4544 fmi 9 - 2014 fmi 9 - 2014

‘ Het meest duurzame museum

ter wereld, zonder te slopen

of nieuw te bouwen’

‘We zijn trots op onze drie sterren en de kwalificatie Very Good, daarmee hebben we de wereldwijde pri-meur’, vertelt Adriaan Dönszelmann, zakelijk direc-teur van het Van Gogh Museum. Hij kreeg het Breeam-duurzaamheidscertificaat op 30 juni over-handigd door Annemarie van Doorn, directeur van de Dutch Green Building Council. Dönszelmann: ‘We kozen bewust voor de koers

waarbij maatschappelijk ver-antwoord ondernemen en duurzaamheid hoog in het vaandel staan. Ons museum trekt dagelijks 4000 bezoe-kers en heeft als kerntaak het behoud van het culturele erfgoed van Vincent van Gogh. Daar hoort ook bij hoe je verantwoord en duur-zaam omgaat met het muse-

umgebouw en de omgeving. Dit certificaat is een bekroning op de inspanningen die we jarenlang op dat gebied hebben geleverd.’

Breeam-NLBreeam staat voor Building Research Establishment Environmental Assessment Method en werd oor-spronkelijk ontwikkeld en geïntroduceerd door het

Building Research Establishment (BRE), een Engelse onderzoeksinstantie enigszins vergelijkbaar met het Nederlandse TNO. De toevoeging NL maakt duidelijk dat het hier om de Nederlandse versie gaat.  Bree-am stelt een standaard voor een duurzaam gebouw en geeft vervolgens aan welk prestatieniveau het on-derzochte gebouw heeft. De bedoeling is gebouwen te analyseren en te verbeteren.Breeam-NL In-Use berekent de duurzaamheidpresta-tie voor bestaande gebouwen aan de hand van drie aspecten:• Asset (karakteristieken van het gebouw zelf)• Beheer (exploitatie van de onderdelen van het gebouw)• Gebruik (hoe de gehuisveste organisatie activiteiten

in het gebouw organiseert)Het systeem maakt gebruik van een kwalitatieve weging; per aspect ontvangt een organisatie één tot vijf sterren (Pass, Good, Very Good, Excellent of Outstanding).

Voor museaMet de certificaatuitreiking aan het Van Gogh Mu-seum is meteen ook het nieuwe Breeam-NL keurmerk voor Museumgebouwen operationeel. In samenwer-king met een kopgroep van musea en CFP heeft Dutch Green Building Council (DGBC) de norm voor be-staande bouw geschikt gemaakt voor de museale sector. De richtlijn maakt het mogelijk om bestaande

Ellen van der Veen Het Van Gogh Museum ontving dit voorjaar het Breeam-duurzaamheids-

certificaat: Very Good voor gebouw, beheer én gebruik. Met deze uitrei-

king is ook het nieuwe Keurmerk voor Museumgebouwen operationeel.

Samen met een kopgroep van musea en CFP, heeft DGBC de Breeam-NL

norm voor bestaande bouw geschikt gemaakt voor de museale sector.

Van Gogh Museum ‘wereldwijde primeur’ met Breeam-certificaat

Annemarie van Doorn, directeur DGBC, en Adriaan Dönszelmann, za-kelijk directeur Van Gogh Museum

47fmi 9 - 2014

‘ Het museum wist optimaal

gebruik te maken van

de quick wins’

tig procent op het energieverbruik en realiseert het museum tegelijkertijd een CO2-reductie. Bovendien maakt het museum voor honderd procent gebruik van windenergie uit Nederland. Het opnieuw vaststel-len van de benodigde huisvesting bleek een andere quick win. Een werkstijlonderzoek toont aan dat er minder kantoorhuisvesting nodig is. Het facilitair bedrijf wist daarnaast goed gebruik te maken van de natuurlijke momenten. De verande-rende eisen ten aanzien van de brandveiligheid zijn namelijk de aanleiding voor de renovatie. Door ge-bruik te maken van dit natuurlijke moment kunnen isolatie, installatierenovatie, compartimentering en een nieuwe warmte-koude-opslag zonder veel extra budget leiden tot meer duurzaamheid. De nieuwe WKO werd gekoppeld aan de bestaande installaties en was een gezamenlijk project met gemeente Am-sterdam. Daardoor drukt deze investering niet op de begroting van het museum.Naast deze gebouwgebonden acties, weet het facilitair bedrijf ook op het gebied van gebruik punten te sco-ren. Zo wordt al het afval gescheiden en is er een vetvangput. Men stimuleert het digitaal archiveren, het tweezijdig printen en het hergebruik van druk-werk. Ook is oud meubilair aan derden aangeboden voor een tweede leven. Oor is blij dat de verschillende musea de samen-werking opzoeken op het gebied van duurzaam-heid. Hij heeft ervaren dat het gebouw, de bezoe-kers en de kwetsbare collectie een organisch geheel vormen. Dit hebben alle musea met elkaar gemeen dus daar is winst te behalen, zowel voor de musea als voor het milieu. fmi

