100% D

UTCH ENGIN

EER

ING

AND

DESIGN •

Mini LuchtbehandelingkastenLagere kosten, beter klimaat!

UtiliteitNieuwbouw Renovatie Transformatie

2

Iedereen heeft recht op een gezond en comfortabel

binnenklimaat. Wij vinden dat dit op een eenvoudige

en energiezuinige manier gerealiseerd moet worden.

Daarom zullen wij met volle overtuiging onze

producten steeds verder blijven ontwikkelen.

De medewerkers van ClimaRad BV

3

Pagina 4 Een verademing in de utiliteit Voor de ontwerper, de bouwer en de gebruiker

Pagina 5 Hoe werken de Mini LBK’s van ClimaRad Zonder kanalen een gebouw ventileren

Pagina 6 Kostenreductie is uitgangspunt Bij nieuwbouw, renovatie en transformatie

Pagina 8 Investeringskosten lager - Investeringskosten - Rekenvoorbeeld: zorgcomplex - Kantoorgebouw

Pagina 10 Lage energie- en onderhoudskosten - WarmteTerugWinning - Vraagsturing - Elektrisch energieverbruik fors lager - Onderhoudskosten dalen met minimaal 25% - Energie Investering Aftrek

Pagina 12 Het best mogelijke binnenklimaat - Ventilatie - Verwarming - Koeling

Pagina 15 ClimaRad een duurzaam product GPR gebouw, BREEAM

Pagina 16 Projectvoorbeelden Zorggebouwen, kantoren, scholen

Pagina 18 Altijd toepasbaar door z’n verschijningsvormen - Productoverzicht - Diverse muurdoorvoermogelijkheden, o.a. Movair+

Pagina 20 ClimaRad aanvullende componenten - Fan, MiniBox, MaxiBox, meerstandenschakelaar

Pagina 21 Technische informatie - Capaciteiten - Afmetingen

Pagina 22 Gebouw Beheer Systeem

Pagina 23 Tenslotte...

InhoudsopgaveALGEM

ENE INFORMATIE

4

Alle betrokkenen hebben voordeel bij het toepassen van Mini LBK in utiliteit. Alle bouwteamleden iedereen plukt de vruchten van deze oplossing.

Een verademing in de utiliteit

Het ventileren van utiliteitsgebouwen kan beter, gemakkelijker en goedkoper.

De kern ligt hierin: laat het gebouw “ademen door de gevels”, door het

toepassen van kleine Mini Luchtbehandelingskastjes per vertrek in plaats van

Centrale LBK’s met bijbehorend grote kanalenstelsels.

De ontwerper:

De ontwerper kan zich volledig richten op gebouwfunctie, gebouwesthetiek, veiligheid en efficiency en hoeft nauwelijks nog rekening te houden met ontwerpbeperkingen door ventilatie-installaties of toekomstige indelingswijzigingen.

De gebruiker:

De gebruiker krijgt voor een lage investering een gebouw met een heerlijk gezond binnenklimaat waarin elk vertrek precies de gewenste condities kent. De exploitatiekosten zullen maar liefst 20% lager zijn dan tot dusver gebruikelijk.

De bouwer en installateur:

Beiden hebben een fors eenvoudiger bouwproject met veel minder interactie tussen bouw en installatietechniek. Het gebouw kan daardoor 7% goedkoper gerealiseerd worden en de faalkosten zullen aanzienlijk kleiner zijn.

Figuur 1: ClimaRad Mini LBK in een kantoor.

5

Mini LBK’s op vertrekniveau

ClimaRad heeft met bovenstaande vragen in het achterhoofd een echte revolutie gebracht in de ventilatietechniek. ClimaRad betekent decentrale wtw, ook wel Mini LBK genoemd. Dit houdt in dat de toevoer en afvoer van ventilatielucht rechtstreeks dóór de gevel plaatsvindt. Er wordt dus geen lucht meer via kanalen getransporteerd naar een centrale luchtbehandelingkast, maar beide luchtstromen worden onzichtbaar, per vertrek via de buitenmuur naar binnen respectievelijk buiten gebracht. Hiervoor is een toestel ontwikkeld met twee gelijkstroom-ventilatoren en een hoog rendement warmtewisselaar. Het geheel is samengebracht in een platte kunststof behuizing.

Intelligent

Inspelend op de wens naar een optimaal binnenklimaat en maximale energiebesparing, zijn de ClimaRad toestellen uitgerust met meerdere, ingebouwde, sensoren. De basis van de besturing vormt de luchtkwaliteitssensor (infrarood) waarmee het CO2-gehalte wordt gemeten. Dit vormt de input voor het debiet van de ventilatoren. Daarnaast zijn sensoren ingebouwd voor luchtvochtigheid en binnen- en buitentemperatuur.

Individueel regelbaar

In de huidige trend naar individuele regelbaarheid is het naar de mening van ClimaRad BV niet minder dan logisch dat niet alleen de tempratuur per vertrek geregeld wordt, maar ook de kwaliteit van de lucht.

De Mini LBK in de praktijk

Alle techniek is ondergebracht in een compact, plat toestel. Dit wordt tegen het binnenblad van de buitenmuur gemonteerd. In de buitenwand zijn de toe- en afvoer-openingen aanwezig voor de ventilatielucht. Het toestel wordt onopvallend gemaakt door dit (af fabriek) te voorzien van een strakke omkasting, of wordt geplaatst achter een (meegeleverde) radiator.

