64
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ Tuncer TEKMEN KİREÇTAŞLARINDAN ÜRETİLEN KİLİTLİ BETON PARKE BLOKLARININ MEKANİK ÖZELLİKLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI ADANA, 2006

ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

YÜKSEK LİSANS TEZİ

Tuncer TEKMEN

KİREÇTAŞLARINDAN ÜRETİLEN KİLİTLİ BETON PARKE BLOKLARININ MEKANİK ÖZELLİKLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

MADEN MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI

ADANA, 2006

Page 2: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

Tuncer TEKMEN

YÜKSEK LİSANS TEZİ

MADEN MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI

Bu Tez 20/09/2006 Tarihinde Aşağıdaki Jüri Üyeleri Tarafından Oybirliği ile

Kabul Edilmiştir.

İmza: İmza: İmza: Prof. Dr. Adem ERSOY Prof. Dr. Mesut ANIL Doç. Dr. İ. Hakkı ÇAĞATAY DANIŞMAN JÜRİ BAŞKANI ÜYE İmza: İmza: Doç. Dr. Aleattin KILIÇ Doç. Dr. Ergül YAŞAR ÜYE ÜYE Bu Tez Enstitümüz Maden Mühendisliği Anabilim Dalında Hazırlanmıştır.

Kod No:

Prof. Dr. Aziz ERTUNÇ Enstitü Müdürü

İmza:

Bu Çalışma Çukurova Üniversitesi Araştırma Fonu Tarafından Desteklenmiştir.

Proje No: MMF2004YL47

Not: Bu tezde kullanılan özgün ve başka kaynaktan yapılan bildirişlerin, çizelge, şekil ve fotoğrafların

kaynak gösterilmeden kullanımı, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanundaki hükümlere tabidir.

KİREÇTAŞLARINDAN ÜRETİLEN KİLİTLİ BETON PARKE BLOKLARININ MEKANİK ÖZELLİKLERİNİN

DEĞERLENDİRİLMESİ

Page 3: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

I

ÖZ YÜKSEK LİSANS TEZİ

Tuncer TEKMEN

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

MADEN MÜHENDİSLİĞİ ANA BİLİM DALI

Danışman : Prof. Dr. Adem ERSOY Yıl : 2006 Sayfa: 53 Jüri : Prof. Dr. Mesut ANIL

: Prof. Dr. Adem ERSOY : Doç. Dr. İ. Hakkı ÇAĞATAY

: Doç. Dr. Aleattin KILIÇ : Doç. Dr. Ergül YAŞAR

Bu çalışma, ülkemizde hızlı bir şekilde gelişmekte olan yer dekoratif döşeme malzemesi kilitli beton parke bloklarının (KBPB) jeomekanik özelliklerinin ve ultra ses dalgalarının incelenerek kaliteli ürünler oluşturulması için yapılmıştır. KBPB agrega, çimento ve suyun birleştirilmesi sonucunda üretilmektedir. Bu nedenle, bu araştırmada agrega boyutları, agrega ve su-çimento karışım oranları incelenmiştir. Her farklı agrega boyutu ve farklı karışımlar için KBPB üretilerek, bunların mekanik özellikleri belirlenmiştir. Bu özelliklerden tek eksenli basınç dayanımı, çekme dayanımı, Schmidt sertliği ve aşınma indeksinin 3, 7, 28, 90 ve 180 günlük kür sürelerinde testleri uygulanmıştır. Agrega malzemelerinin kimyasal analizleri ve mikroskobik incelemeleri yapılmıştır. Ayrıca pundit cihazı ile ultra ses özelliklerinden P dalgasının malzeme içinden geçiş hızı belirlenmiştir. Bu çalışmada agrega boyutu olarak 0–5, 5–10 ve 10–20 mm’lik agrega boyutları kullanılmıştır. Yapılan deney sonuçları esas alınarak en uygun su çimento oranı 0.32, çimento dozaj miktarı olarak 300 dozaj bulunmuştur. KBPB’nın mühendislik özellikleri temel alınarak optimum agrega boyutları ve miktarlarını içeren karışım reçetesi belirlenmiştir. Sonuç olarak, en az aşınan, en yüksek dayanım ve sertliğe sahip olan KBPB üretimi belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Kilitli Beton Parke Blokları, Agrega, Su-Çimento Oranı, Ultra Ses Dalgaları, Mekanik Özellikler

KİREÇTAŞLARINDAN ÜRETİLEN KİLİTLİ BETON PARKE BLOKLARININ MEKANİK ÖZELLİKLERİNİN

DEĞERLENDİRİLMESİ

Page 4: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

II

ABSTRACT MSc THESIS

Tuncer TEKMEN

DEPARTMENT OF MINING ENGINEERING INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES

UNIVERSITY OF ÇUKUROVA

Supervisor : Prof. Dr. Adem ERSOY Year : 2006 Pages: 53 Jury : Prof. Dr. Mesut ANIL

: Prof. Dr. Adem ERSOY : Doç. Dr. İ. Hakkı ÇAĞATAY : Doç. Dr. Aleattin KILIÇ : Doç. Dr. Ergül YAŞAR

In our country, concrete ınterlocking pavement blocks (CIPB) used as

decorative floor material are developing rapidly. The purpose of this study is to investigate mechanical properties of CIPB materials and to help development of quality products for the sector. CIPB was produced by mixture of water, cement and aggregate. Therefore, ın the study aggregate granulometry, mixture ratios of different granulometric aggregate and water-cement ratios were examined. Among the research, CIBP was produced for each different granulometry of aggregate and different water-cement mixtures. Geomechanical properties and ultrasonic velocities the produce CIBP were determined. The geomechanical property tests includes compressive strenght, rolling strenght, Schmidt rebound hardness, Böhme abrassion index which were made 3, 7, 28, 90 and 180 days curing periods. Microscopic and chemical analyses of the aggregates were also carried out. P wave velocity of ultrasounic properties was determined using Pundit machine. 0-5 mm, 5-10 mm and 10-20 mm of aggregate granulometry was used ın the CIBP production. Optimum water-cement ratio and optimum dosage was found as 32 and 300 respectively based on results of engineering properties of CIBP. Optimum aggregate mixtures including aggregate granulometry and quantity were examined using CIBP test results. Consequently, CIBP have good engineering properties, which show the highest strenght, hardness and less abrassion were produced.

Key words: Concrete Interlocking Pavement Blocks, Aggregate, Water-Cement Ratio, Ultrasonic Velocity, Mechanical Properties

EVALUATE TO MECHANİCAL PROPERTİES OF CONCRETE INTERLOCKİNG PAVEMENT BLOCKS WHİCH WAS

PRODUCED FROM LİMESTONES

Page 5: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

III

TEŞEKKÜR

Çukurova Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mesut

ANIL hocama laboratuar ve bölüm imkanlarını sağladığı için teşekkür ederim.

Bu çalışma, 2002–2006 yılları arasında Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri

Enstitüsü Maden Mühendisliği Anabilim Dalında Prof. Dr. Adem ERSOY

danışmanlığında Yüksek Lisans Tezi olarak hazırlanmıştır.

Çalışmalarımın her aşamasında beni yönlendiren ve rahat bir çalışma ortamı

sağlayan danışman hocam Prof. Dr. Adem ERSOY’a en içten teşekkürlerimi

sunarım.

Çalışmalarımın her aşamasında tüm desteğini esirgemeyen Yard. Doç. Dr.

Ümit ATICI’ya teşekkürlerimi bir borç bilirim.

Ç.Ü. Maden Müh. Araştırma görevlilerine yardımlarından dolayı teşekkür

ederim.

İşletmesinde her türlü kolaylığı sağlayan Kozan Belediyesine ve parke tesisi

çalışanlarına şükranlarımı ifade ederim.

Ceyhan Meslek Yüksek Okulu personellerine ve laboratuar sorumlusu Osman

ATEŞ’e laboratuar çalışmalarımda yardımlarından dolayı teşekkürlerimi sunarım.

Ayrıca maddi ve manevi desteklerini esirgemeyen aileme sonsuz teşekkürü

bir borç bilirim.

Page 6: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

IV

İÇİNDEKİLER Sayfa No

ÖZ…………………………………………………………………………………I

ABSTRACT………………………………………………………………………II

TEŞEKKÜR…………………………………………………………………........III

İÇİNDEKİLER………………………………………………………………….. IV

ÇİZELGELER DİZİNİ…………………………………………………………. VI

ŞEKİLLER DİZİNİ……………………………………………………………... VIII

SİMGELER VE KISALTMALAR…………………………………………….. IX

1. GİRİŞ………………………………………………………………………… 1

2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR…………………………………………………... 3

3. MALZEME ve METOT…………………………………………………….. 7

3.1. Kilitli Parke Üretim Makinesi………………………………………. 7

3.2. Agrega………………………………………………………………. 8

3.2.1. Agrega Sahasının Jeolojisi………………………………... 9

3.2.2. Agreganın Petrografik Özellikleri………………………… 10

3.2.3. Agreganın Kimyasal Özellikleri………………………….. 11

3.2.4. Agreganın Mekanik ve Fiziksel Özellikleri………………. 13

3.3. Çalışma Testlerinde Kullanılan Çimento…………………………… 13

3.4. Elek Analizi…………………………………………………………. 14

3.5. Tek Eksenli Basınç Deneyi………………………………………….. 15

3.6. Endirek Çekme Dayanım Deneyi……………………………………. 16

3.7. Schmidt Çekici………………………………………………………. 17

3.8. Ultrasonik Hız Deneyi……………………………………………….. 18

3.9. Sürtünme ile Aşınma (Böhme) Kaybı Deneyi………………………. 21

4. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA……………………………… 23

4.1. Agreganın Elek Analizi……………………………………………… 23

4.2. Su Çimento Oranı…………………………………………………… 25

4.2.1. Farklı Su-Çimento Oranlarında Tek Eksenli Basınç

Dayanımı………………………………………………….. 26

4.2.2. Farklı Su-Çimento Oranlarında Endirek Çekme Dayanımı.. 27

4.2.3. Farklı Su-Çimento Oranlarında Schmidt Yüzey Sertliği....... 29

Page 7: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

V

4.2.4. Farklı Su-Çimento Oranlarında P Dalgaları ………………. 29

4.2.5. Farklı Su-Çimento Oranlarında Böhme Aşınma…………... 30

4.3. Çimento Dozajı……………………………………………… 31

4.3.1. Çimento Dozajı ve Tek Eksenli Basınç Dayanımı………... 32

4.3.2. Çimento Dozajı ve Endirek Çekme Dayanımı…………….. 33

4.3.3. Çimento Dozajı ve Schmidt Yüzey Sertlik İndeksi……….. 35

4.3.4. Çimento Dozajı ve P Dalga Hızı………………………… 36

4.3.5. Çimento Dozajı ve Böhme Aşınma Dayanımı…………...... 37

4.4. Agrega Tane Boyutu ve Oranları……………………………………. 38

4.4.1. Agrega Tane Boyutu ve Tek Eksenli Basınç Dayanımı…….39

4.4.2. Agrega Tane Boyutu ve Endirek Çekme Dayanımı……….. 41

4.4.3. Agrega Tane Boyutu ve Schmidt Yüzey Sertliği…………... 41

4.4.4. Agrega Tane Boyutu ve P Dalga Hızı……………………… 42

4.4.5. Agrega Tane Boyutu ve Böhme Aşınma Dayanımı……….. 43

4.5. Çeşitli Kilitli Parke Tesislerden Alınan Numunelerin Deney

Sonuçları……………………………………………………………. 44

5. SONUÇ ve ÖNERİLER……………………………………………………… 48

KAYNAKLAR…………………………………………………………………... 50

ÖZGEÇMİŞ……………………………………………………………………... 53

Page 8: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

VI

ÇİZELGELER DİZİNİ

Çizelge No Sayfa No

Çizelge 1. Agrega numunelerinin kimyasal analiz sonuçları 12

Çizelge 2. Kireçtaşı agregasının fiziksel ve mekanik özellikleri 13

Çizelge 3. Çimentonun kimyasal özellikleri 14

Çizelge 4. Elek analizi deney sonuçları 24

Çizelge 5. Su-çimento oranı için hazırlanan karışım oranları 25

Çizelge 6. Farklı su-çimento oranlarında TEBD sonuçları 26

Çizelge 7. Farklı su-çimento oranlarında endirek çekme dayanım sonuçları 28

Çizelge 8. Farklı su-çimento oranlarında Schmidt yüzey sertliği sonuçları 29

Çizelge 9. Farklı su-çimento oranlarında P dalgası sonuçları (km/sn) 30

Çizelge 10. Farklı su-çimento oranında böhme aşınma sonuçları (cm3/50cm2) 31

Çizelge 11. Çimento dozajı için hazırlanan karışımlar 32

Çizelge 12. Farklı çimento dozajlarında TEBD sonuçları (MPa) 33

Çizelge 13. Farklı çimento dozajlarında çekme dayanım sonuçları (MPa) 34

Çizelge 14. Farklı çimento dozajlarında Schmidt yüzey sertlik sonuçları 35

Çizelge 15. Çimento dozajı ve P dalga hız sonuçları (km/sn) 36

Çizelge 16. Çimento dozajı ve Böhme aşınma sonuçları (cm3/50cm2) 38

Çizelge 17. Agregaların karışım oranları 39

Çizelge 18. Agreganın farklı tane boyutlarındaki karışımlar için TEBD

sonuçları (MPa) 40

Çizelge 19. Agreganın farklı tane boyutlarındaki karışımlar için endirek

çekme dayanımı sonuçları (MPa) 41

Çizelge 20. Agreganın farklı tane boyutlarındaki karışımlar için Schmidt

yüzey sertlik sonuçları 42

Çizelge 21. Agreganın farklı tane boyutlarındaki karışımlar için P dalga hızı

sonuçları (km/sn) 43

Çizelge 22. Agreganın farklı tane boyutlarındaki karışımlar için Böhme

aşınma sonuçları (cm3/50cm2) 44

Çizelge 23. Çeşitli firmalara ait karışım miktarları ve deney sonuçları 45

Page 9: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

VII

Çizelge 24. Çeşitli firmalara ait KBPB’nın elek analiz sonuçları (%) 46

Page 10: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

VIII

ŞEKİLLER DİZİNİ

Şekil No Sayfa No

Şekil 1. Kilitli beton parke bloklarının görünümü 2

Şekil 2. KBPB üretim donanımının genel görünümü 8

Şekil 3. Agregaların genel görünümü 9

Şekil 4. Mikritik ve sparitik dokuya sahip kalkerin mikroskobik görünümü 11

Şekil 5. Tam otomatik ve bilgisayar kontrollü basınç dayanım ölçüm donanımı 16

Şekil 6. Digi-Schmidt 2000 çekici donanımı 18

Şekil 7. Dijital pundit donanımı 19

Şekil 8. Pundit plus test cihazı ve bağlantı elemanları 20

Şekil 9. Pundit plus cihazı ve numunenin yerleştirilmesi 20

Şekil 10. Böhme yüzeysel aşınma deney düzeneği 22

Şekil 11. Kullanılan agreganın standartlardaki granülometrik eğri içerisindeki

durumu 24

Şekil 12. Farklı su-çimento oranlarında TEBD ve kür süreleri 27

Şekil 13. Farklı su-çimento oranlarında endirek çekme dayanımı ve kür süreleri 28

