6
Urbtr baß Ineditum beG Codex Sinaiticus. lSincM8ibeI Ht 3war feineßweg6 ba6, mofür man fie I)ot llnpreijen woUen, 'oie Urtunbe beö ridltigen ISdltiftwortei3, benn fie ijt lJoII Um[leUungen, meptal:lationen, lJon ben 3o!)Uofen mUi3' nirl)t 3u reben; ober fie Ht immetl)in, wie irl) bon bel' Notitia Cod. Sin. on, menn €lud)· mel)tfadi gegen 5tifclJeuborf'!3 nal)men, fanD unO immer weiter beftiitigt lel)e, auß bel' 91f.ll'bmilte beß 4. unb bem maticanilclJen uöllig ebenbürtig, ja bOburdl il)m iiberfegen r bap fie ball !l1. %. nollftdnbig entl)dU. mabei ftammt fie nuß einet Seit unb einem j{rei5, motin nod) ellaubt war, anbete mnbadlt5büd)er on3urcil)en, baf}er fie ben alt olelcmbtinifdlen !Brief, ber nad) bem \13ntron mlelnnbtienll, !Barnabai3 genannt luirb r unb eine tömifdle mpotari)pfe "ben .\)irten bell .\)ermall", beille auil ber fd)en Seit, angefd)loffen bietet. mon feW bem Sin. unferet @eltaU 'ocr leJ?te 5tl)eil, erftmt bngegen Ht 'oollfhinbig erbaUen; unb ba mit ben lBarnabaß 10nft nur non c. 5 med. an gried)ifdi, unb 3wat nur burd) gtiediijd)e Uebedieferung befaj3en, ben mnfang nur in lateinijd)er rannten, un'o 3mnr luiebetum nut in Ueberfieferung, obenbrein nur in ber lüdenf}nfteften unll fei)lerlJoIlften .\)anbfrl)tift, fo emilfongen mit butdl 'oie 6htahlBiM bielen ID:nfang 3um etften mal udult'oHd) un'o 'ooUftlinbig, ober tid)tiger 3u fllgen übed)aupt 3uerft. 21uet luail fann bie immer mieberl)orte bloj3e lla'oon I)elfen, wenn ei3 nid)t enbUclJ ba3u TomUlt, ben getül)mten ISdilll,l aud) lIlirUid) i\u 1)eben? ®all Tann ei3 fJelfen, baß 'oer .\)etaUi3geber 'oer biefei3 novum in i!)r 3um brUten mal, nut in minui3Tel< fclJrift, fonft gan3 einfad) 3ußt geumdJt I)af, in 'oet "ed. H" ber /lmpoft. mäter 'oon $!)teffel (2eip5i9, .\)inticQf3 1864)", o!)ne iebe{j o!)ne aUe, getabe l;ier {o unentbel)rlid)e 3ntel'Punctiolt, mit all 'oen finnentjteUen'oen lInb lIlO'OOlt Sin. aud) f)ier wimmert, aud) mit all ben offen UorHegenben mepr€l< uationen, jold)et oetgeftaIt gerabe 3u batbatifd)et !l1odjbrud fann nid)t olf3 ID:ui3gabe gelten, unb fo ift baß midUdie no vum im Sinaiticui3 in ber 5tl)at nodi immet ein in edi tu m geblieben. mie non mit geleiteten l)iftodfrl),cl'egetifdien Uebungen auf bem @ebiet bel' aUliet' 91. %. Udlen Sd)riften bell 2. 3nl)rl}. 'llerfllugten eine füt Stubirenbe lesbare ienei3 burd)

Urbtr baß Ineditum beG Codex Sinaiticus. · 2010. 12. 27. · Urbtr baß Ineditum beG Codex Sinaiticus. ~ie lSincM8ibeI Ht 3war feineßweg6 ba6, mofür man fie I)ot llnpreijen woUen,

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Urbtr baß Ineditum beG Codex Sinaiticus. · 2010. 12. 27. · Urbtr baß Ineditum beG Codex Sinaiticus. ~ie lSincM8ibeI Ht 3war feineßweg6 ba6, mofür man fie I)ot llnpreijen woUen,

Urbtr baß Ineditum beG Codex Sinaiticus.

