26
> voor beheerders Juni 2006 Inleiding tot de problematiek van de energiebesparing in de huisvesting VADEMECUM RATIONEEL ENERGIEGEBRUIK - REG Collectieve huisvesting Informatie : www.leefmilieubrussel.be > ondernemingen > energie facilitator collectieve huisvesting: [email protected] 0800 85 775

VADEMECUM RATIONEEL ENERGIEGEBRUIK - REG€¦ · In dit vademecum, op maat van uw behoeften, ontdekt u hoe, hoeveel en vooral waarom u kunt besparen met een slim energiebeleid. Vademecum

  • Upload
    others

  • View
    6

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: VADEMECUM RATIONEEL ENERGIEGEBRUIK - REG€¦ · In dit vademecum, op maat van uw behoeften, ontdekt u hoe, hoeveel en vooral waarom u kunt besparen met een slim energiebeleid. Vademecum

> voor beheerders

Juni 2006

Inleiding tot de problematiek van de energiebesparing in de huisvesting

VADEMECUM RATIONEEL

ENERGIEGEBRUIK - REG

Collectieve huisvesting

Informatie :

www.leefmilieubrussel.be

> ondernemingen > energie

facilitator collectieve huisvesting:

[email protected]

0800 85 775

Page 2: VADEMECUM RATIONEEL ENERGIEGEBRUIK - REG€¦ · In dit vademecum, op maat van uw behoeften, ontdekt u hoe, hoeveel en vooral waarom u kunt besparen met een slim energiebeleid. Vademecum

INHOUDSOPGAVE

INHOUDSOPGAVE ......................................................................................................... 2 1 INLEIDING............................................................................................................. 3 2 CONTEXT .............................................................................................................. 4

2.1 Het energieverbruik van de huishoudelijke sector ............................................... 4

2.2 De energiebalans van een gemiddeld huishouden............................................... 4

2.3 Waarom een energiebeleid opstarten?............................................................... 5

2.4 De pijlers van een energiebeleid ....................................................................... 5 3 DE ENERGIEVERANTWOORDELIJKE: ZORG VOOR EEN STERK TEAM .......................... 6

3.1 Definitie.......................................................................................................... 6

3.2 Voordelen ....................................................................................................... 6

3.3 Aanpak........................................................................................................... 6

3.4 Kost ............................................................................................................... 6 4 ANALYSE: METEN IS WETEN ................................................................................... 7

4.1 Energiekadaster .............................................................................................. 7

4.2 Energieboekhouding ...................................................................................... 10 5 UITVOERING: GOED BEGONNEN IS HALF GEWONNEN............................................ 16

5.1 Onderhoud ................................................................................................... 16

5.2 Energie-ontwerp bij bouw en renovatie ........................................................... 17

5.3 Informeren en Sensibiliseren .......................................................................... 20 6 FINANCIËLE STIMULI ........................................................................................... 21

6.1 Energiepremies van het Brussels Gewest ......................................................... 21

6.2 Belastingverminderingen ................................................................................ 22 7 INHOUDELIJKE ONDERSTEUNING ......................................................................... 24

7.1 Energie-facilitator collectieve huisvesting ......................................................... 24

7.2 Andere energie-facilitatoren............................................................................ 24

7.3 Andere nuttige adressen ................................................................................ 25

7.4 Informatiebronnen......................................................................................... 26

Vademecum energiebeleid collectieve huisvesting

2

Page 3: VADEMECUM RATIONEEL ENERGIEGEBRUIK - REG€¦ · In dit vademecum, op maat van uw behoeften, ontdekt u hoe, hoeveel en vooral waarom u kunt besparen met een slim energiebeleid. Vademecum

1 INLEIDING

U hebt het vast al gemerkt: de energieprijzen blijven stijgen. Die stijging is te wijten aan financiële speculatie en geopolitiek, maar ook aan de stijgende energiebehoeften. Dit energieverbruik leidt tot klimaatveranderingen waarvoor we vandaag reeds een prijs betalen. Energie kost geld, te veel geld!

Spijtig genoeg hebben we weinig vat op de prijs van energie. En daarom is het belangrijk dat we iets ondernemen. Ook u kunt dit doen, door het energieverbruik in uw gebouwen actief te beheren.

Energie besparen is voor velen synoniem met geld uitgeven en een lage rendabiliteit. In werkelijkheid is een professioneel energiebeheer eenvoudig. Bovendien kan het geld opbrengen. Want door het energieverbruik van uw gebouwen te verbeteren en uw installaties dagdagelijks te beheren, verspilt u minder energie. Resultaat: u kunt ervoor zorgen dat de energiefactuur daalt met 30%, soms zelfs zonder enige investering!

Eenvoudige oplossingen kunnen u helpen. Oplossingen die het Brussels Hoofdstedelijk Gewest u kan bieden. In dit vademecum, op maat van uw behoeften, ontdekt u hoe, hoeveel en vooral waarom u kunt besparen met een slim energiebeleid.

Vademecum energiebeleid collectieve huisvesting

3

Page 4: VADEMECUM RATIONEEL ENERGIEGEBRUIK - REG€¦ · In dit vademecum, op maat van uw behoeften, ontdekt u hoe, hoeveel en vooral waarom u kunt besparen met een slim energiebeleid. Vademecum

2 CONTEXT

2.1 Het energieverbruik van de huishoudelijke sector

In de onderstaande grafiek merkt u dat de huishoudelijke sector in het Brussels Gewest het grootste energieverbruik voor zijn rekening neemt. Als onderdeel van deze sector kunnen de collectieve woningen dus ook bijdragen om het energieverbruik van het gewest te helpen dalen. De Brusselse Overheid is ervan overtuigd dat er bij deze groep een groot besparingspotentieel ligt.

Energieverbruik sectoren

Industrie4 %

Huishoudens 41 %

Diensten30 %

Transport25 %

2.2 De energiebalans van een gemiddeld huishouden

In onderstaande grafiek ziet u de energiebalans van een gemiddeld Brussels1 huishouden. Brandstof wordt in woningen voornamelijk gebruikt voor verwarming, warmwaterproductie en keukentoepassingen. Elektriciteit wordt aangewend voor huishoudelijke apparaten en verlichting.

Energiebalans huishoudens

verwarming71%

verlichting2%wasmachine

2%koelkast

3%

koken6%

overige4%

warm tapwater12%

1 Onder ‘Brussels’ verstaan we in voorliggende tekst ‘behorende tot het Brussels Hoofdstedelijk Gewest’

Vademecum energiebeleid collectieve huisvesting

4

Page 5: VADEMECUM RATIONEEL ENERGIEGEBRUIK - REG€¦ · In dit vademecum, op maat van uw behoeften, ontdekt u hoe, hoeveel en vooral waarom u kunt besparen met een slim energiebeleid. Vademecum

2.3 Waarom een energiebeleid opstarten?

Energie is een kostbaar goed, en dus is het bijzonder zinvol om een beleid op te bouwen rond dit thema. Een doeltreffend energiebeleid kan u heel wat opleveren:

- Verminder de energiekosten

Een energiebeleid heeft als doel het energieverbruik maximaal te verminderen. In de meeste gevallen gaat dit gepaard met een drastische verlaging van de kosten.

- Verhoog het wooncomfort

Vaak zijn er comfortklachten in gebouwen of worden de comfortnormen niet gehaald. Tegenwoordig betekent energie besparen niet meer inboeten aan comfort: bij het uitvoeren van een energie-audit wordt er gekeken hoe energiebesparende maatregelen het comfort kunnen verhogen. Immers: wanneer het comfort goed is, zijn er minder klachten van huurders.

