VERGILIUS AENEIS 6.337-383

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.337-383

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6337-383 1/19

De

ontmoeting

metPalinurus

Afvaart van

Aeneas



337 Ecce gubernator sese Palinurus agebat,

qui Libyco nuper cursu, dum sidera servat,

339 exciderat puppi mediis effusus in undis.

Kijk, stuurman Palinurus naderde, die onlangs op de

Lybische reis, terwijl hij de sterren waarnam, was gevallen

vanaf de achtersteven, midden in de golven geslingerd.

337sese = se

sese Palinurus agebat ± de schim van Palinurus, de stuurman van

Aeneas, (die gestorven is op de reis van Troje naar Italië) komt dus

op Aeneas en de Sibylle af.

338 sidera servat ± alliteratie

339 exciderat ± pqpf ± is eerder gebeurd



340 Hunc ubi vix multa maestum cognovit in umbra,

sic prior alloquitur: µQuis te, Palinure, deorum

342 eripuit nobis medioque sub aequore mersit?

Z odra hij hem bedroefd met moeite herkende in veel schaduw, sprak hij hem zo toe als eerste: Wie van de goden

heeft jou, Palinurus van ons weggerukt en midden op zee

laten verdrinken?

340 hunc, ubi, multa, maestum, umbra ± assonantie van

de ±u-;

geeft een droeve sfeer.

multa in umbra - hyperbaton

hunc, cognovit± wie wordt bedoeld, wie is

onderwerp?

Palinurus, Aeneas

341 Palinure ± welke vorm?

vocativus

Quis deorum ± aan wie denkt Aeneas zelf?

Aan Apollo (zie r. 344)



343 Dic age. Namque mihi, fallax haud ante repertus,

hoc uno responso animum delusit Apollo,

Z eg het, vooruit. Want aan mij heeft, eerder helemaal niet

op een leugen betrapt, Apollo mijn geest bedrogen met dit

ene antwoord,

343-

4Welke tegenstelling staat er in deze zin?

- Apollo is meestal betrouwbaar (fallax «

repertus)

MAAR

- nu heeft hij Aeneas wel bedrogen

344 hoc uno responso ± wat wordt hiermee bedoeld?(345-6) qui « Ausonios ± dat Apollo had gezegd

dat Palinurus veilig in Italië zou aankomen.



345 qui fore te ponto incolumem finesque canebat

venturum Ausonios. En haec promissa fides est?¶

die voorspelde dat jij ongedeerd zou zijn op zee en naar het

Ausonische gebied zou komen. Kijk, is dit de beloofde

vervulling?

345te fore in

columen / venturum ± A

cI bij

canebat

fore ± welke vorm?

infin fut bij esse (= futurum esse), meestal als irrealis gebruikt

venturum esse ± welke vorm

infin fut Act van venire

345-6 fines « Ausonios ± wat wordt hiermee bedoeld?

Italië (Ausonia is een alternatieve naam voor Italië; nu

trouwens nog een provincie in de buurt van Rome)

346 En haec promissa fides est? Welke stijlfiguur?

retorische vraag



347 Ille autem: µNeque te Phoebi cortina fefellit,dux Anchisiade, nec me deus aequore mersit.

H ij (zei) echter: De drievoet (=het orakel) van Phoebus heeft je niet misleid, leider, zoon van Anchises, en niet heeft eengod mij laten verdrinken in de zee.

347ille = Palinurus

Phoebi cortina ± de drievoet van Phoebus: in

Delphi zat de priesteres (de Pythia) op een

drievoet als zij haar orakels gaf.

348 Anchisiade ± vocativus; patronymicum

deus = Apolloaequore ± heeft nadruk: hij is niet in zee

verdronken (maar tussen Sicilië en Cumae in

slaap gevallen, overboord gevallen en toen op

land aangevallen)



349 Namque gubernaclum multa vi forte revulsum,cui datus haerebam custos cursusque regebam,praecipitans traxi mecum.

Want het roer, toevallig losgerukt met veel geweld,waaraan ik vast zat als aangewezen wachter en (waarmee)ik de richting regelde, heb ik met me meegesleurd terwijl ik voorover viel.

349multa vi ± nl. van de golven

350 datus custos ± congrueert

349-351 gubernaculum « traxi mecum ± dus hij had iets om mee te

blijven drijven en verdronk niet.