Hoe werken de Mini LBK’s van ClimaRad?

Ventileren betekent afvoeren van verontreinigde lucht en toevoeren van verse

lucht. Er zijn dan voor de ontwerper enkele belangrijke vragen te beantwoorden:

• Wordt de gewenste binnenluchtkwaliteit verkregen?• Hoe is dit zo eenvoudig mogelijk te realiseren?• Hoe wordt dit zo energiezuinig mogelijk?• Hoe wordt dit gebruikers-onafhankelijk gerealiseerd?

filters

muur-montageset

muurdoorvoerset

radiator

bedieningsdisplay

wtw-unit

flexibele aansluitset

Figuur 3: Mini LBK onderdelen (uitvoering met radiator).

Figuur 2: Opengewerkte Mini LBK.

6

Flexibele indeelbaarheid

Het is niet meer nodig vooraf exact te weten welke functie een ruimte krijgt of hoe groot deze is. ClimaRads bepalen namelijk zelfstandig hun eigen debiet door de ingebouwde CO2-meting, maar bovenal zijn er geen horizontale kanalen meer nodig in het gebouw.

Nieuwbouw

Een enorme besparing in de nieuwbouw doordat het gebouw fors kleiner kan worden. Het scheelt al gauw 0,25 meter per verdiepingsvloer.

Kostenreductie is uitgangspunt

Eenvoud in installatie is de kern waar het bij ClimaRad om draait. Het aantal Mini

LBK’s wordt bepaald door de ventilatie-eisen per vertrek. De enige beperkende

factor is de buitengevel: hier moet onder of naast een raam een stuk muur

aanwezig zijn om een horizontaal of verticaal toestel te kunnen plaatsen.

Figuur 5: Gebouwen worden qua bruto gebouw inhoud 8% kleiner bij

toepassen Mini LBK’s, terwijl het netto gebruiksoppervlakte gelijk blijft.

Daarbij komt nog dat schachten verkleind kunnen worden omdat verticale

kanalen nagenoeg ontbreken.

Figuur 4: Kanalenstelsels nemen veel kostbare ruimte in beslag. Kijk ook eens goed naar de kosten die gemaakt moeten worden voor een LBK op het dak

(dakversteviging, veiligheidsvoorzieningen, architectonische camouflage etc.)

7

Architectuur

Met Mini LBK’s vervalt een ontsierende luchtbehandelings kast op het dak. De centrale LBK komt compleet te vervallen, dus zijn dakversteviging, valveiligheidsmaatregelen, camouflerende maatregelen etc. niet meer nodig. Let wel: de eenvoud van de technische installatie maakt hier dus een eenvoudig bouwkundig gebouw mogelijk.

Renovatie

Een bestaand gebouw voorzien van een uitgebreid kanalenstelsel is vaak nauwelijks mogelijk. Veelal gaat dit ten koste van nuttige gebruiksoppervlakte en vergt het veel bouwkundige maatregelen zoals het aanbrengen van verlaagde plafonds, brandkleppen en verdeelsecties. Dit kan allemaal achterwege blijven wanneer ClimaRads worden toegepast. Het gebouw krijgt namelijk een ademende gevel in plaats van een verstikkend kanalenstelsel! Voor de opdrachtgever een opluchting en een forse kostenbesparing. Voor de eigenaar een beduidend lagere exploitatie op de koop toe!

Transformatie

Kantoor wordt studentenflat en pakhuis wordt appartement. School wordt zorggebouw. In de huidige markt is transformatie aan de orde van de dag. Mini LBK’s van ClimaRad spelen in dit soort transformaties een grote rol. Het is een kwestie van aanvinken in welke ruimtes de toestellen worden geplaatst!

Figuur 6: Het voormalige hoofdkantoor van de TU Delft wordt geschikt gemaakt om de faculteit Bouwkunde voor 30 tot 50 jaar te huisvesten.

De Mini LBK’s van ClimaRad zorgen voor een optimaal binnenklimaat tegen zo laag mogelijke kosten.

Verbetering reeds aanwezige installatie

Een bestaand ventilatiesysteem is eenvoudig te verbeteren door het bijplaatsen van ClimaRad Mini LBK’s. ClimaRads zullen de reeds aanwezige installatie niet verstoren, evenals omgekeerd. Dit komt omdat de ClimaRads evenveel lucht in- als uitblazen, m.a.w. druktechnisch neutraal zijn. Er zijn daardoor geen overstroomcomponenten nodig in het gebouw. Daarbij werken de ClimaRads geheel zelfstandig: als de CO2 sensor merkt dat de luchtkwaliteit onvoldoende wordt, brengt het toestel automatisch meer lucht naar binnen. Er zijn daardoor geen koppelingen met de reeds aan-wezige regeling nodig.

Figuur 7 Kantoor: kanalen zijn niet meer nodig. Het gebouw ademt

via de gevel. Slechts enkele kleine verticale kanalen zijn nodig voor

vraaggestuurde ventilatie van de natte ruimtes.

8

Investeringskosten

Bij renovatie, transformatie of nieuwbouw heeft het ClimaRad ventilatiesysteem een aantal specifieke voordelen ten aanzien van de investeringskosten van een gebouw:

• Grootschalige aanpassingen en/of aftimmeringen aan bouwkundige constructies worden vermeden, aangezien ventilatiekanalen nagenoeg overbodig zijn.