Şekil 14. Farklı su-çimento oranlarında P dalgası ve kür süresi 30

Şekil 15. Çimento dozaj miktarlarında TEBD ve kür süreleri 33

Şekil 16. Farklı çimento dozajlarında endirek çekme dayanımı ve kür süreleri 34

Şekil 17. Farklı çimento dozaj miktarlarında Schmidt yüzey sertlik indeksi ve

kür süreleri 36

Şekil 18. Farklı çimento dozaj miktarlarında P dalgası ve kür süreleri 37

Şekil 19. Farklı çimento dozaj miktarlarında böhme aşınma ve kür süreleri 38

Şekil 20. Çeşitli firmalara ait KBPB’nın kümülatif elek altı grafiği 46

Page 11: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

IX

SİMGELER ve KISALTMALAR

Ç.Ü.= Çukurova Üniversitesi

Prof.= Profesör

Doç.= Doçent

Yard.= Yardımcı

Dr.= Doktor

Müh.= Mühendis

KBPB= Kilitli Beton Parke Blokları

mm= Milimetre

TS= Türk Standartları

BS= British Standart (İngiliz Standardı)

MPa= Megapaskal

MHz= Megahertz

FA= Uçucu Kül

BFS= Yüksek Fırın Cürufu

PC= Portland Çimentosu

TEBD= Tek Eksenli Basınç Dayanımı

F1, F2, F3= Firma İsimleri

A,B, C, D, D1, D2, D3, D4, D5, E, F= Karışım Kodları

kg= Kilogram

KW= Kilowatt

TSE= Türk Standartları Enstitüsü

dk= Dakika

gr= Gram

N= Newton

cm= Santimetre

s/ç= Su-çimento oranı

s= Saat

SDÇD= Schmidt Darbe Çekici Değeri

Page 12: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

1. GİRİŞ Tuncer TEKMEN

1

1. GİRİŞ

Günümüzde Avrupa ve Amerika ülkelerinde yaygın olarak kullanılmakta olan

Kilitli Beton Parke Blokları (KBPB), ülkemizde de tercih edilen yer döşeme ve

kaplama malzemesidir.

Çimento, su ve agreganın bir araya getirilmesiyle oluşturulan KBPB, asfalt,

beton ve diğer kaplamaların gerektiği her yerde kullanılan ideal bir malzemedir

(Şekil 1). Bunun nedenleri; her türlü iklim koşullarında özel ağır araç ve donanıma

ihtiyaç duyulmaksızın döşenmesi, uzman işçilik gerektirmemesi, onarım ve

bakımının kolay ve ucuz olması, sudan ve don olaylarından etkilenmemesi, karlı ve

buzlu havalarda kaymaların önlenmesi, nakliyatının her türlü araçlarla yapılabilmesi,

ekolojik dengeye katkısı (yağmur sularının toprağa ulaşması), blokların yeniden

kullanılması ve asfalt ile betona göre çok daha ucuz ve ekonomik olarak

üretilebilmesi gibi özellikleri sayılabilir.

Ülkemizdeki birçok özel ve resmi kuruluşlar birçok avantajları nedeniyle

KBPB tesislerinin kurulmasına hız vermektedir. Özellikle KBPB’nın şehir içi

yollarda ve kaldırımlarda kullanım avantajları nedeniyle bu tesislere belediyeler

büyük önem vermektedir. Son zamanlarda da apartman ve site çevre düzenleme

işlemlerinde de kullanım alanı bulmuştur. KBPB’nın üretiminde kullanılan

malzemeler ülkemizde bol miktarda bulunmaktadır. Böylece ülke ekonomisine de

büyük katkılar sağlanmaktadır. Bundan dolayı KBPB tesisleri ülkemizde hızla

artmaktadır. Ancak, Adana bölgesinde kurulan birkaç tesisten alınan numuneler

üzerinde yapılan araştırmalar sonucunda çok farklı mühendislik özellikleri

gözlenmiştir. Bu da gösteriyor ki üretim yapan bu tesislerde genellikle deneme-

yanılma yöntemleriyle bilinçsiz olarak üretim yapıldığı ve KBPB’nın standartlara

uygun üretilmediği anlaşılmaktadır. Böylece üretici firmalar arasında büyük kalite

standartları oluşmaktadır. Üretilen bu kalitesiz KBPB aşınmalarla, kırılmalara maruz

kalarak araç ve yaya trafiğini olumsuz etkilemekte, görüntü kirliliği oluşturmakta,

onarım ve bakım gerektiğinden maliyeti de arttırmaktadır. Bu da tüketicinin

KBPB’na olan ilgisini ve güvenini azaltmaktadır. Bu ilgi ve güveni sağlamak için

Page 13: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

1. GİRİŞ Tuncer TEKMEN

2

KBPB standartlara uygun olarak üretilmesi gerekmektedir. Böylece üretim yapan

tesisler arasındaki rekabet azalacak, kaliteli ve ucuz ürünler üretilmiş olacaktır.

Bu çalışma KBPB’nın standartlara uygun üretilmesine ışık tutması amacıyla

yapılmıştır. Çalışma Kozan Belediyesi (Adana) KBPB üretim tesislerinde

yapılmıştır. KBPB üretiminde kullanılan agregalar Ceyhan bölgesinde bulunan taş

ocaklarından ve çimento Adana çimento fabrikasından temin edilmiştir. Deneyler

Çukurova Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Maden Mühendisliği ve

Ceyhan Meslek Yüksekokulu laboratuarlarında yapılmıştır.

Ülkemizdeki parke tesislerinde çeşitli boyutlarda ve şekillerde parke üretimi

yapılmaktadır. Üretilen KBPB’nın genişlikleri 190–200 mm arasında ve

yükseklikleri de 60–80 mm arasında değişmektedir. Bu çalışmada yüksekliği 60 mm

ve genişliği de 196 mm civarında olan numuneler üzerinde çalışılmıştır.

KBPB bir beton üretim türüdür. Bu nedenle, bu çalışmaya ışık tutması

açısından beton ile ilgili araştırmalardan yararlanılmıştır. Beton kalitesini arttırmak

için yapılan dayanım, sertlik, aşınma deneyleri ile su-çimento oranı, çimento miktarı

ve agrega özellikleri (boyut, tipi ve miktarı) incelenmiştir. Bu çalışmanın amacı en

yüksek dayanıma, sertliğe ve aşınma direncine sahip, ekonomik KBPB üretim

reçetesini geliştirmektir.

Şekil 1. Kilitli beton parke bloklarının görünümü

Page 14: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Tuncer TEKMEN

3

2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR

Ülkemizde ve dünyada beton ve beton özellikleriyle literatürde çok çalışma

olmasına rağmen, parke taşlarıyla ilgili çalışmalar oldukça sınırlıdır. Parke taşlarını

yakından ilgilendiren çalışmalar aşağıda özetlenmiştir.

Türk standartları enstitüsünün parke taşları için hazırlamış olduğu parke

taşları-beton isimli standartta, parke taşlarının malzeme özellikleri, ürünlerin

özellikleri ve uygulanan deney metotları anlatılmıştır. Bu deneylerden basınç

dayanımı, aşınma dayanımı ve donma çözülme dayanım tayinleri açıklanmıştır (TS

2824 prEN 1338: 1996).

İngiliz standartlarından “concrete paving blocks – requirements and test

methods” isimli standartta parke beton bloklarının oluşumundaki tanımlamalar ve

uygulanan metotlar açıklanmıştır (BS EN 1338: 2003).

Yang ve Jiang (2003) geçirgen beton kaldırım malzemelerinin özellikleri

üzerine deneysel bir araştırma yapmışlardır. Bu çalışmada, yollar için kullanılan

geçirgen bir beton kaldırım malzemesi tanıtılmıştır. Yaygın olarak kullanılan

malzeme ve metotla geçirgen beton dayanımının düşük olduğu anlaşılmıştır.

Geçirgen beton içerisindeki mükemmel plastikleştirici ve silis külü, küçük boyutlu

agrega kullanarak geçirgen betonunun dayanımını önemli ölçüde arttırabildiği

gözlenmiştir. Yüzey ve temel tabakadan ibaret olan geçirgen kaldırım malzemeleri

yapılmıştır. Malzemenin basınç dayanımı 50 MPa ve eğilme dayanımı 6 MPa olduğu

belirlenmiştir. Malzemelerin donma ve çözülme dayanıklılığı, aşınma direnci ve su

sızdırmazlığının çok iyi olduğu anlaşılmıştır. Geçirgen beton kaldırımlar sayesinde

yağmur suları kolayca yeraltına süzerek yeraltı su kaynakları kendini

yenileyebilmektedir. Bu kaldırımlar araçların gürültüsünü emerek sessiz ve rahat bir

ortam oluşturmaktadır.

Betonun basınç dayanımı, yarmada çekme dayanımı, boşluk oranı, aşınma ve

hidratasyon ısısını etkileyen parametrelerden su-çimento oranı, çimento miktarı ve

uçucu külün etkileri Tartıcı (2002) tarafından incelenmiştir. Bu amaçla üç farklı su-

çimento oranı (0.35, 0.45, 0.55), üç farklı çimento dozajı (300, 400, 500 kg/m³) ve üç

farklı uçucu kül miktarı ile (%10, %20, %30) şahit betonlar dahil olmak üzere toplam

Page 15: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Tuncer TEKMEN

4

36 adet farklı beton üretilmiştir. Üretilen betonların 1, 3, 7, 28 günlük basınç

dayanımları belirlenmiştir. Sonuç olarak, sabit çimento dozajı için, su-çimento

oranının artması karışımın işlenebilirliğine bağlı olmak üzere, dayanımı hem

arttırabildiği hem de azaltabildiği görülmüştür. Sabit su-çimento oranında çimento

dozajının artışı beton dayanımını hem arttırabilmekte hem de azaltabilmektedir.

Bundan dolayı optimum çimento ve su miktarı ayarlanmalıdır. Basınç dayanımı

yükseldikçe, aşınma direncinin arttığı ve boşluk oranının düştüğünü gözlemlenmiştir

(Tartıcı, 2002).

Donza ve diğerleri (2002) farklı ince agregalarla yüksek dayanıklı beton

üzerine bir araştırma yapmışlardır. Agrega olarak yuvarlak ve düzgün taneli doğal

kum kullanılmıştır. Bu çalışmada yüksek dayanımlı beton üzerindeki ince taneli

kumların etkisi iki yönden ele alınmıştır. İlk olarak su-çimento oranı ve tüm iri taneli

agregalar kullanılarak doğal kumdan elde edilen ince taneli kumların performansı ve

çimento içeriği analiz edilmiştir. Betonun kireçli harç hali ve hidratasyonun gelişimi

üzerindeki çalışmalar dayanıklılık artışını göstermiştir. İkinci olarak benzer dereceli

3 farklı tipte ince taneli kum (granit, kireçtaşı, dolomit) kullanılarak, ince taneli

kumların mineralojik kaynağının etkisi üzerine çalışılmıştır. 450 ve 485 kg/m³

çimento içeren iki karışım ve düşük su çimento oranı analiz edilmiştir. Granitten elde

edilen ince taneli kum bu amaç için en avantajlı kum olarak belirtilmiştir.

Gözenekli ve suya doygun formasyonlarda P dalgasının yatay ve düşey

hareketinin hesaplanması için teorik formüller geliştirilerek su doygunluk etkisinin P

dalgasının yatay ve düşey yöndeki etkileri belirlenmiştir (Yang, 2000).