musea te certificeren. Het is uniek in de wereld dat musea voorzien kunnen worden van een duurzaam-heidskeurmerk. Nederlandse musea kunnen hiermee koploper worden in de wereld. DGBC is een onafhankelijke netwerkorganisatie die streeft naar verduurzaming van de gebouwde omgeving. Hiertoe beheert DGBC onder andere het internationaal erkende duurzaamheidskenmerk Breeam NL. Directeur Annemarie van Doorn is blij met de primeur: ‘Het is geweldig dat het Van Goghmuseum zich zo verantwoor-delijk voelt voor de duurzame prestaties van het gebouw en laat daarmee zien dat duurzaamheid ook voor deze sector een belangrijk thema is.’CFP, adviesbureau op het gebied van verduurzaming,

begeleidt het Van Gogh Mu-seum bij de verduurzaming en het Breeam-traject. Direc-teur Bram Adema tijdens de uitreiking van het certifi-caat: ‘Het Van Gogh Museum is van een gemiddeld duur-zaam gebouw het meest duurzame museum ter we-reld geworden, zonder daar-voor te slopen of nieuw te

bouwen. Het project werd volledig betaald uit de besparingen. Het is daarmee een voorbeeld voor alle gebouwen, musea, kantoren en zelfs woningen.’

Facilitair bedrijfMartin Oor, hoofd facilitair bedrijf en sinds 2011 werkzaam bij het Van Gogh Museum, vertelt dat het achterliggende renovatietraject ingrijpend was. Zo is het dak vervangen en extra geïsoleerd. In combinatie met de nieuwe daklichten daalde het energieverbruik daardoor met veertig procent. Het museum wist optimaal gebruik te maken van de quick wins. Een van de quick wins is het opnieuw inregelen van de gebouwinstallaties. Daardoor bespaart men twin-

> Ellen van der Veen is adviseur bij VFM Facility Experts

> Vijf aspecten waren van doorslaggevend belang voor het succes:• Quick wins betalen de projectkosten. In ieder gebouw is sprake van quick wins, dit zijn

besparingen op kosten en milieu die zonder investeringen kunnen worden ingevoerd. Deze besparingen kunnen eenvoudig worden vastgesteld door een nulmeting.

• Natuurlijke momenten en bestaande budgetten voor investeringen in duurzaamheid. Door budgetten voor onderhoud, renovatie en vernieuwing in te zetten voor verduurzaming hoeven er geen extra middelen vrijgemaakt te worden, en worden de bestaande budgetten optimaal ingezet.

• Energiebesparing zorgt voor directe kostenreductie, een beter comfort voor bezoekers en bewoners en directe verlaging van de CO2-uitstoot.

• Duurzaam inkopen is niet duurder, maar wel beter voor mens, milieu en de internationale economie. Voor het museum betekent dit: zo weinig mogelijk inkopen, en als je inkoopt dan bij ‘goede’ leveranciers en zo circulair als mogelijk.

• Labelling met Breeam zorgt voor objectiviteit, betere communiceerbaarheid en voorkomt greenwashing (het zich groener of maatschappelijk verantwoorderlijker voordoen dan een bedrijf of organisatie daadwerkelijk is).

Facility Management Simplified

Met TOPdesk heeft u alles in huis om meldingen, reserveringen

en andere taken razendsnel af te handelen. U hoeft alle informatie

slechts op één plek te beheren, terwijl elke afdeling zijn eigen veilige

werkomgeving behoudt. TOPdesk is de enige tool die FM, ICT en HRM

perfect integreert.

Met de nieuwste versie van TOPdesk profi teert u van functionaliteiten

die uw werk eenvoudiger maken. U kunt in het vernieuwde

Contractbeheer en SLM (Service Level Management) helemaal

zelf uw producten- en dienstencatalogus inrichten, beheren

en toezien op de naleving. En behandelaars op locatie kunnen

met TOPdesk Mobile taken inzien en ter plekke meldingen

aanmaken.

Meer weten? Bezoek www.topdesk.nl/facilitair

Koester uw dienstverleningDe meest gebruiksvriendelijke ondersteuning voor uw facilitaire afdeling

Martin Oor, hoofd Facilitair Bedrijf Van Gogh Museum geeft een rondleiding

Foto’s: Jan Kees Steenman