Q v. 1

34,

aI'meniorum

2. 1573-1,

cor-recLu!'a jurum, 20, 518 .

160'1 - 1975, 177-8.

3. k 3. - J. c a k - c )' t Handbucl1 der Ostkircl1enkundc, 1971, 758. S . b r t s k i, Dic fJorentincr dcr polnischen

Armcnier und ihr BischofskataIog [Ori ent.christ., XXXVI-1]; Roma 193/, 10

79 2

) ;

. 1'0

tatcxlTEPov, ,

(1221-1267)

;

, - ' ;

1574 . 3.

19 52, 61 .

(=

], .,' u,'

1922, 17 .

16, 1968, 352- 3. R. D c r e s s e, ecclesi astiques a u XIIle sieclc : Studibi zantin i e ncoell eni ci 5 [A tt i del co ng resso in te l'-

nazion al e di sttIdi b iza nt in i. Ro ma 20-26 19 39, 1116 {,.

(1222-.1 240) .· 1913 , 83

3540

-

18 ], 1888 , 59

D 3, 1869, 547 -8.

·187-1. n

191 2, '2'1 2 u 93 7·

u, 5; 591

793

1)' 1'0 1240

, , - 1>', q.

5.

ouo (1244-55)

. , - , '- , 1 ' ' « -

7.

M ai. ; Dom. Ant.

Stael'k

5. Gl'a !\ 1974 , 444-5. 440

Conf essi obl'eYis fide i, t l'aclita a sanct is pat l'ib us ' ·I'ec.ep t a ; scl'ipta ad pa t l'ia l'cham con stan

Constan tin i ca t l10lici 6. 90.

n b e g , Zu clen aI,me niScl1 - Beziehu ng'en Anfang cles 13.J al11'h [Sitzungsb el'icl1te (Iel' baye l'ischen

p]1i1olog'. l1 nd Klasse. J a]1I,g·. 1929, H eft 6] , Munch en 1929 .

MiJ(Josich, - MiiHel', Ac ta .pa tl'ial'cllatl1 s cons tan t ino politan i t. 1, Yin dobonnae 18 60 , 158 11 1 g , Arinenic

By zan z : Aus (Iel' byzantiJlis tisch en Arb eit der D DR, 1957 , 176

56 , 1981, ..18] ,

1981. 7. X LII,

80 ,21 1\'1

18 78, 316-7. J . 11 n t Blcmm)'clac a u tob iograpJIin SiVtJ CU I'-

r- icul um vi t ae ne cno n ep istnJa univo l'sali Ol" Tl1rnhout '1984,

794

". ;

Grigoriewa, , 'ExaL-

;

8. D m. n S r k, Confessio armeniorum aus der Dubro\v-skischen Samm]ung der Kaiserlichcn Bibliolhek St. Pctersburg (Rasn. Jas. Cod .:

1. 1): 1907, 192-6. 9. 1)

'AB'l)vfl,

1928, 201-202. Gazeta Gdanska): 9, 1926, 580 '1).

' AB'l)vfl, 57,1953, 20

),

'1), 1905, 27-28

16'10). 2, 1905, 33

Le Quien, Oriens 1, 1740, 1283C

1981.

1) - Tex-

te grecesti privitoarc istoria romaneasca de Hurmuzaki, Dok\lmente privitoare istoria romani]ol'] B\lkuresti 1909, 349-350, 8, 350, 10. 351,

11 11, 13, 429 16. 433, 17. 435, 19.

pe'i.'Tat 1)

4, 1938, 66 ... 7, 1957, ·1

795

gxaocrL'!

1\16'10'1

,

10. s. Nersetis , 1837, 15 P.G. 133, 215 /)

15,1896, 70 Yj,

.. . , 361 \J 1922, 36

.. 111 1987, 223

11. 8

},

19

21 2'<

15 9 .

796

(Cod . P ctropoJit anl1s, Rasn. Jas. Q 1, 2-34) .