Poon ve diğerleri (2002) dönüşüme uğramış agregaların betonlaşmış tuğla ve

bloklardaki kullanımı üzerinde çalışılmışlardır. Bu çalışma inşaat ve yıkım

artıklarından elde edilmiş agregalar kullanılarak tuğla ve döşeme blokları üretmek

için yeni bir teknik geliştirme amaçlanmıştır. Dönüşüme uğramış agregalarla ve

doğal agregalarla hazırlanan tuğlaların ve blokların özelliklerini belirlemek için

birçok test yapılmıştır. Test sonuçları işlenmiş iyi ve doğal agregaların %25 ve %50

dönüşüme uğramış agregalarla yer değişiminin, tuğla ve blok modelinde baskı

gücüne çok az etki ettiği ama yüksek oranda yer değişimini baskı gücünü azalttığı

gözlemlenmiştir. %100’ün üst seviyesinde doğal agregaların yerine dönüşüme

Page 16: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Tuncer TEKMEN

5

uğramış agregalar kullanılarak kilitli parke blokları 49 MPa’dan daha az olmayan 28

günlük basınç dayanımı ile uçucu külü dahil etmeden üretilebilmektedir. Taş tuğlalar

ve 30 MPa’dan düşük bir basınç dayanımı ile kaldırımlar için parke blokları uçucu

külü dahil ederek üretilmiştir.

Naffa ve diğerleri (2002) ultra ses dalgaları kullanarak üretilen betonlardaki

kimyasal zararları belirlemek üzerine bir araştırma yapmışlardır. Bu araştırmada

yüksek seviyede ultra ses frekans (0,5–1 MHz) kullanılarak betonlaşmış yapıların

bozulmuş kaplamalarını karakterize etmek için zararsız bir metot uygulanmıştır.

Böyle bir frekans oranının inşaat mühendisliğinde rastlanır olmamasına rağmen

herhangi bir eksikliğin meydana çıkarılmasında çok uygun olduğu anlaşılmıştır. Bir

beton parçasının yarısı üzerinde beton koruyucularının bozulma olası değerlerine

göre hız ve direnç ölçümleri yapılmıştır. Bir taraf 15 ile 45 gün arasında asit

çözeltisine daldırılırken diğer taraf sağlam bırakılmıştır. Bu ölçümler boyuna, enine

ve yüzey dalgaları için yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar yüksek frekanslı eğilim

hızında %23 lük bir azalma ve sağlam malzeme bağlantılı olarak bozulmuş

malzemedeki daralma %1000 artmıştır. Bu nedenle yüksek frekanslı ultra ses

kullanılarak kaplamalı betonun karakterize etmek mümkündür.

Philippidis ve Aggelis (2003) betondaki su-çimento oranını belirlemek için

yüksek frekanslı ses yaklaşımı üzerinde bir araştırma yaparak ve betondaki su-

çimento oranını değerlendirmek için deforme olmayan yeni bir metot

kullanılmışlardır. Deneyler değişik su çimento oranlarında hazırlanan beton

numunelerine 2 günden 90 güne kadar geçen sürede uygulanmıştır.

Yaşar ve diğerleri (2004) yapmış oldukları çalışmada su-çimento oranı ve

kireçtaşı agrega tiplerinin sıkıştırılmış beton üzerine etkisini incelemişlerdir. Bu

çalışmada Ceyhan (Adana) taş ocaklarında üretilen kireçtaşı agregası kullanılmış ve

agreganın fiziksel, kimyasal ve mekanik özellikleri incelenmiştir. Kireçtaşına, basınç

dayanımı, nokta-yük dayanımı, aşınma dayanımı, porozitesi (gözeneklilik), ve

Schmidt çekici test metotları uygulanmıştır. Mutlak ses gücü metodu kullanılarak

farklı agrega karışımları için uygulanabilirliği ve sabit bir sertlik elde edebilmek için

beton karışımları dizayn edilmiştir. Benzer beton karışım özellikleri ve optimum su-

çimento oranı hesaplanmıştır. Üretilen beton numunelerine 7, 14 ve 28 günlük kür

Page 17: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Tuncer TEKMEN

6

uygulanmıştır. Sonuç olarak, agregaların orta sertliğe sahip olduğu, beton basınç

dayanımının, agrega dayanımı ve boyutu, su-çimento oranı tarafından etkilendiği

belirlenmiştir.

Demirboğa ve diğerleri (2004), yüksek miktardaki mineral karışımlı betonun

basınç dayanımı ve yüksek frekans ses hızı arasındaki ilişkiyi çalışmışlardır. Yüksek

miktardaki uçucu kül (FA), yüksek fırın cürufu (BFS) ve her ikisinin karışımı

(FA+BFS) Portland çimentosunun (PC) yerine kullanılmıştır. Beton basınç

dayanımının ve ultra ses dalgalarının erken kür sürelerinde özellikle yüksek fırın

cürufları içeren karışımlarda çok düşük olduğu; fazla miktarlarda uçucu kül veya

yüksek fırın cürufu veya her iki karışımın ilerleyen kür sürelerinde beton

mukavemetlerini ve ultra ses dalga değerlerini arttırdığı gözlenmiştir.

Atiş (2004), farklı kür koşullarında uygulanabilir beton ve silindir şeklinde

sıkıca paketlenmiş yüksek miktardaki uçucu külün dayanım özelliklerini

değerlendirilmek için bir laboratuar araştırması yapmıştır. Su-çimento oranları 0.28-

0.43 olarak düzenlenmiştir. Basınç, eğilme dayanımı ve yarmada çekme dayanımları

ölçülmüştür. Eğilme dayanımı ve basınç dayanımı arasındaki ilişki tartışılmıştır.

Normal Portland çimentolu betonun yüksek miktarda uçucu kül içeren betondan kuru

kür koşullarında daha fazla zayıf olabileceği bulunmuştur. Sonuç olarak, yüksek

miktarda uçucu kül içeren beton, kaldırım ve yapısal uygulamalarının her ikisi için

elverişli bir malzeme olduğu tespit edilmiştir.

Page 18: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

3. MALZEME ve METOD Tuncer TEKMEN

7

3. MALZEME ve METOD

3.1. Kilitli Parke Üretim Makinesi

Çalışma alanında HPR 620 Beton Parke İmalat Makinesi kullanılmıştır (Şekil

2). Makinelerin teknik ve genel özellikleri aşağıda özetlenmiştir.

Makine çift hazneli olup, ikinci hazne KBPB üzerine renk ve ince film

tabakası yapmaktadır.

Makine ayaksız (çıtasız) tahta üzerine baskı yapmaktadır.

Makinenin çalışması yarı otomatik ve tam otomatik olarak

ayarlanabilmektedir.

Titreşim sisteminde üstte iki adet 2,2 KW motorlu 5000 dev/dk dönen

titretişimi sağlayan donanım bulunmaktadır. Altta ise iki adet 4 KW motora sahip çift

milli bir adet titreşim donanımı mevcuttur.

Makine genel olarak günde (8 saat) 700 adet baskı yapma kapasitesine

sahiptir. Bu kapasite makinenin çalışma sistemi otomatik yapıldığında %10-15 artış

göstermektedir.

Makinenin haznelerine harcın nakliyesi konveyör bandla sağlanmaktadır.

Tesisler çok farklı şekillerde tasarlandığından bir veya iki mikserle beslemek

mümkündür. Bu tesiste bir mikserle besleme yapıldığından yalnızca CB 250 mikseri

kullanılmaktadır. Burada harcın iki hazneye nakliyesini sağlayan hareketli band

kullanılmaktadır.

Üretilen parkeler küçük nakliye araçlarıyla kuruma alanına taşınmaktadır.

Belirli oranlarda hazırlanan agrega, su ve çimento karıştırma tankına

gönderilir. Bu tankta belli kıvama getirilen harç bantlarla baskı ünitesine aktarılır. Bu

ünitede kalıpların bulunduğu kısma karışım boşaltılır. Titreşim uygulandıktan sonra

25 tonluk baskı KBPB üzerine uygulanır. Parkeler çıkış kısmından paletle alınır. Her

palette 20 parke bulunmaktadır. Üretilen parkeler kuruma alanına alınarak

yağmurlama işlemine tabi tutulur.

Page 19: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

3. MALZEME ve METOD Tuncer TEKMEN

8

Şekil 2. KBPB üretim donanımının genel görünümü (Kozan Parke Tesisi)

3.2. Agrega

Agrega, doğal veya yapay malzemenin genellikle 100 mm’ye kadar çeşitli

büyüklüklerdeki kırılmış ve/veya kırılmamış tanelerin oluşturduğu yığındır. Diğer bir

tanım ise; beton yapımında çimento ve su ile birlikte kullanılan kum, çakıl ve kırma

taş gibi malzemelerin genel adıdır. Agregalar, KBPB hacminin en az %75’ini

oluşturur. Agreganın maliyeti, çimento maliyetine göre çok daha düşüktür. Bu

nedenle bol miktarda agrega kullanılması kilitli parke taşının daha ekonomik

olmasını sağlar. Ayrıca agreganın temin edileceği mesafenin uzak olması maliyeti

etkilemektedir. Agregalar, kilitli parke taşının fiziksel ve mekanik özelliklerini

etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Çalışmada agregalar Ceyhan bölgesinde

bulunan taş ocaklarından temin edilmiştir. 0–5 (a), 5–10 (b) ve 10–20 mm (c) üç

farklı boyutta agrega kullanılmıştır (Şekil 3).

Page 20: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

3. MALZEME ve METOD Tuncer TEKMEN

9

a) 0-5 mm b) 5-10 mm c) 10-20 mm

Şekil 3. Farklı boyutlardaki agregaların genel görünümü

3.2.1. Agrega Sahasının Jeolojisi

Çalışmada kullanılan agregalar, Adana ili, Ceyhan ilçesinde bulunan taş

ocaklarından temin edilmiştir. Agrega sahası kireçtaşlarından oluşmuştur. Bu

kireçtaşları ofiyolit karmaşığı üzerinde olup, Misis Kompleksi içerisinde allokton

birim olarak değerlendirilmiştir. Kireçtaşlarına Miyosen, Ofiyolitlere ise Kretase yaşı

verilmiştir (Kozlu, 1987; Gökçen ve diğerleri, 1988; Kelling ve diğerleri, 1987).

Sahadaki karbonatlı kayaçlar kalker ve dolomit olarak sınıflandırılmıştır.

Kireçtaşları beyaz ve krem renkli olup, masif yapıda, yer yer kırıklı ve çatlaklıdır.

Dolomitler ise daha çok gri renkte ve masif yapıdadırlar. Kireçtaşları daha ince

taneli, dolomit kristali ise daha iri tanelidir. Dolomitler çekiç ile kırıldığında taze

yüzeyleri yumurta çürüğü kokusu vermektedir. Kireçtaşlarında ise bu koku özelliği

zayıftır veya koku yoktur.

Taş ocağı sahasındaki kalkerler açık işletme yöntemi ile üretilmektedir. Sığ

delme makineleri ile patlatma delikleri açılarak, bu delikler patlayıcı maddeler ile

yerinden sökülmekte, küçük tane boyutuna ve bloklarına ayrılmaktadır. Büyük

tonajlı kamyonlarla, hemen taşocağı yakınındaki kırma ve eleme tesislerine nakliyesi

yapılmaktadır. Taş ocağındaki kalkerler kırıcılardan ve eleklerden geçirilerek, belirli

bir tane boyutuna indirilmektedir.

Page 21: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

3. MALZEME ve METOD Tuncer TEKMEN

10

3.2.2. Agreganın Petrografik Özellikleri

Arazi çalışmalarında sahanın çeşitli yerlerinden numuneler alınarak

laboratuarlara taşınmıştır.

Çalışma alanındaki numunelerin bazıları laboratuarda ince kesit yapılmıştır.

Özellikle, ince kesit yapılan numuneler makroskopik olarak incelenmiştir.

Makroskopik olarak özellikle kalkerlerden dolomit ve demir bileşiklerini ayırt

etmenin en etkili yolu ince kesitlerin boyanması yöntemidir.

Kalkerler iki ana dokudan oluşmuştur. Bu dokulara göre kalkerler mikritik ve

sparitik kireçtaşları olarak sınıflandırılmıştır. Mikritik kireçtaşları ince taneli olup,

mikrokalsit kristallerinden oluşmuştur. Mikrit tamamen kalsiyum karbonattan

oluşmuştur. Sparitik kalkerler ise iri taneli olup, taneler daha keskin kenarlara

sahiptir. Bu sparitik dokuda zaman zaman oldukça uzun kalsit kristalleri mevcuttur

(Şekil 4).

Kalkerlerin hacimsel olarak boşluk miktarı azdır. Oluşan boşluklar düzensiz

ve bazen de uzamış halde bulunmaktadır. Diğer yandan, kalkerler mikroskobik ince

çatlaklara sahiptir. Bu çatlaklar ikincil olarak oluşmuş kalsit, dolomit kristalleri ve

nadir olarak demir bileşikleri doldurarak damarcıklar oluşturmuştur. Ayrıca bazen

kalkerlerdeki dilinimler boyunca kalsit ile dolomit yer değiştirmiştir. Dolomitler

genellikle ince tanelidir. Kalkerlerde olduğu gibi dolomitlerde de düzensiz boşluklar

mevcuttur. Bu boşluklar birbirleri ile bağlantılı değildir. Yani etkili bir gözeneklilik

söz konusu değildir.