~ie lSincM8ibeI Ht 3war feineßweg6 ba6, mofür man fie I)otllnpreijen woUen, 'oie Urtunbe beö ridltigen ISdltiftwortei3, benn fieijt lJoII ~üden, Um[leUungen, meptal:lationen, lJon ben 3o!)Uofen mUi3'fpradie,~e!)rem nirl)t 3u reben; ober fie Ht immetl)in, wie irl) bon bel'Notitia Cod. Sin. on, menn €lud)· mel)tfadi gegen 5tifclJeuborf'!3 ~n'

nal)men, fanD unO immer weiter beftiitigt lel)e, auß bel' 91f.ll'bmilte beß4. 3€li)d~. unb bem maticanilclJen (;obe~ uöllig ebenbürtig, ja bOburdl il)miiberfegen r bap fie ball !l1. %. nollftdnbig entl)dU. mabei ftammt fienuß einet Seit unb einem j{rei5, motin eß nod) ellaubt war, anbetemnbadlt5büd)er on3urcil)en, baf}er fie ben alt olelcmbtinifdlen !Brief, bernad) bem \13ntron mlelnnbtienll, !Barnabai3 genannt luirb r unb einetömifdle mpotari)pfe "ben .\)irten bell .\)ermall", beille auil ber ~briani,

fd)en Seit, angefd)loffen bietet. mon le~tetm feW bem Sin. unferet@eltaU 'ocr leJ?te 5tl)eil, erftmt bngegen Ht 'oollfhinbig erbaUen; unbba mit ben lBarnabaß 10nft nur non c. 5 med. an gried)ifdi, unb3wat nur burd) ~ine gtiediijd)e Uebedieferung befaj3en, ben mnfangnur in lateinijd)er Ueberfe~ung rannten, un'o 3mnr luiebetum nut in~iner Ueberfieferung, obenbrein nur in ~iner, ber lüdenf}nfteften unllfei)lerlJoIlften .\)anbfrl)tift, fo emilfongen mit butdl 'oie 6htahlBiM bielenID:nfang 3um etften mal udult'oHd) un'o 'ooUftlinbig, ober tid)tiger 3ufllgen übed)aupt 3uerft.

21uet luail fann bie immer mieberl)orte bloj3e ~obilreijun9 lla'oonI)elfen, wenn ei3 nid)t enbUclJ ba3u TomUlt, ben getül)mten ISdilll,l aud)lIlirUid) i\u 1)eben? ®all Tann ei3 fJelfen, baß 'oer .\)etaUi3geber 'oer~anbjd)rift biefei3 novum in i!)r 3um brUten mal, nut in minui3Tel<fclJrift, fonft gan3 einfad) 3ußt ~bbrlld geumdJt I)af, in 'oet "ed. H"ber /lmpoft. mäter 'oon $!)teffel (2eip5i9, .\)inticQf3 1864)", o!)ne iebe{j~efe3eid)elt, o!)ne aUe, getabe l;ier {o unentbel)rlid)e 3ntel'Punctiolt, mitall 'oen finnentjteUen'oen ~IUi3jpradJe< lInb !nadlfd)teibe,~el)Iern, lIlO'OOltSin. aud) f)ier wimmert, aud) mit all ben offen UorHegenben mepr€l<uationen, ~utllnffungen, %ran~pofitionen? ~in jold)et oetgeftaIt gerabe3u batbatifd)et !l1odjbrud fann nid)t olf3 ID:ui3gabe gelten, unb fo iftbaß midUdie no v u m im Sinaiticui3 in ber 5tl)at nodi immet einin e d i tu m geblieben. mie non mit geleiteten l)iftodfrl),cl'egetifdienUebungen auf bem @ebiet bel' aUliet' 91. %. Udlen Sd)riften bell 2.3nl)rl}. 'llerfllugten eine füt Stubirenbe lesbare 21u~gllbe ienei3 burd)

Page 2: Urbtr baß Ineditum beG Codex Sinaiticus. · 2010. 12. 27. · Urbtr baß Ineditum beG Codex Sinaiticus. ~ie lSincM8ibeI Ht 3war feineßweg6 ba6, mofür man fie I)ot llnpreijen woUen,