• Het technisch ruimtegebruik kan vanwege het ontbreken van ventilatie kanalen door het gebouw worden geminimaliseerd. Dit resulteert in kleinere schachten en een lagere verdiepingshoogte.

• De realisatie van luchtbehandelingskasten in een technische ruimte of dakopbouw kan worden vermeden, wat niet alleen bouwkundige kosten bespaart maar ook meer gebruikersoppervlakte oplevert.

• De simpele “plug-and-play” installatie bespaart niet alleen manuren, maar resulteert ook in een simpeler bouwproces met minder faalkosten.

Figuur 8: Het nagenoeg ontbreken van

volumineuze interne technische infrastructuur

zorgt voor een kosteneffciënte bouw en

exploitatie.

Figuur 9: Mini LBK’s kunnen desgewenst ingebouwd worden in de wand.

Investeringskosten lager

Een groot aantal financiële voordelen is te behalen bij de keuze voor ClimaRad

Mini LBK’s ten opzichte van de meer gangbare (centrale) ventilatie systemen.

Deze voordelen komen niet alleen tot uiting in de hoogte van de investerings-

kosten van een gebouw, maar ook in de hoogte van de kosten tijdens de

exploitatie (onderhoud- en energiekosten).

9

De investeringskosten zijn ontleend aan de volgende bronnen: vuistregels voor installatiekosten (drs. K. van Olst) en gebouwkosten (J.E. de Rechteren van Hemert).

(1) De E/W-kosten zijn alle elektrotechnische en werktuigbouwkundige kosten van het ventilatiesysteem.(2) De bouwkosten zijn de extra bouwkundige kosten die gemaakt moeten worden t.b.v. de installatie van het

ventilatiesysteem (bijvoorbeeld ten behoeve van extra schachtruimte en bouwhoogte).

Conclusie onderzoek:Uit de kostenanalyse gemaakt door Duinwijck Technisch Advies blijken de investeringskosten voor de aanleg van een ClimaRad ventilatiesysteem aanzienlijk lager te liggen dan die van de aanleg van een centrale luchtbehandelingsinstallatie (systeem D). Vooral de (extra) bouwkundige kosten bij nieuwbouw zijn, vanwege het nagenoeg afwezig zijn van horizontale en verticale ventilatiekanalen, fors lager. De verdiepingshoogte moet namelijk bij systeem D, 250 mm worden opgehoogd. Bij een renovatie van het gebouw zijn de verschillen kleiner, dit is mede afhankelijk van de gekozen uitgangspunten. In deze analyse is het uitgangspunt dat de verdiepingshoogte bij renovatie groot genoeg is om alle kanalen te installeren.

Rekenvoorbeeld: zorgcomplex

Onderstaand zijn de resultaten weergegeven van een kostenanalyse van een WoonZorgComplex van 5.300 m2. Deze analyse is in 2014 gemaakt door Duinwijck Technisch Advies uit Baarn. Hierbij zijn de investeringskosten van de volgende twee ventilatieconcepten met elkaar vergeleken:• Tijdgestuurde mechanische toe- en afvoer

d.m.v. twee luchtbehandelingskasten (systeem D).• CO2-gestuurde decentrale mechanische toe- en afvoer

d.m.v. ClimaRad Mini LBK’s.

Vooraanzicht woonzorgcomplex

Bron: onderzoek ventilatiesystemen, Duinwijck Technisch Advies, 2014

Plattegrond woonzorgcomplex

10

Vraagsturing

Vraaggestuurde ventilatie op basis van CO2-sturing per vertrek zorgt ervoor dat niet onnodig wordt geventileerd, zonder dat dit ten koste gaat van een gezond binnenklimaat. Dit scheelt volgens RVO al snel zo’n 40% op het totale ventilatie-debiet ten opzichte van tijdgestuurde ventilatie.

Elektrisch energieverbruik tot factor 10 lager!

Naast de hierboven genoemde besparingen is een grote winst ten opzichte van centrale luchtbehandelings kasten te halen op het elektraverbruik. Dit heeft deels te maken met het feit dat er minder lucht wordt verplaatst, maar ook omdat de lucht niet via een (lang) kanalensysteem de vertrekken hoeft te bereiken. Het verbruik voor verwarmings- en koelenergie daalt evenredig met de verminderde luchthoeveelheid, terwijl het stroomverbruik voor de ventilatoren met een derde macht afneemt. De weerstand (drukval) in een centraal kanalensysteem kan al snel oplopen tot honderden Pa. Bij toepassing van ClimaRads is van kanalen eigenlijk geen sprake. Hierdoor wordt het elektraverbruik nog verder geminimaliseerd.

Binnen

Warmte-wisselaar

Buiten

Toevoer

Toevoer

Afvoer

Afvoer

Stichting Glorieux Woondiensten bouwt een nieuw zorgcomplex en wou dat energieneutraal uitvoeren. Door in plaats van twee centrale luchtbehandelingskasten, het gebouw te ventileren middels ClimaRads zakte het elektraverbruik met maar liefst een factor 10! De EPC doelstelling kwam mede hierdoor eenvoudig binnen handbereik.

De door de Mini LBK’s van ClimaRad toegepaste kunststof tegenstroomwisselaar heeft in combinatie met een lage luchtsnelheid over de wisselaar een rendement tot 90%. Bij centrale luchtbehandelingskasten voor de utiliteit zijn dergelijke rendementen nauwelijks mogelijk. Daarnaast zorgt een centrale luchtbehandelingskast ervoor dat de ongewenst koude vertrekken in een gebouw via de wtw worden opgewarmd door de warme vertrekken en andersom. Dit effect zorgt bij een gemiddelde gelijktijdigheid in een gebouw voor een reductie van het werkelijke wtw-rendement van circa 15%.

