Upload
daniel-peza
View
226
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
7/24/2019 Vendimi Nr.2, 2016 Gjykata Kushtetuese
1/12
Vendim nr. 2 dat 29.01.2016
(V-2/16)
Gjykata Kushtetuese e Republiks s Shqipris, e prbr nga: Bashkim Dedja, Kryetar,
Vladimir Kristo, Sokol Berberi, Vitore usha, !atmir "o#ha, Besnik $meraj, !atos %ulo, Gani
Di&dari, antar, me sekretare 'dmira Babaj, n datat ()*+)*(+-, -*+.*(+-, /+*+.*(+- dhe
-*+*(+- mori n shqyrtim n sean0 gjyqsore, mbi ba& dokumentesh, 1shtjen me nr*/2(
3kti, q i prket:
KRKUESE: KIMETE !S!
SU"#EKTE T I$TERESU!R!:VER! SER#!$!#
%UMTURI SE&ERK'%%I
ER!RIM SE&ERK'%%I
&!T"!R! !#!
E$TI I "!$ES!VE URRS
!*#E$+! E KTIMIT E E K'ME$SIMIT T
R'$!VE
'"#EKTI: S,iimi i i aa3te,m me K,tettn i 4endimit nr.00-
2015- (27)8 dat 22.0.2015 t K;eat
%art.
"!?! %I*#'RE: 4enet 5(, /26 dhe /522g t Kushtetuts s Republiks s
Shqipris, neni ) i Kon7ents '7ropiane pr t Drejtat e 4jeriut
dhe ligji nr* 8-99, dat +*+(*(+++ ;r organi&imin dhe
6unksionimin e Gjykats Kushtetuese t Republiks s Shqipris
7/24/2019 Vendimi Nr.2, 2016 Gjykata Kushtetuese
2/12
pasi dgjoi relatorin e 1shtjes Gani Di&dari, mori n shqyrtim pretendimet me shkrim t
krkueses, e 0ila ka krkuar pranimin e krkess, dhe diskutoi 1shtjen n trsi,
V R E $:
I
* Krkuesja sht nj nga trashgimtaret e trashgimlnsit Seit "asa*(* Komisioni i Kthimit dhe Kompensimit t ;rona7e Durrs, me 7endimin nr*9+8, dat
+-*(*..5, ka 7endosur: Ti njoh pronsin zotit Seit Hasa mbi nj truall me siprfaqe 1018.5
m t n!o!hur n "arosh t #urrsit. $bi %t truall n!o!hen t n&ritura ' bara%a shtetrore q
zn truallin e pr rrje!hoj trualli %onsi!erohet i zn !he i %ompensohet sipas nenit 1( pi%a
b) t li&jit nr.*(+8 !at 15.0,.1++-.)./* =bi ba& t kontrata7e t shitblerjes dat *+*..5, me blers $smail Sulejmani> dat
(5**../, me blers 3ntigoni Vllahu> dat *+*../, me blers eki e Barije Se6erkolli> dat
(8*+.*../ me blers Sabri Sulejmani e Shpresa Sulejmani> dat (5*+(*..5 me blers 3strit
%ama e Vojsa7a %ama> dat +5*+9*..), me blers a&e Kreshpaj dhe 3rtan =usaraj, re&ulton se
ndrtesat nr*()( dhe nr*()/, t ngritura mbi truallin me sipr6aqe +8*- m?, jan pri7ati&uar nga
personat e msiprm si rrjedhoj e aktit t shitjes s kryer nga 'nti i Banesa7e Durrs*5* Krkuesja i sht drejtuar gjykats me padi pr t ndryshuar 7endimin nr*9+8, dat
-*(*..5 t KK;@s Durrs, me qllim kthimin e lir t truallit dhe konstatimin e
pa7le6shmris s kontrata7e t shitjes s truallit nga 'nti i Banesa7e*-* Gjykata e Rrethit Gjyqsor Durrs, me 7endimin nr*-(9, dat +)*+*..9, ka
7endosur: ranimin e %r%espa!is s pa!itses /imete Hasa !u%e anuluar en!imin e
///s pr ishpronart pran 2ash%is #urrs nr.*08 !at. 05.1'.1++, q %a en!osur t
%ompensoj siprfaqen e truallit prej 1018.5 m' t n!o!hur n la&jen "arosh #urrs !u%e e
!et3ruar ///n #urrs ta %thej n nat3r %t siprfaqe trualli. /onstatimin e
palefshmris t %ontratae t shitjee n!rmjet t pa!iturit 4nti i 2anesae #urrs e t
pa!iture t tjer !et3rimin e %t3re t fun!it pr ti njohur pronar trash&imtart e Seit Hass
!he !et3rimin e t pa!iture t njohin pa!itsit pronar mbi siprfaqen obje%t &j3%imi).