266 Uebe>: bas Ineditum beß Codex SinaiticuEl.

Sin. 3Uet~ 3ugäl1gHdl geluorbenen Ullrangs bes für ~. %.Udle .ltritilo'9nd}in fo widltigen urdltiftlidlen :ilentmug; idl bube baller baß ffi1iU'lidle einet etftcn 91ecenflOIl bicfci3 1et!es in bem bie\31ä1rdgen ,oftet'\Jroga11lm unferer Unitlerjiliit auf midl genommen I}, in bet .1)oftnunß,bau lJOt ~mem aUe pl}iIologifd) 3n!erejfirteu, bie Grrorfdlet bcl'! ale,1clI1btinifdlen ®räcismuß im 2. 3a!)rl}unbert, luie oie .Renner beli! grie'dlild)en, elUdl beß la!einifd)en .1)anbllt)rijtentl;ums an biefem merlud)ecillgc1;cllbften m:n!~eH Ilcl}men möd)!en. Um ~ierau an5uregen, IllHl idlbier einige dlarafteriftifd;e ffi10111ente l}ertlorbeben, um augleidl @illigeßbatloll nodl näber in fein 2idlt 3n fellen.

&feid} bie 6dlreiblut bes cod. ift feineßwegs immer 10 einradl3U Uetfteben, wie wenn EQL alß ~(1Er, tinbetfel!ß E(11lJ alß atQHv,dall'JlH:Le; als eAE1lfTHe;, anberfei/ß Cl'01UTl/.t alß clO1UttE 3u lefenHt. Uudl fann c.4 (nan) meinet mersilbtljeilung m. 19) bas tlon%ifdlenborf unberül}rt gelaffene 9UilfJfel 'VOE1HU OW1' ßAEnEtat, nidltanber!l uerftanben \tletben als 110EttE SnxlJ ffAbI:lltE (m. 6. 15).IDenn nidlt bloG ift immer wieber al a!;:; ae, EI gdefen, EL aIß 1 unbumgefe(lr!, fonbem audl ()äufig genug, audl innerQalb biefes cod. E

unb ,11, ° IIl1b 1:0 berwedlfeH. A)agegen jiel}! %ifdlenborf c. 4, m. 8in: Ef!l:On» ,jf~iJ.c; .• nflOC;SXHlJ ~'Vl' tal}1;ote; r.aL ft11 0ft0t8u3'at-nat'l' Enlal:O(l81Joli'fE!; 1:CW; aftCt-(11:auc; Vl!lV AErOlJtae; /lein Clrge~

2letberbnill" .• (11:O(lEllovuc; •• t,irovra,e;, lagt er, nihil mutatum,Inbem er bafür einen onbem l!afu9, id) meif! nidlt redlt Illeldleneigentlid; aU ermarten fdieint. G!S ift 2lUe~ ridltig, fobalb man mit](at'l1eu al1!)ebt, b. Q. einjadlft DflowiJ(1ih lief! (15. 13). l1Qlleid)etnidlt ®ewiffen (anbern®emeinben), inbem H}r gur Sünbe 60ldle eud)auflobet, bie fagen 11 (sc. fo merberblidles, wie folgt). %ifdlenbotr l)a~

mie fidl weiter seigen wirb, ben BUfllmmenbong I}ier iiber1;laupt l1idlttlerftanbel1, (lUdl nidlt büß IDidlidl feHne al~njf enLal:O(1E1JElv TlVa:fid) SI1 einer 2all no(1) lEinen auroiir'oen. IDer 6inn 1ft wo!)l nid)t3weijel!)art: l1IDurd) bie Unnol)ll1e fold/cr !lalfdlretlller bermeI)rt Il}reure Süttbenlaft". !lragen fön nIe fi(Q nut, ob man SU Tate; (;fta(}­dcw; nidlt lJftWl' SU etgän3en !Jabe, wie idl bor VfltV endabirte.2lbfolut not1;llllenbig 1ft e!;\ nid)l. miehneI}t genügt l~fttv, auf 871:1­fTl:O(1Ellov'fEG beaogen, böllig 2). 3n c. 3, 10 biete! ber cod. "EtVafll'J np0c;pI'JU(1l:OfIE[ta 1:Oe; fnl},VtOI "[;1:0 EX~VI:OV VOflI:OV" 11;lm uadl%ifdlenbor! 3um brittenmal baffelbe. .1)ier ift uatfldidl 'l'dfU[1 3u lefen,wie l'l!(t unb umgefel}rt bE/VW1J. W:ber ~7I:O'l!t"Ot [jeli %ifdlcnboriunbeanftanbet, baber Dr )IDeiafäder (Bur stritif bes 18arttabaß~18riefe!il.

1) Monumentum vetustalis Christianae inerlilum. (Curo indioelectionuffi per semestre aestivum 1864 in literarum Vniversitate Turi­censi habenrlarurn). Tudei 1864, typis Zürched et Furreri.

