VELAZQUEZVELAZQUEZAutores: Autores: Brais Caeiro PérezBrais Caeiro Pérez Beatriz Combarro SoutoBeatriz Combarro Souto Alvaro García MartínezAlvaro García Martínez Daniel Serantes ReyDaniel Serantes Rey

4º C ESO, IES SATURNINO MONTOJO4º C ESO, IES SATURNINO MONTOJO

AS MENINASAS MENINAS

DescriciónDescrición -Á esquerda e diante dun gran lenzo, o espectador ve ao autor da obra, Velázquez. Está de pé e mantén nas súas mans a paleta e o pincel, nunha actitude pensativa, coma se examinase aos seus modelos antes de aplicar outra pincelada. Está traballando rodeado duns personaxes cuxa identidade coñecer totalmente

-Felipe IV e a súa esposa Mariana de -Felipe IV e a súa esposa Mariana de Austria, ao lonxe do cadro, reflíctense Austria, ao lonxe do cadro, reflíctense nun espello detrás do pintor. Co nun espello detrás do pintor. Co espello, desvélase que pinta Velázquez: espello, desvélase que pinta Velázquez: aos reis, que pousan "fóra do cadro", aos reis, que pousan "fóra do cadro", máis ou menos no lugar onde está o máis ou menos no lugar onde está o espectador. É un truco que nos integra espectador. É un truco que nos integra na pintura, fusionando realidade e na pintura, fusionando realidade e aparencia. aparencia.

-A infanta Margarita, a primoxénita dos -A infanta Margarita, a primoxénita dos reis, é a figura principal. Ten cinco reis, é a figura principal. Ten cinco anos e está acompañada dos seus anos e está acompañada dos seus meninas e doutros personaxes. Vai meninas e doutros personaxes. Vai vestida co guardainfante e a basquiña vestida co guardainfante e a basquiña gris e crema. É a alegría dos seus pais gris e crema. É a alegría dos seus pais como única sobrevivente dos varios como única sobrevivente dos varios fillos que foron nacendo e morrendo. A fillos que foron nacendo e morrendo. A infanta Margarita foi a persoa da familia infanta Margarita foi a persoa da familia real máis retratada por Velázquezreal máis retratada por Velázquez

-Dona María Agostiña Sarmiento de -Dona María Agostiña Sarmiento de Sotomayor, menina da Infanta, filla do Sotomayor, menina da Infanta, filla do conde de Salvatierra e herdeira do conde de Salvatierra e herdeira do Ducado de Abrantes por vía materna da Ducado de Abrantes por vía materna da súa nai Catalina de Alencastre, que súa nai Catalina de Alencastre, que contraería matrimonio máis tarde co contraería matrimonio máis tarde co Conde de Peñaranda, Grande de Conde de Peñaranda, Grande de España, Agostiña pleitearía polos seus España, Agostiña pleitearía polos seus dereitos a suceder no Condado de dereitos a suceder no Condado de MonterreyMonterrey

-Dona Isabel de Velasco, filla do conde -Dona Isabel de Velasco, filla do conde de Fuensalida que casará co Duque de de Fuensalida que casará co Duque de Arcos, a outra menina, está alén, en pé, Arcos, a outra menina, está alén, en pé, vestida coa saia ou basquiña de vestida coa saia ou basquiña de guardainfante, en actitude tamén de guardainfante, en actitude tamén de facer unha reverencia.facer unha reverencia.

-Mari Bárbola é a anana hidrocéfala que -Mari Bárbola é a anana hidrocéfala que vemos á dereita. Entrou en palacio en vemos á dereita. Entrou en palacio en 1651, ano en que naceu a Infanta e 1651, ano en que naceu a Infanta e acompañábaa sempre no seu séquitoacompañábaa sempre no seu séquito

-Nicolasito Pertusato, italiano, está ao -Nicolasito Pertusato, italiano, está ao seu lado e aparece golpeando co seu seu lado e aparece golpeando co seu pé a un mastín pintado en primeiro pé a un mastín pintado en primeiro termo, con aire tranquilo. termo, con aire tranquilo. Espello do fondo que reflicte aos reis Espello do fondo que reflicte aos reis Felipe IV e Mariana de Austria, nas Felipe IV e Mariana de Austria, nas MeninasMeninas

-Dona Marcela de Ulloa está detrás de dona -Dona Marcela de Ulloa está detrás de dona Isabel. Vai adornada con tocas de viúva. Era Isabel. Vai adornada con tocas de viúva. Era a Camareira Maior (ou garda maior da a Camareira Maior (ou garda maior da princesa)viúva de Don Diego de Portocarrero princesa)viúva de Don Diego de Portocarrero e nai do Famoso Cardeal Portocarrero e e nai do Famoso Cardeal Portocarrero e antes servira á condesa de Oliveirais. O antes servira á condesa de Oliveirais. O personaxe que está ao seu lado, medio en personaxe que está ao seu lado, medio en penumbra, é un guardadamas pero non o penumbra, é un guardadamas pero non o menciona Palomino no seu relato, aínda que menciona Palomino no seu relato, aínda que os estudos recentes aseguran que se trata os estudos recentes aseguran que se trata de don Diego Ruiz Azcona,.de don Diego Ruiz Azcona,.

