden in het studiegebied. Er wordt in eerste instantie gekeken naar alle habitats, regionaal
belangrijke biotopen en potentiële habitats in de bedrijfsomgeving (binnen het studiegebied, straal van
1,5 km), zowel in agrarisch gebied als in aandachtsgebieden zoals groene gewestplanbestemmingen,
speciale beschermingszones, …. Er wordt opnieuw een onderscheid gemaakt tussen habitats gelegen
binnen aandachtsgebied, en deze daarbuiten. De voorkomende te onderzoeken elementen, de bijhorende
kritische lasten vermesting, de vermestende depositie en de bijdrage aan de KL worden in onderstaande
tabel samengevat voor de elementen die niet binnen het habitatrichtlijngebied vallen:
Tabel 52 Te onderzoeken elementen in de omgeving (straal van 1,5 km vanuit het centrum van de
inrichting) buiten aandachtsgebied en de maximale vermestende depositie
habit
at-
code
verk
lari
ng
KL vermesting
(kg N/ha.j)
max. vermestende depositie
huidig / gewenst
kg N/ha.j % van KL*
4030 Droge Europese heide 15 0,24/0,60 2/4
6510_hus glanshavergraslanden met Grote
pimpernel 22 0,24/0,61 1/3
91E0_va beekbegeleidend vogelkers-essenbos en
essen-iepenbos (Pruno-Fraxinetum) 26,1 0,64/1,46 2/6
* > 3 % (beperkte bijdrage); > 5 % (relevante bijdrage); > 10 % (belangrijke bijdrage); > 50 % (significant negatief effect)> KL
(zeer significant negatief effect)
De bijdrage tot de kritische last vermesting stijgt in de gewenste situatie. In de vergunde situatie geldt
ter hoogte van alle habitattypes een verwaarloosbare bijdrage (verwaarloosbaar effect). Dit blijft zo in
de gewenste situatie voor het habitattype 6510_hus. In de gewenste situatie geldt ter hoogte van het
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 105
habitattype 4030 een beperkte bijdrage (gering negatief effect) en
ter hoogte van het habitattype 91E0_va een relevante bijdrage (matig negatief effect).
Nemen we het natuurgebied volgens gewestplan in beschouwing, dan worden de vermestende effecten
in onderstaande tabel samengevat:
Tabel 53 Te onderzoeken elementen in de omgeving (straal van 1,5 km vanuit het centrum van de
inrichting) binnen het natuurgebied en de maximale vermestende depositie
habit
at-
code
verk
lari
ng
KL vermesting
(kg N/ha.j)
max. vermestende depositie
huidig / gewenst
kg N/ha.j % van KL*
91E0_vn ruigt-elzenbos (Filipendulo-alnetum,
Macrophorbio-Alnetum, Cirsio-Alnetum) 26,1 11,79/21,17 45/81
91E0_va beekbegeleidend vogelkers-essenbos en
essen-iepenbos (Pruno-Fraxinetum) 26,1 1,23/2,66 5/10
* > 3 % (beperkte bijdrage); > 5 % (relevante bijdrage); > 10 % (belangrijke bijdrage); > 50 % (significant negatief effect> KL
(zeer significant negatief effect)
Ook inzake vermesting geldt ter hoogte van het habitattype 91E0_vn een belangrijke bijdrage (negatief
effect) tot de kritische last in de vergunde situatie en een significante bijdrage (significant negatief
effect) in de gewenste situatie. Ter hoogte van het habitattype 91E0_va geldt een beperkte bijdrage
(gering negatief effect) in de vergunde situatie en een relevante bijdrage (matig negatief effect) in de
gewenste situatie. De kritische last vermesting wordt ter hoogte van geen enkel habitattype
overschreden binnen aandachtsgebied.
Rekening houdend met de depositiesnelheid van naaldbos, bedraagt de maximaal vermestende
depositie ter hoogte van het reservaatgebied 3,56 kg N/ha/j in de vergunde situatie en 7,02 kg N/ha/j
in de gewenste situatie.
Een weergave van de vermestende depositie door het bedrijf is terug te vinden in Bijlage 24 (weergave
rekening houdend met depositiesnelheid ter hoogte van loofbos).
11.4.4 Verdroging
In het hoofdstuk met betrekking tot de discipline Water (hoofdstuk 9.1.4.1) werd bepaald dat er geen
bronbemaling nodig zal zijn bij de aanlegfase.
Uit de bepalingen van de grondwatertafeldaling blijkt dat de straal van de spreidingskegel met een
grondwatertafeldaling met meer dan 5 cm 56 m bedraagt in de vergunde situatie en 112 m in de
gewenste situatie. Op ongeveer 20 m van de bedrijfscontour is natuurgebied volgens het gewestplan
gelegen, waarbij de percelen aangeduid worden als zeer verdrogingskwetsbaar. Het bedrijf zelf is
gelegen op percelen die aangeduid worden als niet tot weinig kwetsbaar met kwetsbare elementen. De
grondwaterwinningen zijn op ongeveer 80 m van het natuurgebied gesitueerd. De voorkomende habitat
binnen de invloedstraal en het natuurgebied is 91E0_vn (ruigt-elzenbos), wat aangeduid wordt als
grondwaterafhankelijk habitattype. Er geldt aldus een negatief effect in de gewenste situatie ter hoogte
van het natuurgebied volgens gewestplan.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 106
11.4.5 Rustverstoring
In de onmiddellijke omgeving van het bedrijf komen geen speciale beschermingszones voor. De
bedrijfspercelen worden op de geluidskwetsbaarheidskaart aangeduid als zeer kwetsbaar voor
geluidsverstoring. Het nabijgelegen natuurgebied wordt aangeduid als niet kwetsbaar tot kwetsbaar met
zeer kwetsbare elementen.
Er wordt echter niet verwacht dat er significante rustverstoring voor avifauna ten gevolge van de
bedrijfsactiviteiten zal optreden. Voor de inrichting zelf is het ook van belang dat de dieren zo weinig
mogelijk gestoord worden waardoor geluid op de inrichting beperkt wordt. Tijdens de bouw van de
stallen kan er wel tijdelijk rustverstoring optreden, maar dit is van voorbijgaande aard. Er is dus sprake
van een tijdelijk negatief effect. Er wordt niet verwacht dat er rustverstoring voor (avi)fauna ten gevolge
van de normale bedrijfsactiviteiten zal optreden.
11.5 Synthese van de milieu-effecten
Hoofdstuk 10.6 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die optreden op
het gebied van de discipline fauna en flora. De effectbeoordeling wordt nog eens samengevat in Tabel
54.
Tabel 54 Samenvatting effecten voor de discipline fauna en flora
deelaspect onderdeel effectbeoordeling
direct ecotoopverlies
permanent of tijdelijk
gering negatief effect
verzurende depositie
negatief effect vergunde situatie
significant negatief effect gewenste situatie
vermestende
depositie
negatief effect vergunde situatie
significant negatief effect gewenste situatie
verdroging
door bemaling en/of grondwaterwinning negatief effect
rustverstoring verwaarloosbaar effect, tijdelijk negatief
effect
11.6 Milderende maatregelen
11.6.1 Project-geïntegreerde maatregelen
Hierbij moet voornamelijk gedacht worden aan maatregelen die verhinderen dat ammoniak uit de stallen
in de omgevingslucht vrijgesteld wordt. Op het pluimveebedrijf wordt het AEA-stalsysteem P-6.4
(warmtewisselaars) toegepast in de twee vergunde stallen. In de gewenste situatie worden twee stallen
voorzien. Deze worden tevens voorzien van een warmtewisselaar (AEA-stalsysteem P-6.4). ). De
ammoniakemissie wordt beperkt door het drogen en verwarmen van de mest-strooisellaag door middel
van een warmtewisselaar en continu draaiende circulatieventilatoren. De warmtewisselaar zorgt
ervoor dat warme ventilatielucht vanuit de stal verse lucht opwarmt. De opgewarmde verse
ventilatielucht wordt in geval van nok- of combiventilatie midden bovenin de stal in twee richtingen
uitgeblazen. Vervolgens wordt deze lucht door circulatieventilatoren vermengd met de warme lucht
bovenin de stal en naar de beide staluiteinden gestuwd. In geval van lengteventilatie wordt de
opgewarmde verse ventilatielucht door circulatieventilatoren vermengd met de warme stallucht boven
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 107
in de stal en naar het staluiteinde gedreven dat zich tegenover de
ventilatoren bevindt. Via de topgevelwand(en) wordt de lucht terug over de strooisellaag geleid. Door
het mengen van de stallucht wordt een gelijkmatige temperatuur in de gehele stal bereikt. De mest-
strooisellaag wordt gedroogd en de zware CO2 wordt bij de dieren verdreven. Hierdoor wordt een
ammoniakreductie van 43,75 % verkregen.
11.6.2 Bijkomend te nemen maatregelen
Gezien er in de onmiddellijke omgeving geen SBZ aanwezig zijn, wordt het niet nodig geacht bijkomende
maatregelen te treffen.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 108
12 Discipline landschap, bouwkundig
erfgoed en archeologie
12.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-
situatie
Een veeteeltbedrijf is meestal gelegen in een agrarisch landschap, gekenmerkt door min of meer weidse
zichten. Gezien de grootschaligheid van een intensief veeteeltbedrijf kan deze een sterke impact hebben
op de omgeving. Een drietal effectgroepen kunnen afgelijnd worden vanuit het richtlijnenboek
“landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie” (Schute et al., 2006):
het landschap als relatiesysteem;
erfgoedaspecten;
perceptieve aspecten.
De referentiesituatie voor het landschap wordt besproken op basis van het terreinbezoek, foto’s van de
omgeving (zicht naar de inrichting en van de inrichting weg vanuit de verschillende relevante richtingen),
de Landschapsatlas en de algemene literatuur, zoals onder andere: Traditionele Landschappen in
Vlaanderen (Antrop et al., 2002), … Hierbij wordt een algemeen beeld van het landschap geschetst.
Tevens wordt dieper ingegaan op eventuele ankerplaatsen, relictplaatsen, lijnelementen, ... typerend
voor de bedrijfsomgeving. De voornaamste gegevensbronnen die hiervoor gebruikt worden, zijn:
Eigen terreinwaarnemingen + foto’s;
Lijst van beschermde monumenten en landschappen;
Landschapsatlas (GIS-Vlaanderen);
Traditionele landschappen Vlaanderen (Antrop et al., 2002);
Centraal Archeologische Inventaris;
Topografische kaart.
Het bedrijf is gelegen in het traditionele landschap ‘Land van Brecht’ (code 310020, Antrop et al., 2002).
Dit gebied wordt gekenmerkt door een nagenoeg vlakke topografie en blokvormige patronen van
vegetatieschema’s en open ruimten van sterk wisselende omvang. Het vlakke landschap bestaat uit grote
compartimenten zoals wijdse zichten in landbouwzones gekenmerkt door grote blokvormige percelen,
uitgestrekte natuurgebieden op droge zandgronden (heide en bos vooral in het westelijk deel) en talrijke
waterplassen.