In dit opzicht moet er eveneens rekening worden gehouden met parameters als ventilatie, vochtigheid, akoestiek, geur en hygiëne.

- Anticipeer op een strengere energiewetgeving

De internationale klimaatakkoorden verhogen de druk op de overheden om energie te besparen. Gevolg hiervan is de groeiende Europese en nationale wetgeving op gebied van energie, zoals bv. de implementatie van de Europese richtlijn voor energieprestatie in gebouwen2. Door nu reeds een energiebeleid te voeren, anticipeert u op deze toekomstige wetgeving.

- Verklein uw energie-afhankelijkheid

De Europese vrijmaking van de energiemarkten leidt ertoe dat de handel in energie meer en meer op een internationale schaal wordt gespeeld. De energiekost wordt dus afhankelijk van de internationale conjunctuur. Door uw energieverbruik te reduceren en te kiezen voor hernieuwbare energiebronnen verkleint u uw energie-afhankelijkheid. Zeker als u weet dat 99 % van de energie die in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt verbruikt, ingevoerd wordt uit andere gewesten en de buurlanden.

- Zorg voor uw kleinkinderen

Het verbruik van elektriciteit en brandstof voor onder andere het verlichten en verwarmen van gebouwen veroorzaakt de productie van broeikasgassen, hetgeen leidt tot een versterking van het broeikaseffect. Bovendien leiden deze activiteiten tot de uitputting van de energievoorraden waarover toekomstige generaties kunnen beschikken. Door zuinig om te springen met energie sparen we niet alleen het milieu, maar zorgen we tevens voor de generaties die na ons komen.

2.4 De pijlers van een energiebeleid

Hoe vroeger en alomvattender een energiebeleid, hoe groter de winst. Het is belangrijk dat u uw beleid uitwerkt op alle niveaus. In de komende hoofdstukken gaan we dieper in op alle belangrijke aspecten van een efficiënt beleid.

2 EPD 2002/91/EG Directive 2002/91/EC of the European Parliament and of the Council of 16 December 2002 on the energy performance of buildings, dient geïmplementeerd te zijn in nationale wetgeving voor 4 januari 2006, meer informatie via: http://europa.eu.int/eur-lex/en/

Vademecum energiebeleid collectieve huisvesting

5

Page 6: VADEMECUM RATIONEEL ENERGIEGEBRUIK - REG€¦ · In dit vademecum, op maat van uw behoeften, ontdekt u hoe, hoeveel en vooral waarom u kunt besparen met een slim energiebeleid. Vademecum

3 DE ENERGIEVERANTWOORDELIJKE: ZORG VOOR EEN STERK TEAM

3.1 Definitie

De energieverantwoordelijke is verantwoordelijk voor de coördinatie van het energiebeleid, en bij kleinere organisaties is deze persoon meestal ook verantwoordelijk voor de uitvoering van de energiebeleidacties. Hij centraliseert ook al de nodige informatie om de installaties goed te kunnen (laten) beheren inzake rationeel energiegebruik.

3.2 Voordelen

Door een energieverantwoordelijke in huis te hebben, kan uw organisatie of mede-eigendom een duidelijk zicht krijgen over de uitgevoerde en nog uit te voeren acties. Eenmaal een energiebeleid opgesteld en functioneel is, mag u rekenenen op mooie besparingen en een comfortverhoging voor de bewoners.

3.3 Aanpak

Voor een efficiënte realisatie van uw energiebeleid is het belangrijk dat een persoon zich bezig houdt met het uitwerken van dat beleid. De energieverantwoordelijke kan iemand zijn van de technische dienst, van de milieudienst of van de dienst logistiek gebouwen. In kleinere structuren kan de taak van verantwoordelijke gedragen worden door bijvoorbeeld de syndicus of door een lid van de mede-eigendom.

Belangrijk hierbij is dat deze persoon overkoepelend werkt en toegang heeft tot alle gebouwgebonden informatie, zoals energiefacturen, gebruikstijden, plannen... Tenslotte is het aangewezen dat zijn bevoegdheden en verantwoordelijkheden formeel worden vastgelegd.

Vermits de energieverantwoordelijke zijn handen vol zal hebben met het uitwerken van praktische zaken, kan hij met al zijn vragen terecht bij de energie-facilitatoren van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

3.4 Kost

In principe is er geen werkelijke kost verbonden aan het aanduiden van een energieverantwoordelijke. Uiteraard moet er tijd geïnvesteerd worden om de energieverantwoordelijke te vormen en om hem/haar de mogelijkheid te geven een energiebeleid op te stellen. Deze marginale kost wordt ruimschoots goedgemaakt door de besparingen die, dankzij de energieverantwoordelijke, gegenereerd worden.

De energieverantwoordelijke moet wel over de nodige tijd en budgetten beschikken.

Vademecum energiebeleid collectieve huisvesting

6

Page 7: VADEMECUM RATIONEEL ENERGIEGEBRUIK - REG€¦ · In dit vademecum, op maat van uw behoeften, ontdekt u hoe, hoeveel en vooral waarom u kunt besparen met een slim energiebeleid. Vademecum

4 ANALYSE: METEN IS WETEN

4.1 Energiekadaster (www.leefmilieubrussel.be > Ondernemingen > Energie)

4.1.1 Definitie

Als beheerder van een gebouwenpark is het voor u belangrijk te weten in welke gebouwen u prioritair maatregelen gaat implementeren met betrekking tot het energieverbruik. Daarvoor moet u eerst en vooral een inventaris maken van de verschillende gebouwen en hun verbruiken, oppervlaktes... Hiervoor dient het energiekadaster: al de informatie over de energieverbruiken van uw gebouwen samenbrengen in een document.

4.1.2 Voordelen

Het kadaster stelt u in staat om de energiezorg in uw gebouwen te plannen en uit te voeren. U zult immers pas weten waar u moet ingrijpen wanneer u uw energieverbruik in kaart hebt gebracht. Via de inventaris kan bijvoorbeeld het totale verbruik van het gebouwenpark en de verdeling van het verbruik over de verschillende gebouwen worden berekend. Verder kunnen gebouwen met een hoog totaal verbruik of een hoog specifiek energieverbruik via de inventaris eenvoudig worden opgespoord.

4.1.3 Aanpak

Voor elk gebouw verzamelt u basisinformatie zoals functie, adres, gebouwverantwoordelijke, oppervlakte, bouwjaar en aanwezigheid van koeling. U verzamelt eveneens jaarlijkse verbruiken van elektriciteit, aardgas en water. Dit kan gebeuren via de energiefacturen. Daarnaast verzamelt u tevens de vloeroppervlaktes van deze gebouwen, bijvoorbeeld via de plannen.

Verder berekent u telkens het totale (kWh) en specifieke verbruik (kWh en l per m² en per inwoner) van elektriciteit, brandstof en water en vergelijkt u de specifieke verbruiken onderling. Met een bijkomend kengetal kunt u nagaan waar u eerst moet ingrijpen.

