•>' h r

. «

¥'k

-*-<irr.iHr

^ - f.•V-.

Fi\

, 'ui - ./ -

• " i -

y's.

Í ■

.::'u

. . V*

- ™ , . , ^ - . - r ..

f Ä - i - - ■ - ■ m ' - - r .

îjJBit-«- •■' "•- <* -• •» ••».»*.*•<■-■• . . ' 5 1" -r.

flfr '.'■< v'9b¿¿.-díf. •’*“: '“t •'. •J'- •» - tf^w

. » h x v ^

\

t r.

l A C O B I F E R R V -fiiValentini D o d o ris th eo - ogi oratio in fefto afsuni- Dtionis facrx D ei genitricis Viaria: ad patres habita in C oncilio Tridentino .

N E T 1 1 S

F X O F F I C I N A E R A S x M I A N A , M D L I,

e t r- / .'i ; i a q i i i o : > a ï

- 0 3 * z h o ß o Q ininislfiVvÏ!‘-rriDs'lii oiioi rif oiî io 17?o' z n n i t n s ; ^ . h U x i D d z m ô i i ^

fîi i ïickiÎ ?.ovi q bß 33iißM.onhfiobnT oilí''nor^

; / , . ♦ ^

Í 1V '■ ■,

'r :>

•*>

'-v. ! ' - '■'*■•

- ■; ■■•. ! ■: '«Sr /,; ' ' *■

U> TT.-'' '

»ri

1 T H V i r . " 'O i.

t .AMAÌW2A/Ì-I AMl'Oí'ííO Ji'-i.1 J CJ

O R A T I O H A B I T A ( N C O N ^C O N C I L I O T R I D E N T I N O .

T s I uereri m axim e poteram , IlIuftriiT. acReuerendiir.Legate, grauifsimi pr;e fidesjoratores llluìtres,patres amplifsi^ m i.t io s i j uiri uniuerii eruditifsim i, ne & loci maieftas,& autoritatis ueftrie ext m ia celiìtudo dicere incipientem terrea rene, & rem tantam in clarifsimo ccetu aggreiTum ab incoepto deiicerent, gra^

ta tamen mihi ac per iucunda humanicatis u e lV * recordatio, qui rtudiofis hoc loco dicentibus magna anim orum propen fione fauere, 8c eorii prxclaros conatus ueftra aucoritate p ro ' uehere fo lic ie i l is .m ih iad fu fcep ti hu iu sm u nerisration em uires addidit, quibus neq? rerum magnitudini cederem,neq? auguftifsimo hoc u e ilro co n fp e itu o m n in o pertcrritus loca detrcöarem .nam cum uertrao m n iu m , in rem om n em bene inftitutam propenfa uoluntas ad res preclare gcrendas iacen tes etiam ánim os erigere foleat,tum uero m e illud hodie ma x im e confirm auic, quod de uirginis deipar* laudibus fim a pud uos diöurus, q u x p ro p it ia noftris uotisadeiTenon dedi g n a b itu r , ad cuius in f ig n em , & claram com m em orationem uos om nes tancaalacritatein hunc locum conueniiTe uideo. q u i forti & in u iÖ o animo adueríusantiquum iJlum ócinfen íifsimum h u m a n íE falutis I jo ílem fufcepto caufenoltríepa^ trocin io eiufmodi inimicitias exercuit, quas am p h fsim a, ac perpetua pax, contrito illius capite fcquuta lit, ut edito in or^ Gen,j, bem filio, ac proinde per ipfum fuperata d^m onum potefta^ te falutem m undo attuIerir,nosm íuis prsíldiis continuo de^ fenfos materno finu perinde ac nJios fouerit, ut quätum nos eius prariTantia; ac maieftas deterrere poterat,tantum ciernen tia erexerit.ac fpem etiam noliram cófirmarit. quaehodie de tra ä is hofti fpoJiis ornatifsima ad ccelos, unde fuerac ille de i e d u s , glorioíifsim o trium pho aíTumpta,& angelorum o m nium fedes rupcrgreíFa, adííat regina á dextris unigeniti ñlii in ueftitu deaurato.in eah on o ru uarietate, q u a del matrem,& ccelorum reginam d ecet . quae m áxim o hoc beneficio nos

A i omnes

O R A T I O H A B I T A ,om nes fibi deuincit , quod propugnationi n o t e fempcr in tenta in eo gloriæ faae am plitudinem colIocatjUt m iferoruni h om in u m necefsitatibus patrodnetur.atque eorum faluteni admirabili benignicate iu u e t . Cuius laudes, quae innumerac funt.atquc ex im ia ,quo minus o b noftram imbecillitatem a f fequi po(Tumus,eo m agis à nobis oranda fuerit,uc quç hodie imm arcefsibilcm gloriac coronam fuper om nes angelos con fequuta elî/uo nobis fauore adeíTe,& m eam hanc dicendi in op iam ad infignes illos tr iu m p h o s , quibus honorificentifsi^ m e in calis ornata ell, aliqua faltem ex parte hoc loco referen dos fublcuare ,p r o dignitatis fuæ m agnitudine d ignctur. qu od ut facilius irapetrcm us,officii noSri non im m em ores, angelicam ilJi de m ore falutationem fix ishu m i g enibusp ie om nes ofFeramus.Auc Maria gratia plena & c.

