U N I V E R Z I T A P A L A C K É H O

V O L O M O U C I

P e d a g o g i c k á f a k u l t a

K a t e d r a t e c h n i c k é a i n f o r m a č n í v ý c h o v y

P E T R A H R D L I Č K O V Á

O b o r : m a t e m a t i k a – t e c h n i c k á a i n f o r m a č n í v ý c h o v a

K o m p e n z a č n í p o m ů c k y p r o n e v i d o m é

D i p l o m o v á p r á c e

V e d o u c í p r á c e : R N D r . M i r o s l a v J a n u , P h . D .

O L O M O U C 2 0 1 0

- 2 -

P r o h l a š u j i , ţ e j s e m d i p l o m o v o u p r á c i v y p r a c o v a l a

s a m o s t a t n ě a p o u ţ i l a j e n u v e d e n ý c h p r a m e n ů a l i t e r a t u r y .

V O l o m o u c i d n e 3 0 . 6 . 2 0 1 0

P e t r a H r d l i č k o v á

. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

- 3 -

D ě k u j i R N D r . M i r o s l a v u J a n u , P h . D . , z a o d b o r n é

v e d e n í d i p l o m o v é p r á c e a v s t ř í c n é p o s k y t o v á n í r a d .

D á l e b y c h c h t ě l a p o d ě k o v a t T y f l o c e n t r u O l o m o u c z a p o m o c

p ř i z j i š ť o v á n í i n f o r m a c í o k o m p e n z a č n í c h p o m ů c k á c h a L u k á š i

O t á h a l o v i z a p o s k y t n u t í v ě c n ý c h i n f o r m a c í o h l e d n ě

k o m p e n z a č n í c h p o m ů c e k .

- 4 -

O B S A H

Ú V O D … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … 6

1 T Y F L O P E D I E J A K O V Ě D N Í O B O R … … … … … … … … … … . 8

2 D I F E R E N C I A C E Z R A K O V Ě P O S T I Ž E N Ý C H O S O B … … . 1 2

3 D Ů S L E D K Y Z R A K O V É H O P O S T I Ž E N Í . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 5

3 . 1 K o m p e n z a č n í č i n i t e l é … … … … … … … … … … … … … … … . . 1 6

4 V Y N Á L E Z C I K O M P E N Z A Č N Í C H P O M Ů C E K D Ř Í V E

A N Y N Í … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … 1 7

4 . 1 J o h a n W i l h e l m K l e i n … … … … … … … … … … … … … … … . . 1 7

4 . 2 L o u i s B r a i l l e … … … … … … … … … … … … … … … … … … … . . 1 9

4 . 3 O s k a r P i c h t … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … . 2 0

4 . 4 M i l a n H u d e č e k … … … … … … … … … … … … … … … … … … … 2 1

4 . 5 S o u č a s n á s i t u a c e … … … … … … … … … … … … … … … … … … 2 2

5 S P E C I Á L N Í P O M Ů C K Y P R O O S O B Y S E Z R A K O V Ý M

P O S T I Ž E N Í M … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … . 2 3

5 . 1 P o k r o k v e v ý v o j i k o m p e n z a č n í c h p o m ů c e k … … … … … … 2 3

5 . 2 K l a s i f i k a c e p o m ů c e k p r o z r a k o v ě p o s t i ţ e n é … … … … … . 2 4

5 . 3 V l a s t n í p o p i s p o m ů c e k p r o o s o b y s e z r a k o v ý m p o s t i ţ e n í m . . .

… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … . 2 6

5 . 3 . 1 P o m ů c k y p r o d o m á c n o s t … … … … … … … … … … … … … 2 6

a ) I n d i k á t o r h l a d i n y … … … … … … … … … … … … … … … … . 2 6

b ) I n d i k á t o r s v ě t l a … … … … … … … … … … … … … … … … … 2 8

c ) M l u v í c í v á h a … … … … … … … … … … … … … … … … … … . . 2 9

5 . 3 . 2 P o m ů c k y p r o o d s t r a ň o v á n í i n f o r m a č n í b a r i é r y … … . 3 0

a ) P á s m o s v i n o v a c í m l u v í c í … … … … … … … … … … … … … 3 0

b ) A k u s t i c k á v o d o v á h a … … … … … … … … … … … … … … … . 3 2

c ) V o d o v á h a i n s t a n t n í … … … … … … … … … … … … … … … . . 3 3

- 5 -

d ) C o l o r t e s t … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … . 3 4

e ) S h e r l o c k … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … 3 7

f ) B r a i l l s k ý ř á d e k … … … … … … … … … … … … … … … … … . . 3 9

g ) P A C M a t e O m n i … … … … … … … … … … … … … … … … … 4 4

5 . 3 . 3 P o m ů c k y p r o u s n a d n ě n í o r i e n t a c e a k o m u n i k a c e … . 4 7

a ) B í l á h ů l … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … . 4 7

b ) R a y – u l t r a z v u k o v á p o m ů c k a p r o o r i e n t a c i … … … … . . 5 1

c ) N a v i g a č n í j e d n o t k a E n f o r a … … … … … … … … … … … … . 5 2

d ) O r i e n t a č n í m a j á č k y p r o n e v i d o m é … … … … … … … … … 5 4

6 V L A S T N Í N Á V R H P O M Ů C E K . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 2

6 . 1 Z á k l a d n í m a t e r i á l p r o v ý r o b u n a v r h o v a n ý c h p o m ů c e k … 6 2

6 . 1 . 1 D ř e v o … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … . . 6 3

6 . 2 B e z p e č n o s t p r á c e p ř i z p r a c o v á n í v ý r o b k ů … … … … … … . 6 4

6 . 3 P o u ţ i t é n á ř a d í a p o m o c n é m a t e r i á l y … … … … … … … … … . 6 5

6 . 4 C h a r a k t e r i s t i k a j e d n o t l i v ý c h v ý r o b k ů … … … … … … … … . 6 6

6 . 4 . 1 N á s o b i l k a … … … … … … … … … … … … … … … … … … … . . 6 6

6 . 4 . 2 M o d e l y t ě l e s … … … … … … … … … … … … … … … … … … . 7 0

6 . 4 . 3 O r i g a m i – N á m o ř n i c k á č e p i c e … … … … … … … … … … . 7 3

6 . 4 . 4 O r i g a m i – L o d i č k a … … … … … … … … … … … … … … … . . 7 5

Z Á V Ě R … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … . . 7 7

S E Z N A M P O U Ž I T É L I T E R A T U R Y … … … … … … … … … … … … . 8 0

S E Z N A M T A B U L E K A O B R Á Z K Ů … … … … … … … … … … … … . . 8 5

P Ř Í L O H Y

- 6 -

Ú V O D

O s o b y s e z d r a v o t n í m p o s t i ţ e n í m n e j s o u b o h u ţ e l s t á l e b r á n y

l a i c k o u v e ř e j n o s t í z a r o v n o c e n n é p a r t n e r y . M o ţ n á j e t o d á n o t í m ,

ţ e c o č l o v ě k n e z n á a n e r o z u m í t o m u , p o d v ě d o m ě s e t o h o z a č n e

b á t a s n a ţ í s e t o z e s v é h o ţ i v o t a o d s t r a n i t n e b o a l e s p o ň n ě j a k ý m

z p ů s o b e m b a g a t e l i z o v a t . T a k é n á m z d r a v o t n í p o s t i ţ e n í p ř i p o m í n á ,

ţ e s v ě t n e n í a ţ t a k ú p l n ě s p r a v e d l i v ý , a ţ e s e m ů ţ e k d y k o l i v

n ě c o p o k a z i t . T o s a m o z ř e j m ě t a k é v e d e k n e p ř í j e m n ý m p o c i t ů m .

L i d é s i č a s t o m y s l í , ţ e o s o b y s e z r a k o v ý m p o s t i ţ e n í m ( d á l e j e n

Z P ) j s o u o d k á z á n i n a p o m o c d r u h ý c h l i d í a ţ e j s o u n a n i c h

z á v i s l í . A l e j a k o k a ţ d ý j i n ý č l o v ě k , i o s o b a s e Z P c h c e b ý t ,

a d í k y k o m p e n z a č n í m p o m ů c k á m m ů ţ e b ý t , s o b ě s t a č n á .

P r á v ě t y t o k o m p e n z a č n í p o m ů c k y m n e z a u j a l y p ř i m é

d o b r o v o l n i c k é č i n n o s t i j a k o o s o b n í a s i s t e n t k a u o s o b s e Z P .

P r o t o j s e m s e r o z h o d l a s e n a t y t o p o m ů c k y v e s v é z á v ě r e č n é

p r á c i z a m ě ř i t a s e z n á m i t t a k l a i c k o u v e ř e j n o s t s t í m , j a k o s o b y

s e Z P p o m ů c k y p o u ţ í v a j í p ř i k a ţ d o d e n n í c h č i n n o s t e c h . D á l e s e

z d e č t e n á ř i m o h o u k o n k r é t n ě d o z v ě d ě t o v y u ţ i t í m a t e m a t i c k ý c h

k o m p e n z a č n í c h p o m ů c e k , j e ţ m o h o u s l o u ţ i t p ř i š k o l n í v ý u c e .

D i p l o m o v á p r á c e j e r o z d ě l e n a n a t ř i č á s t i . N e j p r v e s e

v ě n u j i t y f l o p e d i i , j e j í m u v ý v o j i a t ř í d ě n í , d á l e k l a s i f i k a c i o s o b

s e z r a k o v ý m p o s t i ţ e n í , d ů s l e d k ů m z r a k o v é h o p o s t i ţ e n í

a s e z n a m u j i s v ý z n a m n ý m i o s o b n o s t m i v o b l a s t i k o m p e n z a č n í c h

p o m ů c e k . D a l š í č á s t t v o ř í v y m e z e n í p o j m u t y f l o p o m ů c k y , j e j i c h

k l a s i f i k a c e a p o p i s k o m p e n z a č n í c h p o m ů c e k . Z d e s e z a m ě ř u j i n a

s t r u č n ý p o p i s p o m ů c k y , p r i n c i p č i n n o s t i a u p l a t n ě n í p ř i

k a ţ d o d e n n í č i n n o s t i . P o s l e d n í č á s t p r á c e p a k t v o ř í v l a s t n í n á v r h y

- 7 -

a z h o t o v e n í p o m ů c e k z e d ř e v a a z p a p í r u p r o v ý u k u m a t e m a t i k y ,

k t e r á j e t a k é d ů l e ţ i t á n a p ř . p r o r o z v o j l o g i c k é h o m y š l e n í ,

p ř e d s t a v i v o s t i a p r o s t o r o v é h o v n í m á n í .

- 8 -

1 T Y F L O P E D I E J A K O V Ě D N Í O B O R

Z h i s t o r i c k ý c h p r a m e n ů v y p l í v á , ţ e l i d é s v a d a m i z r a k u b y l i

v d á v n ý c h d o b á c h o z n a č o v á n i z a „ s l e p c e “ a s p o l e č n o s t , v e k t e r é

ţ i l i , j e v ě t š i n o u s t a v ě l a n a s v ů j o k r a j . T o t o o z n a č e n í a l e b o h u ţ e l

p ř e t r v á v á u l a i c k é v e ř e j n o s t i d o d n e s , p ř e s t o ţ e j e ř a d o u

n e v i d o m ý c h p o v a ţ o v á n o z a p e j o r a t i v n í . V p o z d ě j š í c h d o b á c h b y l i

t i t o l i d é i n t a k t n í s p o l e č n o s t í , d í k y s o u s t a v n é p r á c i o d b o r n í k ů ,

p ř i j í m á n i , t r v a l o v e l m i d l o u h o , n e ţ s e d o s p ě l o k z á v ě r u , ţ e s e

m o h o u l i d é s v a d a m i z r a k u s t á t r o v n o p r á v n ý m i o b č a n y .

K z a č l e n ě n í b y l o v š a k p o t ř e b a u p l a t n ě n í j i n ý c h m e t o d , z á s a d

a o r g a n i z a č n í c h f o r e m v e v ý c h o v ě a v z d ě l á v á n í , a b y b y l a

a d e k v á t n ě p o d p o ř e n a s o c i a l i z a c e j e d i n c e a n e d o c h á z e l o k j e h o

s e g r e g a c i o d v ě t š i n o v é s p o l e č n o s t i a v j e j í m d ů s l e d k u k c e l k o v é

i z o l a c i . T y t o n o v é p o z n a t k y p ř i s p ě l y k t o m u , ţ e v ý z n a m n í

o d b o r n í c i , k t e ř í p r a c o v a l i s l i d m i s e z r a k o v ý m i v a d a m i , s e

p o k o u š e l i z a l o ţ i t s a m o s t a t n o u v ě d n í d i s c i p l í n u , k t e r á b y s e

z a b ý v a l a v ý c h o v n ě - v z d ě l á v a c í p é č í o t y t o o s o b y . V ý v o j t é t o

v ě d n í d i s c i p l í n y s e v š a k p o t ý k a l s m n o h a p r o b l é m y . ( 3 ) , ( 4 )

H n e d z p o č á t k u s e v y n o ř i l p r o b l é m s v y t v o ř e n í m n á z v u .

O z n a č e n í v ě d n í h o o b o r u b y l o a p r a v d ě p o d o b n ě j e š t ě j i s t o u d o b u

b u d e p r o b l e m a t i c k é . V o d b o r n é l i t e r a t u ř e l z e n a l é z t n á z v y j a k o

n a p ř . o f t a l m o p e d i e , o p t o p e d i e , o k u l o p e d i e , n e b o o f t a l m o l o g i c k á

d e f e k t o l o g i e . V š e c h n y t y t o n á z v y v š a k u p ř e d n o s t ň o v a l y

m e d i c í n s k ý p ř í s t u p . M e z i d a l š í n á z v y p a t ř i l y n a p ř .

t y f l o p e d a g o g i k a , n e b o s p e c i á l n í t y f l o p e d i c k á p e d a g o g i k a . A ţ n a

p o č á t k u 7 0 . l e t 2 0 . s t o l e t í s e v Č e s k é r e p u b l i c e v ţ i l n á z e v

t y f l o p e d i e , p o c h á z e j í c í z k o n c e p c e s p e c i á l n í p e d a g o g i k y

- 9 -

p r o f . M i l o š e S o v á k a . N i c m é n ě e x i s t u j í r o v n ě ţ r e g i o n á l n í r o z d í l y

v u ţ i t í o z n a č e n í p r o o b o r z a b ý v a j í c í s e v ý c h o v o u , v z d ě l á n í m

a v š e o b e c n ý m r o z v o j e m o s o b s e z r a k o v ý m p o s t i ţ e n í m s m ě r e m

k j e j i c h s o c i a l i z a c e . N a p ř í k l a d v b r n ě n s k é m p o j e t í s e h o v o ř í

s p í š e o o f t a l m o p e d i i . ( 3 ) , ( 4 ) , ( 1 6 )

P ř e s n á d e f i n i c e d l e F i n k o v é , L u d í k o v é a R ů ţ i č k o v é ( 2 0 0 7 ) :

„ T y f l o p e d i e ( z ř e c k é h o t y f l o s – s l e p ý , p a i d e a – v ý c h o v a ) j a k o

j e d e n z o b o r ů s p e c i á l n í p e d a g o g i k y , k t e r ý s e z a b ý v á

p r o b l e m a t i k o u s p j a t o u s r o z v o j e m , v ý c h o v o u a v z d ě l á n í m o s o b s e

z r a k o v ý m p o s t i ţ e n í m . “ ( 3 , s . 1 9 1 ) T o v š a k z a h r n u j e n e j e n

e d u k a c i a s o c i a l i z a c i , a l e t a k é p ř í p r a v u n a p o v o l á n í , n á s l e d u j í c í

p r a c o v n í z a ř a z e n í a p l n o h o d n o t n é p r o s a z e n í v e s p o l e č n o s t i . ( 3 )

T o t o o z n a č e n í s e v š a k v d n e š n í d o b ě n e z d á p ř í l i š i d e á l n í ,

a t o j a k z p o h l e d u u j e d n o c e n í t e r m i n o l o g i e , c o ţ j e d l o u h o d o b o u

o t á z k o u k o n s e n s u š i r o k é o d b o r n é v e ř e j n o s t i , t a k z p o h l e d u

z a ř a z e n í o b o r u v s o u s t a v ě v ě d . J a k v y p l í v á z p ř e k l a d u n á z v u ,

t y f l o p e d i e s e z a b ý v á v ý c h o v o u s l e p ý c h , c o ţ j e v e l i c e ú z k á č á s t

z e š k á l y v ě d n í h o o b o r u . P r o t o j e d n e s p r e f e r o v á n t e r m í n

s p e c i á l n í p e d a g o g i k a o s o b s e z r a k o v ý m p o s t i ţ e n í m , k t e r ý

v y s t i h u j e d a n o u p r o b l e m a t i k u . D ů v o d y j s o u j e d n o z n a č n é .

„ V s o u v i s l o s t i s a k c e n t e m , k t e r ý j e v s o u č a s n é d o b ě k l a d e n n a

s a m o t n é h o j e d i n c e s e z r a k o v ý m p o s t i ţ e n í m j e a k t u á l n ě

u p ř e d n o s t ň o v á n o o z n a č e n í s p e c i á l n í p e d a g o g i k a o s o b s e

z r a k o v ý m p o s t i ţ e n í m . Ř a d a a s p e k t ů t o h o t o t e r m í n u v e d e k j e h o

o p r á v n ě n é p r e f e r e n c i – j e p a t r n é , ţ e s e j e d n á

o s p e c i á l n ě p e d a g o g i c k o u d i s c i p l í n u , k t e r á s e z a b ý v á v š e m i

k a t e g o r i e m i o s o b s e z r a k o v ý m p o s t i ţ e n í m a z á r o v e ň j e z d e

r e s p e k t o v á n p o ţ a d a v e k z a m ě ř e n í p o z o r n o s t i p r i m á r n ě n a j e d i n c e

- 10 -

- č l o v ě k a , j e h o p o s t i ţ e n í j e v p o d s t a t ě a ţ „ d r u h o t n é “ ( 4 , C D -

R O M ) , ( 3 ) , ( 4 ) , ( 1 7 )

J a k o k a ţ d ý v ě d n í o b o r m á i t y f l o p e d i e s v ů j v y m e z e n ý c í l ,

k t e r ý j e s m y s l e m s p e c i á l n ě p e d a g o g i c k é i n t e r v e n c e . J e j í m c í l e m

d l e L u d í k o v é j e : „ M a x i m á l n í r o z v o j o s o b n o s t i j e d i n c e s e

z r a k o v ý m p o s t i ţ e n í m , c o ţ z n a m e n á n e j e n d o s a ţ e n í n e j v y š š í h o

s t u p n ě s o c i a l i z a c e , v č e t n ě z a j i š t ě n í a d e k v á t n í c h p o d m í n e k p r o

e d u k a c i , a l e i p ř í p r a v u n a p o v o l á n í , n á s l e d n é p r a c o v n í z a ř a z e n í

a p l n o h o d n o t n é s p o l e č e n s k é u p l a t n ě n í . “ ( 3 , s . 1 1 )

V s o u s t a v ě v ě d e x i s t u j í v a z b y n a j e d n o t l i v é o b o r y . A n i

t y f l o p e d i e s e t ě m t o v a z b á m n e v y m y k á . U p l a t ň u j e p o z n a t k y j a k z e

s p o l e č e n s k o v ě d n í c h o b o r ů ( p s y c h o l o g i e , p e d a g o g i k a , s o c i o l o g i e ,

f i l o z o f i e a p o d . ) , t a k z p ř í r o d o v ě d n ý c h o b o r ů ( o f t a l m o l o g i e , d a l š í

m e d i c í n s k é o b o r y , a l e i f y z i k a , a k u s t i k a , o p t i k a , k y b e r n e t i k a

a t d . ) . S a m o z ř e j m ě n e s m í m e z a p o m e n o u t n a d a l š í

s p e c i á l n ě p e d a g o g i c k é o b o r y ( s o m a t o p e d i e , l o g o p e d i e ,

p s y c h o p e d i e a t d . ) , b e z k t e r ý c h b y s e t y f l o p e d i e n e m o h l a d á l e

r o z v í j e t . ( 3 ) , ( 1 6 )

N a č l e n ě n í t y f l o p e d i e , j a k o v ě d n í h o o b o r u , s e m ů ţ e m e d í v a t

p o d l e L u d í k o v é z n ě k o l i k a p o h l e d ů . P r v n í n e j č a s t ě j š í č l e n ě n í s e

z a b ý v á v ě k e m o s o b s e z r a k o v ý m p o s t i ţ e n í m . M ů ţ e m e j i t e d y

r o z d ě l i t n a :

t y f l o p e d i e r a n é h o v ě k u

t y f l o p e d i e p ř e d š k o l n í h o v ě k u

t y f l o p e d i e š k o l n í h o v ě k u

t y f l o a n d r a g o g i k a

t y f l o g e r a n t a g o g i k a

- 11 -

J e l i k o ţ z r a k o v é p o s t i ţ e n í o s o b n e n í j e n j e d n o h o s t u p n ě , m ů ţ e m e

d á l e t y f l o p e d i i d ě l i t d l e s t u p n ě z r a k o v é h o p o s t i ţ e n í n a :

s p e c i á l n í p e d a g o g i k u n e v i d o m ý c h

s p e c i á l n í p e d a g o g i k u o s o b s e z b y t k y z r a k u

s p e c i á l n í p e d a g o g i k u s l a b o z r a k ý c h

s p e c i á l n í p e d a g o g i k u o s o b s p o r u c h a m i b i n o k u l á r n í h o

v i d ě n í

T y f l o p e d i i l z e t a k é d ě l i t d l e v n i t ř n í h o č l e n ě n í n a :

z á k l a d y t y f l o p e d i e

h i s t o r i o g r a f i e t y f l o p e d i e

t y f l o d i d a k t i k a

m e t o d o l o g i e t y f l o p e d i e

s r o v n á v a c í t y f l o p e d i e ( 3 ) , ( 1 6 ) , ( 2 3 )

- 12 -

2 D I F E R E N C I A C E Z R A K O V Ě P O S T I Ž E N Ý C H O S O B

P r o v ě t š i n u l a i c k é v e ř e j n o s t i z n a m e n á z r a k o v o u v a d u

s l e p o t a . T a s e t a k é s n a d n o p o z n á v á . P o m o c í b í l é h o l e , v o d i c í c h

p s ů , č e r n ý c h b r ý l í c h n e b o t a k é d í k y o p a t r n ě j š í c h ů z i

i n e z a s v ě c e n ý č l o v ě k p o z n á , ţ e d o t y č n á o s o b a m á p r o b l é m y s e

z r a k e m . A l e u v ě t š i n y o s o b s i a n i n e m u s í m e p o v š i m n o u t , ţ e m a j í

z r a k o v o u v a d u . N e b o ť p o h y b , a n i v z á j e m n á k o m u n i k a c e j i m

n e č i n í ţ á d n é p r o b l é m y . ( 4 )

P r o t o r o z e z n á v á m e r ů z n é s t u p n ě z r a k o v é h o p o s t i ţ e n í . A v š a k

k l a s i f i k a c e o s o b s e z r a k o v ý m p o s t i ţ e n í m n e n í j e d n o t n á . J i n é

t ř í d ě n í m ů ţ e b ý t v e z d r a v o t n i c t v í , v e š k o l s t v í , v s o c i á l n ě -

p e d a g o g i c k é p r a x i , a l e t ř e b a t a k é p r o ú č e l y s p o r t u . ( 4 )

P r o z a v e d e n í k l a s i f i k a c e j e v š a k d ů l e ţ i t é d e f i n o v a t , k d o j e

p o v a ţ o v á n z a o s o b u s e z r a k o v ý m p o s t i ţ e n í m . F i n k o v á , L u d í k o v á ,

R ů ţ i č k o v á j i v y m e z u j í t a k t o : „ O s o b a , k t e r á t r p í o č n í v a d o u č i

c h o r o b o u , k d y p o o p t i m á l n í k o r e k c i m á s t á l e z r a k o v é v n í m á n í

n a r u š e n o n a t o l i k , ţ e j í č i n í p r o b l é m y v b ě ţ n é m ţ i v o t ě . “ ( 3 , s . 3 7 )

P r o s r o v n á n í p a k z m e d i c í n s k é h o h l e d i s k a ( W H O - W o r d

H e a l t h O r g a n i z a t i o n ) : „ o s o b a s e z r a k o v ý m p o s t i ţ e n í m j e t a , k t e r á

m á p o s t i ţ e n í z r a k o v ý c h f u n k c í t r v a j í c í i p o m e d i c í n s k é l é č b ě

a n e b o p o k o r i g o v á n í s t a n d a r d n í r e f r a k č n í v a d y a m á z r a k o v o u

o s t r o s t h o r š í n e ţ 0 , 3 ( 6 / 1 8 ) a ţ p o s v ě t l o c i t , n e b o j e z o r n é p o l e

o m e z e n o p o d 1 0 s t u p ň ů p ř i c e n t r á l n í f i x a c i , p ř i t o m t a t o o s o b a

u ţ í v á n e b o j e p o t e n c i o n á l n ě s c h o p n á p o u ţ í v a t z r a k n a p l á n o v á n í

a v l a s t n í p r o v á d ě n í č i n n o s t i “ ( 2 9 , s . 2 1 5 ) .

- 13 -

J e d n o u z k l a s i f i k a c í j e k l a s i f i k a c e d l e W H O ( W o r d H e a l t h

O r g a n i z a t i o n ) . T a u v á d í č l e n ě n í z r a k o v ý c h v a d p o d l e č á s t i

z r a k o v é h o a n a l y z á t o r u , k t e r á j e n a r u š e n a .