In het kader van de versterking van de traditionele landschappen in Vlaanderen werden een aantal
wenselijkheden voor de toekomstige ontwikkeling gedefinieerd (Antrop et al., 2002) voor het traditionele
landschap, namelijk:
Conflicten tussen bewoning, infrastructuur en (bio)industrie kan gebufferd worden met
groenschermen en concentratie van elementen;
Aanpak mestproblematiek.
Met zijn aanduiding van de verschillende relictzones kan de landschapsatlas beschouwd worden als een
landschappelijk referentiekader voor Vlaanderen. Voor het gehele Vlaamse grondgebied werden relicten
gekarteerd en beoordeeld op basis van hun gaafheid, samenhang en herkenbaarheid. Een relict dient
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 109
hierbij beschouwd te worden als een overblijfsel uit vroegere tijd
dat nog getuigt van de toestand die er vroeger was.
Bijlage 8 toont de elementen van de landschapsatlas in de omgeving van de inrichting. Het
dichtstbijzijnde onderdeel van de landschapsatlas is gelegen naast de perceelsgrenzen ten N van het
bedrijf. Het betreft de relictzone ‘Benedenloop van de Mark’. Op zo’n 325 m ten oosten van het bedrijf
is het lijnrelict ‘De Mark’ gelegen. Verder is op zo’n 915 m ten oosten van het bedrijf het puntrelict
‘Gehucht Bergen’ gelegen en op ongeveer 380 m ten NW het puntrelict ‘Oude pastorij Meer’.
Daarnaast bevinden zich binnen een straal van 1 km van de inrichting ook nog enkele gebouwen die op de
lijst van bouwkundig erfgoed opgenomen zijn, nl.:
- woonstalhuis;
- hoevesite met losstaande bestanddelen;
- hoeve met losstaande bestanddelen;
- langsschuur;
- Sint-Jozefkapel.
De ligging van deze gebouwen is terug te vinden in Bijlage 25.
12.2 Afbakening studiegebied
Het studiegebied omvat vooreerst het projectgebied (= de locatie van het project). Het wordt daarna
lateraal uitgebreid om de eventuele zichtbaarheidszone rond het project te vatten. Die wordt bepaald
door de afstand van waarop het project als dominante beelddrager in het landschapsbeeld nog zichtbaar
is. Mocht deze zone kleiner zijn dan de invloedssfeer voor andere disciplines zoals bodem en water, dan
wordt het studiegebied verder uitgebreid om ook deze invloedssferen te omvatten. Tenslotte wordt het
uitgebreid totdat alle landschappelijke structuren die gedeeltelijk binnen de effectenzone vallen,
volledig in het studiegebied opgenomen zijn. In praktijk wordt meestal een straal van 1 km beschouwd.
Het landschap wordt in eerste instantie gesitueerd in een ruime omgeving (macro-landschap). Vervolgens
worden de voornaamste landschappelijke eenheden (relicten, ankerplaatsen, punt- en lijnrelicten) in de
nabijheid van de projectlocatie beschreven (± 1 km). Hierbij wordt eveneens aandacht besteed aan
aanwezige monumenten, stads- en dorpsgezichten van cultuurhistorische waarde. Moest blijken dat deze
straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied (afhankelijk van de hindereffecten)
onderzocht worden. De visuele waarnemingsaspecten, waaronder het uitzicht van de inrichting alsook de
waarneming van de inrichting vanuit nabijgelegen woningen, worden mee opgenomen in de
effectbeschrijving. Verder wordt eveneens indien relevant aandacht besteed aan het bouwkundig erfgoed
en archeologie.
12.3 Methodiek en significantiekader
De impact die een intensief veeteeltbedrijf heeft op het landschap is niet kwantitatief in te schatten.
Effectvoorspelling dient bijgevolg kwalitatief te gebeuren.
12.3.1 Het landschap als relatiesysteem
Er zal worden nagegaan of het project relatie- of structuurwijzigingen met zich mee brengt. Hierbij
wordt zowel rekening gehouden met zowel de horizontale als verticale relaties. Dergelijke impact zal
voornamelijk een rol spelen bij de inplanting van een nieuwe inrichting.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 110
12.3.2 Erfgoedaspecten
Hierbij wordt onderzocht of het project aanleiding geeft tot een verlies van erfgoedwaarde. Er dient
rekening gehouden te worden met drie soorten ‘erfgoedwaarden’:
landschap;
bouwkundig erfgoed;
archeologie.
Tot het bouwkundig erfgoed behoren de historische gebouwen. Een bijzondere categorie binnen het
bouwkundig erfgoed vormen de monumenten. Onder landschap worden de beschermde landschappen,
beschermde archeologische monumenten en zones, beschermde monumenten en beschermde stads- en
dorpsgezichten gerekend. Als archeologisch erfgoed worden alle overblijfselen, voorwerpen en andere
sporen van de mens uit het verleden beschouwd. Voorts worden de ankerplaatsen vermeld.
Voorspelling van de effecten op gekende erfgoedelementen en voor archeologische erfgoed verborgen
erfgoedelementen (monumenten, relicten, zichten, ensembles, …) impliceert het inschatten van het
mogelijk waardeverlies.
12.3.3 Perceptieve aspecten
Het wijzigen van de visuele kenmerken van zijn omgeving is evenwel de belangrijkste effectgroep binnen
de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie.
Het is belangrijk om na te gaan in welke mate de inrichting een invloed zal hebben op zijn omgeving. De
impact van een landbouwinrichting (met loodsen, stallen, voedersilo’s, ...) op het landschap kan immers
groot zijn, aangezien het platteland niet alleen door land- en tuinbouwers wordt gebruikt, maar ook door
plattelandsbewoners en recreanten. Hierbij is een goede integratie van de landbouwconstructies ten
zeerste aangewezen, rekening houdend met een goede ruimtelijke bundeling, aangepaste
volumewerking, vormgeving, materiaalgebruik en kleurstelling van de bedrijfsgebouwen en een integraal
landschapsplan met streekeigen beplantingen.
12.3.4 Significantiekader voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
Tabel 55 Significantiekader voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
deelaspect omschrijving beoordelingskader
het landschap als
relatiesysteem
inschatting van
effecten
veroorzaakt door
aanwezigheid stallen
(bedrijf)
negatief effect: grote verstoring landschappelijke erfgoedwaarde en/of
beschermde entiteit
matig negatief effect: matige verstoring landschappelijke erfgoedwaarde
en/of beschermde entiteit
gering negatief effect: geringe verstoring landschappelijke erfgoedwaarde
en/of beschermde entiteit
geen of verwaarloosbaar effect: geen verstoring landschappelijke
erfgoedwaarde en/of beschermde entiteit
erfgoedaspecten
bouwkundig erfgoed
negatief effect: aantasting bouwkundig erfgoed
geen of verwaarloosbaar effect: geen aantasting bouwkundig erfgoed
archeologie
negatief effect: grondwerkzaamheden t.h.v. gekende archeologische site
matig negatief effect: grondwerkzaamheden of werkzaamheden t.h.v.
gekende historische elementen
gering negatief effect: grondwerkzaamheden beperkt in omvang en in
diepte
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 111
deelaspect omschrijving beoordelingskader
geen of verwaarloosbaar effect: geen grondwerkzaamheden of
grondwerkzaamheden t.h.v. reeds verstoorde bodemzones
perceptieve aspecten inschatting effect
groenscherm
negatief effect: geen groenscherm
matig negatief effect: gedeeltelijk groenscherm (< 50 %)
gering negatief effect: gedeeltelijk groenscherm (≥ 50 %)
geen of verwaarloosbaar effect: volledig groenscherm
gering negatief effect: groenscherm bestaande uit niet-streekeigen
beplanting
geen of verwaarloosbaar effect: groenscherm bestaande uit streekeigen
beplanting
12.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten
12.4.1 Het landschap als relatiesysteem
De inrichting is gelegen in het traditionele landschap “Land van Brecht”. Gezien er een integratieplan
opgesteld wordt voor de site en het uitrijden steeds zal gebeuren volgens de regels van het mestdecreet,
is het project niet in strijdt met de wenselijkheden voor de toekomstige ontwikkeling van dit traditionele
landschap.
Het gebied wordt volgens het gewestplan aangeduid als landschappelijk waardevol agrarisch gebied. De
projectsite wordt begrensd door bos (N) en velden. Ten zuidwesten van de site komen andere
veeteeltbedrijven voor. De projectomgeving wordt gekenmerkt door boscomplexen, agrarische bedrijven
en velden, dikwijls begrensd door kleine (al dan niet kunstmatige) waterlopen en/of bomenrijen. In de
huidig vergunde situatie zijn twee stallen parallel aan elkaar en aan de oostelijke perceelsgrens
ingepland. Voor het gewenste project zullen twee stallen parellel aan de twee vergunde stallen gebouwd
worden. Er zal dus zowel in de vergunde als in de gewenste slechts een beperkte verstoring van het
landschap optreden.
Er geldt zowel in de vergunde als in de gewenste situatie een gering negatief effect.
12.4.2 Erfgoedaspecten
12.4.2.1 Bouwkundig erfgoed
Gezien de minimale afstand tussen de projectsite en het dichtstbijzijnde bouwkundig relict ongeveer 470
m bedraagt zal het project geen rechtstreekse invloed uitoefenen op het bouwkundig erfgoed. Er geldt in
beide situaties een verwaarloosbaar effect.
12.4.2.2 Archeologie
Voor de bouw van de nieuwe stallen zullen de grondwerken ondiep zijn. Om te onderzoeken of er
mogelijkerwijs archeologische vondsten te verwachten zijn, werd de Centraal Archeologische Inventaris
(http://cai.erfgoed.net/) geraadpleegd. In het verleden werden in Hoogstraten een aantal
archeologische vondsten gedaan. Echter, het gekende archeologisch erfgoed is slechts een fractie van het
bestaande archeologisch erfgoed. Het ongekende erfgoed is vele malen groter. Opdat geen archeologisch
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 112
erfgoed verloren zou gaan, biedt het archeologiedecreet en
bijhorende uitvoeringsbesluiten enige garantie. Het melden van archeologische vondsten is namelijk
verplicht via artikel 8 van het decreet houdende de bescherming van het archeologisch patrimonium. Dit
artikel bepaalt dat archeologische vondsten moeten gemeld worden binnen de drie dagen nadat ze zijn
aangetroffen; en dat ze tot 10 dagen na het vinden moeten bewaard, beschermd en toegankelijk gesteld
worden voor onderzoek. Archeologische vondsten dienen gemeld te worden bij het agentschap Onroerend
Erfgoed. Bij het indienen van de bouwvergunningsaanvraag zal er afhankelijk van de grootte en de
impact van de geplande werken geoordeeld worden door het agentschap Onroerend erfgoed of een
archeologisch vooronderzoek al dan niet noodzakelijk is.
