Van links naar rechts: Monique Rosbergen, Jolanda Denekamp, Annelies Barendrecht, Gerda Post, Karien de Bont, Sieboutje Bouwstra.

Stel je bent vijftien en in verwachting. De bevalling duurt vele dagen. Je baart een doodgeboren kind en je weet niet wat je overkomt: je kunt je urine niet langer ophouden en soms ook je ontlasting niet meer. Het al-lerergste is dat je zó stinkt dat je verstoten wordt. De rest van je leven breng je in afzondering door. De wanhoop is groot, je waardigheid is klein.

Door Jolanda Denekamp

Van wanhoop naar waardigheid

Dit overkomt 9.000 vrouwen per jaar in Ethiopië. Maar er is hoop: een operatie in het Hamlin Fistula Hospital in de Ethiopische hoofd-stad Addis Abeba of in een van haar buitenklinieken. Geld bijeen brengen voor operaties van fistel-patiënten is het doel van de Blote Voeten Tocht op zaterdag 10 sep-tember in Barneveld: door en voor vrouwen en meisjes. Elk jaar vinden 3000 fistelpa-tiënten de weg naar het Fistula-ziekenhuis en worden daar ge-opereerd. Daarmee krijgen ze hun leven én hun toekomst weer terug. Het ziekenhuis krijgt geen over-heidssubsidie. Al tientallen jaren bestaat het bij de gratie van dona-ties, giften en de opbrengsten van acties zoals de Barneveldse Blote Voeten Tocht. Een operatie kost 450 euro. De gemeente Barneveld subsidieert het Blote Voeten-pro-ject overigens in het kader van een van de millenniumdoelen: sterfte onder moeders omlaag brengen.

Niet de prestatie van de Blote Voeten Tocht staat voorop, maar de gewaarwording om op blote voeten te lopen, net als de Ethi-opische vrouwen. En om naar voorbeeld van een Engelse die in drie dagen 15 miles liep, geld in te zamelen. ,,Doel is geld voor de operaties van fistelpatiënten bij-

een brengen en het verhaal van deze vrouwen te vertellen’’, aldus Annelies Barendrecht, de initi-atiefneemster van de tocht. De Lunterse benaderde vrouwen uit haar kennissenkring om mee te werken met de organisatie. Zelf kwam ze enkele jaren geleden na het lezen van een artikel over het Fistula Hospital in het tijdschrift Opzij met de fistelproblematiek in aanraking. ,,Het artikel trof me zo dat ik er iets mee moest. Ik meld-de me bij de landelijke stichting Hamlin Fistula Hospital en werd bestuurslid.’’

Nederland is één van de acht do-norlanden van het ziekenhuis en heeft er financieel onder meer voor gezorgd dat de vijfde bui-tenkliniek er kwam. Ook de Ame-rikaanse tv-presentatrice Oprah Winfrey financiert mee. Annelies raakte nog meer onder de indruk van het werk van de Australische arts Catherine Ham-lin (87) na een bezoek in 2009 aan het ziekenhuis in de hoofdstad in Addis Abeba. ,,Catherine voert daar al vijftig jaar fisteloperaties uit, nu nog drie dagen per week. Fistels ontstaan door langdurige, niet-begeleide geboorten. Het kindje overlijdt veelal en de moe-der loopt grote inwendige schade op. Belangrijke oorzaken zijn:

bevallingen op zeer jonge leeftijd, slechte infrastructuur en weinig verloskundigen en gynaecologen. Annelies vertelt bewogen over haar bezoek aan het Ethiopische Fistula-ziekenhuis: ,,Wat me het meest trof was het ontbreken van licht in de ogen van de vrouwen die net bij het ziekenhuis waren aangekomen. Ze waren verstoken van waardigheid. Na de fistel-operatie zag ik weer licht in hun ogen. Heel bijzonder. Het zal je dochter zijn’’, vervolgt Annelies wiens dochter Anne-Martine re-cent van een meisje is bevallen. ,,Ik zag destijds een fistelpatiënt van ongeveer 20 jaar die nog maar 22 kilo woog. Haar benen waren aan haar borst vastgegroeid nadat

ze jaren in een hut had gelegen. Ze werd gevonden door hulpver-leners die haar naar het Fistula-ziekenhuis brachten. De operatie genas haar.’ 95 procent van de operaties blijkt succesvol.