H 0 0 – H 0 6 n e m o c i o č n í h o v í č k a , s l z n é h o ú s t r o j í a o č n i c e

H 1 0 – H 1 3 o n e m o c n ě n í s p o j i v e k

H 1 5 – H 2 2 n e m o c i s k l é r y , r o h o v k y , d u h o v k y a ř a s n a t é h o

t ě l í s k a

H 2 5 – H 2 8 o n e m o c n ě n í č o č k y

H 3 0 – H 3 6 n e m o c i c é v n a t k y a s í t n i c e

H 4 0 – H 4 2 g l a u k o m

H 4 3 – H 4 5 n e m o c i s k l i v c e a o č n í h o b u l b u

H 4 6 – H 4 8 n e m o c i z r a k o v é h o n e r v u a z r a k o v ý c h d r a h

H 4 9 – H 5 2 p o r u c h y o č n í c h s v a l ů , b i n o k u l á r n í h o p o h y b u ,

a k o m o d a c e a r e f r a k c e

H 5 3 – H 5 4 p o r u c h y v i d ě n í a s l e p o t a

H 5 5 – H 5 9 j i n é n e m o c i a o č n í a d n e x ( 4 )

D a l š í m k r i t é r i e m p r o k l a s i f i k a c i j e z r a k o v á o s t r o s t , n e b o l i

v i z u s . H y c l s V a l e š o v o u v y c h á z e j í z p ř e d p o k l a d u , ţ e v í z u s p o d

h r a n i c í 6 / 1 8 u r č u j e z t r á t u z r a k u . D á l e u v á d ě j í n á s l e d u j í c í

č l e n ě n í :

s l a b o z r a k o s t – z r a k o v á o s t r o s t l e p š í h o o k a j e o d 6 / 1 8 p o

3 / 6 0

n e v i d o m o s t – p o k l e s z r a k o v é o s t r o s t i p o d 3 / 6 0 a ţ p o

s v ě t l o c i t

p r a k t i c k á n e v i d o m o s t – j e u r č o v á n a j a k o p o k l e s v í z u p o d

3 / 6 0 d o 1 / 6 0 v č e t n ě

- 14 -

s k u t e č n á n e v i d o m o s t – z r a k o v á o s t r o s t j e p o d h r a n i c í

1 / 6 0 a ţ s v ě t l o c i t

p l n á s l e p o t a – o d s v ě t l o c i t u s c h y b n o u p r o j e k c í s v ě t l a p o

z t r á t u s v ě t l o c i t u . ( 8 )

Z a d a l š í m ů ţ e m e p o v a ţ o v a t č l e n ě n í z h l e d i s k a d o b y v z n i k u

z r a k o v é h o p o s t i ţ e n í n a v r o z e n é a z í s k a n é . P o d l e p ů v o d u z r a k o v é

v a d y p a k r o z l i š u j e m e j e d i n c e s p o r u c h o u o r g á n o v o u , n e b o

f u n k č n í . T a k é d ů l e ţ i t ý m f a k t o r e m p ř i k l a s i f i k a c i m ů ţ e b ý t d é l k a

t r v á n í z r a k o v é h o p o s t i ţ e n í . T o v e d e k t ř í d ě n í n a o s o b y s a k u t n í m

z r a k o v ý m p o s t i ţ e n í m , s c h r o n i c k ý m z r a k o v ý m p o s t i ţ e n í m

a s o p a k u j í c í m s e z r a k o v ý m p o s t i ţ e n í m . V n e p o s l e d n í ř a d ě

m ů ţ e m e p o u ţ í t č l e n ě n í p o d l e s t u p n ě z r a k o v é h o p o s t i ţ e n í , k t e r é

s e p o u ţ í v á v e s p e c i á l n ě p e d a g o g i c k é p r a x i . A t o n a :

o s o b y n e v i d o m é

o s o b y s e z b y t k y z r a k u

o s o b y s l a b o z r a k é

o s o b y s p o r u c h a m i b i n o k u l á r n í h o v i d ě n í . ( 4 ) , ( 1 5 ) , ( 1 6 )

- 15 -

3 D Ů S L E D K Y Z R A K O V É H O P O S T I Ž E N Í

J a k é k o l i v o m e z e n í z r a k o v é h o v n í m á n í , n e b o j e h o z t r á t a

z v e l k é č á s t i o v l i v ň u j e n e b o o m e z u j e v š e c h n y s l o ţ k y b ě ţ n é h o

ţ i v o t a č l o v ě k a . N a r u š u j e j a k o b l a s t m o t o r i c k o u , k o g n i t i v n í , t a k

p s y c h o s o c i á l n í . Z á v a ţ n o s t t ě c h t o d ů s l e d k ů v š a k z á v i s í n a s t u p n i

č i t y p u z r a k o v é h o p o s t i ţ e n í , d o b ě v z n i k u , a l e t a k é n a p ř í k l a d i n a

p ř í č i n á c h .

J e l i k o ţ v ě t š i n a p o d n ě t ů z o k o l í j e v n í m á n a p r á v ě z r a k e m ,

m ů ţ e m e z a n e j z á v a ţ n ě j š í d ů s l e d e k p o v a ţ o v a t p o s t i ţ e n í

z r a k o v ý c h f u n k c í . T o s e p r o m í t á d o k v a l i t y : „ H l o u b k o v é h o

a p r o s t o r o v é h o v i d ě n í , s c h o p n o s t i l o k a l i z a c e , a n a l ý z y , s y n t é z y č i

v i z u o m o t o r i c k é k o o r d i n a c e . “ ( 4 , C D - R O M )

D a l š í m z á v a ţ n ý m d ů s l e d k e m , k t e r ý s e o d v í j í o d o m e z e n í

z r a k o v é p e r c e p c e , j s o u o b t í ţ e p ř i p r o s t o r o v é o r i e n t a c i

a s a m o s t a t n é m p o h y b u . K e k o m p e n z a c i p a k p ř i s p í v a j í

p r ů v o d c o v s k é s l u ţ b y , s p e c i á l n ě v y c v i č e n í p s i , n e b o t a k é

s p e c i á l n í p o m ů c k y j a k o j s o u n a p ř . b í l á h ů l , o r i e n t a č n í a z v u k o v é

m a j á č k y č i d a l š í z v u k o v é a h m a t o v é p r v k y . ( 4 )

V d ů s l e d k u z r a k o v é h o p o s t i ţ e n í m ů ţ e b ý t i s i l n ě

o v l i v n ě n a p s y c h i c k á s t r á n k a o s o b n o s t i . V d ů s l e d k u t o h o m ů ţ e

d o c h á z e t k o v l i v n ě n í r o z v o j e s o c i á l n í c h v z t a h ů , k o m u n i k a c e i

v z á j e m n é i n t e r a k c e . M e z i d a l š í d ů s l e d k y p a t ř í i p o m a l e j š í

p r a c o v n í t e m p o a r y c h l e j š í u n a v i t e l n o s t k v ů l i p o u ţ í v á n í

k o m p e n z a č n í c h č i n i t e l ů č i p o m ů c e k . D á l e t a k é m ů ţ e z r a k o v ý

d e f i c i t z a s a h o v a t d o o b l a s t i v z d ě l á v á n í , o m e z u j e p r a c o v n í

u p l a t n ě n í , a l e t a k é k l a s i c k o u p r á c i s č e r n o t i s k e m . P r o

k o m p e n z a c i p ř i p r á c i s t e x t e m s e p o u ţ í v a j í z v ě t š o v a c í l u p y ,

- 16 -

p ř e v o d t e x t u d o B r a i l l o v a p í s m a , č i č t e c í z a ř í z e n í k p ř e v o d u

č e r n o t i s k u d o h l a s o v é h o v ý s t u p u . M ů ţ e t a k é n a r u š o v a t r o z v o j

m y š l e n í , ř e č i a p ř e d s t a v i v o s t i . ( 4 )

3 . 1 K o m p e n z a č n í č i n i t e l é

J a k j i ţ z d e b y l o ř e č e n o , z r a k o v é v n í m á n í z a s t u p u j e 7 0 - 8 0 %

v e š k e r é h o s m y s l o v é h o v n í m á n í . P o k u d d o j d e k j e h o p o š k o z e n í

n e b o z t r á t ě , j e p o t ř e b a n a j í t n á h r a d n í m o ţ n o s t i n e b o p o s t u p y , j a k

z d o k o n a l i t n e p o š k o z e n é s m y s l y a t í m z r a k k o m p e n z o v a t .

K o m p e n z a č n í č i n i t e l e d ě l í m e n a :

n i ţ š í – s l u c h

– h m a t

– č i c h

– c h u ť

v y š š í – p o z o r n o s t

– p ř e d s t a v i v o s t

– k o n c e n t r a c i

– p a m ě ť

– m y š l e n í

– ř e č ( 4 )

T a k é j e n u t n é p o u ţ í v á n í t y f l o t e c h n i k y , k t e r á u m o ţ ň u j e

z r a k o v o u v a d u č á s t e č n ě k o m p e n z o v a t . T y t o p o m ů c k y o s o b á m s e

z r a k o v ý m p o s t i ţ e n í m n e u s n a d ň u j í j e n o r i e n t a c i v p r o s t o r u

a s a m o s t a t n ý p o h y b , a l e t a k é s e b e o b s l u h u , v ý b ě r o b l e č e n í a d a l š í

b ě ţ n é d e n n í a k t i v i t y .

- 17 -

4 V Y N Á L E Z C I K O M P E N Z A Č N Í C H P O M Ů C E K D Ř Í V E

A N Y N Í

O d p o č á t k u d e v a t e n á c t é h o s t o l e t í b y l a z r a k o v ě p o s t i ţ e n ý m

o s o b á m p o s k y t o v á n a i n s t i t u c i o n á l n í p é č e , k d e p r a c o v a l a j i ţ

s p o u s t a o d b o r n í k ů a u z n á v a n ý c h t y f l o p e d ů ( A l o y s K l á r , J a n

N e p o m u k F r a n t i š e k R a f a e l B e i t e l , J a n D e y l ) . D í k y t ě m t o

s p e c i a l i s t ů m , s v ě t o v ě u z n á v a n ý m o s o b n o s t e m , k t e ř í s e z a s l o u ţ i l i

o z l e p š e n í p ř í s t u p u i o z d o k o n a l e n í s l u ţ e b , j e d n e š n í v ý v o j

a d o s t u p n o s t p o m ů c e k a s l u ţ e b n a v ý b o r n é ú r o v n i . M e z i n e j v ě t š í

o d b o r n í k y m ů ţ e m e ř a d i t n a p ř . J . W . K l e i n a , L . B r a i l l a , O . P i c h t a

a M . H u d e č k a o k t e r ý c h s e v t é t o k a p i t o l e z m í n í m e

p o d r o b n ě j i . ( 3 )

T i t o l i d é u m o ţ n i l i n e v i d o m ý m p o m o c í r o z m a n i t ý c h

k o m p e n z a č n í c h p o m ů c e k n a l é z t c e s t u d o s v ě t a i n t a k t n í

s p o l e č n o s t i .

4 . 1 J o h a n W i l h e l m K l e i n

( * 1 1 . 4 . 1 7 6 5 , † 1 2 . 5 . 1 8 4 8 )

J o h a n W i l h e l m K l e i n j e p o v a ţ o v á n z a j e d n o h o

z n e j v ý z n a m n ě j š í c h t y f l o p e d ů 1 9 . s t o l e t í . N a r o d i l s e v A l e r h e i m u

j a k o s y n k o m o r n í h o r a d y . N a K a r l o v ě u n i v e r z i t ě v e S t u t t g a r t u

v y s t u d o v a l p r á v a , p o j e j i c h u k o n č e n í v r o c e 1 7 8 8 p ř i j a l m í s t o

s p r á v c e j u s t i č n í h o ú ř a d u . Z v r a t v j e h o ţ i v o t ě n a s t a l v o b d o b í

v e l k é f r a n c o u z s k é r e v o l u c e , k d y s e v r o c e 1 7 9 9 o d s t ě h o v a l d o

V í d n ě , k d e s e z a č a l v ě n o v a t p é č i o c h u d i n u . P ř i t é t o p r á c i s e

s e t k á v a l i s p r o b l e m a t i k o u ţ i v o t a n e v i d o m ý c h d ě t í i d o s p ě l ý c h ,

j e ţ h o v e l i c e z a u j a l a . ( 2 3 ) , ( 2 6 )

- 18 -

R o k u 1 8 0 4 z a l o ţ i l v e V í d n i V ý c h o v n ě v z d ě l á v a c í ú s t a v p r o

n e v i d o m é , k d e s e ţ á c i u č i l i č í s t , p s á t , p o č í t a t a o r i e n t o v a t s e n a

r e l i é f n í c h z e m ě p i s n ý c h m a p á c h . K l e i n k l a d l d ů r a z n a m a n u á l n í

p r á c e , j a k o n a p ř . p a l i č k o v á n í , h á č k o v á n í , p o z d ě j i t a k é v ý r o b u

p r o v a z ů , o p a s k ů a p r á c e s e d ř e v e m . P r v n í m j í m v z d ě l á v a n ý m

ţ á k e m b y l d e v í t i l e t ý c h l a p e c J a k u b B r a u n , k t e r é h o p o z n a l p ř i s v é

s o c i á l n í č i n n o s t i . ( 3 ) , ( 2 6 )

J . W . K l e i n v o b l a s t i v ý c h o v n ý c h a v z d ě l á v a c í c h m e t o d

n e n a v a z u j e n a ţ á d n é v z o r y . V t é d o b ě n e b y l , a a n i n e c h t ě l b ý t

s e z n á m e n s d o s a v a d n í m i z k u š e n o s t m i j i n ý c h t y f l o p e d ů a r a d ě j i

s t a v ě l n a s v é i n t u i c i a d o s a v a d n í c h z k u š e n o s t e c h . P l á n y

i p o t ř e b n é u č e b n í p o m ů c k y s i z h o t o v o v a l t a k é s á m . V y t v o ř i l

n e j p r v e h l a d k o u a p o t é p r o p i c h o v a n o u r e l i é f n í l a t i n k u . V š e c h n a

p í s m e n a z j e d n o d u š o v a l t a k , a b y b y l a d o b ř e h m a t a t e l n á . P r o p s a n í

t o u t o l a t i n k o u v y t v o ř i l s p e c i á l n í p ř í s t r o j z n á m ý j a k o K l e i n ů v

p s a c í s t r o j ( 1 8 1 1 ) . Z a b ý v a l s e m i m o j i n é i p r o b l e m a t i k o u z á p i s u

n o t p r o n e v i d o m é . P r o o r i e n t a c i n a z e m ě p i s n ý c h m a p á c h v y t v o ř i l

d ř e v ě n é r o z k l á d a c í m a p y , k t e r é m ě l y c h a r a k t e r s t a v e b n i c e . T y t o

i d a l š í z a s t a r a l é n e b o n e p o t ř e b n é u č e b n í p o m ů c k y s i s c h o v á v a l

a v r o c e 1 8 3 7 z a l o ţ i l v e V í d n i , s p ř i s p ě n í m o s t a t n í c h t y f l o p e d ů ,

p r v n í s l e p e c k é m u z e u m . ( 2 6 )

M e z i j e h o d a l š í v ý z n a m n é p o č i n y p a t ř i l n á v r h , a b y s e

u z á k o n i l a p o v i n n á š k o l n í d o c h á z k a p r o n e v i d o m é v m í s t ě j e j i c h

b y d l i š t ě . T e n t o n á v r h b y l v r o c e 1 8 1 0 p ř i j a t , a t o p ř i s p ě l o

k t o m u , ţ e K l e i n s e p s a l p r o u č i t e l e o d b o r n o u p ř í r u č k u p r o

v z d ě l á v á n í n e v i d o m ý c h d ě t í . ( 3 ) , ( 2 6 )

B ě h e m s v é k a r i é r y s e p s a l m i m o v ý š e z m í n ě n é p ř í r u č k y

i n ě k o l i k d a l š í c h d ě l . N e j u c e l e n ě j š í , k d e s h r n u j e v š e c h n a s v á

- 19 -

d í l a a c e l o ţ i v o t n í z k u š e n o s t i , n e s e n á z e v „ D i e A n l e i t u n g f ü r

B l i n d e i n W i e n “ . ( 2 6 )

4 . 2 L o u i s B r a i l l e

( * 4 . 1 . 1 8 0 9 , † 6 . 1 . 1 8 5 2 )

L o u i s B r a i l l e s e n a r o d i l v C o u p v r a y j a k o s y n s e d l á ř e . V e

s v ý c h t ř e c h l e t e c h s i o t c o v ý m p r a c o v n í m n á s t r o j e m p o r a n i l o k o .

V d ů s l e d k u t o h o t o ú r a z u n a n ě j p ř e s t a l v i d ě t a v p o z d ě j š í m

d ě t s k é m v ě k u p ř i š e l d í k y s y m p a t i c k é m u o n e m o c n ě n í o z r a k

z c e l a . ( 3 ) , ( 2 6 )

J a k o d e s e t i l e t ý s e s t a l ţ á k e m p a ř í ţ s k é h o N á r o d n í h o ú s t a v u

p r o m l a d é s l e p c e , k d e s e p r o p s a n í a č t e n í p o u ţ í v a l o t z v .

d v a n á c t i b o d o v é p í s m o , k t e r é p ů v o d n ě p r o v o j e n s k é ú č e l y s e s t a v i l

C h . B a r b i e r . T y t o b o d y b y l y u s k u p e n y d o d v o u s l o u p c ů a š e s t i

ř a d . N e v ý h o d o u v š a k b y l a v e l i k o s t c e l é h o z n a k u . P r o č t e n í

h m a t e m b y l z n a k p ř í l i š d l o u h ý , a p r o t o s i ţ á c i m e z i s e b o u

v y h l á s i l i s o u t ě ţ o l e p š í b o d o v ý s y s t é m a v y h r á l j i p r á v ě j i ţ

š e s t n á c t i l e t ý L o u i s B r a i l l e , k t e r ý v y t v o ř i l p í s m o t v o ř e n é 6 4

k o m b i n a c í š e s t i b o d u . P í s m e n a j s o u t v o ř e n a d v ě m a s l o u p c i

o t ř e c h ř a d á c h . P í s m o m á s p e c i á l n í z n a k y p r o i n t e r p u n k c i , v e l k á

p í s m e n a i p í s m e n a s d i a k r i t i c k ý m i z n a k y . B r a i l l e v y t v o ř i l t a k é

z á k l a d n í z n a k y p r o m a t e m a t i k u a h u d e b n í n o t a c i . B o h u ţ e l a l e

m u s e l č e k a t d a l š í c h 2 5 l e t , n e ţ b y l o j e h o p í s m o v r o c e 1 8 5 0

u z n á n o z a n e j l é p e v y h o v u j í c í p í s m o p r o n e v i d o m é . ( 2 6 )

- 20 -

4 . 3 O s k a r P i c h t

( * 2 7 . 5 . 1 8 7 1 , † 1 5 . 8 . 1 9 4 5 )

O s k a r P i c h t s e n a r o d i l v P a s e w a l k u j a k o s y n p e k a ř e . P o

u k o n č e n í p o v i n n é š k o l n í d o c h á z k y a b s o l v o v a l u č i t e l s k ý s e m i n á ř ,

n a j e h o ţ z á k l a d ě p ů s o b i l n e j p r v e v M a r i e n t h a l u a n á s l e d n ě

v p o m o ř a n s k é m B a h n u . D a l š í m k u r z e m , j e h o ţ s e z ú č a s t n i l , b y l

k u r z p o ř á d a n ý p r o p ř í p r a v u u č i t e l ů n a p o p u d ú s t a v u p r o

n e v i d o m é u B e r l í n a . T e n t o k u r z a b s o l v o v a l b ě h e m d v o u l e t s e

z á m ě r e m p o m o c i k r o z v o j i B r a i l l o v a p í s m a s f u n k c í k o n t r o l y

t e x t u . T o d o p o s u d p o m ů c k y n e p o s k y t o v a l y . ( 3 )

J a k o u č i t e l s e u p l a t ň o v a l v t e g l i t z k é m ú s t a v u , k d e s e s t a r a l

o k n i h o v n u a j e j í r o z š i ř o v á n í . O v š e m o p i s o v á n í t e x t u z a p o m o c i

t r a d i č n í f o r m y ( p r a ţ s k é t a b u l k y ) b y l o v e l i c e n a m á h a v é a p o u ţ i t í

j i n ý c h p o m ů c e k t a k t é ţ p r á c i n e u s n a d ň o v a l o . P r o t o s e P i c h t s t á l e

z a o b í r a l z d o k o n a l e n í m s v é h o s t r o j e n a p s a n í , j e ţ v y t v o ř i l j i ţ

v d o b ě u k o n č e n í k u r z u . ( 3 ) , ( 2 6 )

R o k u 1 8 9 9 b y l p ř e d s t a v e n s v ě t u p r v n í P i c h t ů v p s a c í s t r o j

o b s l u h u j í c í k l á v e s n i c i o b ě m a r u k a m a . P a t e n t a l e n a n ě j d o s t a l a ţ

o d v a r o k y p o z d ě j i a n á s l e d n ě s i n e c h a l p a t e n t o v a t j e š t ě d e v ě t

d a l š í c h s t r o j ů s r ů z n ý m i m o ţ n o s t m i ( n a p ř . s t r o j e p r o

s t e n o t y p i s t y , n e b o p ř í s t r o j , k d e n a h r a d i l m e c h a n i c k o u s í l u

e l e k t r o m a g n e t y ) . ( 2 6 )

R o k u 1 9 1 2 s e s t a l ř e d i t e l e m Ú s t a v u p r o n e v i d o m é n a ú z e m í

d n e š n í h o P o l s k a . R o k u 1 9 2 0 b y l j m e n o v á n n a p o s t ř e d i t e l e v e

S t e g l i t z u , j e l i k o ţ ú z e m í P o l s k a b y l n u c e n o p u s t i t . Z a s v ů j ţ i v o t

z í s k a l P i c h t m n o h o o c e n ě n í j a k o n a p ř . Z á s l u ţ n ý k ř í ţ z a p é č i

o v á l e č n é s l e p c e a z l a t á m e d a i l e n a v ý s t a v ě p s a c í c h s t r o j ů .

- 21 -

P i c h t ů v p s a c í s t r o j b y l j e š t ě n e d á v n o n e p o s t r a d a t e l n ý p ř i

z p r o s t ř e d k o v á n í v z d ě l á n í n e v i d o m ý c h a b y l s o u č á s t í c e l é h o

j e j i c h ţ i v o t a . O v š e m v s o u č a s n o s t i s e v e z n a č n é m í ř e u p l a t ň u j í

z a ř í z e n í e l e k t r o n i c k á , n ě k t e r á v š a k s t á l e z a l o ţ e n á n a p r i n c i p u

P i c h t o v a p s a c í h o s t r o j e j a k o j e n a p ř . B r a i l l s k á k l á v e s n i c e . ( 2 6 )

4 . 4 M i l a n H u d e č e k

( * 9 . 1 . 1 9 5 4 )

M i l a n H u d e č e k s e n a r o d i l v B r n ě , k d e v y s t u d o v a l V y s o k é

u č e n í t e c h n i c k é , o b o r S d ě l o v a c í t e c h n i k a . V r o c e 1 9 8 1 e m i g r o v a l

d o A u s t r á l i e , k d e p r a c o v a l j a k o v ý v o j o v ý i n ţ e n ý r . P o d v o u

l e t e c h u f i r m y J a c o b s – r a d i o v M e l b o u r n e z a l o ţ i l v l a s t n í f i r m u

R o b o t r o n , k t e r á s e z a b ý v a l a v ý v o j e m s p e c i a l i z o v a n é h o s o f t w a r u

a ř e č o v o u s y n t é z o u . P r o t o j e j n a p a d l o v y r o b i t z a p o m o c i

p ř e d s e d y s l e p e c k é o r g a n i z a c e D a v i d a B l y t h a p r v n í 8 b i t o v ý

o s o b n í p o č í t a č s h l a s o v ý m v ý s t u p e m . J m e n o v a l s e E u r e k a A 4 .

S é r i o v á v ý r o b a s a n g l i c k o u v e r z í ř e č i b y l a z a h á j e n a v r o c e 1 9 8 6 .

P o t é b y l a d o p l n ě n a o s y s t é m B r a i l l e - m a s t e r , k t e r ý p ř e v á d ě l t e x t

d o b r a i l l o v a p í s m a . Č e š t i n a b y l a d o t o h o t o p ř í s t r o j e d o d á n a

v r o c e 1 9 9 0 . ( 2 6 )

R o z m ě r y E u r e k y o d p o v í d a l y f o r m á t u A 4 . J e l i k o ţ t o b y l a

p o m ů c k a u r č e n á p ř í m o p r o n e v i d o m é , n e d a l a s e p ř i p o j i t

k ţ á d n é m u t e l e v i z o r u , a n i m o n i t o r u . I n f o r m a c e t a k b y l y

s d ě l o v á n y p o m o c í s y n t e t i c k é h o h l a s u p ř e s r e p r o d u k t o r . S k l á d a l a

s e z b r a i l l s k é k l á v e s n i c e o š e s t i b o d e c h , m e z e r n í k u , o s m i

f u n k č n í c h k l á v e s a k u r z o r o v é h o k ř í ţ e s e S h i f t e m . T a k é

o b s a h o v a l a i n t e r n í d i s k e t o v o u m e c h a n i k u f o r m á t u 3 , 5 p a l c e .

O p e r a č n í p a m ě ť m ě l a p a k k a p a c i t u 6 4 k B . M e z i a p l i k a c e , k t e r é

- 22 -

o b s a h o v a l a p a t ř i l k a l e n d á ř , h o d i n y , d i á ř , t e x t o v ý e d i t o r ,

t e l e f o n n í s e z n a m , v o l t m e t r , k a l k u l á t o r , h u d e b n í e d i t o r n a

s k l á d á n í s k l a d e b a t e p l o m ě r . K r o m ě t ě c h t o a p l i k a c í b y l u m í s t ě n

v p a m ě t i t a k é p r o g r a m o v a c í j a z y k B a s i c , s l o u ţ í c í k p r o g r a m o v á n í

j e d n o d u c h ý c h a p l i k a c í . V E u r e c e b y l i n t e g r o v á n m o d e m , s l o u ţ í c í

k p ř í m é m u v y t á č e n í č í s e l z e s e z n a m u E u r e k y , a l e t a k é

k p r o p o j e n í v z d á l e n ý c h p o č í t a č ů a j e j i c h k o m u n i k a c i m e z i

s e b o u . ( 2 6 )

M e z i H u d e č k o v y d a l š í p o m ů c k y p a t ř í č t e c í z a ř í z e n í S u n r i s e

s h l a s o v ý m v ý s t u p e m , k t e r é p r a c u j e n a p r i n c i p u o p t i c k é h o

r o z p o z n á v á n í p í s m e n , d á l e r o z l i š o v a č b a r e v a m l u v i c í k o m p a s .

T í m a l e v ý v o j j e h o p o m ů c e k n e k o n č í . N e u s t á l e j e z l e p š u j e

a z d o k o n a l u j e n o v é e l e k t r o n i c k é p o m ů c k y . ( 2 6 )

4 . 5 S o u č a s n á s i t u a c e

S o u č a s n é m o d e r n í p o m ů c k y u ţ n e j s o u v y t v á ř e n y j e d n o t l i v c i ,

j a k t o m u b ý v a l o d ř í v e . V d n e š n í d o b ě e x i s t u j í j i ţ s p e c i a l i z o v a n é

f i r m y , k d e s e n a v ý r o b ě p o m ů c e k p o d í l e j í c e l é s k u p i n y l i d í , m e z i

n i m i ţ j s o u n a p ř . t e c h n i c i , p r o g r a m á t o ř i , m a n a ţ e ř i a p o d . M e z i

t a k o v é f i r m y p a t ř í n a p ř . S p e k t r a ( b r a i l l s k é t i s k á r n y , e l e k t r o n i c k é

z á p i s n í k y ) , E l v o s s . r . o . ( o r i e n t a č n í m a j á č k y , p r o g r a m o v é

v y b a v e n í ) , O p t e l e c - T i e m a n G r o u p ( b r a i l l s k é ř á d k y ) a t d . N ě k t e r é

z t ě c h t o f i r e m j s o u o c h o t n y s p o l u p r a c o v a t s n e v i d o m ý m i , k t e ř í s i

s a m i ř e k n o u , k t e r é a p l i k a c e , č i ú p r a v y d a n ý c h z a ř í z e n í p o ţ a d u j í

p r o u s n a d n ě n í b ě ţ n é h o ţ i v o t a . O s o b y s e z r a k o v ý m p o s t i ţ e n í m

t a k é p r o t y t o f i r m y n o v é n e b o v y l e p š e n é p o m ů c k y a p r o g r a m y

t e s t u j í . U p o z o r ň u j í n a p ř í p a d n é n e d o s t a t k y č i c h y b y z a ř í z e n í

a n a p o m á h a j í t a k k i n o v a c i a m o d e r n i z a c i j e d n o t l i v ý c h p o m ů c e k .