Page 22: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

3. MALZEME ve METOD Tuncer TEKMEN

11

Şekil 4. Mikritik ve sparitik dokuya sahip kalkerin mikroskobik görünümü

3.2.3. Agreganın Kimyasal Özellikleri

Arazi çalışmalarında sahanın belirli yerlerinden parçalar halinde yaklaşık 2–3

kg numuneler alınarak laboratuarlara taşınmıştır. Numuneler tane boyutunun

küçülmesi için çeneli kırıcılarda kırılmıştır. Kırılan numuneler rutubetin alınması için

etüvlerde 105oC’de 24 saat süre ile kurutulmuştur. Çeyrekleme metodu ile 100–150

gr ağırlığındaki seçilen numune Herzag marka valsli değirmende yaklaşık 1,5 dakika

öğütülerek, 150–200 arası mikron boyutuna getirilmiştir. 1 gr numune 1000oC’lik

fırında yaklaşık 30 dakika kızdırıldıktan sonra tartılarak 100’e oranlanmıştır.

Numunelerden füzyon peleti hazırlanarak ARL marka 8660 tipi X-Ray aletinde

element değerleri okunmuştur. Her bir örneğin CaO, SiO2, Al2O3, Fe2O3, MgO,

Na2O, K2O oranlarının belirlenmesi için kimyasal analizler yapılmıştır. 21 kalker

numunesinin kimyasal analizleri toplu olarak ve aritmetik ortalaması alınarak çizelge

1’de verilmiştir. Çizelge 1’den de görüldüğü gibi CaO miktarının % 55 ve üzeri saf

kalker olarak değerlendirilmektedir. CaO’in % 55’in altında bulunan

konsantrasyonlardaki kalkerde az da olsa yabancı madde bulunduğuna işaret

Page 23: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

3. MALZEME ve METOD Tuncer TEKMEN

12

etmektedir. Kalkerler için numunelerin kimyasal analizinde MgO miktarı, dolomit

varlığına, Fe2O3 miktarı demir minerallerinin (pirit, hematit, manyetit gibi) varlığına,

SiO2 önemli orandaki konsantrasyonlarda kil minerallerinin ve kuvarsın varlığına

işaret etmektedir. Yani bu minerallerin varlığı kalkerler içinde yabancı madde

miktarını arttırmaktadır.

Çizelge 1. Agrega numunelerinin kimyasal analiz sonuçları (%)

No

SiO2

Al2O3

Fe2O3

CaO

MgO

Na2O

K2O

Kızdırma

Kaybı

1 0,20 0,12 0,06 55,08 0,86 0,03 0,04 39,25

2 0,08 0,15 0,10 55,55 0,19 0,06 0,05 40,85

3 0,04 0,15 0,11 49,10 7,07 0,03 0,02 47,50

4 0,71 0,19 0,15 55,38 0,53 0,02 0,06 39,50

5 0,40 0,23 0,09 55,98 0,10 0,01 0,02 38,75

6 0,45 0,25 0,11 56,00 0,14 0,01 0,03 39,40

7 0,50 0,17 0,11 55,69 0,21 0,03 0,05 38,90

8 2,71 0,42 0,22 53,79 0,26 0,12 0,36 37,55

9 1,45 0,18 0,12 54,95 0,11 0,08 0,22 38,65

10 0,70 0,32 0,18 55,41 0,09 0,06 0,04 40,10

11 0,04 0,15 0,10 55,31 0,05 0,01 0,02 41,35

12 2,27 0,48 0,23 52,42 2,04 0,09 0,19 40,85

13 1,13 0,27 0,12 53,66 1,78 0,04 0,13 40,90

14 0,16 0,10 0,10 56,43 0,12 0,01 0,02 38,80

15 0,15 0,25 0,15 55,56 0,29 0,02 0,03 39,05

16 0,03 0,14 0,10 55,55 0,10 0,01 0,02 40,65

17 0,07 0,13 0,09 56,03 0,05 0,02 0,02 39,40

18 2,43 0,05 0,24 52,09 1,07 0.23 0,21 38,25

19 1,25 0,38 0,12 52,68 2,14 0,08 0,14 42,00

20 1,63 0,78 0,22 53,96 0,77 0,04 0,23 39,15

21 0,24 0,17 0,09 54,49 0,07 0,02 0,02 40,20

Ortalama 0,79 0,24 0,13 54,52 0,85 0,04 0,09 40,05

Page 24: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

3. MALZEME ve METOD Tuncer TEKMEN

13

3.2.4. Agreganın Mekanik ve Fiziksel Özellikleri

Çalışmada kullanılan kireçtaşı agregasının mekanik ve fiziksel özellikleri

TSE 699 (1987) ve ISRM (1981)’e göre yapılmıştır. Bulunan özellikler ve sayısal

değerleri çizelge 2’de verilmiştir. Sonuç olarak standartlar esas alınarak Ceyhan

bölgesi kireçtaşı agregalarının KBPB’nın kullanımında herhangi bir olumsuzluk

görülmemiştir.

Çizelge 2. Kireçtaşı agregasının fiziksel ve mekanik özellikleri Tek Eksenli Basınç Dayanımı (MPa) 85 ± 15,7

Endirek Çekme Dayanımı (MPa) 9.8 ± 1,7

Elastisite (Young)Tanjant Modülü (GPa) 18.6

Nokta Yükleme Dayanımı (MPa) 4.28

Los Angeles Aşınma Değeri (%) 26.6

Gerçek Yoğunluk (gr/cm3) 2.73

Kaba Yoğunluk (gr/cm3) 2.76

Porozite (%) 1.35

Doluluk Oranı (%) 98.65

Birim Kuru Hacim Ağırlığı (gr/cm3) 2.75

Birim Suya Doygun Hacim Ağırlığı (gr/cm3) 2.78

Ağırlıkça Su Emme (%) 0.48 ± 0.28

Hacimce Su Emme (%) 0.15

Shore Scleroscope Sertliği 55

Schmidt Çekici Sertliği 48

Mohs Sertliği 2.97

P-Ultrasonik Dalga Hızı (km/s) 6.45

S-Ultrasonik Dalga Hızı (km/s) 4.49

3.3. Çalışma Testlerinde Kullanılan Çimento

Çalışma alanında, KBPB üretimi için Adana Çimento Fabrikasının ürünü olan

Portland çimentosu (PC 42.5) kullanılmıştır. Portland çimentosu, kalker ve kil

karışımlı hammaddelerin pişirilmesiyle ortaya çıkan ve ‘klinker’ olarak adlandırılan

malzemenin çok az miktarda alçıtaşı ile birlikte öğütülmesi sonunda elde edilen bir

Page 25: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

3. MALZEME ve METOD Tuncer TEKMEN

14

üründür. Su ile birleştirildiğinde suda erimeyen ve su altında sertleşebilen

bağlayıcılık özelliği kazanabilmektedir. PC 42,5 çimentonun spesifik gravitesi 3.11

gr/cm3’dür. İncelik spesifik yüzey alanı 3100 cm2/g, ilk donma süresi 200 dakika ve

son donma süresi ise 270 dakikadır. 90 µm elekte kalan miktar % 0.3, 45 µm elekte

kalan miktar ise % 3.8’dir. Adana Çimento Fabrikasından alınan çimentonun

kimyasal özellikleri çizelge 3’de verilmiştir. Çimentonun fiziksel ve kimyasal

özellikleri TS EN 196–1 (2002)’ye uygunluk göstermektedir.

Çizelge 3. Çimentonun kimyasal özellikleri

Kimyasal Özellikler (%)

SiO2 19,97

SO3 2,86

Al2O3 5,64

Fe2O3 4,02

CaO 62,08

MgO 2,35

Cl¯ 0,0121

Kızdırma Kaybı 0,94

Na2O 0,21

K2O 0,95

Serbest CaO 1,11

Erimez Kalıntı 1,52

3.4. Elek Analizi

Bir agregada belirli boyutlardaki tanelerin dağılımını bulmak için

granülometri eğrisi oluşturulur. Granülometri, agrega tanelerinin büyüklüklerine göre

dağılım oranını belirler. Bu eğrinin belirlenmesi için elek analizi deneyi yapılır. Elek

analizi, agrega numunesinin kurutularak değişik boyutlardan oluşan elek serisinden

elenmesi ile hangi boy büyüklüğünde ve ne miktarda agrega kaldığını belirlemeyi

sağlayan deneysel bir yöntemdir. Elek analizinde, Restch AS 200 temel model elek

sarsma cihazı kullanılmıştır. Cihaz eleme işlemini 3 boyutta yaptığından homojen bir

Page 26: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

3. MALZEME ve METOD Tuncer TEKMEN

15

eleme sağlanmıştır. Eleme işlemi kuvvetli bir elektromagnet tarafından

yapılmaktadır. Cihaz 20 mikrondan 25 mm’ye kadar olan elekleri sallayabilir

özelliktedir. Elek yükleme miktarı elek yüksekliklerine göre 9 ile 18 adettir.

Maksimum yükleme miktarı 3 kg’dır. Elek serisi paslanmaz çelikten üretilen 16 mm,

8 mm, 4 mm, 2 mm, 1 mm, 0.5 mm, 0.25 mm ve 0.125 mm olmak üzere 8 adet

elekten oluşmuştur.

Eleme işlemine tabi tutulacak agrega numunesi önceden etüvde 110+5ºC

derecede kurutulmuştur. Her elek üzerinde kalan malzemeler alınarak ve hassas bir

şekilde tartılmıştır. Bu işlem sonrasında her elek üzerinde ağırlıkça yüzde ne kadar

agrega geçtiği hesaplanarak tane boyutuna göre gerekli granülometrik eğriler

çizilerek tane dağılımı bulunmuştur. Çalışmada 0–5, 5–10 ve 10–20 mm’lik

agregalar kullanılmıştır.

3.5. Tek Eksenli Basınç Deneyi

Basınç dayanımı, düzenli bir şekle sahip sağlam kayacın üzerine uygulanan

basınç yüklerine karşı kırılmadan önceki gösterdiği dirençtir. TS 699’a göre tek

eksenli basınç deneyi için en az 5 adet deney numunesi kullanılmıştır. Bu deney için

genellikle kenarları yaklaşık 70 mm olan küp numuneler veya yükseklik çap oranı 2–

2,5 boyutlu silindir karot numuneler kullanılmaktadır. Bu deney sırasında numune

üzerine düşey olarak yük uygulayabilecek ve bu yükleri ölçebilecek bir hidrolik test

makinesi ile bu makineye monte edilmiş küresel başlık veya karot çapına uygun

küresel yüzeyli çelik diskler veya silindirler kullanılmaktadır. Hazırlanan silindir

numuneler, test makinesinin ortasındaki yükseltme plakasının üzerine merkezlenerek

yerleştirilmektedir. Bu çalışmada tam otomatik, bilgisayar kontrollü donanım

kullanılmıştır (Şekil 5). Daha sonra numune 5 ila 10 dakika arasında yenilecek

şekilde (5-10 cm²/sn) sürekli olarak sabit bir gerilim hızında yük uygulanır. Deney

numunelerinin basınç uygulanacak yüzeyleri birbirine paralel olmalıdır. Yük, basınç

gerilmesi deney numunesi kırılıncaya kadar uygulanır. Deney numunesinin yenildiği

andaki yenilme yükü göstergeden okunur (σb). Aşağıdaki formül yardımıyla da

hesaplanır.

Page 27: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

3. MALZEME ve METOD Tuncer TEKMEN

16

σb= Pk/A kgf/cm² (N/mm²) (3.1)

Burada;

σb= Taşın basınç mukavemeti (kgf/cm²), (N/mm²)

Pk= Kırılmaya sebep olan en büyük yük (kgf), (N)

A= Taşın yük uygulanan yüzünün alanı (cm²), (mm²)

Şekil 5. Tam otomatik ve bilgisayar kontrollü basınç dayanım ölçüm

Donanımı (Ceyhan M.Y.O.)

3.6. Endirek Çekme Dayanım Deneyi

Bu deneyin amacı, kilitli parke taşlarının dolaylı olarak çekme gerilmesine

maruz bırakılarak dayanımlarının tespit edilmesidir. Kayaçların çekme dayanımları

direk veya endirek (Brazilian) çekme mukavemet deneyleri ile ölçülebilmektedir. En

direk çekme deneyinin yapılması daha kolay ve pratik olduğu için genellikle endirek

Page 28: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

3. MALZEME ve METOD Tuncer TEKMEN

17

çekme deneyi uygulanmaktadır. Bu deneyde en az 5 silindirik deney numunesi

kullanılmaktadır. Silindirik deney numunelerinin dış yüzleri düzgün olmalı, tabanları

silindir eksenine dik ve birbirine paralel olmalıdır. Kalınlık/çap oranı 0,5–1 arasında

olmalıdır. Numunenin kalınlığı ve çapı kumpas kullanılarak birbirine dik ve iki farklı

yönde ölçülerek, bu değerlerin aritmetik ortalaması alınmıştır. Yük, darbesiz ve

sürekli olacak şekilde, sabit bir hızla deney numunesi kırılıncaya kadar

uygulanmıştır. Bu hız, deney numunesinin yapısına bağlı olarak 1–10 dakika

arasında kırılacak derecede ve dakikada 35–210 kgf/cm2 yük uygulanmıştır.

Numunenin çekme dayanımı aşağıdaki formül yardımıyla hesaplanır.