Q u u m m ultis m agnifque rationibus, fapientifsimi ac gra uifsimi patres,diem hue facrum fauftum nobis ac felicem ec> clefia I ntelligeretjomne liudium in earn rem coliocauit,ut ob feruantiac erga u irgincm m a tr e m , & debitis obfequiis defuif fe m in im e uideretur. rem itaqueiacram m agnislaudu præ^ coniis hodie célébrât, atque ut nunc catera o m it ta m u s , earn nobis proponit euangelii l e d io n e m , q u a illius dignitati ex^ plicanda om nibus idonea m erito uideri debeat.quoniam ue ro fa cro ru m euangeliorum hiftoria a d il lu d u fq u e tempus duntaxat co n fcr ip ta e ft ,q u o C h r if lu s in c a lu m a fc e n d it ,& apoftoli ad euangelium ubique prædicâdumd om ino coope rate profefti funt,ncque obicum uirginis matris, qui aliquot port annis fequutus e f t , neque cius in calum affum ptionem compIe¿litur,ut illud nem o iure reprehcdere p o fs i t , ecclefia alio non ufam effe eu ang clio . inquohuiusfefti pecuiiaris & cxpreffa nientio haberctur.fed illud nobis hodie co n c in it , in q u o M artha & Maria fororis cxem plo duas nobis u ita ratio n csd eclarer, q u a sn o b isC h rif tu su iasad fu m m am i l la m & aternam felic itatcm propofitas effeuoluit, ut in eaqu am fi' bi quifque conftitucritjpietatem & iuftitiam co lere , atque a d e o a d ip fa m b eatitu d inem cu m u irg inem atreaffu m i etiam pofsit. alii en im ad aftiones ultro feie accom odant,& ea géré

AáRo. da.qua h om in u m Utilitari neceffariaeffeintelligunt, Ô cutro 1 1 manis fcribebat A pofto lus , necefsitatibus fan ûoru m cómu^

nicantes

IN C O N C I L I O t r ! d E n TF HA.nicantes hofpitalitateni fedantur,pauperes alunt.reficiunt im b e c i l le S j& n o n folum corporis fed & animi m olto etiani m aiorem rationem habcnces,imperitos inftituunt, delinque tes m o n e n t , adhortantur,corripiunt,& eapraeílant ueracpie^ tacis o p era .q u ib u sam p lifs im a prem ia paraca ac propoíÍta C hriftuspollicetu r. alii uero alcerius fororis hoc eft Mariac exem plum fequuci terrena abdicantes a fenílbus Tefe magis abducunt, & curls omnibus uacui rerum diu inarum contem platione magis deJedantur,parentum,amicorum, o p u m , ac re ru m h u m a n a ru m o m n iu m obhti folum deum cogitane, folum ilium fu fp irantjfo lu m m agno animi a ffe ftu & u o tis continentibus exp o fcu n t, ad Chrilìi pedes afs id ent, & illius uerbod iligen tcr intenti folidiore ilio cibo anim um ad acer^ n itatem alunt,dum fa lu car isd o d rin aex lim p id irs im o illo fa pienti® fonte riuos hauriunt u b érr im o s , ac illud fubinde re petuntjpars mea d o m inu s, dixit an im a mea.atqueilia etiam ex Dauide.oculi mei Temper ad d o m in u m . C o r m eum &ca^ * r o m e a cxultauerunt in deum u iu u m .h o c u i t s inftitutum ingreíTa atque adeo fcliciter etiam perfequuta Maria M artha fo ro r , fedebat fecus pedes d o m in i , & illius uerbum diligent ter audiebat. Altera uero folicita & miniilerio in ten ta , duni mulcis dirtrahitur, docecur à Chrifto unum efle neceflarium, ut illud uitar g e n u s , quod ad i llud unum magis accedit.pra^ ftantius atque fublimius efle in te ll ig a t , id autem eft,quod in contemplatione pofitum pura ac imcera diuinarum rerum confideratione feclufa hum anarum rerum folicitudine in deum ipfum m axim e unum ac fimplicifsimú d u c it . eft eiiim deus unum illud neceflarium per fe expetedum , in quem uc in u lcim um iinem om nia uircutum ftudia,pietatis o p era , ac praftantifsima ilia rerum cceleftium contem platio referri dcbent. Cui uni adhererebonum effe, ac in eo fpem fuam O' m n em collocare dicebat Dauid, e t unam h ic rem fe á domi^ no petiifl*e,at^ h ancipfam requiiiturum fe,ut inhabitarctin d om o dom ini om nibus diebus u ita fu a . ut facile fit hoc lo^CO il lo ru m erro rem deprehendere, qui dum audiunt unum efl*e neceflarium, fere o m n iaad faluce necefl*aria è medio tol lere n on dubitarunt, dum uel folam fidem, uel ociofam om^ n ii iO j& in a n em q u a n d a m u erb i aufcultationem adfaluteol

