Mei 2007 - 3 Amptelike nuusblad van die personeel van die UV / Official newsletter of the staff of the UFS / Phatlalatso ya Semmuso ya ba Basebetsi ba Yunivesithi ya Freistata

1

Uitwaartse dryf in Afrika lewer baiegraduandi by UV

Die UV se uitwaartse dryf in Afrikais sterk bevestig toon die 191studente van 14 lande in Afrika

wat hul kwalifikasies by die herfs-gra-de- en diplomaplegtighede ontvang het.

Nasionale en internasionale leier-skap is een van die UV se prioriteite.Die universiteit moedig dus uitruilpro-gramme van en na Afrika en die Sui-der-Afrikaanse Ontwikkelingsgemeen-skap (SAOG) aan, volgens prof.Frederick Fourie, Rektor en Visekanse-lier aan die UV. Die internasionale kan-toor op kampus lewer ’n belangrikediens om hierdie studente behulpsaamte wees.

Die meeste studente (115) is vanLesotho afkomstig. Alhoewel die stu-dente groot belangstelling getoon het inonder meer natuur- en landbouweten-skappe as ook in die ekonomie, het diegrootste getal studente (19) hul kwalifi-kasies in die onderwysstudies verwerf.Lesotho het ook ’n aantal nagraadsestudente opgelewer. Tien studente vanLesotho het hul honneursgraad verwerf,12 hul meestersgraad en een studentvan Lesotho het sy doktorsgraadverwerf.

Die land wat die tweede meeste kwa-lifikasies opgelewer het, is Namibië met18 studente. Meer as die helfte van diestudente het hul nagraadse studies vol-tooi. Drie studente het hul honneurs-graad ontvang en sewe studente hul

Uitwaartse dryf in Afrika... vervolg op p2.

At the autumn diploma and graduation ceremony are, from the left: Dr Elias Malete, Acting CampusPrincipal and from the Department of African Languages on the Qwaqwa Campus, Dr George Thamae, alecturer in Sesotho Education at the National University of Lesotho, and Prof. Mohlomi Moleleki, AssociateProfessor and Head of the Department of African Languages on the Main Campus. Dr Thamae is the firststudent in ten years to receive a doctor's degree from the Department of African Studies. It was also thefirst time that staff from this department on the Main Campus in Bloemfontein and the department on theQwaqwa Campus worked together to produce a Ph.D.

meestersgraad. Die groep studente hethul studies in ’n verskeidenheid veldevoltooi.

Twaalf studente van Botswana hethul studies aan die UV voltooi. Dit is dieAfrika-land wat die derde meeste studen-te opgelewer het. Dié studente het driemeestersgrade en een doktorsgraad huistoe geneem.

’n Kortkop na Botswana, is Zimbab-we. Die tien studente van Zimbabwe wathul studies suksesvol aan die UV voltooihet, het onder meer met twee honneurs-grade en drie meestersgrade huis toegegaan. Twee susters, Patricia en Me-mory Tukuta het onderskeidelik ‘n B.Sc.Honneurs- en B.Com. Rekeningkunde-graad ontvang.

2

From the left, are: Proff. Frederick Fourie, Rector and Vice-Chancellor of the UFS, Lodewyk Kock, DanieStrauss, Johan Henning, Teuns Verschoor, Vice-Rector: Academic Operations, Hennie van Coller, andSakkie Pretorius (insert).

UFS reappoints five outstanding professors

The UFS has reappointed five out-standing professors for a term offive years. The rank of outstand-

ing professor is the highest category ofprofessor at the UFS.

The five outstanding professors are:Prof. Johan Henning, Dean of the Facul-ty of Law; Prof. Lodewyk Kock, from theDepartment of Microbial, Biochemicaland Food Biotechnology; Prof. SakkiePretorius, Departmental Chairperson,Department of Plant Sciences; Prof.Danie Strauss, researcher at the office ofthe Dean of the Faculty of the Humani-ties; Prof. Hennie van Coller, Depart-mental Chairperson, Department of Afri-kaans and Dutch, German and French.

The reappointment of the professorsis a result of a long process of evalua-tion. The category of Outstanding Prof-essor was established in 1995 to giverecognition to and maintain the servicesof an outstanding category of the aca-demic work force at the UFS. The sta-tus of this category is especially basedon the outstanding national and inter-national role and status of these re-searchers in their respective subjectfields.

According to Prof. Frederick Fourie,Rector and Vice-Chancellor, the UFSvalues excellence and will do every-thing in its power to maintain andremunerate academics of high quality.

Uitwaartse dryf in Afrika... vanaf p1.

Studente van lande soos Uganda,Nigerië, Malawi, Kameroen, Eritrea enEthiopië het ook hul studies aan dieUV voltooi. Die een student vanKameroen het haar B.Sc. honneurs-graad voltooi. Die studente vanEthiopië het ook sterk akademiesuitgeblink met vier uit die vyf studentewat hul meestersgrade voltooi het eneen student wat sy doktorsgraadverwerf het.

Die drie studente van Mosambiek,twee mans en ’n dame, het al drie hulmeestersgrade ontvang. Die agt Nige-riërs wat hul studies in meestal dieekonomiese en onderwysvelde voltooi

het, het onder meer twee meestersgradeen een doktorsgraad verwerf. Beide dietwee mansstudente van Swaziland hetmeestersgrade verwerf in onder-skeidelik landbou en risikobestuur.

Studente van ander kontinente buitenAfrika het ook hul grade en diplomas ty-dens die plegtigheid ontvang.

Dr. Aldo Stroebel, Hoof van Interna-sionalisering, sê: "Dit is verblydend datdie UV die geleentheid het om verryk teword deur die groot aantal (1816) inter-nasionale studente, en veral so baie uitAfrika. Die Internasionale Kantoor, wathuidiglik herstruktureer om meer

strategies te funksioneer, het as eenvan sy doelwitte om die UV se uit-waartse dryf te bevorder deur middelvan spesifieke aktiwiteite en gepasteondersteuning aan studente, en ookaan personeellede te verleen.

" ’n Versterking van die UV se rolin Afrika, maar ook ’n uitbreiding vanons rol op ander kontinente, word insamewerking met verskeie rolspelersbeplan. Die universiteit kan verderbou op sy uitnemende prestasies, enkwaliteit van navorsing, onderrig enleer, en samelewingsdiens, waarmeehy hom in die verlede gevestig het indie internasionale arena."

Akach deliverspaper on 12th

official language

Mr Philemon Akach.

Asenior lecturer in the Depart-ment of Afroasiatic Studiesand Language Practice at the

UFS, Mr Philemon Akach, has beeninvited by the national Department ofArts and Culture to present a paperon the implications of making SouthAfrican Sign Language the country's12th official language.

He also gave an overall viewregarding developments andresearch on sign language during ameeting of the National LanguageForum in Pretoria.

3

SPESIALISEER IN KORTTERMYNVERSEKERINGSPECIALISING IN SHORT-TERM INSURANCE

Puik dienslewering deur persoonlike kontak, effektieweeisebestuur en risiko beperking, wat lei tot lae premies en u

gemoedsrus te bied.

Excellent service delivery through personal contact, effectiveclaims and risk management, which results in lower premiums

to give you peace of mind.

Kontak ons by/ Contact us at Tel: (051) 447 6877 Faks / Fax: (051) 447 5758 of

e-pos / e-mail: mmbloem@mweb.co.za

UFS law students highly rated in the world

Ateam of eight students from theFaculty of Law at the UFS has putthe university among the top uni-

versities in the world when it was ranked46th out of 177 universities that took partin the Willem C. Vis International Com-mercial Arbitration Moot competition inVienna, Austria. The goal of the competi-tion is to foster the study of internationalcommercial law and to train students inmethods of alternative dispute resolution.

This competition brings together stu-dents from a range of legal systems andcultures from all over the world to learnfrom the process and from each other.Universities from more than 55 countriestook part in the competition and 1 800arguments were delivered over a periodof seven days.