DL

Pt

πσ

2: kgf/cm² (N/mm²) (3.2)

Burada;

σt: Brazilian çekme dayanımı (kgf/cm2, N/mm2)

P: Kırılmaya sebep olan en büyük yük (kgf, N)

D: Deney numunesinin çapı (cm, mm)

L: Deney numunesinin boyu (cm, mm)

3.7. Schmidt Çekici

Bu deney, betonun ve kayaçların yüzey sertliklerinin ölçülmesi amacıyla

yapılmaktadır. Ayrıca kayaçların kazılabilirliği hakkında fikir verir. KBPB yüzeyinin

farklı noktalarına vuruş yapılarak yüzey sertliği ölçülmüştür. Deneylerde Schmidt

çekici olarak Digi Schmidt 2000 kullanılmıştır (Şekil 6). Hem laboratuar hem de

arazi ortamında rahat kullanılabilen bir alettir. Deneyin yapılacağı numune yüzeyi

düzgün, pürüzsüz ve çatlaksız olmalıdır. Öncelikle Schmidt çekicinin kalibrasyonu

yapılmıştır. Çekiç ucu numune yüzeyine dik konumda yavaşça bastırılarak elde

edilen veri kayıt cihazından okunur. Schmidt çekici deneyinde farklı yöntemler

uygulanmaktadır. Bu çalışmada ISRM (1981) yöntemi uygulanmış olup, numune

yüzeyinde en az 3 mm aralıklarla 20 ayrı noktadan okuma yapılarak ve en yüksek 10

değerin aritmetik ortalaması Schmidt Darbe Çekici Değeri (SDÇD) olarak kabul

Page 29: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

3. MALZEME ve METOD Tuncer TEKMEN

18

edilmiştir. Çekiç ile okunan değerler direkt olarak bilgisayar ortamına

aktarılmaktadır.

Şekil 6. Digi-schmidt 2000 çekici donanımı (Maden Müh. Bölümü)

3.8. Ultrasonik Hız Deneyi

Bu deney kaya, beton, asfalt vb. yerlerden elde edilen karot örneklerinin

basınç ve makaslama sismik hızlarının ölçülerek, mühendislik özelliklerinin

belirlenmesinde kullanılmaktadır. Bu yöntem diğer deney yöntemlerine göre daha

kolay, daha kısa zamanda, daha ucuz ve numunelerde deformasyona gerek olmadan

uygulanmaktadır.

Bu çalışmada KBPB’daki P (Basınç) ve S (Makaslama) dalga hızları ISRM

(1981)’de belirtilen test metodu kullanılmıştır. Ölçümler Pundit Plus cihazı ile

gerçekleştirilmiştir (Şekil 7). Bu cihazın elemanları ve bağlantı şekilleri şekil 8’de

verilmiştir. Hazırlanan her numune için 5 adet olmak üzere, deneylerde 42 mm

Page 30: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

3. MALZEME ve METOD Tuncer TEKMEN

19

çapında karot numuneleri kullanılmıştır. Çalışma parametrelerinden frekans 1 MHz

alınmıştır. Karot numunelerin yüzeyleri pürüzsüzleştirildikten sonra boy ve çapları

ölçülmüştür. Örnek 50 mm çapındaki pundit cihazına bağlı olan bir alıcı ve vericinin

arasına yerleştirilerek ölçme işlemi yapılmıştır (Şekil 9). Numunenin alıcı ve verici

elemanlarına temas etmesi için ultrason jeli sürülmüştür. Cihazın göstergesinden

okunan dalgaların yayılma süreleri eşitlik 3’de belirtildiği şekilde numunenin

boyutuna bölünerek her bir numune için yayılma hızları tespit edilmiştir. Bu

çalışmada numuneler üzerinde yapılan ölçümlerde S dalgaları ölçülememiştir.

Vp= L/tp (3.3)

Vs= L/ts (3.4)

Burada;

Vp= P Dalga hızı (km/sn)

Vs= S Dalga hızı (km/sn)

L= Ses üstü dalga gönderilen yüzey ile dalganın alındığı yüzey arasındaki mesafe

(km)

ts= S Dalgası yayılma süresi (sn)

tp= P Dalgası yayılma süresi (sn)

Şekil 7. Dijital pundit donanımı (Maden Müh. Bölümü)

Page 31: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

3. MALZEME ve METOD Tuncer TEKMEN

20

Şekil 8. Pundit plus test cihazı ve bağlantı elemanları

Şekil 9. Pundit plus cihazı ve numunenin yerleştirilmesi

Page 32: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

3. MALZEME ve METOD Tuncer TEKMEN

21

3.9. Sürtünme ile Aşınma (Böhme) Kaybı Deneyi

Kayaç ve beton yüzeylerinin aşındırıcı maddelerle sürtünmesiyle oluşan

azalmaya aşınma kaybı denir. Aşınma yavaş tempoda olan fiziksel ve mekanik bir

olaydır. KBPB yüzeyine sürtünme veya çarpma şeklinde gelen kuvvetler yüzeyin

aşınmasına yol açar. Bu nedenle aşınma kaybı kilitli parkelerin kullanımları için son

derece önemlidir.

Bu deneyde 30 devir/dk. ± 1 devir/dk hızla dönmesini sağlayan yaklaşık 750

mm çapında yatay olarak yerleştirilmiş döner bir aşındırma diski bulunmaktadır.

Numuneye dönen disk üzerinde belirli bir kuvvet uygulayan donanım yüzey

aşındırıcı olarak kullanılmaktadır (Şekil 10). Ayrıca disk her 22 devirde cihazı

otomatik olarak durduracak tertibata ve devir sayısını gösteren bir numaratöre

sahiptir. Sürtünme ile aşınma kaybı deneyi için TS 2824’e uygun olarak kenar

uzunlukları 71 mm ± 1,5 mm olan küp biçiminde deney numuneleri hazırlanmıştır.

Bu numunelerde temas eden ve ona karşı gelen yüzü paralel ve düz olmalıdır.

Deneylerde 20 gr ± 0,5 gr zımpara tozu (korundum) sürtünme şeridi üzerine serpilir

ve çelik manivela aracılığı ile 294 ± 3 N ile yüklenir. 22 devir sonunda otomatik

olarak duran disk üzerinden zımpara tozu ve numune atıkları temizlenir. Yeniden 20

gr ± 0,5 gr zımpara tozu sürtünme şeridi üzerine serpilir ve numune düşey eksen

etrafında 90º çevrilir. Her numune için 22 devirden meydana gelen deney, numuneye

16 defa uygulanır. Deney numunesi iyice temizlendikten sonra numune boyutları

0.01 mm hassasiyetle olan kumpas ile ölçülür. 16 çevrim sonunda aşınma;

numunenin kalınlığındaki azalma ∆l olarak (5) numaralı eşitlik, hacimdeki azalma

∆V olarak (6) numaralı eşitlikten hesaplanır. ∆l, (7) numaralı eşitlik kullanılarak ∆V

den de hesaplanabilir.

mom lll 16−=∆ (3.5)

pr

mV

∆=∆ (3.6)

A

V

Apr

ml

∆=

∆=∆ (3.7)

Page 33: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

3. MALZEME ve METOD Tuncer TEKMEN

22

Burada;

∆l= 16 Çevrimden sonra ortalama kalınlık azalması (cm)

Iom= Deneyden önce dokuz noktada alınan ölçülerin ortalaması (cm)

I16m= Deney tamamlandıktan sonra 9 noktada alınan ölçülerin ortalaması (cm)

∆V= 16 Çevrimden sonra hacim kaybı (cm3)

∆m= 16 Çevrimden sonra kütle azalması (gr)

pr= Numunenin yoğunluğu, çok katlı numunede aşınmaya maruz tabakanın

yoğunluğu (gr/cm3)

A= 50 cm2' dir.

Şekil 10. Böhme yüzeysel aşınma deney düzeneği (Maden Müh. Bölümü)

Page 34: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

4. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Tuncer TEKMEN

23

4. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA

En kaliteli KBPB’nı oluşturmak için en uygun su-çimento oranı, çimento

dozaj miktarı ve agrega tane boyut tespiti için karışımlar hazırlanmıştır ve bu

karışımların 3, 7, 28, 90 ve 180 günlük tek eksenli basınç dayanım, endirek çekme

dayanım, Schmidt sertlik, böhme aşınma dayanım ve ultra ses dalgası testleri

yapılmıştır. Bulunan sonuçlar esas alınarak en yüksek dayanım ve sertliğe sahip en

az aşınan kilitli parke üretim reçetesi ortaya çıkarılmıştır. Ayrıca bu bölümde Adana

Bölgesinde bulunan KBPB tesislerinden F1, F2 ve F3 firmalarının numuneleri

üzerinde basınç, eğilme ve sertlik deneyleri yapılmış ve karşılaştırılmıştır. Rekabet

ve ticari güvenlik açısından çalışmadaki firma isimlerinin yazılması uygun

görülmemiştir. Bundan dolayı firma isimleri F1, F2 ve F3 şeklinde ifade edilmiştir.

4.1. Agreganın Elek Analizi

Çalışmada 0–5 mm, 5–10 mm ve 10–20 mm’lik üç farklı tane boyutuna sahip

agrega kullanılmıştır. Bu agregalar TS 3530 EN 933-1’e göre elek analizine tabi

tutulmuş ve farklı oranlarda (% 30’u 0–5 mm, % 30’u 5–10 mm ve % 40’ı 10–20

mm) karıştırılarak TS 706 EN 12620’deki granülometrik eğri içerisindeki durumu

şekil 11’de ortadaki çizgi olarak verilmiştir. Agregaların farklı oranlarda

karıştırılarak elde edilen karışımlarda iri agregaların fazla kullanımının daha uygun

olduğu ve aralarını doldurmak içinde ince agregalar kullanılması gerektiği

gözlenmiştir. Bu nedenle TS 706 EN 12620’deki granülometrik eğri içerisinde

kalacak en uygun oranlar belirlenmiştir. Çizelge 4’de 0-5, 5-10 ve 10-20 mm’lik

agregaların elek analiz sonuçları verilmiştir.

Page 35: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

4. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Tuncer TEKMEN

24

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

0 5 10 15 20 25 30

Elekten Geçen Malzeme (%)

Ele

k B

oyu

tu (

mm

)

Üst Sınır

Alt Sınır

Kullanılan Karışım

Şekil 11. Kullanılan agreganın standartlardaki granülometrik eğri içerisindeki durumu

Çizelge 4. Elek analizi deney sonuçları Agrega Boyutu (mm)

0–5 5–10 10–20

Elek Serisi

(mm)

%

ΣElekten

Geçen

(%)

%

ΣElekten

Geçen

(%)

%

ΣElekten

Geçen

(%)

16 0,00 100,00 0,00 100,00 12,00 88,00

8 0,00 100,00 6,01 93,99 80,80 7,20

4 1,30 98,70 83,91 10,08 6,10 1,10

2 33,00 65,70 7,68 2,40 0,10 1,00

1 28,00 37,70 0,67 1,74 0,00 1,00

0,5 16,50 21,20 0,27 1,47 0,10 0,90

0,25 10,10 11,10 0,20 1,27 0,10 0,80

0,125 7,90 3,20 1,00 0,27 0,20 0,60

—0,125 3,20 0,00 0,27 0,00 0,60 0,00

Page 36: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

4. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Tuncer TEKMEN

25

4.2. Su-Çimento Oranı

Çimento ile su temas ettiğinde çimento hamuru denilen yumuşak plastik bir

karışım meydana gelir. Su çimento oranının etkisi düşük olması çimento hamurunun

içerisinde yer alan kapiler boşluk oranının daha az olmasına yol açmaktadır. Daha az

kapiler boşluk içeren sertleşmiş çimento hamurunun içerisine dışardan su sızma zor

olmaktadır. Su çimento oranı 0,5 gibi bir değerden yukarı çıktıkça, boşluklar

arasındaki bağlantı tamamen kapanmakta böylece geçirimlilik daha çok olmaktadır.

Karışımlarda kullanılan su çimento oranın artması, çimento hamurunun ve betonun

daha düşük dayanımlı olmasına yol açmaktadır (Erdoğan, 2003). Bu çalışmada en iyi

su çimento oranını tespit etmek için altı farklı oranda (0.25, 0.27, 0.30, 0.32, 0.35 ve

0.40) karışımlar hazırlanmıştır (Çizelge 5). Hazırlanan karışımlar kilitli parke

döküldükten sonra üretim şartlarında olduğu gibi yağmurlama yöntemi

uygulanmıştır.

Çizelge 5. Su-çimento oranı için hazırlanan karışım oranları Agrega

0–5 5–10 10–20

Karışım

Kodu

Çimento

(kg)

Su

(lt) % kg % kg % kg

0.25 20 1,00 30 24 30 24 40 32

0.27 20 1,08 30 24 30 24 40 32

0.30 20 1,20 30 24 30 24 40 32

0.32 20 1,28 30 24 30 24 40 32

0.35 20 1,40 30 24 30 24 40 32

0.40 20 1,60 30 24 30 24 40 32

Page 37: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

4. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Tuncer TEKMEN

26

4.2.1. Farklı Su-Çimento Oranlarında Tek Eksenli Basınç Dayanımı

Farklı oranlarda hazırlanan kilitli parke taşı karışımlarının su çimento oranını

tespiti için birçok test uygulanmıştır. Bu testlerden tek eksenli basınç dayanımı

(TEBD) KBPB’nın kalitesini ve özelliklerini değerlendirmede önemli bir

parametredir. Bu nedenle TEBD’nın 3, 7, 28, 90 ve 180 günlük deneyleri yapılmıştır

(Çizelge 6). Deney sonuçlarında kür süresi arttıkça TEBD doğrusal bir artış

göstermektedir (Şekil 12). Diğer bir deyişle tüm karışımların TEBD kür süresinin

artmasıyla artmaktadır. Su-çimento oranı 0,32 olan karışımın 28, 90 ve 180 günlük

TEBD sonuçları diğer su-çimento oranlarına göre daha yüksek değer verdiği

gözlenmiştir. Bu nedenle su-çimento oranı 0,32 olan karışım en uygun karışım olarak

değerlendirilmiştir.

