1

Vrz osnova na ~len 7 od Zakonot za carinska uprava (Slu`ben vesnik na Republika

Makedonija, br. 46/04), Direktorot na Carinska uprava na Republika Makedonija donese

U P A T S T V O Za primena na Zakonot za za{tita na kulturnoto nasledstvo

1. Zakonski osnov i poim Zakonot za za{tita na kulturnoto nasledstvo, objaven e vo Slu`ben vesnik na

Republika Makedonija br. 20/04 godina, koj zapo~na so primena od 01.01.2005 godina. Zakonot za za{tita na kulturnoto nasledstvo gi opredeluva vidovite,

kategoriite i identifikacija na kulturnoto nasledstvo, re`imot na za{tita, pravata i obvrskite na pravnite i fizi~ki lica, nadle`nostite i nadzorot za primena na ovoj zakon.

Pod kulturno nasledstvo se smetaat materijalnite i nematerijalnite dobra koi imaat kulturno, umetni~ko, arheolo{ko, etnolo{ko i drugo istorisko zna~ewe, koi zaradi nivnata za{tita i koristewe se nao|aat pod praven re`im.

Kulturnoto nasledstvo se deli na: nedvi`no, dvi`no i duhovno. Od carinski aspekt posebno vnimanie treba da se obrne na DVI@NOTO

KULTURNO NASLEDSTVO. Vo kategorija na dvi`no kulturno nasledstvo spa|aat:

-arheolo{ki predmeti (iskopani od zemja ili izvadeni od voda koi poteknuvaat od opredelen period);

-etnolo{ki predmeti (predmeti koi svedo~at za na~inot na `iveewe, tradicijata, obi~aite i sl.);

-istoriski predmeti (koi poteknuvaat od opredeleni istoriski nastani ili gi koristele istoriski li~nosti, kako i stari moneti -pari);

-umetni~ki predmeti (sliki, crte`i, skulpturi, bakrorezi, gravuri i drugi umetni~ki kompozicii);

-tehni~ki predmeti (ma{ini, alati, instrumenti, oprema i sl. koi poteknuvaat od odredena etapa na tehni~ki progres);

-arhivska gra|a ; -bibliote~ni dobra (stari rakopisi nastanati do krajot na XIX vek, stari i

retki knigi i drugi publikacii ); -kinote~ni dobra (snimeni konematografski dela, filmovi-crtani,

dokumentarni, nau~no-popularni i dr.) i -fonote~ni dobra (snimeni zvuci odnosno originalni muzi~ki i drug vid

na zvu~ni zapisi). Dvi`noto kulturno nasledstvo spored stepenot na negovata za{tita mo`e da

bide: - neza{titeno kulturno nasledstvo - za{titeno kulturno nasledstvo, odnosno kulturno nasledstvo pod re`im

na zabrana. 2. Nadle`en organ za za{tita

2

Nadle`en organ za za{tita na kulturnoto nasledstvo e Ministerstvoto za

kultura-Uprava za za{tita na kulturnoto nasledstvo, koja pri izvoz ili privremeno iznesuvawe na ovoj vid stoki, gi izdava slednite dokumenti :

I. za neza{titeni dobra: -Uverenie za izvoz na neza{titeni dobra (Prilog br. 1); -Uverenieza privremeno iznesuvawe na neza{titeni dobra (Prilog br. 2) . II. za za{titeni dobra: -Odobrenie za izvoz na za{titeni dobra ((Prilog br. 3); -Odobrenie za privremeno iznesuvawe na za{titeni dobra (Prilog br. 4) -Re{enie za zabrana za izvoz na za{titeno kulturno dobro Sostaven del na ovie dokumenti }e bide ZADOL@ITELNA ZAVERENA FOTO

DOKUMENTACIJA izdadena od Upravata za za{tita na kulturnoto nasledstvo. Gorenavedenite dokumenti se izdavaat vo ~etiri primeroci: 2 primeroka se

dostavuvaat za strankata (edniot primerok e namenet za strankata, drugiot koj e posebno ozna~en za carinskiot organ), a drugite 2 primeroka se nameneti za Upravata za za{tita na kulturnoto nasledstvo.

Nadle`en organ za za{tita na arhivskata gra|a e Dr`avniot arhiv na Republika Makedonija.

3. Isklu~oci za koi ne va`at odredbite od Zakonot za za{tita na kulturno

nasledstvo

Posebna kategorija na stoki koi nemaat karakter na antikvitet, odnosno kulturno nasledstvo predstavuvaat suvenirite. Za ovoj vid na stoki izvozot ili iznesuvaweto e slobodno, odnosno ne podle`at pod re`im na izdavawe na Uverenija za izvoz ili iznesuvawe.