)* Gjykata e 3pelit Durrs, me 7endimin nr*/99, dat +8*+.*(++-, ka 7endosur:
rishjen e en!imit nr.15'* !at -1.10.1++* t j3%ats s 6rethit j3qsor #urrs pr sa i
pr%et t pa!iturit Te%i Sefer%olli !he %thimin e 7shtjes pr ri&j3%im n po at &j3%at por me
tjetr trup &j3%ues. nien n fuqi t %tij en!imit pr pjest e tjera t tij).
(
7/24/2019 Vendimi Nr.2, 2016 Gjykata Kushtetuese
3/12
9* Gjykata e Rrethit Gjyqsor Durrs, me 7endimin nr*.)-, dat /*+/*(++8, ka 7endosur:
ranimin e %r%espa!is se pa!itses /imete Hasa !u%e e %onstatuar t palefshme %ontratn
e priatizimit t !ats 11.10.1++- t re&jistruar n re&jistrin hipote%or me nr.,5*, !at
15.10.1++- li!hur n!rmjet pale9 4nti i 2anesae #urrs !he Te%i Sefer%olli !u%e !et3ruar t
pa!iturit !he personin e tret t njohin trash&imtart e Seit Hass pronar t siprfaqes s
truallit prej 1018.5 m')*
8* Gjykata e 3pelit Durrs, me 7endimin nr*+@(++.@+.5 A-(9, dat ((*(*(++., ka
7endosur: ranimin e %r%espa!is s pa!itses /imete Hasa. /onstatimin e palefshmris
s %ontrats s priatizimit t !ats 11.10.1++- t re&jistruar n re&jistrin hipote%or nr.,5*,
!at 15.10.1++- li!hur n!rmjet pale9 4nti i 2anesae #urrs !he Te%i Sefer%olli
:trash&imlnsi i t pa!iture "era Serjanaj umturie Sefer%olli e rparim Sefer%olli !he
personi i tret ;atbar!ha #aja :Sefer%olli
7/24/2019 Vendimi Nr.2, 2016 Gjykata Kushtetuese
4/12
Kolegji Ci7il i Gjykats s %art ka 0enuar parimin e siguris juridike n lidhje me
pronn e 6ituar koh m par*+*/* sht 0enuar e drejta e aksesit n gjykat, pasi me 7endimin e Kolegjit Ci7il
krkueses nuk i lihet asnj mundsi t kundrshtoj 7endimet e KK;@s n rrug
gjyqsore*
III
V;erimi i *3=>at K,tetee
=. r le&jitimimin e %r%ueses
* Gjykata 7lerson se krkuesja legjitimohet ratione personae, n kuptim t nene7e
/26 dhe /522g t Kushtetuts, dhe ratione temporis, pasi krkesa sht paraqitur n Gjykatn
Kushtetuese brenda a6atit t parashikuar nga ligji* 4 kuptim t nenit /+ t ligjit nr*8-99, dat
+*+(*(+++ ;r organi&imin dhe 6unksionimin e Gjykats Kushtetuese t Republiks s
Shqiprisenimit t parimit t &j3%ats s >a%tuar me li&j !he s !rejts s
a%sesit n &j3%at
5
7/24/2019 Vendimi Nr.2, 2016 Gjykata Kushtetuese
5/12
1-. Krkuesja ka pretenduar se sht 0enuar parimi i gjykats s 0aktuar me ligj, pasi
Kolegji Ci7il i Gjykats s %art e ka shqyrtuar 1shtjen n themel dhe ka br 7lersim t
ndryshm t pro7a7e t marra nga gjykatat e shkall7e m t ulta, n tejkalim t ku6ij7e t
shqyrtimit t 1shtjes*
1,. Gjykata ka 7lersuar se nj nga elementet e pro0esit t rregullt ligjor, sipas nenit 5( t
Kushtetuts dhe nenit ) t K'D4F@s, sht dhe shqyrtimi i 1shtjes nga nj &j3%ate >a%tuar
me li&j)* Ky element karakteri&ohet, n sensin material, nga 6unksioni i saj gjyqsor, q ka t