The team did exceptionally well in allthe arguments and was complimented onoral performance and litigation skills. "Inthe final round, one of the arbitrators, whois a practising international-trade lawyerand arbitrator, said that the team's oralarguments were of exactly the samestandard as that of practising internationaltrade lawyers in real arbitrations," saidProf. Elizabeth Snyman-Van Deventer,coach of the team and lecturer at theDepartment of Mercantile Law.

To put the cherry on top, one of theteam members, Deman Smit, received anindividual oral award and an honourablemention as one of the best speakers. Hisscore of 138 out of 150 placed him withinthree (3) points of the international indivi-dual winner.

The Dean of the Faculty of Law,Prof. Johan Henning said: "The fact thatDeman missed out on receiving the top-speaker award with a couple of points isa striking example of the world-class stu-dents this faculty is delivering. It alsoshows that the faculty needs not tostand back for law faculties such asthose at the universities of Harvard,Freiburg, Munich, Stanford andPanthéon Sornonne."

The Willem C. Vis International Com-mercial Arbitration Moot is an annualcompetition organised by the Institute ofInternational Commercial Law at thePace University School of Law in New

York, United States of America. The goalof the competition is to foster the studyof international commercial law and totrain students in methods of alternativedispute resolution.

"The Faculty of Law also sees thiscompetition as part of our developmentstrategy to develop skilled arbitrators forcommercial disputes. There is a need inAfrica for commercial lawyers to facilitateinternational trade," said Prof. Snyman-Van Deventer.

The UFS team comprised of: DeeLeboela, Smit, Lucien Companie, VickyOlivier, Sunette Visser, Qaqamba Vellem,Hanno Bekker and Lucy Nthotso.

The winning team are, from the left, back: Prof. Elizabeth Snyman-Van Deventer, Associate Professor:Mercantile Law, Lucien Companie, student, Dee Leboela, student, Sunette Visser, student, and JacoDeacon, Lecturer: Mercantile Law; front: Mr Van Aswegen, Naudes Attorneys, Prof. Rita-Marie Jansen,Associate Professor: Private Law, J.C. Smith, student and Vicky Olivier, student.

4

Die Welstandkonferensie van dieUV se Welstandkomitee is deursowat 130 mense in Bloemfon-

tein bygewoon. Dit is die eerste konfe-rensie van hierdie aard wat in Bloem-fontein aangebied is. Die doel van diekonferensie was om wêreldwye enplaaslike tendense ten opsigte van wel-stand, wetlike aspekte rondom die aan-geleentheid en die vestiging van ’n wel-standsprogram in die werksplek te on-dersoek.

Die gasspreker was prof. MichaelLeiter, Direkteur van die Sentrum virOrganisatoriese Ontwikkeling in Kana-da. Hy is ’n professor van Sielkundeaan die Acadia Universiteit in NovaScotia, Kanada. Sy lesing het gehandeloor uitbranding in die werksomgewing.Volgens hom moet uitbranding by soweldie werknemer as die organisasie aan-gespreek word. Die werknemer se ver-moëns en vaardighede moet ontwikkelen versterk word om meer spanning-weerstandig en veerkragtig te raak. Ter-selfdertyd is dit belangrik dat sistemieseprosesse binne die organisasie, wat ’ninvloed uitoefen op personeelwelstanden -uitbranding, ondersoek en aange-spreek word.

Prof. Voet du Plessis, Departe-mentshoof van die Departement Han-delsreg aan die UV, het gepraat oor diewetlike aspekte rondom welstand in diewerkplek. "Daar is deesdae baie wetge-wing wat die werkplek reguleer en heel-wat van hierdie wette speel ’n rol in diewelstand van personeel. Welstand indie opsig is nie meer ’n 'nice to have'nie," sê prof. Du Plessis.

Mnr. Lourens Geyer, Direkteur:Menslike Hulpbronne, het gepraat oorpersoneel-welstandsintervensies. Uit sybespreking het geblyk dat die UV ’ngoed gestruktureerde en geïntegreerdewelstandsplan op die tafel het watbeide voorkomende sowel as remediër-ende en ontwikkelingskomponente han-teer. "Dié plan is nie net deur iemanduitgedink nie, maar is teoreties verant-woordbaar," sê dr. Annette Prins, LektorNavorser in die Sentrum vir Hoëronder-wysstudies en Ontwikkeling asookvoorsitter van die Welstandskomitee opkampus.

Me. Tracy Harper van Tracy Harper& Associates het gefokus op werkne-merbystandsprogramme en ook dieplaaslike en internasionale tendensevan welstand in die werksplek.

Me. Liezel Dreyer van DiscoveryHealth het in ’n baie energieke aanbie-ding oor die belangrikheid van lewen-stylkomponente soos diëte en oefeninggesels. Volgens haar het dit ’n werklikeinvloed op welstand en ook op eise watingedien word. Die bestuur van dié le-wenstylkomponente kan voordelig weesvir al die betrokke partye. Die gesond-heid van die personeel verbeter, daar is’n afname in eise, wat voordelig is virDiscovery en die universiteit vind baatby die afname in afwesigheid van per-soneel.

Deskundiges op die gebied van wel-stand in die werksplek, dr. André vanJaarsveld, Hoof- Uitvoerende Beamptevir Groepsaangeleenthede, en mnr.Carl Manser, Uitvoerende DirekteurStrategiese Oplossings van die Care-ways Group, het raad gegee oor dieintegrering van welstandsprogramme indie maatskappy se besigheidsprosesse.Hulle bestuur meer as 450 Suid-Afri-kaanse maatskappye se welstandspro-gramme. Volgens, dr. Van Jaarsveldhou ’n welstandsprogram werklike fi-nansiële voordele in vir ’n maatskappy.Vir elke rand wat ’n werkgewer insit,wen jy vier rand. ’n Volledige werkne-

UV bied Welstandkonferensie aan

By die konferensie was, van links: dr. André van Jaarsveld, Hoof- Uitvoerende Beampte virgroepsaangeleenthede van die Careways Group, mnr. Daniel Kotton, Gesondheid- en welstandsadviseurvan Standard Bank Africa, prof. Michael Leiter van Kanada, en dr. Henriette van den Berg, Senior Lektoraan die Departement Sielkunde by die UV en lid van die Welstandskomitee.

merbystandsprogram kyk na R180 totR220 per individu per maand. Hulle agdit ook belangrik dat ’n organisasie sewelstandsprogram die bestuur van symenslike hulpbronne moet aanvul.

Mnr. Daniel Kotton, Gesondheid- enwelstandsadviseur van Standard BankAfrica, het met behulp van ’n gevalle-studie sy ondervinding in risikoverligtingmet die konferensiegangers gedeel.Volgens mnr. Kotton het Standard Banksy werknemersbystandprogram in 16Afrika-lande geloods. Hulle belê ookjaarliks R25 miljoen in hul welstands-programme. Daar word van elkewerknemer in die bank ’n gesondheids-risiko-assesering gedoen. Daarvolgensword hulle in ondersteuningsgroepe ge-plaas. Die bank gebruik ook baie mediasoos nuusbriewe, video's, asook aan-gestelde eweknieë om inligting aanpersoneel oor te dra.

Volgens dr. Prins beweeg die UV indie rigting met die beplande gesond-heidsoudit.

Op dag twee van die konferensie isverskeie navorsingsvoordragte gelewerwat spesifiek ten doel het om bepaaldeintervensies in die werkplek watwelstand bevorder.

5

Prof. George Ellison from the Univer-sity of London in the United King-dom (UK) and Mr Marcel Kroth, a

lecturer at the University of Johannesburg(UJ), visited the School of Nursing. Prof.Ellison is the principal researcher and MrKroth is the South African based co-or-dinator of a project focusing on EvidenceInformed Decision Making.

This project is a partnership betweenthe University of London, UFS School ofNursing, UJ, University of Limpopo, Uni-versity of KwaZulu-Natal and the NelsonMandela Metropolitan University(NMMU). The British Council of HigherEducation's England-Africa PartnershipScheme is funding the project.

School of Nursing involved withinternational project

Working on the joint project are, from the left, front:Prof. Anita van der Merwe, Head of the School ofNursing at the UFS, Prof. George Ellison from theUniversity of London; back: Mr Marcel Kroth fromthe University of Johannesburg, and Prof. YvonneBotma from the School of Nursing.

