1

ULAANBAATAR2014

3

ГАРЧИГ

1. Ерөнхийтөлөвлөгөөнийтанилцуулга 5

2. Улаанбаатарынбүсийнхөгжлийнчигхандлага 11

3. Улаанбаатархотындотоодбүтцийнтөлөвлөлт 16

4. Хотынгазарашиглалт,хоттөлөвлөлтийнбүсчлэл 18

5. Оронсууцболонгэрхорооллынтөлөвлөлт 20

6. Боловсрол,эмнэлэг,соёл,ахуйнүйлчилгээ 24

7. Хотынгудамжзам,нийтийнтээвэр 25

8. Инженерийндэдбүтцийнтөлөвлөлт 27

9. Байгальорчнытогтвортойменежментбийболгохнь 34

10.Амралт,аялалжуулчлалынхөгжлийнтөлөвлөлт 38

11.Инженерийнбэлтгэларгахэмжээ 39

12.Ерөнхийтөлөвлөгөөгхэрэгжүүлэхүешат,аргахэмжээ 41

4

СХЕМ: Схем1.НийслэлУлаанбаатархотынчигүүрэг 6Схем2.Улаанбаатархотынхөгжлийнтулгамдсанасуудлууд 6Схем3.Хөгжлийнтэргүүлэхголчиглэлүүд 10Схем4.Хотынгаднахзамтээвэр,ложистик 14Схем5.Нийслэлийнногоонбүс 15Схем6.Төлөвлөлтийнбүс,олоннийтийнтөв 16Схем7.Хоттөлөвлөлт,газарашиглалтынбүсчлэл 18Схем8.Гэрхорооллындахинтөлөвлөлт 22Схем9.Гэрхорооллынбүсчлэл 23Схем10.Автозамынсүлжээ 25Схем11.Дулаанхангамж 28Схем12.Усанхангамж,шугамсүлжээ 29Схем13.Ариутгахтатуурга,шугамсүлжээ 31Схем14.Холбоо,мэдээллийнсүлжээ 33Схем15.Хотынногоонбайгууламжийнхэтийнтөлөв 36Схем16.Хогхаягдлынменежмент 37Схем17.МонголУлсыннийслэлүүдийнмузейн “Соёмбо”цогцолбор 38Схем18.Үерээсхамгаалахинженерийнбэлтгэларгахэмжээ 39Схем19.Ерөнхийтөлөвлөгөөгхэрэгжүүлэхүешат, шаардагдаххөрөнгөоруулалт 41

ХҮСНЭГТ: Хүснэгт1.Нийслэлийнхүнамынхэтийнтөлөв 11Хүснэгт2.Улаанбаатархотынхоттөлөвлөлт,газарашиглалтынбүсчлэл 19Хүснэгт3.Инженерийнбүрэнхангамжтайсууцнынийлүүлэлтийнтөлөв 21Хүснэгт4.Оронсууцныхангамж, 21Хүснэгт5.Нийслэлийнсургууль,цэцэрлэг, эмнэлгийнүйлчилгээнийхэтийнтөлөв 24Хүснэгт6.Спорт,соёл,ахуйүйлчилгээнийхэтийнтөлөв 24Хүснэгт7.Улаанбаатархотынусашиглалт,усхэрэглээнийтооцоо 28Хүснэгт8.Цахилгааныачаалалболонхэрэглээ 32Хүснэгт9.Үерээсхамгаалахбайгууламж 40

5

1. ЕРӨНХИЙ ТӨЛӨВЛӨГӨӨНИЙ ТАНИЛЦУУЛГА

Оршил

Хотынхөгжлийнерөнхийтөлөвлөгөөнийүндсэнзорилгоньижбүрэнтооцоосудалгаахийж,шинжлэхухааныүндэслэлтэйболовсруулсанхоттөлөвлөлтийнзураг төслийн баримт бичгүүдийг иш үндэс болгон тогтвортой хөгжлийнхэрэгцээ шаардлагад бүрнээ нийцсэн бүтээн байгуулалтыг өргөн далайцтайөрнүүлэхзамаарнийслэлхотыноршинсуугчдынажиллаж,ажтөрөхтаатайорчиннөхцөлбийболгоходоршино.Ерөнхийтөлөвлөгөөньнийслэлхотынхэтийн хөгжлийн чиг хандлага, архитектур төлөвлөлт, орон зайн хөгжлийнбодлогыг оновчтой тодорхойлсон хот байгуулалт, төлөвлөлтийн үндсэнтулгуурбаримтбичигмөн.Хотынхөгжлийнерөнхийтөлөвлөгөөнийүндсэнзорилтуудыг дүүрэг, бүс, салбарын мастер төлөвлөгөө, хэсэгчилсэн болонбарилгажуулах төсөл, бусад төсөл, хөтөлбөрөөр дамжууланшатшатандньнарийвчлантодосгохcонзамаархэрэгжүүлнэ.

1954 оноос хойш таван удаагийн ерөнхий төлөвлөгөө хэрэгжлүүлснээрөнөөгийнУлаанбаатархотындүртөрхбүрэлдсэнбайна.Зургаадахьерөнхийтөлөвлөгөө болох “Улаанбаатар хотыг 2020 он хүртэл хөгжүүлэх ерөнхийтөлөвлөгөөний тодотгол, 2030 оны хөгжлийн чиг хандлага”-ын баримтбичгийгМонголУлсынИхХурлын2013оны02дугаарсарын08-ныөдрийн23дугаартогтоолоорбаталсан.

Энэхүү Ерөнхий төлөвлөгөөг үр дүнтэй, иж бүрэн хэрэгжүүлэхэд жирийниргэд,албанбайгууллага,олоннийтийноролцоонэнчухал.ИймдЕрөнхийтөлөвлөгөөг иргэдэд танилцуулах, олон нийтийн оролцоог нэмэгдүүлэхүүднээсНийслэлийнЗасагдаргынТамгынгазраассанаачлан,АНУ-ынАзийнСангийндэмжлэгтэйгээрУлаанбаатархотыг2030онхүртэлхөгжүүлэхЕрөнхийтөлөвлөгөөнийтухайэнэхүүтанилцуулгыгбэлтгэлээ.

6

МОНГОЛ УЛСЫН НИЙСЛЭЛ

Монгол улсын хөгжил, үндэсний аюулгүй байдлын бодлого, стратегийгтодорхойлонхэрэгжүүлэгчулстөр,нийгэм-эдийнзасгийнбодлогынтөв

Үйлдвэрлэл,бизнес,шинжлэхухаан,боловсрол,эрүүлмэнд,соёлынбүхүйлчилгээтөвлөрсөн,улс,бүснутгийначхолболдолбүхийзангилаатөвхот

Тодорхой хил хязгаар, засаглал, хот байгуулалт бүхий иргэдийнхээхөгжлийгхангахчигүүрэгбүхийбиедаасанметрополитенхот

НИЙСЛЭЛИЙН БҮСИЙН ТУЛГУУР ТӨВ

БИЕ ДААСАН ЗАСАГ ЗАХИРГААНЫ НЭГЖ / ХОТ

Нийслэл Улаанбаатар хотын чиг үүрэг

Монгол улсын Үндсэн хуулийн үзэл санааг баримтлан Улаанбаатар хотын олонталтчигүүргийгоновчтойтодорхойлж,тухайнчигүүргээүрөгөөжтэйхэрэгжүүлэхтаатайнөхцөлбүрдүүлэхньэнэхүүЕрөнхийтөлөвлөгөөнийнэгчухалзорилтюм.

Схем1.Нийслэлхотынчигүүрэг

Улаанбаатар хотын хөгжлийн тулгамдсан асуудал

МонголУлсынЗасгийнгазрын2002оны28-ртогтоолоорУлаанбаатархотыг2020онхүртэлхөгжүүлэхерөнхийтөлөвлөгөөгбаталснаасхойш10гаруйжилөнгөрсөнхэдийчуг төлөвлөгөөдорвитойхэрэгжээгүйньдарааххэдхэдэннөхцөл шалтгаантай холбоотой. Тухайлбал энэ хугацаанд эдийн засгийнчөлөөтөрсөлдөөний тогтолцоонднийцэхүйц хотбайгуулалтыг зохицуулаххуульэрхзүйнорчингулсуурьтайбүрдүүлжчадсангүй.Ерөнхийтөлөвлөгөөггардан хэрэгжүүлэх институци, удирдлагаменежментийн бүтэц, тогтолцоогүйцэд бүрдээгүйгээс түүнийг хэрэгжүүлэх хөрөнгө оруулалт дутагдав. Улс,ороннутгийн удирдлагын төвшиндЕрөнхий төлөвлөгөөний заримчиглэл,нэгэнтгарсаншийдлийгзөрчиндурмэдэншийдвэргаргажбайснаасбарилгабайгууламжийгэмхзамбараагүйбарьжхоттөлөвлөлтийнерөнхийбодлогоалдагдсанбайна.

7

Сүүлийн10жилийндоторнийслэлийнбүсийнхүнам558.2мянгаарөссөний56%ньмеханикөсөлтөөр,44%ньердийнөсөлтөөрнэмэгдсэнбайна.Үүнийдотор Улаанбаатар хотын хүн ам 437 мянгаар олширчээ. Энэ 437 мянганхүн гэдэг бол Дархан хотын хүн амын тооноос 5.7 дахин, Эрдэнэтийн хүнамаас 5.1 дахин олон, Өвөрхангай, Булган, Говьсүмбэр, Сүхбаатар, Говь-Алтай,Дундговь,Архангайэдгээр7аймгийнхүнамыгнийлүүлсэнтэйтэнцэжбайна. Ийнхүү Нийслэл хотын оршин суугчдын тоо богино хугацаанд асархурданнэмэгдэж,хүнамынхэттөвлөрөлүүссэнээсхоттөлөвлөлтийнбодлогобүрмөсөналдагдаж,түүнийгдаганнийгэм,эдийнзасгийндавхарбэрхшээлүүдүүсэнтулгамдсанолонасуудалбийболгосонюм.(УлаанбаатархотынөмнөтулгамдсанасуудлыгбагцланСхем2-түзүүлэв).