- 23 -

5 S P E C I Á L N Í P O M Ů C K Y P R O O S O B Y S E Z R A K O V Ý M

P O S T I Ž E N Í M

V t é t o k a p i t o l e p o p í š e m e n ě k t e r é z k o m p e n z a č n í c h p o m ů c e k

p r o n e v i d o m é z h l e d i s k a k o n s t r u k c e a f u n k c e d a n é h o p ř í s t r o j e .

V z h l e d e m k v ě d e c k o t e c h n i c k é m u p o k r o k u p o s l e d n í c h l e t , k t e r ý

s e b e z e s p o r u p r o m í t á i d o s f é r y s p e c i á l n ě p e d a g o g i c k é i n t e r v e n c e ,

j e j e d n o u z c e s t z m í r n ě n í d ů s l e d k ů z r a k o v é h o p o s t i ţ e n í a c e s t o u

k n e z á v i s l o s t i a s o b ě s t a č n o s t i , v y u ţ i t í k o m p e n z a č n í c h p o m ů c e k

r ů z n é h o c h a r a k t e r u a p r i n c i p u . K o m p e n z a č n í p o m ů c k y s e s t a l y

n e d í l n o u s o u č á s t í k a ţ d o d e n n í h o ţ i v o t a o s o b s e z r a k o v ý m

p o s t i ţ e n í m a n e j e n d í k y f i n a n č n í m p ř í s p ě v k ů m s t á t u s e s t a l y

r e l a t i v n ě b ě ţ n ě d o s t u p n ý m i . K a ţ d ý m r o k e m j s o u v y t v á ř e n y n o v é

p o m ů c k y , j e j i c h ţ f u n k c e s e n e u s t á l e z l e p š u j í . N e j v ě t š í p o č e t

n o v ě v y t v o ř e n ý c h p o m ů c e k j e v o b l a s t i p r o s t o r o v é o r i e n t a c e .

T e n t o v ý v o j j e v e l m i ţ á d a n ý , n e b o ť v ě t š i n a n e v i d o m ý c h s i p ř e j e

s a m o s t a t n ý p o h y b v j a k é m k o l i p r o s t o r u .

P r o p o p i s j s m e s i v y b r a l i t y p o m ů c k y , k t e r é n e v i d o m í

n e j č a s t ě j i p o u ţ í v a j í j a k v d o m á c n o s t i , k o d s t r a n ě n í i n f o r m a č n í

b a r i é r y , t a k k u s n a d n ě n í o r i e n t a c e a k o m u n i k a c e . K e k a ţ d é

p o m ů c c e u d á v á m e o r i e n t a č n í c e n u v č e t n ě m o ţ n o s t i z í s k á n í v ý š e

p ř í s p ě v k u o d o d b o r ů s o c i á l n í c h v ě c í p o v ě ř e n ý c h o b c í a t a k é o d

z d r a v o t n í p o j i š ť o v n y .

5 . 1 P o k r o k v e v ý v o j i k o m p e n z a č n í c h p o m ů c e k

Z a p r v n í k o m p e n z a č n í p o m ů c k u n a s v ě t ě m ů ţ e m e p o v a ţ o v a t

b í l o u h ů l . S h o l í j a k o s e s y m b o l e m s c h o p n o s t i k r á č e t

v t e m n o t á c h s e m ů ţ e m e s e t k a t j i ţ v e g y p t s k é m y t o l o g i i .

- 24 -

E g y p t s k ý b ů h s l u n c e , n e b e a s v ě t l a , H o r u s , j e n a m a l b á c h č a s t o

z n á z o r ň o v á n p r á v ě s h o l í , j a k o s e s y m b o l e m b o j e s v ě t l a p r o t i

t e m n o t á m . O v š e m a ţ v e d v a c á t é m s t o l e t í s e z a v á d í b í l á b a r v a

h o l e a t a k é s e p r a c u j e n a t e c h n i c e c h ů z e s t o u t o h o l í . P o d l e m é h o

n á z o r u j e t a t o p o m ů c k a t o u n e j z á k l a d n ě j š í v z h l e d e m k j e j í

j e d n o d u c h é k o n s t r u k c i a s n a d n é m u p o u ţ í v á n í . ( 2 7 )

O p r o t i t o m u d n e š n í n e j n o v ě j š í p o m ů c k y s e s n a ţ í p l n ě

n a h r a d i t z r a k . V ý v o j t e c h n i c k ý c h o d v ě t v í t o j i ţ p o m a l u u m o ţ ň u j e .

P r o t o b y c h o m z d e c h t ě l i t a k é u v é s t k o m p e n z a č n í p o m ů c k u ,

k t e r á j e s t á l e v e v ý v o j i a v z n i k á p ř i p r o j e k t u V e n z e t m y . T e n t o

p r o j e k t v z n i k l v e s p o l u p r á c i o b č a n s k é h o s d r u ţ e n í I n t e g r a c e

s F y z i k á l n í m ú s t a v e m A k a d e m i e v ě d Č e s k é R e p u b l i k y a Č e s k ý m

v y s o k ý m u č e n í m t e c h n i c k ý m , f a k u l t o u e l e k t r o t e c h n i c k o u . ( 4 3 )

T o u t o k o m p e n z a č n í p o m ů c k o u j e p ř í s t r o j , k t e r ý b y m ě l

n e v i d o m ý m z o b r a z i t p r o s t o r d o v z d á l e n o s t i t ř í m e t r ů v r o z s a h u

z h r u b a j e d e n x d v a m e t r y . P o d l e D o n á t a , t e c h n i c k é h o ř e d i t e l e

p r o j e k t u V e n z e t m y , p ř í s t r o j o b s a h u j e d v ě m i k r o k a m e r y , k t e r é

s n í m a j í h l o u b k o v o u m a p u p r o s t o r u p ř e d o b r y s e m t ě l a . M a p a j e

r o z d ě l e n a d o r a s t r u 3 x 7 p o l í , k t e r á p a k s l o u ţ í j a k o z á k l a d n í

m a t r i c e p r o h m a t o v ý v ý s t u p . T e n b u d e n e v i d o m é h o

o i d e n t i f i k o v a n ý c h p ř e k á ţ k á c h i n f o r m o v a t . A l e t a t o č á s t

p o m ů c k y j e s t á l e v e v ý v o j i , n a k t e r é m s e p o d í l í j i ţ z m í n ě n é

o r g a n i z a c e . ( 4 3 )

5 . 2 K l a s i f i k a c e p o m ů c e k p r o z r a k o v ě p o s t i ž e n é

N e j p r v e , n e ţ p r o v e d e m e j i s t é t ř í d ě n í k o m p e n z a č n í c h

p o m ů c e k , j e n u t n é u v é s t d e f i n i c i t y f l o t e c h n i k y ( t y f l o p o m ů c e k ) .

„ T y f l o t e c h n i k a j e s o u b o r p ř í s t r o j ů , z a ř í z e n í a p o m ů c e k

- 25 -

u m o ţ ň u j í c í n e v i d o m ý m a l e s p o ň d o j i s t é m í r y k o m p e n z o v a t

c h y b ě j í c í z r a k . T y t o k o m p e n z a č n í p o m ů c k y p ř i s p í v a j í k i n t e g r a c i

n e v i d o m ý c h v p ř í p r a v ě n a p o v o l á n í , v j e h o v ý k o n u , v e s t y k u

s o s t a t n í m i l i d m i a v o s t a t n í c h o b l a s t e c h j e j i c h k u l t u r n í h o

s p o l e č e n s k é h o i s o u k r o m é h o ţ i v o t a . “ ( 3 , s . 1 2 9 )

O b l a s t k o m p e n z a č n í c h p o m ů c e k p r o z r a k o v ě p o s t i ţ e n é

o s o b y j e v e l i c e r o z s á h l á . P r o t o k l a s i f i k a c e t ě c h t o p o m ů c e k n e n í

z c e l a j e d n o t n á . P o d l e F i n k o v é , L u d í k o v é a R ů ţ i č k o v é ( 2 0 0 7 ) j e

m o ţ n é t y f l o p o m ů c k y r o z d ě l i t p o d l e r ů z n ý c h k r i t é r i í . T a t o

k l a s i f i k a c e v š a k s t á l e n e n í k o n e č n á . K v y m e z e n í t ě c h t o p o m ů c e k

j e m o ţ n é n a j í t j e š t ě i d a l š í h l e d i s k a . K l a s i f i k a c e m o h o u b ý t :

a ) P o d l e h l o u b k y p o s t i ţ e n í – p r o n e v i d o m é o s o b y

– p r o o s o b y s l a b o z r a k é

– p r o o s o b y s p o r u c h a m i

b i n o k u l á r n í h o v i d ě n í

b ) P o d l e ú č e l u – p o m ů c k y k o m p e n z u j í c í p o š k o z e n é z r a k o v é

v n í m á n í

– p o m ů c k y p r o r e e d u k a c i z r a k u

c ) D a l š í m o ţ n o s t í j e – k l a s i c k é

– m o d e r n í ( e l e k t r o n i c k é )

d ) P o d l e v y u ţ i t e l n o s t i v e v y u č o v a c í m p r o c e s u ( v j e d n o t l i v ý c h

š k o l n í c h p ř e d m ě t e c h )

e ) S p e c i f i c k o u s k u p i n o u j s o u p o m ů c k y p r o p r o s t o r o v o u o r i e n t a c i

a s a m o s t a t n ý p o h y b

f ) P o d l e v y u ţ i t e l n o s t i j e d n o t l i v ý m i s m y s l y – a k u s t i c k é

– o p t i c k é

– h a p t i c k é

- 26 -

g ) P o d l e v ý š e p ř í s p ě v k u o d z d r a v o t n í p o j i š ť o v n y , n e b o o b o r u

s o c i á l n í c h v ě c í

h ) S j e d n o c e n á o r g a n i z a c e n e v i d o m ý c h a s l a b o z r a k ý c h Č R ( S O N S )

d ě l í p o m ů c k y – p r o d o m á c n o s t

– p r o o d s t r a ň o v á n í i n f o r m a č n í b a r i é r y

– p r o u s n a d n ě n í o r i e n t a c e a k o m u n i k a c e

– p r o v ý u k u a p r o p a g a c i

– p r o z á b a v u a p o u č e n í

– p l n ě , n e b o č á s t e č n ě h r a z e n y z d r a v o t n í

p o j i š ť o v n o u

– n a k t e r é l z e z í s k a t p ř í s p ě v e k o d o b o r ů

s o c i á l n í c h v ě c í p o v ě ř e n ý c h o b c í ( 4 1 )

5 . 3 V l a s t n í p o p i s p o m ů c e k p r o o s o b y s e z r a k o v ý m p o s t i ž e n í m

5 . 3 . 1 P o m ů c k y p r o d o m á c n o s t

a ) I n d i k á t o r h l a d i n y

I n d i k á t o r h l a d i n y j e p o m ů c k o u p r o o s o b y s e z r a k o v ý m

p o s t i ţ e n í m p ř i k a ţ d o d e n n í m p o u ţ í v á n í . S k l á d á s e

z v y h o d n o c o v a c í e l e k t r o n i k y , z v u k o v é h o m o d u l u u k r y t é h o

v p l a s t o v é m o b a l u a z e d v o u a n t i k o r o v ý c h k o n t r o l n í c h e l e k t r o d .

N a p á j e n í t o h o t o p ř í s t r o j e z a j i š ť u j e l i t h i o v á k n o f l í k o v á b a t e r i e .

T a t o p o m ů c k a f u n g u j e n a p r i n c i p u v o d i v o s t i k a p a l i n , c o ţ j e

s c h o p n o s t v é s t e l e k t r i c k ý p r o u d . E l e k t r i c k á v o d i v o s t u d á v á

v e l i k o s t e l e k t r i c k é h o p r o u d u p r o c h á z e j í c í v o d i č e m p ř i

j e d n o t k o v é m n a p ě t í n a j e h o k o n c í c h .

P ř í s t r o j s e p o m o c í e l e k t r o d z a v ě s í n a o k r a j n á d o b y ,

a j a k m i l e s e t e k u t i n a d o t k n e o b o u e l e k t r o d , z a č n e s e s n í m a t m a l ý

e l e k t r i c k ý p r o u d . T e n d í k y v o d i v o s t i k a p a l i n z a č n e t é c i .

- 27 -

E l e k t r o n i k a t e n t o s t a v v y h o d n o t í a s p u s t í z v u k o v ý s i g n á l . T e n

m ů ţ e m í t j a k f o r m u t ó n u , p ř e r u š o v a n é h o t ó n u , t a k m e l o d i e . P o

v y j m u t í z t e k u t i n y s e i n d i k á t o r s á m o p ě t v y p n e . P ř i p o u ţ í v á n í

t é t o p o m ů c k y s e a l e m u s í d á v a t p o z o r , a b y n e d o š l o k p o š k o z e n í

p ř í s t r o j e k v ů l i t r v a l é m u p o n o ř e n í d o k a p a l i n y .

P o d o b n é z a ř í z e n í , j e n s m a l ý m r o z d í l e m s e p o u ţ í v á d o v a n y

n e b o u m y v a d l a . P r a c u j e n a p o d o b n é m p r i n c i p u j e n s t í m r o z d í l e m ,

ţ e m á o b a k o n e k t o r y z a b u d o v a n é v g u m o v é p ř í s a v c e . T y j s o u

p o m o c í k a b e l u s p o j e n y s h l á s i č e m . D é l k a k a b e l u i n d i k á t o r u s e

n e j č a s t ě j i p o u ţ í v á d v a m e t r y .

D n e s s e n a t r h u o b j e v u j í t a k é v i b r a č n í i n d i k á t o r y p r o o s o b y

s p o r u c h o u s l u c h u .

U ţ i v a t e l é t y t o p o m ů c k y v y u ţ í v a j í p ř i n a l é v á n í v r o u c í c h

t e k u t i n , k t e r á j i m z n e m o ţ ň u j e h l í d á n í s i h l a d i n y p o m o c í p r s t u

v l o ţ e n é h o d o n á d o b y .

O b r á z e k č . 1 – I n d i k á t o r h l a d i n y1

O r i e n t a č n í c e n a i n d i k á t o r u h l a d i n y j e 3 5 0 , - a ţ 5 0 0 , - K č . N a

s a m o s t a t n ě p r o d á v a n é i n d i k á t o r y h l a d i n y s e n e v z t a h u j e ţ á d n ý

p ř í s p ě v e k . O v š e m k o m b i n o v a n ý i n d i k á t o r h l a d i n y a s v ě t l a j e p l n ě

h r a z e n z d r a v o t n í p o j i š ť o v n o u . ( 4 1 )

1 O b r á z e k j e d o s t u p n ý n a :

h t t p : / / i s . b r a i l l n e t . c z / p o m u c k y _ v y p i s . p h p ? n a m e = & s p e [ ] = 1

- 28 -

b ) I n d i k á t o r s v ě t l a

P r o z j i š t ě n í s t a v u o s v ě t l e n í p o m á h á n e v i d o m ý m i n d i k á t o r

s v ě t l a z a b u d o v a n ý v m a l é k l í č e n c e .

Z t e c h n i c k é h o h l e d i s k a j e m o ţ n é h o r o z d ě l i t n a t ř i h l a v n í

c e l k y . S n í m a c í č i d l o , e l e k t r o n i c k á v y h o d n o c o v a c í j e d n o t k a

a z v u k o v ý m o d u l . S n í m a c í č i d l o r e a g u j e n a i n t e n z i t u s v ě t e l n é h o

t o k u . J a k o s n í m a c í p r v e k l z e p o u ţ í t f o t o r e z i s t o r , f o t o d i o d u , n e b o

f o t o t r a n z i s t o r . H o d n o t y z č i d l a z p r a c u j e v y h o d n o c o v a c í č á s t

e l e k t r o n i k y a p ř e d á j e z v u k o v é m u m o d u l u . T e n v z á v i s l o s t i n a

v e l i k o s t i o k o l n í h o o s v ě t l e n í v y d á v á t ó n r ů z n é i n t e n z i t y , k t e r ý j e

o d l i š n ý p r o r ů z n o u h l a d i n u o s v ě t l e n í . N a p ř . č í m i n t e n z i v n ě j š í j e

s v ě t l o , t í m s i l n ě j š í j e t ó n . P o d l e z e s i l o v á n í a z e s l a b o v á n í t ó n u

j d e p ř e s n ě u r č i t z d r o j s v ě t l a . N a p á j e n í o b s t a r á v á o b d o b n ě j a k o

u i n d i k á t o r u h l a d i n y l i t h i o v á k n o f l í k o v á b a t e r i e .

V p r a x i t o v y p a d á t a k , z e n e v i d o m ý n a m í ř í i n d i k á t o r d o

m í s t n o s t i , s e p n e s p í n a č a p o d l e i n t e n z i t y t ó n u m ů ţ e u r č i t z d a

a k t e r é s v ě t l o j e r o z s v í c e n o .

O b r á z e k č . 2 – I n d i k á t o r s v ě t l a2

N a n a š e m t r h u l z e z a k o u p i t k o m b i n a c i i n d i k á t o r u h l a d i n y

a s v ě t l a z a o r i e n t a č n í c e n u 1 2 0 0 , - K č , k t e r o u z c e l a h r a d í

z d r a v o t n í p o j i š ť o v n a . ( 4 1 )

2 O b r á z e k j e d o s t u p n ý n a :

h t t p : / / i s . b r a i l l n e t . c z / p o m u c k y _ v y p i s . p h p ? n a m e = & s p e [ ] = 1

- 29 -

c ) M l u v í c í v á h a

K a ţ d á d o m á c n o s t s e n e o b e j d e b e z v á h y . J a k o s o b n í , t a k

k u c h y ň s k é . P r o t o m u s e l y b ý t t y t o p o m ů c k y p ř i z p ů s o b e n y . J e j i c h

f u n k c e j s o u s t e j n é , j a k o n a b ě ţ n ý c h v a h á c h . N a p ř . : p o s t u p n é

p ř i v a ţ o v á n í , a u t o m a t i c k é z a p í n á n í a v y p í n á n í . P r o z r a k o v ě

p o s t i ţ e n é j s o u u z p ů s o b e n y p o m o c í h l a s o v é h o v ý s t u p u . N a n a š e m

t r h u j e m o ţ n o z a k o u p i t j a k s a n g l i c k ý m , n ě m e c k ý m , t a k i č e s k ý m

h l a s o v ý m v ý s t u p e m . M a x i m á l n í h m o t n o s t i u k u c h y ň s k ý c h v a h s e

p o h y b u j í k o l e m 3 0 0 0 g , u o s o b n í c h 1 5 0 a ţ 2 0 0 k g . N a p á j e n í

u v ě t š i n y k u c h y ň s k ý c h v a h o b s t a r á v á 9 V b a t e r i e , u o s o b n í c h v a h

t ř i , n e b o č t y ř i 1 , 5 v o l t o v é b a t e r i e .

O b r á z e k č . 3 – O s o b n í v á h a3

O b r á z e k č . 4 – K u c h y ň s k á v á h a4

C e n y u k u c h y ň s k ý c h v a h s e p ř i b l i ţ n ě p o h y b u j í v r o z m e z í

1 3 0 0 – 2 6 0 0 K č . U o s o b n í c h v a h j e c e n a 1 3 0 0 – 1 6 0 0 K č . U v a h

s č e s k ý m h l a s o v ý m v ý s t u p e m j e c e n a v y š š í a t o a ţ 3 6 0 0 K č . J e t o

3 O b r á z e k j e d o s t u p n ý n a :

h t t p : / / i s . b r a i l l n e t . c z / p o m u c k y _ v y p i s . p h p ? n a m e = & s p e [ ] = 1

4 O b r á z e k j e d o s t u p n ý n a :

h t t p : / / i s . b r a i l l n e t . c z / p o m u c k y _ v y p i s . p h p ? n a m e = & s p e [ ] = 1

- 30 -

d á n o t í m , ţ e p o č e s k é m h l a s o v é m v ý s t u p u j e m n o h e m m e n š í

p o p t á v k a , n e ţ p o j i n ý c h j a z y c í c h a t a k é j d e o p r o b l e m a t i k u

s p r á v n é t e r m i n o l o g i e a č i s t é v ý s l o v n o s t i u s l o v s d i a k r i t i k o u .

O d b o r s o c i á l n í c h v ě c í m ů ţ e n a v y b r a n é m o d e l y p ř i s p ě t a ţ 5 0 %

z c e n y . ( 4 1 )

5 . 3 . 2 P o m ů c k y p r o o d s t r a ň o v á n í i n f o r m a č n í b a r i é r y

a ) P á s m o s v i n o v a c í m l u v í c í

P r o p r á c i n a z a h r a d n ě n e b o v b y t ě j e z a p o t ř e b í r ů z n ý c h

d r u h ů n á ř a d í a n á č i n í , j a k o j e n a p ř . s v i n o v a c í m e t r . J d e

o k l a s i c k ý m e t r , k t e r ý j e o z v u č e n č e s k ý m h l a s o v ý m v ý s t u p e m .

J e h o d é l k a č i n í 5 m s p ř e s n o s t í j e d e n m i l i m e t r . P r o p o t ř e b u

m ě ř e n í v ě t š í v z d á l e n o s t i n e ţ j e d é l k a p á s m a , j e z d e k d i s p o z i c i

p a m ě ť a ţ d o 6 0 0 0 0 m e t r ů . P á s m o j e n a p á j e n o a l k a l i c k o u b a t e r i í

1 , 5 V . O b s l u h u j e s e p o m o c í s e d m i t l a č í t e k . P r v n í , s l o u ţ í c í

k n a v í j e n í p á s m a s e n a c h á z í n a s t e j n é m m í s t ě j a k o u k l a s i c k é h o

m e t r u . Z b y l ý c h š e s t j e u m í s t ě n o n a b o k u p ř í s t r o j e v e d v o u

ř a d á c h .

F u n k c e t l a č í t e k : h o r n í ř a d a

1 . k r á t k é s t l a č e n í – o z n á m e n í d é l k y v y s u n u t é h o p á s m a

d l o u h é s t l a č e n í – O N / O F F

2 . k r á t k é s t l a č e n í – z á z n a m n a m ě ř e n é h o d n o t y

d l o u h é s t l a č e n í – v y n u l o v á n í h o d n o t y

3 . k r á t k é s t l a č e n í – o z n á m e n í h o d n o t y s o b a l e m / b e z o b a l u

d l o u h é s t l a č e n í – m e t r i c k é j e d n o t k y / c o u l y

s p o d n í ř a d a

a ) v y m a z á n í p a m ě t i

b ) p ř i d á n í d o p a m ě t i

- 31 -

c ) z j i š ť o v á n í p a m ě t i

P o u ţ i t í p ř í s t r o j e j e v e l m i j e d n o d u c h é . P r o r y c h l é m ě ř e n í s i

u ţ i v a t e l é v y s t a č í p o u z e s p r v n í m t l a č í t k e m v h o r n í ř a d ě ( d á l e j e n

1 H ) . M e t r s e t í m t o t l a č í t k e m z a p n e a o z v e s e t r o j z v u k . P o k u d

p á s m o n e n í z c e l a n a v i n u t o , z a z n í „ m e t r n e n í v o b a l u “ , t u d í ţ s e

m u s í p o m o c í p ř í s l u š n é h o t l a č í t k a n a v i n o u t z p ě t . N á s l e d n ě

o p a k u j e m e s t i s k n u t í 1 H , d o k u d p ř í s t r o j n e z a h l á s í „ p ř i p r a v e n “ .

V t u t o c h v í l i j e p á s m o s c h o p n é z a h á j i t m ě ř e n í . V y s u n e m e

p o t ř e b n o u d é l k u m e t r u , s t l a č í m e t l a č í t k o 1 H a j e s l y š e t

„ x c e n t i m e t r ů “ . T a t o h o d n o t a z ů s t á v á v p a m ě t i a m ů ţ e m e j i

v y v o l a t o p ě t o v n ý m s t i s k n u t í j i ţ z m i ň o v a n é h o t l a č í t k a .

M n o h o n e v i d o m ý c h , i p ř e s s v ů j h a n d i c a p , r á d o p r a c u j e

v d í l n ě . P ř i s v é d o b r o v o l n i c k é č i n n o s t i j s e m s e s e t k a l a s p a n e m

L u k á š e m , k t e r ý j e d l e k l a s i f i k a c e p r o ú č e l y p o s u d k o v é h o

l é k a ř s t v í z a ř a z e n d o p á t é k a t e g o r i e – ú p l n á n e v i d o m o s t . O d

z á k l a d n í š k o l y , k d e s e p o p r v é v p ř e d m ě t u P r a c o v n í v ý c h o v a

s e t k a l s p r a c í s e d ř e v e m a j i n ý m i m a t e r i á l y , s e t a t o č i n n o s t s t a l a

j e h o k o n í č k e m . P ř i p r á c i v d í l n ě p o u ţ í v á r ů z n é n á s t r o j e , j a k o

j s o u n a p ř . p i l k y , d l á t a , p i l n í k y a t d . P o r a d í s i i s h ř e b í k y a n ý t y .

J e l i k o ţ s i z h o t o v u j e i f u n k č n í v ý r o b k y , j e m u v e l k ý m

p o m o c n í k e m p r á v ě t a t o p o m ů c k a , m e t r .

- 32 -

O b r á z e k č . 5 – S v i n o v a c í p á s m o5

O r i e n t a č n í c e n a p á s m a j e 3 5 0 0 , - K č . O d b o r s o c i á l n í c h v ě c í

m ů ţ e n a t u t o p o m ů c k u p ř i s p ě t a ţ 5 0 % z c e n y . ( 4 1 )

b ) A k u s t i c k á v o d o v á h a

P ř i p r á c i v d í l n ě n e v i d o m í k r o m ě p á s m a m o h o u v y u ţ í t

i v o d o v á h u . S t o u p r a c u j í n a s t e j n é m p r i n c i p u , j a k o o s o b y

i n t a k t n í . T a t o v o d o v á h a m á d é l k u 3 0 c m a j e u p r a v e n a i p r o

o s o b y s e z b y t k y z r a k u . P r o o z n a č e n í r o v i n y v y u ţ í v á s i g n a l i z a c i

j a k a k u s t i c k o u , t a k o p t i c k o u . P r o t o j e m o ţ n é z v o l i t o p t i m á l n í

i n d i k á t o r . V o d o v á h a j e v y b a v e n a v y p í n a č e m , k t e r ý m á t ř i p o l o h y .

J e - l i v p o l o z e O F F , p a k v y u ţ í v á j e n b ě ţ n é m ě ř e n í

s b u b l i n k o v ý m i i n d i k á t o r y . J e - l i v p o l o z e O N , p a k s e a k t i v u j e

o p t i c k á s i g n a l i z a c e a j e - l i v y p í n a č v e t ř e t í p o l o z e , p a k s e

a k t i v u j e j a k o p t i c k á , t a k a k u s t i c k á s i g n a l i z a c e .