Honorarydoctorate anhonour forcommunity

The decision by the UFS toaward an honorary doctorateto well-known Sesotho writer

KD Maphalla at the May graduationceremony was a major achievementfor this university, says the actingprincipal of the Qwaqwa Campus, DrElias Malete.

"I had a series of telephone callsfrom members of the Qwaqwa com-munity, surrounding areas and fromacross the country about the Maygraduations here on this campus,"Dr Malete says. "The honorary doc-torate to Dr Maphalla, the attend-ance by members of the House ofTraditional Leaders, other guests aswell as our academics added to theoccasion. The important observationI can make is that people here areoverwhelmed by the respect, dignityand honor the UFS has bestowed onthem.

"The presence of the Chancellorand his speech, the whole processof awarding of the Honorary doctor-ate, reading the citation in two lan-guages (English and Sesotho),which I so undermined, really movedthe people.

"After the ceremony on campus,the celebrations proceeded to DrMaphalla's place. It was an emotion-al event. I saw people battling tohold back tears of appreciation andacknowledgment of what the UFShas done.

"I therefore wish to thank theChancellor and the Rector, the Rec-torate, especially Prof. MagdaFourie, Deans, Directors, StudentAcademic Services, Strategic com-munication and other delegates fromthe Main Campus for their supportand presence.

"The awarding of the doctorate toDr Maphalla is part of the Jubileecelebrations of the Qwaqwa Campusand I must thank the Faculty of TheHumanities, the Senate and theCouncil for their support.

I am still looking back on theceremony with awe and disbelief!"

Extraordinary professorsaddress students

Two extraordinary professors in the Department of Chemistry at UFS visited the Main Campus inBloemfontein to present classes to honours students. From the left are, seated: Prof. Rui Carvalho,associate professor at the University of Coimbra in Portugal who specialises in nuclear magneticresonance spectroscopy research, Prof. Ben Bezuidenhout, professor at the UFS Department ofChemistry; standing: Prof. Jan van der Westhuizen, associate professor at the UFS Department ofChemistry, Prof. Daneel Ferreira, research professor at the University of Mississippi in the United States ofAmerica who specialises in natural product chemistry, and Dr Susan Bonnet, lecturer at the UFSDepartment of Chemistry.

6

Kovsie Bequest Society discusseswills and estates

A group of alumni, previous staff members and friends of the university attended an information session onplanning of a will and an estate. The information session was hosted by the Kovsie Bequest Society (KBS).Mr Gert Nel, Director of Corporate Tax at PricewaterhouseCoopers, was the presenter. At the informationsession were, from the left Prof. Nico du Plessis, chairperson of the KBS, Ms Kathy Verwey of UFSMarketing, Mr Nel, Prof. Johan Nortje, committee member of KBS, and Prof. François Retief, a formerrector and also committee member of KBS.

Beplanning vir landbou se toekoms word bespreek

Die Departement Landbou-ekonomie aan die UV het 'n werkswinkel getiteld Beplan vir die toekoms vandie landbou in samewerking met FutureWorld en Standard Bank op die Hoofkampus in Bloemfonteinaangebied. Van links, is: mnr. Marius Rautenbach, Provinsiale Direkteur van Standard Bank, prof. JohanWillemse, Departementele Voorsitter van die UV se Departement Landbou-ekonomie, en mnr. NeilJacobsohn, Hoof -Uitvoerende Beampte van FutureWorld South Africa.

Awards availablefor authors

ANFASA, the Academic andNon-Fiction Authors’ Associa-tion of South Africa, announces

the start of a ground-breaking grantsscheme to benefit South Africanauthors of academic, educational andgeneral non-fiction works.

The grants scheme owes its exist-ence to the generosity of the Norwe-gian Non-Fiction Writers and Trans-lators Association, Kopinor and theNorwegian Ministry of Foreign Affairs.

In the first year of the three-yearscheme ANFASA will be able toaward up to ten awards of approx-imately R25 000 each. This moneywould enable an author to takeleave to devote him/herself to writeor prepare a manuscript, to travel, orto undertake research.

The ultimate objective of thescheme is to develop writing andknowledge production in South Africaand to encourage the writing and pu-blishing of high-quality non-fictionworks, especially by young authors.

An independent grants commit-tee will be set up to determine cri-teria and select the successful can-didates. At this point, however, theonly criterion that has been set isthat applicants should be membersof ANFASA.

ANFASA's mission is to promotethe recognition and fair remunerationof authors, and respect for theirrights, and to facilitate the creation,publication and dissemination ofquality works by both published andaspiring authors.

Applications for grants will openin mid-year, and an announcementwill be made at the Cape Town BookFair, from 16-19 June 2007, and inthe media.

For information on membership,contact Ms Monica Seeber, Director:ANFASA at monica@anfasa.org.za orphone 011 489 5193 or 083 266 7473or Prof. Louis Venter at UDRAW (Unitfor the Development of Rhetorical andAcademic Writing) at:venterls.rd@mail.uovs.ac.za; 051 401 9363.

Advertorial

7

There is a need for the UFS andthe Free State Department ofAgriculture to work together as

partners to pursue the development ofagriculture in the province.

Prof. Herman van Schalkwyk, Deanof the Faculty of Natural and AgriculturalSciences at the UFS, and Mr CascaMokitlane, Member of the ExecutiveCouncil (MEC) in the Free State, recentlyheld preliminary discussions to determinehow a more focused strategic leadershipfor the development of agriculture in theprovince can be established.

A few issues that would contributeto the building of relationships for sec-toral development such as agriculturalresearch, the training of small farmersand the department's guidance officers,the support of community projects andtargets for the land reform processwere discussed.

Mr Mokitlane visited nine depart-ments within the faculty, among othersthe Lengau Agricultural Training Centre,where he had short discussions withprospective black farmers. According toProf. Van Schalkwyk thorough training ofblack emerging farmers was discussed.

UFS and FS Department of Agriculture take hands

During the visit to the Faculty of Natural and Agricultural Sciences were, from the left: Mr Casca Mokitlane,Member of the Executive Council for Agriculture in the Free State, Prof. Herman van Schalkwyk, Dean ofthe Faculty of Natural and Agricultural Sciences, and Mr Tshepiso Ramarakane, Head of the Department ofAgriculture in the Free State.

Mr Mokitlane was also informedabout the research done at the faculty,training programmes offered and theroles the different divisions are playingin terms of community service.

"Both parties are in agreement thatthe one cannot function without the other.We must move closer to each other in theinterest of agriculture to face the chal-lenges ahead," said Prof. Van Schalkwyk.

Die Departement Handel enNywerheid het, in samewerkingmet die Sentrum vir Onder-

nemingsreg in die Fakulteit Regs-geleerdheid, 'n inligtingessie oor dieMaatskappywetsontwerp van 2007aangebied.

Die Maatskappywetsontwerp 2007,wat beoog om die huidige Maatskappy-wet van 1973, en later die Wet opBeslote Korporasies van 1984, tevervang, is onlangs vir publiekekommentaar vrygestel met die oog opspoedige finalisering.

Departemente help met kommentaar vir wetsontwerp

Van die gaste wat die geleentheid bygewoon het,was van links: prof. John Baloro, Lektor in die UV

se Departement Handelsreg, prof. Voet du Plessis,Hoof van die UV se Departement Handelsreg, prof.

Johan Henning, Dekaan: FakulteitRegsgeleerdheid aan die UV, en mnr. TshepoMongalo, Departement Handel en Nywerheid.

8

Prof. Almero Weyers, voormaligedirekteur van die Eenheid vir Pro-fessionele Opleiding en Diens-

lewering in die Gedrags-wetenskappe(Epog), het na 42 jaar diens aan die UVafgetree. Hy gaan nou vanaf sy huis inJeffreysbaai 'n privaatpraktyk in Foren-siese Sielkunde bedryf. Wanneer hy nieeen of ander misdadiger ontleed nie, salhy die pad vat na een van die lande indie suide van Afrika.

