Embed Size (px)
Citation preview
อ.สรนยา พวงจำาปา
• อธบายประเดนและแนวโนมในการใชขอมลเทคโนโลยสารสนเทศทางการพยาบาล• วเคราะหประเดนและแนวโนมในการใชขอมล
เทคโนโลยสารสนเทศทางการพยาบาล
รวบชายว ย 37 ป อางเปนน กรบแดนใต ลอลวงนกเรยนสาวว ย 14 ป มาขมขน โดย การพดคยผ านเฟซบค กอนจะถายคลปไว
แบล คเมล
ตำารวจจบกมห วหนาแกงเช ดเงนดาวน รถยนต หล งหลอกลวงทางอนเทอร เนตให
เจาของรถยนตผ อนดาวน มผ ตกเปนเหย อ ไมต ำากว า 20 คน
เหต การณคร งน เก ดข นในร านอนเตอร เน ตคาเฟแห งหนงใน
ประเทศไตหว น โดยหนมชาวไตหว นคนนได เข ามาใชบร การร านอ นเตอร เนตคาเฟ
เพ อเล นเกม League of Legends หรอ LoL ทก ำาล ง
โดงด งในขณะน ซ งในชวงด ง กลาว LoL ไดมก จกรรม IP
Bonus x400% สำาหร บผ เล น จากร านอนเตอร เน ต ซ งผ เส ย
ชว ตได ใช เวลาเล นเกม LoL เป นระยะเวลา 23 ชวโมงต ด
โดยไมพ กเลยจนกระทงเส ย ชว ต ท ามกลางผมาใชบร การ
อนเตอร เน ตคาเฟร วม 30 คนแตไมม ใครทราบเลยว าหนม
ไตหว นคนนเส ยช ว ตไปแลวเพราะทาตายของเขานนไม ได ต างไปจากคนทก ำาล งเล น
เกมอย โดยมอท งสองขางย ง คงจบเม าท และค ย บอร ดอย
จนกระทงม ผ ส งเกตเห น จากการตรวจสอบศพผตายพบยา
เก ยวก บโรคหวใจดวยส นนษฐานวาหนมไต หว นคนนเส ยช ว ตเน องจากการพกผ อนไม เพ ยงพอและเก ดอาการหวใจวายฉบพลน
ภาพหลดดารา
• มม อด ปล อยทงคล ปท งภาพของสาว
หนาตาคลาย มาชา ว ฒนพา
นช ออกมาระบาดเกล อนเน ต
เกมส และความรนแรง• นายพลวฒน ฉ นโน
อาย 19 ป น กเร ยนชนม. 6 โรงเร ยนดง
ยานนางเล ง ก อคด อกฉกรรจ ลวงโช
เฟอร แท กซไปฆาช ง ทรพย ในซอยเปล ยว
นายพลวฒน ให การ ว า ย งเป นนกเร ยน
เร ยนหนงส ออย ช นม.6 โรงเร ยนดงย าน
นางเล ง ส วนสาเหตท ลงม อปล นก เพราะทำา
เล ยนแบบเกม "จท เอ" (GTA : Grand theft Auto) ซงเป นเกมร นแรงนยมความ
ตาย ทเล นอย เป น ประจ ำา โดยเกมดง
กล าวม ร ปแบบเป นเกมไล ฆ าของแกงมาเฟ ย
เตอน Phishing mail หลอกให คอนเฟรม gmail
• ใจความส ำาคญก คอ ตองการใหย สเซอร ท ำาการย นย นความ ประสงคว าตองการใชงานอ เมลน ตอไป โดยการคลกล งคท
แนบมาถาดจากล งคในอ เมลก พอจะนาเช อถ ออย บาง เพ ราะล งคไปทเวบของ gmail จร ง ๆ แต พอเล อนเมาสไปวาง
ทล งค แลวตรวจสอบลงคจร ง ๆ ท ปรากฏอยท status bar ดานลางแลวมนกลบล งคไปย งอ กท นง ค อท น http : //
www . quality-search .biz/ServiceLogin.htm แนนอน นเปนอ เมล phishing อ กร ปแบบหนงท จะหลอกให