Izvozot ili iznesuvaweto na reprodukcii - kopii na muzejski eksponati

(antikviteti i drugi muzejski predmeti), e sloboden odnosno ne e pod re`im na izdavawe na Uverenija za izvoz ili iznesuvawe. Izvozot odnosno oznesuvaweto na vakvi predmeti e mo`no so soodveten serifikat so koj se potvrduva kopijata, potekloto na originalniot predmet i institucijata koija {to go izdala (muzeite ili drugite institucii, koi imaat pravo da gi proizveduvaat).

Identifikacijata na predmetite {to predstavuvaat razli~ni suveniri ili reprodukcii treba da se bazira na vidlivi fizi~ki svojstva koi ovie novosozdadeni predmeti gi razlikuvaat od antikviteti i originalni umetni~ki predmeti.

***Zaradi efikasna kontrola, a voedno i nepre~en i brz protok na stoki i

partnici na grani~nite carinski ispostavi, dogovorena e stru~na pomo{ i konsultacija so kontakt lica od Upravata za za{tita na kulturnoto nasledstvo . Vo slu~aj koga carinskiot slu`benik nemo`e da utvrdi dali se raboti za suvenir, reprodukcija ili originalno umetni~ko delo, zaradi dopolnitelni konsultacii so stru~ni lica od Upravata za za{tita na kulturno nasletstvo, vo bilo koj period od rabotnoto vreme mo`e telefonski da se obrati na slednite kontakt lica:

- Valentin Dimitrovski 070 342 794 - Il~e Boj~evski 070 227 773

3

ili preku DOC slu`bata na Carinskata uprava, koja }e bide zadol`ena da stapi vo kontatkt so zadol`enite lica od Upravata za za{tita na kulturnoto nasledstvo.

4. Postapka na izvoz ili privremeno iznesuvawe na dvi`no kulturno

nasledstvo

Dvi`no kulturno nasledstvo mo`e privremeno da se iznese zaradi izlagawe, konzervacija i drugi celi, od strana na pravno ili fizi~ko lice vrz osnova na Uverenie /Odobrenie za privremeno iznesuvawe, pri {to po opredelen vremenski rok istoto treba da se vrati vo zemjata.

a) Izvoz ili privremeno iznesuvawe na kulturni dobra vo postapka na patni~ki promet

Patnikot (fizi~koto lice) mo`e da vr{i izvoz ili privremeno iznesuvawe na kulturno dobro vrz osnova na soodvetno Uverenie / Odobrenie za izvoz ili privremeno iznesuvawe, so prilog na zaverena foto dokumentacija na kulturnoto dobro, so usmena deklaracija na izleznata grani~na carinska ispostava ili so ATA karnet.

Patnikot na carinskiot slu`benik na izleznata carinska ispostava treba da mu gi stavi na uvid dvata primeroka od soodvetniot dokument, zaedno so predmetnata stoka.

Carinskiot slu`benik na dvata primeroka zadol`itelno go stava datumot na izlez, potpis, faksimil i slu`beniot pe~at na ispostavata. Zavereniot primerok na soodvetnoto Uverenie / Odobrenie za izvoz ili privremeno iznesuvawe, zaedno so prilogot na zaverena foto dokumentacija, nameneto za strankata se vra}a na patnikot. Koga patnikot (fizi~koto lice) }e se vrati vo zemjata ovoj zaveren dokument }e predstavuva dokaz deka predmetnata stoka bila privremeno iznesena, odnosno istiot }e slu`i kako potvrda za istovetnost (identi~nost) na stokata, soglasno }e Upatstvoto br. 02-266/1 od 24.01.2001 godina.

Carinskiot slu`benik go zadr`uva primerokot namenet za carinskiot organ i go odlo`uva redosledno vo poseben registar {to se vodi vo ispostavata.

b) Izvoz ili privremeno iznesuvawe na kulturni dobra vo postapka na

stokovo carinewe Pravnite ili fizi~ki lica mo`at da vr{at izvoz ili privremeno

iznesuvawe na kulturni dobra vrz osnova na soodvetno Uverenie / Odobrenie za izvoz ili privremen izvoz so prilog na zaverena foto dokumentacija na dvi`noto dobro, so ECD za izvoz / ECD za privremen izvoz spored postapkata za izvozno carinewe vo vnatre{na carinska ispostava ili so ATA karnet na grani~na carinska ispostava.

Pravnite ili fizi~ki lica na carinskiot slu`benik vo izvoznata carinska ispostava ili na grani~nata carinska ispostava ( ako se koristi ATA karnet) treba da mu gi stavi na uvid dvata primeroka od soodvetniot dokument, zaedno so predmetnata stoka.