Prof. Weyers het sy loopbaan aan dieuniversiteit as dosent by die Departe-ment Sielkunde begin, waarna hy later 'nleidende rol gespeel het in die vestigingvan EPOG, 'n multidissiplinêre kliniek watuit afdelings soos Sielkunde, Verpleeg-kunde, Maatskaplike Werk, PraktieseTeologie en Psigo-Opvoedkunde bestaanhet. Prof. Weyers was 24 jaar diedirekteur.

"EPOG het nog altyd 'n groot rol ge-speel om studente praktiese opleidings-ervaring te bied en lei interns in Voor-ligting- en Opvoedkundige Sielkunde op,"sê prof. Weyers.

Al die fasette van die sielkunde wordhier hanteer. Verlede jaar is 145voorgraadse studente en 127 nagraadsestudente hier opgelei. Prof. Weyers istrots om te noem dat EPOG van 'nkinderleidingkliniek, waar daar aanvanklikjaarliks 57 kliënte hanteer was, tot 'ninstansie waar daar 2 732 kliënte in 2006gekonsulteer is, gegroei het.

"Ons hanteer baie skolastiese pro-bleme, beroepsvoorligting, vakvoorligting,werksevaluasies, emosionele en ge-dragsprobleme, studiemetodiek, pleeg-

'Werk hard en speel hard'

Prof. Almero Weyers.

sorg- en aannemingsevaluasies, asookforensiese sielkunde. Intern-sielkundigesverskaf ook 'n gewaardeerde diens aanAurora, die Vrystaat Versorging in Aksie,die Pynbeheersentrum by die Universi-tashospitaal, die Sinodale Kommissie virdie Diens van Barmhartigheid van dieNG Kerk, die Susanna Coetzee-tehuis virongehude moeders, asook Brebner-Hoërskool.

"Die toepassing van die akademie indie praktyk is een van die grootste voor-dele wat 'n werk by EPOG kan bied. In-terns kry dus die geleentheid om dit wathulle in die teorie leer, op 'n breë terreinin die praktyk toe te pas. Baie kontak tus-

sen afgestudeerde studente en EPOGvind op 'n gereelde basis oor advies indie hantering van probleemgevalle in diepraktyk plaas. Hierdie kontak bly altyd 'naangename ervaring."

Prof. Weyers het baie goeie herinne-ringe van sy loopbaan aan die UV. Hysê: "Ek sal altyd die goeie omstandig-hede waarin ek gewerk het, asook diegoeie geleenthede wat die UV my gebiedhet, onthou." Aan elke personeellid watagterbly aan die UV, sê prof. Weyers:"Gebruik julle geleenthede, leef gebalan-seerd. Werk hard en speel hard. As diestudente later beter as jyself is, weet jy,jy het as dosent in jou doelwit geslaag."

Australia visit part of exchange programme

Six students from the UFS Department ofCommunication and Information Studies visitedthree universities in Sydney, Australia as part of astudent exchange programme. They wereaccompanied by three lecturers, namely Prof.Manie Breytenbach, Ms Dalmé Mulder and MsRentia du Plessis. From the left, are: LouleylaIsaacs, Napo Tsubane, Frans Botha, Prof.Gerhardt de Klerk, Dean of the Faculty of TheHumanities, Yolandi Benneke, Dominique LeBreton and Makuena Lepolesa.

9

Koppie koffie met...

Mnr. Nick Venter, Adjunkdirekteur:Akademiese Studentedienste, hetop 1 September 1975 as onge-

troude jong man by die UV begin werk.Hy is bekend as die organiseerder vandie UV se grade- en diplomaplegtighede.

Na amper 32 jaar pak hy elke taakmet net soveel ywer en geesdrif as altydaan. Tans is hy en ’n span van drieverantwoordelik vir al die reëlings watgetref moet word om te verseker dat dieherfs- en lente-grade- en diplomapleg-tighede, wat jaarliks op die Hoofkampus,die Qwaqwa-kampus en in Johannes-burg (Sentrum vir Finansiële Beplan-ningsreg, Fakulteit Regsgeleerdheid)plaasvind, glad verloop. Hy is al sedert2002 getaak met die reëlings van diéspoggeleenthede van die UV.

Volgens mnr. Venter behels die sere-monies baie meer as wat op die oog afsigbaar is. Eerstens word die naamspel-vorms opgestel. Dié vorms word dan uit-gestuur aan alle moontlike kandidate omgekontroleer te word en terug te stuur so-dat hul name korrek in die program en opdie sertifikate kan wees. Reeds wanneer’n student registreer, maak hy al meldingvan die eksamen waarin hy kankwalifiseer vir ’n graad/diploma. Kort nadie tweede eksamengeleentheid word dieverlangde inligting onttrek uit diePeopleSoft-stelsel. Die inligting word dangeredigeer, gewysig en in ’n bepaaldevolgorde geplaas, gereed om gekontroleerte word deur die betrokke administratieweamptenare wat dit dan later proefleesalvorens die program gedruk word.

Intussen word daar ook ’n brosjureopgestel wat vir die kandidaat mooi ver-

duidelik wat waar gekry moet word opwatter tyd. Twee weke voor die groot dagword die kwalifikasie-sertifikate en die sit-plekkaartjies gedruk. Dokumentasie wordook voorberei om diegene op die ver-hoog tydens die seremonies te lei methul optredes, dit is vanaf die kanselier,die dekane tot die promotors.

Met die herfsseremonies op die Hoof-kampus alleen het mnr. Venter, met be-hulp van sy span en ander ondersteu-ningspersoneel, die inligting van meer as3 400 kandidate verwerk. Met die groothoeveelheid kandidate wat die seremo-nies bywoon, is die moontlikheid grootdat die een of ander gebeurtenis wat noglank onthou sal word tydens die verrig-tinge sal afspeel, soos die student wathaarself uit haar skoene geloop het oppad verhoog toe en toe haar graad kaal-voet ontvang het.

Daar is ook ongelukkig die hartseer-oomblikke soos die toekenning van ’nkwalifikasie in postuum wat ontvang word

deur die naasbestaandes van die oorle-dene. Mnr. Venter onthou ook nog diekeer toe ’n student, gekoppel aan ’n res-pirator, sy kwalifikasie ontvang het nadatdie kanselier van die verhoog af geklimhet en dit aan hom toegeken het.

"Dit is vir my ’n groot voorreg om in ’npos te wees waar ek die begin (aan-soeke) en die einde (plegtighede) van ’njong mens se akademiese lewe saammet hom kan deurmaak. My werks-bevrediging lê daarin dat ek ’n jongmenskan help vorm en met 'n behoorlikekwalifikasie die lewe instuur. Ek het ’npaar mooi paaie met van die studentegeloop. Daar is diegene wat matriekonder moeilike omstandighede geskryfhet, later wel toelating aan die universiteitverkry het, ’n suksesvolle akademieseloopbaan voltooi het en vandag suk-sesvol in die samelewing is."

Dan is daar ook ouers en enkelouersmet hul "pleegkinders" wat hom na aandie hart lê. Hy maak ’n verskil in die le-wens van die mense deur beskikbaar tewees vir hulle, hetsy dit as klankbord is,om advies te gee of hulp te verleen ty-dens ’n ongeluk of enige ander moontlikeinsident. "Of ouers nou 50 km of 15 000km ver van hul kinders is, hulle waardeerdit dat daar iemand is waarheen hul kin-ders kan gaan vir hulp," sê mnr. Venter.

Wanneer hy aan die einde van ’nbaie vol dag die kantoordeur agter homtoetrek geniet mnr. Venter dit om met sytwee honde, Sheena, ’n Siberiese Huskyen Ragen, ’n Border Kollie, te gaan stap.Wanneer die tyd dit toelaat geniet hy ditom by die viswaters ’n draai te maak.

Mnr. Nick Venter.

'Wees beskikbaar vir die jong mense'

Business Management gets new chairperson

Prof. Rudolph van Buuren was appointed as theChairperson of the Department of Business Man-agement in the Faculty of Economic andManagement Sciences. He lectures StrategicManagement, Marketing Management and Con-temporary Management. Prof. Van Buurenspecialises in strategy implementation with specificreference to the complexity of the modern busi-ness environment, an area that is increasinglybecoming a challenge for many South Africanorganisations.