เรากดล งคเข าไป แลวลอกอนท เวบไซตปลายทางทถ กจด ทำาข นมา เพ อหลอกเก บขอม ลการลอกอ นของเรา
• สมยกอนผบรโภคจะรสกรำาคาญและเออมระอากบเมลขยะ ทสงมาเสนอขายสนคาและบรการในแตละวนมจำานวนมาก มาในยคนกลวธรกเขาถงตวผบรโภคเปลยนไปเปนการขายทางโทรศพทมอถอแทน แตไมวาจะขายแบบไหนๆ ผบรโภคกไมปลม อกทงกงขาวาเจาของสนคาและบรการไดมาซงชอ ทอยและเบอรโทรศพทมอถอ ทถอเปนขอมลสวนตวนนไดมาอยางไร สำาหรบธรกจทใชยทธวธการขายทางโทรศพทอยางหนกกม ธรกจประกน บตรเครดต ขายบตรสมาชกตางๆ ไมเพยงแตสรางความรำาคาญ บางธรกจยงสรางความเดอดรอนใหกบผบรโภค โดยเฉพาะธรกจขายประกนชวต มหลายรายทหลงกลพนกงานขายถงขนเสยเงน เพยงแคพดคำาวา สนใจ กกลายเปนสญญาผกมดโดยไมรเนอรตว ยงในชวงภาวะเศรษฐกจตกการขายสนคาทางโทรศพทยงเพมจำานวนมากขนและถขน จนในทสดสำานกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค (สคบ.) เตรยมตรวจสอบทมาของการไดมาซงหมายเลขโทรศพทของผบรโภควาถกตองตามหลกกฎหมายหรอไม ทงนแหลงทถกพาดพงวาอาจจะเปนตนตอของการขายขอมลสวนตวของผบรโภค กม บรษทบตรเครดต ธนาคารพาณชย บรษทประกน บรษทใหบรการระบบโทรศพทมอถอ รวมถงหนวยงานของรฐอยางกรมสรรพากร เปนตน
• ประเดนทางจรยธรรม (Ethical Issues )
• ประเดนทางสงคม (Social Issues)
• ประเดนทางสขภาพ (Health Issues)
• ประเดนทางกฎหมาย (Law Issue)
• แบบแผนความประพฤต การกระทำา และความคดท ถกตองดงาม รวมถง
การทำาหนาท ของตนใหครบถวน สมบรณ เวนในสงท ควรละเว น
• ขอบเขตในการเกบรวบรวมขอมล • ขอบเขตการใชขอมล• การปดเผยขอมลเปนการเคารพตอขอมลสวนบคคล• การมสวนรวมของของบคคล
ความเปนสวนตว
(Information privacy)
การเขาถง (Information
access)
ความถกตอง แมนยำา
(Information accuracy)
ทรพยสน (Information
property)
• สทธสวนตวของบคคลหรอองคกร•การปกปองความล บของขอม ลสารสนเทศ–ขอมลสวนตว–ขอมลของหนวยงาน
• การเป ดเผยขอม ลต อผ อ นเพ อผล ประโยชนตอบแทน การแจงให
ทราบกอนการเข าถ งข อม ล• การรวบรวมหมายเลขโทรศพท
อ เมลโดยพละการ• การตดตามสำารวจพฤตกรรมของผ
ใช งานเวปไซต• การใชกล องวงจรเป ดด พฤตกรรมลก
น อง
• กฎหมายเก ยวก บการคมครองขอม ลส วนบคคล• ระว งเร องการใหข อม ลแก
บ คคลอน• จรรยาบรรณผประกอบการ
ดานระบบสารสนเทศ
• พยาบาลตองไม เป ดเผยรายละเอ ยดเก ยวกบผ ป วยหร อ
ผร บบร การ นอกจากไดร บการย นยอมจากผป วยหร อผ ร บบร การ
บทบาทพยาบาลในการปกปองความเปนสวนตวและความลบของผปวย
• มกลไกในการจ ำากดผ เข ามายงบรเวณทเปนระบบคอมพวเตอรหล ก• มการป ดก นเคร องเทอรมน ลจากบคคล