necei*

T 5 R A T I O H A B I T A , ncceffariam tantum effe interpretantur.quae quid q u *fo pro derunt fineobferuatione m a n d a t o r u m o E i , & nifi opería bus praeiles quac audis? anfalutarcsD ci legcsconcemnendas effe putas,quorum obferuationem ad falutem & iuftiiìcatio-' nem n ih i ln o b is conferrepoffc arbitraris? fed fineni nobis proponic C H R i ST V i u n u m quidem illum ac neceffarium, qui fo lusperfe fit á nobis expetendus,& in qu em u n u m b o ' na om nia relata effe oportec.ut hinc incelligamus,co prEcftan

tiorcni uitie rationem quofdam elegiffe, quo minus dilìrafti curis,eo liberius ac fyncerius unum illud contemplantur , & ad illius rationcm atque im aginem quo ad fieri p oteft , fefc m agis acconim odant. Carterum hodierno die, patres , h s d u x n ob isforo res in hunc m axim e finem propofitar funt,uc qu orum animi aciem non poterat non prcilringere fplen^ dorM ariaeDei g e n itr ic is ,& m e n tisq u a f i luminibus office^ realtitudo g loria ,exancillisfa ltem dom inam , expedifcquis prxcipuam” mundi reginam uccunque deprehenderemus. duo enim illa beneuiuendi in il i tu ta f iin u irg inem atre ex^ pendere nobis libuerit,tanto confpicientur priftantiora .qua to ill^ prieclatifsima hac uirgine inferiores extiterunt.in qua (ut de uitayobitu, & gior if ica tio n eeiu s breuifsim epauca di^ cantur^cum excelluerit contemplandi ftudium,atque in eaal t ifs im u m etiam g rad u m attigerit ,n o b iscerte non p ro fu itfo lum ^fedpercufsisatque prortratisfalutem attu litfanfla

Lh.u l a & folersdiligentiaminiilerii^quse tam infigniterfalutata ab angelo , ancillam fe D om ini profeffa, parata atque accin^ d a minifterio unigenitum Dei ñ lium fplendorem g lo r ia , &

adhab. fiouram fubftantiaceius in uirgineum u teru m ta m magnifi^ *• ce^ac libera literexcep it ,u t uirgineam carnem exmundifsi>

m o ilio fanguine.unde fantìifsm ium Dei & hom inis corpus ’ formaretur', munificentifsime fubminiftrauerit, atque inde

tanquam fponfus procefferit c chalamo fuo exultans, illegi^ gas ad currcndam uiam paterni mandati, cuius à fum m o cce lo egrefsio fuerat.unde ad nos falute deriuata,graui illa fcrui

àdGal liberati adoptionem ñliorum rcce p im u s ,u tn o n iam ferui, fe d f i l i i ,a c proinde heredes regni per D eum fimus. Cuius beneficii quis unquam noftrum im m em or effe pote^ rit,quod eius fumusaffequuti m inifterio , quac C hriilum no>