De combinatie van een aantal energiebesparende maatregelen zorgt voor een verlaging van het warmte- en elektraverbruik ten opzichte van meer conventionele systemen. De hoge energiebesparing van een ClimaRad Mini LBK kan er voor zorgen dat sommige andere energiezuinige maatregelen in het concept niet meer noodzakelijk zijn om aan de EPC-eis te voldoen.

WarmteTerugWinning

Lage energie- en onderhoudskosten

De toepassing van ClimaRad Mini LBK’s heeft een positief effect op de

EPA- en EPC-score. Een decentraal CO2-gestuurd ventilatie systeem met wtw

is op dit moment het meest energiezuinige systeem voor utiliteitsgebouwen

(zie de NEN 8088).

Figuur 10: Principe warmteterugwinning.

11

Onderhoudskosten meer dan 25% lager!

Het onderhoud aan Mini LBK’s van ClimaRad blijft beperkt tot vervanging van filters en het schoonmaken van de toe- en afvoer gemiddeld eenmaal per twee jaar (afhankelijk van de belasting). De kosten voor onderhoud kunnen daarom worden geminimaliseerd tot een paar dubbeltjes per m2 vloeroppervlakte per jaar. Aangezien men niet op (gevaarlijke) daken hoeft te staan en de ClimaRad ook ontworpen is voor thuisgebruik, kan dit onderhoud door ongeschoold personeel plaatsvinden. De handelingstijd per onderhoudsbeurt is circa 5 minuten per toestel.

Rekenvoorbeeld: zorgcomplexDuinwijck Technisch Advies heeft van het woonzorgcomplex (zie pag. 9) ook een analyse gemaakt van de exploitatiekosten van de twee verschillende ventilatie systemen. De onderhoudskosten zijn bepaald op basis van de netto prijzen van filters en een open begroting van een onderhoudspartij (Blygold). De energie- en onderhoudskosten van de onderzochte systemen zijn samengebracht in de bovenstaande grafiek:

De uitgangspunten zijn:• Opwekrendement elektriciteit: 0,39• Elektriciteitstarief € 0,20 / kWh• Verbrandingswaarde aardgas 35,1 MJ/m3• Aardgastarief € 0,55 / m3

Conclusie onderzoek:De conclusie van het onderzoek is dat op basis van de levensduurkosten de ClimaRad Mini LBK het goedkoopst is. De investeringskosten bij nieuwbouw en renovatie zijn lager terwijl dit gaat gepaard met lagere energie- en onderhoudskosten.

Energie Investering Aftrek

Met de Energie-investeringsaftrek EIA kan 41,5% van de investeringskosten van energiebesparende bedrijfsmiddelen worden afgetrokken van de fiscale winst, bovenop de gebruikelijke afschrijving. De Belastingdienst en RVO voeren deze fiscale maatregel uit, waardoor middels lagere vennootschapsbelasting aanzienlijk kan worden bespaard. Het EIA voordeel is ongeveer 10% van de investeringskosten. ClimaRad is onder de codes 210801 en 210802 opgenomen in de lijst met middelen die voor de EIA in aanmerking komen.

12

Het best mogelijke binnenklimaat

Meten en regelen

Het ClimaRad toestel is voorzien van een

ingebouwde sensor voor luchtkwaliteit op basis

van CO2-meting. Deze zelfijkende sensor werkt

op basis van infrarood en heeft een minimale

standtijd van 15 jaar. Tevens wordt gecontroleerd

op luchtvochtigheid. Bij te hoge luchtvochtigheid

zal de ventilatiehoeveelheid automatisch naar

een hoger debiet worden opgevoerd totdat de

gewenste luchtvochtigheid bereikt is.

Measure

AnalyseChange

Luchtvochtigheid

Een veel gehoord probleem in bijvoorbeeld kantoor- en zorggebouwen is dat ’s winters de luchtvochtigheid te laag wordt. ClimaRad voorkomt dat op een slimme manier. Als koude lucht wordt opgewarmd, daalt de relatieve luchtvochtigheid. Ongeregelde systemen pompen de hele dag vaak onnodige hoeveelheden lucht door het gebouw, zowel toe- als afvoer. ClimaRads doen dat daarentegen per vertrek sensor-gestuurd, dus nooit te weinig, maar ook nooit teveel. Dit betekent dat niet onnodig vocht aan het gebouw wordt onttrokken, waardoor de luchtvochtigheid al gauw zo’n 10% hoger blijft (dus bijvoorbeeld minimaal 30% met ClimaRad i.p.v. 20% bij een centrale LBK).

Comfort

Raamroosters, ook de zogenaamde zelfregelende roosters, leiden onher-roepelijk tot klachten in geïsoleerde gebouwen. Zelfs gesloten raam roosters leiden tot tochtklachten (onderzoek Techno Consult, april 2013). Ook centrale wtw installaties kunnen leiden tot comfortklachten bij onzorgvuldig geplaatste inblaas-roosters of door het toepassen van verkeerde types. Hoe dan ook, er zal altijd koude lucht (15 graden) door de warme bovenlaag heen vallen en discomfort opleveren. De decentrale ClimaRad toestellen lossen deze problemen op door de verse lucht voorverwarmd naar binnen te brengen middels een brede verticaal omhoog gerichte luchtstroom. Deze leidt nooit tot tochtklachten, zelfs niet bij gevels met windbelasting. Als er geen ventilatie vraag is, zullen de ingebouwde kleppen automatisch sluiten.