อน ( แปนพมพ จอภาพ และตวเคร องคอมพวเตอร ปลายทาง) เช น การใชบตร
กญแจ หรอรห สผ าน เปนต น• มการควบคมผ มส ทธ อ าน ปอน หร อ
แกไข ขอมลระบบสารสนเทศ
• มกลไกเต อนผใช ให เก ดความแนใจในความถกต องของขอม ลและแหลงท ต องการส งข อม ล• มระเบ ยบเก ยวก บการอนญาตใหน ำา
เอกสารหร อบ นท กข อม ลเก ยวก บผ ป วยออกนอกบรเวณทเก บสารสนเทศ• มมาตรการปองก นสารสนเทศถกท ำาลาย
จากเพลงไหม หร อภ ยธรรมชาตต าง ๆ• มการตรวจสอบและปร บปร งระบบความ
ปลอดภยของสารสนเทศทางส ขภาพอยางสมำาเสมอ
•ความถกต องแม นย ำาของขอม ลท เผยแพร • การสำารวจบนเวปไซต Poll, Vote• ขาดการตรวจสอบเนอหาทน ำาเสนอ
• การจ ดผ ร บผดชอบดแลใหข อม ลสารสนเทศนนถ กต อง• การจ ดใหม ผ ร บผดชอบผลทเก ดข น
เม อข อม ลสารสนเทศไมถ กต อง• การจ ดใหม กระบวนการตรวจสอบ
และปกปองเพ อใหม ขอม ลท ถ กต อง• การดำาเน นการเพ อสร างความมนใจ
ในความถกต องของขอม ลสารสนเทศ
• เจ าของ (owner)• ผใช (users)– ใครเป นผ ซ อ Free ware,share ware–ใครเป นผ ม ส ทธ ใช –ใครเป นผ ร บทราบสทธ – ขอบเขตสทธ การใช ค ดลอกไดหร อไม
• การละเมดสทธโดยการคดลอก ทำาซำา ซดเพลง ภาพยนต• การขโมยขอมล
• พรบ. ลขส ทธ ทร พย ส นทางป ญญาcopyright• การพท กษ ส ทธ ผ บร โภค• ใชเทคโนโลยป องก น โดยการใชsereal number
• การล กลอบเข ามาใชขอม ลได โดยไมได ร บอนญาต• การใหอ ำานาจแกผ เข าถ งข อม ลและนำา
ขอม ล สารสนเทศไปใช โดยการกำาหนดสทธ การเข าถ งข อม ล• การจ ดระบบการปองก นการร วไหลของ
ขอม ล
ขยะ (waste) อาชญากรรมคอมพวเตอร
(Computer Crime หรอ
Cyber Crime)
• ขยะเป นส งท ไม ต องการ ขยะในระบบเทคโนโลยสารสนเทศไดแก –Junk mail หรอ Spam mail–Time waste–Unused computers & accessories–Too many printouts
• จดระเบ ยบขอมล ใน คอมพวเตอร delete file ทไม
จำาเป น โดยใช Utility program•พจารณาเล อกโปรแกรมทจ ำาเป นในการใชงานเท าน น•Block pop up
Recycle
• เป นกระทำาท ผ ดกฎหมายโดยใชคอมพวเตอรเป นเคร องม อ
•การล กลอบเข าถ งโดยไมได รบ อนญาต
•การขโมยและทำาลายอ ปกรณ และโปรแกรมคอมพวเตอร
•การกอกวนระบบดวยโปรแกรม ประสงคร าย
• การหลอกลวง ฉอโกง การล อลวง•การเข าไปในเวปไซตท ไม เหมาะสม
• เช นการล กลอบเข าไปแกไขเปล ยนแปลงขอม ลในเว บต
ขององคกร ใหได ร บความเส ย หาย รวมถงการนำาภาพลามก
อนาจารมาตดต งไว แทนเว บเพจเด ม