Het kadaster kunt u best invullen in een Excel-rekenblad. Op de website van Leefmilieu Brussel-BIM vindt u een gebruiksklaar document waarin u de hierboven verzamelde gegevens kunt invoeren. De verbruiken voor elektriciteit, brandstof en water worden door het aantal m² vloeroppervlakte gedeeld en op die manier komt u tot de specifieke verbruiken. U kan tevens de verbruiken van het gebouw delen door het aantal appartementen en op die manier vergelijken met standaardverbruiken in het Gewest voor appartementen om een idee te krijgen van de energieprestatie van het gebouw ten opzichte van soortgelijke gebouwen. Op die manier worden de grootste ‘verbruikers’ geïdentificeerd en kunnen deze onderworpen worden aan een energie-audit om de oorzaken hiervan, en de oplossingen hiervoor, op te sporen. Ook kunnen in een energiekadaster de kosten voor elektriciteit, brandstof en water samengeteld worden en kunnen de gebouwen gerangschikt worden naar kost voor energie en water. Zo ziet u welke gebouwen binnen uw gebouwenpark de hoogste kosten voor energie en water vertegenwoordigen. Deze gebouwen worden best opgevolgd in een energieboekhouding.

Vademecum energiebeleid collectieve huisvesting

7

Page 8: VADEMECUM RATIONEEL ENERGIEGEBRUIK - REG€¦ · In dit vademecum, op maat van uw behoeften, ontdekt u hoe, hoeveel en vooral waarom u kunt besparen met een slim energiebeleid. Vademecum

Een voorbeeld van aanpak:

Een voorbeeld van rekenblad voor het opstellen van een energiekadaster.

Met de onderstaande tabel kunt u de energieverbruiken van uw appartementen met elkaar vergelijken. Zo kunt u de meest verbruikende gebouwen opsporen. In deze grafiek blijkt dat gebouw 9 een beduidend hoger verbruik heeft dan de gemiddelde Brusselse appartementen.

Vademecum energiebeleid collectieve huisvesting

8

Page 9: VADEMECUM RATIONEEL ENERGIEGEBRUIK - REG€¦ · In dit vademecum, op maat van uw behoeften, ontdekt u hoe, hoeveel en vooral waarom u kunt besparen met een slim energiebeleid. Vademecum

Uit onderstaande grafiek, die de kosten voor elektriciteit, brandstof en water opsomt, kunnen we bijvoorbeeld afleiden dat gebouw 2 en gebouw 8 de hoogste kosten vertegenwoordigen. Op basis van deze grafiek zouden we bijvoorbeeld kunnen beslissen om alle gebouwen met een totaalfactuur van meer dan 30.000 EUR in een energieboekhouding op te volgen.

Totale kosten

0

10.00020.000

30.000

40.00050.000

60.000

Gebou

w 2

Gebou

w 8

Gebou

w 9

Gebou

w 1

Gebou

w 5

Gebou

w 7

Gebou

w 6

Gebou

w 4

Gebou

w 3

Gebou

w 10

Ene

rgie

- en

wat

erko

st (E

UR

)

Brandstof [EUR] Elektriciteit [EUR] Water [EUR]

De facilitator staat u bij bij het invullen van het rekenblad, de analyse en interpretatie van de resultaten en het trekken van conclusies met betrekking tot uw energiebeleid en de te ondernemen acties.

4.1.4 Kostprijs

Het energiekadaster is gratis te downloaden van de website van Leefmilieu Brussel-BIM > Ondernemingen > Energie.

De energieverantwoordelijke van het gebouwenpark zal gemiddeld een 3-tal mandagen moeten investeren om het kadaster op te stellen.

Het inventariseren is een belangrijke eerste stap in het realiseren van energiezorg. Daarom is het belangrijk dat er mensen en middelen worden vrijgemaakt. Deze investering zal het verloop van het energiezorgproces bespoedigen

Vademecum energiebeleid collectieve huisvesting

9

Page 10: VADEMECUM RATIONEEL ENERGIEGEBRUIK - REG€¦ · In dit vademecum, op maat van uw behoeften, ontdekt u hoe, hoeveel en vooral waarom u kunt besparen met een slim energiebeleid. Vademecum

4.2 Energieboekhouding

4.2.1 Definitie

Een energieboekhouding is een instrument waarmee u de evolutie van het energie- en waterverbruik in de tijd kunt rapporteren, analyseren en evalueren. Een energieboekhouding is gebaseerd op een regelmatige registratie, analyse en rapportage van het elektriciteit-, brandstof- en waterverbruik. Hierbij worden de opgemeten verbruiken vergeleken met verbruiken in een andere periode of met verwachte verbruiken.

De basisinformatie van de energieboekhouding wordt geleverd door het registreren van de energiemeterstanden op regelmatige, minimaal maandelijkse, tijdstippen. U kunt dit handmatig invoeren door meterstanden op vaste tijdstippen op te schrijven of u kunt dit automatisch laten gebeuren via energiemeters aangesloten op een modem zoals bij telemetrie.

4.2.2 Voordelen − U kunt abnormale afwijkingen in het energie- en waterverbruik opsporen. Omdat u

direct kunt ingrijpen worden verliezen tot een minimum beperkt. Voorbeelden hiervan zijn ondergrondse waterlekken, defecte regelingen van verwarmingsinstallaties of de installatie van elektrische bijverwarming.

− Controle op de energiefacturen. Een energieboekhouding kan fouten in de facturen detecteren.

− Een energieboekhouding toont het besparingseffect van de genomen maatregelen duidelijk aan. Dat motiveert de verbruikers, overtuigt de financierders van het nut van de geleverde inspanningen en bevordert een gericht beleid.

− Motivatie: internationale onderzoeken tonen steevast aan dat het zichtbaar maken van het energieverbruik het energiebewustzijn verhoogt en besparingen teweegbrengt.

4.2.3 Aanpak

Vooreerst dient u uw meters van elektriciteit, brandstof en water te localiseren en deze te configureren in een door u gekozen energieboekhoudpakket. U kunt gebruik maken van gratis software, van aangekochte pakketten, of u kunt zelf een softwarepakket uitwerken. De facilitator kan u helpen bij de keuze.

Na het invoeren van uw historische verbruiken voert u op regelmatige basis – minimaal maandelijks - de meterstanden van de gebouwen in. Onderstaande figuur geeft een voorbeeld van een invulscherm voor elektriciteit- en aardgasverbruik van een energieboekhoudsysteem.

Daarna genereert u grafieken en interpreteert u deze. Bij belangrijke overschrijdingen hiervan dienen acties ondernomen te worden.

Vademecum energiebeleid collectieve huisvesting

10

Page 11: VADEMECUM RATIONEEL ENERGIEGEBRUIK - REG€¦ · In dit vademecum, op maat van uw behoeften, ontdekt u hoe, hoeveel en vooral waarom u kunt besparen met een slim energiebeleid. Vademecum

Onderstaande grafiek geeft het energiebesparingsresultaat weer van de vervanging van een verouderde stookinstallatie door een nieuwe energiezuinige stookinstallatie (juni 2001).

Werkelijk Verwacht oude ketels

jan2001

feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan2002

feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

Aard

gas

(m³)

34.000

32.000

30.000

28.000

26.000

24.000

22.000

20.000

18.000

16.000

14.000

12.000

10.000

8.000

6.000

4.000

2.000

0

In een ander gebouw werd er dankzij de energieboekhouding vastgesteld dat er in de maand mei een belangrijk waterlek was: zie volgende grafiek. De gebouwgebruiker onderzocht vervolgens wat de mogelijke oorzaak was en stelde vast dat er een verdoken lek was in de kelder van het gebouw. Dit werd in de loop van de maand juni hersteld. Dankzij de energieboekhouding gecombineerd met de interventie door de gebouwgebruiker werd een gigantische waterfactuur op het einde van het jaar vermeden.