Çizelge 6. Farklı su-çimento oranlarında TEBD sonuçları Su-Çimento Oranı Kür

Süreleri

(Gün)

0.25

0.27

0.30

0.32

0.35

0.40

3

9,14

16.21

19,10

16,11

14,95

14,06

7

13,01

18,37

23,18

19,15

19,48

19,41

28

20,00

24,30

28,32

31,84

21,86

23,12

90

20,51

28,36

31,03

33,13

23,07

24,17

180

20,98

35,37

33,30

41,38

25,81

30,68

Page 38: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

4. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Tuncer TEKMEN

27

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

0 50 100 150 200

Kür Süresi (Gün)

TE

BD

(M

Pa)

0.25 0.270.30 0.320.35 0.40

Şekil 12. Farklı su-çimento oranlarında TEBD ve kür süreleri

4.2.2. Farklı Su-Çimento Oranlarında Endirek Çekme Dayanımı

Su çimento oranını tespit etmek için yapılan endirek çekme dayanımının 3, 7,

28, 90 ve 180 günlük deney sonuçları çizelge 7’de verilmiştir. Bu sonuçlara göre kür

süresi arttığında endirek çekme dayanımında artış gösterdiği gözlenmiştir (Şekil 13).

Grafikten de anlaşılacağı gibi tüm kür sürelerinde en yüksek endirek çekme dayanımı

su çimento oranı 0,30 olan karışımının verdiği görülmektedir. Sonuç olarak

yapılacak karışımlar için en uygun su çimento oranlarının 0,30 ve 0,32 olarak

düşünülmüştür.

Page 39: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

4. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Tuncer TEKMEN

28

Çizelge 7. Farklı su-çimento oranlarında endirek çekme dayanım sonuçları Su-Çimento Oranı Kür

Süreleri

(Gün)

0.25

0.27

0.30

0.32

0.35

0.40

3

1,38

1,70

1,81

1,50

1,36

1,07

7

1,64

1,99

2,21

2,12

1,69

1,68

28

1,96

2,89

3,42

2,46

1,97

1,96

90

2,44

3,26

3,65

2,86

2,07

2,10

180

2,71

3,55

3,85

3,65

2,54

2,13

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

4

4,5

0 50 100 150 200

Kür Süresi (Gün)

En

dir

ek

Çe

km

e D

ay

an

ım (

MP

a)

0.25 0.27

0.30 0.32

0.35 0.40

Şekil 13. Farklı su-çimento oranlarında endirek çekme dayanımı ve kür süreleri

Page 40: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

4. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Tuncer TEKMEN

29

4.2.3. Farklı Su-Çimento Oranlarında Schmidt Yüzey Sertliği

KBPB numuneleri 3 ve 7 günlük kür sürelerinde yeterli sertliğe

ulaşamadığından Schmidt yüzey sertliği ölçülememiştir. 28 ve 90 günlük

numunelerin Schmidt yüzey sertliği ölçülmüştür (Çizelge 8). Çizelge 8’den de

görüldüğü gibi su-çimento oranı 0.30-0.32 olan numunelerin Schmidt yüzey sertliği

diğer numunelere göre daha yüksek çıktığı anlaşılmaktadır. Bu da KBPB üretim

karışımlarında en uygun su-çimento oranlarının 0,30 ve 0,32 olduğunu

desteklemektedir.

Çizelge 8. Farklı su-çimento oranlarında Schmidt yüzey sertliği sonuçları Su-Çimento Oranı

Kür Süresi

(Gün)

0.25

0.27

0.30

0.32

0.35

0.40

28

23,8

29,5

33,9

31,7

30,3

28,2

90

24,1

34,9

35,9

35

33,2

27,8

4.2.4. Farklı Su-Çimento Oranlarında P Dalgaları

KBPB’nın ultra ses dalgalarından P dalgasının ölçümü yapılmıştır (Çizelge

9). Elde edilen sonuçlardan da anlaşıldığı gibi 7, 28, 90 ve 180 günlük farklı kür

sürelerindeki su çimento oranı 0.30-0.32 olan numunelerin ortalama P dalga hızı

diğerlerine oranla daha yüksek çıkmıştır (Şekil 14). En uygun su-çimento oranlarının

0,30 ve 0,32 olduğunu destekleyen diğer bir parametrede ultra ses P dalgasıdır.

Page 41: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

4. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Tuncer TEKMEN

30

Çizelge 9. Farklı su-çimento oranlarında P dalgası sonuçları (km/sn) Su-Çimento Oranı

Kür

süresi

(Gün)

0.25

0.27

0.30

0.32

0.35

0.40

7

4,67

4,85

4,97

5,03

4,80

4,79

28

4,72

4,91

5,08

5,09

4,96

4,84

90

5,00

5,20

5,30

5,25

5,20

4,95

180

5,05

5,18

5,27

5,20

5,10

4,86

4.6

4.7

4.8

4.9

5

5.1

5.2

5.3

5.4

0 50 100 150 200

Kür Süresi (Gün)

Vp

(km

/sn

)

.0.25 .0.27 .0.30

.0.32 .0.35 .0.40

Şekil 14. Farklı su-çimento oranlarında P dalgası ve kür süreleri

4.2.5. Farklı Su-Çimento Oranlarında Böhme Aşınma

Optimum su-çimento oranın tespiti için yapılan Böhme aşınma dayanım

deneyinin sonuçları Çizelge 10’da verilmiştir. Deney sonuçlarından da anlaşıldığı

gibi en az aşınan su çimento oranı 0,32 olan karışım tespit edilmiştir. En fazla aşınan

karışım su çimento oranı 0.25 olan numunelerdir. Sonuç olarak hazırlanan KBPB

Page 42: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

4. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Tuncer TEKMEN

31

üzerinde yapılan deneyler sonucunda optimum su-çimento oranının 0,30-0,32 olarak

belirlenmiştir.

Çizelge 10. Farklı su-çimento oranında böhme aşınma sonuçları (cm3/50cm2) Su-Çimento Oranı

Kür süresi

(Gün)

0.25

0.27

0.30

0.32

0.35

0.40

7

12,3

12,1

11,0

10,4

11,2

12,08

28

12,1

11,2

10,6

10,3

10,8

12,00

90

11,9

10,4

9,8

9,8

9,9

10,4

180

10,3

10,1

9,7

8,3

9,2

10,2

4.3. Çimento Dozajı

Optimum 0,32 olarak bulunan su- çimento oranı sabit alınarak en iyi çimento

dozajının tespiti için altı adet yeni karışım hazırlanmıştır (Çizelge 11). Ancak, dozaj

deneyleri sırasında değişik çimento miktarları kullanılacağı için çimentonun

hidratasyonu için ihtiyaç duyduğu karma suyu miktarı W= αC + βA formülüne göre

belirlenmiştir (Postacıoğlu, 1987).

Burada;

W= Karma suyu miktarı,

C= Bir m³ betondaki çimento miktarı (kg)

A= Agreganın ağırlığı (kg)

Page 43: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

4. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Tuncer TEKMEN

32

Çizelge 11. Çimento dozajı için hazırlanan karışımlar Çimento Agrega

0–5 5–10 10–20

Dozaj

kg

%

Su

(lt) % kg % kg % kg

450

21,2

33,1

6,00

30

24

30

24

40

32

400

18,8

29,4

5,45

30

24

30

24

40

32

350

16,5

25,7

4,91

30

24

30

24

40

32

300

14,1

22,1

4,37

30

24

30

24

40

32

250

11,8

18,4

3,83

30

24

30

24

40

32

200

9,4

14,7

3,29

30

24

30

24

40

32

4.3.1. Çimento Dozajı ve Tek Eksenli Basınç Dayanımı

Hazırlanan KBPB karışımlarının çimento dozaj miktarını tespit etmek için

dayanım, sertlik ve aşınma testleri uygulanmıştır. Bu testlerden TEBD’nın 3, 7, 28,

90 ve 180 günlük deney sonuçları Çizelge 12’de verilmiştir. Bu sonuçlara göre kür

süresi arttıkça çimento dozajının TEBD da artmaktadır. Çimento dozaj miktarı 300

olan karışımın tüm kür sürelerinde TEBD sonuçları diğer su çimento oranlarına göre

daha yüksek çıkmaktadır (Şekil 15). Diğer bir deyişle en yüksek dayanımı sağlayan

en uygun çimento dozaj miktarı 300 dozaj olarak bulunmuştur.

Page 44: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

4. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Tuncer TEKMEN

33

Çizelge 12. Farklı çimento dozajlarında TEBD sonuçları (MPa)

Gün

200

250

300

350

400

450

3

9,14

16,21

19,10

16,11

14,95

14,06

7

13,01

18,37

23,18

19,15

19,48

19,41

28

20,32

26,32

28,06

22,51

25,99

23,86

90

27,51

27,66

28,74

25,01

29,03

25,99

180

27,17

26,04

48,76

40,59

42,21

41,20

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

0 50 100 150 200

Kür Süresi (Gün)

TE

BD

(M

Pa)

200 250

300 350

400 450

Şekil 15. Çimento dozaj miktarlarında TEBD ve kür süreleri

4.3.2. Çimento Dozajı ve Endirek Çekme Dayanımı

Çimento dozaj miktarını tespit etmek için yapılan endirek çekme dayanımının

3, 7, 28, 90 ve 180 günlük deney sonuçları Çizelge 13’de sunulmuştur. Bu sonuçlara

Page 45: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

4. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Tuncer TEKMEN

34

göre kür süresi arttıkça endirek çekme dayanımında artış gözlenmektedir (Şekil 16).

Grafikten de anlaşılacağı gibi çimento dozaj miktarı 300 olan karışım tüm kür

sürelerinde diğerlerine göre daha yüksek değer vermektedir. Bu da en uygun çimento

dozaj miktarının 300 dozaj olduğunu göstermektedir.

Çizelge 13. Farklı çimento dozajlarında çekme dayanım sonuçları (MPa)

Kür Süresi

(Gün)

200

250

300

350

400

450

3

2,6

2,9

2,9

2,0

2,1

2,7

7

3,0

3,7

3,9

2,9

3,3

3,3

28

3,3

3,9

4,5

3,4

3,8

3,7

90

3,7

4,2

4,6

3,8

4,2

3,9

180

3,9

4,0

4,8

4,4

4,3

4,1

1

2

3

4

5

0 50 100 150 200

Kür Süresi (Gün)

En

dir

ek Ç

ekm

e D

ayan

ımı

(MP

a)

200 250

300 350

400 450

Şekil 16. Farklı çimento dozajlarında endirek çekme dayanımı ve kür süreleri

Page 46: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

4. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Tuncer TEKMEN

35

4.3.3. Çimento Dozajı ve Schmidt Yüzey Sertlik İndeksi

Çimento dozaj miktarının 3, 7, 28, 90 ve 180 günlük numunelerin Schmidt

yüzey sertliği ISRM yöntemine göre ölçülmüştür (Çizelge 14). Kür süreleri

ilerledikçe Schmidt yüzey sertlik indeksi de artış görülmektedir (Şekil 17). Çimento

dozaj miktarları 250, 300 ve 450 dozaj olan numunelerin Schmidt yüzey sertlik

indeks değerleri yüksek çıkmıştır.

Çizelge 14. Farklı çimento dozajlarında Schmidt yüzey sertlik sonuçları

Gün

200

250

300

350

400

450

3

40,3

43,0

43,1

39,3

41,0

40,3

7

42,7

44,0

44,3

42,0

41,7

46,0

28

44,0

46,0

46,6

45,7

45,0

47,0

90

49,0

51,0

49,0

49,0

50,0

51,0

180

51,3

53,3

53,3

51,7

51,8

53,3

Page 47: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

4. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Tuncer TEKMEN

36

35

40

45

50

55

0 50 100 150 200

Kür Süresi (Gün)

Sch

mid

t Y

üzey S

ert

lik İ

nd

eksi

200 250

300 350

400 450

Şekil 17. Farklı çimento dozaj miktarlarında Schmidt yüzey sertlik indeksi ve kür süreleri

4.3.4. Çimento Dozajı ve P Dalga Hızı

Çimento dozaj miktarının ultra ses dalgalarından P dalgasının deney sonuçları

Çizelge 15’de sunulmuştur. P dalga hızları kür süreleri arttıkça artmaktadır (Şekil

18). 180 günlük deney sonuçlarına bakıldığında çimento dozaj miktarı 250 dozaj

olan numunenin ortalama P dalga hızı diğerlerine oranla yüksek çıkmıştır.