12.4.3 Perceptieve aspecten
Belangrijk is om ook na te gaan in welke mate de inrichting een invloed heeft en zal hebben op zijn
omgeving. De impact van een landbouwinrichting (met loodsen, stallen, voedersilo’s, ...) op het
landschap kan immers groot zijn. De locatie van de inrichting in zijn ruimere omgeving wordt
geïllustreerd aan de hand van foto’s (Bijlage 9).
In de huidig vergunde situatie staan twee stallen parallel aan elkaar en aan de oostelijke perceelsgrens
opgesteld. De stallen bestaan uit betonpanelen met een rood baksteenmotief met bovenaan groene
sandwichpanelen. Het dak bestaat uit zwarte golfplaten. In de gewenste stallen zullen de twee
bijkomende stallen parallel aan de huidig vergunde stallen opgesteld worden. Deze stallen zullen uit
dezelfde materialen opgebouwd worden als de huidig vergunde stallen.
Voor het bedrijf werd een landschapsintegratieplan opgesteld. Hierbij wordt de bestaande bomenrij van
wilgen langs de weg en het bosmassief ten noorden van het bedrijf verder aangevuld met een lage
strakke haag langs de voorzijde van het bedrijf (ten Z), langs de betonverharding voor de stallen. Deze
haag kan bestaan uit beuk, gewone liguster, haagbeuk of meidoorn. Verder wordt ten zuiden tevens een
bomenrij van hoogstammige, klein bomen (sierkers, sierpeer, haagbeuk of veldesdoorn) in of langs de
strakke haag voorzien. Ten W en O van het bedrijf wordt een gemengde heg langsheen de site voorzien.
De gemengde heg bestaat uit 5 verschillende inheemse soorten (veldesdoorn, haagbeuk, vogelkers, wilde
liguster, gelderse roos, rode kornoelje, sporkehout, meidoorn of kardinaalsmuts) die groepsgewijs per
soort in 2 rijen worden aangeplant. Deze heg wordt in het westen aangevuld met een bomenrij van
inheemse hoogstamige bomen (winterlinde, zomereik, gewone esdoorn, tamme kastanje of wilg). Een
gedetailleerde bespreking en motivatie voor het integratieplan en het integratieplan zelf is terug te
vinden in Bijlage 26.
De nieuwe constructies zullen gebouwd worden volgens een aantal tips zoals beschreven in de brochure
‘Agrarische architectuur, technisch bekeken’ (Boussery et al., 2006):
streven naar gesloten, compact geheel: de nieuwe stallen zullen parallel aan de bestaande
stallen opgesteld worden, zodat een zo gesloten, compact mogelijk geheel ontstaat;
geordende plaatsing van de gebouwen: dit zorgt voor rust en evenwicht in het ontwerp.
Bovendien zorgt een overzichtelijke inplanting voor samenhorigheid van de gebouwen op de
inrichting;
torensilo’s binnen bebouwing houden: alle silo’s zullen binnen de bebouwing geplaatst worden.
Naast de inplantingsplaats kunnen ook de vormgeving en materialen van de gebouwen een voorname rol
spelen in het visuele aspect. Op de inrichting worden een aantal ‘tips’ (Boussery et al., 2006) gebruikt:
gelijke dakhelling gebruiken: alle stallen zullen een gelijke dakhelling hebben;
gebruik van dezelfde materialen en kleurendonkere dakstructuur: de stallen zullen allen
opgebouwd worden uit dezelfde materialen, waarbij het dak bestaat uit zwarte golfplaten;
donkere dakstructuur: de daken zullen bestaan uit zwarte golfplaten;
neutraal kleurgebruik torensilo’s: de silo’s zullen uitgevoerd worden met een neutrale kleur;
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 113
versieringen vermijden: de stallen zullen strak en zonder
onnodige versieringen uitgevoerd worden.
Doordat de inrichting verder uitgebreid wordt met bovenstaande tips indachtig, en er in de gewenste
situatie een passend groenscherm zal voorzien worden, zal de inrichting goed geïntegreerd zijn in het
landschap.
12.5 Synthese van de milieu-effecten
Hoofdstuk 11.6 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die optreden op
het gebied van de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie. De effecten worden nog
eens kort samengevat in Tabel 56.
Tabel 56 Samenvatting effecten voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
deelaspect omschrijving effectbeoordeling
het landschap als relatiesysteem inschatting van effecten veroorzaakt door
aanwezigheid stallen (bedrijf)
gering negatief effect
erfgoedaspecten
bouwkundig erfgoed geen of verwaarloosbaar effect
archeologie
geen of verwaarloosbaar effect
perceptieve aspecten inschatting effect groenscherm huidig: matig negatief effect
gewenst: geen of verwaarloosbaar
effect
12.6 Milderende maatregelen
12.6.1 Project-geïntegreerde maatregelen
Er werd een integratieplan opgesteld om het bedrijf zo goed mogelijk te integreren in de omgeving. Na
de bouw van de stallen zal de desbetreffende beplanting voorzien worden rond te stallen, ten einde een
zo goed mogelijke integratie van het bedrijf te voorzien.
12.6.2 Bijkomend te nemen maatregelen
Eenmaal het groenscherm aangeplant en uitgegroeid is, zal er een goede integratie zijn van het bedrijf
en zal de visuele hinder beperkt worden. Dit groenscherm dient goed onderhouden te worden en indien
nodig dienen afgestorven delen opnieuw aangeplant te worden. Er worden voorts geen te nemen
maatregelen voorgesteld.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 114
13 Discipline mens
13.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-
situatie
Landbouwbedrijven oefenen een grote invloed uit op hun omgeving. Dit kan leiden tot hinder voor de
omwonenden, zoals stofhinder, geluidshinder en transport.
Op basis van kaartmateriaal (topokaart, gewestplan, orthofoto, …), terreinbezoek en algemeen bekomen
informatie wordt het antropogeen milieu in de nabijheid van het bedrijf beschreven. Hierbij wordt het
bedrijf beschreven in de omgeving waarbij rekening gehouden wordt met de woonfunctie, recreatie,
landbouw, overige bedrijven, voorname verkeersverbindingen en industrie. De voornaamste
gegevensbronnen die hiervoor gebruikt zullen worden zijn:
Eigen terreinbezoek + informatie opgevraagd bij de gemeente en milieudienst;
Gewestplan;
Wegenatlas;
Orthofoto;
Topografische kaart.
Inzake de referentiesituatie dient voornamelijk de ligging van het bedrijf ten opzichte van zijn omgeving
te worden beschreven: volgens het gewestplan is het bedrijf volledig gelegen in landschappelijk
waardevol agrarisch gebied. Het dichtste woongebied (met landelijk karakter) bevindt zich op 640 m ten
ZW van de inrichting. De omgeving van het landbouwbedrijf wordt gekenmerkt door een agrarisch
grondgebruik, voornamelijk akkers en weilanden, alsook veeteeltbedrijven en glasbouwbedrijven. Op
ongeveer 590 m ten Z van de inrichting is een gebied voor ambachtelijke bedrijven en KMO’s gelegen. De
verkeersbewegingen gerelateerd aan activiteiten op de inrichting zelf zullen in detail bij de
effectbespreking besproken worden.
13.2 Afbakening studiegebied
Het studiegebied wordt voornamelijk bepaald door de grens waar relevante geurwaarneming voorkomt.
Effecten zoals geluids- of stofhinder reiken veelal minder ver. De effecten naar verkeer kunnen zich
echter verder uitstrekken, zodat de voornaamste antropogene elementen in de ruimere omgeving (circa 1
km) worden beschreven (meest nabijgelegen woonkernen, recreatieve locaties en elementen,
landbouwactiviteiten, verkeer en industriële activiteiten).
13.3 Methodiek en significantiekader
De discipline mens is meer een integrerende discipline. Omdat de effecten inzake geluidshinder,
stofhinder en geurhinder al in de andere disciplines besproken worden, worden hier enkel de
belangrijkste resultaten herhaald. De geluidshinder inzake leveren en lossen van goederen wordt in de
discipline geluid en trillingen (hoofdstuk 10) onderzocht. Stof- en geurhinder werden reeds in de
discipline lucht beschreven (hoofdstuk 7).
In deze discipline zullen wel eventuele klachten, die ooit tegen het bedrijf geuit zijn, besproken worden.
Bij eventuele klachtenhistoriek, zal vermeld worden welke maatregelen er eventueel in het verleden
getroffen zijn om deze op te lossen of te voorkomen. Deze historiek wordt opgevraagd bij het
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 115
gemeentebestuur en eventueel bij milieu-inspectie. Naast de
beoordeling van de klachtenregistratie, zal ingezoomd worden op de verkeershinder.
De belangrijkste transporten op een landbouwbedrijf worden veroorzaakt door:
aan en afvoer dieren;
aanvoer grondstoffen;
afvoer eindproducten;
afvoer afvalstoffen (mest, kadavers, ...).
Er zal een inschatting en evaluatie gemaakt worden van het aantal transporten dat noodzakelijk is in het
productieproces van het bedrijf. Hierbij wordt ook vermeld welk type transport er per vracht wordt
gebruikt en wanneer deze transporten voorkomen.
De transportafstanden kunnen heel sterk variëren. Het is bijgevolg onmogelijk om alle aan- en
afvoerroutes volledig te beschrijven. De nadruk ligt bijgevolg voornamelijk op de afstand tussen het
bedrijf en de meest nabij gelegen grote afvoerroute (autostrade, gewestweg). Bij de bespreking van de
weginfrastructuur van de voornaamste aan- en afvoerroute(s) wordt ook het wegtype (autosnelweg,
gewestweg, ringweg, lokale ontsluitingsweg voor (niet-) doorgaand verkeer, etc.) vermeld.
Bij de bepaling van de invloed van de transportstromen op de verkeersleefbaarheid is de ligging van de
inrichting ten opzichte van de omgeving (nabijheid woonwijken, nabijheid ontsluitingswegen, kanalen,
…), alsook de staat van de gebruikte wegen en de capaciteit en geschiktheid van de gebruikte wegen
bepalend. Ook worden eventuele bewegwijzerde wandel- en fietsroutes die langs het bedrijf of de
voornaamste aan- en afvoerroutes liggen aangegeven. Bijgevolg wordt voor de beoordeling van de
verkeershinder/verkeersleefbaarheid de ontsluitingsinfrastructuur in de nabijheid van de inrichting onder
de loep genomen.