2 Al'meniOl'llm fide i confessio. 3 SeI'enissimo ac pote ntissimo et dom in o sac . et 5 l11ajestati suae gratia I'egi Poloniae magno du ci

Lit huaniae, Russiae, Prussiae, Masoviae Samogit iaeque etc . nec (Iuci Ad uim et clriae, Qnaer' cii, Ro,ver'gii, MatisfoI'ti etc. (Iomino

clementissimo Ea fnit I'egnm et principum obse r'vatio, inn at a

qna(!am inclinat ione naturae a(! vil't ut em toto illlpetu conten-(!crent seu pr'aemio dncti; qu od magnus ubiqu e virtuti hon os, stimulo famae, quae complices

culo posteritati commendat : utriusque meI'ito

15 conccpt o refeI'urit laudem ut solum terris priri cipali proseqnantur ho nore, et pr imas obtincre dignit a-tcs pie ab 110mini bu s cI'edant l1 r . t u Hcririce, cum domi continer'e fama noluit , Vil'tuti inc!ulges, sing ulal'e t nae ma gnanimitatis I'elinquis ind i-

cont ent us pat ri a I'eI'u m a te gestaI'Um for -t it udine ap ucl declar aI'e satagis, qni tecum cont racta cit I'a omn em conte nt ione m (quac abse ntc l'ar'a est ) l'egem sibi ]H'aefccer'unt : scilicet

c{uod t uapte indo le iam t ota GaIlia divisa etiamnun 25 omni I'epublica chI'istiana aequa qu o ea te

fr'ugem reclucat ur. Ceterum animi tu i dotes IJenderimus, omnib us te auctum ingenii or namentis c!eprehendimus, ut et pacis domi et beIli

cont inuat ione omnes fa cile

30 et (!UO t c lllagis magisve admiramlll' quaedam potentiae tibi insita nobis coclo terras prolapsulll ut stabilito

cum hom inibus ar'ctissilllo pacis omnem disciplinam

25 equa I'e S laerlt ; exequa I'c

797 •

pristinae in hominibus ext inc t am et mores

suo it erum loco restituas. Ho c te fecisse Gallia solum et H ispania rnm que

coniunc t io ac repressa seditio testantur : Quapro -5 pter regem nobis nos pie sec]

et absontem est operae Qni postquam // felici omine tuaIn exopta tns ingressus es, fortasse nationum qnibus imperites certa tamen rep ento potest

constare noti t ia , ergo nostrae placnit ex hibere fidei 10 subiectos tibi et diyersitas lingnarum et

similitndo fid ei deniqne Clnistianae coniunctio diligen-ter com m endet, dum const abit, qua cura et diligenti a t esti-ficando candore propens ioni s in te nostrae laboremus. Eam , I'ex benigne suscipe nos ac gentem nostram regio

15 amore prosequere nobis impera.

6 de // subicimns . Leop oli idi bus februaJ'ii . salutis no strae MDLXX

5ac (rae) et 5er (eni ssi )mae (aiesta )tis tuae deditissimi subiecti sacerdotes et clerici ecclesiae arm eni orum per l.,eopo-lim·. //

;

25

Confessio fid ei · armeniorum eXllibita patriarcllae con -stantino politano iussu Constantin i catllolici //

7

30 Confitemur sanctissimam trinitatem, filium spiritnm sanctum //

.

in t ribus personis et na tul'a at que 35 coniunc t am .

P atrem in genitum et sine principio.

8 ccrta ta men S LaeI'!, ; cCl'ta Lam 9-·10

798

// Filium genitum a patris natura sine passione et sine carne ante

omnia saecula. .

Spil'itum sanctum a patre:

secundum filii genel'ationem sed provenientem a fonte. ) " \ 6 \,..... //

psi soli SCl'utata ratione et a creaturis incognita. \, '" '...' , "1 \ 1 -

fuit unquam pater, quando erat filius et spiritus, Yj'! , ,

fI \ \ \'" ,\ 1!