P ř i u m í s t ě n í s p í n a č e d o d r u h é p o l o h y s e z a p n e o p t i c k á

s i g n a l i z a c e . U r č e n í r o v i n y z a b e z p e č u j í t ř i L E D d i o d y . D v ě

z e l e n ě s v í t í c í , k t e r é u r č u j í s m ě r v y c h ý l e n í o d r o v i n y a u p r o s t ř e d

5 O b r á z e k j e d o s t u p n ý n a :

h t t p : / / i s . b r a i l l n e t . c z / p o m u c k y _ v y p i s . p h p ? n a m e = & s p e [ ] = 2

- 33 -

u m í s t ě n á d i o d a s č e r v e n ý m z a b a r v e n í m . T a s e r o z s v í t í , p o k u d j e

v o d o v á h a v r o v i n ě . Z a p n e - l i s e v y p í n a č d o t ř e t í p o l o h y , p a k

k r o m ě č e r v e n ě s v í t í c í L E D d i o d y u r č u j e r o v i n u z v u k t ó n u . P o k u d

s e v o d o v á h a v y c h ý l í o d r o v i n y , t ó n u m l k n e . N a p á j e n a j e

9 V b a t e r i í .

O b r á z e k č . 6 – A k u s t i c k á v o d o v á h a6

O r i e n t a č n í c e n a a k u s t i c k é v o d o v á h y j e 1 6 0 0 , - K č . O d b o r

s o c i á l n í c h v ě c í m ů ţ e n a t u t o p o m ů c k u p ř i s p ě t a ţ 5 0 % z c e n y . ( 4 1 )

c ) V o d o v á h a i n s t a n t n í

J e d n á s e o 3 0 c m d l o u h o u d u r a l o v o u t r u b k u o p r ů m ě r u j e d e n

c e n t i m e t r . D u r a l j e s l i t i n a h l i n í k u a m ě d i s m e n š í m i p ř í s a d a m i

h o ř č í k u a m a n g a n u . O p r o t i č i s t é m u h l i n í k u j e d u r a l n e p a t r n ě

t ě ţ š í , t v r d š í , a l e a ţ p ě t k r á t p e v n ě j š í v t a h u . V t é t o t r u b i č c e j e

u z a v ř e n a o c e l o v á k u l i č k a .

P o u ţ i t í j e v e l m i j e d n o d u c h é a a ţ p ř e k v a p i v ě p ř e s n é . P ř i

v y c h ý l e n í z r o v i n y s e o c e l o v á k u l i č k a v t r u b i č c e p o h y b u j e , č í m ţ

v y d á v á z v o n i v ý t ó n . J e - l i v o d o v á h a v r o v i n ě , k u l i č k a s t o j í n a

m í s t ě .

6 O b r á z e k j e d o s t u p n ý n a :

h t t p : / / i s . b r a i l l n e t . c z / p o m u c k y _ v y p i s . p h p ? n a m e = & s p e [ ] = 2

- 34 -

O b r á z e k č . 7 – V o d o v á h a i n s t a n t n í7

C e n a t é t o v o d o v á h y j e 2 2 0 K č . N a t u t o p o m ů c k u s e

n e v z t a h u j í ţ á d n é p ř í s p ě v k y . ( 4 1 )

d ) C o l o r t e s t

C o l o r t e s t j e p o m ů c k a k r o z p o z n á v á n í b a r e v a j e j i c h o d s t í n ů .

R o z m ě r y t o h o t o p ř í s t r o j e j s o u 1 5 8 x 3 9 x 2 0 m m . N a k r a t š í

z k o s e n é s t r a n ě j e u m í s t ě n s e n z o r . K o b s l u z e t é t o p o m ů c k y s l o u ţ í

t ř i t l a č í t k a , k t e r á j s o u u m í s t ě n a n a p ř e d n í s t r a n ě p ř í s t r o j e .

Z b o k u p o o b o u s t r a n á c h z a ř í z e n í j s o u p a k u m í s t ě n é z d í ř k y p r o

p ř i p o j e n í s l u c h á t e k , s e r v i s n í h o k a b e l u a p r o z a p o j e n í n a b í j e č k y .

D á l e s e z d e n a c h á z í i t l a č í t k o r e s e t . N a p á j e n í o b s t a r á v á l i t h i u m -

p o l y m e r o v ý a k u m u l á t o r ( L i - P o l ) . P o k u d j e p ř í s t r o j v y b i t ý ,

o z n á m í „ s l a b á b a t e r i e “ . ( 3 3 ) , ( 3 5 )

P r v n í t l a č í t k o , n e j b l í ţ e k s e n z o r u , s l o u ţ í k m ě ř e n í , n e b o l i

k u r č o v á n í b a r e v a k l i s t o v á n í v m e n u d á l e . D r u h é t l a č í t k o s l o u ţ í

k a n a l ý z e b a r e v a k l i s t o v á n í v m e n u z p ě t . T ř e t í t l a č í t k o o t e v í r á

m e n u a p o t v r z u j e v o l b u .

7 O b r á z e k j e d o s t u p n ý n a :

h t t p : / / i s . b r a i l l n e t . c z / p o m u c k y _ v y p i s . p h p ? n a m e = & s p e [ ] = 2

- 35 -

A b y m o h l p ř í s t r o j v y h o d n o t i t b a r v u , o b s a h u j e o p t i c k o u

č o č k u a n ě k o l i k v y s o c e c i t l i v ý c h s e n z o r ů . J e l i k o ţ b a r v y s a m y

o s o b ě n e v y d á v a j í ţ á d n é s v ě t l o , j s o u v e t m a v é m p r o s t ř e d í

k n e r o z l i š e n í . V i d i t e l n ý m i s e s t á v a j í a ţ p o o s v ě t l e n í p ř i r o z e n ý m ,

n e b o u m ě l ý m s v ě t l e m . K t o m u z d e s l o u ţ í d v a s v ě t e l n é z d r o j e , t z v .

e l e k t r i c k é b l e s k y , k t e r é v y s í l a j í b e z b a r v é s v ě t l o . O d r a ţ e n o u č á s t

s v ě t l a z a c h y t í s e n z o r y , k t e r é m ě n í s v ě t l o v e l e k t r i c k é s i g n á l y .

T y j s o u z m ě ř e n y a p o m o c í m i k r o p r o c e s o r u m a t e m a t i c k y

v y h o d n o c e n y . V ý s l e d n á h o d n o t a j e s o f t w a r e m p ř i ř a z e n a k d a n é

b a r v ě , k t e r á j e v a p l i k a c i p ř e d e m n a d e f i n o v a n á .

P o k u d c h c e m e m ě ř i t b a r v u , p ř i l o ţ í m e s e n z o r C o l o r t e s t u

k e s n í m a n é m u p ř e d m ě t u a k r á t c e s t i s k n e m e p r v n í t l a č í t k o . T í m s e

a k t i v u j í d v a b l e s k y a z a z n í t ó n , k t e r ý z n a č í s n í m á n í b a r v y . P o t é

z a z n í p o m o c í d i g i t a l i z o v a n é h o č e s k é h o h l a s u p o p i s . M ů ţ e m e s i

v y b r a t z v í c e m o ţ n o s t í p o p i s u :

u n i v e r z á l n í b a r v y : j s o u b ě ţ n ě p o u ţ í v a n é n á z v y j a k o

n a p ř . : t m a v ě z e l e n á , s v ě t l e o k r o v á ,

h o v o r o v é n á z v y b a r e v : j s o u b a r v y a s o c i a č n í j a k o n a p ř . :

n á m o ř n i c k á m o d r á n e b o p u r p u r o v ě č e r v e n á ,

o b a p o p i s y .

P o k u d t o t o t l a č í t k o p o n e c h á m e s t i s k n u t é , r o z p o z n á s v ě t l o s t

d a n é h o p ř e d m ě t u , k t e r o u v y j á d ř í t ó n e m . Č í m j e t ó n v y š š í , t í m j e

v y š š í s v ě t l o s t . T o t o t a k é m ů ţ e m e p o u ţ í t p ř i m ě ř e n í k o n t r a s t u .

T l a č í t k o n e c h á m e s t i s k n u t é , a l e p ř í s t r o j e m p o h y b u j e m e p o

p o v r c h u p ř e d m ě t u . P o k u d s e v ý š k a t ó n u n e z m ě n í , p a k s e j e d n á

o j e d n o b a r e v n ý p ř e d m ě t . P o k u d s e p ř i p o h y b u v ý š k a t ó n u m ě n í ,

j d e o b a r e v n ý , n e b o v z o r k o v a n ý p ř e d m ě t . ( 3 3 )

- 36 -

P ř i a n a l ý z e b a r e v n e j p r v e s t i s k n e m e p r v n í t l a č í t k o m ě ř e n í

a n á s l e d n ě d r u h é t l a č í t k o a n a l ý z y . Z d e s i t a k é m ů ţ e m e v y b r a t z e

d v o u m e t o d :

m e t o d a H S V ( H u e , S a t u r a t i o n , V a l u e ) – j e d n á s e

o a n a l ý z u p o d l e b a r e v n é h o t ó n u , s y t o s t i a j a s u .

H o d n o t a j a s u s e u d á v á v p r o c e n t e c h a v y j a d ř u j e , k o l i k

s v ě t l a b a r v a o d r á ţ í ( b í l á b a r v a 1 0 0 % , č e r n á 0 % ) .

S y t o s t s e t a k é u d á v á v p r o c e n t e c h a u v á d í m n o ţ s t v í

š e d i v p o m ě r u k o d s t í n u b a r v y ( š e d á 0 % , p l n ě s y t á

b a r v a 1 0 0 % ) . B a r e v n ý t ó n n e b o l i o d s t í n s e m ě ř í j a k o

p o l o h a n a b a r e v n é m k o l e , c o ţ j e 0 º a ţ 3 6 0 º . Z d e j e t o

z j e d n o d u š e n o a n a m ě ř e n é h o d n o t y s e u v á d í v h o d i n á c h

( 1 2 – ţ l u t á b a r v a , 3 – č e r v e n á , 6 – m o d r á , 9 – z e l e n á ) .

m e t o d a R G B ( R e d , G r e e n , B l u e ) – b ě ţ n ě s e u v á d ě j í

h o d n o t y j e d n o t l i v ý c h b a r e v v r o z m e z í 0 a ţ 2 5 5 b o d ů ,

z d e j e t o p ř e v e d e n o t a k é n a p r o c e n t a .

T ř e t í m t l a č í t k e m p a k v m e n u m ů ţ e m e n a s t a v i t t y t o

p a r a m e t r y : h l a s i t o s t , d a t u m a č a s , n á z v y b a r e v a a n a l ý z u b a r e v .

M ů ţ e m e z d e n a j í t t a k é d a l š í f u n k c e C o l o r t e s t u . J s o u t o : t e r m í n y ,

m i n u t k a , s t o p k y a n ě k t e r é h r y ( k o s t k a , r u l e t a , b i n g o ) . T a k é z d e

z j i s t í m e s t a v b a t e r i e a t e p l o t u v d a n é m p r o s t ř e d í . ( 3 3 )

C o l o r t e s t s e n e j č a s t ě j i p o u ţ í v á v d o m á c n o s t e c h p ř i t ř í d ě n í

p r á d l a n e b o p ř i j e h o v ý b ě r u . Z a j e h o p o m o c i s e t a k é l é p e

r o z e z n á v a j í n ě k t e r é b a l e n é p o t r a v i n y n e b o z r a l é a n e z r a l é o v o c e .

R o z p o z n á , z d e j e m a t e r i á l j e d n o b a r e v n ý , n e b o v z o r o v a n ý a l z e

j e j t a k é p o u ţ í t j a k o i n d i k á t o r s v ě t l a . ( 3 3 )

- 37 -

O b r á z e k č . 8 – C o l o r t e s t8

C e n a C o l o r t e s t u j e 1 7 9 0 0 , - K č . O d b o r s o c i á l n í c h v ě c í

m ů ţ e n a t u t o p o m ů c k u p ř i s p ě t a ţ 1 0 0 % z c e n y . ( 4 1 )

e ) S h e r l o c k

T a t o p o m ů c k a s l o u ţ í k p o p i s o v á n í p ř e d m ě t ů p o m o c í h l a s o v é

i n f o r m a c e . J d e o z a ř í z e n í o v e l i k o s t i p ř i b l i ţ n ě 1 1 0 x 3 9 z u ţ u j í c í

s e n a 2 1 x 2 5 m m . P ř í s t r o j o b s a h u j e :

r e p r o d u k t o r ,

m i k r o f o n ,

d v ě o v l á d a c í t l a č í t k a ,

s o f t w a r o v é v y b a v e n í , k t e r é p ř e k l á d á E P C k ó d y

( E l e c r o n i c P r o d u c C o d e ) a i n f o r m a c e z n i c h p o s í l á

h l a s o v é m u v ý s t u p u ,

s n í m a č , k t e r ý p ř e s a n t é n u z p r o s t ř e d k o v á v á k o m u n i k a c i

s t a g y a č t e E P C k ó d y .

N a p á j e n í o b s t a r á v a j í d v ě 1 , 5 V m i k r o t u ţ k o v é b a t e r i e .

J e d n á s e o d ů m y s l n é z a ř í z e n í , k t e r é z a z n a m e n á v á a n á s l e d n ě

i d e n t i f i k u j e p o p i s y z č i p ů , t z v . t a g ů . T y t o t a g y m o h o u b ý t

8 O b r á z e k j e d o s t u p n ý n a :

h t t p : / / i s . b r a i l l n e t . c z / p o m u c k y _ v y p i s . p h p ? n a m e = & s p e [ ] = 2

- 38 -

v p o d o b ě s a m o l e p í c í c h e t i k e t č i m r a z u a v o d ě o d o l n ý c h

p l a s t o v ý c h č i p e c h . N a h r á v á n í h l a s o v ý c h i n f o r m a c í s e

u s k u t e č ň u j e p o m o c í t e c h n o l o g i e R F I D ( R a d i o F r e q u e n c y

I d e n t i f i c a t i o n ) . T z n . b e z d o t y k o v á a u t o m a t i c k á i d e n t i f i k a c e ,

k t e r á s l o u ţ í k p ř e n o s u a u k l á d á n í i n f o r m a c í p o m o c í

e l e k t r o m a g n e t i c k ý c h v l n . ( 3 4 )

S h e r l o c k p r a c u j e s k a p a c i t o u o v e l i k o s t i 3 2 M B , c o ţ j e

z h r u b a 2 0 0 0 z á z n a m ů o d é l c e 2 4 0 m i n . J e d n o t l i v é z á z n a m y

m o h o u b ý t a ţ d v ě m i n u t y d l o u h é .

F u n k c e t l a č í t e k : p r v n í , b l í ţ e k s n í m a č i s l o u ţ í p r o v y s l o v e n í

p o p i s u a d r u h é t l a č í t k o s l o u ţ í k u k l á d á n í p o p i s u . M a n i p u l a c e

s t o u t o p o m ů c k o u j e v e l m i j e d n o d u c h á . P o k u d p o s t l a č e n í

p r v n í h o t l a č í t k a p ř í s t r o j o h l á s í „ ţ á d n á i n f o r m a c e “ , m ů ţ e m e

s t i s k n o u t d r u h é t l a č í t k o . K r á t k é p í p n u t í z n a č í z a č á t e k n a h r á v á n í .

J a k m i l e t l a č í t k o u v o l n í m e , n a h r á v á n í s e a u t o m a t i c k y u k o n č í .

P o k u d c h c e m e s m a z a t j e d n o t l i v é n a h r á v k y , n a m í ř í m e s n í m a č n a d

e t i k e t u a s t i s k n e m e o b ě t l a č í t k a z á r o v e ň . D r ţ í m e t a k d l o u h o ,

d o k u d s e n e o z v e h l á š e n í „ v a š e p o z n á m k a b y l a z r u š e n a “ . P o k u d j e

a l e p o t ř e b a s m a z a t v š e c h n y n a h r á v k y , k t e r é j s m e d o p o s u d

z a z n a m e n a l i , j e n u t n é v y n d a t j e d n u b a t e r i i . P ř i o p ě t o v n é m

v k l á d á n í d o p ř í s t r o j e j e z a p o t ř e b í s t i s k n o u t o b ě t l a č í t k a . Z a z n í

m e l o d i e s h l á š e n í m „ v š e c h n o s m a z a t “ . P o t é z a z n í p ě t k r á t p í p n u t í

a h l á š e n í „ v š e c h n o s m a z á n o “ . J e s t l i ţ e t l a č í t k a u v o l n í m e p ř e d

p á t ý m p í p n u t í m , m a z á n í s e p ř e r u š í a j e p o t ř e b a t u t o a k c i

z o p a k o v a t . ( 4 1 )

S h e r l o c k t a k é o b s a h u j e d v ě d ů l e ţ i t é f u n k c e . Z j i š t ě n í

z b ý v a j í c í k a p a c i t y , k t e r é s e p r o v á d í k r á t k ý m s t l a č e n í m d r u h é h o

t l a č í t k a a n a s t a v e n í h l a s i t o s t i . T o s e p r o v á d í k r á t k ý m v z á j e m n ý m

- 39 -

s t i s k n u t í m o b o u t l a č í t e k . M ů ţ e m e s i v y b r a t z e t ř í s t u p ň ů

h l a s i t o s t i .

T a t o p o m ů c k a m á š i r o k é u p l a t n ě n í - j d o u s n í o z n a č i t

v e š k e r é p ř e d m ě t y . O d o b l e č e n í , k d e s i m ů ţ e m e z a z n a m e n a t b a r v u ,

v e l i k o s t , s t ř i h , p ř e s o z n a č e n í C D a ţ p o p o t r a v i n y v l e d n i č c e , č i

m r a z n i č c e .

O b r á z e k č . 9 – S h e r l o c k9

C e n a t é t o p o m ů c k y j e 8 6 0 0 , - K č . S p ř í s t r o j e m j e d o d á n o

5 0 k u s ů e t i k e t a 3 5 p l a s t o v ý c h č i p ů . O d b o r s o c i á l n í c h v ě c í m ů ţ e

n a t u t o p o m ů c k u p ř i s p ě t a ţ 5 0 % z c e n y . ( 4 1 )

f ) B r a i l l s k ý ř á d e k

P r o p r á c i s e s l o ţ i t ý m t e x t e m , j a k o j e n a p ř . : t e x t v c i z í m

j a z y c e , m a t e m a t i c k é a c h e m i c k é v z o r c e , s e k r o m ě h l a s o v é h o

9 O b r á z e k j e d o s t u p n ý n a :

h t t p : / / i s . b r a i l l n e t . c z / p o m u c k y _ v y p i s . p h p ? n a m e = & s p e [ ] = 2

- 40 -

v ý s t u p u p o u ţ í v á i v ý s t u p h m a t o v ý . J d e o z n á z o r n ě n í t e x t o v é

i n f o r m a c e p o m o c í B r a i l l o v a b o d o v é h o p í s m a .

J e d n á s e o p o m ů c k u v ě t š i n o u v e t v a r u k v á d r u . N a p ř e d n í

s t r a n ě s e n a c h á z í m ř í ţ k a s j e h l i č k a m i k z o b r a z e n í j e d n o t l i v ý c h

p í s m e n b r a i l l s k é a b e c e d y . P o d l e p o č t u z n a k ů , k t e r é m ů ţ e ř á d e k

n a j e d n o u z o b r a z i t , r o z l i š u j e m e ř á d k y 2 0 , 4 0 n e b o 8 0 - t i z n a k o v é ,

p ř i č e m ţ k a ţ d ý z n a k s e s k l á d á z o s m i b o d ů . T y p a k p o h á n ě j í

p r v k y z m a t e r i á l ů s p i e z o e f e k t e m . P ř i p r ů t o k u p r o u d u s e v h o d n ě

t v a r o v a n ý p r v e k s l o ţ e n ý z r ů z n ě p i e z o s e n z i t i v n í c h m a t e r i á l ů

o h n e , č í m ţ d o j d e p ř e s p ř e v o d o v é p r v k y k v y t l a č e n í j e h l i č k y n a d

p o v r c h m ř í ţ k y . K r o m ě t ě c h t o z n a k ů s e z o b r a z u j e n a ř á d k u t a k é

k u r z o r . T e n j e z n a č e n b o d e m s e d m , n e b o o s m . D á l e s e z d e

n a c h á z e j í n a d k a ţ d ý m z n a k e m n a v i g a č n í t l a č í t k a , k t e r á p o

s t i s k n u t í u m í s t í k u r z o r k d a n é m u z n a k u . D á l e o v l á d a c í t l a č í t k a ,

k t e r á s l o u ţ í k p o s u n u t e x t u o p ř í s l u š n ý p o č e t z n a k ů n a ř á d k u .

N a p ř . u 4 0 - t i z n a k o v é h o ř á d k u s e p o s u n e t e x t o 4 0 z n a k ů d o p r a v a ,

n e b o d o l e v a . D a l š í o v l á d a c í t l a č í t k a p o s u n u j í t e x t o ř á d e k

n a h o r u , n e b o d o l u . N a ř á d c í c h s e t a k é n a c h á z e j í t l a č í t k a p r o

o v l á d á n í s y s t é m u , j e j i c h ţ f u n k c e z á v i s í n a p o u ţ í v a n é m o d e č í t a č i

o b r a z o v k y , k t e r ý m u s í b ý t p ř e d p o u ţ i t í m ř á d k u v p o č í t a č i

n a i n s t a l o v á n ( W i n M o n i t o r , J A W S , H a l l ) . V ě t š i n o u j d e o f u n k c e

S h i f t a T a b u l á t o r . M n o ţ s t v í t ě c h t o t l a č í t e k s e v š a k l i š í p o d l e

d a n é h o m o d e l u . P r o p ř e n o s d a t u s t a r š í c h m o d e l ů s l o u ţ í s é r i o v ý ,

č i p a r a l e l n í p o r t . U n o v ě j š í c h m o d e l ů p a k U S B r o z h r a n í . P o u ţ í v á

s e k o n e k t o r m i n i U S B , n e b o k o n e k t o r U S B t y p u B . N e j n o v ě j š í

m o d e l y t a k é u m o ţ ň u j í p ř i p o j e n í p ř e s b e z d r á t o v o u t e c h n o l o g i i

B l u e T o o t h . N a p á j e n í z a j i š ť u j e U S B s b ě r n i c e , n e b o A C

a d a p t é r . ( 3 2 ) , ( 3 8 )

- 41 -

N ě k t e r é b r a i l l s k é ř á d k y l z e r o z š í ř i t o b r a i l l s k o u k l á v e s n i c i

( B r a i l l e - a u d i o m o d u l ) . T a o b s a h u j e o s m t l a č í t e k p r o o b s l u h u

j e d n o t l i v ý c h b o d ů a d a l š í o v l á d a c í t l a č í t k a j a k o j s o u n a p ř . C t r l ,

A l t , W i n d o w s a E n t e r . T í m s e ř á d k y s k l á v e s n i c í s t á v a j í

k o m p a k t n í m i v s t u p n í m i i v ý s t u p n í m i z a ř í z e n í m i , k t e r ý m i j e

m o ţ n é z a p i s o v a t i č e s k é z n a k y s d i a k r i t i k o u . N e j n o v ě j š í m o d e l ,

j a k o j e n a p ř . b r a i l l s k ý ř á d e k A l v a B C 6 4 0 , o b s a h u j e i n t e g r o v a n ý

d v o u - s v a z k o v ý f l a s h d i s k o v e l i k o s t i 4 G B . T a t o p a m ě ť j e

p r i m á r n ě u r č e n a k n a h r á n í U S B v e r z í o d e č í t a č ů o b r a z o v k y ( n a p ř .

H a l l D o l p h i n P e n ) . T o s l o u ţ í k t o m u , ţ e P C , k e k t e r é m u j e

p ř i p o j e n ř á d e k , n e m u s í o b s a h o v a t o d e č í t a č o b r a z o v k y , j a k j e

t o m u u o s t a t n í c h b r a i l l s k ý c h ř á d k ů . P ř i p ř i p o j e n í t o h o t o m o d e l u

k p o č í t a č i s e z o v l a d a č e ř á d k u j e n n a i n s t a l u j e o v l a d a č g r a f i c k é

k a r t y o d e č í t a č e . K r o m ě t é t o f l a s h p a m ě t i o b s a h u j e ř á d e k j e š t ě

i n t e r n í p a m ě ť o v e l i k o s t i 4 M B , k a m m o h o u b ý t n a h r á v á n y

t e x t o v é s o u b o r y a t e n t o m o d e l m ů ţ e s l o u ţ i t i j a k o z á p i s n í k . T e n

j e d o s t u p n ý h n e d p o z a p n u t í ř á d k u . V z á p i s n í k u j e m o ţ n é t e x t

č í s t , z a p i s o v a t n e b o e d i t o v a t . P s a n ý t e x t n e n í o m e z e n

k o n k r é t n í m j a z y k e m n e b o z n a k o v o u s a d o u , n e b o ť d o p a m ě t i s e

n e u k l á d a j í p í s m e n a j a k o t a k o v á , n ý b r ţ k o m b i n a c e s t i s k n u t ý c h

b o d ů . K r o m ě s t o l n í c h i p ř e n o s n ý c h p o č í t a č ů m ů ţ e b ý t b r a i l l s k ý

ř á d e k p ř i p o j e n i k j i n ý m z a ř í z e n í m j a k o j e z á p i s n í k P A C M a t e ,

m o b i l n í t e l e f o n , n e b o P D A . V t ě c h t o z a ř í z e n í c h v š a k t a k é m u s í

b ý t n a i n s t a l o v á n o d e č í t a č o b r a z o v k y , n e b o z á p i s n í k o v ý s o f t w a r e

( v P D A n a p ř . E a s y L i n k ) , k t e r ý j e d n o t l i v é ř á d k y p o d p o r u j e .

J e l i k o ţ o p e r a č n í s y s t é m y b r a i l l s k é ř á d k y n e z n a j í , j e v e l i k o u

v ý h o d o u k a ţ d é h o ř á d k u , ţ e j a k m i l e j e p ř i p o j e n , d o s y s t é m u s e

- 42 -

a u t o m a t i c k y n a i n s t a l u j e p ř í s l u š n ý o v l a d a č . P r o t o j e j s y s t é m

m ů ţ e d e t e k o v a t . ( 3 2 ) , ( 3 8 )

T a t o p o m ů c k a v š a k n e n í p r o v š e c h n y u ţ i v a t e l e . S e n i o ř i

n e b o l i d é p o z d ě j i o s l e p l í m a j í p r o b l é m y s e č t e n í m b r a i l l o v a

p í s m a h m a t e m . P r o n ě j e o r i e n t a c e n a P C v b r a i l l o v ě p í s m u

m n o h e m s l o ţ i t ě j š í , n e ţ o r i e n t a c e p o m o c í h l a s o v é h o v ý s t u p u .