bisedidit,

IN C O N C I L I O T R I D E N T I N O , b ised id it , ladlauic,ac m aterno eciamaffeétu fo lertif jim eeda cauit, quem nobis exh ib u ito m n ib u s feculis expetìatum fer uatorem totius m und i.uc earn merito ad om nem memo^ riam magnis praeclarisi^ m onim entis com m endatam cele^ brem usn on iniìgnem cantum u iro in em , fed prxftáti ctiam atque egrej^ia prole fcecundam jcuuis fcecundicas plufquani niueo candore intei^ritatisciusconfpicua non minus nobis falubrisfuitqua'ni àdmirabilis.qu® multoqua'm antiqua il' la & aurea urna felic iornon u m braticu m , fed uerum nobis manna conferuauit. de uelut plantario ro ía in Iiierico , quam n on fu p erb ia fcop uli ,fed m o d e f t ia & h u m il i ta t is planicies p ro tu lit , florem illuni campi enixa eli om n iu m pulcherri^ m um .cuius fuauifsimo odore femper affiata,quanuis de teP ra progenita terrena tamen facis nihil inde con trax ic . Sun v m am piane rem atque excelfam,cuius m agnitudinem admi^ rari potius quàm adequi poiTumus, quod o lim de#us MoÌì Em i» abudeexplicatumeiTe uoluir,qui quum rubum uidiiTet mul^ tis quidem flam m isard ere , ¿¿q u od m iracu lo omnibuseiTe p o te ra t , nulla parte ad u ri, atque ad id fpedaculum diligen^ tius contuendum propius accefsiiTet, prohibitus a' D o m in o fubilitit.iulTus foluere calceamenta de pedibus.quod locus il le fanftuseliet : n im irum res tanta d e q u a n u n c a g im u s , hoc eftadmiranda illa fcccunditas, q u a incarnati uerbi myileria iènfimus,cum integerrima uirginitate coniunfta , q u a rubo ardenti nec com buìÌo portendebatur,dignitatis piena ac ieilatis.quam n on capiunt anguilla pedoris n o i lr i , non egC' ftas animi, non infirmitas ingenii fu llinet , nos potius ad lui adm irationem m oucre debet,& ad culcum excitarcjquam ut ad eam penetrandam audaciores accedere debeam us, fed fo ' brie ac nudis pedibus tramanda res fuerit, ne opprefsi a glo^ ria admirabiles iilos fui amores, quos excitare folet.in nobis tem ere extinguamus. Sufpicereautem, & multis etiam lau^ dibus profequi cum catera ad hanc rem fpedantia,tum illud ctiam m axim e debemus, quod Aaroni ueterum facerdotum prafefto poileaaccidit,ut hoc etiam myÌlerii ipfi indulgere^ Nw.i? tur,dum uirga il la in iìgn isnu llo hum eftataaquarum fiuxu ita germinauit, uc è tuVgentibus gem m is flores eruperint.ac dilàtatis fohis fruftus eciam om nibus placidifsimus prodie^

rit.

ü R A T l ü H A y I T A,rit.quid autem co m m em o rem uellus illud Gedeonicum Coe

lud,^. lefti confperfum rore in tanta terraeariditate,quod quid liud præiignabat, qu am te uirginem C ale ft i afiiatu grauidâ, in quam luperueniens fpiritus fanôus rem om nibus feculis adm irabiiem operareturf quod ipfuniH icrem ias ut nos rei n ou ita te alliceret,ac deledaret,in hunc m od um exprefsit, no u u m creau itd om in us fuper tcrram fcemina circundabit ui

E/rf.îi ï’um-Sed om n iu m apertifsime Efaias.qui ut Mofaicum rubu, & flores illos A aroniticos,& q u o d alio ipfe loco dixic, afcen> dens u irgultum ,& radiccm de terra iltienti nobis exponeret, multa paucis compleûens,ecce,inquit,uirgo concipiet,& pa riet ftlium,& uocabitur nom en eius Em m anuel,quod eft no^ bifcum deus,ÎK>c c ù deus h o m o ,uerbum haud dubie caro fa â u m q u o d n o ilra e naturæ particeps nobifcum una uerfare^ tur.quod,ut rei m agnitudinem admirati non quidem uulga^ r e & com m une aliquid fed praftans atque eximiumdepre^ henderemus,lîgnum à dom ino datum fuiiTe, idem ipfe pro^ pheta eiT: abunde tefl:atus, ne locus ullus ludæorum uefaniæ, quos praua huius rei intclligentia tranfuerfos agit,relidus e f fe polTe intelligatur.quæ om n ia promiiTa ôc a' ueteribus præ^ nunciata patribus angelus c c c e I o miiTus nunciâdo exhibuit, concipies in utero,inquit,& paries filium, Ôc uocabis nom en eius lefum .hic erit m aenu s,& filius altifsimi uocabitur,& da b it illi dom inus deus fedem Dauid patris eius, ôc regnabit in d o m o lacob in íeternum,& regni eius non erit finis.ldem ni m iru m ille, qui exillæfauirgine natus il lsfam femper ferua^ uit, ut iilæfa uirgo effet & m a te r . at cuius mater? eius de quo angelus tam egregie profeffus e f t , quod nafcctur ex te fandú uocabitur filius dei . V th in c u e r e te g ra c i A o 7 r W ,n o s ue^ ro dei ^enitricem appellem us, q u o d in e o s , qui in errorem impulïï ab hac fideauerfi fueranr,fan£tifsimis frequctifsimis que patrum Conciliis Ephefino & ConilantinopoHtano Co^ cilio generali quinto fancitum ac declaratum fuit. Q u pniam uero contemp andi rtudium præclaras,atque excellentes uitæ aâ ion es non exornat m odo/ed alit atque fuftentat,eternità-' tis ac diuinarum rerum meditatione fic om nia uitæ exercitia p erm ifcu it ,u tfp len d o rem reru m gellarum cum altitudine contemplationis, & h a n c cum rebus gellis amphfsimefueric