Схем2.Улаанбаатархотынхөгжлийнтулгамдсанасуудлууд

Хотруу чиглэсэн шилжилт хөдөлгөөн

Инженерийн дэд бүтцийн даацын хомсдол

Хот байгуулалт, газрын харилцааны сул тогтолцоо

Оронсууцныхүрэлцээ,амьдрахорчнынөхцөлмуу

Гэрхорооллынзохицуулалтгүйтэлэлт,

зүй зохисгүй газар ашиглалт

Хүрээлэнбуйорчныдоройтол,агаар,ус,хөрснийбохирдол

Хотын санхүүжилтын чадавхисул,институцибахуульэрхзүйнорчин

хангалтгүй

Зохисгүйтөвлөрөл

Замынхөдөлгөөнийтүгжрэл

8

Ерөнхий төлөвлөгөөний эрх зүйн үндэслэл

Улаанбаатархотынтулгамдсанолонасуудлыгшийдвэрлэхийнтулд2030онхүртэлххөгжлийнчигхандлагыгурьдчилантодорхойлж,“Улаанбаатархотыг2020онхүртэлхөгжүүлэхерөнхийтөлөвлөгөө”-ндтодотголхийхшаардлагаурган гарсан юм. Тиймээс 2030 оны хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөгНийслэлийн Зураг төслийн хүрээлэн, үндэсний холбогдох мэргэжлийнбайгууллага, мэргэжилтнүүдийн оролцоотойгоор боловсруулав. ИнгэхдээУлаанбаатар хотын хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөө боловсруулах тухайМонголУлсынЗасгийнгазрын2010онытогтоолболонЗамтээвэр,барилгахотбайгуулалтынсайд,НийслэлийнзасагдаргабөгөөдУлаанбаатархотынзахирагчнарын2010оныхамтарсантушаалаарзаасанзургийндаалгаврыгудирдлага болгов. Ийнхүү “Улаанбаатар хотыг 2020 он хүртэл хөгжүүлэхерөнхийтөлөвлөгөөнийтодотгол,2030оныхөгжлийнчигхандлага”баримтбичгийг УИХ-ын 2013 оны 02 сарын 8-ны өдрийн 23 дугаар тогтоолоорбаталжээ.

9

10

Төлөвлөлтийн үндсэн зарчим

Ерөнхий төлөвлөгөөг боловсруулахдаа Улаанбаатар хотын иргэдийн аятохитой аж төрөх баталгааг хангах зарчмыг мөрдлөг болгов. Ийм учраассүүлийнжилүүдэдөсөннэмэгдэжбуйоршинсуугчдаанийслэлхотдоо“Багтаанбайршуулах бус”, харин “Хүний хөгжлийг хангахуйц тогтвортой, ногоонхөгжилд”тулгуурласан,үндэснийболонхүнамынаюулгүйбайдлыгхангасан,газарнутгийнбагтаамжидтохирсон,байгаль-экологийндаацбүхий“Аюулгүй,таатайорчныгхотыннутагдэвсгэрт“ЖИГД”бүрдүүлэх”зарчмыгбаримтлав.

Алсын хараа

Улаанбаатархотынхөгжлийналсынхараагдордурьдсанбайдлаартодорхойлжбайна. “Олон зуунаар өртөөлөн шалгарсан уламжлалт НҮҮДЛИЙН ӨВ СОЁЛЫН үнэт зүйлст хүндэтгэлтэй хандан, ХҮНЭЭ эрхэмлэн дээдэлсэн,БАЙГАЛЬ ОРЧИНД ээлтэй,газарнутгийнхааОНЦЛОГТ ЗОХИЦСОН,дэлхийнзах зээлдөрсөлдөхчадвартай,ӨНДӨР ТЕХНОЛОГИД суурилсанүйлдвэрлэл,үйлчилгээ,эдийнзасагтай,Монголүндэстнийхэвмаяг,дүртөрхбүхийухаалаг“МонголулсынНИЙСЛЭЛхот”болгонхөгжүүлнэ.

Хөгжлийн чиг хандлага

Хөгжлийнтүүхэнзамнал,хэтийнхээтөлвийгтодорхойлдогдэлхийнхотуудыннийтлэг жишгийг харгалзан Улаанбаатар хотын 2030 оны хөгжлийн чигхандлага,тэргүүлэхголчиглэлүүдийгтодорхойлов.

Схем3.Хөгжлийнтэргүүлэхголчиглэлүүд

11

2. УЛААНБААТАРЫН БҮСИЙН ХӨГЖЛИЙН ЧИГ ХАНДЛАГА

МонголулсынбүсчилсэнхөгжлийнүзэлбаримтлалдУлаанбаатархотыгбиедаасан бүсийн жишгээр хөгжүүлэхээр заасан байдаг. Улаанбаатарын бүсэдУлаанбаатархот,алслагдсангурвандүүргийннутагдэвсгэр,нийслэлийнхилдоторххаяатосгонсуурингуудбагтана.

Монгол улсын үндэсний аюулгүй байдлыг хангах, нийслэлийн хүн амын аятухтайоршинсуухорчныгбүрдүүлэх,ундныусныбаталгаатайнөөц,байгальэкологийн тэнцвэрт байдлыг хадгаланнийслэл хотын тогтвортой хөгжлийнсуурь нөхцлийг бүрдүүлэх нь шинэ ерөнхий төлөвлөгөөний үндсэн зорилтюм. Энэ зорилтын хүрээнд Улаанбаатар хотын хаяа, дагуул хот тосгодыгтэнцвэртэй, жигд, эрчимтэй хөгжүүлж, хөгжлийн шинэ төвүүдийг байгуулахзамаар Улаанбаатар хотын хүн амын хэт төвлөрлийг сааруулах бодлогыгбаримталлаа.ЭнэньУлаанбаатархотболонУлаанбаатарынбүсийг2030онхүртэлхөгжүүлэх,ерөнхийтөлөвлөгөөнийголстратегиюм.

Улаанбаатарын бүсийн хүн амын хэтийн төлөв

МонголулсынЗасгийнгазрынбүснутгийнтэнцвэртэйхөгжлийгхангахбодлого,уул уурхай, бусад салбарын хөгжлийг дэмжих бодлого, Улаанбаатарын хаяа,дагуул хот, тосгодыг хөгжүүлэх ерөнхий төлөвлөгөөний зорилтыг харгалзанУлаанбаатарын бүсийн хүн амын хэтийн төлвийг тодорхойллоо. 2030 ондУлаанбаатарынбүсийнхүнамМонголулсыннийтхүнамын50.3%-аасхэтрэхгүйбайхаартооцов.Улаанбаатарынбүсийннийтхүнамдхаяа,дагуулхоттосгодынхүнамынэзлэххувь2010онд8.9%байсанбол2030онд20.6хувьболж3.5дахиннэмэгдэнэ.ХаринбүсдотрооУлаанбаатарынхүнамынэзлэххувь2010онд91%байсанбол2030онд79.4хувьболжбуураххандлагатайбайна.

Хүснэгт1.Улаанбаатарбүсийнхүнамынхэтийнтөлөв

Нийслэлийн хүн амын хэтийн төлөв /мян.хүн ам/

Хот суурингийн нэрНийслэлийн

статистик Төлөвлөлтийн хүн ам

2010 % 2020 Өсөлт % % 2030 Өсөлт % %

Улаанбаатар хот 1,058.1 91.1 1,235.5 116.8 80.5 1,400.0 132.3 79.4

Дагуул, хаяа хот тосгод 103.7 8.9 298.5 288.0 19.5 363.0 350.2 20.6

Улаанбаатар бүсийн хүн ам 1,161.8 100.0 1,534.0 132.0 100.0 1,763.0 151.8 100.0

12

Дагуул хотуудын хөгжлийн чиг хандлага

Улаанбаатар хотын төвлөрлийг сааруулах бодлогын хүрээнд дагуул хот,алслагдсан дүүргүүдийг боловсруулах үйлдвэрлэл, үйлчилгээний тодорхойчиглэлээртөрөлжүүлэнэрчимтэйхөгжүүлж,инженерийнболоннийгмийннэншаардлагатай дэд бүтэц барьжбайгуулахад хөрөнгө оруулалтыг чиглүүлэн,татвар,санхүүгийнбодлогоордэмжинэ.

Налайхыг 4194 га нутаг дэвсгэртэй, 65 орчим мянган оршин суугчтай,технологи нутагшуулах парк, тээвэр ложистик, боловсруулах үйлдвэрлэл,үйлчилгээтөвлөрсөн,хаяахотболгожхөгжүүлнэ.

Багануурыг 5982ганутагдэвсгэртэй,60орчиммянганхүнамтай,уулуурхай,эрчимхүч,химитехнологи,барилгынматериалынүйлдвэрлэлтүлхүүхөгжсөнстратегийн ач холбогдол бүхий үйлдвэрийн хот, дүүргийн төв болгохоортөлөвлөв.

Багахангай тосгоныг3235ганутагдэвсгэртэй,10орчиммянганхүнамтай,дүүргийн төв, тээвэр ложистик, агуулах, бөөний худалдаа, хүнс, барилгынматериалынүйлдвэрлэлхөгжсөн,татваргүйтосгонболгоно

Шинээр байгуулах хот

Нисэхийн шинэ хот/Аэросити/:ТөваймгийнСэргэлэнсумыннутагХөшигийнхөндийдшинээрбарихолонулсыннисэхонгоцныбуудлыгтүшиглэн,1695ганутагдэвсгэрбүхий100000оршинсуугчтай,агаарынтээвэр,түүнийгдагалдахзасварүйлчилгээ,мэдээлэлтехнологи,худалдаабизнес,төмөрзам,агаарынтээврийнложистиктөвлөрсөншинэхотбайгуулна.