2) §:infadjet lien fid) eine ?BetbopVelull!l bOI! llfllV benfen, aueraudj oflne 9!Olfl.

Page 3: Urbtr baß Ineditum beG Codex Sinaiticus. · 2010. 12. 27. · Urbtr baß Ineditum beG Codex Sinaiticus. ~ie lSincM8ibeI Ht 3war feineßweg6 ba6, mofür man fie I)ot llnpreijen woUen,

Uebet 'Daß Ineditum 'De1!l Codex Sinaitioua, 2.(:l'l

stitblngen 1863) barin etlvail befonbet{l stiefei.l i\U finben glaubte.mieUeldJt f}ei~e 61lt'I..VrO(; ein 11{§'r(öfter 11, ober aber man bi'trfe 00(;SlllÄllne 'uv sn8bJwv v&pflJ beuten, unh bies 10 taffen: bas IDlofe.gefe~ edldre HdJ nielli 10 i.1on feIbft, l1Jie eß 'oie Suben annnfJmen,fenbern l.1edange erft (§'dldrung. IDlir fmeint 6 8nlA1JTO(; bell lI{§'t.Iöllen" gat nidJt bebeuten i\u t Ölt nen. llInberfeitif! belramtet ber lEerf.'Das IDlofegefe~ als uon ~briftus gegehen; 'Datum ift ei\' i.1ott ftcQ lelbrt nußro geifUg 3u t1errteben, luie her lEert. es an ben stag ItdU. lEieImel;tbat Int. Lat. I}iet 'oaßganJ 9iidJlige "ut non ineurramus tanqnamnrcll'fllivt,j ad illorurn legern", unb 6ntI

J.V7:rJ(; iIt einfamft 61lr,'J",V7:lJc;

3u lefen; 'Denn 'otlP 'oer Stuci.:lnlUS 'oieier llItt !mon in un!erm ood.olm: im 4. Sabrl). angel}oben I)at, glaube im (6. 9) fd}on auß bemood. 'oes Barn. feIblt genügenD belegt au !,aben. mgL aud) y{}a­

(prJll = rQd(p8lV, roaß !l3eibeß r!!atJ')' lautete ilu 4, 13. ~briftui.l,

fagt 'oer merf., !,at unll burdJ 'oie aUßlniidlidJften ~dldrungett (in Den!}lroPQelen beil 1lI. st.) angeheutet, l1Jie geiftig roir baß (!Jon i!,m gIeidJ'laUi.l gegebene) IDlolegefelJ i.1erftef)en fonen, um eß ag unlet ~igenlI)um

alt faffen; er f)im uns baburdJ ab, bap roir nimt luie g'rembe i\U bem®efe~e 3urüdiaUen, l1Jie es bie ;juben pm 3U eigen gemad)t baben.

~Ufo fdlon bie <:ScQteibart Deß cod. t1erIangte ftatt eineß blopenlJlacbbrudel5 eine roidlid)e 9iecenjion. !IDie mandJe roeitergreilenbe€3d)reiber:SI'rungen fommen l}inäll, audJ roo Int. Lat. l:lerlagt.

Si)aß alle 9iätftfeI, roeidJes Diefet gleidJ 3u llIuiang (c. 1, v. 6)bot: "TreB Bunt ergo constitl1tioneB Domini: vitae spes, initil1rnet consummatio" IÖft pd) burdJ Sin. ba!,in, bap ber Iateinilme <:SaUin einet ebenfo gropartigen 6innentrteUung als merftÜntmeinng beflegt.~er merf. Ief)rt umgcfel}rt ,,~co~, nla7:l(;, 8Anl,;; als i1QX~ nut TS­J,O!; 11f.uiiv" a[fo ba~ el1Jige 2eben idJon bier beginnen, rodbrenb berUeberfe~er nur non" ber 4)oi!nung auf bieß 2eben ll au reben roogte. !IDaßaber in Sin. uod) fo[gt, Ht bergeftatt felbft unltnnig: 'lau dliC8oa1i'P'7