com plexa

IN C O N C I L I O T R I D E N T I N O .c o m p le x a . C h r i s r v m ìtaquedum pareret, ladaret, cdu^ ca re t , all non mens illa cceleuium rcrum amore ardens di uinitatis numen contemplata ciim humanis diuina ,cu m his quac uidebantur,inuifibilia conferebat, q u s C H R i S T v m in humana natura corporeis ocu lisdum u id eret, atque ¿ in i' n am in te ll ig en d i ,u i ,a c f id e aiTequeretur, io utraq? fit i l lum ad m ira ta& o b fequ iis profequuta ? q u am ip fam prsilantem diuinarum rerum cum humanis collationem Diuus Lucas ^«,2» elegantifsim enobis e x p o fu it ,M a r ia in q u it , conferuabat o- m n ia u e rb a h $ c ,co n fe rcn s in corde fu o . qua: angeli legatio ' nem , C h r i t i o r tu m , concurfum paftorum , m agorum o bfequia , S im eon is& A n n icu atic in ia , ac ueteraetiam p ro ' phetarum oracula fedulo repetens,in fingulis maieltacem d u uini uerbi im m ortalem acperpetuam naturam fufpiciebat, ac uenerabatur. ut tandem inter ipfos etiam acerbos filii fui cruciatus, quum in cruce pro com m uni o m n iu m falute pen deret,ac p ateretu r,fo lad iu in i confilii ac im m utabilis decree ti D E I cogitatio ipfam recrear it .d onec p era ftom ag na ex parte uitae fuae decurfu, fublato iam in ccelum C h R i i T o , ne aliquando mens illad iu inorum contcm platione uacua e f fe t jH iero fo ly m is in infigni ilio ccenaculo deprecationi & obfec»?acionibus intenta una' cum Aportolis reperi t u r . erant CinquitD.L u cas)omnes perfeuerantes unanim iter in oratio^ A à .i. nc,& obfeCi?ationcc5 m uiieribus,& Maria niatre I e s v .h s c m agna qufifint,pratclaris Temper D E V S beneficiisornare fo le t , qui in fantìis fuis om nibus g lo r io fu s , ut in matre ta men precipue diuitiasgloriaefuae declararet ,ex im iis uirtu^ tibusinfignem am plifs im ishod ic t r iu m p h is ,& clarifsimo g lo r i* ornam ento decorauit .C u i quum ingens ille thefau^ rus eiTet in ccelo recond itu s , ad illum diuinitus uocata è ui u isfelic ifs im eexcefsic ,ea n im iru m m o rte ,q u a ? uit® hone^ ftifsime fandifsimeijt a f t s confentanea fu e r i t . & quod nobis de D E I matre pie credere liceat, reaflumpto incorrupto cor pore ad uitam reuocata, ut non folum a n im a , fed & corpo^ re gloria d o n a re tu r ,to t hodie laudibus, tantai^ beatorum om n iu m gratulationein ccelumalTumptaefl, ut uere noua quaedamlux cc ilo ip Ìì i l lu x erit ,cu iu sfp len d orecce lc iì is pa tria illuílrata f i t , & fa n t ì i , nouos ac gratos noui gaudii rru^

B ¿tus

O R A T I O H A B I T A , û u s percepcrint. quid enim potuit fublimius excogitan unde m aior ad illos lætitiaecaufaaccederet, quam eam ccelis írafcn tem uidifie , cuius in terris præfentia ipfisetiamange^ is quàm gratifs im a fuerit : cuius colloquio ufus in terris Ga>

briel hoc ipfo nom ine celeberrimus laudatifsimusip fit ha^ bitus? qui om nes in officio fuerunc, &afcendentis de defers to m aieftatem adm irati, quaetam infolitisdeliciis afflucret, & diledi fui innixa potenti® uirtutem ac præilantiam digni^ tatis oftenderet,fuis quisque laudum titulis cceleftiaregna petencem eiFerentcs,i li celiitudinem gloriæ , & f ib i recens felicitatis genus gratulabantur. quod fi n o f t r i aliquis co^

a.Rf.tf gitatione répétât, quáto totius populi applaufu,quàm fplé^ d id is c h o r is ,q u à m o r n a t ì s .q u a m u a r io muficæ inftrumen^ to ru m genere teiìamenti arcam in ciuitatem fuam uoluerit D a u id in tro d u d a m eiTe, is piane intelliget, non defuilTeuir^ gini magníficos angelorum choros, non fplendidam fando^ r u m c o h o r te m ,n o n centum illaquadraginta milliatencn^

^P' *4 t ium citharas in confpedu throni & feniorum ,& ante fedem ¿ ífen io res cantantium ca n ticu m n o u u m . qu a non arca illa te ftam enti, fed facrarium fuit stern i numinis, non legis mo^ faicæ tabulas recónditas Ôcferuatas hab u it , fed euangelicæ le g is ,& falutis om n iu m autorcm magnificctifsime ex fe^ipro^ cu lit , qu® non in terrenam hancHierufalem a D au id e , ( ê in ccelcflem illam om nibus bonis affluentem a C h R i s T G , qui m atrem unice co le b a t , inducebatur. Q uid uero referam