Эмээлт–Аргалант.Улаанбаатархотдахьмалажахуйнтүүхийэдболовсруулахүйлдвэрүүдийг нүүлгэн шилжүүлж, Эмээлт өртөөг түшиглэн хөнгөн ажүйлдвэрийнпарк,хөдөөажахуйнтүүхийэдийнбирж,ложистик,агуулахынажахуйгхөгжүүлсэншинэхотбайгуулна.Энэхотнь3081ганутагдэвсгэрбүхий14орчиммянганхүнамтайбайхаартөлөвлөлөө

13

Бусад тосгон суурин

Гачуурт тосгоныг 1164 га нутаг дэвсгэртэй, 7000 хүн ам бүхий, амралтзугаалга,зуслансуурьшил,байгалийнаялалжуулчлалхөгжсөн,Улаанбаатархотындагуулхотмаягийнтосгонболгохоортөлөвлөжбайна.

Өлзийт хороог 923,1ганутагдэвсгэртэй,5000хүнамтай,жимсжимсгэнэ,хүнснийнарийнногооныхүлэмжийнажахуй,жижиг,дундүйлдвэрлэлтүлхүүхөгжүүлсэн,Улаанбаатархотындагуулхотмаягийнтосгонболгонхөгжүүлнэ.

Туул тосгон нь 10000хүнамтай,2812,3ганутагдэвсгэрбүхийхөдөөажахуйнүйлдвэрлэл,аялалжуулчлалхөгжсөн,Улаанбаатархотындагуулхотмаягийнтосгон болно.

Био-Сонгиныг974,4ганутагдэвсгэртэй,7600хүнамтай,малынэмбэлдмэл,нано- биотехнологи, хүнсний жижиг, дунд үйлдвэрлэл, амралт сувилалхөгжсөн,Улаанбаатархотындагуултосгонболгонхөгжүүлнэ.

Партизан-Жаргалантын суурьшлын бүс нь Жаргалант, 361-ийн гарам,Рашаант 442 хэмээх үндсэн гурван тосгон суурингаас бүрдэнэ. 3173мянганга нутаг дэвсгэр бүхий, 13,5 мянган хүн амтай, хөдөө аж ахуй хөгжсөн,Улаанбаатархотынхаяатосгонболгохоортөлөвлөлөө.

Тээвэр, ложистикийн хөгжил

Улаанбаатар төмөр замын зангилааны ачааллыг хөнгөвчлөх, экспорт,дамжин өнгөрөх ачааг саадгүй түргэн шуурхай нэвтрүүлэх үүднээс БогдхануулынөврөөрУлаанбаатархотыгүлдайрахолонулсыначхолбогдолбүхийтөмөр замын шинэ шугам байгуулахаар 2020 оны ерөнхий төлөвлөгөөндтусгав.ЭнэхүүшинэтөмөрзамньТөваймгийнБатсүмбэрсумбуюуМандалөртөөнөөсэхэлж,одооашиглажбайгааголшугамаассалаалан,Зуунмодоордамжин гарч, Багахангай өртөө хүрнэ. Техник-эдийн засгийн үндэслэлдтусгаснааругтөмөрзамынурт170кмбайхюм.

Хүн амшигүү суурьсанУлаанбаатар хотын дундуур төмөр замаар транзитачаа тээвэр нэвтрүүлэхгүй байх нь нийслэлийн хүн амын аюулгүй байдлыгхангах зорилгод нийцэж байгаа юм. Уг төмөр замыг тавьснаар БНХАУ,Европынулсорнууд,ОХУ-ынхоорондхийхачаатээвэрнэмэгдсэнээрМонголулсад орох ашиг өсөх зэрэг олон эерэг нөхцөл байдал бий болно.Мөн угтөмөрзамаассалаалсанүйлдвэрийнбүсийнтөмөрзамыгбайгуулснаархотындундуур өнгөрдөг ачаа тээвэрлэлтийг хязгаарлаж, зөвхөн зорчигч тээврийнзориулалттайбагтаамжихтэйнийтийнтээврийгхөгжүүлэхболомжнэмэгдэхюм.

14

Схем4.Хотынгаднахзамтээвэр,ложистик

Дагуул хот сууринг Улаанбаатар хоттой холбосон автозамын сүлжээгсайжруулж, улмаар Азийн 3-р хурдны зам /АН-3/-ыг Богд уулын өврөөршинэ нисэх онгоцны буудлаар дайруулан гол замтай холбоно. Налайх-Улаанбаатарыг холбосон автозамыг өргөтгөн, ангиллыг нь нэмэгдүүлнэ.Улаанбаатар хотын дундуур гарсан хурдны замыг Налайхын замтайзэрэгцүүлэнүргэлжлүүлж,Налайххоттойхолбоно.

Улаанбаатарынбүсийначаатээвэрлэлтийгнэмэгдүүлэх,хотынзамтээврийначааллыгбууруулах,байгальэкологийннөхцөлбайдлыгсайжруулахүүднээстөмөрзамдагасандагуулхотсуурингуудыгтүшиглэнхотынбаруун/Эмээлт-Аргалант/,зүүн/Налайхынорчим/,баруунурдБагахангай,урдАэроситибуюуНисэхийншинэхотгэсэн4хэсэгтулс,хотынчанартайнэгдсэнложистикийнтөвбайгуулна.НисэхийншинэхотболонБуянт-Ухаадахь“Чингисхаан”олонулсыннисэхбуудлыгтүшиглэноворбага,өртөгөндөрбараатээвэрлэхагаарынтээврийн,Багахангайдтэсэрчдэлбэрэх,химийнаюултайбодисхадгалахтусгайзориулалтынтерминалбайгуулна.

ӨнөөдөрУлаанбаатархотодүйлажиллагааявуулжбуйцөөнтооны,хүчинчадал багатай, өргөтгөх боломжгүй, үйлчилгээний хүрээ явцуу, барилгабайгууламж,тоногтөхөөрөмжньхуучирсантерминалиудыгтатанбуулгаж,орондньнийслэлхотыголонулсынтээвэрложистикийнүйлчилгээндхолбосон,ижбүрэнүйлчилгээтэйнэгдсэнтерминал,тээвэр,агуулахынцогцолборбүхийложистикийнтөвийгТолгойтынурдхэсэгтшинээрбайгуулна

Нийслэлийн ногоон бүс

Байгальэкологийнхязгаарлагчхүчинзүйлс,хүнамынсуурьшлынчигхандлагазэрэгхоттөлөвлөлтөднөлөөлөгчбодитхүчинзүйлсийгхаргалзанУлаанбаатархотынхотжилтыгдэмжих,хотжилтыгхязгаарлахбүсүүдийнхилзаагийгшинээртодорхойллоо.Хотжилтыгдэмжихбүсньхотынодоогийнбарилгажсанхэсэгбайхбөгөөдцаашидтэлэхболомжтойнийт35мянганганутагдэвсгэрбүхийгазарюм.Хотжилтыгхязгаарлахбүсньбиедаасанхамгаалалтынзахиргаа,хууль, дүрмээр тогтоосон нийслэлийн ногоон бүс (Схем 5) байна. Ногоонбүсньнийслэлхотынэмхзамбараагүйтэлэлтийгхязгаарлах,хэттөвлөрлийгсааруулах, байгалийн тэнцвэрт байдлыг хадгалан авч үлдэх, улмаар оршинсуугчдынамрах,чөлөөтцагааөнгөрөөхтаатайорчинболгонхөгжүүлнэ.

Схем5.Нийслэлийнногоонбүс

15

16

3. УЛААНБААТАР ХОТЫН ДОТООД БҮТЦИЙН ТӨЛӨВЛӨЛТ

Нэг төвт хотоос олон төвт, орчин үеийн хот болгон хөгжүүлнэ

ӨнөөгийнУлаанбаатархотньнэгтөвтхотюм.Улаанбаатарыгбага,ихтойргоортөлөвлөн байгуулж, төрийн эрх барих дээд байгууллага, яамд, гадаадынэлчинсайдыняамд,санхүүбизнес,худалдааүйлчилгээ,соёлшинжлэхухааныболонболоврсолынбайгууллагуудзэрэголонулс,нийслэлийнчанартай,төрзахиргааныбүхийлбайгууллагаих,багатойрогтбайрлаж,үйлажиллагаагааявуулжирлээ.Нийслэлхотжилирэхтусамөргөжинтэлж,энэхүүөсөлтхөгжлийгдаганбийболжбуйхэрэгцээшаардлагыгнэгтөвтхотхангажчадахгүйболсонтулУлаанбаатархотыголонтөвт,орчинүеийнхотболгонхөгжүүлэхзорилтыгэнэхүү Ерөнхий төлөвлөгөөгөөр дэвшүүллээ. Ингэснээр Улаанбаатар хотыннутагдэвсгэрийгтөлөвлөлтийннайманбүсболгонхөгжүүлнэ.Төлөвлөлтийнэдгээрнайманбүсньтусбүрдээзасагзахиргаа,худалдаа,үйлчилгээ,нийгмийндэдбүтцийнүйлчилгээбүхийижбүрэнцогцолбортөвтэйбайхюм(Схем6).

Схем6.Төлөвлөлтийнбүс,олоннийтийнтөв

Эдгээр бүсийг орон сууц, олон нийтийн бүс, үйлдвэрлэл, сайжруулсан гэрхорооллынзэрэгдагнасанболонхосолмолчигүүрэгтэйтөлөвлөлтийн47нэгжхороололболгонхөгжүүлнэ.

Улаанбаатархотынөнөөгийнхэттөвлөрсөннөхцөлбайдал

Төвлөрлийгзадлахтөлөвлөгөө

17

Олоннийтийнбүсийгхотынчанартайтөв,дүүрэг-бүсийнтөв,хорооллынтөв,анханшатнытөвгэсэн4шатлалтайгаартөлөвлөв.Үүнд.

1. Хотын чанартай төв:Хотынхуучинтөв,Яармагтбайгуулахшинэтөворно.Эдгээртөвүүдэдулс,олонулсынчанартай,төрзахиргаа,шинжлэхухаан, боловсрол соёл, олон нийтийн төв байгууллага, үйлчилгээ,бизнесийн байгууллага төвлөрч Улаанбаатар хотын бизнесийн төвдүүргийнүүрэггүйцэтгэнэ.