-Don José Neto Velázquez (talvez -Don José Neto Velázquez (talvez parente do pintor) é o personaxe que parente do pintor) é o personaxe que se ve ao fondo do cadro, na parte se ve ao fondo do cadro, na parte luminosa, atravesando o corredor por luminosa, atravesando o corredor por un van cuxa porta aberta móstranos os un van cuxa porta aberta móstranos os típicos cuarterones tan de moda típicos cuarterones tan de moda naqueles tempos. Este señor foi xefe naqueles tempos. Este señor foi xefe da Tapicería e Aposentador da raíña.da Tapicería e Aposentador da raíña.

Velázquez preséntanos nesta obra a Velázquez preséntanos nesta obra a intimidade do Alcázar e coa súa intimidade do Alcázar e coa súa mestría fainos penetrar nunha terceira mestría fainos penetrar nunha terceira dimensión. Coa escena que mostra dimensión. Coa escena que mostra inmortaliza un só instante da vida cotiá inmortaliza un só instante da vida cotiá dos seus personaxes. A luz e a dos seus personaxes. A luz e a atmosfera do cadro son a atmosfera do cadro son a consecuencia do dominio e o xenio consecuencia do dominio e o xenio artístico do pintor sevillano.artístico do pintor sevillano.

AS FIANDEIRASAS FIANDEIRAS

Durante moito tempo considerouse a Durante moito tempo considerouse a estas Hilanderas como un cadro de estas Hilanderas como un cadro de xénero no que se mostraba unha xénero no que se mostraba unha xornada de traballo no taller da fábrica xornada de traballo no taller da fábrica de tapices.de tapices.

En primeiro plano vese unha sala con cinco mulleres (hilanderas) que En primeiro plano vese unha sala con cinco mulleres (hilanderas) que preparan as las. Ao fondo, detrás delas, e nunha estancia que aparece preparan as las. Ao fondo, detrás delas, e nunha estancia que aparece máis elevada, aparecen outras tres mulleres ricamente vestidas, que máis elevada, aparecen outras tres mulleres ricamente vestidas, que parecen contemplar un tapiz que representa unha escena mitológica. parecen contemplar un tapiz que representa unha escena mitológica. Durante moito tempo considerouse este o seu único asunto. Con Durante moito tempo considerouse este o seu único asunto. Con todo, por mor da propia entidade do cadro e pola «ambigüidade» de todo, por mor da propia entidade do cadro e pola «ambigüidade» de significados presente nalgúns dos lenzos máis significativos de significados presente nalgúns dos lenzos máis significativos de Velázquez, debemos resistirnos a interpretalo como unha sinxela Velázquez, debemos resistirnos a interpretalo como unha sinxela escena cotiá.escena cotiá.

Hoxe admítese que o cadro trata un tema mitológico: A Fábula de Hoxe admítese que o cadro trata un tema mitológico: A Fábula de Atenea e Aracne, nunha escena do mito de Aracne que se describe no Atenea e Aracne, nunha escena do mito de Aracne que se describe no libro sexto das metamorfoses de Ovidio. Unha moza lida, Aracne, libro sexto das metamorfoses de Ovidio. Unha moza lida, Aracne, retou á Deusa Atenea, inventora da rueca, a tecer o tapiz máis retou á Deusa Atenea, inventora da rueca, a tecer o tapiz máis fermoso. A escena do primeiro termo retrataría á moza, á dereita volta fermoso. A escena do primeiro termo retrataría á moza, á dereita volta de costas traballando afanosamente no seu tapiz. Á esquerda, a de costas traballando afanosamente no seu tapiz. Á esquerda, a Deusa Atenea, que finxe ser unha anciá, engadindo falsas canas ás Deusa Atenea, que finxe ser unha anciá, engadindo falsas canas ás súas tempas. Sabemos que se trata da Deusa porque, a pesar do seu súas tempas. Sabemos que se trata da Deusa porque, a pesar do seu aspecto envellecido, Velázquez mostra a súa perna, de tersura aspecto envellecido, Velázquez mostra a súa perna, de tersura adolescente.adolescente.

No fondo, represéntase o desenlace da fábula. O No fondo, represéntase o desenlace da fábula. O tapiz confeccionado por Aracne está colgado da tapiz confeccionado por Aracne está colgado da parede. A súa obra constitúe unha evidente ofensa parede. A súa obra constitúe unha evidente ofensa contra Pas Atenea, xa que representou varios dos contra Pas Atenea, xa que representou varios dos enganos que utilizaba o seu pai, Zeus, para enganos que utilizaba o seu pai, Zeus, para conseguir favores sexuais de mulleres e Deusas. conseguir favores sexuais de mulleres e Deusas. Fronte ao tapiz, aprécianse dúas figuras, son a Fronte ao tapiz, aprécianse dúas figuras, son a Deusa, ataviada cos seus atributos, como o casco e Deusa, ataviada cos seus atributos, como o casco e a humana rebelde que viches unha vestimenta de a humana rebelde que viches unha vestimenta de encartados clásicos. Están colocadas de tal xeito encartados clásicos. Están colocadas de tal xeito que parecen formar parte do tapiz. Outras tres que parecen formar parte do tapiz. Outras tres damas contemplan como a ofendida Deusa, en sinal damas contemplan como a ofendida Deusa, en sinal de castigo, vai transformar á moza en araña, de castigo, vai transformar á moza en araña, condenada a tecer eternamente.condenada a tecer eternamente.