10

Herfs gradeplegtigheidAutum graduation

Mr Ephraim Motseko, Assistant Director: StudentAcademic Services on the Qwaqwa Campus, re-ceived his master's degree in Public Administrationduring the autumn graduation ceremony. "I startedwith my junior degree, completed my master's de-gree and intend to do my doctor's degree," he said.

Hendri Theron, grandsonof Prof. Neil vanLoggerenberg, formerdean of the Faculty ofEducation, received hisB.Ed. degree during theautumn graduationceremony on the MainCampus.

Adv. Bradley Smith van dieDepartement Privaatreg in dieFakulteit Regsgeleerdheid, hetdie Dekaansmedalje ontvang virdie beste meestersgraad in Regte."Ek doen dit vir selfontwikkeling enom hopelik ’n geringe bydrae tot Suid-Afrikaanse Trustreg te maak," sê hy.

The co-operative agreement between the National Institute for Higher Education (NIHE) inKimberley, Northern Cape, and the UFS produced its first graduates. A group of students fromKimberley received their B.Soc.Sc. (Human and Social Dynamics) in April during the autumngraduation ceremony held on the Main Campus in Bloemfontein. Some of the students are, fromthe left, front: Mr Thabo Lempetje, Ms Robynne Sudbury (lecturer), Mr Uzikholisile Saba and MrThuso Monnye; back: Mr George Ndaba and Mr Victor Disetlhe.

Two sisters from Zimbabwe, Patricia(left) and Memory Tukuta, received their

degrees from the UFS during the autumngraduation ceremony. Patricia received a

B.Com.Hons. degree and Memory a B.Com. inAccounting.

Me. Annéli Machin, programkoördineerder vir dieprogram in taalpraktyk binne die Departement

Afro-asiatiese Studie, Gebaretaal enTaalpraktyk, het 'n dekaansmedalje vir diebeste baccalaureusgraadstudent in dieFakulteit Teologie ontvang. Sy het diegraad met lof geslaag.

11

07

’n Trotse mnr. Pieter Rorich van die DepartementFinansies, het sy dogter, Elize Rorich, wat haarB.Ed. in Voorskool en Grondfase ontvang het, segradeplegtigheid bygewoon. Elize is die derde kindvan die Rorich-gesin wat gradueer.

Mnr. Willem Malherbe, Registrateur: Strategiese Beplanning, en sy seun Pieterwat sy graad in B.Comm. Bemarking ontvang het.

Mnr. Allan Manning het sy B.Ed. Honneursgraad inProfessionele Onderwysbestuur en leierskap ont-vang by die UV se herfsgrade- en diplomaplegtig-heid. Hy is besig om aan sy meestersgraad tewerk.

12

13

5MinuteOld academic crooks and new mountains!

Soos ou Mercutio in daai roman-tiese storie oor Romeo en Julietsê! Die oggend lê al op sy rug en

die twaalfuurwyser van die middag is noubo! So is dit met die jaar – skaars beginen amper verby. Jy’t nog skaars jou “tan”verloor dan moet jy al weer gaan jag!Mens weet dit word winter as jy skielikeen more voor jou hangkas staan en jysien jy het nou presies ’n kwart van jouhangplek oor. Die res is oorgeneem deurMammie se wintersklere!

But let’s talk about something moreacademic. I wonder what happened tothe wonderful idea of an open day forpostgraduate seminars for faculties. Onedepartment in The Humanities that Iknow of held such a day in April and allstudents from that specific field of studyhad to attend. Although the postgra-duates were quite nervous in the be-ginning, the day was extremely succes-sful and it was a major success. In thisway knowledge was shared with peersand fellow students and a lot of debatearound presentations stimulated. Pitythey did not advertise the event in thefaculty. Next time do so please! Op diewyse is dit nie net die dosent wat dieopdragte merk wat insig kry nie. Dienadeel is natuurlik dat die dosent nie ’npaar van die werklik goeie seminare ofwerkstukke kan “herwerk”’ en ’n artikelonder sy/haar naam kan publiseer nie!

Julle onthou mos van daai afgetredeEngelse proffie – ek dink dit was aanOxford? Hy’t jare gelede elke jaar sulkesmart Jaguars en Bentleys gery. Nou kykdis ’n “dead give-away”! Toe hulle mooiagter die kap van die byl kom, vind hulleuit hy sit en doktorsgrade skryf vir voor-nemende Ph.D.-studente wat bereid wasom destyds so twintigduisend pond virdie graad te betaal! As kenner van syvakgebied kon hy hulle uitryg soos ertjiesuit ’n dop! Alles met die kort handjie agterdie rug gevang! Moral of the story? Bult-jie hou al vir jare hier in Bloemfontein ’nstaatsampenaar dop en begeer sy stringsmart karre wat almal bo R500 000 stukkos en toe wonder ek! Mammie sê ek isnet jaloers en stop my kinders te veel in

agter haar rug in, daarom kan ek nie sul-ke mooi karre bekostig nie. Bultjie is toenatuurlik diep seergemaak oor sy “fou-tiewe” mensekennis en verkeerde oor-deel oor hulle. Soos sy graag sê: “Youalways jump to a conclusion!” My: “I con-sider my confusion!” het nie op haar veelindruk gemaak nie. En toe? Voila! In diekoerant! Sékere staatsamptenaar is ge-“suspend” (met volle salaris natuurlik!)hangende ’n ondersoek! “Dit sê niks!” sêMammie. Niks is nog bewys nie. Sekernie, maar al daai smart karre? Ek salwag en kyk. It’s a dead give-away!

Sommer nog ’n klip in die bos! Kryjulle ook sommer so uit die bloute sotwee weke voor die datum kennis dat jul-le die volgende werkswinkel hieroor endaaroor MOET bywoon? Miskien is ek

Alumni learn more about branding

Bultjie

The UFS Kovsie Alumni presented a luncheon with Mr Thebe Ikalafeng, Chief Executive Officer ofBrand Leadership, as guest speaker. Mr Ikalafeng, who is an expert in branding, is the formerexecutive director of Nike South Africa where he worked closely with amongst others Kaizer Chiefsand the Springbok rugby team. The topic of his presentation was: Developing a distinct brandaligned with your world, work and passions. Attending the luncheon were, from the left: Dr Ivan vanRooyen, Director of UFS Marketing, Ms Suzan Mshumpela, Deputy Director of UFS Marketing, MrIkalafeng and Prof. Niel Viljoen, Chief Director of Operations at the UFS.

kleinserig, maar as jy sulke opdragte ooksommer van ander staatsdepartementekry waarvoor jy optree as interne mode-rator of so iets, dan kook die water opmy knieë! Veral as dit byvoorbeeld gaanoor iets soos Assessment wat jy al klaarafgehandel het hier aan die UV. Over mydead body sien hulle my daar! U sien,my liewe vriende, dit bots natuurlik metmy jagnaweek!

Vat asseblief julle griepinspuitings!Dis baie belangrik om nie siek te wordvoor mens gaan jag nie! Lekker biltongeet en Volksbladfees hou in Julie!

Dumela! Dagsê and good morning!

14

Doeltreffende interne beheerstelsel belangrik

New microscope enhances research in Geology Department

The Department of Geology acquired a newresearch level petrographic microscope toenhance research in the fields of mineralogy,petrology, exploration and economic geology.The Olympus BX 51 polarising microscope isfitted with the Altra20 soft imaging system thatallows researchers not only to take top qualityphotographs of thin polished sections andpolished ore sections, but to build digitaldatabases and do intricate measurements onsmall mineral grains. This microscope is alsoused by postgraduate students in theirresearch. Sitting at the microscope are: MsAnnegret Lombard, Lecturer in mineralogy atthe Department of Geology, and Ms NaterciaGlover from Wirsam Scientific, the SouthAfrican dealers for Olympus Microscopes.

In hierdie uitgawe van Dumela raakmnr. Gert van den Berg, Direkteur:Interne Oudit, die beginsels van goeie

korporatiewe beheer aan. Volgens homstreef die universiteit daarna om goeiekorporatiewe beheer ’n integrale deel vandie bedryf te maak.