Tabel 57 Significantiekader voor de discipline mens
deelaspect omschrijving beoordelingskader
klachten
klachtenregistratie gemeente
negatief effect: gegronde klachten met betrekking tot hinder
verwaarloosbaar effect: geen of ongegronde klachten met betrekking tot
hinder
transport verkeerssituatie (tot eerste
grote weg)
negatief effect: transporten langsheen lokale, niet-aangepaste wegen en
doorheen gevoelig gebied (woongebied, ...)
matig negatief effect: transporten langsheen lokale, niet-aangepaste
wegen en niet doorheen gevoelig gebied
gering negatief effect: transporten op grote wegen en doorheen gevoelig
gebied
geen of verwaarloosbaar effect: transporten op grote wegen en niet
doorheen gevoelig gebied
geluidshinder zie discipline geluid
geurhinder zie discipline lucht
stofhinder zie discipline lucht
13.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten
13.4.1 Klachtenregistratie
Gezien het bedrijf in de vergunde situatie nog in opbouw is, zijn nog geen klachten gekend tegen het
bedrijf. Wel werd één beroepsschriften ingediend bij de milieuvergunningsaanvraag voor de huidig
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 116
vergunde situatie (toen nog op naam van Danny Goetschalckx). Het
bezwaarschriften handelde over volgende milieuaspecten:
1. het geplande bedrijf ligt in landschappelijk waardevol gebied; deze nieuwe
inplanting van een industriële kippenfokkerij zal het geweldige panorama verstoren
en een enorme impact hebben op de omgeving; het is ontoelaatbaar dat waardevol
landschap opgeofferd of verstoord wordt;
2. er zijn geen gelijksoortige landbouwbedrijven in de buurt; het landschap wordt
gekenmerkt door akkerlanden en velden met bomenrijen;
3. stank- en mestoverlast, aantrek van insecten;
4. de waterloop de Mark ligt in de omgeving op 400 m en er is een natuurgebied tegen
de inrichting gelegen;
Daarnaast werden nog enkele aspecten aangehaald die niet van milieutechnische aard waren zoals
winstbejag van de toenmalige exploitant en waardevermindering. Deze elementen worden niet verder
besproken in het MER. De verschillende aangehaalde aspecten worden besproken in de verschillende
disciplines (landschap, bodem, water, fauna en flora en lucht-geur).
Het beroep werd ongegrond verklaard door de Vlaamse minster van Leefmilieu, Natuur en Cultuur op
11/01/2013. Er wordt dus uitgegaan van een verwaarloosbaar effect inzake klachtenregistratie.
13.4.2 Verkeershinder
Op het bedrijf worden allerhande producten aan- en afgevoerd. Meestal gebeurt dit met vrachtwagens.
Voor transport op lange afstand wordt, gebruik gemaakt van de Beeksestraat, om vervolgens via
Rollekens de Bredaseweg te bereiken (N14) (zie Bijlage 3b). Deze route loopt langsheen een KMO-zone
ter hoogte van Rollekens. Deze route valt niet samen met onderdelen van het fietsknooppuntennetwerk.
Wel valt transportroute ter hoogte van de Beeksestraat samen met het uitgestippeld
wandelknooppuntennetwerk. Ter hoogte van het bedrijf is er namelijk een wandelknooppunt. Er geldt
bijgevolg een matig negatief effect in beide situaties.
Tabel 58 geeft een inschatting van de jaarlijkse transportbewegingen die noodzakelijk zullen zijn ten
behoeve van het bedrijf.
Tabel 58 Aantal verkeersbewegingen per jaar ten gevolge van de bedrijfsexploitatie
vergunde situatie gewenste situatie
#
transporten/jaar
hoeveelheid per
levering/afhaling
#
transporten/jaar
hoeveelheid per
levering/afhaling
aanvoer ééndagskuikens 8 84.000 stuks 16 100.000 stuks
aanvoer brandstof 8 8.000 l 8 16.000 l
aanvoer krachtvoeder 85 28.000 kg 196 28.000 kg
aanvoer strooisel 8 3 ton 10 6 ton
afvoer slachtkippen 100 15,5 ton 238 15,5 ton
afvoer kadavers 104 / 104 /
afvoer reinigingswater 17 30 ton 35 30 ton
totaal 330 607
6 transporten/week 12 transporten/week
Wordt gekeken naar het aantal transporten, dan kan vastgesteld worden dat het aantal wekelijkse
transporten toeneemt van gemiddeld 6 per week naar 12 per week.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 117
13.4.3 Geluidshinder
Uit de toetsing van de continue bronnen blijkt dat het specifieke geluidsdrukniveau van de continue
bronnen verwaarloosbaar zal zijn ter hoogte van de dichtstbijzijnde woningen. Er wordt dan ook geen
geluidshinder vanwege de continue bronnen verwacht.
Wat de incidentele bronnen betreft wordt zowel door het vullen van de silo’s als door het lossen van de
dieren de geldende grenswaarde ter hoogte van de dichtstbijzijnde woning overschreden. Hierbij kan
gesteld worden dat het gaat om incidentele bronnen, waardoor eventuele hinder toch eerder als beperkt
beschouwd kan worden.
13.4.4 Geurhinder
Uit de geurmodelleringen blijkt dat door de uitbreiding van het bedrijf binnen hoog geurgevoelig gebied
17 woningen bijkomend een negatief effect zullen ondervinden. Ter hoogte van matig geurgevoelig
gebied zullen twee bijkomende woningen een matig negatief effect ondervinden en vier bijkomende
woningen een negatief effect. Wat betreft laag geurgevoelig gebied zullen zeven bijkomende woningen
een gering negatief effect ondervinden en één bijkomende woning een matig negatief effect. Het aantal
woningen dat een negatief effect ondervindt binnen laag geurgevoelig gebied zal niet wijzigen.
Worden de geurconcentraties ter hoogte van de omliggende woningen in beschouwing genomen, dan kan
echter vastgesteld worden dat door de gewenste uitbreiding de geurconcentratie ter hoogte van
omliggende woningen gelijk zal blijven of (beperkt) zal toenemen. De bijdrage van het bedrijf tot de
totale geurimmissie ter hoogte van de omliggende woningen is en blijft echter beperkt.
13.4.5 Stofhinder
Bij de toetsing van de bedrijfsbijdrage aan de PM10-stofconcentratie blijkt dat zowel in de vergunde als
in de gewenste situatie zones aanwezig zijn waar een gering negatief, matig negatief of negatief effect
geldt. In de zone waar een negatief effect geldt, zijn in beide situaties geen woningen gelegen.
Daarnaast is in de vergunde situatie ook in de zone waar een matig negatief effect geldt geen enkele
woning gelegen. In de gewenste situatie zijn twee woningen gelegen binnen deze zone. Wat betreft de
zone waar een gering negatief effect geldt zijn in de vergunde situatie drie woningen gelegen, in de
gewenste situatie zijn dit er vijf.
Inzake PM2,5-concentratie zijn er in de vergunde situatie enkel zones aanwezig waar een gering
negatief en matig negatief effect geldt. In deze zones zijn geen woningen gelegen. In de gewenste
situatie is er daarnaast ook een zone aanwezig waar een negatief effect geldt. In de zones waar een
matig negatief en negatief effect geldt, zijn geen woningen gelegen. In de zone waar een gering
negatief effect geldt zijn twee woningen gelegen.
De maximale PM10-stofconcentratie door het bedrijf zelf bedraagt respectievelijk 10,6 µg/m³ in de
vergunde en 15,1 µg/m³ in de gewenste situatie. Voor PM2,5 is dit respectievelijk 1,9 µg/m³ en 2,7
µg/m³.
Ter hoogte van de inrichting bedraagt de gemiddelde achtergrondstofconcentratie voor PM 10 24 µg/m³.
Binnen de regio waar de bedrijfseigen stofconcentratie hoger is dan 16 µg/m³ kan de norm van 40
µg/m³ overschreden worden. Dit is hier voor geen enkele situatie het geval. Inzake PM 2,5 bedraagt de
gemiddelde achtergrondstofconcentratie ter hoogte van het bedrijf tussen 11 en 15 µg/m³. Aangezien
de maximale PM2,5-concentratie veroorzaakt door het bedrijf nooit hoger is dan 10 µg/m³ is ook hier
geen sprake van een overschrijding van de norm.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 118
13.5 Synthese van de milieu-effecten
Hoofdstuk 13.4 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die optreden op
het gebied van de discipline Mens. Tabel 59 geeft een samenvattend overzicht van deze effecten.
Tabel 59 Samenvatting van de effecten voor de discipline mens
deelaspect omschrijving beoordelingskader
Klachten klachtenregistratie verwaarloosbaar effect
transport verkeerssituatie matig negatief effect
13.6 Milderende maatregelen
13.6.1 Project-geïntegreerde maatregelen
Geluid-, stof- en geurhinder worden zoveel mogelijk vermeden door een goede bedrijfsvoering. Inzake
geur wordt daarnaast een gekoelde kadaveropslag voorzien in beide situatie. Wat stof betreft zullen de
warmtewisselaars aangevuld worden met een stofvang, waardoor de stofemissie verder ingeperkt zal
worden. Omdat hieromtrent geen cijfers beschikbaar zijn, werd dit niet doorgerekend in de
modelleringen. Inzake het aantal transporten worden zoveel mogelijk nodeloze transporten vermeden.
13.6.2 Bijkomend te nemen maatregelen
Er kan geopteerd worden om voor de transporten gebruik te maken van de Beeksestraat om vervolgens
via de Meerseweg de N14 te bereiken. Deze route gaat ter hoogte van de Meerseweg doorheen
woongebied (al dan niet met landelijk karakter) en valt nog steeds samen met een onderdeel van het
wandelroutenetwerk. De weg, die langsheen lokale, onaangepaste wegen dient afgelegd te worden, is
echter wel kleiner en ook het onderdeel dat samen valt met de uitgestippelde wandelroute is kleiner.
Voor de mogelijke milderende maatregelen inzake geur-, stof- en geluidshinder wordt verwezen naar de
discipline lucht en de discipline geluid.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 119
14 Bedrijfsspecifieke toelichting in het
kader van de Watertoets
14.1 Algemene toelichting Watertoets
Telkens wanneer er op beleidsterreinen andere dan water een beslissing wordt genomen, moet deze
beslissing in het kader van het decreet ‘integraal waterbeheer’ aan een Watertoets worden
onderworpen. De Watertoets omvat door de koppeling aan het begrip “schadelijke effecten” een reeks
evaluatie-items, zoals veiligheid tegen overstromingen, (grond)wateroverlast, riolering, watervoorziening
voor huishoudens en economische actoren, bodemdaling, volksgezondheid, oppervlakte– en
grondwaterkwaliteit, verdroging en (natte) natuur. Enkel betekenisvolle nadelige effecten worden
beoogd, om te vermijden dat de Watertoets wordt misbruikt als vrijgeleide om vergunningen te weigeren
of de goedkeuring van plannen te obstrueren. Deze Watertoets kan in het algemeen opgevat worden als
het proces van vroegtijdig informeren, adviseren en uiteindelijk beoordelen van mogelijke schadelijke
effecten van plannen op het watersysteem. Daarmee fungeert de Watertoets als een belangrijk
preventief instrument.