351 Maria aspera iuro

non ullum pro me tantum cepisse timorem,

353 quam tua ne spoliata armis, excussa magistro,

deficeret tantis navis surgentibus undis.

I k zweer bij de ruwe zeeën dat ik geen enkele zo grote

angst voor mezelf heb gekregen, als (angst) dat jouw schip

beroofd van zijn roer, weggerukt van zijn stuurman, zou

bezwijken onder zoveel opkomende golven.

351maria aspera ± a

cc h

oort bij iuri; iurare + acc

= zweren bij «353 tua ± congr. met navis (354)



355 Tres Notus hibernas immensa per aequora noctes

vexit me violentus aqua; vix lumine quarto

357 prospexi Italiam summa sublimis ab unda.

Drie winterse/stormachtige nachten heeft de Z uidenwind over de enorme zeeën mij gedreven, gewelddadig met/door

water; met moeite op de vierde dag zag ik I talië, zwevend

vanaf een golftop.

355tres

hibernas no

ctes ± a

ccvan tijdsduur

356 vexit ± perf van vehere

356 violentus ± congr met?

Notus

aqua ± welke naamval en hoe weet je dat?

abl ± bij scanderen lang!357 sublimis ± welke naamval en waarmee congrueert het?

nom ev; congr met het onderwerp (ik)



358 Paulatim adnabam terrae; iam tuta tenebam,ni gens crudelis madida cum veste gravatum

360 prensantemque uncis manibus capita aspera montisferro invasisset praedamque ignara putasset.

Langzamerhand zwom ik naar het land; reeds had ik veiligheid vast, als niet een wreed volk (mij), zwaar met mijnnatte kleding en terwijl ik met mijn kromme handen de ruweklippen beetgreep, met het zwaard had (zou hebben)aangevallen en onwetend als buit had beschouwd.

_ _ ` x _ _ ` _ _ ` _ (elisie van ±tim)358 Paulatim adnabam terrae ± lange lettergrepen ondersteunen de

inhoud: hoe langzaam hij zwemt.

359 gravatum ± ppp in de acc. Je moet µme¶ aanvullen (lvw bij

invasisset en putasset)

36

1invasisset, putasset ±

coni impf; irrealis

ignara ± congr met (359) gens

waarom is het volk ignara?

ze denken dat er buit te halen is bij deze

drenkeling, maar ze vergissen zich.



362 Nunc me fluctus habet versantque in litore venti.

Quod te per caeli iucundum lumen et auras,

364 per genitorem oro, per spes surgentis Iuli,

eripe me his, invicte, malis:

De golf houdt mij nu in z¶n greep en de winden draaien mij op dekust. Daarom, bij het aangename licht van de hemel en bij de

winden, smeek ik jou bij je vader, bij de verwachtingen van de

opgroeiende I ulus, red mij uit deze ellende, onoverwonnene:

36

2nun

c± nu Palinurus dood is

me ± het lichaam van Palinurus: het lichaam is niet goed begraven;

Palinurus kan dus niet oversteken naar de onderwereld.

363 te ± Aeneas

364 genitorem ± Anchises

Iulus ± andere naam voor Aeneas¶ zoontje Ascanius365 eripe me his malis ± dit is het 1e deel van z¶n verzoek (3x

geformuleerd in de imperativus): Palinurus geeft Aeneas als 1e

opdracht om hem te verlossen van het zwerven

op de oevers.

365 his malis = het onbegraven zijn / rondzwerven bij Styx



365 aut tu mihi terram

inice, namque potes, portusque require Velinos;

of jij, gooi aarde op mij, want je kunt (dat), en zoek de haven

van Velia;

36

5-66 aut « ini

ce ±

2e

deel v. opdrach

t: welgoed begraven

366 nam potes ± zijn lijk is makkelijk te vinden,

suggereert Palinurus.

portus Velini ± haven van Velia (in Z-Italië)

Daar vlakbij was een kaap Palinurus!Vergilius voegt in deze regels dus een

aetiologisch element toe (verklaring

van iets in natuur of, zoals hier, een

plaatsnaam)



367 aut tu, si qua via est, si quam tibi diva creatrixostendit (neque enim, credo, sine numine divum

369 flumina tanta paras Stygiamque innare paludem),

of, jij, als er een weg is, als je goddelijke moeder er eenheeft laten zien (want niet, geloof ik, zonder macht van degoden maak je je gereed om te bevaren zoveel stromen enhet Stygische moeras),

36

7aut ..:

3e

mogelijkh

eid: dat Aeneas zelf Palinurus over de Styx zet(ipv Charon die dat niet mag). De imper komt in 370 da / tolle

367 qua, quam ± welk regeltje is hier van toepassing?

na si, nisi, num en ne gaat ali- niet met quis-je mee!