Filtering

Elk toestel is voorzien van High Air Flow luchtfilters van 3M, klasse 6/7, zodat ook fijne stofdeeltjes worden afgevangen. Zowel toe- als afvoerlucht wordt gefilterd. Enerzijds om de toestellen van binnen schoon te houden, anderzijds wordt hiermee de hoeveelheid stof in het gebouw drastisch verminderd. Ideaal in een stof- of pollenrijke omgeving.

13

Individueel klimaat

Het is fijn als elk vertrek een eigen temperatuurregeling heeft. Maar dit wordt voor een deel teniet gedaan als in het gebouw de luchttoevoer vanuit één centrale kast komt. Dus iedereen krijgt dan een vaste hoeveelheid lucht van een vastgestelde temperatuur. Dit is onlogisch en geeft aanleiding tot klachten. Echt individueel wordt bereikt wanneer ook de luchthoeveelheid en kwaliteit individueel regelbaar zijn zoals dat wordt verkregen met ClimaRad Mini LBK’s.

Figuur 11: Als de temperatuur individueel regel baar is, dan moet de ventilatie dat toch ook zijn!

3. vloerverwarming als bijverwarming

Dit wordt ook wel de “Duitse methode” genoemd. Het nadeel van 100% vloerverwarming is namelijk dat het traag reageert. Dit probleem wordt ondervangen door een klein deel van de transmissie af te dekken met een radiator. Gekozen wordt bijvoorbeeld voor 80/20, d.w.z 80% vanuit de vloer en 20% vanuit een snel regelende radiator voorzien van thermostaatknop.

Verwarmingsmethode vrij te kiezen

De ontwerper staat het geheel vrij om z’n eigen keuze te maken voor de manier van verwarmen. Er zijn op basis van ClimaRad drie principes mogelijk:

1. radiatorverwarming

Bij selectie uit de radiatortabel van ClimaRad kan gekozen worden uit een breed scala aan afgiftes, zodat de transmissie geheel gedekt wordt met de meegeleverde ClimaRad radiatoren.

2. vloerverwarming

Hiervoor produceert ClimaRad een toestel zónder radiator: het type Sensa. De verwarming wordt geheel vanuit de vloer (of wand) verzorgd.

14

Koeling, een interessant thema voor ClimaRad

In de Trias Energetica is het bij koelen net als bij verwarmen: voorkomen is beter dan genezen. Denk hierbij aan beperking van glasoppervlak op de zuid-west kant, effectieve zonwering en een ventilatiesysteem dat slim inspeelt op het vermijden van onnodige opwarming. Dit laatste wordt bereikt met een (per vertrek) CO2 gestuurd ventilatiesysteem. Klassieke, ongeregelde systemen brengen 24/7 lucht het gebouw in, of dit nu wel of niet nodig is. In de warme zomerperiode draagt dit bij tot onnodige opwarming, waardoor weer extra koelvermogen nodig is om dit weg te koelen. ClimaRad regelen per vertrek op basis van aanwezigheid/luchtkwaliteit. Dus niet te weinig, maar ’s zomers ook niet teveel. Het effect van intelligent ventileren is weergegeven in de onderstaande tabel. (Bron: Duinwijck Technisch Advies)

Mogelijkheden tot koeling:

1. passieve koeling

Dit kan bereikt worden met CO2 gestuurde ventilatie op basis van ClimaRad Mini LBK’s. Deze zijn voorzien van ingebouwde temperatuur-sensoren waarmee het toestel kan bepalen wanneer het buiten voldoende is afgekoeld t.o.v. binnen (delta T>2 graden). Vanaf het bereiken van deze delta T kan gekozen worden om de ClimaRads alleen frisse buitenlucht binnen te laten blazen. De aansturing van deze nachtventilatie kan uitstekend vanuit het Gebouw Beheer Systeem geactiveerd worden. (zie pag. 22) Note: deze wijze van nachtventilatie is geen echte koeling. Er mogen geen te hoge verwachtingen aan gekoppeld worden. In de praktijk is een temperatuurdaling van 1½ graad mogelijk.

2. koeling vanuit de vloer

ClimaRads functioneren prima indien het gebouw verwarmd én gekoeld worden vanuit de vloer. Bij verwarmingsbedrijf draaien de radiatoren gewoon mee en zorgen voor een nauwkeurig geregelde temperatuur. Bij koelbedrijf kunnen ze afgeschakeld worden, bijvoorbeeld door een elektrisch ventiel op de verdeler: een T-sensor stuurt dan het register van de radiator dicht indien de warmte pomp omschakelt naar koeling. Dit principe wordt veel toegepast in zorg gebouwen.

3. koeling door middel van 2/4-pijps convectoren

Het ClimaRad toestel kan voorzien worden van een 2- of 4-pijps convector waarmee verwarmd én gekoeld kan worden. Dus geen radiator, maar een slimme convector. Hiermee kan op basis van gekoeld water nauwkeurig de gewenste temperatuur gehandhaafd worden. Er zijn op deze manier grote koel- en verwarmingscapaciteiten mogelijk, en is koeling prima te realiseren in een bestaand pand.