Carinskiot slu`benik na dvata primeroka zadol`itelno go stava brojot i datumot na izvoznata deklaracija ili ATA karnetot, potpis, faksimil i slu`beniot pe~at na ispostavata. Zavereniot primerok na soodvetnoto Uverenie / Odobrenie za izvoz ili privremeno iznesuvawe, zaedno so prilogot na zaverena foto dokumentacija, se vra}a na strankata.

Primerokot namenet za carinskiot organ se zadr`uva vo ECD-to za izvoz ili privremen izvoz vo carinskata ispostava za izvoz ili na grani~nata carinska ispostava (ako se koristi ATA karnet) .

4

Carinskite slu`benici treba da obrnat pogolemo vnimanie pri kontrolata vo slu~aite na izvoz ili iznesuvawe na za{titenite kulturni dobra koi mo`at da se izvezuvaat ili privremeno da se iznesuvaat vrz osnova na Odobrenie za izvoz so ili Odobrenie za privremeno iznesuvawe so prilog na zaverena foto dokumentacija izdadeni od Upravata za za{tita na kuturnoto nasledstvo na Republika Makedonija. Podatocite za vidot na stokata, koli~inata i identitetot na liceto koi gi izvezuva ili privremeno iznesuva, navedeni vo Odobrenieto za izvoz ili iznesuvawe na kulturnite dobra i prilogot na zaverenata foto dokumentacija na istoto, treba da soodvetstvuva so stokata koja se stava na uvid pred carinskiot organ za izvoz ili privremeno iznesuvawe.

5

Prilog: 4

Izrabotile: Elizabeta Nikolovskara

ikolovska zZAIzi I Ilija Iloski Direktor _ _______________ Marijan NikolovskiNinik Direktor: Van~o Lazarov____________________________

Prilog br. 1

Republika Makedonija MINISTERSTVO ZA KULTURA Uprava za za{tita na kulturnoto nasledstvo

Br. hhhhhh hhhhhhh.2005 god. Skopje

UPRAVATA ZA ZA[TITA NA KULTURNOTO NASLEDSTVO, organ vo sostav na

Ministerstvoto za kultura so svojstvo na pravno lice, vrz osnova na ~len 171 od Zakonot za op{tata upravna postapka i ~len 97 stav 4 od Zakonot za za{tita na kulturnoto nasledstvo („Slu`ben vesnik na RM” br. 20/04), po barawe od _____________________ br. ______ od ________ godina so adresa: ___________________, i po prethodno pribaveno Mislewe br. ________ od _________ godina od _______________________________________, izdava

U V E R E N I E

za izvoz na neza{titeni dobra

Se potvrduva deka umetni~koto delo od ____________________: - - - , {to }e go iznesuva liceto ____________________vo_____________________, ne

e zapi{ano vo Nacionalniot registar na kulturno nasledstvo i mo`e da se izveze bez ograni~uvawe po osnova na za{tita na kulturnoto nasledstvo. Deloto e sopstvenost na _________________________________.Ova uverenie se izdava vrz osnova na Nacionalniot registar na kulturno nasledstvo {to go vodi Upravata za za{tita na kulturnoto nasledstvo.

Sostaven del na Uverenieto e fotodokumentacijata za umetni~koto delo {to se izvezuva.

Taksata vo iznos od 50,00 denari, so taksena marka e naplatena i prilepena na Baraweto od strankata.

DIREKTOR, Jovan Ristov

VD/BJ

6

Prilog br. 2

Republika Makedonija MINISTERSTVO ZA KULTURA Uprava za za{tita na kulturnoto nasledstvo

Br.hhhhh hhhhh..2005 god

UPRAVATA ZA ZA[TITA NA KULTURNOTO NASLEDSTVO, organ vo sostav na Ministerstvoto za kultura so svojstvo na pravno lice, vrz osnova na ~len 171 od Zakonot za op{tata upravna postapka i ~len 97 stav 4 i 7 od Zakonot za za{tita na kulturnoto nasledstvo (“Slu`ben vesnik na RM” br. 20/04), po barawe br.__________ od _____________ na ________________, adresa:_____________________________, a po prethodno mislewe od ______________________________, izdava

U V E R E N I E

za iznesuvawe vo stranstvo neza{titeni dobra

Se potvrduva deka umetni~kite dela od _________________________________ ne se zapi{ani vo Nacionalniot registar na kulturno nasledstvo i mo`at da se iznesat vo stranstvo bez ograni~uvawe po osnov na za{tita na kulturnoto nasledstvo.

Ova uverenie se izdava vrz osnova na Nacionalniot registar na kulturno nasledstvo {to go vodi Upravata za za{tita na kulturnoto nasledstvo.