Mnr. Van den Berg sê: “Die uitdagingvandag is om te verseker dat die internebeheerstelsel doeltreffend is in die be-stuur van risiko’s waarvoor die universi-teit op enige tydstip te staan kan kom.Die beste praktyk sal wees om ’n risikogebaseerde benadering tot interne be-heer te volg. Dit beteken die impak van’n gebeurtenis op vasgestelde doelstel-lings moet bepaal hoe risiko’s bestuurword.

“So ’n benadering behoort verder testrek as slegs die UV-Raad se verant-woordelikheid om die akkuraatheid vanfinansiële rekeningkunde en verslagdoe-ning te verseker. Dit moet ook van toe-passing wees op aangeleenthede watdie potensiaal het om die verskeidenheidvan besigheidsaktiwiteite te inhibeer of tebevorder, soos strategiese kwessies; be-dryfsaangeleenthede, en nakomingsaan-geleenthede.

’n Doeltreffende interne beheerstelselbehoort die universiteit in staat te stel omaltyd en op alle vlakke: • Sleuteldoelstellings en daardie risiko’swat ’n impak op die uitvoer daarvan kanhê, te identifiseer; • Die prestasie van personeel, beleid,stelsels en die bestuur van hierdie risi-

ko’s, volgens vooraf bepaalde prestasie-teikens en -kriteria te meet;• Hierdie proses te bestuur deur toepas-like inligting tydig en sinvol te kommuni-keer;• Die doeltreffendheid te monitor waar-mee risiko’s geïdentifiseer, gemeet enbestuur word.

Mnr. Van den Berg sê: “Doeltreffendeinterne beheer en risikobestuur kanbreedweg omskryf word as ’n proseswat deur die raad, bestuur en anderpersoneel uitgevoer word en ontwerp isom redelike gerusstelling te verskaf oordie bereiking van doelwitte met betrek-king tot effektiwiteit en doeltreffendheidvan bedrywighede; betroubaarheid vanverslagdoening; en nakoming van be-leide, prosedures, toepaslike wette enregulasies.

“Die raamwerk vir risikobestuur be-staan uit vyf komponente naamlik die be-heeromgewing; identifisering en beoor-deling van risiko’s; die beheeraktiwiteite;inligting en kommunikasie; en monitering.

“Die beheeromgewing is die atmos-feer waarin die mense hul take doen enhet ’n invloed op die wyse waarop dieaktiwiteite en prosesse van die univer-siteit bedryf word. Die beheeromgewingbegin by die UV-Raad. Hulle gee dietoon aan binne die UV en beïnvloedmense se gedrag en houding teenoorbeheer. Die omgewing word beïnvloeddeur die mate waartoe personeel besefdat hul vir hul dade verantwoordelikgehou sal word.

“Elke entiteit staar sekere risiko’s indie gesig. ’n Voorvereiste vir risikobe-oordeling (die identifisering en ontledingvan risiko’s wat verbind is aan die uitvoervan bedryfsaktiwiteite, bereiking vandoelwitte en finansiële verslagdoening) isdat doelwitte bepaal moet word. Dit vormdie basis van hoe risiko's bestuur moetword. Bestuur identifiseer potensiëlerisiko's (gebeurtenisse en/of handelinge)wat die vermoë van die instelling om systrategie te implementeer en doelwitte tebereik, affekteer.

"Interne beheeraktiwiteite is prosessewat in beleide en prosedures uiteengesitword, om risiko's te bestuur en te verlaagindien dit behoorlik en op ’n tydige wyseuitgevoer word.

"Identifisering van gepaste inligting endie tydige oordra daarvan is noodsaaklikvir enige beheerstelsel en stel individuein staat om hul verantwoordelikhede nate kom. Daar moet doeltreffend gekom-munikeer word binne die universiteitsowel as aan eksterne partye soos kliën-te, verskaffers, die regering en anderbelanghebbendes.

"Om vas te stel of die interne kontroledoeltreffend ontwerp, behoorlik uitgevoeren effektief is, moet dit gemonitor word."

Mnr. Van den Berg sal in die volgendeuitgawes van Dumela meer praktiesewenke rakende die identifisering en beoor-deling van risiko's; interne beheeraktiwit-eite; inligting en kommunikasie; en moni-tering bespreek. ’n Beknopte vraelys watdepartemente as self-beoordelingsvraelyskan gebruik sal ook deurgegee word.

15

Kanselier ontvang erelidskap van Akademie

Personeel leer van dienslewering

Dr. Franklin Sonn.Prof. Jakes Gerwel.

Gewapen met ’n pakkie springmielies en ’n blikkie Coca-Cola elk, het ’n groep personeel die eerstevan ’n reeks video's oor kliëntediens gekyk. Die eerste video het personeel toegerus met vaardighedeom kliënte hoflik, bekwaam, eerbiedig, vriendelik, entoesiasties, opgeruimd en taktvol te hanteer. Diésessie is deur die Afdeling Personeelontwikkeling by die Sentrum vir Hoëronderwysstudies enOntwikkeling (SHOSO) gereël. By die sessie was, van links: me. Sophy Mtshiselwa, ontvangsdame bydie Skool vir Verpleging, me. Charlette Govender, administratiewe beampte by die Skool virVerpleging, me. Lurinda Wyers, skakelbordoperateur by die Afdeling: Rekenaardienste, en me.Monica Naidoo, seniorbeampte by die Afdeling: Verblyfdienste.

Die Akademie vir Wetenskap enKuns het dr. Franklin Sonn, Kan-selier van die UV, en prof. Jakes

Gerwel, wat in 2004 ’n eredoktorsgraadvan die UV ontvang het, as ereledeaangewys. Dit is die hoogste toekenningwat deur die Akademie gegee word. Ditis ook die eerste keer sedert dieontstaan van die Akademie dat tweebruin mense as erelede aangewys word.

Volgens prof. Hennie van Coller,voorsitter van die Akademie en ookDepartementshoof van die DepartementAfrikaans en Nederlands, Duits en Fransaan die UV, is die akademie baie suinigmet die benoeming van erelede. Die kri-teria wat gebruik word om erelede aan tewys is diens aan die Akademie, Suid-Afrika en diens aan Afrika.

Prof. van Coller sê: "Beide dr. Sonnen prof. Gerwel is mense van inter-nasionale status en uitsonderlikekwaliteit. Onder meer is dr. Sonnvoormalige ambassadeur van Suid-Afrika in die VSA en prof. Gerwel dienop verskeie direksies.

"In die verlede het ons te eng gekykna erelidmaatskap. Ons wil nou diefokus verruil en dit nie net ’n akademievir blanke, Afrikaanssprekendes hou

nie, maar wil alle persone watkwalifiseer nader trek, ongeag diepersoon se ras of geloof," sê prof. VanColler.

Aanstellings,bevorderings en

afsterwes

AanstellingsDr. D. Dennewill, as Senior Lektor,Departement AnestesiologieDr. A. Cronjé, as Senior Lektor,Departement Urologie

BevorderingsProf. M.M. Raftery na Professor,Departement Engels en KlassiekeTaleProf. D.F. Tolmie na SeniorProfessor, Departement NuweTestamentMnr. A.L. Badenhorst naAdjunkdirekteur, AkademieseStudentedienste

AfsterwesDie UV neem met leedwese kennis van die afsterwe van dr. F.J. Potgieter, Assistent-direkteur, Proefdiersentrum.

16

The Student Parliament of the UFS Main Campus inaugurated six judges and a clerk at a ceremonyorganised by the Student Representative Council's (SRC) member for legal and constitutional affairsrecently. The Student Court was created by the university to test the legality of the decisions made by theSRC in terms of South Africa's Constitution, the SRC's Constitution and also the regulations of the UFS.From the left, are, front: Sekhobe Mopeli, judge, and Liezelle Bouwer, clerk, Lelandie Bessinger, judge;back: Alida de Bruyn, Joleen Maartens, Thamae Lenka and Catherine Griesel. Everybody in the back roware judges.

