UTJECAJ TJELESNE MASE NA TRUDNOĆU

Josip Juras, dr. med.

2. hrvatski kongres o reprodukcijskom zdravlju, planiranju obitelji i kontracepciji Hotel “Club Funimation Borik”, Zadar. 11 - 13.05.2012.

UVOD

Preteške i pretile žene češće u trudnoći razvijaju gestacijski dijabetes melitus i hipertenzivne poremećaje te imaju lošiji perinatalni ishod.

Veći porast tjelesne težine tijekom trudnoće nezavisno doprinosi lošijem ishodu

Porođajna masa djeteta je jedan od kriterija za procjenu kvalitete perinatalnog ishoda, a ima velik utjecaj na mortalitet i morbiditet novorođenčeta kao i učestalost komplikacija tijekom porođaja

Incidencija pretilosti u općoj populaciji raste, Rizik za nastanak GDM-a i povezanih

komplikacija je trostruko veći

CILJ

Usporediti veličinu utjecaja pretilosti prije trudnoće i porasta tjelesne mase tijekom trudnoće na perinatalni ishod

METODE I ISPITANICE

Vrsta istraživanja: povijesno kohortno istraživanje Vrijeme istraživanja: 2009. – 2011. Mjesto istraživanja: Klinika za ženske bolesti i

porođaje KBC-a Zagreb 3605 ispitanica s jednoplodnom trudnoćom 3 grupe ispitanica s obzirom na BMI SPSS 17 (IBM, Somers, New York) MedCalc 12.2.1. (MedCalc Software, Mariakerke,

Belgija)

Uključni kriteriji: jednoplodna trudnoća oGTT

Isključni kriteriji: liječenje inzulinom

Perinatalni ishod: Živorođenost/mrtvorođenost Porođajna masa djeteta Tjedni dovršenja trudnoće Način dovršenja trudnoće Indeks po Apgarovoj pH art. umb. Asfiksija, hiperbilirubinemija, perinatalna

infekcija, kongenitalne anomalije

REZULTATI - MAJKE

Pearsonov χ2=22,858; P<0,001, post hoc 1:2, 1:3, 2:3.

DIJAGNOZAUkupno

GDM KONTROLA

BMI

<25

N 57 519 576

% od BMI 9.9% 90.1% 100.0%

% od Ukupno 1.6% 14.4% 16.0%

25-29,9

N 255 1449 1704

% od BMI 15.0% 85.0% 100.0%

% od Ukupno 7.1% 40.2% 47.3%

>30

N 244 1081 1325

% od BMI 18.4% 81.6% 100.0%

% od Ukupno 6.8% 30.0% 36.8%

Ukupno

N 556 3049 3605

% od BMI 15.4% 84.6% 100.0%

% od Ukupno 15.4% 84.6% 100.0%

UČESTALIJA GESTACIJSKA HIPERTENZIJA

Pearsonov χ2=100,965; P<0,001, post hoc 1:3, 2:3.

HIPERTENZIVNI POREMEĆAJ

KRONIČNA HIPERTENZIJA

PREEKL. GESTACIJSKA HIPERTENZIJA

EKLAMPSIJA

BMI

<25

N 1 5 8 0

% od BMI .2% .9% 1.4% .0%

% od Ukupno .0% .1% .2% .0%

25-29,9

N 8 12 30 1

% od BMI .5% .7% 1.8% .1%

% od Ukupno .2% .3% .8% .0%

>30

N 14 17 107 0

% od BMI 1.1% 1.3% 8.1% .0%

% od Ukupno .4% .5% 3.0% .0%

Ukupno

N 23 34 145 1

% od BMI .6% .9% 4.0% .0%

% od Ukupno .6% .9% 4.0% .0%

VEĆI PORAST TJELESNE MASE KROZ TRUDNOĆU

BMI

<25 25-29,9 >30

Medijan 25. P. 75. P. Medijan 25. P. 75. P. Medijan 25. P. 75. P.

TJEDNI PORAST

(kg)0.316 0.256 0.366 0.368 0.300 0.439 0.405 0.300 0.513

Oneway ANOVA F=65,426, P<0,001, post hoc Tukey 1:2, 1:3, 2:3, svi P<0,001.

NAČIN POROĐAJAUkupno

VAGINALNO V. E. S. C.