iC(!t(iEW(; aQXr; xat uJ,O(; arfml'J !JlllJi«()IJVlll'J (sie) nett ayu'A­

'Alaa!Jw; EpyCO}/ !J),I OtiCaWCfli'Plj<; (sie) IW(Jni{Jla. !IDus billt 'oieIJ1nmerfung stifdJenborl'i.l, 'oafl ber IJ1bld)reiber einige lllttnUe fe~te unheintn %geil bal:lon luieber ftrilli, b. b. 'oal'! er 'ourdl !}luntlation eine~rfliirung (Ul3Ubagnen fudlte, ol)ne eß au l:lermögen? sn allo l)ietbeim völligen mer[agen 'oef! Lat. aus te i n inncl'n ®tiinben eine~ntlcbeibung 3U lud)en geroefen, fo bitte hf) um fo ndl)ere lllrÜlung'oeffen, IOlli3 mit nad) !l3elellcbtung anberer mermutgllngell\ al~: bM~inladJfte erfdJienen ift, nämlitl) ftott ElllJi(JOIJ111·1'J •• IJI)1'11<;, ft. Ot­naw(rlrv'7<; • • • (11;1'11 au lefen, roobei id) bemetfe, baI'! bas terel1JabrfmeinIid) aul blnf>em merfd)reiben be~ • , OYNHI (l>. b.äu OYNHO berul)t, lllogegcn bai! 3u araAA1I1IJ8co<; notQrocn'oige!J1~1J!l!O(n)1'1jC; rooQI nur nadJ bem unmitteIbm; t1otangel}enbcn dran1jäu E1)1Jif((}IJt5V1'J abdquirt l1Jurbc, l1Jie oben VOfL€f nad) exdv(J}),I 8uvop,cov.

Page 4: Urbtr baß Ineditum beG Codex Sinaiticus. · 2010. 12. 27. · Urbtr baß Ineditum beG Codex Sinaiticus. ~ie lSincM8ibeI Ht 3war feineßweg6 ba6, mofür man fie I)ot llnpreijen woUen,

268 11 eIJ erb a II 111 e d itum bell Co d ex Si n a i t i cu s.

~lud;> in ber offenen ~orruption e.4, 12 fL~ liA'At1uiip r(ul­flJEtv 8f11EOMuf1a "dHl 1EEpn/f17WJ, "fL(J]P 1E1.!0r;fXQfLEVH bat :tild;>en'Dorf nur Dall Inerleqrle IJemerft, aber leinetIei mbbülfe gefunDen, baber mufang 'oct 6teUe bei Lat. oqnelJin feqll. :I>er !pqifo[og ftaulte\lOt mUem nid;>t über 1EE(}llp'I7fHZ "Wj)v, ",all nolt ben 6pätem nad;>bem garten mullbrud beil 2!:lJoftelll 1. ~or. 4, 13 nrj,v7:rov 1EEt!/tfJ'I7fHtsYfvl1:J'IftEV 10 outrirt l1Jir'o (lJOIt ben "Ignatii" Epp. nod;> ftitder).:I>n nun Int. undl leiner 2Me mit "Propterquod attendamus" neueinlebt, 10 !}offe idl auf .8uftlmmun9, ",enn idl <ho traullponirl, rovnad;> "fWJV aUllgelaffen, alfo 10 3U leIen fanb •• 1'0 m,pltfJ11fLC1,vfuiSv rov. Llto nf.!or;sXrofLf:v • . :!lenn ° lann mit ro medJlelu, ",ieoben E ftatt 1'J ftan'o (ß}'E7tET.IH flatt ßÄEnlfu). mliqer bleilJt 3ulage11, 'oap bai3 cotrupte ,,0tO nEf.!ttfJ'IfW" burd;> Inermi[dJuug bei3'00 mit bem nadlfo[genben J'lO enlftanben Id;>eiut. :I>ie 2!:U!3laliungrov nndl "flCGV beburfte laum einei3 ; aber gann 10 fft imeod. Barn. lelbft 4, 19 -ca nad) .s,Jar.a aU6gelalien (6. 15), mel)r,mals sv nadl EV, U!lb nndl /-w,lCiJo3 v lJIl00 ein 00, ridlti!Jer eoi. e. :JEdr; 3, 9 (6. 9).

mm ge",agteften möd)te f01and;lem meine Vlecenfton an i",ei6te[[en erldleinen, ",0 Int. Lat. 3",ar lölm billt, aber felbft nidlt ganilauber ift. madl ber oben angel)oIJenen 6teUe 4, 8 lIf-llj Of-1018CJ:Jal •••