bj me &gjidhjen e 1shtje7e nga organe t ngarkuara me ligj pr t dhn drejtsi* ;r7e1 ktij
kushti, kto organe duhet t shqyrtojn dhe t 7endosin mbi 1shtje q jan n kompeten0 t
tyre gjat nj pro0esi t &h7illuar mbi nj pro0edur ligjrisht t pr0aktuar dhe n pajtim me
rendin juridik* ' drejta e 1do pale pr tEu dgjuar n sean0 prpara nj gjykate kompetente dhe
t 0aktuar me ligj nnkupton q gjykata t ket juridiksion pr t gjykuar 1shtjen dhe qkompeten0a pr t 7endosur pr t tEi jet njohur nprmjet ligjit :shih en!imet nr.,0 !at
'5.0(.'015? nr. ' !at ''.01.'01,? nr. '* !at ',.0(.'01-? nr. '' !at ''.0*.'00+? nr. -1 !at
01.1'.'005 t j3%ats /ushtetuese
7/24/2019 Vendimi Nr.2, 2016 Gjykata Kushtetuese
6/12
1(. Gjykata 7lerson gjithashtu se kompeten0a e saj pr shqyrtimin e 1shtje7e nuk
ba&ohet mbi t njjtat dispo&ita pro0edurale t 0ila7e u re6erohen gjykata e shkalls s par dhe
gjykata e apelit* Sipas nenit 59( t K;C@s, Kolegji Ci7il i Gjykats s %art ka n kompeten0
t shqyrtoj problemet q kan t bjn me mosrespektimin ose &batimin e gabuar t ligjit
material e pro0edural, kurse neni 58- i K;C@s i ka dhn t drejt Kolegjit Ci7il apo Kolegje7e
t Bashkuara t Gjykats s %art q, ndr t tjera, t 7endosin prishjen e 7endimit t gjykats s
apelit dhe t ln n 6uqi 7endimin e gjykats s shkalls s par, si dhe t ndryshojn
njkohsisht 7endimet e t dyja gjykata7e m t ulta Ashih en!imet nr.,0 !at '5.0(.'015? nr.
'* !at ',.0(.'01-? nr. * !at 0+.0-.'00+? nr. -1 !at 01.1'.'005 t j3%ats /ushtetuese*1*.4 1shtjen n shqyrtim, Gjykata konstaton se objekti i gjykimit n themel ka qen,
ndr t tjera, pa7le6shmria e kontrats s pri7ati&imit t lidhur nga 'nti i Banesa7e Durrs, si i
paba&uar n ligj e pro7a, si dhe detyrimi pr njohjen pronar t trashgimtar7e t Seit "ass*Gjykata e Rrethit Gjyqsor Durrs dhe Gjykata e 3pelit Durrs kan 7endosur pranimin e
krkime7e t paditses dhe detyrimin e t paditur7e t njohin pronare krkuesen* 4drsa Kolegji
Ci7il i Gjykats s %art i ka dhn kon6liktit nj &gjidhje krejtsisht t kundrt, duke u ba&uar
7etm n 6aktin se gjykatat e 6aktit kan 7endosur kryesisht pr detyrimin e njohjes pronare t
paditses2krkueses, pasi kjo e 6undit nuk ka paraqitur nj krkim t till* Sipas Kolegjit Ci7il
...n&a analiza trsore %a rezultuar se pala pa!itse asnjher nu% %a %r%uar z&ji!hjen e
pasojae t palefshmris s eprimit juri!i% si7 mun! t ishte %r%imi pr %thimin e pale n
&jen!jen e mparshme... @ %to %ushte /ole&ji 7mon se %r%imi i pals pa!itse pr
palefshmrin absolute t %ontrats s priatizimit nu% sht shoqruar me %r%imin pr
z&ji!hjen e pasojae t ar!hura n&a eprimi juri!i% !u%e mos u shprehur as n pa!i as n 7!o
faz t &j3%imit as me n!onj mjet tjetr pro>e!ural.).