Wie niet geneest, leert via het ziekenhuis om te gaan met haar handicap. Een aantal vrouwen dat niet meer welkom is in de eigen gemeenschap, gaat wonen in de veilige omgeving van het zieken-huis en leert in haar eigen onder-houd te voorzien. Ook verzorgen deze ex-patiënten lotgenoten voor en na de fistel-operatie. Voor en tijdens het herstel na de operatie kunnen de vrouwen leren lezen en schrijven en creatieve cursussen volgen. Ook zet het ziekenhuis sterk in op voorlichting en preventie, onder andere door vrouwen op te leiden tot verloskundigen. Die gaan ver-volgens het land in om voorlich-ting te geven en zwangere vrou-wen voor en tijdens de bevalling te begeleiden.

Ook verloskundige Sieboutje Bouwstra zit in het organisatie-comité. De Barneveldse die heel wat baby’s in de gemeente Barne-veld mee op de wereld heeft gezet, heeft ook in Ethiopië met eigen ogen aanschouwd hoe de vrouwen

‘Het zijn gezonde meisjes die bij een bevalling niet de juiste begeleiding krijgen’

Barneveldse Krant Weekend

Ziekenhuis in Ethiopië.

Van links naar rechts: Monique Rosbergen, Jolanda Denekamp, Annelies Barendrecht, Gerda Post, Karien de Bont, Sieboutje Bouwstra.

herstelden na een operatie. Haar oud-collega en vriendin Tineke verhuisde drie jaar geleden naar het Afrikaanse land om daar sa-men met haar schoonzus een ver-loskundige kliniek op te zetten. Haar broer had daar al een aard-appelteeltbedrijf. ,,Als je ziet hoe weinig zorg er in Ethiopië is, hoe arm de mensen zijn, dan vraag ik me soms af waar de mensen in Nederland over zeuren. Daar is geen stromend water, mensen le-ven in hutjes.’’

Wat Sieboutje vooral is bij ge-bleven: ,,Jonge meisjes worden verkracht op weg van huis naar school, raken in verwachting en worden vervolgens verstoten door hun familie.’’ Ze benadrukt dat de fistels geen gevolg zijn van besnij-denissen, maar van bevallingen in dit land dat voor een groot deel christelijk is. ,,Het zijn gezonde meisjes die bij een bevalling niet de juiste begeleiding krijgen’’, weet ze beroepsmatig. ,,Wat mij heeft aangegrepen is dat er zo-veel mis gaat bij jonge vrouwen die een kind krijgen. De bevalling kan soms dagen duren.’’ Behalve een bezoek aan de kli-niek van haar vriendin, besloot Sieboutje ook naar het Fistel-ziekenhuis te gaan waar ze de Engelse oprichtster Catherine te-

gen het lijf liep. De vrouwen ko-men op blote voeten aan bij het ziekenhuis, vertellen Annelies en Sieboutje uit eigen waarneming. ,,Soms na een tocht van dagen, soms met hun man, soms met an-dere familieleden, soms alleen.’ Na de operatie keren de meeste vrouwen hersteld terug naar hun dorp, waar ze weer gewoon kun-nen deelnemen aan het gemeen-schapsleven. Vaak kunnen ze ook weer baby’s krijgen, maar dan wel onder begeleiding van het Fistula Hospital, want dan is een keizer-snee noodzakelijk.’’ In het Fistula-ziekenhuis worden alle vrouwen geholpen, ongeacht religie en fi-nanciën.