T u t o p o m ů c k u n e j v í c e v y u ţ í v a j í s t u d e n t i v y s o k ý c h š k o l k v ý u c e

m a t e m a t i k y , c h e m i e , p r o g r a m o v á n í n e b o c i z í c h j a z y k ů . H l a s o v ý

v ý s t u p n e d o k á ţ e v ţ d y s p r á v n ě i m p l e m e n t o v a t s l o ţ i t é t e x t y

v t ě c h t o o b o r e c h . B r a i l l s k ý ř á d e k d o k á ţ e z o b r a z i t v e š k e r é z n a k y ,

n e b o ť v b r a i l l o v ě p í s m u e x i s t u j í s p e c i f i c k é s y m b o l y p r o d a n é

o b o r y . Ř á d e k t a k é u m o ţ ň u j e r e l i é f n í z o b r a z e n í t e x t u , c o ţ

n a p o m á h á p ř i p ř e d s t a v i v o s t i a l e p š í o r i e n t a c i . Ř á d e k s e o s v ě d č i l

t a k é v e v ý u c e . P ř i p r á c i v y u č u j í c í h o n a P C m ů ţ e n e v i d o m ý

s l e d o v a t j e h o p r á c i n a ř á d k u . P o k u d j e p o t ř e b a u ţ i v a t e l i u k á z a t

a v y s v ě t l i t u r č i t o u č á s t t e x t u , s t a č í p ř e s u n o u t k u r z o r n a d a n ý

t e x t a u ţ i v a t e l s e m ů ţ e l é p e z o r i e n t o v a t . P o k u d z á l e ţ í n a

u s p o ř á d á n í t e x t u , v e k t e r é m j e k l a d e n d ů r a z n a p ř e s n ý p o č e t

m e z e r , z á v o r e k č i j i n ý c h z n a k ů , j a k j e t o m u n a p ř .

u p r o g r a m o v á n í , č i v m a t e m a t i c e , j e ř á d e k j e d i n á r o z u m n á

a l t e r n a t i v a j a k t e x t z o b r a z i t . N ě k d o b y m o h l n a m í t n o u t , ţ e b y

b y l o e f e k t i v n ě j š í t e x t v y t i s k n o u t v b r a i l l o v ě p í s m u n a b r a i l l s k é

t i s k á r n ě . A v š a k p ř e v o d n ě k t e r ý c h z n a k ů d o b r a i l l o v a p í s m a , t a k

a b y j e b y l o m o ţ n é v y t i s k n o u t , j e v e l i c e s l o ţ i t ý . ( 3 2 ) , ( 3 8 )

- 43 -

T a b . 1 : P a r a m e t r y – A l v a B C 6 4 0 + B r a i l l e - a u d i o m o d u l ( 3 2 )

V ý r o b c e O p t e l e c

R o k v ý r o b y 2 0 0 9

D i s t r i b u t o r v Č R S p e k t r a v . d . n .

L o k a l i z a c e b r a i l

I n t e g r o v a n ý f l a s h d i s k 4 G B

K l á v e s n i c e b r a i l l s k á ( 8 b o d ů )

H l a s o v ý v ý s t u p H a l l

J a z y k h l a s . v ý s t u p u č e š t i n a

B r a i l l s k ý v ý s t u p a n o

P o č e t z n a k ů b r . v ý s t u p u 4 0

V ý s t u p n a s l u c h á t k a a n o

N a p á j e n í a k u m u l á t o r , s í ť

V ý d r ţ n a b a t e r i e 2 0 h o d .

K a p a c i t a p a m ě t i p r o z á p i s n í k 4 M B

K o n e k t i v i t a m i n i U S B , b l u e t o o t h

R o z m ě r y ( š x h x v ) 3 3 8 x 1 1 6 x 2 0 m m

H m o t n o s t 9 5 0 g

O b r á z e k č . 1 0 – B r a i l l s k ý ř á d e k1 0

C e n a b r a i l l s k ý c h ř á d k ů o 4 0 - t i z n a c í c h s e p o h y b u j e

v r o z m e z í o d 9 0 0 0 0 d o 1 6 0 0 0 0 , - K č . U 8 0 - t i z n a k o v ý c h ř á d k ů

1 0 O b r á z e k j e d o s t u p n ý n a :

h t t p : / / w w w . o p t e l e c . c o m / e s _ U S / p r o d u c t / b l i n d n e s s / a l v a - b c 6 4 0

- 44 -

j e c e n a p ř i b l i ţ n ě d v o j n á s o b n á . O d b o r s o c i á l n í c h v ě c í m ů ţ e n a

t u t o p o m ů c k u p ř i s p ě t a ţ 1 0 0 % z c e n y . ( 4 1 )

g ) P A C M a t e O m n i

P A C M a t e O m n i j e v ý k o n n ý p l n ě o z v u č e n ý e l e k t r o n i c k ý

z á p i s n í k o d s p o l e č n o s t i F r e e d o m S c i e n t i f i c . D í k y v e l k é m u p o č t u

a p l i k a c í j e j m ů ţ e m e p o v a ţ o v a t z a k a p e s n í p o č í t a č p r o n e v i d o m é .

J e l i k o ţ j e t e n t o z á p i s n í k u r č e n p o u z e o s o b á m s p o r u c h a m i z r a k u ,

n e n í j e h o s o u č á s t í ţ á d n ý g r a f i c k ý v ý s t u p , j a k o j e n a p ř . L C D

d i s p l e j . V y r á b í s e v e d v o u z á k l a d n í c h ř a d á c h :

m o d e l y Q X , k t e r é o b s a h u j í k l a s i c k o u Q W E R T Z

k l á v e s n i c i ,

m o d e l y B X o b s a h u j í c í o s m i b o d o v o u b r a i l l s k o u

k l á v e s n i c i , m e z e r n í k , k u r z o r o v ý k ř í ţ , j e ţ o d p o v í d á

s m ě r o v ý m š i p k á m n a k l á v e s n i c i Q W E R T Z a o s m

f u n k č n í c h k l á v e s . T y z a s t u p u j í n ě k t e r é k l á v e s y

z k l a s i c k é k l á v e s n i c e ( n a p ř . E s c , E n t e r , S t a r t m e n u ,

A p l i k a č n í m e n u ) . D a l š í o v l á d á n í p r o g r a m ů a a p l i k a c í s e

p r o v á d í p o m o c í k l á v e s o v ý c h z k r a t e k . T y s e v y v o l a j í

s t i s k n u t í m k o m b i n a c í k l á v e s : m e z e r n í k , b r a i l l s k é b o d y

a f u n k č n í k l á v e s y ( b o d y 3 , 4 , 6 a m e z e r n í k –

P r ů z k u m n í k ) . P r o o v l á d á n í z á p i s n í k u j e p o t ř e b a , a b y s i

u ţ i v a t e l t y t o k l á v e s o v é z k r a t k y z a p a m a t o v a l . ( 4 0 )

O b a m o d e l y s e p o u ţ í v a j í s h l a s o v ý m v ý s t u p e m , n e b o k n i m

l z e p ř i p o j i t b r a i l l s k ý ř á d e k a t o 2 0 , n e b o 4 0 - t i z n a k o v ý .

B r a i l l s k ý ř á d e k i P A C M a t e j s o u s a m o s t a t n á z a ř í z e n í . Ř á d e k l z e

t e d y p ř i p o j i t i j a k o v ý s t u p n í z a ř í z e n í k p o č í t a č i , č i j i n ý m

- 45 -

p ř í s t r o j ů m , n e b o j e j l z e p e v n ě p ř i p e v n i t k P A C M a t e , s e k t e r ý m

p a k t v o ř í k o m p a k t n í c e l e k . ( 4 0 )

Z á p i s n í k j e z a l o ţ e n ý n a p l a t f o r m ě P o c k e t P C , k t e r á v y u ţ í v á

o p e r a č n í s y s t é m W i n d o w s M o b i l e 6 s o d e č í t a č e m o b r a z o v k y

J A W S . D í k y t o m u t o o p e r a č n í m u s y s t é m u m á u ţ i v a t e l k d i s p o z i c i

v š e c h n y f u n k c e s y s t é m u .

W o r d M o b i l e

E x c e l M o b i l e

P o w e r p o i n t M o b i l e

P o z n á m k y

I n t e r n e t E x p l o r e r M o b i l e

P r ů z k u m n í k

W i n d o w s M e d i a P l a y e r

K o n t a k t y

P o š t a

A d o b e R e a d e r

K a l e n d á ř

K a l k u l a č k a

Ú k o l y

S t o p k y

F S E d i t – t e x t o v ý e d i t o r p r o n e v i d o m é , k t e r ý n a b í z í

p o h o d l n ě j š í u ţ i v a t e l s k é r o z h r a n í a u m o ţ ň u j e t i s k t e x t u

n a b r a i l l s k é t i s k á r n ě .

F S C a l c – k a l k u l á t o r o b s a h u j e n a p ř . g e o m e t r i c k é f u n k c e

p r o p r á c i s v ý p o č t y z o b l a s t i m a t e m a t i k y a s t r o j í r e n s t v í ,

p ř e v o d y j e d n o t e k a p r á c i s e s t a t i s t i c k ý m i ú d a j i . ( 4 0 )

- 46 -

D a l š í r o z š i ř u j í c í a p l i k a c e s i m o h o u u ţ i v a t e l é s t á h n o u t

z i n t e r n e t o v ý c h s t r á n e k s p o l e č n o s t i F r e e d o m S c i e n t i f i c ( n a p ř .

F S C o m m a n d e r – d í k y i n f r a č e r v e n é m u p o r t u , k t e r ý j e v P A C M a t e

v e s t a v ě n , s e s t a n e t e n t o z á p i s n í k d á l k o v ý m o v l a d a č e m r ů z n ý c h

z a ř í z e n í – t e l e v i z o r y , v i d e o r e k o r d é r y … ) .

Z á p i s n í k o b s a h u j e p r o c e s o r I n t e l X S c a l e a j e h o f r e k v e n c e j e

4 0 0 M H z . R A M p a m ě ť č i n í 6 4 M B a i n t e r n í u ţ i v a t e l s k o u p a m ě ť

t y p u F l a s h o k a p a c i t ě 1 2 8 M B . Z a j í m a v o s t í j e m o ţ n o s t p ř i p o j e n í

F l a s h d i s k u . Z a ř í z e n í o b s a h u j e d v a s l o t y p r o C F k a r t y . D o

j e d n o h o s l o t u j e m o ţ n é v l o ţ i t p a m ě ť o v o u k a r t u n e j v ý š e d o

k a p a c i t y 6 4 G B a d o d r u h é h o j e m o ţ n é v l o ţ i t k a r t u , k t e r á v s o b ě

i n t e g r u j e a d a p t é r m í s t n í s í t ě V a n , n e b o k a r t u p o d p o r u j í c í w i f i

s p o j e n í . ( 4 0 ) , ( 3 7 )

O b r á z e k č . 1 1 – P A C M a t e O m n i1 1

C e n a t é t o p o m ů c k y j e 6 9 9 0 0 , - K č . S e

č t y ř i c e t i z n a k o v ý m b r a i l l s k ý m ř á d k e m j e c e n a 1 5 4 9 0 0 , - K č .

O d b o r s o c i á l n í c h v ě c í m ů ţ e n a t u t o p o m ů c k u p ř i s p ě t a ţ 1 0 0 %

z c e n y . ( 4 1 )

1 1 O b r á z e k j e d o s t u p n ý n a :

h t t p : / / w w w . v i r t u a l v i s i o n t e c h . c o m / p r o d u c t s . c f m ? v i e w a l l = 2 6

- 47 -

5 . 3 . 3 P o m ů c k y p r o u s n a d n ě n í o r i e n t a c e a k o m u n i k a c e

a ) B í l á h ů l

P ř i o r i e n t a c i v p r o s t o r u n e v i d o m ý č l o v ě k v y u ţ í v á n e j v í c e

h m a t a s l u c h . P r o z í s k á v á n í h m a t o v ý c h i n f o r m a c í j s o u d ů l e ţ i t á

z e j m é n a c h o d i d l a , k t e r ý m i n e v i d o m ý z a z n a m e n á v á z m ě n y

p o v r c h u . J e d n o u z h l a v n í c h a m y s l í m s i n e j d ů l e ţ i t ě j š í c h

k o m p e n z a č n í c h p o m ů c e k k o r i e n t a c i v p r o s t o r u j e p r á v ě b í l á h ů l .

T a n a p o m á h á n e v i d o m é o s o b ě p o h y b o v a t s e b e z p e č n ě p o t r a s e . Z a

j e j í v ý h o d y b y c h o m p o v a ţ o v a l i j e j í j e d n o d u c h é p o u ţ í v á n í ,

n í z k o u h m o t n o s t , s k l a d n o s t , p e v n o s t a c e n o v o u d o s t u p n o s t .

P o d l e S v á r o v s k é h o j s o u z á k l a d n í m a t e r i á l y , z k t e r ý c h s e

b í l é h o l e v y r á b í :

h l i n í k o v á s l i t i n a – t e n k o s t ě n n á t r u b k a z v y s o k o p e v n o s t n í

s l i t i n y h l i n í k u ( A l - S i - C u - M g )

H l i n í k , k o v b ě l a v ě š e d é b a r v y , s e p o u ţ í v á p r o s v o u

n í z k o u h m o t n o s t . J e h o s l i t i n y s e v y z n a č u j i v y s o k ý m

p o m ě r e m m e z e p e v n o s t i v t a h u a h u s t o t y . D á l e j e h o

p e v n o s t n í c h a r a k t e r i s t i k y j e m o ţ n é z v ý š i t i n t e n z í v n í m

t v á ř e n í m .

k o m p o z i t – t e n k o s t ě n n á t r u b k a z e s k e l n ý c h , u h l í k o v ý c h

a k e v l a r o v ý c h v l á k e n p o j e n ý c h e p o x i d o v o u p r y s k y ř i c í .

K o m p o z i t j e m a t e r i á l s l o ţ e n ý z e d v o u a v í c e s l o ţ e k

s o d l i š n ý m i c h e m i c k ý m i a f y z i k á l n í m i v l a s t n o s t m i .

J e h o v ý h o d o u j e o p ě t n í z k á h m o t n o s t a v y š š í p e v n o s t .

b u k o v é d ř e v o – p o u ţ í v á s e n a v ý r o b u n e s k l á d a c í c h

o p ě r n ý c h h o l í . J e h o v l a s t n o s t i j s o u t v r d o s t , p e v n o s t , a l e

n a d r u h o u s t r a n u m a l á p r u ţ n o s t . ( 2 7 )

- 48 -

B í l é h o l e m ů ţ e m e d ě l i t p o d l e k o n s t r u k c e , f u n k c e , k t e r o u

s p l ň u j í a p o d l e h l a v n í f u n k c e , k t e r o u b í l á h ů l p l n í .

D l e k o n s t r u k c e s e d ě l í n a :

n e s k l á d a c í

t e l e s k o p i c k á – 2 , 3 , 7 d í l n á

s k l á d a c í – 4 , 5 , 7 d í l n á

k o m b i n o v a n á – 4 a 7 d í l n á ( 2 7 )

R o z d ě l e n í b í l ý c h h o l í n a z á k l a d ě f u n k c e :

f u n k c e s i g n a l i z a č n í – t u s p l ň u j e k a ţ d á b í l á h ů l , b í l á

b a r v a u p o z o r ň u j e ř i d i č e a k o l e m j d o u c í n a t ě ţ c e z r a k o v ě

p o s t i ţ e n o u o s o b u

f u n k c e o c h r a n n á – h ů l c h r á n í t ě l o p ř e d m o ţ n ý m s t ř e t e m

s p ř e k á ţ k o u , n a k t e r o u v d o s t a t e č n é m p ř e d s t i h u u p o z o r n í

f u n k c e o r i e n t a č n í – n a p o m á h á v y h l e d á v a t d ů l e ţ i t á m í s t a

n a t r a s e , o r i e n t a č n í b o d y , u d r ţ o v a t k o n t a k t s p ř í m ý m

s m ě r e m a r o z p o z n á v a t s t r u k t u r u p o v r c h u .

f u n k c e o p ě r n á – n a p o m á h á p ř i c h ů z i o s o b á m

s p o h y b o v ý m h a n d i c a p e m ( 2 7 )

K a ţ d ý t y p b í l é h o l e m ů ţ e s o u č a s n ě s p l ň o v a t d v ě a ţ t ř i

f u n k c e . P o k u d h ů l s p l ň u j e p ř e d e v š í m f u n k c i o p ě r n o u , n e m ů ţ e u ţ

v t a k o v é m í ř e s l o u ţ i t j a k o h ů l o c h r a n n á , n e b o o r i e n t a č n í .

Z t o h o t o d ů v o d u n e e x i s t u j e u n i v e r z á l n í b í l á h ů l .

D a l š í d ě l e n í j e t e d y p o d l e h l a v n í f u n k c e , k t e r o u m á h ů l

p l n i t :

s i g n a l i z a č n í h ů l – v y u ţ í v á s e v s i t u a c í c h :

a ) k c h ů z i s v o d i c í m p s e m

- 49 -

b ) k c h ů z i s p r ů v o d c e m

c ) k p o h y b u v i n t e r i é r u

d ) p r o o z n a č e n í s l a b o z r a k ý c h o s o b

J e d n á s e z v e l k é č á s t i o „ n e s e n o u “ h ů l , j e j í ţ h l a v n í f u n k c e

j e s i g n a l i z a č n í , p o p ř í p a d ě o c h r a n n á . J e n v ý j i m e č n ě p l n í f u n k c i

o r i e n t a č n í . K t ě m t o ú č e l ů m s e p ř i z p ů s o b u j e i j e j í k o n s t r u k c e .

S i g n a l i z a č n í h o l e j s o u k r a t š í , v r o z m e z í o d 9 0 d o 1 1 0 c m ( d l e

v ý š k y k l i e n t a ) , m a j í ú s p o r n ě j š í d o l n í k o n c o v k u a s l a b š í r u k o j e ť .

o r i e n t a č n í h ů l – p l n í f u n k c e :

a ) o r i e n t a č n í

b ) o c h r a n n o u

c ) s i g n a l i z a č n í

S l o u ţ í k s a m o s t a t n é m u p o h y b u n e v i d o m ý c h a k p r o s t o r o v é

o r i e n t a c i . J d e o d e l š í h ů l , n e j č a s t ě j i s e p o u ţ í v á o d 1 1 0 d o 1 4 0

c m ( d l e v ý š k y k l i e n t a ) . J e j í d o l n í k o n c o v k a s e n e u s t á l e d o t ý k á

z e m ě , p r o t o j e m a s i v n ě j š í n e ţ k o n c o v k a u s i g n a l i z a č n í h o l e . M á

v ě t š í p o l o m ě r s d o s t a t e č n ý m m n o ţ s t v í m m a t e r i á l u k o b r o u š e n í .

J e j í r u k o j e ť j e o p ě t m a s i v n ě j š í a t v a r o v a n á p r o p o h o d l n é d r ţ e n í .

o p ě r n á h ů l – p l n í f u n k c e :

a ) o p ě r n o u

b ) s i g n a l i z a č n í

J e u r č e n a o b v y k l e s t a r š í m l i d e m a l i d e m s k o m b i n o v a n ý m

z r a k o v ý m a p o h y b o v ý m h a n d i c a p e m . J e j í d é l k a o d p o v í d á v ý š c e

p o s t a v y a p o h y b u j e s e n e j č a s t ě j i v r o z m e z í o d 8 0 d o 9 5 c m . ( 2 6 )

D o p ř í s l u š e n s t v í k b í l ý m h o l í m s e z a ř a z u j í k o n c o v k y

a r u k o j e t i .

K o n c o v k y s e d ě l í n a – p e v n é :

- 50 -

a ) t u ţ k o v á Ø 1 4 m m

b ) s t a n d a r d n í Ø 2 5 m m

c ) k e r a m i c k á Ø 2 4 m m

– r o t a č n í :

a ) m a l á Ø 2 8 m m

b ) s t ř e d n í Ø 4 0 m m

D ř í v e s e k o n c o v k y v y r á b ě l y z k o v o v é h o m a t e r i á l u , a l e p r o

j e j i c h v y s o k o u h m o t n o s t s e n a h r a d i l y k o n c o v k a m i z p l a s u

a k e r a m i k y .

R o t a č n í k o n c o v k y m a j í v ý h o d u p ř i p o u ţ í v á n í t e c h n i k y c h ů z e

s b í l o u h o l í k l u z n ě k y v a d l o v o u . D í k y o t á č e n í k o n c o v k y k o l e m

s v é o s y , h ů l p l y n u l e p ř e j í ţ d í p ř e s v ý s t u p k y a n e r o v n o s t i p o v r c h u .

R u k o j e t i s e v y r á b ě j í z t a k o v ý c h m a t e r i á l ů , a b y b y l i c o

n e j p o h o d l n ě j š í a d o b ř e s e d r ţ e l i . T o j e n a p ř . d ř e v o , n e o p r e n

n e b o k ů ţ e . ( 2 7 )

O b r á z e k č . 1 2 – B í l á h ů l1 2

C e n a b í l ý c h h o l í s e p o h y b u j e o d 4 0 0 , - d o 9 0 0 , - K č . T a t o

k o m p e n z a č n í p o m ů c k a j e p l n ě h r a z e n a z d r a v o t n í p o j i š ť o v n o u .

( 4 1 )

1 2 O b r á z e k j e d o s t u p n ý n a :

h t t p : / / i s . b r a i l l n e t . c z / p o m u c k y _ v y p i s . p h p ? n a m e = & s p e [ ] = 3

- 51 -

b ) R a y – u l t r a z v u k o v á p o m ů c k a p r o o r i e n t a c i

J e d n á s e o l e h k ý , d o b ř e u c h o p i t e l n ý p ř í s t r o j o r o z m ě r e c h

1 2 x 3 x 2 c m . O b s l u h u j e s e p o m o c í d v o u t l a č í t e k . P r v n í s l o u ţ í

p r o s p u š t ě n í d e t e k t o r u p ř e k á ţ e k a d r u h é k z a p n u t í i n d i k á t o r u

s v ě t l a , k t e r ý j e v p o m ů c c e i n t e g r o v á n .

J a k j e z n á m o , b í l á h ů l d o k á ţ e r o z l i š i t p o v r c h a p ř e k á ţ k y

j e n d o v ý š e k o l e n . T a t o p o m ů c k a n a p o m á h á n a z á k l a d ě

u l t r a z v u k o v ý c h s e n z o r ů v č a s d e t e k o v a t o k o l n í p ř e k á ţ k y a t o

o p t i m á l n ě v e v z d á l e n o s t i o d 1 , 7 d o 2 , 5 m a v e v ý š c e , v e k t e r é j i

n e v i d o m ý d r ţ í , t z n . p ř i b l i ţ n ě v e v ý š c e p a s u . P r o t o s e b í l á h ů l

a R a y p o u ţ í v a j í s o u č a s n ě .

T a t o p o m ů c k a p r a c u j e n a p r i n c i p u u l t r a z v u k u , c o ţ j e

a k u s t i c k é v l n ě n í , j e h o ţ f r e k v e n c e j e v y š š í n e ţ 2 0 k H z , t e d y p r o

l i d s k é u c h o n e s l y š i t e l n ý . S e p n u t í m p ř í s l u š n é h o t l a č í t k a p ř í s t r o j

v y š l e u l t r a z v u k o v é v l n y , k t e r é s e o d r á ţ í o d j e d n o t l i v ý c h

p ř e k á ţ e k z p ě t d o p ř í s t r o j e . N a z á k l a d ě č a s o v é h o i n t e r v a l u , k t e r ý

u p l y n e m e z i v y s l á n í m s i g n á l u a j e h o p ř i j e t í m , u r č í v z d á l e n o s t ,

k t e r o u u l t r a z v u k u r a z i l . Z í s k a n é ú d a j e p ř í s t r o j z p r a c u j e

a n á s l e d n ě v y h o d n o t í . P ř i z j i š t ě n í p ř e k á ţ k y p o m ů c k a v y d á v á

v ý s t r a ţ n ý t ó n . Č í m b l í ţ e j e n e v i d o m ý u p ř e k á ţ k y , t í m j e t ó n

v y š š í .

C h ů z e s t o u t o p o m ů c k o u v b ě ţ n é m p r o v o z u n e m u s í b ý t a l e

v ţ d y p o h o d l n á . V h u s t é m p r o v o z u , k d e s e p o h y b u j e m n o h o l i d í ,

m ů ţ e R a y z a p ř e k á ţ k u v y h o d n o t i t i o s o b u , o d k t e r é s e t a k é

o d r á ţ e j í u l t r a z v u k o v é v l n y . T a t o p ř e k á ţ k a a l e p r o n e v i d o m é h o

n e p ř e d s t a v u j e t a k o v é r i z i k o , n e b o ť s e o s o b a v ţ d y v y h n e a t o

m ů ţ e b ý t h l a v n ě v z a č á t c í c h p o u ţ í v á n í t é t o p o m ů c k y m a t o u c í .

- 52 -

O b r á z e k č . 1 3 – R a y1 3

C e n a u l t r a z v u k o v é p o m ů c k y j e 7 5 0 0 , - K č . O d b o r s o c i á l n í c h

v ě c í m ů ţ e n a t u t o p o m ů c k u p ř i s p ě t a ţ 1 0 0 % z c e n y . ( 4 1 )

c ) N a v i g a č n í j e d n o t k a E n f o r a

P r o l e p š í o r i e n t a c i v p r o s t o r u m ů ţ e p o m o c i n a v i g a č n í

j e d n o t k a E n f o r a . T v a r m á p o d o b n ý k v á d r u s e z a o b l e n ý m i h r a n a m i

o r o z m ě r e c h 1 0 0 x 6 0 x 2 5 m m . K o v l á d á n í z a ř í z e n í s l o u ţ í š e s t

t l a č í t e k . D v ě t l a č í t k a j s o u n a p r a v é m b o k u p ř í s t r o j e . J e d n o

s l o u ţ í k z a p n u t í p ř í s t r o j e a d r u h é k a k t i v a c i a d e a k t i v a c i G P S

( G l o b a l P o s i t i o n i n g S y s t é m ) . Z b y l á č t y ř i t l a č í t k a j s o u u m í s t ě n a

n a p ř e d n í s t r a n ě z a ř í z e n í v h o r n í č á s t i , k d e s e t a k é n a c h á z í

m ř í ţ k a r e p r o d u k t o r u . D v ě t l a č í t k a n a l e v é a d v ě n a p r a v é s t r a n ě

m ř í ţ k y .

T l a č í t k a n a p r a v é s t r a n ě s l o u ţ í z e j m é n a k o v l á d á n í

h l a s i t o s t i z v u k o v é h o v ý s t u p u . P r a v é h o r n í t l a č í t k o z e s l a b u j e

o z v u č e n í p ř í s t r o j e a p r a v é s p o d n í z e s i l u j e . L e v ý m h o r n í m

t l a č í t k e m s e z j i š ť u j e s t a v b a t e r i e . P o j e h o s t i s k n u t í p ř í s t r o j

s i g n a l i z u j e z b ý v a j í c í k a p a c i t u b a t e r i e p o č t e m p o s o b ě j d o u c í c h

p í p n u t í . Č t y ř i p í p n u t í o z n a č u j í p l n o u b a t e r i i , j e d n o p í p n u t í

1 3 O b r á z e k j e d o s t u p n ý n a :

h t t p : / / i s . b r a i l l n e t . c z / p o m u c k y _ v y p i s . p h p ? n a m e = & s p e [ ] = 3

- 53 -

p r á z d n o u b a t e r i i . K o v ě ř e n í p ř í j m u G P S s i g n á l u s l o u ţ í l e v é d o l n í

t l a č í t k o . P o k u d j e d n o t k a s i g n á l p ř i j í m á , p í p n e t ř i k r á t

p r a v i d e l n ý m i h l u b š í m i t ó n y . P o k u d s i g n á l n e p ř i j í m á , v y d á

v ý s t r a ţ n é h l á š e n í : „ v o l a n é č í s l o n e e x i s t u j e “ . P r o v y p n u t í

p ř í s t r o j e s l o u ţ í k o m b i n a c e l e v é h o a p r a v é h o d o l n í h o t l a č í t k a .