De uitvoering van de Watertoets wordt geregeld in het besluit van de Vlaamse Regering tot vaststelling
van nadere regels voor de toepassing van de Watertoets, tot aanwijzing van de adviesinstantie en tot
vaststelling van nadere regels voor de adviesprocedure bij de Watertoets, vermeld in artikel 8 van het
decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid (besluit van de Vlaamse Regering van 20
juli 2006 (B.S. 31/10/2006), in werking vanaf 1/11/06). Op 14 oktober 2011 werd een wijzigingsbesluit
inzake de watertoets goedgekeurd. Deze trad in werking op 1 maart 2012. In het wijzigingsbesluit werd
de aanbeveling om advies te vragen aan een waterbeheerder omgezet in adviesvraagplicht. Verder werd
met een samenvattend artikel in het besluit zelf de beoordelingsschema’s sterk vereenvoudigd en werd
de kaart van de overstromingsgevoelige gebieden geactualiseerd en uitgebreid. Er werd een aanvullende
lijst met vergunningen en plannen die aan de watertoets moeten onderworpen worden opgenomen. De
inhoud van de waterparagraaf en het wateradvies werden afgestemd op de wijzigingen aan het decreet
Integraal Waterbeleid van 2007.
14.2 Bedrijfsspecifieke aandachtspunten met betrekking tot de Watertoets
Onderstaand worden de voornaamste bedrijfsspecifieke aandachtspunten aangegeven met betrekking tot
de milieudoelstellingen zoals weergegeven in artikel 4 van de Kaderrichtlijn water. Deze
aandachtspunten dienen door de vergunningverlenende overheid in rekening gebracht te worden bij de
uitvoering van de Watertoets.
Bijlage I: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op het verkavelen van een stuk grond, het oprichten
van een constructie, al dan niet gedeeltelijk of volledig ondergronds, of het aanleggen van een
verharding. Het bedrijf wenst twee nieuwe stallen te bouwen.
gewijzigd overstromingsregime: volgens de overstromingskaarten (www.gisvlaanderen.be) ligt
het bedrijf op voornamelijk op mogelijk overstromingsgevoelig gebied.
gewijzigde afstromingshoeveelheid: het regenwater dat op de staldaken valt zal opgevangen
worden in een regenwateropvang van 10 m³ in de vergunde situatie en twee
regenwateropvangen van 10 m³, uitgerust met een overloop naar een infiltratiebekken.
gewijzigde infiltratie naar het grondwater: de stallen zijn gelegen op niet-infiltratiegevoelige
grond (kaart met infiltratiegevoelige gronden: www.gisvlaanderen.be).
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 120
gewijzigd grondwaterstromingspatroon: de nieuwe stal ligt
in een zone die zeer gevoelig is voor grondwaterstroming (gevoeligheidskaart voor
grondwaterstroming: www.gisvlaanderen.be).
Bijlage II: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op de opslag van, het storten van bodemvreemd
materiaal of de wijziging van de vegetatie.
Niet van toepassing.
Bijlage III: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op een reliëfwijziging.
Niet van toepassing.
Bijlage IV: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op het aanleggen van een buffer- of
infiltratievoorziening voor de opvang van oppervlakte- of hemelwater.
buffering en infiltratie van oppervlakte- en hemelwater: op het bedrijf wordt een extra
regenwateropvang voorzien (10 m³ bij de nieuwe stallen). De regenwateropvangen op het bedrijf
zijn uitgerust met een overloop naar een infiltratiebekken, dat in de gewenste situatie een
volume van 246,4 m³ zal hebben.
Bijlage V: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op een lozing op een rioleringsstelsel, het
oppervlaktewater of het grondwater.
niet van toepassing.
Bijlage VI: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op een grondwaterwinning.
wijzigen van de grondwaterwinning: men wenst de grondwaterwinning uit te breiden en een
nieuwe boorput aan te spreken. Deze winning is een ingedeelde ingreep.
Bijlage VII: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op een wijziging van de bedding en de
structuurkwaliteit van de waterloop.
Niet van toepassing.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 121
15 Natura 2000-toets
In de onmiddellijke omgeving van het bedrijf zijn geen speciale beschermingszones gelegen. Het
dichtstbijzijnde habitatrichtlijngebied bevindt zich op 2,5 km ten O van het bedrijf.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 122
16 Overzicht en toetsing van de Best
Beschikbare Technieken
Strikt genomen dienen op voorliggend bedrijf de relevante BBT’s toegepast te worden (want GPBV-
inrichting). In Tabel 60 wordt een overzicht gegeven van de mogelijke BBT die voor de veeteeltsector
gekend zijn. Ook wordt getoetst of het al dan niet op het voorliggend bedrijf gebruikt zal worden.
Tabel 60 Overzicht Best Beschikbare technieken voor de veeteeltsector
discipline omschrijving wanneer BBT op bedrijf toegepast?
sector: veeteelt
water
opstellen van een
waterbalansschema
nieuwe en bestaande installaties ja, zie figuur 1
grof vuil verwijderen door droog
reinigen
nieuwe en bestaande installaties ja, de stallen worden eerst droog
gereinigd alvorens nat te reinigen
goed gebruik van de
drinkwatervoorziening
nieuwe en bestaande installaties ja, past in een goede bedrijfsvoering
optimaliseren van de
spoelwaterhuishouding van de
melkinstallatie
melkveebedrijven niet van toepassing
gebruik maken van alternatieve
waterbronnen
nieuwe en bestaande installaties waar vanuit hygiënisch oogpunt
mogelijk wordt regenwater
aangewend als waterbron
afvalwater
beperken van sapverliezen nieuw en bestaand,
veeteeltbedrijven die gebruik
maken van kuilvoeder
niet van toepassing
vervuiling van de run-off van de
kuilplaat beperken
BBT voor alle veeteeltbedrijven
die een nieuwe kuilplaat
aanleggen
het proper houden van de
kuilplaat door schoonvegen en
het goed afsluiten van de kuil na
gebruik is BBT voor alle
veeteeltbedrijven met een
kuilplaat
niet van toepassing
perssappen en first flush van de
kuilplaat opvangen en uitrijden
op het land
BBT bij nieuwbouw kuilplaten
BBT bij bestaande kuilplaten,
tenzij kan worden aangetoond
dat het scheidingssysteem in het
concrete geval niet economisch
haalbaar is
niet van toepassing
afvalwater dat mestdeeltjes
bevat opvangen en uitrijden op
het land
nieuwe en bestaande installaties reinigingswater van de stallen wordt
opgevangen in citernes afgevoerd
naar de mestverwerking of het
buitenland
melkspoelwater opvangen in de
mestkelder
nieuwe en bestaande installaties
bij melkveebedrijven
niet van toepassing
afvalwater dat geen mestdeeltjes
bevat, lozen op riool
BBT indien aansluiting op riool
technisch haalbaar is en
toegestaan is door de bevoegde
er wordt geen bedrijfsafvalwater
geloosd
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 123
discipline omschrijving wanneer BBT op bedrijf toegepast?
overheid
verdunde fractie van de run-off
van de kuilplaat en run-off van
niet met mest bevuilde
materialen beregenen op de
weide
nieuwe en bestaande installaties water stroomt af en infiltreert in de
omliggende gronden
verdunde fractie van de run-off
van de kuilplaat en run-off van
niet met mest bevuilde
materialen vertraagd afvoeren
naar het oppervlaktewater
nieuwe en bestaande installaties water stroomt af en infiltreert in de
omliggende gronden
emissie van nutriënten naar water, bodem en lucht
opstellen van een
nutriëntenbalans
nieuwe en bestaande installaties bij de mestbankaangiftes wordt een
nutriëntenbalans opgemaakt
toepassen van precisievoeding nieuwe en bestaande installaties het bedrijf maakt gebruik van
meerfasenvoeding
vloerbevuiling zoveel mogelijk
voorkomen
nieuwe en bestaande installaties mestresten worden zo veel mogelijk
opgeruimd, na iedere ronde wordt
gereinigd
toepassen van
ammoniakemissiearme
stalsystemen varkens/pluimvee
BBT bij nieuwbouwstallen,
volgens de specificaties gegeven
in bijlage I van het Ministerieel
Besluit van 19/03/2004
ja, alle stallen zijn en zullen
ammoniakemissiearm uitgerust
worden
voldoende mestopslagcapaciteit
voorzien
nieuwe en bestaande installaties ja
afvloeiing van mest en/of
mestsappen voorkomen bij
externe mestopslag –
optimalisatie van de mestopslag
nieuwe en bestaande installaties ja
mestaanwending afstemmen op
de betrokken landbouwgrond,
gewasbehoefte en
klimatologische omstandigheden
nieuwe en bestaande installaties ja
mest emissiearm aanwenden,
nauwkeurig doseren en
gelijkmatig verspreiden
nieuwe en bestaande installaties ja
stof
optimaliseren van stallen en/of
mestopslagplaatsen binnen de
bedrijfslocatie
BBT voor nieuwe stallen en/of
nieuwe opslagplaatsen
ja
stallucht afzuigen en behandelen
met een gaswasser
BBT bij mechanisch geventileerde
nieuwbouwstallen voor
diercategorieën waarvoor nog
geen AEA-stalsystemen in bijlage
I van het Ministerieel Besluit van
19/03/2004 zijn opgenomen en
indien naast de emissie vanuit de
stal nog bijkomende
emissiebronnen aangepakt
worden
niet van toepassing
energie
opstellen van
energiebalans/uitvoeren van een
energieaudit
nieuwe en bestaande installaties het uitvoeren van een energieaudit
wordt aangeraden
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 124
discipline omschrijving wanneer BBT op bedrijf toegepast?
optimaliseren van het ontwerp
van het ventilatiesysteem in
mechanisch geventileerde stallen
bij nieuwbouwstallen ja
regelmatige controle en reiniging
van leidingen en ventilatoren in
mechanisch geventileerde stallen
nieuwe en bestaande installaties ja, periodieke controles zullen
uitgevoerd worden
gebruik maken van een
melkpomp/vacuümpomp met een
toerentalregeling
melkbedrijven met een nieuwe
melkinstallatie
niet van toepassing
gebruik maken van een
voorkoeler
melkbedrijven met een nieuwe
melkinstallatie
niet van toepassing
warmte recupereren uit de
melkkoeler
nieuwe en bestaande installaties
bij melkveebedrijven
niet van toepassing
afval
afvalstromen minimaliseren en
volgens de meest aangewezen
opties afvoeren
nieuwe en bestaande
installaties
ja, het is in ieders voordeel dat de
afvalstroom zo minimaal mogelijk
gehouden wordt, en zo optimaal
mogelijk afgevoerd wordt
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 125
17 Monitoring en evaluatie
17.1 Controle
Door de overheid en door de geldende wetgevingen zijn er verschillende maatregelen opgelegd en
gegevens opgemeten en/of gerapporteerd, die het (gedeeltelijk) mogelijk maken om op te volgen hoe
het bedrijf ten opzichte van bepaalde milieu-effecten evolueert. Hier worden verschillende relevante
elementen aangehaald en bondig toegelicht.
