VERANTWOORD BOWLEN IN DE 1,5 METER SAMENLEVING

INLEIDING

De bowlingbranche kent één branche-organisatie: de NVB (Nederlandse Vereniging van Bowling-ondernemers). Er zijn ongeveer 140 bowlingondernemingen in Nederland. Elke bowlingonderneming is bovendien de vaste speellocatie voor minimaal één bowling-vereniging met sportbowlers. Dit protocol is tot stand gekomen in samenwerking met de Nederlandse Bowling Federatie.

Aangezien alle leden van de NVB beschikken over restauratieve voorzieningen, zijn zij eveneens lid van KHN (Koninklijke Horeca Nederland). De aard van de bedrijfsvoering, het type dienstverlening,en het karakter van de faciliteiten, zijn echter dusdanig sterk afwijkend van datgene wat men in het ‘container-begrip horeca’ aantreft, dat het zéér voor de hand ligt dat de bowlingbranche in het kader van het corona-beleid op haar eigen merites moet worden beoordeeld.

De NVB vertegenwoordigt een bloeiende bedrijfstak en speelt in onze moderne maatschappij een belangrijke sociale rol. Sinds de jaren ’70 is bowlen als sociale én sportieve tijdsbesteding niet weg te denken uit het Nederlandse landschap van sport en recreatie.

HOOFDSTUK 1: Op weg naar Smart Distancing binnen het bowlingcentrum

Op zondag 15 maart 2020 om 17.30 uur maakte het kabinet duidelijk dat al onze bedrijven per direct moesten sluiten in de strijd tegen verspreiding van het Covid 19 virus (Corona). Sindsdien is er geen euro omzet meer behaald, terwijl een substantieel deel van de kosten (personeel/huren/rente over � nancieringen/etc.) doorloopt. Helaas zijn de eerste, aan de Corona-crisis gerelateerde faillisse¬menten al aan de orde. De economische schade is groot en loopt enorm op naarmate de sector-lockdown voortduurt. Onze bedrijven willen graag snel weer open. Dat kan uiteraard alleen als het zorgvuldig gebeurt, en wanneer het verantwoord wordt geacht door de betreffende instanties. De NVB baseert zich daarbij op de geldende adviezen van het RIVM en de voorschriftenvan de overheden, maar biedt middels dit document óók sector-speci� eke maatregelen aan, die de beoordeling van het openen van de bowlingbranche als geheel mogelijk maakt.

De komende weken wordt beslist of, wanneer en hoe de horeca weer (geleidelijk) open kan na de ‘intelligente lockdown’. Wat voor de horeca geldt, geldt door de aard van het bowlingbedrijf óók voor bowlend Nederland. Gastvrije horeca is immers een integraal onderdeel van onze activiteiten.

Daarom willen wij ons dan ook aansluiten bij het advies dat is opgesteld door de ‘oud Interne Raad van Advies van KHN’ (zie bijlage en afbeelding hieronder). In haar advies introdu-ceert deze voor¬malige RvA van Koninklijke Horeca Nederland het begrip Smart Distancing, wat wij in het vervolg van dit document voor de bowlingbranche verder uitwerken. Wij zullen ons in dit document dan ook richten op het bowlingspeci� eke deel van onze activiteiten, en sluiten ons voor wat betreft de drank- en maaltijdverstrekkende activiteiten aan bij de richtlijnen die zullen gelden voor de heropening van de reguliere horeca sector.

1.1 Uitgangspunten:

Bij het uitwerken van het pallet aan maatregelen dat bowlingcentra ter beschikking staat om te heropenen binnen de 1,5 meter economie, gaan wij uit van de volgende uitgangspunten:

• De te nemen maatregelen om Smart Distancing te realiseren, zijn gericht op het creëren van een veilige omgeving voor alle medewerkers en bowlende gasten.• Er is nimmer sprake van rechtstreeks fysiek contact tussen gasten en medewerkers.• Elke bowlingonderneming heeft een eigen lay-out, waardoor de ondernemer in vele gevallen keuzes kan maken tussen alternatieve maatregelen, maar op sommige deelgebieden van mogelijke maatregelen maar één keuze heeft om de uitgangspunten te realiseren.• Het nieuwe normaal is een periode van bepaalde tijd, waardoor de te nemen maatregelen dan ook het karakter hebben van tijdelijke maatregelen die de bowlingondernemer in stand houdt en handhaaft zolang de maatschappelijke situatie daarom vraagt.• Prioriteit wordt gegeven aan het naleven van de 1,5 meter maatregel tussen verschillende gastengroepen onderling en tussen gasten en medewerkers. Dit vraagt van ondernemers gasten, medewerkers en leveranciers een sociale discipline en gezond verstand. Waar de 1,5e meter in de praktijk lastig te realiseren of te handhaven blijkt, daar zal de bowlingondernemer waar mogelijk aanvullende maatregelen nemen ter verhoging en waar- borging van de veiligheid. • De voor de bowlingbedrijven te nemen maatregelen richten zich op de vier door de overheid genoemde terreinen van:

1. 1,5 meter afstand2. Hygiëne3. Bescherming van gasten, medewerkers en leveranciers4. Gedragsbeïnvloeding

Deze vier terreinen worden vanaf hoofdstuk 2 individueel besproken, waarbij sommige voor gestelde maatregelen strekken tot het realiseren van meer dan één van de genoemde terreinen.• Financieel: Bij uitvoering van het beschreven protocol zal het maximaal te ontvangen gasten voor de meeste bowlingondernemingen niet voldoende zijn om zelfstandig en zonder additionele � nanciële ondersteuning door de Overheid, het hoofd boven water te houden. Wat dat betreft zijn de uitgangspunten in de 1,5 meter economie voor bowlingondernemingen even funest als voor de traditionele cafés en restaurants in de horeca sector.

1.2 Protocollen bezoekers bowlingcentra

Ondernemers, medewerkers, gasten en leveranciers dienen zich allen te houden aan de geldende RIVM gedragsrichtlijnen. Voor de diverse betrokkenen bij een bowlingonder-neming adviseert de NVB het volgende:

Voor de bowling ondernemers:

1. Hygiëne- en gedragsregels hangen bij de ingang van de sportaccommodatie en worden binnen herhaald.2. Regels voor sporters staan op de website (pop-up en/of homepage).3. Zorg dat gasten van verschillende groepen 1,5 meter afstand tot elkaar kunnen houden door dosering en routering.4. Werkzaamheden waarvan de aard van het werk het toelaat, worden vanuit huis gedaan.5. Zorg waar nodig voor persoonlijke beschermingsmiddelen (mondkapje, handschoenen).6. Zorg voor maximale hygiëne, vooral de pinterminal, en andere veel gebruikte contact- oppervlakten moeten gedesinfecteerd blijven worden. Reinig ook objecten die aangeraakt kunnen worden door gasten en andere bezoekers zoals prullenbakken, e.d. zo regelmatig mogelijk.7. Stel een Corona verantwoordelijke aan binnen de bedrijfsleiding.8. Geef medewerkers een uitgebreide instructie over de wijze waarop het protocol in de diverse locaties van de accommodatie moet worden uitgevoerd.9. Geef medewerkers de instructie dat zij bowlers mogen en moeten aanspreken bij overtreding van de hygiëne- en gedragsregels.10 Werk zoveel mogelijk in vaste teams.11. Zorg voor handhaving van de regels in en om het bedrijf.12. Updates op deze afspraken worden zo snel mogelijk gecommuniceerd.

Voor de bowlende gasten:

1. Houd 1,5 meter afstand.2. Kom alleen met een reservering.3. Vermijd indien mogelijk het openbaar vervoer onderweg naar de bowling.4. Kom uiterlijk 15 minuten vóór uw gereserveerde tijd naar het bowlingcentrum.5. Blijf thuis met één van de volgende klachten: neusverkoudheid, keelpijn, hoest of verhoging (vanaf 38 C°).6. Blijf thuis als iemand in uw huishouden koorts heeft (vanaf 38 C°) en/of benauwdheidsklachten.7. Schud geen handen.8. Volg altijd de aanwijzingen van het personeel op.9. Ga voorafgaand aan uw bezoek thuis naar het toilet en verlaat het huis met gewassen handen (minimaal 20 seconden).10. Betaal zoveel mogelijk met pin of contactloos, of indien mogelijk betaalt u de baanhuur digitaal vooraf.

Voor medewerkers:

1. Werkzaamheden waarvan de aard van het werk het toelaat, worden vanuit huis gedaan.2. Houd 1,5 meter afstand van elkaar en van de gasten.3. Schud geen handen.4. Hoest en nies in de ellenboog en gebruik papieren zakdoekjes.5. Was uw handen minstens 6 maal per dag, volgens de instructie. In ieder geval voor het eten, na toiletbezoek, na het reizen met het openbaar vervoer, na het schoonmaken.6. Deel werkbenodigdheden niet met anderen.7. Houd spullen, materieel, gereedschap en persoonlijke beschermingsmiddelen schoon. Bij voorkeur desinfecteren.8. Blijf thuis bij één van de navolgende klachten: neusverkoudheid, keelpijn, hoest, verhoging (vanaf 38 C°).9. Blijf thuis als iemand in uw huishouden koorts heeft (vanaf de 38 C°) en/of benauwdheids- klachten.