Student Court inaugurates six judges and a clerk

Die Studenteraad van die Hoofkampus van die UV het gedurende die April-vakansie die Wes-Kaapbesoek. Vergaderings is met die studenterade van onderskeidelik die Universiteit van Stellenbosch en dieUniversiteit van Kaapstad gehou. Die toer was ook 'n geleentheid vir die groep om saam te ontspan ennog sterker verhoudings met mekaar te bou. Besoeke aan Robbeneiland, Tafelberg en die Two Oceans-akwarium was ook deel van die program.

UV-Studenteraad besoek universiteite in Wes-Kaap

Shimlas wonrenowned Sevens

tournament

Assessoropleidingsuksesvol voltooi

The Sevens team of theShimlas has won the worldrenowned Melrose Sevens

Tournament hosted in Scotland. It isthe second year that the Shimlastook part in this tournament. Theyare the only South African team thatwas invited to take part in thetournament.

They played the first gameagainst the Herriots and won 17-12.They had no trouble beating theGalashields with 42-0 in the secondgame. The semi-final was playedagainst the Watsonians which theShimlas won 19-0. This put theminto the finals.

The finals were played againstthe Newcastle Falcons, a professio-nal club from London. The resultwas in favour of the Shimlas whowon 17-10, which made them thewinners of the tournament. JackoJackson, J.W. Jonker and ShaganWindvogel scored the tries and J.W.also converted one try.

The coach was Mr WaksiePrinsloo, the team manager, MrMarius van Rensburg and thephysiotherapist was Ms Edith Maritz.

Ms Ansu Colditz, RugbyManager at KovsieSport, said: "Thisis an outstanding accomplishmentnot only for the university and theclub, but also for South-Africa."

Die Fakulteit Geestesweten-skappe is trots op 27 akade-miese personeellede wat die

assessoropleidingsprogram(SPALHE – Short Programme in theAssessment of Learning in HigherEducation) suksesvol deurloop het.Die aanbieders was proff. NicoLuwes, Constanze Bauer en dr.Hannemarie Bezuidenhout.

17

Distinguish draft charter from transformation plan

Former top politician talks at UFS School of Management

There are many issues that havebeen raised that need to be debat-ed by the university community so

as to reach a deeper understanding ofthese issues that we confront as aninstitution. These can be broadly sum-marised as follows:• whether the UFS is serious about trans-formation• what exactly is meant by transformation• what are the objectives of such trans-formation• how tranformation relates to issuessuch as quality and fairness• how we should contribute to the trans-formation process (as academics, stu-dents, support staff, etc - if we agree withit, obviously)• which support and enabling measuresare necessary to achieve good trans-formation• and, of course, some very specificquestions relating to issues such as aca-demic excellence and student success,quality assurance, language policy,employment equity, student life.

However, it appears that there maybe some confusion about the charter andthat some clarification is necessary.These relate to the difference and rela-tionship, for instance, between (a) thecharter and (b) various policies and plansof the university relating to transforma-tion, academic life.

In the debate there are two keypoints to remember. The first point isabout the purpose of the InstitutionalCharter. What it wants to do is to esta-blish the ground rules for such a trans-

formation process, and to establish theprinciples that will guide and shape thenature of the future UFS.

In other words, very much like whatthe Constitution of South Africa and itsBill of Rights does for the South Africanstate and society, the draft UFS Chartertries to espouse some fundamentalvalues as well as some basic principles,also referred to as constitutive principles,for a specific institution (the university).

The Institutional Charter thus seeksto put forward these values and consti-tutive principles as a way of buildingconsensus within the university commu-nity about a basic framework for thefuture. It is part of the answer to thequestion: "What kind of university do wewant the future UFS to be?"

It is hoped that on the basis of suchbroad consensus about the direction oftransformation, transformation can berefocused and accelerated.

So the Institutional Charter seeks toprovide some framework for the currentdebate and at the same time tries topaint a picture of what kind of campuswe could all aspire to - even as wecontinue to transform.

This brings us to the second point.The intention is not for the charter to beonly an instrument of transformation.The fundamental set of values andconstitutive principles as contained inthe Institutional Charter must bedistinguished from the actual plans,policies and procedures that anyorganisation develops to guide its life

and growth. Thus the InstitutionalCharter must be read together with forinstance, important documents such asour Transformation Plan (which hasalready served before Executive Mana-gement and the Senate) our AcademicPolicy - documents which spell out indetail how the values and principles ofthe charter will be realised by the insti-tution. In such policy documents andplans one can expect specific goals,targets, steps and timelines - not in thecharter.

To take the analogy of the SouthAfrican Constitution further. The Consti-tution does not say how many houseswill be built and by when. That is theresponsibility of another level and theoutcome of other processes and policies,such as the Reconstruction and Devel-opment Programme (RDP), the Growth,Employment and Redistribution strategy(GEAR) or the Accelerated and SharedGrowth Initiative for South Africa(AsgiSA). The SA Constitution providesthe framework for the enactment of thesepolicies.

Likewise, the objective of the UFSInstitutional Charter is to provide theframework within which specific univer-sity plans and policies are developed andimplemented. As a university community,our responsibility would be to ensure thatthese policies, plans and procedurescomply with and / or are aligned with ourvision and the values and principlesespoused in the Institutional Charter.• Send comments to

transform@ufs.ac.za

Dr Matthews Phosa, the non-executive chairman of EOH andformer politician, presented a guestlecture to a group of MBA students atthe UFS School of Management. Atthe lecture were from the left: Mr TateMakgoe, Free State MEC for Finance,Ms Nontobeko Scheppers, MBAstudent, Dr Phosa, Prof. Helena vanZyl, Director: UFS School ofManagement, and Mr SetjhabaTlhatlogi, MBA student.

By Anton Fisher, Director: Strategic Communication

18

Academics from Belgium share knowledge

At the seminar were, from the left: Prof. Dingie Janse van Rensburg, Director of the Centre for HealthSystems Research and Development, Mr Edwin Wouters, and Prof. Herman Meulemans.

Prof. Herman Meulemans, profes-sor of social research methodsand medical sociology at the De-

partment of Sociology, Universiteit Ant-werpen, and Mr Edwin Wouters, socio-logist at the Research Centre for Longi-tudinal and Life Course Studies and theDepartment of Sociology, at the sameuniversity, visited the UFS respectivelyduring March and April.

Both of them delivered papers at se-minars arranged by the Centre for HealthSystems Research and Development

(CHSR&D). Prof. Meulemans presented apaper on: Sociological theories to analysehealth and illness issues and Mr Wouterstalked about An introduction to structuralequation modelling using LISREL(statistical software for data analysis).

Mr Wouters is currently writing adoctoral thesis on the influence of adher-ence to antiretroviral treatment on thequality of life of people living with AIDS.Prof. Meulemans is his promoter. He hasbeen a collaborator in projects of theCHSR&D since 2000.

Sedert die akademiese ven-nootskap tussen die Depar-tement Bourekenkunde en

Konstruksiebestuur en die RoyalInstitute of Chartered Surveyors(RICS) goedgekeur is, beskik diedepartement nou oor outomatieseakkreditasie van dié internasionaleliggaam met groot invloed in diekonstruksiebedryf.

Volgens Prof. Basie Verster, De-partementshoof van die Departe-ment Bourekenkunde en Konstruk-siebestuur, is dit ’n groot eer wat dieuniversiteit en die departement tebeurt geval het. Die universiteit issaam met die Universiteite vanKaapstad (UK) en die Witwatersrandtans die enigste Suid-Afrikaanseuniversiteit wat goedgekeur is tot dieakademiese vennootskap.

Die nuwe vennootskap wordgebaseer op studentegetalle en -aanstelbaarheid, streng toelatings-vereistes en substansiële navor-singsuitsette.

Groot eer virBourekenkunde

Die 2007- Sanlampryse vir Afrikaanse Teater (SPAT)vir nuwe verhoogproduksies het tydens die AbsaKlein Karoo Nasionale Kunstefees (KKNK) op Oudts-

hoorn baas gekry. Die UV se verhoogproduksie Lewensreg,wat een van die vier finaliste was, het vir die tweede keersedert die ontstaan van die KKNK die toekenning vir diebeste nuwe verhoogproduksie ontvang, wat ’n prys vanR100 000 insluit. Die UV het die prys ook in 2005 gewen.