17.2 Geurhinder – klachtenopvolging op gemeentelijk niveau
Met betrekking tot geurhinder worden eventuele klachten geregistreerd op de gemeentelijke milieudienst
te Hoogstraten. Indien noodzakelijk worden de klachten doorgegeven aan de milieu-inspectie, die deze
klachten verder onderzoekt.
17.3 Verzuring – sectorale opvolging op gewestelijk niveau
Voor de opvolging van de verzuringsproblematiek wordt er specifiek op bedrijfsniveau geen monitoring
voorgesteld. De verzuringsproblematiek dient eerder sectoraal en op gewestelijk niveau opgevolgd te
worden (MINA-plan 2011-2015).
17.4 Verstoring van de waterhuishouding – debietsmeter grondwater
Sinds 1 juli 1997 moet iedere heffingsplichtige grondwaterwinning uitgerust zijn met een debietsmeter,
die het opgepompte volume grondwater bepaalt. De teller moet geplaatst worden vóór het eerste
aftappunt van het gewonnen grondwater. Vlarem II bepaalt de voorwaarden waaraan deze meetinrichting
moet voldoen (afd. 5.53.3). Deze maatregel en de vergunningsplicht hebben tot doel de kwaliteit en de
kwantiteit van de grondwaterreserves en de omgeving van de waterwinning (waterpomp) voor schade te
behoeden.
17.5 Bodemverontreiniging – controle petroleum- en stookolietanks
Om te onderzoeken of er bepaalde vermestende invloeden van het bedrijf waar te nemen zijn, kunnen
peilbuismetingen een indicatie geven. Volgens VLAREM II Artikel 5.9.7.1 dienen op inrichtingen met
mengmest, waarin meer dan 40.000 stuks gevogelte kunnen gehouden worden, op kosten van de
exploitant, waarnemingsbuizen (peilputten) op oordeelkundige wijze voor grondwateronderzoek
geplaatst te worden. Aangezien er strikt gezien geen mengmest aanwezig is op het bedrijf dienen geen
peilbuizen geplaatst te worden (hier wordt het reinigingswater niet beschouwd als mengmest).
Volgens Vlarebo Artikel 61 en 62 dient al dan niet, rekening houdend met de categorie waarin de
inrichting wordt ingedeeld, een oriënterend bodemonderzoek uitgevoerd te worden. Het voorliggend
bedrijf is niet bodemonderzoeksplichtig.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 126
17.6 Vermesting en
oppervlaktewaterverontreiniging – MAP-meetpunten
Dit meetnet laat toe de nitraatconcentratie in het oppervlaktewater te monitoren. Voor ieder
deelbekken waarvoor een representatief meetpunt bestaat kan globaal een conclusie gesteld worden met
betrekking tot de gemeten concentraties. Deze conclusie geldt echter voor het gehele deelbekken.
Enerzijds kan bij een eventuele overschrijding van de nitraatnorm (50 mg NO3-/l) niet specifiek
aangegeven worden welke percelen of bedrijven verantwoordelijk zijn, anderzijds wil het niet
overschrijden van de norm in het meetpunt ook niet zeggen dat de bemesting op al de percelen
reglementair is verlopen. Ze geven echter een richtinggevend beeld voor het gehele deelbekken. In de
omgeving van het bedrijf zijn geen representatieve MAP-meetpunten gelegen.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 127
18 Grensoverschrijdende effecten
De Nederlandse grens bevindt zich op ongeveer 1,1 km ten ZO van het bedrijf.
Wat geur betreft rijkt de 3 ouE/m³-contour zowel in de vergunde als in de gewenste situatie niet tot aan
de Belgisch-Nederlandse grens. De maximale geurconcentratie van het bedrijf ter hoogte van de Belgisch-
Nederlandse grens bedraagt 1,3 ouE/m³ in de vergunde situatie en 1,5 ouE/m³ in de gewenste situatie.
Wordt de geurconcentratie van de bronnencluster zonder het bedrijf in beschouwing genomen, dan
bedraagt de concentratie 1,1 ouE/m³ op dit punt.
De Nederlandse geurwetgeving (Wet Geur en Veehouderij) maakt een onderscheid tussen
concentratiegebieden en niet-concentratiegebieden. Concentratiegebieden worden gedefinieerd in
Bijlage I van de Nederlandse Meststoffenwet, of een als zodanig bij gemeentelijke verordening
aangewezen gebied. In Tabel 61 wordt een overzicht gegeven van de toegestane geurbelasting volgens de
Nederlandse wetgeving.
Tabel 61 Toegestande geurbelasting in Nederland
geurgevoelig object is gelegen in ten hoogste toegestane geurbelasting
concentratiegebied:
- binnen bebouwde kom 3 ouE/m³
- buiten bebouwde kom 14 ouE/m³
niet-concentratiegebied:
- binnen bebouwde kom 2 ouE/m³
- buiten bebouwde kom 8 ouE/m³
De geurconcentratie blijft dus onder de toegestane geurbelasting in Nederland.
Ook wat fijn stof betreft rijkt de effectencontour niet tot aan de Nederlandse grens. Er worden
hieromtrent dan ook geen grensoverschrijdende effecten verwacht.
Voor de verzurende en vermestende deposities in Nederland wordt rekening gehouden met de
Ecologische Hoofdstructuur in Nederland en de voorziene natuurdoelen in de provincie Brabant. Op de
Belgisch-Nederlands grens is het natuurgebied “Het Merkske” gelegen. Momenteel betreft het beheertype
ter hoogte van de grens ‘Kruiden- en faunarijk grasland’. De ambities voor dit gebied volgens de
Ecologische Hoofdstructuur betreffen de beheerstypes ‘Moeras’ en ‘Vochtig hooiland’. De maximale
verzurende depositie ter hoogte van de grens wijzigt van 6 Zeq/ha/j in de vergunde situatie naar 13
Zeq/ha/j in de gewenste situatie, rekening houdend met de depositiesnelheid voor gras. Voor vermesting
is dit respectievelijk 0,08 kg N/ha/j en 0,19 kg N/ha/j. Rekening houdend met de minimale kritische
lasten voor grasland (1.961 Zeq/ha/j en 11,6 kg N/ha/j) zal de bijdrage tot de kritische last in beide
situaties verwaarloosbaar zijn ter hoogte van de Nederlandse grens.
Wat de overige disciplines betreft, worden gezien de afstand tot de grens geen grensoverschrijdende
effecten verwacht.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 128
19 Leemten in de kennis
Over de gehanteerde emissiecoëfficiënten van zowel geur, ammoniak als stof bestaat nog
wetenschappelijke onzekerheid. De emissiefactoren die gebruikt worden om de situatie op het bedrijf te
bepalen zijn algemene waarden. Bedrijfsspecifieke metingen zijn niet beschikbaar. Ook inzake
kadaveropslag zijn geen kwantitatieve geuremissiecijfers bekend. Daarnaast zijn er nog geen cijfers
gekend omtrent eventuele geuremissiereductie door het gebruik van warmtewisselaars. Ook wat betreft
ammoniakemissie bij warmtewisselaars zijn er grote verschillen tussen Belgische en Nederlandse
emissiecijfers en bestaat er nog onduidelijkheid omtrent het werkelijk emissiecijfer. Ook wat betreft het
waterverbruik nodig voor het spoelen van de warmtewisselaars zijn geen cijfers gekend. Het bedrijf
wenst gebruik te maken van een stofvang om de stofbelasting bij de warmtewisselaars te beperken.
Hiervoor zijn evenmin reductiecijfers gekend.
Kwantitatieve inschatting van cumulatieve (geur)effecten is moeilijk wegens de betrokkenheid van veel
verschillende elementen (met verschillende onbekende parameters) in eenzelfde bronnencluster. Bij
omliggende bedrijven is de exacte bedrijfssituatie namelijk niet (steeds) gekend. Daarom wordt er voor
deze bedrijven steeds vertrokken van traditionele stalsystemen. De gemaakte cumulatieve inschattingen
zullen dan ook eerder beschouwd worden als ruwe aanwijzingen.
De geluidsniveaus van de geluidsbronnen op het bedrijf zelf zijn niet gemeten, maar zijn gebaseerd op
literatuurgegevens, technische brochures en eerdere metingen (op gelijkaardige bedrijven). In
combinatie met de mathematische wetmatigheden zal zo een vrij realistisch beeld van de geluidsniveaus
bekomen worden.
Om de mogelijke effecten te kunnen voorspellen, wordt gebruik gemaakt van het verspreidingsmodel
IFDM. De resultaten die dit model genereert, kunnen als indicatie gebruikt worden om aan te duiden of er
al dan niet (bijkomende) hindereffecten zullen optreden, maar kunnen niet als absoluut geïnterpreteerd
worden. Het betreft hier namelijk een model, waarbij diverse aannames gehanteerd worden om tot een
zo correct mogelijke inschatting te komen van de te verwachten effecten, maar waarbij de nodige
voorzichtigheid gehanteerd moet worden bij de interpretatie van de bekomen resultaten.
Samenvattend kan echter gesteld worden dat, hoewel er een aantal leemten en onzekerheden zijn, deze
geen wezenlijke invloed hebben gespeeld op de besluitvorming van de verschillende milieu-effecten.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 129
20 Tewerkstelling- en investeringsrapport
20.1 Tewerkstelling
Het bedrijf zal in de vergunde situatie uitgebaat worden door 2 familieleden. Ook in de gewenste situatie
zal dit zo zijn.
20.2 Investeringen
De exploitant wenst twee nieuwe stallen te bouwen, telkens voorzien van een warmtewisselaar.
Voorliggend project vraagt aldus een aanzienelijke investering.
20.3 Duurzaam gebruik van grondstoffen en goederen
Het bedrijf evalueert zelf de productie en de hiervoor gebruikte methodes aan de hand van een
technische boekhouding en op basis van ervaring. De resultaten hiervan laten de bedrijfsleider toe om
zijn productiemethode en de keuze van de grondstoffen (dieren en voeders) te evalueren.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 130
21 Conclusie
Het pluimveebedrijf van Wouters Brent, gelegen in de Beeksestraat z/n te Meer, is momenteel vergund
voor het houden van 84.000 vleeskippen. Hiertoe zijn twee stallen voorzien, uitgerust met het
ammoniakemissiearm stalsysteem P-6.4 (warmtewisselaar). De exploitant wenst verder uit te breiden tot
een totaal van 200.000 vleeskippen. Hiertoe worden twee bijkomende stallen voorzien, tevens uitgerust
met het AEA-stalsysteem P-6.4. Gezien de huidige vergunning een recente vergunning betreft, zijn de
vergunde stallen nog niet aanwezig.