2000 2001

jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

Wat

er (

m3)

3203103002902802702602502402302202102001901801701601501401301201101009080706050403020100

Wat betreft de organisatie van de energieboekhouding maken we de volgende algemene opmerkingen: − De taken voor meteropname kunnen worden verdeeld: per gebouw kunt u een

verantwoordelijke aanstellen die maandelijks de meters opneemt en doorgeeft aan de energieverantwoordelijke, die deze ingeeft en de resultaten controleert en analyseert. U kunt de controle en analyse van de resultaten ook uitbesteden aan een energie-adviesbureau.

− De energieverantwoordelijke moet toegang krijgen tot de energiemeters (rechtstreeks of via gebouwverantwoordelijken) en gebouwgerelateerde informatie, zoals gebruikstijden, oppervlakte, functie... Het opstarten van een energieboekhouding vraagt enige inspanning om het systeem te configureren, maar eens opgestart beperkt

Vademecum energiebeleid collectieve huisvesting

11

Page 12: VADEMECUM RATIONEEL ENERGIEGEBRUIK - REG€¦ · In dit vademecum, op maat van uw behoeften, ontdekt u hoe, hoeveel en vooral waarom u kunt besparen met een slim energiebeleid. Vademecum

het werk zich tot het registreren en ingeven van de meterstanden en het rapporteren en analyseren van de verbruiken.

− De facilitator kan raad geven met betrekking tot de eisen waaraan een energieboekhoudpakket moet voldoen, zoals de mogelijkheid tot het berekenen van gecorrigeerde brandstofverbruiken, de interpolatie van meteropnameperiodes, de mogelijkheid tot het berekenen van specifieke verbruiken... U kunt ook een beroep doen op de facilitator voor de selectie van de op te volgen meters, de mogelijkheden inzake aftelmeters en voor de interpretatie van de gegenereerde grafieken en tabellen.

4.2.4 Kostprijs

Voor het opstarten en opvolgen van een energieboekhouding moeten kosten worden gemaakt in de vorm van enerzijds de tijdsinvestering door het personeel van uw organisatie en anderzijds het aankopen van producten (bv. software en hardware zoals loggers bij telemetrie) en diensten (bv. de dienstverlening door een adviesbureau).

Deze investeringen zijn afhankelijk van de complexiteit van het gekozen gebouw. Ook het gekozen boekhoudsysteem en de invoermethode van de gegevens zal een grote invloed hebben op de kostprijs.

Als u kiest voor een gratis systeem zal de initiële kost laag zijn, maar zult u meer tijd nodig hebben om de verbruiken op te volgen. Als u daarentegen kiest voor een commercieel boekhoudpakket zal de kost van het systeem relatief hoog zijn maar zal de tijdsinvestering lager liggen.

De vraag blijft uiteraard wat relatief hoog of laag juist betekent.

Ten eerste is het vaak reeds mogelijk een besparing te realiseren in de inventarisatiefase: zo kunt u bv. de meters opsporen waarvoor u een vast recht betaalt maar die eigenlijk niet meer in gebruik zijn.

Ten tweede kunt u, voor private gebouwen, de kost van de energieboekhouding in vele gevallen doorrekenen aan de huurders in hun maandelijkse kosten.

Ten derde kunt u rekenen op de premie van het Brussels Gewest, dat 50% van de investering dekt, met inbegrip van bijvoorbeeld de nodige bijkomende meters of het materiaal om telemetrisch de meterstanden op te volgens. (Zie 6.1)

Een studie heeft aangetoond dat het gebruik van een energieboekhouding sowieso al een besparing met zich meebrengt van 5 à 10 %.

Een concreet voorbeeld uit het Brussels Hoofdstedelijk Gewest:

Na een grote renovatie wordt er besloten een energieboekhouding op te starten voor drie gebouwen. De beheerder opteert voor een energieboekhouding met dienstverlening. Dit houdt in dat de beheerder maandelijks een deel van de meters invoert in het systeem (een deel wordt opgevold door telemetrie) en een rapportage ontvangt die weergeeft welke meters een uitzonderlijk groot of laag verbruik noteerden.

Het eerste jaar kost het systeem, voor de configuratie en het plaatsen van het nodige materiaal, ongeveer 5000€. Jaarlijks betaalt de gebouwbeheerder om en bij 2000€ voor de opvolging. Over een periode van 5 jaar (basisinvestering inbegrepen) is de kost per huurder 2€/maand. Als we rekening houden met de Gewestelijke premie van 50% kan de kostprijs worden teruggeschroefd tot 1 €/maand/huurder.

Vademecum energiebeleid collectieve huisvesting

12

Page 13: VADEMECUM RATIONEEL ENERGIEGEBRUIK - REG€¦ · In dit vademecum, op maat van uw behoeften, ontdekt u hoe, hoeveel en vooral waarom u kunt besparen met een slim energiebeleid. Vademecum

4.3 Energie-audit

4.3.1 Definitie

Met een energie-audit kunt u uw gebouw(en) doeltreffend doorlichten en de mogelijke energiebesparende maatregelen in kaart te brengen.

Bij het optimaliseren van de energievoorzieningen van bestaande gebouwen moet u aandacht besteden aan de volgende aspecten: − de organisatie: het gebouw en de aanwezige installaties moeten goed beheerd en goed

onderhouden worden, de regelaars moeten juist worden ingesteld, defecten moeten worden hersteld…;

− de techniek: de energie-efficiëntie van het gebouw en de installaties kan worden verbeterd door het uitvoeren van energiebesparende maatregelen zoals het verbeteren van de isolatie, het installeren van een meer efficiënte ketel of verlichting…;

− het gedrag van de gebruikers: aangezien de gebouwgebruikers een belangrijke invloed hebben op het energieverbruik, moeten ze gesensibiliseerd worden en informatie krijgen over hoe zij kunnen bijdragen tot een rationeel energiegebruik. We denken bv. aan het uitschakelen van de verlichting tijdens hun afwezigheid, het correct gebruik van thermostaatkranen….

4.3.2 Voordelen − u kunt bepalen welke acties prioritair te ondernemen zijn en hoe u de beschikbare

budgetten optimaal kunt aanwenden;

− u kunt komen tot grote energiebesparingen via financieel rendabele maatregelen;

− u kunt het comfort verhogen, door bijvoorbeeld door een betere regeling van de HVAC-installatie of door nieuwe, energie-efficiënte verlichtingstoestellen.

4.3.3 Aanpak

U verzamelt de facturen van elektriciteit, brandstof en water van de laatste 3 jaar en de plannen van het door te lichten gebouw. Daarna selecteert u een energie-auditbureau en spreekt een datum af om een rondgang uit te voeren in het gebouw. Tijdens deze rondgang zal de auditor alle vermogens inventariseren, metingen doen en vragen stellen omtrent het gebruik van het gebouw en de installaties.

C.V.18%

Liften13%

Verwarming58%

Sanitair warm water7% Gemeensch.

4%

Vademecum energiebeleid collectieve huisvesting

13

Page 14: VADEMECUM RATIONEEL ENERGIEGEBRUIK - REG€¦ · In dit vademecum, op maat van uw behoeften, ontdekt u hoe, hoeveel en vooral waarom u kunt besparen met een slim energiebeleid. Vademecum

Vervolgens zal het energie-auditbureau een rapport opstellen waarin onder meer het energieverbruik en de metingen worden geanalyseerd. Hierin zal gewoonlijk een energiebalans worden gepresenteerd die berekend werd op basis van een analyse van de energiefacturen en de inventarisatie.

