Van stedelijk groen naar een ecologisch paradijs in hartje

Amsterdam Een urbaan-ecologisch onderzoek naar de

bevordering van de biodiversiteit en de ecologische kwaliteit van het GWL-terrein

20 december 2012

Agenda• Introductie • Sociaal onderzoek• Ecologisch

onderzoek• Aanbevelingen

• Discussie

Wie zijn wij?

Isabelle Bense Caspara Hubar Rutger Wilschut Erik-Jan Bijleveld

Marly WetzelsRamona Eikelenboom-Kil

Waarom dit project?• Wageningen Universiteit - ACT

project

• Project van 8 weken

• Opdracht van de Koepelvereniging

Wat hebben wij gedaan?• Probleemstelling:

Het gebrek aan kennis over ecologische mogelijkheden passend binnen de wensen van bewoners met betrekking tot het groen in de wijk.

• Sociaal & ecologisch onderzoek op het GWL-terrein

MethodenSociaal:• Raadplegen documenten over GWL-terrein• Enquête onder bewoners

Ecologisch:• Inventarisatie• Waarneming.nl• Gesprek met stadsecoloog

Sociaal onderzoekVisie van bewoners &

bereidheid tot meehelpen in onderhoud

De visie van de bewoners• Meer begroeiing op pleinen• Meer variatie in de groenstroken• Hagen: verschillende hoogtes en voller• Meer fauna in gehele wijk

Maar zijn bewoners ook bereid om mee te helpen in het beheer om dit te realiseren?

De tevredenheid van de bewonersTevreden met Percent

age (N=40)

De wijk in het algemeen 95%Het groen in de wijk 70%Het onderhoud door Stadsdeel West

47.5%

Het onderhoud door bewoners

75%Negatieve punten groenonderhoudOnderhoud van grasGeluidshinder (i.v.m. broedseizoen)Takjes worden niet opgeruimd (lekke banden)Stokrozen gaan kapotLiefdeloos

De bereidheid van de bewoners• Bereid om mee te helpen met

onderhoud: 55%.

• Geen verschil tussen:–Wel of geen lid zijn van een

bewonerswerkgroep– Bezit van huur- of koopwoning–Wel of geen bezit van privétuin

Waardering

Ecologisch onderzoekIntroductie, Ecologische identiteit & Ecologische

potentie

Ecologie • Wat is ecologie? – Studie naar interacties tussen organismen en

hun omgeving op verschillende niveaus: individuen, populaties, gemeenschappen en ecosystemen.

• Wat is een ecosysteem? – Alle organismen en hun interacties binnen een

afgebakende ruimte met bepaalde abiotische omstandigheden.

De stad als ecosysteem

Wat maakt de stad een bijzonder ecosysteem? - Klimaat- Luchtvochtigheid- Stenen oppervlaktes- Vervuiling- Verstoring - Snelle veranderingen

Amsterdam- Verbazingwekkend groene stad: >800

plantensoorten

- Veel groene corridors

Foto: Google Earth Foto: Dienst ruimtelijke ordening

Het urbane floradistrictVeel plantensoorten zijn typisch voor stedelijk gebied- Warmteminnende soorten- ‘Steensoorten’ - Neofyten- Pioniersoorten- ‘Tuinvlieders’

Opdeling op basis van Denters (2004) in:- Stadsafhankelijke soorten- Stadsminnende soorten

FaunaDiverse diersoorten zijn afhankelijk van een ‘stenen habitat’

Gierzwaluw Zwarte roodstaart Laatvlieger

Foto:Pawel Kuźniar Foto: Marek Szczepanek Foto: Markus Nolf

Inventarisatie flora- 227 plantensoorten (180 natuurlijk, 47

aangeplant)- 23 Stadsafhankelijke soorten, 19 stadsminnende

soorten- Inventarisatie in voorjaar kan nog meer soorten

opleveren

Pastinaak Foto: Darkone

Prachtklokje Foto: Ton Denters

Rode spoorbloem Foto: Ton Denters

Bijzondere planten op het terrein

Tripmadam

Donzige klaproos

Gele helmbloem

Stekelkamgras

Klein glaskruid

Foto’s: Ton Denters

Fauna op het GWL-terrein18 Vogelsoorten, 11 Insectensoorten • Inventarisatie incompleet vanwege het seizoen

van inventariseren

DagpauwoogFoto: Erik-Jan Bijleveld

BoomblauwtjeFoto: Holger Gröschl

Grote gele kwikstaartFoto: J.M. Garg

HuismusFoto: Dario Sanchez

Ecologische identiteitHet ‘groen’ op het GWL-terrein valt op door door:- Hoge diversiteit aan plantensoorten- Veel bijzondere plantensoorten

- Vogelvriendelijkheid: o.a. veel Huismussen

- Veel typen habitat (hagen, grasstroken, moestuinen, pleinen)

Ecologische potentie: floraMuurplanten:

Oeverplanten:

Hooiland-planten: Tongvaren

Foto: Kurt Stüber

PijlkruidFoto: Wiki commons user Teunie

Kleine watereppeFoto: Stan Shebs

MuurvarenFoto: Hagen Graebner

Zomerfijnstraal

Foto: Hagen Graebner

Blaassilene Foto: Teun Spaans

Ecologische potentie: fauna

Tuinfluiter Foto: Jakub Stank

WatervleermuisFoto: Gilles San Martin

Gewone grootoorvleermuisFoto: Markus Nolf

Vroege glazenmaker Foto: Christian Fischer

LantaarntjeFoto: Luc Viatour

LandkaartjeFoto: Jörg Hempel

Aanbevelingen

Elementen voor een diervriendelijk wijk

Foto: Wiki commons user Stunteltje

Foto: Bijenhotels.nl

Foto: vogelhuisje.org

Versterken ecologische identiteitGericht ‘tuinieren’ in de wijk om bijzondere en ecologisch interessante soorten te bevoordelen

- Verspreiden van zaden - Verspreiden van wortelstokken

ZegekruidFoto: Zanchetta Fabio

StokroosFoto: Marc Ryckaert

Tweekleurig springzaad

Foto: Wiki commons user Hectonichus

Aanpassingen in beheer

Foto: Caspara van Hellenberg Hubar

Foto: Wikimedia commons gebruiker Rasbak

Foto: Oliver Herold

Foto: Caspara van Hellenberg Hubar

Nieuwe elementen• Vlindertuin • Vijver• Muurplantenreservaat• Natuurlijke oever

Foto: Hans Hillewaert

Foto: Billy HathornFoto: Dominicus J. Bergsma

Verder onderzoek

- Waterleliegracht: waterkwaliteit & ecologie

- Inventarisatie fauna in de wijk

Vragen?