BMI

<25

N 510 1 65 576

% od BMI 88.5% .2% 11.3% 100.0%

% od Ukupno 14.1% .0% 1.8% 16.0%

25-29,9

N 1518 5 181 1704

% od BMI 89.1% .3% 10.6% 100.0%

% od Ukupno 42.1% .1% 5.0% 47.3%

>30

N 1046 3 276 1325

% od BMI 78.9% .2% 20.8% 100.0%

% od Ukupno 29.0% .1% 7.7% 36.8%

Ukupno

N 3074 9 522 3605

% od BMI 85.3% .2% 14.5% 100.0%

% od Ukupno 85.3% .2% 14.5% 100.0%

Pearsonov χ2=68,619; P<0,001, post hoc 1:3, 2:3.

REZULTATI – DJECA, TENDENCIJA UČESTALIJIH SPONT. POBAČAJA

SPONTANI POBAČAJUkupno

NE DA

BMI

<25

N 482 77 559

% od BMI 86.2% 13.8% 100.0%

% od Ukupno 14.0% 2.2% 16.2%

25-29,9

N 1364 267 1631

% od BMI 83.6% 16.4% 100.0%

% od Ukupno 39.6% 7.8% 47.4%

>30

N 1033 218 1251

% od BMI 82.6% 17.4% 100.0%

% od Ukupno 30.0% 6.3% 36.4%

Ukupno

N 2879 562 3441

% od BMI 83.7% 16.3% 100.0%

% od Ukupno 83.7% 16.3% 100.0%

Pearsonov χ2=3,773; P=0,152 BMI>30 1:3, BMI<25 1:5

PRIJEVREMENI POROĐAJ Ukupno

NE DA

BMI

<25

N 517 59 576

% od BMI 89.8% 10.2% 100.0%

% od Ukupno 14.3% 1.6% 16.0%

25-29,9

N 1622 82 1704

% od BMI 95.2% 4.8% 100.0%

% od Ukupno 45.0% 2.3% 47.3%

>30

N 1271 54 1325

% od BMI 95.9% 4.1% 100.0%

% od Ukupno 35.3% 1.5% 36.8%

Ukupno

N 3410 195 3605

% od BMI 94.6% 5.4% 100.0%

% od Ukupno 94.6% 5.4% 100.0%

Pearsonov χ2=32,098; P<0,001, post hoc 1:2, 1:3.

VEĆA POROĐAJNA MASA DJECEBMI

<25 25-29,9 >30

Medijan 25. P. 75. P. Medijan 25. P. 75. P. Medijan 25. P. 75. P.

Porođajna masa

djeteta (g)3250 2940 3570 3460 3170 3770 3640 3290 3970

AS 1. i 5. min. NS

pH art. umb. 7.30 7.22 7.32 7.27 7.23 7.30 7.26 7.23 7.31

Oneway ANOVA F=116,630, P<0,001, post hoc Tukey 1:2, 1:3, 2:3, svi P<0,001.

PERINAT. ASFIKSIJAUkupno

NE DA

BMI

<25

N 570 6 576

% od BMI 99.0% 1.0% 100.0%

% od Ukupno 15.8% .2% 16.0%

25-29,9

N 1688 16 1704

% od BMI 99.1% .9% 100.0%

% od Ukupno 46.8% .4% 47.3%

>30

N 1303 22 1325

% od BMI 98.3% 1.7% 100.0%

% od Ukupno 36.1% .6% 36.8%

Ukupno

N 3561 44 3605

% od BMI 98.8% 1.2% 100.0%

% od Ukupno 98.8% 1.2% 100.0%

Pearsonov χ2=3,4; P=0,183.

HIPERBILIRUBINEMIJAUkupno

NE DA

BMI

<25

N 529 47 576

% od BMI 91.8% 8.2% 100.0%

% od Ukupno 14.7% 1.3% 16.0%

25-29,9

N 1564 140 1704

% od BMI 91.8% 8.2% 100.0%

% od Ukupno 43.4% 3.9% 47.3%

>30

N 1193 132 1325

% od BMI 90.0% 10.0% 100.0%

% od Ukupno 33.1% 3.7% 36.8%

Ukupno

N 3286 319 3605

% od BMI 91.2% 8.8% 100.0%

% od Ukupno 91.2% 8.8% 100.0%

Pearsonov χ2=;3,222 P=0,2.

PERINAT. INFEKCIJAUkupno

NE DA

BMI

<25

N 554 22 576

% od BMI 96.2% 3.8% 100.0%

% od Ukupno 15.4% .6% 16.0%

25-29,9

N 1640 64 1704

% od BMI 96.2% 3.8% 100.0%

% od Ukupno 45.5% 1.8% 47.3%

>30

N 1233 92 1325

% od BMI 93.1% 6.9% 100.0%

% od Ukupno 34.2% 2.6% 36.8%

Ukupno

N 3427 178 3605

% od BMI 95.1% 4.9% 100.0%

% od Ukupno 95.1% 4.9% 100.0%

Pearsonov χ2=;17,961 P<0,001, post hoc 1:3, 2:3.