•Hacker คนทมความรดานคอมพวเตอรอาศยชองโหวของเทคโนโลยเขาถงขอมลของผอน เพอทดสอบความร ศกษา อยากรอยากเหน หาจดบกพรองของระบบแลวแจงผดแล ไมมเจตนาราย•Cracker มงทำาลายระบบ แกไข
เปลยนแปลงขอมล เจตนาทำาใหเกดความเสยหาย• Script Kiddy อาศยเครองมอ
เขาไปกอกกวนระบบ
Kevin
• การใช Username และ Password บางระบบจะก ำาหนดมาใหผ ใช ควรปลยนรหสผ านดวยตนเองอ กคร ง• การใชอ ปกรณทางชวภาพ เชน
การตรวจสอบลกษณะสวนบคล เช น เส ยง ม านตา ลายนวม อ เป นต น
•การขโมย•การคดลอกขอมล
โปรแกรม การทำาซ ำาหรอละเมดล ขสทธ
•Computer Virus•Worm•Trojan Horses•Spyware
• โปรแกรมทม งกอให ก ดความเส ยหายตอข อมลคอมพวเตอร • อาศยคนกระทำาการอย างใดอยางหนงก บพาหะทไวร สแฝงตวอย เพ อแพร กระจาย
•คลายไวรสแต รนแรงกว า•สามารถสำาเนาตวเองซำา•ทำาให ทร พยากรของระบบคอมฯมน อยลง
• โปรแกรมฝงต วในระบบ• ตงเวลา ควบคมการ
ทำางานจากผไมประสงค ด • เปดปดไดรว ลบแกไข
ขอมล ควบคมคย บอรด
windows security essentials
Update เสมอ
• โปรแกรมสะกดรอย
ขอม ลแทรกโฆษณา
•Windows Defander •Ad-aware•Spy-bot
•หมายเลขบตรเครด ต• การแอบอาง
• เวปลามก หยาบคายร นแรง•แคมฟรอก
ICT Housekeeper (http://www.icthousekeeper.com/)
• กาย–สายตา– กลามเน อ กระด ก และขอ เชนmuscle strain, Carpal tunnel syndrome, Back pain– ออนเพลย ความอยากอาหารลดลง
•จต– ความเคร ยด–Computer phobia
•พระราชบญญต ว าด วยการกระทำา ผดเก ยวก บคอมพวเตอร
พ.ศ.2550• หากมผ กระท ำาด วยประการใด ๆ ใหระบบคอมพวเตอร ไมสามารถทำางานตามคำาส งท
กำาหนดไว หร อท ำาให การทำางานผดพลาดไป จากคำาส งท ก ำาหนดไว หร อใชว ธ การใด ๆ เขา
ลวงร ข อมล แก ไข หร อท ำาลายขอมลของบ คคล อน ในระบบคอมพวเตอร โดยมชอบ หร อใช
ระบบคอมพวเตอร เพ อเผยแพรขอมล คอมพวเตอร อนเป นเทจ หร อมลกษณะอนลามก
อนาจาร ยอมก อใหเก ดความเส ยหาย กระทบ กระเทอนตอเศรษฐกจ สงคม และความมนคง
ของร ฐ รวมทงความสงบสขและศ ลธรรมอนด ของประชาชน สมควรกำาหนดมาตรการเพ อ
ปองก นและปราบปรามการกระทำาด งกลาว จงจ ำาเป นตองตราพระราชบญญต น
• แอบเข าถ งระบบคอมพวเตอร • แอบเข าถ งข อม ลคอมพวเตอร • การดกข อม ลคอมพวเตอร ระหว างการส ง• การรบกวน แอบแกไขขอม ล• การรบกวนระบบคอมพวเตอร • แจกจาย/จำาหนายโปรแกรมสำาหร บท ำาความผด• การตดต อและตกแตงภาพ
Admin right
UserUser
• อยาบอก password แกผ อ น• อยาใหผ อ นย มใชเคร องคอมพวเตอร หร อโทรศพทเคล อนทเพ อเข า
อนเตอร เน ต• อยาต ดต งระบบเคร อข ายไร สายในบานหร อท ท ำางานโดยไมใช มาตรการการตรวจสอบผใช งานและการเข า
