1

Lecture 4

Umetnost starog Egipta I:Staro i Srednje carstvo

2

Mapa starog Egipta

Predinasticki period

c. 5000 - 2950

2920 BCE – Ujedinjenje Egipta

Rano-dinasticki period

c. 2950 - 2575

(Dinastije I-III)

Staro carstvo

c. 2575 - 2150

(Dinastije IV-VIII)

Srednje carstvo

c. 1975 - 1640 BCE

(Dinastije XI-XIV)

Novo carstvo

c. 1539 BCE – 1075 BCE

(Dinastije XVII-XX)

3

332 BCE: Aleksandar veliki osvaja egipat

(Ptolemidski period)

30 BCE: Egipat postaje rimska (kasnije vizantijska) provincija

642 CE: Muslimani osvajaju Egipat

Predinasticki period

c. 5000 - 29502920 BCE – Ujedinjenje Egipta

Rano-dinasticki periodc. 2950 - 2575

(Dinastije I-III)

Staro Carstvo

c. 2575 - 2150(Dinastije IV-VIII)

Srednje Carstvoc. 1975 - 1640 BCE

(Dinastije XI-XIV)

Novo Carstvoc. 1539 BCE – 1075 BCE(Dinastije XVII-XX)

4

ca. 3100 p.n.e. Izum pisma

Pismo:

Hierogliifi

(piktogrami I fonogrami,

upotrebljavani za natpise na spomenicima)

Hieratično

(simplificirani hieroglifi,kasnije upotrebljavani za

religijske dokumente)

Dimotičko

(kurzive, upotreblavano za sve ostalo)

2920 p.n.e. - Ujedinjenje Egipta

Rano-dinasticki period:

2920 - 2575 p.n.e.

Rozeta kamen (196 BCE)

Sa tri tekstualna registra:

Hieroglfiskim, dimotičkim, i grčkim

The British Museum, London

6

Palette of King Narmer (left, back; right, front), from Hierakonpolis, Egypt, Predynastic, ca. 3000–2920 BCE.

Slate, approx. 2’ 1” high. Egyptian Museum, Cairo.

Hijerarhijske proporcije

Natpisi

Kombinovani izgled

Pticji pogled

Heraldicka kompozicija

Simbolicna predstava

Realisticna predstava

Kraljevske regalije

Pobedjeni neprijatelj

8

Hijerarhijske proporcijee

Heraldicka kompozicija sa tekstom

Kombinovani izgled

Kraljevske regalije – Kruna, bikov rep, sandale

Simbolicna predstava

Realisticna predstava

Bela Kruna

Donji Egipat vs. Gornji Egipat

(Papirus) (Lotus)

Kralj Narmer

Neprijatelji

Boginja HatorPalata+

Narmer

(som + dleto)

Heraldicna compozicija

Text

Bog Horus

9

Neprijatelji

Sandale

Bela krunaBog Horus

Bikov rep

Simbolicna predstava

Kralj Narmer

Donji Egypt

Kraljevske regalije / atributi

Hijerarhijske proporcije

Kombinovani izgled

Kraljevske regalije – Kruna, bikov rep,

sandale

Natpis: Palata+hijeroglifi

Simbolicna predstava

Realisticna predstava

11

Crvena kruna Narmer

Neprijatelji

Standardi

Realisticna predstava

Natpisi za identifikaciju

Hierarhijske proporcije

Kombinovan izgled

Jasnoca predstave

Simbolicka predstava

Kralj-bik ubija neprijatelje ispred tvrdjave

Simbolicka predstava

Ujedinjenje dve zemlje

Horus

Individual’s life force – Ka

Zivotna sila– Ka

Serdab -

prostorija sa KA skulpturom

Presek, plan i rekonstrukcija tipicne egipatske mastabe.

Mastaba

1 Kapela

2 Lazna vrata

3 Vertikalni prolaz

4 Serdab sa

KA statuom

5 Pogrebna odaja 1

4

3

5

21IMHOTEP, Stepenasta piramida i zagrobno predvorje kralja Dzosera, Sakara, Egipat, Dinastija III, ca. 2630–2611 BCE.

visina 62 metra, h=125,3m, 109 m u osnovi

22

Serdab - zatvorena prostoija bez ulaza sa KA skulpturom kralja

Serdab

Orijentacija S-J

Serdab

25

Predinastički period

c. 5000 – 2950 p.n.e.

Rano-dinastički period

c. 2950 - 2575(Dinastije I-III)

Staro carstvo

c. 2575 – 2150 p.n.e.