Uit de energiebalans gevisualiseerd in onderstaande grafiek kunnen we afleiden dat de meeste aandacht moet uitgaan naar de verbruiksposten ‘verwarming’ en ‘C.V. (pompen)’, aangezien deze samen 76% van het verbruik vertegenwoordigen. Uiteraard wordt er ook een lijst met maatregelen opgesteld en de voor deze maatregelen uitgewerkte kosten-batenanalyse met bijbehorende investeringen.

Een voorbeeld:

Uit een meetcampagne bleek dat er geen klokregeling of regeling op de buitentemperatuur ingesteld was in dit appartementsgebouw. Het ontbreken van een dergelijke regelingen kan snel leiden tot een meerverbruik van 15 tot 20 %.

Semaine 1 bloc A

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60

65

70

vend

redi

12

/08/

05 0

:00

vend

redi

12

/08/

05 1

2:00

sam

edi

13/0

8/05

0:0

0

sam

edi

13/0

8/05

12:

00

dim

anch

e

14/0

8/05

0:0

0

dim

anch

e

14/0

8/05

12:

00

lund

i 15

/08/

05 0

:00

lund

i 15

/08/

05 1

2:00

mar

di

16/0

8/05

0:0

0

mar

di

16/0

8/05

12:

00

mer

cred

i 17

/08/

05 0

:00

mer

cred

i 17

/08/

05 1

2:00

jeud

i 18

/08/

05 0

:00

jeud

i 18

/08/

05 1

2:00

Tem

pera

ture

en

°C

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Hu

mid

ité

rela

tive

en

%Temp. Ext. Retour 1 Circuit Blocs ABC Départ 1 Circuit Blocs ABC Temp. Réfect. HR Réfect.

Onderstaande tabel toont per maatregel de besparing, de investering en de terugverdientijd. Best wordt gestart met het uitvoeren van de snel terugverdienbare maatregelen. Alle hier voorgestelde maatregelen worden terugverdiend binnen de 8 jaar.

Maatregelen Besparing Investering TVT

% (EUR (jaar) )

Verminderen pompvermogen 9 125 0,2

Verminderen draaiuren pompen 6 625 0,4

Overige technische maatregelen met geringe investering 5 2.125 2,0

Plaatsen condensatorenbatterij 8 1.875 2,4

Vervangen ketels 20 45.000 7,8

Vervangen ventilatoren 12 24.875 5,4

Vademecum energiebeleid collectieve huisvesting

14

Page 15: VADEMECUM RATIONEEL ENERGIEGEBRUIK - REG€¦ · In dit vademecum, op maat van uw behoeften, ontdekt u hoe, hoeveel en vooral waarom u kunt besparen met een slim energiebeleid. Vademecum

Wat betreft ondersteuning kan de facilitator u helpen om: − een studiebureau te vinden die gespecialiseerd is in energie-audits;

− de eisen vast te leggen waaraan een energie-audit moet voldoen, zoals bv. het opstellen van een energiebalans, comfortmetingen en vergelijkingen met gewenste waarden, gedetailleerde kosten-batenanalyse met berekening van de investering, mogelijke besparing, terugverdientijd,...;

− u te helpen bij de interpretatie van de energie-audit en de integratie van de voorgestelde maatregelen in uw energiebeleid.

4.3.4 Kostprijs

De kostprijs van een audit van een gebouw wordt bepaald door: − De tijdsinvestering van uw eigen personeel. Zo stelt de energieverantwoordelijke bij het

opstarten plannen en energiefacturen ter beschikking van het audit-bureau, begeleidt hij de rondgang en beantwoordt hij vragen. De tijdsinvestering hiervoor bedraagt een 2-tal dagen.

− De kostprijs van de audit zelf hangt af van het type audit (algemeen of specifiek HVAC) en van de complexiteit van het gebouw. Vandaar dat de prijsverschillen heel groot kunnen zijn (gewoonlijk tussen 2.000 € en 4.500 €, premie niet inbegrepen).

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest financiert deze studies tot 50% van het factuurbedrag. Zie voor verdere informatie in paragraaf 6.1.

Vademecum energiebeleid collectieve huisvesting

15

Page 16: VADEMECUM RATIONEEL ENERGIEGEBRUIK - REG€¦ · In dit vademecum, op maat van uw behoeften, ontdekt u hoe, hoeveel en vooral waarom u kunt besparen met een slim energiebeleid. Vademecum

5 UITVOERING: GOED BEGONNEN IS HALF GEWONNEN

5.1 Onderhoud

5.1.1 Definitie

Een nieuw gebouw met een nieuwe efficiënte installatie is nog niets waard als het slecht wordt beheerd. Als u een gebouw goed wil beheren, moet u rekening houden met het onderhoud van de schil (gevels, daken, ramen...) en van de installaties. Bij renovatie of herstellingen moet de energiezuinigheid van de nieuwe installaties en elementen worden gewaarborgd. Het laatste punt van een goed beheer van uw gebouw is uw gebouwgebruikers goed te informeren en te sensibiliseren inzake energiezuinig wonen. Over dit laatste vindt u meer informatie in paragraaf 5.3.

5.1.2 Voordelen

Een goed onderhoud garandeert enerzijds dat uw installaties in goede staat van werking blijven, maar anderzijds is het mogelijk uw energieverbruik sterk in te perken dankzij een efficiënt en proactief energie- en onderhoudsbeleid. Voor uw gebouwgebruikers, de bewoners, vertaalt dit zich in lagere lasten en minder zorgen over het onderhoud.

5.1.3 Aanpak

Vooreerst moet u uw installaties goed in kaart brengen om een duidelijk zicht te krijgen over de mogelijke problemen in uw gebouw of gebouwenpark. Dit hebt u normaal al uitgevoerd onder de vorm van een energiekadaster, een energieboekhouding, een andere vorm van inventarisatie of door ingrepen die uitgevoerd werden op de installaties.

Een evidente piste voor een goed onderhoud begint bij het herzien van uw bestaande onderhoudscontracten. Zo kunt u zelf al een aantal kritische vragen stellen bij uw bestaande overeenkomst met uw onderhoudsbedrijf: Welke criteria worden gehanteerd? Wordt er louter ingegrepen bij defect of is er een werkelijk preventief onderhoud? Worden wisselstukken geselecteerd op basis van hun energie-efficiëntie? De facilitator kan uw onderhoudscontract gratis scannen op mogelijke verbeteringen.

U kunt uw beheer en onderhoud verder optimaliseren door uw onderhoudsovereenkomsten te herzien in hun geheel. Hiervoor kunt u best volledig nieuwe lastenboeken laten opstellen voor het onderhoud van uw installaties, waarbij rekening wordt gehouden met de performantie van uw installaties. U kunt onder andere kiezen voor een onderhoudscontract met totaalgarantie voor bedrijfszekerheid, voor een contract waar het onderhoudsbedrijf verplicht is defecte onderdelen te vervangen door de meest performante alternatieven of nog voor een contract waarin het onderhoudsbedrijf zich ertoe bindt uw installatie elk jaar een aantal percent zuiniger te laten werken, gestaafd aan de hand van een correcte energieboekhouding.

5.1.4 Kostprijs

De kostprijs voor een efficiënt onderhoud van uw installaties is zo goed als onmogelijk in te schatten gezien dit afhankelijk is van uw installaties (ouderdom, complexiteit...), maar eenmaal het onderhoudscontract afgesloten is kunt u ervan uitgaan dat u effectief een energiebesparing zult realiseren.