KONG. MALFORMACIJA Ukupno

NE DA

BMI

<25

N 565 11 576

% od BMI 98.1% 1.9% 100.0%

% od Ukupno 15.7% .3% 16.0%

25-29,9

N 1669 35 1704

% od BMI 97.9% 2.1% 100.0%

% od Ukupno 46.3% 1.0% 47.3%

>30

N 1298 27 1325

% od BMI 98.0% 2.0% 100.0%

% od Ukupno 36.0% .7% 36.8%

Ukupno

N 3532 73 3605

% od BMI 98.0% 2.0% 100.0%

% od Ukupno 98.0% 2.0% 100.0%

Pearsonov χ2=0,047; P=0,997.

MAKROSOMIJAUkupno

NE DA

BMI

<25

N 350 24 374

% od BMI 93.6% 6.4% 100.0%

% od Ukupno 14.2% 1.0% 15.1%

25-29,9

N 1001 151 1152

% od BMI 86.9% 13.1% 100.0%

% od Ukupno 40.5% 6.1% 46.6%

>30

N 717 228 945

% od BMI 75.9% 24.1% 100.0%

% od Ukupno 29.0% 9.2% 38.2%

Ukupno

N 2068 403 2471

% od BMI 83.7% 16.3% 100.0%

% od Ukupno 83.7% 16.3% 100.0%

Pearsonov χ2=77,778; P<0,001, post hoc 1:2, 1:3, 2:3.

UČESTALIJA LGA

BMI i porođajna masa djeteta rS=0,27; p<0,001

Pearsonov χ2=171,797; P<0,001, post hoc 1:2, 1:3, 2:3.

CENTILNA KRIVULJAUkupno

<10 10-90 >90

BMI

<25

N 43 466 35 544

% od BMI 7.9% 85.7% 6.4% 100.0%

% od Ukupno 1.2% 13.2% 1.0% 15.4%

25-29,9

N 63 1408 212 1683

% od BMI 3.7% 83.7% 12.6% 100.0%

% od Ukupno 1.8% 39.8% 6.0% 47.5%

>30

N 47 963 303 1313

% od BMI 3.6% 73.3% 23.1% 100.0%

% od Ukupno 1.3% 27.2% 8.6% 37.1%

Ukupno

N 153 2837 550 3540

% od BMI 4.3% 80.1% 15.5% 100.0%

% od Ukupno 4.3% 80.1% 15.5% 100.0%

LOŠ PERINATALNI ISHOD Ukupno

NE DA

BMI

<25N 435 141 576

% od BMI 75.5% 24.5% 100.0%% od Ukupno 12.1% 3.9% 16.0%

25-29,9N 1277 427 1704

% od BMI 74.9% 25.1% 100.0%% od Ukupno 35.4% 11.8% 47.3%

>30N 868 457 1325

% od BMI 65.5% 34.5% 100.0%% od Ukupno 24.1% 12.7% 36.8%

UkupnoN 2580 1025 3605

% od BMI 71.6% 28.4% 100.0%% od Ukupno 71.6% 28.4% 100.0%

Pearsonov χ2=37,853; P<0,001, post hoc 1:3, 2:3.

ZAKLJUČAK GDMGest. hipertenzijaTjedni porast tjelesne maseS. C.Više spontanih pobačajaAsfiksijaHiperbilirubinemijaPerinatalna infekcijaMakrosomijaLGA

Prosječan porast tjelesne mase zdrave trudnice je oko 11,5 kg, a oko 2,5–3,5 kg se odnosi na porast zaliha masnog tkiva.

Majčina pretilost je povezana s učestalijom makrosomijom, komplikacijama tijekom porođaja poput distocije ramena, malprezentacije i poslijeporođajnog krvarenja majki.

Preporučen je manji porast težine tijekom trudnoće trudnicama koje su prije nego li su začele bile preteške ili pretile.

Indeks tjelesne težine prije trudnoće i porast težine tijekom trudnoće imaju nezavisni i združeni utjecaj na perinatalni ishod, što je napose izraženo u dijabetičnih trudnica.

Preteške i/ili pretile žene bi prije trudnoće trebale smanjiti svoju tjelesnu masu do BMI-a <25 kg/m2, a one koje ne uspiju bi se trebale pridržavati smjernica kojima je preporučen manji porast težine tijekom trudnoće.

Tako bi se mogao smanjiti loš utjecaj veće tjelesne težine i njezinog porasta tijekom trudnoće na perinatalni ishod.

HVALA NA PAŽNJI