18.4ga sa m sipr, Gjykata 7lerson se 7endimi i Kolegjit Ci7il nuk sht n prputhje
me krkesat e nj pro0esi t rregullt ligjor t &h7illuar para tij* 4ga trsia e prmbajtjes s
krkespadis dhe e t gjitha akte7e t tjera t depo&ituara n dosjen gjyqsore, Gjykata 7ren se
krkimi pr6undimtar i krkueses dhe i pr6aqsuesit t saj sht pa7le6shmria e kontrats sshitjes dhe kthimi i pal7e n gjendjen e mparshme* ;r kt arsye, arsyetimi i Kolegjit Ci7il se
krkuesja nuk ka krkuar kthimin e pal7e n gjendjen e mparshme dhe se gjykatat e 6aktit kan
7epruar n kundrshtim me objektin e krkuar nga palt, nuk sht i ba&uar*
1+. Gjithashtu, Gjykata 7lerson se 7endimi i Kolegjit Ci7il duke pushuar 1shtjen i ka
mohuar krkueses edhe t drejtn e aksesit n gjykat dhe pasjes s nj 7endimi pr6undimtar q
)
7/24/2019 Vendimi Nr.2, 2016 Gjykata Kushtetuese
7/12
do tEi jepte prgjigje pr sa ajo krkon* ' drejta e aksesit u garanton subjekte7e t 0enuara t
drejtn tEi drejtohen nj gjykate, e 0ila do tEi dgjoj pretendimet e tyre dhe do t shpall nj
7endim pas nj gjykimi t drejt dhe publik* Gjykata ka 7lersuar 7a&hdimisht se administrimi i
mir i drejtsis 6illon me garan0in q nj indi7id t ket akses n gjykat, pr tEi siguruar atij t
gjitha aspektet e nj 6orme gjyqsore t shqyrtimit t 1shtjes* 4 kt kuptim, ky standard
pr6shin t drejtn pr gjykim, ku e drejta e aksesit, q sht e drejta pr t 7n n l7i&je
gjykatn, pr 1shtjet 0i7ile, prbn nj aspekt t saj* ' drejta e aksesit n nj organ gjyqsor duhet
t jet nj e drejt q lidhet me themelin dhe jo nj e drejt e pastr 6ormale* 3ksesi n gjykat
duhet t jet substanti7 dhe jo thjesht 6ormal* =ohimi i s drejts pr tEiu drejtuar gjykats dhe pr
t marr nj prgjigje pr6undimtare prej saj pr pretendimet e ngritura, prbn 0enim t s drejts
themelore pr nj pro0es t rregullt ligjor :shih en!imet nr.'' !at 1(.0,.'01,? nr. * !at
'*.0'.'01-?nr.1, !at '(.0-.'01' t j3%ats /ushtetuese
7/24/2019 Vendimi Nr.2, 2016 Gjykata Kushtetuese
8/12
Durrs, i 0ili sht ln n 6uqi me 7endimin nr*-(9, dat ((*(*(++. t Gjykats s 3pelit
Durrs* Ky 7endim sht prishur nga Kolegji Ci7il, tashm objekt kundrshtimi para Gjykats
Kushtetuese* ;ra, n gjykimin e par pr t njjtin objekt padie, pa7arsisht se gjykimi u nda pr
shkak t &7endsimit pro0edural A7dekjes s njrit prej t paditur7e, Kolegji Ci7il e konsideroi
t ba&uar padin e krkueses, ndrsa n gjykimin e dyt pr t njjtin objekt padie, 7endosi
sh6uqi&imin e 7endime7e t gjykata7e m t ulta dhe pushimin e 1shtjes*
(5* Gjykata rithekson se dhnia e 7endime7e t ndryshme gjyqsore pr 1shtje t njjta
bie ndesh me parimin e siguris juridike n praktikn e gjyqsore* ;arimi i siguris juridike
nnkupton, ndrmjet t tjerash, garantimin e besueshmris s indi7idit te shteti, institu0ionet e
tij dhe tek aktet q ato n#jerrin* 4drsa, n rastin e 7endime7e gjyqsore t 6orms s prer,
siguria juridike nnkupton q gjykata ka 7endosur pr6undimisht pr nj 1shtje, 7endimi i saj