Voor leveranciers:

1. Houd 1,5 meter afstand.2. Meld een kwartier voor tijd wanneer u arriveert.3. Draag handschoenen.4. Spreek vooraf af waar de spullen geplaatst worden.

Voor sportbowlers:

1. Houd 1,5 meter afstand.2. Kom alleen met een reservering.3. Vermijd indien mogelijk het openbaar vervoer onderweg naar de bowling4. Kom uiterlijk 15 minuten vóór uw gereserveerde tijd naar het bowlingcentrum.5. Neem eigen bowlingballen (max. 1 tas) en schoenen mee.6. Blijf thuis als je een van de volgende klachten hebt: neusverkoudheid, keelpijn, hoest of verhoging (vanaf 38 C°).7. Blijf thuis als iemand in jouw huishouden koorts heeft (vanaf 38 C°) en/of benauwdheidsklachten8. Schud geen handen. Geef geen high-� ves.9. Volg altijd de aanwijzingen van het personeel op.10. Ga voorafgaand aan uw bezoek thuis naar het toilet en verlaat het huis met gewassen handen (minimaal 20 seconden).11. Betaal zoveel mogelijk met pin of contactloos, of indien mogelijk betaalt u de baanhuur digitaal vooraf.12. Verlaat direct na het sporten de accommodatie en neem uw spullen mee naar huis.13. Het is niet mogelijk om gebruik te maken van kleedkamers, douches of andere faciliteiten met gelijke strekking.14. Het wordt afgeraden om als toeschouwer in het bowlingcentrum te zijn.15. Het is verboden om zweet af te vegen aan stoelen en banken.16. Neem uw eigen (hand)doek mee.17. Vermijd contact met andere in het centrum aanwezige bowlers.

Hoofdstuk 2: 1,5 meter afstand

Net als in restaurants en cafés zal het 1,5e meter beleid van de bowlingondernemer gericht zijn op het creëren van 1,5e meter tússen de verschillende gastgezelschappen enerzijds en tussen gasten en medewerkers anderzijds. Bínnen een groepje bowlinggasten onder-ling wordt een beroep gedaan op onze gasten voor wat betreft het naleven van de RIVM richtlijnen en gedragsregels. Onze gasten zullen hierop worden aangesproken wanneer dit niet gebeurt.

Maatregelen ter bevordering van de 1,5e meter afstand tussen bezoekende groepen en tussen gasten en medewerkers:

• Waar mogelijk creëren van gescheiden looprichting van binnenkomende en uitgaande gasten, met signing op de vloeren. Signing ter beoordeling aan de ondernemer. Pijlen, kleuren, teksten, er zijn vele mogelijkheden.• Op meerdere plaatsen in de accommodatie stickers of andere signing die de aanwezigen herinnert aan het bewaren van 1,5 meter afstand tot elkaar.• Bij de receptie/ontvangst komen markeringen op de vloer om gasten op 1,5e meter van elkaar te kunnen houden.• Waar mogelijk een éénrichtingsverkeer naar de bowlingbanen en van de bowlingbanen af, waardoor komende en vertrekkende gasten elkaar niet treffen rond de bowlingbanen.• Verlaging van het maximale aantal gasten per bowlingbaan naar vijf personen, met als aanvullende voorwaarde dat elke niet-bowler een zitplaats moet hebben. Een groepje van zes personen dient dus twee bowlingbanen te reserveren.• Toegang alleen met reservering, waardoor bij het maken van de reservering het aantal personen kan worden uitgevraagd zodat het juiste aantal bowlingbanen kan worden toegewezen.• In de toiletten één persoon tegelijk, uitgelegd middels een bordje op deur naar de dames- en heren toiletten.• Uitgangspunt is dat oneven banen op de hele uren worden verhuurd, en even banen op de halve uren. Hierdoor wordt het eenvoudiger om bij het verlaten van de banen de 1,5 meter te kunnen realiseren. • Bowlingbanen worden niet meer voor 1 uur, maar voor 50 of 55 minuten verhuurd, waardoor er tijd en ruimte ontstaat om gasten verantwoord naar de banen toe, en van de banen af te laten komen.• Per ruimte (restaurant/bowlinghal) niet meer dan 100 personen tegelijk aanwezig.