2. Дүүрэг-бүсийн төв: Нисэхийншинэхот,Сонсголон,Гурвалжин,Баянхошуу,Сэлбэ, Амгалан зургаан дэд төвийг шинээр байгуулна. Хот, дүүргийн ачхолбогдолбүхийтөрийнзахиргаа,худалдааүйлчилгээ,оронсууц,олоннийтийнбарилгабайгууламжтөвлөрнө.

3. Хорооллын төв: Хороолол бүр хүн амынхаа хэрэгцээнд нийцсэнолон нийтийн төвтэй байна. Энд хороо захиргаа, олон нийт, үзвэр,худалдааүйлчилгээ,банксанхүүгийнбайгууллага,эмнэлэг,сургуульзэрэгбайгууллагаүйлажиллагааявуулна.

4. Олон нийтийн анхан шатны бичил төв: Оршинсуугчдынөдөртутмынхэрэгцээгхангахадчиглэсэнхудалдаа,нийтийнажахуйболоннийгмийнүйлчилгээ төвлөрсөн бичил хороолол, хотхонд үйлчлэх зориулалттайанханшатныолоннийтийнтөвүүдийгхүнамынсуурьшлыгдагалдуулан,алхажхүрэхэдойр,хүртээмжтэйбайхаартөлөвлөв.

4. ХОТЫН ГАЗАР АШИГЛАЛТ,

ХОТ ТӨЛӨВЛӨЛТИЙН БҮСЧЛЭЛ

Сүүлийн хориод жилийн хугацаанд хот байгуулалт, газрын харилцаагзохицуулахэрхзүйнорчин,институцийнтогтолцоохангалттайбүрдээгүйгээстөлөвлөлтгүй,эмхзамбараагүйгазарашиглалт,барилгажилтгазаравч,хоттөлөвлөлтийн бодлого алдагдах болов. Зах зээлийн нийгэмд хотын газарашиглалт, төлөвлөлтөд бүсчлэлийн тогтолцоог ашигладаг бөгөөд энэ ньхотыннутагдэвсгэртгазарашиглалт,барилгажилтболонхотбайгуулалтынүйл ажиллагааг зохицуулан хяналт тавих, хот төлөвлөлтийн бодлогыгбодитойгоорхэрэгжүүлэхүндсэнаргахэрэгсэлньюм.

Газарашиглалт,барилгажилт,хотбайгуулалтыгзохицууланхяналттавих,хоттөлөвлөлтийнбодлогыгбодитойхэрэгжүүлэхүндсэнаргахэрэгсэлньхотынгазар ашиглалт, төлөвлөлтөд бүсчлэлийн тогтолцоог хэрэгжүүлэх явдалюм.Иймд“Хотбайгуулалтынтухайхууль”-днийцүүлэнУлаанбаатархотынгазарашиглалтын7үндсэнбүс,20дэдбүсийгшинэчлэнтогтоож,тухайнбүсэдзөвшөөрөгдөх үйл ажиллагааны чиглэлийг нарийвчлан тодорхойлсон ньэнэхүүЕрөнхийтөлөвлөгөөнийголонцлог,шинэлэгталболлоо(Схем7).

Схем7.Хоттөлөвлөлт,газарашиглалтынбүсчлэл

18

19

№ МонголУлсын“Хотбайгуулалтынтухайхууль”–иартогтоосонбүс

Үндсэнбүс Дэдбүс

1 Оронсууц,олоннийтийнбүс

Оронсууцныбүс

Хуваарьтэдлэнтхувийнсууцныбүс

Намдавхрыноронсууцныбүс

Дунддавхрыноронсууцныбүс

Өндөрдавхрыноронсууцныбүс

Гэрхорооллынбүс

Олоннийтийнажилхэргийнбүс

Хотынолоннийтийнажилхэргийнбүс

Хотынолоннийтийнажилхэргийндэдбүс

Хорооллынхудалдааажилхэргийнбүс

Үйлчилгээнийтөрөлжсөнбүс

2 Үйлдвэрлэлийнбүс Үйлдвэрийнбүс

Хөнгөнүйлдвэрийнбүс

Тусгайүйлдвэрийнбүс

Тээвэрбөөнийхудалдаанытөв

3Ногоонбайгууламж,амралт,аялал

жуулчлалынбүс

Ногоонбайгууламжийнбүс

Задгайталбай

Цэцэрлэгтхүрээлэн,ногоонбайгууламжийнбүс

4 Холимогбүс Холимогзориулалтынбүс

Үйлдвэрсууринхолимогбүс

Үйлдвэр,худалдааныхолимогбүс

Худалдаа,үйлдвэр,олоннийтийнбүс

5Инженерийншугамсүлжээболонзамтээврийнбүс

Инженерийншугамсүлжээнийбүс

Инженерийншугамсүлжээнийбүс

Инженерийнбарилгабайгууламжийнбүс

6 Тусгайзориулалтынбүс Тусгайзориулалтынбүс Тусгайзориулалтынбүс

7 Зуслангийнбүс Зуслангийнбүс -

8 Хөдөөажахуйнбүс Хөдөөажахуйнбүс -

Нийслэл хотын Дүрэм боловсруулах ажлын хүрээнд Улаанбаатар хотынбүсчлэлийндүрмийгхамтадньболовсруулжбайгаабөгөөд энэхүүдүрмийгбатлан хэрэгжүүлснээр газар ашиглалт, барилгажилт эмх замбараатай,зөвшөөрлийн дагуу явагдахад дөхөм болно. Дүрмээр дараах асуудлуудыгзохицуулна:

• Зөвшөөрөх,хориглохгазарашиглалтынтөрөл,хэлбэр• Хотбайгуулалтынүйлажиллагааныэрчим,нягтрал• Барилгабайгууламжийнөндөр,эзлэхүүн,байршил• Зогсоолынтоохэмжээ,дизайн• Хотын газар ашиглалт, хот байгуулалтын үйл ажиллагааны бусад

асуудлууд.

Хүснэгт2.Улаанбаатарынхоттөлөвлөлт,газарашиглалтынбүсчлэл

20

5. ОРОН СУУЦ БОЛОН ГЭР ХОРООЛЛЫН ТӨЛӨВЛӨЛТ

2010 оны байдлаар Улаанбаатар хотын нийт өрхийн 40 гаруй хувь ньинженерийнхангамжтайнийтийноронсууцанд,60орчимхувьньинженерийнбүрэнбусхангамжтайгэрхороололдамьдарчбайв.Инженерийнхангамж,нийгмийндэдбүтэцсулгэрхороололньхотынбарилгажсангазарнутгийн30хувь,суурьшлыннутагдэвсгэрийн55хувийгэзэлдэг.Иймдхотбайгуулалтыншинэ Ерөнхий төлөвлөгөөнд орон сууцны фондод инженерийн сүлжээтэйнийтийн болон амины орон сууцны хангамжийг нэмэгдүүлэх, инженерийнбүрэнбуссүлжээтэйгэрболонбусадсууцныэзлэххувийгбууруулахбодлогобаримтлав.

Инженерийн хангамжтай орон сууцны хүрэлцээ

Улаанбаатархотыноронсууцныбарилгажилтынхүрээнд2030онгэхэднийторонсууцныфондодинженерийнхангамжтайоронсууцныхүрэлцээг79хувьд,нэгхүндногдохоронсууцныталбайг13.5амметртхүргэхзорилтдэвшүүлэв.

Амины орон сууцны хороолол

2010 онд Улаанбаатар хотын нийт орон сууцны фондод инженерийнхангамжтайаминыоронсууц0.3хувийгэзэлжбайсныг2030онгэхэд16.7хувьболгожнэмэгдүүлнэ.Аминыоронсууцныхороололньголтөлөвинженерийнсүлжээнийтөвлөрсөнэхүүсвэрээсзайтайоршихтулөөрийнхэсэгчилсэнбуюубиедаасанэхүүсвэртэй,намдавхаржилттайбайхюм.Одоогийнгэрхороололбайгаа /дунд хэсгийн/ газрыг дахин төлөвлөлтөд хамруулан, амины оронсууцныхороололболгоно.Аминыоронсууцныхороололнь эдэлбэр газарболон нийтийн эдэлбэр газартай дан өрхийн аль эсвэл эгнэсэн орон сууц,эдэлбэргазартайкоттежсууцбайхюм.Үүнийхамтүйлчилгээнийтөв,хатуухучилттайгудамжзамынсүлжээ,ногоонбайгууламжбүхийтохижилтсайтайхороолол болон хөгжинө.

Нийтийн орон сууцны хороолол

Улаанбаатар хотодНисэх-Яармаг, Баянголын ам зэрэг тодорхой байршилднийтийн орон сууцны хороолол шинээр барьж байгуулахаар хэсэгчилсэнерөнхийтөлөвлөгөөхийв.Оронсууцыгхудалдаа,үйлчилгээ,нийгмийндэдбүтэц,автозогсоолынхамтбичилхорооллын/хотхоны/зохионбайгуулалтаар

21

оронсууцныцогцолборболгонбайгуулна.Мөнтөвийнхэсгийнгэрхороололболон1950-60-аадондбарьсан,эдэлгээнийхугацааньхэтэрч,чанаргүйболсонхотынтөвийноронсууц,нийтийнүйлчилгээнийбарилгуудыгдахинтөлөвлөж,нийтийноронсууц,олоннийтийнзориулалттайхороололболгонхөгжүүлнэ.Ингэснээр2010онд43.6хувьбайсанинженерийнхангамжтайнийтийноронсууцныхүрэлцээ2030онд61.8хувьболжөсөхюм(Хүснэгт4).