Welke znw moet je aanvullen bij quam?

viamdiva creatrix = Venus

368 neque sine numine divum ± litotes

niet zonder = zeker mét«

Palinurus verwacht veel van Aeneas,

omdat hij goddelijke hulp heeft.



370 da dextram misero et tecum me tolle per undas,sedibus ut saltem placidis in morte quiescam.¶

geef je rechterhand aan mij, de ongelukkige, en til mij met jou over de golven, opdat ik tenminste in kalme plaatsen inde dood (tot) rust (kom).

370misero = mi

hi misero

undas ± welk water wordt bedoeld?

de Styx

371 quiescam ± coni finalis



372 Talia fatus erat coepit cum talia vates:

µUnde haec, o Palinure, tibi tam dira cupido?

374 Tu Stygias inhumatus aquas amnemque severum

Eumenidum aspicies, ripamve iniussus adibis?

H ij had dergelijke dingen gezegd, toen de profetes begon:Waarvandaan deze, o Palinurus, voor jou zo vreselijke begeerte?

Z ul jij onbegraven de Styxwateren en de strenge stroom van de

Eumeniden aanschouwen, of ongevraagd naar de oever gaan?

372 fatus erat = pqpf van fari! Ond = Palinurus

coepit ± ond is vates, de Sibylle; zij is geschokt dat

een schim die niet begraven is toch over wil.

373 dira cupido ± ze noemt die wens µdirus¶ , omdat hij

in tegenspraak is met de goddelijke wetten.

374-5 Welke woorden hebben in deze regels nadruk?

inhumatus, iniussus

(zonder begrafenis / bevel van goden kun je

niet over)

375 aspicies ± fut

Eumenides (=Furiën) bewaaksters in onderwereld.



376 Desine fata deum flecti sperare precando,

sed cape dicta memor, duri solacia casus.

H oud op te hopen dat de lotsbeschikkingen van de godenveranderd kunnen worden door te smeken, maar onthoud

m¶n woorden, troost van je harde lot.

37

6 flec

ti ± infin praes Passief (in Ac

I)precando ± gerundium (abl.)

377 cape dicta memor ± lett: neem de woorden (in je op), ze

onthoudend

duri casus = genit.



378 Nam tua finitimi, longe lateque per urbes

prodigiis acti caelestibus, ossa piabunt

Want naburigen, ver en breed over de stedenertoe aangezet door hemelse voortekens, zullen jouw botten

kalmeren met een offer

378

tua ±c

ongr. met (379

) ossa (lvw bij piabunt)finitimi ± nl. de inwoners van Lucanië.

Zij kregen een orakel, dat ze Palinurus¶schim

moesten verzoenen en richtten toen een graf-

teken voor hem op

379 acti ± ppp van agerepiabunt ± fut; moet nog gebeuren, maar Sibylle

kan de toekomst zien.



380 et statuent tumulum et tumulo sollemnia mittent,

aeternumque locus Palinuri nomen habebit.¶

en ze zullen een graf oprichten en offers sturen naar degrafheuvel, en de plek zal de eeuwige/eeuwig de naam van

Palinurus hebben.

380

statuent, mittent ± futtumulum tumulo ± anafoor (polyptoton)

her haling benadrukt belang van

graf; is wel een leeg graf



382 His dictis curae emotae pulsusque parumper

corde dolor tristi; gaudet cognomine terra.

Door deze woorden (zijn) de zorgen verdreven en is kortetijd verjaagd uit zijn droevige hart het verdriet; hij is blij over

het naamgenote land (het land dat z¶n naamgenoot is).

382

emotae ± vul aan: sunt (ellips)pulsus ± vul aan: est

383 gaudet ± onderwerp is Palinurus

Documents

VERGILIUS AENEIS 6.337-383