N e j p r v e s e s t i s k n e l e v é d o l n í t l a č í t k o , p o č k á s e , a ţ s e o z v e t ó n

a n á s l e d n ě s e s t i s k n e j e š t ě p r a v é d o l n í t l a č í t k o . T a k t o p ř í s t r o j

v y p í n a t a l e n e n í n u t n é , n e b o ť j e v y b a v e n s y s t é m e m p r o š e t ř e n í

b a t e r i e . P o d v o u m i n u t á c h , k d y p ř í s t r o j n e m ě n í s v o u p o z i c i a a n i

s e n e h ý b e p ř í s t r o j s a m o t n ý , s e a u t o m a t i c k y p ř e p n e d o ú s p o r n é h o

r e ţ i m u , k d y n e z j i š ť u j e a n e o d e s í l á s v o u p o z i c i . P r o o p ě t o v n é

z a p n u t í s t a č í s p ř í s t r o j e m l i b o v o l n ě p o h n o u t . N a p á j e n í o b s t a r á v á

b a t e r i e t y p u L i O N , k e k t e r é j e p ř i d á n a d a p t é r .

N a v i g a č n í j e d n o t k a u r č u j e s v o u p o z i c i n a z á k l a d ě s i g n á l u

z e s a t e l i t ů . P r o s p r á v n o u f u n k c i p ř í s t r o j e j e t e d y p o t ř e b a z a j i s t i t

d o b r ý p ř í j e m t o h o t o s i g n á l u . P r a k t i c k y n e p ř e k o n a t e l n é p ř e k á ţ k y

p r o s i g n á l j s o u k o v o v é p ř e d m ě t y a v o d a . D a l š í p ř e k á ţ k o u m ů ţ e

b ý t i l i d s k é t ě l o . P r o t o j e d ů l e ţ i t é s p r á v n é u m í s t ě n í p ř í s t r o j e

( n a p ř . v e v r c h n í k a p s e b a t o h u ) . J e t a k é p o t ř e b a p o č í t a t s t í m , ţ e

v m í s t e c h s ţ á d n ý m n e b o v e l m i m a l ý m v ý h l e d e m n a o b l o h u

d o c h á z í k e s l á b n u t í p ř í j m u s i g n á l u n e b o i k j e h o z t r á t ě . P ř e d

z a h á j e n í m n a v i g a c e j e t e d y p o t ř e b a p ř í s t r o j v č a s z a p n o u t v m í s t ě

s m o ţ n ý m p ř í j m e m s a t e l i t n í h o s i g n á l u , a b y j e d n o t k a m o h l a

z j i s t i t a k t u á l n í r o z m í s t ě n í s a t e l i t ů n a o b l o z e a z a m ě ř i t p o z i c i .

P ř í s t r o j j e v y b a v e n S I M k a r t o u V o d a f o n e a m á p ř i d ě l e n é

t e l e f o n n í č í s l o . Z t é t o j e d n o t k y j e m o ţ n é v o l a t n a t ř i t e l e f o n n í

č í s l a , k t e r á s e n a d e f i n u j í p o d j e d n o t l i v á t l a č í t k a . V y v o l á n í

t ě c h t o č í s e l s e p r o v á d í d l o u h ý m s t i s k n u t í m d a n ý c h t l a č í t e k . T a t o

- 54 -

j e d n o t k a n e n í k v o l á n í b o h u ţ e l p ř í l i š p ř i z p ů s o b e n a , p r o t o s e

d o p o r u č u j e p o n e c h a t s i p o u z e t e l e f o n n í č í s l o n a v i g a č n í h o c e n t r a

S j e d n o c e n é o r g a n i z a c e n e v i d o m ý c h a s l a b o z r a k ý c h Č R ( S O N S

Č R ) , p r o k t e r é j e t a t o j e d n o t k a p r i m á r n ě u r č e n a .

P o k u d k l i e n t p o t ř e b u j e p o m o c i s n a v i g a c í , j e n u t n é , a b y

j e d n o t k a b y l a z a p n u t a a p ř i j í m a l a s i g n á l . D l o u h ý m s t i s k n u t í m

l e v é h o s p o d n í h o t l a č í t k a s e k l i e n t s p o j í s n a v i g a č n í m c e n t r e m .

P o p ř i j e t í h o v o r u s e o p e r á t o r o v i v n a v i g a č n í m c e n t r u n a m a p ě

u k á ţ e p o l o h a d a n é j e d n o t k y a t a k é t r a s a , k t e r o u k l i e n t p r o š e l .

D í k y t o m u j e j o p e r á t o r m ů ţ e d á l e n a v i g o v a t .

O b r á z e k č . 1 4 – N a v i g a č n í j e d n o t k a E n f o r a1 4

C e n a t é t o n a v i g a č n í j e d n o t k y j e 1 3 9 5 0 , - K č . O d b o r

s o c i á l n í c h v ě c í m ů ţ e n a t u t o p o m ů c k u p ř i s p ě t a ţ 1 0 0 %

z c e n y . ( 4 1 )

d ) O r i e n t a č n í m a j á č k y p r o n e v i d o m é

K o z n a č e n í v c h o d ů d o b u d o v , u p o d c h o d ů a n a j i n ý c h

v e ř e j n ý c h m í s t e c h s e p r o s n a d n ě j š í o r i e n t a c i u m i s ť u j í o r i e n t a č n í

m a j á č k y , k t e r é d ě l í m e d o d v o u s k u p i n :

1 4 O b r á z e k j e d o s t u p n ý n a :

h t t p : / / i s . b r a i l l n e t . c z / p o m u c k y _ v y p i s . p h p ? n a m e = & s p e [ ] = 3

- 55 -

S i g n á l n í m a j á č k y – p o m o c í a k u s t i c k é h o t r y l k u

n a p o m á h a j í s n a d n ě j i l o k a l i z o v a t k o n k r é t n í o r i e n t a č n í

b o d . N a p ř . t r y l e k „ b r l m “ o z n a č u j e v s t u p y z u l i c d o

p o d c h o d ů a t r y l e k „ i - á “ o z n a č u j e n a p ř . ú r o v ň o v é v s t u p y

d o b u d o v a v s t u p y k t u r n i k e t ů m m e t r a .

H l a s o v é m a j á č k y – d í k y f r á z í m , k t e r é j s o u n a h r a n é

v p a m ě t i p ř í s t r o j e , m o h o u p o d á v a t h l a s o v é i n f o r m a c e .

P r v n í , z á k l a d n í f r á z e b ý v á v ě t š i n o u n á z e v d a n é h o

o b j e k t u . D r u h á , d o p l ň k o v á f r á z e p a k s t r u č n ě p o p i s u j e

s i t u a c i v o k o l í m a j á č k u , n e b o n a b í z í p o p i s d a l š í c e s t y .

( 3 5 )

J e l i k o ţ v š e c h n y p o m ů c k y p r o c h á z í n o v ý m v ý v o j e m

a n e u s t á l e s e z l e p š u j í , i v o b l a s t i o r i e n t a č n í c h m a j á č k ů d o c h á z í

k o b m ě n á m a n a h r a z o v á n í s t a r ý c h m o d e l ů z a n o v é . F i r m a E L V O S ,

k t e r á s e z a b ý v á v ý v o j e m , v ý r o b o u a p r o d e j e m p o m ů c e k p r o

z r a k o v ě p o s t i ţ e n é , v y v i n u l a d v a n o v é t y p y o r i e n t a č n í c h m a j á č k ů .

M e z i s i g n á l n í m i m a j á č k y j e t o O r i e n t a č n í z v u k o v ý m o d u l O Z M

a m e z i h l a s o v ý m i p a k O r i e n t a č n í h l a s o v ý m a j á č e k O H M .

O r i e n t a č n í z v u k o v ý m o d u l O Z M m á t v a r k v á d r u

o v e l k o s t e c h 9 0 x 1 2 0 x 6 0 m m . J e t o e l e k t r i c k é z a ř í z e n í I I .

t ř í d y a j e n a p á j e n z e s í t ě 2 3 0 V n e b o z m a l é h o n a p ě t í 1 2 V . P o k u d

j e n u t n é u m í s t n i t m a j á č e k n a m í s t o , k d e j e j n e n í m o ţ n é n a p á j e t

z e s í t ě , n a b í z í f i r m a E L V O S n e z á v i s l ý n a p á j e c í z d r o j , k t e r ý s e

s k l á d á z e s o l á r n í h o p a n e l u , m r a z u v z d o r n é h o a k u m u l á t o r u a ř í d í c í

e l e k t r o n i k y . ( 3 6 )

- 56 -

N a s t a v o v a c í p r v k y s e n a c h á z í u v n i t ř m o d u l u p o d k r y c í m i

p a n e l y . J s o u t o :

s v o r k o v n i c e p r o p ř i p o j e n í n a p á j e n í

č e r v e n á k o n t r o l k a z n a č í c í p ř í j e m p o v e l u a j e h o

z p r a c o v á n í

z e l e n á k o n t r o l k a – m o d u l z a p n u t a v p r o v o z u

p o t e n c i o m e t r p r o n a s t a v e n í h l a s i t o s t i

č t y ř n á s o b n ý D I P p ř e p í n a č , s l o u ţ í c í k n a s t a v e n í

v l a s t n o s t í :

p ř e p í n a č č . 1 , 2 n a s t a v u j e d r u h t r y l k u :

O N - O N : t r y l e k „ m r l b “

O N - O F F : t r y l e k „ b r l m “

O F F - O N : t r y l e k „ i - á n í z k ý “

O F F - O F F : t r y l e k „ i - á “

p ř e p í n a č č . 3 :

O N : z p o ţ d ě n í 2 s

O F F : b e z z p o ţ d ě n í

p ř e p í n a č č . 4 s e v z á k l a d n í v e r z i n e p o u ţ í v á ( 3 6 )

D a l š í m o ţ n o s t í , k t e r o u p o s k y t u j e t e n t o t y p m a j á č k u j e

p o u ţ i t í r e l é s e s i l o v ý m k o n t a k t e m , k t e r é j e s p í n a n é d á l k o v ý m

o v l a d a č e m , n e b o k o m b i n a c í p o v e l ů . D á l e s e z d e v y u ţ í v á o p t i c k y

o d d ě l e n ý o v l á d a c í v s t u p , u m o ţ ň u j í c í m ě n i t f u n k c i m o d u l u p o d l e

s t a v u e x t e r n í h o z a ř í z e n í . D a l š í m v y l e p š e n í m p a k m ů ţ e b ý t

r o z h r a n í n a p r ů m y s l o v o u d a t o v o u s b ě r n i c i R S - 4 8 5 , k t e r á

u m o ţ ň u j e s p o l u p r á c i s r o z s á h l e j š í m i n f o r m a č n í m s y s t é m e m .

- 57 -

T a b . 2 : T e c h n i c k é ú d a j e – O r i e n t a č n í z v u k o v ý m o d u l O Z M ( 3 6 )

R o z m ě r y ( š x v x h ) 9 0 x 1 2 0 x 6 0 m m

R o z t e č m o n t á ţ n í c h b o d ů 3 4 x 9 9 m m

H m o t n o s t 3 0 0 g

R o z s a h p r a c o v n í c h t e p l o t - 2 0 … + 6 0 º C

N a p á j e n í ( s í ť ) 2 3 0 V / 5 0 H z

K l i d o v ý p ř í k o n 0 , 1 V A

M a x . p ř í k o n 2 V A

N a p á j e n í ( n n ) 1 2 V

K l i d o v ý o d b ě r 2 0 m A

M a x . o d b ě r 5 0 m A

D i m e n z o v á n í k o n t a k t u r e l é M a x . 5 5 0 V / 1 0 A

K r y t í I P 6 4

O b r á z e k č . 1 5 – O r i e n t a č n í z v u k o v ý m o d u l1 5

O r i e n t a č n í h l a s o v ý m a j á č e k O H M m á t a k é t v a r k v á d r u

o v e l i k o s t e c h 1 6 0 x 1 6 0 x 7 5 m m . N a p á j e n í j e ř e š e n o s t e j n ě j a k o

u m o d e l u O Z M . V m a j á č k u j e v l o ţ e n a S D / M M C k a r t a , n a k t e r é

j s o u u l o ţ e n y z v u k o v é s o u b o r y v e f o r m á t u M P 3 . P r o u ţ i v a t e l e p a k

n e n í p r o b l é m v y t v á ř e t a m ě n i t n a h r á v k y p o m o c í b ě ţ n ě

d o s t u p n é h o s o f t w a r e a č t e č k y k a r e t . P r o d o b r o u s l y š i t e l n o s t

o b s a h u j e m o d e l O H M v ý k o n n ý z e s i l o v a č v e t ř í d ě D , n e b o l i

1 5 O b r á z e k j e d o s t u p n ý n a : h t t p : / / w w w . o k . c z / e l v o s / M a j a c k y . h t m l

- 58 -

d i g i t á l n í z e s i l o v a č , k t e r ý t a k é z a j i š ť u j e n í z k o u s p o t ř e b u e n e r g i e .

J a k u v á d í f i r m a E L V O S , p r o š i r š í m o ţ n o s t i p o u ţ i t í m o h o u b ý t

t y t o m o d e l y d o p l n ě n y o d a l š í f u n k c e :

h l á š e n í , k t e r é m ů ţ e b ý t m ě n ě n o v z á v i s l o s t i n a s t a v u

v n ě j š í h o z a ř í z e n í n e b o p o d l e p o v e l ů p ř e n á š e n ý c h p o

p r ů m y s l o v é d a t o v é s b ě r n i c i R S - 4 8 5

č a s o v a č , u m o ţ ň u j í c í o p a k o v a n é s p o u š t ě n í d a l š í h o h l á š e n í

v i n t e r v a l u n a s t a v i t e l n é m v r o z s a h u 1 5 s e k u n d a ţ

5 m i n u t . T a t o f u n k c e m ů ţ e b ý t p ř í p a d n ě d o p l n ě n a

i d i g i t á l n í m i s p í n a c í m i h o d i n a m i s t ý d e n n í m p r o g r a m e m ,

k t e r é v y p n o u č a s o v a č n a p ř . m i m o p r a c o v n í d o b u .

r e l é s e s i l o v ý m k o n t a k t e m , k t e r ý m ů ţ e s e p n o u t p ř i

z v o l e n é k o m b i n a c i p o v e l ů a o v l á d a t p ř í p a d n é d a l š í

z a ř í z e n í ( o p t i c k ý n e b o z v u k o v ý s i g n á l p r o p e r s o n á l ,

o t v í r á n í d v e ř í a p o d . ) ( 3 6 )

T a b . 3 : T e c h n i c k é ú d a j e - O r i e n t a č n í h l a s o v ý m a j á č e k O H M ( 3 6 )

R o z m ě r y ( š x v x h ) 1 6 0 x 1 6 0 x 7 5 m m

R o z t e č m o n t á ţ n í c h b o d ů 1 4 6 x 1 4 6 m m

H m o t n o s t 1 5 0 0 g

R o z s a h p r a c o v n í c h t e p l o t - 2 0 … + 6 0 º C

N a p á j e n í ( s í ť ) 2 3 0 V / 5 0 H z

K l i d o v ý p ř í k o n 0 , 5 V A

M a x . p ř í k o n 1 1 V A

N a p á j e n í ( n n ) 1 2 V

K l i d o v ý o d b ě r 2 0 m A

M a x . o d b ě r 1 A

K r y t í I P 6 4

- 59 -

O b r á z e k č . 1 6 – O r i e n t a č n í h l a s o v ý m o d u l1 6

P r o o v l á d á n í t ě c h t o m a j á č k ů s l o u ţ í d á l k o v ý o v l a d a č . T e n

p o v e l y p ř e n á š í r a d i o v ý m s i g n á l e m . D o s a h d á l k o v é h o o v l á d á n í j e

p o d l e č l e n i t o s t i t e r é n u v o k o l í 5 0 a ţ 1 5 0 m .

E x i s t u j í d v a t y p y . P r v n í m t y p e m j e v y s í l a č V P N 0 1 . J e d n á

s e o k v á d r o r o z m ě r e c h z h r u b a 3 5 x 7 0 x 1 5 m m , o b s a h u j í c í š e s t

t l a č í t e k r o z d ě l e n ý c h d o d v o u s l o u p c ů . Č í s l o v á n a j s o u v e

d v o j i c í c h p o d s e b o u . Č í s l a t l a č í t e k p a k u r č u j í d a n é f u n k c e :

1 . V y v o l á n í p r v n í f r á z e h l a s o v é h o m a j á č k u a t r y l k u

a k u s t i c k é h o m a j á č k u .

2 . V y v o l á n í d r u h é , d o p l ň k o v é f r á z e h l a s o v é h o m a j á č k u .

A k t i v a c e h l á š e n í o u m í s t ě n í a c h o d u e s k a l á t o r ů .

3 . V y v o l á n í h l a s o v é i n f o r m a c e o d e t a i l e c h j í z d y

d o p r a v n í h o p r o s t ř e d k u M H D . ( č í s l o l i n k y a s m ě r j í z d y )

4 . O t e v ř e n í d v e ř í v l a k u p r a ţ s k é h o m e t r a n a t r a s á c h A a C .

D á l e p a k t a k é u n o v ý c h t y p ů d o p r a v n í c h p r o s t ř e d k ů

v y s u n u t í p l o š i n y .

5 . A k t i v a c e a k u s t i c k é s i g n a l i z a c e p r o c h o d c e n a s i l n i č n í c h

i ţ e l e z n i č n í c h p ř e c h o d e c h .

1 6 O b r á z e k j e d o s t u p n ý n a : h t t p : / / w w w . o k . c z / e l v o s / M a j a c k y . h t m l

- 60 -

6 . A k t i v a c e h l á š e n í o d j e z d ů v e ř e j n é d o p r a v y n a

i n f o r m a č n í c h t a b u l í c h . ( 3 9 )

O b r á z e k č . 1 7 – D á l k o v ý o v l a d a č1 7

D r u h ý m t y p e m j e v y s í l a č z a s a z e n ý d o r u k o j e t i b í l é h o l e

V P N 0 3 . T e n m á t l a č í t k a p o u z e t ř i , p r o t o j s o u j e j i c h f u n k c e

z d v o j e n y . F u n k c e t l a č í t e k j s o u :

1 . V y v o l á n í p r v n í f r á z e h l a s o v é h o m a j á č k u a t r y l k u

a k u s t i c k é h o m a j á č k u .

2 . O t e v ř e n í d v e ř í v l a k u p r a ţ s k é h o m e t r a n a t r a s á c h A a C .

3 . V y v o l á n í h l a s o v é i n f o r m a c e o d e t a i l e c h j í z d y

d o p r a v n í h o p r o s t ř e d k u M H D ( č í s l o l i n k y a s m ě r j í z d y ) .

V y v o l á n í d r u h é , d o p l ň k o v é f r á z e h l a s o v é h o m a j á č k u .

A k t i v a c e a k u s t i c k é s i g n a l i z a c e p r o c h o d c e n a

ţ e l e z n i č n í c h i s i l n i č n í c h p ř e c h o d e c h . A k t i v a c e h l á š e n í

o u m í s t ě n í a a k t u á l n í m c h o d u e s k a l á t o r ů . A k t i v a c e

h l á š e n í o d j e z d ů v e ř e j n é d o p r a v y , n a i n f o r m a č n í c h

t a b u l í c h . ( 3 9 )

1 7 O b r á z e k j e d o s t u p n ý n a :

h t t p : / / i s . b r a i l l n e t . c z / p o m u c k y _ v y p i s . p h p ? n a m e = & s p e [ ] = 3

- 61 -

O b r á z e k č . 1 8 – D á l k o v ý o v l a d a č z a s a z e n ý v h o l i1 8

P ř i b l i ţ n á c e n a o r i e n t a č n í c h m a j á č k ů s e p o h y b u j e v r o z m e z í

6 5 0 0 , - a ţ 1 1 5 0 0 , - K č . C e n y d á l k o v ý c h o v l a d a č ů ( V P N 0 1 )

2 5 0 0 , - K č a ( V P N 0 3 ) 3 2 0 0 , - K č . O d b o r s o c i á l n í c h v ě c í m ů ţ e

n a t y t o p o m ů c k y p ř i s p ě t a ţ 1 0 0 % z c e n y . ( 4 1 )

1 8 O b r á z e k j e d o s t u p n ý n a :

h t t p : / / i s . b r a i l l n e t . c z / p o m u c k y _ v y p i s . p h p ? n a m e = & s p e [ ] = 3

- 62 -

6 V L A S T N Í N Á V R H P O M Ů C E K

C í l e m p r a k t i c k é č á s t i d i p l o m o v é p r á c e j e v ý r o b a n o v ý c h

p o m ů c e k n e b o ú p r a v a j i ţ e x i s t u j í c í c h p ř e d m ě t ů p r o v ý u k u

m a t e m a t i k y n a z á k l a d n í c h š k o l á c h . T y t o p o m ů c k y m o h o u r o z v í j e t

u ţ á k ů j a k j e j i c h h e r n í č i n n o s t , t a k d a l š í d ů l e ţ i t é d o v e d n o s t i ,

s c h o p n o s t i a v l a s t n o s t i v ý z n a m n é p r o r o z v o j k o m p e n z a č n í c h

č i n i t e l ů . T a k é p ř i s p í v a j í n a p ř . k r o z v o j i l o g i c k é h o m y š l e n í

a f a n t a z i e .

P o m ů c k y j s o u v h o d n é j a k n a p r v n í , t a k i n a d r u h ý s t u p e ň

z á k l a d n í š k o l y . S j e j i c h p o m o c í m ů ţ e u č i t e l d a n o u l á t k u ţ á k ů m

v y s v ě t l i t , p r o c v i č i t j i a n á s l e d n ě i v y z k o u š e t . Z á l e ţ í s a m o z ř e j m ě

n a s c h o p n o s t e c h u č i t e l e , j a k u p l a t n í t y t o p o m ů c k y p ř i v ý u c e , a l e

t a k é n a s c h o p n o s t e c h a d o v e d n o s t e c h j e d n o t l i v ý c h ţ á k ů . P r o n ě

j s o u t y t o p o m ů c k y v h o d n é p r o s n a z š í p ř e d s t a v i v o s t .

Z r a k z p r o s t ř e d k o v á v á p ř e s 8 0 % v e š k e r ý c h i n f o r m a c í

a j a k é k o l i v j e h o p o š k o z e n í n a r u š u j e o b l a s t p ř e d s t a v n e b o

n a p ř í k l a d i r o z v o j p a m ě t i a p o z o r n o s t i . V t u t o c h v í l i s e

j a k é k o l i v z o b e c ň o v á n í s t á v á v d ů s l e d k u n e d o s t a t k ů v e v n í m á n í

o b t í ţ n ý m . P r o t o j e d ů l e ţ i t é p ř i v ý u c e p o u ţ í v a t n á z o r n ý c h

p o m ů c e k . P r o n e v i d o m é j e u t v á ř e n í p ř e d s t a v o b z v l á š ť s l o ţ i t á ,

a l e v e l m i d ů l e ţ i t á č i n n o s t , n a k t e r é z č á s t i z á v i s í z a č l e n ě n í s e

d o s p o l e č n o s t i . ( 1 ) , ( 2 5 )

6 . 1 Z á k l a d n í m a t e r i á l p r o v ý r o b u n a v r h o v a n ý c h p o m ů c e k

P o m ů c k y v y r o b í m e z e d ř e v a a p a p í r u . D ř e v o s e l é p e

o p r a c o v á v á a m á d o b r é v l a s t n o s t i . V k o n e č n é f á z i j e p ř í j e m n é n a

o m a k a m á l i b o u v ů n i . S p a p í r e m s e t a k é d o b ř e p r a c u j e . J e

- 63 -

s n a d n o t v a r o v a t e l n ý a p ř i t r p ě l i v é a p e č l i v é p r á c i l z e z n ě j

v y t v o ř i t z a j í m a v é t v a r y , t z v . o r i g a m y . I t y s e d a j í v y u ţ í t v e

v ý u c e m a t e m a t i k y .

6 . 1 . 1 D ř e v o

P e v n é p l e t i v o s t o n k ů , k t e r é v z n i k á z m e r i s t é m o v ý c h b u n ě k

( d ě l i v é p l e t i v o ) , s e o z n a č u j e j a k o d ř e v i n y . J e j i c h z á k l a d n í d ě l e n í

j e p o d l e p ů v o d u n a :

d o m á c í – p ů v o d n í d ř e v i n y ( s m r k z t e p i l ý , b u k , b o r o v i c e

a t d . )

z d o m á c n ě l é ( m a g n ó l i e , t r n o v n í k , b o r o v i c e v e j m u t o v k a a t d . )

c i z o k r a j n é – e x o t i c k é ( e b e n , p a l i s a n d r , m a h a g o n a t d . ) ( 1 3 )

P o d l e a s i m i l a č n í c h o r g á n ů j e m ů ţ e m e t a k é d ě l i t n a :

j e h l i č n a t é s t r o m y – n a h o s e m e n n é r o s t l i n y ( m o d ř í n , c e d r ,

j e d l e , s m r k a t d . )

l i s t n a t é s t r o m y – k r y t o s e m e n n é , d v o u d ě l o ţ n é r o s t l i n y ( d u b ,

b u k , l í p a , j a s a n a t d . )

P ř i r o z h o d o v á n í , j a k ý d r u h d ř e v a z v o l í m e p r o v ý r o b u n a š i c h

p o m ů c e k j s m e m u s e l i b r á t o h l e d n a u r č i t é v l a s t n o s t i d ř e v i n

a t a k é j s m e m u s e l i z v á ţ i t , j a k s e b u d e s d a n ý m i p o m ů c k a m i

m a n i p u l o v a t . P r o t o j s m e v o l i l i t a k o v é d ř e v o , k t e r é j e d o s t a t e č n ě

t v r d é , p e v n é , o v š e m n e p ř í l i š t ě ţ k é .

Z v o l i l i j s m e b u k a j a s a n . D á l e j s m e t a k é p o u ţ i l i p ř e k l i ţ k y ,

k t e r é m a j í t y v ý h o d y , ţ e d r ţ í t v a r a p o c e l é p l o š e m a j í

v y r o v n a n é m e c h a n i c k é v l a s t n o s t i .

- 64 -

B u k l e s n í p a t ř í m e z i n a š e n e j z n á m ě j š í a n e j v í c e s e

v y s k y t u j í c í l i s t n a t é d ř e v i n y . V y z n a č u j e s e s t ř e d n í t v r d o s t í ,

s l a b š í p r u ţ n o s t í a j e t a k é s t ř e d n ě t ě ţ k ý . J e h o b a r v a b ý v á s v ě t l e

h n ě d á a ţ n a r ů ţ o v ě l á . B u k o v é d ř e v o j e c h a r a k t e r i s t i c k é s v ý m i

v ý r a z n ý m i l e t o k r u h y a d ř e ň o v ý m i p a p r s k y . D a l š í m z n a k e m j s o u

l e s k l é č á r y v i d i t e l n é n a p ř í č n é m ř e z u . S n a d n o s e o b r á b í a m o ř í .