Sostaven del na Uverenieto e foto dokumentacijata za umetni~kite dela {to se iznesuvaat vo stranstvo.

Taksata vo iznos od 50,00 denari, so taksena marka e naplatena i prilepena na baraweto od strankata.

Vo prilog na Uverenieto se dostavuva spisok na umetni~kite dela. DIREKTOR, Jovan Ristov

VD/SK

7

Prilog br. 3 Republika Makedonija MINISTERSTVO ZA KULTURA Uprava za za{tita na kulturnoto nasledstvo

Br. hhhhhhh hhhhhhhhhh god. Skopje UPRAVATA ZA ZA[TITA NA KULTURNOTO NASLEDSTVO, organ vo sostav na Ministerstvoto za kultura so svojstvo na pravno lice, vrz osnova na ~len 97 stav 1 od Zakonot za za{tita na kulturnoto nasledstvo („Slu`ben vesnik na RM br. 20/04), po barawe od ____________________________________________ br._______ od _______ godina, za izvoz na za{titeni dobra, i prethodno pribaveno mislewe od ________________ br.________ od _______ godina, izdava

O D O B R E N I E

za izvoz na za{titeni dobra

SE ODOBRUVA na _____________________________________________

da izvr{i izvoz vo __________________________________________________na za{titeni dobra i toa:

-

-

-

O B R A Z L O @ E N I E

_______________________________________________ podnese barawe

za izvoz na za{titeni dobra vo ________________________________________

br. _______ od _______ godina. Vo baraweto navede deka izvozot se pravi zaradi _____________________________________________________________, a deka }e go realizira__________________________. Kon baraweto, strankata dostavi ______________________________________________________________

_____________________________________________________________________.

Upravata za za{tita na kulturnoto nasledstvo, organ vo sostav na Ministerstvoto za kultura so svojstvo na pravno lice, postapuvaj}i kako nadle`en prvostepen organ oceni deka za{titenite dobra {to se predmet na izvoz ne se pod re`im na op{ta zabrana za izvoz vo smisla na ~len 52 od Zakonot za za{tita na kulturnoto nasledstvo i deka

8

mo`e da bidat izvezeni soglasno ~len 97 stav 2 to~ka 1 i 2 i stav 3 to~ka 2 od istiot zakon.

Poradi navedenoto e odlu~eno kako vo dispozitivot.

Soglasno so ~len 18 to~ka 30 od Zakonot za administrativni taksi ("Slu`ben vesnik na RM" br.17/93, 20/96, 7/98, 13/01 i 24/03) ne se pla}a administrativna taksa za ova odobrenie.

Upatstvo za pravno sredstvo:

Protiv ova odobrenie mo`e da se izjavi `alba do Ministerstvoto za kultura, vo rok od 15 dena od priemot na odobrenieto preku Upravata za za{tita na kulturnoto nasledstvo.

DIREKTOR,

Jovan Ristov

D-no:

- strankata

- dosie

- arhiva JT/VD/BJ

9

Prilog br. 4

Republika Makedonija MINISTERSTVO ZA KULTURA Uprava za za{tita na kulturnoto nasledstvo

Br. hhhhhhh hhhhhhhhh god. Skopje

&&&

UPRAVATA ZA ZA[TITA NA KULTURNOTO NASLEDSTVO, organ vo sostav na Ministerstvoto za kultura so svojstvo na pravno lice, vrz osnova na ~len 96 stav 2 od Zakonot za za{tita na kulturno nasledstvo („Slu`ben vesnik na RM” br. 20/04), po barawe od ________________________________br._________ od ____________ godina za privremeno iznesuvawe na za{titeni dobra ____________ na izlo`bata _____________, i prilo`eno mislewe za privremeno iznesuvawe na istite predmeti br. ____________ od _________ godina od ____________________________________, izdava

O D O B R E N I E

za privremeno iznesuvawe vo stranstvo na za{titeni dobra

Na _______________________mu se odobruva privremeno iznesuvawe na za{titeni dobra ________________ od ____________________ na izlo`bata vo___________________________. Privremenoto iznesuvawe na za{titenite dobra e opravdano so ogled na toa {to stanuva zbor za zna~ajna prezentacija na makedonskata kultura vo stranstvo po povod ________________________________________________. Privremenoto iznesuvawe na za{titenite dobra e vo vremetraewe od ______________________. Krajniot rok za vra}awe na dobrata e ____________godina. ________________ e dol`en da ja izvesti Upravata za za{tita na kulturnoto nasledstvo po vra}aweto na za{titenite dobra vo institucijata vo rok od tri dena. Sostaven del na Odobrenieto e i spisok na predmetite so fotodokumentacija ____________________________. DIREKTOR, Jovan Ristov VD/BJ/BV

10

11

12