HOOFDSTUK 3: Hygiëne

Hygiëne was in een bowlingcentrum ook voor de Corona crisis al een belangrijk punt van aandacht: Schoenen uitgiftepunten zijn altijd voorzien van desinfectering spray en door-gaans is er ook een speciale corner aanwezig om de handen voor en na het bowlen te desinfecteren. Desalniettemin vraagt de huidige situatie om de hygiëne standaard nog verder op te schroeven, door de volgende maatregelen toe te passen:

• Bij het maken van een reservering worden de namen van de gasten opgevraagd, zodat de namen van de spelers vooraf door bowlingmedewerkers centraal kunnen ingevoerd. Hierdoor wordt het gebruik van toetsenborden aan de baan overbodig gemaakt.• Voor het gebruik van het pinautomaat wordt er naast het pinautomaat een bakje met wattenstaafje geplaatst, waar elke betalende gast een staafje voor eenmalig gebruik uit kan halen.• Voor het gebruik van bowlingschoenen zijn er twee mogelijke maatregelen denkbaar ter verhoging van de hygiëne:• Gasten bowlen op hun eigen schoenen met een stoffen overschoentje er overheen, dat bij aanmelding aan de receptie gratis door de receptiemedewerker wordt overhandigd.• Het uitgeven van bowlingschoenen door een medewerker in plaats van zelfbediening, waarbij bowlingschoenen na gebruik door bowling medewerkers direct met een desinfecterende

spray worden behandeld.• Voor het gebruik van bowlingballen zijn er drie mogelijke maatregelen denkbaar ter verhoging van de hygiëne:• Het verstrekken van een persoonlijke bal aan elke bowler, en waar dit in de praktijk niet haalbaar is:• De bowlingballen voorzien van een markering bij welke bowlingbaan de bal hoort. Daardoor hoort elke bal bij een speci� eke baan en door het plaatsen van een reinigingskit bij elke bowlingbaan kunnen bowlers voorafgaand aan het bowlen hun eigen bowlingballen schoonmaken (identiek aan de manier waarop sporttoestellen in de sportschool na gebruik worden schoongemaakt), waarna er alleen nog door het eigen gezelschap gebowld wordt met de ballen van de eigen baan.• Bij de receptie worden latex handschoenen aangeboden die tijdens het bowlen kunnen worden gedragen.• Medewerkers werken zoveel mogelijk met latex handschoenen aan en indien de RIVM dat zou gaan voorschrijven, ook met mondkapjes.• Extra schoonmaakrondes voor de toiletten zullen worden ingesteld.

HOOFDSTUK 4: Bescherming van gasten, leveranciers, medewerkers

In het bowlingcentrum zijn de volgende maatregelen denkbaar om infectie tussen tweeindividuen verder te voorkomen:

• Tussen gast en receptionist komt een afscheiding van bijvoorbeeld plexiglas.• Op de bowlingbanen zijn meerdere oplossingen denkbaar:

✷ Het structureel vrij houden van één bowlingbaan tussen twee bespeelde bowlingbanen. Indien dit commercieel haalbaar is voor een willekeurig bowlingcentrum, dan is het niet nodig om met scheidingswanden te gaan werken, omdat de bowlers op elke baan de zitruimte van twee banen voor zichzelf beschikbaar hebben. Waar dit commercieel niet haalbaar is (en dat zal voor het merendeel van de NVB leden het geval zijn, dan is het alternatief:

✷ Afscheiding boven de tafeltjes waar de consumpties staan, en een afscheiding boven de “ball return”: het deel van de bowlingbaan waar de ballen na elke worp terug komen en opnieuw worden aangeboden aan de bowlers. Bovendien een afscheiding tussen de rugleuningen van de zitjes van twee naast elkaar gelegen bowlingbanen.

HOOFDSTUK 5: Gedragsbeïnvloeding

Het beïnvloeden van het gedrag van onze gasten zal via alle beschikbare kanalen plaatsvinden.

• Elke reservering wordt bevestigd per email. In de bevestiging staan de belangrijkste aandachtspunten voor onze gasten in “het nieuwe normaal” voor bowlen in de 1,5e meter economie, zodat alle gasten zich kunnen voorbereiden op wat er van ze verwacht wordt bij het bezoek aan een bowlingcentrum zolang de 1,5e meter richtlijnen nog van kracht zijn.• Bij aanmelding aan de receptie wordt normaal gesproken het baannummer waarop de gast gaat bowlen direct doorgegeven. In het nieuwe normaal wordt de gast bij aanmelding erop geattendeerd dat zijn/haar baannummer via de microfoon omgeroepen zal worden op het moment dat de baan “klaar” is. Dat wil zeggen: als de vorige groep de baan heeft verlaten en de medewerkers de baan gereed hebben gemaakt voor de volgende groep. Hierdoor wordt drukte aan de bowlingbanen vermeden.• Bij aankondiging van het einde van de speeltijd, worden alle gasten verzocht de bowlingbaan in de juiste richting te verlaten en het gebruikte glaswerk terug te plaatsen op de tafel waarop het glaswerk ook werd uitgeserveerd.