9 / / . 15

verum Sicuti pater semper est pater et aliud possidens men praeter patris, ita et filius perpetuo cum patre suo aeternum deus.

20 ipse etiam spiritus san ctus perpetuo spirit us dei indivisus a patl'e et filio.

gv . . Una essentia, una potentia, una voluntas. //

una operativa potestas tribus personisagnoscenda.

magnitudo vel parvitas,

, \ ,

30 altitudo nec humilitas, //

plenitudo seu paucitas,

sed una invocatio, una adoratio, .. 35

')/ \ , ,

una veneratio sanct ae trinitatis confessa per quam .const ite -runt ex nihilo facta omnia ; //

799

10

20

25

30

coelum cum supercoelestibus et terra cum superterrestribus,

visibilis et invisibilis creat ura fabricatione facta.

Atque secunda unitate sanctae trinitatis verbum patris, unigenitus filius

placito patris atque spiritus annuntiatus a magistro militiae Gabriele

descendit in uterum virginis Mariae //

non discedens a sinu patris secundum divinitatis incircumscri-ptam naturam, xat

qui attraxit se ipsum castissimum virginis sanguinem ex Adami massa progenitum,

/ / et suae divinitati impervestigabili et ineffabili temprera-tura

atque facta est ex duabus perfectis naturis, divinitatis et llumanitatis, una perfecta persona

immutabilis et individuae naturae: //

mutata llumanitatis crassitudine et compagine beatae

naturae incogruentem vel ineffigiatam dei naturam,

15 cod. '18 cod. 22 exspecte s. 25 cxspectes; autem

a viro sermonis gr ae ci imperito quasi 32

800 . :

neqlle simplex natllra dei immutata est rean) omnino esset aliena a ipsius aeterna

5 perfectitudine, /! 13

. quamvis dicatur ' incorporeum "riel'i et verbum incrassari ex incompreI1ensibili unione.

10 ,CT>

unitur tamen carni incorporeum verbum et ipsi verb.o unitur 11Umana natura //

' , - - ' 1: \,' , '

ouae: deifica mixtione ac uni one mutationem veI diversitatem retinens uni t ate: qllod quidem neqll e anima

accidit ,

20 veluti etia m exempIum dignoscitur veritate, // '1!1 TcT> TcT>

\ « , ,( 1,>1) \ , '

. etsi alltem creat l1l'ae judicio cr eatOl'ls ceIsit udo subjaceat

25 quod nostrum est se ips o ineffabiIi ratione

immutabilis Sllscipiente et susc epto. -cT>

sicut veIuti se Ilabet ael' aut aqua vase 30 quibus exe untibus fit vacuum, // . .

\ , •

sed naturaIiter unitus est qu am dici potest ins ep ar abiIi et Iab efacta

801

et accepit naturam Adami eam, quae erat paradiso sine 15 pecatto, sed eam fuit se 11 peccatum et corrtIptam :

qtIod et virgo Mar ia , qua caro est Christus, pe c-cat rice Adami erat natura.

;)

Verumtamen illa nattIrae dei peccans facttIm est im-peccans et corruptioni obnoxitIm extra et corrum -pens passibi1e.

11

sictIt enim per ignem reso]VtIntur materiae, quando ad hibe ntur igni , quod est ipsis rtIbigo ipsa deletnr,

aE:

15 nattIra ptIrgata a manet.

11

ita quoqtIe est incorrtIptibile iJlius , quia sine semine incorruptibili virgine fuit generatio, et fini s absqtI e

20 nec eius vidit

aE: XrlLpi;)

erat igit tIr necessaritIm et intel' nativitatis et mortis fieri eum incorrupti 11 bilem,

solitis voluntal'iis passionibus dicimtIS esse inco r-rtIptibilem,

30

hoc est siti ,

somno labore tristitia aut 11 17

35

1 exs pec tes 20 cod . 3!, exspectes 26 exsp cctes

4 51

5

10

15

20

25

30

35

802

quae veraciter et secnnclum lJhantasiam faciunt nos agno- scere 00 humanitatem,

.0 '10'1,

nam fuit nostri simile et erat magis supor secnndum scripturas;

11 etenil11 homo et snper hominem.