รหสล บ• อยาเข าส ระบบดวย user ID และpassword ทไม ใช ของทานเอง• อยาน ำา user ID และ password ของ
ผอ นไปใชงานหรอเผยแพร
• อยาส งต อซ งภาพหรอข อความ หรอ ภาพเคลอนไหวทผ ดกฎหมาย
• อยา กด "remember me" หรอ"remember password" ทเคร อง
คอมพวเตอร สาธารณะ และอยา log-in เพ อท ำาธ รกรรมทางการเง นท
เคร องสาธารณะ• อยาใช WiFi (Wireless LAN) ท
เป ดใหใช ฟร โดยปราศจากการเข ารห สล บข อม ล• อยาท ำาผ ดตามมาตรา ๑๔ ถง ๑๖
เส ยเอง ไม ว าโดยบงเอ ญ หรอโดยร เท าไม ถ งการณ
• มาตรา ๒๖ ผให บร การต องเก บร กษาขอม ลจราจรทางคอมพวเตอร ไว ไม น อย
กวาเก าส บว น น บแต ว นท ข อม ลน นเข าส ระบบคอมพวเตอร • ขอม ลท เก บ ต องม รายการทสามารถระบ
ว า ผ ใช คอมพวเตอร เป นใคร เข ามา ทางเคร อข ายทางประต ใด ม หมายเลข
IP อะไร ใชโปรแกรมประย กต อะไร ใน หวงเวลาใด
นาฬกาของเคร องคอมพวเตอร หร อ อปกรณส อสาร ต องมการต งเวลาให
ตรงก บนาฬกาอะตอมทใช อ างอ ง เช น ท NIST (สหรฐอเมร กา) กรม
อทกศาสตร (กองทพเร อ)
• เป าหมาย ของการปฏบ ต การพยาบาลโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศในอนาคตยงม งเน นในเร อง–Electronic Health Records–Interconnection Clinicians–Personalize care–Improve population health
ความตองการในอนาคต
• องคความรทางการพยาบาลทชดเจน• การสนบสนนจากผบรหาร• ภาษาและคำานยามทเปนมาตรฐาน• คมอการสอสารขอมล• การพฒนาผเชยวชาญ/ผนำาทางดานสารสนเทศทางการพยาบาล
• ความรวมมอระหวางพยาบาลและผพฒนาระบบ
• Bioinformatics/Biomedical informatics• Electronic Health Records รวมทงHospital Information System• ระบบ Bar coding• Mobile computing/ Wireless / High speed network
• Personal Digital Assistant• Prescription management• Security upgrades• speech recognition• Telecommunication• Nanotechnology• cloud computing
• นาโนเทคโนโลย" หมายถง เทคโนโลยท เก ยวข องก บกระบวนการ
สร าง การส งเคราะห ว สด อ ปกรณเคร องจ กรหร อผล ตภ ณฑซ งม ขนาด
เล กมากในระด บนาโนเมตร เท ยบเท าก บระด บอนภาคของโมเลก ลหร อ
อะตอม รวมถงการออกแบบหรอการใชเคร องม อสร างว สด ท อย ในระด บท
เล กมาก หร อการเร ยงอะตอมและ โมเลกลในตำาแหนงท ต องการ ได
อยางแม นย ำา และถ กต อง ท ำาให โครงสร างของว สด หร อสสารม
คณสมบต พ เศษ ไม ว าทางด านฟส กส เคม หร อช วภาพ สงให ม ผลประโยชน
ต อผ ใช สอย