Bij uitbreiding van het bedrijf dient er met de volgende effecten rekening gehouden te worden:
door de gewenste uitbreiding zal de geuremissie toenemen van 20.160 ouE/s (huidige situatie) tot
48.000 ouE/s;
het bedrijf is gelegen binnen een bronnencluster, de cumulatieve geurhinder dient aldus in
beschouwing genomen te worden. Door de cluster ondervinden in de vergunde situatiel 83
woningen binnen woongebied een negatief effect. Door de uitbreiding van het bedrijf zullen 17
bijkomende woningen in woongebied een negatief effect ondervinden. Worden de woningen
binnen woongebied met landelijk karakter bekeken, dan ondervinden in de huidig vergunde
situatie 18 woningen een matig negatief effect en 48 woningen een negatief effect. In de
gewenste situatie zullen dit respectievelijk 20 en 52 woningen zijn. Inzake laag geurgevoelig
gebied (hoofdzakelijk agrarisch gebied) ondervinden momenteel 37 woningen een negatief
effect, 19 woningen een matig negatief effect en 18 woningen een gering negatief effect. Door
voorliggend project zullen binnen laag geurgevoelig gebied geen bijkomende woningen een
negatief effect ondervinden. Wel zal één woning bijkomend een matig negatief effect
ondervinden en zeven woningen bijkomend een gering negatief effect;
de cumulatieve geurconcentratie ter hoogte van de omliggende woningen zal ondanks de
uitbreiding gelijk blijven of beperkt toenemen. De bijdrage van het bedrijf op zich tot de totale
geurimmissie ter hoogte van omliggende woningen is en blijft beperkt;
door de gewenste uitbreiding zal de ammoniakemissie uit de stallen toenemen van 3.780 kg/jaar
naar 9.000 kg/jaar;
nemen we de verzurende effecten in beschouwing door de emissie van NH3, dan kan vastgesteld
worden dat de bijdrage aan de kritische last buiten aandachtsgebied in de vergunde situatie
overal verwaarloosbaar is. In de gewenste situatie geldt maximaal een beperkte bijdrage. Ter
hoogte van het natuurgebied volgens gewestplan geldt in de vergunde situatie maximaal een
negatief effect, in de gewenste situatie is dit een significant negatief effect;
nemen we de vermestende effecten in beschouwing door de ammoniakemissie, dan kan eveneens
vastgesteld worden dat de bijdrage aan de kritische last buiten aandachtsgebied in de vergunde
situatie overal verwaarloosbaar is. In de gewenste situatie geldt maximaal een relevante
bijdrage. Wat het natuurgebied volgens gewestplan betreft, geldt in de vergunde situatie
maximaal een negatief effect, in de gewenste situatie maximaal een significant negatief effect;
door de gewenste uitbreiding zal de stofemissie toenemen, waarbij de PM10-emissie zal wijzigen
van 1.680 kg/jaar (vergunde situatie) naar 4.000 kg/jaar (gewenste situatie). De PM2,5-emissie
zal wijzigen van 302 kg/jaar (vergunde situatie) naar 720 kg/jaar (gewenste situatie);
zowel inzake PM10 als inzake PM2,5 zal de norm niet overschreden worden, rekening houdend met
de gemeentelijke achtergrondconcentratie;
uit een toetsing van de bedrijfsbijdrage aan de stofconcentraties blijkt dat in de vergunde
situatie een zone aanwezig is waar een negatief effect geldt inzake PM10. Binnen deze zone zijn
geen woningen gelegen. Voorts is binnen de zone waar een matig negatief effect geldt geen
enkele woning gelegen in de vergunde situatie. In de gewenste situatie zijn twee woningen
gelegen binnen deze zone. Wat betreft de zone waar een gering negatief effect geldt, zijn in de
vergunde situatie drie woningen gelegen, in de gewenste situatie zijn dit er vijf. Wat PM2,5
betreft zijn in de vergunde situatie geen woningen gelegen binnen de zones waar een effect
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 131
geldt. In de gewenste situatie zijn twee woningen gelegen
binnen de zone waar een gering negatief effect geldt;
er worden geen effecten verwacht op omliggende grondwaterwinningen door de bedrijfseigen
winning. Wat betreft omliggende flora, zal de grondwatertafel meer dan 5 cm dalen ter hoogte
van een grondwaterafhankelijk habitattype binnen natuurgebied volgens het gewestplan. Hier
geldt dus een negatief effect;
er zal slechts een beperkte verstoring van het landschap optreden. Er is sprake van een gering
negatief effect. Ook zal geen bouwkundig erfgoed aangetast worden. Voor het bedrijf werd een
integratieplan opgesteld om zo een optimale integratie in het landschap te verkrijgen;
er wordt een verwaarloosbaar effect verwacht inzake de continue geluidsbronnen;
uit de toetsing van de incidentele bronnen blijkt dat zowel voor de voedersilo als voor de
laadklep de richtwaarden ’s avonds en ’s nachts overschreden worden ter hoogte van enkele
evaluatiepunten op 200 m van de perceelgrens. De richtwaarden worden overdag niet
overschreden op 200 m van de perceelgrens. Ter hoogte van de dichtstbijzijnde woning worden
de richtwaarden voor incidenteel geluid elke periode voor alle incidentele bronnen
overschreden;
wordt gekeken naar het aantal transporten, dan kan vastgesteld worden dat het aantal
wekelijkse transporten toeneemt van 6 naar 12;
inzake de transportroute geldt een matig negatief effect.
Door toepassing van een aantal milderende maatregelen worden de mogelijke effecten gekoppeld aan de
gewenste situatie te Hoogstraten zo goed als mogelijk volgens de best beschikbare technieken beperkt
tot de aanvaardbare hinder door zulke inrichtingen teweeg gebracht.
De belangrijkste maatregelen zijn:
in de huidige situatie zijn de twee stallen AEA-arm uitgevoerd. In de toekomst zullen de twee
bijkomende pluimveestallen tevens voorzien van een warmtewisselaar (AEA-stalsysteem P-6.4);
naast de warmtewisselaars zijn op het bedrijf tevens stoffilters aanwezig en deze worden ook
voorzien in de nieuwe stallen, teneinde stofemissie naar de omgeving zoveel mogelijk te
beperken;
op de site wordt waar (hygiënisch) mogelijk gebruik gemaakt van alternatieve waterbronnen;
er werd een integratieplan opgesteld om het bedrijf zo goed mogelijk te integreren in de
omgeving;
het leveren van voeders en het lossen van dieren gebeurt overdag;
het laden van dieren gebeurt in 80 % van de tijd tijdens de daguren;
het laden van de dieren gebeurt op vrachtwagens die uitgerust zijn met zijdelingse gordijnen, die
automatisch opengaan of opzij geschoven worden.
Met de volledige uitwerking van dit dossier werd getracht om voldoende en volledige informatie aan te
reiken om het aspect milieu een volwaardige plaats te geven bij de besluitvorming.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 132
22 Literatuurlijst
Albers, R., Beck, J., Bleeker, A., van Bree, L., van Dam, J., van den Eerden, L., Freijer, J., van Hinsberg,
A., Marra, M., Van de Salm, C., Tonneijck, A., de Vries, W., Wesselink, L. & Wortelboer, F. (2001).
Evaluatie van de verzuringsdoelstellingen: de onderbouwing. RIVM Rapport 725501001.
Antrop M., Van Eetvelde V., Janssens J., Martens I. & Van Damme S. (2002). Traditionele landschappen
van het Vlaamse Gewest, Universiteit Gent, Vakgroep Geografie.
Bongers, M., Vossen, F., van Harreveld, T. (2001). Geurhinderonderzoek stallen intensieve veehouderij.
Onderzoek uitgevoerd in opdracht van het ministerie VROM. Eindrapport, maart 2001.
Boussery, K., Calus, A., Cocquyt, M., Degloire, T., Demeulemeester, M., Desmet, K., Desmyter, L.,
Mahieu, J., Martens, I., Masquelin, B., Storme, K., Vanbecelaere, D., Van Winghem, J., Verhoest, K., &
Wauters, E. (2006). Agrarische architectuur, technisch bekeken. Provincie West-Vlaanderen. 71 pp.
De Bruyn, G., Hendriks, J., Baron, M., Van Langenhove, H. Andries, A., Saevels, P., Leribaux, C.,
Vranken, E., Vinckier, C. & Berckmans, D. (2001). Ontwikkeling van een eenvoudige procedure voor de
bepaling van stof- en ammoniakemissies van agrarische constructies ten behoeve van een aangepaste
milieureglementering in Vlaanderen. Onderzoeksproject uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van de
Vlaamse Gemeenschap.
de Vries, W. (2008). Verzuring: oorzaken, effecten en kritische belastingen en monitoring van de
gevolgen van ingezet beleid. Alterra-rapport 1699, Wageningen. 89 pp.
Derden, A., Meynaerts, E., Vercaemst, P. & Vrancken K. (2006). Beste Beschikbare Technieken (BBT) voor
de veeteeltsector. Gent, Academia Press. 289 pp.
Dermaux, D., Vervaet, C., Arts, P., Lefebre, F. (2012). Geactualiseerd richtlijnenboek Lucht. 212 pp.
Janssen, L. & Mensink, C. (2002). Aanpassing van de GIS User Interface voor het berekenen van de
overschrijdingen van kritische lasten op basis van gevoeligheidskaarten en OPS-depositieberekeningen,
Rapport 2002/TAP/R044. VITO Mol.
Kros, J., de Haan, B.J., Bobbink, R., van Jaarsveld, J.A., Roelofs, J.G.M., & de Vries, W. (2008). Effecten
van ammoniak op de Nederlandse natuur: achtergrondrapport. Alterra-rapport 1698, Wageningen. 134
pp.
Langouche, D., Wiedemann, T., Van Ranst, E., Neirynck, J. & Langohr, R. (2002). Berekening en kartering
van kritische lasten en overschrijdingen voor verzuring en eutrofiëring in bosecosystemen in Vlaanderen.
In: Neirynck, J. et al. Bepaling van de verzuring- en vermestingsgevoeligheid van Vlaamse bossen met
gemodelleerde depositiefluxen, eindverslag van project VLINA 98/01, INBO, Geraardsbergen, Studie
uitgevoerd voor rekening van de Vlaamse Gemeenschap binnen het kader van het Vlaams
Impulsprogramma Natuurontwikkeling.
LNE (2008). Visiedocument voor administratief overleg “De weg naar een duurzaam geurbeleid”, versie
6.7.