Temperatuur overschrijding Centrale LBK Mini LBK’s

GTO uren 81 uur 12 uur

15

ClimaRad een duurzaam product

Bij GPR gebouw en BREEAM wordt verder

gekeken dan alleen naar energieverbruik, ook

zaken als milieu, gezondheid en toekomstwaarde

komen dan aan de orde.

Deze brede manier van kijken naar duurzaamheid sluit goed aan bij de visie van ClimaRad. Alle producten zijn ontwikkeld en worden geproduceerd vanuit de ‘Cradle to Cradle’ filosofie. De gekozen grondstoffen zijn zo zuiver mogelijk geselecteerd en het toestel levert een forse energiebesparing en beperking van de CO2 uitstoot op. Gedurende hun volledige bestaanscyclus leveren ClimaRad toestellen een zeer positieve bijdrage aan:

• Milieu: door minder materiaalgebruik vanwege de afwezigheid van ventilatiekanalen en bouwkundige constructies (de inhoud van een gebouw neemt af).

• Energie: hoge EPC/EPA-score door zeer laag elektraverbruik, wtw en CO2-gestuurde ventilatie.

• Gezondheid: door sturing op luchtkwaliteit (vocht en CO2 ) een gegarandeerd goed binnenklimaat.

• Toekomstwaarde: door de flexibele plaatsing van de ClimaRad toestellen kunnen ruimtes gemakkelijk achteraf worden aangepast.

Figuur 12: ClimaRad Mini LBK met radiator

16

Projectvoorbeelden

ClimaRad toestellen zijn inmiddels in meer dan 20.000 woningen toegepast,

evenals in ruim 200 schoolgebouwen en meer dan 90 zorgcomplexen.

Daarnaast in vele tientallen kantoren, buurthuizen, gemeentehuizen, etc.

Onderstaand een selectie hiervan. Elk project is weer uniek, voor informatie zie

www.climarad.com of via de verkoop binnendienst van ClimaRad BV.

Type gebouw:

Ventilatie:

Architect:

Installateur:

Type gebouw:

Ventilatie:

Architect:

Installateur:

Adviseur:

Type gebouw:

Ventilatie:

Adv. & Installatie:

ZorggebouwEén ClimaRad per zorgkamerIAA ArchitectenKlein Poelhuis Emmeloord

Schoolgebouw, nieuwbouwClimaRad, vier toestellen per klaslokaalTopos ArchitectenPonsioen InstallatiebedrijfBlaay Van De Bogaard

Kantoorgebouw, verbetering binnenklimaatClimaRad, variabel aantal per kantoorruimteBokhorst Installatiebedrijf

Nieuwbouw zorgcentrum De Amandelboom

Renovatie kantorenflat Torenhove Delft

Nieuwbouw Samen op weg school Alphen aan de Rijn

Type gebouw:

Ventilatie:

Adviseur:

Installateur:

Transformatie van kantoor naar onderwijs gebouwEén of meerdere ClimaRads per vertrek DHV/Royal HaskoningBreijer Installatietechniek

Transformatie BK City Stay TU Delft

17

Type gebouw:

Ventilatie:

Installateur:

Type gebouw:

Ventilatie:

Installateur:

Adviseur:

Type gebouw:

Ventilatie:

Architect:

Installateur:

Adviseur:

Type gebouw:

Ventilatie:

Architect:

Installateur:

Adviseur:

Type gebouw:

Ventilatie:

Installateur:

Bouwbegeleiding:

Adviseur:

Schoolgebouw, verbetering binnenklimaatEén of meerdere ClimaRads per kantoor c.q. lesruimte Engberink Installatiebedrijf BV

Gemeentehuis, verbetering binnenklimaatEén of meerdere ClimaRads per kantoorruimte Van der Hoeven Installatiebedrijf Ben van der Vlist Adviesbureau

Zorggebouw, renovatieEén ClimaRad per zorgwoning, slaapkamers natuurlijke toevoerJorissen Simonetti RijssenMeulenbeld/LoohuisKamperman Adviseurs in Installatietechniek

Voormalige school, transformatie tot gezondheidscentrumEén of meerdere ClimaRads per behandel- c.q. spreekkamer Nexit ArchitectenRouweler InstallatietechniekBongers/Jansen Adviesbureau

Kantoorgebouwen, renovatieEén of meerdere ClimaRads per kantoorruimte Homij Bremen BouwadviesCauberg-Huygen

Saxion Hogeschool Enschede ClimaRad icm multisplit koelsysteem

Gemeentehuis Lekkerkerk

Type gebouw:

Ventilatie:

Installateur:

Bouwbegeleiding:

Hotel, verbetering binnenklimaatEén ClimaRad per hotelkamer Comfort Installateurs Richard Euro Bouwmanagement

Hotel Bigarre Maastricht

Renovatie zorgcomplex Wedervoort Wierden

Transformatie school tot gezondheidscentrum/kantoren

Open Universiteit Heerlen, verbetering binnenklimaat

18

ClimaRad, altijd toepasbaar in diverse varianten leverbaar.

ClimaRad 2.0 Master

De klassieke ClimaRad functioneert stand-alone en wordt geleverd inclusief muurdoorvoeren (zie verder). De ClimaRad is voorzien van HR wtw, fijnstof filters, en sensoren voor CO2 en RV. Het toestel wordt voorzien van een radiator uit het uitgebreide assortiment. Zie hiervoor de prijslijst op www.climarad.com.