VfLlV }.eyaVtu~tt folgt im eod. "ou ow:JfJY.11 11f.trov flW Uf..AclCtVat (>veLO<; El~ TEI,ar; anroÄHfa'lJ avtlj'lJ". Int. !}at bagegen:"Quill. testamentum illorum et nostrum ast. Nostrum autem,quia illi in parpetuum perclidarunt illud", bom ",oUen imeod. Lat. mnbere (f. 15, 13) illorum et "non" nostrum gefunbenl)aben. :I>ie 6teUe im Lat. IUllr 10 Unflat erfmienen (feit Wlennrbu~'

erftem (%dlärung~ucrludl, ben 'oie tjolgenben AU ",iebetl)olen ~flegten),

baf! stildlenllorf in bielem @rledliid) bei& Sin. eins ber erften .8eug~

niffe fÜr bie lnorttefHid;>fett bes eod. audJ bei Barn. aufgefiil)tt bat.3d;> glaube, ba13 ba13 !}o!)e ~Utet bielet !Bibel audl lonft genilgenb, fonft",eit entidlie'oenet reiuUitt I mug nod;> 10 manmell @ebredlen ibr an~

l:)ängen, ",ie gerabe l:)ier, wo stiftbenborf nidJg weniger aI5 ber gan5e.8nfammenl)ang entgangen ill. :!ler ®runb AU bielem f01iptlerftänbnif!liegt barin, bap er beim blopen 6taunen Über 'oie lI~orru\llionli

snHfropElhw7:E\; ••• i,tiropwc; ftel)en gebHeIJen irt, nitmlidl /huJl­8a3'at nidlt einladl in . • OlJüßE au!ge!öft !}at, ,ßietnadl lagt bet!Btieffteller 3weileno~: hlbel ellm nimt gar nod) 60ldJe aUT, bie lagen sc.10 In etf ebt t ei3 unb In er '0 erb li dJ e6, ",ie burm 8n eingelü!]rt nunfolgen loll. :I>ie '!Botte abet, 'oie bei Sin. unferet ®ertaIt folgen /(ba13®efe~ gcl)ört ä",ar un6, aber 3ene l)aben ei! fiit imnm eingeOüj3t/(entbaUen jn lJielmel)r bie eigenfte .\lebre bei$ Inetlaffer~ felbft! :I>ie®egner, beren :!loctrin er für bödJft jÜnbIitb erflört, l)aben atro basgetabe @egentbeil lebren muffen: "bai$ @ejeb ber 3uben ilt aud;> bai$unfrige", mag man nun lefen ün Jta:Jlly, 11 "uu'" 8lCclvrov ItW,t

Page 5: Urbtr baß Ineditum beG Codex Sinaiticus. · 2010. 12. 27. · Urbtr baß Ineditum beG Codex Sinaiticus. ~ie lSincM8ibeI Ht 3war feineßweg6 ba6, mofür man fie I)ot llnpreijen woUen,

Uebet baß Ineditum beß Co dex Sinaitious. 269

ruuov, wie id) 3Uetjt uotjdilug (6. 13), ober einrUlter on llta:hix17EXEt'vwV XUL11flCOV, fe! es mit ober ol)ne Eau' Uor XltL11,tcOv.~ierauf entgegnet ber merfaner: ,,11,HÖ1J ,IEv, iD.!,: sXEil'OI Eie; -d­ADe; anwAcauv uvr1v". 6agen jene bödift geriil)rlidien @cgner "bas@efeß bes Subenl~ums trt uudi bas unjrige" (wir fiub bem @efe~

nud) immer nur wal;re Suben, 3u ~Wem uerbunben, was biefe alsi~r @efe~ anfel)n), fo fagen wir "wol;l ijt bli0 alte @efe~ baiS unfdgeal5uon ~l;rijtu5 felbft gegeben, - ~f-Lwv ,tlw - aber ben Suben'gel;ört es gerabe nidit, bie es uielmel;r nur immer uerloren ~aben

aU' 8xEi:VOI". 3di glaube al[o, ba~ nad) Sin. felbjt, uom Int. gun3 ab,geje~en, un3weifelbnft und) ön o'w:t~x'1 eilt SlI.Et'vwv xlti ~flwVbei il;m au~geraUen ift über bas gleid)folgenbe ~W;;v. Sin. I)at janod) ~nbere5 gan3 ult3weifelbaft aU50elaffene Inie 4, 16 bas (uonman. II ergän3te) cqlrov EVg-If!UV::tWfIEV, unb 4, 18 ba~ aud) Uonman. II ftberlel)ene n(10e;~1.Wftl;V, !Beibes logar 0 I) ne aUen äu~ern