(Dinastije IV-VIII)

28

Kepsova piramida:

osnova 230x230m

H= 137 (originalno 146.6m)

Velike piramide, Giza, Egipat, IV. S leva:

Pyramide kralja Menkaure (Mikerin), ca. 2490–2472 BCE;

Kafrena (Kefren), ca. 2520–2494 BCE,i Kufua (Keops), ca. 2551–2528 BCE.

Great Pyramids, Gizeh, Egypt, Dynasty IV.

Pyramid of Khafre, ca. 2520–2494 BCE

Benben - sveti obelisk u solarnm hramu u Heliopolisu

Faraon- sin of Boga-Sunca Ra

30Presek Kufuove (Kepsove) piramide , Giza, Egipat.

31

Model kompleksa piramida u Gizi:

1. Pyramid of Menkaure, 2. Pyramid of Khafre, 3. Mortuary temple of Khafre, 4. Causeway, 5. Great Sphinx

6. Valley temple of Khafre, 7. Pyramid of Khufu, 8. Pyramids of the royal family and mastabas of nobles

Egypt. Cambridge, Massachusetts, Harvard University Semitic Museum.

I-Z orientation

33

Cuvar grobnice Lav sa ljudskom glavom

Veloka Sfinga (sa Kafrenovom piramidom u pozadini). Giza, Egipat.

Dinastija IV, ca. 2520–2494 BCE. Pesčar,. Visoka oko 20, 2m (65’ ), oko 73.5 m digacka (240’ ), siroka oko 6.0 m (20”)

35

Kruna

Lazna brada

Plisirani kilt

Tron sa lavovima i

izuvijanim liscem lotusa i papirusovim stabljikama

Bog Horus on naslonu trona

Diorit

Kafren, iz Gize, Egipat, Dinastija IV, ca. 2520–2494 BCE.

Diorit, 1.68m (5’ 6”). Egyptian Museum, Cairo.

36

Kruna

Lazna brada

Plisirani kilt

Tron sa lavovima i

izuvijanim liscem lotusa i papirusovim stabljikama

Bog Horus on naslonu trona

Diorit

38

Menkaure and Kamerernebti , Giza, Egipat,

IV, ca. 2490–2472 BCE.

Granit / Graywacke, 1.42m.(4’ 6 1/2”). Museum of Fine Arts, Boston.

39

Pisar (Kaj?), iz njegove

mastabe, Sakara, Egipat,

V, ca. 2450–2350 BCE.

Bojeni krecnjak, 0.53m ( 1’ 9”)

high. Louvre, Paris.

Pisar – veoma ugledna profesija

Ipak:

Manje vredan materijal

Manji nivo formalizma

40

Kanon proporcija/ Canon of proportions

1

Nacin predstavljanja (Ti, lovci, zivi svet u reci)

Ti vs. lovci (hijerarhija proporcija, strogo primenjen kanon proporcija, odsustvo pokreta)

Ti u lovu na nilske konje, bojeni reljef u Tijevoj mastabi, Saqqara, Egypt,

V, ca. 2450–2350 BCE.

scena lova oko 114.3 m (45” ) visoka..

45

Predinastickiperiod

c. 5000 – 2950 p.n.e2920 p.n.eUjedinjenjeEgipta

Rano-dinastickiperiodc. 2950 – 2575 p.n.e.(Dinastije I-III)

Staro carstvoc. 2575 – 2150 p.n.e.(Dinastije IV-VIII)

2150 p.n.estolece javnih pobuna i anrhije

2040 p.n.e.Mentuhotepponovo

ujedinjuje Egipat

Srednje carstvo

c. 1975 - 1640 p.n.e.

(Dinastije XI-XIV)

46

Fragmentovania glava Senusreta III, Dinastija XII, ca. 1800 BCE.

Red quartzite, approx. 6 1/2” high.

Metropolitan Museum of Art, New York.

Senusret III, Dnastija XII, c. 1836-1818 BCE.

Yellow quartzite, visina 45.1 cm (173/4x13/12x17”)

The Nelson-Atkins Museum odArt, Kanzas City, Missouri

48Grobnice u steni, Beni Hasan, Egipat, Dinastija XII, ca. 1938-1755 BCE

Amenemhat –

guverner i vrhovni komandant

49

Enterijer grobnice izdubljene u steni za Amenemheta (BH 2), Beni Hasan,

Egipat

XII, ca. 1950–1900 BCE.

Hipostilna dvorana Kanelirani stubovi

Hypostyle hall Fluted Columns