Хүснэгт3.Инженерийнбүрэнхангамжтайсууцнынийлүүлэлтийнтөлөв

Хүснэгт4.Оронсууцныхангамж(өрхөөр)

Хугацаа 2011-2016 2017-2020 2021-2030

Оронсууцнийлүүлэгч

Хувийнхэвшил 67900 31700 52480

Жилд/дунджаар/ 11317 7925 5248

Иргэд 2500 7700 55000

Жилд/дунджаар/ 417 1925 13750

ТөрТүрээс 1000 2000 5000

Хямднийтийноронсууц 2500 9500

Нийт 71,400 43,900 121,980

Жилд/дунджаар/ 11900 10975 12198

Сууцны төрөл2010 2020 2030

өрхЭзлэх хувь

ӨрхЭзлэх хувь

өрхЭзлэх хувь

Дэдбүтцийнхангамж

Нийтөрх 264300 100.0% 333900 100.0% 388900 100.0%

ИБХС

Нийтийноронсууц

115196 43.6% 184300 55.2% 240280 61.8%

Аминыоронсууц

871 0.3% 11000 3.3% 65000 16.7%

ИББХСБайшинсууц 87566 32.0% 108600 32.5% 73620 18.9%

Гэрсууц 65358 24.7% 30000 9.0% 10000 2.6%

22

Гэр хорооллын дахин төлөвлөлт

Гэрхорооллыгбайршил,инженерийндэдбүтцийнсүлжээндхолбохболомж,оронсууцны нөхцлөөр нь төв, дунд, зах хэмээн төлөвлөлтийн гурван бүсэд хувааж,шинэчлэнзохионбайгуулждахинтөлөвлөнө.(Схем8)Үүнд:

1.Инженерийн төвлөрсөн шугам сүлжээнд холбох боломжтой төвийн гэрхорооллыг иргэдийн оролцоотойгоор дахин төлөвлөж, өндөр болон дунддавхаржилттайолоннийт,оронсууцныхороололболгонхөгжүүлнэ.

2.Дундхэсгийнгэрхорооллыгхэсэгчилсэнболонбиедаасанинженерийншугамсүлжээндхолбосон,дунд,намдавхрынсууцныхороололболгонхөгжүүлнэ.

3.Захынгэрхорооллынхэсэгтгазрыгшинэчлэнзохионбайгуулж,биедаасандэдбүтэцбүхийнамдавхаржилттайхувийнсууцныхороололболгонхөгжүүлнэ.

Схем8.Гэрхорооллындахинтөлөвлөлт

Схем9.Гэрхорооллынбүсчлэл

Гэр хорооллыг дахин төлөвлөж, сайжруулах стратеги

Төр,хувийнхэвшил,иргэдийнхарилцанитгэлцэл,хамтынажиллагаандтулгуурлан:

• Гэрхорооллынхувьчилсанэдэлбэргазрыгэздийнхньшуудоролцоотойгоордахинтөлөвлөж,газрыгзүйзохистойашиглаххотбайгуулалтынүйлажиллагаагхамтранхэрэгжүүлэх

• Гэрхорооллындэд,бичилтөвүүдийгхөгжүүлэх

• Ногоонхимидсуурилсан,цэвэршүүлэх,хаягдалгүйтехнологийнхөтөлбөртаргаажиллагааг хэрэгжүүлэн, хүрээлэн буй орчны бохирдлыг арилгаж, хохирлыгбагасгах

• Өрхийнболонхоршооныүйлдвэрлэлдүндэслэсэнхөгжлийнхөтөлбөрөөрбиедаанхөгжихболомжнөхцөлийгбүрдүүлэх

• ИргэдийнхудалданавахчадвартнийцсэнтөрөлбүрийноронсууцыгнийлүүлэхзэргээрсууринамьдралыннөхцөлстандартыгбүрэнхангасанМонголдүртөрхбүхийөвөрмөцсуурьшлыншинэхорооллуудыгбүтээнбайгуулна.

23

24

6. БОЛОВСРОЛ, ЭМНЭЛЭГ, СОЁЛ, АХУЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭ

2010 оны байдлаар Монгол улсын ерөнхий боловсролын сургуульдсуралцагчдын 35.3%, нийт сургуулийн 27.7%, цэцэрлэгийн насны хүүхдийн40.9%,нийтцэцэрлэгийн31.4%ньУлаанбаатархотодтөвлөрчбайв.Цэцэрлэгтхамруулбал зохих нийт хүүхдийн 69.8% нь сургуулийн өмнөх боловсролдхамрагджээ.Нийтсургууль,цэцэрлэгийн70%орчимньСүхбаатар,Баянгол,Баянзүрх дүүрэгт хэт төвлөрснөөс болоод төвийн сургууль, цэцэрлэгийначаалал хэтэрч, бусад дүүрэгт сургууль, цэцэрлэг нь хэт алслагдах сөрөг үрдагаварүүссэнбайна.Иймдхот,тосгонытөлөвлөлтбарилгажилтыннормбадүрэм(БНбД30-01-04)болонхүнамынөсөлтийнхэтийнтөлөв,насныбүтцийгүндэслэн сургууль, цэцэрлэг, эмнэлгийн хангамжийг тооцов. Тухайлбал,Нийслэлийн бүсийн хэмжээнд 2030 он хүртэл нийт 227.9 мянган хүүхдийнсургуульшинээрбариххэрэгцээүүссэн.ИймдУлаанбаатархотод173.2мянганхүүхдийн сургууль шинээр байгуулна (Хүснэгт 5). Томсгосон тооцоогоорНийслэлийнбүсийнхэмжээнд510 тэрбумтөгрөг, үүнээсУлаанбаатархотод443тэрбумтөгрөг227.9мянганхүүхдийнсургуульбайгуулахадшаардлагатай.Шинээрбарихсургууль,цэцэрлэг,анханшатныэмнэлгийнбайршил,талбайгоронсууцныхорооллынхэсэгчилсэнерөнхийтөлөвлөгөөтэйнягтуялдууланнарийвчлантогтооно.

Хүснэгт5.Нийслэлийнсургууль,цэцэрлэг,эмнэлгийн үйлчилгээнийхэтийнтөлөв

Хүснэгт6.Спорт,соёл,ахуйнүйлчилгээнийхэтийнтөлөв

Үзүүлэлтүүд Хэмжих нэгжОдоогийн байдал Төлөвлөлт

2010 он 2020 он 2030 он

Сургууль Суудал 179,693 306,811 344,612

Хүүхдийнцэцэрлэг Хүүхэд 46,552 153,405 172,306

Эмнэлэг Ор 1,776 13,806 15,868

Үзүүлэлтүүд Хэмжих нэгжТөлөвлөлтөөр нэмэгдэх хүчин чадал

2020 2030

Кино театр Суудал 8,955 10,890

Театр Суудал 17,910 21,780

Биеийн тамир спортын танхим м2 шалны талбай 23,880 29,040

Музей м2 шалны талбай 8,955 10,890

7. ХОТЫН ГУДАМЖ, ЗАМ, НИЙТИЙН ТЭЭВЭР

2010 оны тооцоогоор Улаанбаатар хотын автозамын сүлжээний нийт урт629.9 км, үүнээс гол гудамж зам132.3 км, туслах гудамж зам139.8 км, нутагдэвсгэрийн зам 357.8 км байв. Сүүлийн 10 жилд хотын автомашины тоо эрснэмэгдэж, 215 мянган тээврийн хэрэгсэл өдөр бүр хөдөлгөөнд оролцож, голзамаарзорчихдундажхурд20-30км/цагболжээ.СудалгаагаарУлаанбаатархотдоториргэдийннийтзорчиххөдөлгөөн3.4саязорчилт/өдөрболсноосявганаар30.6%,автомашинаар24.2%,таксигаар9.2%,автобусаар33.4%,бусадтээврийнхэрэгслээр2.6%ньзорчдоггэсэнтооцоогаргажээ.Хотынзамтээврийнсүлжээгтөгөлдөржүүлэхийнтулднийтзорчиххөдөлгөөнийдоторнийтийнтээврийнэзлэххувийнжингтасралтгүйнэмэгдүүлэхшаардлагатайбайна.

Гудамж замын сүлжээг өргөтгөн хөгжүүлэх нь

Улаанбаатархотынгудамжзамынсүлжээгэрсшинэчлэн,замынхөдөлгөөнийнягтралыгсарниулах,замынхөдөлгөөнийгжигдтархаахзорилгооршинээртөлөвлөжбуйтөв,дэдтөвүүдийгхолбосон,хотынтөвийгтойрсон4цагригзам,хэвтээчиглэлдхотындундуургарсанзэрэгцээ6,босоочиглэлдзэрэгцээ9голгудамжзамбайхаартөлөвлөлөө(Схем10).2030онд60кмурттайхурднызамбарьж,хатуухучилттайзамыннийтурт3000км-тхүрнэ.

Схем10.Автозамынсүлжээ

25

26

Олон түвшний уулзвар

Хотынгудамж,замынуулзварыннэвтрүүлэхчадварыгнэмэгдүүлэхзорилгоорхурднызам,хотынголгудамжзамуудадхийсэнтооцоосудалгаагүндэслэнолонтүвшнийогтолцол,төмөрзамтайогтолцожбуйзамынуулзвартбайрлал,ачхолбогдлоосньхамаарчзангилаа,гүүрэнболонтуннельбүхийолонтүвшнийогтолцлуудыгбайгуулахаартөлөвлөжбайна. Гудамжзамынтөмөрзамтайогтолцоххэсэгболгондголтөлөвтуннельбайхаартооцов.

Багтаамж ихтэй нийтийн тээвэр

Нийтийн тээврийн ашигтай хэлбэрийг хөгжүүлэх зорилтын хүрээнд тусгайзамынавтобусны(BRT)замыгбайгуулахбөгөөдтомоврынавтобусныпаркшинэчлэлийгхийж,шинэчиглэлүүдийгнэмнэ.Тээврийнсүлжээнийтөлөвлөлтийгболовсронгүйболгож,орчинүеийнтехниктехнологийнололтыгүйлчилгээнднэвтрүүлнэ.Одообайгаатөмөрзамыгхотдоторболондагуулхот,тосгодыгхолбосоннийтийнтээвэрташиглан,хөнгөнгалттэрэгнэвтрүүлнэ.ЦаашидугтрассыгашигланМетро(LRT)-нышугамыгбарьжбайгуулна.