4 .RÍ.I Íg n e o sH e liæ cu rru s ,e q u o sÍgneos,& tu r b in e m ignearden^ t e m ,q u i quum totuszelo diuini cukusexarfiiTec, hoc nouo genere fpedaculi in ccelum fublatus ert - Cuius tam feruebat religionis a m o r , ut illud aliquando dicere fit aufus (fie enim de eo Diuus Hieronym us loquitur)fe folum inter prophetas D E 1 r e l iâ u m fui f ie . quos ego ignés cum feruenti charitatis ardore, quo «ternas hodie regiones deipara uirgo pctiit,con ferendos effe non cen feo .q u æ d iu ino am ore fíagrans afcen^ dit uelut uirgula fumi ex aromatibus myrrhac & th u r is d i uniuerfi pulueris p igm entarii , fpiritus fandi igneaccenfa , u tuerequafi m yrrhaeled ad ed erit ù iau ita tcm od oris , & o^

Cati.4 - dorueftim entorum eius ficu to d o rth u ris om nibus fuauifsi> m e fp iraucrit , & quod Helias de fé afferebat inter prophetas

D e i .

! N C O N C I L I O T R I D E N T I N O .D E I , fola ipfa reliña fit inter obferuatrices diuini cultus fce m in a s ,qu a diuinis benefidis om nes facile fu p era re t .q u apro lucidifsimo ilio lucifero , qui m aneoriebatur.afFeftata ¥*•* + tamen tyrannide infelicifsimcde coelo cec id it ,no u a hodie oritur c a l i s aurora, qu a difcufsis iam ab initio om nibus pec cati tenebris , Òc coeleili nunc gloria fplendens ac rutilans ad intuendam clarifsim am p ulcherrim am ^ fum m i boni lucem nos d u c it . qu a non fuperbo & elato anim o fuper coeli fyde- ra exaltat fa lium fuu.non m on tem reftam enti, & latera aqui lonis a m b it , non fimilitudinem D E i tyrannice a ffe d a t , fed m iti ac humili a n im o , omnibuscp u irtutum num eris abfo^ lutifsima Ìolium nafta eft om nibus c a l i fyderibus excelfius, aduerticem coeleftismontis S i o n , & i n e a D e i fimilitudi^ n e , quam eius ^enitricem aiTequutam fuiiTe d e cu it . ubi re Pfat* p le tu rin bonis'defiderium tu u m ,u b i magna e ftg loria tua » « i , infalutari tuo,ubi g l o r i a & h o n o re c o ro n a ta fatiaris uberta^ Pf.zo, te m agniftcentifsim adom us iftius,è quo bonorum om nium torrente nos om nes abunde potare p o fs is , concupifcit enim,& deficit anim a nofira in atria D o m in i , & m elioreftdiesu^ na in atriis iftis fuper miliia. ubi tota te c a l i proceruni multi tu do m ulto fupra fe eleuatam uenerabunda fufpicit,colit,ob^ fe ru a t , tec|t auguflani c a l i ac terra reginam profitetur. tu in ca lerti iftaecclefia triumphis ornata, m ilitantis huius eccle^ fiafufcepto patrocinio ipfius caufamagis, hac enim eli , pa tres,cuius beneficio n o ilra huicecclefia multa fubinde ac ua ria bona ob u en iu n t, quam non deftituit p r o te z io n e , fed fo^ u e t , tuetur,ampleditur,ut in aifliftis ecc cfia rebus folatium m agnum in eius prafidio pofitum eiTe experiamur.lllo enim aÌcèndit frudus terra fublimis, quod Diuus Bernardus pie òc grauiter dixit, unde ad nos data o p t im a , & dona perfeÓa de Ice n d u n t .q u a ca le i l iu m bonoru m com m unicatione eccle^ fian o ftrau im fuam o m n e m , & autoritatem conferuatam re t in e t , tantaert eius cum fuperiori i l la co n n e x io , ut duabus inter fe apte coharcntibus ac co ll ig a tis , felici quodam fade«- re humana d iu in is ,te r re n a ca le i l ib u s ,im a fu m m iscopulen t u r .h a c en im m ilitan s adiÌlius c a l e l ì i s exemplar expreiT^ in illa u im fuam fundatam atque optim e conftitutam habet, h ac illi fubeft,ab illa p cnd et, illius fimilitudinem gcrit, & ut