Mackie, R.I., Stroort, P.G. & Varel, V.H. (1998). Biochemical identification and biological origin of key
odor components in livestock waste. Journal of Animal Science, 76(5), 1.331-1.342.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 133
Meykens, J. & Vereecken, H. (2001). Ontwikkeling en integratie van
gevoeligheidskaarten voor verzuring en vermesting van ecosystemen in Vlaanderen, BDB, KULeuven,
VMM.
Meyus, Y., Woldeamlak, S., Batelaan, O. & De Smedt, F. (2004). Opbouw van een Vlaams
Grondwatervoedingsmodel. Deelrapport 1: Centraal Vlaams Grondwatersysteem. Onderzoeksopdracht
voor het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Departement Leefmilieu en Infrastructuur,
Administratie Milieu-, Natuur-, Land- en Waterbeheer, AMINAL, Afdeling Water. 51 pp.
Milieubeleidsplan 2011-2015 (2011), 167 pp.
MIRA (2006). Milieurapport Vlaanderen, Achtergronddocument 2006, Verzuring, Van Avermaet, P., Van
Hooste H. & Overloop, S. Vlaamse Milieumaatschappij, www.milieurapport.be. 74 pp.
MIRA (2008) Milieurapport Vlaanderen, Achtergronddocument Klimaatverandering 2007. Brouwers J., De
Nocker L., Schoeters K., Moorkens I., Jespers K., Aernouts K., Beheydt D., Vanneuville W.. Vlaamse
Milieumaatschappij, april 2008. www.milieurapport.be. 224 pp.
MIRA (2010) Milieurapport Vlaanderen, MIRA Achtergronddocument 2010, Kwaliteit oppervlaktewater,
Peeters B., De Cooman W., Theuns I., Vos G., Lammens S., Pelicaen J., Maeckelberghe H., Gabriels W.,
Kestens S., Debbaudt W., Timmermans G., Barrez I., Van den Broeck S., D’Heygere T., Soetaert H.,
Martens K., Baten I., Haustraete K., Breine J., Van Thuyne G., Smis A., Vlaamse Milieumaatschappij,
http://www.milieurapport.be. 121 pp
MIRA (2011) Milieu- en natuurrapport Vlaanderen, Achtergronddocument 2011 Vermesting. Overloop S.,
Bossuyt M., , Claeys D., Elsen A., Eppinger R., Wustenberghs H., D’hooghe J., Vlaamse
Milieumaatschappij, www.milieurapport.be. 111 pp.
MIRA (2012). Milieurapport Vlaanderen, Indicatorrapport 2011. Marleen Van Steertegem (eindred.), ,
Vlaamse Milieumaatschappij, 171 pp.
MIRA-T (2004). Milieu- en Natuurrapport Vlaanderen. 456 pp.
MIRA-T (2006). Milieu- en Natuurrapport Vlaanderen. 271 pp.
MIRA-T (2007). Milieu- en Natuurrapport Vlaanderen. 274 pp.
Ogink, N.W.M. & Groot Koerkamp, P.W.G. (2001. Comparison of odour emissions from animal housing
systems with low ammonia emissions. Water Science and technology, 9, 245-252.
O’Neill, D.H. & Phillips, V.R. (1991). A review of the Odour Nuisance from Livestock buildings: Part 1,
Influence of the techniques for Managing Waste Within the Building. Journal of Agricultural Engineering
and Research, 50, 1-10.
PRG Odournet nv, Universiteit Gent, PRA Odournet nv (2004). Voorstellen van een aanpak om
beschermingsniveaus voor stofhinder vast te stellen rondom bronnencomplexen en bronnenclusters.
Studie uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, afdeling Algemeen
Milieu- en Natuurbeleid. Eindrapport mei 2004. 93 pp.
Saxton, K.E., W.J. Rawls, J.S. Romberger & Papendick, R.I. (1986). Estimating generalized soil-water
characteristics from texture. Soil Sci. Soc. Amer. J., 50(4): 1031-1036.
Schrooten et al. (2006). Richtlijnenboek lucht, 127 pp.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 134
Schute et al., 2006 Schute, I., Vansina, F. & Wauters, E. (2006). Geactualiseerd project-MER-
richtlijnenboek Landschap, Bouwkundig Erfgoed en Archeologie. 188 pp.
Staelens, J., Neirynck, J., Genouw, G., Roskams, P. (2006). Dynamische modellering van streeflasten
voor bossen in Vlaanderen. [INBO.R.2006.12]. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek,
2006 (12). Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel. 156 pp.
Sterckx, G. & Paelinckx, D. (2004). Beschrijving van de habitattypes van Bijlage I van de Europese
Habitatrichtlijn. 108 pp.
T’jollyn, F., Bosch, H., Demolder, H., De Saeger, S., Leyssen, A., Thomaes, A., Wouters, J., Palinck, D.&
Hoffman, M. (2009). Criteria voor de beoordeling van de lokale staat van instanthouding van de NATURA-
2000-habitattypen, versie 2.0. Rapport van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek 2009 (46).
Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel.
Trevi NV (2002). Mestverwerkingsinstallatie VARFOME (Leievoeders) – Nutriëntenbalans in opdracht van
de Vlaamse Milieumaatschappij.
Universiteit Gent, Project Research Gent nv, PRA Odournet bv, Eco2 bvba (2002a). Voorstellen van een
geschikte methode om nuleffectniveaus van stofhinder te vertalen naar normen en toepassing op 5
pilootsectoren. Deel I: Evaluatie van het Nederlandse normeringsstelsel. Studie uitgevoerd in opdracht
van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, afdeling Algemeen Milieu- en Natuurbeleid. Eindrapport
november 2001.
Universiteit Gent, Project Research Gent nv, PRA Odournet bv, Eco2 bvba (2002b). Voorstellen van een
geschikte methode om nuleffectniveaus van stofhinder te vertalen naar normen en toepassing op 5
pilootsectoren. Deel II: Uitwerken methode toepasbaar op de Vlaamse situatie. Studie uitgevoerd in
opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, afdeling Algemeen Milieu- en Natuurbeleid.
Eindrapport juni 2002.
Universiteit Gent, Project Research Gent nv, PRA Odournet bv, Eco2 bvba (2002c). Voorstellen van een
geschikte methode om nuleffectniveaus van stofhinder te vertalen naar normen en toepassing op 5
pilootsectoren. Deel III: Formulering voorstel voor de 5 pilootsectoren. Studie uitgevoerd in opdracht van
het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, afdeling Algemeen Milieu- en Natuurbeleid. Eindrapport
juni 2002.
Van den Broeck, S., Heirman, S., Van Haecke, K., Goessens, X., Antierens, A. (2011). Geacualiseerd
richtlijnenboek voor de discipline water. 175 pp.
van Dobben, H.F., & van Hinsberg, A. (2008). Overzicht van de kritische depositiewaarden voor stikstof,
toegepast op habitattypen en Natura 2000-gebieden. Alterra-rapport 1654, Wageningen. 79 pp.
Van Hooydonk, D., De Winter, S., Claes, S., Putzeys, G. & Busschots, C. (2011). Richtlijnenboek discipline
geluid en trillingen. 118 pp.
Van Langenhove, H. & Defoer, N. (2002). Valideren van de meetprocedure voor de bepaling van stof-en
ammoniakemissies van referentieveestallen als voorbereiding op de implementatie van de
beoordelingsrichtlijn voor emissiearme stalsystemen.
VMM (2004). Water. Elke druppel telt. Varkenshouderij, 25 pp.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 135
VMM (2008). Grondwater in Vlaanderen: het Centraal Kempisch
Systeem. Vlaamse Milieumaatschappij, Aalst. 111 p.
VMM (2010). Zwevend stof in Vlaanderen, periode 2007 en 2008. Vlaamse Milieumaatschappij. 176 pp. +
bijlagen.
VMM (2012). Lozingen in de lucht 1990-2011 (+ bijlagen). Vlaamse Milieumaatschappij, Aalst.
VMM (2013), ‘Zure regen’ in Vlaanderen, Depositiemeetnet verzuring 2012
VMM (2014). Luchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest 2012. Vlaamse Milieumaatschappij, Aalst.
VROM (2002a). Regeling ammoniak en veehouderij.
VROM (2002b). Wet ammoniak en veehouderij.
VROM (2006a). Regeling geurhinder en veehouderij.
VROM (2006b). Wet geurhinder en veehouderij.
Willems, E., Monseré, T., Dierckx, J. (2011). Geactualiseerd richtlijnenboek milieueffectrapportage
‘Basisrichtlijnen per activiteitengroep – Landbouwdieren’. Uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van
de Vlaamse Gemeenschap, afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid, Departement Leefmilieu, Natuur
en Energie, Dienst Mer. Eindrapport juni 2011, 162 pp.
eco-scan bvba M14WOUT1_kennisgeving/ontwerpMER 136
23 Bijlagen
Bijlage 1 Kopie van het kadasteruittreksel
Bijlage 2 Topografische kaart van België
Bijlage 3 a) Stratenplan
b) Stratenplan - ruim
Bijlage 4 a) Luchtfoto van de site
b) Luchtfoto van de omgeving van de inrichting
Bijlage 5 Gewestplan
Bijlage 6 Waterlopen in de omgeving van de inrichting, MAP en VMM meetpunten
Bijlage 7 Ligging aandachtsgebieden natuur
Bijlage 8 Landschapsatlas
Bijlage 9 Foto’s van de omgeving van het bedrijf
Bijlage 10 a) Grondplan van de vergunde situatie
b) Grondplan van de gewenste situatie
Bijlage 11 a) Uittreksel inputparameters modellering IFDM vergunde situatie
b) Uittreksel inputparameters modellering IFDM gewenste situatie
Bijlage 12 Stalwaarderingspunten
Bijlage 13 a) Cumulatieve geurimmissie in de vergunde situatie
b) Cumulatieve geurimmissie in de gewenste situatie
Bijlage 14 Aanduiding omliggende woningen
Bijlage 15 a) PM10-stofimmissie in de vergunde situatie
b) PM10-stofimmissie in de gewenste situatie
Bijlage 16 a) PM2,5-stofimmissie in de vergunde situatie
b) PM2,5-stofimmissie in de gewenste situatie
Bijlage 17 Quartaire bodemkaart
Bijlage 18 Grondwaterwinningen binnen 1 km rond het bedrijf
Bijlage 19 Gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwateropvang
Bijlage 20 Aanduiding ligging evaluatiepunten geluid
Bijlage 21 Uittreksel BWK
Bijlage 22 a) Uittreksel habitatkaart: habitat 1
b) Uittreksel habitatkaart: habitat 2
Bijlage 23 a) Verzurende depositie vergunde situatie
b) Verzurende depositie gewenste situatie
Bijlage 24 a) Vermestende depositie vergunde situatie
b) Vermestende depositie gewenste situatie
Bijlage 25 Ligging bouwkundig erfgoed
Bijlage 26 Landschapsintegratieplan
Bijlage 27 Niet-technische samenvatting