27

8. ИНЖЕНЕРИЙН ДЭД БҮТЦИЙН ТӨЛӨВЛӨЛТ

Хотыннийтийнажахуйхангамж,үйлчилгээнийүндсэнтулгуурньинженерийндэдбүтэц.Дулаан,цахилгааныэрчимхүч,ундныусныэхүүсвэрийнодоогийннөөц,хүчинчадалньнийслэлхотынөсөннэмэгдэжбайгаахэрэгцээшаардлагаасүлэмж хоцорч байна. Иймд инженерийн дэд бүтцэд технологийншинэчлэлхийх,шинээхүүсвэрбийболгохньтулгамдсанхэрэгцээюм.Одооашиглажбайгаа дулаан, цэвэр, бохир усны төвийн шугам сүлжээний дийлэнх ньашиглалтадорсноосхойш50гаруйжилөнгөрч,нэмэгдэжбуйхэрэгцээгхангахньбүүхэлашиглалтаасбүрмөсөнгараххугацааньальхэдийнөнгөрсөнбайна.Шинэбүтээнбайгуулалт,дахинтөлөвлөлт,хүнамынөсөлтийнхэтийнтөлөвтэйуялдууланинженерийндэдбүтцийнхангамжийгнэмэгдүүлэххэрэгцээтулгарчбайна.Иймдерөнхийтөлөвлөгөөнддараахчигхандлага,шийдлийгтусгалаа.

Дулаан хангамж

ШинээрДЦС-5/хүчинчадал1101Гкал/цаг/болонУС-15/хүчинчадал400Гкал/цагдулаанүйлдвэрлэх/хоёрстанцбарихаасгадна1.7ба99Гкал/цагчадалтайнийт33дулааныэхүүсвэрийг18байршилдшинээрбайгууланУлаанбаатархотын дулаан хангамжийг дараах байдлаар бүсчлэн шийдэхээр төлөвлөв(Схем11).

1-р бүсэд: 2030онгэхэдУлаанбаатархотыннийтхүнамын68.7хувьнь дулааны төвлөрсөн хангамжид холбогдож, Улаанбаатар хотынтөвлөрсөндулаанхангамжийгДЦС-2,ДЦС-3,ДЦС-4,ДЦС-5,УС-15ДС-5хангана.

2-р бүсэд–43200айлөрх/хэсэгчилсэнхангамжтай/

3-р бүсэд –61100айлөрх/хэсэгчилсэн,биедаасанхангамжтай/

4-р бүсэд -38600айлөрх/төвлөрсөн,хэсэгчилсэнхангамжтай/

28

Схем11.Дулаанхангамж

Усан хангамж

Нийслэл хотын тогтвортой хөгжлийн нэг чухал нөхцөл нь усны нөөц, усанхангамжийнхөгжлийнстратегиюм.Улаанбаатархотынөргөжинтэлэххурд,өрсөлдөхчадварньөсөннэмэгдэжбуйхүнам,үйлдвэр,ажахуйнусныхэрэгцээгтасралтгүй хангах чадвараас шууд шалтгаална. 2030 он гэхэд Улаанбаатархотынусныхэрэглээодоогийнхоос2дахиннэмэгдэж,614.3мянганм3/хоногболжөсөхөөрбайна(Схем12).

Хүснэгт7.Улаанбаатархотыннийтусхэрэглээнийтооцоо

ХэрэглэгчЖил

2010 он (м3/хоног) 2020 он (м3/хоног) 2030 он (м3/хоног)

Оронсууцныхүнам 110991.1 182868.4 275618.2

Гэрхорооллынхүнам 17036.32 14102 8544.3

Нийтхүнамынхэрэглээ 128027.4 196970.4 284162.5

Хүнсний биш салбар 168600 261000 321700

Хүнсний салбар 6320 7370 8520

Нийтхэрэглээ 302947.4 465340.4 614382.5

Усны өсөн нэмэгдэж байгаа хэрэгцээг дараах эх үүсвэрээр хангана.Үүнд:

1.2030онынийтусныхэрэглээний31хувьбуюу191.4мянганм3/хоногусыгдээдбатөвийнэхүүсвэр,гүнийусаархангахаартусгалаа.Дээд,төвийн эх үүсвэрийн гүний усыг ундахуйнболон хүнсний салбарынусныхэрэглээндашиглахюм.

2. Туул, Сэлбэ, Улиастай зэрэг голыг түшиглэн усанцөөрөмбайгуулна.Ингэснээр голын урсацыг нөхөн сэргээхийн зэрэгцээ гадаргын усыгнөөцлөн цэвэршүүлж, унд, ахуйн болон ногоон байгууламжийнусалгаанд ашиглах боломжтой болно. Улаанбаатар хотын 2030онынийтусныхэрэглээний24хувьбуюу144.5мянганм3/хоногусыггадаргынусаархангахаартооцлоо.

3. Шинээр төлөвлөж буй дэвшилт /нано, био/ технологитой цэвэрлэхбайгууламжаас гарахцэвэршүүлсэнусыгсааралусболгон,2030онынийтусныхэрэглээний45хувьбуюу278мянганм3/хоногусныхэрэглээгхангахаартусгав.

Схем12.Усанхангамж,шугамсүлжээ

29

30

ОдооашиглажбуйбаталгаатнөөцМахкомбинат,Үйлдвэрийнхэмээхгүнийусны хоёр нөөцийг цаашид хэрэглээнээс түр гаргаж, байгалийн жамаар ньцэвэршүүлэннөхөн сэргээнэ.Ундны гүний уснынийт 46000м3 /хоногнөөцбүхийНисэхболонЯармагийншинээхүүсвэрүүдийгнэмжашиглалтадоруулан,Туулголынсавгазарт258.6сая/м3багтаамжбүхий“Туулусанцогцолбор”усансанбайгуулахаартөлөвлөв.

Ариутгах татуурга

Улаанбаатар хотод эрүүл, аюулгүй орчин бүрдүүлэхийн тулд одоо байгааариутгах татуургын байгууламжуудад шинэ техник технологи түргэвчлэннэвтрүүлж, эрс шинэчлэлт хийхээр ерөнхий төлөвлөгөөнд тусгав. Ариутгахтатуургыгшинэчлэнсайжруулахдаадоорхаргахэмжээгавчхэрэгжүүлнэ.Үүнд:

• Төвцэвэрлэхбайгууламжидбио-наноөндөр технологийншинэчлэлхийж,хүчинчадлыгхоёрдахиннэмэгдүүлнэ.

• Яармаг хороололд 82512 м3/хоног хүчин чадалтай цэвэрлэхбайгууламж, хотын шинэ төвд цэвэрлэх байгууламж шинээр барьжбайгуулна.

• Улаанбаатар хотын хэмжээнд ариутгах татуургыннийт хүчин чадал266721м3/хоногболно.

• Туул-1,Толгойт-1төвколлекторыгашиглалтадоруулж,Нисэх-Яармагхороололд7,8кмбохируснышугамшинээртавина

Улаанбаатархотынариутгахтатуургынтөрөл,хамраххүрээгдараахбайдлаартөлөвлөв(Схем13).Үүнд:

1-р бүс: Хотынтөвийнхэсгийгдахинтөлөвлөлтөөрхөгжүүлэхдээтөвлөрсөнсүлжээгөргөтгөжхолбох

2-р бүс:Гэрхорооллынтөвлөрсөнсүлжээнийзаримхэсгийгойрбайршилтайтөвлөрсөнсүлжээгөргөтгөхзамаархолбох

3-р бүс: Алс зайтай гэр хороолол болон шинэ хотхон хорооллын хувьдтөвлөрсөн сүлжээнд холбоход хүндрэл ихтэй, зардал өндөртэй учраас биедаасансистемтэйболгох

4-р бүс: Эдгээр бүсийн аль алины гадна үлдсэн хэсэгт хөрснийбохирдлооссэргийлэхүүднээсбиедаасанариунцэврийнтоногтөхөөрөмжсуурилуулах

5-р бүс:Чингэлтэй,Сүхбаатардүүргийннутагдэвсгэртбайгаа27зусланусанхангамж,ариутгахтатуургынбиедаасансистемтэйбайхаартөлөвлөв.

31

Схем13.Ариутгахтатуурга,шугамсүлжээ

Цахилгаан хангамж

2010оныбайдлаарУлаанбаатархотынцахилгаанэрчимхүчнийнийтхэрэглээгтөвийнэрчимхүчнийүндсэнсүлжээболохДЦС-2,ДЦС-3,ДЦС-4болон110кВ-ын14дэдстанцаардамжууланхангажбайв.2020онгэхэдУлаанбаатархотынцахилгааныачаалал652мВт,цахилгааныхэрэглээ3932сая.кВт.цагболжөснө.Иймд820мВтхүчинчадалбүхийДЦС-5болонТөваймгийнСэргэлэнсумынСалхитууландбарихсалхинпаркийг/50мВт/ашиглалтадоруулахаартооцлоо.2030онгэхэдхотынцахилгаанэрчимхүчнийачаалал1064мВт,хэрэглээнь5886сая.кВт.цагболохоорурьдчилсантооцоогарсан.ТиймээсэнэачааллыгТөвийнэрчимхүчнийсистембуюу1850мВтсуурилагдсанчадалбүхийДЦС-4,ДЦС-5,УБ-усанцэнэгтцахилгаанстанц/100мВт/,ТөваймгийнСэргэлэнсумандахСалхитынсалхинпарк/50мВт/хангана.

32

Хүснэгт8.Улаанбаатархотболондагуулхаяахот,тосгодын цахилгааныачаалал,хэрэглээ

Цаашид сэргээгдэх эрчим хүчийг өргөн ашиглахаар тооцож, 2020 он гэхэдУлаанбаатар хот болон дагуул хотуудад орон сууц, нийгэм ахуйн хэрэглээ,ялангуяагэрхорооллынхэрэглэгчид,гудамж,замталбайнгэрэлтүүлгийн20-25хувийгсэргээгдэхэрчимхүчнээсхангахаартөлөвлөв.

Холбоо, мэдээллийн сүлжээ

Сууринутас,интернет,кабелийнтелевизийнүйлчилгээг“Гурвалсанүйлчилгээ”хэлбэрээрWDM-PONбуюуGPON,мөнMSANзэрэгтехнологийгашиглан,албанбайгууллага,айлөрхийгшилэнкабелийншугамдхолбох,шаардлагатайзаримгазарутасгүйхолбооашиглахзамаархүргэнэ:

2030онхүртэлдараахтөсөларгахэмжээгхэрэгжүүлнэ.Үүнд:

Төсөл 1-Шинээрсувагчлалбайгуулах:12чиглэлднийт80кмсувагчлалбайгуулна.