ClimaRad Verti

Soms ontbreekt een borstwering en loopt de glaspartij door tot op de grond. In dat geval wordt gekozen voor een ClimaRad Verti. Dit is een toestel met fraai afgewerkte omkasting (scharnierende deur). Hierachter bevindt zich het ventilatietoestel met daarboven geplaatst de radiator met een afgifte van 1300W (75/65/20).

ClimaRad 2.0 Slave

Voor ruimtes waar méér dan 125 m3/hr ventilatiedebiet vereist is, zoals in klaslokalen en grotere kantoren, worden meerdere ClimaRad toestellen geplaatst. Deze worden dan uitgevoerd als Master-Slave. De Master wordt voorzien van alle besturingstechniek stuurt de Slave toestellen bekabeld aan.

ClimaRad Sensa

Voor de situatie waarin geen radiator capaciteit benodigd is, is de ClimaRad Sensa het aangewezen toestel. Dit type Sensa is eigenlijk een Mini Luchtbehandelingkast pur sang en is leverbaar in horizontale en verticale uitvoering.

19

LegendaStandaard oplossing: 1. Waalformaat Wit / 2. Waalformaat Bruin / 3. Opbouw Wit / 4. Monument

Speciale oplossing: 5. Dakpandoorvoer / 6. Monument / 7. Verticaal / 8. Geïntegreerd in kalf

Let op: Vele andere toe- en afvoerroosters zijn mogelijk.

Muurdoorvoermogelijkheden

Er zijn diverse mogelijkheden om de luchttoe- en luchtafvoer op een mooie wijze te realiseren. Vaak worden hier standaard muurdoorvoer oplossingen van ClimaRad voor gebruikt. Desgewenst wordt samen met de aannemer, architect en installateur een speciale oplossing uitgewerkt, altijd met het doel om een esthetisch fraaie oplossing voor elk project te vinden.

Movair+(Vision): 100% onzichtbare luchttoevoer en -afvoer via de onderdorpel van het kozijn

Een unieke handshake tussen bouw en installatietechniek: diverse fabrikanten van zowel houten- als kunststof kozijnen brengen een speciaal kozijn op de markt, genaamd Movair+(Vision). Dit kozijn heeft een holle, glasvezelversterkte, onderdorpel waardoorheen de gescheiden luchttoe- en -afvoer plaatsvindt. Aan de binnenzijde wordt de ClimaRad Mini LBK aangesloten op de onderdorpel. Aan de buitenzijde vindt luchttoevoer en -afvoer plaats via de spleet tussen de onderdorpel en de raamdorpelsteen. Deze oplossing is uitstekend toepasbaar indien aan het gevelbeeld niets veranderd mag worden zoals bij monumentale panden.

1 4

6

2

5 7

3

8

20

Zowel de Fan-serie als de Box-serie wordt na montage draadloos verbonden met het ClimaRad toestel. Na deze “pairing” (vergelijkbaar met de telefoon autoaudiosysteem pairing) wordt belangrijke informatie tussen beide klimaatcomponenten uitgewisseld. Zo kan bijvoorbeeld een Fan of een Box automatisch worden opgetoerd indien het ClimaRad basistoestel opdracht heeft gekregen voor zomernachtventilatie.

De ClimaRad Mini LBK’s kunnen worden uitgebreid met afzuiging van de natte

ruimtes volgens dezelfde ClimaRad filosofie: minimaliseer het kanaalwerk, werk

100% gebruikersonafhankelijk en ventileer nauwkeurig vraaggestuurd. Vanuit deze

inzichten is het EPMaX systeem ontwikkeld, bestaande uit intelligente enkel- of

meerpuntsafzuiging.

ClimaRad aanvullende componenten

ClimaRad Fan (1 punt afzuiging)

De ClimaRad Fan is een zelfstandig werkende afzuigventilator met een maximum capaciteit van 85 m3/h en wordt ingezet als op slechts één plek afgezogen dient te worden. De modern vormgegeven Fan is standaard uitgevoerd met aanwezigheidssensor en vochtsensor. Er zijn drie varianten leverbaar: voor de keuken, het toilet of de badkamer.

ClimaRad MiniBox (2 of 3 punts afzuiging)

Als op méér dan één punt moet worden afgezogen kan gekozen worden voor meerdere ClimaRad Fans, of kan de ClimaRad MiniBox worden ingezet. Deze bijzonder fraaie Mini afzuigbox is kleiner dan een A4-tje en is zo fraai dat hij gewoon in een verblijfsruimte kan worden gemonteerd. De maximale capaciteit is 125 m3/h. Op de MiniBox kunnen meerdere ventielen worden aangesloten, evenals flenzen voor kanalenwerk of een motorloze afzuigkap.

ClimaRad MaxiBox (3 of 4 punts afzuiging)

Zie onder “MiniBox”. De capaciteit is verder verhoogd naar 300 m3/h Alle andere functies zijn verder identiek. Toepasbaar indien bijvoorbeeld tegelijk een badkamer, een toilet, een afzuigkap en een berging moeten worden afgezogen.

ClimaRad draadloze meerstandenschakelaar

De producten uit de Fan- en Box-serie kunnen autonoom werken. Soms is echter een separate handbediening gewenst, denk bijvoorbeeld aan een mogelijkheid om vanuit de keuken de Mini- of MaxiBox naar een hoger debiet te schakelen, of als extra bediening vanuit het toilet. De ClimaRad meerstandenschakelaar is batterijgevoed (levensduur batterij circa 5 jaar) en uiteraard draadloos uitgevoerd.