Çizelge 15. Çimento dozajı ve P dalga hız sonuçları (km/sn)

Gün

200

250

300

350

400

450

7

4,13

4,43

5,05

5,26

5,17

5,12

28

5,23

5,24

5,15

5,18

5,21

5,16

90

5,29

5,29

5,18

5,18

5,34

5,27

180

5,32

5,35

5,28

5,22

5,31

5,30

Page 48: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

4. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Tuncer TEKMEN

37

4

4.2

4.4

4.6

4.8

5

5.2

5.4

0 50 100 150 200Kür Süresi (Gün)

Vp

(km

/sn

)

200 250

300 350

400 450

Şekil 18. Farklı çimento dozaj miktarlarında P dalgası ve kür süreleri

4.3.5. Çimento Dozajı ve Böhme Aşınma Dayanımı

Çimento dozaj miktarı için yapılan 7, 28, 90 ve 180 günlük kür sürelerindeki

Böhme aşınma dayanım deneyinin sonuçları Çizelge 16’da verilmiştir. Deney

sonuçlarından da anlaşıldığı gibi tüm kür sürelerinde numunelerden en az aşınan

çimento dozaj miktarı 450 dozaj olan karışım görülmektedir (Şekil 19). Çimento

dozaj miktarı 200 olan numune tüm günlerde en fazla aşınan numunedir. Dozaj

miktarının artmasıyla maliyet yükselmesine rağmen dayanımda belirgin bir şekilde

artış olmadığı ve düşük dozajlarda ise dayanım değerleri düşük olduğu belirlenmiştir.

Bu nedenle yapılan çalışmalarda ekonomik ve gerekli dayanımı sağlayan dozaj

miktarı 300 optimum değer olarak düşünülmüştür.

Page 49: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

4. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Tuncer TEKMEN

38

Çizelge 16. Çimento dozajı ve Böhme aşınma sonuçları (cm3/50cm2)

Gün

200

250

300

350

400

450

7

14,1

12,1

11,5

10,4

10,3

9,5

28

13,4

11,6

10,9

9,9

10,2

9,2

90

12,4

11,4

10,7

9,6

10,0

8,9

180

12,0

11,2

10,5

9,5

9,9

8,3

8

9

10

11

12

13

14

15

0 50 100 150 200

Kür Süresi (Gün)

hm

e Aşın

ma İn

de

ksi

(cm

3/5

0cm

2)

200 250300 350400 450

Şekil 19. Farklı çimento dozaj miktarlarında böhme aşınma ve kür süreleri

4.4. Agrega Tane Boyutu ve Oranları

En uygun çimento dozaj değeri tespit edildikten sonra agrega boyutunun

KBPB’nın dayanım üzerine etkileri incelenerek ve en iyi dayanımı sağlayan tane

boyutu karışımları belirlenmiştir. KBPB’nın yüksekliğinin 60 mm olması nedeniyle

agreganın maksimum tane boyutu 20 mm olarak seçilmiştir. Bu nedenle 0–5, 5–10

ve 10–20 mm boyutundaki agregaların farklı oranlarda karışımları yapılmıştır.

Page 50: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

4. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Tuncer TEKMEN

39

Yapılan karışımların öncelikle TS 706 EN 12620’deki granülometri eğrisi

içerisindeki durumları gözlenerek oluşturulan karışımlarının tamamının ilgili

standartta (en uygun bölge) içerisinde olmasına özen gösterilmiştir. Bu amaçla altı

adet karışım (A, B, C, D, E, F) hazırlanmıştır. Hazırlanan harç için optimum su-

çimento oranı 0,32 ve çimento dozaj miktarı ise 300 dozaj olarak alınmıştır. Agrega

boyutunun belirlenmesi amacıyla yapılan deneylerde en iyi sonucu veren karışım

olarak ‘D’ karışımı belirlenmiştir. Ancak ‘D’ karışımında daha hassas ve detaylı bir

çalışma yapmak amacıyla üç farklı tane boyutuna sahip agregalardan %10 oranında

değiştirilerek 5 yeni karışım (D1, D2, D3, D4, D5) daha hazırlanmıştır (Çizelge 17).

Çizelge 17. Agregaların karışım oranları Agrega Boyutu (mm) ve Oranları % ve kg/m3

0–5 5–10 10–20

Karışım

No % kg/m3 % kg/m3 % kg/m3

A 16 274 16 274 49 822

B 16 358 33 548 33 548

C 16 358 49 822 16 274

D 33 716 16 274 33 548

D1 24 413 8 138 49 827

D2 24 537 16 276 41 689

D3 24 537 24 414 33 551

D4 33 716 8 138 41 689

D5 41 894 8 138 33 551

E 33 716 33 548 16 274

F 49 1073 16 274 16 274

4.4.1. Agrega Tane Boyutu ve Tek Eksenli Basınç Dayanımı

Hazırlanan karışımların 3, 7, 28, 90 ve 180 günlük kür sürelerinde TEBD

testleri yapılmıştır (Çizelge 18). Tüm kür sürelerinde en yüksek dayanımı veren ‘D’

Page 51: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

4. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Tuncer TEKMEN

40

karışımıdır. Bu karışımda %33’ü 0–5 mm, %16’sı 5–10 mm ve %33’ü 10–20 mm

boyut aralığında malzeme kullanılmıştır.

Daha detaylı çalışmak için hazırlanan yeni karışımlarda tüm kür sürelerinde

en iyi dayanım gösteren D4 karışımıdır ve bu karışımda %33’ü 0-5mm, %8’i 5–10

mm ve %41’i 10–20 mm boyut aralığında malzeme kullanılmıştır.

Çizelge 18. Agreganın farklı tane boyutlarındaki karışımlar için TEBD sonuçları (MPa)

Karışım

No

3

7

28

90

180

A

20,8

27,4

28,3

29,2

29,6

B

17,6

21,6

26,3

27,1

26,1

C

19,6

23,4

25,8

25,7

29,4

D

22,6

30,3

30,6

32,6

36,8

D1

19,0

22,8

23,8

22,0

35,5

D2

18,3

23,5

23,5

24,5

29,39

D3

18,6

21,1

23,7

25,3

28,6

D4

21,5

25,2

26,8

31,6

36,4

D5

19,3

20,1

20,3

22,8

25,8

E

21,4

23,5

24,2

30,6

34,5

F

17,7

25,9

28,7

29,3

29,1

Page 52: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

4. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Tuncer TEKMEN

41

4.4.2. Agrega Tane Boyutu ve Endirek Çekme Dayanımı

Farklı oranlardaki agregaların karışımı sonucunda oluşturulan KBPB

numuneleri üzerinde gerçekleştirilen endirek çekme dayanım değerleri çizelge 19’da

verildi. Kür süreleri arttıkça çekme dayanım değerinde de artış gözlenmektedir. Tüm

kür sürelerinde en yüksek en direk çekme dayanımını gösteren karışım ‘D’

karışımıdır. Hazırlanan yeni karışımlarda ise tüm kür sürelerinde en iyi dayanımı

‘D4’ göstermiştir.

Çizelge 19. Agreganın farklı tane boyutlarındaki karışımlar için endirek çekme dayanımı sonuçları (MPa)

Karışım No

3

7

28

90

180

A 2,2 3,0 3,2 3,4 3,6

B 1,8 3,1 3,4 3,5 3,6

C 3,1 3,2 3,4 3,4 3,7

D 3,6 4,3 4,5 4,7 4,9

D1 2,1 2,5 2,6 2,7 3,9

D2 2,0 2,9 3,1 3,5 4,1

D3 2,0 2,8 3,2 3,4 4,0

D4 2,5 3,2 3,6 3,8 4,5

D5 1,9 2,9 3,1 3,3 3,5

E 2,7 3,5 3,8 4,2 4,4

F 2,1 3,2 3,4 3,5 3,8

4.4.3. Agrega Tane Boyutu ve Schmidt Yüzey Sertliği

Oluşturulan karışımların 3, 7, 28, 90 ve 180 günlük Schmidt yüzey sertlik

indeksi deneyleri ISRM yöntemi kullanılarak yapılmıştır (Çizelge 20). Numuneler

üzerinde yapılan incelemeler sonunda 3 ve 7 günlük kür sürelerine bakıldığında en

yüksek Schmidt yüzey sertlik indeksine sahip ‘D’ karışımı tespit edilmiştir. Fakat 90

Page 53: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

4. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Tuncer TEKMEN

42

ve 180 günlük sonuçlarına bakıldığında en yüksek Schmidt yüzey sertlik indeksi ‘F’

karışımı olarak gözlenmektedir.

Tüm kür sürelerinde D4 karışımının Schmidt yüzey sertlik indeksi diğer

karışımlara göre daha yüksek değer vermiştir.

Çizelge 20. Agreganın farklı tane boyutlarındaki karışımlar için Schmidt yüzey sertlik sonuçları

Karışım No

3

7

28

90

180

A 26,7 28,7 33,3 34,0 35,2

B 26,4 25,7 29,0 32,4 35,0

C 25,5 28,0 32,0 33,2 34,4

D 27,3 30,2 32,3 35,3 36,9

D1 26,5 30,1 33,6 33,9 35,4

D2 24,4 28,3 32,5 34,4 35,2

D3 25,8 29,5 32,2 33,8 34,8

D4 28,4 29,6 35,3 36,9 37,5

D5 25,1 26,6 29,5 31,4 33,8

E 26,3 27,9 29,1 34,2 36,0

F 24,6 28,4 29,8 35,6 37,0

4.4.4. Agrega Tane Boyutu ve P Dalga Hızı

Agrega tane boyutunun kür sürelerine göre numuneler üzerinde

gerçekleştirilen ultrasonik ses dalga deneyleri sonuçları çizelge 21’de verilmektedir.

Pundit deneyi sonucunda tüm kür sürelerine göre en yüksek P dalga geçiş hızı ‘D’

karışımıdır. Tüm kür sürelerinde ‘D4’ karışımının P dalga geçiş hızı diğer D

karışımlarına göre yüksek çıkmıştır.

Page 54: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

4. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Tuncer TEKMEN

43

Çizelge 21. Agreganın farklı tane boyutlarındaki karışımlar için P dalga hızı sonuçları (km/sn)

Karışım No

3

7

28

90

180

A 5,1 5,2 5,3 5,4 5,7

B 5,0 5,0 5,3 5,4 5,5

C 5,1 5,2 5,4 5,6 6,0

D 5,2 5,3 5,5 5,7 6,0

D1 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5

D2 5,1 5,2 5,3 5,4 5,6

D3 5,2 5,2 5,3 5,4 5,6

D4 5,1 5,2 5,4 5,5 5,8

D5 4,8 4,9 5,1 5,2 5,3

E 5,0 5,1 5,2 5,4 5,5

F 4,8 4,9 5,0 5,2 5,5

4.4.5. Agrega Tane Boyutu ve Böhme Aşınma Dayanımı

Agreganın tane boyut seçiminde kullanılan Böhme aşınma dayanım deney

sonuçlarına göre deney yapılan tüm günlerde en az aşınan D olarak adlandırılan

karışımıdır. Yeniden hazırlanan karışımlarda en az aşınan D4 karışımdır (Çizelge 22).

Page 55: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

4. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Tuncer TEKMEN

44

Çizelge 22. Agreganın farklı tane boyutlarındaki karışımlar için Böhme aşınma sonuçları (cm3/50cm2)

Karışım No

3

7

28

90

180

A 12,3 11,6 10,5 10,3 9,9

B 13,8 12,6 9,9 9,3 8,4

C 11,5 11,2 10,4 10,2 9,3

D 9,9 9,5 9,1 8,4 6,2

D1 12,5 10,8 9,8 9,3 7,2

D2 12,9 11,1 10,2 9,5 7,4

D3 12,8 9,6 9,1 8,9 8,7

D4 10,5 9,2 8,5 7,8 6,5

D5 12,5 10,1 9,8 8,8 8,2

E 12,2 11,9 11,3 10,0 6,5

F 13,3 12,1 11,2 10,6 9,8

4.5. Çeşitli Kilitli Parke Tesislerden Alınan Numunelerin Deney Sonuçları

Bu bölümde, Adana bölgesinde bulunan KBPB tesislerinden F1, F2 ve F3

olarak adlandırılan firmalardan alınan numunelerin karışım oranları ve numuneler

üzerine uygulanan deneylerin sonuçları verilmektedir (Çizelge 23).

Çizelge 23’den de anlaşıldığı gibi ‘F2’ firması agrega olarak 0–5 mm kırma

kireçtaşını ağırlıklı olarak kullanmıştır. ‘F1’ firması da çimento miktarını ve 5–10

mm kireçtaşı agregasını ağırlıklı olarak kullanmıştır. ‘F3’ firması ise ağırlıklı olarak

iri boyutlu agregaları ve ince boyutlu agregaları karıştırarak kullanmıştır.

Firmalardan alınan numuneler üzerine TEBD, eğilme dayanımı, Schmidt

sertlik ve elek analizi deneyleri yapılarak karşılaştırılmıştır. Çizelge 23’den de

anlaşıldığı gibi ‘F2’ firmasının ürettiği KBPB’nın eğilme dayanımı oldukça düşük

çıkmıştır. F1 firmasının eğilme dayanımı değeri ise yüksektir.

Page 56: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

4. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Tuncer TEKMEN

45

Çizelge 23’den de görüldüğü gibi ‘F2’ firmasının KBPB’nın Schmidt sertlik

indeks değeri düşüktür. ‘F3’ firmasının Schmidt sertlik indeks değeri ise diğerlerine

göre yüksektir.

Çizelge 23. Firmaların karışım miktarları ve deney sonuçları

Firma

Adı

Çimento

(%)

0–5

(%)

5–10

(%)

10–

20

(%)

Dere

Kumu

(%)

TEBD

(MPa)

Eğilme

Dayanım

(MPa)

Schmidt

Sertliği

F1

22,48

15,51

62,01

0,00

0,00

37,18

6,11

34,85

F2

15,00

85,00

0,00

0,00

0,00

23,41

2,85

27,91

F3

15,00

15,00

35,00

10,00

25,00

35,71

5,85

37,8

F1, F2 ve F3 firmalarının kullanmış oldukları agregaların elek analizleri

yapılmıştır (Çizelge 24). Elek analizlerinin sonuçlarına göre kümülatif elek altı

grafikleri çizilerek karşılaştırılmıştır (Şekil 20).