N e j č a s t ě j i s e v y u ţ í v á v n á b y t k á ř s t v í a k v ý r o b ě d r o b n ý c h

p ř e d m ě t ů . ( n á ř a d í )

J a s a n z t e p i l ý j e d ř e v i n a j e j í ţ d ř e v o j e v e l m i p r u ţ n é ,

o h e b n é a z á r o v e ň d o s t a t e č n ě t v r d é . B ě l j e u m l a d ý c h s t r o m k ů

š i r o k á , a l e s p ř i b ý v a j í c í m i r o k y s e z u ţ u j e a j e z ř e t e l n ě o d d ě l e n a .

J e j í b a r v a j e s m e t a n o v ě b í l á a ţ n a ţ l o u t l á . J á d r o b ý v á

n e p r a v i d e l n ě o h r a n i č e n é , b a r v y s v ě t l e h n ě d é a ţ š e d é . J a s a n m á

d o b r o u n o s n o s t a j e t ě ţ k o š t í p a t e l n é . S n a d n o s e o p r a c o v á v á .

V y u ţ í v á s e k v ý r o b ě p o d l a h , n á s a d a s p o r t o v n í h o n á ř a d í .

6 . 2 B e z p e č n o s t p r á c e p ř i z p r a c o v á n í v ý r o b k ů

V š e c h n y t y t o v ý r o b k y s e m o h o u z p r a c o v á v a t v e š k o l n í c h

d í l n á c h , k t e r é j s o u v y b a v e n y a u r č e n y p r o s t r o j n í i r u č n í

z p r a c o v á n í d ř e v a . V k a ţ d é d í l n ě v š a k p l a t í v n i t ř n í p ř e d p i s y ,

k t e r ý m i j e z a p o t ř e b í s e p ř i p r á c i s j e d n o t l i v ý m i n á s t r o j i

a n á ř a d í m ř í d i t . Z á s a d y p r o b e z p e č n o s t p r á c e a o c h r a n u z d r a v í

j s o u :

p r a c u j e m e v p ř e d e p s a n é m p r a c o v n í m o d ě v u , p e v n é o b u v i ,

d l o u h é v l a s y j s o u s e p n u t y , p o p ř í p a d ě m á m e č e p i c i ;

v d í l n ě s e c h o v á m e k l i d n ě a s p o ř á d a n ě ;

v ţ d y s e ř í d í m e p o d l e p o k y n ů v y u č u j í c í h o ;

- 65 -

p ř i z j i š t ě n í z á v a d y n a n á ř a d í i h n e d i n f o r m u j e m e

v y u č u j í c í h o , n á ř a d í m u s í b ý t v d o b r é m s t a v u - b e z p e č n é ;

n e p r o v á d í m e ţ á d n é o p r a v y e l e k t r i c k é h o z a ř í z e n í ;

s o s t r ý m i n á s t r o j i ( d l á t o , š r o u b o v á k , p i l n í k ) n e p r a c u j e m e

s m ě r e m k s o b ě , a b y n e d o š l o k e z r a n ě n í ;

m a t e r i á l p e v n ě u p n e m e d o s v ě r á k u , a b y c h o m j e j z a j i s t i l i

p r o t i s p a d n u t í ;

u d r ţ u j e m e p o ř á d e k n a p r a c o v i š t i , p o u k o n č e n í p r a c í

u k l á d á m e p o u ţ i t é n á s t r o j e n a s v á m í s t a a u k l í z í m e p ř í p a d n ý

o d p a d ;

k a ţ d é p o r a n ě n í i h n e d h l á s í m e v y u č u j í c í m u a z a p í š e m e j e j d o

d e n í k u ú r a z ů .

6 . 3 P o u ž i t é n á ř a d í a p o m o c n é m a t e r i á l y .

P ř i v ý r o b ě p o m ů c e k b y l o v y u ţ i t o s t r o j n í c h i r u č n í c h

n á s t r o j ů a n á ř a d í :

k o t o u č o v á p i l a

p á s o v á b r u s k a

r u č n í o b r á b ě c í s t r o j e – v r t a č k a , r u č n í f r é z k a

K d o k o n č e n í v ý r o b k ů p a k b y l o z a p o t ř e b í , n a p ř . n a d o č i š t ě n í

h r a n a d r o b n é ú p r a v y , i r u č n í h o n á ř a d í u r č e n é h o k o p r a c o v á n í

d ř e v a :

p i l a č e p o v k a

p i l n í k – k u l a t ý , p l o c h ý

s m i r k o v ý p a p í r

- 66 -

N á t ě r o v é h m o t y m ů ţ e m e p o u ţ í t j a k v k a p a l n é m , p o l o t u h é m ,

t a k t u h é m s t a v u . N a p o v r c h u p ř e d m ě t u , n a k t e r ý s e n a n á š í ,

v y t v á ř í s o u v i s l o u v r s t v u , k t e r á m á p ř e v á ţ n ě f u n k c i o c h r a n n o u ,

a l e t a k é e s t e t i c k o u . ( 1 3 )

P r o n a š e ú č e l y j s m e v y b r a l i t r a n s p a r e n t n í l a k , k t e r ý v y t v o ř í

n a p o v r c h u m a t n ý f i l m p r o o c h r a n u p ř e d z n e h o d n o c e n í m . A t o

b e z b a r v ý , v o d o u ř e d i t e l n ý l a k S P O R T A K R Y L . V y b r a l i j s m e j e j

t a k é z t o h o d ů v o d u , ţ e s p l ň u j e e v r o p s k o u n o r m u p r o p o v r c h o v o u

ú p r a v u h r a č e k ( E N 7 1 ) , a t a k é p r o t o , ţ e s p l ň u j e h y g i e n i c k é

p o ţ a d a v k y d a n é v y h l á š k o u č . 3 8 / 2 0 0 1 S b . o h y g i e n i c k ý c h

p o ţ a d a v c í c h p r o s t y k s p o t r a v i n a m i a p o k r m y . T e n t o l a k s e

n e j v í c e p o u ţ í v á n a d ř e v o v i n t e r i é r e c h .

L e p i d l a s l o u ţ í k v y t v o ř e n í n e r o z e b í r a t e l n ý c h s p o j ů . P ř i

z p r a c o v á n í d ř e v a s e p o u ţ í v a j í z e j m é n a l e p i d l a d i s p e r z n í ( v o d o u

ř e d i t e l n á ) . N e j z n á m ě j š í l e p i d l o p r o l e p e n í d ř e v a , k o r k u , k ů ţ e ,

p a p í r u a d a l š í c h m a t e r i á l ů j e H E R K U L E S .

6 . 4 C h a r a k t e r i s t i k a j e d n o t l i v ý c h v ý r o b k ů

6 . 4 . 1 N á s o b i l k a

M a t e r i á l :

b u k o v á p ř e k l i ţ k a

b u k o v é v á l e č k y

P o v r c h o v á ú p r a v a :

z d r a v o t n ě n e z á v a d n é n á t ě r o v é h m o t y n a d ř e v o

- 67 -

P o p i s p o m ů c k y :

J e d n á s e o d ř e v ě n o u d e s k u o v e l i k o s t i 1 5 6 x 1 5 6 x 1 0 m m ,

v e k t e r é j e v y t v o ř e n o 1 0 x 1 0 d ě r o p r ů m ě r u 6 m m , v e

v z d á l e n o s t i 1 2 m m . N a o k r a j í c h d e s k y j e p o m o c í d y m o k l e š t í

z n á z o r n ě n a s o u s t a v a s o u ř a d n i c .

S o u č á s t i p o m ů c k y :

h r a c í d e s k a ( 1 0 x 1 0 d ě r ) ,

s a d a k o l í č k ů ( 1 0 0 k s ) ,

p l á t ě n ý s á č e k n a h r a c í k o l í č k y

g u m i č k a ( p r o v á z e k , d r á t e k )

1 . v a r i a n t a N á s o b i l k a

T a t o p o m ů c k a m ů ţ e b ý t v y u ţ i t a n a p r v n í m s t u p n i z á k l a d n í

š k o l y , n e b o ť j e n á s o b i l k a z a ř a z o v á n a p r o ţ á k y 2 . a 3 . t ř í d .

P o p i s č i n n o s t i :

N e j p r v e u m í s t n í m e v š e c h n y k o l í č k y d o h r a c í d e s k y . P o t é

m ů ţ e m e z a d a t ú k o l , a b y ţ á c i s p o č í t a l i , k o l i k j e k o l í č k ů v j e d n o m

ř á d k u a k o l i k v j e d n o m s l o u p c i . P o s p r á v n é m z o d p o v ě z e n í o t á z k y

z a d á m e d a l š í ú k o l : „ K o l i k k o l í č k ů v y n d á m e z e d v o u ř á d k ů

a d e s e t i s l o u p c ů ? “ K t o m u p ř i p o j í m e v ý r a z 2 x 1 0 . T a k t o m ů ţ e m e

p r o c v i č i t c e l o u m a l o u n á s o b i l k u .

P o m ů c k a j e u r č e n a :

k r o z v o j i j e m n é m o t o r i k y

k n á c v i k u a r o z v o j i k o o r d i n a c e p o h y b ů

k n á c v i k u š p e t k o v é h o ú c h o p u

- 68 -

k r o z v o j i l o g i c k é h o m y š l e n í

k r o z v o j i p ř e d s t a v i v o s t i

k r o z v o j i s l u c h o v é h o v n í m á n í

k r o z v o j i h m a t o v é h o v n í m á n í

k u p e v n ě n í n á s o b i l k y

2 . v a r i a n t a P r v o č í s l a

V š e s t é t ř í d ě z á k l a d n í š k o l y p ř i u č i v u d ě l i t e l n o s t i

p ř i r o z e n ý c h č í s e l m ů ţ e m e t u t o p o m ů c k u v y u ţ í t p ř i z n á z o r n ě n í

E r a s t o t e n o v a s í t a .

P o p i s č i n n o s t i :

N e j p r v e u m í s t í m e v š e c h n y k o l í č k y d o h r a c í d e s k y . P o t é

m o h o u ţ á c i u r č o v a t d ě l i t e l e j e d n o t l i v ý c h č í s e l b e z e z b y t k u . Č í s l o

j e d n a m á p o u z e j e d n o h o d ě l i t e l e a t o s a m o s e b e . Č í s l o d v ě l z e

d ě l i t d v o j k o u a j e d n i č k o u , p o n e c h á m e k o l í k z a s t u p u j í c í t o t o

č í s l o z a s u n u t ý v d e s c e . P a k p o ţ á d á m e ţ á k y , a b y v y s u n u l i z d e s k y

k o l í č k y z n á z o r ň u j í c í v š e c h n y j e h o n á s o b k y . T a k t o b u d e m e

p o s t u p o v a t , a ţ n á m v h r a c í d e s c e z ů s t a n o u p o u z e p r v o č í s l a . P o t é

s i m ů ţ e m e z a v é s t z á k l a d n í p o j m y :

p r v o č í s l o – j e č í s l o , k t e r é m á p r á v ě d v a r ů z n é d ě l i t e l e ( č í s l o

j e d n a a s a m o s e b e )

s l o ţ e n é č í s l o – j e č í s l o , k t e r é m á v í c e n e ţ d v a r ů z n é d ě l i t e l e

č í s l o 1 – n e n í a n i p r v o č í s l o a n i č í s l o s l o ţ e n é , n e b o ť m á

j e d i n é h o d ě l i t e l e , s a m o s e b e .

P r o s n a d n ě j š í o r i e n t a c i n a d e s c e n á m p o m ů ţ e s o u s t a v a

s o u ř a d n i c v y t v o ř e n á p o m o c í d y m o k l e š t í .

- 69 -

P o m ů c k a j e u r č e n a :

k r o z v o j i j e m n é m o t o r i k y

k n á c v i k u a r o z v o j i k o o r d i n a c e p o h y b ů

k n á c v i k u š p e t k o v é h o ú c h o p u

k r o z v o j i l o g i c k é h o m y š l e n í

k r o z v o j i p ř e d s t a v i v o s t i

k r o z v o j i s l u c h o v é h o v n í m á n í

k r o z v o j i h m a t o v é h o v n í m á n í

k r o z v o j i p r o s t o r o v é h o v n í m á n í

k z n á z o r n ě n í E r a s t o t e n o v a s í t a .

3 . v a r i a n t a G e o m e t r i c k é t v a r y

J a k n a p r v n í m , t a k n a d r u h é m s t u p n i z á k l a d n í š k o l y m o h o u

ţ á c i t u t o p o m ů c k u v y u ţ í v a t k p o z n á v á n í , u r č o v á n í a p o p i s u

g e o m e t r i c k ý c h t v a r ů .

P o p i s č i n n o s t i :

Ţ á c i s i m o h o u n e j p r v e p o m o c í k o l í č k ů v y s k l á d a t r ů z n é

t v a r y p o d l e v l a s t n í f a n t a z i e . P o t é j i m m ů ţ e m e z a d a t ú k o l , a b y

v y t v o ř i l i n a h r a c í d e s c e l i b o v o l n ý č t v e r e c . Ţ á c i s i m u s í

u v ě d o m i t , ţ e č t v e r e c m á v š e c h n y s t r a n y s t e j n ě d l o u h é . P o d o b n ě

v y t v o ř í m e n a p ř í k l a d i o b d é l n í k a z e p t á m e s e : „ Z k o l i k a k o l í č k ů

s e s k l á d á o b v o d j i m i v y t v o ř e n é h o o b d é l n í k a ? “ „ P o k u d m á m e

v z d á l e n o s t j e d n o t l i v ý c h k o l í č k ů j e d e n c e n t i m e t r , k o l i k

c e n t i m e t r ů č i n í v á š o b v o d ? “ P o d o b n ě m ů ţ e m e v y t v á ř e t i d a l š í

g e o m e t r i c k é t v a r y a m ě n i t v e l i k o s t i d é l e k j e j i c h s t r a n .

D a l š í m ú k o l e m m ů ţ e b ý t v y s k l á d á n í c e l é p l o c h y o b d é l n í k a .

„ K o l i k k o l í č k ů j s m e p o u ţ i l i ? “ J e l i k o ţ s e n a s t e j n é p o m ů c c e ţ á c i

- 70 -

m o h l i u č i t i n á s o b i l k u , m o h o u s i o b s a h o b d é l n í k a s p o č í t a t i

j e d n o d u š e j i , n e ţ p o č í t á n í m v š e c h k o l í č k ů .

U s l o ţ i t ě j š í c h t v a r ů m ů ţ e m e p o u ţ í t g u m i č k u n e b o p r o v á z e k ,

k t e r ý o b m o t á m e k o l e m k o l í č k ů a t í m v y t v o ř i t v o d í c í l i n i i t v a r ů .

M ů ţ e s e p o u ţ í t i d r á t e k o b a l e n ý v o c h r a n n é m m a t e r i á l u , k t e r ý

p ř i o b m o t á n í k o l í č k ů d r ţ í s v ů j t v a r i p o s u n d á n í z d e s k y a j e t a k

m o ţ n á k o n t r o l a t v a r u o b r a z c e .

P o m ů c k a j e u r č e n a :

k r o z v o j i j e m n é m o t o r i k y

k n á c v i k u a r o z v o j i k o o r d i n a c e p o h y b ů

k n á c v i k u š p e t k o v é h o ú c h o p u

k r o z v o j i l o g i c k é h o m y š l e n í

k r o z v o j i p r o s t o r o v é h o m y š l e n í

k r o z v o j i p ř e d s t a v i v o s t i

k r o z v o j i s l u c h o v é h o v n í m á n í

k r o z v o j i h m a t o v é h o v n í m á n í

k p o z n á v á n í r ů z n ý c h t v a r ů .

6 . 4 . 2 M o d e l y t ě l e s

M a t e r i á l :

b u k o v é d ř e v o

j a s a n o v é d ř e v o

P o v r c h o v á ú p r a v a :

z d r a v o t n ě n e z á v a d n é n á t ě r o v é h m o t y n a d ř e v o

- 71 -

P o p i s p o m ů c e k :

J e d n á s e o d ř e v ě n é m o d e l y t ě l e s : v á l e c o p r ů m ě r u 3 5 m m a

v ý š c e 6 0 m m , t r o j b o k ý h r a n o l s p o d s t a v o u r o v n o s t r a n n é h o

t r o j ú h e l n í k a o d é l c e s t r a n y 5 5 m m a v ý š c e t ě l e s a 3 0 m m , k v á d r

s p o d s t a v o u č t v e r c e o r o z m ě r e c h 2 5 x 2 5 x 6 0 m m a d r u h ý k v á d r

t é ţ s p o d s t a v o u č t v e r c e o r o z m ě r e c h 4 5 x 4 5 x 2 7 m m .

S a d a o b s a h u j e :

v á l c e ( 3 k s )

t r o j b o k é h r a n o l y ( 3 k s )

k v á d r y ( 2 x 3 k s )

p l á t ě n ý s á č e k n a m o d e l y t ě l e s

1 . v a r i a n t a P o m ů c k y p r o z n á z o r n ě n í t ě l e s

T y t o p o m ů c k y s e h o d í j a k n a p r v n í , t a k n a d r u h ý s t u p e ň

z á k l a d n í š k o l y . K a ţ d á š k o l a j i s t ě t y t o p o m ů c k y v u r č i t é p o d o b ě

v l a s t n í . ( P ř i s v é p r a x i j s m e s e s e t k a l i s d r á t ě n ý m i , p a p í r o v ý m i č i

p l a s t o v ý m i m o d e l y . ) P r o n a š e ú č e l y j s m e v š a k v y r o b i l i d ř e v ě n é ,

n a k t e r ý c h j s m e v y z n a č i l i r e l i é f n ě g e o m e t r i c k é p r v k y j a k o n a p ř .

p r ů m ě r , p o l o m ě r , v ý š k a a ú h l o p ř í č k a .

P o p i s č i n n o s t i :

P ř i v ý k l a d u u č i v a s i m o h o u ţ á c i t y t o t ě l e s a p r o z k o u m a t

h m a t e m a u r č o v a t d a n é v l a s t n o s t i t ě l e s .

P o m ů c k a j e u r č e n a :

k r o z v o j i j e m n é m o t o r i k y

k r o z v o j i l o g i c k é h o m y š l e n í

- 72 -

k r o z v o j i p r o s t o r o v é h o m y š l e n í

k r o z v o j i p ř e d s t a v i v o s t i

k r o z v o j i s l u c h o v é h o v n í m á n í

k r o z v o j i h m a t o v é h o v n í m á n í

k p o z n á v á n í r ů z n ý c h t v a r ů .

2 . v a r i a n t a S t a v e b n i c e

S t a v e b n i c e s e o p ě t h o d í n a o b a s t u p n ě z á k l a d n í c h š k o l . Ţ á c i

s i s e s t a v e b n i c e m i r á d i h r a j í a p r o t o j e m ů ţ e m e v y u ţ í t i p ř i

p r o j e k t o v é m v y u č o v á n í v e v y š š í c h r o č n í c í c h .

P o p i s č i n n o s t i :

P r á c e s e s t a v e b n i c í j e v e l m i j e d n o d u c h á . Ţ á c i s i p o d l e s v é

f a n t a z i e m o h o u s t a v ě t n a p ř . r ů z n é v ě ţ e , d o m e č k y , t ř í d i t

j e d n o t l i v é d í l y p o d l e t v a r ů a t a k é m o h o u z í s k á v a t i n f o r m a c e

o p r a v o ú h l ý c h p r ů m ě t e c h ( n á r y s , p ů d o r y s , b o k o r y s ) . P l n í ú k o l y

t y p u : p o s t a v í m e v ě ţ z e d v o u k v á d r ů a p o k l á d á m e ţ á k ů m o t á z k y :

„ Z k o l i k a k v á d r ů s e s k l á d á v ě ţ ? “ „ T e ď p r o z k o u m e j t e v r c h o l v ě ţ e

a ř e k n ě t e , j a k ý t v a r j e j z n á z o r ň u j e . “

P o m ů c k a j e u r č e n a :

k r o z v o j i a n á c v i k u k o o r d i n a c e p o h y b ů

k r o z v o j i p r o s t o r o v é h o m y š l e n í

k r o z v o j i p ř e d s t a v i v o s t i a f a n t a z i e

k r o z v o j i s l u c h o v é h o v n í m á n í

k r o z v o j i a n á c v i k u h m a t o v é h o v n í m á n í

k r o z v o j i l o g i c k é h o m y š l e n í

k p o z n á v á n í r ů z n ý c h t v a r ů .

- 73 -

6 . 4 . 3 O r i g a m i – N á m o ř n i c k á č e p i c e

M a t e r i á l :

p a p í r o v e l i k o s t i A 4

O b r á z e k č . 1 9 – O r i g a m i – N á m o ř n i c k á č e p i c e

P o s t u p s k l á d á n í :

1 . P a p í r o v e l i k o s t i A 4 p o l o ţ í m e j e d n o u z u ţ š í c h s t r a n

k s o b ě , t e d y n a v ý š k u .

2 . P a p í r p ř e l o ţ í m e n a p ů l , t e d y l e v ý h o r n í r o h p ř i l o ţ í m e k

l e v é m u s p o d n í m u r o h u a z á r o v e ň p r a v ý h o r n í r o h

k p r a v é m u s p o d n í m u r o h u . O h y b u m í s t ě n ý d á l e o d n á s

p o n e c h á v á m e z a v ř e n ý .

3 . N y n í o p ě t p ř e l o ţ í m e n a p ů l a t o t a k , ţ e o h n e m e p r a v ý

h o r n í r o h k l e v é m u h o r n í m u r o h u a p r a v í s p o d n í r o h

k l e v é m u s p o d n í m u r o h u . T e n t o k r á t o h y b o t e v ř e m e .

V z n i k l a n á m o s a o b d é l n í k a . P o z o r , p a p í r s e n á m m u s í

o t v í r a t s t á l e s m ě r e m k n á m .

- 74 -

4 . N y n í u c h o p í m e l e v ý h o r n í r o h a p ř i l o ţ í m e j e j k o s e

o b d é l n í k a t a k , a b y p ř i k l á d a n á s t r a n a n á l e ţ e l a o s e

o b d é l n í k a . N e r o z e v í r á m e , n e c h á v á m e v p ř e l o ţ e n é m s t a v u .

5 . T o s a m é p r o v e d e m e s p r a v ý m h o r n í m r o h e m .

6 . V z n i k l n á m t r o j ú h e l n í k a s o b d é l n í k e m , k t e r ý s e r o z e v í r á .

7 . V r c h n í v o l n ý o b d é l n í k o h n e m e p o d é l z á k l a d n y t r o j ú h e l n í k a

a n e c h á m e j e j v p ř e l o ţ e n é m s t a v u .

8 . P ř e b ý v a j í c í č á s t i o b d é l n í k a n a o b o u s t r a n á c h o p ě t o h n e m e

k o l e m s t r a n t r o j ú h e l n í k a .

9 . N y n í c e l ý ú t v a r o t o č í m e a z o p a k u j e m e k r o k y 7 . a 8 .

1 0 . R o z e v ř e n í m n e b o l i t l a k e m p a l c ů z e v n i t ř n á m v z n i k l a

N á m o ř n i c k á č e p i c e .

P o m ů c k a j e u r č e n a :

k r o z v o j i a n á c v i k u k o o r d i n a c e p o h y b ů

k r o z v o j i p r o s t o r o v é h o m y š l e n í

k r o z v o j i p ř e d s t a v i v o s t i

k r o z v o j i s l u c h o v é h o v n í m á n í

k r o z v o j i h m a t o v é h o v n í m á n í

k r o z v o j i l o g i c k é h o m y š l e n í

k o s v o j o v á n í m a t e m a t i c k é t e r m i n o l o g i e

- 75 -

6 . 4 . 4 O r i g a m i – L o d i č k a

M a t e r i á l :

p a p í r o v e l i k o s t i A 4

O b r á z e k č . 2 0 – O r i g a m i - L o d i č k a

P o s t u p s k l á d á n í :

1 . P a p í r o v e l i k o s t i A 4 p o l o ţ í m e j e d n o u z u ţ š í c h s t r a n

k s o b ě , t e d y n a v ý š k u .

2 . P a p í r p ř e l o ţ í m e n a p ů l , t e d y l e v ý h o r n í r o h p ř i l o ţ í m e k

l e v é m u s p o d n í m u r o h u a z á r o v e ň p r a v ý h o r n í r o h

k p r a v é m u s p o d n í m u r o h u . O h y b u m í s t ě n ý d á l e o d n á s

p o n e c h á v á m e z a v ř e n ý .

3 . N y n í o p ě t p ř e l o ţ í m e n a p ů l a t o t a k , ţ e o h n e m e p r a v ý

h o r n í r o h k l e v é m u h o r n í m u r o h u a p r a v í s p o d n í r o h

k l e v é m u s p o d n í m u r o h u . T e n t o k r á t o h y b o t e v ř e m e .

V z n i k l a n á m o s a o b d é l n í k a . P o z o r , p a p í r s e n á m m u s í

o t v í r a t s t á l e s m ě r e m k n á m .

- 76 -

4 . N y n í u c h o p í m e l e v ý h o r n í r o h a p ř i l o ţ í m e j e j k o s e

o b d é l n í k a t a k , a b y p ř i k l á d a n á s t r a n a n á l e ţ e l a o s e

o b d é l n í k a . N e r o z e v í r á m e , n e c h á v á m e v p ř e l o ţ e n é m s t a v u .

5 . T o s a m é p r o v e d e m e s p r a v ý m h o r n í m r o h e m .

6 . V z n i k l n á m t r o j ú h e l n í k a s o b d é l n í k e m , k t e r ý s e r o z e v í r á .

7 . V r c h n í v o l n ý o b d é l n í k o h n e m e p o d é l z á k l a d n y t r o j ú h e l n í k a

a n e c h á m e j e j v p ř e l o ţ e n é m s t a v u .

8 . P ř e b ý v a j í c í č á s t i o b d é l n í k a n a o b o u s t r a n á c h o p ě t o h n e m e

k o l e m s t r a n t r o j ú h e l n í k a .

9 . N y n í c e l ý ú t v a r o t o č í m e a z o p a k u j e m e k r o k y 7 . a 8 .

1 0 . V z n i k l n á m t r o j ú h e l n í k .

1 1 . P r a v o u r u k o u u c h o p í m e p r a v ý v r c h o l p ř i z á k l a d n ě a l e v o u

r u k o u u c h o p í m e l e v ý v r c h o l p ř i z á k l a d n ě . P ř i p o h y b u

r u k o u s m ě r e m k s o b ě t y t o v r c h o l y s p o j í m e .

1 2 . V z n i k l n á m č t v e r e c , k t e r ý s i k s o b ě p o l o ţ í m e t a k , a b y

v o l n é v r c h o l y s m ě ř o v a l y b l í ţ e k n á m .

1 3 . U c h o p í m e v r c h n í v o l n o u č á s t a s p o j í m e p r o t i l e h l é v r c h o l y .

1 4 . O p ě t c e l ý ú t v a r o t o č í m e a z o p a k u j e m e p ř e d e š l ý k r o k .

1 5 . V z n i k l n á m t r o j ú h e l n í k .