Төсөл 2 - Шилэн кабелийн цагриг сүлжээ байгуулах: Их багтаамжийнөндөрхурднышилэнкабелийнцагригхэлбэрийнголмагистральсүлжээгүүсгэх250кморчимшилэнкабельсүлжээбайгуулна.

Төсөл 3-Сувагчлалсуллах:ОдообайгааАТС-уудын“Хуваарилахшүүгээ”-ний зэс голчтой гол кабелийг шилэн кабелиар сольж, сувагчлалыгчөлөөлөн,багабагтаамжийнАТС-аархуваарилахшүүгээгсолих

Төсөл 4-Телевизийнантенныгнүүлгэж,Улаанбаатархотынбаруун,зүүнчиглэлдшинээрхоёрцамхагнэмжбайгуулах

Төсөл 5-Холбоонышугамтатах,техникийнөрөөбэлтгэх:Орчинүеийнхолбооны технологийн шийдлээр барилга байгууламж бүрт холбооныөрөөнээх,барилгаархитектур,холбооашиглалтыгхуулиарзохицуулах

Төсөл 6 -Магистральсүлжээгдагуулансалбарсүлжээгбайгуулах,эдгээртөслийгтөрийнзүгээсбодлогоордэмжинхэрэгжүүлэх.

.

2010 2020 2030

№ ачаалал, мян. кВт

хэрэглээ, сая.кВт.цаг

ачаалал, мян. кВт

хэрэглээ, сая.кВт.цаг

ачаалал, мян. кВт

хэрэглээ, сая.кВт.цаг

1. Улаанбаатар 246 1408 652 3932 1064 5886

2.Дагуулхот,тосгод

36 203 189 568 280 963

Нийт 282 1611 841 5679 1344 6849

33

Схем14.Холбоо,мэдээллийнсүлжээ

34

9. БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ ТОГТВОРТОЙ МЕНЕЖМЕНТ БИЙ БОЛГОХ

Хүрээлэн буй орчинд эергээр нөлөөлөх бодлогын болон эрх зүйн орчинбүрдүүлж,хүнамыгэрүүл,аюулгүй,аятухтайорчиндоршинамьдрахэрхийгньбаталгаажуулсанЭкохотболгонхөгжүүлнэ.Үүнддараахаргахэмжээгавчхэрэгжүүлнэ:

• Гол мөрний сав газрын нэгдсэн менежментийн болон бохирдлынхяналтынтогтолцоогболовсронгуйболгох,уснынөөцийнстратегийнтөлөвлөлтийнменежментийг хэрэгжүүлэх замаар усны нөөцийг зүйзохистойашиглахэрхзүйнорчингбүрдүүлэх

• Экологийн коридорбийболгож, амьтан ургамлын селекцид таатайнөхцөл бүрдүүлэн хамгаалалтад авах, Богдхаан уулыг Хан-Хэнтийнуруунысистемтэйхолбосонбайгалийнэкологийнкоридорыг7газартбайгуулах.

• Түгээмэл тархацтай ашигтмалтмалын хайгуул, олборлолтыг хотжихбүсэдхязгаарлах,хориглох,нөхөнсэргээлтхийх

• Үйлдвэр, аж ахуйн нэгж байгууллагууд үйлдвэрийн бохир усыгцэвэршүүлэхтехнологийгүйлажиллагаандаанэвтрүүлэх,“Бохирдуулагчөөрөөтөлөх”зарчмыгхуульчланхэрэгжүүлэх

• Ногоонхимидсуурилсанхаягдалгүйцэвэршүүлэхорчинүеийндэвшилттехнологийгнэвтрүүлж,хог,хаягдлынменежментийншинэтогтолцоогбий болгох.

Голуудын нөхөн сэргээлт, төлөвлөлт

ХотдундуурурсдагТуул,Сэлбэ,Улиастайзэрэгголынурсацыгнөхөнсэргээх,эргийнбүсийгявганбадугуйнзам,ногоонбайгууламжбүхийнийтийнамралтзугаалгынорчинболгохоортөлөвлөв.Туулголдээрусанпаркбайгуулахтөсөлболовсруулжхэрэгжүүлнэ.

Цэцэрлэгжүүлэлт, ногоон байгууламж

Улаанбаатар хотын дундуур урсдаг Туул гол, түүнд цутгах Сэлбэ, Улиастайболонбусаджижигголынхөндийгхамарсанногоонбайгууламжийнсүлжээбайгуулна.

35

Гудамж замын дагуух ногоон байгууламж

Гудамж замын дагуух ногоон зурвасыг байрлал, гудамж замын ангиллаасхамааруулан3-6метрхүртэлөргөнтэйбайхаартооцлоо.Модсуулгацыггудамжбүрт цэцэрлэгжүүлэлт, архитектур төлөвлөлтийн өвөрмөц шийдэлтэйгээртөлөвлөв. 2030 онд гол гудамж дагуу нийт 130.6 га талбай бүхий ногоонбайгууламжбийболгоно.

Нийтийн эзэмшлийн цэцэрлэгт хүрээлэн, цэцэрлэгт талбай

Хот,дүүрэг,хорооллынчанартайнийт1541.48гаталбайгхамарсан27паркцэцэрлэгийгшинэчлэнзасварлахболоншинээрбайгуулна.Үндэснийцэцэрлэгтхүрээлэнг321.46га-д,хотынбаруунхэсэгтшинээрбайгуулахСоёламралтынцэцэрлэгт хүрээлэнг 315 га талбайд байгуулна. Одоо байгаа 10 цэцэрлэгтхүрээлэн,талбайгсайжрууланшинэчилнэ.Хотыннутагдэвсгэрийн12%буюу4236.1гагазрыгцэцэрлэгжүүлж,нэгхүндноогдохногоонбайгууламжийг30.3м2хүргэхээртөлөвлөв.(Схем15)

36

Схем15.Хотынногоонбайгууламжийнхэтийнтөлөв

Хог хаягдлын менежмент

Байгаль орчны тогтвортой хөгжил, хүрээлэн буй орчны тэнцвэрт нөхцлийгхангах, эрүүл мэндэд үзүүлж буй хорт нөлөөллийг арилгах, хаягдал буюутүүхий эдийн нөөцийг зохистой ашиглах хүрээнд хатуу хог хаягдлын цогцменежментийгхэрэгжүүлнэ.Үүнийхүрээндхатуухогхаягдлыгангилж,дахинашиглах,тээвэрлэх,устгалыгхурдасгах,аюултайхогхаягдыгзохистойустгах,байгальорчиндхалгүйболсонүлдэгдлээмэргэжлийнбайгууллагынхяналтаардахинболовсруулахзэрэгмеханизмуудэнэцогцменежментэдтусгагдана.

37

Схем16.Хогхаягдлынменежмент

Анхан шатны үйлдвэр: Анхан шатны үйлдвэрийг төлөвлөлтийн гол нэгжхороололболонхороододбайгуулна.Хогхаягдлыгхуваарийндагууцуглуулж,ангиланялгаж,шахажнягтруулан,дүүрэг,бүсийнтөвийндахинболовсруулахүйлдвэртнийлүүлнэ.

Дэд төвүүдийн хог хаягдлын цогцолбор үйлдвэр: Дүүрэг, бүсүүдэд хогхаягдлын цогцолбор үйлдвэр байгуулна. Хог хаягдлыг шахаж нягтруулан,боловсруулахадбэлтгэж,заримхаягдлыгустгана.

Хог боловсруулах төв үйлдвэр: Нарангийнүйлдвэртхогхаягдлыгхалууныөндөр хэмд задалж боловсруулан, шатагч хий, бордоо зэрэг бүтээгдэхүүнгарган авна. Утаа, үнэргүй, байгаль орчинд хоргүйгээр хог хаягдлыг бүрэнустгахолонулсынстандартыгбүрэнхангана.

Наран

Морингийн даваа

38

10. АМРАЛТ, АЯЛАЛ ЖУУЛЧЛАЛЫН ХӨГЖЛИЙН ТӨЛӨВЛӨЛТ

Монголын ард түмний өвөрмөц соёл, зан заншил, өв уламжлалыг сэргээндээдэлж,ажилүйлчилгээ,зохионбайгуулалтынолонулсындэвшилтшийдэлбүхий амралт, аялал жуулчлалын орон зай үүсгэх, дэлхийд танигдсан соёлурлаг, спорт, аялал жуулчлалын салбарыг бие даасан бүтцээр хөгжүүлэхзамаар Монголын аялал жуулчлалын шинэ зууны дүр төрхийг бүтээхээрерөнхий төлөвлөгөөнд тусгалаа. Энэ зорилтын хүрээнд Монголын соёлынөв уламжлал, дурсгалыг сэргээн, үндэсний хэвмаяг, дүр төрхийг хадгалсан“Эрхэмбүтээнбайгуулалт”11-ийгшинээрхийнэ.

Төрийнордонболонтөвталбай,төвцэцэрлэгтхүрээлэнд“ТөрийнИхгурванЭрхэм”,“ТүмнийбахархалтгурванЭрхэм”,“ТүүхэнбатламжитгурванЭрхэм”,ТасганыовоондМонголулсыннийслэлүүдийнмузейн“Соёмботцогцолбор”,“Хааны найман шарга” үзвэр, үйлчилгээний цогцолбор, “Монголын иххаадынмузей”, түүх, соёл, усан спорт, амралт, аялалжуулчлалын “ТуулынШугуй” цогцолбор, “Үлэг гүрвэлийн музей”, “Туул голын усан боолт”-ынамралтынцогцолбор,ХүйдолоонхудагтМонголнаадмынцогцолбор,“Уртцагаан”амралт,аялалжуулчлалынмэдээллийнтөвзэрэгтомоохонцогцолборбайгууламжуудыгдэдбүтэц,дагалдахүйлчилгээнүүдийнхньхамтижбүрнээрньбосгоно.