HOOFDSTUK 6: Bediening

De NVB schaart zich achter het voorstel waarmee Koninklijke Horeca Nederland met de Overheid overlegt over de voorwaarden voor de verstrekking van dranken en etenswaren. Maar in afwachting daarvan, ziet de NVB al de volgende mogelijkheden:

• Kantine/Bedrijfsrestaurants: medewerkers nemen eigen eten en drinken mee• We houden pauzes in afgesproken shifts en wijzen extra plekken per accommodatie aan waar pauzes gehouden kunnen worden, zodat de 1,5 meter afstand tussen collega’s zoveel mogelijk in stand kan blijven.• Consumpties worden waar mogelijk opgenomen bij de bowlingbanen, en bij voorkeur via handheld terminals. Gasten worden daarmee ontmoedigd om zich onnodig door de ruimte te verplaatsen.• Elke collega werkt exclusief met een eigen terminal. Handterminals, PC’s, tapapparatuur worden elke dag na sluiting gedesinfecteerd.• Consumpties worden op statafels uitgeserveerd, zodat de bowlende gasten de consumpties van de statafels af kunnen pakken. De verstrekking van consumpties krijgt op deze wijze het karakter van de huidige wijze van werken van ijssalons, afhaalrestaurants, etc. Theoretisch en operationeel kan het bowlen worden aangeboden zónder horecacomponent, maar dit scenario

kan hooguit als een kortdurende eerste fase worden ingezet, omdat dit concept bedrijfs- economisch niet levensvatbaar is.• Het gebruik van buffetten (een gangbare vorm van maaltijdverstrekking in de bowlingbranche) wordt tijdens deze fase ontmoedigd. Alle ingrediënten voor bijvoorbeeld tafelgrillen worden aan tafel of op extra bijzettafels uitgeserveerd.

HOOFDSTUK 7: Toezicht op bowlende gasten & communicatie

De NVB acht het van groot belang dat de maatregelen ten aanzien van Smart Distancing worden nageleefd door de medewerkers en de gasten. Daarvoor neemt de NVB de volgende maatregelen of geeft het instanties de volmacht om te handelen indien nodig, te weten:

7.1 Toezicht op bowlingcentra

De verantwoordelijkheid voor toezicht ligt vooral bij de veiligheidsregio’s en de gemeenten. Om dit toezicht effectief in te zetten, stelt NL Actief voor dat bowlingcentra die opengaan volgens de voorwaarden zoals in dit protocol zijn aangegeven, dit bij de NVB melden. Vervolgens zal de NVB bij de veiligheidsregio’s aangeven welke centra open zijn, zodat toezichthouders daarvan op de hoogte zijn. De handhavende taak ligt vervolgens bij die instanties. Bowlingcentra die bij controle van de toezichthouder wel open zijn, maar dit niet gemeld hebben bij de NVB, krijgen een waarschuwing om de openstelling te melden bij de brancheorganisatie.

7.2 Toezicht op bowlers en gasten

De ondernemer is verantwoordelijk voor het naleven van de protocollen door de bowlers en daarop toe te zien. Wanneer maatregelen niet worden nageleefd door bowlende gasten, kan het bowlingcentrum gasten verzoeken het bowlingcentrum te verlaten.

7.3 Communicatie

Om alle gasten en ondernemers in de bowlingbranche te informeren over het protocol, zet de NVB de volgende communicatiekanalen in:

• De eigen communicatiemiddelen van de branchevereniging (website, social media, direct mail naar alle leden);• Alle leden van de NVB delen het protocol met hun bedrijfsleiders en medewerkers;• Social media in algemene zin.

In de communicatie delen we twee boodschappen:

1. Neem kennis van de inhoud van het protocol;2. Meld je bij branchevereniging NVB als je aan de hand van het protocol het bowlingcentrum weer wilt openen.

Voor vragen aan of opmerkingen voor de NVB kunt u zich wenden tot:

NVB@KHN.nl

Nederlandse Vereniging van BowlingondernemersPelmolen 103447 GW Woerden0348-489467