nuk duhet t 7ihet n dyshim* ;ra, kur 7endimi ka marr 6orm t prer ai sht i detyrueshm
pr palt, trashgimtart e tyre, pr personat q trheqin t drejta nga palt, pr gjykatn q ka
dhn 7endimin dhe pr t gjitha gjykatat dhe institu0ionet e tjera* 3snj gjykat nuk mundet t
gjykoj srish t njjtn padi kundrejt t njjta7e pal* Vendimi gjyqsor i 6orms s prer, q
prbn gj t gjykuar, sht shprehje dhe konkreti&im i s drejts mbi marrdhnien juridike dhe
ka qllim tEi jap jo 7etm qartsi, por edhe siguri ksaj marrdhnieje :shih en!imet nr.'1 !at
1(.0,.'015? nr. ', !at 1'.11.'008? nr. '- !at 08.0(.'00* t j3%ats /ushtetuese
7/24/2019 Vendimi Nr.2, 2016 Gjykata Kushtetuese
9/12
-1.0*.'01', ka e7identuar rndsin e siguris juridike n pro0esin e kthimit dhe t
kompensimit t prona7e, 7e1anrisht pr sa u prket t drejta7e t 6ituara nga 7endimet q kan
njohur t drejta pronsie dhe t ruajtjes s garan0i7e q lidhen me kto t drejta*
(9* 4 rastin konkret Gjykata konstaton se dhnia e dy 7endime7e t ndryshme pr t
njjtn 1shtje nga Kolegji Ci7il i Gjykats s %art ka 0enuar parimin e siguris juridike n
7endimet gjyqsore, duke krijuar nj situat t paqndrueshme dhe t paqart ligjore pr sa u
takon pretendime7e t krkueses*
(8* ;r7e1 sa m sipr, Gjykata 7lerson se Kolegji Ci7il duke pushuar 1shtjen ka ln
pa &gjidhje pr6undimtare dhe n nj situat t pasigurt juridike krkuesen, e 0ila pas m shum
se (+ 7jet7e n kon6likte gjyqsore, nuk ka ende nj 7endim gjyqsor t 6orms s prer q u jep
&gjidhje pr6undimtare pretendime7e t saj lidhur me t drejtn e prons*
(.* ;r kto arsye, Gjykata 7lerson se edhe ky pretendim i krkueses sht i ba&uar dhe
duhet pranuar*
R KT' !RS@E8
Gjykata Kushtetuese e Republiks s Shqipris, n mbshtetje t nene7e /26 dhe
/52, shkronja g
7/24/2019 Vendimi Nr.2, 2016 Gjykata Kushtetuese
10/12
ME$IM !R!%E%
* Krkuesja Kimeta "asa i sht drejtuar Gjykats duke pretenduar se 7endimi
nr*++@(+5@ A(8/, dat ((*+-*(+5 i Gjykats s %art, duke 7endosur prishjen e 7endime7e t
gjykata7e t 6aktit dhe pushimin e gjykimit t 1shtjes, i ka 0enuar asaj t drejtn e aksesit n
gjykat, parimin e gjykats s 0aktuar me ligj dhe parimin e siguris juridike*(* 4 qndrimin pr6undimtar, ndonse pajtohem me 7endimin e shumi0s pr
sh6uqi&imin si t papajtueshm me Kushtetutn t 7endimit t lartprmendur t Gjykats s
%art, 0enimin e parimit t gjykats s 0aktuar me ligj e shoh edhe nn nj knd7shtrim tjetr*
/* ;arimi i gjykats s 0aktuar me ligj sht trajtuar gjersisht n jurispruden0n e
Gjykats* %idhur me 7lersimin e pro7a7e nga Gjykata e %art, sikurse thekson edhe shumi0a n
7endimin e saj Ashih para&rafin nr. 15 t en!imit, kjo e 6undit jo 7etm nuk ka kompeten0n tadministroj pro7a t reja, por, gjithashtu, nuk mund t 7lersoj ndryshe pro7at e 7lersuara nga
gjykatat e 6aktit, si dhe nuk mund t anashkaloj ek&isten0n e 6akte7e dhe t rrethana7e q jan
7rtetuar n gjykimin e 6aktit apo tEi ndryshoj ato Ashih en!imet nr. 5- !at '0.0*.'015? nr. ,0