Het is niet zo dat fistels een bui-tenlandse aangelegenheid zijn en in Nederland niet voorkomen. Dat een bevalling zo slecht af-loopt dat een moeder haar kind verlies en ernstige inwendige schade oploopt, komt weliswaar zelden voor in Nederland weet Sieboutje vanuit haar professie, maar gebeurt wel. ,,Je kunt het niet altijd voor zijn.’’ Joyce Oskam, wethouder van de gemeente Leusden: ,,Ik weet wat het betekent om een fistel te hebben’’. Bij haar is het gelukkig goed gekomen, aldus de moeder van twee gezonde kinderen en

ex-fistelpatiënt. Ze had het geluk dat ze in een ziekenhuis in Ne-derland beviel van een groot kind en niet in een ontwikkelingsland. De bevalling van haar zoon ver-liep problematisch. De baby was al te ver ingedaald om nog een keizersnede uit te kunnen voeren. En dus was de natuurlijke weg de enige optie. Ze hield er een totaal ruptuur en een fistel aan over, net als al die meisjes en vrouwen in Ethiopië. ,,Ik voel mee met die meisjes in Ethiopië. Ik weet wat het betekent om een fistel te heb-ben. Ook ik moest vechten voor mijn leven, in Ethiopië had ik het niet overleefd.’’ Het duurde maanden voordat ze er weer bovenop was en zat zelfs enige tijd in een rolstoel. Joyce zet zich inmiddels in als ambas-sadrice voor de Stichting Hamlin Fistula Nederland.Voor zover Annelies en Sieboutje weten, is dit de eerste keer dat in Nederland een dergelijke Blote Voeten Tocht wordt gehouden voor een goed doel. Ze zien wel hoeveel de tocht opbrengt en roe-pen vrouwen en meisjes vooral op om mee te lopen op zaterdag 10 september: ,,Financieel heb-ben we ons geen doel gesteld, wat we vooral willen is het verhaal van de vrouwen vertellen en veel vrouwen op de been brengen.’’

zaterdag 13 augustus 2011 15

De Blote Voeten Tocht in Barneveld is op zaterdag 10 september 2011. Doel: geld bijeen brengen voor operaties van vrouwen met een fistel in het Hamlin Fistula Hospital in Addis Abeba in Ethiopië. De vrouwen krijgen door de operatie hun waardigheid terug en daar-mee hun toekomst. De Blote Voeten Tocht brengt het herstel van de waardigheid van Ethiopische vrouwen een stapje dichterbij! Het organisatiecomité bestaat uit een groep vrouwen uit Barneveld en omgeving: Anne-lies Barendrecht , Monique Rosbergen, Karien de Bont, Marga IJland, Olga Smit, Angelique Barnard, Gerda Post, Sieboutje Bouwstra, Di-neke Bokkers, en Jolanda Denekamp en krijgt ondersteuning van Arjen Korevaar, Bernard de Vries, Alex Barnard, Vincent Meijer, Jeroen Woudenberg, Pieter Joep Huige. Start: Raadhuisplein, Barneveld, 13.30 uur, wandeling van ong. 4 km op blote voeten door de Langstraat/Jan van Schaffelaarstraat, het Schaffelaarse bos. Neem een tasje mee voor je schoenen, zodat je deze kunt aantrek-ken als lopen op blote voeten een probleem wordt. Inschrijven en meer info: inschrijven kan op 10 september zelf, maar liever nog van te voren via www.blotevoetentocht.nl zodat je vrienden, familie, kennissen kunt vragen om je te sponsoren. Deelname: alleen meisjes en vrouwen. Vragen: stuur een e-mailtje naar: info@blotevoetentocht.nlHet organisatiecomité verkoopt ook pandora-bedels en hangers voor het goede doel. Kijk op de website voor de verkooppunten. Inschrijfgeld 15 euro, donaties en giften zijn welkom aan de stichting Hamlin Fistula Nederland rekening Triodosbank 21.21.89.352 o.v.v. blotevoetentocht.

Blote Voetentocht Barneveld: Vrouwen lopen voor vrouwen