‘F1’ firmasının 0–5 mm’lik agrega numunesinin %97’si 4,75 mm’lik elekten

ve 5–10 mm’lik agrega numunesinin %87’si 8 mm’lik elekten geçtiği belirlenmiştir.

‘F2’ firmasının 0–5 mm’lik agrega numunesinin %99’u 4,75 mm’lik elekten geçtiği

gözlenmiştir. ‘F3’ firmasının 0–5 mm’lik agrega numunesinin %99’u 4,75 mm’lik

elekten, 5–10 mm’lik agrega numunesinin %99,6’sı 8 mm’lik elekten ve 10–20 mm

agreganın %80’i 8 mm’lik elekten geçtiği tespit edilmiştir.

Page 57: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

4. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Tuncer TEKMEN

46

Çizelge 24. Çeşitli firmalara ait KBPB’nın elek analiz sonuçları (%) F1 F2 F3

0–5 5–10 0–5 0–5 5–10 10–20

Elek Serisi (mm) ΣE.G.

(%)

ΣE.G.

(%)

ΣE.G.

(%)

ΣE.G.

(%)

ΣE.G.

(%)

ΣE.G.

(%)

16 100 100 100 100 100 100

8 100 87,17 98,59 100 99,59 80

4,75 96,98 20,84 98,59 99,00 83,88 0,40

2 63,92 0,40 66,13 68,80 44,28 0,00

1 35,89 0,40 37,29 43,40 2,24 0,00

0,5 13,31 0,40 17,94 24,60 0,00 0,00

0,25 6,45 0,40 11,69 18,40 0,00 0,00

-0,25 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

0

20

40

60

80

100

0 2 4 6 8 10 12 14 16

Elek Serisi (mm)

lati

f E

lek

ten

Geçen

(%)

X0-5 X5-10Y0-5 Z0-5Z5-10 Z10-20

Şekil 20. Çeşitli firmalara ait KBPB’nın kümülatif elek altı grafiği

F1, F2 ve F3 firmalarına bakıldığında, F2 firmasının TEBD’nın diğer firmalara

göre çok düşük olduğu gözlenmiştir. Bunun nedeni bileşimde çok fazla ince agrega

ve düşük çimento miktarının kullanılmasıdır. F1 firmasının ise TEBD değeri

diğerlerine oranla yüksektir. Bu kullanılan çimento miktarı ile ilgilidir. Ancak,

çimento miktarının fazla olması maliyeti arttıracaktır. Bu nedenle optimum çimento

miktarı kullanılmalıdır. F3 firmasına bakıldığında TEBD’nın F1 firmasına yakın bir

değer verdiği gözlenmiştir. Kullanılan malzemenin orantılı bir şekilde katılması diğer

firmaların ürettiği KBPB’na göre daha ekonomik ve dayanıklı olacaktır. Sonuç

olarak üç firmaya KBPB’nın mühendislik özellikleri çok büyük farklılıklar

Page 58: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

4. ARAŞTIRMA BULGULARI ve TARTIŞMA Tuncer TEKMEN

47

göstermektedir. Bu farklılıklar maliyeti olumsuz yönde etkilemekte ve KBPB’na

olan ilgi ve güveni de azaltmaktadır. Genellikle firmalar standartlara uygun, bilinçli

ve maliyet azaltıcı koşullarda üretim yapmamaktadır. Bu çalışmanın piyasadaki

KBPB üretimine ışık tutması amaçlanmıştır.

Page 59: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

5. SONUÇLAR ve ÖNERİLER Tuncer TEKMEN

48

5. SONUÇLAR ve ÖNERİLER

Yer dekoratif döşeme malzemesi olarak kullanılan kilitli parke taşlarının

ülkemizde hızlı bir şekilde kullanım alanları artmaktadır.

Çalışmada agrega olarak 0–5 mm, 5–10 mm ve 10–20 mm’lik boyutlarda

kırma kireçtaşı agregaları ve çimento türü olarak Portland 42,5 çimentosu

kullanılmıştır.

Çalışmada su çimento oranını tespit etmek için kullanılan agreganın %30’u

0–5 mm, %30’u 5–10 mm ve %40’ı 10–20 mm olarak seçilmiştir.

Optimum su-çimento oranı 0.30-0.32 olarak bulunmuştur. Su-çimento

oranının belirlenmesinde dayanım, sertlik ve aşınma deney sonuçları esas alınmıştır.

Çalışmada çimentonun üst dozajlarında maliyetin yükselmesine rağmen

dayanım belirgin şekilde artmamış ve düşük dozajlarda ise dayanım değerleri düşük

çıkmıştır. Bu nedenle yapılan çalışmalarda ekonomik ve gerekli dayanımı sağlayan

optimum dozaj miktarı 300 olarak belirlenmiştir.

Çalışmada agrega tane boyutunun belirlenmesi amacıyla yapılan deneylerde

en iyi sonucu veren ve bileşiminde %33’ü 0–5 mm, %16’sı 5–10 mm ve %33’ü 10–

20 mm boyut aralığında malzeme en iyi karışım olarak değerlendirilmiştir. Bu

karışım %10 oranında değiştirilerek daha detaylı çalışmak için 5 yeni karışım

hazırlanmıştır. Tüm kür sürelerinde en iyi dayanımı D4 karışımı vermiştir. D4

bileşiminde %33’ü 0-5 mm, %8’i 5–10 mm ve %41’i 10–20 mm boyut aralığında

malzeme bulunmaktadır.

Kilitli parke taşlarının üretilmesinde önemli bir faktör maliyettir. Maliyeti

arttıran en önemli faktör ise çimento miktarıdır. Bu nedenle çimento miktarını

azaltmak için agrega miktarı arttırılabilir veya KBPB bileşimine uçucu kül ve cüruf

gibi atık malzemeleri kullanılarak çimento miktarı azaltılabilir. Böylece bu atıkların

kullanımı ile maliyet düşecektir. Ayrıca bu atık malzemelerin hem yeniden

ekonomiye kazandırılmaları sağlanacak, hem de çevre kirliliği önlenmiş olacaktır.

Fakat bunlar yapılırken KBPB’nın mühendislik özelliklerini arttırabilecek oranlarda

katılması gerekmektedir.

Page 60: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

5. SONUÇLAR ve ÖNERİLER Tuncer TEKMEN

49

Kilitli parke taşını oluşturan malzemeler ülkemizde bol miktarda

bulunmaktadır. Bu nedenle kilitli parke taşlarının üretilmesi ülke ekonomisine de

büyük katkı sağlayacaktır.

Page 61: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

5. SONUÇLAR ve ÖNERİLER Tuncer TEKMEN

50

KAYNAKLAR

AKA İ., KESKİNEL F., ve ARDA S.T., 1996, Betonarmeye Giriş. Birsen Yayınevi,

İstanbul, 424s.

ALA, M.A., 1982, Beton ve Agrega Deneyleri. Toprak Su Genel Müdürlüğü,

Ankara, 56s.

ARIOĞLU, E., ARIOĞLU, N., ve YILMAZ, A.O., 1999. Çözümlü Beton Agregaları

Problemleri. Evrim Yayınevi, İstanbul, 178s.

ATİŞ, C.D., 2004, Strenght Properties of High-Volume Fly Ash Roller Compacted

and Workable Concrete, and Influence of Curing Condition. Cement and

Concrete Research 34: 2329–2336

BS EN 1338, 2003, Concrete Paving Blocks – Requirements and test methods.

British Standarts, 76s.

CEBECİ, Ş., 1989, Beton Karışım Suyu Miktarı Üzerine Bir Araştırma. Yüksek

Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.

DEMİRBOĞA, R., TÜRKMEN, İ., and KARAKOÇ, M.B., 2004, Relationship

Between Ultrasonic Velocity and Compressive Strenght for High-Volume

Mineral-Admixtured Concrete. Cement and Concrete Research 34: 2329–

2336.

DİNÇER, R., 2004, Uçucu Kül, Çelik Lif ve Pomza İçeren Betonların Mekanik

Özellikleri. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana, 156s.

DONZA, H., CABRERA, O., and IRASSAR, E.F., 2002, High-Strenght Concrete

with Different Fine Aggregate. Cement and Concrete Research 32: 1755–

1761.

ERDOĞAN, T.Y., 1995, Betonu Oluşturan Malzemeler-Agregalar. Ortadoğu Teknik

Üniversitesi, Ankara, 162s.

,2003, Beton. Metu Pres, Ankara, 741 s.

ISRM., 1981. Rock Characterisation Testing and Monitoring ISRM Suggested

Methods. Brown, E.T., (Editor), Pergamon Press, 211 p.

NAFFA, O.S., GOUEYGOU, M., PİWAKOWSKİ, B., and BODİN, F., 2002,

Detection of Chemical Damage in Concrete Using Ultrasound. Ultrasonics

Page 62: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

5. SONUÇLAR ve ÖNERİLER Tuncer TEKMEN

51

40: 247–251.

POİTEVİN, P., 1999, Limestone Aggregate Concrete, Usefulness and Durability.

Cement and Concrete Composites 21: 89–97.

PHİLİPPİDİS, T.P., and AGGELİS, D.G., 2003, an Acousto-Ultrasonic Approach

For The Determination of Water-to-Cement Ratio in Concrete. Cement and

Concrete Research 33: 525–538.

POON, C.S., KOU, S.C., and LAM L., 2002, Use of Recycled Aggregates in Molded

Concrete Bricks and Blocks. Construction and Building Materials 16: 281–

289.

POSTACIOĞLU, B., 1987, Beton Bağlayıcı Maddeler, Agregalar, Beton. Matbaa

Teknisyenleri Basımevi, İstanbul, 404s.

SÜKAN, T., ve ERMUTLU, E., 1966. Doğal Hafif Agregalarla Hafif Beton

Araştırması. TÜBİTAK, Ankara, 151s.

TARTICI, H., 2002. Beton Hidratasyon Isısı, Basınç ve Çekme Dayanımı ve Boşluk

Oranını Etkileyen Bazı Faktörlerin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi,

Çukurova Üniversitesi, Adana, 104s.

TS 130, 1978, Agrega Karışımlarının Elek Analizi Deneyi İçin Metot, Türk

Standartları Enstitüsü, Ankara.

TS EN 196–1, 2002, Çimento Deney Metotları- Bölüm 1: Dayanım. Türk

Standartları Enstitüsü, Ankara.

TS 699, 1987, Tabii Yapı Taşları Muayene ve Deney Metotları. Türk Standartları

Enstitüsü, Ankara.

TS 706 EN 12620, 2003, Beton Agregaları. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.

TS 707, 1980, Beton Agregaların Numune Alma ve Deney Numunesi Hazırlama

Yöntemi. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.

TS 802, 1985, Beton Karışımı Hesap Esasları. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.

TS EN 1097–2, 2000, Agregaların Mekanik ve Fiziksel Özellikleri İçin Deneyler

Bölüm 2: Parçalanma Direncinin Tayini İçin Metotlar. Türk Standartları

Enstitüsü, Ankara.

TS 2511, 1977, Taşıyıcı Hafif Betonların Karışım Hesap Esasları. Türk Standartları

Enstitüsü, Ankara.

Page 63: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

5. SONUÇLAR ve ÖNERİLER Tuncer TEKMEN

52

TS 2824, 1996, Parke Taşları – Beton. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.

TS 3530 EN 933–1, 1999, Agregaların Geometrik Özellikleri İçin Deneyler Bölüm

1: Tane Büyüklüğü Dağılımı Tayini- Eleme Metodu. Türk Standartları

Enstitüsü, Ankara.

TS 3821, 1983, Beton Agregaları-Yeterlik Deneyi. Türk Standartları Enstitüsü,

Ankara.

YANG, J., and JİANG, G., 2003, Experimental Study on Properties of Pervious

Concrete Pavement Materials. Cement and Concrete Research 33: 381–386.

YANG, J., 2000, Influence of Water Saturation on Horizontal and Vertical Motion at

a Porous Soil Interface Induced by Incident P Wave. Soil Dynamics and

Earthquake Engineering 19: 575–581.

YAŞAR, E., ERDOĞAN, Y., and KILIÇ A., 2004, Effect of Limestone Aggregate

Type and Water-Cement Ratio on Concrete Strenght. Materials Letters 58:

772–777.

Page 64: ÇUKUROVA ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST …library.cu.edu.tr/tezler/5883.pdf · i Öz yÜksek l İsans tez İ tuncer tekmen Çukurova Ün İvers İtes İ fen b İlİmler

5. SONUÇLAR ve ÖNERİLER Tuncer TEKMEN

53

ÖZGEÇMİŞ

1980 yılında Adana’da doğdu. İlk, orta ve lise öğrenimini Adana’da

tamamladı. 1998 yılında Çukurova Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi,

Maden Mühendisliği bölümüne girdi ve 2002’de bu bölümünden mezun oldu. Aynı

yıl Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Maden Mühendisliği Anabilim

Dalında yüksek lisans öğrenimine başladı. Aladağ ilçesinde bulunan Çeltik Tic.

Madencilik ve San. Ltd. Şti. Krom işletmesinde maden mühendisi olarak

çalışmaktadır.