Схем17.МонголУлсынНийслэлүүдийнмузейн“Соёмбо”цогцолбор

Ийнхүүхотынаялалжуулчлал,зочлохүйлчилгээгшинэтүвшиндгаргаж,амралт,аялалжуулчлалаасэдийнзасагторохашигорлогонэмэгдэж,үндэснийсоёл,урлаг,занүйл,спорт,амралт,аяллынүзвэр,үйлчилгээнийорчиннөхцөлэрссайжирч, гадаад, дотоодынжуулчдын сонирхлыг татсаннүүдэлчдийн аялалжуулчлалынтөвхотболгонхөгжүүлэхзорилтхэрэгжихюм.

11. ИНЖЕНЕРИЙН БЭЛТГЭЛ АРГА ХЭМЖЭЭ

Дэлхийн уур амьсгалын өөрчлөлтийн нөлөөгөөр нийслэл хотын цаг агаардулаарч,хуртундасныгорим,хэмжээөөрчлөгдөж,түрзуурынширүүнаадарбороо, бусад гамшигт үзэгдлийн давтамж нэмэгдэх хандлагатай болжээ.Нөгөөтэйгүүр нийслэлд барилгажсан нийт газар талбай гадагш эрчимтэйтэлж,борооныустогтсоншавхайшалбаагуламтомталбайэзлэхболж,уруй,үерийнаюултайбүсдэххүнамынсуурьшлыгнэмэгдүүлсээрбайна.Иймээсцагуурынөөрчлөлт,учирчболохгамшгийгдавантуулах,дасанзохицохчадавхыгбэхжүүлэх хотын инженерийн бэлтгэл арга хэмжээг иж бүрэн төлөвлөх ньУлаанбаатар хотыг 2030 он хүртэл хөгжүүлэх ерөнхий төлөвлөгөөний нэгчухалзорилтюм.

Улаанбаатархотынинженерийнбэлтгэларгахэмжээгборооныус,уруйнүерээсхамгаалах,замталбайнусыгзайлуулах,хөрснийусандавтахаасхамгаалах,жалгасайрыгбэхлэх,газрынэвдрэлийгбагасгахзэргээртөлөвлөлөө.

Схем18.Инженерийнбэлтгэларгахэмжээ

39

40

Уруйн үерээс хамгаалах: 2030онгэхэдхотыгуруйнүерээсхамгаалахнийт59.5км /С-1-ээсС-24/ суваг татахаар төлөвлөв.С-1,С-2,С-3,С-11,С-13,С-14,С-20, С-21,С-24 сувгийг барина. С-3, С-14, С-15 сувгийн эхэнд үерийн усаарирэххагшаасыгтогтоохдаланбарина.“Өнөр”хороолол,3,4-рхорооллынарталд,Дарь-Эх,Шархад,УргахНаранхороололзэрэггазрынгүнуртжалгагууныэхэндсуурьшлаасзайтайгазартхагшаастогтоохдаланбарина.

Зам талбайн борооны усыг зайлуулах: Хуртундасихтэйүедхотыннийтнутагдэвсгэрийнхэмжээндунахборооныусыгзайлуулахзорилгоор82.5кмуртсүлжээбарихаартөлөвлөв.2030онгэхэдтөлөвлөжбуй1,2-рзэрэглэлийнзамуудадборооныусзайлуулахилболондалдсүлжээгбарина.

Гэнэтийн үерээс /p=1% / хамгаалах: Хот,төвсуурингазрыгойрорчмынхнь томоохон гол, сайрын1-5%-ийн хангамжтай үерийних урсацоржирэхтүвшнээсдээшсуурьшуулахёстой.ГэтэлУлаанбаатархотынсуурьшлыннэлээдхэсэг нь голын сав дагуух татам хөндийгөөр байрлаж байгаа юм. ИймээсТуул,Улиастай,Сэлбэ,Толгойтголынүерийнхамгаалалтындалангшинэчлэнбайгуулахаартөлөвлөгөөндтусгав(Хүснэгт8).

Хүснэгт9.Үерээсхамгаалахбайгууламж

Байгууламжийн нэр Х.нэгж

Тоо хэмжээ

Хугацаа Хугацаа

2020 2030

Туул голын даланг уртасгах км 4.5 26

Улиастайн голын зүүн даланг барих км 7.6 1.3

Улиастайн голын баруун даланг шинэчлэх км 3.8

Сэлбийн голын зүүн даланг шинэчлэх км 4

Бүгд 16.1 31.1

Хөрсний усанд автахаас хамгаалах: Улаанбаатар хотын барилгажсан талбайн дийлэнх нь Туул гол, цутгал голуудын хөндийгөөр тархсан учраасхотыннэлээднутагдэвсгэрхөрснийусандавтахаюулнүүрлэдэг.Иймд2030онгэхэдбаруунүйлдвэрийнбүсболонУлиастайнбарилгажсанхэсэгтхөрснийусзайлуулахнийт13.4кмшүүрүүлийнбайгууламжбарихаартөлөвлөв.

41

ЕРӨНХИЙ ТӨЛӨВЛӨГӨӨГ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ ҮЕ ШАТ, ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТ

ЭХНИЙ ҮЕ ШАТЫН ЗОРИЛТ

2014-2021онд25.4ихнаядтөгрөгийнсанхүүжилтшаардлагатай

2014-2017онд12.0ихнаядтөгрөгийн санхүүжилт

шаардлагатай

2014-2021онд42.3ихнаядтөгрөгийнсанхүүжилтшаардлагатай

2014 2017 2021 2030

ДУНДЫН ҮЕ ШАТЫН ЗОРИЛТ УРТ ХУГАЦААНЫ ЗОРИЛТ

Ерөнхийтөлөвлөгөөндтусгагдсанзорилго,зорилтуудыг:- Эхнийүешат2014-2017он- Дундынүешат2018-2021он- Урт хугацааны (хэтийн) үе шат 2022-2030 он гэсэн гурван үешатаархэрэгжүүлнэ.

12. ЕРӨНХИЙ ТӨЛӨВЛӨГӨӨГ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ ҮЕ ШАТ, АРГА ХЭМЖЭЭ

УлаанбаатархотынхөгжлийнЕрөнхийтөлөвлөгөөгхэрэгжүүлэхэдчиглэсэндараахаргахэмжээнүүдзайлшгүйчухалболжбайна.

Удирдлага, эрхзүй, зохион байгуулалтын хүрээнд:

Улаанбаатар хотын бие даасан байдлыг хангах, Нийслэл, Улаанбаатар хот,Улаанбаатарын бүсийн зааг ялгаа, хот, тосгоны ангилал, зэрэглэлийг тодорхойболгож хуульчлах, хотын багц дүрэм боловсруулж мөрдөх, Улаанбаатар хотынхөгжлийнерөнхийтөлөвлөгөөгхэрэгжүүлэхэднийцсэнудирдлагынзохистойбүтэцбийболгохажлыгдалайцтэйөрнүүлнэ.

Эдийн засаг, нийгмийн бодлогын хүрээнд:

Хотөөрийгөөтэтгэхэдийнзасагтайбайх,төлөвлөлт,хөрөнгөоруулалтынхараатбус байдлыг хангах, төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийг хэрэгжүүлэх, хөрөнгийнзахзээлээсуртхугацаанызээлавахбололцоогнээжөгөх,оронсууц,дэдбүтцийнсанхүүжилтийнкорпорацибайгуулах,дагуул,хаяахоттосгододтатварынхөнгөлөлтүзүүлэх,дэвшилт технологинэвтрүүлэх,мэдлэгт суурилсан эдийн засгийгдэмжих,ороннутгийннийгмийнтогтолцоогболовсронгуйболгох,олоннийтийноролцоогдэмжихэдголлонанхаарна.

Ерөнхий төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх үе шат, шаардлагатай хөрөнгө оруулалтынтооцоогтомсгосонбайдлаардоорүзүүлэв.

Схем19.Ерөнхийтөлөвлөөгхэрэгжүүлэхүешат,шаардагдаххөрөнгөоруулалт

2018-2021онд13.4ихнаядтөгрөгийн санхүүжилт

шаардлагатай

2022-2030онд28.9ихнаядтөгрөгийн санхүүжилт

шаардлагатай

42

ХЭЛЭЛЦҮҮЛЭГ, ОЛОН НИЙТИЙН ОРОЛЦОО

Ерөнхий төлөвлөгөөг боловсруулахдаа нийт 25 удаагийн хэлэлцүүлэг, нээлттэйүзэсгэлэн зохион байгуулж, мөн цахим хэлбэрээр www.updi.ub.gov.mn сайтадбайршуулан,төрзахиргаа,мэргэжлийнбайгууллага,ажлынхэсэг,иргэдолоннийтийнсаналыг авсан бөгөөд нийт 9098 иргэн, байгууллагын санал зөвлөмжийг Ерөнхийтөлөвлөгөөндтусгасанбайна.

Ерөнхий төлөвлөгөөний талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл авахыг хүсвэлНийслэлийн Ерөнхий Төлөвлөгөөний Газарт хандаарай. Холбоо барих хаяг: http://www.mpa.ub.gov.mn/, Чингэлтэй дүүрэг, 1-р хороо, Хангарьд ордны 11,13 давхар, утас: 320461

Нийслэлийн Зураг Төслийн Хүрээлэн. Холбоо барих хаяг: http://updi.ub.gov.mn, Чингэлтэй дүүрэг, 1-р хороо, Хангарьд ордны 12-15 давхар, утас: 320753 Ерөнхий төлөвлөгөөний тайлан боть, нарийвчилсан зургуудыг үзэхийг хүсвэл: http://participation.cityhall.gov.mn хуудсанд хандаарай. Ерөнхий төлөвлөгөөний хэрэгжилтэд хяналт тавих, зөрчил мэдээлэх утас: утас 11-11, http://11-11.mn

43

44

ULAANBAATAR2014

Энэхүү танилцуулгыг АНУ-ын Азийн сангийн дэмжлэгтэйгээр, Австралийн Засгийн газрын санхүүжилтээр бэлтгэн боловсруулав.