!at '5.0(.'015? nr. '* !at ',.0(.'01- t j3%ats /ushtetuese
7/24/2019 Vendimi Nr.2, 2016 Gjykata Kushtetuese
11/12
administruara nuk jan t mja6tueshme pr arritjen e nj konklu&ioni apo se ne7ojitet kryerja e
7lersime7e t mtejshme t tyre, ajo nuk mund t marr kompeten0at e gjykats t 6aktit, pasi
nj 7eprim i till bie ndesh me parimin e gjykats s 0aktuar me ligj, por duhet ta kthej 1shtjen
pr rishqyrtim, me qllim plotsimin e ktyre t meta7e t 7endimit* 4se Kolegji i Gjykats s
%art ka arritur n nj pr6undim t ndryshm nga gjykatat e 6aktit, ather ai duhet tEi prish t
dyja 7endimet gjyqsore dhe ta kthej 1shtjen pr rigjykim Ashih en!imin nr. -' !at
'5.05.'015 t j3%ats /ushtetuese*
)* 4 1shtjen n shqyrtim shumi0a ka arritur n pr6undimin se arsyetimi i Kolegjit Ci7il
se krkuesja nuk ka krkuar kthimin e pal7e n gjendjen e mparshme dhe se gjykatat e 6aktit
kan 7epruar n kundrshtim me objektin e krkuar nga palt, nuk sht i ba&uar Ashih paragra6in
nr* 8 t 7endimit* ;ajtohem me 7endimin e shumi0s se pr kt arsye Kolegji Ci7il i Gjykats
s %art nuk ka 7epruar brenda kompeten0a7e t tij ligjore, duke 0enuar parimin e gjykimit nga
nj gjykat e 0aktuar me ligj, por n ndryshim nga shumi0a, mendoj se ky parim duhej trajtuar
edhe m gjer* 4 rastin n 6jal, Kolegji Ci7il i Gjykats s %art, n dhom kshillimi, ka
7endosur rishjen e en!imit nr.10'00+10+, :5'*
7/24/2019 Vendimi Nr.2, 2016 Gjykata Kushtetuese
12/12
ktij Kodi Asipas t 0ilit Gjykata e apelit kur konstaton se 1shtja nuk hyn n juridiksionin
gjyqsor, si dhe kur padia nuk mund t ngrihej ose gjykimi nuk mund t 7a&hdonte, prish
7endimin edhe 7endos 7et pushimin e gjykimit t 1shtjes, K;C@ja nuk parashikon asnj rast
tjetr q t justi6ikoj pushimin e gjykimit t 1shtjes nga gjykata, 0ilado qo6t ajo*
.* 4ga sa m lart, sipas pikpamjes sime e drejta q i njihet Gjykats s %art n nenin
58-2e t K;C@s pr t 7endosur prishjen e 7endime7e dhe pushimin e gjykimit t 1shtjes nuk
sht e paku6i&uar* Kjo gjykat sht e detyruar tEu prmbahet ku6i&ime7e t 7endosura nga
ligj7nsi n nenin (.. t K;C@s* Hdo qndrim i kundrt sht arbitrar dhe 0enon parimin e
gjykats s 0aktuar me ligj* ;rkundra&i, n rastin n shqyrtim, Gjykata e %art edhe pse ka
7endosur pushimin e gjykimit, nuk i sht re6eruar asnj prej raste7e t parashikuara n nenin
(.. t K;C@s apo ndonj rasti tjetr t parashikuara shprehimisht n K;C apo ligj*
+* 'dhe Kodi i ;ro0edurs Ci7ile italian prmban nj parashikim t ngjashm* $nstituti i
pushimit t gjykimit pr0aktohet 6illimisht nga nenet /+) dhe /+9 t tij* 4drsa pr gjykimin n
Gjykatn e Kasa0ionit, nenet /8/ dhe /85 t K;C@s, q parashikojn mnyrn e pr6undimit t
gjykimit pas shqyrtimit t 1shtjes, nuk 0itojn pushimin e gjykimit* $ 7etmi parashikim gjendet
n nenin /. t K;C@s, sipas t 0ilit Gjykata e Kasa0ionit mund t 7endos pushimin e gjykimit
n rastet e parashi%uara n li&j