Voorbeeld:

Een Brusselse sociale huisvestingsmaatschappij is erin geslaagd de energiegebonden lasten voor haar huurders met 25% te doen dalen, enkel en alleen door te werken aan de onderhoudscontracten voor de verwarmingsinstallaties

Vademecum energiebeleid collectieve huisvesting

16

Page 17: VADEMECUM RATIONEEL ENERGIEGEBRUIK - REG€¦ · In dit vademecum, op maat van uw behoeften, ontdekt u hoe, hoeveel en vooral waarom u kunt besparen met een slim energiebeleid. Vademecum

5.2 Energie-ontwerp bij bouw en renovatie

5.2.1 Definitie

Voor nieuwe gebouwen, of gebouwen waarvoor een zware renovatie zal worden uitgevoerd, is het zinvol om bij het ontwerp rekening te houden met de energie-efficiëntie van het toekomstige gebouw. Het beste is om vanaf de eerste fasen van het ontwerp, d.w.z. schetsontwerp en voorontwerp, een energiezuinig ontwerp na te streven. Indien uw project reeds in zijn ontwerpfase zit, is het sterk aangewezen om de lastenboeken alsnog te laten nalezen m.b.t. energiezuinigheid.

In het algemeen heeft energiezuinig bouwen betrekking op de volgende componenten van het gebouw: − gebouwschil: isolatie daken, muren, vloeren, beglazing...;

− elektriciteit: verlichting, pompen, apparaten...;

− klimatisatie: verwarming, koeling, ventilatie...;

− sanitair warmwaterproductie;

− watergebruik.

5.2.2 Voordelen

Een energiezuinig ontwerp heeft onder andere de volgende voordelen: − Voor de openbare sector is de verlaagde huurlast door minder verwarmingskosten een

meerwaarde voor de huisvestingsmaatschappij. In de private sector is de lage energiekost van een appartement zeker een meerwaarde.

− In een goed energiebesparend pand zullen de meerkosten van bijvoorbeeld extra isolatie deels worden gecompenseerd door andere posten die minder zullen kosten. Bijvoorbeeld: door extra te isoleren kunt u besparen op de kost van de verwarmingsinstallatie door een ketel met een kleiner vermogen te plaatsen.

5.2.3 Aanpak

Het is belangrijk om zo vroeg mogelijk in het ontwerp- en bouwproces rekening te houden met de principes van energiezuinig bouwen. Indien u pas later in het ontwerpproces energiezuinige principes wilt introduceren kunt u altijd uw lastenboeken laten screenen op “energiezuinige” voorschriften. De energiefacilitator kan u hierbij helpen.

Vademecum energiebeleid collectieve huisvesting

17

Page 18: VADEMECUM RATIONEEL ENERGIEGEBRUIK - REG€¦ · In dit vademecum, op maat van uw behoeften, ontdekt u hoe, hoeveel en vooral waarom u kunt besparen met een slim energiebeleid. Vademecum

In de volgende tabel wordt een voorbeeld gegeven van een dergelijke screening van een lastenboek.

Besteknummer Vaststelling Suggestie

Deel 1: Gebouwschil

06.01 Dakisolatie met

mineraalvezeldekens (dikte 100 mm)

Isolatiedikte 150mm zodat U-waarde = 0,25 W/m²K

07.01/07.02 Dakvlakvensters met zonwerend glas Op zuidzijde buitenzonwering voorzien

08. / 12. Tussenvloeren in hout + verlaagd plafond in gipskarton

Plafond ophangen aan veersysteem + akoestische isolatie voorzien

11.01 Buitenwand zolder wordt

geïsoleerd met 50mm rotswol (U-waarde = 0,5 W/m²K)

Isolatiedikte 120mm zodat U-waarde = 0,25 W/m²K

Deel 2: Technische installatie

14.02.03 Elektrische kookplaat Inductiekookplaat

14.02.08 Douchekop bij ligbad Spaardouchekop

16.01.3.b. Bediening buitenverlichting met schakelklok

Bediening met schemerschakelaar en bewegingsdetectie

16.05.01 Verlichtingsniveau van min.

500 lux Lens van polycarbonaat

Efficiente verlichting met een specifiek elektrisch vermogen kleiner dan 2,5 W/(m².100 lux)

18.02. Verwarmingslichamen Berekening warmteverliezen voor dimensionering radiatoren op basis van NBN B 62-003

18.02.1 Plaatstalen radiatoren

Achter alle radiatoren wordt een reflecterende isolatiefolie geplaatst

Op zolderverdieping worden radiatoren bij voorkeur onder ramen geplaatst.

18.04 Kraanwerk Hydraulische inregeling van radiatoren en kringen

18.05 Circulatiepomp met frequentiesturing + permanente magneet

18.06 Isolatie Ook voor kraanhuizen en pompen + tabel met isolatiediktes

Niet voorzien Natuurlijke ventilatie op 1ste verdieping Winddrukonafhankelijke raamroosters

Wij wijzen op de volgende interessante ondersteuningsvormen van energiezuinig bouwen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest: − Leefmilieu Brussel-BIM publiceerde twee gidsen voor een duurzaam energieontwerp

van collectieve huisvesting. In een eerste gids die bestemd is voor de opdrachtgever worden de prestatie-eisen verduidelijkt tussen een opdrachtgever en zijn uitvoerders. De tweede gids is bestemd voor de ontwerper. Daarin staan technische criteria hij moet toepassen om deze prestaties te bereiken. Deze gidsen zijn gratis downloadbaar op www.leefmilieubrussel.be > Ondernemingen > Energie

Vademecum energiebeleid collectieve huisvesting

18

Page 19: VADEMECUM RATIONEEL ENERGIEGEBRUIK - REG€¦ · In dit vademecum, op maat van uw behoeften, ontdekt u hoe, hoeveel en vooral waarom u kunt besparen met een slim energiebeleid. Vademecum

− De facilitator kan u helpen bij de integratie van de energiezuinige concepten of

maatregelen in het bestek. U kunt ook een beroep doen op de facilitator om de opgevraagde offertes, ingediend door de aannemers, te evalueren op energie-efficiëntie. Ook voor nieuwbouwprojecten of zware renovaties kunt u de facilitator contacteren voor een screening met betrekking tot integratie van energiezuinige concepten in de ontwerpen.

5.2.4 Kostprijs

De meerkost van een duurzaam bouwproject ten opzichte van een klassiek bouwproject is moeilijk in te schatten. Bepaalde aspecten van de bouw, bijvoorbeeld extra isolatie, brengen inderdaad een meerkost met zich mee, maar kunnen een besparing opleveren bij andere aspecten zoals een stookinstallatie met een lager vermogen of een besparing bij het gebruik van het gebouw. Tevens is het mogelijk de meerkost van bepaalde onderdelen te compenseren door bepaalde keuzen te maken op bijvoorbeeld de afwerking.

Daarom gaan we ervan uit dat een duurzame bouw niet de facto een meerkost met zich meebrengt.

Concreet

De Brusselse regelgeving legt een minimale isolatiegraad van de gebouwen op van K50. Uit een studie bleek dat het rendabel is om een isolatiegraad van zelfs K25 na te streven. In het bijzonder de volgende ingrepen zijn in hoge mate rendabel, en dus sterk aangeraden zijn bij nieuwbouw of renovatie van een appartementsgebouw:

- dak isoleren met een laag minerale wol van 15 cm dikte (of ander isolerend materiaal); vloeren en gevels isoleren met laag van 6 à 10 cm;

- ramen plaatsen met superisolerend glas (U=1-1.3W/m²K) en thermisch verbeterde profielen (U=2 W/m²K);

- zorgen voor een verbeterde luchtdichtheid;

- het plaatsen van een performante ketel.