\ ( 6' \, J ;

homo est et quis cognoscet enm?

atque sic j uxta nostram assecut ionom factus est nnionis mo clus

alvo vil'ginis,

11 18 quo m ansit novem mensium tempore cxcessi t CluinclUO dies

de mo re primum pa rt urient ium,

illic cum posset t em fieri

fectus.

clo cliem augebatur aetatem 11

ut 00, qui phantasticam clicobant

, et homo deus homo factus,

virginitatem 11 ut et

19 a esset immunis

circumcisus oct av o die, ut patribus tostamentum

ut nos clocc re t corclis spiritualem . 11

3 cod. 15 exspectes 3'1

5

10

20

25

15

30

35

• 803

venit templum quadragesimo die secundum legisobserva-tionem,

humanam naturam se offeret patri excelsis.

// 20 fugit Aegyptum, idololatriarnm metropolim converteret

dei culticem,

nos quoque erndiat alacl'iter snstineamus injurias nostras nobis.

obambulavit mundo annis triginta pauprertate et humili- tate operiens d ivinita // tem,

ditaret et .extolleret cum viae sequaces efficiemus.

// et venit acl Iordanem plemitudine triginta annorum demon-

straturus gloriam suae divinitatis testimonio patris; Ipse est mens dilectus et sancti spiritus specie columbae dis-

censione. .

Baptizatus a Ioanne, aquas sanctificaret et vetustatem pec- submergeret ipsis.

\ \ \ ( - \ \ ""

et spiritualeIn nobis donaret baptismum // iuxta Ioannis te-

stimoninm quia baIJtizat nos Spiritu sancto et igne.

2'1-22 3,'17. 32-33 3,'12,

'1'1 exspectes 30 baptisatus cod 35 baptisat

804

diebus quadl'aginta secundus Ad am, pl'imum Ada- clll'a l'et , qtIi

5

22 et tl'ibtIs tcntationibtls // rem

;

post haec latentem suae

10

daemonia ej iciens, languentes sanan s, claudis pl'ae stans gl'es-sum , mol'ttlos suscitans / /

mari al'ida ambulans; paucis nu-

tl'iens, .

20 nattlram 1)\'0

et illtIminans //

23 ;

25 deinde absconditnm lumcn suae sub

cal'nis discipulis Th ante resul'-rectionem

(1 , .... / ' /

domintIm sese agnoscens et

imperiosc aduocans Moysen Heliam ,

. postea Hiel'osolyman spontanee

35

ut legis et implerct. / /

11 exspectes.

805 /vou

sedit asinam et lJullum typ tIIH ecclesiae gentilium,

5

secund lIm legel11 ut vetus novum um-bram

//

pedes discipulorum ut primi pa rentis pedes ad lignnm

scientiae ambulabant a pec cato pnrgaret,

15 dcdit corpns cib um et sanguinem SUUl11 pro-

ut ex comest ione fI'nctus effecti // 110c mand u- 20 can t es reviviscant.

oravit ac! gloriaIlI,

25

et ut nobis te n tationibns Ol'andi / / ,

cont rist at ns flev it el'roI'is antorem et coelestium et t el'- 30 l'estrinm ,

ut an fcl'ret 0111nel11 omn ium inxt a ;

timuit ut / / 26

sudavid , ut sudorem faciei extingneret,

31 25,8,

806

35

alapis percussus, ut cederet vlolenter lnlml cum, . , rvcx. denudatus, ut pud endum operimentum primi parentis pcrrum-peret.

bibit fel, ut amaritudinem peccati dulcorat'et.

confixus cruce, ut nos solveret a vlnculis,

10 xcx.t

et gratum faceret vltae cont ra lignum mortls ;

27 xcx.t

xcx.t mortuus volun tarle humana morte naturali mansit t amen vlva

15 d vlnitas et lmm ortalis natura,

quod alius morel'etur, et alius vlveret secundum dist inctio- nem ,

xcx.t xcx.t

20 verum una et eadem persona seu unus Chrlstu s,

passus, mortuus mortali corpore, quod ex nobis est . xcx.t xcx.t xcx.t

,

25 erat vlvus lmmortali et vivificante deltate, quae ex patre est , ut sanctus Athanaslus refert

28

quoniam mortali derogavit lmmort alis divlnitas 30 lmo magis manslt ibidem impassibilis immort ali virtute.

xcx.t

et post pauca lnqult qui a accidit quae est consub- tantialis mor t alibu s.