B 1 ad

O R A T I O H A B I T A , a d il la m fc l ic ifs im e a fp ira t j i ta a b e a d e m illa afsidua mode^racione gubernatur & reg itu r. Adeo ut illud m irum quibuf' dam m axim e uideri aliquando foleac ( ut ad hoc tandem no^ lira etiam defcendat oratio) qu i fieri pofsit, ut in tanta u triuf que ecclefia: confenfione to t quotidie lites, to t h om in u m dif- fídia in hac noftra cccíefia o b o rian tu r , quibus eam tam acri^ ter premi,ac diuexari uidemus. Cui quum diuinum príefidiíí necdefuerit unquam,nec hoc tempore, aut in pofterum defu turum f i t , multa tamen eius difftcillima tem pora exciterint, quibus uariis agitata & concuiTa tumultibus uix ullam pacis, aut otii fpem habuilTc u ideretur. ne quid de noftro hoc tem-« pore dicam.quo multi liberioris uit? appetentes, excuflb fere fuis ceruicibus fuaui ac m iti lu g o C h r i s t i ,uix ulla le^e,ni fi quam ipfis fuo fenfu interpretari l iceat, & ad Ìuos aííettus to rq u ere , contineri u o lu n t .q u id an non Deus potenter ec/ clefiam fuam tuetur ? an non ingens eli & infinita diuini pr« fidii ui s?ef t qu id em , p atres , ert in qu am , ac proinde firma & conrtans manfit femper ccclefia. quod uero eius pace per^ turbata a n su ft io ra liq u a n d o ,& b re u io r ib u s fo lito terminis contrafta fu e r i t , ta n tu m a b e f t ,u t o b id diuini prsfidii uiri^ bus noftra exillimationc quidpiam d etraö u m eiTe debeat, ut tu n c m a x im e im m e n fa D E l potcntia eluccat, q u u m in me^ diis perfequutionum tu m u ltib u s , rebellantibus m ultis & o m nibus fuis machinis in ccclefiam contendentibus, ferua^ tam eius autoritärem , & n ihilo im m inutam uidemus.com^ m unis autem crcpt» pacis culpam utinam in ipfos tantum fe ditionisautores reiiciendameiTcexiftimare poiTcmus, fed il lud m a x im eu ereo r, quodueftristam en fententiispatres de cerni potius quam mea uelim,ne fortaiTe aliqua etiam ex par te eius rei caufa illis im putati p o fs it , quos oporcuerat in ec clefiapaftores eiTeuigiles.qui uniuerfogregi diligenterat^ tendentes, aduerfus Kom inum fcelera propoìlto ad uirtutem clarifsimo exem plo conftanter dimicarent.quos neque prin^ c ip u m fa u o r , neque propria utilitatiSappetitus, neque "tri bu latio , neque a n g u r ia , neque perfequutio , neque pericu> lu m ,n e q u e gladius i charitate C h r i s t i fepararcnt.qui folam in funSionibus fuis obeundis & traftandis C h r i s t i & ecclefiae rationem h aberent. plurim um e n im r e fe r t , qua^

les ij

ÍN C O N C I L I O T R I D E N T I N O . lc s ’ ; i j í l n t , & quanta anim i magnitudine ecclefia dignità^ tem defcndendam fufcipiant, qui prim um in ea locum obci^ nuerunc. u ten im uiciorum contagia facile ferpuntad pluri^ m o sà p r im a r i isu ir is p ro fe d a , ita uirtucis exemplum non folum ab om nibus commendatur» fed illis ctiam m axim e p ro d cf t , i ì àd arisau to rib u sfu er it exortum . quod quG fenv per neceflarium iit, in hac tamen tanta tcm porum difficulca^ te tantum habet m om enti adfedandas rerum difcordias ,u t hac una in re fpes om nis collocata fit pacis 6c quiecis,il in cha t ,c o .¿ rítate non f id a , in uerbo ueritacis,in uirtuce D e i , per arma iuftitice h om in u m im p rob ita ti re ll iter it iS jf id em ij utfiram