21

Technische informatie

Voor uitgebreide technische informatie:

zie de productdocumentatie op www.climarad.com

of neem contact op met ClimaRad BV: 0541-358130 / info@climarad.com

ClimaRad decentrale wtw-toestel/Mini LBK Ten behoeve van: Toe- + afvoer verblijfsruimten Aansluiting: 2x Ø110 mm Ventilatiecapaciteit: 125 m3/h (max.) Stroomopname: 45 W (max.) Filterklasse: Vergelijkbaar met F7 Type ventilator: Gelijkstroom Sensoren: CO2, RV, Tbinnen, Tbuiten

ClimaRad Fan Ten behoeve van: Afzuiging “natte” vertrekken Aansluiting: 1x Ø100 Ventilatiecapaciteit: 85 m3/h Stroomopname: 15 W (max.) Type ventilator: Gelijkstroom Sensoren: RV, PIR, RF

ClimaRad MiniBox Ten behoeve van: Afzuiging “natte” vertrekken Aansluiting: 5x Ø100 (zuig-)/1x Ø100 (perszijde) Ventilatiecapaciteit: 125 m3/h bij 50 Pa. Stroomopname: 25 W (max.) Type ventilator: Gelijkstroom Sensoren: RV, RF

ClimaRad MaxiBox Ten behoeve van: Afzuiging “natte” vertrekken Aansluiting: 4x Ø125 (zuig-)/1x Ø150 (perszijde) Ventilatiecapaciteit: 300 m3/h bij 200 Pa. Stroomopname: 65 W (max.) Type ventilator: Gelijkstroom Sensoren: RV, RF

1240135

466

79,

4 5

3,5

99

122

210

210

280

195

224

459

469

312

(afgebeeld met radiator)

22

De voordelen van ClimaRad GBS

• Beter overzicht bij grotere aantallen toestellen• Realtime communicatie en bewaking• Eenvoudig centraal te bedienen• Tijdgestuurde dag-/nachtventilatie mogelijk• Koppelbaar aan bestaand GBS systeem

Specificaties ClimaRad CM Communicatie Module

De CM is een uitbreidingsmodule voor een standaard ClimaRad toestel. Deze module biedt de volgende extra functionaliteiten:

• Digitale input• Potentiaal vrij contact (relais uitgang)• 0-10V uitgang voor aansturing externe ventilator• Modbus poort voor communicatie met het GBS

of met de ClimaRad Controller

Communicatiemodule

ClimaRad Master ClimaRad Master ClimaRad Master

ClimaRad MasterClimaRad Master

Communicatiemodule Communicatiemodule

CommunicatiemoduleCommunicatiemodule

ClimaRadController

GBS

Gebouw Beheer Systeem

Bij grotere gebouwen is de wens voor een integraal Gebouw Beheer Systeem (GBS)

vaak aanwezig. De toestellen worden in dat geval af fabriek uitgevoerd met

Communicatie Modules (CM) Via deze CM’s kunnen de ClimaRads rechtstreeks

communiceren met het centrale GBS (bijv. Priva, Honeywell etc.) of met de eigen

ClimaRad Touch Screen Controller. Zie bijgaand schema. Centraal kunnen diverse

zaken worden gemonitord, zoals CO2, RV en T per vertrek, evenals filtertoestand

per toestel. Ook kan vanuit de ClimaRad Controller of vanuit het overall GBS de

zomernachtventilatie worden ingeschakeld, waarbij de benodigde informatie over

binnen- en buitentemperaturen ook weer vanuit de ClimaRad toestellen komt.

23

Tenslotte...

Er is een duidelijke herbezinning gaande in de utiliteitssector. Nieuwe gebouwen

moeten goedkoper gerealiseerd worden, terwijl bestaande gebouwen vragen om

energiebesparing en een beter binnenklimaat.

Traditioneel werden bijna per definitie kanalenstelsels aangebracht welke uitmondden in LBK’s (luchtbehandelings kasten). Deze werkwijze was een standaard issue bij de MIT en HIT opleidingen in Nederland. Sinds een aantal jaren is een sterke kentering zichtbaar richting decentrale oplossingen. Dus gebouwen laten ademen via de gevels in plaats van het aanleggen van luchtkanalen ín het gebouw en het (inpandig of uitpandig) plaatsen van LBK’s.

De moeilijke interactie tussen bouw- en installatiesector is daarmee verleden tijd, de faalkosten dalen fors, er gaat nauwelijks nog gebouwinhoud verloren aan installatietechniek, de exploitatiekosten dalen en de architecten krijgen hun ontwerpvrijheid terug. Natuurlijk vraagt ook een gebouw dat uitgevoerd gaat worden met Mini LBK’s aandacht vanuit het bouwteam, maar nu vooral in positieve zin. Elk bouwteamlid kan zich richten op z’n eigen specialisme en hoeft zich geen zorgen meer te maken over interactie met andere disciplines.

OF BEKIJK DEZE OPYOUTUBE.COM/CLIMARADBV

SCAN DEZE PAGINA METDE LAYAR APP OM DEINFORMERCIAL TE BEKIJKEN

ClimaRad B.V.Lübeckstraat 25

7575 EE Oldenzaal Nederland

+31 (0) 541 358 130info@climarad.comwww.climarad.com

VOOR UITGEBREIDE INFORMATIE:

zie www.climarad.com of neem contact op via: 0541-358130 of info@climarad.com

100% D

UTCH ENGIN

EER

ING

AND

DESIGN •