22 cr.Athanas., ep ist . ad Epictetum 6 (P.G. 26, 33,155,5

1 scripsi; cod. 21 SCI'iPSi; cod. 33 qu od exs pectes. 33-34 cons ubs ta ntiale exspectes.

807

//

nos deum atque hominemChl'istum confitentes quasi eundem dividentes dicimns (quod absit),

' :;;' - 5

ille enim el'at passus et impassus, "C;>

siquidem iuxta divinitatis natuI'am immutabilis et impassibilis 10 el'at patiens et mortem gustans. //

ot

ideo errant qui dicunt quod esset alius passus alius impassus, "C;>

15

sed est alius pl'aetel' passum verbum et mortem

suscipiens, //

ipsum namque impassibile et incorporeum Vel'bum factum est 20 caro patiens ,

"C;> condemnatus ut passione salvaret homines.

A6you

Etenim quidquid injici in corpus // verbi,

id in se pel'tulit, unde est, ut esset indecora.

iHe el'at patiens, et

30 "C;> //

est passibilitel', quia ipsius patiebatul', in sua el'at at(Iue a passibili

35

Deus erat verbum, quod erat

passibilis indivisa ab incol'poreo vel'bo. //

808

et caro cont inuit seipsa impassibile vel'bum et eadem expia-bat eius humilitatem.

5

Haec quidem Athanasius, cui nos assentimur concludentes divinitatem in morte 11

10 T'jj

in corpore et humana anima fuisse et quamvis erat in cruce et in monumento corpore divinitate tamen dextera Patris el'at.

15

rn, atque gloria eius plenum est coelum et t err a et Pater ipso eI'at in terra uti ipse dixit quia Pater meus mecum est.l/

32 .

20

et dimisit eum solum; etenim ubi est Pater ibi et Filius et Spiritus.

, l! , , xa L

et ubi Filiu s, ibi Pater atque Spiritus. 25

et ubi Spiritus sanctus, ibi et Pater et Filius. 11

descendit sepulchrum mortificat o et vivus infer-

30 expoliavit .

l'esul'rexit te rtia die consuscit at is secum ex mortaJi t ate pecca- animabus fidelium hominum. //

16 16,32.

27

809 fvou

33

et donavit spem mortuorum iuxta ips ins simili t udi nem secnndo ad

5

cluadraginta diebus ascendi t coelum eod em corpore conspect u aposto lorum ,

/ /

sedet dextera majestatis excelsis iuxta apostolum

perfe cte veniet nostra carn e qua assumptus est judicare 15 vivos et justi t ia ,

nbi reddet uniquiqu e secun dum opera sua. //

34

20 Haec ergo de sancta Trinitate et incarnatione Cl1risti nostra est con fessio fidei quam succincto sermone pro sp ectum

9 1,3.

23 vestrum SCl'iPSi secundum versionem graecam; nosLrum cod.

8'10

.l ' . . :' _ _."-...,...,,,.;....-'-

f 8v1'...."/ ". .,_ 111' . ' 1$1111&'

.... 1:

..1-tt --. ...

Cod. PelI'op olilanlls , R asn. J as. Q. 1, 1.

Cod. PetI'op olitan us, R asn. J as . Q. 1, 2.

811 •

PetI'opolitanrls, 3.

Cod. Petl'opolitanrls,

812 - - - - - - --- --=------=----- -----------

Cod. PetI'opolit an us ,