Vademecum energiebeleid collectieve huisvesting

19

Page 20: VADEMECUM RATIONEEL ENERGIEGEBRUIK - REG€¦ · In dit vademecum, op maat van uw behoeften, ontdekt u hoe, hoeveel en vooral waarom u kunt besparen met een slim energiebeleid. Vademecum

5.3 Informeren en Sensibiliseren

5.3.1 Definitie

Met het verspreiden van de juiste informatie en met de nodige sensibilisering van de bewoners kunt u het energieverbruik van een gebouw verder laten dalen. Dit geldt zowel voor oudere gebouwen die niet optimaal zijn op vlak van energie-efficiëntie als voor gebouwen die goed ontworpen zijn en over performante installaties beschikken. Een klassiek voorbeeld is de huurders van een gebouw de thermostatische kranen correct te leren gebruiken.

5.3.2 Aanpak

Er zijn voornamelijk 2 wegen die kunnen gebruikt worden om uw gebruikers te benaderen: visuele boodschappen (affiches, informatiemappen) en mondelinge informatie (vergaderingen, vormingssessies). U kunt zelf affiches maken en infomappen samenstellen voor uw huurders. Hierdoor zullen ze zich betrokken voelen bij het beheer van het gebouw. U kunt hiervoor bijvoorbeeld een tekenwedstrijd organiseren voor de kinderen in het gebouw rond het thema.

In het Brussels Gewest werden al talrijke sensibiliseringsprojecten uitgewerkt. Maak gebruik van de beschikbare informatie en kennis. Informeer u bij de stadswinkel (www.curbain.be), bij de Infodienst van Leefmilieu Brussel-BIM of bij de facilitator. Start er vooral niet alleen aan: probeer een (kleine) groep mensen rond u te krijgen die u kunnen helpen om het project verder te trekken. Dit zal u ook helpen om de informatie beter te verspreiden.

5.3.3 Voordelen

- Het wordt voor iedereen duidelijk dat u bezorgt bent om de lasten van de gebruikers en om het goede beheer van het gebouw.

- Indien u tijdens de sensibiliseringscampagne informatie meegeeft over de lastenverdeling en het beheer van de installaties zal er een groter vertrouwen heersen bij de gebruikers.

- Uit resultaten van sensibiliseringscampagnes in appartementsgebouwen van het Gewest blijkt dat het mogelijk is om effectief tot een lastenverlaging voor de gebruikers te komen.

5.3.4 Kostprijs

Een sensibiliseringscampagne hoeft niet veel te kosten. U zult vooral tijd moeten investeren in het goed verspreiden van de informatie en het overbrengen van de juiste boodschap aan de gebouwgebruikers.

Vademecum energiebeleid collectieve huisvesting

20

Page 21: VADEMECUM RATIONEEL ENERGIEGEBRUIK - REG€¦ · In dit vademecum, op maat van uw behoeften, ontdekt u hoe, hoeveel en vooral waarom u kunt besparen met een slim energiebeleid. Vademecum

6 FINANCIËLE STIMULI

6.1 Energiepremies van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest biedt in 2006 een nieuw programma aan voor Energiepremies. Het programma wil energiebesparende investeringen aanmoedigen in gebouwen voor collectieve huisvesting (openbare huisvestingsmaatschappijen, ocmw’s, sociale vastgoedkantoren, mede-eigendommen van gebouwen, bouwpromotoren, mede-eigendommen, al dan niet met een rechtspersoonlijkheid, enz.)

Studies Energieaudit 50 % per gebouw

Audit verwarming en/of ventilatiesysteem 50 % (maximum 2500 €)

Haalbaarheidsstudie 50 %

Energieontwerp 50 %

Investeringen Energie-boekhouding 50 % op levering van software en plaatsing materiaal

Installatie warmtekrachtkoppeling 20 % van de investering, met inbegrip van mini-stadverwarming

Zonneboiler

Gewstelijke premie: 35 % met een maximum van 992 € per woning Premie Sibelga: 758 € tot 8 m² en 75 € per bijkomende m² extra (maximum 9 625 euro per gebouw).

Fotovoltaïsche zonnecellen 30 % per woning met een maximum van 1750€

Condensatieketel 10 €/KW per gebouw met een maximum van 10 000 €

Regeling 30 % met een maximum van 1000 € per stookplaats

Doorstroomgasboiler 200 € per woning

Dakisolatie 8 € / m² (max. 50 %)

Frequentieregelaar voor compressor, ventilatie, pomp 100€/ kVA (max 50 %, max. 5000 €/ substation)

De premies zijn cumuleerbaar, maar hun totaalbedrag kan niet hoger zijn dan 100 000 € per gebouw over een periode van 3 jaar. De werken en studies moeten voldoen aan de technische voorwaarden die beschreven zijn in de handleiding voor de premies: www.leefmilieubrussel.be > Ondernemingen > Energie

U kunt met uw vragen over premies terecht bij de energie-facilitator voor de collectieve huisvesting: 0800/85 775 of [email protected]

Vademecum energiebeleid collectieve huisvesting

21

Page 22: VADEMECUM RATIONEEL ENERGIEGEBRUIK - REG€¦ · In dit vademecum, op maat van uw behoeften, ontdekt u hoe, hoeveel en vooral waarom u kunt besparen met een slim energiebeleid. Vademecum

6.2 Belastingverminderingen

Ook de federale regering heeft een aantal maatregelen uitgewerkt om energiebesparing bij nieuwbouw en renovatie van woningen aan te moedigen: een belastingvermindering van 40% van het geïnvesteerde bedrag tot een maximum van 1.280 euro. Concreet gaat het om: vervanging van stookketels het onderhoud van stookketels, installatie van zonneboilers, PV-panelen, plaatsing van hoogrendementsbeglazing, dakisolatie, thermostatische kranen of programmeerbare kamerthermostaat of uitvoering van een energie-audit van de woning. Deze regeling voor belastingvermindering is echter enkel van toepassing op natuurlijke personen en dus niet op maatschappijen.

Informatie: http://mineco.fgov.be en http://www.minfin.fgov.be

6.2.1 Hoe kunt u een belastingvermindering berekenen?

Elk appartement of studio wordt afzonderlijk gerekend (niet noodzakelijk met een apart kadastraal inkomen). De werken kunnen betrekking hebben op een individueel appartement of ze kunnen betrekking hebben op gemeenschappelijke delen waar de kosten verdeeld worden. Hieronder vindt u een voorbeeld van iedere situatie.

1° Vervanging van de ramen door dubbele beglazing:

Voor elk van de appartementen heeft de eigenaar recht op een maximum belastingvermindering van 1280 EUR.

2° Dakisolatie voor het bovenste appartement:

Voor ieder appartement zal de eigenaar recht hebben op een belastingvermindering die overeenkomt met het aandeel van het appartement in het geheel van de eigendom, hetwelk moet overeenstemmen met het aandeel in de totale kostprijs van de uitgevoerde werken.

Voorbeeld:

- gebouw bestaande uit 4 appartementen ;

- appartement 1 vertegenwoordigt 150/duizendste in het geheel van de eigendom;

- appartement 2 vertegenwoordigt 250/duizendste in het geheel van de eigendom;

- appartement 3 vertegenwoordigt 300/duizendste in het geheel van de eigendom;

- appartement 4 vertegenwoordigt 300/duizendste in het geheel van de eigendom;

- de totale kostprijs van de werken bedraagt 8.000 EUR.