Mnr. Jan van Tonder, bekende romanskrywer en skrywervan radiodramas, het R20 000 ontvang as beste dramaturgen prof. Nico Luwes, Departementele Voorsitter van die UVse Departement Drama en Toneelkunde, het dieselfde be-drag as beste regisseur ontvang. Die silwer-toekenning indie kategorie beste akteur, ter waarde van R10 000, is aanmnr. J.P. du Plessis, ’n honneursstudent in Drama aan dieUV, vir sy rol in Lewensreg toegeken.

Lede van die departement het ook suksesvoldeelgeneem in Skerp-sin (regie deur Gerben Kamper) endie Storm (regie deur Martinus Basson). Gerben Kamper isook genomineer as beste akteur vir die Kanna-toekennings.Plompie die Paddatjie en Sakkie en die Stoute Sterre, tweekinderstukke deur Michelle Luwes, is ook by die feesopgevoer.

Kovsies blink uit by KKNK

Tydens die toekenningsgeleentheid was, van links, agter: me. Martie de Lange,Projekbestuurder namens Sanlam, mnre. Du Plessis, Rudie van Rensburg, Hoof:Borgskappe en Promosies van Sanlam, en Jan van Tonder bekende skrywer vanradiodramas; voor: me. Lancea Crafford, student van die Universiteit van Stellen-bosch, en prof. Nico Luwes, Voorsitter van die Departement Drama enToneelkunde.

19

@Die klein jakkalsies vernietigmos die wingerd, of hoe?

Kovsiepatriot skryf:Was my lewe lank nog baie patriotiesteenoor die Universiteit van die Vrystaat –en het ’n kleintjie dood aan mense watdie heeldag en aldag die sisteem kriti-seer in plaas van te help om van onsKovsiedorp ’n beter plek te maak. Daar-om wil ek graag ’n paar komplimenteuitdeel vir wie die skoen pas…

Ek wil baie dankie sê vir die toe-gangshek vanuit DF Malherbelaan. Ditlyk goed, is baie funksioneel en boonop

Briewe • Letters • Briewe • Letters • Briewe • Lettersskep dit ’n beeld van vooruitgang (letter-lik en figuurlik) vir hierdie universiteit.Voorwaar ’n goeie besluit vanTopbestuur…

Die opgradering van die Hoofgebouverdien ook ’n pluimpie – dit bly die ba-ken van hierdie kampus en dis net logiesdat die Hoofmanne dit bewoon en al diebelangrike besluite vandaar neem.Welgedaan!

Die nuwe Astro-hokkievelde voegook waarde aan hoe ernstig ons is oornie-akademiese aktiwiteite vir studenteen die gemeenskap in die breë en ver-tolk ’n belangrike rol in die sosiale ver-antwoordelikhede van hierdie instelling.Drie Hoera's!

Soos u kan sien skroom ek nie omkomplimente uit te deel nie – aangesiendie groter prentjie van ons geliefde in-stelling maar net daardeur kan baat vind– MAAR enkele vrae wat dalk op diebeplanningskalender geplaas kan worden beantwoord word:

• Dien die "staaldakke" by die ingangs-hekke hulle doel? Ek merk nogal op datstudente baie vinniger daaroor ry as per-soneel, die enigste verklaring wat ek het,is dat studente se ouers hulle "shocks"vervang en personeellede self daarvoormoet opdok;• Is dit moontlik dat die eetsale (die en-keles wat nog oor is), asook die MedieseKaf dalk "facelifts" kan ondergaan omdie eetstelsel makliker te bemark? Ditsal ook nogal lekker wees om deurvriendelike en professionele personeelbedien te word;• Kan die rigtingaanwysers op kampusdalk meer korporatief lyk in plaas vandie aaklige groen borde met aanwysingsvir al die topgehalte aktiwiteite (selfsinternasionale kongresse) waarvoor onsgasheer speel?• Sou dit enigsins moontlik wees omShimlapark se voorkoms te verbetervoor die Springbokke weer ’n oefenkamphier hou?

On her website Prof. DeirdreMcCloskey describes herself as afree-market economist and eco-

nomic historian, who is unapologeticabout capitalism, though she tries to befair to her friends on the left and the right.

She is Distinguished Professor of Eco-nomics, History, English and Communi-cation at the University of Illinois, Chicago.Last year she published the first in a four-volume series on The Bourgeois Virtues,which formed the basis for a series oflectures she delivered at the UFS.

She admits that the "oddest personalfact about me is that until 1995 I wasDonald", referring to the gender crossingshe made from male to female (Donald toDeirdre). "I visited womanhood and stay-ed. It was not for the pleasures, though Idiscovered many I had not imagined, andmany pains too. But calculating pleasuresand pains was not the point. The point waswho I am … I did not change gender be-cause I liked colourful clothing (Donald didnot) or womanly grace (Donald viewed itas sentimentality). The "decision" was notutilitarian. In our culture the rhetoric of thevery word decision entails cost and benefit.My gender crossing was motivated byidentity, not by a balance sheet of utility."

In an interview with Dumela, Prof.McCloskey was asked about her

‘We have gained our immortal souls’

Proff. Deirdre McCloskey and Philippe Burger.

experience of her crossing genders, andresponded that she is finally being treatedas a woman. At a recent congress a pointshe made was ignored, but when thesame point was made by a maleeconomist, everybody applauded.

So what is the crux of her defence ofcapitalism? "The main thing is that it hasfreed your ancestors and mine fromgrinding poverty. So here we are on a coolmorning in Bloemfontein, speakingphilosophically about capitalism. Thesuccess of capitalism is that it has had thisenormous effect on the human spirit be-

cause it has freed us from digging pota-toes so that we can go to university. And Idon't just mean you and me, but millionsof people worldwide now have lives withscope, with the chance to read (they don'talways, they watch a lot of TV, thosehorrible wrestling programmes). But theyhave the choice whereas once they didn't.So contrary to what is commonly said,capitalism has not been bad for the hu-man spirit. It's not that we have gotten richand have lost our immortal souls. On thecontrary, we have gotten rich and gainedour immortal souls."

20

Adresplakker

dumela.stg@mail.uovs.ac.zahttp://www.uovs.ac.za/publicationshttp://www.uovs.ac.za/publikasies

PublikasiebesonderhedeDumela word saamgestel deur UV: Strategiese

Kommunikasie.Redakteur: Leonie Bolleurs

Uitleg: Chrysalis Advertising & PublishingDrukwerk: PrintAbility

Menings wat in Dumela gelug word, weerspieëlnie noodwendig die van die redakteur, Afdeling:

Strategiese Kommunikasie, of die UV nie.

Agt uitruilstudente uit Europa studeer by dié fakulteit

Agt studente vanaf verskillende universiteite in Europa studeer hierdie semester aan die UV se FakulteitEkonomiese en Bestuurswetenskappe as deel van uitruilooreenkomste met hul onderskeie universiteite.Die studente bly in twee volledig toegeruste woonstelle in die JBM Hertzog-koshuis op die Hoofkampus.Van links is, voor: Benk Dagevos, HES Higher Economical School, Nederland, Vera Koch, Universiteit vanBremen, Duitsland, Julien Walemme, Universiteit van Rennes, Frankryk; agter: Benjamin Brandes,Universiteit van Bremen, Duitsland, Philipp Knigge, Universiteit van Bremen, Duitsland, Maaike Kooijman,Haagse Hocheschool (HEBO), Nederland, en Tarik Hoppener, Universiteit van Bremen, Duitsland.

Accommodation Cape Town

Student accommodationObservatory• Ideal for large/small groups

(Sports groups/Academics)• Holiday accommodation• Five-star budget accommodation• Conveniently situated close to

UCT and all that Cape Townoffers

Rate:• From R105 per person sharing

(Bed and budget breakfast)• Meals available upon request

Phone: 021 447 9056Fax: 021 447 5192

E-mail: info@riverview.co.zaWebsite: www.riverview.co.za

Visit our website or contact usfor additional information.