1 6 . T r o j ú h e l n í k u c h o p í m e v e s t ř e d u z á k l a d n y s t í m , ţ e p a c e

s m ě ř u j í k s o b ě .

1 7 . P ř i p o h y b u r u k o u s m ě r e m o d s e b e s e n á m ú t v a r p ř e m ě n í

o p ě t v e č t v e r e c . H r a n y ú t v a r u p ě k n ě u h l a d í m e .

1 8 . P ř i u z a v ř e n é m v r c h o l u s e n á m v y t v o ř i l i d v ě v o l n é č á s t i ,

k t e r é u c h o p í m e a t a h e m r u k o u s m ě r e m o d s e b e ú t v a r

v y r o v n á m e .

1 9 . V z n i k l a n á m L o d i č k a .

- 77 -

P o m ů c k a j e u r č e n a :

k r o z v o j i a n á c v i k u k o o r d i n a c e p o h y b ů

k r o z v o j i p r o s t o r o v é h o m y š l e n í

k r o z v o j i p ř e d s t a v i v o s t i

k r o z v o j i s l u c h o v é h o v n í m á n í

k r o z v o j i h m a t o v é h o v n í m á n í

k r o z v o j i l o g i c k é h o m y š l e n í

k o s v o j o v á n í m a t e m a t i c k é t e r m i n o l o g i e

- 78 -

Z Á V Ě R

C í l e m m é d i p l o m o v é p r á c e b y l o v y t v o ř i t m a t e r i á l , k t e r ý

n a h l é d n e d o p r o b l e m a t i k y z r a k o v ě p o s t i ţ e n ý c h o s o b

a k o m p e n z a č n í c h p o m ů c e k p r o n e v i d o m é , a b y s e z p o v ě d o m í

l a i c k é v e ř e j n o s t i s m a z a l , z m é h o p o h l e d u n e j v ě t š í p ř e d s u d e k ,

a t o t e n , ţ e j s o u n e v i d o m í n e u s t á l e z á v i s l í n a p o m o c i d r u h ý c h

l i d í . V z h l e d e m k v ě d e c k o t e c h n i c k é m u p o k r o k u p o s l e d n í c h l e t , j e

j e d n o u z c e s t z m í r n ě n í d ů s l e d k ů z r a k o v é h o p o s t i ţ e n í v y u ţ i t í

k o m p e n z a č n í c h p o m ů c e k , k t e r é p r á v ě v e d o u k n e z á v i s l o s t i

a s o b ě s t a č n o s t i o s o b s e z r a k o v ý m p o s t i ţ e n í m .

T o h o t o c í l e j s e m s e s n a ţ i l a d o s á h n o u t d í k y p ř e d s t a v e n í

r o z b o r u j e d n o t l i v ý c h p o m ů c e k z h l e d i s k a k o n s t r u k c e a f u n k c e

d a n ý c h p ř í s t r o j ů . V e d l e t ě c h t o i n f o r m a c í j s e m t a k é m i m o j i n é

č t e n á ř e z a v e d l a d o h i s t o r i e t y f l o p e d i e a s e z n á m i l a j e

s v ý z n a m n ý m i o s o b n o s t m i v o b l a s t i k o m p e n z a č n í c h p o m ů c e k .

P o p s a l i j s m e s i k l a s i f i k a c i o s o b s e z r a k o v ý m p o s t i ţ e n í m

a d ů s l e d k y z r a k o v é h o p o s t i ţ e n í . D á l e j s e m t a k é n a v r h l a n ě k o l i k

p o m ů c e k z e d ř e v a a p a p í r u , k t e r é m o h o u s l o u ţ i t p ř i v y u č o v á n í

m a t e m a t i k y n a z á k l a d n í c h š k o l á c h . T y m o h o u b ý t n á p o m o c n é p ř i

r o z v o j i j e m n é m o t o r i k y , š p e t k o v i t é h o ú c h o p u , p ř e d s t a v i v o s t i ,

d á l e k r o z v o j i l o g i c k é h o m y š l e n í a p r o s t o r o v é h o a h m a t o v é h o

v n í m á n í . V z h l e d e m k m a t e m a t i c e s e s t ě m i t o p o m ů c k a m i d á

n á z o r n ě v y s v ě t l i t m a l á n á s o b i l k a , d ě l i t e l n o s t , v ý p o č e t o b v o d ů

a o b s a h ů a t a k é r e l i é f n ě z n á z o r n i t g e o m e t r i c k é t v a r y .

P ř i z p r a c o v á v á n í t é t o z á v ě r e č n é p r á c e j s e m m ě l a m o ţ n o s t

v y z k o u š e t s i m a n i p u l a c i s v ě t š i n o u p o p i s o v a n ý c h p o m ů c e k . D í k y

t o m u j s e m m o h l a n a h l é d n o u t h l o u b ě j i d o ţ i v o t a n e v i d o m ý c h . N a

- 79 -

z á k l a d ě t ě c h t o z k u š e n o s t í j s e m p o z n a l a , ţ e n ě k t e r é p o m ů c k y j s o u

p r o n e v i d o m é n e o c e n i t e l n o u p o m o c í v j e j i c h k a ţ d o d e n n í m ţ i v o t ě .

T y t o p o z n a t k y j s e m s e t a k é s n a ţ i l a z a h r n o u t d o s v é p r á c e , d í k y

k t e r é m o h o u č t e n á ř i p o z n a t , j a k é m o ţ n o s t i u p l a t n ě n í m a j í o s o b y

s e z r a k o v ý m p o s t i ţ e n í m d í k y t ě m t o p o m ů c k á m j a k v p r a c o v n í m ,

t a k o s o b n í m ţ i v o t ě .

- 80 -

S E Z N A M P O U Ž I T É L I T E R A T U R Y

1 . B A L U N O V Á , K . , H E Ř M Á N K O V Á , D . , L U D Í K O V Á , L .

K a p i t o l y z r a n é v ý c h o v y d í t ě t e s e z r a k o v ý m p o s t i ž e n í m .

1 . v y d . O l o m o u c : U n i v e r z i t a P a l a c k é h o , 2 0 0 1 . 7 0 s . I S B N 8 0 -

2 4 4 - 0 3 8 1 - 1 .

2 . B E N D O V Á , P . , J E Ř Á B K O V Á , K . , R Ů Ţ I Č K O V Á , V .

K o m p e n z a č n í p o m ů c k y p r o o s o b y s e s p e c i f i c k ý m i p o t ř e b a m i .

1 . v y d . O l o m o u c : U n i v e r z i t a P a l a c k é h o , 2 0 0 6 . 1 0 4 s . I S B N 8 0 -

2 4 4 - 1 4 3 6 - 8 .

3 . F I N K O V Á , D . , L U D Í K O V Á , L . , R Ů Ţ I Č K O V Á , V . S p e c i á l n í

p e d a g o g i k a o s o b s e z r a k o v ý m p o s t i ž e n í m . 1 . v y d . O l o m o u c :

U n i v e r z i t a P a l a c k é h o , 2 0 0 7 . 1 5 8 s . I S B N 9 7 8 - 8 0 - 2 4 4 - 1 8 5 7 - 5 .

4 . F I N K O V Á , D . , R Ů Ţ I Č K O V Á , V . , S T E J S K A L O V Á , K . Ú v o d d o

s p e c i á l n í p e d a g o g i k y o s o b s e z r a k o v ý m p o s t i ž e n í m . [ C D -

R O M ] O l o m o u c , 2 0 0 9 [ c i t . 2 0 1 0 - 6 - 5 ] .

5 . F O Ř T , P . , K L E T E Č K A , J . T e c h n i c k é k r e s l e n í . 2 . v y d . B r n o :

C o m p u t e r P r e s s , 2 0 0 7 . 2 5 2 s . I S B N 9 7 8 - 8 0 - 2 5 1 - 1 8 8 7 - 0 .

6 . H A M A D O V Á , P . , K V Ě T O Ň O V Á , L . , N O V Á K O V Á , Z .

O f t a l m o p e d i e , t e x t k d i s e r t a č n í m u v z d ě l á v á n í . B r n o : P a i d o ,

2 0 0 7 . 1 2 5 s . I S B N 9 7 8 - 8 0 - 7 3 1 5 - 1 5 9 - 1 .

7 . H O L O U Š O V Á , D . , K R O B O T O V Á , M . D i p l o m o v é a z á v ě r e č n é

p r á c e . 2 . v y d . O l o m o u c : U P , 2 0 0 5 . 1 1 7 . s I S B N 8 0 - 2 4 4 - 1 2 3 7 - 3 .

8 . H Y C L , J . , V A L E Š O V Á , L . A t l a s o f t a l m o l o g i e . 1 . v y d . P r a h a :

T r i t o n , 2 0 0 3 . 1 5 1 s . I S B N 8 0 - 7 2 5 4 - 3 8 2 - 2 .

9 . J E S E N S K Ý , J . Z á k l a d y k o m p r e h e n z i v n í s p e c i á l n í p e d a g o g i k y .

H r a d e c K r á l o v é : G a u d e a m u s , 2 0 0 0 . 2 7 5 s . I S B N 8 0 - 7 0 4 1 - 1 9 6 -

1 .

- 81 -

1 0 . K A D E Ř A , V . M a t e r i á l y : u č e b n i c e p r o o d b o r n á u č i l i š t ě o b o r

t r u h l á ř s k é p r á c e . 1 . v y d . P r a h a : P a r t a , 2 0 0 3 . 8 0 s . I S B N 8 0 -

7 3 2 0 - 0 4 1 - 4 .

1 1 . K E B L O V Á , A . S l u c h o v é v n í m á n í u z r a k o v ě p o s t i ž e n ý c h .

P r a h a : S e p t i m a , 1 9 9 9 . 3 0 s . I S B N 8 0 - 7 2 1 6 - 0 8 0 - X .

1 2 . K L E M E N T , M . G r a f i c k é p r o g r a m y a m u l t i m é d i a – A u t o C A D

2 0 0 0 . 1 . v y d . O l o m o u c : U n i v e r z i t a P a l a c k é h o , 2 0 0 3 . 3 1 5 s .

I S B N 8 0 - 2 4 4 - 0 6 0 6 - 3 .

1 3 . K Ř U P A L O V Á , Z . N a u k a o m a t e r i á l e c h p r o 1 . a 2 . r o č n í k S O U

u č e b n í h o o b o r u t r u h l á ř . 2 . u p r a v e n é v y d á n í . P r a h a :

S O B O T Á L E S , 2 0 0 4 . 2 4 4 s . I S B N 8 0 - 8 6 8 1 7 - 0 2 - 0 4 .

1 4 . K V Ě T O Ň O V Á , L . Z á k l a d y o f t a l m o p e d i e . B r n o : M a s a r y k o v a

u n i v e r z i t a , 1 9 9 4 . 2 2 s . I S B N 8 0 - 2 1 0 - 0 6 6 7 - 6 .

1 5 . K V Ě T O Ň O V Á - Š V E C O V Á , L . O f t a l m o l o g i e . B r n o : P a i d o ,

2 0 0 0 . 7 0 s . I S B N 8 0 - 8 5 9 3 1 - 8 4 - 2 .

1 6 . L U D Í K O V Á , L . T y f l o p e d i e I . O l o m o u c : U P P d f , 1 9 8 8 . 7 0 s .

1 7 . L U D Í K O V Á , L . T y f l o p e d i e - A n d r a g o g i k a . 1 . v y d . O l o m o u c :

U P P d f , 2 0 0 6 . 4 7 s . I S B N 8 0 - 2 4 4 - 1 1 9 1 - 1 .

1 8 . L U D Í K O V Á , L . , M A L E Č E K , M . T y f l o p e d i e I I I . O l o m o u c :

U n i v e r z i t a P a l a c k é h o , 1 9 9 1 . 8 5 s .

1 9 . M O N A T O V Á , L . P e d a g o g i k a s p e c i á l n í . 1 . v y d . B r n o :

M a s a r y k o v a U n i v e r z i t a , 1 9 9 5 . 1 9 9 s . I S B N 8 0 - 2 1 0 - 1 0 0 9 - 6 .

2 0 . M O R A V C O V Á , D . Z r a k o v á t e r a p i e s l a b o z r a k ý c h a p a c i e n t ů

s n í z k ý m v i s e m . 1 . v y d . P r a h a : T r i t o n , 2 0 0 4 . 3 9 s . I S B N 8 0 -

7 2 5 4 - 4 7 6 - 4 .

2 1 . M O R A V C O V Á , D . Z r a k o v á t e r a p i e s l a b o z r a k ý c h , j a k

e f e k t i v n ě v y u ž í t s l a b ý z r a k . P r a h a : T r i t o n , 2 0 0 7 . 3 9 s . I S B N

9 7 8 - 8 0 - 7 2 5 4 - 9 4 9 - 8 .

- 82 -

2 2 . P I P E K O V Á , J . K a p i t o l y z e s p e c i á l n í p e d a g o g i k y . B r n o : P a i d o ,

1 9 9 8 . 4 0 4 s . I S B N 8 0 - 8 5 9 3 1 - 6 5 - 6 .

2 3 . R E N O T I É R O V Á , M . , L U D Í K O V Á , L . S p e c i á l n í p e d a g o g i k a .

O l o m o u c : U n i v e r z i t a P a l a c k é h o , 2 0 0 3 . 2 9 0 s . I S B N 8 0 - 2 4 4 -

0 8 7 3 - 2 .

2 4 . R Ů Ţ I Č K O V Á , B . D i d a k t i k a m a t e m a t i k y . 1 . v y d . O l o m o u c :

U n i v e r z i t a P a l a c k é h o , 2 0 0 2 . 1 2 0 s . I S B N 8 0 - 2 4 4 - 0 5 3 4 - 2 .

2 5 . R Ů Ţ I Č K O V Á , V . I n t e g r a c e z r a k o v ě p o s t i ž e n é h o ž á k a d o

z á k l a d n í š k o l y . 1 . v y d . O l o m o u c : U n i v e r z i t a P a l a c k é h o , 2 0 0 6 .

7 3 s . I S B N 8 0 - 2 4 4 - 1 5 4 0 - 2 .

2 6 . S M Ý K A L , J . T y f l o p e d i c k ý l e x i k o n j m e n n ý . B r n o : T e c h n i c k é

m u z e u m , 2 0 0 6 . 3 0 6 s . I S B N 8 0 - 8 6 4 1 3 - 3 0 .

2 7 . S V Á R O V S K Ý , M . , M A C H Á Č E K , P . B í l é h o l e . P r a h a :

T y f l o s e r v i s , o . p . s . , 2 0 1 0 . 1 0 . s .

2 8 . Š E D I V Á - J Í C H O V Á , L . , K U B I Č K A , L . H r y a h r a č k y v e

v ý c h o v ě a z d r a v í d í t ě t e . 1 . v y d . P r a h a : S t á t n í z d r a v o t n i c k é

n a k l a d a t e l s t v í , 1 9 5 4 . 8 0 s . 3 0 1 0 8 3 1

2 9 . V Í T K O V Á , M . I n t e g r a t i v n í s p e c i á l n í p e d a g o g i k a : i n t e g r a c e

š k o l n í a s o c i á l n í . B r n o : P a i d o . 2 0 0 4 . 4 6 3 s . I S B N : 8 0 - 7 3 1 5 -

0 7 1 - 9 .

3 0 . W I E N E R , P . P r a k t i c k á v ý c h o v a z r a k o v ě p o s t i ž e n ý c h . P r a h a :

U K I R Z P , 2 0 0 6 . 7 1 s . I S B N 8 0 - 2 3 9 - 6 7 7 3 - 8 .

3 1 . W I E N E R , P . P r o s t o r o v á o r i e n t a c e a s a m o s t a t n ý p o h y b

z r a k o v ě p o s t i ž e n ý c h . 1 . v y d . P r a h a : A v i c e n u m , 1 9 8 6 . 1 0 6 s .

3 2 . B r a i l l s k é t e r m i n á l y – A L V A B C 6 4 0 [ o n l i n e ] . © 2 0 0 6 [ c i t . 2 0 1 0 -

5 - 2 4 ] . D o s t u p n ý z W W W : < h t t p : / / w w w . s p e k t r a . e u / b r l -

a l v a b c 6 4 0 . p h p > .

- 83 -

3 3 . C o l o r T e s t [ o n l i n e ] . © 2 0 0 8 - 2 0 1 0 [ c i t . 2 0 1 0 - 5 - 1 5 ] . D o s t u p n é

z W W W : < h t t p : / / w w w . t y f l o k a b i n e t . c z / k e _ s t a z e n i / t y f l o p o m u c k

y . p h p # b a r v y > .

3 4 . D O L E Ţ A L , L . Ú v o d d o t a j ů R F I D t e c h n o l o g i e [ o n l i n e ] . [ c i t .

2 0 1 0 - 5 - 1 8 ] . D o s t u p n é z W W W :

< h t t p : / / b u s i n e s s w o r l d . c z / p r o d u k t y - a - s l u z b y / u v o d - d o - t a j u -

r f i d - t e c h n o l o g i e - 2 7 1 9 > .

3 5 . C a r e t e c [ o n l i n e ] . [ c i t . 2 0 1 0 - 5 - 1 0 ] . D o s t u p n é z W W W :

< h t t p : / / w w w . c a r e t e c . a t / > .

3 6 . E l e k t r o n i c k é o r i e n t a č n í p o m ů c k y [ o n l i n e ] . [ c i t . 2 0 1 0 - 5 - 2 0 ] .

D o s t u p n é z W W W : < h t t p : / / w w w . o k . c z / e l v o s / M a j a c k y . h t m l > .

3 7 . G a l o p s . r . o [ o n l i n e ] . © 2 0 0 9 [ c i t . 2 0 1 0 - 5 - 1 0 ] . D o s t u p n é

z W W W : < h t t p : / / w w w . g a l o p . c z / > .

3 8 . K A B E L K A , R . , F E N Z , J . , P O K O R N Ý , J . , J E L Í N E K , M .

S r o v n á n í b r a i l l s k ý c h ř á d k ů [ o n l i n e ] . © 2 0 0 8 - 2 0 0 9 [ c i t . 2 0 1 0 -

5 - 2 ] . D o s t u p n é z W W W :

< h t t p : / / w w w . b l i n d f r i e n d l y . c z / a t / s r o v n a n i - b r a i l l s k y c h - r a d k u / > .

3 9 . N á v o d n a o b s l u h u v y s í l a č ů V P N 0 1 a V P N 0 3 [ o n l i n e ] . [ c i t .

2 0 1 0 - 5 - 2 2 ] . D o s t u p n é z W W W :

< h t t p : / / k o n y . w z . c z / b a r i e r y / v p n . h t m >

4 0 . P A C M a t e O m n i [ o n l i n e ] . © 2 0 0 9 [ c i t . 2 0 1 0 - 5 -

1 0 ] . D o s t u p n é z W W W : < h t t p : / / w w w . g a l o p . c z / d v d / c d m e n u / p a c

m a t e . h t m > .

4 1 . S j e d n o c e n á o r g a n i z a c e n e v i d o m ý c h a s l a b o z r a k ý c h Č R

[ o n l i n e ] . © 2 0 0 2 - 2 0 1 0 [ c i t . 2 0 1 0 - 4 - 1 8 ] . D o s t u p n é

z W W W : < h t t p : / / w w w . s o n s . c z / > .

4 2 . S p e k t r a , v . d . n . [ o n l i n e ] . © 2 0 0 2 - 2 0 1 0 [ c i t . 2 0 1 0 - 5 - 2 1 ] .

D o s t u p n é z W W W : < h t t p : / / w w w . s p e k t r a . e u / c z / c z - i n d e x . p h p > .

- 84 -

4 3 . V e n z e t m y [ o n l i n e ] . © 2 0 0 8 - 2 0 1 0 [ c i t . 2 0 1 0 - 6 - 4 ] . D o s t u p n é

z W W W : < h t t p : / / w w w . v e n z e t m y . c z / > .

- 85 -

S E Z N A M T A B U L E K A O B R Á Z K Ů

T a b u l k y :

T a b . 1 : P a r a m e t r y – A l v a B C 6 4 0 + B r a i l l e - a u d i o m o d u l … … . 4 3

T a b . 2 : T e c h n i c k é ú d a j e – O r i e n t a č n í z v u k o v ý m o d u l O Z M … 5 7

T a b . 3 : T e c h n i c k é ú d a j e - O r i e n t a č n í h l a s o v ý m a j á č e k O H M . . 5 8

O b r á z k y :

O b r á z e k č . 1 – I n d i k á t o r h l a d i n y … … … … … … … … … … … … … . 2 7

O b r á z e k č . 2 – I n d i k á t o r s v ě t l a … … … … … … … … … … … … … … 2 8

O b r á z e k č . 3 – O s o b n í v á h a … … … … … … … … … … … … … … … . . 2 9

O b r á z e k č . 4 – K u c h y ň s k á v á h a … … … … … … … … … … … … … … 2 9

O b r á z e k č . 5 – S v i n o v a c í p á s m o … … … … … … … … … … … … … . . 3 2

O b r á z e k č . 6 – A k u s t i c k á v o d o v á h a … … … … … … … … … … … … 3 3

O b r á z e k č . 7 – V o d o v á h a i n s t a n t n í … … … … … … … … … … … … . 3 4

O b r á z e k č . 8 – C o l o r t e s t … … … … … … … … … … … … … … … … … 3 7

O b r á z e k č . 9 – S h e r l o c k … … … … … … … … … … … … … … … … … . . 3 9

O b r á z e k č . 1 0 – B r a i l l s k ý ř á d e k … … … … … … … … … … … … … . . 4 3

O b r á z e k č . 1 1 – P A C M a t e O m n i … … … … … … … … … … … … … . 4 6

O b r á z e k č . 1 2 – B í l á h ů l … … … … … … … … … … … … … … … … … . 5 0

O b r á z e k č . 1 3 – R a y … … … … … … … … … … … … … … … … … … … . 5 2

O b r á z e k č . 1 4 – N a v i g a č n í j e d n o t k a E n f o r a … … … … … … … … . 5 4

O b r á z e k č . 1 5 – O r i e n t a č n í z v u k o v ý m o d u l … … … … … … … … . 5 7

O b r á z e k č . 1 6 – O r i e n t a č n í h l a s o v ý m o d u l … … … … … … … … . . 5 9

O b r á z e k č . 1 7 – D á l k o v ý o v l a d a č … … … … … … … … … … … … … . 6 0

O b r á z e k č . 1 8 – D á l k o v ý o v l a d a č z a s a z e n ý v h o l i … … … … … . 6 1

O b r á z e k č . 1 9 – O r i g a m i – N á m o ř n i c k á č e p i c e … … … … … … . . 7 3

O b r á z e k č . 2 0 – O r i g a m i – L o d i č k a … … … … … … … … … … … … 7 5

- 86 -

P Ř Í L O H Y - D o k u m e n t a c e k v ý r o b k ů m

Č í s l o v ý k r e s u :

1

N á z e v :

N Á S O B I L K A

P o č e t k u s ů :

1

- 87 -

Č í s l o v ý k r e s u :

2

N á z e v :

R Á M E Č E K

P o č e t k u s ů :

1

- 88 -

Č í s l o v ý k r e s u :

3

N á z e v :

V Á L E C 1

P o č e t k u s ů :

2

- 89 -

Č í s l o v ý k r e s u :

4

N á z e v :

V Á L E C 2

P o č e t k u s ů :

1

- 90 -

Č í s l o v ý k r e s u :

5

N á z e v :

K V Á D R 1

P o č e t k u s ů :

1

- 91 -

Č í s l o v ý k r e s u :

6

N á z e v :

K V Á D R 2

P o č e t k u s ů :

1

- 92 -

Č í s l o v ý k r e s u :

7

N á z e v :

K V Á D R 3

P o č e t k u s ů :

1

- 93 -

Č í s l o v ý k r e s u :

8

N á z e v :

K V Á D R 4

P o č e t k u s ů :

1

- 94 -

Č í s l o v ý k r e s u :

9

N á z e v :

K V Á D R 5

P o č e t k u s ů :

1

- 95 -

Č í s l o v ý k r e s u :

1 0

N á z e v :

K V Á D R 6

P o č e t k u s ů :

1

- 96 -

Č í s l o v ý k r e s u :

1 1

N á z e v :

H R A N O L 1

P o č e t k u s ů :

2

- 97 -

Č í s l o v ý k r e s u :

1 2

N á z e v :

H R A N O L 2

P o č e t k u s ů :

1

- 98 -

A N O T A C E

J m é n o a p ř í j m e n í : P e t r a H r d l i č k o v á

K a t e d r a : T e c h n i c k á a i n f o r m a č n í

v ý c h o v a

V e d o u c í p r á c e : R N D r . M i r o s l a v J a n u , P h . D .

R o k o b h a j o b y : 2 0 1 0

N á z e v p r á c e : K o m p e n z a č n í p o m ů c k y p r o

n e v i d o m é

N á z e v v a n g l i č t i n ě : C o m p e n s a t i o n t o o l s f o r t h e b l i n d

A n o t a c e p r á c e : D i p l o m o v á p r á c e s n á z v e m

„ K o m p e n z a č n í p o m ů c k y p r o

n e v i d o m é “ j e u r č e n a p r o

i n t a k t n í s p o l e č n o s t k o s v ě t ě

t é t o p r o b l e m a t i k y .

P o j e d n á v á o p r o b l e m a t i c e

z r a k o v ě p o s t i ţ e n ý c h o s o b ,

d á l e p o d r o b n ě p o p i s u j e

j e d n o t l i v é p o m ů c k y , s e

k t e r ý m i s e z r a k o v ě

p o s t i ţ e n í b ě ţ n ě s e t k á v a j í .

P r a k t i c k á č á s t p r á c e j e

z a m ě ř e n a n a n á v r h y p o m ů c e k

k v ý u c e m a t e m a t i k y .

K l í č o v á s l o v a : T y f l o p e d i e , o s o b a s e

z r a k o v ý m p o s t i ţ e n í m ,

h i s t o r i e , k o m p e n z a č n í

p o m ů c k y .

A n o t a c e

v a n g l i č t i n ě :

D i p l o m a t h e s i s c a l l e d

„ C o m p e n s a t i o n t o o l s f o r t h e b l i n d ”

i s i n t e n d e d t o e d u c a t e t h e i n t a c t

s o c i e t y a b o u t t h i s i s s u e . I t d e a l s

w i t h t h e p r o b l e m s o f v i s u a l

- 99 -

i m p a i r e d p e o p l e a n d d e s c r i b e s t h e

v a r i o u s t o o l s w h i c h v i s u a l i m p a i r e d

p e o p l e n o r m a l l y e n c o u n t e r w i t h .

T h e p r a c t i c a l p a r t f o c u s e s o n t h e

d e s i g n o f t o o l s f o r l e a r n i n g o f

m a t h e m a t i c s .

K l í č o v á s l o v a

v a n g l i č t i n ě :

T y f l o p e d i e , a p e r s o n w i t h v i s u a l

i m p a i r m e n t , h i s t o r y , c o m p e n s a t o r y

t o o l s .

P ř í l o h y v á z a n é

v p r á c i :

P ř í l o h a č . 1 – D o k u m e n t a c e

k v ý r o b k ů m

R o z s a h p r á c e : 8 5 s . + 1 4 s . p ř í l o h

J a z y k p r á c e : Č e š t i n a