integritatem om nibus probari fedulo curaueritis. h ac C' nini precipua eil ratio tuenda religionis,quam apud eos ne g le d a m & p ro ftra ta m u id e m u s , qui fublatam orum aiquita ce arbitrio fuo & uoluntati frana laxarunt. oppreiTa uero re ligione quid qu afo integrum manere p o ten t ?Iudiccnc i j , apud quos lìmul atque obtinuit religionis n e g le d u s , iacuit f ta t im con tem p ta leg u m feueritas, m os m aiorum fublatus, fides D E Odata & ob ilr id a uiolata e i l .u ix i t unufquifque fuo fenfu atque arb itr io , ut nulla pietas, nullus metus, nul^ lus p u d o r tcnuerit h o m in e s .direpcaecclefia .excifa mona^ r ter ia ,rapta b o n a .u t nihil fuerit in tanta prom ifcua plebis a tro c ita te , quod metuendum efle u ideretur, qu od curfum canta audacia retardare poiTet. Ingentem fane ca lam itatem , quam quoties in mentem reuoco, m agnaalicuius ru ina me^ tus fefe in anim um ingerit.ne tot malis ofÌenfusD e atro cifsinias aliquando corrupta religionis pcenas e x ig a t . quis enim non cenfcat illa reiicienda non fuilTe, fed fcrenda po^ tius libenter,qua non dico tulerunt to t proceres, toc heroes, to t lumina relig ionis , fed introduxerunt in ecclefiain, & cce lefti fapiencia, Siuinacp autoritate ad falutem om nium con^ ftitueruntpat quinani u ir i? d o d rin a exccllentes, fapientia c lari ,p ie ta te con fp icu i,fan d ita te uerendi .q u o ru m aliqui n o n d u b ita ru n tp ro eu a n g eIi iu er ita te ,p ro C h r i 5 T I no/ m ine,&ecciefÌadionitateYanguinem fuum profundere.ho^ rum p icca te m ,d o d n n a m , autoritatem ad reuocandos in ec clefiam illorum ánim os, quos C H R I 5 T V 5 unanobifcuni red em it ,p lu rim u m poflc debere,quis non uidet? V t unum

om nes

O R A T Ï O H A B I T A , om nes caput in uno corpore non diftrado ilio quidem 6c â u uifo.fed ardifsim o uinculo charitatis cô iu n d o agnofcamus? ueftrum autem erit,patres,quos ad eccleiîæ autoricatem pro^ pugnandam fpiritus D e i in hunc locum collegic, illius di gnitatem diligencer a-cfedulo cog itare , qui aliorum duces & antefignani ,q u o ualidiori tempeftate iaftatur ,a c que) ml nus ingentibuscopiis atque prafidiis oppugnari définit,hoc m a io r îr tu d io & diligentia fufcepti à uobis muneris memi^ niiTe debetis . ut ea fit ratio & magnitudo anim orum ueftro^ r u m ,u tn u l Iu m u o s incom m odum a u e ra laudeabftrahat, fed in excelicnti ecclefiæ dignitateom niaad g lo r ia m , fplen^ d o r e m ç reuocetis. V t nulla ñeque in pericuiis fortitudo, ne que in agendo induftria , nullum in prouidendo confilium , aut u llainconficiendo celeritasa uobis prætermiiTa fu ifle ui/ d eatu r . Hæcenim fuerunt femper clariisimorum hominum. c o n f i l i a & f a f t a .hæc de eorum u irtu te audiuim us, hæc cep im u s , hæc leg im u s. neque eos in laude pofitos effe uide^ m u s , quorum inlignes conatus in medio curfu funt franti, & leuiter incontiantiæ uitio à rebus optim e inchoatis refilie^ r u n t . fed qui autoritate, f id e , conilantia, magnitudine ani^ m i in rebus ecclefiæ promouendis p erftiterunt.h i ' graues, hi præilantesjhi duces, hi ecclefiæ principes femper fune ha b i t i . quibus animi uirtutibus ut quifque ueÌlrum in ftru à ii ' f im u se f t , i ta enittendum ei m axim e fu e r it ,u t ad excellent tem earum laudem prouehatur .pofita eli enim in fpe atque expeOatione huius concilii ecclefia ,in quo tam affli¿tis re bus opem ,tam opprefsis fubfidiu aliquod inueniat. ad qu od ipfum uos maxim e adhortatur lulius pontifex maximus,cu^ ius,nulla tanta resfuerit,quæ non regi confilio ,uirtute confia c i ,^ autoritate conferuari pofsit.Idcm contendit fum m o ftu dio Carolus Cæfar im perator augurtifsimus, cuius exim iam acdiuinam animi magnitudinem in componendis difsidiis, in concilianda.pace, & ecclefiæ dignitate defendenda, omnes abunde co g n o u id is . quod quum humanis uiribus non dico confici,fednecogitationequidem concipi p o fs it ,fu m m u m Dei optim i maximi præfidiumcommunibus om nium uotis imploremus, quod inexhaufiæ ipfius clemctiæ fifi fperemus nos facile confequuturos effe, beatifsima præfertim uirgine

auxiliatrice

IN C O N C I L I O T R I D E N T I N O , auxìliafilccnoftra fu is n o b i j prccibusfuffragante.quicut fo let exorabilem fe nobis m axim e pr*bcre,in conferuanda cer^ te religione m inus fua nos ope eíl defercura.quo fiet.uc & d if fidiaiedari facile p o f s in t ,& con tab ili ta una acque cadena co m m u n iu m conüliorum & uoluncacum fociecace, com m u ni totius ecclefííE tranquillicati diligentifsim econfulatur.

..

i

':-.K

?*.- ■ ■»' ■

-iJ-r -

. • ?^ -

'\ v.'**'-’

' . «-

T ■ .

(I

;T^'Í

>

í ■■ rsU

i n

^ * > r i U j- ¿