~nla\l, ber uerlelten fonnte, um Uon ben nur wal;rfdieinlidien anbern2üd'en I)ier uidit weiter 3u reben (I, 7. 2,4. 2, 9. 3, 1. 3, 9. 4, 16.5, 11). SDer Bufammenl;ang jprid)t !,lier fo beutlidJ, ba~ id)es nid)t für fe!;r nötl)ig gebaUen babe, nodJ 3U erfragen, ob ber eod.beG Int. !;ier wirflidi "non" nostrum biete ober nid)t. SDenn trtbieG nidJt aUG blo~er Stetlltion Uon "no" strum I;eruorgegangen, wieje!;r wa!;rlr!,leinIidi (6. 13), bann aUG berlelben ®iUfü. beG "Ueber,fc§ers", 'oie jonft fo fd)reienb ift unb fid) l;ier jebenfaUiS an Nostrum"autem, quia" illi Uertätl), ba an l1flWV "fIEV, aAl:" SKlitVOt feinBweirel befter)en fann.

!Bebenflid)cr jdJeint auf ben erjten !Blid, wenn e. 4, 13 bes eod.®ortrolge: i}uv ftll "puv 8V rlp avofUe Xl1.If!lp" XIXl' roir; fu3A­}'8(JLV a"aVdrlAou; aVrtlHWflliV [0 mei! gcänbert murbe: sav ,.t~ "sv ..Iripvv XIJ,(f.!(V rl[J'AvoW:J", xat' rofr; fti;),A8at1! a"ave}'dAOt<; dvrtarw­fIEV. Sdi I;offe ge3eigt ,;U I)aben, 'oa~ fd)on Interpr. bieG lJerlangt, menner aud) weiterl)in rreier fid) be\oegte: si non "modo [b. I). nune]Iniquum et futuras tentationes" caveamus; bei Sin. felbft entHebtaUdJ liJol;l nur jo uerjtänoiger 6inn (6. 14 f.). SDa3u möd)te id)nod) breierlei erinnern. 1) @e!,lt llorber ,,91idils wirb un~ Die gan3eSeit unjere~ @laubenil belren, wenn wir niel)t je~t bem !Böfen miber,ftel)en" [0 ent[prid)t bie gan3e Seit beil rrül)ern 2eben5 (0 na<; 1.(10­110<;) genuu unb aUein ridJtig nli vvv xatt!(p. 2) SDem merr. i[tbiejer ~u5brlld geläuj1g 4, 2. 3) SDClil ~olgenbe "SDamit nun nid)tGingang linbe bel' Id)waräe !Böfemid)t, 10 labt uniS ba~ • • t~un, bM.• mciben" I;at feine rid)tige ~orge, wcnn uorangel)t "IVaG ~ülfe ei5uni5, wenn wir niM in bierer Seit bem !Bölen, mie ben bcuorftel;en,ben ~lergerni[fen ®iberftanD leiften". ~el)n!id)e UmfteUung aber l;abenwir rd)on fur,; uor~er 3meifelloi3 gerunben m. 12 f., 11)0 0'10 llOt TUi­

f!t'1/Jl1fta ftanb unb bom erft 3um rolgenben nQOe;8X,COftliV gel)i.irte.Unb wer Sin. ,;. IB. in beli GI). burdillcrgHd)en I;at, Iveip, Inie

Page 6: Urbtr baß Ineditum beG Codex Sinaiticus. · 2010. 12. 27. · Urbtr baß Ineditum beG Codex Sinaiticus. ~ie lSincM8ibeI Ht 3war feineßweg6 ba6, mofür man fie I)ot llnpreijen woUen,

270 Uebu bas Ineditum bes Codex Sinaiticull.

äaf)1teid) lohi)e %tal1~:pol1tionen bei Sin. unAweifc1f)Clfl fll1b. ~d) r,offeallo auef) bier UUt motQluen'oigftes gelinbed AU Qaben, tEdaubtefteßäug1eidi. l1lrIe!j Uebrige wirb faum einet tErmäbnung bebürlen; min.beftens ift jebe 2lenberung, fci. e!5 lIDort,!8etid)ligung ober 3ufe~ung,

tEine l1lusla!1ul1g, bie einet $artitel (1, 2) unb UmfteUung Id)on im%e~le felbft genaueft beJeid)uet.