Het aandeel van elk appartement in de kostprijs der werken bedraagt dus :

Appartement 1 8.000 EUR x 150/1000 = 1.200 EUR

Appartement 2 8.000 EUR x 250/1000 = 2.000 EUR

Appartement 3 8.000 EUR x 300/1000 = 2.400 EUR

Appartement 4 8.000 EUR x 300/1000 = 2.400 EUR

Vademecum energiebeleid collectieve huisvesting

22

Page 23: VADEMECUM RATIONEEL ENERGIEGEBRUIK - REG€¦ · In dit vademecum, op maat van uw behoeften, ontdekt u hoe, hoeveel en vooral waarom u kunt besparen met een slim energiebeleid. Vademecum

De eigenaar zal bijgevolg hiervoor per appartement kunnen genieten van een belastingvermindering van:

Appartement 1 1.200 EUR x 40 % = 480 EUR

Appartement 2 2.000 EUR x 40 % = 800 EUR

Appartement 3 2.400 EUR x 40 % = 960 EUR

Appartement 4 2.400 EUR x 40 % = 960 EUR

Opmerking: wanneer deze beide werken in hetzelfde jaar worden uitgevoerd en betaald, spreekt het voor zich dat de belastingvermindering beperkt blijft tot 1280 EUR per appartement per jaar

6.2.2 Hoe moet de aanvraag ingediend worden?

Iedere eigenaar of huurder die deelgenomen heeft in de kosten moet zelf een aanvraag voor belastingvermindering indienen in het daarvoor voorziene vakje op de belastingaangifte.

Bij de aanvraag moet een kopij van de factuur toegevoegd worden met de vermelding:

“Verklaring met toepassing van artikel 6311 van het KB/WIB 92 betreffende de uitgevoerde werken die zijn bedoeld in artikel 14524 van het Wetboek van de Inkomstenbelasting 1992”.

Ik ondergetekende,............., bevestig dat:

<hier de tekst vermeld bij de technische voorwaarden opnemen) (datum) (naam)

(handtekening)

Het is eveneens mogelijk om deze vermelding als bijlage bij de factuur toe te voegen. U vindt een voorbeeld van een dergelijke bijlage op www.mineco.fgov.be en op www.minfin.fgov.be.

U moet eveneens een verdeling van de kosten toevoegen zoals vermeld in de berekening hierboven.

Gewoonlijk krijgt iedere eigenaar deze documenten van de syndicus of het mede-eigendom.

Vademecum energiebeleid collectieve huisvesting

23

Page 24: VADEMECUM RATIONEEL ENERGIEGEBRUIK - REG€¦ · In dit vademecum, op maat van uw behoeften, ontdekt u hoe, hoeveel en vooral waarom u kunt besparen met een slim energiebeleid. Vademecum

7 INHOUDELIJKE ONDERSTEUNING

7.1 Energie-facilitator collectieve huisvesting

Het Brussels Instituut voor Milieubeheer stelt een dienst ter beschikking onder de vorm van een energie-facilitator. Deze heeft als doel gebruikers en eigenaars van collectieve huisvesting in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest die de energieprestaties van hun gebouwen wensen te verbeteren, gratis te informeren en adviseren. De energie-facilitator zal hierbij zelf niet als studiebureau of aannemer optreden of commerciële diensten aanbieden, maar zal de aanvrager bijstaan met onafhankelijk energie-advies.

Concreet biedt de energie-facilitator hulp bij: − het identificeren van de meest energiezuinige technische oplossing op niveau van een

gebouw;

− het ter beschikking stellen van contactgegevens van studiebureaus, aannemers, installateurs, leveranciers,...;

− het inhoudelijk vergelijken van offertes inzake installaties van verlichting, verwarming, sanitair warmwaterproductie,...;

− het zoeken van financiële steun ter beschikking gesteld door overheden en netbeheerders en het begeleiden van de administratieve afwikkeling hiervan.

− De energie-facilitator geeft tevens onafhankelijk energie-advies met betrekking tot onder meer:

− het nalezen van haalbaarheidsstudies;

− het nalezen van lastenboeken;

− de begeleiding van nieuwbouw- of renovatieprojecten.

De contactgegevens zijn de volgende:

Facilitator collectieve huisvesting Tel.: 0800 / 85 775 E-mail: [email protected]: www.leefmilieubrussel.be> Ondernemingen > Energie

7.2 Andere energie-facilitatoren

Andere facilitatoren relevant voor de collectieve huisvesting worden gepresenteerd in de volgende paragrafen. Facilitator hernieuwbare energie grote systemen Tel.: 0800 / 85 775 E-mail: [email protected]: www.leefmilieubrussel.be > Ondernemingen > Energie

Facilitator warmtekrachtkoppeling Tel.: 0800 / 85 775 E-mail: [email protected]: www.leefmilieubrussel.be > Ondernemingen > Energie

Vademecum energiebeleid collectieve huisvesting

24

Page 25: VADEMECUM RATIONEEL ENERGIEGEBRUIK - REG€¦ · In dit vademecum, op maat van uw behoeften, ontdekt u hoe, hoeveel en vooral waarom u kunt besparen met een slim energiebeleid. Vademecum

7.3 Andere nuttige adressen

Brussels Instituut voor Milieubeheer – Leefmilieu Brussel Gulledelle 100 1200 Brussel Tel.: 02 / 775 75 75 E-mail: [email protected]: www.leefmilieubrussel.be

SIBELGA – Dienst Premies Dhr. Daniël Raes Werkhuizenkaai 16 1000 Brussel E-mail: [email protected]: http://www.sibelga.be

Vademecum energiebeleid collectieve huisvesting

25

Page 26: VADEMECUM RATIONEEL ENERGIEGEBRUIK - REG€¦ · In dit vademecum, op maat van uw behoeften, ontdekt u hoe, hoeveel en vooral waarom u kunt besparen met een slim energiebeleid. Vademecum

7.4 Informatiebronnen

Organisatie en website Toelichting

Leefmilieu Brussel-BIM www.leefmilieubrussel.be

De laatste berichten in verband met wetgeving en acties, informatie met betrekking tot de onderwerpen REG, zonneboiler, lucht- en klimaatplan, energiebalans en de liberalisering van de energiemarkt, downloadbare publicaties van Leefmilieu Brussel-BIM.

Vlaamse overheid www.energiesparen.be

Energiebesparingstips voor huishoudens en een e-bib

Waalse overheid energie.wallonie.be

Informatie per doelgroep, publicaties, energie+3,...

Federale overheid www.energie.mineco.fgov.be

Informatie over federale wetgeving, statistieken, belastingaftrek en energieprijzen

Centrum Energiezuinig bouwen www.centrumduurzaambouwen.be

Informatie over energiezuinig bouwen, bouwteams, studiedagen,...

Passiefhuisplatform www.passiefhuisplatform.be

Informatie over energiezuinig bouwen en passiefhuizen, opleidingen,...

VIBE www.vibe.be

Informatie over milieuverantwoord en gezond bouwen en wonen

WTCB www.wtcb.be

Informatie over normen, reglementeringen, publicaties, bouwproductendatabank, infofiches, links,...

ADEME www.ademe.fr

Informatie over actualiteit, publicaties, praktische gidsen en hulpmiddelen,... in Frankrijk

SenterNovem www.senternovem.nl

Informatie over energiezorg, praktische gidsen,… in Nederland

APERE www.apere.org

Informatie over hernieuwbare energie en duurzame ontwikkeling

3 Energie+ is een informatietool ontwikkeld voor energieverantwoordelijken in opdracht van het Waalse Gewest. Deze CD-ROM bevat informatie omtrent concept, audit en renovatie van gebouwen, klimatisatie, verlichting, isolatie,...

Vademecum energiebeleid collectieve huisvesting

26