Uebet biefe lRecen~on oes 9t. %e~les un'o 'oie baau geQörigeltommenlalion I)in uml3te eine lueitm ~lufgabe bie 'i)'tage bilben, mienadi Dem eiuleudJtenb lRidiligmn bei Sin. 'oie äol)llofen iJeprauationenin bem cad. 'oe!3 Illt. Lat. jid} ertlliren möebten. mUt ein %l)eilliel3 fid) auf eine 1.1erfd)iebene %ertesrecenfion tebuetren, 'oie übtigensbei 5, 11 mof)1 el:Ji'oent äu fd;aut. Wlef)rlaeb fd}eint ber. 'ijef)ler nUran ben jpätem 'Rbfd}reibent Veto Int. äu liegen: mie man beiquasi 1, 5 für quodsi (nn), na quando 2,9 fiir nequam (0 no­'V1]eoc;) fd)on 1.1or Sin. rieH}. @benfo Hei)er jeQeint 2, 6 'oas rätl)fd,r,aite: ne guis "habeat malitiam et iuramentum mendum [i. e.mendasum] non hahet" (sie) !id} aubulöfen 7), aud} 'oie fernereerux 4, 13: si non modo iniguum et fl1turas tentationes "ha­beamus" 14): beibemal aU!3 reiltem lBud)ftaben,merlef)n. Sl)ai5I, 4 bemun'oerte "fors" DM man frül}er auß fratres ableitete, beruf)lauf nwc;, ber merfd)rul1tPluu9 \:lon n(f.wr)wc;. @ine belonber!3 bei,tm i!lufliijung einee alten lBarnabM,91älI)fe{ß bietet Sin., inbem eräei9t, 'oafl bM "sicut dieit filius dei" 4, 13, moraui5 man Don ie (letein l~r~(I"g;OlJ ~brifti ober ein aujierfanonif(Qes ~u. 'oeDudren wollte,Ie'oiglidJ ed)reibfel){er ift fÜr "sicut deeet flUos dei", wenn eiS 'oiefplitern 2lbidJreibet: Ilid}t äugleidi fÜr be'oenflid) f)ielten, bal3 I)ier bieltf)riften als u<Söl}ne @lotleß" erfdJeinen. &udJ fonlt tlt au!3 Dogma.tifeben ®run'oen Wlandie!3 im Lat. gednDert ober außgela.lfen, rooqinbie bebarrlid}e lBeleiligung von 'RpotrlJpben gel}ört (15.8, 10), berniil)ere l1lnfdJluj} an Den fanonild}en %e~t be?;! &. %. überall (6. 7 ff.),bie merje~ung be!3 für ben merf. biesfeits beginnenDen u2ebens" inbie reine 3ufunft (6. 5). ~l1t Uel1rigen fann man nod) '0 i!3culirClt,woraus unt)er mand)e ltotruplion bes Lat. entftanben lei, namenlHdJbei 4, 14 (6. 15), 5, 5 (6. 17), unb bei bem "cogito" ftatt dvar­Y.cl~O,.tlM1, 4 (6. 5), of)ne 'oal3 über 'oie %l)atfad)e felbft eine 'i)'rage bliebe.

}!Baß el1blidJ ben griedJifdJen i!lu;3'orucr bes merl. betrifft, fo Hter einer ber allerunbeboifenften 6ebriftlteller ber urebriftIid)en 3eil,bellen merftänbnil3 mit Alt bem fW\llieril1ften geftiirt. 'Rud} in Der JBe.äiebung mödJte idi eine rcdit genalle $rülung meiner erfldren'oen i!lb,tbeilung unb ben 'R11lncrfungen ba~u geluibmet fel)en. 6eltene 'Ru!5,brüde finben jid) genug, ein unieull1, fo lueH idi febe, in bem l.fnf.rlrt1, 2. Ob aber bie im eod. Sin. feftfte!}en'om grammali[d)en 'i)'orlllenroie ifen/Ja ftatt l/fj(JI1fJItJ lJV1IX(!lI!W, IJv1J~rrni;, A~P.1fJofwl u. &.Dem 2. ~abr!}. bei5 merlalieri5 ober bem 4. ,3al)rlj. bes i!lb[d)reiberi5angel)ören, ift nod) 'oie 'i)'rage.

3ürid), mlnber 1864. ® a ft a 1.1 mo U mal:.